Recticel in een notendop
A sense of
true, innovative reality >
Recticel in een notendop > Recticel is een Belgische Groep die sterk is uitgebouwd in Europa maar die ook actief is in de rest van de wereld. Recticel heeft een honderdtal vestigingen in 20 landen. > Recticel draagt bij tot uw dagelijks comfort. Het maakt niet alleen schuimvullingen voor zitmeubelen, maar ook matrassen en lattenbodems, isolatiemateriaal, interieurcomfort voor auto’s en allerlei andere producten, zowel voor industriële als huishoudelijke toepassingen. > Recticel is de Groep achter de meest gerenommeerde merken in slaapcomfort, zoals Beka, Lattoflex, Literie Bultex, Schlaraffia, Sembella, Swissflex, Superba, Epeda, Merinos en Ubica. > Recticel wordt gedreven door technologische vooruitgang en vernieuwing, wat geleid heeft tot een revolutionaire doorbraak bij de grootste namen in de auto-industrie. > Recticel telt meer dan 11.500 werknemers, die er mee voor zorgden dat de Groep in 2002 een omzet haalde van 1,2 miljard Euro.
RECTICEL jaarverslag 2002
1
Kerncijfers: BINNENZIJDE KAFT VOORAAN Organogram: BINNENZIJDE KAFT ACHTERAAN Nuttige adressen en financiële kalender: FLAP KAFT ACHTERAAN
0 > Introductie
Inhoud
Recticel in een notendop Mission Statement Groepswaarden Belangrijke feiten van 2002 Brief aan de aandeelhouders Verslag van de Raad van Bestuur
s e n s e s
Inhoud
1 3 3 4 6 8
1 > De Groep Recticel 12 13 14 15 16 17 18
Strategie Synergie Human Resources Onderzoek en ontwikkeling Veiligheid en milieuzorg Kwaliteitsbeleid Het Espris-project
m e e t s
t h e
Rectic w h e r e
t h e
RECTICEL jaarverslag 2002
m i n d
2
2 > Activiteiten 20 21 22 28 32 36
Polyurethaanschuim: productieschema Productievestigingen Soepelschuim Slaapcomfort Isolatie Automobiel
3 > Informatie aan de aandeelhouders 42 46 48 49
Informatie over het aandeel Financieel beheer Bestuur, management en controle Corporate Governance
4 > Financieel gedeelte 54 60 62 64 66 72 74 74 77 78 79 84
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening Geconsolideerde balans Geconsolideerde resultatenrekening Geconsolideerde financieringstabel Bijlagen bij de geconsolideerde jaarrekening Samenvatting van de waarderings- en consolideringsregels Wisselkoersen Lijst der geconsolideerde vennootschappen Geschillen Vergelijkend overzicht van de geconsolideerde jaarrekening Jaarrekeningen van Recticel NV Verslag van de Commisaris-Revisor
Recticel wil:
Mission Statement
Mission statement / Groepswaarden
>
• beantwoorden aan ieders verlangen naar een groter comfort in het dagelijks leven; • een samenhangende groep zijn die bestaat uit vier sectoren (Soepelschuim, Slaapcomfort, Automobiel en Isolatie), gesterkt door een lange ervaring in comfortmarketing en -technologie, en door een uitmuntende kennis van polyurethaanschuim, materialen en productieprocessen; • een meerwaarde creëren voor zijn klanten en zijn aandeelhouders; • alle werknemers de mogelijkheid bieden om hun individuele talenten te ontplooien, binnen het kader van de groepsstrategie;
Groepswaarden 3
• Team spirit • Ondernemerschap • Creativiteit en innovatie • Respect voor het milieu en het individu • Transparantie en openheid
RECTICEL jaarverslag 2002
el
• zijn verantwoordelijkheid nemen als organisatie binnen de leefgemeenschap, met een sterke nadruk op kwaliteit, veiligheid, gezondheid en milieuzorg.
Belangrijkste feiten van 2002
Belangrijke feiten van 2002
Luc Vansteenkiste, CEO van Recticel, begint aan een mandaat van drie jaar als voorzitter van het Verbond van Belgische Ondernemingen.
Rectic >
01/2002
>
03/2002
>
05/2002
Januari 2002
Maart 2002
Mei 2002
Matra AG
Isolatie in Nederland
Verbond van Belgische Ondernemingen • Foamex
Recticel verwerft de resterende 49% in het Zwitserse Matra. Nadat Recticel begin 1999 reeds een controlebelang had verworven in de Zwitserse vennootschap, krijgt de Groep door deze nieuwe stap de volledige controle over het topmerk Swissflex.
Recticel verkoopt haar isolatieactiviteiten in Nederland aan het Britse SIG. Recticel wil zich uitsluitend toeleggen op de productie van isolatiemateriaal en stoot zijn activiteiten als verdeler af. Coolag en Hamar, twee vroegere filialen van de Groep die zich exclusief hadden toegelegd op de distributie, gaan over in Britse handen maar zullen wel nog de Recticel-producten blijven verdelen.
Recticel verkoopt bijna de helft van zijn aandelen in het Amerikaanse Foamex en brengt zijn participatie daardoor terug van 11,05 tot 6,05%. De gemiddelde verkoopprijs bedroeg 11,2 USD per aandeel.
RECTICEL jaarverslag 2002
4
07/2002
>
10/2002
>
11/2002
Juli 2002
Oktober 2002
November 2002
Ricomex
Slaapcomfort in Frankrijk
Spray in Japan • Window encapsulation 5
Recticel en Pikolin, de belangrijkste matrassenproducent in Spanje, maken bekend dat ze hun samenwerking willen uitbreiden. Recticel brengt 49% van zijn Franse activiteiten in slaapcomfort, waaronder het bekende merk Literie Bultex, onder in een nieuwe joint venture.
Recticel maakt bekend dat het voor 75 miljoen Euro nieuwe contracten in de wacht heeft gesleept voor het omschuimen en afdichten van autoruiten. De Colofast-technologie, die vooral bekend werd omwille van de toepassingen voor interieurafwerking van auto’s, blijft dus ook in het omschuimen van autoruiten zijn succes bewijzen.
RECTICEL jaarverslag 2002
el >
Belangrijkste feiten van 2002
Na Toyota kiest ook de Japanse autoconstructeur Honda voor de interieurafwerking van Recticel. Met deze overeenkomst boekt Inoac, de joint venture tussen Recticel en het Japanse Inoac, een tweede belangrijke doorbraak in Japan.
Recticel neemt een belang van 50% in het Griekse Ricomex. Ricomex, dat een vestiging heeft in de buurt van Athene, is gespecialiseerd in de productie van technische schuimsoorten.
Brief aan de aandeelhouders Brief aan de aandeelhouders
2002, onzekerheid in een aarzelend economisch klimaat In de nasleep van 2001 kenmerkte ook 2002 zich door grote onzekerheden. De internationale spanning liep hoog op, vooral in het Midden-Oosten, en was onrechtstreeks mee verantwoordelijk voor de belemmering van de groei van de economie. De schandaalsfeer rond enkele grote Amerikaanse bedrijven schokte het vertrouwen van zowel de consument als de investeerder. Binnen dit internationale kader worstelde Europa in het eerste levensjaar van de Euro met een moeilijk economisch klimaat en met innerlijke tegenstellingen die tal van vraagtekens deden rijzen.
Aan het einde van dit financiële jaar heeft Recticel andermaal de droeve plicht om hulde te brengen aan één van zijn voormalige bestuurders, de heer Gaston Geens, die tijdens het voorbije jaar overleed. Wij willen ons de heer Geens herinneren als een bijzonder gedreven kracht, die zich met veel energie inzette voor de belangen en het imago van de Groep.
RECTICEL jaarverslag 2002
6
2002 voor Recticel ~ Ondanks de onzekerheid en de aarzelende economische ontwikkelingen heeft Recticel opnieuw een goed jaar achter de rug. Na afloop van het eerste semester haalden de resultaten nog niet het verwachte niveau. In een traditioneel sterk tweede semester slaagde de Groep er echter andermaal in om een inhaalbeweging uit te voeren. Zowel de omzet als de winst kenden over het gehele jaar een gezonde groei, waarmee Recticel zijn vroegere verwachting heeft ingelost en de beloften heeft waargemaakt. Niet alle sectoren hadden in dezelfde mate te lijden van de vertraging in de economische ontwikkeling, en de verschillen tussen de landen onderling bleven vaak duidelijk merkbaar. De Spray-activiteit van de sector automobiel, die Recticel tijdens de voorbije jaren zoveel visibiliteit heeft bezorgd, kende de verwachte exponentiële groei, maar vergde in de opstartfase ook hoge initiële kosten, die doorwogen in het resultaat. De sector slaapcomfort leed misschien het zwaarst onder de teruglopende vraag, maar was wel het toneel voor het belangrijkste samenwerkingsakkoord dat Recticel tijdens de voorbije jaren sloot. De strategische alliantie met Pikolin, waarvan de fundamenten reeds in 1998 werden gelegd, werd immers aanzienlijk uitgebreid en versterkt. Daarmee werd de aanzet gegeven voor een doorgedreven inspanning om de rendabiliteit van de sector op significante wijze verder te verbeteren.
De grondstoffenproblematiek ~
De problematiek van de schommelende grondstofprijzen is voor Recticel steeds een actueel thema geweest, al was het maar om de aandacht die de buitenwereld eraan schonk. Tijdens de voorbije jaren is de Groep steeds minder afhankelijk geworden van de prijzen van de chemische grondstoffen, en daardoor ook minder kwetsbaar. Recticel heeft heel wat inspanningen gedaan om de grondstofprijsstijgingen die het in 2002 te verwerken kreeg, zo snel en volledig mogelijk in de eigen verkoopprijzen te verrekenen, waardoor de Groep de nadelige gevolgen tot een minimum kon beperken. Voor het lopende jaar blijft de prijsevolutie totaal onvoorspelbaar. De situatie in het Midden-Oosten creëert een basis van onzekerheid, en de uitslag van het huidige conflict zal in aanzienlijke mate bepalend zijn voor de toekomstige ontwikkelingen.
De verwachtingen voor 2003 ~ De ontwikkeling van de internationale toestand blijft tot vandaag onzeker. Het is dan ook bijzonder moeilijk om in de gegeven omstandigheden voorspellingen te maken voor de nabije toekomst. Ondanks de vaak uiteenlopende evoluties van lokale markten en de wisselende consumptiepatronen in de landen onderling, blijft Recticel waakzaam voor de ontwikkelingen in alle sectoren waarin het actief is. De sector soepelschuim evolueert gunstig onder invloed van de voorbije herstructureringen. De sector automobiel maakt zich op voor een nieuw recordjaar, met de start van minstens vier nieuwe Spray-contracten, en de sector slaapcomfort, die door de alliantie met Pikolin een steviger ruggegraat heeft gekregen, is gewapend om op zoek te gaan naar synergieën en een hogere rendabiliteit.
De versterking van de strategische alliantie met Pikolin heeft Recticel de middelen verschaft om de schuldgraad eind 2002 aanzienlijk af te bouwen. De eigen middelen overtreffen vandaag dan ook de uitstaande schulden. Het valt evenwel te noteren dat omwille van de groei van de Spray-activiteit en de noodzaak aan investeringen die daarvan het gevolg is, de Groep in de loop van 2003 nog niet aan een actieve afbouw van de schulden toe is. De middelen die door de alliantie met Pikolin beschikbaar kwamen, zullen in de eerste plaats dan ook aangewend worden om de toekomst van de Groep te verzekeren. Vanaf 2004 moet er voldoende cash gegenereerd worden om op significante wijze werk te kunnen maken van een verbetering van de balansverhoudingen.
Het aandeel Recticel ~ Op de aandelenmarkten kende het aandeel Recticel een gewoon jaar, zonder grote uitschieters. Terwijl het gros van de indexen onder invloed van de algemene malaise op de kapitaalmarkten naar omlaag tuimelden, hield het aandeel Recticel behoorlijk stand, en liet het lange tijd zelfs een positieve evolutie optekenen, in tegenstelling tot de meeste andere aandelen. Pas naar het einde van het jaar toe moest ook het Recticel-aandeel terrein prijsgeven. De Groep blijft trouw aan haar doelstellingen en aan haar aandeelhouders. De inspanningen om het aandeel te promoten gaan onverminderd verder, en hebben ertoe geleid dat Recticel in bepaalde aspecten van de communicatie met de kleinere aandeelhouders de toon heeft gezet. Recticel is fier dat het in deze vreemde tijden een vervolg heeft kunnen bouwen aan de positieve evolutie van de voorbije jaren. Zoals altijd beloofd is de stijgende tendens ook van toepassing op het dividend. De Raad van Bestuur zal aan de Algemene Vergadering van 20 mei 2003 dan ook voorstellen om een dividend uit te keren van Euro 0,34 bruto per aandeel.
De Groep kijkt nieuwsgierig uit naar wat de toekomst in 2003 brengen zal, en hoe Recticel zich in de wisselende internationale context zal kunnen ontplooien. De doelstelling blijft in ieder geval om zowel de omzet als het resultaat jaar na jaar op consistente wijze te laten groeien. Wij zullen er ons ten volle voor inzetten en we weten dat we daarvoor kunnen rekenen op de inspanningen van alle betrokkenen. Aan iedereen, werknemers zowel als aandeelhouders, onze welgemeende dank.
Luc Vansteenkiste
Luc Geuten
7 RECTICEL jaarverslag 2002
Afbouw van de schuldgraad ~
Brief aan de aandeelhouders
Recticel is van mening dat in de huidige omstandigheden de nodige voorzichtigheid geboden is. De Groep is er wel van overtuigd dat alle factoren aanwezig zijn voor een voorzichtige groei van zowel de omzet als het resultaat, in lijn met de voorbije jaren.
Luc Vansteenkiste
Luc Geuten
Verslag van de Raad van Bestuur
Verslag van de Raad van Bestuur
Omzet: Operationele cash-flow: Bedrijfsresultaat: Nettowinst (aandeel Groep): • • • •
+ 1,9% tot 1.177 miljoen Euro + 2,6% tot 96,1 miljoen Euro - 10,4% tot 39,9 miljoen Euro + 15,0% tot 22,5 miljoen Euro
Uitzonderlijk resultaat compenseert lager bedrijfsresultaat en hogere belastingen Netto schuldgraad daalt tot 90% van eigen vermogen, een vermindering met 16,8% Aanzienlijke afbouw van participatie in Foamex Voorstel tot verhoging dividend met 10% tot 0,34 Euro bruto per aandeel
Sterke operationele cash flow - Vesteviging van de balansstructuur - Hoger dividend :
> 31.12.02
31.12.01
∆% 2001-2002
1.177,4 96,1 (49,8) (6,4) 39,9 (19,5) 20,4 6,2 26,6 (4,7) 0,5 22,4 0,1 22,5 22,7
1.155,0 93,7 (42,9) (6,2) 44,5 (19,9) 24,6 (3,6) 21,0 (1,1) 0,2 20,1 (0,5) 19,6 29,4
+ 1,9% + 2,6% + 16,1% + 2,2% - 10,4% - 2,4% - 16,9% n.v.t. + 26,5% + 310,2% + 154,7% + 11,8% n.v.t. + 15,0% - 22,6%
BALANS Totaal der activa Eigen vermogen van de Groep Netto financiële schuld
830,0 253,8 238,2
828,4 243,1 286,1
+ 0,2% + 4,4% - 16,8%
RATIO’S Operationele cash-flow / Netto-omzet Bedrijfsresultaat / Netto-omzet Lopend nettoresultaat (1) / Netto-omzet Nettoresultaat / Netto-omzet
8,2% 3,4% 1,9% 1,9%
8,1% 3,9% 2,5% 1,7%
-
28.333.010 8,96 3,39 1,41 0,79 0,80
27.805.075 8,74 3,37 1,60 0,70 1,06
+ 1,9% + 2,4% + 0,7% - 12,1% + 12,9% - 24,1%
2002 9,74
2001 7,35
2000 8,75
in miljoen Euro
RECTICEL jaarverslag 2002
8
NETTO-OMZET OPERATIONELE CASH FLOW Afschrijving op materiële en immateriële vaste activa Afschrijving op consolidatieverschillen BEDRIJFSRESULTAAT Netto financiële inkomsten (kosten) LOPEND RESULTAAT VOOR BELASTINGEN Netto uitzonderlijke inkomsten (kosten) RESULTAAT VOOR BELASTINGEN Belastingen Resultaat volgens vermogensmutatie NETTORESULTAAT Belang van derden NETTORESULTAAT (aandeel van de Groep) Lopend nettoresultaat (1)
INFORMATIE PER AANDEEL Aantal aandelen Eigen vermogen van de Groep per aandeel Operationale cash-flow per aandeel Bedrijfsresultaat per aandeel Nettoresultaat (aandeel v/d Groep) per aandeel Lopend nettoresultaat (1) per aandeel
P/E (1) (op basis van koers van 11.03.2003) (1) aandeel van de Groep, voor afschrijving op consolidatieverschillen.
Analyse van omzet en resultaat ~
Geconsolideerde netto omzet (miljoen Euro)
De operationele cash-flow steeg met 2,4 miljoen Euro tot 96,1 miljoen Euro. De belangrijkste verschuiving wordt veroorzaakt door de sector soepelschuim, die met 35% van de totale operationele cash-flow de meest spectaculaire groei laat optekenen t.o.v. 2001. Geconsolideerde operationele cash flow (miljoen Euro) 100,0 80,0
1200
982,0
1023,2 1069,6
1155,0 1177,4
Verslag van de Raad van Bestuur
De netto-omzet van de Groep steeg in 2002 met 1,94% tot 1.177 miljoen Euro. Op vergelijkbare basis bleef de stijging beperkt tot 0,5%. De belangrijkste toename kwam er door de verrekening in de netto-omzet van de verkoopprijs van vormen in de automobielsector, die vroeger in de rubriek ‘overige bedrijfsopbrengsten’ werden geboekt’ en die dit jaar, gezien het weerkerende karakter ervan, voor het eerst in de netto-omzet werden opgenomen.
67,4
76,7
80,7
1999
2000
93,7
96,1
2001
2002
60,0 40,0
900
20,0
600
1998
300 1999
2000
2001
2002
De verandering van de consolidatieperimeter droeg slechts voor 0,05% bij tot de omzetstijging, omdat de positieve en negatieve perimeterveranderingen elkaar hebben gecompenseerd. De belangrijkste wijzigingen in de perimeter zijn de volgende: - de consolidatie over het gehele boekjaar 2002 van de participaties in het Spaanse Inespo (soepelschuim, 100%) en het Franse Epeda-Merinos (slaapcomfort, 50%), die in 2001 slechts voor 9 maanden in de cijfers werden verrekend. De extra omzet die daaruit voortvloeide bedroeg 13,74 miljoen Euro; - de verkoop van de isolatie-activiteiten van Coolag en Hamar in Nederland en van UK Insulation in het Verenigd Koninkrijk, die in 2001 nog een omzet vertegenwoordigden van 15,97 miljoen Euro; - de overname van 50% in het Griekse Ricomex (soepelschuim), dat sinds juli 2002 geconsolideerd wordt (2,78 miljoen Euro);
2002 Opsplitsing netto omzet (1,177 miljoen Euro) (t.g.o. 2001) 28%
33%
Soepelschuim > 33% (33%) Slaapcomfort > 32% (36%) Isolatie > 8% (9%)
8%
32%
Automobiel > 28% (22%)
De toename is vooral te danken aan de hogere productiviteit en de gunstige gevolgen van herstructureringen die in de loop van 2001 werden doorgevoerd in Nederland, Frankrijk en Duitsland. Daarnaast noteerde Recticel in 2002 ook een normalisatie van de verkoopprijzen voor restschuim, die tijdens het eerste semester van 2001 waren teruggevallen tot een historisch laag niveau.
9
Operationele cash-flow (miljoen Euro)
> Soepelschuim Slaapcomfort Automobiel Isolatie
2002
%
2001
%
33,7 24,2 27,8 10,4 96,1
35,1 25,2 28,9 10,8
25,1 25,2 33,0 10,4 93,7
26,8 26,9 35,2 11,1
De operationele cash-flow van de sector Automobiel viel ten opzichte van 2001 terug met 5,2 miljoen Euro. De vermindering is gedeeltelijk te wijten aan het feit dat de activiteiten in technische schuimen voor de auto-industrie, die tot 2001 in de sector automobiel werden verrekend, vanaf 2002 geïntegreerd worden in de technische schuimen (sector soepelschuim). Zoals verwacht stond de operationele cash-flow van de sector automobiel in 2002 ook onder druk door de opstart van een aantal nieuwe projecten.
RECTICEL jaarverslag 2002
1998
Verslag van de Raad van Bestuur
Het bedrijfsresultaat liep met 10,4% terug tot 39,9 miljoen Euro. De oorzaak ligt hoofdzakelijk bij de voorziene, hogere afschrijvingen die het gevolg zijn van de actieve investerings- en overnamepolitiek die Recticel tijdens de voorbije jaren heeft gevoerd. In tegenstelling tot de stijging van de operationele cash flow viel het bedrijfsresultaat lager uit, vooral door de opstartkost voor de nieuwe projecten in de sector automobiel. De financiële kosten daalden met 2,4% tot 19,5 miljoen Euro. Hogere intrestlasten, die in hoofdzaak te wijten waren aan de stijging van de gemiddelde financiële schuld, werden deels gecompenseerd door de daling van de intrestvoeten. De netto uitzonderlijke kosten bedroegen 6,2 miljoen Euro. De belangrijkste uitzonderlijke factor was de meerwaarde op de overdracht van 49% van de Franse activiteiten (Literie Bultex) in de sector slaapcomfort aan het Spaanse Pikolin via de gemeenschappelijke vennootschap Copirel.
RECTICEL jaarverslag 2002
10
De positieve impact van deze transactie werd gedeeltelijk geneutraliseerd door de boeking van een aanzienlijke waardevermindering op de resterende participatie in Foamex. Hoewel de strategische alliantie blijft bestaan, werd het uitstaande risico teruggebracht van 33,5 tot 7,0 miljoen Euro. Wel kon de Groep uit de overdracht aan Copirel nog voldoende middelen puren om nu reeds provisies aan te leggen voor bijkomende herstructureringen in Nederland en Duitsland.
Stand van zaken per sector ~ Voor een stand van zaken per sector en de commentaren die daarover in het verslag van de Raad van Bestuur werden opgenomen, verwijzen wij graag naar de hoofdstukken over de sectoren, verderop in dit jaarverslag. Schuldgraad ~ Door de grote uitzonderlijke winst die voortvloeide uit de verkoop van allerlei activa (zie hoger) en specifieke acties om de behoefte aan werkkapitaal terug te dringen, slaagde Recticel erin om zijn schuldgraad, die in 2001 nog 114% van het eigen vermogen bedroeg, in 2002 af te bouwen tot 90%. Door deze evolutie beschikt Recticel voorlopig over een cash-positie die de behoefte aan bijkomende investeringsmiddelen voor een stuk opvangt en de nodige ademruimte creëert om de aanzienlijke investeringen die voor 2003 gepland zijn, verder te blijven financieren. Netto financiële schuld (miljoen Euro) 286,1
300 250 200
246,6 201,3
204,5
1998
1999
238,2
150 100
De belastingen stegen van 1,1 tot 4,7 miljoen Euro, vooral door een toename in Centraal-Europa. De nettowinst (aandeel van de Groep) steeg met 15,0% tot 22,5 miljoen Euro. Daardoor wordt de groei van de voorbije jaren verder gezet, en haalt de Groep andermaal het beste nettoresultaat sinds 1990. De gemiddelde groei van de nettowinst over de voorbije vijf jaar bedroeg daardoor 20,4% per jaar. Geconsolideerd nettoresultaat (aandeel Groep) (miljoen EUR)
25,0
22,5
20,0
18,4
19,6
2000
2001
15,3
15,0
10,7 10,0 5,0 1998
1999
2002
50 2000
2001
2002
Vooruitzichten voor de toekomst ~ Het algemene economische vooruitzicht wordt aangetast door de huidige onzekerheid. In de huidige omstandigheden is het onmogelijk om voorspellingen te doen. Op basis van de eerste twee maanden verwacht de Groep een verdere stijging van de omzet en het resultaat. In deze context zal Recticel de ingezette kostenbeheersing, productiviteitsverbeteringen en optimalisaties verder zetten.
De Groep Recticel
Seduced and emotioned
by comfort 1 > De Groep Recticel 2 > Activiteiten 3 > Informatie aan de aandeelhouders 4 > Financieel gedeelte
12 13 14 15 16 17 18
Strategie Synergie Human Resources Onderzoek en ontwikkeling Veiligheid en milieuzorg Kwaliteitsbeleid Het Espris-project
1
Strategie De globale strategie van de Groep Recticel spitst zich toe op drie belangrijke aandachtspunten:
1 > De Groep Recticel Strategie
Volume ~ Recticel wil een leidende rol spelen in het aanbod van blokschuim. Vooral in de sector van het soepelschuim, meer specifiek de schuimvullingen voor zitmeubelen, is het aanbod groot en ligt de instapdrempel voor nieuwe producenten vrij laag. Door een goede beheersing van de eigen productiviteit en een optimale benutting van haar productie-apparaat wil de Groep haar marktaandeel en rendabiliteit veilig stellen.
Technologie ~ Onderzoek en ontwikkeling, creativiteit en technologische innovatie vormen de onderbouw voor de verdere expansie van de Groep. De belangrijkste doorbraak op dit vlak is ongetwijfeld de unieke Spraytechnologie. Door het gebruik van de ‘Colofast Spray’technologie kon Recticel als eerste kleurvaste onderdelen leveren in polyurethaan, wat een revolutionaire vernieuwing heeft mogelijk gemaakt van de interieurafwerking voor auto’s.
Merkenpolitiek ~
Om zich duidelijker te positioneren binnen een vaak zeer concurrentiële markt en de eigen producten veilig te stellen tegen de prijsdruk die daarvan het gevolg is, heeft Recticel gekozen voor een sterke merkenpolitiek. Vooral in de sector slaapcomfort maakt de Groep gebruik van grote merknamen. Sommigen genieten vooral bekendheid in een lokale markt (Schlaraffia in Duitsland, Beka in België, Ubica in Nederland, Superba in Zwitserland, Epeda-Merinos in Frankrijk, enz.). Andere merken zijn typische voorbeelden van een pan-Europese aanpak en worden in meerdere landen verdeeld (Swissflex, Lattoflex, Literie Bultex, enz.).
Ook heel wat nieuwe technische schuimsoorten waren het product van doorgedreven inspanningen op het vlak van onderzoek en ontwikkeling, net zoals Tau-foam trouwens, dat de toepassing van PU als isolatiemateriaal in de bouw een nieuwe stimulans heeft gegeven, door zijn geringe gewicht, zijn grote sterkte en zijn verbeterde brandbestendigheid.
RECTICEL jaarverslag 2002
12
Beheersen van >
>
>
POLYURETHAANPRODUCTIE > zacht- en hardschuim MERKENPOLITIEK > slaapsystemen
HOOGTECHNOLOGISCHE TOEPASSINGEN > automobiel
Synergie
RECTICEL IS ACTIEF IN VIER VERSCHILLENDE SECTOREN. TOCH BESTAAN ER TUSSEN DEZE UITEENLOPENDE ACTIVITEITEN EEN AANTAL RAAKVLAKKEN, DIE DE GROEP TOT EEN HECHT GEHEEL SAMENSMEDEN. 1 > De Groep Recticel Synergie
Recticel is actief in vier verschillende sectoren. Toch bestaan er tussen deze uiteenlopende activiteiten een aantal raakvlakken, die de Groep tot een hecht geheel samensmeden.
Technologie ~ Op technologisch vlak vormt poly-
Aankoopkracht ~ Het aankoopbeleid van chemische grondstoffen verloopt gecentraliseerd. Daardoor heeft Recticel een belangrijke positie verworven als aankoper van deze grondstoffen, de tweede grootste ter wereld. Alle vestigingen plukken er de vruchten van. De Groep heeft ook stappen ondernomen om in de sector slaapcomfort de aankoop van andere strategische grondstoffen zoals latex, textiel en metalen onderdelen te bundelen.
Raakvlakken ~ Hoewel de gezamenlijke activiteiten van de Groep werden opgedeeld in vier verschillende sectoren, is het soms moeilijk om duidelijke grenzen te trekken en alle toepassingen strikt af te bakenen. Heel wat producten van de sector technische schuimen worden bijvoorbeeld gebruikt in de auto-industrie. Dit alles maakt duidelijk dat er raakvlakken bestaan tussen de verschillende sectoren die in heel wat gevallen dan ook als complementair kunnen worden beschouwd. Op deze wijze halen bepaalde sectoren hun voordeel uit de mogelijkheden die geboden worden door andere activiteiten, wat een duidelijke illustratie is van de schaalvergroting die deze complementariteit met zich meebrengt.
Marketing ~
Alle sectoren kenmerken zich door de noodzaak van een eigen typische marketing-strategie. Toch bestaan er ook parallellen. Zo hebben de aanzienlijke publicitaire inspanningen die in de sector slaapcomfort rond Literie Bultex werden geleverd, ook de bekendheid van het merk Comfort Bultex in de hand gewerkt. ‘Comfort Bultex’ groeide in de sector soepelschuim sinds 1995 uit tot het enige vulmateriaal dat een competitief voordeel kon halen uit zijn merknaam en zijn visibiliteit.
Recycling ~ Schuimresten die overblijven na het verwerkingsproces worden gerecycleerd. Op die manier wordt uit de schuimresten van de verschillende activiteiten een nieuw, geagglomereerd schuim geproduceerd dat op zijn beurt wordt toegepast in alle sectoren.
13 RECTICEL jaarverslag 2002
urethaan de rode draad door de grote verscheidenheid aan activiteiten van de Groep. PUtechnologie, zowel in de productie als de verwerking, vormt de basis voor nieuwe, innovatieve toepassingen of de kwaliteitsverbetering van bestaande producten.
1 > De Groep Recticel Human Resources
DE KLEMTOONHuman VAN HET Resources PERSONEELSBELEID OP De klemtoon van hetHET personeelsbeleid op groepsniveau GROEPSNIVEAU LAG TIJDENS VOORBIJE JAAR lag tijdens het voorbije jaar op de verdere implementatie van de veranderende organisatiestructuur, van het transnationaal overleg en van de interne vorming in allerlei competentiedomeinen. Op deze manier tracht de Groep haar internationale OP DE VERDERE IMPLEMENTATIE VAN DE identiteit ook van binnen uit te versterken en streeft ze actief de dialoog na tussen alle lagen van de VERANDERENDEorganisatie. ORGANISATIESTRUCTUUR, VAN Een aantal nationale hoofdkwartieren werden tijdens de Door de organisatie van opleidingen op maat streeft de HET TRANS-NATIONAAL OVERLEG EN VAN DE voorbije jaren reeds omgevormd tot gemeenschappelijke Groep naar een meer dynamische aanpak, waarbij de opdienstencentra (Shared Service Centres), die steun vergedane kennis onmiddellijk toepasbaar is op de eigen daaan de lokale divisie-activiteiten, b.v. op het vlak gelijkse werkomgeving. Eind 2002 startte de Groep ook met INTERNE lenen VORMING IN ALLERLEI van Human Resources, F&A, informatietechnologie, enz. een opleiding ‘Chemie voor Niet-Chemisten’. Na Duitsland en Frankrijk werden in 2002 ook de nationale COMPETENTIEDOMEINEN. OP 2003DEZE MANIER directie van Nederland en begin die van Recticel Op 1 maart 2002 werd de overeenkomst getekend voor de België tot een SSC omgevormd. oprichting van de Europese Ondernemingsraad (EOR) voor de Recticel Groep. De raad, die de hoeksteen vormt voor de TRACHT DE GROEP HAAR INTERNATIONALE In de loop van het jaar heeft de Groep onder invloed van de dialoog tussen de sociale partners over onderwerpen van veranderende markt de moeilijke conjunctuur en wijzigentransnationale aard, kwam in september een eerste keer IDENTITEIT OOK VAN BINNEN UIT TE VERSTERKEN de situaties bij de klanten, een aantal herstructureringen samen. Tijdens de debatten lag de klemtoon vooral op doorgevoerd in enkele van haar Belgische, Franse, Nederde interne opleiding, en op allerlei aspecten inzake EN STREEFT landse ZE ACTIEF DE DIALOOG NAmaatTUSSEN en Duitse vestigingen. De omvang van deze milieu, veiligheid en gezondheid. De EOR zal deze regelen bleef eerder beperkt, vooral omdat de Groep in het aandachtspunten via een snelle terugkoppeling verleden steeds snel heeft ingespeeld op de veranderende vanuit de nationale structuren ook daadwerkelijk ALLE LAGEN VAN DE ORGANISATIE. markt. Door de voortdurende, snelle aanpassingen van de in de praktijk omzetten. organisatiestructuur konden zeer ingrijpende maatregelen, die vaak gepaard gaan met het verlies van duizenden banen, steeds worden vermeden.
RECTICEL jaarverslag 2002
14
Het interne opleidingsprogramma kwam in 2002 in een stroomversnelling. Naast de vorming ‘Financieel Management voor Niet-Financiële Managers’ bood de Groep tijdens het voorbije jaar ook de gelegenheid om een meer doorgedreven opleiding te volgen in financieel management, waarbij wordt uitgegaan van de eigen lokale cijfergegevens.
Personeelsaantal op 01.01.2003 (1)
De grootste uitdaging voor de komende jaren wordt ongetwijfeld de recrutering van geschoolde werknemers voor de Spraytechnologie, waarvan op middellange termijn een grote groei wordt verwacht. Daarnaast wacht de Groep nog de belangrijke taak om een passende opvolging te verzekeren voor een aantal hogere managers en directieleden, die stilaan de pensioengerechtigde leeftijd naderen. Om een vlotte doorgroei mogelijk te maken, wordt vandaag reeds een identificatie gemaakt van het management in tweede en derde lijn, waarvan sommigen in de toekomst mee de ruggegraat van het management zullen vormen.
> 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
DUITSLAND BELGIË FRANKRIJK VERENIGD KONINKRIJK TSJECHIË POLEN NEDERLAND OOSTENRIJK ZWITSERLAND ZWEDEN HONGARIJE USA SPANJE ROEMENIË GRIEKENLAND ITALIË SLOVAKIJE LITOUWEN OEKRAINE ESTLAND TOTAAL
(1)
2807 1984 1980 865 736 648 543 386 280 246 209 202 192 183 119 101 43 24 14 13 11575
Vol- en deeltijds personeel, met uitzondering van tijdelijk personeel en personen die arbeidsongeschikt zijn en met inbegrip van de voltallige personeelsbezetting van joint ventures die door Recticel voor 50% worden gecontroleerd.
> Na constructief overleg werd op 1 maart 2002 de Europese Ondernemingsraad opgericht.
Onderzoek en ontwikkeling: het IDC
1 > De Groep Recticel Onderzoek en ontwikkeling
Eén van de grootste troeven van de Groep is de beschikbaarheid van een gecentraliseerd onderzoekscentrum. Het IDC ligt in Wetteren (België) en bundelt de ervaringen en de kennis van de Groep op één plaats.
> Het IDC beschikt over een eigen labo en ‘pilot plant’, waar processen en producten in een industriële omgeving kunnen worden getest.
De belangrijkste ontwikkelingen die vanuit het IDC in de loop van 2002 in de autosector werden aangestuurd, waren ongetwijfeld de technologische verbeteringen in de Sprayactiviteit (zie hoofdstuk automobiel) die de productie efficiënter, stabieler en sneller moeten laten verlopen. Daarnaast werd er ook hard gewerkt aan de ontwikkeling van de Rim-Skin technologie, die reeds commercieel wordt toegepast en die in de toekomst zou kunnen uitgroeien tot een complementaire technologie voor de Spray-activiteiten.
De aandacht ging ook uit naar andere bestaande technologieën en producten. Zo werd bijvoorbeeld de techniek voor het aanbrengen van een afdichtingsrand op autoruiten voor het eerst ook uitgetest op zonnepanelen. Ook op het vlak van BH-vullingen, toepassingen voor wondverzorging en de brandwerendheid van isolatieproducten werden belangrijke doorbraken geboekt. Inmiddels worden er ook intensieve inspanningen geleverd op het vlak van kennisbeheer en de bescherming van de eigen technologie. Met dat doel voor ogen werden er trouwens verscheidene patenten aangevraagd op technologische en chemische processen die door Recticel werden ontwikkeld. Het is de bedoeling om het intellectuele eigendom binnen de eigen competentiekringen vroegtijdig op te sporen, zodat de Groep haar technologische voorsprong kan vrijwaren. Voor 2003 werd het budget voor onderzoek en ontwikkeling opgetrokken tot 17 miljoen Euro. Tijdens het lopende jaar zal er bovendien aanzienlijk worden geïnvesteerd in de uitbreiding van de bestaande laboratoria en de tewerkstelling. Uitgaven R&D (miljoen Euro) 15,0 12,0
12,6 10,6
10,7
11,0
1998
1999
2000
14,9
9,0 6,0 3,0 2001
2002
De activiteiten van het onderzoekscentrum zullen zich zeker toespitsen op duurzame ontwikkelingen, en op de verdere perfectionering van de unieke technologieën en processen die Recticel zijn huidige plaats hebben bezorgd tussen de meest innoverende industriële bedrijven van vandaag.
15 RECTICEL jaarverslag 2002
Het onderzoeksteam telt ongeveer 160 medewerkers. Van het budget van 2002, dat 15 miljoen Euro bedroeg, ging traditiegetrouw meer dan 60% naar onderzoek in de sector automobiel. Het is vooral daar dat Recticel door zijn gedrevenheid naar technologische en chemische vooruitgang zijn voorsprong wil veilig stellen.
1 > De Groep Recticel Veiligheid en milieuzorg
> Op de voormalige fabrieksterreinen van Balen/Lommel werd de sanering bijna afgerond.
Veiligheid en Milieuzorg De intensieve inspanningen die tijdens de voorbije jaren werden gevoerd om de bewustmaking voor de talrijke aspecten van veiligheid en milieuzorg aan te scherpen in alle lagen van de organisatie, leidden in 2002 tot een aantal opmerkelijke resultaten.
RECTICEL jaarverslag 2002
16
Op het vlak van veiligheid kan de Groep met tevredenheid terugblikken op een aanzienlijke vermindering van het aantal arbeidsongevallen. Het resultaat is vooral te danken aan de jarenlange trainingen in de basisprincipes van het veiligheidsbeleid, en aan de vele informatie- en veiligheidscampagnes die op alle niveaus geleid hebben tot een grotere bewustwording voor deze problematiek. Vooral in Duitsland werden opmerkelijke resultaten geboekt en stelde men een daling met 60% vast van het aantal verloren arbeidsdagen door ongevallen met werkverlet. Het veiligheidsaspect werd ook door de Europese Ondernemingsraad gekozen als één van de belangrijkste aandachtspunten. De wederzijdse dialoog die daarop volgde heeft inmiddels geleid tot een concreet actieplan dat in de volledige Groep zal worden doorgevoerd, en dat bijvoorbeeld de bewustmaking voor veiligheid moet vergroten bij uitzendkrachten. Tijdens de volgende zitting van de Raad zal er tijd worden gemaakt voor een grondige rapportering en een evaluatie van al deze initiatieven. Inmiddels werd ook de nodige software in gebruik genomen om alle gegevens over arbeidsongevallen op dagelijkse basis te verwerken en te interpreteren. Op deze manier hoopt de Groep niet alleen de bewustwording voor deze problematiek nog verder aan te scherpen, maar wil ze ook sneller kunnen inspelen op de eventuele noodzaak aan bijkomende maatregelen om de veiligheid in al zijn aspecten te verbeteren.
Op het vlak van milieuzorg blikt de Groep terug op een zeer actief jaar, waarin vooral de saneringswerkzaamheden van de voormalige fabrieksterreinen op de grens van Balen en Lommel in het oog sprongen. Zowel de sloop van de oude fabrieksgebouwen als de sanering van het terrein zelf verliepen volledig naar wens en zouden in 2003 moeten zijn afgerond. In de Eurofoam-fabriek in het Oostenrijkse Kremsmunster kreeg men te kampen met overstromingen. Dankzij de goede voorbereidingen, de preventieve planning en de snelle uitvoering van de nodige acties bleef het ongemak eerder beperkt en kon de fabriek zeer snel opnieuw aan de slag. Tenslotte heeft de Groep ook uitgebreid aandacht besteed aan de beperking van de hoeveelheid afval, een problematiek die op alle lagen van de organisatie zal worden doorgetrokken. Zo werd bijvoorbeeld het gebruik van chemische solventen drastisch teruggeschroefd, vooral dankzij een aantal creatieve maatregelen die zowel de Groep als het milieu zeker ten goede komen. In 2003 wil Recticel op al deze thema’s blijven doorwerken. Het verleden heeft immers uitgewezen dat de beste resultaten inzake veiligheid en milieu niet noodzakelijk voortvloeien uit een groot aantal nieuwe maatregelen, maar wel uit de doorgedreven inspanningen om dezelfde thema’s steeds opnieuw onder de aandacht te brengen.
Kwaliteitsbeleid
De kwaliteitsinitiatieven die aanvankelijk werden opgestart in de sector automobiel, vinden vandaag ook ingang in de andere sectoren van de Groep. Een actueel aandachtspunt is ‘Supplier Quality’, waarbij de kwaliteit van de eigen leveranciers grondig wordt geëvalueerd. De actiepunten rond de kwaliteit van de eigen toeleveranciers worden internationaal aangestuurd en hebben zowel betrekking op chemische als niet-chemische grondstoffen en diensten.
Voor de activiteiten in de autosector wordt meer en meer overgeschakeld naar een nieuwe specifieke kwaliteitsnorm, de ISO/TS16949, die de bestaande normen bundelt en vervangt. Een aantal vestigingen van de Groep zijn reeds volgens deze norm gecertificeerd, zoals de fabriek in Rheinbreitbach (Duitsland-interieurafwerking), Mlada Boleslaw (Tsjechië-zetelkussens), Espelkamp (Duitslandzetelkussens), enz. De rest volgt wellicht in de loop van 2003. Belangrijk is dat al deze inspanningen de aandacht voor kwaliteit steeds opnieuw centraal stellen en dat ze de verdere integratie van het kwaliteitsbeleid in de organisatie zeker ten goede zullen komen.
Inmiddels schakelt de Groep ook over op meer moderne kwaliteitssystemen, zoals de nieuwste editie van de ISO 9001 norm. De aandacht ligt daarbij meer op de gebruikte productieprocessen, klantentevredenheid en ‘voortdurende verbetering’. De bestaande kwaliteitscertificaten moeten in de loop van 2003 aan de nieuwe vereisten voldoen. Voor sommige vestigingen is die voorwaarde reeds vervuld, de anderen volgen later dit jaar.
> Strikte kwaliteitscontrole in de afdeling Automobiel.
17 RECTICEL jaarverslag 2002
Een grondig onderbouwd kwaliteitsbeleid wordt nog steeds aangezien als het ideale middel tot de implementatie van de groepsstrategie, vooral door de optimalisering van de organisatie die eruit voortvloeit. Het kwaliteitsbeleid heeft op groepsniveau ingang gevonden en vormt één van de polen van de Group Business Support. Van daaruit ondersteunt ze de activiteiten van de verschillende sectoren vanuit verschillende invalshoeken. Het kwaliteitsbeleid is daardoor niet langer afhankelijk van lokale initiatieven, maar zit stevig ingebed in de volledige organisatiestructuur van de Groep.
1 > De Groep Recticel Kwaliteitsbeleid
Het multinationale karakter van de Groep heeft ertoe geleid dat ook het kwaliteitsbeleid, dat aanvankelijk geschoeid was op lokale initiatieven, tijdens de voorbije jaren een steeds belangrijker rol is gaan spelen. Vandaag wordt het kwaliteitsbeleid vanaf het hoogste managementniveau gecoördineerd en naar de verschillende vestigingen en sectoren doorvertaald.
Het ESPRIS-project
1 > De Groep Recticel Het Espris-project
Het Espris-project (European Standardisation Project for the Recticel Information Systems) vormt binnen de Groep het belangrijkste middel in het streven naar standaardisatie en harmonisering. Met Espris, dat voor Recticel zowel qua omvang als qua implicaties nog steeds het belangrijkste project is, wil de Groep een grotere transparantie nastreven in haar dagelijkse activiteiten en beslissingsstromen, haar interne benchmarks, haar investeringsmogelijkheden en bepaalde strategische beslissingen.
Het Espris-project legt zowel de nadruk op een businessgerichte als een IT-gerichte aanpak. Als belangrijkste instrument werd enkele jaren geleden gekozen voor de implementatie van SAP, dat de Groep een gestandaardiseerde managementtool aanreikt om bovenstaande doelstellingen te verwezenlijken. Het SAP-systeem maakt op die manier deel uit van de gecoördineerde groepspolitiek die vandaag wordt geïmplementeerd, en die ook nodig is binnen de huidige context van wereldwijde netwerken.
RECTICEL jaarverslag 2002
18
De implementatie liep eind 2002 nog steeds volgens schema, zowel qua snelheid als qua budget. In de loop van het jaar kende het project vooral een regionale uitbreiding. Zo werden alle activiteiten van de Groep in de Verenigde Staten succesvol in het bestaande systeem geïntegreerd. De uitbreiding zal in 2003 worden verder gezet en in het Verenigd Koninkrijk, Tsjechië en Spanje worden doorgevoerd. Frankrijk volgt wellicht in 2004. Naast de regionale uitbreiding wil de Groep de functionaliteit van het SAP-systeem nog beter benutten. De isolatie-activiteiten en de productie van interieurafwerking voor de auto-industrie worden reeds integraal via het nieuwe systeem opgevolgd. Voor de toekomst ligt het in de bedoeling om de informatie van een aantal staffuncties, zoals Human Resources, via het SAP-systeem te beheren. Door de mogelijkheden en de bruikbaarheid van het pakket nog beter te benutten, hoopt Recticel het hele systeem ook dichter bij de gebruiker te brengen.
Toen het project enkele jaren geleden werd opgestart, toonde de markt een grote vraag naar de implementatie van dit soort systemen. De kost voor externe consultancy was dan ook hoog. Recticel heeft de nood aan externe medewerkers en de kost voor consultancy, mede door de malaise in de sector van de informatie-technologie, drastisch kunnen terugschroeven. Binnen de Group Business Support loopt momenteel nog een ander project, dat volledig past in de filosofie van het Supply Chain Management. Het nieuwe Axis One-project heeft tot doel de aankooppolitiek en –strategie van de Groep te stroomlijnen en te optimaliseren. De studie die binnen dit kader zal worden uitgewerkt, legt de klemtoon op de uitbouw van een datanetwerk dat de onderhandelingen over aankoopcontracten kan ondersteunen, en op de ontwikkeling van een evaluatiesysteem om de geboekte resultaten in kaart te brengen.
Activiteiten
Every day we challenge ourselves to set the standards for
tomorrow’s comfort 1 > De Groep Recticel 2 > Activiteiten 3 > Informatie aan de aandeelhouders 4 > Financieel gedeelte
20 21 22 28 32 36
Polyurethaanschuim: productieschema Productievestigingen Soepelschuim Slaapcomfort Isolatie Automobiel
2
2 > Activiteiten Polyutheraanschuim: het produktieschema
Polyurethaanschuim: het productieschema De petrochemische nijverheid raffineert 95% van ruwe olie tot nafta en aanverwante producten. Uit het residu dat na de raffinage overblijft, worden nog een aantal andere chemische producten gewonnen, waaronder polyol en isocyanaat, de belangrijkste grondstoffen voor de aanmaak van polyurethaan (PU). Afhankelijk van het grondstofmengsel levert het productieproces van PU bij Recticel een harde of een soepele schuimsoort op. Het harde schuim is in hoofdzaak bestemd voor de isolatiesector. Het wordt zowel gemaakt in de vorm van gebruiksklare isolatieplaten als van grote blokken die nadien tot complexere stukken worden verzaagd. In de andere sectoren waarin Recticel actief is, wordt vooral gebruik gemaakt van zachtere schuimsoorten. Zachtschuim wordt in de meeste gevallen geproduceerd in de vorm van blokken, die nadien op verschillende manieren kunnen worden versneden (b.v. voor de meubelindustrie). Zachtschuim kan ook meteen in een specifieke vorm geproduceerd worden, een proces dat vooral wordt toegepast bij de productie van zetelkussens voor auto’s.
Dankzij onderzoek en ontwikkeling is Recticel er in geslaagd om aan polyurethaanschuim een nieuw gezicht en nieuwe eigenschappen te geven. De Colofast- en Colofast Spray-technieken die in de auto-industrie met zoveel succes worden toegepast, waren daarvan het sprekende bewijs.
Wereldproductie van kunststoffen: Wereldproductie van polyurethaan (PU): Europese productie van polyurethaan: Europese productie van soepelschuim: Recticel-productie van soepelschuim:
>
PU-toepassingen: Meubelen, Auto-industrie, Schoenen, Bouw en industrie, Lijmen, Verven, Polymeren, … De geschatte jaarlijkse groei van de Europese meubelmarkt bedraagt 3% of 10.000 ton PU
RECTICEL jaarverslag 2002
20
AARDOLIE >
>
95% Nafta
5% Residu
>
> Polyol
Isocyanaat
POLYURETHAANSCHUIM >
>
>
Hardschuim
Soepelschuim
Spray
>
Platen
>
>
> Blokken
Blokken
Vormschuim
>
SOEPELSCHUIM
>
SLAAPCOMFORT
>
>
>
> ISOLATIE
>
> Versnijden
>
> Versnijden
150 miljoen ton 7,5 miljoen ton 2,5 miljoen ton 750.000 ton 200.000 ton
AUTOMOBIEL
Produktievestigingen België: Wetteren Frankrijk: Langeac Louviers Nederland: Kesteren Duitsland: Bexbach Burkhardtsdorf Düsseldorf Ebersbach UK: Alfreton Zweden: Gislaved Oostenrijk: Kremsmünster Italië: Gorla Minori Spanje: Ciudad Rodrigo Polynia Cataroja Polen: Zgierz Hongarije: Sajobabony Roemenië: Sibiú USA: Dear Park, NY Irvine, CA
Slaapcomfort
Automobiel
België: Hulshout Geeraardsbergen Frankrijk: Langeac Limoges Massevaux Rouen Belfort Noyen Duitsland: Wattenscheid Jöhstadt Holzwickede Hassfurt Nederland: Deventer Oostenrijk: Timelkam Zwitserland: Büron Flüh Polen: Lodz
België: Wetteren Hulshout Frankrijk: Trilport Duitsland: Rheinbreitbach Wackersdorf Espelkamp UK: Corby Tsjechië: Teplice Mlada Boleslaw USA: Fountain Inn, SC Auburn Hills, MI Clarkston, MI Tuscaloosa, AL Japan: Nagoya
Isolatie België: Wevelgem Turnhout
2 > Activiteiten Productievestigingen
Soepelschuim
Naast de bovenvermelde productievestigingen heeft Recticel nog een 60-tal verwerkingseenheden of verkoopkantoren, gespreid over 20 landen.
RECTICEL jaarverslag 2002
21
2 > Activiteiten
Soepelschuim
>
Changing your world into comfort
2 > Activiteiten
De sector soepelschuim omvat de productie, de verwerking en de verkoop van zacht polyurethaanschuim. Ondanks de gemeenschappelijke noemer bundelt de sector drie deelactiviteiten, die zich elk kenmerken door de karakteristieke eigenschappen van de schuimsoorten, de eigenheid van het productieproces of de typische toepassingsmogelijkheden van het schuim. De meeste schuimsoorten van deze sector worden vervaardigd in grote blokken, die nadien worden versneden tot kleinere delen of afgewerkte producten. Naargelang hun gebruik worden soepele schuimsoorten opgedeeld in de deelactiviteit ‘comfort’, die zich in hoofdzaak toelegt op de meubel- en de matrassenindustrie, en de deelactiviteit ‘technische schuimen’, die een groot aantal schuimsoorten omvat voor huishoudelijk of industrieel gebruik, vaak in een hoogtechnologische toepassing. De derde deelactiviteit is die van de ‘composite foams’, die het resultaat vormt van de actieve bijdrage die Recticel levert op het vlak van recycling. Ondanks de zwakke conjunctuur steeg de omzet van de sector soepelschuim (comfort, technische schuimen en ‘composite foams’) met 1,5% tot 388,1 miljoen Euro (382,5 miljoen Euro op vergelijkbare basis) (*). De stijging is vooral te danken aan de deelactiviteiten technische schuimen en composite foams, die de lagere volumes in de comfortsector compenseerden. De operationele cash-flow ging er over dezelfde periode met 34,5% op vooruit. De stijging tot 33,7 miljoen Euro is te danken aan een aantal factoren in elk van de drie deelactiviteiten. De belangrijkste van deze elementen zijn de volgende: > de positieve gevolgen van herstructureringen die in de loop van 2001 werden doorgevoerd in Nederland, Frankrijk en Duitsland; > de normalisering van de verkoopprijzen voor restschuim; > de integratie van de resultaten van het Roemeense filiaal Poliflex, die voor het eerst in de resultaten werden opgenomen. (*) Opmerking : de activiteiten in technische schuimen voor de auto-industrie, die tot nog toe in de cijfers van de sector automobiel werden verrekend, worden vanaf 2002 geïntegreerd in de cijfergegevens van de deelactiviteit technische schuimen (soepelschuim). Om een vergelijkbare basis te creëren werden de cijfers voor 2001 in dezelfde zin aangepast.
Facts & Figures ~ > De Europese markt voor meubelen vertegenwoordigt een omzet van ongeveer 12,5 miljard Euro. > Italië en Duitsland vertegenwoordigen ongeveer 53% van deze totale markt. > Van de totale meubelimport in de EU komt 50% uit Polen. > De Europese markt voor schuim voor de meubelsector bedraagt ongeveer 747.500 ton. > De Europese markt voor technische schuimen bedraagt ongeveer 92.000 ton. > Er bestaat een verband tussen het BNP en het verbruik aan PU-schuim per hoofd van de bevolking. In de Europese Gemeenschap wordt er jaarlijks 1,2 kg schuim geproduceerd per hoofd van de bevolking, in Roemenië voorlopig slechts 0,3 kg.
Soepelschuim
2000
2001
2002
Omzetgroei Operationele cash flow (mio Euro) Operationele cash flow-marge Investeringen in Immateriële (exclusief Goodwill) en Materiële Vaste Activa (mio Euro) Investeringen als % van netto omzet
6,8% 30,1 8,5% 12,0
8,6% 25,1 6,6% 9,0
1,5% 33,7 8,7% 10,0
3,4%
2,3%
2,6%
Operationele Cash Flow = bedrijfsresultaat (voor financieel resultaat, uitzonderlijk resultaat, belastingen en aandeel van derden) + afschrijvingen immateriële en materiële activa + afschrijvingen consolidatie-verschillen. Operationele Cash Flow is niet gelijk aan bruto wijziging in bedrijfsthesaurie, zoals weergegeven op pagina 65.
Omzet (miljoen EUR)
382,5 388,1 352,2 329,7
1999 2000 2001 2002
CAGR 1999 - 2002: 5,6%
RECTICEL jaarverslag 2002
23
Soepelschuim
Soepelschuim
> Gaudi - by Bretz Brothers
Soepelschuim
Comfort
Activiteiten en producten ~ De comfortafdeling
24 RECTICEL jaarverslag 2002
2 > Activiteiten
>
van Recticel produceert en verwerkt soepel polyurethaanschuim dat gebruikt wordt als vulling voor allerlei zitmeubelen en matrassen. Het productieproces levert lange schuimblokken op, die vervolgens worden verzaagd tot kleinere, transporteerbare blokken. Deze kleinere stukken worden ofwel direct aan de klanten geleverd, ofwel in één van de talrijke confectieateliers van Recticel versneden op basis van het ontwerp van de klant. De afgewerkte producten (zit, rug, armleuning, matrassenkernen) worden rechtstreeks geleverd aan de meubel- of matrasindustrie. In sommige gevallen worden onderdelen voor de meubelindustrie geschuimd in vormen, zodat versnijding nadien onnodig is. De spreiding van het uitgebreide productienetwerk is tijdens het voorbije decennium uitgedeind tot ver buiten de West-Europese grenzen. De activiteiten in Centraal- en Oost-Europa, die via de joint venture Eurofoam verlopen, kenden in diezelfde periode een aanzienlijke groei.
2002 ~ De deelactiviteit ‘comfort’ haalde in 2002 een netto-omzet van 241,7 miljoen Euro, een stijging van 1,8% in vergelijking met 2001. De belangrijkste reden voor de vermindering is de algemene terugval van de economische conjunctuur, die in deze sector vooral merkbaar was in Duitsland, Nederland en Spanje. De Oost-Europese markt presteerde traditiegetrouw sterker. Zowel de omzet als de resultaten gingen er in de meeste Oost- en Centraal-Europese landen op vooruit.
> La Ola - by Bretz Brothers
Concurrentiepositie ~ De productie van PU-schuim kent een lage instapdrempel, waardoor de Europese markt sterk gefragmenteerd is, met heel wat kleinere producenten. Door de steeds groeiende vraag naar maatoplossingen en kwaliteit zullen in de toekomst echter enkel die groepen overblijven die een Europese ambitie koesteren. Er wordt dan ook verwacht dat de globale markt zich verder zal consolideren. Vandaag zijn er slechts drie groepen die op Europees niveau actief zijn. Recticel en British Vita zijn de koplopers met elk een marktaandeel van ongeveer 20%. Ook het Amerikaanse Carpenter speelt als derde groep een belangrijke rol. Alle drie kenmerken ze zich door de spreiding van hun productie- en verwerkingseenheden over verschillende landen in Europa. De rest van de markt wordt verdeeld onder een groot aantal kleinere producenten. In het beste geval spelen die een rol in hun lokale markt, zoals bijvoorbeeld Olmo in Italië en Icoa in Spanje.
de verdere groei van haar omzet en rendabiliteit verzekeren. Verschillende factoren spelen daarin mee: Interne groei Algemeen wordt verwacht dat de globale Europese meubelsector jaarlijks met gemiddeld 3% zal groeien, wat neerkomt op 10.000 ton schuim per jaar. Daardoor blijven de perspectieven op interne groei in beperkte mate aanwezig. De belangrijkste troeven van Recticel zijn de technologische voorsprong op het vlak van productie- en verwerkingstechnieken, een optimale logistieke structuur en een aangepaste marketing-aanpak, toegespitst op het eigen Europese merk Comfort Bultex. Consolidatie en reorganisatie In de Europese PU-sector gaat de concentratiebeweging door. Het aantal schuimproducenten in Europa liep tijdens de voorbije jaren reeds terug van 120 tot een 60-tal, wat vooral ten koste ging van kleinere, lokaal georganiseerde bedrijven. Recticel bestudeert aandachtig alle mogelijkheden tot overnames of nieuwe allianties.
Innovatie Tenslotte verwacht Recticel ook groei door de introductie van schuimsoorten met nieuwe eigenschappen, zoals Framefoam (een schuim met een ondersteunende functie die een uitstekend alternatief biedt voor traditioneel meubelconstructiemateriaal zoals b.v. hout), Sensus (een visco-elastisch schuim dat zorgt voor een uitstekende drukverdeling), Foam4Care (dat vooral gebruikt wordt in medische toepassingen, en dat het comfort van patiënten vergroot, zowel in het ziekenhuis als thuis) en Dryfeel (dat zorgt voor een goede waterevacuatie en daardoor b.v. geschikt is voor gebruik in tuinmeubilair).
25 RECTICEL jaarverslag 2002
Strategie en vooruitzichten: troeven voor de toekomst ~ De Groep wil haar positie veilig stellen en
Geografische uitbreiding De Groep tracht zijn groei te verzekeren door geografische uitbreiding. Oost-Europa blijft belangrijk, vermits het jaarlijks verbruik van polyurethaan er nog ver beneden het West-Europese gemiddelde ligt (in Roemenië, bijvoorbeeld, bedraagt het jaarlijkse verbruik van polyurethaan niet meer dan 300 gram per hoofd van de bevolking, terwijl het West-Europese gemiddelde op 1,2 kilogram ligt). Tegelijk bouwt Recticel een stevige positie uit in ZuidEuropa, een markt met een aanzienlijk potentieel. De recente overname van Inespo in Spanje is daarvan een treffend voorbeeld.
Soepelschuim
2 > Activiteiten
> Moderne vormen bij Passe Partout
Technische schuimen
Activiteiten en producten ~
Soepelschuim
Recticel maakt enkele honderden types technische schuimen, vaak bedoeld voor relatief kleinere en gespecialiseerde toepassingen. De bekendste voorbeelden van technische schuimen zijn filters, dichtingen, geluidsisolatie, verpakkingsmateriaal, sponsen, enz. Rollen technische schuimen worden ook gebruikt om met andere stoffen zoals textiel, leder, enz. te worden gelamineerd. Net zoals de soepele schuimen voor comforttoepassingen worden technische schuimen geproduceerd in grote blokken, die nadien worden versneden. Omwille van de zeer specifieke toepassingen en de strenge specificaties waaraan de schuimsoorten moeten voldoen, zijn soms extra nabehandelingen nodig (reticulatie, impregnatie, enz.) die de fysische of chemische eigenschappen aanpassen aan de behoeften van de klant.
2002 ~
26 RECTICEL jaarverslag 2002
2 > Activiteiten
>
Deze deelactiviteit boekte in 2002 een nettoomzet van 129,8 miljoen Euro, wat een stijging betekent met 4,7% t.o.v. vorig jaar. De Europese markt toonde een gebrek aan homogeniteit, met wisselende resultaten in de verschillende landen. België en Spanje presteerden sterk, zowel qua omzet als qua resultaat. In de andere West-Europese landen liepen de resultaten uit elkaar. De herstructureringen van de voorbije jaren werpen vooral in Duitsland en Frankrijk stilaan vruchten af. In Oost-Europa bleef de situatie eerder stabiel. De participatie in Ricomex (Griekenland) leverde een positieve bijdrage tot de groei van de omzet en het resultaat.
Concurrentiepositie ~ De productie van technische schuimen moet met de grootste nauwkeurigheid gebeuren. De chemische know-how is dan ook bijzonder belangrijk. Bovendien is ook de nabehandeling die technische schuimen in vele gevallen ondergaan, een complexe aangelegenheid. Al deze factoren hebben tot gevolg dat de productie van technische schuimen aanzienlijke investeringen vereist, zowel op het vlak van R&D als van technologische infrastructuur. Precies daarom is het aantal producenten van technische schuimen eerder beperkt. Op Europees vlak wordt de sector beheerst door twee grote groepen, Recticel en British Vita.
Op de Duitse markt spelen ook lokale groepen zoals Otto Bock en Reisgies een belangrijke rol. In Italië wordt de markt vooral beheerst door Orsafoam (waarin Recticel voor 33% participeert) en Olmo. In Spanje zijn de marktleiders Inespo (100% Recticel) en Icoa.
Strategie en vooruitzichten: troeven voor de toekomst ~ Recticel verwacht dat zijn sector technische schuimen jaarlijks nog met 5% kan groeien, zonder daarbij rekening te houden met mogelijke overnames. De basis voor deze groei ligt in de creativiteit en de innovatie, die er moeten voor zorgen dat schuimsoorten worden ontwikkeld of aangepast voor nieuwe toepassingen. Tegelijkertijd speelt ook hier de mogelijkheid tot geografische uitbreiding. De overname van het Spaanse Inespo bijvoorbeeld opende in 2001 de deur naar een omvangrijke markt voor technische schuimen. Recticel onderzoekt alle mogelijkheden tot overnames die de sector in een versneld tempo kunnen laten groeien.
> De “loopsplitter” verwerkt schuimblokken tot ononderbroken rollen.
> Verrassende toepassingen van Composite foams: inlegzolen
De schuimresten worden versneden tot kleinere vlokken die gemengd worden met een bindmiddel en terug samengeperst tot grote blokken, die op hun beurt kunnen worden versneden. Deze techniek wordt reeds meerdere jaren toegepast in de fabrieken van Kesteren (Nederland) en Langeac (Frankrijk). De nieuwe producten worden verkocht onder merknamen zoals Recmat (geluidsisolatie onder vloerbekleding), Recfoam (geluidsisolatie in auto’s, vulmateriaal voor judomatten, versteviging in zitmeubilair, verpakkingsmateriaal, enz.) of Animate, de befaamde koematras.
2002 ~
De omzet van de deelactiviteit ‘composite foams’ steeg in 2002 met 34,4% tot 16,7 miljoen Euro. Het succes van deze activiteit is deels te danken aan de hogere verkoopprijzen voor schuim-resten die in 2002 opnieuw een aanvaardbaar niveau haalden na het dieptepunt van 2001. Bovendien lanceerde Recticel in deze sector een aantal nieuwe producten, hoofdzakelijk voor toepassingen in akoestische isolatie maar ook voor duurzame verbruiksgoederen. Parallel aan de omzet kende ook het resultaat een positieve evolutie.
> Geluidsisolerende onderlaag in Composite foams voor vloerbedekking
27
Soepelschuim
Activiteiten en producten ~ Bij de versnijding van schuimblokken blijven onvermijdelijk een aantal schuimresten achter. Hoewel de nadruk tijdens de voorbije jaren meer en meer uitging naar een beperking van de hoeveelheid restschuim (o.a. door een preventieve aanpak en technologische vernieuwing), is Recticel actief blijven zoeken naar nuttige toepassingen voor deze snijresten.
2 > Activiteiten
Composite foams
RECTICEL jaarverslag 2002
>
Slaapcomfort
2 > Activiteiten
More than dreaming about comfort >
Activiteiten en producten ~ Recticel heeft zich tijdens de voorbije jaren ontwikkeld tot een belangrijke Europese producent van matrassen en lattenbodems.
2 > Activiteiten
Het gamma matrassen is opgebouwd rond drie technologieën (matrassen met veren, in latex of in schuim) en komt tegemoet aan de globale vraag van de markt. Lattenbodems worden zowel gemaakt in hout als in kunststof. Recticel verkoopt een groot gedeelte van de producten onder sterke merknamen, zoals Beka, Lattoflex, Swissflex, Literie Bultex, Schlaraffia, Ubica, Rokado, Sembella, Superba, Epeda, Merinos, enz. In sommige gevallen is het de klant die zijn naam geeft aan het product. De belangrijkste klanten gaan van de grote distributiegroepen (Conforama, Begross, Kingfisher, …) tot de gespecialiseerde detailhandel.
> De Europese markt voor slaapsystemen vertegenwoordigt jaarlijks ongeveer 25 miljoen matrassen. > Recticel produceerde in 2002 ongeveer 2,6 miljoen matrassen en 830.000 lattenbodems. > Recticel heeft 10 merken, die samen 60% van de omzet vertegenwoordigen. > Ongeveer 50% van de geproduceerde matrassen hebben een kern in polyether. 30% zijn matrassen met een verenkern, en 20% zijn latexmatrassen.
2000
2001
2002
Omzetgroei Operationele cash flow (mio Euro) Operationele cash flow-marge Investeringen in Immateriële (exclusief Goodwill) en Materiële Vaste Activa (mio Euro) Investeringen als % van netto omzet
6,5% 19,5 5,1% 10,3
6,8% 25,2 6,1% 8,8
- 8,9% 24,2 6,5% 7,6
2,7%
2,1%
2,0%
29 Operationele Cash Flow = bedrijfsresultaat (voor financieel resultaat, uitzonderlijk resultaat, belastingen en aandeel van derden) + afschrijvingen immateriële en materiële activa + afschrijvingen consolidatie-verschillen. Operationele Cash Flow is niet gelijk aan bruto wijziging in bedrijfsthesaurie, zoals weergegeven op pagina 65.
Omzet (miljoen Euro) 410,6
384,5
373,9
361,0 316,6
1998 1999 2000 2001 2002
CAGR 1998 - 2002: 4,2%
RECTICEL jaarverslag 2002
Facts & Figures ~
Slaapcomfort
Slaapcomfort
Slaapcomfort
Slaapcomfort
> Uit de Myriad-collectie van Epeda
30 RECTICEL jaarverslag 2002
2 > Activiteiten
> Het Winx-systeem van Lattoflex. Drie-dimensioneel slaapcomfort van een Europees topmerk
2002 ~ Eind 2002 sloot Recticel met zijn Spaanse partner Pikolin een akkoord dat als het belangrijkste van de voorbije jaren kan gezien worden. 49% van de Franse activiteiten in slaapcomfort van Recticel (Literie Bultex) werden ondergebracht in een nieuwe gemeenschappelijke vennootschap Copirel. Door deze overeenkomst versterkt Recticel zijn strategische banden met Pikolin, waarmee het reeds sinds 1997 samenwerkt, inmiddels zowel in Spanje (Ceadesa) als in Frankrijk (Epeda-Merinos). Recticel boekte op de transactie een belangrijke meerwaarde. De globale markt van het slaapcomfort kende in 2002 een zelden geziene daling van de consumptie en brokkelde in de meeste landen met 5 tot 12% af (7,5% gemiddeld). De Duitse markt was met een verlies van 12% de grootste uitschieter. Recticel, dat in zijn sector slaapcomfort een omzet haalde van 373,9 miljoen Euro, slaagde er in om zijn gemiddelde verkoopprijzen en marges op te trekken. De Groep leed daardoor wel een licht verlies aan marktaandeel, vooral in Duitsland, en een omzetverlies van 8,9%, maar de operationele cash-flow, die aan het eind van het eerste semester met 12% was teruggelopen t.o.v. dezelfde periode vorig jaar, bereikte tijdens de tweede jaarhelft ondanks de lagere omzet hetzelfde niveau als in 2001. Daardoor kwam de rendabiliteit van de sector tijdens het tweede semester van 2002 procentueel gezien op het hoogste niveau sinds 1998.
België (Beka, Lattoflex, Bultex Matrassen) verbeterde zijn rendabiliteit door het verdwijnen van een aantal minder winstgevende activiteiten (Ikea). Frankrijk (Literie Bultex, Lattoflex, Epeda-Merinos) presteerde sterk, terwijl Nederland (Ubica) en Duitsland (Schlaraffia) kampten met een zeer competitieve markt, die de rendabiliteit aantastte. De overname en integratie van Epeda verloopt naar wens. De herpositionering van de activiteiten gaat volop door. Zowel de omzet als de resultaten gingen er in tegenstelling tot de algemene markt in de loop van 2002 spectaculair op vooruit. Recticel verwacht dat de activiteiten van EpedaMerinos vanaf 2003 opnieuw winstgevend zullen zijn.
Strategische samenwerking De belangrijkste schakel in de groei van de sector wordt ongetwijfeld de uitbouw van de strategische alliantie met het Spaanse Pikolin. De nieuwe groep, die 1000 mensen en 8 fabrieken telt, is met merken als Literie Bultex, Epeda en Merinos de absolute marktleider in Frankrijk. Voor 2003 wordt een omzet verwacht van 135 miljoen Euro. Het komt er nu op aan om de samenwerking tussen de Spaanse en Franse partners volop te benutten en alle potentiële synergieën ten volle uit te buiten, zowel in Frankrijk als in Spanje zelf.
> Swissflex, topkwaliteit in slaapcomfort
> De opgemerkte Bekareclamecampagne van 2003
2 > Activiteiten
Groei van de rendabiliteit In een aantal fabrieken wordt het productieproces voor matrassen verder geoptimaliseerd en geautomatiseerd. Het ligt in de bedoeling om door ‘plant dedication’ te komen tot een optimale inschakeling van het productieapparaat, waarbij sommige vestigingen zich louter zullen concentreren op merkproducten, en anderen op producten zonder merknaam. Recticel heeft ook stappen gezet om het aankoopbeleid van strategische grondstoffen (latex, veren en textiel) verder te centraliseren.
Concurrentiepositie ~ De Europese markt voor slaapsystemen wordt beheerst door twee Europese groepen. Behalve Recticel speelt ook het Zweedse Hilding Anders (Crown Bedding, Pullman, Slumberland, Wifor, …) een vooraanstaande rol. Daarnaast zijn er een aantal producenten, veelal van familiale oorsprong, die stevig ingebed zijn in een lokale markt. Zo is het Japanse Sumitomo met zijn merken Treca en Dunlopillo nog sterk aanwezig op de Franse markt. In alle landen waarin het aanwezig is heeft Recticel een marktaandeel van minstens 15%.
31 RECTICEL jaarverslag 2002
comfort op Europees niveau een lichte groei zal kennen. De concurrentiële druk zal echter leiden tot een lichte prijserosie. Een verdere optimalisering van de product-mix moet Recticel toelaten hierop een gepast antwoord te bieden.
Slaapcomfort
Strategie en vooruitzichten: troeven voor de toekomst ~ Recticel verwacht dat de sector slaap-
2 > Activiteiten
isolatie
>
Where the mind meets the senses
Isolatie Activiteiten en producten ~
Recticel produceert thermisch isolatiemateriaal in
De isolatiesector van Recticel bestaat uit twee deelactiviteiten, genoemd naar de toepassing van de producten.
2 > Activiteiten
Enerzijds is er de bouw, waarvoor Recticel schuim vervaardigt in de vorm van platen, bestemd voor de isolatie van muren, vloeren en daken. Anderzijds is er de industriële isolatie, waarvoor het schuim geproduceerd wordt in de vorm van grotere blokken. Nadien worden die versneden tot onderdelen (schalen, segmenten en bochten) voor de isolatie van leidingen in gebouwen en industriële installaties en tot platen voor de isolatie van gekoelde vrachtwagens, panelen, enz.
Isolatie
> De Europese markt produceert jaarlijks ongeveer 500.000m3 isolatieschuim voor industriële toepassingen. > Recticel produceerde in 2002 ongeveer 145.000m3 schuim voor industriële isolatie, en 550.000m3 isolatiemateriaal voor de bouw. > Recticel heeft zijn productie gecentraliseerd in twee vestigingen: Turnhout voor industriële isolatie en Wevelgem voor de bouw. > Recticel haalt 31% van zijn omzet in de isolatiesector uit industriële isolatie en 69% uit de bouw. > Polyurethaan maakt 15% uit van de Europese vraag naar isolatiemateriaal voor de bouw.
2001
2002
Omzetgroei - 13,7% - 6,6% - 13,1% Operationele cash flow (mio Euro) 11,9 10,4 10,4 Operationele cash flow-marge 10,6% 9,9% 11,4% Investeringen in Immateriële 5,7 2,7 4,7 (exclusief Goodwill) en Materiële Vaste Activa (mio Euro) Investeringen als % van netto omzet 5,1% 2,5% 5,1%
33 Operationele Cash Flow = bedrijfsresultaat (voor financieel resultaat, uitzonderlijk resultaat, belastingen en aandeel van derden) + afschrijvingen immateriële en materiële activa + afschrijvingen consolidatie-verschillen. Operationele Cash Flow is niet gelijk aan bruto wijziging in bedrijfsthesaurie, zoals weergegeven op pagina 65.
Omzet (miljoen Euro)
126,5 130,7 112,8 105,4
91,6
1998 1999 2000 2001 2002
CAGR 1998 - 2002: - 7,8%
RECTICEL jaarverslag 2002
Facts & Figures ~
2000
Isolatie
polyurethaan- en fenol-hardschuim.
Isolatie
Deze vermindering is het logische gevolg van het afstoten (tijdens het eerste semester 2002) van de distributieactiviteiten in het Verenigd Koninkrijk en van de Nederlandse filialen Coolag/Hamar. Bij gelijke perimeter zou de omzet met 2,4% zijn toegenomen. De rendabiliteit van de sector, die aan het eind van het eerste semester van 2002 reeds een mooie stijging liet optekenen, ging er over het volledige boekjaar flink op vooruit.
34 RECTICEL jaarverslag 2002
2 > Activiteiten
2002 ~ De omzet van de isolatiesector kwam in 2002 uit op 91,6 miljoen Euro. Dit is een daling met 13,1% ten opzichte van 2001.
Industriële isolatie (Tarec) De omzet in industriële isolatie steeg bij gelijke perimeter met 12,8% tot 28,5 miljoen Euro onder invloed van exportorders die tijdens het tweede semester een aanvang namen. De omzet in isolatie voor koeltransport bleef door de moeilijke marktsituatie eerder stabiel. De verhoogde afschrijvingen die voortvloeiden uit de uitbreiding van de gebouwen in Turnhout en die bedoeld zijn om de groei op te vangen die vanaf 2003 in deze markt verwacht wordt, duwden het resultaat van deze activiteit lichtjes achteruit. Tarec boekte nu reeds een aantal nieuwe exportorders, onder andere voor LNG-installaties in Qatar, Nigeria en Australië, die in de loop van het jaar een aanvang zullen nemen en die de moeilijke situatie in de koelwagenindustrie kunnen compenseren. Bouw De bouw zag de situatie van het eerste semester bevestigd over het gehele jaar. Ondanks de sterke prestaties in de meeste West-Europese landen, daalde de omzet met 1,7% tot 63,1 miljoen Euro door de negatieve impact van Duitsland. De operationele cash flow ging er echter flink op vooruit, vooral door een hogere productiviteit en het succes van nieuwe isolatieproducten voor het industriële platte dak.
Strategie en vooruitzichten: troeven voor de toekomst ~ Groei door productinnovatie Recticel heeft met Powerdeck en Powerline, gemaakt in “Tau-foam by Recticel”, voor een ware doorbraak gezorgd. Beide producten kenmerken zich door hun geringe gewicht, hun grote drukvastheid en hun uitstekende brandwerende eigenschappen. Tau-schuim is daarmee een volwaardig alternatief voor minerale wol (Rockwool), die nog steeds het grootste marktaandeel heeft binnen het thermisch isolatiemateriaal voor de bouw. Tarec ontwikkelde in het verleden reeds VacPac, een superisolerende schuimsoort voor koude-isolatie (b.v. koelkasten), en ook nieuwe steunringen met hoge densiteit die gebruikt worden voor de isolatie van pijpleidingen. Deze producten zullen door Tarec worden gecommercialiseerd. Groei dankzij milieunormen De problematiek rond het broeikaseffect, CO2-uitstoot en Global Warming brengt het belang van een goede isolatie steeds opnieuw in de aandacht. Een groot gedeelte van de normen die de industrielanden zich tot doel hebben gesteld in het voorkomen van al deze ongewenste effecten, kan immers worden bereikt door een betere isolatie. Beter isoleren komt in de meeste gevallen neer op het gebruik van grotere diktes van traditionele materialen. Door de toename van het gewicht en het volume dat daarmee gepaard gaat, zijn deze mogelijkheden echter beperkt. Polyurethaanschuim, dat bij gelijke diktes beter isoleert en dat ook qua gewicht vrij beperkt blijft, biedt hier uitkomst. Recticel verwacht dan ook dat de markt voor polyurethaanschuim tijdens de komende jaren telkens met 2 à 3% zal groeien.
In de industriële isolatie is Recticel via zijn dochteronderneming Tarec Insulation actief in een gespecialiseerde markt, omdat de producten van Tarec uitstekend geschikt zijn voor koude-isolatie. Het merendeel van alle andere gangbare materialen worden eerder gebruikt voor warmte-isolatie. In deze deelactiviteit speelt Tarec een leidende rol op wereldvlak.
> Thermische isolatie voor industriële toepassingen.
35 RECTICEL jaarverslag 2002
Concurrentiepositie ~ De markt voor bouwisolatie is bijzonder gefragmenteerd. Enerzijds zijn er diverse alternatieve producten, waarvan minerale wol ongetwijfeld de meeste bekendheid geniet. Binnen deze waaier aan isolatiemateriaal neemt polyurethaan 16% van de globale omzet voor zijn rekening. Dit marktaandeel wordt verdeeld onder een groot aantal aanbieders. Naast Recticel zijn ook Kingspan, Ecotherm en Efisol bekende namen. Veelal gaat het echter om kleinere, lokaal georganiseerde producenten, die moeilijk kunnen voldoen aan de steeds scherpere concurrentie en de vraag naar hoogwaardige producten.
Isolatie
2 > Activiteiten > Eurowall, het Recticel-product voor hoogwaardige isolatie in de bouw.
automobiel
2 > Activiteiten
A journey full of comfort >
Automobiel
2 > Activiteiten
De sector Automobiel heeft zich tijdens de voorbije jaren gemanifesteerd als de snelst groeiende activiteit van Recticel. Eén van de redenen is dat polyurethaanschuim in toenemende mate gebruikt wordt in de auto-industrie. Bovendien heeft Recticel een revolutionaire techniek ontwikkeld voor de productie van innovatieve en hoogwaardige interieurbekleding. De sector automobiel van Recticel concentreert zich niet alleen op de meer traditionele toepassingen van PU in auto’s, maar ook op drie strategische activiteiten : > de productie van zetelkussens in vormschuim > het omschuimen van autoruiten of ‘window encapsulation’ > de productie van interieurbekleding of ‘Spray’, genoemd naar de unieke, gebreveteerde technologie.
2000
2001
2002
Omzetgroei Operationele cash flow (mio Euro) Operationele cash flow-marge Investeringen in Immateriële (exclusief Goodwill) en Materiële Vaste Activa Investeringen als % van netto omzet
9,0% 19,2 8,7% 28,6
16,5% 33,0 12,9% 44,3
26,2% 27,8 8,6% 44,1
13,0%
17,3%
13,6%
> Wereldwijd werden in 2002 54 miljoen auto’s verkocht. Europa verzekert ongeveer 1/3e van de totale productie. > De Europese markt zou tijdens de komende jaren groeien van 16 tot 18 miljoen wagens, vooral door de groei in Centraal-Europa. > De gemiddelde looptijd van een contract in de autoindustrie bedraagt 6 à 7 jaar. > Recticel heeft 13 patenten op zijn Colofast Spray-technologie, die zowel de chemische eigenschappen als de technologie beschermen. Daarnaast loopt de procedure voor 10 nieuwe patenten.
Operationele Cash Flow = bedrijfsresultaat (voor financieel resultaat, uitzonderlijk resultaat, belastingen en aandeel van derden) + afschrijvingen immateriële en materiële activa + afschrijvingen consolidatie-verschillen. Operationele Cash Flow is niet gelijk aan bruto wijziging in bedrijfsthesaurie, zoals weergegeven op pagina 65.
323,8 Omzet (miljoen Euro)
256,5 220,1 201,9
Totale omzet: 323,8 miljoen Euro
12,1% 26,1%
Zetelkussens > 26,1% Window encapsulation > 23,6% Spray > 38,2%
23,6%
Traditionele toepassingen > 12,1%
1999
2000 2001 2002
CAGR 1999 - 2002: + 17,1%
RECTICEL jaarverslag 2002
37
Facts & Figures ~
38,2%
Automobiel
Automobiel
Activiteiten en producten ~
Automobiel
2002 ~
38 RECTICEL jaarverslag 2002
2 > Activiteiten
> Het dashboard van de Mercedes E-klasse in Colofast Spray, de bijdrage van Recticel aan het rijcomfort in een klassewagen.
De netto-omzet van de afdeling automobiel steeg in 2002 met 26,2% tot 323,8 miljoen Euro*, ondanks de wereldwijde achteruitgang van de sector. De positieve trend vloeit bijna uitsluitend voort uit interne groei en is te verklaren door twee factoren. Enerzijds waren er de nieuwe projecten in interieurafwerking die in 2002 werden opgestart of tot ontwikkeling kwamen. Anderzijds is een gedeelte van de toename ook toe te schrijven aan de verrekening van de verkoopprijs van vormen voor interieurafwerking, die vroeger in de rubriek ‘overige bedrijfsopbrengsten’ werden geboekt’ en die dit jaar, gezien het weerkerende karakter ervan, voor het eerst in de nettoomzet werden opgenomen. Op vergelijkbare basis zou de omzet van de sector automobiel er nog altijd met 18,5% op vooruit zijn gegaan. De rendabiliteit ging er in vergelijking met vorig jaar op achteruit. De operationele cash-flow daalde met 15,8% tot 27,8 miljoen Euro. De belangrijkste reden is te zoeken in de opstartkosten voor nieuwe projecten. De gevolgen daarvan bleven langer voelbaar dan verwacht en werkten ook tijdens het begin van het tweede semester nog na.
(*) Opmerking : de activiteiten in technische schuimen voor de auto-industrie, die tot nog toe in de cijfers van de sector automobiel werden verrekend, worden vanaf 2002 geïntegreerd in de cijfergegevens van de deelactiviteit technische schuimen (soepelschuim). Om een vergelijkbare basis te creëren werden de cijfers voor 2001 in dezelfde zin aangepast.
Zetelkussens De omzet van de deelactiviteit zetelkussens ging er in 2002 met ongeveer 8,6% op achteruit, waarmee de trend van het eerste semester werd doorgezet. Eén van de belangrijkste oorzaken is de vertraging van een aantal programma’s die de Groep reeds in portefeuille heeft. Doorgedreven productiviteitsverbeteringen hadden dan weer een gunstige invloed op de rendabiliteit van deze activiteit. Vooral de fabriek in Mlada Boleslaw (Tsjechië) presteerde sterk. Autoruiten In het afdichten van autoruiten (window encapsulation) en de verkoop van klaargemaakte grondstoffen (compounding) boekte Recticel een groei van ongeveer 3%. Interieurbekleding De globale omzet van deze deelactiviteit (met inbegrip van de verkoop van vormen, zie hoger) kwam uit op 114,8 miljoen Euro, meer dan een verdubbeling in vergelijking met 2001. Ook zonder de verkoop van de vormen zou de omzet van deze activiteit nog altijd de vooruitzichten die in 2001 gemaakt werden, ruim overtreffen. De operationele cash-flow bleef wel positief, maar liep aanzienlijk terug als gevolg van de hoge opstartkosten voor nieuwe projecten, die ook al tijdens het eerste semester wogen op de rendabiliteit. Begin 2002 startte Recticel met het grootste project ooit in deze deelactiviteit. De Groep levert vanuit drie vestigingen onderdelen voor de interieurafwerking van de Mercedes E-klasse. De nieuwste technologie (‘direct backfoaming’, of de gelijktijdige productie van interieurafwerking en de onderlaag in soepelschuim), die in het kader van dit project voor het eerst wordt toegepast, presteerde beter dan verwacht en blijkt nu reeds winstgevend.
Vooruitzichten: troeven voor de toekomst ~ Door de groei in Centraal-Europa wordt verwacht dat de productie van de Europese auto-industrie binnen de vijf komende jaren zal evolueren van 16 miljoen tot 18 miljoen auto’s per jaar. Recticel mikt in de eerste plaats op een exponentiële groei van de rendabiliteit en op een gemiddelde jaarlijkse omzetgroei van 8%. Recticel boekte reeds tal van nieuwe contracten, in elk van de drie technologieën, die in de loop van de komende jaren in uitvoering zullen gaan. De belangrijkste groei wordt echter verwacht in de afdeling Spray.
In window encapsulation wordt niet alleen groei verwacht door de nieuwe contracten die Recticel momenteel in portefeuille heeft. Door het aanbrengen van ‘add-ons’ op het glas (electronische voorzieningen voor het aansluiten van antennes, verwarming, lichten, enz) creëert Recticel een extra meerwaarde die door tal van constructeurs wordt geapprecieerd en die reeds in concrete contracten is uitgemond.
515
Colofast Spray De omzet-evolutie en –vooruitzichten van de Spray-activiteit. De omzet van 2001 in deze activiteit zou tegen 2010 moeten vertienvoudigd zijn.
115
135
393 414 300 222 231
154
34 37 40 55 8 10 23 29 ‘94 ‘95 ‘96 ‘97 ‘98 ‘99 ‘00 ‘01 ‘02 ‘03 ‘04 ‘05 ‘06 ‘07 ‘08 ‘09 ‘10
2001-2010 omzet: x 10
39
Automobiel
2 > Activiteiten
De opstartkosten zijn uiteraard van tijdelijke aard en worden enkel in de beginfase nog onvoldoende gecompenseerd door de omzet en de operationele cash flow die uit een project voortvloeien. Recticel verwacht dan ook dat de projecten die in 2002 werden opgestart, en die zoals gebruikelijk een looptijd hebben van 6 à 7 jaar, vanaf 2003 een positieve bijdrage zullen leveren tot het resultaat van deze activiteit.
De unieke, gepatenteerde Recticel-technologie geniet steeds ruimere interesse bij een groot aantal autoconstructeurs. De verwachtingen voor de toekomst, gesterkt door tal van nieuwe bestellingen voor de korte en middellange termijn, zijn dan ook spectaculair. De technologie kende een doorbraak in nieuwe werelddelen, en wordt steeds vaker toegepast in wagens van de middenklasse. Bovendien evolueert de techniek zodanig, dat Recticel zich niet langer beperkt tot de productie van dashboardbekleding, maar zich steeds meer toelegt op het aanbieden van volledige interieurafwerking, met inbegrip van deurpanelen enz. Bovendien heeft Recticel het eerste commerciële contract opgestart waarbij de dunne oppervlaktelaag in Colofast Spray meteen voorzien wordt van een zachte onderlaag in soepelschuim, waardoor het industriële proces voor de dashboardproducenten aanzienlijk wordt vereenvoudigd. Recticel heeft alle middelen in huis om het hele proces in de toekomst nog verder te vereenvoudigen en te rendabiliseren. Momenteel heeft Recticel nieuwe bestellingen in portefeuille voor een totale waarde van 1,5 miljard Euro. De omzet van deze deelactiviteit zal in 2010 dan ook meer dan 500 miljoen Euro bedragen.
RECTICEL jaarverslag 2002
Daarnaast startte de Groep ook projecten voor nieuwe modellen van Opel (Vectra), BMW (Z4) en Toyota (Land Cruiser).
automobiel
> Het aanbrengen van electronische componenten op autoruiten.
Concurrentiepositie ~ Vormschuim voor zetelkussens In enkele jaren heeft Recticel zijn activiteiten in deze deelactiviteit meer dan vertienvoudigd. De Groep dankt zijn kracht aan zijn mogelijkheden op het vlak van R&D, maar ook aan zijn geografische spreiding. De samenwerking met Woodbridge zal deze positie alleen maar versterken.
40 RECTICEL jaarverslag 2002
2 > Activiteiten
> De zetel van de Ford Mondeo.
Window Encapsulation Voor het afdichten van autoruiten worden meerdere technologieën en grondstoffen gebruikt. Als producent van PURIM is Recticel leider op wereldvlak, niet alleen in het omschuimen, maar ook in de levering van gebruiksklare grondstoffen, zowel in de VS als in Europa. De belangrijkste factor voor dit succes is de Colofast-techniek, een product van alifatische oorsprong dat zich kenmerkt door zijn grote kleurstabiliteit.
Cockpit- en interieurafwerking Door de ontwikkeling van de Colofast Spray-technologie heeft Recticel met polyurethaan het ideale antwoord gegeven op de vraag van de auto-industrie naar volwaardige alternatieven voor de traditionele materialen. De Spray-technologie en het succes die ze kent bij de constructeurs, bieden de Groep Recticel dan ook enorme concurrentiële voordelen, die goed worden afgeschermd door tal van patenten.
Lopende contracten in de sector automobiel, per activiteit
> Vormschuim
Window encapsulation
BMW Mercedes Lancia Ford Volvo Opel Saab Renault Volkswagen Audi Skoda Mitsubishi Nissan PSA Toyota Honda
E-klasse Armsteunen diverse modellen Fiesta • Focus • Mondeo Volvo 40 • Volvo 60 • Volvo 70 Astra • Zafira
Interieurafwerking 3-serie • 5-serie • 7-serie • X-5 • Z-4 C-klasse • E-klasse • C-klasse cabrio & coupé • Vito
Kappa S70 Astra • Corsa • Vectra • Speedster Saab 9.3 Megane • Scenic
Omega • Vectra
Golf • Passat • Transporter Fabia • Octavia • Felicia
Audi A6 Fabia • Octavia • Felicia Pajero Primera
Citroën C2 • Citroën C3 Land Cruiser Inspire
Informatie aan de aandeelhouders
Convinced by comfort 1 > De Groep Recticel 2 > Activiteiten 3 > Informatie aan de aandeelhouders 4 > Financieel gedeelte
42 46 48 49
Informatie over het aandeel Financieel beheer & IFRS Bestuur, management en controle Corporate Governance
3
3 > Informatie aan de aandeelhouders Informatie over het Aandeel
Informatie over het Aandeel Aantal aandelen ~ Op 31 december 2002 bedroeg het aantal uitstaande Recticel-aandelen 28.333.010, tegenover 27.805.075 eind 2001 (+1,90%). De aandelen zijn ofwel aan toonder (in coupures van 1, 10, 100 of 1.000 aandelen), ofwel op naam. De aandelen zijn genoteerd op Euronext (Brussel) en zijn als volgt verdeeld: Type
Aantal
%
Marktsegment
Code
ISIN nummer
Gewone aandelen : VVPR aandelen :
27.900.695 432.315
98,47 1,53
Continumarkt Fixingmarkt
REC RECV
BE0003656676 BE0005121778
Totaal :
28.333.010
100,00
Reuters code: RECTt.BR Bloomberg code: REC BB
Opsplitsing van het aandeelhoudersschap (per categorie op 31 december 2002)
> Aandeelhouder
RECTICEL jaarverslag 2002
42
Rec-Hold Rec-Man(2) Compagnie Mobilière et Foncière Bois Sauvage s.a. Publiek Totaal
(1) (2)
Gewone aandelen1 17.230.996 1.437.950 1.296.255 7.935.494 27.900.695
VVPR aandelen1 257.878 0 0 174.437 432.315
Totaal1 61,73% 5,08% 4,58% 28,61% 100,00%
Vermits elk aandeel over één stemrecht beschikt komen de percentages tevens overeen met de stemcontrole. In de loop van 2002 heeft Rec-Man haar call-optie op de resterende Recticel-aandelen, aangehouden door de Generale Maatschappij van België (en filiaal), integraal uitgeoefend.
Rec-Hold en Rec-Man ~ Rec-Hold, de referentie-aandeelhouder van Recticel, is de holdingmaatschappij die in juli 1998 werd gecreëerd in het kader van de overname van de Recticel-participatie aangehouden door de Generale Maatschappij van België. De investeerders van Rec-Hold zijn Mercator-Noordstar, Lessius, Compagnie Mobilière et Foncière Bois Sauvage en de investeringsvennootschappen van Luc Vansteenkiste, de familie Mussche, de familie Sioen, Luc De Bruyckere, Matthieu Boone en Luc Geuten.
Rec-Man is de ad hoc vennootschap die door 40 eigenaarsmanagers van Recticel in 1998 werd opgericht na de overname door Rec-Hold van het aandelenpakket van de Generale Maatschappij. (Zie ook bijkomende informatie op bladzijde 52: ‘Relaties met de referentie aandeelhouders’)
Index opname ~ Tot op heden is het Recticelaandeel in slechts één aandelenindex opgenomen, namelijk de VLAM-21. De VLAM-21 index bestaat uit de 21 meest representatieve Vlaamse beursgenoteerde ondernemingen. Sinds 1 april 2003 is het gewicht van Recticel in deze aandelenkorf gestegen van 1,8% tot 2,6%. Inkoop eigen aandelen ~
In 2002 werden geen
eigen aandelen ingekocht.
Liquiditeit van het aandeel ~ Hoewel het beursklimaat in 2002 bijzonder moeilijk was, heeft Recticel de eerder gestarte initiatieven om de liquiditeit van het aandeel te verbeteren nog steeds ter harte genomen. De verdere uitbouw van een pro-actieve investor relations politiek (zie hierna), het behoud van een liquiditeitsverschaffer (« liquidity provider »), en de opname in het NextPrime kwaliteitssegment van Euronext, hebben de liquiditeit van het aandeel in 2002 verder doen toenemen. Het gemiddelde dagvolume steeg in vergelijking met 2001 met zowat 66%. In de context van het NextPrime-segment wordt Recticel geklasseerd onder de rubriek “Chemicals – Advanced Materials”.
3 > Informatie aan de Aandeelhouders Informatie over het Aandeel
2001 en 31 december 2002 evolueerde het gewone Recticelaandeel van ¤ 8.94 per aandeel naar ¤ 9.20; of een stijging van 2.90%. Het aandeel bereikte zijn topkoers van ¤ 12.50 op 5 april 2002, en zijn laagste koers van ¤ 8.25 op 10 oktober 2002. In vergelijking daarmee verloor de BEL-20 beursindex over dezelfde periode 27.2% van zijn waarde. Het grootste dagvolume werd opgetekend op 17 april 2002 (256.860 stuks). Het gemiddeld verhandelde dagvolume van 2002 bedroeg 9.771 aandelen. Het VVPR-aandeel, dat veel minder liquide is, evolueerde over dezelfde periode van ¤ 9.50 naar ¤ 9.20, of een daling van 3.16%. Het VVPR-aandeel bereikte zijn topkoers van ¤ 12.25 op 27 maart 2002. Het laagste niveau van ¤ 8.00 werd bereikt op 10 oktober 2002. Op 31 december 2002 bedroeg de marktkapitalisatie van Recticel ¤ 260.7 miljoen, tegenover ¤ 248.7 miljoen een jaar voordien, of +4.81%.
Aandelenoptieplannen ~
In het kader van het toegestane kapitaal en van het Recticel Stock Option Plan, heeft de Raad van Bestuur in 2002 een obligatielening uitgegeven waaraan 100.000 inschrijvingsrechten (warrants) verbonden zijn, zonder voorkeurrecht voor de bestaande aandeelhouders, ten voordele van de leidinggevende kaderleden op internationaal niveau van de Groep Recticel. De begunstigden zullen deze inschrijvingsrechten kunnen uitoefenen tegen de prijs van ¤ 9.50 per gewoon aandeel, tijdens de uitoefeningsperiode die loopt van 1 januari 2006 tot 5 december 2008. Tegelijk werden 105 resterende warrants van de editie 1993 vernietigd.
Het huidige aandelenoptieplan op 31 december 2002 :
> Uitgifte
Aantal uitgegeven warrants
Aantal nog nietuitgeoefende warrants
Uitoefenprijs (in Euro)
Uitoefenperiode
1994 1995 1996 1997 1998 Jan 1999 Dec 1999 2000 2001 2002 Totaal
77.106 86.350 329.232 329.232 329.512 330.232 330.640 333.320 439.160 100.000 2.684.784
77.106 86.350 309.520 301.270 329.512 330.232 330.640 333.320 439.160 100.000 2.637.110
10.71 11.16 8.53 7.54 9.47 9.79 9.70 9.60 8.67 9.50
01 febr ‘96 - 31 dec ‘03 01 febr ‘97 - 31 dec ‘04 01 febr ‘98 - 31 dec ‘05 01 febr ‘99 - 31 dec ‘06 01 febr ‘00 - 31 dec ‘07 01 jan ‘03 - 30 dec ‘05 01 jan ‘03 - 08 dec ‘05 01 jan ‘04 - 06 dec ‘06 01 jan ‘05 - 06 dec ‘07 01 jan ‘06 - 05 dec ‘08
Het totaal aantal nog niet uitgeoefende warrants bedraagt hiermee 8.5% van het potentiële, volledig (na uitoefening) gedilueerd aantal aandelen.
43 RECTICEL jaarverslag 2002
Evolutie van het Aandeel ~ Tussen 31 december
3 > Informatie aan de aandeelhouders Informatie over het Aandeel
ETHIBEL ~
Eind juni 2001 werd Recticel door ETHIBEL opgenomen in haar investeringsregister voor duurzame beleggingen. ETHIBEL vzw is een onafhankelijk advies- en ratingbureau voor sociaal-ethische en ecologische beleggingen. ETHIBEL voert diepgaande bedrijfsstudies uit die gegevens over het interne en externe sociale beleid en over de milieupolitiek integreren in de financieel-economische analyse. Enkel aandelen die performant zijn op deze terreinen worden opgenomen in het ETHIBEL-investeringsregister. Financiële producten, die uitsluitend investeren in waarden die door ETHIBEL werden geselecteerd op basis van bovenvermeld studiewerk, krijgen het ETHIBEL-label. Dit collectief Europees keurmerk (depotnummer 881.953) staat borg voor het hoge sociaal-ethische en ecologische gehalte van een financieel product.
RECTICEL jaarverslag 2002
44
De opname in het investeringsregister van ETHIBEL geldt voor een periode van drie jaar, tenzij nieuwe gegevens nopen tot uitsluiting. Actuele informatie over het investeringsregister kan enkel bekomen worden bij ETHIBEL vzw (www.ethibel.org). Opvolging door Financiële Analisten Via een actievere opvolging hoopt Recticel op termijn op een verhoogde aandacht te mogen rekenen bij zowel particuliere als professionele beleggers, als bij binnenlandse en buitenlandse investeerders. De instellingen die Recticel actief opvolgen en hierover ook regelmatig analyse-rapporten publiceren zijn (in alfabetische volgorde): > Bank Degroof > Delta Lloyd Securities > Fortis > ING Barings > KBC Securities > Petercam > Puilaetco
Investor Relations Net zoals de voorbije jaren, heeft Recticel in 2002 de reeds eerder ingeslagen weg inzake een pro-actief financieel communicatiebeleid verder uitgebouwd. In dit kader werden tal van doelgerichte initiatieven genomen ter bevordering van de visibiliteit van het Recticel-aandeel, dit zowel in België als in het buitenland. Hierbij werd bijzondere aandacht geschonken aan de ontwikkeling van een duurzame relatie met de individuele aandeelhouders. Via deelname aan verscheidene beleggingsbeurzen (‘Dag van het Belgisch Aandeel’ - Zellik, februari 2002; ‘VFB Happening’ - Antwerpen, maart 2002; ‘Dag van het Aandeel’ - Amsterdam, oktober 2002), tijdens bedrijfsuiteenzettingen bij individuele beleggingsclubs, op speciale beleggersavonden georganiseerd door financiële instellingen en door het organiseren van bedrijfsbezoeken, kon Recticel op ruime aandacht rekenen. In de toekomst zullen deze inspanningen onverminderd worden voortgezet. Naast het directe persoonlijke contact, zal Recticel ook verder gebruik maken van de nieuwste technieken om haar relatie met investeerders of geïnteresseerden te verbeteren. Zo zullen in 2003 weer alle persberichten op het moment van publicatie onmiddellijk per e-mail verzonden worden aan de geregistreerde geïnteresseerden. In de loop van 2002 heeft Recticel ook de website aangepast met het oog op een kwalitatief betere communicatie met de aandeelhouders. Naast de particuliere belegger bleef Recticel uiteraard ook aandachtig voor de professionele investeerders, de analisten en de financiële pers. Zo werden in 2002 verscheidene roadshows georganiseerd, waarvan het grootste deel bij buitenlandse institutionele investeerders (Parijs, Londen en Frankfurt). In hetzelfde kader heeft Recticel ook deelgenomen aan het “NextPrime Event” dat begin september in Parijs werd georganiseerd door Euronext. In 2003 zal Recticel zijn inspanningen zowel in België als daarbuiten verder opdrijven door de bestaande contacten verder te ontwikkelen en nieuwe relaties op te sporen. De Investor Relations initiatieven voor de Duitse markt worden specifiek verzekerd door een locale Duitse manager van Recticel. De coördinaten van de Investor Relations-contactpersonen bevinden zich achteraan in het jaarverslag.
De dividendpolitiek werd grondig herzien na de gelijkschakeling van de bevoorrechte en de gewone aandelen in 1998. Tot en met het boekjaar 1998 moest 95% van de winst statutair worden uitgekeerd aan de houders van de bevoorrechte aandelen. Na het wegvallen van deze laatste categorie werd beslist om vanaf het boekjaar 1999 een kleiner gedeelte van de winst te verdelen over alle aandeelhouders. De basisprincipes voor de dividenduitkering werden duidelijk gedefinieerd. Recticel wil voor de komende jaren een voorzichtige stijging toelaten van de dividenden. Bij de uitkering van de winst zal de Raad van Bestuur een gezond evenwicht proberen te vinden tussen de garantie op een stabiel dividend en het behoud van voldoende investeringsmogelijkheden om de groei van de onderneming en de balansstructuur op langere termijn veilig te stellen.
3 > Informatie aan de Aandeelhouders Informatie over het Aandeel
Dividendpolitiek ~ De Algemene Vergadering beslist over de besteding van de voor uitkering vatbare bedragen, op voorstel van de Raad van Bestuur.
Dividenduitkering ~
Vermits het recht op een bevoorrecht dividend, gekoppeld aan de bevoorrechte aandelen, in 1998 verviel, werden de vroegere bevoorrechte aandelen omgevormd tot gewone aandelen, die allen recht geven op een dividend. Onder voorbehoud van goedkeuring van de winstverdeling door de Algemene Vergadering van 20 mei 2003 zal per aandeel een dividend worden uitgekeerd van Euro 0,34 bruto (voor gewone aandelen: Euro 0,255 netto [-25% roerende voorheffing] en voor VVPR aandelen: Euro 0,289 netto [-15% roerende voorheffing]). Dit dividend zal betaalbaar zijn vanaf 31 mei 2003 tegen afgifte van coupon nr. 9 aan de loketten van volgende banken: Bank Degroof – Dexia – Fortis Bank – KBC. Wat de aandelen op naam betreft zal de betaling geschieden via overschrijving op de bankrekening van de aandeelhouders.
Dividend Bruto dividend per aandeel: Euro 0,34 Datum van betaling dividend: 31 mei 2003 Tegen afgifte coupon: nr. 9
Voor 2002 bedraagt de ‘pay-out’ ratio 42,8%, tegenover 44,1% in 2001. Ondanks de aanzienlijke investeringen en acquisities die de laatste jaren werden doorgevoerd en waarvoor belangrijke financiële middelen werden aangewend, bleek de Groep toch in staat om een brutodividend uit te keren dat sedert 1999 (jaar vanaf gelijkschakeling van de bevoorrechte en gewone aandelen) jaarlijks met gemiddeld 10,8% is gestegen.
>
Kalender voor de aandeelhouders Betaling dividend Bekendmaking resultaten 1° semester 2003 Bekendmaking jaarresultaten 2003 Algemene Vergadering 2004
45 RECTICEL jaarverslag 2002
Uiteindelijk ligt het in de bedoeling om in de toekomst te komen tot een uitbetalingsratio van 30 tot 50% van de winst van de groep na belastingen.
31 mei 2003 3 september 2003 midden maart 2004 18 mei 2004
3 > Informatie aan de aandeelhouders Financieel Beheer & IFRS
Financieel Beheer Het financieel beheer van de Groep wordt op sterk gecentraliseerde wijze gevoerd vanuit het Recticel Coördinatiecentrum. De sterk doorgedreven centralisatie maakt het mogelijk het schuld- en liquiditeitsbeheer te optimaliseren en de opvolging van rente-en wisselkoersrisico’s op de meest efficiënte wijze te voeren.
RECTICEL jaarverslag 2002
46
Dankzij de gesyndiceerde lening van 225 miljoen Euro die werd aangegaan in september 2001, met eindvervaldag in 2006, werd een aanzienlijk deel van de financiële schuld geconsolideerd op middellange termijn. Het coördinatiecentrum fungeert als ‘interne bank’ voor de Groep: in 2002 werd 97 pct. van de totale financiële schulden centraal beheerd en het coördinatiecentrum bleef zijn rol vervullen als liquiditeitsverschaffer voor de operationele eenheden. In de landen waar verschillende eenheden gevestigd zijn wordt de korte termijnfinanciering binnen de Groep gevoerd via ‘cash pooling’-systemen op nationale basis. Via een maandelijkse ‘netting’ worden de intra-group transfers geminimaliseerd. Bijzondere aandacht werd besteed aan de verdere optimisatie van het geïnvesteerd bedrijfskapitaal in de operationele eenheden waardoor het bedrijfskapitaal, ondanks de verdere omzetgroei, werd verminderd met 17,3 miljoen euro.
Tijdens het jaar heeft de Groep zijn politiek verdergezet om de renterisico’s op de financiële schulden slechts gedeeltelijk in te dekken, voornamelijk via ‘interest rate swaps’. Eind 2002 was het renterisico met betrekking tot 39% van de totale netto financiële schuld ingedekt voor een gemiddelde duurtijd van 2,3 jaar tegenover 2,2 jaar in 2001. Dit betekent dat 61% van de totale financiële schuld werd aangehouden op basis van een vlottende rentevoet, waardoor de Groep kon genieten van de daling der rentevoeten op de geldmarkt die zich tijdens het jaar 2002 heeft verdergezet. Ook de politiek om wisselkoersrisico’s, m.b.t. operationele en financiële transacties in vreemde munten in te dekken, werd verdergezet, waarbij gebruik werd gemaakt van afgeleide financiële produkten, vnl. termijncontracten en ook ‘currency swaps’.
International Financing Reporting Standards (IFRS) Recticel bereidt zich voor op de invoering van de internationale boekhoudnormen (IFRS), die beursgenoteerde ondernemingen uit de Europese Unie verplicht te rapporteren volgens de IFRS normen vanaf 2005. Rekening houdend met de voorschriften van Euronext voor ondernemingen die in het NextPrime kwaliteitssegment werden opgenomen, is het de intentie van het management om reeds vanaf 2004 de financiële rapportering volgens de IFRS normen te voeren. Met deze versnelde invoering erkent Recticel het belang van een algemeen geaccepteerd internationaal boekhoudkundig referentiekader in een globaler perspectief van externe communicatie en van intern beheer.
In 2002 werd een actieplan opgestart dat tevens in een opleidingsprogramma voorziet. Momenteel gebeurt een inventarisatie van de praktische implicaties van deze invoering op het vlak van financiële rapportering, op de resultaten en de bijkomende toelich-tingen en op de financiële positie van de Groep. Dit actieplan moet er toe leiden dat vanaf het boekjaar 2004 volgens IFRS normen gerapporteerd zal worden (met een vergelijkingsbasis 2003).
3 > Informatie aan de Aandeelhouders Kwartaalrapportering
Kwartaalrapportering In het verlengde van de invoering van IFRS zal Recticel ook haar beleid verder-zetten inzake degelijke en geregelde financiële communicatie. Het verstrekken van kwartaalinformatie staat dan ook hoog op de agenda. Een dergelijke frequentie van rapporteren zal aan de beleggers toelaten snel over gegevens te beschikken die zo dicht mogelijk staan bij de dagelijkse activiteiten van de groep. De stap naar kwartaalrapportering vereist echter bijkomende structuren, mensen en middelen.
Amendement voor gesyndiceerde lening
Door de jongste ontwikkeling in de afdeling interieurbekleding voor de automobielsector verwacht Recticel belangrijke nieuwe investeringen in de eerstkomende jaren. Een deel van deze investeringen zullen gefinancierd worden met de opbrengsten van een aantal desinvesteringen. Midden 2002 wist Recticel de formele goedkeuring te bekomen van de banken om de opbrengsten van deze desinvesteringen te gebruiken ter financiering van de nieuwe automobielcontracten, wat het vertrouwen van de kredietverschaffers in deze technologie verder onderstreept. Algemeen kan gesteld worden dat zowel de vergoedingscondities als de andere contractuele voorwaarden (o.a. financial covenants, …) van deze lening marktconform zijn. De financial covenants dienen op halfjaarlijkse basis meegedeeld te worden aan het bankenconsortium, en worden in deze context dan ook door de commissaris-revisor gecontroleerd. Eind 2002 voldeed Recticel integraal aan alle overeengekomen financial covenants.
This announcement appears as a matter of record only.
September 2001
47 € 225,000,000 Syndicated Credit Facility Mandated Arrangers Commerzbank Aktiengesellschaft Fortis Bank S.A. / N.V. KBC Bank N.V. Arranger LBLux S.A., Luxembourg Co-Arrangers Bank of Scotland - Amsterdam Branch NIB Capital Bank N.V. Lead Managers ABN AMRO Bank N.V. Banca Monte Paschi Belgio s.a. B.M.P.B. Banca Nazionale del Lavoro International BCH Benelux S.A./N.V. Crédit Agricole Indosuez Deutsche Postbank International S.A., Luxembourg Managers Banque et Caisse d’Epargne de l’Etat, Luxembourg Crédit Lyonnais HSBC-CCF Brussels branch Landesbank Rheinland-Pfalz International S.A. Mizuho Bank Nederland N.V. Raiffeisenlandesbank Oberösterreich, reg. Gen.m.b.H. (RLB OO)
RECTICEL jaarverslag 2002
Op 25 september 2001 ondertekende Recticel met 18 banken een akkoord over een nieuwe gesyndiceerde lening voor een totaal bedrag van € 225 miljoen. De totale looptijd van de nieuwe lening bedraagt vijf jaar, waardoor Recticel zijn financiële structuur op middellange termijn wist te verstevigen en zijn groei voor de komende jaren wist veilig te stellen.
3 > Informatie aan de aandeelhouders Bestuur, Management en Controle
Bestuur, Management en Controle >
Raad van Bestuur >
Voorzitter > Luc GEUTEN
Bestuurders Alfred ANCION, Egidio CABERLIN, Marc CLOCKAERTS, Luc DE BRUYCKERE (2), Edouard DUPONT, Ronald EVERAERT, Gaston GEENS (tot 21 mei 2002) (3), Freddy GEOFFROY, Guy PAQUOT, Jean-Jacques SIOEN, Wilfried VANDEPOEL, Tonny VAN DOORSLAER (4), Louis H. VERBEKE, Robert WESTDIJK
Vice-voorzitter > Etienne DAVIGNON Gedelegeerd Bestuurder > Luc VANSTEENKISTE (1) (1) vertegenwoordigt VEAN NV
(1) vertegenwoordigt VEAN NV (2) vertegenwoordigt SENECA NV (3) vertegenwoordigt ADNETEX BVBA (4) vertegenwoordigt DE BOMMELS NV
RECTICEL jaarverslag 2002
48
>
Corporate Officers - leden van het Management Comité Luc VANSTEENKISTE (1) Egidio CABERLIN Marc CLOCKAERTS Jan DE MOOR Jan DERKSEN Caroline DESCHAUMES Edouard DUPONT Freddy GEOFFROY Philippe JOUS Jean-Pierre MELLEN Christian MINEEFF Raf THIENPONT Bart WALLAEYS Robert WESTDIJK
Chief Executive Officer Group General Manager Automotive General Manager Belgium – Group General Manager Business Support Group Human Resources & Corporate Communications Manager Group Purchasing Manager – General Manager The Netherlands & Sweden (tot 31.05.2002) Deputy General Manager Bedding Group General Manager Flexible Foams Group General Manager Bedding Corporate General Counsel Chief Financial Officer (sinds 01.04.2002) General Manager United Kingdom Deputy General Manager Automotive Group Manager Research & Development Group General Manager Insulation & Group Purchasing Manager (1) vertegenwoordigt VEAN NV
>
De Commissaris-Revisor DELOITTE & TOUCHE Bedrijfsrevisoren BV o.v.v.e. CVBA, vertegenwoordigd door Philippe ROELANTS en William BLOMME
3 > Informatie aan de Aandeelhouders Corporate Governance
Corporate Governance De Raad van Bestuur: samenstelling ~ De Raad van Bestuur van RECTICEL bestaat uit zestien leden. Dit aantal laat een evenwicht toe tussen de bestuurders die de referentieaandeelhouder vertegenwoordigen enerzijds (acht bestuurders, waaronder de Voorzitter en de Gedelegeerd Bestuurder), de bestuurders die het management vertegenwoordigen (zes bestuurders, met name de Gedelegeerd Bestuurder, de Business Line Managers en de Group General Manager Business Support) anderzijds, en de andere bestuurders (drie), die als onafhankelijk worden beschouwd overeenkomstig artikel 2.2. van de aanbevelingen van de Belgische Commissie voor Corporate Governance. De statuten voorzien in het algemeen dat de bestuurders verkozen worden door de Algemene Vergadering voor een periode van maximaal zes jaar en dat ze herkiesbaar zijn.
Een intern reglement bepaalt dat de uitvoerende functies van bestuurders eindigen op 31 december van het jaar waarin ze de leeftijd van 65 of 67 jaar bereiken, naar keuze van de betrokkene. Het mandaat van niet-uitvoerende bestuurders eindigt op de eerstvolgende jaarvergadering na hun zeventigste verjaardag, tenzij de Raad van Bestuur beslist om een verlenging toe te staan. Adnetex BVBA, vertegenwoordigd door haar zaakvoerder, de Heer Gaston Geens, nam per 21 mei 2002 ontslag aangezien de Heer Geens in 2001 de leeftijdsgrens van 70 jaar bereikt had. De Raad van Bestuur besliste niet in zijn vervanging te voorzien teneinde het aantal leden van de Raad van Bestuur te beperken. Tot op heden werd nog geen formele procedure uitgewerkt voor de benoeming van de niet-uitvoerende bestuurders.
Vertegenwoordigers van de referentieaandeelhouder Naam
Functie
Einde Hoofdfunctie buiten RECTICEL mandaat
GEUTEN Luc
Voorzitter
2006
VANSTEENKISTE Luc (1) DE BRUYCKERE Luc (2)
Gedelegeerd Bestuurder Bestuurder
2008 2008
EVERAERT Ronald
Bestuurder
2004
PAQUOT Guy
Bestuurder
2003
SIOEN Jean-Jacques
Bestuurder
2003
VANDEPOEL Wilfried
Bestuurder
2005
VAN DOORSLAER Tonny (3)
Bestuurder
2004
MITISKA N.V. Gedelegeerd Bestuurder TER BEKE N.V. Voorzitter en Gedelegeerd Bestuurder TELINDUS N.V. Voorzitter COMPAGNIE MOBILIERE ET FONCIERE DU BOIS SAUVAGE S.A. Voorzitter en Gedelegeerd Bestuurder SIOEN INDUSTRIES N.V. Voorzitter en Gedelegeerd Bestuurder LESSIUS N.V. Gedelegeerd Bestuurder SPECTOR PHOTO GROUP N.V. Gedelegeerd Bestuurder
AC: Auditcomité MC: Management Committee CBB: Comité voor bezoldigingen en benoemingen (1) (2) (3)
in zijn hoedanigheid van Gedelegeerd Bestuurder en vaste vertegenwoordiger van VEAN N.V. in zijn hoedanigheid van Gedelegeerd Bestuurder en vaste vertegenwoordiger van SENECA N.V. in zijn hoedanigheid van vaste vertegenwoordiger van DE BOMMELS N.V.
Lidmaatschap Comités AC; CBB MC; CBB
AC AC
49 RECTICEL jaarverslag 2002
>
3 > Informatie aan de aandeelhouders Corporate Governance
Vertegenwoordigers van het management
> Naam
Functie
Einde Hoofdfunctie buiten RECTICEL mandaat
Lidmaatschap Comités
VANSTEENKISTE Luc (1) CLOCKAERTS Marc CABERLIN Egidio DUPONT Edouard GEOFFROY Freddy WESTDIJK Robert
Gedelegeerd Bestuurder Bestuurder Bestuurder Bestuurder Bestuurder Bestuurder
2008 2007 2004 2003 2004 2004
MC; CBB MC MC MC MC MC
Onafhankelijke bestuurders
> Naam
Functie
Einde Hoofdfunctie buiten RECTICEL mandaat
Lidmaatschap Comités
DAVIGNON Etienne
Vice-Voorzitter
2003
GENERALE MAATSCHAPPIJ VAN BELGIË Vice-Voorzitter
CBB
ANCION Alfred GEENS Gaston (2) VERBEKE Louis
Bestuurder Bestuurder Bestuurder
2003 21/05/02 2004
ALLEN & OVERY - België Voorzitter
CBB
50 RECTICEL jaarverslag 2002
(1) (2)
in zijn hoedanigheid van Gedelegeerd Bestuurder en vaste vertegenwoordiger van VEAN N.V. in zijn hoedanigheid van Zaakvoerder van ADNETEX BVBA tot 21 mei 2002.
AC: Auditcomité MC: Management Committee CBB: Comité voor bezoldigingen en benoemingen
De Raad van Bestuur: werking ~ De Raad van Bestuur kwam in 2002 viermaal samen. De belangrijkste taken van de Raad omvatten : > het bepalen van de strategie van de Groep RECTICEL op lange termijn, op voorstel van de Gedelegeerd Bestuurder; > het toezicht houden op de tenuitvoerlegging van die strategie; > het beoordelen van de financiële en operationele resultaten van de Groep RECTICEL, in het licht van de budgetten, opgesteld door de Gedelegeerd Bestuurder (daarin bijgestaan door het Management Comité); > het onderzoeken en al dan niet goedkeuren van overnames, fusies, joint-ventures en/of desinvesteringen, op voorstel van de Gedelegeerd Bestuurder(daarin bijgestaan door het Management Comité); > het nauwgezet opvolgen van de concurrentiepositie van de Groep RECTICEL en van de algemene gang van zaken.
Overeenkomstig de statuten kan de Raad van Bestuur slechts geldig beraadslagen indien minstens de helft van zijn leden aanwezig of vertegenwoordigd is. Een bestuurder kan zich op de vergadering laten vertegenwoordigen door een van zijn collega’s. Een bestuurder kan aldus evenwel niet meer dan één andere bestuurder vertegenwoordigen. Voor zover de helft van de leden persoonlijk aanwezig is, kunnen afwezige bestuurders schriftelijk adviezen verstrekken en hun stem uitbrengen. In uitzonderlijke gevallen, wanneer de dringende noodzakelijkheid en het belang van de vennootschap zulks vereisen, kunnen de besluiten van de Raad van Bestuur genomen worden bij eenparig schriftelijk akkoord van de bestuurders. Deze procedure kan echter niet worden gevolgd voor de vaststelling van de jaarrekening, noch voor de aanwending van het toegestane kapitaal. In 2002 werd eenmaal gebruik gemaakt van de schriftelijke besluitvormings-procedure, met name in het kader van de fusie met GMS N.V.
3 > Informatie aan de Aandeelhouders Corporate Governance
Met uitzondering van wat voorafgaat, beslist de Raad bij eenvoudige meerderheid van stemmen. Bij staking van stemmen is de stem van de Voorzitter doorslaggevend.
Over de evolutie van de activiteiten van de dochtervennootschappen en van de deelnemingen in andere vennootschappen wordt de Raad van Bestuur geïnformeerd door dezelfde personen. Tijdens het jaar 2002 hebben zich geen feiten voorgedaan zoals bedoeld in artikel 523 § 1 (tegenstrijdig belang bestuurders) van het Wetboek van Vennootschappen. De Raad van Bestuur doet voorstellen aan de Algemene Vergadering voor de vaststelling van de totale bezoldigingen en tantièmes aan de Bestuurders. Overeenkomstig de statuten wordt een bedrag gelijk aan 2% van het nettobedrag van de dividenden als bruto-tantième aan de bestuurders toegekend, die dit bedrag onder elkaar verdelen volgens het reglement van inwendige orde. Het totaal bedrag van de vergoedingen, uitbetaald in 2002 aan alle bestuurders van RECTICEL voor hun prestaties als lid van de Raad van Bestuur en/of van één der Comités, bedraagt 233.512,18 Euro. Het gedeelte variabele vergoeding hierin bedraagt 129.561,63 Euro. Geen enkel lid van de Raad van Bestuur heeft in 2002 aandelenopties van de vennootschap ontvangen. De Heer Philippe JOUS, Corporate General Counsel, verzorgt het secretariaat van de Raad van Bestuur.
Comités, ingericht door de Raad van Bestuur ~ Tot op heden werden twee comités ingericht. Het lidmaatschap van deze comités wordt bepaald op basis van drie criteria: vrijwilligheid, beschikbaarheid en competentie. Het Auditcomité komt minstens tweemaal per jaar samen, onder het voorzitterschap van de Heer Guy PAQUOT. In 2002 waren er twee vergaderingen. Het Comité vervult een raadgevende rol op het vlak van de benoeming (of afzetting) van de Commissaris; het opstellen van de maatschappelijke en geconsolideerde jaar-
rekeningen en halfjaarlijkse rekeningen; de veranderingen en aanpassingen betreffende de boekhoudkundige principes en de regels voor het opstellen van voormelde rekeningen; de controlemethodes en de resultaten van de werkzaamheden van de “Chief Accountant” en de “Controller”. Daartoe vergadert het Comité in aanwezigheid van de Commissaris, indien gewenst. De Chief Financial Officer en de Corporate General Counsel verzorgen het secretariaat. Het Comité voor Bezoldigingen en Benoemingen vergadert minstens eenmaal per jaar onder het voorzitterschap van de Heer Luc GEUTEN. In 2002 was er 1 bijeenkomst. Op voorstel van de Gedelegeerd Bestuurder bepaalt dit Comité de vergoedingen van de directie van de Groep RECTICEL. Tevens doet het voorstellen aan de Raad aangaande de benoeming van nieuwe bestuurders.
Het dagelijks bestuur ~ Het dagelijks bestuur van de vennootschap wordt verzekerd door de naamloze vennootschap VEAN, gevestigd te 9260 Wichelen-Schellebelle, Stationsstraat 172, in deze vertegenwoordigd door haar Gedelegeerd Bestuurder en vaste vertegenwoordiger, de Heer Luc VANSTEENKISTE. De Gedelegeerd Bestuurder wordt bijgestaan door verschillende directiecomités, met specifieke opdrachten. Het belangrijkste hiervan is het Management Comité, dat minstens zesmaal per jaar samenkomt onder voorzitterschap van de Gedelegeerd Bestuurder, en dat verder bestaat uit de belangrijkste Corporate Officers van de vennootschap, opgenomen in de lijst op bladzijde 48. De remuneratie van de leden van het Management Comité wordt jaarlijks vastgelegd door het Comité voor Bezoldigingen en Benoemingen. De remuneratie bestaat uit een vast gedeelte waarvoor de totale kost voor de onderneming (inclusief alle bijdragen zowel door de onderneming als door de personen inzake sociale zekerheid, pensioensplannen, bedrijfsvoorheffing, enz) in 2002 neerkomt op 3.520.355 EURO. Daarnaast wordt een variabel gedeelte uitbetaald in functie van een jaarlijks gedefinieerd bonus plan met zowel financiële als niet-financiële targets. De totale kost van de onderneming voor dit variabel gedeelte bedroeg in 2002, 991.930 EURO. Het totaal bedraagt daardoor 4.512.285 EURO. De leden van het Management Comité hebben in 2002 geen stock opties ontvangen.
51 RECTICEL jaarverslag 2002
De Raad van Bestuur houdt toezicht op het dagelijks bestuur van de vennootschap. Hij wordt dienaangaande geïnformeerd door de Gedelegeerd Bestuurder, door de andere bestuurders die het management vertegenwoordigen, evenals door de Chief Financial Officer en de Corporate General Counsel.
3 > Informatie aan de aandeelhouders Corporate Governance
Beleid in verband met de bestemming van het resultaat ~ De Algemene Vergadering beslist over de besteding van de voor uitkering vatbare bedragen, op voorstel van de Raad van Bestuur. Bij het uitwerken van haar voorstel dienaangaande poogt de Raad het juiste evenwicht te vinden tussen het garanderen van een stabiel dividend aan de aandeelhouders enerzijds, en het behouden van voldoende investeringsmogelijkheden en mogelijkheden voor autofinanciering anderzijds, dit om de groei van de onderneming op langere termijn niet te hypotheceren.
Relaties met de referentie aandeelhouders ~ De hoofdaandeelhouder van RECTICEL N.V. is REC-HOLD
RECTICEL jaarverslag 2002
52
N.V. die op 31 december 2002 61,73% van alle aandelen in handen had. De structuur van het aandeelhouderschap van REC-HOLD N.V. wordt elders in dit jaarverslag weergegeven. RECTICEL N.V. en REC-HOLD N.V. hebben acht bestuurders gemeenschappelijk te weten: Luc GEUTEN, Luc VANSTEENKISTE / VEAN N.V., Luc DE BRUYCKERE / SENECA N.V., Ronald EVERAERT, Tonny VAN DOORSLAER / DE BOMMELS N.V., Guy PAQUOT, Jean-Jacques SIOEN en Wilfried VANDEPOEL. REC-HOLD N.V. werd in juli 1998 opgericht als holdingmaatschappij van de investeerders die onder leiding van Luc VANSTEENKISTE het belang van de Generale Maatschappij van België in RECTICEL N.V. overnamen. De vennootschap werd opgericht voor een bepaale termijn tot 31 december 2003. Tijdens het jaar 2003 zullen de investeerders zich beraden over de verlenging van de bestaande structuur via REC-HOLD of over een nieuwe structuur die de voortzetting van de RECTICEL strategie zal begeleiden. Daarover zal te gepasten tijde naar de aandeelhouders en de financiële markten gecommuniceerd worden. Tussen REC-HOLD N.V. en RECTICEL N.V. werden verschillende overeenkomsten afgesloten. Deze overeenkomsten omvatten onder meer een overeenkomst voor de levering van diensten door RECTICEL aan REC-HOLD en een achtergestelde leningsovereenkomst (die in 2002 terugbetaald werd). In alle gevallen betrof en betreft het hier gebruikelijke verrichtingen die plaats hadden en/of hebben onder de voorwaarden en tegen de zekerheden die op de markt gewoonlijk gelden voor soortgelijke verrichtingen. Bijgevolg hebben zich geen feiten voorgedaan die de toepassing van artikel 524 § 1 van het Wetboek van Vennootschappen tot gevolg zouden hebben. REC-MAN & CO (een vennootschap gecontroleerd door de managers van de RECTICEL Groep) heeft op 25 september
2002 de tweede tranche (972.987 aandelen) van de aankoopoptie ten aanzien van de Generale Maatschappij van België op in het totaal 1.372.989 RECTICEL aandelen, uitgeoefend. Tevens ging REC-MAN & CO in december 2002 over tot de uitoefening 76.660 warrants, waardoor zij 76.660 bijkomende RECTICEL aandelen verkreeg. Op 31 december 2002 had REC-MAN & CO aldus 1.437.950 RECTICEL aandelen in portefeuille, dit is 5,08% van het totaal aantal aandelen op dat ogenblik.
Relaties tussen de huidige en de vroegere referentieaandeelhouders ~ In het kader van de overname door REC-HOLD van de controleparticipatie in RECTICEL aangehouden door de Generale Maatschappij van België, in juli 1998, hadden REC-HOLD en ook REC-MAN & CO bepaalde verplichtingen op zich genomen, onder meer betreffende het aanhouden van hun participatie in RECTICEL en betreffende de te volgen strategie. Aan deze verplichtingen is thans een volledig einde gekomen.
Externe controle ~ De externe controle van de gewone en geconsolideerde jaarrekeningen van RECTICEL N.V. werd door de Algemene Vergadering van 2001 toevertrouwd aan de coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid “Deloitte & Touche, Bedrijfsrevisoren”, vertegenwoordigd door de Heer Philippe ROELANTS en/of de Heer William BLOMME. De Commissaris voert zijn controles uit overeenkomstig de normen van het Belgisch Instituut der Bedrijfsrevisoren en levert een verslag af waarin bevestigt wordt of de jaarrekening en de geconsolideerde jaarrekening van de vennootschap een getrouw beeld geven van het vermogen, van de financiële toestand en van de resultaten van de vennootschap. Het Auditcomité onderzoekt en bespreekt deze halfjaarlijkse rapporten in aanwezigheid van de Commissaris, en ze worden nadien ook besproken in de Raad van Bestuur. De Commissaris heeft tijdens het jaar 2002 een totale bezoldiging ontvangen van 283.431 Euro voor de vervulling uitzonderlijke werkzaamheden of van bijzondere opdrachten. Deze werkzaamheden betreffen juridisch en fiscaal advies voor een totaal bedrag van 154.703 Euro; “Corporate Finance” diensten voor een totaal bedrag van 16.088 Euro, en bijzondere “Audit” diensten voor een totaal bedrag van 112.640 Euro. Er wordt herinnerd dat het mandaat van de Commissaris afloopt na de jaarvergadering van 2004 en dat de vaste jaarlijkse vergoeding in 2001 vastgelegd werd op 145.141,66 Euro.
Financieel gedeelte
Sense the results of comfort 1 > De Groep Recticel 2 > Activiteiten 3 > Informatie aan de aandeelhouders 4 > Financieel gedeelte
54 60 62 64 66 72 74 74 77 78 79 84
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening Geconsolideerde balans Geconsolideerde resultatenrekening Geconsolideerde financieringstabel Bijlagen bij de geconsolideerde jaarrekening Samenvatting van de waarderings- en consolideringsregels Wisselkoersen Lijst der geconsolideerde vennootschappen Geschillen Vergelijkend overzicht van de geconsolideerde jaarrekening Jaarrekening van Recticel n.v. Verslag van de Commissaris-Revisor
3
Toelichtingen bij de geconsolideerde jaarrekening 1. Verandering van perimeter 4 > Financieel gedeelte
De consolidatiekring van de Groep Recticel kende in 2002 een aantal wijzigingen, die op netto-basis elkaar nagenoeg compenseerden. Enerzijds betrof het een aantal acquisities die in 2001 plaatsvonden en waarvan de resultaten, voor het eerst sinds dit boekjaar, voor de volle 12 maanden werden geconsolideerd. Anderzijds werd de consolidatiekring beïnvloed door de verkoop van een aantal activiteiten in de isolatiesector en door de nieuwe participatie in Ricomex. De belangrijkste wijzigingen in de consolidatiekring waren: • INESPO (100%) en de resterende 50% van IBERFOAM. Beide Spaanse bedrijven werden in 2001 overgenomen en in dat jaar voor slechts 9 maanden geconsolideerd. • Compagnie des Matelas EPEDA et MERINOS (50%) werd in maart 2001 door Recticel, samen met haar Spaanse partner Pikolin, overgenomen Deze overname werd in 2001 voor 9 maanden geconsolideerd via de methode van de evenredige integratie. • Verkoop begin 2002 van de isolatie-activiteiten in Nederland (Coolag en Hamar) en het Britse UK Insulation.
54 RECTICEL jaarverslag 2002
2. Verandering van de waarderingsregels Gezien het weerkerende karakter wordt sinds het boekjaar 2002 de verkoopprijs van vormen voor de automobieldivisie ‘interieurbekleding’ in de netto-omzet verrekend, en niet meer, zoals vroeger, onder de rubriek ‘andere bedrijfsopbrengsten’. Verder zijn er geen wijzigingen aangebracht aan de waarderings- en boekhoudregels.
• Midden 2002 verwierf Recticel een participatie van 50% in het Griekse Ricomex. Ricomex werd met effect vanaf 1 juli 2002 in de cijfers opgenomen volgens de evenredige integratie.
Belangrijkste wijzigingen van de consolidatiekring in 2002 INESPO Epeda-Merinos Coolag Hamar UK Insulation Ricomex
Gevolgen voor de omzet (in miljoen Euro) + 7.59 + 6.15 - 9.89 - 2.47 - 3.61 + 2.78
Toelichtingen bij de geconsolideerde jaarrekening
Toestand op 31.12.2001
Verandering van perimeter
Andere wijzigingen (1)
Toestand op 31.12.2002
ACTIVA Immateriële vaste activa Consolidatieverschillen Materiële vaste activa Financiële vaste activa Vorderingen op meer dan één jaar Voorraden Vorderingen op ten hoogste één jaar Geldbeleggingen en liquide middelen Overlopende rekeningen
25.6 67.2 299.3 40.8 0.5 113.5 227.6 25.7 28.3
0.0 4.4 1.6 2.8 0.0 -0.2 -1.7 0.6 0.0
4.7 -8.8 6.9 -27.2 -0.5 -1.1 5.5 21.3 -6.8
30.3 62.7 307.7 16.4 0.0 112.2 231.4 47.6 21.5
TOTAAL
828.4
7.5
-5.9
830.0
PASSIVA Kapitaal en uitgiftepremies Reserves Consolidatieverschillen Omrekeningsverschillen Kapitaalsubsidies Belangen van derden Voorzieningen en uitgestelde belastingen Schulden op meer dan één jaar Schulden op ten hoogste één jaar Overlopende rekeningen
172.4 75.6 1.8 -11.5 4.8 8.2 47.5 230.8 262.6 36.2
0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 5.7 0.0 0.0 1.8 0.0
1.9 11.7 -1.3 -1.6 0.0 -3.0 -3.6 5.2 -2.7 -12.5
174.3 87.3 0.5 -13.1 4.8 10.9 43.9 236.0 261.7 23.7
TOTAAL
828.4
7.5
-5.9
830.0
(1) waaronder omrekeningsverschillen
4. Opmerkingen bij de rubrieken van de geconsolideerde balans De rubrieken van de geconsolideerde balans en de belangrijkste wijzigingen ervan kunnen als volgt worden verklaard:
4.1. ACTIVA 4.1.1. Immateriële vaste activa Deze rubriek omvat vooral (i) onderzoek- en ontwikkelingskosten (EUR 2,3 miljoen), (ii) concessies, licenties en patenten (EUR 2,8 miljoen), (iii) goodwill op handelsfondsen (EUR 1,5 miljoen), (iv) software (EUR 6,4 miljoen), (v) activa in aanbouw en vooruitbetalingen (EUR 17,3 miljoen) (in het bijzonder voor de automobieldivisie en de implementatie van de SAP-infrastructuur) en (vi) overige (EUR 0,01 miljoen).
4.1.2. Consolidatieverschillen Deze rubriek bevat het verschil tussen de betaalde prijs en het eigen vermogen van de geconsolideerde ondernemingen van de Groep. Het gaat in hoofdzaak om goodwill bij de overname van vennootschappen in de verschillende sectoren waarin Recticel actief is. Wijzigingen in 2002 werden voornamelijk bepaald door een combinatie van enerzijds nieuwe of bijkomende participaties (o.a. Ricomex (50%), Matra AG (resterende 49%), GMS (General Maintenance Services) (resterende 30%; na de integrale overname van GMS werd deze vennootschap opgeslorpt door Recticel sa/nv) en Orsa Foam (additioneel 8%) en anderzijds het afstoten van een aantal bestaande activa (o.a. Coolag, Hamar, UK Insulation), en de gedeeltelijke verkoop van de beddingactiviteiten in Frankrijk.
55 RECTICEL jaarverslag 2002
in miljoen EUR
4 > Financieel gedeelte
3. Evolutie van de rubrieken van de geconsolideerde balans
Toelichtingen bij de geconsolideerde jaarrekening
4 > Financieel gedeelte
4.1.3. Materiële vaste activa Deze rubriek omvat de aanschaffingswaarde van de vaste activa van de ondernemingen van de Groep. De gecumuleerde afschrijvingen werden ervan afgetrokken. De nettowaarde steeg van EUR 299,3 miljoen tot EUR 307,7 miljoen omwille van:
in miljoen Euro Nieuwe investeringen Afschrijvingen Wijziging van de consolidatiekring Verkoop en buitengebruikstelling van activa Wisselkoersverschillen Transfers naar andere rubriek
+ + -
60,8 45,6 1,6 3,2 3,4 1,7
TOTAAL
+ 8,5
Er werden in 2002 nieuwe investeringen gemaakt in alle vier divisies, waarbij weliswaar de automobieldivisie het grootste deel voor haar rekening nam.
RECTICEL jaarverslag 2002
56
Ofschoon de resultaten van Foamex voor het boekjaar 2002 onder de verwachtingen lagen (o.a. door een aantal uitzonderlijke elementen), en als gevolg daarvan de beurskoers van het Foamex aandeel per eind 2002 teruggevallen was tot USD 3,16, meent Recticel dat de intrinsieke waarde van deze participatie hoger ligt. Op basis van realistische waarderingsmethodes en historische waarderingsratios wordt het Foamex aandeel geschat op ongeveer USD 5. Voor Recticel is het belang in Foamex echter meer dan een zuivere financiële participatie. Sedert een aantal jaren heeft Recticel een technisch samenwerkingsakkoord met Foamex voor toepassingen in de automobielsector en technische schuimen. Daarnaast bezitten Recticel en Foamex een aantal technologieën ("joint ownership of technology") inzake VPF- (Variable Pressure Foaming) schuimapparatuur. Tot slot kan het strategische belang nog onderstreept worden door de leidinggevende positie van Foamex (nummer 1) op de Amerikaanse markt en haar contacten met de Amerikaanse automobielindustrie. Deze strategische belangen blijven onaangestast, en dit ondanks de aanzienlijke afbouw van haar belang tijdens het afgelopen boekjaar.
4.1.5. Wijziging in de behoefte aan bedrijfskapitaal Zoals blijkt uit de geconsolideerde financieringstabel op bladzijde 64-65 daalde de behoefte aan bedrijfskapitaal in 2002 met EUR 17,25 miljoen.
4.1.4. Financiële vaste activa Op 31 december 1998 had Recticel een vordering op lange termijn op TRACE (moedervennootschap van Foamex International Inc.) ter waarde van USD 36,6 miljoen. De vordering werd gewaarborgd door aandelen van Foamex International Inc. Op 21 juli 1999 werd Trace International Holding onder juridisch concordaat geplaatst, waarop Recticel de overdracht vroeg van de aandelen Foamex die het in pand had. Deze vraag werd gerechtelijk aanvaard. In het eerste semester van 2002 heeft Recticel 1.215.100 aandelen Recticel verkocht aan een gemiddelde prijs van USD 11.238 per aandeel, een totale waarde van EUR 14,5 miljoen. Per 31 december 2002 bezat Recticel 1.469.803 gewone stemgerechtigde aandelen Foamex (6.04%). Rekeninghoudend met de resultaten van Foamex voor het boekjaar 2002, alsmede de koers van het aandeel per 31 december 2002, werd op deze participatie een aanzienlijke waardevermindering (Euro 12.1 miljoen) opgenomen in het geconsolideerde resultaat van het boekjaar. Per eind december 2003 bedroeg de nettowaarde van de strategische participatie in Foamex EUR 7,0 miljoen (tegenover EUR 33,5 miljoen een jaar voordien).
4.1.6. Voorraden De voorraden daalden lichtjes van EUR 113,5 miljoen tot EUR 112,2 miljoen. De post ‘bestellingen in uitvoering’ (EUR 7,2 miljoen) is in hoofdzaak verbonden aan de vormen (‘moulds’) voor de afdeling interieurafwerking binnen de divisie automobiel.
4.1.7. Vorderingen op ten hoogste één jaar Deze vorderingen, ter waarde van EUR 231,4 miljoen, omvatten de rubriek ‘handelsvorderingen’ voor een bedrag van EUR 199,4 miljoen (tegenover EUR 203,6 miljoen in 2001).
4.1.8. Geldbeleggingen Voornamelijk als gevolg van de gedeeltelijke verkoop van de bedding actviteiten in Frankrijk die eind december 2002 werd afgesloten met het Spaanse Pikolin, beschikte Recticel, bij het einde van het boekjaar, over vrije cash middelen ten belope van EUR 47,6 miljoen. De Groep had geen eigen aandelen meer in portefeuille per eind december 2002.
Toelichtingen bij de geconsolideerde jaarrekening
De uitgiftepremies waren goed voor EUR 103,4 miljoen. De verhoging van EUR 0,58 miljoen ten opzichte van 31 december 2001 weerspiegelt de uitgiftepremies ten gevolge van de uitoefening van bovenvermelde warrants. De balans wordt voorgesteld na winstverdeling. De verdeling die aan de Algemene Vergadering wordt voorgesteld, wordt hernomen in de rubriek ‘overige schulden’. De rubriek ‘belang van derden’, een bedrag van EUR 10,9 miljoen, omvat voornamelijk de (i) 30% participatie in de Duitse joint venture J.R. Interiors, en (ii) de 49% participatie in het Franse Copirel (Compagnie Pikolin Recticel de Literie s.a.), die in handen zijn van derden maar die door Recticel voor 100% worden geconsolideerd. Eind 2001 omvatte deze rubriek nog het resterende belang van 49% in Zwitserse Matra AG. Begin 2002 nam Recticel dit belang over, zodat dit in 2002 volledig uit de rubriek ‘belang van derden’ verdwijnt.
De financiële schuld van de Groep wordt quasi integraal (97%) centraal beheerd door het Coördinatiecentrum Recticel, die op haar beurt deze middelen ter beschikking stelt van de filialen ter financiering van hun activiteiten. Rente- en wisselkoersrisico’s worden afzonderlijk ingedekt. Per 31 december 2002, was het renterisico voornamelijk ingedekt via een portefeuille “interestrateswaps” (IRS). Deze positie dekte 39% van de totale netto financiële schuld. De gemiddelde looptijd van de IRS contracten bedroeg 2,3 jaar per 31 december 2002, tegenover 2,2 jaar per 31 december 2001. Op 31 december 2002 was 98,5% van de financiële schuld van de Groep aangegaan in EUR. Wat de opsplitsing per looptijd betreft kunnen de geconsolideerde netto financiële schulden, ter waarde van EUR 238,2 miljoen, als volgt worden voorgesteld : (in miljoenen) 57 224,9
6,8 6,5
4.2.2. Voorzieningen en uitgestelde belastingen De afname van deze rubriek van EUR 47,5 miljoen in 2001 tot EUR 43,9 miljoen in 2002 wordt als volgt verklaard :
= 1 jaar
in miljoen Euro Pensioenen en soortgelijke verplichtingen Fiscale lasten Uitgestelde belastingen Overige risico’s en lasten
+ 1,65 - 1,09 + 0,45 - 4,59
TOTAAL
- 3,58
De nota over de geschillen op pagina 77 omschrijft de huidige stand van zaken in de geschillen waarin de Groep betrokken is.
4 > Financieel gedeelte
4.2.1. Eigen vermogen Per 31 december 2002 bedroeg het onderschreven kapitaal van Recticel nv/sa EUR 70,8 miljoen. De lichte verhoging in vergelijking met 31 december 2001 is het gevolg van: (i) de uitoefening van een aantal warrants, uitgegeven ten voordele van de leidende kaderleden van de Groep, en ook door (ii) de absorptie van GMS (General Maintenance Service) in Recticel nv/sa.
4.2.3. Netto Financiële Schuld De netto financiële schuld van de Groep daalde in 2002 met EUR 47,9 miljoen tot EUR 238,2 miljoen. Ten gevolge hiervan verbeterde de ratio die de netto financiële schuld vergelijkt met het eigen vermogen (belang van derden inbegrepen) zich in 2002 van 114% tot 90%.
> 1 jaar en = 5 jaar < 5 jaar
RECTICEL jaarverslag 2002
4.2. PASSIVA
Toelichtingen bij de geconsolideerde jaarrekening
4 > Financieel gedeelte
4.2.4. Schulden op meer dan één jaar De lange-termijn financiële schulden van de Groep zijn in 2002 licht gestegen van EUR 227,3 miljoen tot EUR 231,0 miljoen. Deze lichte toename is voornamelijk een gevolg van de herfinanciering van korte termijnschulden en/of lange termijn schuldverplichtingen die binnen het jaar vervielen. De schuld op meer dan één jaar vertegenwoordigt 97% van de totale netto-financiële schuld, tegenover 79% het jaar daarvoor. De gemiddelde resterende looptijd van de leningen die door de banken werden toegestaan bedraagt 3,0 jaar tegenover 3,8 jaar in 2001.
4.2.5. Schulden op ten hoogste één jaar De financiële schuld op ten hoogste één jaar omvat enerzijds de schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen (goed voor EUR 20,2 miljoen) ; en anderzijds de overige financiële schulden (EUR 34,5 miljoen), met uitzondering van geldbeleggingen en liquide middelen (EUR 47,6 miljoen). De wijziging in deze netto thesaurie wordt verderop in dit jaarverslag verduidelijkt in de geconsolideerde financieringstabel.
Op 31 december 2002 dekte het geheel aan permanente middelen (het eigen vermogen, het belang van derden, de voorzieningen en uitgestelde belastingen, en de schulden op meer dan één jaar) ruimschoots de vaste activa van de Groep.
5. Opmerkingen bij de rubrieken van de geconsolideerde resultatenrekening
RECTICEL jaarverslag 2002
58
Het geconsolideerd nettoresultaat (aandeel van de Groep) steeg in 2002 met 15% tot EUR 22,5 miljoen. Ondanks het lager bedrijfsresultaat verbeterde het nettoresultaat met EUR 2,94 miljoen. Dit was voornamelijk te danken aan (i) de lichte daling van de netto financiële lasten (EUR – 0,48 miljoen), (ii) een positief uitzonderlijk netto resultaat (EUR 6,18 miljoen), tegenover een negatief uitzonderlijk resultaat van EUR 3,55 miljoen het jaar voordien, (iii) een toename van de belastingen (EUR + 3,52 miljoen), (iv) de verbetering van het aandeel in het resultaat van de ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast (EUR +0,31 miljoen) en (v) een daling van het belang van derden in het resultaat (EUR +0,58 miljoen). 5.1. Omzet De omzet steeg in 2002 met 1,94% tot EUR 1.177,4 miljoen. Op vergelijkbare basis bleef de stijging beperkt tot 0,5%. De belangrijkste toename kwam er door de verrekening in de netto-omzet van de verkoopprijs van vormen voor de automobieldivisie ‘interieurbekleding’, die vroeger in de rubriek ‘andere bedrijfsopbrengsten’ werd geboekt, en die, gezien het weerkerende karakter ervan, voor het eerst in de netto-omzet werden opgenomen. De verandering in consolidatieperimeter droeg slechts voor 0,05% bij tot de omzetstijging, omdat positieve en negatieve perimeterveranderingen elkaar compenseerden. De stand van zaken per sector wordt beschreven in het eerste gedeelte van dit jaarverslag.
De post ‘Andere bedrijfopbrengsten’ daalde van EUR 54,4 miljoen in 2001 tot EUR 37,1 miljoen in 2002. Deze daling is in hoofdzaak het gevolg van de hierboven uiteengezette wijziging in de boekhoudregels inzake de verrekening van de verkoopprijs van vormen voor de automobieldivisie ‘interieurbekleding’. 5.2. Bedrijfsresultaat De brutomarge (bedrijfsopbrengsten verminderd met de waarde van handelsgoederen, grond- en hulpstoffen, diensten en diverse goederen) neemt met 2,4% toe en vertegenwoordigt 38,4% van de bedrijfsopbrengsten (tegenover 37,4% in 2001). De daling van het bedrijfsresultaat met 10,4% ligt in hoofdzaak bij de voorziene, hogere afschrijvingen die het gevolg zijn van de actieve investerings- en overnamepolitiek die de Groep de laatste jaren heeft gevoerd. Daarnaast werd het bedrijfsresultaat ook beïnvloed door de opstartkosten voor de nieuwe projecten in de sector automobiel. Het positief saldo in de rubriek ‘voorzieningen voor risico’s en kosten’ (EUR 5,9 miljoen) betreft hoofdzakelijk de netto terugname van voorzieningen die vroeger werden aangelegd voor het dekken van voornamelijk pensioenlasten en reorganisatiekosten.
Toelichtingen bij de geconsolideerde jaarrekening
De stijging van de interestlasten, die in hoofdzaak te wijten is aan de stijging van de gemiddelde financiële schuld, werd deels gecompenseerd door een daling van de interestvoeten op de kapitaalmarkten.
5.4. Uitzonderlijk resultaat De uitzonderlijke opbrengsten van EUR 25,7 miljoen in 2002 omvatten o.a. de opbrengst uit de Franse transactie van eind december 2002 met onze Spaanse partner Pikolin; en de verkoop van o.a. de isolatie-activiteiten in Nederland en het Verenigd Koninkrijk.
4 > Financieel gedeelte
5.3. Financieel resultaat De netto financiële kosten dalen licht met EUR 0,5 miljoen tot EUR 19,5 miljoen.
Deze opbrengsten werden echter voor een groot gedeelte tenietgedaan door een aantal uitzonderlijke lasten (EUR 19,5 miljoen); waaronder (i) de aanzienlijke waardevermindering op de participatie in Foamex, en (ii) de aanleg van nieuwe provisies voor herstructureringen in Duitsland en Nederland.
6. Toelichtingen bij de rubrieken van de balans van de moedervennootschap Recticel N.V. (zie bladzijde 79 en verder) 59 RECTICEL jaarverslag 2002
Het jaar 2002 werd gekenmerkt door een aantal gebeurtenissen en juridische reorganisaties in de structuur van de filialen van de Groep Recticel. Het balanstotaal van de NV Recticel is met EUR 15,5 miljoen gedaald: i) Enerzijds heeft Recticel N.V. waardeverminderingen geboekt en teruggenomen betreffende bepaalde rechtstreekse filialen net zoals in de voorgaande jaren. ii) Anderzijds vonden diverse transacties plaats in 2002 : overname van de resterende 30% van GMS (General Maintenance Services) en de daarop volgende absorptie van GMS door Recticel nv/sa; en een beperkte kapitaalverhoging ten gevolge van de uitoefening van een aantal uitstaande warrants.
Jaarrekening van de Groep Recticel Geconsolideerde balans (in duizenden EUR)
4 > Financieel gedeelte
ACTIVA 31-Dec-02
31-Dec-01
31-Dec-00
VASTE ACTIVA
417,196
432,810
361,559
I. II. III. IV.
0 30,329 62,734 307,712 115,951 141,949 11,392 6,307 1,503 30,610 16,421 3,950 3,950 0 12,471 10,094 2,377
0 25,571 67,171 299,285 110,626 134,607 13,661 6,722 1,632 32,037 40,783 2,451 2,451 0 38,332 37,002 1,330
0 17,154 54,177 247,571 98,536 108,831 18,899 4,334 622 16,349 42,657 2,251 2,251 0 40,406 37,388 3,018
VLOTTENDE ACTIVA
412,772
395,596
390,297
VI. Vorderingen op meer dan één jaar A. Handelsvorderingen B. Overige vorderingen VII. Voorraden en bestellingen in uitvoering A. Voorraden 1. Grond- en hulpstoffen 2. Goederen in bewerking 3. Gereed produkt 4. Handelsgoederen 5. Onroerende goederen bestemd voor verkoop 6. Vooruitbetalingen B. Bestellingen in uitvoering VIII. Vorderingen op ten hoogste één jaar A. Handelsvorderingen B. Overige vorderingen IX. Geldbeleggingen A. Eigen aandelen B. Overige beleggingen X. Liquide middelen XI. Overlopende rekeningen
20 0 20 112,184 104,996 53,342 18,186 27,864 5,550 0 54 7,188 231,429 199,428 32,001 15,411 0 15,411 32,238 21,490
496 65 431 113,481 106,726 55,426 16,020 28,679 6,588 0 13 6,755 227,626 203,647 23,979 11,061 692 10,369 14,623 28,309
712 65 647 107,397 106,192 56,175 12,643 29,137 8,215 0 22 1,205 216,708 193,152 23,556 10,735 690 10,045 15,449 39,296
TOTAAL DER ACTIVA
829,968
828,406
751,856
V.
RECTICEL jaarverslag 2002
60
Oprichtingkosten (toel. VII) Immateriële vaste activa (toel. VIII) Consolidatieverschillen (toel. XII) Materiële vaste activa (toel. IX) A.Terreinen en gebouwen B. Installaties, machines en uitrusting C. Meubilair en rollend materieel D. Leasing en soortgelijke rechten E. Overige materiële vaste activa F. Activa in aanbouw en vooruitbetalingen Financiële vaste activa (toel. X) A.Ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast 1. Deelnemingen 2. Vorderingen B. Andere ondernemingen 1. Deelnemingen en aandelen 2. Vorderingen
Jaarrekening van de Groep Recticel Geconsolideerde balans (in duizenden EUR)
31-Dec-01
31-Dec-00
EIGEN VERMOGEN (toel. XI)
253,764
243,107
229,134
I. II. III. IV.
70,833 103,437 0 87,257 77,251 10,006 537 -13,071 4,771 10,933 43,925 41,925 23,098 0 0 18,827 2,000
69,513 102,856 0 75,584 60,139 15,445 1,829 -11,484 4,809 8,191 47,503 45,953 21,452 1,089 0 23,412 1,550
69,443 102,648 0 64,912 49,359 15,553 1,795 -13,042 3,378 4,436 37,721 33,822 18,899 75 0 14,848 3,899
SCHULDEN
521,346
529,605
480,565
X.
Schulden op meer dan één jaar (toel. XIII) A. Financiële schulden 1. Achtergestelde leningen 2. Niet achtergestelde obligatieleningen 3. Leasingschulden en soortgelijke schulden 4. Kredietinstellingen 5. Overige leningen B. Handelsschulden C. Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen D. Overige schulden XI. Schulden op ten hoogste één jaar A. Schuld op meer dan 1 jaar die binnen het jaar vervalt (toel. XIII) B. Financiële schulden 1. Kredietinstellingen 2. Overige leningen C. Handelsschulden 1. Leveranciers 2. Te betalen wissels D. Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen E. Schulden m.b.t. belastingen, bezoldigingen en sociale lasten 1. Belastingen 2. Bezoldigingen en sociale lasten F. Overige schulden XII. Overlopende rekeningen
235,990 231,045 55 119 5,280 220,047 5,544 0 1 4,944 261,672 20,233 34,538 33,615 923 140,696 138,557 2,139 1,958 50,874 11,438 39,436 13,373 23,684
230,807 227,340 10,074 476 6,044 205,017 5,729 0 1 3,466 262,571 48,464 35,986 32,110 3,876 116,143 112,561 3,582 344 49,584 10,672 38,912 12,050 36,227
100,347 97,674 721 400 4,297 86,355 5,901 0 0 2,673 352,425 40,707 134,352 129,979 4,373 117,364 115,083 2,281 259 47,506 12,226 35,280 12,237 27,793
TOTAAL DER PASSIVA
829,968
828,406
751,856
V. VI. VII. VIII. IX.
Kapitaal Uitgiftepremies Herwaarderingsmeerwaarden Reserves en overdrachten A. Reserves en overdrachten van Recticel N.V. B. Geconsolideerde reserves Consolidatieverschillen Omrekeningsverschillen Kapitaalsubsidies BELANGEN VAN DERDEN VOORZIENINGEN EN UITGESTELDE BELASTINGEN (toel. XVIII) A. Voorzieningen voor risico’s en kosten 1. Pensioenen en soortgelijke verplichtingen 2. Belastingen 3. Grote herstellings- en onderhoudswerken 4. Overige risico's en kosten B. Uitgestelde belastingen
61 RECTICEL jaarverslag 2002
31-Dec-02
4 > Financieel gedeelte
PASSIVA
Jaarrekening van de Groep Recticel
4 > Financieel gedeelte
Geconsolideerde resultatenrekening (in duizenden EUR)
31-Dec-02
31-Dec-01
31-Dec-00
Bedrijfsopbrengsten
1,228,500
1,231,640
1,101,234
A.Omzet (toel. XIV) B.Wijziging in de voorraad goederen in bewerking en gereed produkt en in de bestellingen in uitvoering (toename +, afname -) C. Geproduceerde vaste activa D. Andere bedrijfsopbrengsten
1,177,423
1,155,020
1,069,611
1,850 12,164 37,063
5,768 16,447 54,405
1,119 3,102 27,402
Bedrijfskosten
1,188,638
1,187,142
1,062,460
513,171 511,514 1,657 244,133 361,772
534,700 528,255 6,445 236,681 347,851
493,143 498,646 -5,503 207,888 308,938
49,822
42,921
36,998
3,707
-365
-1,913
-5,891 15,537 0 6,387
-3,475 22,583 0 6,246
-6,532 18,987 0 4,951
III. Bedrijfswinst
39,862
44,498
38,774
IV. Financiële opbrengsten
15,314
12,481
9,920
A. Opbrengsten uit financiële vaste activa B. Opbrengsten uit vlottende activa C. Andere financiële opbrengsten
1,050 1,335 12,929
1,085 1,472 9,924
604 1,471 7,845
Financiële kosten
34,765
32,413
26,280
A. Kosten van schulden C. Waardeverminderingen op vlottende activa D. Andere financiële kosten
18,837 -71 15,999
18,447 -599 14,565
14,934 11 11,335
-19,451
-19,932
-16,360
20,411 –
24,566 –
22,414 –
I.
II.
A. Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen 1. Inkopen 2. Wijziging in de voorraad (toename -, afname +) B. Diensten en diverse goederen C. Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen (toel. XIV) D. Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa E. Waardeverminderingen op voorraden, bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen (toevoegingen +, terugnemingen -) F. Voorzieningen voor risico's en kosten (toevoegingen +, bestedingen en terugnemingen -) G. Andere bedrijfskosten H. Als herstructureringskosten geactiveerde bedrijfskosten (-) I. Afschrijvingen op consolidatieverschillen
RECTICEL jaarverslag 2002
62
V.
Financieel resultaat VI. Winst uit de gewone bedrijfsuitoefening vóór belasting Verlies uit de gewone bedrijfsuitoefening vóór belasting (–)
Jaarrekening van de Groep Recticel
31-Dec-01
31-Dec-00
25,691
744
2,140
48 0 3,458 0 21,586 599
0 0 116 0 306 322
0 0 305 622 34 1,179
19,515
4,297
3,539
696 0 8,543 1,623 3,346 5,307
0 0 133 -4,008 889 7,283
4 0 99 2,272 11 1,153
6,176
-3,553
-1,399
26,587 –
21,013 –
21,015 –
Belastingen op het resultaat (toel. XIV)
4,656
1,135
2,357
A. Uitgestelde belastingen Lasten van het boekjaar Regularisatie van voorgaande boekjaren B. Belastingen op het resultaat Lasten van het boekjaar Regularisatie van belastingen en terugnemingen van fiscale voorzieningen
366 614 -248 4,290 6,281
-2,571 -2,878 307 3,706 6,129
-898 53 -951 3,255 3,539
-1,991
-2,423
-284
21,931 –
19,878 –
18,658 –
509
200
289
509 0 0
200 0 0
289 0 0
22,440 –
20,078 –
18,947 –
-60
520
593
22,500
19,558
18,354
VII. Uitzonderlijke opbrengsten A. Terugneming van afschrijvingen en van waardeverminderingen op immateriële en materiële vaste activa B. Terugneming van afschrijvingen op consolidatieverschillen C. Terugneming van waardeverminderingen op financiële vaste activa D. Terugneming van voorzieningen voor uitzonderlijke risico's en kosten E. Meerwaarden bij de realisatie van vaste activa F. Andere uitzonderlijke opbrengsten (toel. XIV) VIII. Uitzonderlijke kosten A. Uitzonderlijke afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa B. Uitzonderlijke afschrijvingen op consolidatieverschillen C. Waardeverminderingen op financiële vaste activa D. Voorzieningen voor uitzonderlijke risico's en kosten E. Minderwaarden bij de realisaties van vaste activa F. Andere uitzonderlijke kosten (toel. XIV) Uitzonderlijk resultaat IX. Winst van het boekjaar vóór belasting Verlies van het boekjaar vóór belasting (-) X.
XI. Winst van de geconsolideerde ondernemingen Verlies van de geconsolideerde ondernemingen (-) XII. Aandeel in het resultaat van de ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast A. Winstresultaten B. Waardeverlies op ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast C. Verliesresultaten XIII. Geconsolideerde winst Geconsolideerd verlies (-) XIV. Aandeel van derden in het resultaat XV. Aandeel van de groep in het resultaat
63 RECTICEL jaarverslag 2002
31-Dec-02
4 > Financieel gedeelte
Geconsolideerde resultatenrekening (in duizenden EUR)
De geconsolideerde financieringstabel
4 > Financieel gedeelte
De financieringstabel verduidelijkt de wijzigingen in de netto financiële middelen tijdens het lopende jaar, en duidt de financiële stromen aan die voortvloeien uit de bedrijfsactiviteiten, de investeringen en de financiering. Deze tabel werd opgesteld volgens de indirecte methode beschreven in IAS 7. De tabel toont het geheel van kosten en opbrengsten die geen beweging van de financiële middelen veroorzaken, om zo de netto autofinancieringsmarge aan de duiden. Er wordt bovendien rekening gehouden met de veranderende behoefte aan werkkapitaal. Tenslotte toont de tabel ook de investeringen en desinvesteringen in materiële en immateriële vaste activa en de wijzigingen in de financieringsmiddelen van de groep. De netto kasstroom uit operationele activiteiten neemt met EUR 2,68 miljoen toe tot EUR 111,6 miljoen. Deze autofinancieringsmiddelen werden gebruikt om een grotere behoefte te dekken inzake de financiering van acquisities en nieuwe investeringen in informatica en andere vaste activa. Nieuwe lange termijn schulden werden aangegaan om o.a. het saldo te financieren, alsmede om korte termijn leningen te herfinancieren over een langere periode.
Omschrijving van de basisprincipes van de financieringstabel
RECTICEL jaarverslag 2002
64
De netto autofinancieringsmarge omvat het bedrag van de financiële middelen die de Groep netto heeft verworven uit haar operationele activiteiten (inclusief de wijziging in de behoefte aan werkkapitaal). Het laat de Groep toe om een gedeelte of de totaliteit van haar investeringen te financieren. De kasstroom uit investeringsactiviteiten heeft betrekking op de bedragen die geïnvesteerd werden in de bedrijfsactiva en de deelnemingen (of verkregen door een verkoop of een terugbetaling ervan). De behoefte aan financiering van investeringen toont het netto verschil dat voortvloeit uit investeringen en desinvesteringen. De kasstroom uit financieringsverrichtingen toont de manier waarop de Groep het netto verschil gefinancierd of gebruikt heeft dat voortvloeit uit de optelling van de netto autofinancieringsmarge en de behoefte aan financieringsmiddelen voor investeringen. De wijziging in netto thesaurie wordt gevormd door de optelling van alle bovenvermelde bewegingen.
Analyse van de oorsprong en het gebruik van de Groepsmiddelen Netto autofinancieringsmarge De bruto wijziging in de bedrijfsthesaurie stijgt in 2002 met EUR 0,6 miljoen tot EUR 94,4 miljoen. Dit vertegenwoordigt 8,0% van de netto-omzet van 2002 (tegenover 8.1% in 2001). Ondanks de daling van het bedrijfsresultaat (EUR –4,6 miljoen) wordt deze toename beïnvloed door (i) hogere afschrijvingen op immateriële en materiële activa (EUR +7,0 miljoen), (ii) hogere terugnames uit provisies (EUR –2,7 miljoen) en (iii) nieuwe waardeverminderingen op korte termijn vorderingen (EUR 3,6 miljoen). De behoefte aan werkkapitaal werd in 2002 verminderd met EUR 17,3 miljoen. De wijziging in de financiële kasstroom gaat EUR 0,8 miljoen lager dan een jaar voordien en bedraagt EUR –20,6 miljoen. Ze wordt hoofdzakelijk verklaard door de netto financiële lasten die verbonden zijn aan de financiële schulden van de Groep. De wijziging in de kasstroom uit uitzonderlijke gebeurtenissen (EUR +11,6 miljoen) wordt bepaald door het uitzonderlijk resultaat (EUR +6,2 miljoen), dat gecorrigeerd wordt voor de waardeverminderingen op financiële vaste activa (EUR 5,1 miljoen). De belastingen (EUR 4,3 miljoen) komen hoger uit dan een jaar eerder. De netto autofinancieringsmarge neemt fors toe in 2002 en bedraagt EUR 98,3 miljoen (tegenover EUR 78,7 miljoen in 2001).
Kasstroom uit investeringsactiviteiten De aanschaf van immateriële en materiële vaste activa verklaard in de bijlagen van de geconsolideerde jaarrekeningen. De aanschaf (en verkoop) van financiële vaste activa worden in hoofdzaak verklaard door de feiten zoals vermeld in de commentaren bij de veranderingen in de consolidatiekring. De netto-behoefte aan financiering voor investeringen kwam neer op een bedrag van EUR 53,0 miljoen, tegenover EUR 98,1 miljoen in 2001.
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Het eigen vermogen stijgt licht ten gevolge van een kapitaalsverhoging via de uitoefening van een aantal uitstaande warrants. De netto kasstroom uit financieringsverrichtingen daalde in 2002 EUR 31,2 miljoen. Bijgevolg steeg de totale netto kaspositie op de balans in 2002 met EUR 21,9 miljoen, met inbegrip van de effecten van wisselkoersverschillen en perimeterwijzigingen.
2002
2001
2000
CASH FLOW UIT BEDRIJFSVERRICHTINGEN Geconsolideerd bedrijfsresultaat Toevoegingen aan de afschrijvingen op immateriële vaste activa en consolidatieverschillen Toevoegingen aan de afschrijvingen op materiële vaste activa Toevoegingen aan (bestedingen en terugnemingen van) voorzieningen Waardeverminderingen (terugneming waardeverminderingen) op voorraden Waardeverminderingen (terugneming waardeverminderingen) op korte termijn vorderingen Afschrijvingen van opstartkosten BRUTO WIJZIGING IN DE BEDRIJFSTHESAURIE Wijziging in de behoefte aan bedrijfskapitaal NETTO WIJZIGING IN DE BEDRIJFSTHESAURIE
39,862 10,958 45,251 -6,141 62 3,646 733 94,371 17,250 111,621
44,498 9,836 39,331 -3,475 857 -1,221 3,922 93,748 15,192 108,940
38,774 7,279 34,670 -6,532 -419 -1,495 2,410 74,688 -17,528 57,160
FINANCIËLE CASH FLOW Financieel resultaat Afschrijvingen op kapitaalsubsidies Waardeverminderingen (terugneming waardeverminderingen) op overige vorderingen WIJZIGING IN DE FINANCIELE THESAURIE
-19,451 -1,049 -123 -20,623
-19,932 -501 599 -19,834
-16,359 -322 -9 -16,690
6,176 3500 347 5,086 -317 11,642 -4,290 98,350
-3,554 0 0 17 -4,008 -7,545 -2,889 78,672
-1,399 0 4 -206 1,650 50 -3,189 37,331
CASH FLOW UIT INVESTERINGSVERRICHTINGEN Aanschaffingen en produktie van immateriële vaste activa Aanschaffingen en produktie van materiële vaste activa Aanschaffingen van financiële vaste activa/deelnemingen Nieuwe toegekende leningen Subtotaal van de aanschaffingen Overdrachten van immateriële vaste activa Overdrachten van materiële vaste activa Overdrachten van financiële vaste activa Terugbetalingen van leningen Subtotaal van de overdrachten WIJZIGING IN DE INVESTERINGSTHESAURIE GEVOLGEN VAN WISSELKOERSVERSCHILLEN VERANDERING VAN PERIMETER
-10,447 -60,802 -16,312 -6,174 -93,735 80 2,711 36,823 1,077 40,691 -53,044 6,804 835
-10,684 -63,693 -26,751 -2,094 -103,222 0 3,308 640 1,205 5,153 -98,069 1,268 -4,443
-10,891 -58,404 -8,649 -2,100 -80,045 212 3,509 321 1,067 5,109 -74,936 -3,679 -1,058
CASH FLOW UIT FINANCIERINGSVERRICHTINGEN Kapitaalsverhogingen Ontvangen subsidies Nieuwe leningen Terugbetalingen van leningen Dividenden uitgekeerd door de moedermaatschappij Terugbetalingen van niet financiële lange termijn schulden Dividenden uitgekeerd door integraal geconsolideerde dochterondernemingen aan minderheidsaandeelhouders Nieuwe (terugbetalingen van) leningen op korte termijn WIJZIGING IN DE FINANCIERINGSTHESAURIE
906 443 200,194 -225,510 -9,778 0 0 2,523 -31,222
123 190 177,747 -49,416 -8,789 0 0 -102,537 17,318
2,215 1,677 13,785 -23,428 -7,894 0 -211 62,177 48,320
WIJZIGING IN DE NETTOTHESAURIE Omrekeningsverschillen Wijzigingen in de consolidatiekring
21,723 643 -401
-5,254 311 4,443
5,979 290 1,058
TOTALE WIJZIGING IN DE NETTO-THESAURIE IN DE BALANS Nettothesaurie per aanvang van het boekjaar Nettothesaurie op het einde van het boekjaar
21,965 25,684 47,649
-500 26,184 25,684
7,327 18,857 26,184
UITZONDERLIJKE CASH FLOW Uitzonderlijk resultaat Toevoegingen aan de afschrijvingen op immateriële vaste activa en consolidatieverschillen Toevoegingen aan de afschrijvingen op materiële vaste activa Waardeverminderingen (terugneming waardeverminderingen) op financiële vaste activa Toevoegingen aan (bestedingen en terugnemingen van) voorzieningen WIJZIGING IN DE UITZONDERLIJKE THESAURIE Belastingen (zonder voorzieningen) NETTO AUTOFINANCIERINGSMARGE
65 RECTICEL jaarverslag 2002
(in duizenden EUR)
4 > Financieel gedeelte
De geconsolideerde financieringstabel
Bijlagen
4 > Financieel gedeelte
bij de geconsolideerde jaarrekening (in duizenden EUR) I. Lijst van de geconsolideerde vennootschappen
V. Consolideringsregels en gebruiksvoorwaarden
De lijst van de geconsolideerde vennootschappen is terug te vinden op bladzijde 74-76.
De consolideringsregels en hun gebruiksvoorwaarden zijn terug te vinden op bladzijde 72.
II. Lijst van de niet-geconsolideerde vennootschappen
VI. Criteria voor de waardering van de geconsolideerde jaarrekening
De lijst met de niet-geconsolideerde vennootschappen (omwille van hun te verwaarlozen betekenis) is terug te vinden op bladzijde 76.
III. Belangrijkste participaties die niet voorkomen in de rubrieken I en II en waarin de Groep een belang van minstens 10% heeft. De volledige lijst van de participaties van de Groep Recticel zal worden neergelegd bij de Balanscentrale van de Nationale Bank van België waar hij kan worden geraadpleegd.
VIII. STAAT VAN DE IMMATERIELE VASTE ACTIVA
a)
RECTICEL jaarverslag 2002
66
b)
c)
Ontwikkelingskosten
AANSCHAFFINGSWAARDE Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar : • Wijzigingen in de consolidatiekring • Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa • Overdrachten en buitengebruikstellingen • Overboekingen van een post naar een andere • Omrekeningsverschillen • Overige Per einde van het boekjaar AFSCHRIJVINGEN EN WAARDEVERMINDERINGEN Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar : • Wijzigingen in de consolidatiekring • Toevoegingen en terugnamen van het boekjaar • Afgeboekt • Overgeboekt van een post naar een andere • Omrekeningsverschillen • Overige Per einde van het boekjaar NETTO-BOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR
Een samenvatting van de waarderingsregels van de Groep is terug te vinden op bladzijde 73.
VII. Staat van de oprichtingskosten In overeenstemming met de waarderingsregels van de Groep Recticel worden de oprichtingskosten onmiddellijk ten laste gelegd van het boekjaar waarin ze worden opgelopen.
Concessies, octrooien & licenties
Kliënteel, en handelsfondsen
Software
Overige Activa in immateriële aanbouw en vaste activa vooruitbetalingen
586
22,449
8,425
13,200
1,705
10,622
56,987
0
37
0
72
0
0
109
530 0 2,145 6 0 3,267
467 -418 -7 -35 0 22,493
1 0 -2,854 0 0 5,572
864 -768 2,481 -173 0 15,676
34 -51 -1,238 -27 0 423
8,551 0 -758 -491 0 17,924
10,447 -1,237 -231 -720 0 65,355
-159
-18,987
-3,555
-7,438
-995
-282
-31,416
0 -784 0 0 -2 0 -945
0 -1,136 407 7 9 0 -19,700
0 -504 0 -9 0 0 -4,068
-71 -1,920 708 -656 107 0 -9,270
0 -228 51 751 10 0 -411
0 -349 0 0 0 0 -631
-71 -4,921 1,166 93 124 0 -35,025
2,322
2,793
1,504
6,406
12
17,293
30,330
TOTAAL
Bijlagen bij de geconsolideerde jaarrekening (in duizenden EUR) Terreinen en gebouwen
Installaties machines en uitrusting
Meubilair en rollend materieel
Leasing en soortgelijke rechten
199,846
384,791
58,299
11,998
3,232
32,037
690,203
1,938
879
-233
0
0
18
2,602
4,667 -5,088 7,444 -1,010 0 207,797
16,295 -6,868 25,166 -4,955 0 415,308
3,022 -5,591 -151 -609 0 54,737
109 -199 337 -54 0 12,191
135 -16 4 -5 0 3,350
36,574 -318 -36,789 -545 0 30,977
60,802 -18,080 -3,989 -7,178 0 724,360
-89,220
-250,185
-44,638
-5,276
-1,600
0
-390,919
-744 -6,761 3,484 1,286 109 0 -91,846
-534 -31,814 5,709 399 3,066 0 -273,359
230 -5,588 5,453 681 517 0 -43,345
0 -746 199 -86 25 0 -5,884
0 -264 15 -4 6 0 -1,847
0 -379 0 0 12 0 -367
-1,048 -45,552 14,860 2,276 3,735 0 -416,648
115,951 141,949 11,392 terreinen en gebouwen installaties, machines en uitrusting meubilair en rollend materieel
6,307 5,389 204 714
1,503
30,610
307,712
b) AFSCHRIJVINGEN EN WAARDEVERMINDERINGEN Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar : • Wijzigingen in de consolidatiekring • Toevoegingen en terugnamen van het boekjaar • Afgeboekt • Overgeboekt van een post naar een andere • Omrekeningsverschillen • Overige Per einde van het boekjaar c) NETTO-BOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR waarvan :
X. STAAT VAN DE FINANCIELE VASTE ACTIVA 1. a)
b)
c)
Deelnemingen AANSCHAFFINGSWAARDE Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar : • Wijzigingen in de consolidatiekring • Aanschaffingen • Overdrachten en buitengebruikstellingen • Overboekingen van een post naar een andere • Omrekeningsverschillen • Resultaat van de periode • Uitgekeerde dividenden • Andere Per einde van het boekjaar WAARDEVERMINDERINGEN Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar : • Wijzigingen in de consolidatiekring • Geboekt • Afgeboekt • Omrekeningsverschillen Per einde van het boekjaar NETTO-BOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR
4 > Financieel gedeelte
a) AANSCHAFFINGSWAARDE Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar : • Wijzigingen in de consolidatiekring • Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa • Overdrachten en buitengebruikstellingen • Overboekingen van een post naar een ander • Omrekeningsverschillen • Overige Per einde van het boekjaar
TOTAAL
67
Ondernemingen waarop vermogensmutatie methode is toegepast
Andere ondernemingen
2,451
56,701
989 0 0 0 0 509 0 0 3,949
2,792 16,312 -36,823 0 -4,941 0 0 0 34,041
0
-19,700
0 0 0 0 0
0 -5,091 0 844 -23,947
3,949
10,094
RECTICEL jaarverslag 2002
IX. STAAT VAN DE MATERIELE VASTE ACTIVA
Overige Activa in materiële aanbouw en vaste activa vooruitbetalingen
Bijlagen bij de geconsolideerde jaarrekening (in duizenden EUR) Ondernemingen waarop vermogensmutatie methode is toegepast
Andere ondernemingen
0
1,330
0 0 0 0 0 0 0 0 0
5 1,748 -580 5 -20 -111 0 2,377 -3,429
4 > Financieel gedeelte
2. Vorderingen NETTO-BOEKWAARDE PER EINDE VAN HET VORIGE BOEKJAAR Mutaties tijdens het boekjaar : • Wijzigingen in de consolidatiekring • Toevoegingen • Terugbetalingen • Geboekte waardeverminderingen • Overboekingen van een post naar een andere • Omrekeningsverschillen • Overige NETTO-BOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR GECUMULEERDE WAARDEVERMINDERINGEN PER EINDE VAN HET BOEKJAAR
RECTICEL jaarverslag 2002
68
XI.STAAT VAN HET GECONSOLIDEERDE EIGEN VERMOGEN
Kapitaal
Uitgiftepremies
Reserves en overdrachten van Recticel N.V.
Geconsolideerde reserves
Omrekenings verschillen
Kapitaal subsidies
Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar: • Verhoging van het kapitaal • Overdracht tussen de verschillende rubrieken • Fusie GMS • Wijzigingen in de consolidatiekring • Resultaat van het boekjaar • In reservestelling en overdracht • Uitgekeerde dividenden en tantièmes • Andere • Wijziging in de omrekeningsverschillen Per einde van het boekjaar
69,513
102,856
60,139
15,445
-11,484
4,809
325 0 995 0 0 0 0 0 0 70,833
581 0 0 0 0 0 0 0 0 103,437
0 0 0 0 0 17,112 0 0 0 77,251
0 0 -995 0 22,500 -17,190 -9,778 24 0 10,006
0 0 0 0 0 0 0 0 -1,587 -13,071
0 0 0 0 0 78 0 -116 0 4,771
XII. STAAT VAN DE CONSOLIDATIEVERSCHILLEN a) AANSCHAFFINGSWAARDE Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar : • Wijzigingen in de consolidatiekring • Aanschaffingen • Overdrachten en buitengebruikstellingen • Overboeking van een post naar een andere • Omrekeningsverschillen • Andere bewegingen Per einde van het boekjaar b) AFSCHRIJVINGEN EN WAARDEVERMINDERINGEN Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar : • Wijzigingen in de consolidatiekring • Toevoegingen en terugnamen van het boekjaar • Overdrachten en buitengebruikstellingen • Overgeboekt van een post naar een andere • Omrekeningsverschillen Per einde van het boekjaar c) NETTO-BOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR
Positieve verschillen
Negatieve verschillen
127,224
1,829
1,895 0 -1,650 -1,197 -3,585 -88 122,599
-72 0 0 -1,197 -24 0 537
-60,053
0
2,479 -6,387 1,650 0 2,446 -59,865
0 0 0 0 0 0
62,734
537
Bijlagen bij de geconsolideerde jaarrekening (in duizenden EUR)
Ten hoogste één jaar
Meer dan één jaar doch ten hoogste vijf jaar
Meer dan vijf jaar
15 476 119 2,625 16,389 610 20,233
55 119 2,751 217,905 3,424 4,945 229,198
0 0 2,529 2,142 2,120 0 6,791
TOTAAL
4 > Financieel gedeelte
XIII. STAAT VAN DE SCHULDEN MET EEN OORSPRONKELIJKE LOOPTIJD VAN MEER DAN 1 JAAR A. UITPLITSING NAARGELANG HUN RESTERENDE LOOPTIJD
B. UITSPLITSING NAARGELANG DE VERVALDATUM Financiële schulden 1. Achtergestelde leningen 2. Niet achtergestelde obligatieleningen 3. Leasingschulden en soortgelijke schulden 4. Kredietinstellingen 5. Overige leningen Overige schulden TOTAAL
N+2
N+3
N+4
20 119 728 11,831 3,023 577 16,297
20 0 678 11,246 242 1,817 14,002
15 0 680 194,214 80 851 195,840
C. UITSPLITSING NAARGELANG DE MUNTEENHEID Financiële schulden 1. Achtergestelde leningen 2. Niet achtergestelde obligatieleningen 3. Leasingschulden en soortgelijke schulden 4. Kredietinstellingen 5. Overige leningen Overige schulden TOTAAL
55 119 5,280 220,047 5,544 4,945 235,990
N+5
N+6 tot 10
N+11 tot 15
+ dan N+15
TOTAAL
0 0 664 614 80 1,701 3,059
0 0 823 2,142 400 0 3,366
0 0 590 0 400 0 990
0 0 1,116 0 1,320 0 2,436
55 119 5,280 220,047 5,544 4,945 235,990
EUR
GBP
USD
OVERIGE
TOTAAL
55 119 5,277 216,527 5,544 4,945 232,467
0 0 3 0 0 0 3
0 0 0 3,520 0 0 3,520
0 0 0 0 0 0 0
55 119 5,280 220,047 5,544 4,945 235,990
XIV. BEDRIJFSRESULTAAT
2002
2001
2000
A. GEOGRAFISCHE OPSPLITSING VAN DE OMZET PER BESTEMMING Duitsland Frankrijk België Nederland Groot-Brittannië Zweden Oost-Europa Oostenrijk Zwitserland Verenigde Staten Spanje Andere
29% 19% 11% 6% 7% 2% 6% 3% 4% 3% 5% 5%
27% 19% 12% 8% 8% 2% 6% 3% 3% 4% 3% 5%
28% 20% 11% 8% 9% 3% 6% 3% 3% 5% 1% 3%
69 RECTICEL jaarverslag 2002
Financiële schulden 1. Achtergestelde leningen 2. Niet achtergestelde obligatieleningen 3. Leasingschulden en soortgelijke schulden 4. Kredietinstellingen 5. Overige leningen Overige schulden TOTAAL
Bijlagen
4 > Financieel gedeelte
bij de geconsolideerde jaarrekening (in duizenden EUR)
B. GEMIDDELD PERSONEELSBESTAND (eenheden) en GEMIDDELDE PERSONEELSKOSTEN B.1. GEMIDDELDE PERSONEELSBESTAND Arbeiders Bedienden en kaders Directiepersoneel Totaal B.2. PERSONEELSKOSTEN a) Bezoldigingen en andere personeelskosten b) Pensioenkosten C. UITZONDERLIJKE RESULTATEN C.1. ANDERE UITZONDERLIJKE OPBRENGSTEN Andere Totaal C.2. ANDERE UITZONDERLIJKE KOSTEN Herstructureringskosten Andere Totaal
RECTICEL jaarverslag 2002
70
D. BENADERING TUSSEN DE THEORETISCHE EN DE WERKELIJKE BELASTINGEN RESULTAAT VAN HET BOEKJAAR VOOR BELASTINGEN Belastingsvoet van toepassing bij de consoliderende vennootschap THEORETISCHE BELASTINGEN
Globale integratie
Proportionele integratie
Totaal
5,700 2,482 12 8,194
1,142 450 0 1,592
6,842 2,932 12 9,786
220,995 9,797
34,915 1,701
255,910 11,498
599 599
4,444 863 5,307
26,588 40.17% -10,680
Verschillen in aanslagpercent door buitenlandse belastingstarieven
-2,977
Vrijgestelde inkomsten : * Inkomsten van vennootschappen belastbaar op een andere basis * Definitief belast inkomen * Andere vrijgestelde inkomsten
3,272 0 597
Verworpen uitgaven : * Afschrijvingen * Andere verworpen uitgaven Effect van verliezen van het boekjaar Bestedingen van uitgestelde activabelastingen Bestedingen van investeringsaftrek Bestedingen van fiscaal over te dragen verliezen Herschikkingen t.o.v. vroegere boekjaren Andere Werkelijke belastingslast XV. NIET IN DE BALANS OPGENOMEN RECHTEN EN VERPLICHTINGEN 1. Persoonlijke zekerheden die door RECTICEL N.V. (moedermaatschappij) werden gesteld of onherroepelijk beloofd als waarborg voor schulden of verplichtingen van de ondernemingen: – in de consolidatie opgenomen: 2. Ontvangen garanties als waarborg voor vorderingen: 3. Rechten en verplichtingen uit indekkingsverrichtingen: – Op interestrisico – Op wisselkoersrisico – Termijnaankoop van deviezen – Termijnverkoop van deviezen 4. Contractuele verbindingen: – oplossingen voor mogelijke problemen inzake milieuwetgeving voor vroegere activiteiten
0 -1,541 -17,526 -139 0 24,084 283 -29 -4,656
91,789
61,292 12,077 2,844 9,653
p.m.
Bijlagen bij de geconsolideerde jaarrekening (in duizenden EUR)
Boekjaar 2002
Ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat Boekjaar 2002 Boekjaar 2001
Boekjaar 2001
4 > Financieel gedeelte
Verbonden ondernemingen
XVI. BETREKKINGEN MET VERBONDEN ONDERNEMINGEN EN MET ONDERNEMINGEN WAARMEE EEN DEELNEMINGSVERHOUDING BESTAAT EN DIE NIET IN DE CONSOLIDATIE ZIJN OPGENOMEN 1.
2.
FINANCIELE VASTE ACTIVA • deelnemingen • vorderingen FINANCIELE RESULTATEN • opbrengsten uit financiële vaste activa • opbrengsten uit vlottende activa • andere financiële opbrengsten • kosten van schulden • andere financiële kosten
2,471 1,181
2,722 349
7,108 –
33,671 –
264 – – – –
36 – – – –
– – – – –
– – – – –
XVII. Financiële betrekkingen met de bestuurders van de consoliderende onderneming
Toegekende bezoldiginen aan de bestuurders van de geconsolideerde onderneming uit hoofde van hun werkzaamheden in de consoliderende onderneming, haar dochterondernemingen en geassocieerde ondernemingen, inclusief het bedrag van de aan de gewezen bestuurders uit dien hoofde toegekende rustpensioenen.
XVIII. STAAT VAN DE VOORZIENINGEN EN UITGESTELDE BELASTINGEN Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar : • Wijzigingen in de consolidatiekring • Toevoeg. en bested. vanuit de bedrijfsuitoefening • Terugnemingen vanuit de bedrijfsuitoefening • Uitzonderlijke toevoegingen en bestedingen • Uitzonderlijke terugnemingen • Overboekingen van een post naar een andere • Omrekeningsverschillen • Overige Per einde van het boekjaar
Pensioenen en soortgelijke verplichtingen
Belastingen
21,452
1,089
107 1,614 -195 0 0 126 -6 0 23,098
0 0 -199 0 0 -890 0 0 0
104
Grote herstellings- en onderhoudswerken
Overige risico’s en kosten
Uitgestelde belastingen
TOTAAL
0
23,412
1,550
47,503
0 0 0 0 0 0 0 0 0
1 -32 -3,865 1,623 0 -2,313 1 0 18,827
-115 614 -16 0 0 -58 26 0 2,001
-7 2,196 -4,275 1,623 0 -3,135 21 0 43,926
RECTICEL jaarverslag 2002
71
Samenvatting van de waarderingsen consolideringsregels voor de geconsolideerde jaarrekening
4 > Financieel gedeelte
De voorstelling van de geconsolideerde financiële toestand is gebaseerd op de KB’s van 6 maart 1990, 25 november 1991, 30 december 1991 en 3 december 1993. Om de homogeniteit te verzekeren wordt de financiële toestand van de internationale activiteiten van de Groep op dezelfde manier voorgesteld. CONSOLIDERINGSREGELS 1. TOEPASSINGSGEBIED In principe komen al de verbonden ondernemingen in aanmerking voor het opstellen van de geconsolideerde jaarrekening. Worden echter buiten de consolidering gelaten, de maatschappijen: die niet voldoen aan de volgende drie criteria: een eigen vermogen hebben van minstens 2 miljoen Euro, een omzet van 5 miljoen Euro en een balanstotaal van 3 miljoen Euro. die gevestigd zijn in landen met een onstabiele munt, die in vereffening, genationaliseerd of inactief zijn, waarvan de aandelen uitsluitend gehouden worden met het oog op latere vervreemding, waarover de gegevens die nodig zijn om ze in de consolidatie op te nemen, niet tijdig of zonder onevenredige kosten kunnen worden verkregen, zonder evenwel het getrouw beeld van de geconsolideerde jaarrekening te beïnvloeden. Voor zover van deze regels wordt afgeweken om de betekenis van de geconsolideerde staten te vrijwaren, zal dit uitdrukkelijk vermeld worden.
RECTICEL jaarverslag 2002
72
2. CONSOLIDATIEMETHODEN A. Integrale consolidatie De integrale consolidatie wordt toegepast in de volgende 3 gevallen wanneer de Groep meer dan 50% van de stemrechten bezit, wanneer de Groep het recht heeft de meerderheid van de bestuurders of zaakvoerders te benoemen gedurende twee opeenvolgende jaren, wanneer de Groep een beslissende invloed uitoefent op het beleid ingevolge een overeenkomst met andere vennoten van de betrokken onderneming of ingevolge statutaire bepalingen. Volgens deze methode wordt elk actief- en passiefbestanddeel van het betrokken filiaal opgenomen in de rekeningen van de moedermaatschappij ter vervanging van de boekwaarde van de deelneming. Aldus kunnen het consolidatieverschil en de minderheidsbelangen van derden tot uiting komen. Op dezelfde manier worden de posten van de resultatenrekening van de dochtermaatschappij samengevoegd met die van de moedermaatschappij en wordt het resultaat van de geconsolideerde maatschappijen opgesplitst in het aandeel van de moedermaatschappij en het aandeel van derden. De onderlinge rekeningen en verrichtingen worden geëlimineerd.
B. Evenredige consolidatie Deze methode wordt toegepast op vennootschappen met beperkt aandeelhouderschap die gemeenschappelijk gecontroleerd worden door twee of meer groepen, waartussen een feitelijke belangengemeenschap bestaat. Ze bestaat erin, ter vervanging van de boekwaarde van de deelneming in de rekeningen van de moedermaatschappij, een deel op te nemen van elk van de actief- en passiefbestanddelen van de betrokken dochtermaatschappij, naar rato van het deelnemingspercentage. Deze methode leidt tot een consolidatieverschil. De proportionele of evenredige integratie van de resultaten slaat slechts op een deel van elk der bestanddelen van de resultatenrekening, op dezelfde manier berekend volgens het deelnemingspercentage. De onderlinge rekeningen en verrichtingen worden geëlimineerd naar verhouding van het deelnemingspercentage.
C. Vermogensmutatie Volgens deze methode - die toegepast wordt wanneer niet voldaan is aan de criteria voor integrale of evenredige consolidatie - worden de activa en passiva van de ondernemingen niet geïntegreerd in overeenkomstige rubrieken van de geconsolideerde balans, maar wordt de boekwaarde van een deelneming aangepast om rekening te houden met haar aandeel in de wijzigingen van het netto- vermogen van de betrokken onderneming. In plaats van de ontvangen dividenden wordt in de geconsolideerde resultatenrekening melding gemaakt van het aandeel in de resultaten van de onderneming, opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode, dat aan de geconsolideerde maatschappij toekomt.
3. CONSOLIDATIEVERSCHILLEN Het consolidatieverschil is het verschil tussen de aanschaffingswaarde (inbegrepen aanschaffingskosten) van een participatie in een onderneming die voor het eerst wordt geïntegreerd enerzijds en het aandeel dat genoemde participatie op het ogenblik van de verwerving in het eigen vermogen van de te consolideren onderneming uitmaakt anderzijds. Met het oog op de consolidatie, en voor zover het redelijk is, worden de actief- en passiefposten van de te consolideren onderneming geherwaardeerd, of ongewijzigd opgenomen. Het nog bestaande verschil na herwaardering wordt in de geconsolideerde balans geboekt in de actiefpost «Consolidatieverschillen» als het positief is en in de passiefpost «Consolidatieverschillen» als het negatief is. De positieve consolidatieverschillen worden lineair afgeschreven over een periode van 20 jaar. Aanvullende of uitzonderlijke afschrijvingen worden geboekt indien ingevolge gewijzigde economische omstandigheden, deze waarde niet economisch verantwoord is. De afschrijvingsduur over 20 jaar is weerhouden om rekening te houden met het feit dat de waarde niet ingegeven is door een interessant rendement op korte termijn, maar door het strategisch belang dat de overnames betekenen voor de toekomst op lange termijn van de groep Recticel
4. OMREKENING VAN REKENINGEN UITGEDRUKT IN DEVIEZEN Financiële staten van buitenlandse dochterondernemingen worden omgerekend in Euro volgens de slotkoersmethode. Alle actief- en passiefbestanddelen worden omgerekend tegen slotkoers. De rekeningen van het eigen vermogen worden omgerekend aan de historische koers. Opbrengsten en kosten worden omgerekend tegen de gemiddelde koers van het boekjaar. De resulterende omrekeningsverschillen worden aan passiefzijde van de balans in de post «Omrekeningsverschillen» geboekt. Het aan derden toe te rekenen gedeelte van deze omrekeningsverschillen wordt aan de passiefzijde van de balans in de post «Belangen van derden» geboekt.
5. CONSOLIDATIE NA WINSTVERDELING De geconsolideerde jaarrekening wordt opgesteld na verwerking van het resultaat van de moedermaatschappij.
De immateriële vaste activa worden gewaardeerd tegen aanschaffingsprijs en omvatten octrooien, licenties, kliënteel, handelsfondsen en soortgelijke van derden bekomen rechten, alsook software. De immateriële vaste activa worden lineair en prorata temporis afgeschreven als volgt : Octrooien, licenties en soortgelijke van derden bekomen rechten worden afgeschreven over de periode van wettelijke bescherming of, indien korter, over de geschatte periode waarin ze inkomsten zulllen genereren, met evenwel een maximum van 10 jaar. software wordt afgeschreven over een periode van 3 tot 7 jaar, kliënteel en handelsfondsen worden afgeschreven over een periode van 10 jaar. Kosten voor onderzoek en ontwikkeling worden ten laste gelegd van het boekjaar waarin ze worden opgelopen. Sedert 2000 en in anticipatie van de IFRS-regels, kunnen ontwikkelingskosten geactiveerd worden indien ze betrekking hebben op de verwezenlijking van projecten die toekomstige economische opbrengsten zullen genereren voor het bedrijf. Ontwikkelingen bestaan in het bijzonder uit nieuwe producten die van de onderzoeksfase doorstromen naar een klanten-testfase. De doelstelling bestaat erin om de producten zodanig te ontwikkelen vanuit onderzoek met het oog op het halen van een aantal kwaliteits- en technische vereisten van potentiële klanten. Ontwikkelingen maken gebruik van de bevindingen van het zuivere toegepaste onderzoek of van de reeds bestaande kennis, met het oog op de mogelijke productie van nieuwe producten op een winstgevende basis. Deze voorwaarde zal jaarlijks onderzocht worden op het verwachte winstgevende karakter van de projecten.. Deze ontwikkelingskosten worden afgeschreven over een periode van maximum 4 jaar. 2. MATERIELE VASTE ACTIVA De materiële vaste activa zijn in de balans opgenomen tegen aanschaffingsprijs, vervaardigingsprijs of inbrengwaarde, verminderd met de gecumuleerde afschrijvingen. Intercalaire interesten worden geactiveerd voor zover het om belangrijke projecten gaat. Eigen geproduceerde vaste activa worden gewaardeerd tegen vervaardigingsprijs; deze omvat de direct en indirect toerekenbare kosten van het project. Pre-operationele uitgaven of pre-productiekosten maken deel uit van de kostprijs van een actief, enkel indien deze noodzakelijk zijn om het betreffende actief werkbaar te maken; en indien deze rechtstreeks kunnen toegewezen worden bij een acquisitie van het actief, het actief in een werkbare toestand brengen. De activa worden lineair afgeschreven over hun geschatte economische levensduur. De afschrijvingsvoeten zijn als volgt: gronden worden niet afgeschreven grondverbeteringswerken 25 jaar administratieve gebouwen 20 tot 40 jaar industriële gebouwen 25 jaar fabrieken 10 tot 15 jaar machines - zware installaties 10 tot 15 jaar - halfzware installaties 8 tot 10 jaar - lichte installaties 5 tot 7 jaar pre-operationele kosten 5 jaar uitrustingen 5 tot 10 jaar meubilair 5 tot 10 jaar hardware 3 tot 7 jaar rollend materieel - wagens 4 jaar - vrachtwagens 7 jaar Afschrijvingen starten de maand nadat het actief beschikbaar is en klaar staat om gebruikt te worden.
Deelnemingen, andere dan geconsolideerd of opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode, worden gewaardeerd tegen aanschaffingswaarde. Ingeval van duurzame minderwaarde of ontwaarding worden waardeverminderingen geboekt.
4 > Financieel gedeelte
1. IMMATERIELE VASTE ACTIVA
3. FINANCIELE VASTE ACTIVA
4. VOORRADEN Voorraden worden geboekt tegen aanschaffingsprijs of vervaardigingsprijs (berekend volgens de FIFO-methode) of tegen de marktprijs, indien lager. De vervaardigingsprijs omvat alle directe en indirecte produktiekosten. Waardeverminderingen worden geboekt voor verouderde of traag roterende voorraden. De bestellingen in uitvoering worden gewaardeerd aan hun directe kostprijs. In conformiteit met de IFRS regels, wordt de winst op bestellingen in uitvoering in de resultatenrekening uitgedrukt in die mate dat ze op redelijke wijze de staat van voltooiing weergeeft.
5. VORDERINGEN EN SCHULDEN Vorderingen en schulden worden geboekt tegen nominale waarde.
6. VOORZIENINGEN Aan het einde van het boekjaar beslist de Raad van Bestuur over de samenstelling van voorzieningen. Deze omvatten onder andere voorzieningen met betrekking tot : pensioenverplichtingen, mogelijke herstructureringskosten. Voorzieningen geboekt in voorgaande boekjaren worden regelmatig herzien en worden teruggenomen indien deze overbodig zijn geworden. De voorziening voor pensioenverplichtingen wordt aangelegd volgens een methode die rekening houdt met uitgestelde vergoedingssupplementen.
7. VERRICHTINGEN IN VREEMDE VALUTA Verrichtingen in vreemde valuta worden omgezet in de rekeningen van de moedermaatschappij en haar dochtermaatschappijen tegen de koers van kracht op de transactiedatum. Op balansdatum worden alle monetaire activa en passiva, behalve voor wat de bedragen betreft die door een termijncontract gedekt zijn, omgerekend aan de middenkoers van kracht op balansdatum. De niet-monetaire activa (deelnemingen) worden omgerekend aan de koers van kracht op de aanschaffingsdatum. Activa en passiva die door een termijntransactie gedekt zijn worden gewaardeerd tegen de termijnkoers. De omrekeningsverschillen worden integraal in resultaat genomen.
8. UITGESTELDE BELASTINGEN De waarderingsregels die aan de grondslag liggen van de geconsolideerde rekeningen van Recticel N.V. en van haar geconsolideerde dochterbedrijven, komen niet noodzakelijkerwijze overeen met de principes die gebruikt werden voor de opstelling van hun eigen statutaire rekeningen en hun fiscale aangiften, omdat de verschillende nationale wetgevingen het gebruik van andere principes toelaten of voorschrijven. Indien hieruit verschillen van tijdelijke aard voortvloeien, wegens het feit dat bepaalde transacties het geconsolideerd belastbaar inkomen beïnvloeden in een andere periode dan de statutaire jaarrekening, worden uitgestelde belastingen erkend en geboekt volgens de «liability method».
73 RECTICEL jaarverslag 2002
WAARDERINGSREGELS
Wisselkoersen
4 > Financieel gedeelte
die gebruikt werden voor het opstellen van de jaarrekening
Zwitserse Frank Tsjechische Kroon Pond Sterling Hongaarse Forint Poolse Zloty Zweedse Kroon Amerikaanse Dollar
CHF CZK GBP HUF PLN SEK USD
2002
slotkoers 2001
2000
2002
gemiddelde koers 2001
2000
0,688516 0,031669 1,537279 0,004232 0,248694 0,109256 0,953562
0,674354 0,031287 1,643385 0,004079 0,286098 0,107513 1,134687
0,656422 0,028508 1,602384 0,003718 0,259792 0,113287 1,074618
0,681663 0,032246 1,590508 0,004117 0,259477 0,109162 1,057977
0,662120 0,029367 1,608467 0,003897 0,272517 0,108073 1,116695
0,641796 0,028012 1,641055 0,003966 0,249381 0,118493 1,082303
Lijst van de
geconsolideerde vennootschappen Deelnemingspercentage in
2002
2001
1. ZIJN GECONSOLIDEERD VOLGENS DE INTEGRALE METHODE
RECTICEL jaarverslag 2002
74
Oostenrijk Matratzen-Handelgesellschaft mbH Sembella Gesellschaft mbH
Aderstrasse 35 - 4850 Timelkam Aderstrasse 35 - 4850 Timelkam
100.00
100.00 100.00
België s.a. Centre de Coordination Recticel n.v. s.a. Finapal n.v. s.a. General Maintenance Service n.v. s.a. Intergroup Coordination Services n.v.
Avenue des Pléiades 15 - 1200 Woluwe-Saint-Lambert Avenue des Pléiades 15 - 1200 Woluwe-Saint-Lambert Avenue des Pléiades 15 - 1200 Woluwe-Saint-Lambert Avenue des Pléiades 15 - 1200 Woluwe-Saint-Lambert
100.00 100.00 100.00
100.00 100.00 70.00 100.00
Zwitserland Matra AG Recticel Bedding (Schweiz) Gmbh
Talstrasse 72 - 4112 Hofstetten-Flüh B/Basel Bettenweg 12 Postfach 65 - 6233 Büron - Luzern
100.00 100.00
51.00 100.00
Duitsland Correcthane Dämmsysteme Gmbh J.R. Interiors Verwaltung GmbH J.R. Interiors GmbH & Co KG Recticel Automobilsysteme GmbH Recticel Deutschland Beteiligungs GmbH Recticel Grundstücksverwaltung GmbH & Co.KG Recticel Kapital GmbH Recticel Lattenrost Gmbh & Co.KG Recticel Schlafkomfort GmbH Recticel Vermögensverwaltungs-GmbH Recticel Verwaltung Gmbh & Co.KG Superba-Betten AG
Hagenauer Strasse 42 – 65203 Wiesbaden Rolandsecker Weg 30 – 53619 Rheinbreitbach Rolandsecker Weg 30 – 53619 Rheinbreitbach Rolandsecker Weg 30 – 53619 Rheinbreitbach Hagenauer Strasse 42 – 65203 Wiesbaden Hagenauer Strasse 42 – 65203 Wiesbaden Hagenauer Strasse 42 – 65203 Wiesbaden Schlaraffiastrasse 1-10 - 44867 Bochum 6 - Wattenscheid Schlaraffiastrasse 1-10 - 44867 Bochum 6 - Wattenscheid Hagenauer Strasse 42 – 65203 Wiesbaden Hagenauer Strasse 42 – 65203 Wiesbaden Im Bifig 1 - 79650 Schopfheim
100.00 70.00 70.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
100.00 70.00 70.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
Frankrijk Compagnie Pikolin Recticel de Literie s.a. General Maintenance Service s.a.r.l. Lebed s.a. Promousse s.a. Recticel s.a.s. Société Lafaroise de Participations s.a.s. Societe Financiere et Industrielle du Peloux s.a.s. Spur s.a. XL Literie s.a.
Bd du Général Leclerc , 6 - 92115 Clichy-La-Garenne Avenue du General Leclerc 54 - 59450 Sin Le Noble Zone d'activité de l'Allmend - Boîte postale 34 - 68290 Masevaux Rue du Dronckaert, 94 bis - 59223 Roncq Bd du Général Leclerc , 6 - 92115 Clichy-La-Garenne Bd du Général Leclerc , 6 - 92115 Clichy-La-Garenne Bd du Général Leclerc , 6 - 92115 Clichy-La-Garenne Bd du Général Leclerc , 6 - 92115 Clichy-La-Garenne Zac du Vieux Chêne - CD 110 - 19340 Monestier Merlines
51.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 51.00
70.00 51.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
Verenigd Koninkrijk Declon Ltd Carobel Foam Ltd Glass Machine Service ltd UK Insulation Supplies ltd Recticel Limited Recticel UK Limited Rochingham Babycrafts Limited Tarec International Limited
Blue Bell Close Clover Nook Industrial Park - DE554RD Alfreton Blue Bell Close Clover Nook Industrial Park - DE554RD Alfreton Unit R2, Northfleet Industrial Estate - Lower Road - DA 119 SN - Kent Blue Bell Close Clover Nook Industrial Park - DE554RD Alfreton Blue Bell Close Clover Nook Industrial Park - DE554RD Alfreton Blue Bell Close Clover Nook Industrial Park - DE554RD Alfreton Blue Bell Close Clover Nook Industrial Park - DE554RD Alfreton Blue Bell Close Clover Nook Industrial Park - DE554RD Alfreton
100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
100.00 100.00 70.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
Lijst van de
Nederland Coolag Holland B.V. Hamar B.V. Recticel B.V. Recticel Bedding B.V. Recticel Holding Noord B.V. Recticel International B.V. Recticel Nederland B.V.
Zijlweg 1 - 5145 NR Waalwijk George Stephensonweg 15 – 3133 KJ Vlaardingen Spoorstraat 69 - 4041 CL Kesteren Paderbornstraat 2 - 7418 BP Deventer Spoorstraat 69 - 4041 CL Kesteren Spoorstraat 69 - 4041 CL Kesteren Spoorstraat 69 - 4041 CL Kesteren
100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
Polen Recticel Komfort snu Sp. z.o.o.
Ul. Brzezinska 5/15 – 92-103 Lodz
100.00
100.00
Spanje Iberfoam s.l. Recticel Iberica s.l.
Plaza Mayor 6 - Ciudad Rodrigo Carretera B-142km. 2,2 - 08213 Polinya
100.00
100.00 100.00
Zweden AB B. Äkesson & Co Recticel AB Nordflex Sikea AB
Tandstiftet 2 box 94 - 38322 Mönsterås Södra Storgatan 50 b.p. 507 - 33228 Gislaved Västerbottens Län 24 - 91040 Robertsfors
100.00 100.00 100.00
100.00 100.00 100.00
100.00 100.00
100.00 100.00
100.00 100.00
100.00 100.00
100.00 100.00 100.00
100.00 100.00 100.00
Verenigde Staten Recticel Foam Corporation Recticel North America Inc Rus Inc. The Soundcoat Company Inc Tsjechië Recticel Mlada Boleslav s.r.o. Recticel Czech Automotive s.r.o. Recticel Interiors CZ s.r.o.
c/0 Delaware Corporate Management Suite 1300 - 1105, North Market street po box 8985 - 19899 Wilmington - Delaware Metro North Technology Park - Atlantic Boulevard 1653 - MI 48326 Auburn Hills c/0 Delaware Corporate Management Suite 1300 - 1105, North Market street po box 8985 - 19899 Wilmington - Delaware Burt Drive 1 PO Box 25990 - NY 11729 Deer Park County of Suffolk V. Klementa 869/11 - PSC 293 01 - 29630 Mlada Boleslav Chuderice-Osada 144 - 418,25 Bilina Dukelska 253 - 293 01 Mlada Boleslav
4 > Financieel gedeelte
geconsolideerde vennootschappen
2. ZIJN GECONSOLIDEERD DOOR EVENREDIGE INTEGRATIE Greinerstrasse 70 - 4550 Kremsmünster
50.00
50.00
Duitsland Eurofoam Deutschland GmbH Schaumstoffe
Hagenauer Strasse 42 – 65203 Wiesbaden
50.00
50.00
België Eurofoam G.E.I.E. Recticel Woodbridge Moulded Foam Belgium Recticel Woodbridge Moulded Foam Sales Splifar sa
Avenue des Pléiades 15 - 1200 Woluwe-Saint-Lambert Avenue des Pléiades 15 - 1200 Woluwe-Saint-Lambert Avenue des Pléiades 15 - 1200 Woluwe-Saint-Lambert Rue Chausteur, 144 - 6060 Gilly
50.00 51.00 50.00 40.00
50.00 51.00 50.00 28.00
Frankrijk Compagnie des Matelas Epeda et Merinos s.a. Compagnie Financiere Europeenne de Literie s.a. Epefa s.a. Merifa s.a. Epeco s.a.
2 bis, Rue Stephenson -78181 St-Quentin-en-Yvelines (Montigny-Le-Bretonneux) 50.00 2 bis, Rue Stephenson -78181 St-Quentin-en-Yvelines (Montigny-Le-Bretonneux) 50.00 2 bis, Rue Stephenson -78181 St-Quentin-en-Yvelines (Montigny-Le-Bretonneux) 2 bis, Rue Stephenson -78181 St-Quentin-en-Yvelines (Montigny-Le-Bretonneux) 2 bis, Rue Stephenson -78181 St-Quentin-en-Yvelines (Montigny-Le-Bretonneux) -
50.00 50.00 50.00 50.00 50.00
Via Statale, 24 km 41 - 10050 Bruzolo Piazza Meda, 5 - 20121 Milano
25.00 50.00
25.00 50.00
Tsjechië Splirec Czech Spol. s.r.o.
Chuderice-Osada 144 - 418 25 Bilina
50.00
50.00
Spanje Compania Europea De Articulos Del Descanso s.a.
Autovia Logrono,km 245,300 - 50011 Zaragoza
49.00
49.00
Hongarije Eurofoam Hungary
Miskolc 16 - 3792 Sajobabony
50.00
50.00
Nederland Eurofoam B.V.
Spoorstraat 69 4041 CL Kesteren
50.00
50.00
Polen Eurofoam Polska Spolka z.o.o. Gestind Poland
ul Szczawinska 42 - 95-100 Zgierz ul Miedzyrzecka, 16 - 43-382, Bielsko-Biala
50.00 25.00
50.00 25.00
Roemenië Poliflex
Str. Garii nr. 13 Selimbar 2428 - O.P.8 C.P. 802 - Jud. Sibiu
47.95
49.23
Griekenland Ricomex
AG Sofias A.E. - NATO Ave. P.O. BOX 069 GR- 193 00 Aspropyrgos
50.00
-
33.00
25.00
Italië Gestind MB Manufattura Di Bruzolo s.p.a. Recticel Woodbridge Italy
3. ZIJN GECONSOLIDEERD VOLGENS VERMOGENSMUTATIE Italië Orsa Foam S.P.A.
Via A. Colombo 60 - I-21055 Gorla Minore
75 RECTICEL jaarverslag 2002
Oostenrijk Eurofoam GmbH
Lijst van de
geconsolideerde vennootschappen
4 > Financieel gedeelte
Lijst van de niet-geconsolideerde vennootschappen Duitsland Epeda-Werke Rudolf Platte GmbH & Co. K.G. Platte GmbH
Vohwinkeler Strasse 126 - 42329 Wuppertal Vohwinkeler Strasse 126 - 42329 Wuppertal
50.00 50.00
50.00 50.00
Wit-Rusland Parabel Belarussian-Austrian Joint Venture
Ul. Zavodskaya 45 - 222 120 - Borrisov
29.00
29.00
België Balim S.C.. à forme de s.a. Epeda Benelux s.a. Padital n.v. Swissflex Belgium n.v. WTF Textiles BVBA
Avenue des Pléiades 15 - 1200 Woluwe-Saint-Lambert 736, Chaussée de Ninove - 1070 Anderlecht Europarklaan, 1031 - 3530 Houthalen - Helchteren Leiestraat, 105 bus 03 - 8930 Menen (Lauwe) Nijverheidslaan 30 - 8560 Gullegem
100.00 50.00 25.81 80.00 50.00
100.00 50.0 25.81 40.80 50.00
Kroatië Eurofoam d.o.o.
Hrvatske drzavnosti bb - Heresin - HR-48 000 Koprivnica
-
25.50
Spanje Rubiform s.a. Swissflex Espana S.L.
Poligono Industrial Can Parellada Calle Saturno 34 - 08228 Les Fonts de Terrassa (Barcelona) Pol. Ind. De Itziar Parcela 2-5 - 20829 Itziar-Deba (Guipurcon)
80.00
100.00 40.00
Estland AS Wenfom
Jannseni 5 - EE 87701 - Vändra
25.50
25.50
Frankrijk Recticel Woodbridge Moulded Foam France s.a.
Avenue de Verdun, 77470 Trilport
50.00
50.00
Griekenland Makedonika Koptiria epe
Chrissostomou Smyrnis, 21 - 56429 Nea Efkarpia - Thessaloniki
25.02
-
Piazza Trento Trieste,1 - I-21052 Busto Arsizio Contrada Targia SS. 114n.48 - I-96100 Siracusa Strada del Santo - Via Antoniana, 48 - I-35011 Campodarsego Via Castel Morrone 2/b - I-20129 Milano Piazza Trento Trieste,1 - I-21052 Busto Arsizio p/a Freshfields Studio Legale - Via dei Giardini 7 - 20121 Milano
33.00 16.50 16.50 16.50 16.50 -
25.00 12.50 12.50 12.50 12.50 100.00
Japan Inorec Japan KK
Imaika-Cho 1-36,Anjo-Shi
50.00
50.00
Litouwen UAB Litfoam
Radziunu Village,Alytus Region
30.00
-
Polen Caria SP.ZOO. Eurofoam Gdansk z.o.o. PPHIU Kerko Spolka z.o.o. Recticel Izolacje Eurofoam Poznan z.o.o.
ul Jagiellonska 48 - 34 - 130 Kalwaria Zebrzydowska ul. Przyrodników 23 - 80-298 Gdansk Nr. 366 - 36-073 Strazow ul. Lwowska, 19 - PL 00660 Warschau ul. Gnieznienska 4 Janikowo K/Poznan - 62-006 Kobylnica
25.50 50.00 25.87 100.00 50.00
25.50 50.00 25.87 100.00 50.00
Roemenië Eurofoam Rom S.C.A. BIOFLEX S.R.L. Eurofoam S.R.L Baia Mare
Titu Pertia Bl 4A ET. 1, ap. 6 -Fagaras Jud. Brasov Str. Depozitelor NR 58 - 3900 Satu Mare Str. Margeanulin, 5 - 4800 BAIA MARE
49.76 50.00 50.00
49.76 50.00 -
Russie Eurofoam Kaliningrad
Kaliningrad District, Guierwo Region , 238352 Uszakowo
25.50
-
Slovakije Bofoam s.r.o. Kosice Eurofoam Spol s.r.o. Poly
Podnikatel'ska, 5 - 04189 Kosice-Barca Dolné Rudiny 1 - SK-01001 Zilina Dolné Rudiny 1 - SK-01001 Zilina
50.00 50.00 50.00
50.00 50.00 50.00
Zweden Örbo AB Nordflex A.B.
Myrmalmsgatan 10-12 - 703 58 Örebro Box 507 - 33200 Gislaved
100.00 100.00
100.00 100.00
Zwitserland Prefoam AG
c/o KPMG Fides Steinentorberg 12 - 4002 Basel
50.00
50.00
Tsjechië B.P.P. spol s.r.o. Eurofoam TP spol. s.r.o. Eurofoam Bohemia s.r.o. Sinfo
ul. Hájecká 11 – 61800 Brno ul. Hájecká 11 – 61800 Brno Osada, 144, Chuderice - 418 25 Bilina Souhradi 84 - 391 43 Mlada Vozice
25.68 40.00 50.00 25.50
25.68 40.00 50.00 25.50
Oekraine Porolon Limited
Grodoocka 357 - 290040 - Lviv
25.00
25.00
Verenigde Staten Foamex International Inc.
1000, Colombia Avenue, PA 19061 Linwood, Pennsylvania
6.04
10.72
Italië
RECTICEL jaarverslag 2002
76
Cushioning Product Service s.r.l. Industria Siracusana Poliuretani Espansi Spa Norditalia Resine SPA STORM s.r.l. Sud Italia Poliuretani s.r.l. Tigierre s.r.l.
Geschillen
Balim, eigenaar van de gronden en dochteronderneming van Recticel, heeft bij OVAM, in het kader van een operatie van vrijwillige sanering, een saneringsproject ingediend en er de goedkeuring over verkregen. Balim is in de herfst van 2001 overgaan tot de uitvoering van de werkzaamheden die de eigendom zijn industriële functie zullen teruggeven. Aan het einde van deze operaties, voorzien voor midden 2003, zal het terrein in Balen/Lommel een industriepark worden dat open staat voor de ontwikkeling van ongeveer 350 hectaren, waarvan er reeds 30 door de chemische industrie worden ingenomen. 2. Een dagvaarding gestuurd in 1992 door de Belgische Staat, vertegenwoordigd door de Minister van Binnenlandse Zaken en het Openbaar Ambt, alsmede door de Minister van Justitie en Economische Zaken, teneinde de kosten te dekken voor de zogenaamde operaties van demilitarisering en bewaking van het terrein van Balen/Lommel, provisioneel vastgesteld op een bedrag van 556 miljoen BEF. Recticel is van mening dat de vordering die in verband met dit dossier door de Belgische Staat is ingediend, ongegrond is. Dit geschil heeft nog geen gerechtelijke ontwikkeling gekend. Daarentegen zijn de demilitariseringswerken die voor rekening van de Belgische Staat en PRB (in faling) door een gespecialiseerde onderneming werden uitgevoerd, beëindigd. Dit laat de vennootschap Balim momenteel toe al haar prerogatieven en verplichtingen als eigenaar van het terrein van Balen/Lommel op zich te nemen. 3. De Société Financière et Industrielle du Peloux (het voormalige Plasteurop) in Frankrijk produceerde samengestelde sandwichpanelen voor industriële en agro-alimentaire gebouwen ; deze onderneming heeft van haar klanten klachten ontvangen met betrekking tot producties van voor 31.12.1992, die tot op heden uitgemond zijn in een honderdtal minnelijke schikkingen of gerechtelijke procedures. De verzekeraars van de Société Financière et Industrielle du Peloux, die hun dekking betwisten, werden bij de verschillende zaken betrokken. In verscheidene van deze zaken zijn er nu expertises aan de gang om de oorzaken van de beschadigingen, de verantwoordelijkheden en de verdeling van de lasten vast te stellen. De leveranciers van de grondstoffen zijn voor twee dossiers in rechte opgeroepen.
4 > Financieel gedeelte
1. De dagvaarding die ons door de OVAM op 25 september 1990 werd betekend voor een provisioneel bedrag van 250 miljoen BEF, bestemd om de kosten te dekken van de zuivering van het terrein van Balen/Lommel. Recticel is van mening dat haar in dit dossier geen enkele aansprakelijkheid ten laste kan worden gelegd, vermits naar haar weten de industriële activiteiten op het terrein van Balen, voor zover ze binnen de Groep plaatsvonden, uitgeoefend werden met inachtneming van de bestaande reglementen. Later werden de industriële activiteiten uitgevoerd door derden en voor sommige activiteiten is dit nog steeds zo. Dit geschil heeft nog geen gerechtelijke ontwikkeling gekend.
Recticel SA/NV, en ook Recticel s.a.s. (France) staan buiten deze procedures. In dit stadium is Recticel van mening dat indien de aansprakelijkheid van de Société Financière et Industrielle du Peloux uiteindelijk weerhouden wordt, alle bedragen die aan de eigenaars van de beschadigde gebouwen zullen worden toegekend ter compensatie van de geleden schade door tussenkomst van de verzekeraars zouden moeten worden gedekt. 4. De Compagnie des Matelas Epeda & Merinos (‘Comem’), vennootschap naar Frans recht die gezamenlijk door Recticel en Pikolin (Spanje) werd overgenomen op 27 maart 2001, had voor de overname een sociaal plan opgesteld, vooral met het oog op het personeel van haar fabrieken van Mer en La Charité-sur-Loire (Frankrijk). Het sociaal plan vormde het voorwerp van collectieve arbeidsgeschillen tot nietigverklaring van het plan, voor de Rechtbanken van Eerste Aanleg van Nevers, Blois en Versailles, die definitief in het voordeel van de vennootschap werden beslecht. De gegroepeerde individuele procedures in kortgeding voor de Arbeidsrechtbanken van Blois en Nevers werden daarop verworpen. Uiteindelijk hebben dezelfde werknemers (264 uit Blois en 117 uit Nevers) gezamenlijk een zaak ten gronde aangespannen voor dezelfde Arbeidsrechtbanken, met de bedoeling het sociaal plan nietig te laten verklaren en daarenboven een schadevergoeding te bekomen, vermeerderd met intresten. Met betrekking tot deze dossiers werd overgegaan tot een definitieve transactie met bijna alle eisers. De kosten ervan werden gedekt door de provosies die door de vennootschap Comem waren aangelegd. De vennootschap is van plan haar standpunt in deze verschillende dossiers te verdedigen voor de bevoegde Hoven en Rechtbanken; zij is overtuigd van de kwaliteit van haar argumenten en met voorbehoud van de onzekerheid die met iedere gerechtelijke procedure verbonden is, vertrouwt zij erop dat deze rechtszaken uiteindelijk voor haar gunstig zullen aflopen. De Raad is van oordeel dat de provisies die gecreëerd zijn in de rekeningen die per 31.12.2002 afgesloten werden, voldoende zijn om de risico’s in kwestie en de aanverwante kosten te dekken die door de Groep worden opgelopen. De Raad volgt regelmatig de ontwikkeling van deze zaken op en houdt de aandeelhouders op de hoogte van de belangrijkste ontwikkelingen.
April 2003
77 RECTICEL jaarverslag 2002
De Groep staat tegenover enkele geschillen, die hierna beschreven worden :
Vergelijkend overzicht
4 > Financieel gedeelte
van de geconsolideerde jaarrekening (1997-2002) (in miljoen EUR)
RECTICEL jaarverslag 2002
78
2002
2001
2000
1999
1998
1997
Immateriële vaste activa Consolidatieverschillen Materiële vaste activa Financiële vaste activa Vorderingen op meer dan één jaar Voorraden Vorderingen op ten hoogste één jaar Geldbeleggingen en liquide middelen Overlopende rekeningen
30.3 62.7 307.7 16.5 – 112.2 231.4 47.6 21.5
25.6 67.2 299.3 40.8 0.5 113.5 227.6 25.6 28.3
17.2 54.2 247.6 42.7 0.7 107.4 216.7 26.2 39.3
8.6 55.3 222.0 41.5 1.1 98.2 204.6 18.9 29.1
5.4 57.1 204.9 39.3 – 98.2 191.8 26.5 25.8
6.7 59.6 202.0 40.4 – 97.1 207.8 28.4 26.9
TOTAAL ACTIVA
829.9
828.4
751.9
679.3
649.0
668.9
Eigen vermogen Belang van derden Voorzieningen Uitgestelde belastingen Financiële schuld op meer dan één jaar Overige schulden op meer dan één jaar Financiële schuld op ten hoogste één jaar Handelsschulden Overige schulden op ten hoogste één jaar Overlopende rekeningen
253.8 10.9 41.9 2.0 231.0 4.9 54.7 142.7 64.3 23.7
243.1 8.2 46 1.5 227.3 3.5 84.5 116.5 61.6 36.2
229.1 4.4 33.8 3.9 97.7 2.7 175.1 117.4 60.0 27.8
215.1 6.6 38.5 4.8 130.2 1.2 93.1 97.7 60.8 31.3
203.3 2.9 33.1 5.1 143.4 0.2 84.4 92.8 53.8 30.1
204.6 2.7 31.9 5.4 121.2 0.5 125.6 92.7 57.3 27.2
TOTAAL PASSIVA
829.9
828.4
751.9
679.3
649.0
668.9
1,177.4 46.3 -6.4 -19.5 20.4 6.2 – -4.6 0.5 22.5 –
1155.0 50.7 -6.2 -19.9 24.6 -3.6 – -1.1 0.2 20.1 0.5
1,069.6 43.7 -5.0 -16.4 22.4 -1.4 – -2.4 0.3 18.9 -0.6
1,023.3 41.8 -4.8 -16.0 21.0 -0.5 -1.6 -2.8 0.2 16.2 -0.9
982.0 32.1 -5.0 -12.6 14.5 -0.7 – -2.4 – 11.4 -0.7
909.3 30.8 -4.8 -14.0 11.9 -2.4 – -1.6 – 7.9 -0.5
22.5
19.6
18.3
15.3
10.7
7.4
Netto omzet Bedrijfsresultaat Afschrijvingen op consolidatieverschillen Financieel resultaat Resultaat uit de gewone bedrijfsuitoefening Uitzonderlijk resultaat Uitzonderlijke afschrijvingen op consolidatieverschillen Belastingen op het resultaat Resultaat volgens methode van vermogensmutatie Resultaat van de geconsolideerde ondernemingen Aandeel van derden in het resultaat Aandeel van de Groep in het netto resultaat
Jaarrekening van Recticel N.V. De jaarrekening wordt opgesteld volgens de indeling die opgelegd wordt door het Koninklijk Besluit van 8 oktober 1976 over de jaarrekening van handelsvennootschappen, gewijzigd door het Koninklijk Besluit van 6 november 1987.
4 > Financieel gedeelte
Deze jaarrekening omvat de balans, de resultatenrekening en de toelichtingen die door de wet worden voorzien. Ze worden hier voorgesteld in een verkorte vorm.
In navolging van de wet zullen het jaarverslag en de jaarrekening van Recticel N.V., samen met het verslag van de Commissaris-Revisor, worden neergelegd bij de Nationale Bank van België. Ze zijn op aanvraag verkrijgbaar bij:
Recticel N.V. Corporate Communications Plejadenlaan 15 1200 Brussel
De commentaren die volgen op de rekeningen hebben betrekking op de financiële toestand van het bedrijf zoals die blijkt uit de balans. De resultaten worden eveneens toegelicht in het jaarverslag dat eraan vooraf gaat. De Commissaris-Revisor heeft over de statutaire jaarrekening van Recticel N.V. een verklaring zonder voorbehoud gegeven.
79 RECTICEL jaarverslag 2002
Tel.: +32 (0)2 775 18 11 Fax: +32 (0)2 775 19 90 E-mail:
[email protected]
Balans Recticel N.V. (in duizenden EUR)
2002
2001
2000
0 26,700 69,000 411,790
0 21,189 62,056 425,828
0 13,922 54,745 390,343
8,391 24,860 72,556 6,110 1,027 10,638
8,458 24,683 70,910 6,832 861 25,762
6,070 21,005 65,903 9,030 4,309 33,718
631,072
646,579
599,045
70,833 103,437 2,551 8,988 66,739 451 16,439 0 6,086 344,777 10,771
69,513 102,856 2,551 8,731 51,409 299 16,549 0 73,329 306,632 14,710
69,443 102,648 2,551 7,635 41,724 325 15,365 0 72,613 283,656 3,085
631,072
646,579
599,045
4 > Financieel gedeelte
ACTIVA VASTE ACTIVA I. Oprichtingskosten II. Immateriële vaste activa III. Materiële vaste activa IV. Financiële vaste activa VLOTTENDE ACTIVA V. Vorderingen op meer dan één jaar VI. Voorraden en bestellingen in uitvoering VII. Vorderingen op ten hoogste één jaar VIII. Geldbeleggingen IX. Liquide middelen X. Overlopende rekeningen TOTAAL DER ACTIVA PASSIVA I. II. III. IV. V. VI. VII.
Kapitaal Uitgiftepremies Herwaarderingsmeerwaarden Reserves Overgedragen winst (verlies) Kapitaalsubsidies A. Voorzieningen voor risico’s en kosten B. Uitgestelde belastingen VIII. Schulden op meer dan één jaar IX. Schulden op ten hoogste één jaar X. Overlopende rekeningen
RECTICEL jaarverslag 2002
80
TOTAAL DER PASSIVA
Resultatenrekening Recticel N.V. I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII. IX. X. XI. XII. XIII.
Bedrijfsopbrengsten Bedrijfskosten Bedrijfswinst Financiële opbrengsten Financiële kosten Winst uit de gewone bedrijfsuitoefening voor belasting Uitzonderlijke opbrengsten Uitzonderlijke kosten Winst (verlies) van het boekjaar voor belasting Belastingen op het resultaat Winst (verlies) van het boekjaar Onttrekking (overboeking) naar de belastingvrije reserves Te bestemmen winst (verlies) van het boekjaar
2002
2001
2000
361,578 -332,070 29,508 12,011 -16,616 24,903 19,205 -18,663 25,445 -1 25,444 -126 25,318
320,599 -299,385 21,214 13,428 -17,694 16,948 7,311 -4,745 19,514 0 19,514 -1,071 18,443
304,911 -283,005 21,906 18,685 -18,033 22,558 2,361 -17,788 7,131 0 7,131 0 7,131
In Euro
aantal aandelen
MAATSCHAPPELIJK KAPITAAL 1. Geplaatst kapitaal Per einde van het vorige boekjaar fusie door overname uitoefening van warrants per einde van het boekjaar
69.512.687,50 994.500,00 325.337,50 70.832.525,00
27.805.075 397.800 130.135 28.333.010
2. Samenstelling van het kapitaal 2.1. Soorten aandelen - Gewone aandelen - VVPR-aandelen
69.751.737,50 1.080.787,50
27.900.695 432.315
-
19.999.075 8.333.935
2.2. Aandelen op naam of aan toonder - Op naam - Aan toonder
4 > Financieel gedeelte
Recticel N.V.
Transparantie In 2002 heeft RECTICEL twee transparantieverklaringen ontvangen. De Generale Maatschappij van België heeft op 27 september 2002 aangegeven dat ze de statutaire drempel naar beneden toe had overschreden. Op 2 oktober 2002 heeft REC-MAN & Co S.C.A. te kennen gegeven dat ze de statutaire drempel naar boven toe had overschreden. Op 23 januari 2003 heeft REC-MAN & Co S.C.A. aan RECTICEL S.A.bekend gemaakt dat ze de wettelijke drempel naar boven toe had overschreden. Tengevolge van deze verklaringen en de informatie die nadien werd verworven, zijn de belangrijkste aandeelhouders van RECTICEL (die meer dan 3% van de aandelen bezitten of de mogelijkheid hebben om ze op middellange termijn te verwerven) de volgende : Aandeelhouder
Aantal aandelen
- REC-HOLD Plejadenlaan, 15 1200 Brussel
17.230.996 ORD 257.878 VVPR
- REC-MAN & Co Avenue Monterey, 23 L - 2086 Luxembourg (Groothertogdom Luxemburg)
1.437.950 ORD + 1.002.089 warrants
- COMPAGNIE MOBILIERE ET FONCIERE DU BOIS SAUVAGE Rue du Bois Sauvage, 16-17 1000 Brussel
1.296.255 ORD
Percentage 61,73 %
5,08 % 3,24 %
4,58 %
De percentages werden berekend op basis van het totaal aantal aandelen op 31 december 2002, te weten 28.333.010 (27.900.695 gewone aandelen en 432.315 VVPR-aandelen). Het percentage van de warrants van REC-MAN & Co werd berekend op basis van het totaal aantal aandelen, vermeerderd met het totaal aantal warrants dat op 31 december 2002 nog uit te oefenen was, namelijk 2.637.110 warrants.
RECTICEL jaarverslag 2002
81
RECTICEL N.V.
4 > Financieel gedeelte
Jaarverslag Dames, Heren,
De Raad van Bestuur stelt u voor om deze winst als volgt te bestemmen :
Wij hebben de eer u de jaarrekening met betrekking tot het boekjaar 2002 ter goedkeuring voor te leggen.
• • •
toevoeging aan de wettelijke reserve van 131.983,75 Euro ; toevoeging (Fusie GMS) van 78.252,36 Euro.aan de overige reserves ; toekenning van een dividend van 9.633.223,40 Euro aan de 28.333.010 aandelen; toekenning aan de bestuurders van 144.792,33 Euro als tantièmes ; over te dragen winst van 66.738.832,60 Euro.
Het balanstotaal van de naamloze vennootschap RECTICEL is gedaald met 15,5 miljoen Euro, voornamelijk als gevolg van waardeverminderingen op financiële vast activa.
• •
De Algemene Vergadering van RECTICEL keurde op 31 juli 2002 de fusie door opslorping goed van de naamloze vennootschap General Maintenance Services (GMS) met terugwerkende kracht per 1 januari 2002.
Wij stellen u voor de jaarrekening 2002, aldus vastgesteld, goed te keuren.
De immateriële vaste activa zijn gestegen met 5,5 miljoen Euro, voornamelijk als gevolg van de goodwill die ontstaan is door de opslorping van GMS, evenals door de verderzetting van de informatica investeringen in SAP.
82
Eind 2002 verwief de Vennootschap 50% van de aandelen van de Griekse vennootschap RICOMEX, actief in de sector van het Soepelschuim (zakencijfer 2002: 10,6 miljoen Euro) en verhoogde de vennootschap haar belang in de Italiaanse vennootschap ORSA FOAM van 25 naar 33%.
RECTICEL jaarverslag 2002
De waarde van de financiële participaties daalde met 10,5 miljoen Euro, vooral door de waardevermindering toegepast op de participatie in RUS, Inc. ingevolge de waardevermindering van de FOAMEX aandelen die deze aanhoudt.
De vorderingen op verbonden ondernemingen daalden met 3,7 miljoen Euro, voornamelijk door de omzetting van een schuld op RECTICEL WOODBRIDGE ITALY S.r.l. in kapitaal. Het zakencijfer steeg met 41 miljoen Euro en bereikte 298,8 miljoen Euro, resulterend in een stijging van de bedrijfswinst met 8,3 miljoen Euro tot 29,5 miljoen Euro. Bovendien werd een belangrijke meerwaarde gerealiseerd op de verkoop van het gebruiksrecht van het merk Literie Bultex in Frankrijk en in Italië aan COPIREL SAS (Frankrijk), de nieuwe joint venture met de groep PIKOLIN. Op basis van deze elementen, sluit het boekjaar 2002 af met een winst van 25.318.279,99 Euro. Rekening houdend met de overgedragen winst van 51.408.804,45 Euro bedraagt de te bestemmen winst van het boekjaar 2002 aldus 76.727.084,44 Euro.
In het kader van het toegestane kapitaal en van het RECTICEL Stock Option Plan, heeft de Raad van Bestuur in 2002 een obligatielening uitgegeven waaraan 100.000 inschrijvingsrechten (warrants) verbonden zijn, zonder voorkeurrecht voor de bestaande aandeelhouders, in het voordeel van de leidinggevende kaderleden op internationaal niveau van de RECTICEL Groep. De begunstigden zullen deze inschrijvingsrechten kunnen uitoefenen tegen de prijs van 9,50 Euro per gewoon aandeel tijdens de uitoefeningsperiode, die loopt van 1 januari 2006 tot 5 december 2008. De totale dilutie ondergaan door de bestaande aandeelhouder als gevolg van het geheel van de elf obligatieleningen met inschrijvingsrechten die tot op heden werden uitgegeven, bedraagt 0,16 Euro per aandeel in geval van een lineaire jaarlijkse vooruitgang van de koers van het aandeel met 4%, en 0,22 Euro per aandeel in geval van een lineaire jaarlijkse vooruitgang van de koers van het aandeel met 8%, ervan uitgaand dat in de twee gevallen de warranten uitgeoefend worden na 60% van hun resterende looptijd. Tijdens het afgelopen boekjaar 2002 heeft de Raad van Bestuur vier kapitaalverhogingen doorgevoerd in het kader van het toegestane kapitaal, voor een totaal bedrag van 325.337,50 Euro, als gevolg van de uitoefening van warranten. Op die manier werden 130.135 gewone aandelen gecreëerd en 581.025,70 Euro werd op de rekening "uitgiftepremies" geboekt. De Buitengewone Algemene Vergadering van RECTICEL van 31 juli 2002 besloot tot fusie door opslorping van de Naamloze Vennootschap GENERAL MAINTENANCE SERVICE (“GMS”) per 1 januari 2002. Ingevolge de fusie werden er 397.800 nieuwe gewone RECTICEL aandelen gecreëerd ter vergoeding van de 900 aandelen GMS die nog aangehouden werden door de privé-aandeelhouders. Hierdoor werd het kapitaal verhoogd met 994.500 EURO.
RECTICEL N.V. Jaarverslag
In tegendeel, de 68.195 eigen aandelen die RECTICEL op 31 december 2001 nog in portefeuille had, werden eind juni 2002 op de beurs verkocht aan een gemiddelde prijs van 11,10 Euro per aandeel. De Commissaris heeft tijdens het jaar 2002 een totale bezoldiging ontvangen van 283.431 Euro voor de vervulling van uitzonderlijke werkzaamheden of van bijzondere opdrachten. Deze werkzaamheden betreffen juridisch en fiscaal advies voor een totaal bedrag van 154.703 Euro, "Corporate Finance" diensten voor een totaal bedrag van 16.088 Euro, en bijzondere "Audit" diensten voor een totaal bedrag van 112.640 Euro. Sinds de afsluiting van het boekjaar heeft er zich geen enkele ingrijpende gebeurtenis voorgedaan, die een belangrijke invloed zou kunnen hebben op de ontwikkeling van de onderneming, behoudens wat hoger vermeld werd.
De jaarvergadering van 21 mei 2002 : •
heeft de mandaten van bestuurder van de Naamloze Vennootschap VEAN N.V., vertegenwoordigd door de Heer Luc VANSTEENKISTE en van de Naamloze Vennootschap SENECA N.V., vertegenwoordigd door de Heer Luc DE BRUYCKERE, hernieuwd voor een periode van zes jaar ;
•
heeft het ontslag van de Heer Philippe LIOTIER per 3 september 2001 en van de Besloten Vennootschap met Beperkte Aansprakelijkheid ADNETEX, vertegenwoordigd door de Heer Gaston GEENS, per 21 mei 2002, aanvaard. Er werd niet in hun vervanging voorzien.
De mandaten van bestuurder van de Heer Etienne DAVIGNON, de Heer Alfred ANCION, de Heer Guy PAQUOT, de Heer Jean-Jacques SIOEN en de Heer Edouard DUPONT vervallen op deze vergadering. Zij stellen zich herkiesbaar voor een nieuw mandaat van zes jaar, behalve de Heer ANCION die zich herkiesbaar stelt voor een nieuw mandaat van drie jaar.
4 > Financieel gedeelte
Tijdens het jaar 2002 heeft de Raad van Bestuur geen gebruik gemaakt van de door de Algemene Vergadering toegekende machtiging om eigen aandelen in te kopen.
Statutaire verkiezingen
Politiek inzake Corporate Governance We verwijzen de lezer naar de uiteenzetting over het beleid op blz. 48 tot 52 van het geconsolideerd jaarverslag (brochure jaarverslag 2002).
12 maart 2003 Voor de Raad van Bestuur
VEAN N.V. Gedelegeerd Bestuurder vertegenwoordigt door Luc VANSTEENKISTE
Luc GEUTEN Voorzitter
83 RECTICEL jaarverslag 2002
De Buitengewone Algemene Vergadering van 21 mei 2002 heeft de machtigingen toegekend aan de Raad van Bestuur in het kader van het toegestaan kapitaal hernieuwd, evenals de machtiging tot verkrijging en vervreemding van eigen aandelen.
Verslag van de Commissaris over de geconsolideerde jaarrekening op 31 december 2002
4 > Financieel gedeelte
VERSLAG VAN DE COMMISSARIS OVER DE GECONSOLIDEERDE jAARREKENING AFGESLOTEN OP 31 DECEMBER 2002 GERICHT TOT DE ALGEMENE VERGADERING VAN AANDEELHOUDERS VAN RECTICEL N.V.
Aan de Aandeelhouders, Overeenkomstig de wettelijke en statutaire bepalingen brengen wij U verslag uit over de uitvoering van de controleopdracht die ons werd toevertrouwd. Wij hebben de controle uitgevoerd van de geconsolideerde jaarrekening, opgesteld onder de verantwoordelijkheid van de Raad van Bestuur van Recticel N.V., over het boekjaar afgesloten op 31 december 2002, met een geconsolideerd balanstotaal van ¤ 829.968 (000) en waarvan de geconsolideerde resultatenrekening afsluit met een geconsolideerde winst, aandeel van de groep, van ¤ 22.500 (000). Wij hebben eveneens de bijkomende specifieke controles uitgevoerd die door de wet zijn vereist. Deze rekeningen bevatten meerdere belangrijke filialen waarvan de controle aan andere revisoren werd toevertrouwd. In het kader van de uitvoering van onze opdracht hebben wij hun verklaring verkregen met betrekking tot de contributie van deze filialen aan het geconsolideerd geheel.
RECTICEL jaarverslag 2002
84
Verklaring over de geconsolideerde jaarrekening zonder voorbehoud Onze controles werden verricht overeenkomstig de normen van het Instituut der Bedrijfsrevisoren. Deze beroepsnormen eisen dat onze controle zo wordt georganiseerd en uitgevoerd dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de geconsolideerde jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat, rekening houdend met de Belgische wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften. Overeenkomstig deze normen hebben wij rekening gehouden met de administratieve en boekhoudkundige organisatie van het geconsolideerd geheel, alsook met de procedures van interne controle. De verantwoordelijken van de vennootschap hebben onze vragen naar opheldering of inlichtingen duidelijk beantwoord. Wij hebben op basis van steekproeven de verantwoording onderzocht van de bedragen opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening. Wij hebben de waarderingsregels, de consolidatiegrondslagen, de betekenisvolle boekhoudkundige ramingen die de onderneming maakte en de voorstelling van de geconsolideerde jaarrekening in haar geheel beoordeeld. Wij zijn van mening dat deze werkzaamheden een redelijke basis vormen voor het uitbrengen van ons oordeel.
Op basis van onze controle en de verslagen van andere revisoren, zijn wij van oordeel dat de geconsolideerde jaarrekening afgesloten op 31 december 2002 een getrouw beeld geeft van het vermogen, van de financiële toestand en van de resultaten van het geconsolideerd geheel in overeenstemming met de in België toepasselijke wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften, en wordt een passende verantwoording gegeven in de toelichting.
Bijkomende verklaringen en inlichtingen Wij vullen ons verslag aan met de volgende bijkomende verklaringen en inlichtingen die niet van aard zijn om de draagwijdte van onze verklaring over de geconsolideerde jaarrekening te wijzigen. Het geconsolideerd jaarverslag bevat de door de wet vereiste inlichtingen en stemt overeen met de geconsolideerde jaarrekening. Verwijzend naar de toelichtingen bij de geconsolideerde jaarrekening, wensen wij de aandacht te vestigen op de gevolgde waarderingsmethode voor de deelneming Foamex International Inc. aangehouden door het filiaal RUS, Inc. Verder vestigen wij de aandacht op het feit dat er verscheidene lopende geschillen bestaan waarvan de nominale bedragen belangrijk zijn. Voorzieningen worden aangelegd om de risico’s verbonden aan sommige van deze geschillen te dekken. Deze voorzieningen werden bepaald op basis van de huidige toestand van de dossiers.
Brussel, 14 april 2003
De Commissaris,
DELOITTE & TOUCHE Bedrijfsrevisoren Vertegenwoordigd door Philippe Roelants
DELOITTE & TOUCHE Bedrijfsrevisoren Vertegenwoordigd door William Blomme