Trends Gazellen Survey 2013
Maart, 2013
Inhoudstafel Introductie Onderzoeksresultaten Identificatie Verwachtingen voor de toekomst Fiscaliteit en financiering Vrouwenparticipatie Sociale media Gelukkig gevoel Contact Uitgenodigden, deelnemers en te bezoeken
© 2013 KPMG & Partners Accountancy / Audit / Tax zijn de handelsbenamingen waaronder KPMG Fiduciaire burg. CVBA (Accountancy), KPMG & Partners burg. BVBA (Audit), KPMG Vias burg. NV (Accountancy / Audit), KPMG Entreprises burg. CVBA (Audit) en KPMG Belastingconsulenten burg. CVBA (Tax) professionele diensten aanbieden aan KMO’s, vrije beroepen, vzw’s en regionale publieke instellingen. KPMG Support Services, een Belgisch Economisch Samenwerkingsverband (“ESV/GIE”) en lid van het KPMG netwerk van zelfstandige ondernemingen die verbonden zijn met KPMG International Cooperative (“KPMG International”), een Zwitserse entiteit. Alle rechten voorbehouden.
1
Introductie Eind 2012, begin 2013 voerde KPMG & Partners Accountancy | Audit | Tax in samenwerking met Trends een onderzoek uit bij bedrijven die doorheen de laatste 6 jaar de titel van ‘Trends Gazelle’ behaalden. We vroegen hun mening over thema’s als fiscaliteit en financiering, toekomstverwachtingen, sociale media, vrouwenparticipatie in het bedrijf en hun geluksgevoel. In totaal werden 4.011 bedrijven aangeschreven , waarvan er 974 deelnamen aan het onderzoek. Hiermee bereikten we een responspercentage van 24,28%. Een overgrote meerderheid – namelijk 62,3% of bijna twee derde van de bedrijven – heeft zijn hoofdzetel in Vlaanderen, 28,5% in Wallonië en 9,1% van de deelnemende Gazellen is in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest gelegen. De hoogst vertegenwoordigde sectoren zijn industrie (25,4%), diensten (28,5%) en bouw (21,1%). Op grote afstand volgen de transportsector en de overheid, met respectievelijke percentages van 4,3% en 1,2%. Eén op vijf van de deelnemers (19,4% ) geeft aan in een nog andere sector actief te zijn, zoals distributie, retail of horeca. Verderop in dit rapport vindt u de gedetailleerde resultaten van het onderzoek. Hieronder willen we u alvast enkele opmerkelijke bevindingen meegeven: •
Ondanks de economisch moeilijke tijden verwacht een kleine 60% van de ondernemingen zijn omzet verder te zien groeien in 2013. Voor ruim 40% van alle deelnemende ondernemingen is dat een groeiverwachting van meer dan 2%. 16,8% verwacht zelfs met meer dan 10% te groeien.
•
Op het vlak van personeelsbestand zijn de verwachtingen eveneens rooskleurig, zij het in mindere mate. Meer dan een derde van de deelnemende bedrijven verwacht dat het aantal personeelsleden zal stijgen met 2% of meer in het komende jaar. Ruim de helft verwacht dat het personeelsbestand op hetzelfde niveau zal blijven.
•
Ondanks de positieve toekomstverwachtingen, geeft 73% van de ondernemingen aan de impact van de economische crisis te voelen. Volgens de Trends Gazellen is omzetgroei of personeelstoename niet uitgesloten tijdens economisch moeilijke tijden. Dit wordt eveneens bevestigd door de 64% van de ondernemingen die overnames of investeringen plannen voor de komende drie jaren. Uit de resultaten kunnen we overigens afleiden dat om en bij de 85% van deze ondernemingen ervoor kiest om hun uitbreidingsplannen in België uit te werken, eerder dan in het buitenland.
•
46,4% van de ondernemingen ondervond geen moeilijkheden om aan bankkredieten te geraken. Voor een derde van de bedrijven (30,7%) ging dat om een of meerdere redenen minder vlot dan vroeger. Net geen 20% gaf aan recent geen bankkredieten te hebben aangevraagd. In elk geval heeft alvast 9 op de 10 ondernemingen geen projecten moeten schrappen omwille van een gebrek aan bankfinanciering.
•
70% van de bedrijven zegt gebruik te maken van de notionele intrestaftrek. Tegelijk vindt 60% dat deze maatregel hervormd moet worden en 17% is van mening dat die zelfs moet worden afgeschaft.
•
Bij 41,6% van de Gazellen zijn er vrouwen aanwezig in de Raad van Bestuur. In het directiecomité stijgt de vrouwelijke vertegenwoordiging naar 53%. Bij de bedrijven waar geen vrouwen aanwezig zijn in het directiecomité of Raad van Bestuur, is dat bij 60,5% louter toeval.
© 2013 KPMG & Partners Accountancy / Audit / Tax zijn de handelsbenamingen waaronder KPMG Fiduciaire burg. CVBA (Accountancy), KPMG & Partners burg. BVBA (Audit), KPMG Vias burg. NV (Accountancy / Audit), KPMG Entreprises burg. CVBA (Audit) en KPMG Belastingconsulenten burg. CVBA (Tax) professionele diensten aanbieden aan KMO’s, vrije beroepen, vzw’s en regionale publieke instellingen. KPMG Support Services, een Belgisch Economisch Samenwerkingsverband (“ESV/GIE”) en lid van het KPMG netwerk van zelfstandige ondernemingen die verbonden zijn met KPMG International Cooperative (“KPMG International”), een Zwitserse entiteit. Alle rechten voorbehouden.
2
Algemene gegevens
Identificatie: bedrijfsgegevens Provincië
Vlaanderen
(Hoofdzetel van het bedrijf)
Antwerpen
12.0%
Limburg
12.6%
Vlaams-Brabant
9.9%
Oost-Vlaanderen
14.5%
West-Vlaanderen
13.3%
Wallonië
12,0%
62,3%
13,3%
9,1%
4.7%
Henegouwen
8.2%
Luik
8.9%
Namen
4.4%
Luxemburg
2.3%
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
4,4%
2,3%
9.1%
Industrie
25.4%
Diensten
28.5%
Transport
4.3%
Andere
12,6%
8,9%
8,2%
Sector
Overheid
9,9%
4,7%
28,5%
Waals-Brabant
Bouw
14,5%
28,5% 25,4% 21,1%
19,4%
21.1% 1.2%
4,3% 1,2%
19.4% Industrie
Diensten
Transport
Bouw
Overheid
Andere
© 2013 KPMG & Partners Accountancy / Audit / Tax zijn de handelsbenamingen waaronder KPMG Fiduciaire burg. CVBA (Accountancy), KPMG & Partners burg. BVBA (Audit), KPMG Vias burg. NV (Accountancy / Audit), KPMG Entreprises burg. CVBA (Audit) en KPMG Belastingconsulenten burg. CVBA (Tax) professionele diensten aanbieden aan KMO’s, vrije beroepen, vzw’s en regionale publieke instellingen. KPMG Support Services, een Belgisch Economisch Samenwerkingsverband (“ESV/GIE”) en lid van het KPMG netwerk van zelfstandige ondernemingen die verbonden zijn met KPMG International Cooperative (“KPMG International”), een Zwitserse entiteit. Alle rechten voorbehouden.
4
Identificatie: bedrijfsgegevens
61,9%
Familiebedrijf
37,9%
Ja
61.9%
Neen
37.9%
Weet niet
0.2%
0,2%
Ja
Neen
Weet ik niet
43,3%
Aantal werknemers
26,7%
1-50
43.3%
50-100
26.7%
100-250
18.2%
250-500
7.3%
+500
4.5%
18,2%
7,3% 4,5%
1-50
50-100
100-250
250-500
+500
© 2013 KPMG & Partners Accountancy / Audit / Tax zijn de handelsbenamingen waaronder KPMG Fiduciaire burg. CVBA (Accountancy), KPMG & Partners burg. BVBA (Audit), KPMG Vias burg. NV (Accountancy / Audit), KPMG Entreprises burg. CVBA (Audit) en KPMG Belastingconsulenten burg. CVBA (Tax) professionele diensten aanbieden aan KMO’s, vrije beroepen, vzw’s en regionale publieke instellingen. KPMG Support Services, een Belgisch Economisch Samenwerkingsverband (“ESV/GIE”) en lid van het KPMG netwerk van zelfstandige ondernemingen die verbonden zijn met KPMG International Cooperative (“KPMG International”), een Zwitserse entiteit. Alle rechten voorbehouden.
5
Identificatie: respondentgegevens CEO/Gedelegeerd Bestuurder/Zaakvoerder/A…
Respondenten per functie
CEO/Gedelegeerd Bestuurder/ Zaakvoerder/Algemeen Directeur Financieel Directeur/CFO Andere Operationeel Directeur Marketing Manager/Directeur Directie-assistent(e) HR Manager/Directeur Voorzitter Raad van Bestuur
Financieel Directeur/CFO
83.1% 4.7% 3.6% 2.4% 2.1% 1.8% 1.3% 1.0%
Andere
Marketing Manager/Directeur
2,1%
Directie-assistent(e)
1,8%
HR Manager/Directeur
1,3%
Voorzitter Raad van Bestuur
1,0%
Respondenten per leeftijdscategorie
18,2% 7,0% 1,8%
0,3%
Man Vrouw
36-45
46-55
Respondenten per geslacht
3,6% 2,4%
29,2%
25-35
4,7%
Operationeel Directeur
43,5%
-25
83,1%
56-65
+65
-25
0.3%
25-35
7.0%
36-45
29.2%
46-55
43.5%
56-65
18.2%
+65
Man
88.9% 11.1%
Vrouw
1.8%
88,9%
11,1%
© 2013 KPMG & Partners Accountancy / Audit / Tax zijn de handelsbenamingen waaronder KPMG Fiduciaire burg. CVBA (Accountancy), KPMG & Partners burg. BVBA (Audit), KPMG Vias burg. NV (Accountancy / Audit), KPMG Entreprises burg. CVBA (Audit) en KPMG Belastingconsulenten burg. CVBA (Tax) professionele diensten aanbieden aan KMO’s, vrije beroepen, vzw’s en regionale publieke instellingen. KPMG Support Services, een Belgisch Economisch Samenwerkingsverband (“ESV/GIE”) en lid van het KPMG netwerk van zelfstandige ondernemingen die verbonden zijn met KPMG International Cooperative (“KPMG International”), een Zwitserse entiteit. Alle rechten voorbehouden.
6
Verwachtingen voor de toekomst
Verwachtingen voor de toekomst
Hoe zal uw bedrijfsomzet, volgens uw verwachtingen, tegen eind 2013 evolueren? 41,7%
29,6%
16,8%
7,7% 2,9%
Groei met meer dan 10 procent
Groei tussen 2 en 10 procent
Stabiel (tussen +2 en -2 procent)
Daling tussen -2 en -10 procent
Daling met meer dan -10 procent
1,3% Weet ik niet
Hoe zal het personeelsbestand van uw bedrijf, volgens uw verwachtingen, tegen eind 2013 evolueren? 52,0%
28,3%
10,4% 6,9%
Groei met meer dan 10 procent
Groei tussen 2 en 10 procent
Stabiel (tussen +2 en -2 procent)
Daling tussen -2 en -10 procent
1,2%
1,2%
Daling met meer dan -10 procent
Weet ik niet
© 2013 KPMG & Partners Accountancy / Audit / Tax zijn de handelsbenamingen waaronder KPMG Fiduciaire burg. CVBA (Accountancy), KPMG & Partners burg. BVBA (Audit), KPMG Vias burg. NV (Accountancy / Audit), KPMG Entreprises burg. CVBA (Audit) en KPMG Belastingconsulenten burg. CVBA (Tax) professionele diensten aanbieden aan KMO’s, vrije beroepen, vzw’s en regionale publieke instellingen. KPMG Support Services, een Belgisch Economisch Samenwerkingsverband (“ESV/GIE”) en lid van het KPMG netwerk van zelfstandige ondernemingen die verbonden zijn met KPMG International Cooperative (“KPMG International”), een Zwitserse entiteit. Alle rechten voorbehouden.
8
Verwachtingen voor de toekomst
Heeft uw bedrijf plannen voor investering(en) of overname(s) in de komende drie jaar? 63,9%
28,0%
8,1%
Ja
Neen
Weet ik niet
Waar zullen die investeringen en/of overnames gebeuren? Enkel in België
58,8%
Voornamelijk in België, maar ook in het buitenland
20,3%
Voornamelijk in het buitenland, maar ook in België
9,5%
Nog te bepalen, bij voorkeur in België
5,5%
Enkel in het buitenland Nog te bepalen, bij voorkeur in het buitenland Weet ik niet
3,4%
2,3%
0,3%
© 2013 KPMG & Partners Accountancy / Audit / Tax zijn de handelsbenamingen waaronder KPMG Fiduciaire burg. CVBA (Accountancy), KPMG & Partners burg. BVBA (Audit), KPMG Vias burg. NV (Accountancy / Audit), KPMG Entreprises burg. CVBA (Audit) en KPMG Belastingconsulenten burg. CVBA (Tax) professionele diensten aanbieden aan KMO’s, vrije beroepen, vzw’s en regionale publieke instellingen. KPMG Support Services, een Belgisch Economisch Samenwerkingsverband (“ESV/GIE”) en lid van het KPMG netwerk van zelfstandige ondernemingen die verbonden zijn met KPMG International Cooperative (“KPMG International”), een Zwitserse entiteit. Alle rechten voorbehouden.
9
Fiscaliteit en financiering
In welke mate bent u het eens met volgende stellingen?
Mijn bedrijf heeft zich aangepast aan de recente fiscale maatregelen van de regering Di Rupo Een bijzondere aanslag van 309% voor niet-verantwoorde kosten is gerechtvaardigd
7,3% 4,1%
Om van de notionele interest gebruik te mogen maken, moet een bedrijf jobs creëren en/of nieuwe investeringen doen in België
De notionele interestaftrek moet worden afgeschaft
Ik verkies een hogere vermogensbelasting in ruil voor lagere lasten op arbeid
Er zijn te veel aftrekposten voor bedrijven
Helemaal akkoord
Eerder akkoord
20%
Eerder niet akkoord
40%
50%
6,1%
5,9%
60%
70%
Helemaal niet akkoord
80%
6,5%
7,6%
28,6%
31,7%
30%
7,6%
12,1%
43,9%
24,3%
10%
11,0%
22,5%
20,6%
38,3%
31,6%
0%
13,1%
45,2%
30,3%
12,5%
7,7%
16,4%
7,0%
10,3%
13,3%
45,5%
12,4%
De overheid mag het aantal aftrekposten verminderen in ruil voor een gevoelige verlaging van de vennootschapsbelastingen
5,1%
43,9%
14,0%
4,5%
12,6%
65,8%
17,7%
25,5%
De notionele interestaftrek moet verder worden hervormd
4,6%
17,9%
52,4%
12,5%
90%
100%
Nvt/Weet ik niet
© 2013 KPMG & Partners Accountancy / Audit / Tax zijn de handelsbenamingen waaronder KPMG Fiduciaire burg. CVBA (Accountancy), KPMG & Partners burg. BVBA (Audit), KPMG Vias burg. NV (Accountancy / Audit), KPMG Entreprises burg. CVBA (Audit) en KPMG Belastingconsulenten burg. CVBA (Tax) professionele diensten aanbieden aan KMO’s, vrije beroepen, vzw’s en regionale publieke instellingen. KPMG Support Services, een Belgisch Economisch Samenwerkingsverband (“ESV/GIE”) en lid van het KPMG netwerk van zelfstandige ondernemingen die verbonden zijn met KPMG International Cooperative (“KPMG International”), een Zwitserse entiteit. Alle rechten voorbehouden.
10
Fiscaliteit en financiering
Heeft de zwaardere taxatie van bedrijfswagens een impact (gehad) op het wagenbeleid van uw bedrijf? 42,4%
29,3%
19,2% 16,3%
11,0%
3,7% 1,7%
Het wagenpark is verkleind (minder wagens)
Het wagenpark is uitgebreid (meer wagens)
Het wagenpark is vergroend (meer milieuvriendelijke wagens)
Ons bedrijf betaalt nu minder belastingen op bedrijfswagens
Ons bedrijf betaalt nu meer belastingen op bedrijfswagens
Neen, geen impact
Weet ik niet
© 2013 KPMG & Partners Accountancy / Audit / Tax zijn de handelsbenamingen waaronder KPMG Fiduciaire burg. CVBA (Accountancy), KPMG & Partners burg. BVBA (Audit), KPMG Vias burg. NV (Accountancy / Audit), KPMG Entreprises burg. CVBA (Audit) en KPMG Belastingconsulenten burg. CVBA (Tax) professionele diensten aanbieden aan KMO’s, vrije beroepen, vzw’s en regionale publieke instellingen. KPMG Support Services, een Belgisch Economisch Samenwerkingsverband (“ESV/GIE”) en lid van het KPMG netwerk van zelfstandige ondernemingen die verbonden zijn met KPMG International Cooperative (“KPMG International”), een Zwitserse entiteit. Alle rechten voorbehouden.
11
Fiscaliteit en financiering Welke aftrekposten gebruikt uw bedrijf? Bedrijf
Notionele intrestaftrek
69,2%
Sponsoring
60,4%
Relatiegeschenken
59,5%
Opleiding en studiereizen
58,3%
Milieuvriendelijke bedrijfswagens
41,7%
Giften voor goed doel
40,0%
Investeringsaftrek voor investeringen in onderzoek en ontwikkeling, energiebesparende investeringen, etc.
20,4%
Recuperatie bedrijfsvoorheffing voor onderzoek en ontwikkeling
13,3%
Tax shelter Weet ik niet/geen mening
Medewerkers
11,2% 2,9%
Maaltijdcheques
68,3%
Ecocheques
66,3%
Premies voor groepsverzekering
64,8%
Personeelsfeest
63,3%
Kosten wagenpark (brandstof,...)
58,5%
Bedrijfskledij
51,2%
Resultaatsgebonden bonus
35,5%
Restaurantkosten
32,6%
Maaltijden (bedrijfsrestaurant) Kinderopvang
8,9% 0,5%
© 2013 KPMG & Partners Accountancy / Audit / Tax zijn de handelsbenamingen waaronder KPMG Fiduciaire burg. CVBA (Accountancy), KPMG & Partners burg. BVBA (Audit), KPMG Vias burg. NV (Accountancy / Audit), KPMG Entreprises burg. CVBA (Audit) en KPMG Belastingconsulenten burg. CVBA (Tax) professionele diensten aanbieden aan KMO’s, vrije beroepen, vzw’s en regionale publieke instellingen. KPMG Support Services, een Belgisch Economisch Samenwerkingsverband (“ESV/GIE”) en lid van het KPMG netwerk van zelfstandige ondernemingen die verbonden zijn met KPMG International Cooperative (“KPMG International”), een Zwitserse entiteit. Alle rechten voorbehouden.
12
Fiscaliteit en financiering Van de door u gebruikte aftrekposten, welke mogen volgens u geschrapt worden? Bedrijf 69.2% 60.4% 59.5% 58.3% 41.7% 40.0%
Mag geschrapt worden 9.5% 17.9% 20.3% 9.2% 5.7% 16.4%
20.4%
6.0%
13.3% 11.2% 2.9%
7.7% 14.7% -
Gebruikt Notionele intrestaftrek Sponsoring Relatiegeschenken Opleiding en studiereizen Milieuvriendelijke bedrijfswagens Giften voor goed doel Investeringsaftrek voor investeringen in onderzoek en ontwikkeling, energiebesparende investeringen, etc. Recuperatie bedrijfsvoorheffing voor onderzoek en ontwikkeling Tax shelter Weet ik niet/geen mening
Werknemers Gebruikt Maaltijdcheques Ecocheques Premies voor groepsverzekering Personeelsfeest Kosten wagenpark (brandstof,...) Bedrijfskledij Resultaatsgebonden bonus Restaurantkosten Maaltijden (bedrijfsrestaurant) Kinderopvang
68.3% 66.3% 64.8% 63.3% 58.5% 51.2% 35.5% 32.6% 8.9% 0.5%
Mag geschrapt worden 8.1% 31.6% 2.4% 11.7% 4.4% 3.4% 4.0% 11.0% 9.2% 0.0%
© 2013 KPMG & Partners Accountancy / Audit / Tax zijn de handelsbenamingen waaronder KPMG Fiduciaire burg. CVBA (Accountancy), KPMG & Partners burg. BVBA (Audit), KPMG Vias burg. NV (Accountancy / Audit), KPMG Entreprises burg. CVBA (Audit) en KPMG Belastingconsulenten burg. CVBA (Tax) professionele diensten aanbieden aan KMO’s, vrije beroepen, vzw’s en regionale publieke instellingen. KPMG Support Services, een Belgisch Economisch Samenwerkingsverband (“ESV/GIE”) en lid van het KPMG netwerk van zelfstandige ondernemingen die verbonden zijn met KPMG International Cooperative (“KPMG International”), een Zwitserse entiteit. Alle rechten voorbehouden.
13
Fiscaliteit en financiering
Heeft u een managementvennootschap? 53,6% 44,3%
2,2%
Ja
Neen
Weet ik niet
In welke mate bent u het eens met volgende stellingen i.v.m. managementvennootschappen? Het is begrijpelijk dat managementvennootschappen strenger 5,2% zullen worden aangepakt door de fiscus
Een managementvennootschap is nog steeds voordelig ondanks de fiscale maatregelen van de regering Di Rupo
7,2%
Mijn opdrachtgever verkiest dat ik werk met een managementvennootschap
7,0%
0%
Helemaal akkoord
Eerder akkoord
21,5%
18,2%
40,1%
14,6%
10%
30%
Eerder niet akkoord
24,9%
11,6% 3,0%
14,5%
20%
30,2%
38,1%
24,3%
40%
50%
39,6%
60%
Helemaal niet akkoord
70%
80%
90%
100%
Nvt/Weet ik niet
© 2013 KPMG & Partners Accountancy / Audit / Tax zijn de handelsbenamingen waaronder KPMG Fiduciaire burg. CVBA (Accountancy), KPMG & Partners burg. BVBA (Audit), KPMG Vias burg. NV (Accountancy / Audit), KPMG Entreprises burg. CVBA (Audit) en KPMG Belastingconsulenten burg. CVBA (Tax) professionele diensten aanbieden aan KMO’s, vrije beroepen, vzw’s en regionale publieke instellingen. KPMG Support Services, een Belgisch Economisch Samenwerkingsverband (“ESV/GIE”) en lid van het KPMG netwerk van zelfstandige ondernemingen die verbonden zijn met KPMG International Cooperative (“KPMG International”), een Zwitserse entiteit. Alle rechten voorbehouden.
14
Fiscaliteit en financiering
Hoe financiert uw onderneming vandaag de dag zijn bedrijfsactiviteit? 73,8% 67,5%
Hebt u de laatste twee jaar projecten moeten schrappen wegens gebrek aan bankfinanciering? 10,3% 1,0% Bankleningen
46,4%
Bedrijfsobligaties
0,7% Private equity
Interne cashflow
Crowd funding
4,6%
2,5%
Andere
Weet ik niet
1,0% 10,4%
Heeft uw bedrijf moeite om aan bankkredieten te geraken? 88,6% 20,3%
19,4% 15,2% 12,0%
Neen, dat ging probleemloos
Neen, wij hebben geen bankkrediet aangevraagd
Ja, banken geven minder krediet
Ja, het traject duurt langer
Ja, de banken vragen meer waarborgen
Ja
4,6%
3,4%
Ja, andere reden
Weet ik niet
Neen
Weet ik niet
© 2013 KPMG & Partners Accountancy / Audit / Tax zijn de handelsbenamingen waaronder KPMG Fiduciaire burg. CVBA (Accountancy), KPMG & Partners burg. BVBA (Audit), KPMG Vias burg. NV (Accountancy / Audit), KPMG Entreprises burg. CVBA (Audit) en KPMG Belastingconsulenten burg. CVBA (Tax) professionele diensten aanbieden aan KMO’s, vrije beroepen, vzw’s en regionale publieke instellingen. KPMG Support Services, een Belgisch Economisch Samenwerkingsverband (“ESV/GIE”) en lid van het KPMG netwerk van zelfstandige ondernemingen die verbonden zijn met KPMG International Cooperative (“KPMG International”), een Zwitserse entiteit. Alle rechten voorbehouden.
15
Fiscaliteit en financiering Bent u in het voorbije jaar van hoofdbank veranderd of overweegt u om de komende twee jaar van hoofdbank te veranderen? 3,9%
16,9%
Ja Neen Weet ik niet
79,2%
Indien wel, wat was de voornaamste reden? 32,4%
23,6% 21,3%
11,6% 8,3% 2,8%
Verwaterd persoonlijk contact
Andere bank geeft gemakkelijker krediet
Kosten van dienstverlening
Geen vertrouwen meer in Slecht beleggingsadvies de kredietwaardigheid van de bank
Andere
© 2013 KPMG & Partners Accountancy / Audit / Tax zijn de handelsbenamingen waaronder KPMG Fiduciaire burg. CVBA (Accountancy), KPMG & Partners burg. BVBA (Audit), KPMG Vias burg. NV (Accountancy / Audit), KPMG Entreprises burg. CVBA (Audit) en KPMG Belastingconsulenten burg. CVBA (Tax) professionele diensten aanbieden aan KMO’s, vrije beroepen, vzw’s en regionale publieke instellingen. KPMG Support Services, een Belgisch Economisch Samenwerkingsverband (“ESV/GIE”) en lid van het KPMG netwerk van zelfstandige ondernemingen die verbonden zijn met KPMG International Cooperative (“KPMG International”), een Zwitserse entiteit. Alle rechten voorbehouden.
16
Vrouwenparticipatie
Vrouwenparticipatie
Zijn er vrouwen aanwezig in …
uw directiecomité
uw Raad van Bestuur 46,7%
53,0% 41,6%
39,3%
11,7% 7,7%
Ja
Neen
Niet van toepassing
Ja
Neen
Niet van toepassing
© 2013 KPMG & Partners Accountancy / Audit / Tax zijn de handelsbenamingen waaronder KPMG Fiduciaire burg. CVBA (Accountancy), KPMG & Partners burg. BVBA (Audit), KPMG Vias burg. NV (Accountancy / Audit), KPMG Entreprises burg. CVBA (Audit) en KPMG Belastingconsulenten burg. CVBA (Tax) professionele diensten aanbieden aan KMO’s, vrije beroepen, vzw’s en regionale publieke instellingen. KPMG Support Services, een Belgisch Economisch Samenwerkingsverband (“ESV/GIE”) en lid van het KPMG netwerk van zelfstandige ondernemingen die verbonden zijn met KPMG International Cooperative (“KPMG International”), een Zwitserse entiteit. Alle rechten voorbehouden.
18
Vrouwenparticipatie Om welke reden(en) zijn vrouwen toegetreden tot uw directiecomité/Raad van Bestuur? Competenties
24,4%
Bedrijfservaring
16,2%
Aandeelhoudster
16,0%
Familiebanden
14,1%
(Mede-)oprichter/zaakvoerder van het bedrijf
14,1%
Emotionele intelligentie
7,0%
Complementariteit met andere bestuurders
4,5%
Toeval Andere reden Weet ik niet/geen mening Wettelijke verplichting/Code Buysse/Code Lippens
2,4% 0,7% 0,5% 0,1%
Waarom zitten er geen vrouwen in uw directiecomité/Raad van Bestuur? Toeval
60,5%
Weet ik niet/geen mening
12,5%
Andere reden
6,9%
Het gebrek aan voldoende competente vrouwen
6,8%
Liever geen familie in de Raad van Bestuur
5,4%
Vrouwen hebben andere carrièreperspectieven Beleid van de Raad van Bestuur Gebrek aan complementariteit met andere bestuurders Gebrek aan wettelijke verplichting
3,1% 2,9% 1,5% 0,3%
© 2013 KPMG & Partners Accountancy / Audit / Tax zijn de handelsbenamingen waaronder KPMG Fiduciaire burg. CVBA (Accountancy), KPMG & Partners burg. BVBA (Audit), KPMG Vias burg. NV (Accountancy / Audit), KPMG Entreprises burg. CVBA (Audit) en KPMG Belastingconsulenten burg. CVBA (Tax) professionele diensten aanbieden aan KMO’s, vrije beroepen, vzw’s en regionale publieke instellingen. KPMG Support Services, een Belgisch Economisch Samenwerkingsverband (“ESV/GIE”) en lid van het KPMG netwerk van zelfstandige ondernemingen die verbonden zijn met KPMG International Cooperative (“KPMG International”), een Zwitserse entiteit. Alle rechten voorbehouden.
19
Vrouwenparticipatie Zijn er vrouwen aanwezig in uw Raad van Bestuur 100,0% Per sector 54,7% 42,4%
36,0%
47,6%
44,6%
50,0% 45,2%
39,2% 16,9%
12,9%
9,3%
43,9%
40,3%
9,7%
7,1%
0,0% 0,0%
Industrie
Diensten
Transport
Ja
Bouw
Neen
Overheid
Andere
Niet van toepassing
Zijn er vrouwen aanwezig in uw directiecomité 91,67% Per sector 58,27% 46,15%
Industrie
45,15%
38,10%
33,81%
30,69% 11,90%
7,91%
5,26%
57,67%
48,54%
50,00%
48,58%
6,31%
11,64%
8,33% ,00%
Diensten
Transport
Ja
Bouw
Neen
Overheid
Andere
Niet van toepassing
Respondenten per sector (totaal 974) Industrie
Diensten
Transport
Bouw
Overheid
Andere
247
278
42
206
12
189
© 2013 KPMG & Partners Accountancy / Audit / Tax zijn de handelsbenamingen waaronder KPMG Fiduciaire burg. CVBA (Accountancy), KPMG & Partners burg. BVBA (Audit), KPMG Vias burg. NV (Accountancy / Audit), KPMG Entreprises burg. CVBA (Audit) en KPMG Belastingconsulenten burg. CVBA (Tax) professionele diensten aanbieden aan KMO’s, vrije beroepen, vzw’s en regionale publieke instellingen. KPMG Support Services, een Belgisch Economisch Samenwerkingsverband (“ESV/GIE”) en lid van het KPMG netwerk van zelfstandige ondernemingen die verbonden zijn met KPMG International Cooperative (“KPMG International”), een Zwitserse entiteit. Alle rechten voorbehouden.
20
Sociale media
Sociale media Welke sociale media gebruikt uw organisatie actief voor bedrijfscommunicatie? 43,6% 34,8%
32,5%
16,0%
6,0%
LinkedIn
Facebook
Twitter
Geen enkele
Andere sociale media
Waarvoor gebruikt uw bedrijf sociale media? 29,1%
22,6%
14,6%
14,5%
12,7%
5,8% 0,7% Recrutering
Communicatie en marketing
Sales / verkoopstool
Manier om potentiële klanten te benaderen
Manier om met klant in Om de acties van de contact te blijven concurrentie te volgen
Andere reden
© 2013 KPMG & Partners Accountancy / Audit / Tax zijn de handelsbenamingen waaronder KPMG Fiduciaire burg. CVBA (Accountancy), KPMG & Partners burg. BVBA (Audit), KPMG Vias burg. NV (Accountancy / Audit), KPMG Entreprises burg. CVBA (Audit) en KPMG Belastingconsulenten burg. CVBA (Tax) professionele diensten aanbieden aan KMO’s, vrije beroepen, vzw’s en regionale publieke instellingen. KPMG Support Services, een Belgisch Economisch Samenwerkingsverband (“ESV/GIE”) en lid van het KPMG netwerk van zelfstandige ondernemingen die verbonden zijn met KPMG International Cooperative (“KPMG International”), een Zwitserse entiteit. Alle rechten voorbehouden.
22
Sociale media Zijn er werknemers specifiek aangesteld om zich tijdens hun werkuren te verdiepen in de sociale media en zaken te posten op de verschillende sociale media? 67,6%
27,2%
5,2%
Ja
Neen
Weet ik niet/Niet van toepassing
Hebt u al negatieve ervaringen gehad met sociale media? 65,6%
25,7%
8,7%
Ja
Neen
Weet ik niet /Niet van toepassing
© 2013 KPMG & Partners Accountancy / Audit / Tax zijn de handelsbenamingen waaronder KPMG Fiduciaire burg. CVBA (Accountancy), KPMG & Partners burg. BVBA (Audit), KPMG Vias burg. NV (Accountancy / Audit), KPMG Entreprises burg. CVBA (Audit) en KPMG Belastingconsulenten burg. CVBA (Tax) professionele diensten aanbieden aan KMO’s, vrije beroepen, vzw’s en regionale publieke instellingen. KPMG Support Services, een Belgisch Economisch Samenwerkingsverband (“ESV/GIE”) en lid van het KPMG netwerk van zelfstandige ondernemingen die verbonden zijn met KPMG International Cooperative (“KPMG International”), een Zwitserse entiteit. Alle rechten voorbehouden.
23
Sociale media Welke sociale media gebruikt uw organisatie actief voor bedrijfscommunicatie? Per leeftijdscategorie van de respondent 66,7%
66,7% 22,2% 5,6%
56-65 Andere
0,0%
0,0%
0,7%
Geen enkele
4,0%
6,8%
7,1%
3,5%
4,9%
46-55
11,1%
13,6%
16,5%
16,5%
Twitter
33,3%
31,6%
30,2%
30,3%
5,9%
1,5%
36-45
Facebook
43,5%
44,3%
36,6%
38,4%
32,4% 19,1%
0,0%
25-35 LinkedIn
44,0%
48,5% 33,8%
33,3%
33,3% 0,0%
0,0%
-25
+65 Weet ik niet
Respondenten per leeftijdscategorie (totaal 974) -25
25-35
36-45
46-55
56-65
+65
3
68
284
424
177
18
© 2013 KPMG & Partners Accountancy / Audit / Tax zijn de handelsbenamingen waaronder KPMG Fiduciaire burg. CVBA (Accountancy), KPMG & Partners burg. BVBA (Audit), KPMG Vias burg. NV (Accountancy / Audit), KPMG Entreprises burg. CVBA (Audit) en KPMG Belastingconsulenten burg. CVBA (Tax) professionele diensten aanbieden aan KMO’s, vrije beroepen, vzw’s en regionale publieke instellingen. KPMG Support Services, een Belgisch Economisch Samenwerkingsverband (“ESV/GIE”) en lid van het KPMG netwerk van zelfstandige ondernemingen die verbonden zijn met KPMG International Cooperative (“KPMG International”), een Zwitserse entiteit. Alle rechten voorbehouden.
24
Sociale media
Welke sociale media gebruikt uw organisatie actief voor bedrijfscommunicatie? Per familiebedrijf: ja/neen 66,8% 59,0% 53,3%
53,4%
53,2% 46,8%
46,7%
46,6%
40,7% 32,9%
LinkedIn
Facebook
Twitter Familiebedrijf
Geen enkele
Andere
Geen familiebedrijf
Respondenten per categorie: familiebedrijf of niet (totaal 974) Ja 603
Nee 61.9%
369
Weet ik niet 37.9%
2
0.2%
© 2013 KPMG & Partners Accountancy / Audit / Tax zijn de handelsbenamingen waaronder KPMG Fiduciaire burg. CVBA (Accountancy), KPMG & Partners burg. BVBA (Audit), KPMG Vias burg. NV (Accountancy / Audit), KPMG Entreprises burg. CVBA (Audit) en KPMG Belastingconsulenten burg. CVBA (Tax) professionele diensten aanbieden aan KMO’s, vrije beroepen, vzw’s en regionale publieke instellingen. KPMG Support Services, een Belgisch Economisch Samenwerkingsverband (“ESV/GIE”) en lid van het KPMG netwerk van zelfstandige ondernemingen die verbonden zijn met KPMG International Cooperative (“KPMG International”), een Zwitserse entiteit. Alle rechten voorbehouden.
25
Sociale media
Welke sociale media gebruikt uw organisatie actief voor bedrijfscommunicatie? Per categorie aantal werknemers 54,5%
39,4%
40,8%
36,6%
35,0%
39,0%
37,7%
37,7%
37,3%
40,7%
45,5%
50,9% 18,3%
19,2%
22,6%
25,0%
27,3%
30,8% 23,9%
8,5%
7,3%
2,3%
4,7%
6,9%
10,0%
1-50
50-100 LinkedIn
100-250
Facebook
250-500
Twitter
Geen enkele
+500 Andere
Respondenten per leeftijdscategorie(totaal 974) 1-50 422
50-100 43.3%
260
100-250 26.7%
177
18.2%
250-500 71
+500 7.3%
44
4.5%
© 2013 KPMG & Partners Accountancy / Audit / Tax zijn de handelsbenamingen waaronder KPMG Fiduciaire burg. CVBA (Accountancy), KPMG & Partners burg. BVBA (Audit), KPMG Vias burg. NV (Accountancy / Audit), KPMG Entreprises burg. CVBA (Audit) en KPMG Belastingconsulenten burg. CVBA (Tax) professionele diensten aanbieden aan KMO’s, vrije beroepen, vzw’s en regionale publieke instellingen. KPMG Support Services, een Belgisch Economisch Samenwerkingsverband (“ESV/GIE”) en lid van het KPMG netwerk van zelfstandige ondernemingen die verbonden zijn met KPMG International Cooperative (“KPMG International”), een Zwitserse entiteit. Alle rechten voorbehouden.
26
Gelukkig gevoel
Gelukkig gevoel
Voelt uw bedrijf in het algemeen de impact van de crisis? 73,3%
25,2%
1,5%
Ja
Neen
Weet ik niet
Heeft de crisis een impact op de tevredenheid van uw werknemers? 42,3% 35,7%
11,8%
10,2%
Ja, een positieve impact
Ja, een negatieve impact
Neen, geen impact
Weet ik niet
© 2013 KPMG & Partners Accountancy / Audit / Tax zijn de handelsbenamingen waaronder KPMG Fiduciaire burg. CVBA (Accountancy), KPMG & Partners burg. BVBA (Audit), KPMG Vias burg. NV (Accountancy / Audit), KPMG Entreprises burg. CVBA (Audit) en KPMG Belastingconsulenten burg. CVBA (Tax) professionele diensten aanbieden aan KMO’s, vrije beroepen, vzw’s en regionale publieke instellingen. KPMG Support Services, een Belgisch Economisch Samenwerkingsverband (“ESV/GIE”) en lid van het KPMG netwerk van zelfstandige ondernemingen die verbonden zijn met KPMG International Cooperative (“KPMG International”), een Zwitserse entiteit. Alle rechten voorbehouden.
28
Gelukkig gevoel
Hoe tevreden bent u over de tijd die u kan besteden aan familie, vrienden, hobbies en andere bezigheden buiten het werk?
25,1% 23,6%
11,0%
11,0%
8,1% 6,6% 6,0% 4,1% 2,3%
1,7% 0,6%
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
© 2013 KPMG & Partners Accountancy / Audit / Tax zijn de handelsbenamingen waaronder KPMG Fiduciaire burg. CVBA (Accountancy), KPMG & Partners burg. BVBA (Audit), KPMG Vias burg. NV (Accountancy / Audit), KPMG Entreprises burg. CVBA (Audit) en KPMG Belastingconsulenten burg. CVBA (Tax) professionele diensten aanbieden aan KMO’s, vrije beroepen, vzw’s en regionale publieke instellingen. KPMG Support Services, een Belgisch Economisch Samenwerkingsverband (“ESV/GIE”) en lid van het KPMG netwerk van zelfstandige ondernemingen die verbonden zijn met KPMG International Cooperative (“KPMG International”), een Zwitserse entiteit. Alle rechten voorbehouden.
29
Contact
Contact Luc Vleck Partner KPMG & Partners +32 2 7084120
[email protected]
Joris Mertens Partner KPMG & Partners Accountancy KPMG & Partners Audit +32 5 3857282
[email protected]
Thomas Zwaenepoel Partner KPMG & Partners Tax +32 2 708 38 61
[email protected]
Jos Briers Partner KPMG Bedrijfsrevisoren +32 11 286625
[email protected]
Dirk Noeninckx Partner KPMG & Partners Accountacny +32 3 8211947
[email protected]
Erwin Devis Executive Director KPMG & Partners Accountancy
Wesley Clemens Senior Manager Accounting KPMG & Partners Accountancy
+32 14 246941
[email protected]
+32 11 286651
[email protected]
© 2013 KPMG & Partners Accountancy / Audit / Tax zijn de handelsbenamingen waaronder KPMG Fiduciaire burg. CVBA (Accountancy), KPMG & Partners burg. BVBA (Audit), KPMG Vias burg. NV (Accountancy / Audit), KPMG Entreprises burg. CVBA (Audit) en KPMG Belastingconsulenten burg. CVBA (Tax) professionele diensten aanbieden aan KMO’s, vrije beroepen, vzw’s en regionale publieke instellingen. KPMG Support Services, een Belgisch Economisch Samenwerkingsverband (“ESV/GIE”) en lid van het KPMG netwerk van zelfstandige ondernemingen die verbonden zijn met KPMG International Cooperative (“KPMG International”), een Zwitserse entiteit. Alle rechten voorbehouden.
31
© 2013 KPMG & Partners Accountancy / Audit / Tax zijn de handelsbenamingen waaronder KPMG Fiduciaire burg. CVBA (Accountancy), KPMG & Partners burg. BVBA (Audit), KPMG Vias burg. NV (Accountancy / Audit), KPMG Entreprises burg. CVBA (Audit) en KPMG Belastingconsulenten burg. CVBA (Tax) professionele diensten aanbieden aan KMO’s, vrije beroepen, vzw’s en regionale publieke instellingen. KPMG Support Services, een Belgisch Economisch Samenwerkingsverband (“ESV/GIE”) en lid van het KPMG netwerk van zelfstandige ondernemingen die verbonden zijn met KPMG International Cooperative (“KPMG International”), een Zwitserse entiteit. Alle rechten voorbehouden.