TRANSPORT LOGISTIEK IN WEST-BRABANT TRANSPORT & LOGISTIEK IN WEST-BRABANT 1. BN DeStem 18 mei 2016

TRANSPORT & LOGISTIEK IN WEST-BRABANT 1

BN DeStem 18 mei 2016

&

TRANSPORT LOGISTIEK IN WEST-BRABANT TRANSPORT & LOGISTIEK IN WEST-BRABANT IS EEN COMMERCIËLE BIJLAGE VAN DAGBLAD

2 TRANSPORT & LOGISTIEK IN WEST-BRABANT

V.l.n.r. Freek van den Heuvel, Sebastiaan Scholte, Robert van der Waal, Leo Kemps, Conny Wens en Arn van der Vorst.

Aan tafel:

Rondetafelgesprek

Sebastiaan Scholte, CEO Jan de Rijk Roosendaal Arn van der Vorst, directeur Mepavex Logistics Bergen op Zoom Leo Kemps, directeur Academie Urban Development, Logistics & Mobility NHTV Breda Robert van der Waal, directeur Logistics Operations Samsung Electronics Breda & Tilburg Conny Wens, projectmanager Mobiliteit & Logistiek ROC West-Brabant/Radius College Breda Freek van den Heuvel, teammanager Business Development REWIN West-Brabant Breda

Als je over ‘West-Brabant’ en ‘logistiek’ praat of leest, dan gaat het automatisch ook over de ideale ligging van de regio tussen Rotterdam en Antwerpen. Maar deze fijne ligging alleen is niet meer voldoende, constateren zes logistieke experts die deelnemen aan de rondetafelbijeenkomst van deze krant. “Je moet je wel onderscheiden”, zegt Robert van der Waal van Samsung Electronics.

TEKST PIETER PULLEMAN FOTO’S KEES BENNEMA Iedere Nederlandse gemeente of regio met een bedrijventerrein verkoopt zichzelf met ‘de ideale ligging’ al dan niet aan water, weg en/of spoor. Havens, ontsluitingswegen en afzetgebieden zijn altijd dichtbij en dat klopt ook, want Nederland is niet groot. “Op Europese schaal gaat die fantastische ligging nergens over”, benadrukt Van der Waal. “Persoonlijk heb ik ook moeite met de verdeling West- en Midden-Brabant.”

Messi Sebastiaan Scholte (Jan de Rijk) en Arn van der Vorst (Mepavex) vallen hem bij en stellen dat de situering van West-Brabant alleen niet voldoende is. Van der Vorst: “Het is hier wel een mooi plekkie, maar het klopt: je moet je wel onderscheiden.” Van der Waal trekt de vergelijking met stervoetballer Messi. “Die is geboren met heel veel talent, maar moet er ook hard aan werken om dat talent te verzilveren. De ideale ligging is ons talent en nu


BN DeStem 18 mei 2016 moeten we verder bouwen. Want het succes van vandaag is de vijand van de toekomst. Wat kunnen we anders, beter doen?”

Toegevoegde waarde Ten minste een deel van het antwoord op die vraag ligt in het leveren van ‘toegevoegde waarde in de logistieke keten’: meer doen dan alleen goederen van A naar B brengen. Die toegevoegde waarde vertaalt zich bijvoorbeeld naar lagere kosten, betere kwaliteit of duurzaamheid. Samenwerken kan een goede manier zijn om dat te bereiken. Van der Waal realiseerde die toegevoegde waarde door vervoersstromen van zijn bedrijf te combineren met die van een ander. Door het bundelen van de ladingen zijn de kosten lager, de efficiency hoger en gaan jaarlijks honderden transporten niet meer over de weg, maar per trein. Het samenwerkingsverband werd gerealiseerd met hulp

Van der Vorst toont begrip: “Een groot deel is vooral bezig om niet te verzuipen.” Van der Waal zegt dat bedrijven wel zelf stappen moeten zetten: “Kijk naar ons bundelproject. Hierin was ik niet op zoek naar de winst in geld, maar naar nieuwe logistieke oplossingen. De uiteindelijke win en de exposure voor beide deelnemers blijkt fantastisch. Maar je moet het wel zelf opzoeken.” Van der Vorst heeft ervaring met een samenwerkingsverband in Bergen op Zoom, waar hij lege kilometers voorkomt door samen met een groep verladers containers slim in te zetten. Van der Vorst: “Een samenwerking moet ook simpelweg een businessmodel hebben. Het is gewoon keiharde business. Wij zijn overigens niet leidend, maar we regisseren het geheel. We doen het samen slimmer en goedkoper: iedereen blij.” Scholte: “Zolang je besparingen eerlijk deelt, kan dat. Maar samenwerken is wel moeilijk in deze sector.” Kemps: “Dat ligt

Ideaal gelegen logistieke regio zoekt onderscheidend vermogen van NHTV (als neutrale regisseur) en REWIN (dat de bedrijven als potentiële partners met elkaar in contact bracht).

Niet verzuipen Samen werken aan innovatieve oplossingen is in de logistieke praktijk van alledag niet eenvoudig. De gesprekspartners constateren bijvoorbeeld dat slechts een klein aantal van de logistieke bedrijven zich bezighoudt met de lange termijn, samenwerken en innovatie.

aan de sector zelf. We hebben jaarlijks circa 250 afstudeeronderzoeken met bedrijven als opdrachtgever, maar negentig procent daarvan heeft het stempel ‘niet openbaar’. Zo kunnen we geen kennis delen.”

Subsidie is geen doel Innoveren is een zaak van de lange adem, zegt Van der Waal. “Snelle winst behalen lukt niet.” De vraag die op tafel ligt, is of de overheid hierin een sturende rol kan of moet nemen. Het nadeel van de overheid

die subsidie bijdraagt, is dat die vervolgens te veel regels voorschrijft over hoe het innovatieproces moet verlopen. Van den Heuvel (REWIN) springt daarop in: “Het gaat om innovatie in de logistieke keten. Bedrijven hebben elkaar hierbij nodig, maar samenwerken is lastig. Subsidies zijn bedoeld om dat samenwerken te stimuleren en zo innovatieprocessen te bevorderen en te versnellen. Wij zorgen voor de juiste verbindingen. Overigens, in het bundelproject van Samsung zit geen subsidie.” Hij benadrukt dat

Sebastiaan Scholte: “Binnen nu en tien, vijftien jaar is veertig procent van het huidige type banen verdwenen.”

de rol van de overheid is om het realiseren van gezamenlijke ambities te faciliteren. “Subsidie is geen doel. Samen moeten we zeggen waar we heen willen, wat de stip op de horizon is.”

Initiëren en verbinden Scholte: “Misschien helpt het als we het beter kwantificeren en er geld aan verbinden. Dus doelen stellen en commitment afdwingen door een financiële bijdrage te vragen.” Van der Waal: “Voor het NewWays-bundelproject had ik wel dertig geïnteresseerde bedrijven. Door cofinanciering te vragen ging dat rap terug naar acht.” Van den Heuvel: “Zo’n samenwerking gaat niet vanzelf. De overheid kan dat ondersteunen, er een voortrekkersrol in spelen.” Van der Vorst ziet liever dat de bedrijven zelf het initiatief nemen, wat bij Wens de vraag oproept of bedrijven elkaar wel weten te vinden. Van den Heuvel: “Ik spreek zoveel bedrijven die niet

weten wat de buurman doet. Juist dan zijn wij belangrijk als initiator en verbinder.”

Neutrale partij nodig Scholte is het ermee eens dat onderwijs en overheid een belangrijke rol spelen als het aankomt op samenwerken. “Die partijen zijn neutraal. Als ik – als logistiek dienstverlener – kom, is de gedachte al snel ‘die komt mijn klant afpakken’. Het bundelproject van Robert lukt omdat een neutrale partij (NHTV, red.) het trekt.” Kemps bevestigt dat: “Wij doen mee om state-of-theart kennis te ontwikkelen voor ons onderwijs. We hebben geen enkel commercieel belang.” Scholte: “Voor dit soort projecten heb je een grote verlader nodig als vertrekpunt. Dan heb je meer kans op succes.” Van der Vorst zegt dat de betrokkenheid bij veel verladers wel groter is dan pakweg twee jaar geleden. “Samenwerken is het sleutelwoord voor succes.”


LEES UW KRANT DIGITAAL! Op smartphone, tablet, pc of laptop • • • • •

Altijd en overal beschikbaar. Uw vertrouwde krant digitaal. Toegang tot alle regio-edities. Ook op vakantie op de hoogte blijven van al het nieuws. U hoeft zich slechts eenmalig aan te melden.

ALLEEN VOOR ABONNEES

MELD U NU AAN OP BNDESTEM.NL/ABONNEE

Vacatures m/v? Wij helpen u uw vacatures in transport en logistiek te vervullen. Heeft u leerwerkplekken of vacatures voor chauffeurs, kraanmachinisten, planners en logistiek leidinggevenden? Laat het ons weten! Daarnaast worden via zij-instroom ook 2.000 zorgvuldig geselecteerde kandidaten opgeleid tot chauffeur. Heeft u vacatures voor gemotiveerde kandidaten? Meld ze bij ons aan!

Meer informatie? Mail naar [email protected] of bel 088 - 2596106.

Meld direct uw vacatures! stlwerkt.nl/allevacatures


BN DeStem 18 mei 2016 Regie in plaats van wielen Gevraagd naar de ontwikkelingen op de langere termijn ziet Scholte dat het distributiepatroon verandert; niet alle goederen komen straks nog automatisch via Rotterdam. Door de toenemende welvaart in Oost-Europa verschuift de logistieke draaischijffunctie ook meer naar het oosten. Tegelijkertijd neemt ook de distributiefunctie van bijvoorbeeld Singapore en Dubai toe. Scholte: “We moeten zorgen dat we meer de regie pakken en niet per se in distributiecentra en wielen gaan zitten.” Van den Heuvel: “Wat betekent dat veranderende distributiepatroon voor de regionale economie hier?” Scholte: “Dat we vooral IT-specialisten nodig hebben die met geavanceerde ICT-technologie goederenstromen kunnen managen.” Van der Waal refereert aan de trend dat productie niet altijd meer plaatsvindt in het Verre Oosten, maar ook weer dichterbij. In de EU, of zelfs weer in Nederland. Robotisering en

nog heel dun.” Kemps verwijst naar de Angelsaksische landen, waar de betrokkenheid van de bedrijven bij het onderwijs volgens hem veel groter is. Van der Waal: “Ik herhaal mijn uitspraak over het succes van vandaag dat de vijand is van morgen… We moeten oppassen dat we de afslag niet missen.”

Banen van de toekomst Conny Wens (ROC West-Brabant): “Wat betekent dit allemaal voor het mbo? Wij kunnen alle opleidingen maken, maar jullie moeten ons vertellen welke. Wij horen vaak ‘wat je in het eerste jaar leert, is in het vierde achterhaald’. Maar hoe weten we wat de banen van de toekomst zijn?” Scholte: “Aan de ene kant gaat het om automatisering en robotisering, die vragen om een ander type medewerker. Aan de andere kant om een enorme vergrijzing waardoor veel medewerkers vertrekken de komende jaren. Dat

zijn veel logistieke dienstverleners en verladers in de regio, we zijn het warehouse van Europa. Er is hier een hechte community met bedrijven en onderwijs. Dat is een voordeel op kennisgebied.” Van den Heuvel: “Alle componenten voor een succesvolle concurrerende regio zijn nog steeds aanwezig. Formeel is er een gezamenlijke ambitie vastge-

legd in een Strategische Agenda. Die wordt gedragen door ondernemers, onderwijs en overheden. We moeten nu gezamenlijk een invulling geven aan die ambitie. Bedrijfsleven, onderwijs en overheid moeten de krachten bundelen. Bedrijfsleven voorop. Zij bepalen de koers en moeten innovaties uiteindelijk ontwikkelen en implementeren.”

Arn van der Vorst: “Een samenwerking moet ook simpelweg een businessmodel hebben. Het is gewoon keiharde business.”

automatisering spelen daarbij een belangrijke rol. Van der Waal: “We moeten creatieve en innovatieve mensen opleiden zodat je industrie kunt terughalen omdat je slim en concurrerend bent.”

Battle for talent Scholte: “Binnen nu en tien, vijftien jaar is veertig procent van het huidige type banen verdwenen. Daar moet het onderwijs in mee. Tegelijkertijd zie je dat het moeite kost om hogergeschoolden in de regio te houden of te krijgen. De aantrekkingskracht van Amsterdam of Rotterdam is groter.” Kemps bevestigt dat laatste. “Die ‘battle for talent’ komt eraan, binnen nu en pakweg vijf jaar. De traditie is om het af te schuiven op het onderwijs, maar dit is ook een opgave die bij het bedrijfsleven ligt. Gelukkig zijn er wel bedrijven die hierop anticiperen, maar over het geheel genomen is de bijdrage van het bedrijfsleven

zorgt voor een grote vervangingsvraag.” Van der Vorst: “Ontwikkelingen gaan snel tegenwoordig. Het is ontzettend moeilijk.” Wens: “Daar ben ik het mee eens, en daarom moet er een goede wisselwerking zijn.” Van der Waal: “Traditioneel leren is ouderwets, de opleiders moeten ook verder kijken dan hun neus lang is.” Wens pareert: “Die slag is al gemaakt. We werken met veel casuïstiek uit de praktijk waarvoor leerlingen zelf oplossingen moeten bedenken. Zo leiden we slimme professionals op. Ik nodig de bedrijven uit om samen met het onderwijs te werken aan de opleidingen van de toekomst. En ook die van nu, overigens.”

Kemps stelt dat vanuit macro-perspectief West-Brabant nog steeds de ideale logistieke draaischijf is tussen Rotterdam, Antwerpen en Ruhrgebied. “Geografisch en demografisch kan het niet beter. Er


ALE Heavylift tilt alles naar grote hoogte Het omhoogvijzelen van een brugdeel van achthonderd ton noemen ze een ‘klein klusje’. Een platform voor een booreiland veertig meter de lucht in? Kan niet? Echt wel! De Grote Kerk van Breda optillen? Ja hoor, geen probleem, zeggen de specialisten van ALE Heavylift.

TEKST PIETER PULLEMAN FOTO’S KEES BENNEMA

Wereldwijd zijn er drie à vier hele grote spelers op het gebied van zwaar en speciaal transport. Het hangt er een beetje van af wat de maatstaf is, maar in de meeste lijstjes staat ALE op twee. Toch is ALE Heavylift niet heel erg bekend. Het bedrijf zit een beetje verstopt aan de Konijnenberg in Breda, maar in het kantoorpand en de achterliggende loods gebeuren grootse zaken.

Awards In de entree van het gebouw staat een rijtje awards te glimmen van de ESTA, de wereldwijde branchevereniging. R&D-manager Harrie Smetsers: “We ontvangen bijna ieder jaar wel een award, maar het hangt een beetje af van onze actuele projecten.” De meest recente onderscheiding kreeg ALE voor het transporteren en plaatsen van een brug in Nacka, Zweden. “Een heel complexe klus, door de hoogte, de sterke stroming én het feit dat het in een bocht van de rivier gebeurde. Kijk, voor een leek is een kraan een kraan. Maar als je later op een vakbeurs door je collega’s wordt aangesproken over zo’n werk, dan weet je dat je iets bijzonders hebt gedaan.”

Malikai-project Het Malikai-project in Maleisië was inderdaad bijzonder, vertelt R&D-manager Harrie Smetsers. Het project betrof het veertig meter omhoogvijzelen van een platform voor een booreiland, het vervolgens negentig meter verplaatsen (‘sleeën’ in jargon) en met een nauwkeurigheid van drie millimeter op zijn plaats zetten. Smetsers: “Traditioneel bouwt men een dergelijk platform op poten op land en wordt het later op zee ‘in’ het booreiland gevaren.”

Oplossingen bedenken Smetsers: “In dit project komt eigenlijk alles samen waar we voor staan: het verzinnen van een oplossing voordat een klant erom vraagt en die oplossing vervolgens daadwerkelijk bouwen en uitvoeren. Wij hebben hier in Breda zelf bedacht om zo’n platform op land te bouwen en vervolgens omhoog en op zijn plaats te brengen. Het scheelt namelijk nogal in tijd en bouwkosten als je gewoon op land bouwt. Alleen al de besparingen in het steigerwerk en het werken op hoogte zijn enorm. Wij hebben als enige ter wereld een vijzelsysteem dat veertig meter hoog kan.”

Uitgeëngineerd

Zelf ontwikkelde All Terrain Transporter

ALE heeft 33 vestigingen verspreid over de wereld. Breda is een van de grotere en huisvest naast de operationele tak de R&D-afdeling voor ALE wereldwijd. De afdeling bedenkt innovatieve oplossingen voor de opdrachten die het bedrijf krijgt en ontwikkelt nieuw equipment zodat opdrachten veiliger, efficiënter en beter kunnen worden uitgevoerd. Engineer Sander Bögemann: “Natuurlijk zetten we conventionele transport-, hef- en hijstechnieken in. Maar als dat niet kan, dan leveren wij maatwerk met een ‘uitgeëngineerde’ oplossing. Bijvoorbeeld omdat het werk in een beperkte ruimte moet plaatsvinden, of omdat je niet op hoogte wilt werken, zoals bij Malikai.”

Een ander voorbeeld is een zelf ontwikkelde ATT, een All Terrain Transporter. Smetsers: “Denk aan zo’n lage speciaal-transportoplegger met tientallen assen en wielen. Het bijzondere aan ons ontwerp is dat deze over grotere afstanden door allerlei soorten ruw terrein kan terwijl hij een zware kraan of mijnbouwwerktuig op zijn rug heeft.” Nu worden er voor het vervoer van dit soort apparatuur noodgedwongen tijdelijke wegen aangelegd. Een dure hobby, die met de komst van de nieuwe ATT niet meer nodig is. Smetsers: “Het leuke is dat we dit zelf bedenken en ontwikkelen. Je kunt dus als techneut al je creativiteit kwijt.” R&D is op dit moment ook bezig met een innovatieve hijs-

oplossing om airco-units boven op een wolkenkrabber te zetten. “Een kraan van aluminium die je in delen mee kunt nemen in de personenlift van een gebouw. Op het dak bouw je de kraan handmatig op en vervolgens hijs je het materiaal naar boven. Een veel slimmere en goedkopere oplossing dan een grote, zware kraan op de grond.”

Personeel is waardevolste bezit Het zijn allemaal fantastische technische hoogstandjes die veel geld vertegenwoordigen. Toch noemt

Operationsmanager Dirk Kuijpers het personeel de meest waardevolle ‘bezitting’. Kuijpers: “Equipment kun je kopen of vervangen. We steken veel energie in ons personeel om ze op te leiden en dan wil je ze wel houden.” Smetsers: “Wij hebben zelf de technische universiteit of hogeschool gedaan en die kennis vullen we continu aan met cursussen.” ALE onderhoudt goede contacten met de technische opleidingen van ROC West-Brabant en Avans Hogeschool. Leerlingen van het ROC werken vier dagen per week bij ALE en gaan een dag naar

school. Gemiddeld gaat het om drie à vier leerlingen werktuigbouwkunde, motorvoertuigtechniek en lassers-constructeurs. Mechatronica- en informaticastudenten van Avans werken op de R&D-afdeling. Dat zijn er gemiddeld een à twee. Kuijpers: “Het merendeel komt in dienst en blijft.”

Wereldreizigers Australië, Thailand, Mexico, Argentinië, Amerika, Noorwegen, Rusland, Korea, China en Maleisië. Dat zijn de landen die Bögemann in zes jaar bezocht. “Je gaat mee naar de



klussen om wat je hebt bedacht te finetunen en om te ondersteunen bij het in bedrijf stellen.” Smetsers’ landenlijst is zelfs nog wat langer, maar hij werkt dan ook al zeven jaar bij ALE. Smetsers: “De mooiste herinnering heb ik aan een klus voor een goudmijn in Argentinië. De reis ging eerst naar Buenos Aires voor het ophalen van de werkvergunning, vervolgens gingen we naar San Juan, dicht bij de Chileense grens, voor de medische keuring. Daarna volgde een busreis van een dag de bergen in, naar het kamp op 4,5 kilometer hoogte. Daar zit je dan

met ruim vijfduizend man. Er was helemaal niets, je zit echt in een uithoek van de wereld. Het mooie is ook de spirit van ‘niet zeuren, schouders eronder en samen de klus klaren’.”

maanden om het te engineeren en we doen het”, zegt Bögemann zonder enige vorm van bravoure. Op de vraag wat ALE niet (op)tilt, antwoordt Kuijpers droogjes: “De Belastingdienst.”

Bögemann: “De aanvragen zijn meestal niet moeilijk, maar als je dan doorvraagt blijkt het vaak nog niet eerder gedaan.” De Grote Kerk zou zo’n klus zijn. “Het principe is altijd hetzelfde. Je moet natuurlijk de fundering versterken en je moet oppassen voor scheuren in de muren. Maar geef ons een paar

ALE werkt ook nationaal. Zo plaatste het onder meer bruggen over het Amsterdam-Rijnkanaal en werkte het aan het vervangen van de hydraulische cilinders van Neeltje Jans. In Breda tilde ALE recent nog een brug op zodat technici de lagers konden vervangen. Operationsmanager Kuijpers: “En we plaatsten

ooit de brug over het Wilhelminakanaal bij Terheijden. Dat ie scheef hangt, dat hoort zo hoor.” Een volgende uitdaging dient zich aan: een megakraan opbouwen in hartje Londen. Gedemonteerd bestaat de kraan uit honderdvijftig zeecontainers. Er is een gebied nodig dat net zo groot is als twee voetbalvelden om de kraan op te bouwen. En guess what… die ruimte is er niet. Bögemann: “Maar dat lossen we op door een speciaal plan te bedenken en aanpassingen te doen aan de kraan.”

ALE Heavylift Dirk Kuijpers Konijnenberg 68 4825 BD Breda 076 – 571 5240 [email protected] www.ale-heavylift.com

8 TRANSPORT & LOGISTIEK IN WEST-BRABANT Na enkele moeilijke jaren zien transporten logistiekondernemers de bedrijvigheid toenemen. Dat zorgt voor krapte op de logistieke arbeidsmarkt. Een grote groep oudere chauffeurs staat op het punt met pensioen te gaan. En doordat de markt verandert, ontstaat er een behoefte aan meer hoger opgeleid personeel.

TEKST PIETER PULLEMAN

Sector zoekt chauffeurs maar ook IT-experts Volgens een recent onderzoek van het economisch bureau van ABN Amro groeit de binnenlandse logistieke markt over heel 2016 met 2,25 procent. Ook de buitenlandse markt groeit, zij het minder hard. Uit het rapport van de bank blijkt ook dat het voor wegtransporteurs steeds moeilijker is om geschikt personeel te vinden.

bij hun leerbedrijf. Jan de Rijk heeft gemiddeld tien BBL’ers in opleiding.

Gezocht: tweeduizend chauffeurs

Het Sectorinstituut Transport en Logistiek is de uitvoeringsorganisatie voor de sector namens de werkgevers en werknemers. Onderzoek van het Sectorinstituut laat zien dat de arbeidsvraag in de sector harder stijgt dan het personeelsaanbod. Logistiek stijgt met acht procent en het beroepsgoederenvervoer met bijna zeven. Gevolg: toenemende arbeidsmarktspanning en krapte. Er is vooral sprake van een groeiende vraag naar afgestudeerde mbo’ers op hoger niveau (3/4) en hbo’ers. En op korte termijn zijn er veel extra beroepschauffeurs nodig.

Landelijk lopen er circa 1700 BBL’ers in het werkveld rond, gedetacheerd via het Sectorinstituut. Een groot deel daarvan betreft chauffeurs. Ruud Tellekamp van het Sectorinstituut: “Wij doen allerlei dingen om mensen naar de sector te brengen. Maar andere sectoren doen dat ook, je moet dus wel veel inspanningen leveren en aan promotie doen. Om het tekort aan vrachtautochauffeurs weg te werken, zijn we nu bezig met een traject om tweeduizend nieuwe chauffeurs naar de sector te halen. Met baangarantie. De kosten voor een chauffeursopleiding zijn hoog maar door samen te werken met de sector en de overheid wordt tachtig procent van de opleidingskosten gefinancierd.”

Opleiding en training

Imago

Hoe ziet de logistieke arbeidsmarkt eruit in de praktijk? Sjel Wijngaards van logistiek dienstverlener Jan de Rijk: “Voor Nederlandse chauffeurs ontstaat krapte, vooral vanwege de vergrijzing. Je ziet ook dat het beroep moeilijk toegankelijk is voor jongeren. Vroeger kon je met het in militaire dienst behaalde rijbewijs gemakkelijk doorgroeien, tegenwoordig is het een langdurig en kostbaar traject. Daarnaast heeft het beroep misschien een wat minder stoer karakter dan vroeger. Voor de functie van logistiek medewerker is het nog redelijk te doen. Opleiding en training zijn steeds belangrijker, dat is wel een drempel. Tegelijkertijd draagt dat natuurlijk bij aan het verhogen van de kwaliteit en veiligheid.”

Het imago van de transporten logistieksector is wel ‘een dingetje’. Tellekamp: “Mensen kiezen vaak voor een baan in de sector omdat een familielid of kennis erin werkzaam is. Daarom doen we veel aan promotie en organiseren we bijvoorbeeld de Dag van de Logistiek in verschillende plaatsen. En we houden speciale voorlichtingsbijeenkomsten voor onze chauffeursactie.” Wijngaards: “Waarom moet er bij een filemelding altijd bij gezegd worden dat er een vrachtwagen op zijn kant ligt, terwijl bij de meeste ongelukken uitsluitend personenauto’s betrokken zijn? Het geeft wel een stempel: groot, vervuilend, gevaarlijk. Maar als je ziet wat de sector allemaal al doet aan duurzaamheid, CO2-reductie en veiligheid, dat is enorm.”

Praktijkervaring opdoen Jan de Rijk heeft verspreid over Europa ongeveer dertienhonderd mensen in dienst. Circa driehonderd daarvan werken in West-Brabant, verdeeld over chauffeurs (100), magazijn (70) en kantoor (120). Het bedrijf is een erkend leerbedrijf. Via het Sectorinstituut kunnen leerlingen er vier dagen in de week praktijkervaring opdoen. De vijfde dag gaan ze naar school. Deze zogenoemde BBL-leerlingen (beroepsbegeleidende leerweg) stromen vaak door in een functie

Bellen Wijngaards is tevreden over het systeem met de BBL-leerlingen. “Dat loopt best goed. Je hebt ook zelf in de hand hoe de opleiding verloopt. Leerlingen komen als 16- of 17-jarige binnen, starten op de logistieke afdeling en kunnen daarna via het Sectorinstituut hun groot rijbewijs en chauffeursdiploma halen.” Gevraagd naar het hbo en wetenschappelijk onderwijs ziet Wijngaards dat vooral het praktische element beter kan. “Alhoewel

het wel beter is dan voorheen.” Als voorbeeld van een praktijksituatie noemt hij de intermenselijke contacten. “Niet alles kun je afhandelen via e-mail, app of boordcomputer. Soms is het beter iemand te bellen, je te verplaatsen in de ontvanger van je bericht.”

Business developmentmensen Logistiek gaat niet meer alleen om het brengen van goederen van A naar B, maar om de totale logistieke keten. Wijngaards: “Tegenwoordig gaat logistiek meer dan ooit om het aandragen van oplossingen en waarde toevoegen. Voor de personeelsbehoefte betekent dat dat je business-developmentmensen nodig hebt om nieuwe concepten te ontwikkelen die aansluiten op wat de klant nodig heeft. Dus ja, meer hbo’ers en wo’ers. Afgestudeerden van NHTV of TU Eindhoven die weten hoe ze processen of planningsoftware moeten verbeteren. We hebben daarnaast mensen met een ander soort opleiding nodig; onze IT-afdeling is ook tien man groot.”

Logistiek Platform Roosendaal

form is om alle logistieke bedrijven ‘bij elkaar te brengen’, zodat met één stem gesproken wordt, bijvoorbeeld richting de gemeente. Wijngaards: “In Roosendaal is weinig logistiek onderwijs. We proberen nu samen een mbo-opleiding logistiek medewerker naar de stad te krijgen. Voor het dc van Primark zijn straks ook minimaal vierhonderd mensen nodig. Als je dan als regio nee moet verkopen, roep je de invulling door middel van bijvoorbeeld Oost-Europese medewerkers over jezelf af.”

Waar staan we over tien jaar? Wijngaards, met een glimlach: “Ik hoop niet in file. Kijk maar naar de pakketdiensten; soms heb je drie verschillende diensten per dag aan je deur. Misschien is het chauffeurs-tekort te verminderen door nieuwe oplossingen als platooning (vrachtauto’s die op korte afstand van elkaar als een trein door het verkeer gaan. Alleen de voorste auto heeft een bestuurder. Red.) Technisch kan het al.” Tellekamp: “De hele IT-trend zorgt ervoor dat het niet meer gaat zoals vroeger. Of je nu in de loods werkt, de planning doet of chauffeur bent.”

Wijngaards en Tellekamp hebben allebei zitting in het Logistiek Platform Roosendaal. Doel van het plat-

Wat cijfers op een rij De transporten logistieksector vergrijst: het aandeel jonge werknemers neemt af en de groep ouderen wordt groter. Gemiddelde leeftijd in West-Brabant: 43,2 jaar in 2013, naar verwachting 46,2 in 2025. Dat is iets hoger dan het Nederlandse gemiddelde (45,7). Het aantal leerling-chauffeurs (leeftijd 16 t/m 23 jaar) daalde met bijna een derde (-28%: van 2.251 naar 1.619) over de laatste 8 jaar. De verwachte ontwikkeling van de arbeidsvraag en het personeelsaanbod in de transporten logistieksector in West-Brabant ten opzichte van 2013: Arbeidsvraag 2025 logistieke dienstverlening: +7% Personeelsaanbod logistiek 2025: +2% Het aantal deelnemers aan transporten logistiekopleidingen in West-Brabant: Aantal deelnemers schooljaar 2014/2015 t.o.v. 2008: Mbo: logistiek +60%, beroepsgoederenvervoer: -3,3% Hbo/wo transport en logistiek: +46% Bron: Sectorinstituut Transport en Logistiek



10 TRANSPORT & LOGISTIEK IN WEST-BRABANT Vorig jaar kwamen er circa duizend logistieke arbeidsplaatsen bij in WestBrabant. Daarmee is de logistieke sector nog steeds een factor van belang voor de werkgelegenheid. Maar de goede geografische ligging alleen is niet meer voldoende om nieuwe bedrijven te lokken. Dat zegt Guido van Liefland van REWIN WestBrabant, dat vorig jaar 27 bedrijven begeleidde (waarvan acht logistiek) bij hun komst naar West-Brabant. “Je moet de business van de vestiger kennen en begrijpen.”

TEKST PIETER PULLEMAN FOTO’S KEES BENNEMA REWIN West-Brabant is de regionale ontwikkelingsmaatschappij en vertegenwoordigt negentien gemeenten uit de regio. De organisatie probeert onder meer bedrijven te interesseren om zich hier te vestigen. Of ze helpt reeds gevestigde bedrijven met hun uitbreidingsplannen. Doel van REWIN is om namens de gemeenten werkgelegenheid te behouden en te vergroten. “Logistiek blijft een van de belangrijkste pijlers voor het creëren van nieuwe arbeidsplaatsen. Onze regio ligt nog steeds goed in de markt. Kijk maar naar de komst van het dc van Primark, dat in Roosendaal circa vijfhonderd banen oplevert”, zegt Guido van Liefland, hoofd afdeling Vestigen van REWIN.

Nieuwe vestigers begeleiden West-Brabant scoort ieder jaar hoog in de verkiezing voor Logistiek Hotspot van Nederland (nr. 1 in 2008, 2009 en 2012). Die topscore is deels het gevolg van die strategische ligging. Een andere belangrijke factor is het innovatievermogen van de regio. REWIN speelt hierin een belangrijke rol door het opzetten van innovatie- en businessdevelopmentprojecten. Maar ook door bedrijven met elkaar en met kennisinstellingen te verbinden. (Zie artikel elders in deze uitgave.) De ontwikkelingsmaatschappij beschikt over een uitgebreid palet aan instrumenten om potentiële vestigers te begeleiden bij hun keuze. Zo

Guido van Liefland bij Otentic Logistics in Oosterhout, dat onlangs fors uitbreidde vanwege de goede condities in West-Brabant.

Logistiek blijft belangrijke pijler voor de regio assisteert REWIN bij juridische en fiscale vraagstukken, bij het inventariseren van subsidiemogelijkheden en bij financieringsadviezen en bemiddeling. Van Liefland: “En we begeleiden desgewenst bij contractonderhandelingen, bouwen milieuprocedures en doen kwaliteitsanalyses op het gebied van bijvoorbeeld arbeidspotentieel of opleidingen.” REWIN faciliteert daarnaast een overkoepelende website voor bedrijfsonroerend goed: uwpand.nl.

Volwaardig gesprekspartner West-Brabant ligt ideaal tussen de wereldhavens van Antwerpen

en Rotterdam. De infrastructuur is goed, alle modaliteiten (water, spoor, weg) zijn aanwezig en diverse luchthavens zijn binnen circa twee uur te bereiken. Van Liefland: “Toch zijn die ideale ligging en dito faciliteiten niet voldoende. Als je in gesprek gaat met een potentiële vestiger moet je beslagen ten ijs komen. Je moet zijn business kennen en de uitdagingen waarmee hij worstelt begrijpen.” Om een volwaardig gesprekspartner te kunnen zijn, liet REWIN samen met de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij de specifieke omstandigheden en eisen voor vijf sectoren in kaart brengen. “Fashion, e-commerce,

Voormalige locatie Philip Morris Bergen op Zoom • Bedrijfsperceel van circa 30 hectare • Zichtlocatie langs A4 • Productieplant • Geautomatiseerd distributiecentrum • Laboratoriumfaciliteiten • Kantoren • Greenfield • Ruime parkeerfaciliteiten • Eigen treinterminal • Nabij Schelde-Rijnkanaal, containerterminal en diepzeehaven • Ruim personeelsaanbod

Meer weten? Bel met REWIN 076-56 46 780 of e-mail naar [email protected].

Veranderende vraag naar logistiek vastgoed Nieuwe distributiecentra zijn nodig omdat nieuwkomers lastig zijn onder te brengen in bestaand logistiek vastgoed. “Dat is een landelijk iets en komt onder meer door de veranderende vraag. E-commerceactiviteiten vragen bijvoorbeeld om ho-

gere gebouwen met tussenvloeren. Maar ook om veel parkeerruimte, omdat er veel meer personeel nodig is dan voorheen. En huurders eisen meer flexibiliteit van pandeigenaren, bijvoorbeeld om pieken in het volume op te vangen. Vanuit deze wens ontstaan logistieke campussen met meerdere gebouwen dicht bij elkaar.” De beschikbaarheid van grote bouwkavels is in de regio op de middellange termijn wel een uitdaging, schat Van Liefland in. “Het is daarom belangrijk dat Logistiek Park Moerdijk de komende jaren een vervolg krijgt. Maar voorlopig kunnen we nog goed vooruit met de beschikbare terreinen.”

Beschikbare grote locaties in West-Brabant

TE KOOP OF TE HUUR:

Door het vertrek van sigarettenfabrikant Philip Morris is in Bergen op Zoom een uniek terrein vrijgekomen. Van Liefland: “Er is bij gemeente en provincie een grote bereidheid om mensen aan het werk te krijgen. Hiervoor zijn ook middelen beschikbaar.”

high-tech, med-tech en pharma. Per branche is onder meer gekeken hoe de branche in elkaar zit, waar men zich op richt, waar de klanten zitten en hoe de groeimogelijkheden eruitzien; welke trends zijn er zichtbaar en welke distributieoplossingen zijn er.”

Van Werkendam tot Zundert tot Tholen en Moerdijk; op diverse plekken in de regio zijn nog locaties voor logistieke ontwikkelingen beschikbaar. De belangrijkste zijn:

REWIN West-Brabant Cosunpark 22 4814 ND Breda + 31 (0) 6 535 876 54 + 31 (0) 76 564 67 90 [email protected]

CONTACT GUIDO VAN LIEFLAND DIRECTOR FOR INVESTMENTS

• Kop van Brabant (nabij Werkendam) • Breepark (Breda, v/h Bavelse Berg) • Rithmeesterpark (Breda, naast A16) • Voormalig SVZ-terrein/Vosdonk-Noord (Etten-Leur) • Borchwerf II (Roosendaal, Halderberge) • Nieuw Prinsenland (Dinteloord) • Noordland (Bergen op Zoom) • Weststad (Oosterhout) • Treeport (groenlogistiek, Zundert) • Haven en industriegebied Moerdijk • Majoppeveld (Roosendaal)

“Mogelijkheden genoeg”, zegt Van Liefland. “Geïnteresseerden kunnen vrijblijvend contact met ons opnemen. Wij hebben alle instrumenten in huis voor een tailormade voorstel. En daarbij hanteren we de regel dat de businesscase van het bedrijf leidend is en niet de beschikbare locatie.” Voor grote bedrijven die aantoonbaar belangstelling hebben om zich in West-Brabant te vestigen heeft Van Liefland nog een extraatje. “Hiervoor kunnen we – kosteloos – een objectieve benchmarktool inzetten. Dat zijn studies die een flinke investering vragen in tijd en geld en heel belangrijk zijn voor bedrijven.”

Meer weten?

Bel met REWIN 076-56 46 780 of e-mail naar [email protected].



Samen de concurrentiekracht van bedrijven verbeteren West-Brabant staat bekend als een logistieke topregio. De regio heeft alles in zich om een toonaangevende logistieke regio te blijven en is daarmee een aantrekkelijke vestigingsplaats. Regio WestBrabant en REWIN stimuleren dat door te werken aan arbeidsmarktoplossingen en nieuwe logistieke concepten.

worden, zodat je deze via internet continu kunt volgen. Dit past in de trend van het Internet of Things.”

Effecten op infrastructuur Het anders inzetten van transportmodaliteiten heeft ook effect op de regionale infrastructuur. Zo komt er waarschijnlijk een buitendijkse containerterminal in Bergen op Zoom. Ook wordt bekeken of een binnenvaartverbinding tussen Roosendaal en Rotterdam wenselijk is. Er loopt een onderzoek naar het beter benutten van de spoorverbinding tussen Oosterhout en Moerdijk. Van den Heuvel: “We hebben nu zo’n 25 ondernemers aan tafel en zijn samen met Havenschap Moerdijk in gesprek met ProRail.” Budding: “Moerdijk is natuurlijk een belangrijke asset voor de regio. Het voorportaal van Rotterdam. We onderzoeken hoe we dat nog beter kunnen verzilveren voor de regio, bijvoorbeeld met die betere afhandeling van de treinen, betere ontsluitingswegen of door goederenstromen te bundelen.”

TEKST PIETER PULLEMAN FOTO’S KEES BENNEMA De situatie op de arbeidsmarkt is altijd een van de belangrijkste gespreksonderwerpen als een bedrijf zich in de regio wil vestigen. Regionaal samenwerkingsverband Regio West-Brabant (RWB) heeft vorig jaar een ‘Sectorplan West-Brabant’ ingediend bij het ministerie van Sociale Zaken. Cees Budding van RWB: “Met dit sectorplan wil de regio 320 extra plaatsingen realiseren voor openstaande vacatures in de sector techniek, met focus op maintenance, luchtvaartonderhoud en logistiek. Want met een krimpende beroepsbevolking moet je toch zorgen voor voldoende arbeidskrachten met de juiste competenties. Zeker gelet op ontwikkelingen als Treeport, AFC Nieuw Prinsenland en Logistiek Park Moerdijk.”

Ruimte Op langere termijn ligt er een uitdaging op het gebied van de grotere bouwkavels. Budding: “Tot 2040 is er vierhonderd hectare extra nodig. En voor een belangrijk deel moeten de kavels groter zijn dan vijf hectare. Dat is iets dat we regio- en zelfs provinciebreed moeten aanpakken.” Hij verwijst naar Logistiek Park Moerdijk (LPM), dat hard nodig is om nieuwe bedrijven te vestigen en daarmee banen naar de regio te halen.

Wisselwerking faciliteren Het regionale vestigingsklimaat is in principe goed, zegt Freek van den Heuvel van REWIN West-Brabant, maar dat geldt ook voor concurrerende regio’s. Van den Heuvel: “West-Brabant kan toegevoegde waarde bieden in de logistieke keten, waardoor de concurrentiepositie van productie- of logistieke bedrijven verbetert. Dat kan onder meer door de wisselwerking tussen logistieke bedrijven onderling te faciliteren. De bedoeling hiervan is om logistieke processen efficiënter in te richten. Logistiek is immers een kostenbusiness.”

DNA van de regio Van den Heuvel noemt industrie en agrofood ‘de kern van het economisch DNA van de regio’. “Daardoorheen lopen de drie regionale topsectoren biobased, maintenance en logistiek. Logistiek noem ik overigens liever ‘logistieke keten’, want

Cees Budding (links) en Freek van den Heuvel. het gaat niet alleen om logistieke bedrijven, maar ook om verladers. En het gaat er vervolgens om dat we helpen die supply chains te optimaliseren, zodat de concurrentiekracht van de bedrijven verbetert”

Concurrentiekracht vergroten REWIN jaagt ontwikkelingen binnen de logistiek aan door verbindingen te leggen tussen bedrijven onderling en met onderwijs- en kennisinstellingen. Onder de paraplu van NewWays brengt REWIN bijvoorbeeld samen met NHTV, Brabantse Ontwikkelings Maatschappij en Midpoint Brabant verladende bedrijven (exporteurs) bij elkaar om met hen te onderzoeken of door het bundelen van goederenstromen voordelen zijn te behalen. Van den Heuvel: “Uit onze ervaringen blijkt namelijk dat samenwerken in de supply chain en het bundelen van

goederenstromen leiden tot duurzamer, betrouwbaarder, flexibeler en vaak goedkoper transport.”

Succesvolle samenwerking SABIC en Samsung SABIC en Samsung zijn binnen NewWays bij elkaar gekomen en behalen nu kosten- en kwaliteitsvoordelen door samen te werken. Sinds 2015 worden de eerste containers per trein verstuurd. Het duurde anderhalf jaar om – met hulp vanuit NewWays – alle operationele zaken te regelen. Inmiddels gaan jaarlijks circa duizend containers per jaar over het spoor van de SABIC-fabriek in Bergen op Zoom naar de Samsung-fabrieken in Hongarije en Slowakije en weer terug naar het Europees distributiecentrum van Samsung in Breda. De kostenbesparing en de lagere CO2-uitstoot zijn significant.

RWB & REWIN: wie doet wat? Bestuursorgaan Regio West-Brabant (RWB) is een samenwerkingsverband van negentien gemeenten met als doel de regio te versterken en te stimuleren op het gebied van onder andere economie en arbeidsmarkt. REWIN West-Brabant is de regionale ontwikkelingsmaatschappij die zich bezighoudt met het binnenhalen van nieuwe vestigers (zie artikel elders in deze uitgave) en met het versterken van de economie. Dat laatste gebeurt onder meer met het stimuleren van innovatie- en businessdevelopmentprojecten. REWIN en RWB werken samen aan het versterken van de regionale economie.

Spaghetti Van den Heuvel: “Dit soort samenwerkingsverbanden vraagt een flinke inspanning. Het moet ook financieel aantrekkelijk zijn voor de deelnemende bedrijven. Om dat te bereiken heb je voldoende deelnemers nodig. NewWays kan die massa leveren om van allerlei individuele ladingstromen – de spaghetti, noem ik dat – dikkere stromen te maken.” Binnen NewWays wordt nu met en voor de deelnemende bedrijven gewerkt aan de operationele kant van het verhaal. Hiervoor zijn acht trajecten (‘corridors’) geïdentificeerd, variërend van Noordoost-Spanje en Engeland tot Rusland en zelfs China. Van den Heuvel: “Samen kunnen we voldoende vrachtvolume creëren, ook via retourladingen. Daardoor wordt vervoer per spoor en over water ineens wel rendabel.” Voor het vinden van retourladingen zet REWIN een Europees netwerk op met buitenlandse ontwikkelmaatschappijen.

Nieuwe ontwikkelingen REWIN is continu in gesprek met de sector. Nieuwe ideeën en ontwikkelingen gaan bijvoorbeeld over het verbinden van de logistieke sector aan de lokale gaming-industrie. Want serious gaming is een goede manier om mensen op te leiden. Van den Heuvel: “Meestal kun je het beter, sneller, veiliger, goedkoper én leuker aanbieden dan met conventionele methoden. Een ander onderwerp waar we naar kijken gaat over kleine sensoren die op of in goederen gestopt kunnen

“Overheid en onderwijs zijn er klaar voor om bedrijven te faciliteren bij innovaties of business development”, zegt Budding tot slot. “Ik roep ondernemers op om meer strategisch te denken en te handelen. Zoek de aansluiting, onderzoek of je kunt samenwerken en laat je hierbij ondersteunen door REWIN.”

REWIN West-Brabant Cosunpark 22 4814 ND Breda + 31 (0) 6 519 941 19 + 31 (0) 76 564 67 83 [email protected]

CONTACT FREEK VAN DEN HEUVEL HOOFD BUSINESS DEVELOPMENT


TRANSPORT LOGISTIEK IN WEST-BRABANT TRANSPORT & LOGISTIEK IN WEST-BRABANT 1. BN DeStem 18 mei 2016

Recommend Documents