Transformatie Stationsweg 1 te Groningen
Triodos Vastgoedfonds Duurzame Concepten & GasTerra
DeZwarteHond.
Adviesbureau VanderWeele
De vraag:
Verduurzamen van G naar A+ -label en Het Nieuwe Werken en Een nieuwe identiteit
Identiteit vooral bepaald door de reclame
beter isoleren, een nieuwe gevel, een nieuwe identiteit
Plug & Play
Bouwkundig, en Architectuur
1
2
3
4
5
6
7
8
Bestaand gebouw
Algemene kosten
Sloop bestaande delen
Nieuwe gevels + dak
Gevel en puien vide
Gevelverbetering
Opbouw
kozijnen+glas
€ bestaande context als uitgangspunt analyse ingrepen, beoordelen op effect en kosten
Bouwfysica en Installatietechniek
analyse ingrepen, beoordelen op effect en kosten
EPC en EPA varianten Gas Terra eis EPC nieuwbouw 2011 voor kantoorfunctie = 1.1 Projectnummer: 2011029 Datum: 2011-10-19 Adviesbureau VanderWeele Installatietechniek en Bouwfysica Basis
Variant 1
Variant 2
Variant 3
Variant 4
Variant 4a
Variant 4b
Variant 4c
Variant 4d
Variant 4e
Variant 4f
Variant 5
Variant 6
Variant 7
Rcg (m2K/W)
1,3
1,3
1,3
1
3
3
3
3
3
1,3
1,3
3
3
3
Rcd (m2K/W)
1,3
1,3
1,3
1
3
3
3
3
3
1,3
1,3
3
3
3
3
Rcvl (m2K/W)
1,3
1,3
1,3
1
3
3
3
3
3
1,3
1,3
3
3
3
3
Uglas+kozijn (W/m2K)
2,8
1,7
1,7
1,7
1,7
1,7
1,7
1
1
1
1
1,4
1,7
1,4
1,7
verwarming
Variant 8 3
EPC en EPA varianten eis EPC nieuwbouw 20
HT
LT
LT
LT
LT
LT
LT
LT
LT
LT
LT
LT
LT
LT
LT
VR ketels
gasWP (WKO) + HR107 ketels inductie/rad
gasWP (WKO) + HR107 ketels inductie/rad
gasWP (WKO) + HR107 ketels inductie/rad
gasWP (WKO) + HR107 ketels inductie/rad
gasWP (WKO) + HR107 ketels inductie/rad
gasWP (WKO) + HR107 ketels inductie/rad
gasWP (WKO) + HR107 ketels inductie/rad
gasWP (WKO) + HR107 ketels inductie/rad
gasWP (WKO) + HR107 ketels inductie/rad
gasWP (WKO) + HR107 ketels inductie/rad
gasWP (WKO) + HR107 ketels inductie/rad
gasWP (WKO) + HR107 ketels inductie/rad
gasWP (WKO) + HR107 ketels inductie/rad
gasWP (WKO) + HR107 ketels inductie/rad
radiatoren tapwater
elektrisch
elektrisch
elektrisch
elektrisch
elektrisch
elektrisch
elektrisch
elektrisch
elektrisch
elektrisch
elektrisch
elektrisch
elektrisch
elektrisch
elektrisch
ventilatie
Mechanisch toe en afvoer
Mechanisch toe en afvoer
Mechanisch toe en afvoer
Mechanisch toe en afvoer
Mechanisch toe en afvoer
Mechanisch toe en afvoer
Mechanisch toe en afvoer
Mechanisch toe en afvoer
Mechanisch toe en afvoer
Mechanisch toe en afvoer
Mechanisch toe en afvoer
Mechanisch toe en afvoer
Mechanisch toe en afvoer
WTW = 0,7
WTW = 0,7
WTW = 0,7
WTW = 0,7
WTW = 0,7
WTW = 0,7
WTW = 0,7
WTW = 0,7
WTW = 0,7
Mechanisch toe en afvoer + regeling ventilatoren WTW = 0,7
Mechanisch toe en afvoer
geen WTW
WTW = 0,7
WTW = 0,7
WTW = 0,7
WTW = 0,7
Projectnummer: 2011029 Datum: 2011-10-19
vent.voud=4
vent.voud=1,5
vent.voud=1,5
vent.voud=1,5
vent.voud=1,5
vent.voud=1,5
vent.voud=1,5
vent.voud=1,5
vent.voud=1,5
vent.voud=1,5
vent.voud=1,5
vent.voud=1,5
vent.voud=1,5
vent.voud=1,5
vent.voud=1,5
koeling
compressie koelmachine
vrije koeling (WKO)
vrije koeling (WKO)
vrije koeling (WKO)
vrije koeling (WKO)
vrije koeling (WKO)
vrije koeling (WKO)
vrije koeling (WKO)
vrije koeling (WKO)
vrije koeling (WKO)
vrije koeling (WKO)
vrije koeling (WKO)
vrije koeling (WKO)
vrije koeling (WKO)
vrije koeling (WKO)
elektra
forfaitaire
6W/m2
10W/m2
6W/m2
6W/m2
6W/m2
5W/m2
5W/m2
5W/m2
5W/m2
5W/m2
6W/m2
6W/m2
6W/m2
5W/m2
daglicht schakkeling
daglicht schakkeling
daglicht schakkeling
daglicht schakkeling
daglicht schakkeling
daglicht schakkeling
daglicht schakkeling
daglicht schakkeling
100m2 PV panelen
100m2 PV panelen
daglicht schakkeling
daglicht schakkeling
daglicht schakkeling
daglicht schakkeling
daglicht schakkeling
daglicht schakkeling
aanwezigheiddetectie
aanwezigheiddetectie
aanwezigheiddetectie
aanwezigheiddetectie
aanwezigheiddetectie
aanwezigheiddetectie
zonneenergie
150m2 PV panelen
150m2 PV panelen
150m2 PV panelen
EPC
4,13
0,9
1,07
0,94
0,84
0,79
0,76
0,73
0,69
0,76
0,69
0,83
0,82
0,8
0,8
EPA index
2,99
0,89
1
0,92
0,84
0,79
0,76
0,73
0,69
0,76
0,69
0,83
0,82
0,82
0,81
EPA label
G
A
A
A
A
A
A
A
A+
A
A+
A
A
A
A
16%
5%
13%
21%
26%
29%
32%
36%
29%
36%
22%
23%
23%
24%
verbetering t.o.v. labelgrens EI verbetering t.o.v. Basis
(indicatief VdWeele EI=2,99)
EI verbetering t.o.v. Basis
(indicatief Deerns - EI=2,49)
2,15
2,3
2,23
2,3
1,65
1,8
2,14
1,8
* blauwe tekst is verschil t.o.v. variant 4
“Cruciaal verschil tussen sloop en behoud gevel.. ..ontstaan in dialoog tussen achitect en installatieadviseur.”
Variant 4f
Ba
Variant 5 2
1
1,3
3
Rcg (m K/W)
1,3
3
Rcd (m2K/W)
1,3
3
Rcvl (m K/W)
1
1
1,4
Uglas+kozijn (W/m2K)
2
LT
LT
verwarming
gasWP (WKO) + HR107 ketels inductie/rad
gasWP (WKO) + HR107 ketels inductie/rad
elektrisch
elektrisch
tapwater
Mechanisch toe en afvoer + regeling ventilatoren WTW = 0,7
Mechanisch toe en afvoer
ventilatie
2
1
H
VR k
radia
elekt Mechanisch
WTW = 0,7
geen
vent.v
vent.voud=1,5
vent.voud=1,5
vrije koeling (WKO)
vrije koeling (WKO)
koeling
compressie
5W/m2
6W/m2
elektra
forfa
daglicht schakkeling
daglicht schakkeling
aanwezigheiddetectie zonneenergie
150m2 PV panelen 0,69
0,83
EPC
4,
0,69
0,83
EPA index
2,
A+
A
EPA label
36%
22%
G
verbetering t.o.v. labelgrens EI verbetering t.o.v. Basis
(indicatief EI=2
EI verbetering t.o.v. Basis
(indicatief Dee
EPA index invloed isoleren gevel
2.99
1.00
0.92
G 0
1
2
0.87
0.87
0.69
Rc=3 HR++
Rc=1,3 HR+++
A+
3
4
5
vergelijken verschillende varianten, integrale aanpak architectuur & techniek
EPA index
2.99
0.69
G
A+
Duurzaamheidsmaatregelen: - Rc =1.3; handhaven gevel - HR +++ beglazing - WKO - WTW - Laagtemperatuur verwarming (LTV) - Warmtepomp (gas) - Electra: 5W/m2; -aanwezigheidsdetectie - PV-cellen 150m2
Ingrepen stationsweg 1
Een vide gekoppeld aan de entree: zichtbaarheid in de stad. Vides en open plattegronden, het gebouw als ontmoetingsplaats - Het Nieuwe Werken
3
120204 verbouwing stadhuis Assen; 05 september 2012
Het nieuwe werken “mitArbeit arbeit versaut den ganzen "Mit versaut manman sich sich den ganzen Tag", Tag”
8-10 u
Traditionele tijdsbesteding
tijdsbesteding op de werkvloer traditioneel
7-8 u
4
120204 verbouwing stadhuis Assen; 05 september 2012
Het nieuwe werken traditioneel
Ma Di Wo Do Vrij
nieuwe werken
tijdsbesteding op de werkvloer verandert Tijdsbesteding op de werkvloer verandert
5
120204 verbouwing stadhuis Assen; 05 september 2012
Het nieuwe werken
Ma Di Wo Do Vrij
tijdsbesteding Tijdsbesteding op de werkvloer verandert
op de werkvloer verandert
6
120204 verbouwing stadhuis Assen; 05 september 2012
Het nieuwe werken
Goed
gedaan!
Ontmoeting wordt belangrijker ...
Ontmoeting wordt belangrijker....
hee max heb je dat rapport gelezen?
7
120204 verbouwing stadhuis Assen; 05 september 2012
Het nieuwe werken
... en ontmoeting vergroot communicatie en efficiëntie .... en ontmoeting vergroot communicatie en efficientie
8
120204 verbouwing stadhuis Assen; 05 september 2012
Het nieuwe werken
Bla bla
30 C
20 C
10 C
Individuele verblijfsruimtes zijn goed voor prestaties en welbevinden ...
Verblijf individuele ruimtes, goed voor prestaties en we
9
120204 verbouwing stadhuis Assen; 05 september 2012
comfort
wenselijk geluid Het nieuwe werken Bla bla
niet wenselijk gelui
comfort
wenselijk geluid
Bla bla
wenselijk geluid
niet wenselijk geluid
temperatuur
10 C
wenselijk geluid
temperatuur
Bla bla
comfort
20 C
niet wenselijk geluid
comfort comfort
30 C
individualiteit
30 C
20 C
temperatuur
niet wenselijk geluid wenselijk geluid
individualiteit
10 C
Verblijf individuele ruimtes, goed voor prestaties en welbevinde Bla bla
30 C
temperatuur Individuele verblijfsruimtes zijn goed voor prestaties en welbevinden ... 20 C
niet wenselijk geluid wenselijk geluid
individualiteit
10 C
f individuele ruimtes, goed voor prestaties en welbevinden....... Bla bla
30 C
20 C
temperatuur
10
120204 verbouwing stadhuis Assen; 05 september 2012
Het nieuwe werken
... maar leidt niet tot communicatie in het werkgebouw
...... maar leidt niet tot communicatie in het werkgebouw
11
120204 verbouwing stadhuis Assen; 05 september 2012
Het nieuwe werken
kopie
repro
koffie/lunch BLA
BLA
Vergaderen
verkeer
... maar leidt niet tot communicatie in het werkgebouw
...... maar leidt niet tot communicatie in het werkgebouw
12
120204 verbouwing stadhuis Assen; 05 september 2012
Het nieuwe werken BLA
BLA
Vergaderen
verkeer
koffie/lunch
repro
Ontmoeting ontstaat waar centrale functies bij elkaar worden geplaatst.
Door ontmoeting te concentreren maak je een spectaculaire ruimte
13
120204 verbouwing stadhuis Assen; 05 september 2012
De werkplek
“het oude werken” 13m²
Open office... Het nieuwe werken...
2 + 2 + 9 = 13m²
... geen muren en deuren ... onmoeten is geconcentreerd
“het nieuwe werken” 9m²
14
120204 verbouwing stadhuis Assen; 05 september 2012
De werkplek
Ruimtewinst door het nieuwe werken
ruimte winst door het nieuwe werken
Ontwikkeling interieur
v
v
uitgangspunt gebouw
vide
vides vormen verbinding
Bestaand
Nieuwe situatie
Constructie: Effecten van vides, grootte en vorm, op doorbuiging van de vloeren: zoveel mogelijk hulpconstructies vermijden
Interieur – doorontwikkeling concept vides
Ballustrades langs vides en trappen
route van ontmoeting, ontspanning, groen & werken
3d impressie Vide, DO
3d impressie: zicht naar loungeplek in de vide: meer visuele interactie
3d impressie vide
werkplekken
standaard werkplek
concentratiewerkplek
aanlandplek
projectplek
open overlegplek
gesloten overlegplek
spreekkamer
overlegplekken
informeel ontmoeten
Het Nieuwe Werken: De juiste werkplek bij de juiste activiteit
3 plafond op 2300+ leuning
0/017
3/021
10 x open werkplek +440
loungen, zitten
+200 kranten leesplek +200
3/019
3/020
3/003 3/001
4 x 4 persoons werkplek
3/002
2 persoons werkplek
3/011
loungeplek
3/004
3/022 3/009
concentratie werkplek
3/012
informatiescherm
scanner
3/021
BSH
3/008
gietvloer oid
locke
r
concentratie werkplek
concentratie werkplek
3/013
36 x
3/010
3/005
E DATA ETC vanuit vloer
concentratie werkplek
groenvoorziening
3/018 8 x open werkplek
PR
3 x 2 persoons werkplek 4 x half open werkplek
3/007 3/021
3/006
overlegplek 3/014
3/020
overlegplek
ronder 2x werkplekken voorz E/W
3/021
3/015
algemeen: voor deze tekeningen zijn oudere onderleggers gebruikt. Voor maatviering en definitieve posities op tekening: zie werktekeningen DZH dd. 4 mei 2011
+ robe
loc 15 x
ker
3/016
MF
e gard
facilitair voorraad copier MF
Kantoorverdieping, impressie van boven
Kantoorverdieping, impressie van boven
Situatie GasTerra
17 maart 2011
Locatiefoto’s
ABN-Bankgebouw vanaf het water
Gebouw vanaf de brug
Nieuwe identiteit, ruimtelijkheid en uitzicht, verankering in de stad
oude en nieuwe situatie
Belangrijkste Maatregelen
HR+++ beglazing, voorzien van zonwerende coatings en hinderwering HR++ glas ter plaatse van vides ter behoeve van warmte oogst WKO bron
WKO met Gas Absortie Warmtepomp koeling volledig vanuit de bron
wtw
Ventilatie, voorkoelen vanuit WKO WTW
PV cellen op de zuidgerichte daken
Zeer laag algemeen verlichtings niveau per m2 (300Lux), aanvullende werkplekverlichting (8w, LED) tot 500 Lux, aanwezigheidsdetectie, daglichtregeling
Kantoor GasTerra, impressie kantoorruimte
Kantoor GasTerra, impressie kantoorruimte
Resultaat: besparing electra >60%, besparing koeling 100%, besparing warmte opwekking (gas) 80%
Elektra
Gas
kWh
m³ a.e.
400
200 600
35000 150
G G
A+ A+ gebouwgebonden gebruikergebonden
gebruiker is aan zet → gedrag
7000
G
A+ A+
DeZwarteHond.