Training complexe echtscheidingen
1
Regio Gooi en Vechtstreek
Training complexe echtscheidingen Programma:
2
13.45 u
Inloop
14.00 u
Opening Catelijne van der Hoeven, stafarts Jeugd en Gezin
14.05
Juridisch kader Maartje Vinke, juridisch adviseur sociaal domein
15.00 u
Pauze
15.15 u
Complexe echtscheidingen in de praktijk Jolanda van Wijk en Andrea Nagel, Jeugd&Gezinsbeschermers
16.30 u
Casuïstiek en discussie
17.00
Afsluiting en napraten met een drankje
Regio Gooi en Vechtstreek
Juridisch kader (echt)scheidingen Maartje Vinke Juridisch adviseur sociaal domein
3
Regio Gooi en Vechtstreek
Juridisch kader (echt)scheidingen Programma: - Echtscheidingsprocedure - Omgang - Ouderschap - Gezag
4
Regio Gooi en Vechtstreek
QUIZ De ouder bij wie het kind woont, beslist op welke school een kind wordt ingeschreven. Waar of niet waar?
NIET WAAR De ouder met gezag of, in geval van gezamenlijk gezag, beide ouders beslissen over inschrijving op school. Dit is niet noodzakelijkerwijs de ouder bij wie het kind woont. 5
Regio Gooi en Vechtstreek
QUIZ 2. Ongetrouwde vaders verkrijgen zeggenschap over hun kind, door het kind te erkennen. Waar of niet waar? NIET WAAR
Erkenning is niet hetzelfde als gezag (zeggenschap).
6
Regio Gooi en Vechtstreek
QUIZ 3. De ouder bij wie het kind woont, heeft de verplichting om mee te werken aan omgang met de andere ouder. Waar of niet waar? WAAR Of het ook af te dwingen is, is een tweede.
7
Regio Gooi en Vechtstreek
QUIZ 4. De ouder waar het kind niet woont, heeft de verplichting mee te werken aan omgang. Waar of niet waar? WAAR
Het is niet alleen een recht, maar ook een plicht om omgang te hebben met je kind.
8
Regio Gooi en Vechtstreek
QUIZ 5. Het kind heeft de verplichting mee te werken aan omgang.
NIET WAAR Het kind heeft recht op omgang, geen plicht. Dit betekent echter niet dat een onwillige ouder zich kan verschuilen achter het kind. Een ouder dient juist te bevorderen dat er omgang plaats vindt.
9
Regio Gooi en Vechtstreek
QUIZ 6. Als partijen op huwelijkse voorwaarden waren gehuwd, bestaat er na de echtscheiding uitsluitend een verplichting tot kinderalimentatie, niet tot partneralimentatie. NIET WAAR Huwelijkse voorwaarden zien op het vermogen; alimentatie gaat over inkomen. In huwelijkse voorwaarden mag het betalen van alimentatie niet worden uitgesloten; de beoordeling of alimentatie moet worden betaald, vindt plaats bij de echtscheiding, door de rechter. 10
Regio Gooi en Vechtstreek
QUIZ
7. Bij een echtscheiding zijn partijen verplicht minimaal één advocaat in te schakelen.
WAAR Een echtscheiding kan alleen door een rechter worden uitgesproken. Deze procedure kent een verplichte procesvertegenwoordiging (=advocaat nodig). Partijen kunnen ieder een eigen advocaat nemen of één advocaat treedt voor beiden op. Of één van beide neemt een advocaat in de arm en de ander kiest er voor zich niet te verweren in de procedure.
11
Regio Gooi en Vechtstreek
QUIZ 8. Het huwelijk is ontbonden als de rechter de echtscheiding heeft uitgesproken.
NIET WAAR De uitspraak van de rechter is weliswaar vereist, maar deze uitspraak moet vervolgens worden ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand. Pas door inschrijving vindt de echtscheiding plaats.
12
Regio Gooi en Vechtstreek
(ECHT)SCHEIDINGSPROCEDURE Welke onderwerpen kunnen allemaal aan bod komen bij een scheiding? 1. Ontbinding huwelijk 2. Ontbinding huwelijkse goederengemeenschap of afwikkeling huwelijkse voorwaarden (verdeling boedel) 3. Alimentatie 4. Gezag; 5. Omgang
13
Regio Gooi en Vechtstreek
ECHTSCHEIDINGSPROCEDURE 1. Veelheid aan procedures mogelijk. 2. Sommige uitspraken zijn bittere noodzaak als partijen verder willen met hun leven (ontbinding huwelijk, verdeling boedel).
14
Regio Gooi en Vechtstreek
ECHTSCHEIDINGSPROCEDURE Partijen kunnen zelf afspraken maken in een convenant (rechter kan bekrachtigen)
Of Rechter de knoop laten doorhakken
15
Regio Gooi en Vechtstreek
ECHTSCHEIDINGSPROCEDURE Betrokkenen: 1. Rechter 2. Advocaat / advocaten 3. Kinderen worden gehoord (iig ≥12 jr) Eventueel: 1. Mediator 2. Raad voor de Kinderbescherming 3. Bijzonder curator
16
Regio Gooi en Vechtstreek
Ouderschapsplan = verplicht indien er minderjarige kinderen zijn en gezamenlijk gezag. a. Verdeling zorg- en opvoedtaken b. Informatie en consultatieplicht c. Kosten van verzorging en opvoeding (kinderalimentatie)
17
Regio Gooi en Vechtstreek
ECHTSCHEIDINGSPROCEDURE OUDERSCHAPSPLAN 1. Sinds 2009 2. Aantal procedures dat ouders voeren, is niet verminderd 3. Aanwijzingen dat het verplichte ouderschapsplan juist contra-productief werkt 4. Misvattingen over beginsel ‘gelijkwaardig ouderschap’ 5. Het is niet afdwingbaar
18
Regio Gooi en Vechtstreek
Co-ouderschap 1. Geen wettelijk begrip 2. 50-50 afspraak waarbij zorgtaken en financiën zoveel mogelijk verdeeld worden 3. Exacte invulling is aan ouders 4. Belang goede communicatie
19
Regio Gooi en Vechtstreek
OMGANG Uitgangspunt: kind heeft omgang met beide ouders Afwijkingen (samengevat): 1. Ernstig nadelig voor het kind 2. Ouder niet in staat tot omgang 3. Kind ≥ 12 jaar: ernstige bezwaren tegen omgang Let op: beslissing over omgang ligt in beginsel bij ouders!
20
Regio Gooi en Vechtstreek
OMGANG Kanteling in rechtspraak:
Uitspraak Hoge Raad 19 dec 2013: Als een ouder geen goede redenen heeft voor obstructie omgang, dient rechter alle gepaste maatregelen te nemen om die ouder toch tot omgang te bewegen Bijvoorbeeld: Begeleiding door derden Opschorten alimentatie Boetebeding Dwangsom Lijfsdwang Kinderbeschermingsmaatregel Wijziging gezag of hoofdverblijfplaats kind. 21
Regio Gooi en Vechtstreek
TUSSENSTAP: JURIDISCH OUDERSCHAP 1. Biologische ouder ≠ juridisch ouder 2. Voor de wet zijn alleen juridische ouders relevant. 3. Moeder is de vrouw: a. uit wie het kind is geboren b. Die het kind heeft geadopteerd 4. Vader is de man die: a. Getrouwd is met de moeder ttv geboorte b. Een vaderloos kind erkent c. Door de rechter als vader is aangewezen d. Het kind heeft geadopteerd. 22
Regio Gooi en Vechtstreek
TUSSENSTAP: JURIDISCH OUDERSCHAP Gevolgen ouderschap: -
23
Belanghebbend in zaken die het kind betreffen; Familienaam; Erfenis; Nationaliteit; Onderhoudsplicht.
Regio Gooi en Vechtstreek
GEZAG Zeggenschap over kinderen is te onderscheiden in: -
24
gezag: door ouders voogdij: door niet-ouders, bijvoorbeeld na overlijden of beëindiging ouderlijk gezag let op nieuwe partners: kunnen ook gezag krijgen
Regio Gooi en Vechtstreek
GEZAG Wat de wet zegt over gezag: - Plicht en recht van de ouder om zijn kind te verzorgen en op te voeden - Plicht van de ouder om de ontwikkeling van de banden van het kind met de andere ouder, te bevorderen In de praktijk: - Bepalen woon- of verblijfplaats - Beslissen over medische behandelingen - Beslissen over schoolinschrijving - Bewind over vermogen en vertegenwoordigen in procedures Rechter kan knoop doorhakken.
Overige beslissingen: Onduidelijk. Verzorgende ouder beslist over dagelijkse zaken. 25
Regio Gooi en Vechtstreek
GEZAG 1. Gehuwde ouders: gezamenlijk gezag 2. Echtscheiding: uitgangspunt is dat gezamenlijk gezag blijft 3. Ongehuwde ouders: handeling ouders vereist voor verkrijgen gezag door vader of duo-moeder 4. Verbreken relatie ongetrouwde ouders: geen effect op gezag, tenzij procedure mbt gezag
26
Regio Gooi en Vechtstreek
GEZAG Gezag tijdens relatie
Gezag na verbreken relatie
Gehuwde ouders
Beiden van rechtswege
Beiden, tenzij ‘klem’
Ongehuwde ouders
- Moeder van rechtswege gezag - Vader uitsluitend na aanvraag
Oude situatie blijft in stand, tenzij rechter om uitspraak wordt gevraagd (klemcriterium)
27
Regio Gooi en Vechtstreek
GEZAG Geen gezamenlijk gezag, indien: - Onaanvaardbaar risico dat kind klem of verloren raakt tussen de ouders (‘klem-criterium’), of: - Anderszins in het belang van het kind noodzakelijk
28
Regio Gooi en Vechtstreek
GEZAG Wanneer risico dat kind klem of verloren raakt? 1. Geen of slechts zeer moeizame communicatie 2. Blokkeren beslissingen 3. Kinderen belast met de strijd 4. Tijdsverloop/ ontwikkeling Let op: afweging van geval tot geval!
29
Regio Gooi en Vechtstreek
GEZAG Rechten van de ouder zonder gezag: -
30
Omgang met zijn kind (ook een plicht); Recht op informatie (hoofdzaken); Recht op consultatie bij belangrijke beslissingen
Regio Gooi en Vechtstreek
GEZAG Gezag
Recht op informatie
Recht op inzage of afschrift
Beslissings-bevoegd
Gehuwd/geregistr.partnerschap op moment van geboorte
ja
ja, volledig
ja
ja
Gescheiden gezagdragende ouders
ja
ja, volledig
ja
ja
Gescheiden ouder zonder gezag
nee
beperkt, over gewichtige zaken
nee
nee
Pleegouders
nee
voor zover nodig voor de verzorging
nee
nee
Gezinsvoogd
nee*
voor zover nodig voor begeleiding
nee
gedeeltelijk
Stiefouders
soms
nee (wel in geval van gezag)
nee (wel in geval van gezag)
nee (wel in geval van gezag)
Adoptiefouders
ja
ja
ja
ja
Voogd
ja**
ja, volledig
ja
ja
* Als de rechter een gezinsvoogd heeft benoemd, behouden ouders hun gezag, maar dienen zij wel over belangrijke zaken te overleggen met de gezinsvoogd. Dit verandert als de rechter ook een ‘machtiging uithuisplaatsing’ afgeeft: in dat geval beslist de gezinsvoogd (en niet langer de ouders) over de verblijfsplaats van het kind. Ook kan in dat geval door de rechter aan de gezinsvoogd de bevoegdheid worden gegeven om het kind op een school in te schrijven, toestemming te geven voor een medische behandeling of een verblijfsvergunning aan te vragen.
31
** Indien er een voogd is, hebben de ouders in het geheel geen zeggenschap meer over hun kind en beslist Regio Gooi de voogd overen alleVechtstreek zaken m.b.t. het kind.
GEZAG - LEEFTIJDEN WGBO en Jeugdwet: Wie beslist over behandeling 0 tm 11 (=12 min)
Ouder(s) met gezag
12 tm 15 (= 12-16)
Kind én ouder(s) met gezag 2 uitz tav toestemming ouder(s): - Ernstig nadeel kind voorkomen - Kind blijft behandeling weloverwogen wensen
16 jr en ouder (16+)
Kind
Let op tav de Jeugdwet: voor de aanvraag van jeugdhulp is dit niet wettelijk geregeld. Analoge toepassing. 32
Regio Gooi en Vechtstreek
PAUZE
33
Regio Gooi en Vechtstreek
Vragen in de uitvoeringspraktijk
Jeugd en Gezin: Catelijne van der Hoeven Mail:
[email protected] Tel: 06 227 37 502 / 035 692 6272 Consulenten uitvoeringsdiensten: Maartje Vinke Mail:
[email protected] Tel: 06 109 59 113 / 035 692 6433 34
Regio Gooi en Vechtstreek