Totale heupprothese Tips voor thuis en meest gestelde vragen
Afdeling Orthopedie
Tips voor thuis • Zorg dat u, voor u wordt opgenomen in het ziekenhuis, elleboogkrukken in huis heeft en neem deze mee op de dag van opname. • Een helping-hand, een lange grijptang, zorgt ervoor dat u niet hoeft te bukken als u iets heeft laten vallen. Het uit de kom raken van uw heupprothese wordt op deze wijze voorkomen. • Bij de thuiszorgwinkel kunt u informatie krijgen over onder meer de helping-hand (grijptang), elastische veters, toiletverhogers maar ook over het lenen van elleboogkrukken. • Als u een heupprothese geplaatst krijgt, wordt u geadviseerd de eerste 6 weken na de ingreep op uw rug te slapen. Bereidt u zich daar vóór de opname al op voor, zodat u hier al wat aan gewend bent. Indien dit absoluut onmogelijk is, zult u met een kussen tussen de benen op de geopereerde zij moeten slapen. • Ga na of u voor de eerste week na terugkeer uit het ziekenhuis voldoende boodschappen in huis heeft. Vries bijvoorbeeld maaltijden van te-
voren in en haal zonodig lang houdbare producten in huis. • Ga na of u een lange schoenlepel in huis heeft. Indien u een heupprothese geplaatst zal krijgen mag u na de ingreep namelijk geruime tijd niet bukken. Een lange schoenlepel helpt u bij het aandoen van de schoenen. • Elastische schoenveters zorgen ervoor dat u niet hoeft te bukken om de veters te strikken of de schoenen uit te doen. U kunt overigens het best stevige instapschoenen dragen. • Een toiletverhoger zorgt ervoor dat u niet te ver door de knieën buigt, zodat ook hier de kans op het uit de kom raken van uw heupprothese wordt verkleind. • Werk los liggende draden en kabels weg en haal eventuele losse vloerkleedjes in huis tijdelijk weg, zodat u niet de kans loopt erover te struikelen in huis. Antislipmatten helpen voorkomen dat u uitglijdt in bijvoorbeeld de badkamer. De kans dat u valt en er een luxatie optreedt of u een breuk oploopt rondom uw heupprothese wordt op deze wijze verkleind.
• Indien u huisdieren heeft die intensieve verzorging vragen, bespreek dan vóór de opname hoe deze verzorging gedurende uw opname en de eerste periode na thuiskomst kan worden voortgezet. • Indien u in de eerste 12 maanden een bezoek aan de tandarts en mondhygiënist brengt, meld dan van tevoren dat u een heupprothese heeft gekregen. Indien een ingreep aan uw kaken en/of tanden nodig is vanwege een gebitsontsteking, loopt u namelijk een minimaal risico op een infectie bij uw nieuwe heupprothese. De tandarts kan u, om dit te voorkomen, een antibioticakuur voorschrijven.
10 Meest gestelde vragen 1. Hoe lang zal mijn heup pijnlijk blijven? De pijn na het plaatsen van een heupprothese wordt geleidelijk aan minder, beginnend ongeveer 2 weken na de operatie. 3 tot 4 maanden na de operatie treedt een aanzienlijke verbetering op. Soms voelt men een doffe pijn na lange wandelingen; dit gevoel kan optreden tot ongeveer 12 maanden na de
ingreep. “Startpijn” (pijn bij de eerste paar stappen na het opstaan) kan nog een poosje aanhouden. Dit pijnlijke gevoel verbetert zonder behandeling. Het betekent niet dat de prothese niet goed functioneert of loszit! 2. Hoe lang blijft mijn been dik? De zwelling vermindert meestal gedurende de eerste weken na ontslag. Het dik worden zal verminderen door geregeld over dag, de benen hoog te leggen. De zwelling is over het algemeen ’s avonds het grootst en neemt af wanneer u goed de oefeningen blijft doen. 3 Hoe vaak moet ik oefenen en hoe weet ik dat ik teveel geoefend heb? Drie keer per dag 10 minuten oefenen is voldoende. Dagelijks één uur of twee keer een half uur helemaal platgestrekt op de rug liggen. Voer de oefeningen serieus uit, maar overdrijf het niet! Bij teveel oefenen ontstaat meer pijn of een onnodig dik been. 4. Wanneer mag ik weer gaan fietsen en autorijden? Als u voor de operatie ook regelmatig fietste, mag u zes weken na
de operatie weer gaan fietsen. U moet wel weer voldoende controle over uw been hebben. Gebruik bij voorkeur een damesfiets vanwege de lage instap. U moet wel soepel fietsen zonder grote kracht of inspanning. Autorijden is een individuele aangelegenheid. Als u voldoende controle heeft over uw geopereerde been kunt u na 8 weken weer gaan autorijden. Het is niet verstandig om te rijden wanneer u nog pijnmedicatie slikt. Raadpleeg uw arts om te vragen wanneer het verstandig is met autorijden te beginnen en raadpleeg ook de polisvoorwaarden van uw verzekeringsmaatschappij.
5. Wanneer mag ik weer gaan douchen en in bad? U mag meteen na de operatie weer gaan douchen. Een bad nemen wordt de eerste 6 weken afgeraden in verband met luxatie gevaar (dit is het uit de kom raken van het heupgewricht). 6. Wanneer mag ik weer trappen lopen? Het is belangrijk dat de verpleegkundigen en de fysiotherapeut weten dat u trappen moet lopen wanneer u weer thuis bent. Tijdens de
opname in het ziekenhuis zal het trappen lopen voldoende met u worden geoefend, zodat dit thuis geen problemen oplevert. 7. Wanneer mag ik weer op mijn zij slapen? Het is erg belangrijk dat u de eerste 6 weken op uw rug slaapt. Na 6 weken mag u op uw gezonde zij slapen met een kussen tussen uw benen. U mag wel binnen 6 weken op de geopereerde zijde slapen als de wondpijn dat toelaat. 8. Hoe verzorg ik mijn wond? De wond moet schoon en droog blijven. De huid rondom de hechtingen of krammen kan er wat rood of geïrriteerd uit zien. Wanneer de hechtingen of krammen verwijderd zijn (na ongeveer 2 weken) zal deze roodheid langzamerhand afnemen. Wanneer het wondgebied gezwollen, rood wordt of er komt vocht uit, is het verstandig contact op te nemen met uw behandelend arts of nurse practitioner orthopedie. 9. Waar moet ik op letten na de heupoperatie? • Gedurende de eerste 3 maanden na de operatie is het, om luxatie te voorkomen, erg belangrijk dat
•
• •
• •
•
•
• •
•
•
u de volgende leefregels goed in acht neemt. Uw knie niet in de richting van uw neus brengen voorbij de 90o (bijvoorbeeld om uw teen nagels te knippen). Niet bukken vanuit een stoel. Niet met de benen over elkaar zitten. Niet hurken. Niet op een lage stoel of kruk gaan zitten. Niet bukken vanuit een stand met de benen naast elkaar. Er wordt aan u geleerd hoe u iets van de grond kunt rapen met het geopereerde been naar achteren uitgestrekt. Niet op de “gewone manier” de kous en schoen(veters) aantrekken van het geopereerde been. Extreme bewegingen vermijden. In deze periode moeten de benen enigszins gespreid worden gehouden bij het zitten en liggen. Los staan kan en mag, let echter op dat u niet gaat lopen en/ of een draaibeweging maakt. Staan, bijvoorbeeld bij een aanrecht, kan en mag dus. Zwemmen kan en mag na ongeveer 12 weken (overleg met uw arts!).
• Gymnastiek en (beperkt) sporten kan en mag na ± 3 maanden (overleg met uw arts!). • Patiënten met een heupprothese dienen minimaal 6 weken na de operatie een loophulpmiddel gebruiken. • Draag de eerste 3 maanden schoenen die vast aan de voet zitten en een lage brede hak hebben. Vermijdt dus hoge hakken en slippers!
10. Wanneer kan ik weer deelnemen aan het arbeidsproces? Dit kan per patiënt verschillend zijn en vraagt om een individueel advies. Raadpleeg hierover dus uw arts of fysiotherapeut wanneer u uw werk kunt hervatten.
Deze patiënteninformatie is beoordeeld door orthopaedisch chirurgen. Omdat echter geen patiënt hetzelfde is, hoort u van uw eigen specialist wat in ùw geval de juiste behandeling is.
Colofon Dit is een publicatie voor patiënten van het Waterlandziekenhuis Informatie www.waterlandziekenhuis.nl e-mailadres:
[email protected] 14095 april 2014
