TOTAL RESPECT MANAGEMENT
TR³M
Het handboek van de “excellente” manager Een geïntegreerde en systemische methode voor het leiden en managen van organisaties
Peter Blokland & Genserik Reniers
Total Respect Management – Proefversie 1 – Peter Blokland & Genserik Reniers - Augustus 2012
Pagina 1
TOTAL RESPECT MANAGEMENT Het handboek van de “excellente” manager
Een geïntegreerde en systemische methode voor het leiden en managen van organisaties
Voorwoord
7
Inleiding
9
Hoofdstuk 1: Ontstaan en belang van Total Respect Management (TR³M) Maatschappelijke verantwoordelijkheid en respect
12 12 14 15
Michel Albert en het Rijnlandmodel Deepwater Horizon Het tijdperk van samenwerking
De macht van het getal
17 19 20
Ontbossing Beheer van grondstoffen
Excellence en risk management
21 22
Nood aan overtolligheid
Systemisch denken
23 23 24
Systeemwetten Definitie MVO
Mensen en hun logische niveaus
25
Conclusie
28
Hoofdstuk 2: Risico en Risico Management als onderdeel van Total Respect Management Een goed begrip van risico
29
Ethymologie en standaardisatie
29 29 30 31 32
Risico is meer dan een vingerknip van de Goden “Al Zahr” De risico zandloper Definitie van risico (volgens wikipedia in 2011)
Risico en realiteit De ‘risico homeostase theorie’ Het belang van de kwaliteit van je perceptie
De Risk Matrix De ongevallenpiramide
Risicomanagement
33 34 34 36 37
De risicomanager
39 40 40
Risico nemen en risico lopen
41
Waar ligt je focus?
41
Crisis
Speculatieve en pure risico’s Definitie van risico (volgens ISO 31000)
41 42
De dubbele risk matrix
45
Risico is cumulatief en onzekerheid kan gemanaged worden
46
Total Respect Management – Proefversie 1 – Peter Blokland & Genserik Reniers - Augustus 2012
Pagina 2
Laagfrequente hooggevolgen ongevallen en hun kost
Voor wie is het risico? Een verhaal van een emmer stenen.
De relatie tussen risico nemen en risico lopen verder verdiept Risico en veiligheid
48 49 49 53 53
De positieve component van Risico, doelen bepalen, nastreven en behalen
55
Risico, Creativiteit en Innovatie
55 55 56 57
Scenariodenken Definitie van innovatie (volgens wikipedia in 2011) De blauwe oceaan
Innoveren en risicomanagement Quote Walt Disney
58 59
De Disney Strategie
60
De negatieve component van Risico, gevaren, fouten en tekortkomingen ontdekken
63
De "common cause" analyse
63 63 64
Quote Lord Kelvin Performance Management
De SWOT analyse – Strategisch innoveren Veiligheid of beveiliging een hefboom voor het corporate beleid Strategisch Innoveren
66 67 68
De “What if?” methode
70
De “Six Thinking Hats” van Edward De Bono
72
De Cause & Effect methode of ook FMEA (Failure Mode & Effect Analysis)
74 74 76
Drie essentiële concepten FMEA en MVO
Modellen die Total Respect Management ondersteunen
78
Cynefin model & Complexiteit: een systemische en holistische benadering
78
Model van Reason en 3 – 4 – 7 M
81 82
Componenten van een veiligheidscultuur
De “SAFETY CIRCLE”
83
Conclusie
85
Hoofdstuk 3: Resultaat en excellence als onderdeel van Total Respect Management (TR³M) Excellence als resultaat
86
Een evolutie naar “Excellence” en steeds betere resultaten
86 86 87
Definitie van “result” Een reflectie over excellence
De historische evolutie van excellence Kwaliteitsmanagement Excellente ondernemingen
90 91 92
Excellence en de perceptie van de klant
93
De zeven kenmerken van excellence
94
Total Respect Management – Proefversie 1 – Peter Blokland & Genserik Reniers - Augustus 2012
Pagina 3
Het BYAZ excellence score diagram
97
De TR³M definities van de excellence eigenschappen
99
Excellence als proces
100
Het KARAF model
100 100 101 105
Wat is het KARAF model? Het KARAF model – Hoe is het ontstaan? Het KARAF model ontleed
Attitude en Realiteit De gevolgtrekkingenladder
105 107 109 109 109 110 110 111 112 112 113 113 113 114
Het KISS principe
Kennis Een anekdote over kennis Kennismanagement
Actie Risicocommunicatie
Resultaat Performantie maatstaven
Analyse Feedback 7 eigenschappen van het KARAF model Een “object-georiënteerd concept of ontwerp”
Het KARAF proces
KARAF & PDCA
116 117 117 117 118 119 119 119 120 121
Conclusie
122
Het KARAF proces uitgelegd De kwaliteit van je perceptie Kennis Actie Resultaat Analyse Feedback Verandering in organisaties
Hoofdstuk 4: Respect en (zelf)leiderschap als onderdeel van Total Respect Management Respect en leiderschap
123
Respect?
123 123
Het lot van de drie P’s
De niveaus van verantwoordelijkheid De essentie van leiderschap
Attitude & Leiderschap Definitie van leiderschap ‘Management By Walking Around’
Leiderschap? Vrouwen en testosteron
Zelfleiderschap De kostprijs van een gebrek aan vertrouwen De speltheorie
Het ontwikkelen van leiderschap Total Respect Management – Proefversie 1 – Peter Blokland & Genserik Reniers - Augustus 2012
125 126 128 128 128 130 130 133 133 134 136
Pagina 4
Werkt teamwerk? De 10 geboden voor excellent (zelf)leiderschap
137 138
Een systemische benadering voor succesvol ondernemen
140
Gealigneerd leiderschap
140
Leiderschap en de logische niveaus
142 144
Het individu vergeleken met een organisatie
Leiderschap en een lange termijn visie Dienend leiderschap
145 146
Total Respect Management & Spiral Dynamics
147
Total Respect Management en het Bewust Bijdragend Bedrijf
151
Conclusie - De doelbewuste organisatie
153
Hoofdstuk 5: Total Respect Management (TR³M) – Een systemische aanpak “Mens sana in corpore sano”! Organisaties als levende organismen Een verhaal over bier, bonussen en respect Optimaal werkende organisaties Het verhaal van de berg
154 158 158 160 161
Organisatie in balans
169
Het “organisational alignment” model
169 169
Divide et impera
Het strategisch niveau Covey en een cultuur van vertrouwen Interviews en inzichten Interview Geert Verachtert – CEO Philips Belgium
Het tactisch – operationeel niveau Het Drielagen-Businessmodel van Houtgraaf en Bekkers
Het uitvoerend – operationeel niveau Michael Porter
Structuren van organisaties Organisatievormen
Conclusie
171 171 174 175 177 178 179 181 182 183 186
Hoofdstuk 6: Van een organisatie in balans naar een excellente organisatie “Good to Great”
187
Leiderschap
187 189 189
LaoTsu Interview Jan Bossuyt – Voorzitter RvB Boss Paints
Medewerkers Hiërarchie en bureaucratie
Confronteer de naakte feiten
Total Respect Management – Proefversie 1 – Peter Blokland & Genserik Reniers - Augustus 2012
192 193 195
Pagina 5
De egel strategie Built to Last
197 199
Een cultuur van (Zelf)discipline
200
Technologie
202 203
Michael Porter en technologie
Het vliegwiel en de doemspiraal TR³M helpt je prioriteiten stellen
De drie hoofdprincipes van Total Respect Management
204 205 206
Principe 1 – “Respect the People” Respecteer mensen en ontwikkel hun (zelf)leiderschap Interview Jo Notaerts – CEO Weishaupt Belgium Het zaadje en de zonnebloem
207 207 209
Principe 2 – “Respect the Profit” Respecteer je organisatie en verhoog haar waarde voor de maatschappij in zijn geheel Interview Benny Smets – Gedelegeerd bestuurder NINATRANS
211 212
Principe 3 – “Respect the Planet” Respecteer je omgeving en zorg voor duurzaamheid De essentie uit “Onze planeet, onze stakeholder” (Frank Coenen – CEO Tessenderlo Group)
214 214
De 12 Vooronderstellingen van Total Respect Management
216
Definitie van Total Respect Management – TR³M
217
De ISO 31000 principes omgezet naar TR³M
219 219
Total Respect Management en ISO 26000 / ISO 31000
Conclusie
221
Hoofdstuk 7: TR³M in de praktijk Het Total Respect Management Framework
222
Een blok Zwitserse kaas
222
Een plakje kaas
225
Zeven hoofdprocessen
226
De drie pijlers van TR³M
227 228
Respect & Leiderschap VISIE MISSIE IDENTITEIT WAARDEN & OVERTUIGINGEN COMPETENTIES GEDRAG OMGEVING & CONTEXT
Risico & Management
231
OPEN HOUDING BEPAAL DE CONTEXT RISICO IDENTIFICATIE RISICO ANALYSE RISICO EVALUATIE RISICO AANPAK MONITOR & REVIEW
Total Respect Management – Proefversie 1 – Peter Blokland & Genserik Reniers - Augustus 2012
Pagina 6
Resultaat & Excellence
234
ATTITUDE REALITEIT KENNIS ACTIE RESULTAAT ANALYSE FEEDBACK
De inbreng, de transformatie, het toevoegen en verdelen van waarde in je organisatie Waarde input
238 239
KAPITAAL & FINANCIERING WERKINGSMIDDELEN MAN (en VROUW) KRACHT GRONDSTOFFEN & ENERGIE VORMING & ONDERZOEK MARKETING & PUBLICITEIT VERZEKERINGEN & IE (INTELLECTUEEL EIGENDOM)
Het verwerken en toevoegen van waarde
243
KWALITEIT VEILIGHEID EFFECTIVITEIT EFFICIËNTIE PRODUCTIVITEIT ERGONOMIE ECOLOGIE
Output & Stakeholders
247
BEDRIJF / ORGANISATIE MEDEWERKERS KLANTEN CONCURRENTEN & COLLEGA’S LEVERANCIERS AANDEELHOUDERS OMGEVING / OVERHEID
Communicatie
250
Hulpmiddelen bij het toepassen van het TR³M framework
251
DRIE NIVEAUS STRATEGIE & CULTUUR SPIRAL DYNAMICS RISICO MANAGEMENT TECHNIEKEN 7M 7D
251 251 252 252 252 253
Conclusie
255
Eindconclusie
256
Appendix 1 – Lijst met figuren
257
Total Respect Management – Proefversie 1 – Peter Blokland & Genserik Reniers - Augustus 2012
Pagina 7
