Toezichtvisie, toezicht- en toetsingskader
TOEZICHTSVISIE TOEZICHT- EN TOETSINGSKADER
FidesWonen
Versie 1.0
Sommelsdijk, 10 november 2015
1
Toezichtvisie, toezicht- en toetsingskader
A. ALGEMEEN 1. Omgeving 1.1 FidesWonen FidesWonen is een wooncorporatie met ongeveer 2.350 woningen en is actief in de gemeenten GoereeOverflakkee (± 48.000 inwoners). De woningen van FidesWonen staan in de volgende dorpskernen of buurtschappen: Achthuizen, Den Bommel, Dirksland, Herkingen, Melissant, Middelharnis, Ooltgensplaat Sommelsdijk en Zuidzijde. De gemeente Goeree-Overflakkee wordt komende jaren geconfronteerd met een andere samenstelling van de bevolking: het aandeel ouderen en mede daardoor het aandeel een- en tweepersoonshuishoudens groeit. Verder is de gemeente Goeree-Overflakkee door de overheid getypeerd als anticipeerregio wat zoveel betekend dat rekening moet worden gehouden met (een geringe) krimp. De gemeente Goeree-Overflakkee werkt door branding en marketing hard aan het imago van het eiland Goeree-Overflakkee. Dit lijkt volgens het college van B&W vruchten af te werpen en een mogelijke krimp van het aantal inwoners om te buigen naar een (kleine) groei. 2. Organisatie 2.1 Oorsprong De vereniging FidesWonen is in november 2011 voortgekomen uit een juridische fusie van Woningbouwvereniging Dirksland, Bouwvereniging Sommelsdijk en Woningbouwvereniging Den Bommel. Deze corporaties zijn jaren actief geweest op dit mooie eiland en hun vroegste historie gaat terug naar 1916. 2.2. De organisatie Woningcorporatie FidesWonen wordt bestuurd door één directeur-bestuurder, de heer Gert-Jan van der Valk, onder toezicht van een Raad van Commissarissen. 2.3. Kernwaarden, missie en visie FidesWonen In 2012 zijn, samen met de organisatie de kernwaarden, missie en visie van FidesWonen vastgesteld. Kernwaarden van FidesWonen: - Betrouwbaar - Menselijke maat in wonen / huisvesting - Eenvoudig en doelmatig - Modern vakmanschap - Dynamisch en duurzaam - Laagdrempelig en transparant De missie van FidesWonen (waar we voor gaan, onze “drive”): Wij bieden zekerheid in wonen op Goeree-Overflakkee, primair voor mensen die daar zelf onvoldoende in kunnen voorzien.
2
Toezichtvisie, toezicht- en toetsingskader
B. TOEZICHTSVISIE Inleiding Met invoering van de herzieningswet toegelaten instellingen per 1 juli 2015 en de nieuwe governancecode woningcorporaties per 1 mei 2015, is het ‘speelveld’ voor woningcorporaties sterk veranderd. Onderdeel hiervan zijn nieuwe kaders voor het interne toezicht. In de woningwet staat dat de commissarissen zich bij de vervulling van hun taak richten naar het belang van de corporatie, naar het te behartigen maatschappelijk belang en naar het belang van de betrokken belanghebbenden. Deze drie belangen kunnen echter door elk lid van de Raad van Commissarissen verschillend geïnterpreteerd worden en de drie belangen kunnen tegengesteld aan elkaar zijn. Van belang is daarom, als Raad van Commissarissen en directeur-bestuurder, om hierover met elkaar het gesprek te voeren en tot een gedeelde visie te komen. Als Raad van Commissarissen en directeur-bestuurder van FidesWonen verwoorden wij in deze toezichtvisie, onze visie op toezicht en de gewenste ontwikkeling op termijn. Hiermee geven we tevens invulling aan bepaling 1.1 uit de governancecode woningcorporaties: ‘bestuur en RvC hebben een visie op besturen en toezicht houden’. Onze rollen De Raad van Commissarissen van FidesWonen houdt toezicht op het functioneren en presteren van de organisatie, treedt op als werkgever voor de directeur-bestuurder, en staat het de directeur-bestuur met raad terzijde. De directeur-bestuurder is verantwoordelijk voor het functioneren en presteren van de organisatie en legt daarover intern verantwoording af aan de Raad van Commissarissen. Ook is de directeurbestuurder verantwoordelijk voor de externe verantwoording aan instanties die daartoe wettelijk of maatschappelijk gelegitimeerd zijn. De Raad van Commissarissen functioneert vanuit een maatschappelijk perspectief en ziet erop toe dat de maatschappelijk gewenste doelen van de corporatie worden behaald. Een gezonde bedrijfsvoering is daarbij een voorwaarde. De raad wil naast haar toezichthoudende taak en haar rol als werkgever en klankbord, ook waarde toevoegen aan het functioneren van FidesWonen door relevante vraagstukken uit de samenleving te agenderen. We vinden het belangrijk dat de toezichthoudende rol van de Raad van Commissarissen wordt ingevuld vanuit vertrouwen. Op deze manier ontstaat er een natuurlijke afstand tussen de raad, bestuurder en organisatie, waardoor iedereen de ruimte heeft om zijn functie goed in te vullen. Uiteraard kunnen zich momenten of situaties voordoen dat deze afstand niet gewenst is. De raad acteert dan niet alleen volgend maar ook proactief, als zij daar reden toe ziet en met respect voor de bestuurlijke verantwoordelijkheid van de directeur-bestuurder. Met het oog op een goede samenwerking tussen bestuur en RvC, hanteert de raad een positief kritische houding. De raad kan daarmee de luis in de pels zijn, maar doet dit op een toon die constructief is richting de directeur-bestuurder. Een goed samenspel tussen de directeur-bestuurder en Raad van Commissarissen betekent ook goed tegenspel.
3
Toezichtvisie, toezicht- en toetsingskader
Naast de rol als toezichthouder, fungeert de raad van commissarissen als klankbord voor de bestuurder en organisatie. Dit komt onder andere tot uiting in de betrokkenheid bij strategieontwikkeling, maar bijvoorbeeld ook door het voorleggen en ‘spiegelen’ van diverse (beleids-)vraagstukken. De Raad van Commissarissen kan met een frisse blik naar situaties kijken en op basis daarvan met advies, suggestie of opmerking komen. De derde rol van de Raad van Commissarissen is die van werkgever van de bestuurder. De Renumeratiecommissie is hiervoor in basis verantwoordelijk en rapporteert hierover aan de voltallige RvC. Toegevoegde waarde RvC Als Raad van Commissarissen vinden we het niet alleen van belang om invulling te geven aan onze rollen, maar willen we ook nadrukkelijk stil staan bij onze eigen meerwaarde voor FidesWonen. Mede gelet op het veranderde speelveld voor woningcorporaties en de ontwikkelingen in onze maatschappij (lokaal en landelijk). De RvC van FidesWonen ziet, in de relatie met de bestuurder en organisatie, als haar meerwaarde: Het bieden van nieuwe perspectieven; Vanuit verschillende achtergronden is de raad in staat om vanuit andere perspectieven vraagstukken te bezien en hierover vragen te stellen of opmerkingen te plaatsen. Dekking en borging bestuur en beleid; Er voor waken dat de bijdrage aan doelstellingen ten behoeve van huurders voldoende zijn geborgd bij het bestuur en in het beleid van FidesWonen. Aanjaagfunctie lerend vermogen en maatschappelijk rendement; De RvC stimuleert het lerend vermogen binnen de organisatie, evenals het nastreven van maatschappelijk rendement. Buiten naar binnen brengen; Als relatieve buitenstaander brengt de raad externe ontwikkelingen, maar ook kennis en ‘lessen’ uit andere sectoren in. Bijdrage legitimatie van huurders en stakeholders; De RvC staat in verbinding met huurders en stakeholders, zoekt hen actief op en brengt de input en vraagstukken van hen in. Bijdrage leveren aan de maatschappelijke doelstelling; De raad houdt een scherp oog op de kerntaak van FidesWonen en draagt actief bij aan het realiseren van deze doelstelling. Rand voorwaardelijk: jaarcyclus en functieprofielen Jaarlijks wordt in afstemming tussen de directeur-bestuurder en de Raad van Commissarissen een duidelijke jaarcyclus en vergader agenda opgesteld. Dit geeft zowel voor de raad als de organisatie duidelijkheid over de thema’s waar dat jaar specifiek aandacht voor is. Daarnaast worden er jaarlijks afspraken gemaakt tussen de directeur-bestuurder en de Renumeratiecommissie over de doelstellingen en prestatieafspraken voor dat jaar.
4
Toezichtvisie, toezicht- en toetsingskader
Voor goed toezicht is het van belang dat er functieprofielen zijn die aansluiten bij de situatie van FidesWonen (organisatieontwikkeling) en de eisen die vanuit wet- en regelgeving ten aanzien van toezicht worden gesteld. Het regelmatig herijken van de profielen is dan ook een voorwaarde. Daartoe dient onder andere (de wettelijk verplichte) zelfevaluatie. Toezichtvisie is een levend document Deze toezichtvisie is opgesteld met de huidige kennis en ideeën op goed toezicht. Interne en/of externe veranderingen en opgedane inzichten zijn van invloed op de toezichtvisie. Deze toezichtvisie is dan ook een ‘levend’ document en wordt regelmatig herijkt. De zelfevaluatie van de RvC is hiervoor een natuurlijk moment.
5
FidesWonen; toezicht- en toetsingskader en beleid- en handelingskader Missie, visie en kernwaarden Missie:
Visie:
Kernwaarden:
Kerncompetenties:
Wij bieden op duurzame wijze zekerheid in wonen op Goeree-Overflakkee, primair voor mensen die daar zelf onvoldoende in kunnen voorzien.
- Wij zijn een betrouwbare wooncorporatie op Goeree-Overflakkee die zich richt op diverse doelgroepen die onvoldoende in staat zijn in de eigen woonwensen te voorzien. - Wij staan daarbij midden in de samenleving. - Wij dragen vanuit een dynamische werkwijze zorg voor huisvesting op maat. - Rekening houdend met een continu veranderende maatschappelijke omgeving. - Wij investeren in een duurzame woon- en leefomgeving, met eenvoud en doelmatigheid, vanuit modern vakmanschap. - Wij zijn laagdrempelig en transparant, waarbij in ons handelen de menselijke maat centraal staat. - Wij zijn aanspreekbaar op waar wij voor staan.
- Betrouwbaar - Menselijke maat - Eenvoudig en doelmatig - Modern vakmanschap - Dynamisch en duurzaam - Laagdrempelig en transparant
- Eigenaarschap - Klantgerichtheid - Samenwerken - Zelfontwikkeling
Motto: Meer dan een huis
Governance Uitgangspunten Governance: Verantwoording afleggen over gevoerde beleid Goedkeuren van besluiten van het Bestuur Toezicht houden op het beleid Goedkeuren van nieuw beleid Waarborgen van de juiste maatschappelijk koers Waarborgen van de continuïteit Toetsen van de volledigheid en actualiteit van toezicht- en toetsingkader Professionalisering van FidesWonen
Ambities en doelstellingen
Extern toezichtskader:
Intern toezichtskader:
Nieuwe woningwet; “herzieningswet toegelaten instellingen volkshuisvesting” BTIV; “besluit toegelaten instellingen volkshuisvesting 2015” (BBSH voorheen) Aedescode Governancecode Woningcorporaties Overige wet- en regelgeving; “WNT, huurrecht, overlegwet, klachtenreglement” Normen vanuit Autoriteit Woningcorporaties (voorheen CFV) Normen vanuit Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) Prestatieafspraken Gemeente Goeree-Overflakkee CAO Woondiensten
Statuten Organogram Huishoudelijk reglement Ledenraad Bestuurs- en directiestatuut Reglement Raad van Commissarissen Profielschets Raad van Commissarissen Reglement auditcommissie Reglement remuneratiecommissie Samenwerkingsovereenkomst huurdersorganisaties Klokkenluidersregeling Integriteits- en gedragscode Sociaal statuut sloopwoningen
KPI / norm
Documenten
Volkshuisvestelijk Samen met huurders, bewoners en partners werken wij aan kernen waar het prettig wonen is Wij bieden samen met partners onze huurders zo lang mogelijk een thuis in eigen huis Wij anticiperen op de veranderende vraag naar woningen op Goeree-Overflakkee
Wij zijn actief in gesprek met bewoners en partners van kernen en dragen vanuit een gezamenlijk beeld van de toekomst bij aan prettig wonen Meepraten over een toekomst visie / plan per kern In 2017 is het aantal woningen dat geschikt is voor ouderen gestegen van 26% naar 29% van ons bezit
Ondernemingsplan SVB Huurbeleid
Woonvormen in 2030: 150 tot 175 appartementen voor 1/2 persoonshuishoudens tot 55 jaar, 750 tot 800 appartementen en grondgebonden woningen voor senioren, 1.350 tot 1.425 eengezinswoningen voor alle huishoudens
Vastgoed Voldoende woningen aanbieden voor de primaire (huishoudinkomen tot € 34.229) en secundaire (huishoudinkomen van € 34.229 tot € 43.000) doelgroep
We kiezen voor duurzaam energiegebruik, met aandacht voor woning en huurder
Onderhoud; beheersbaar maken en reduceren van kosten, met behoud van kwaliteit
In 2030: 2.250 tot 2.400 woningen in het werkgebied verhuren tot € 681,02 115 tot 230 woningen verhuren met een huur tussen € 681,02 en € 850,00 Huurniveaus in 2030: 5%-10% verhuren met een huur tot € 374,44 60%-65% verhuren met een huur tussen € 374,44 en € 573,34 20%-25% verhuren met een huur tussen € 573,34 en € 681,02 5%-10% verhuren met een huur tussen € 681,02 en € 850,00 Verkoopambitie: 15 woningen per jaar t/m 2018, daarna 8 per jaar. We behalen een gemiddelde EI index van 1,25 over het totale woningbezit in 2021 In 2016 heeft minimaal 55% van onze woningen een A-,B- of C-label. In 2025 is dit gestegen naar 85% Voor nieuwbouw volgen we de vigerende wet- en regelgeving op het gebied van energieprestatie van gebouwen
Ondernemingsplan SVB Huurbeleid Onderhoudsbeleid Duurzaamheidsbeleid Begroting 2015
3 kwaliteitsniveaus (basis, instandhouding, sloop); aansluitend op gemaakte keuzes in het SVB
Financieel Waarborgen financiële continuïteit; efficiënt en effectief
Het relatieve renterisico (per 12 maanden voortschrijdend) mag maximaal 15% van het saldo uitstaande leningen bedragen in enig jaar Norm/doelstelling voor bedrijfslasten?
Financiële continuïteit -> voldoen aan eigen normeringen (op basis van externe normeringen WSW/CFV)
Solvabiliteit: minimaal 20% (waardering bedrijfswaarde) ICR: minimaal 1,4 DSCR: minimaal 1,0 Direct rendement: minimaal 4,0% Loan-to-value: maximaal 75% Vanuit de exploitatiekasstroom voldoen aan de rente en een fictieve aflossing van minimaal 2% op de leningportefeuille Niet meer dan 50% van de WOZ-waarde van het bezit is met vreemd vermogen gefinancierd DAEB (nieuwbouw huur, aankoop huur, herstructurering): 2,4% – 3,9% Niet-DAEB (nieuwbouw huur, aankoop huur, herstructurering, nieuwbouw koop): 5,4% - 6,4%
Rendementeisen nieuwe investeringen (IRR)
Ondernemingsplan Investeringsstatuut Treasurystatuut Begroting 2015 Reglement Financieel Beheer
Organisatie Ook in 2016 staat de huurder bij ons centraal Risicomanagement
Operationele kerntaken Ontwikkeling kennis en vaardigheden
In 2017 worden wij beoordeeld door onze huurders als een goede verhuurder Huurderstevredenheid ≥ 7,0 1. Identificatie van risico’s 2. Op gestructureerde wijze beoordelen van risico’s 3. Het treffen van beheersingsmaatregelen Monitoring van risico’s op basis van vastgelegde risicovelden en bijbehorend risicoprofiel Mutatieleegstand ≤ 1%, verkoopleegstand ≤ 10, verkopen per jaar ≥ 15, huurachterstand ≤ 1%
Ondernemingsplan Risicomanagement bij FW Beleid deskundigheidsbevordering & opleidingen Begroting 2015 Kerncompetenties & functiegebonden competenties & persoonlijk ontwikkelen opleidingsplan
Het aantal te behalen PE-punten is vastgesteld op: 10 punten per jaar voor leden van de RvC 108 punten voor de directeur-bestuur in 3 jaar Managers: gemiddeld 27 punten per jaar, 81 over 3 jaar Medewerkers: gemiddeld 18 punten per jaar, 54 over 3 jaar
Belanghebbenden Ledenraad Gemeente Goeree-Overflakkee Huurdersverenigingen
Procesafspraken zijn vastgelegd in statuten; belangrijkste opnemen? Aantal keer overleg per jaar? Ledenraad wordt betrokken bij…? Opnemen zodra prestatieafspraken definitief zijn Overleggen periodiek ten minste tweemaal per jaar Uitoefenen gekwalificeerd advies-, informatie- en instemmingsrecht (op vastgelegde onderwerpen in samenwerkingsovereenkomst)
Statuten FidesWonen Prestatieafspraken gemeente GoereeOverflakkee Samenwerkingsovereenkomst FidesWonen, Uw Belang Ons Belang en Woonbelang
9
Toezichtvisie, toezicht- en toetsingskader
10
