Toerisme in perspectief NBTC afdeling Research
Leidschendam
10-7-2012
Inleiding In dit rapport wordt op hoofdlijnen een beeld geschetst van trends en ontwikkelingen in het (internationaal) toerisme en de factoren die daarop van invloed zijn. Daarbij wordt eerst kort ingegaan op ontwikkelingen wereldwijd. Vervolgens wordt nader stilgestaan bij de positie van Nederland. Naast een terugblik op 2011, wordt een groeiverwachting gegeven voor het lopende jaar (2012). Het accent in het rapport ligt op het inkomend toerisme, maar ook het binnenlands toerisme komt kort aan de orde. De volgende update van deze versie wordt eind oktober 2012 gepubliceerd op www.nbtc.nl>Cijfers en trends>Algemene cijfers toerisme. Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen (NBTC) Afdeling Onderzoek Juli 2012
Ontwikkeling wereldwijd toerisme 1000
982
number of arrivals worldwide (x million)
939 898
900
917 882
Het aantal internationale aankomsten in Europa steeg met 6%, waarbij er met name groei was voor Zuid- en Oost-Europa (beide +8%). In WestEuropa, waartoe ook Nederland wordt gerekend door UNWTO, groeide het internationaal toerisme met 3%.
842 797
800 753
700
674
693 673
682
Europe Asia, Pacific America Africa Middle East Total
600
arrivals (x million) 2010 2011 +/474 502 6.0% 205 217 6.1% 150 156 4.2% 50 50 0.2% 60 55 -8.4% 939 982 4.6%
500 2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
Wereldwijd is het toerisme in 2011 met 4,6% gestegen naar 982 miljoen internationale aankomsten.
2010
2011
Bron: UNWTO
Belangrijke verklaringen voor de groei van Europa: sterke groei vanuit BRIC-landen (geldt voor alle Europese landen) verschuiving van Arabische bestemmingsmarkten naar ZuidEuropese bestemmingen. Voor 2012 verwacht UNWTO een groei van het internationaal toerisme met 3 à 4%.
Ontwikkeling inkomend toerisme Nederland Rembrandt 400
11.500
11.008
11.000 10.739
11.299
Vlieg10.883 tax Economische crisis
Floriade
10.500
Het aantal aankomsten in verblijfsrecreatieve accommodaties is ten opzichte van 2010 meer gestegen dan het aantal aankomsten in hotels (+5 versus +3%).
gasten (x 1.000)
9/11 10.000
9.500
9.500
10.104
10.012
10.003
9.921
9.646
9.595 9.181
9.000
8.500
8.000 2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
Het inkomend toerisme van Nederland is over 2011 met bijna 4% gegroeid. Het aantal gasten steeg daarmee naar bijna 11,3 miljoen; een nieuw record.
2010
2011
Bron: CBS
Belangrijke verklaringen voor de groei in 2011: economisch herstel Europa in eerste halfjaar van 2011 (verslechtering, i.c. de eurocrisis, ontstond pas in de tweede helft van het jaar) meer vliegverbindingen naar Schiphol en regionale luchthavens sterke groei vanuit BRIC-landen
Ontwikkeling inkomend toerisme naar land van herkomst (1) Alle accommodaties
gasten (x 1.000)
2000
2008
2009
2010
2011
+/’11/’10
Europa
7.957
8.285
8.146
8.787
9.016
3%
- Duitsland
2.884
2.669
2.744
2.848
2.978
5%
677
1.109
1.172
1.257
1.345
7%
1.838
1.639
1.409
1.556
1.508
-3%
- Frankrijk
512
575
574
669
666
0%
- Zwitserland
144
151
159
179
202
11%
- Italië
374
370
369
443
438
-1%
- Spanje
250
368
351
440
425
-3%
- Denemarken
119
148
135
150
137
-9%
nb
112
101
114
125
10%
89
93
91
102
104
8%
- Finland
41
54
46
52
68
30%
- Rusland
nb
107
101
122
139
21%
- Overig Europa
1.027
890
894
856
881
3%
Intercontinentaal
2.046
1.820
1.775
2.096
2.284
9%
10.003
10.104
9.921 10.883
11.299
4%
- België - Groot-Brittannië
- Zweden -Noorwegen
Totaal
Bron: CBS, bewerking NBTC
In 2011 waren er behoorlijke verschillen naar land van herkomst. De verre herkomstmarkten (+9%) deden het daarbij gemiddeld beter dan de Europese (+3%). Van de top 3 Europese herkomstmarkten lieten België en Duitsland evenals voorgaande jaren groei zien (resp. 7% en 5%). Het aantal Britten dat naar Nederland kwam daalde daarentegen met 3%. Sterkste ‘Europese’ groeiers waren het afgelopen jaar Finland (+30%), Rusland (+21%), Zwitserland (+11%) en Zweden (+10%). De Zuid-Europese herkomstmarkten Spanje en Italië lieten beide een daling zien, mede door de financieeleconomische problemen in deze landen.
Ontwikkeling inkomend toerisme naar land van herkomst (2) Alle accommodaties
Europa Amerika - USA - Canada - Brazilië
gasten (x 1.000) 2000 7.957
2008 8.285
2009 8.146
2010 8.787
2011 9.016
+/’11/’10 3%
1.216 999 97 nb
1.068 800 116 61
1.018 767 104 60
1.223 900 128 85
1.320 946 131 102
8% 6% 3% 21%
Azië - Japan - China (incl. Hong Kong) - India
595 194
556 116
564 100
623 120
691 111
11% -7%
nb nb
130 51
147 50
125 64
154 68
24% 7%
Australië en Oceanië
127
112
110
147
159
8%
Afrika
108
84
84
103
115
11%
9.921 10.883 11.299
4%
Totaal
10.003 10.104
Bron: CBS, bewerking NBTC
De groei van het aantal intercontinentale gasten naar Nederland was het grootst voor China (+24%) en Brazilië (+21%).
Naast deze intercontinentale groeimarkten, lieten alle hiernaast gespecificeerde herkomstregio’s groei zien, met uitzondering van Japan. Het aantal Japanse gasten daalde met 7% ten opzichte van 2010. De daling is met name het gevolg van de natuuren kernramp die het land trof in 2011.
Verwachting inkomend toerisme Nederland 2012 Alle accommodaties Europa - Duitsland - België - Groot-Brittannië - Frankrijk - Zwitserland - Italië - Spanje - Denemarken - Zweden -Noorwegen - Rusland - Overig Europa
gasten (x 1.000) 2011 2012* +/- ’12/’11 9.016 9.075 1% 2.978 3.040 2% 1.345 1.385 3% 1.508 1.490 -1% 666 645 -3% 202 210 3% 438 420 -4% 425 410 -3% 137 140 1% 125 130 4% 104 110 4% 139 150 10% 949 950 0%
Amerika - USA - Canada - Brazilië
1.320 946 131 102
1.380 985 135 120
5% 4% 5% 15%
Azië - Japan - China (incl. Hong Kong) - India
691 111 154 68
725 115 175 70
5% 5% 15% 5%
Australië en Oceanië
159
160
2%
Afrika
115
120
2%
Totaal
11.299
11.460
1%
* Let op: de absolute aantallen m.b.t. de prognose 2012 zijn afgerond op vijfduizendtallen
Bron: CBS; bewerking en prognose NBTC
Voor 2012 verwacht het NBTC een groei van het inkomend toerisme van ruim 1% voor Nederland. Het aantal buitenlandse verblijfstoeristen zal daarmee uitkomen op bijna 11,5 miljoen. De verwachting is dat de groei vanuit België en Duitsland doorzet. Belgen en Duitsers zullen mede door de slechtere economische omstandigheden wat dichterbij huis blijven. Het bezoek vanuit de Zuid-Europese herkomstmarkten zal, door de verslechterde economische omstandigheden, verder dalen. Vanuit de Scandinavische herkomstlanden (die economisch minder geraakt worden door de eurocrisis) en Rusland wordt groei verwacht. In 2012 zullen de intercontinentale herkomstmarkten het net als in 2011 gemiddeld beter doen dan de Europese. In de meeste verre herkomstmarkten gaat het nog altijd economisch goed. Daarnaast maakt de relatief zwakke euro het extra aantrekkelijk om naar Europa/Nederland te komen.
Ontwikkeling vakanties van Nederlanders 20
(vakanties x miljoen)
19
Het aantal binnenlandse vakanties stabiliseerde het afgelopen jaar op 17,7 miljoen. 18,7 18,1
18
17
18,5 18,0
17,8
17,3 17,1 17,1 16,8
18,4
18,4
18,6
18,0 17,7
17,6 17,6 17,5
17,7
16,8
Uit onderzoek van NBTC-NIPO Research naar de vakantie-intenties van Nederlanders voor 2012 blijkt dat het percentage Nederlanders dat in 2012 op vakantie wil gelijk is aan 2011. Het aantal keer dat Nederlanders op vakantie willen staat wel onder druk.
16,4 16
15 2002
2003
2004
2005
2006
Het toeristisch jaar 2011* kende een voorspoedige start. Laat vallende feestdagen en mooi voorjaarsweer zorgden voor veel extra binnenlandse vakanties, waarvan vooral de kampeer- en bungalowsector profiteerden. Het slechte zomerweer zorgde echter voor een terugval die vooral de kampeersector raakte.
2007
binnenland * Een vakantiejaar loopt van 1 oktober tot en met 30 september in het daarop volgende jaar
2008
2009
2010 2011*
buitenland Bron: NBTC-NIPO Research
Voor 2012 verwacht NBTC-NIPO Research een stabilisatie van het aantal binnenlandse vakanties en een lichte daling van het aantal buitenlandse. ’Eigen land’ kan wellicht wat profiteren van het feit dat Nederlanders wat dichterbij blijven. Tegelijkertijd is Nederland sterk afhankelijk van korte (veelal extra) vakanties en juist daarop zal met name beknibbeld worden.
