Toerisme in perspectief NBTC afdeling Research
Den Haag
18-1-2013
Inleiding In dit rapport wordt op hoofdlijnen een beeld geschetst van trends en ontwikkelingen in het (internationaal) toerisme en de factoren die daarop van invloed zijn. Daarbij wordt eerst kort ingegaan op ontwikkelingen wereldwijd. Vervolgens wordt nader stilgestaan bij de positie van Nederland. Naast een terugblik op 2012, wordt een groeiverwachting gegeven voor het lopende jaar (2013). Het accent in het rapport ligt op het inkomend toerisme, maar ook het binnenlands toerisme komt kort aan de orde. De volgende update van deze versie wordt in juli 2013 gepubliceerd op www.nbtc.nl>Cijfers en trends>Laatste cijfers toerisme. Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen (NBTC) Afdeling Onderzoek Januari 2013
Ontwikkeling wereldwijd toerisme 1100
number of arrivals worldwide (x million)
1.020 1.030* 990
1000 943 898
900
917
885
842 797
800 753
arrivals (x million) 700
600
500
674
673
693
682
Europe Asia, Pacific America Africa Middle East Total
2010 477 205 151 50 60 943
2011 509 218 157 50 56 990
jan-aug. +/2012/2011
3.4% 7.3% 3.6% 6.1% -1.4% 4.1%
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Bron: UNWTO * prognose
Wereldwijd verwacht UNWTO een groei van 3% tot 4% in het wereldwijde toerisme in 2012. Het aantal internationale aankomsten komt daarmee boven de 1 miljard uit. Het aantal internationale aankomsten in Europa steeg in januari tot en met augustus 2012 met ruim 3% in vergelijking met dezelfde periode in 2011. Hierbij was met name groei voor OostEuropa (+9%). In West- Europa, waartoe ook Nederland wordt gerekend door UNWTO, groeide het internationaal toerisme met 3%. Zuid-Europa noteerde een bescheiden groei van 1% en het aantal internationale aankomsten in Noord-Europa stabiliseerde. Voor 2013 verwacht UNWTO een groei van het internationaal toerisme van 2% tot 4%.
Ontwikkeling inkomend toerisme Nederland 12.000
11.500
11.299
gasten (x 1.000)
11.000 Floriade
10.500
10.000
9.500
9.000
8.500
8.000
* Het aantal buitenlandse gasten dat in 2012 voor een vakantie of zakelijk motief in Nederland verbleef, is naar verwachting met 4% gegroeid ten opzichte van het voorgaande jaar. Het aantal gasten is daarmee naar ruim 11,7 miljoen gestegen; een nieuw record.
11.745
Rembrandt 400
11.008 Vlieg10.883 tax Economi10.739 sche crisis
9/11
Belangrijke verklaringen voor de groei in 2012: 9.921 1. een relatief zwakke euro waardoor 9.646 9.595 vakanties naar Nederland relatief 9.500 goedkoper worden voor inwoners van niet-Eurolanden 9.181 2. economische groei in de BRIClanden, wat een boost geeft aan het internationaal reizen in die landen 3. Nederland (i.c. Amsterdam) profiteert van het groeiende stedenreissegment in Europa 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 * 4. een licht groeiend aantal vliegverbindingen naar Nederland
10.003
10.012
10.104
Bron: CBS
* Het aantal gasten in 2012 is gebaseerd op de Statistiek Logies Accommodatie van de het CBS voor de eerste drie kwartalen, aangevuld met de verwachting van het NBTC voor het laatste kwartaal in 2012
Ontwikkeling inkomend toerisme naar land van herkomst (1) Alle accommodaties
gasten (x 1.000) +/’12/’11
2000
2009
2010
2011 2012*
Europa
7.957
8.146
8.787
9.016
9.330
4%
- Duitsland
2.884
2.744
2.848
2.978
3.035
2%
677
1.172
1.257
1.345
1.470
9%
1.838
1.409
1.555
1.508
1.615
7%
- Frankrijk
512
574
669
666
630
-5%
- Zwitserland
144
164
181
202
220
9%
- Italië
374
368
443
438
435
-1%
- Spanje
250
351
440
425
415
-3%
- Denemarken
119
135
150
137
135
-2%
- Zweden
nb
100
114
125
140
12%
- Noorwegen
89
91
102
110
120
8%
- Rusland
nb
101
122
146
155
5%
- Overig Europa
1.068
1.004
920
935
975
4%
Intercontinentaal
2.046
1.775
2.096
2.284
2.415
6%
10.003
9.921
10.883 11.299
11.745
4%
- België - Groot-Brittannië
Totaal
Bron: CBS, bewerking NBTC
* Het aantal gasten in 2012 is gebaseerd op de Statistiek Logies Accommodatie van de het CBS voor de eerste drie kwartalen, aangevuld met de verwachting van het NBTC voor het laatste kwartaal in 2012
In 2012 zijn er behoorlijke verschillen in procentuele groei naar land van herkomst zichtbaar. De verre herkomstmarkten (+6%) deden het wederom gemiddeld wat beter dan de Europese (+4%). De drie belangrijkste herkomstmarkten Duitsland, België en Groot-Brittannië lieten allen groei zien. Sterkste ‘Europese’ groeiers waren het afgelopen jaar Zweden (+12%), België (+9%), Zwitserland (+9%) en Noorwegen (+8%). De Zuid-Europese herkomstmarkten Spanje en Italië lieten beide een daling zien, mede door de financieeleconomische problemen in deze landen.
Ontwikkeling inkomend toerisme naar land van herkomst (2) Alle accommodaties
gasten (x 1.000) +/’12/’11 4%
Europa
2000 7.957
2009 8.146
2010 8.787
2011 2012* 9.016 9.330
Amerika - USA - Canada - Brazilië
1.216 999 97 nb
1.018 767 104 60
1.223 900 128 85
1.320 952 132 102
1.350 960 130 110
3% 1% -2% 9%
Azië - Japan - China (incl. Hong Kong) - India
595 194
564 100
623 120
691 112
790 140
14% 23%
nb nb
147 50
126 64
157 68
195 80
23% 16%
Australië en Oceanië
127
109
147
159
165
5%
Afrika
108
84
103
115
110
-3%
Totaal
10.003
9.921
10.883 11.299 11.745
4%
Bron: CBS, bewerking NBTC
* Het aantal gasten in 2012 is gebaseerd op de Statistiek Logies Accommodatie van de het CBS voor de eerste drie kwartalen, aangevuld met de verwachting van het NBTC voor het laatste kwartaal in 2012
De groei van het aantal intercontinentale gasten naar Nederland was het grootst vanuit China en Japan (beide +23%).
Naast deze intercontinentale groeimarkten, lieten alle hiernaast gespecificeerde herkomstregio’s groei zien, met uitzondering van Canada en Afrika.
Beïnvloedingsfactoren inkomend toerisme 2013 Factoren met een positief/stimulerend effect op het inkomend toerisme
Factoren met een negatief/remmend effect op het inkomend toerisme
Amsterdam 2013 (alle musea in Amsterdam open, 400-jarig bestaan grachten etc.)
De Eurocrisis en daarmee samenhangende economische problemen, met name in Zuid-Europese herkomstmarkten
Zwakkere euro, waardoor het voor inwoners van niet-Eurolanden goedkoper wordt om naar de Eurolanden te reizen Groeiend aantal aanbiedingen vanuit Nederlandse accommodaties en vervoersmaatschappijen om de bezettingsgraad op peil te houden
Aanhoudende economische groei BRIClanden Stedenreizen groeisegment op de Europese markt
Verwachting inkomend toerisme Nederland 2013 Alle accommodaties Europa - Duitsland - België - Groot-Brittannië - Frankrijk - Zwitserland - Italië - Spanje - Denemarken - Zweden - Noorwegen - Rusland - Overig Europa Amerika - USA - Canada - Brazilië
gasten (x 1.000) 2012 2013 +/- ’13/’12 9.330 9.565 3% 3.035 3.080 2% 1.470 1.515 3% 1.615 1.695 5% 630 630 0% 220 235 7% 435 425 -2% 415 405 -3% 135 135 1% 140 145 2% 120 125 4% 155 170 10% 975 1.005 3% 1.350 960 130 110
1.375 980 130 115
2% 2% 1% 5%
Azië - Japan - China (incl. Hong Kong) - India
790 140 195 80
870 155 235 90
10% 10% 20% 10%
Australië en Oceanië
165
170
2%
Afrika
110
110
0%
11.745
12.090
3%
Totaal * Let op: de absolute aantallen m.b.t. de prognose 2013 zijn afgerond op vijfduizendtallen
Bron: CBS; bewerking en prognose NBTC
Voor 2013 verwacht het NBTC een groei van het inkomend toerisme van bijna 3% voor Nederland. Het aantal buitenlandse verblijfstoeristen zal daarmee uitkomen op bijna 12,1 miljoen. De verwachting is dat de groei vanuit België en Duitsland doorzet. De groei zal met name terug te zien zijn in een toename van het aantal korte vakanties/stedentrips. Het bezoek vanuit de Zuid-Europese herkomstmarkten zal, door de verslechterde economische omstandigheden, stabiliseren of dalen. Vanuit de Scandinavische herkomstlanden (die economisch minder geraakt worden door de eurocrisis) en Rusland wordt groei verwacht.
In 2013 zullen de intercontinentale herkomstmarkten het net als vorig jaar gemiddeld beter doen dan de Europese. In de meeste verre herkomstmarkten gaat het nog altijd economisch goed. Daarnaast maakt de relatief zwakke euro het extra aantrekkelijk voor niet-euro landen om naar Europa/Nederland te komen.
Ontwikkeling vakanties van Nederlanders 20
vakanties (x 1.000)
19
18,7
18,5 18,1
18
18,0
17,8
17,3 17,1 17,1 17
16,8
18,4
18,4
18,6
18,1
18,0 17,7
17,6 17,6 17,5
18,6
17,7
16,8 16,4
15 2003
NBTC verwacht dat iets minder Nederlanders in 2013 op vakantie gaan door de economische omstandigheden. De Nederlanders die op vakantie gaan, blijven dichterbij, gaan korter of minder vaak. NBTC verwacht voor 2013 dat het aantal binnenlandse vakanties stabiliseert (+1% tot -1%) en dat het aantal buitenlandse vakanties daalt (-1% tot -3%).
16
2002
Het aantal binnenlandse vakanties steeg het afgelopen jaar naar 18,1 miljoen. Deze stijging is met name terug te zien in het aantal korte hotelvakanties. Het aantal kampeervakanties daalde, mede door het matige zomerweer.
2004
2005
2006
binnenland
2007
2008
2009
2010
2011
2012
buitenland
* Een vakantiejaar loopt van 1 oktober tot en met 30 september in het daarop volgende jaar
Bron: NBTC-NIPO Research
Zowel voor binnen- als buitenland wordt een daling van de bestedingen verwacht.
