Toen we bij de HM waren wisten we: hier moeten we zijn

10 december - 24 december 2013

Een flirtende amazone op leeftijd Marjolein de Vos schreef in 1964 de detective ‘Moord in de manege’ dat eerder als feuilleton was verschenen in Het Parool en dat zich afspeelt in De Hollandsche Manege. Inspecteur De Roode - gemodelleerd naar de destijds razend populaire commissaris Maigret - zoekt de moordenaar in een omgeving die de schrijfster een inkijkje geeft in het leven en welzijn in De Hollandsche Manege. Elite of niet, de paardenmeisjes (elke manege heeft ze) dromen over hun ridder op het witte paard, maken ondertussen veel te veel lawaai en ruziën over de vraag welk paard het leukst is. ‘s Avonds oefenen in het bleke kunstlicht nog steeds de dames en heren van de Carrousel-Sociëteit en ze zijn niet op pottenkijkers gesteld. Tussen dit geheel door figureren onder anderen een flirtende amazone op leeftijd, een gepensioneerd militair en een louche zakenman: ze wonen allemaal in de buurt van de manege, maar waarschijnlijk worden ze toch vooral opgevoerd omdat een ordentelijke detective niet zonder kan”, aldus omschrijft Ons Amsterdam in 2007 de sfeer van de detective. Aardig is dat De Vos ook schrijft over de vervallen staat van het gebouw en het zelfs over sloopplannen heeft.

‘Toen we bij de HM waren wisten we: hier moeten we zijn’ Vondelstraat nummer 140, bij het Vondelpark. Daar zit al sinds 28 januari 1882 de poort van De Hollandsche Manege. Hier wordt in de kerstvakantie Elize gespeeld (zie de Amsterdamse uitjes), hetgeen voor ons aanleiding was om uw herinneringen hierover te vragen. Die kregen we. Eigenaren kwamen en gingen en een paar keer stond De Hollandsche Manege op de nominatie om gesloopt te worden, maar daar is het nooit van gekomen. Gelukkig, want dit is een uniek stukje Amsterdam. Niet voor niets schreef journalist Fred Thomas ergens in de jaren 50: “Door de poort van De Hollandsche Manege betreedt men een andere wereld, treedt de tijd op zijn schreden terug naar de 19de eeuw, naar de glorie van het paard.” Momenteel

is De Hollandsche Manege onder andere een locatie voor feesten en partijen met desgewenst een hippisch tintje, maar nog altijd kun je hier deelnemen aan een trainingsweek voor ruiters en amazones. Het aardige is dat het fraaie gebouw in de oorspronkelijke staat is gebleven omdat menig eigenaar de boel verwaarloosde en het niet nodig vond de boel op te knappen, laat staan te veranderen. De hoge binnenrijbaan met de balustrades en de schitterende ornamenten ademen nog steeds de grandeur van vroegere tijden en ook de foyer is bijzonder fraai. Niet iedereen kon daar trouwens van genieten, want paardrijden in die deftige Hollandsche Manege was decennialang slechts weggelegd voor de elite die voornamelijk rond het Vondelpark en in de Goudkust woonde.

3 Kleine fruitmand, grote fooi

5 ‘Ik wilde net zo’n bril, want ik wilde op Louis van Dijk lijken’ 7 ‘Het paradijs begon na de verhuizing al af te bladderen’ 13

Volgende editie dinsdag 24 december

Margje Nikkendijker in 1867 in de HM. Wel eng De zussen Margje en Anja Niggendijker hebben paardgereden in De Hollandsche Manege en als ze terugdenken aan die tijd zijn ze nog steeds de koning te rijk. Margje pakte de pen: “Mijn zus Anja en ik wilden al heel lang graag leren paardrijden, maar het kostenplaatje hield ons tegen. In 1966 besloten we de knoop door te hakken en lessen te gaan nemen. We maakten een rondje langs de bestaande maneges - en toen we eenmaal bij de HM waren geweest was het pleit beslecht ... hier moesten we zijn. In het begin vond ik het best wel eng (Anja niet).” De zussen gingen elke zaterdagochtend naar les, wat 10 gulden per uur kostte. “En als Bruin het kon trekken, gingen we 1x per maand mee naar het Amsterdamse Bos (in totaal 3 uur - ik geloof voor 30 of 40 gulden). Het was een leuke tijd en we kijken er allebei met heel veel plezier op terug.”

De pikeur houdt in de gaten of Margje Nikkendijker goed rijdt.

‘Een krantenwijk en een knal voor mijn kop’

Uit het zadel gewipt Margje was geen held in het zadel. “Hoe leuk ik het ook vond, in galop gaan durfde ik maar niet. Op het moment dat ik merkte dat we in galop zouden moeten, leidde ik mijn paard naar het midden en ‘speelde ik voor koningin Elisabeth’ zoals de pikeur het noemde. Niet goedschiks dan maar kwaadschiks, zo moeten de elementen gedacht hebben. Want op een kwade

(of noem het goede) zaterdagochtend onweerde en stormde het. Bij een enorm harde knal ging mijn paard plotseling in galop en of ik wilde of niet, ik moest wel. Toen mijn paard weer bleef staan, merkte ik dat ik niet meer op het zadel zat. Ik keek naar beneden langs de zijkanten van het paard, maar geen zadel te bekennen. ‘Wat is er, zoek je’, werd er geroepen. ‘Ik ben mijn zadel kwijt!’ Luid gelach volgde, maar het was ook zeer hilarisch want zonder dat ik er erg in had was ik uit het zadel gewipt en zat ik ervóór! Dat ik me op dat moment echt happy voelde ... nee, niet echt. Ik wilde wel door de grond zakken. In mijn herinnering reed ik toen op paard Jantje (een lieverd) en ook vaak op Sylvester en een andere naam die ik me nog herinner is Regina. Van Regina heb ik nog een foto waar Anja bij staat.” Ritten naar Amsterdamse bos De ritten naar en in het Amsterdamse Bos roepen ook bijzondere herinneringen op. “Zomaar over de weg, verkeer langs je en noem maar op, spannend. Tijdens één van deze schrok het paard waar Anja op reed en gooide haar eraf. Gelukkig mankeerde zij niets en ze klom er meteen weer op. De pikeur zei wel eens tegen mij: ‘Het zou goed zijn als jij eens van je paard zou vallen, want dan was je meteen over die val-angst heen.’ Het is gelukkig nooit gebeurd.” Lees verder op pagina 7.

Kerstfeest Kerst in Amsterdam is de tijd van de kerstboom op de Dam, het zingen van het Leger Des Heils, het kopen van een kerstboom, unieke verlichting overal en wat al dies meer zij. Iedereen heeft een bepaald gevoel bij de kerst en wij zijn op zoek naar die mooie, ontroerende, leuke of malle verhalen over kerst in de hoofdstad en dan natuurlijk van vroeger. U kunt uw verhalen weer inzenden naar de gebruikelijke adressen van De Oud-Amsterdammer die u op pagina 3 onderaan aantreft.

Dinsdag 10 december 2013

pagina 2

RECENTELIJ K

IN PRIJS VERLAAGD!

43 appartementen en een compleet winkelaanbod

Sinds1919 1919uw uw vaste vaste adres adres Sinds voor service&kwa service&kwaliteit! liteit! voor ALLES GRATIS GRATIS BEZORGD BEZORGD ALLES EN GEINSTALLEERD! EN GEINSTALLEERD! EN GEINSTALLEERD!

PROJECT IS D OPGELEVER

• Prijzen vanaf € 275.000,- v.o.n. • Ruim en comfortabel wonen op niveau • Schitterende binnentuin • Keuze uit 19 typen appartementen • Eigen parkeerplaats in garage

BEZOEK DE MODELWONING! iedere zaterdag 11.00 - 13.00 uur www.deminnehof.nl

035 - 538 48 88

035 - 531 33 22 (advertorial)

SPECSAVERS STEUNT DIVERSE GOEDE DOELEN

NOG RECHT OP EEN GRATIS BRIL IN 2013?

Wist u dat als u een bril of hoortoestel bij Specsavers koopt u automatisch het werk van een goed doel steunt? Alle Specsavers winkels doneren namelijk per verkochte bril of hoortoestel een vast bedrag aan Stichting Specsavers Steunt. Deze stichting schenkt dit bedrag vervolgens aan lokale goede doelen die de samenleving ten goede komen. In de afgelopen jaren hebben alle Specsaverswinkels al ruim 600 lokale initiatieven blij kunnen maken met een donatie. Lokale goede doelen kunnen een financieel steuntje in de rug vaak goed gebruiken. Specsavers richtte in 2010 daarom Stichting Specsavers Steunt op om iets terug te geven aan de lokale gemeenschap. Na een jaar sparen maakt elke Specsavers-winkel een of twee goede doelen in de omgeving blij met een donatie.

SPECSAVERS STEUNT VERSCHILLENDE GOEDE DOELEN

Lokale inwoners kiezen hun doel Van jeugd- en sportverenigingen, tot dierenambulances en kinderboerderijen. Specsavers steunt in 2014 weer ruim 100 lokale goede doelen. Ook Specsavers Amsterdam Bijlmerplein spaart in 2014 voor een nieuw lokaal initiatief. Op de website www.stichtingspecsaverssteunt.nl kunnen lokale initiatieven uit heel Nederland zich presenteren aan het grote publiek en stemmen verzamelen. De goede doelen met de meeste stemmen worden gesteund door de Specsavers-winkel uit hun stad of dorp.

WINKELPARTNER BETROKKEN BIJ LOKALE GEMEENSCHAP Salar Mamadi, opticien van Specsavers Amsterdam Bijlmerplein, is trots dat hij met zijn winkel iets terug kan doen voor de lokale gemeenschap: “Betaalbare oogen hoorzorg voor iedereen. Dat is waar Specsavers voor staat. Maar we gaan nog verder. We zijn erg betrokken bij de lokale gemeenschap en leveren graag een bijdrage aan het goede werk van liefdadigheidsinstellingen. En dat doen we met Stichting Specsavers Steunt.” Salar Mamadi Opticien Specsavers Amsterdam Bijlmerplein

“Lokale goede doelen kunnen vaak wel wat extra hulp gebruiken. Zo ontvangen doelen vaak weinig tot geen subsidie en zijn zij geheel afhankelijk van donaties. Ik vind het fantastisch dat wij samen met onze klanten op deze manier kunnen bijdragen aan het goede werk in onze buurt. Het is fantastisch om met eigen ogen te zien wat voor een waardevol werk deze initiatieven verrichten.”

Tip! Door onze speciale contracten met zorgverzekeraars kan uw zorgpas u bij Specsavers een topdeal opleveren. In veel gevallen komt u zelfs in aanmerking voor een gratis bril of contactlenzen. Kom snel langs of check het online op: zorgverzekeraarvoordeel.specsavers.nl WAS NOU MAAR NAAR SPECSAVERS GEGAAN! Amstelveen Binnenhof 53/54  020 345 2521 Amsterdam Bijlmerplein Bijlmerplein 147  020 696 6700 Amsterdam Noord Buikslotermeerplein 286  020 494 2828 Amsterdam Ferdinand Bol Ferdinand Bolstraat 130  020 662 5476 Amsterdam Kinkerstraat Kinkerstraat 193  020 616 5122 Amsterdam Koninginneweg Koninginneweg 224  020 662 2651 Amsterdam Osdorp Tussen Meer 58  020 619 3001 Amsterdam Slotermeer Joop van Weezelhof 20  020 411 8729

© 2013 Specsavers Optical Group. specsaversnederland. www.specsavers.nl


pagina 3

Een krantenwijk en een knal voor m’n kop door George Lodewijks Koud was het. Erg koud. Een van de abonnees van Het Parool vond het zó zielig voor me toen ik met bijna bevroren vingers het abonnementsgeld in ontvangst nam, dat zij mij een kop warme chocolademelk aanbood, bij de kachel. Opgewarmd ging ik weer naar buiten. Maar, waar was mijn beurs met het opgehaalde geld? Het was toch zeker al meer dan twee tientjes. Nergens te vinden. Dat werd zoeken. Ik liep over de Dappermarkt, een deel van mijn wijk. ‘Wat loop jij daar te zoeken?’, hoorde ik een marktkoopman roepen. Ik piepte dat ik mijn beursje met krantengeld kwijt was. Voor ik het wist had ik een draai om mijn oren te pakken. ‘Onthoud één ding: een goed koopman verliest nóóit zijn beurs!’ En vervolgens overhandigde hij mij mijn beursje dat hij had gevonden. Vlak naast mijn fiets bij die vriendelijke mevrouw van de chocolademelk.

begraafplaats was en eigenlijk niet bedoeld om erop te spelen, dat besef kwam pas later. Met het vijfcentenbadje in de buurt, waar ome Jan ‘s zomers badmeester was. In de winter was hij straatveger. In die Indische Buurt verdiende ik vanaf mijn 12e mijn geld met het lopen van verschillende krantenwijken. Het begon met het bezorgen van folders. Je maakte een schatting van het aantal bewoners ‘op de trap’, en mikte vervolgens voldoende folders in het trappenhuis. Het was een gewild baantje. Zó gewild, dat een moeder met een folderloos zoontje klaagde dat ik veel te veel folders in de trappenhuizen gooide. Met de bedoeling dat ik zou worden ontslagen zodat haar zoon de wijk kon overnemen. Mijn moeder zag dat allemaal aan. ‘Hier, heb je een gulden, laat ze toch de hik krijgen en ga wat anders doen’. Ik zocht en vond mijn eerste krantenwijk. Het werd het bezorgen van De Tijd en De Nieuwe Dag. Boekwinkel de Brandaris Ik had een wijk met zo’n 50 à 60 kranten, waar ik bijna anderhalf uur over deed. Ik

Riouwstraat Ik ben geboren in de Riouwstraat, op de hoek met de Insulindeweg. Die Indische Buurt was volkrijk, met veel ambtenaren en havenarbeiders. Een buurt waarin iedereen zich thuisvoelde bij een bepaalde zuil. Het toenmalige Zuiderzeepark, nu Flevopark, vond ik het mooiste park ter wereld. En nog steeds. Met het Jodenmanussie als fantastisch speelterrein, bijvoorbeeld. Dat het een Joodse De Riouwstraat in de jaren 80.

bezorgde in bijna de hele Indische Buurt. Het uitgiftepunt was Boekwinkel de Brandaris, op de hoek van de Insulindeweg en de Riouwstraat. Je kon er ook boeken lenen voor een paar dubbeltjes. Omdat ik te jong was om officieel te mogen werken, gebruikte ik de naam van een vriendje. Die kreeg dan twee gulden en de overige zes waren voor mij. Toen ik oud genoeg was om onder mijn eigen naam te werken, stopte ik met die kranten en meldde mij als bezorger aan bij Het Parool. Ik vond een avondkrant toch wel prettiger dan het bezorgwerk in de vroege ochtend. Het was in die tijd ook de taak van de bezorger om het abonnementsgeld op te halen. Dat was toen 61 cent per week. Vaak kreeg ik 65 cent. Mooi meegenomen en het liep nog best aardig op ook. Bij de sigarenwinkel van Sjaak Swart kreeg ik meestal 75 cent, soms wel een gulden. Als iemand even geen geld had, dan had je pech - je moest namelijk wél alles afrekenen. En dus voor sommige klanten voorschieten. Maar uiteindelijk kreeg je altijd wel je geld.

Foto: Beeldbank Amsterdam/www.geheugenvanoost.nl

De bonus En dan was er nog een bonus: de verkoop van abonnementen op Time Life en boekjes van Kick Wilstra en Kapitein Rob. Met de boekjes verdiende je een paar dubbeltjes, maar een nieuw abonnement op Time Life was goed voor een knaak. Veel geld in die tijd! De topper toen was, net als nu nog steeds, het vriendelijk nieuwjaar wensen.

Wie heeft Carthago verwoest? Het onderwijs van nu is niet meer te vergelijken met dat van de jaren vijftig. De Cito-toets bestond nog niet en het personeel ‘vergaderde’ gewoon in hun pauzes. Je kreeg cijfers voor dictees en rekensommen en het gemiddelde daarvan bepaalde je rapportcijfer. Ik zat op de katholieke Antoniusschool van de Lindengracht. We zaten op tweezits houten banken met zo’n klep en een inktpotje.

woord zou volgen. Kareltje Hansen zat naast mij. Zijn boek werd opgetild met de vraag: ‘Zo jongeman, vertel mij eens. Wie heeft Carthago verwoest?’ Er ging een schok door de klas, want zover waren wij nog niet in ons boek. Karel barstte in tranen uit. ‘Ik niet, meneer! Ik niet!’ Verbaasd wendde de man zich tot de meester. ‘Wat is dit? Wie is die jongen?’ Meester, een beetje uit z’n doen: ‘Karel Hansen, meneer. Maar als hij zegt dat hij het niet gedaan heeft, dan Ik weet nog dat onze meester op een heeft hij het echt niet gedaan, hoor.’ Met morgen vertelde dat ‘de inspecteur’ een het idee dat hij gedold werd verliet de kijkje zou komen nemen in onze klas. inspecteur de klas en liep rechtstreeks We moesten met opengeslagen boek en armen over elkaar stil in de bank blijven zitten. Eenmaal binnen liep de man stap voor stap tussen de rijen door. Af en toe stopte hij, pakte een boek en stelde aan de desbetreffende jongen een vraag. Je zag aan het strakke gezicht van meester dat hij innig hoopte dat het goede ant-

naar de bovenmeester. Het hoofd wist wel raad met zijn vraag over Kareltje Hansen. ‘Het is een keurige familie, hele nette menen. En ik verzeker u dat als hij zegt dat hij het niet gedaan heeft, hij het ook echt niet gedaan heeft.’ ‘s Middags vertelde de inspecteur het krankzinnige verhaal aan het hoofd van de openbare school aan de overkant. Nou, die had ook al eerder vreemde ervaringen met zijn overburen uit het bijzonder onderwijs gehad. ‘Maar ja,’ probeerde hij als Jordanezen onder mekaar toch solidair te zijn, ‘mocht de schade in Carthago erg groot zijn, dan legt onze school er de helft wel bij!’ (De vraag blijft: wie heeft Carthago verwoest? Het is een goede vraag die we graag aan onze lezers stellen. Goede of leuke inzendingen worden beloond met een gesigneerde cd van Drukwerk2).

Iedereen gaf wel wat. En het waren zeker geen kinderachtige bedragen. Van de dik honderd gulden die ik bij mijn eerste nieuwjaarswensen ophaalde, heb ik Viking II schaatsen gekocht. Ik heb ze een keer uitgeleend en nooit meer teruggezien. De twee oude kranten die ik bij het schaatsen altijd onder mijn trui droeg, heb ik bij het oud papier gelegd. Samen met ander oud papier leverde het altijd nog wat dub-

beltjes op. Bij Kaptein, op Zeeburg. Totdat de kiloprijs kelderde. Nou ja, dan ging ik gewoon iets anders zoeken waar wat mee te verdienen viel. Normaal toch? (De laatste tijd staan op deze pagina artikelen van de hand van Fons Kuiper. Aan alle fans van Fons (en dat zijn er velen): Fons blijft schrijven, maar wisselt het af met zijn goede vriend George Lodewijks die in Oost is geboren en getogen).

De Dam 7 mei 1945 In deze rubriek staat De Oud-Amsterdammer stil bij herinneringen, nieuwtjes, weetjes en feiten over de schietpartij op de Dam op 7 mei 1945. Duitse soldaten die niet konden verkroppen dat Duitsland had gecapituleerd, schoten vanaf het balkon van De Groote Club op de feestende menigte op de Dam. Daarbij kwamen zeker 33 mensen om het leven. De Stichting ‘Memorial 2015 voor Damslachtoffers 7 mei 1945’ stelt zich ten doel om op de Dam voor de nabestaanden een gedenkteken op te richten.

‘Ik dacht: nu kan het weg van die Dam’ door C. Woudsma-de Koning Nee, ik was niet die vrouw achter de lantaarnpaal, ik lag achter de rechter kiosk. Een foto van de schietpartij op de Dam van 7 mei 1945 bracht de herinneringen aan die dag weer boven. Ik was gewoon naar mijn werk gegaan op het Damrak, waar we hoorden dat de zaak dicht ging vanwege de bevrijding. Met een paar collega’s ging ik natuurlijk direct naar de Dam. Het was fris, maar wel zonnig. Evenementen waren er natuurlijk niet, je liep er gewoon van de vrijheid te genieten, een onbeschrijflijk gevoel dat ik nu nog kan oproepen. Ineens reed een tank de Dam op. Tot nu toe weet ik nog niet wat voor tank dat was en door wie hij bemand werd. Wel weet ik dat ik er opklom, met vele anderen. Het was hoog en eng. Enkele collega’s zagen me en riepen: “De Koning, daar zit De Koning!” (mijn naam), wat enige vervreemding bij de omstanders teweegbracht. Oorverdovend geknetter Toen het schieten begon - een oorverdovend geknetter - liep ik op het Damplantsoen, vanaf de Dam gezien net achter de rechter kiosk. We doken achter die kiosk en maakten ons zo klein mogelijk. Omdat ik zoiets nog nooit had meegemaakt, wist ik niet van welke kant geschoten werd, maar

De Oud-Amsterdammer is een uitgave van De Oud-Amsterdammer BV. Verschijning is elke twee weken. Distributie vindt plaats via ruim 400 verspreidpunten in Amsterdam en regio. Hoofdredacteur: Hans Peijs De Oud-Amsterdammer BV Postbus 5003, 1380 GA Weesp T 020 – 716 39 79 E [email protected] I www.deoudamsterdammer.nl

dat het goed fout zat begreep ik wel. Ik was doodsbang en woedend tegelijk: dat zal me toch niet gebeuren, vijf jaar bezetting overleven en nu nog door de moffen te grazen worden genomen. Je durfde niet om de kiosk te kijken, maar hoorde wel het geschreeuw van mensen en zag ze vluchten. Weg van die Dam Even was er een pauze in het schieten. Links vanaf het Rokin kwam een groep BS’ers in hun blauwe overall in het gelid richting Dam marcheren. Ik dacht: nu kan het, weg van die Dam. Ik rende naar de overkant en dook de steeg achter Peek en Cloppenburg in. Halverwege de steeg begon het schieten opnieuw. Er waren geen portieken om in te schuilen, dus drukte ik me tegen de muur in een soort inham. Chinees Naast me stond een man die hetzelfde deed. Het bleek een Chinees te zijn. Chinezen zag je in die tijd nog niet veel in Amsterdam - afgezien van de bekende pindaverkopers dan. De man zag mijn angst en zei, tot twee keer toe: “Kalm blijven, jufflouw.” En het hielp, ik ontspande. Toen het schieten ophield ben ik via de Kalverstraat naar huis gelopen: een uur gaans, want vervoer was er allang niet meer. De volgende dag stond ik op de Apollolaan de Canadezen toe te juichen.

Informatie over adverteren Myrna Bos, Irene Venneker, Marijke Frikkee T 06-11002679 Myrna Bos T 06-2900679 Irene Venneker T 020 7163979 Marijke Frikkee Copyright Op de teksten, foto’s en het ontwerp van De Oud-Amsterdammer rust copyright. Niets mag op welke wijze dan ook worden overgenomen, verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt zonder toestemming van de uitgever.


pagina 4

BTR REIZEN

50 Plus reizen tegen betaalbare Prijzen!

WINTERZON CALPE / COSTA BLANCA Een weekje naar de Spaanse zon in het najaar, winter en het voorjaar tot aan een compleet overwinteringsverblijf in Calpe aan de Costa Blanca! BTR Reizen biedt u van oktober t/m mei deze aantrekkelijke Winterzon vakanties met veel voordelen:

    

vertrek iedere woensdag van Rotterdam Airport directe transfer van Valencia Airport naar Calpe eigen Nederlandse reisbegeleiding uitstekende *** / **** hotels en appartementen verrassend geprijsd met garantie van SGR!

Speciale aanbieding 8-daagse vliegreis Calpe aan de Costa Blanca va. slechts € 359,- p.p. van 12 t/m 19 maart 2014 (verlenging mogelijk) van € 419,- voor slechts € 359,- p.p. inclusief:  Vlucht Transavia.com Rotterdam Airport - Valencia v.v.  Transfer van Valencia - Calpe v.v  Nederlandse reisbegeleiding.  Welkomstbijeenkomst met glas Sangria.  Basis van logies in luxe appartementen Esmeralda Suites ***+

voor alle info rmatie www.BTRre izen.nl of bel 055-505950 0 voor gratis fo lders

SENIOR HOTELS 5 dagen ‘Alles Inclusief’ va. € 179,- p.p. informeer naar alle speciale ACTIE WEKEN

Senior Hotel ‘t Witte Veen Witteveen / Drenthe € 209, 209,-Actie Weken € 179, 179,-- p.p

Senior Hotel Dennenhoeve Nunspeet / Veluwe € 224, 224,-Actie Weken € 199, 199,-- p.p

Senior Hotel Der Jägerhof Teutoburgerwald € 238, 238,-Actie Weken € 189, 189,-- p.p

en nog veel meer gastvrije *** / **** Senior Hotels in Nederland en Duitsland

 055 - 5059500 · WWW.BTRREIZEN.NL

Mogen wij ons even voorstellen ? Miedema & zn. is een ouderwets vertrouwd Hollands bedrijf waarbij kwaliteit, service en persoonlijk contact nog echt bovenaan staan !! Voor al uw stoffeerwerk, leer-, antiekrestauratie en interieuradviezen bent u in onze winkels aan het beste adres.

Altijd een duidelijke, geheel vrijblijvende offerte vooraf ! Stoffeerwerk

Wij beschikken over een grote collectie meubelstoffen waarmee wij al uw eetkamerstoelen, oorfauteuils, bankstellen en sofa’s herstofferen. Zowel klassiek als modern. Wij zijn gespecialiseerd in bekende merken o.a. ARTIFORT, LEOLUX, GELDERLAND, ROLF BENZ, GISPEN, PANDER en OISTERWIJK meubelen.

Leerbewerking

Wij kunnen diverse leer reparaties verrichten, o.a stiknaden, uitgerekt leer innemen, gedeeltelijk vernieuwen van leren banken of stoelen. Uiteraard bekleden wij met het beste kwaliteit leer. Wij leveren de originele huiden van alle bekende merken. Wij zijn gespecialiseerd in het repareren en herstofferen van o.a. CHESTERFIELD meubelen.

Restauratiewerk

Wij restaureren antieke kasten, kabinetten, bureaus en tafels. Ook kunnen wij antieke meubels voorzien van nieuwe was en/of politoerlagen. Heeft u stoelen met biezen of rieten zittingen die versleten of beschadigd zijn, dan kunnen wij deze voor u vernieuwen. Tevens verwijderen wij houtworm en logen wij al uw meubels.

48 uur service

Doorgezakte banken of fauteuils, kussens veerloos, leeg of uitgezakt? Wij proberen u binnen 48 uur te verhelpen van uw klachten d.m.v. de vullingen aan uw houding aan te passen, en u zo te voorzien van een perfect zitcomfort. Bel voor meer informatie of een vrijblijvende afspraak bij u thuis of kom even langs in onze winkel

Openingstijden: ma. t/m vrij. 08.30 - 17.00 uur en zaterdag 10.00 - 16.00 uur

Veldweg 22 - 1404 CV Bussum - Tel: 035-6912905

GRATIS

HALEN EN BRENGEN LEVERING ONDER 3 JAAR GARANTIE


pagina 5

Kleine fruitmand, grote fooi door Fons Kuiper De marge op kerstbomen is kennelijk groot genoeg om de niet-verkochte bomen gewoon te laten liggen. Zoals de bomenverkoper op de hoek van de Apollolaan en de Beethovenstraat altijd deed in de jaren zestig. Dus gingen mijn ouders op 24 december op zoek naar verweesde bomen. Toegegeven, het waren niet de fraaiste exemplaren, maar met een beetje bijbuigen van de takken kon je er best wel iets fatsoenlijks van maken. En de grootste gaten kon je opvullen met de grotere kerstbal-

len. Bomen met grote gaten hadden trouwens als voordeel dat je de kaarsjes - échte kaarsjes - makkelijk een veilig plekje kon geven. De emmer water naast de boom is maar éen keer gebruikt, herinner ik mij. Door een oom die er zijn handen mee natmaakte en aldus een beginnend brandje kon blussen. Maar hoe dan ook, we hadden altijd een boom in huis. Drukke dagen De dagen vóór de kerst waren drukke dagen. Voor mijn moeder, die van alles en nog wat bedacht voor een feestelijke

Huis van Bartolotti, Herengracht 170/172 door Simon van Blokland Het Huis van Bartolotti aan de Herengracht 170/172 is een prachtig grachtenpand. Het is eigendom van de Vereniging Hendrick de Keyser. Dit huis is omstreeks 1620 gebouwd door vermoedelijk Hendrick de Keyser of zijn zoon Pieter. Bankier en koopman Willem Bartolotti was een zeer welgesteld man in Amsterdam, die zijn rijkdom toonde door het huis dat hij liet bouwen aan de Herengracht. Een mooi uitkijkje op dat huis vindt u aan de oneven zijde van het Singel bij het gebouw van de universiteit. Over het water naar de Driekoningenstraat heeft u een prachtig uitzicht op het Huis van Bartolotti en als cadeautje krijgt u de Westertoren erbij.

kerstmaaltijd en het ook nog eens moest klaarmaken, voor mijn vader die er opuit werd gestuurd de boodschappen te doen, en ook voor mij. Mijn zusje kreeg geen specifieke taken toebedeeld - die was daar nog te klein voor. Ik was ingehuurd door groenteboer Vleeschdrager. Hij had zijn zaak (hij sprak nooit over winkel) in de Scheldestraat, tussen de Amstelkade en de Churchilllaan. Ik kreeg een bakfiets met daarin een stuk of wat fruitmanden en trapte mij naar buurtbewoners die een mand hadden besteld of er een cadeau hadden gekregen. De meeste fooien kreeg ik van mensen die kleine manden ontvingen. De ‘grotemanders’ waren een stuk krenteriger. Niet allemaal, maar de meeste toch wel. Echt veel maakte het mij niet uit, ik kreeg een vast bedrag en de fooien waren een bonus(je).

wasautomaat, droger of koelkast kopen?

DRAADLOZE speaker door uw hele huis • wij bezorgen op elke verdieping • wij sluiten alles aan

• wij stellen elk apparaat in

• wij koppelen uw oude apparaat af

m: korto loos e zorg n tablet kope

!

• wij geven uitleg over het nieuwe apparaat • speel alle muziek van uw smartphone of • wij geven deskundig advies op maat • wij geven 2 jaar garantie • alles bedienbaar via smartphone of tablet wij nemen gratis uw oude apparaat mee • alles eenvoudig (zelf) te installeren of door ons technisch team • uw oude muzieksysteem integreren in Sonos A.J. Ernststraat 733 • 1082 LJ Amsterdam • Tel.: 020-4421299 • [email protected] • wandbeugels verkrijgbaar www.expert.nl m o t r • super eenvoudig te bedienen o zoeken. Om ze te kunnen verbranden. het plein als de politie uit het zicht was. k Een favoriete brandplek was het plein Mooi vuur was het. En de rotzooi? Ach, Ruimhartig • op elke verdieping te beluisteren en te bedienen e De groenteboer zelf was best ruimhartig. voor de Vredeskerk. Meestal verzamelden de Stadsreiniging wist precies wanneer ze or g z •afloop ondersteund als: Spotify, iTunes, Deezer we de bomen in het voorportaal van de langs moesten komen om de rommel op Ik mocht na van mijn fruitrondes diensten

+

kope

een fles wijn uitzoeken uit zijn kelder on- kerk. De bomen waren dan niet zichtbaar te ruimen. Na Driekoningen dus. Dan had der de zaak. Ik koos een witte Beaujolais. vanaf de straat. Je sleepte ze snel naar niemand meer een boom. Ik had gehoord dat die zeldzaam was, dus die ging het worden. Bij het kerstdiner trok ik de fles open. Trots als een pauw onze dat ik iets *Vraag bijzonders had in gescoord. Ik winkel naar de voorwaarden. mocht zelf de eerste slok nemen. Ai... dat viel tegen. Het smaakte naar bedorven water. Woest was ik! Na de kerst ging ik verhaal halen bij de groenteboer. ‘Ah, je hebt dus een fles moffenwater gepakt - ik dacht dat ze allemaal op waren.’ Hij zag mijn verbazing en gaf uitleg. ‘In de oorlog kwamen Duitse soldaten in de winkel om mijn wijn te ‘kopen’. Dat ging in een rap tempo. Om te voorkomen dat ze ál mijn wijn meenamen, heb ik een aantal flessen wijn in gewone flessen gedaan en de wijnflessen met water gevuld. Sorry dat jij er nog een gevonden hebt.’ Met een fles echte wijn kon ik weer naar huis.

14 dagen op proef. Niet goed, geld terug!*

A.J. Ernststraat 733 • 1082 LJ Amsterdam • Tel.: 020-4421299 • verkoop

Dit Rijkmonument heeft vele bekende bewoners gehad, als laatste de bekende musicus Gustaaf Leonhard. In het pand was tevens het Theatermuseum gevestigd.

Oproep aan oud-bewoners van de Bethaniënbuurt

www.expert.nl

Wij, Frans Duivis en Simon van Blokland (oud-bewoners van het Bethaniënblok, resp. van de snoepwinkel in het Klein Trippenhuis aan de Kloveniersburgwal en de Smederij in de Barndesteeg) zijn bezig met een boek over het Bethaniënblok. Eenieder die er gewoond heeft of die bekend is met deze buurt en ons iets kan vertellen over dit historische stukje Amsterdam is voor ons een welkome aanvulling.

Bomen zoeken Na de kerst was het dagenlang bomen

Het Bethaniënblok wordt begrensd door de even zijde van de Bloedstraat, Kloveniersburgwal nummers 2-46, Nieuwmarkt nummers 16-40, de oneven zijde van de Oude Hoogstraat en de Oudezijds Achterburgwal nummers 69-149. In dit blok bevinden zich de Bethaniëndwarsstraat, Bethaniënstraat, Boerensteeg, Koestraat, Hoogkamersgang, Barndesteeg en de Huidenvettersloot.

door Jos Mol

Wat wij willen weten is het volgende: - adressen met huisnummer van de mensen die daar gewoond hebben - hoe lang en wanneer zij er gewoond hebben - informatie over winkels en bedrijven in het Bethaniënblok - foto’s, knipsels, enz., alles is welkom. Bij voorbaat onze dank! Reacties kunt u sturen naar: Simon van Blokland, Schaarweide 9, 1507 NJ Zaandam; Frans Duivis, Poemaweg 5, 1338 BP Almere; e-mail: [email protected] Reacties die onverhoopt worden gestuurd naar De Oud-Amsterdammer worden vanzelfsprekend doorgegeven.

Dit is niet Fons Kuiper, maar geeft wel een goed beeld van hoe het optuigen van een kerstboom vroeger zo ongeveer ging.

De kuiper oftewel tonnenmaker

Een werkplaats waarin houten kuipen, tonnen en vaten worden vervaardigd is een kuiperij. Het beroep is bijna verdwenen, daar de meeste vaten van metaal gemaakt worden. Waar vindt men kuipersgereedschap? De houten vaten werden toegepast bij opslag en vervoer van onder andere wijn en bier, vers drinkwater, drank en oliën. Kuipen werden ook op grote schaal toegepast bij het versjouwen van vis, waarbij deze in lagen afwisselend met zout in de kuip werden gestapeld. In Enkhuizen bij het Zuiderzeemuseum heeft men nog een werkende kuiperij. Enkele der laatste handmatige kuipers in Nederland demonstreren het ambacht nog. Er is een volledig ingerichte werkplaats met oud gereedschap, waarmee men met de hand nog steeds vaten, putsen, houten emmers, voederbakken en dergelijke fabriceert.

Kuiperijmuseum Het Jenevermuseum te Hasselt en het Museum voor Oudere Technieken te Grimbergen bevatten een grote collectie kuipersgereedschap. Sinds 2005 is er een Kuiperijmuseum bij de Molen van Sloten in Amsterdam-Sloten. Men kan sporen van dit ambacht terugvinden in achternamen zoals Kuiper en Cuypers. Het woord kuiperij wordt van oudsher gebruikt om intriges aan te geven. Eerder verschenen in deze rubriek in respectievelijke volgorde: de blauwe girobus, de brieven-

bus aan de tram, kruidenier P. de Gruyter, de vuilnisemmer met nummer, de verkeersagent, de telefooncel, de Afghaanse jas, de tv-antenne, de voddenman, dubbele remmen op de tram, de open tramwagen, rieten vloerbedekking, de ratelman, de schillenboer, bakkerskar en drollenprikker (deze in één aflevering), matten kloppen, de ponskaart, de postzegelautomaat, ‘vleesch voor honden en katten’, de brandmelder, de scharensliep, de spaarzegel, het licht- en gasmuntje, warmtekrulspelden, drankje Trio en aardappelschilcentrifuge (de laatste drie in één aflevering), de knijpkat, de looien draaier, ijsstaven, het badhuis met badmeester, losse melk en de kattenbakcentrale, pruimtabak, de triotrack, de letterzetter, de bruggentrekker, de klaarover en knipperbol, de marskramer, de dienstbode, de rekenliniaal en passerdoos (in één aflevering), de kruier, de filmrol, de pompbediende, de straatveger en de parlevinker.


pagina 6

o n

OPRUIMING SHOWROOM MODELLEN

g t to 5 ua n ri

Openingstijden: Maandag 12.00 - 17.30 uur Dinsdag/Zaterdag 11.00 - 17.30 uur of op afspraak

ja

Teaks at Home de schapenspecialist heeft een unieke collectie schapenleren club fauteuils en banken. De meubelen worden al 40 jaar in eigen atelier op ambachtelijke wijze in Nederland geproduceerd en handmatig gepatineerd. Onze meubels worden op volledig op maat gemaakt zowel zit diepte/ hoogte kleur en afwerking. Al onze meubelen mogen nu weg met kortingen tot wel 70% om plaats te maken voor de 2014 collectie.

Ook grote collectie in occasions van bijna nieuw tot mooi sleets vanaf € 295,00

Laan van Nieuw Oost Indië 100 - 2593 BX Den Haag T. 070 - 360 67 30 - E. [email protected] - www.teaks.nl

Portretten 1913 - 1969

Fotostudio Merkelbach Tentoonstelling 13.09.2013 - 05.01.2014

www.arendauto.nl

volg ons ook op

@arendauto

renaultdealerarendauto

RENAULT CLIO EN CLIO ESTATE DIRECT UIT VOORRAAD LEVERBAAR OOK IN 2014 MET 14% BĲTELLING*

OOK IN 2014 MET 14% BĲTELLING*

CLIO VANAF €13.490,EXTRA INRUILWAARDE €1.400,EXCLUSIEF KOSTEN RĲKLAAR MAKEN

CLIO ESTATE VANAF €14.990,EXTRA INRUILWAARDE €1.500,EXCLUSIEF KOSTEN RĲKLAAR MAKEN

AMSTERDAM WEST AMSTERDAM ZUID OOST PURMEREND WEESP ZAANSTAD

DONAUWEG 11 JOAN MUYSKENWEG 14C AMPÈRESTRAAT 51 HOGEWEYSELAAN 201 PIETER GHĲSENLAAN 5

TEL. (020) 561 96 00 TEL. (020) 561 96 50 TEL. (0299) 36 55 51 TEL. (0294) 23 86 10 TEL. (075) 650 45 32

*14% bijtelling en geen wegenbelasting op Renault Clio en Clio Estate ENERGY dCi 90 S&S ECO2. Afbeeldingen die in deze advertentie zijn gebruikt, kunnen afwijken van de daadwerkelijk geleverde auto en/of specificaties in Nederland en/of fiscale categorie waarin het model valt. Alle personenautoprijzen en diensten zijn inclusief BTW en BPM . Vraag altijd uw dealer naar de exacte details voor uw persoonlijke situatie. Bedragen zijn afgerond op hele euro’s. Rentewijzigingen en drukfouten voorbehouden. Kijk voor de prospectus en algemene voorwaarden van Renault financiering en voor de exacte actievoorwaarden van deze en andere aanbiedingen op renault.nl of vraag uw Renault-dealer. Renault behoudt zich het recht voor de actie op elk moment te wijzigen of te beëindigen. Voor meer informatie bel gratis 0800-0303 of kijk op renault.nl. Min./max. verbruik: 3,2-5,2 l./100 km. Resp. 31,3-19,2 km./l. CO2 83-120 g/km.


pagina 7

Cor Bakker speelt met idool Louis van Dijk

‘Ik wilde net zo’n bril, want ik wilde op Louis van Dijk lijken’ DRAADLOZE speakers DRAADLOZE door uw helespeaker huis door uw hele huis Cor Bakker en Louis van Dijk geven samen met Vocal Group CALL een reeks Gevleugelde Kerstconcerten. Ze treden op in verschillende zalen in Nederland en op 20 december is het Concertgebouw in Amsterdam het podium. Dit is voor alle twee een thuiswedstrijd, want beiden zijn opgegroeid in Amsterdam. Het is een mooie aanleiding om eens over hun jeugd te praten.

Cor Bakker (van 1961) had als jonge jongen foto’s boven zijn bed hangen van zijn idool. Dat was niet Johan Cruijff (“Ik haatte sport en was het jongetje dat altijd als laatste werd gekozen met gym”), maar Louis van Dijk. “Ik bewonderde en bewonder Louis nog steeds vanwege zijn enorme vermogen om te improviseren. Geef hem drie noten en hij maakt er een heel concert van. Hoe groot ik hem vond? Ik weet nog goed dat ik een bril nodig had en ik ben toen naar de opticien gegaan met een platenhoes van Louis van Dijk, want ik wilde precies zo’n bril. Ik wilde op hem lijken.” Prinsessekerk Louis van Dijk werd geboren in de Turnerstraat bij het Olympisch Stadion, maar zijn beste herinneringen bewaart hij aan

zijn jeugd, die hij doorbracht in de Staatsliedenbuurt. Zijn vader was koster van de Prinsessekerk aan de Van Hallstraat (deze is in 1982 gesloopt). In die kerk was een majestueus Steinmeyer-orgel uit 1924, waar grote organisten onder wie Piet van Egmond regelmatig concerteerden. Louis vond het prachtig en voor hem stond dan ook vanaf zijn prilste jeugd vast dat hij piano wilde spelen. “Ik kom uit een luchtig hervormd gezin en ben grootgebracht met muziek. Ik was geen boefje en haalde eigenlijk nooit kattenkwaad uit. Ik studeerde vooral met veel plezier achter de piano. Dat was mijn lust en mijn leven.”

Naar het conservatorium Toen Louis in Dalfsen woonde, brachten op een goed moment twee ouders hun jonge zoon voor een beoordeling. Dat was ene Cor Bakker, die bloednerveus eindelijk zijn idool een hand mocht geven en voor hem mocht spelen. “Mijn ouders vonden het - ik zal een jaar of 17 zijn geweest - een goed idee dat mijn grote idool Louis maar eens moest beoordelen of ik er echt wat van kon. Binnen tien minuten had hij het bekeken en hij sprak de onvergetelijke woorden: “Als jij niet naar het conservatorium gaat, ben je het doodschoppen niet waard.”

Cor Bakker als jeugdige painist.

Dat was trouwens allemaal niet zo voorbestemd als dat het voor Louis van Dijk was. Cor Bakker groeide namelijk op in een gezin waar geen muziek werd gemaakt. “Ik ben geboren in een heel warm gezin in Landsmeer. Daar heb ik een geweldige jeugd gehad. We woonden in een vrijstaand huis met erachter een groot weiland waar ik heerlijk kon spelen. Ruimte zat. Of ik een straatratje was? Helemaal niet. Ik durfde eigenlijk niks. Het enige dat ik op een gegeven moment durfde, was tegen schrikdraad aan plassen omdat een vriendje die wel alles durfde me daartoe aanmoedigde. Nou, dat kun je beter niet doen, kan ik je vertellen. Het is een wonder dat ik nageslacht heb.”

• • • • • • • •

speel alle muziek van uw smartphone of tablet alles bedienbaar via smartphone of tablet alles eenvoudig (zelf) te installeren of door ons technisch team uw oude muzieksysteem integreren in Sonos wandbeugels verkrijgbaar m: super eenvoudig te bedienen korto loos op elke verdieping te beluisteren en te bedienen e zorg ondersteund diensten als: Spotify, iTunes, Deezer n

!

• speel alle muziek van uw smartphone of tablet e • alles bedienbaar smartphone of tablet kop 14 via dagen op proef. Niet goed, geld terug!* • alles eenvoudig*Vraag (zelf) installeren of door ons technisch team in onzete winkel naar de voorwaarden. • uw oude muzieksysteem integreren in Sonos A.J. Ernststraat 733 • 1082 LJ Amsterdam • Tel.: 020-4421299 • [email protected] • wandbeugels verkrijgbaar www.expert.nl m o t r • super eenvoudig te bedienen o k • op elke verdieping te beluisteren en te bedienen rge o z • ondersteund diensten als: Spotify, iTunes, Deezer Pianoklanken uit school


Cor zat op de school met de bijbel en hij zal 10 of 11 zijn geweest toen hij tijdens het speelkwartier pianoklanken hoorde. Hij was meteen verkocht. “Ik vond het zo ongelooflijk mooi dat je uit zo’n oude *Vraag in onze winkel naar de voorwaarden. kast met snaren zulke mooie muziek kunt halen.” Cor pingelde vanaf dat moment regelmatig op de oude piano op school en wilde thuis ook een piano. Maar daar wilden zijn ouders niet aan. Pas toen de onderwijzer tijdens een ouderavond vertelde dat Cor talent had, kwam er een muziekinstrument in huis. Weliswaar geen piano, maar een melodica (een blaaspiano-red.). “Op een gegeven moment konden mijn ouders echter een piano overnemen en dat hebben ze gelukkig gedaan. Ik heb daarna als eerste les gehad van mevrouw Hopman Zo’n bril wilde Cor Bakker nou ook. aan het Zuideinde. Eerlijk gezegd vond ik dat niet zo leuk, want ik mocht totaal niet improviseren en dat vond ik nou net dat kun je je wel voorstellen”, zegt Cor leuk om in je smoking op de fiets naar Bakker. “We hadden ook meteen een klik het concert te gaan. Maar Amsterdam het leukste.” en inmiddels zijn we innig bevriend.” is altijd anders dan andere concerten en Tijdens de Gevleugelde Kerstconcerten Samen brengt het allerbeste in ons boven.” deze maand worden bekende en minder Halverwege de jaren 90 traden beiden bekende kerstliederen ten gehore - inmiddels met veel ervaring en een De complete speellijst van de twee pianovirgebracht, waarbij de Vocal Group CALL opleiding aan het conservatorium afgetuozen én informatie over kaartverkoop zijn te rond - voor het eerst samen op. “Ik mocht voor de zang zorgt. Het is voor beiden een vinden op www.pieterjanleusink.nl. spelen met mijn idool, nou, dat was wat, thuiswedstrijd. Bakker: “Het is allereerst

kope


www.expert.nl

‘Irene reed van de drie prinsesjes het best paard’ Vervolg van voorpagina Jolanda de Winter heeft jarenlang bij De Hollandsche Manege gewoond en reed daar ook paard. “Dat was best bijzonder zo tussen de huizen. Het was toen zo dat je zelf mocht kiezen op welk paard je wilde rijden. Je kon dan je naam achter je favoriete paard zetten. Mijn liefste paard was Polski, een mooi zwart paard en omdat ik zo dichtbij woonde, ging ik van tevoren mijn naam al invullen zodat ik verzekerd was van mijn favoriet. Ik was dan ook erg verdrietig toen Polski, door onweer, zijn been brak terwijl hij in zijn box stond. Men heeft hem toen moeten laten inslapen. Je merkt dat dit indruk heeft gemaakt, want ik weet het nu zo’n vierenveertig jaar later nog.” Het voordeel van daar wonen is dat het

Vondelpark je achtertuin is. “Ik zat ook op de Overtoom op school, de Spieghelschool tegenover de kinderpolitie en houthandel De Vijzel. Je snapt dat wij heel wat uurtjes in het park hebben doorgebracht. ‘s Zomers huiswerk in het park maken, de hond mee en ‘s winters schaatsen op de vijvers; een heerlijke tijd was dat. Ik heb in die buurt een hele fijne jeugd gehad, waar ik nog leuke herinneringen aan heb.” Vondelmanege Ook Jip Wanders kent De Hollandsche Manege goed, zij het dat hij het de Vondelmanege noemt. “Ik begon met leren rijden bij de RCA (Ruitersport Centrum Amsterdam) aan de kop van het Vondelpark, bij instructeur de heer Zoetman. Ongelooflijk hoe deze oude man het met tien kinderen

aandurfde om via de Amstelveenscheweg naar het Bosplan te gaan terwijl op het Haarlemmerplein en de rest van de weg de trams piepend langs ons reden.”

De drie prinsesjes Hij vervolgt: “Het zal 1957 of 1958 zijn geweest zijn, toen er in de Vondelmanege een wedstrijd werd gehouden met

ruiters uit het land. Op een dag hoorden wij dat aan de wedstrijd in de Vondelmanege ook de drie prinsesjes zouden meedoen en wij kregen daardoor wel een beetje de zenuwen. En ja hoor, samen met koningin Juliana en prins Bernhard kwamen zij binnen. Ze gingen meteen de loge binnen. Wij waren vooral benieuwd naar hun paarden. Die kwamen binnen met donkerrode dekens op met aan weerszijden kroontjes. Elk paard had wel drie stalknechten, we keken onze ogen uit. De prinsesjes mochten de loge niet uit en moesten de hele tijd bij papa en mama blijven en wij mochten niet in de loge kijken als wij onze proef reden. ‘s Middags moesten we springen en toen viel Irene van haar paard, maar ze zat er gauw weer op. Irene reed ook het beste van de drie.”


pagina 8

Overgewicht? De afdeling vasculaire geneeskunde van het AMC is voor onderzoek naar de behandeling van overgewicht op zoek naar: - blanke mannen tussen de 18 en 69 jaar oud - met overgewicht (Body Mass Index >30 kg/m²) - zonder gebruik van bloedsuiker- of cholesterolverlagende medicatie In dit onderzoek zullen we bekijken wat de invloed is van het veranderen van de darmflora op het gewicht, de gevoeligheid voor insuline en de vetstofwisseling. Dit zal gebeuren door een oplossing met bacteriën in de darmen in te brengen, afkomstig van een donor die veel is afgevallen na een maagoperatie (zgn. bariatrische chirurgie). We vermoeden dat dit afvaleffect deels veroorzaakt wordt door veranderde darmflora. Uw reiskosten worden vergoed en bij volledige deelname ontvangt u een onkostenvergoeding (350 euro). Bent u geïnteresseerd of wilt u meer informatie? Neem dan contact op met drs. P.F. de Groot, arts-onderzoeker Tel: 020-5665983; e-mail: [email protected]

www.goedkoopstegrafkist.nl Sindskort is het mogelijk om zelf een grafkist online te bestellen. Veel voordeliger en gratis bezorgd in heel Nederland.

Schlosshotel Sophia Roter Landweg 3 33181 Bad Wünneberg - Bleiwäsche Schlosshotel Sophia, Nederlands vakantiehotel te Bad Wünnenberg / Bleiwäsche, beschikt over moderne kamers voorzien van bad / douche, toilet, flatscreen-tv met Nederlandse zenders, fohn en gratis WiFi. Alle kamers zijn per lift bereikbaar en beschikken over een eigen balkon!

5-daags ALL INCLUSIVE arrangement 5 dagen/ 4 nachten op basis van eigen vervoer Inbegrepen: * Ontvangst met koffie en gebak * 4x overnachting * 4x ontbijtbuffet * 4x warme lunch * 4x driegangendiner

AANKOMST JANUARI 2014 FEBRUARI 2014

* 6 januari * 13 januari * 20 januari * 27 januari

TIJDENS UW VERBLIJF IS ER REGELMATIG ENTERTAINMENT, LIVE MUZIEK & VERTIER MET BITTERGARNITUUR

* 2 februari * 3 februari * 9 februari * 10 februari * 16 februari * 17 februari * 23 februari * 24 februari

Wij leveren dezelfde kwaliteit, maar dan voor een fractie van de prijs! Bekijk ons assortiment en de referenties van onze klanten op:

€

199,95

www.goedkoopstegrafkist.nl

per persoon

GRATIS CONSUMPTIES. Dagelijks van 17.00 - 24.00 uur Heavenly Palma Lijsbeth Tijsweg 1 1647 LE Berkhout 0229 268191 (24/7 bereikbaar) [email protected]

(koffie-thee-frisdranken-vruchtensappen-bieren-jenevers-wijnen-apfelkorn)

275,all-in voor €294,-

4-daags ALL INCLUSIVE arrangement 4 dagen/ 3 nachten op basis van eigen vervoer AANKOMST Inbegrepen: * Ontvangst met koffie en gebak * 3x overnachting * 3x ontbijtbuffet * 3x warme lunch * 3x driegangendiner TIJDENS UW VERBLIJF IS ER REGELMATIG ENTERTAINMENT, LIVE MUZIEK & VERTIER MET BITTERGARNITUUR

JANUARI 2014 FEBRUARI 2014

* 3 januari * 6 januari * 10 januari * 13 januari * 17 januari * 20 januari * 24 januari * 27 januari * 31 januari

* 3 februari * 6 februari * 7 februari * 10 februari * 13 februari * 14 februari * 17 februari * 20 februari * 21 februari * 24 februari

159,95

€

per persoon

GRATIS CONSUMPTIES. Dagelijks van 17.00 - 24.00 uur (koffie-thee-frisdranken-vruchtensappen-bieren-jenevers-wijnen-apfelkorn)

3-daags ALL INCLUSIVE arrangement 3 dagen/ 2 nachten op basis van eigen vervoer * Ontvangst met koffie en gebak * 2x overnachting * 2x ontbijtbuffet * 2x warme lunch * 2x driegangendiner TIJDENS UW VERBLIJF IS ER REGELMATIG ENTERTAINMENT, LIVE MUZIEK & VERTIER MET BITTERGARNITUUR

€

129,00 per persoon

AANKOMST JANUARI 2014

FEBRUARI 2014

* 3 januari * 10 januari * 17 januari * 24 januari * 31 januari

* 7 februari * 14 februari * 21 februari

Nederlands vakantiehotel ALL INCLUSIVE

GRATIS CONSUMPTIES. Dagelijks van 17.00 - 24.00 uur (koffie-thee-frisdranken-vruchtensappen-bieren-jenevers-wijnen-apfelkorn)

Centraal Reserveringsnummer (NL-gesproken)

0049-2953-9626580 www.sauerlandhotels.nl

///

www.sauerlandhotels.nl


De Oud-Amsterdammer is meer een podium voor echte Amsterdamse 50-plussers dan een krant. Wij stimuleren lezers hun eigen verhalen in te zenden. Hieronder verhalen die recht uit het hart van de lezer geschreven zijn. Heeft u ook een bijzonder verhaal dat u met de lezer wilt delen? Mailen kan naar [email protected] en sturen naar De Oud-Amsterdammer, Postbus 5003, 1380 GA Weesp.

pagina 9

TV kopen?

DRAADLOZE speaker ‘En betere waar, en 10%, alleen De Gruyter’ door uw hele huis • wij sluiten alles voor u aan • stellen alle kanalen in

• kunnen uw TV aan de wand monteren • wij zijn UPC dealer

• kunnen u alle UPC diensten direct

Onlangs hadden we als raadplaat een foto met een winkel van De Gruyter. De naam van die grutter maakt heel wat emoties los, want op de eerste reacties is er een tweede stroom reacties losgekomen. Mevrouw Tax-Lankamp schrijft: “Het stukje over De Gruyter van Anne Marie Liefhebber van 12 november roept bij mij véél herinneringen op. Ik heb eind jaren 50 bij De Gruyter in de Spaarndammerstraat gewerkt. En ja hoor, ook daar hingen achter de toonbank achter

Badkuip door W. Gortzak In de laatst verschenen editie van De Oud-Amsterdammer schrijft de heer Vos op pagina 9 dat hij helaas de ‘2-kamerversie met badkuip’ niet heeft mogen meemaken (wij noemden het een harmonicatram, de officiële naam was ‘tweelingwagen of tweelingrijtuig’, maar, what’s in a name). In het boek ‘Van paardetram naar dubbelgelede’ 2e druk, in 1979 uitgegeven door ‘de Alk b.v. Alkmaar’, vond ik op pagina 89 een foto van de kleine tweelingwagen 161/162 uit 1932. In het boek ‘Lijnen van gisteren’, uitgegeven in 1975 door E.J. Brill te Leiden, samengesteld door H.J.A. Dupard en J.W. Sluiter, vond ik op pagina 106 een foto van ‘De grote tweelingwagen 177/178’, 1934, op het Leidseplein.

in de winkel de goudkleurige silo’s met de Douwe Egbertskoffiebonen. Ook verkochten wij er gasmuntjes en lichtpenningen. De gasmuntjes waren van aluminium met aan de rand een half rondje als uitsparing zodat je geen ander muntstuk in de meter kon gooien (wat sommigen ongetwijfeld tóch gelukt zal zijn). De lichtpenningen waren wat donkerder en dikker en hadden in het midden een gaatje in de vorm van een sterretje.”

Suikerzakken vouwen “Wij verpakten zelf de suiker in het magazijn en vouwden de zakken van één kilo op een speciale manier dicht zodat ze niet snel konden opengaan. Ook de grote ronde kazen, van jong tot oud, sneden we in stukken en plakten ze met héél dun folie door middel van een warme plaat dicht. En het snoepje van de week was ieders favoriet. De kinderen waren er stapelgek op. En de ouders waren intussen stapelgek op de kassabonnen, waarvan ik er een paar heb bewaard. Want het was geweldig: voor elke tien gulden kreeg je 1 gulden terug.” Bonnetjes Ook Rie van Teeffelen-Van de Zel vond de pen. “Mevrouw Bouquet weet niet meer waarom de bonnetjes van De Gruyter opgeteld moesten worden? Maar ik weet het nog wel, en eigenlijk is het heel eenvoudig. De Gruyter had een geweldige leus in zijn reclame, namelijk én betere waar

aanbieden bij aankoop van uw TV

• alle internetvoorzieningen maken • uw WiFi netwerk maken

Weet u wat ook nooit meer terugkomt: de verkoopautomaat die meestal buiten stond. Tot in de jaren 80 waren automaten aan de gevel heel gewoon. Maar door het ontmoedigen van roken en als gevolg van vandalisme is de automaat geheel uit het straatbeeld verdwenen. Elke sigarenwinkel had wel één of meer automaten naast of half voor het etala-

geraam hangen. En bij elke fotograaf en menig drogist hing een rolfilmautomaat van Agfa, Gevaert of Kodak. En natuurlijk een automaat voor flitslampjes. De snoepautomaat, met het opschrift ‘Versnaperingen’ was bij elke soort winkel te vinden. Op een zeker moment was vrijwel alles uit de automaat te verkrijgen, vooral in het weekend. Onder andere bloemen, gebak, kousen, boeken en ansichtkaarten. Werk voelde als hobby In 1960 kwam ik als 17-jarig jochie in dienst bij de firma G.A. van Duynen op het Singel. Dit bedrijfje was in de oorlog begonnen met rokersagenturen en daar kwamen automaten bij. Deze werden hoofdzakelijk vanuit Duitsland geïmporteerd. In de werkplaats werden de automaten aan de wensen van de klant aangepast. Mijn werk bestond uit

!

• speel alle muziek van uw daarop smartphone • uw apparatuur aansluiten • uw TV op WiFi installeren • alles bedienbaar via smartphone of tablet • uitleg geven over uw toestel gratis uwte oude toestel afvoeren of door ons technisch team • alles eenvoudig (zelf) installeren én 10 procent korting. Als je bijvoorbeeld 100 gulden•aan bonnetjes inleverde, kreeg uw oude muzieksysteem integreren in Sonos A.J. Ernststraat 733 • 1082 LJ Amsterdam • Tel.: 020-4421299 • [email protected] je handje contantje 10 gulden terug. Een •indertijd, wandbeugels verkrijgbaar www.expert.nl heel bedrag vooral voor de dure m maand december waar heel veel moeders o t r • super eenvoudig te bedienen o de bonnetjes voor spaarden.” k Licht en Lucht • op elke verdieping te beluisteren en te bedienen rge Rapen waren gaar o z door Henni Meinen-Wiersma “Ik kan me•ook ondersteund een ander verhaal herin- diensten als: Spotify, iTunes, Deezer

+

kope

neren. Mijn moeder, die nu 109 jaar zou zijn geweest, had een broertje dat nogal Ook ik heb herinneringen aan Licht en Lucht (hier werd enkele weken eens vervelende dingen deed. Toen oma de geleden over geschreven-red.) al gaan die verder terug dan het stukje De Gruyterbonnetjes inleverde en tot de van de heer Melkert. Het was tijdens de eerste jaren na de oorlog. Ik was ontdekking kwam dat er veel minder bontoen 9 jaar en zat op de Catharinaschool in de Vechtstraat. Tijdens de netjes in en dus minder winkel zomervakantie aan het eind van de Rijnstraat een groot braaklig*Vraag onze naar was de ervoorwaarden. geld was, kwam na stegend terrein waar grote bruine tenten waren neergezet. Binnen stonden vig onderzoek de aap lange houten tafels en banken. Dit noemden we de vakantiekampen van uit de mouw: broerlief Licht en Lucht en duurde de volle zes weken zomervakantie. had een aantal bonMijn broer en ik gingen elke dag naar dat vakantieterrein. We verzamelnetjes voor zichzelf den in de Vechtstraat bij de school en liepen er in een lange rij naartoe. gebruikt. Toen waren Er waren grote houten schommels en wippen, er werd met de bal gede rapen gaar.” speeld en kringspelletjes gedaan. Om 16.00 liepen we weer in de rij terug naar de Vechtstraat. Kassabonnen Bert Schulp schrijft: “Ik heb nog een kleine bijdrage voor het De Gruyter-debat. Een van de reclameslogans was “En betere waar, en 10%, alleen door A. Volkers De Gruyter”, wat verwees naar de oranje kassabonnen, want bij minstens 50 gulden Ik heb met veel interesse de stukjes over de IJtunnel gelezen. Mijn vader aan ingeleverde bonnen kreeg je 5 gulden Ad Volkers heeft hier aan meegewerkt. Hij was walsmachinist in 1968 terug. Veel oude winkels van De Gruyter zowel bij de aanleg van de IJtunnel als bij de aanleg van de Schellingin de stad zijn nog terug te traceren aan de wouderbrug en volgens mij ook bij de Coentunnel. Die mannen hebben hand van de blauw betegelde puien, zoals veel werk verricht, ook ‘s nachts. op de Haarlemmerdijk (nu een pizzeria) en Ik was in 1968 20 jaar oud. Mijn vader was niet zo van een kostuum, maar ja, bij de opening van de IJtunnel moest hij wel. Dus besloten mijn aan het Limburg Stirumplein (café-restaurant De Gruyter).” ouders dat het maar een prachtig jasje moest worden met een mooie broek.



www.expert.nl

IJtunnel

Alles kon je uit de automaat kopen door Wim Verschut

m: korto loos e zorg open of ktablet

storingen verhelpen, reviseren en het technisch verbeteren van de automaten en dat voelde als een hobby. Al zaten er ook minder fijne kanten aan. Het kwam wel voor dat bij hevige kou en sneeuw niet meer te voelen was of ik nog een schroefje tussen mijn vingers had. Spaarautomaat Er waren gelukkig ook automaten die binnen hingen, zoals in automatieken, cafés en bedrijfskantines. En dan was er nog de spaarautomaat op school en de kaartjesautomaten voor toegang tot het NS-perron en het gemeentelijk badhuis. In de jaren 70-80 kon eigenlijk alles via de automaat verkocht worden. Op Schiphol en in wegrestaurants kwamen zelfs zelfbedieningsbuffetten waarbij na inworp van het juiste bedrag het gekozen menu te verkrijgen was.

Parlevinker door Roel Dijk In De Oud-Amsterdammer van 26 november stond een aardig stukje van Jos Mol over de parlevinker. Over de herkomst van het woord zei hij mooie dingen, zelfs de Dikke Van Dale tast in het duister omtrent de herkomst van het woord. Maar wat betreft de parlevinkers van de familie Dijk haalde hij wat feiten en personen door elkaar. Op Senefelderstraat 13 huis woonde Geurt Dijk, parlevinker, jarenlang secretaris van de vereniging Schuttevaer. Zijn archief is via Google te vinden (Stadsarchief 30471). Evert Dijk - zijn broer - vertelt in een filmpje in de serie ‘De Biografie van Amsterdam’, het verhaal over de onderduik. Hij was eveneens parlevinker geweest. In het artikel worden van twee personen één gemaakt (ze waren zelfs geen tweeling). Overigens is aan de Coenhavenweg 28 de firma ‘H. Dijk en Zn De Parlevinker’ gevestigd. Deze wordt beheerd door Cor Dijk, een zoon van Evert. Er is daar een drijvende winkel die thans vooral in bedrijfskleding en scheepszaken is gespecialiseerd. Zowel in het stukje in De Oud-Amsterdammer als in het filmpje over Evert Dijk staat dat zijn ouders Zevende-dags Adventisten zijn. Dat is niet geheel juist, zij kwamen in de Zevendedags Baptisten Gemeente.


pagina 10 Dé kerstvoorstelling voor de hele familie!

Adverteren in

De Oud-Amsterdammer is op zoek naar afhaaladressen

De Oud-Amsterdammer?

De Oud-Amsterdammer

Dinsdag 16 april 2013

is om meerdere

t z’n brood’ ‘Onze Woningnood = de Speculan

Neem contact op via

krant voor de

06-11002679/

Allereerst: in de vorige editie noemden wij de inhuldiging van Willem-Alexander tot koning een kroning en dat is fout. Het is een inhuldiging. Dat laat onverlet dat wij op ons verzoek om herinneringen aan 30 april een aantal leuke reacties kregen. En niet te vergeten: de column van Harry Slinger op pagina 3 is ook aan 30 april 1980 gewijd, maar de foto van dat optreden plaatsen we op de voorpagina omdat

50-plusser.

www.deoudamsterdammer.nl.

Pagina 3 Diemerzeedijk keek uit op een gifbelt

‘De hele avond kreeg ik een knipoog van prinses Beatrix’

Amsterdamse

06-29600679 of kijk op

Wonen op de Elandsgracht was een voorrecht!

op een container die op z’n brood.’ Deze leus stond levensgroot ‘Onze Woningnood = de Speculant is van Yvonne Ravesteijn. door krakers was neergezet. De foto 30 april 1980 in de Van Baerlestraat duidelijk dat de rellen op maar wel aannemelijk. De foto maakt Of zij op de foto staat is niet helder, maar door het hele tot de Dam en omgeving (de Blauwbrug), 30 maart 1980 zich niet beperkten de stad te horen waren, Andere leuzen die dezer dagen in centrum van Amsterdam plaatsvonden. . De hevige rellen natuurlijk ‘Geen woning geen kroning’ en nix’ is ‘Trix , Claus’ kein Haus, waren ‘Kein zorgden ervoor dat in de meest heftige rellen in vredestijd en van deze dag staan te boek als de heftig was. strijd tussen krakers en overheid zeer eerste helft van de jaren tachtig de

redenen een unieke

In deze krant staat geen

Pagina 5 ‘Iedereen kreeg een diploma’ Pagina 9 ‘Pisbak-koffiekussentjes’

trokken en vanaf kuithoogte tot op de grond geplisseerde tule moest het worden. Die wilde ik niet dragen omdat die meteen zou afzakken, maar Mientje vond daar iets op:

Pagina 10

ze maakte hele mooie schouderbandjes.”

Koffers vol “Met koffers vol ging ik naar Leiden. De vriend door wie ik was uitgenodigd was Volgende editie lid van de senaat en dat betekende dat ik maandag 29 april overal officieel moest aantreden met een die zo mooi is. boeketje in mijn hand. Zo ook die bewuste avond waar ik een bijzondere herinnering niet Marianne van der Ven-Schilte heeft aan heb. Na het officiële gedeelte ging ik zozeer een herinnering aan 30 april 1980, even naar het toilet. Toen ik mijn handen maar aan een ontmoeting met Koningin Maandag 29 april 2013 waste, zag ik in de vrij grote ruimte Beatrix. “In 1958 werd ik uitgenodigd voor prinses Beatrix en prinsen Irene met elkaar een lustrum in Leiden. Ik was 17 jaar en fluisteren en naar mij kijken. Ik werd er redelijk verlegen. Mijn moeder en onze wat onzeker van en keek of alles wel goed onvolprezen huisnaaister Mientje waren zat. Prinses Beatrix kwam naar me toe en verrukt en gingen meteen aan de slag. De uitzag,. mooi heel er ik dat In Nederland zijn tijdens de verzekerde oorlog me veel illegale kranten verspreid. De meeste daarvan werden in avondjurken, cocktailjurken, hoeden en Nederland gedrukt, Zij en haar zus vroegen waar ik die jurk verzetskranten in Engeland gemaakt en die weet ik veel wat nog meer van mijn tweemaar niet allemaal. Er werden ook plaatsen we editie behang In de volgende Bruinig er meteen uit: ‘O, met gekocht. Ik flapte hadvliegtuigen werden door de was ik geallieerde boven Nederland uitgestrooid. Zoals De Wervelwind, een oudere zussen werden vermaakt: een ondereen uniek verhaal fletsover moeder gemaakt!’ Haar bloemmotief in heeft mijnhet maandblad dat volgens O.die Monsees eerste krantje was dat op deze manier bij de Nederlanders namelijk smaller dan zij. Een beeldige als het duikadres in hetzelfde Achterhuisblok reactie zal ik nooit vergeten: ‘Wat lijkt me kwam. van mijn oudste zus, strapless avondjurk Achterhuis zit. En hoewel we in De dat je moeder kleren voor je ‘Aktiedat geweldig over-een formaat “De Wervelwind had met witte kant drums, speelde op 30 april 1980 in een niet veel groter dan een zakagenda pauwblauwe taftzijde Harry en ismet maar kortSlinger er eigenlijk nooit (van 1opapril Drukwerk, 1942 Oud-Amsterdamm 3 tot en met december 1944) uitgestrooid. Het verscheen in Londen en werd verspreid door de Royal Air Force”, schrijft optreden’. verder teruggaan dan de jaren 50, Monsees op www.geheugenvanoost.nl. wel editie volgende de gaan we in ‘We leegden de mochten was er nóg een controle. de oorlogsjaren maakt.’ Op de dansvloer kreeg ik de hele verder terug, naar vuilniswagens gewoon Onze plek was achter de perstribune en Het aantal menavond een knipoog en een brede glimlach en de bevrijding. tussen de bomen’ wij konden alles goed bekijken. Op het movan haar.” sen met unieke verhalen waar ze ment dat Juliana en Beatrix op het balkon zelf getuige van waren uit die tijd klonk er een luid fluitconcert. 5 verschenen, Derdeklassers basisschool wordt elk jaar minder, maar ze zijn Maar alle toeschouwers gingen zo luid het Willem Wierstra was in 1980 actief op een er nog steeds en wij publiceren ze Wilhelmus zingen dat het fluitconcert Arrestatie in 1980 was basisschool en zat vooraan bij de feestegraag. Zaten u of uw ouders in het werd overstemd. Het was een dag om nooit ‘wel een raar gezicht’ lijkheden. “Alle derdeklassers van de Amverzet? Was u bij het schietincite vergeten!” sterdamse basisscholen waren uitgenodigd dent na 5 mei op de Dam? Heeft om de troonswisseling mee te maken op de u een verhaal uit die tijd dat nog op pagina 7 meer Lees de en 7 spannend tijd die in In het Oostelijke havengebied aan de Dam. Het was grepen om op kolenjacht te gaan. Cathrien nooit is gepubliceerd, maar dat zedat er rellen zouden uitbreken Panamakade is het Keesje BrijdeplantPolderman-van Vliet schrijft op de verwachting ker de moeite waard is om te verwebsite Familie Mayer kolommen zat groot. Mijn zoon was ook een dersoen. Dat is vernoemd naar de 13-jarige tellen? Wij stellen onze hierover onder andere: “Mijn vaderwas was ondergedoken in een De en de klas ging ook naar de Dam. Keesje Brijde die op 11 december 1944 ter beschikking. er graag voor vroeger inspecteur van de vakgroepdeklasser reinioud Goud oud Zilver contactgegevens ander achterhuis ging mee als begeleider, want de juf staan onder aan kolen ging zoeken om zichzelf en de rest gingsbedrijven. In de winter was hijIkzelf een Gouden/zilveren vond het prettig dat er vijf begeleiders meevan het gezin te verwarmen en daarbij pagina 3. keer uitgegleden in de sneeuw, daarom lag 12/13 gingen. Wij werden opgehaald door een dodelijk werd getroffen door een kogel. Munten hij op bed. Er belden twee glazenwassers van het GVB en werden afgezet bij het Hij overleed twee dagen later. Op het aan om kolen te gaan pikken aan debus KruisVictoria Hotel. Daar was de eerste controle. plantsoen staat een monument. laan. Dat deden we in de oorlogstijd. Mijn Diemen - Almere Wij moesten lopen over de trambaan op vader kon niet mee, dus vroegen ze mij. Ik Winkelcentrum Diemerplein Diemen het Damrak richting Dam. Bij de Zoutsteeg Op de website van het stadsarchief Amster- was daar erg handig in. Zeker één keer 020-6903727 per en op de Noordeinde 253, Almere-Buiten 036-5372051 maar dat werd werden wij weer gecontroleerd dam worden lezers in de rubriekBeatrix boegeroep leverdeweek ‘Buurt en ging ik op, op de fiets naar de Rietlanwww.puttmann.nl De balkonscène na de inhuldiging van Nieuwendijk weer. Voordat we op de Dam Stad’ bijgepraat over namen van straten, den. Daar was een spoorwegemplacement overstemd door het ingezette Wilhelmus. lanen en plantsoenen in Amsterdam. Over met wagons vol kolen. Bij elke trein stond het Keesje Brijdeplantsoen lezen we: “Bij een Duitser met een geweer. Maar ik had Keesje thuis was het bitterkoud, omdat de kolen ontdekt achter een hoge muur door kachel niet kon branden zonder kolen. In op mijn fiets te gaan staan. Vanaf de weg Keesje Brĳde (links) op een foto met een klasgenootje van wie de naam niet bekend het Rietlandpark zocht hij naar brandstof. was er niets van te zien. Als ik kolen ging is.

Royal Air Force verspreidde De Wervelwind

Oorlog

26, 27, 28 en 29 december in de hollandsche manege

nieuws (dat is op zich al

Kaarten: stadsschouwburg a’dam / www.ssba.nl / 020 6242311

nieuws), maar er staan alleen

‘Moordgozer’ Keesje Brijde doodgeschoten om wat kooltjes

verhalen over het Amsterdam van vroeger. Waarbij vroeger

Inkoop

niet te ver terug is, want u moet erbij zijn geweest.

O.L.V. VLADISLAW CHERNUSHENKO

Hij hoopte dat er kolen van treinen waren gevallen. Dat mocht niet van de Duitsers. Daarom werd Keesje doodgeschoten, vanwege een paar kooltjes. Keesje was pas dertien toen hij werd vermoord. Hij was een van de vele slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Het monument voor Keesje herinnert ons aan hem.” Keesje was niet de enige jongen die in de barre winter van 1944/45 kolen pikte. Onder de titel ‘Kolen pikken’ staat op www.geheugenvanoost.nl een groot aantal verhalen en reacties van Amsterdammers die - ze waren nog kinderen - elke kans aan-

De Oud-Amsterdammer gaat

BRENGT: RUSSISCHE KERST

u raken omdat we terugkijken naar uw jeugd, naar het

pikken bij de Rietlanden klom ik altijd via mijn fiets op de muur, daarna takelde ik Brijde, een zus van Keesje. Hij weet zich, de fiets met een touw (om het zadel en het zo meldt hij op www.geheugenvanoost. stuur geslagen) omhoog en liet hem aan de nl, nog te herinneren waar hij was toen andere kant weer zakken. Zo was ik helehij hoorde over de dood van Keesje. “Op maal uit het zicht. Dan vulde ik een lege die 13de december werd ik uit de klas jutenzak vol met kolen. Ik takelde kolen en gehaald. Mijn moeder vertelde dat Keesje fiets vervolgens weer over de muur naar de was doodgeschoten en we zijn toen van de andere kant en sprong via de kolenzak op Linnaeusschool in de 2e Oosterparkstraat de bagagedrager weer op de grond.” naar de Benkoelenstraat gelopen. Mijn Bij een van die strooptochten was Keesje moeder, Jansje Brijde, was de oudste van Brijde van de partij, maar hij kreeg op die de 13 kinderen en op het moment dat het koude dag een fatale kogel in zijn hals. gebeurde waren er al een paar de deur uit. Loek Biesbrouck is een zoon van Jansje Keesje was opgebaard in de slaapkamer aan de Javastraat en daar heb ik afscheid van hem genomen. Ik kan uit mijn jonge jaren beamen dat Kees een moordgozer was.” Landwacht

Amsterdam van toen het

De tekst op de website van het stadsarchief doet vermoeden dat de Duitsers Keesje hebben doodgeschoten. Dat is niet waar.

FOTO: GEHEUGEN VAN OOST.NL/ZEEBURGNIEUWS

Op www.zeeburgnieuws.nl staat deze kreet van een anonieme Amsterdammer: “Wanneer wordt nu eens duidelijk aangegeven dat Keesje destijds niet is doodgeschoten door een Duitser maar door een Hollandse Landwachter die daaropvolgend een enorme rotschop van de Duitser mocht ontvangen? Ik was hier namelijk zelf getuige van als schoolmaat van Keesje.” (De Landwacht was een paramilitaire organisatie die in 1943 was opgericht ter bescherming van NSB’ers). Loek Biesbrouck rept ook over de Landwacht. “Wat ik in alle verhalen mis, is het feit dat Keesje met twee vrienden naar de Rietlanden was om kolen te zoeken. Wat ik mij kan herinneren, is dat de kogel van de landwacht in de zij van de jongen Gouloze was geschoten, dat de jongen Zijlstra zich achterover had laten vallen en dat daarna Keesje de kogel in zijn hals kreeg.” Die kogel werd Keesje fataal.

Begin juni 1964. Honderden, zo niet duizenden Amsterdammers zullen zich deze week nog herinneren. Want het was deze week dat The Beatles naar Nederland kwamen en dat leidde tot doldwaze taferelen. Naast Paul, John en George maakte gelegenheidsdrummer Jimmy Nicol deel uit van de groep omdat Ringo ziek was. Over het bezoek aan Amsterdam is veel geschreven. Maar veel ongetwijfeld ook niet en die kans bieden we u graag. Was u erbij in Amsterdam? Heeft u staan gillen als tiener? Bent u misschien in het grachtenwater gesprongen? Wij zoeken deze unieke ervaringen. De adresgegevens vindt u op pagina 3.

Inkoop

nog Amsterdam was.

oud Goud oud Zilver Gouden/zilveren Munten Diemen - Almere

Het monument voor Keesje Brĳde.

CONCERTGEBOUW AMSTERDAM do 26 DEC. - 14.15 uur www.concertgebouw.nl

F OTO : J O H AEN

Winkelcentrum Diemerplein Diemen 020-6903727 Noordeinde 253, Almere-Buiten 036-5372051 www.puttmann.nl

Wilt u dat uw bedrijf/winkel afhaaladres wordt van De Oud-Amsterdammer? Neem dan contact op via 020 - 716 39 79.

SpelPlus biedt zorgvuldig geselecteerde en aangepaste

gezelschapsspellen voor ouderen en mensen met een beperking. De spellen zijn veelal vervaardigd uit hout of andere mooie materialen en zijn groter van formaat. Bijvoorbeeld Memory spellen van Amsterdam, Van Gogh of van Nederlandse ontwerpers. De kaartjes zijn gemaakt van stevig karton en zijn opgeborgen in een mooi handzaam doosje. Prijs per spel € 14,95 exclusief € 4,95 verzendkosten. Nu gemakkelijk te bestellen via het onderstaande bestelformulier. Kijk voor meer aanbod op onze website: www.spelplus.nl



Bestelformulier memory aantal

beschrijving van artikel

aantal

beschrijving van artikel

…….

Memory Amsterdam

…….

Memory Dutch Design

…….

Memory Van Gogh

Uw naam adres postcode

Bestellen kan ook via

www.spelplus.nl advertentie.indd 1

plaats

Stuur dit formulier ingevuld, in een envelop, zonder postzegel naar: SpelPlus, Antwoordnummer 1185, 1110 VB Diemen Bij de bestelling ontvangt u een factuur die u per bank kunt voldoen

06-12-13 12:22


pagina 11

Wie het weet, mag het zeggen 21

‘Je ziet geen kop op straat’ Samenstelling: Marian van de Veen-van Rijk en Simon van Blokland In de rubriek ‘Wie het weet, mag het zeggen’ tonen wij uit de foto- en kaartencollectie van Marian van de Veen-van Rijk en Simon van Blokland een foto waarvan wij de lezers vragen waar deze is gemaakt en of ze er bijzondere herinneringen aan hebben. Een aantal inzenders met een aansprekende bijdrage krijgt als tegenprestatie het boekje ‘Amsterdam op oude prentbriefkaarten’ van Simon van Blokland. Hieronder staat de foto die wij in de vorige editie plaatsten.

Onze inschatting van de laatste raadplaat was dat deze vrij moeilijk zou zijn. Anneke Huijser, een trouwe lezeres die trouw inzendt, kon zich daar volledig in vinden (maar ze heeft het wel goed). “Dit was inderdaad een heel moeilijke opdracht! Het lijkt op een gracht of kade, maar het is in feite een heel smal straatje tussen de Dam en de Oudezijds Voorburgwal, namelijk de Pijlsteeg. De foto is genomen nadat het pand van het Leger Des Heils in de Damstraat was afgebroken, zodat er tijdelijk een brede doorkijk ontstond.” Likeurstokerij “De panden links op de foto zijn van de beroemde likeurstokerij ‘Wynand Fockink’. Het poortje was een overblijfsel van een afgebroken huis op Pijlsteeg 29. En op no. 31 is nog steeds Proeflokaal, Distilleerderij en Slijterij Wynand Fockink gevestigd. De grote muur geheel links is de achterkant van Hotel Krasnapolsky. Nu maakt de Pijlsteeg voor een gedeelte deel uit van de Wintertuin van Kras via een overkapping, maar is nog wel openbaar wandelgebied.” Jodenbreestraat Frank Engelbregt vindt het ook lastig en houdt het op de Jodenbreestraat. “De oplossing van de raadplaat is naar mijn

mening de Jodenbreestraat. De muur het meest links op de foto is de zijkant van de Mozes en Aaronkerk met daarnaast nog de situatie voordat het Mozeshuis daar werd gebouwd. De straat ligt open voor de aanleg van de oostlijn van de metro. Rapenburgerstraat En Tom Komper - net als Anneke Huijser een fan van deze rubriek - houdt het op de Rapenburgerstraat. “De straat ligt open in verband met de bouw van de IJtunnel.” Proeflokaal Guus de Vré heeft het bij het rechte eind. “De foto laat een uniek uitzicht zien op het midden van de Pijlsteeg. De deur met het mooie ronde raam erboven is inmiddels gesloopt om plaats te maken voor een doorgang naar de binnentuin. Het huis rechts van de deur is of was het proeflokaal van Wijnand Fockink. De bouwwerkzaamheden betreffen het gebouw dat er neergezet is na de sloop van het kantoor van het Leger Des Heils. In het gebouw is een doorgang die nu nog net een klein stukje van de Pijlsteeg laat zien.” De nazit R. Nauta komt met een reactie op de vorige editie waarin de raadplaat de Peperstraat was. Hij heeft een bijzondere invalshoek om zijn mening te onderbouwen. “Voor mijn werk kom ik dagelijks in deze straat. Waar u altijd het verleden behandelt van plekken, lijkt het me aardig nu eens het heden van deze straat te beschrijven. De meeste reageerders wonen, neem ik aan, buiten de stad en hebben geen idee van hoe het nu is in hun geliefde Amsterdam. De Peperstraat, tot aan de brug, is eigenlijk zoals zoveel straten in de stad nu, erg saai. Vrijwel alle bedrijvigheid van vroeger, inclusief de buurtwinkels, is weg, en er wonen nu hoofdzakelijk jongeren die overdag werken. ‘Je ziet er geen kop’, heet dat. Karakteristieke typen van vroeger, ze zijn verdwenen. Als besteller die aanbelt, weet ik er alles van.” “De Peper heeft als extra kenmerk dat de gevels grotendeels bestaan uit zij- of achterkanten van andere panden. Waaronder het schitterende voormalige WIC-huis aan de ‘s Gravenhekje. Dit pand is vanuit

de Peper te bereiken voor het ultrahippe jonge volkje dat daarbinnen de moderne bedrijvigheid vormt: computerwerk in ontwerp-, mode-, media- of andere moderne zaken.” Buurtwinkeltjes zijn vervangen “Want, beste lezers, buurtwinkels van toen zijn vervangen door vele jeugdig aandoende kantoorachtige zaakjes, waar veelal jonge mensen leuk werken. In de Peperstraat zien we dit op nummer 7. (Om de hoek op Prins Hendrik zit een enorm modellenbureau vol beeldschone jonge dames en op de Rapenburg zijn diverse ontwerpbureaus). Verder wordt er heel wat vooral gewoond. Het grote pand op de hoek Rapenburg links is geheel door studentes bewoond. Rechts staat een modern corporatie-flatje. Na de kruising zijn er links en rechts drie restaurants, waaronder zeer gerenommeerde. Hierboven huizen. Bedrijfsgebouwen Na de brug (Uilenburgerstraat) zijn de voormalige bedrijfsgebouwen links, nummer 1 en 3, verbouwd tot (jongeren)appartementen, die van binnen geheel zijn gemoderniseerd. Van de ‘mooie’ pakhuizen verderop links (nrs 15-21), staat alleen de voorgevel nog, met erachter koopflatjes aan galerijen in uiterst moderne vormgeving. In deze straten wordt alleen nog gereden. Men woont binnen en het is even stil als in Almere-Stedenwijk. Zo is uw geliefde Mokum verworden tot ook een slaapstad. Grappig is nog wel dat in het tot kantoren verbouwde WIC-pand de imposante entreehal vol megabalkenplafonds nog een typische specerijengeur heeft ... en zo leeft de glorie van het verleden voort.” De boekjes van Simon gaan deze keer naar Anneke Huijser, Frank Engelbregt, Guus de Vré en R. Nauta. Momenteel lopen we iets achter bij de verzending van de boekjes van eerdere afleveringen, maar in elk geval voor de kerst heeft iedereen die een boekje heeft gewonnen en van wie het adres bekend is, het boekje in huis.

De winter komt eraan De afgelopen week kregen we al een voorproefje van de winter. Het stormachtige weer ging gepaard met winterse buien en er viel hagel en soms wat natte sneeuw. Dat deed mij denken aan die fotoreportage die ik maakte voor de krant in 1978. Onder de titel ‘Sneeuwploeg klaar voor de kerstdagen’ stond in de helaas verdwenen ‘Nieuws van de Dag’ een aantal foto’s van de voorbereidingen die men bij de Gemeentelijke Stadsreiniging trof voor de komende wintertijd. Net als toen is de verwachting ten aanzien van een witte kerst dit jaar uiterst klein, maar mocht het gaan sneeuwen dan is men er klaar voor. In 1978 waren er zo’n 250 mensen nodig om de strooiklus te klaren, maar de animo was toen niet zo groot: slechts 100 vrijwilligers meldden zich aan. De heer Seelt, destijds hoofd afdeling gladheidsbestrijding, zei daarover toen: “Ondanks tekort aan mankracht rukken we natuurlijk uit om te gaan strooien, we hebben naast een fikse portie zout ook een zogenoemde sneeuwfreeser die het wegdek ontdoet van sneeuw.” Laat de winter maar komen! Mannen scheppen in de enorme zoutberg om de strooiers te voorzien van een grote portie.

De sneeuwfreeser, die krabt, zuigt en de sneeuw wegspuit.

De heer Seelt temidden van zijn strooiploeg, de vijfde sectie van de Gemeentelijke Stadsreiniging in 1978.

Nieuwe raadplaat De nieuwe raadplaat is er eentje van een oude straat die al heel wat heeft meegemaakt. De straat lijkt op veel andere straten, maar een herkenningspunt is toch wel het hoekpand met het opschrift Chocolaad Andriessen. We wachten de reacties weer af. Reacties kunt u mailen naar [email protected] of sturen naar De Oud-Amsterdammer Postbus 5003 1380 GA Weesp

Het vullen van een strooiwagen anno 1978.

pagina 12


Amsterdamse uitjes Lezersaanbieding: Capella koor Sint Petersburg en het Staats Symfonie Orkest Op tweede kerstdag treden in de Grote Zaal van het Concertgebouw Amsterdam het Capella koor Sint Petersburg en het Staats Symfonie Orkest op. Lezers van De Oud-Amsterdammer krijgen 35 procent korting per entreekaart. Het oudste koor van Rusland (opgericht door Tsaar Iwan III in 1479) met meer dan 120 leden komt voor dit concert naar Amsterdam. Begeleid door het Staats Symfonie Orkest zingt dit imposante koor de beste en mooiste werken van de Russische opera (Tsjaikovski, Moesorgski, Glinka en Borodin), kerstliederen en traditionals. Het koor en orkest behoren tot de absolute wereldtop (sommigen noemen het zelfs het beste koor ter wereld). De reguliere prijs in Amsterdam is 42,50 euro exclusief reserveringskosten. Voor lezers van De Oud-Amsterdammer wordt de prijs van een eersterangskaartje 27,70 euro (exclusief reserveringskosten). Hiervoor geldt op = op en deze aanbieding is niet geldig in combinatie met andere kortingen. De aanbieding is exclusief te boeken bij de Nationale Theaterkassa door middel van de kortingscode: Code Oud-Amsterdammer. Online reserveren kan via www.ntk.nl/voorstelling/capella-koor-sint-petersburg/ en telefonisch reserveren is mogelijk via 0900-9203 (45 cpm).

Familievoorstelling ‘Elize in De Hollandsche Manege’ Tijdens de kerstvakantie 2013 is de familievoorstelling ‘Elize in de Hollandsche Manege’ te zien. Dit is een meeslepend liefdesverhaal met livemuziek, zang, humor en paardenacts in de grandeur van De Hollandsche Manege in Amsterdam. Elize speelt zich af in het Amsterdam van eind 19e eeuw, een tijd waarin de stad verdeeld was. Er bestond een diepe kloof tussen de rijke wereld van de grachtengordel en de krotten van de arbeiderswijken. In het zand, onder de bogen, op de balkons en voor de tribunes van De Hollandsche Manege raken deze twee werelden met elkaar in conflict. De Hollandsche Manege is een betoverende plek in Amsterdam die nooit eerder als locatie voor een toneelstuk werd gebruikt. Naast de acteurs en muzikanten zullen 11 paarden meedoen tijdens de voorstelling. Ook worden antieke koetsen en historische rijkostuums ingezet. De speeldata zijn donderdag 26, vrijdag 27, zaterdag 28 en zondag 29 december om 14.30 en 19.30 uur. Meer informatie is te vinden op www.dehollandschemanege.nl.

Tentoonstelling over het Amsterdam van Gerard Heineken In het Stadsarchief Amsterdam in gebouw De Bazel aan de Vijzelstraat is van 7 februari tot en met 11 mei een tentoonstelling te zien over de invloed die Gerard Heineken in Amsterdam heeft gehad. Gerard Heineken neemt in 1864 - volgend jaar honderdvijftig jaar geleden - de oude brouwerij De Hooiberg in Amsterdam over. Met het bouwen van een nieuwe brouwerij aan de Stadhouderskade legt hij de basis voor het huidige wereldwijde Heinekenconcern én werd hij een van de belangrijke grondleggers van het moderne Amsterdam. In 1864 is Amsterdam nog een verarmde stad. Een paar vooruitstrevende Amsterdammers helpen de stad vooruit. Het Paleis voor Volksvlijt wordt gebouwd en het Vondelpark wordt aangelegd. Ook Heineken kijkt naar de toekomst. In 1868 laat hij een nieuwe brouwerij neerzetten aan de rand van de stad, het begin van de bekende Heinekenbrouwerij aan de Stadhouderskade. De ondernemer en vernieuwer Heineken wordt al snel succesvol met het brouwen van het toen nieuwe ‘Beierse bier’ oftewel pils. Gerard Heineken ontpopt zich ook als een betrokken Amsterdammer. Hij spant zich in voor een goede huisvesting voor arbeiders, voor de armenzorg en voor de bevordering van kunst. De expositie toont hoe de stichter van het Heinekenconcern ook een belangrijke rol speelt in de ontwikkeling van Amsterdam.

Stuur uw agendabericht voor ‘Amsterdamse uitjes’ naar (e-mail) [email protected] of Postbus 5003, 1380 GA Weesp

Amsterdam Museum staat stil bij Wereld Aids dag Het Amsterdam Museum staat stil bij Wereld Aids Dag door vanaf 1 december nieuwe aanwinsten te tonen in het museum. Het betreft kostuums van de legendarische Hellun Zelluf (Geert Vissers 1960 – 1992) die hij droeg in de Gay Dating Show. Daarnaast hangt er in de Schuttersgalerij een Aids memorial quilt. Dit herdenkingskleed is gemaakt door nabestaanden van personen die overleden zijn aan de gevolgen van Aids. De functie van de quilts is de afgelopen jaren veranderd. Ze zijn niet langer alleen symbool voor het zichtbaar maken van de Aids-problematiek, maar tevens nationaal erfgoed geworden. Onderdeel van de presentatie zijn foto’s van de Gay Dating Show, gemaakt door Jan Carel Warffemius en Erwin Olaf.

Bachs Weihnachtsoratorium in Concertgebouw Aan de vooravond van kerst, op zondagavond 22 december, brengt het Amsterdams Gemengd Koor Bach’s Weihnachtsoratorium in de Grote Zaal van het Concertgebouw. Verder werken mee: het Holland Symfonie Orkest en de solisten Caroline Stam (sopraan), Martine Straesser (alt), Falco van Loon (tenor), Robbert Muuse (bas), Rob Nederlof (klavecimbel) en Jaap Zwart (orgel). Het geheel staat onder de inspirerende leiding van dirigent Paul Valk. Zoals met Pasen de Matthäus Passion en de Johannes Passion van Bach massaal uitgevoerd en beluisterd worden, zo is zijn Weihnachtsoratorium flink op weg om met kerst een traditie te worden. Dit meesterwerk is een prachtige gelegenheid om de kerstdagen in te wijden. Jubelende koorstukken, ingetogen koralen en ontroerende aria’s die alle vertellen van Jezus’ geboorte en de sfeer daaromheen, maken de kerststemming al goed voelbaar. Het concert vindt plaats tussen 20.15 uur en 22.35 uur. Meer info via www.het-agk.nl, 020-6312555 en www.concertgebouw.nl.

Uniek boek ‘Fotostudio Merkelbach. Portretten 1913–1969’ Rond de tentoonstelling over Fotostudio Merkelbach die nog tot 5 januari in het Stadsarchief Amsterdam in gebouw De Bazel aan de Vijzelstraat te zien is, is een bijzondere publicatie met de titel ‘Fotostudio Merkelbach. Portretten 1913–1969’ verschenen. Dit is een prachtige uitgave van 304 pagina’s, geheel in fullcolour. Elk boek is voorzien van een eigen, unieke omslag. Met verhelderende bijdragen over de geschiedenis van de fotostudio, de mode-, film-, dans- en theaterfotografie en 600 foto’s uit het Merkelbacharchief. In april 1913 opende Jacob Merkelbach een luxe portretatelier boven het gebouw van modehuis Hirsch & Cie aan het Leidseplein in Amsterdam. Vanaf de oprichting was Fotostudio Merkelbach zeer succesvol. Tot 1969 kwamen bekende en onbekende Nederlanders naar de studio. Koningin Wilhelmina, Mata Hari, Eddy Christiani, Fien de la Mar, Toon Hermans, mevrouw Van Aalst van de Overtoom, de hond van de heer Zeeman uit de De Lairessestraat, allemaal lieten ze zich door Merkelbach vereeuwigen, evenals veel onbekende Amsterdammers. Het vele prachtige werk van Fotostudio Merkelbach is nog tot 5 januari te zien, van dinsdag tot en met vrijdag van 10.00 tot 17.00 uur en op zaterdag en zondag van 12.00 tot 17.00 uur. Meer informatie over onder andere de toegangsprijzen is te vinden op stadsarchief.amsterdam.nl

Palingoproer onderwerp van lezing Elke 1e en 3e zondag van de maand worden in het Stadsarchief Amsterdam spraakmakende gastsprekers geïnterviewd over onderwerpen uit de roemruchte Amsterdamse geschiedenis. Zondag 15 december staat een lezing van Martin Schouten over het Palingoproer op het programma. Het Palingoproer in de Amsterdamse Jordaan in juli 1886 vormt het decor van een boeiende Amsterdamse roman, die zich afspeelt in de roerige jaren aan het einde van de 19e eeuw. De aanvangstijd is 15.00 uur, de entree is gratis en er geldt vol=vol. Er is een beperkt aantal zitplaatsen.

De tentoonstelling Heineken’s Amsterdam is dinsdag tot en met vrijdag van 10.00 tot 17.00 uur geopend en zaterdag en zondag van 12.00 tot 17.00 uur. Op aanvraag zijn groepsrondleidingen mogelijk voor 10-20 personen met aansluitend een horeca-arrangement. Voor informatie en reservering: [email protected].

Oude kerstsfeer herleeft in Museum Willet-Holthuysen

Kerstmarkt in het Zonnehuis

In Museum Willet-Holthuysen aan de Herengracht 605 worden in december de keuken, eetkamer en balzaal in 19e-eeuwse kerstsferen gebracht. Daarnaast is er een expositie van bijzonder miniatuurzilver uit de collectie van het Amsterdam Museum.

Het Zonnehuiscafé in Tuindorp Oostzaan wordt zondag 15 december tussen 12.00 en 17.00 uur omgetoverd tot een sfeervolle kerstmarkt met fonkelende kerstverlichting en tientallen kraampjes met fijne kerstkoopjes, handgemaakte kerstdecoraties en een unieke kerstballenruilkraam. Ook creatieve mensen kunnen hun hart ophalen, want er zijn volop materialen te koop waarmee u zelf aan de slag kunt. De glühwein staat uiteraard klaar en diverse lekkernijen zoals verse vishapjes, huisgemaakte jams, honing en heerlijke taarten! In samenwerking met de winkeliers van het Zonneplein wordt er tijdens de kerstmarkt een goedgevulde kerstkadobox verloot. De kerstmarkt is gratis toegankelijk.

Er worden zo’n 500 stuks getoond uit de rijke verzameling van het Amsterdam Museum. De objecten zijn voor een groot deel gemaakt in Amsterdam en dateren uit de zeventiende tot en met de negentiende eeuw. De openingstijden, entreeprijzen en meer informatie zijn te vinden op www.willetholthuysen.nl.


Bijlmermeer - In de vorige editie besteedden we aandacht aan de

Bijlmermeer. Dat leverde meer reacties op dan we hadden verwacht. Op deze pagina nog een reactie en in de volgende editie of de editie daarna (dat ligt aan de omvang van het kerstnummer) publiceren we nog meer reacties aangezien deze prima de tijdgeest in de beginjaren van de Bijlmer laten zien.

‘Het paradijs begon na de verhuizing af te bladderen’ door Rik Jungman Wij schrijven 1967. Mijn vrouw en ik woonden na ons huwelijk op een kamer met gedeeld gebruik van keuken in de Ruyschstraat. Dat kostte 170 gulden per maand. Nadat ik in 1969 uit dienst kwam begon die kamer wat te knellen. Dus keken wij uit naar een echte huurwoning. In het Amsterdam van 1969 was je dan al snel uitgekeken. Er was woningnood Maar er was een plek waar wel gebouwd werd. De Bijlmermeer. Een onherbergzame zandvlakte waar her en der flatgebouwen verrezen. De rechte flats van de H-buurt eerst. Daarna de eerste flat, gebouwd in een honingraat, van de K-buurt, Kruitberg, die verhuurd werd door Onze Woning. Daar konden wij een complete flat met onze eigen voordeur huren voor honderd gulden meer dan de kamer kostte. Water en verwarming waren inbegrepen. Prachtige brochure De prachtige brochure ‘Toekomst te Huur’ overtuigde ons. Ruime, moderne flats gelegen in een parkachtige omgeving waar de nachtegaal ging fluiten. Een binnenstraat waar het zou gaan ritselen van de levendigheid en het contact met de andere bewoners. En niet te vergeten de verhoogde wegen, waardoor auto’s niet meer met voetgangers en fietsers in contact zouden komen. De winkels zouden tegelijk met de bewoners de nieuwe wijk in trekken. En parkeren werd ruimhartig mogelijk gemaakt. Er kwamen parkeergarages waar iedereen zijn eigen garagebox zou krijgen. Bovendien kwamen daar sleutelplaatsen om te sleutelen aan je auto. Om kort te gaan: een paradijs. Stap wagen Wij raakten enthousiast en besloten de stap te wagen. Wij konden kiezen op welke verdieping en waar op de galerij wij wilden huren. Het werd een ruime driekamerflat op de derde verdieping om contact te blijven houden met de begane grond. De tiende vonden wij wel erg hoog, zeker als de lift storing zou hebben. Dat bleek een vooruitziende blik te zijn. Het paradijs begon na de verhuizing meteen een beetje af te bladderen. Er waren alleen een paar winkels in het zogeheten

Aanloopcentrum, op een kilometer of twee afstand. Gelukkig werkten wij beiden in Amsterdam. De inkopen deed mijn vrouw in de Scheldestraat. Dat was handiger. De parkeergarages werden pas enkele jaren later gebouwd. Parkeren gebeurde de eerste jaren op de begane grond, waar ik regelmatig ons bezoek met hun auto uit het zand moest trekken voor het naar huis kon. Bij ernstige ijzel was het onmogelijk om de helling naar de verhoogde autoweg op of af te rijden. Een vermaak voor de omringende flats die op de eerste rang vanuit hun huiskamer zagen hoe auto’s omhoog reden en weer halverwege terug gleden. Niets te beleven De binnenstraat was overdekt, maar daar was alles mee gezegd. Er was niets te beleven. In de Bijlmer had je geen idee wie je buren waren. De in de brochure voorspelde nachtegaal hoorden wij er nooit. Toch woonden wij daar eerst heel plezierig. Kruitberg was de eerste flat in de K-buurt, dus hadden wij vanuit onze ruime flat achter een weids uitzicht op de centrale bij Diemen. Voor keken wij uit op het riviertje de Bullewijk en de kerktorens van Abcoude. In de jaren daarna werd voor ons Kikkenstein gebouwd en achter ons Koningshoef, waarmee het uitzicht langzaam ingeperkt werd. Onze vrienden, die ons eerst voor gek verklaarden om in die woestenij te gaan wonen, kwamen achter elkaar tot de ontdekking dat er echt woningnood was en dat een flat in de Bijlmer de enige plek was om een huis te kunnen huren. Binnen anderhalf jaar woonden ze er allemaal. In Kikkenstein, in Koningshoef en ook in het deel van Kruitberg waar jaren later een Boeing naar binnen zou vliegen. Verbazing Met verbazing zagen wij hoe de overheidsdiensten als Openbare Werken, Groen en de Waterleiding langs elkaar heen werkten. Werd er vandaag een mooi fietspad aangelegd, dan werd het twee dagen later gesloopt om er een leiding doorheen te leggen; er werden bomen geplant en weer verwijderd. Parkeergarage De parkeergarage werd gebouwd. Er werd veel gesleuteld, maar al te vaak aan de auto van anderen. Toen de gemeente besloot dat de parkeergarage 45 gulden per

pagina 13

Amsterdammertjes Uw KLOK kapot? bel Menno Smit, 020-4192214 of mail: [email protected] PETER MULLER zoekt verhalen en herinneringen uit de jaren 60 en 70 toen sexblaadjes nog verboden waren. Discrete behandeling. Mail naar: [email protected] Ik zoek informatie over De Coca Cola fabriek op Amsterdam Sloterdijk, de hier achterliggende voetbalvelden op de Velserweg, de kolen overslagtransport kruising Baarsjesweg\ Admiralengracht, de vroegere ambachtsschool IR Maes van Geesternaus en de Fijnhout houthandel tegenover de oude RK kerk de Vincentius aan de Jacob van Lennepkade. Sturen naar Alphons Lammens, Guus Trestorffstraat 40, 1063 VM Amsterdam, [email protected]

De flyer waarmee Amsterdammers werden gelokt naar het paradijs Bijlmermeer. maand ging kosten, verplicht gebruikt moest gaan worden en bovendien niet van afsluitbare boxen voorzien zou worden, ontstond er een volksopstand. In de brochure stond immers dat al die mooie faciliteiten er gewoon zouden zijn. De bewoners organiseerden zich en reden op een goede avond stapvoets met honderd of tweehonderd auto’s door de Wibautstraat naar de IJtunnel, die compleet verstopt raakte. De stoet ging uit solidariteit naar de Molenwijk in Noord, waar dezelfde flats met dezelfde parkeergarages stonden. De gemeente haalde bakzeil vanwege dit protest, want de huur werd afgeblazen. Het werd echt nooit meer wat met die parkeergarages. Inmiddels zijn ze allemaal of bijna allemaal gesloopt. Toen wij vertrokken kwam, pas na vier jaar, de eerste winkel, een supermarkt van Simon de Wit in winkelcentrum Kraaiennest. Samenstelling bevolking De samenstelling van de bevolking van de Bijlmer veranderde snel. In de jaren 70 verhuisde 50 procent van de bevolking in de Bijlmer. 25 procent verhuisde binnen de Bijlmer, want landgenoten wilden liever bij elkaar wonen. En 25 procent vertrok naar elders. Na vier jaar vertrokken wij ook uit de Bijlmer, Amsterdam uit. Binnen een jaar hadden al onze vrienden ons voorbeeld gevolgd. Als ik in de Bijlmer kom, dan zijn er plekken die onherkenbaar zijn. Veel honingraatflats zijn gesloopt en hebben plaatsgemaakt voor gewone straten met blokken zoals die altijd al overal in Amsterdam werden gebouwd. De verhoogde wegen zijn weer met de begane grond gelijk gemaakt. De maakbare samenleving van Joop den Uyl, waarvan de Bijlmer het symbool werd, verdampte de afgelopen veertig jaar geleidelijk.

In verband met de voorbereiding van een jubileumboek voor de Algemene Buggy Club komen wij graag in contact met de tekenaar Harm Mulder die de Buggy heeft getekend in o.a. advertenties. Mails kunnen naar

de Algemene Buggy Club, Jan van der Lit, [email protected]. Ik (Max Susan) zou het leuk vinden om verhalen te lezen in De Oud-Amsterdammer over “Het eerste baantje na schooltijd”. Als we veel verhalen sturen, komt er vanzelf wel een leuke rubriek. Voor mijn nieuwe winkel aan het Waterlandplein zoek ik oude foto’s van Amsterdam-Noord. Mijn winkel wordt een plaats waar mensen onder het genot van een lekker kopje koffie een lekker stuk vlaai kunnen eten. Met de foto’s probeer ik in te spelen op de jeugdherinneringen van mensen die in Amsterdam Noord zijn opgegroeid. Mails graag naar [email protected] Zijn er personen die foto’s of andere spullen hebben liggen van de KNSM? Iedereen die iets heeft liggen en er niets meer mee doet, mag contact opnemen met Ton Kompier, mailadres: [email protected]. Want weggooien is zonde!

Uw amsterdammertje kunt u ook opgeven via www.deoudamsterdammer.nl.

NIEUW: AMSTERDAMMERTJES Vanaf deze editie biedt De Oud-Amsterdammer de mogelijkheid particulieren en kleine zelfstandigen een kleine rubrieksadvertentie te plaatsen. We noemen deze kleine advertenties AMSTERDAMMERTJES. Deze advertenties zijn bedoeld om een oproep te doen, om huisraad aan te bieden of daarnaar te vragen, om een agendabericht te plaatsen, om een aanbieding te doen en dergelijke. De prijs van een advertentie is 15 euro voor de eerste drie regels (ook met twee regels betaalt u 15 euro), de vierde regel kost 4,50 euro en daarna kost elke regel extra 0,50 euro minder. Er is een gewone bon die hieronder staat (betaling gebeurt dan via een eenmalige machtiging) en er is een digitale bon inclusief betaling via iDEAL via www.deoudamsterdammer.nl.

Hoe werkt het? Vul de bon in en laat tussen de woorden een vakje open. Eén letter of leesteken per hokje! Geen afbrekingen s.v.p. Naam: Telefoon: Adres: Postcode: Woonplaats: Datum: Handtekening: Hierbij machtig ik De Oud-Amsterdammer om eenmalig een bedrag van e ............... af te schrijven van rekeningnummer

Stuur de bon op naar: De Oud-Amsterdammer BV, Postbus 5003, 1380 GA Weesp

pagina 14

1


Puzzel mee en win de AMSTERDAMSE SPREUKENKALENDER 2014 (5x) 2

3

4

5

12 15

16

22

23

19

29

25

34

39

35

54

32

41

42

43

46

52 56

57

62

58

68

73

77

59

69

70 75

78

79

71 76

80

83

84

86

60

64

74

82

Clementine Vrooland (1980) is een loepzuivere vierde generatie tuinstadbewoner; de vijfde generatie hangt inmiddels aan haar rokken. Als professionele gluurbuur verslaat zij voor lokale opdrachtgevers de kleine en grotere gebeurtenissen in het groenste, vriendelijkste en kleurrijkste stadsdeel van Amsterdam: Nieuw-West. De scheurkalender voor eenieder die Amsterdam een warm hart toedraagt, ligt nu klaar in de betere boekhandel: dat wordt een jaar lachen op de wc, genieten tijdens het koken of lukraak ontspannend bladeren in de luie stoel.

53

63

67

72

Shirley Brandeis werd in 1972 geboren op de Wallen, groeide als peuter op in Noord en als kleuter in de Westelijke Tuinsteden, zat op het Leidseplein op school en woont tegenwoordig in het westen van de stad. Amsterdamser kun je ze haast niet maken. Als freelance journalist, docent, fotograaf en tekstschrijver is zij dagelijks in de weer met taal en beeld.

49

55

66

Leuk, ad rem, brutaal, schunnig, ouderwets, ontroerend: de Amsterdamse tong is kleurrijk en prikkelend. Twee rasechte Amsterdammers(Shirley Brandeis en Clementine Vrooland) hebben een scheurkalender boordevol spreuken, anekdotes, woordgrapjes en beeldmateriaal van oude en nieuwe Amsterdammers samengevoegd tot de kersverse AMSTERDAMSE SPREUKENKALENDER 2014!

37

51

61

AMSTERDAMSE SPREUKENKALENDER 2014

21

48 50

11

27

36

45

47

10

20

31

40

9

26

30

44

65

8 14

18 24

33 38

7

13 17

28

6

81 85

87 2

49

82

35

44

27

74

52

73

59

29

14

58

63

33

24

7

54

23

57

19

87

Horizontaal 1. nauwe doorgang in de bergen; 7. kledingstandaard; 12. directeur (afk.); 13. dorst lessen; 14. eikenschors; 15. Nederlandse Spoorwegen (afk.); 17. bekend speelgoed; 19. een momentje; 21. zijne majesteit (afk.); 22. deel van een huis; 24. aan de overzijde; 27. gordijnlat (zweep); 28. land in Azië; 30. loop- en waadvogel; 31. hoofddeksel; 32. huisdier; 33. slangvormige vis; 35. deel van een vinger; 37. snijwerktuig; 38. werpen van kruis of munt; 41. Nederlandse norm (afk.); 42. signaal voor onraad; 44. opsmuk (dracht); 46. morsdoekje; 47. overwinning; 48. Canadese provincie; 49. geneesheer; 50. terpentijnboom; 52. wending; 54. werkzaamheid (karwei); 56. niet geheel waterdicht; 58. zomer- of tuinhuisje; 61. nachtroofvogel; 62. zalmachtige riviervis; 64. vlakgom; 65. achtpotig insect; 67. ijzeren staafje; 68. een beetje; 70. bontsoort; 72. halsboord; 73. jeugdig persoon; 76. kledingstuk; 77. inhoudsmaat (afk.); 78. geparachuteerde soldaat (afk.); 79. hond of hondenras; 81. natrium (scheik. afk.); 82. bontgekleurde papegaai; 83. fraaie bloem; 84. klap (tik); 86. chaos (bende); 87. oploskoffie. Verticaal 1. misdadiger (schurk); 2. reverendus dominus (afk.); 3. schreeuw; 4. plezier; 5. reclameleus; 6. bakplaats; 7. snor; 8. boomvrucht; 9. Japanse munt; 10. te koop (afk.); 11. blijspel; 16. plaaggeest; 18. jongensnaam; 20. reuzel; 21. hemellichaam; 23. zuivelproduct; 25. geestdrift; 26. toegankelijk; 27. lichtrode wijn; 29. kroegbaas; 32. verzameling gedroogde planten; 34. jongensnaam; 36. trammelant; 37. meisjesnaam; 39. geur-reukwater; 40. windrichting; 42. reddingsboot; 43. land (staat); 45. Instituut Nederlandse Kwaliteit (afk.); 46. baardje; 51. olie (Engels); 53. ernstig; 54. afgrijzen; 55. bobbel (zwelling); 56. inwendig orgaan; 57. ijzeren wig; 59. Arabische vorst; 60. waterschade (lek); 62. beslissingswedstrijd; 63. plaats in Zuid-Holland; 66. aardkluit; 67. zet (duw); 69. Toegepast Natuurwetenschappelijk Onderzoek (afk.); 71. kloosterzuster; 73. tijdsperiode; 74. huidverharding; 75. berggeit; 78. voor (in samenstelling); 80. droog (niet zoet) van wijn; 82. meisjesnaam; 85. familielid.

‘Dappere strijders fier en koen’ is de oplossing van de vorige puzzel en is een van de zinnen in het Ajax Clublied, die ook wel de Ajax Marsch wordt genoemd. Deze begint zo: ‘Een juichtoon da-vre langs de velden, Voor ons dierbaar rood en wit, De Schaar de dapp’re Meersche helden, Onze vreugd’ en trotsch bezit” enzovoort. Het is het mooiste oud-Nederlands wat je maar kunt verzinnen en dat nog trouw voor elke wedstrijd van ‘Ons aller Ajax’ luid wordt meegezongen. C. Broekhof uit Amsterdam en P.C. Stol uit Hilversum winnen de prijs: twee kaarten voor het kerstgala van Wibi Soerjadi. Nieuwe prijs: de Amsterdamse spreukenkalander (5x). Zie voor een toelichting de tekst naast de puzzel.

Stuur uw oplossing met uw naam, adres en telefoonnummer voor vrijdag 20 december naar (e-mail) [email protected] of naar: De Oud-Amsterdammer, Postbus 5003, 1380 GA Weesp.

De samenstellers zijn al weer begonnen met de editie van 2015 en doen daarvoor een beroep op Amsterdammers, dus ook op lezers van De Oud-Amsterdammer. Er wordt gezocht naar Mokumse spreuken, geheimzinnige familiewoorden en ontroerende anekdotes voor de kalender van 2015. Mails kunnen naar [email protected] en telefoontjes naar 06-26140255.

“Ik wil niet naar een verzorgingstehuis”

Zeer begrijpelijk... het liefst willen we allemaal in onze vertrouwde omgeving blijven wonen en omringd zijn met onze eigen spulletjes. Niet in een zorginstelling waar meer en meer bezuinigd wordt ten koste van de service... een onplezierig idee. Stichting Homecare maakt dit mogelijk... een gekwalificeerde zorghulp in uw eigen huis, 24 uur per dag, tot 7 dagen per week. Een ideale oplossing voor iedereen die thuis permanente persoonlijke zorg nodig heeft (ook voor mensen met een beperking).

“zo lang mogelijk thuis blijven wonen...” Stichting Homecare regelt alles voor u, inclusief de bijdrage van de overheid.* Tijdens een eerste gesprek kunt u kenbaar maken wat uw specifieke wensen zijn en worden meteen alle mogelijkheden besproken. Een telefonische spoedaanvraag is ook mogelijk.

Bel voor informatie

020 261 09 53

of kijk op www.stichtinghomecare.nl/oudams * De zorghulp kan betaald worden uit een PGB (persoons gebonden budget). Wij helpen u met de aanvraag. Adv-OudAms-131121.indd 1

22-11-2013 09:45


pagina 15

Haarlemmerstraat\Leimuidenstraat

‘Ik mocht helpen bezorgen en kreeg daar 45 cent voor’ door Nico van den Broek Hoewel ik al lang niet meer in mijn geboortestad woon, lees ik consequent en met veel genoegen dankzij mijn zuster die nog wel in Amsterdam woont, De Oud-Amsterdammer. In het nummer van 29 oktober 2013 stond een leuk verhaal van mevrouw Gerda PenseelGompelman over het Hoofddorpplein. Ook ik ben daar in de buurt geboren, in 1941 in de Haarlemmermeerstraat 126II. Mijn hele jeugd heb ik daar doorgebracht. Ik heb nog een vage herinnering aan de huldiging bij ons in de straat in 1948 van een beroemde straatgenote: Fanny Blankers-Koen, die vlak bij het Hoofddorpplein woonde en 4 gouden medailles had gewonnen in Londen. Iets eigenaardigs Een paar jaar later verhuisden we naar de andere kant van het Hoofddorpplein, dat toen trouwens nog het eindpunt van lijn 2 was, naar de Leimuidenstraat 36-II. Met die tram 2 was iets eigenaardigs aan de hand: boven de brug naar de Zeilstraat

zat geen bovenleiding, dat scheen niet te kunnen om de een of andere reden. Dat betekende dat de tram altijd een soort aanloopje moest nemen om het kleine stukje zonder bovenleiding letterlijk te overbruggen. Voor zover ik me kan herinneren lukte dat altijd wel. Het was een prettige buurt om te wonen met uiteraard voor kinderen nog veel speelruimte. ‘s Zomers speelden we met vriendjes in de nog bijna autoloze Leimuidenstraat slagbal tot groot vermaak van de uit alle ramen hangende ouders. Een van mijn beste vrienden was Frits Suèr uit de Rietwijkerstraat. Ik ben hem helaas allang uit het oog verloren. Veel winkels Er waren, zoals mevrouw Penseel schrijft, veel winkels. Naast de door haar genoemde De Gruyter en de uitstekende banketbakker Van Wessem (beroemd om zijn heerlijke petitfourtjes), kan ik me nog slijterij Tiemesen herinneren op de Hoofddorpweg. Als je daar binnenkwam, hing daar zo’n moeilijk te definiëren ouderwetse ‘slijterijgeur’. Daartegenover was

de winkel ‘Het Poldertje’, een zaak waar onder meer ondergoed werd verkocht. En daarnaast de kruidenierszaak van Boorsma, waar wij, meestal op zaterdag, bijna alle boodschappen haalden (mijn ouders waren geen fan van De Gruyter die op de hoek met het plein zat). Op de Sloterkade, vlak bij de Zeilbrug was een populaire bioscoop, Victoria, waar veel mensen uit de buurt regelmatig heen gingen. Helpen met bezorgen Ik kan me nog herinneren dat ik als 10-, 11-jarig jongetje op zaterdagmiddag de melkboer op de hoek van de Leimuidenstraat en de Rietwijkerstraat mocht helpen met bezorgen. Als we na een paar uur klaar waren, kreeg ik 45 cent, en ik was daar heel blij mee. Op het plein zat het politiebureau met de karakteristieke toren boven op het gebouw. Deze toren is later (om veiligheidsredenen) gesloopt. Tegenwoordig zit er, meen ik, een filiaal van Het Kruidvat in … Meest Blaauw Ik ging naar de Hillegomschool in de

Nico van den Broek op de fiets in de Leimuidenstraat. gelijknamige straat. In de 5e en 6e klas had ik een hele goede meester: meester Blaauw, die mij enorm gestimuleerd heeft en ervoor gezorgd heeft dat ik zonder toelatingsexamen naar het Barlaeusgymnasium aan de Weteringschans kon. Ja, dat waren nog eens tijden. De Citotoets moest nog uitgevonden worden … Weideland Bij de Westlandgracht hield de stad op. Je had daar weideland met daartussen een aantal slootjes die wij gemakshalve maar genummerd hadden: het eerste, tweede enz. Afgezien van wat boerderijen was er geen bebouwing, geen A10, niets. De

Lelylaan bestond ook nog niet. Vanaf de Haarlemmermeerstraat liep schuin over het Surinameplein een smalle klinkerweg naar de Hoofdweg en die kon het verkeer moeiteloos aan. In 1965 ben ik verhuisd naar de Nieuwe Achtergracht 144-IV boven de Kriterionbioscoop die om de hoek aan de Roeterstraat lag, waar ik als werkstudent werkte om mijn studie Frans te betalen. In 1967, na mijn afstuderen, kon ik een baan krijgen in Den Haag, waar wij na zoveel jaren nog altijd met veel plezier wonen. Maar af en toe kom ik nog graag even terug in het buurtje waar ik ben opgegroeid.

De Oud-Amsterdammer is meer een podium voor echte Amsterdamse 50-plussers dan een krant. Wij stimuleren lezers hun eigen verhalen in te zenden. Hieronder verhalen die recht uit het hart van de lezer geschreven zijn. Heeft u ook een bijzonder verhaal dat u met de lezer wilt delen? Mailen kan naar [email protected] en sturen naar De Oud-Amsterdammer, Postbus 5003, 1380 GA Weesp.

‘Na de mis kijken of er afgelastingen zijn’ Fons Kuiper schreef in de vorige editie over zijn jeugd die hij doorbracht in de Pijp en waarin de Vredeskerk een belangrijke rol heeft gespeeld. Daar kwamen aanvullingen op. F.G. Fontaine laat weten het een interessant artikel te vinden. “Maar ik wil er graag iets aan toevoegen. Ik ben in 1936 geboren in de Pijnackerstraat waar mijn ouders een brood- en banketbakkerij hadden. Deze zaak is verkocht aan Bartels, ik dacht in 1948. Voor mijn moeder was het namelijk te zwaar om door te gaan zonder mijn vader, die door de Duitsers naar een concentratiekamp was gebracht. Samen met zijn broer en nog vele anderen uit de buurt. Zij zijn daar beiden niet van teruggekomen.” Broederorde Dolf Dijst schrijft ook van zich af: “Als 4-jarige kwam ik te wonen in de Rustenburgerstraat tussen de Ferdinand Bolstraat en het Van der Helstplein. De Vredeskerk was dus onze kerk. De jongensschool was niet mijn school, omdat daar niet de broederorde was waar mijn oudste broer was ingetreden. Ik moest naar de St. Martinusschool in de Willibrordusstraat. De 1e communie en het vormsel moest ik wel

in de Vredeskerk doen. De voorbereiding werd door de Cornelis en Franciscusschool klassikaal gedaan. Ik moest vanuit de Martinusschool snel naar de kerk en tussen allemaal vreemde kinderen meedoen aan de oefeningen en de 1e communie en vormsel. Mijn buurjongens zaten op de Cornelisschool. Alles was daardoor wel een beetje raar.” Huize Pax “Ik herinner me ook goed de zondagse filmmiddagen in Huize Pax. In de Pijnackerstraat tegenover de kerk had je inderdaad sigarenwinkel Hulscher. Daar was het zondags altijd druk. ‘s Morgens om 9 uur werden op de radio de afgelastingen van de velden omgeroepen, maar dat kon je niet horen, want dan zat je in de kerk. Dus na de mis snel oversteken naar Hulscher en kijken naar de afgelasting van de velden. ‘s Avonds om zes uur was het weer een drukte van belang: dan werden de uitslagen van alle wedstrijden getoond. Zowel van het betaalde voetbal als van alle amateurwedstrijden in Amsterdam. En er werd natuurlijk volop gediscussieerd over het verloop van bepaalde wedstrijden.” Biechten Greet van den Wollenberg laat weten:

“Naar aanleiding van het artikel van 26 november door Fons Kuiper heb ik nog wat toevoegingen. In die kerk heb ik heel wat voetstappen liggen en gebedjes en knielingen gedaan. Ik ben er gedoopt, deed 1e communie, vormsel en was bruidje in processies. Elke dag voor schooltijd en op zondag ging ik naar de mis. En dan nog het biechten. Met de schoolklas, begeleid door de zuster, iedere maand.” Huize Pax (2) “Huize Pax was het parochiehuis, waar onder andere trouwfeesten en recepties werden gehouden. Een echtpaar was daar jarenlang de beheerder (ik ben hun naam vergeten) die de, zeg maar, catering verzorgde. Lunch en diner waren altijd goed voor elkaar. Nu is er een hotel in gevestigd. Helemaal boven in Huize Pax, bij de ingang Van Hilligaertstraat, waren de honken voor gidsen en kabouters. De jongens, verkenners en welpen hadden hun honk ergens bij de Boerenwetering. De kampeerspullen waren opgeslagen in

lange draden aan het plafond. Van de deur was altijd de bovenste helft open, daar stond ik vaak te kijken.”

de kelder, onder de kerk. Er heeft ook nog een kleuterklas ingezeten. En dansschool Sandman. Ikzelf ben gids geweest en welpenleidster.” “Nu nog wat winkels die daar waren: slagerij Timmer, de bakker, melkzaak Van Veen, groentezaak Spoelstra, sigarenman Hulscher, een schoenmakerij en Het Stoffertje waar je petroleum kon kopen. Mijn moeder kookte veel op het petroleumstel. In de Ferdinand Bol had je groenteman Karlas, kruidenier Van de Werff en de strijkerij waar de overhemden en boorden werden gesteven en gestreken. Daar werkten veel dames met strijkbouten met

Twee meisjesscholen Hanny Léautaud meldt zich ook: “Ik lees met veel plezier elke keer De Oud-Amsterdammer, maar deze keer heb ik toch een opmerking over het artikel van Fons Kuiper. In het artikel ‘De Vredeskerk, een markant middelpunt’ noemt hij alle gebouwen op die rond de kerk staan. Beginnende bij de pastorie, het Zusterhuis, de kleuterschool St. Maria, dan even verderop Huize Pax, om de hoek het Broederhuis en de jongensscholen Conelis en Franciscus. Waarom slaat hij de meisjesscholen H.Hart en Theresia over? Of weet de heer Kuiper niet dat er in de Ferdinand Bolstraat twee meisjesscholen waren? Is hem dat nooit opgevallen? Ik heb toch echt 6 jaar daar op school gezeten. Helemaal compleet met nonnen en juffen. Nu is het een politiebureau. Jammer van dat ene foutje, maar het artikel heb ik met plezier gelezen.”


pagina 16

Fotograﬁe: Joris van Bennekom

GEEF DEZE UNIEKE ERVARING CADEAU RESERVEER SNEL: WWW.SOLDAATVANORANJE.NL I 0900 1353 THEATERHANGAAR | VLIEGVELD VALKENBURG | BIJ LEIDEN

IN SAMENWERKING MET

MEDIAPARTNER

IN SAMENWERKING MET

(45 cpm)

Nú verlengd t/m augustus

MEDIAPARTNER

Toen we bij de HM waren wisten we: hier moeten we zijn

Recommend Documents