TOELICHTING EN VOORSCHRIFTEN

w is s i n g w er k .

TOELICHTING EN VOORSCHRIFTEN behorende bij het bestemmingsplan '1e herziening Mortiere' van de gemeente Middelburg

Kruidentuin 5 Postbus 37 2990 AA Barendrecht Telefoon (0180) 61 31 44 [email protected]

w w w. w i s s i n g . n l

Toelichting en Voorschriften, behorende bij het bestemmingsplan "1e herziening Mortiere” van de gemeente Middelburg

Opdrachtgever: Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Middelburg

Wissing stedebouw en ruimtelijke vormgeving b.v. Barendrecht

Barendrecht, maart 2008 herzien, april 2008 herzien, juni 2008

TO-33-737-eb-as

Inhoudsopgave

pag.

TOELICHTING

1.

Inleiding

1

2.

Leeswijzer

4

Bijlage:

TO-33-737-eb-as

Kaartnummer Procedurefase

Datum

01

Concept

02

Ontwerp

Maart 2008 Herzien, april 2008 Juni 2008

TO-33-737-eb-as

1.

Inleiding 1.1. Algemeen Het onderhavige bestemmingsplan “1e herziening Mortiere” heeft tot doel een gedeelte van de plankaart en de voorschriften van het vigerende bestemmingsplan “Mortiere” te herzien (zie kaartje ligging plangebied). Het te herziene plangebied valt grotendeels binnen de bestemming “Uit te werken gebied voor kantoren/bedrijven in het groen - UK/B”. Een klein deel van het plangebied valt binnen de bestemming “golfbaan” (zie toelichtend kaartje). 1.2. Aanleiding Hoewel de bestemming “Uit te werken gebied voor kantoren/bedrijven in het groen - UK/B” (artikel 6) bestemmingsplan “Mortiere” op basis van de milieulijst een golfbaan mogelijk maakt, is er, medegezien de realisatie van een aantal specifieke zaken, toch gekozen voor deze herziening, zodat de gehele golfbaan binnen één bestemming “Groenvoorzieningen/Golfbaan - G(gb)” (artikel 10) van het bestemmingsplan “Mortiere” valt. Zo is deze herziening nodig vanwege de omvang en hoogte van de overdekte afslagplaats bij de drivingrange, het totaal oppervlak aan bebouwing op de golfbaan en de hoogte van zogenaamde drivingrange-netten. De plannen voorzien in overdekte afslagplaats bij drivingrange in twee verdiepingen met een oppervlak van 275 m2 en een hoogte van 7 m. Het vigerende bestemmingsplan biedt hiervoor ruimte tot een oppervlakte van maximaal 250 m2 en een hoogte van 5 m (met een vrijstelling tot 6 m). Op dit moment wordt circa 1.075 m2 aan bebouwing voorzien (tussen afslagplaats van 275 m2, clubgebouw van circa 600 m2 en groenloods van 2.000 m2.). Het bestemmingsplan staat nu maximaal 1.000 m2 toe. Verder worden er langs de drivingrange netten gespannen tussen masten met een hoogte die varieert tussen 14 en 18 m. Op deze masten worden ook armaturen voor de drivingrange geplaatst. In het vigerende bestemmingsplan is de hoogte van dergelijke masten beperkt tot 10 m. Met behulp van de landschappelijke inrichting, bomengroepen, struiken en dergelijke (zie inrichtingsplan) zullen de masten ten behoeve van de drivingrange-netten en lichtarmaturen zodanig worden ingepast dat een onevenredige hinder en zichtbaarheid voor de dichtstbijzijnde woningen (welke op een afstand van 140 meter liggen) wordt voorkomen. Dit betekent dat opgaand groen voor de netten zal worden geplaatst.

TO-33-737-eb-as

1

TO-33-737-eb-as

1

TO-33-737-eb-as

TO-33-737-eb-as

Eén en ander echter op een dusdanige afstand dat de netten nog wel zonder belemmering kunnen zakken. Op advies van de vogelbescherming zullen rood-witte linten in de netten worden aangebracht, om de ballenvanger voor vogels optimaal veilig te maken. Hoewel dit project niet één op één te vergelijken is met projecten van Burggolf elders in het land, mag gezien de ervaringen worden verwacht dat ook hier rood-witte linten zullen zorgen voor dat de vogels in voldoende mate beschermd te worden. (zie verder bijlage onderzoek Bureau Waardenburg bv van 28 mei 2008). 1.3. Juridische opzet Om deze aanpassingen mogelijk te maken wordt art 10 van het bestemmingsplan op de volgende punten herzien: Lid 4 sub a van artikel 10: de oppervlakte van gebouwen mag maximaal 1.250 m2 bedragen en de oppervlakte van een overdekte afslagplaats bij de drivingrange mag ten hoogte 350 m2 bedragen. Lid 4 sub b van artikel 10: de bouwhoogte van de overdekte afslagplaats mag maximaal 7 m bedragen. Dit betekent dat de vrijstelling als bedoeld in lid 6 sub a voor deze bebouwing niet meer van toepassing is. Lid 5 sub a van artikel 10: de hoogte masten ten behoeve van drivingrange-netten en drivingrangeverlichting mogen maximaal 18 meter bedragen. Op de plankaart is een gedeelte van de bestemming “Uit te werken gebied voor kantoren/ bedrijven in het groen - UK/B” gewijzigd in de bestemming “Groenvoorzieningen/Golfbaan - G(gb)”. Daarnaast is de verplaatste rioolpersleiding op de plankaart opgenomen. Deze dubbelbestemming wordt geregeld in artikel 17 belemmeringen van het “moederplan” Mortiere. In (en aan de rand van) het plangebied bevinden zich 2 archeologische vindplaatsen, op een toelichtend kaartje aangegeven. Op de beide vindplaatsen rusten geen restricties meer. De beide vindplaatsen (samen met nog enkele) zijn in het laatste kwartaal van 2006 door middel van proefsleuven gewaardeerd. De vindplaats 2 bleek door latere (middeleeuwse en postmiddeleeuwse) ontwikkelingen verstoord en dus niet behoudenswaardig. De vindplaats 1 bleek niet verstoord, maar bleek tevens van dien aard en datering dat zij buiten de Walcherse onderzoeksagenda valt. Het college van B&W heeft dan ook conform advies op 20 maart 2007 het selectiebesluit genomen, waarbij de vindplaatsen 1 en 2 noch voor behoud noch voor verder archeologisch onderzoek worden geselecteerd. Geconcludeerd kan worden dat de realisatie van de golfbaan op gronden die eerder bestemd waren voor “Uit te werken gebied voor kantoren/bedrijven in het groen - UK/B“ geen onevenredige vermindering van het woongenot van de aangrenzende woningen met zich meebrengt. De bestemming “Uit te werken gebied voor kantoren/bedrijven in het groen - UK/B“ maakte ter plaatse gebouwen met een bouwhoogte van 13,5 m (met vrijstelling tot 17 m) mogelijk, terwijl per perceel tenminste 50% mocht worden bebouwd. Dit zou resulteren in een dichtere bebouwingssituatie dan thans met het oprichten van bouwwerken ten behoeve van een golfbaan, het geval is.

TO-33-737-eb-as

2

TO-33-737-eb-as

TO-33-737-eb-as

Bijlage: Netten langs de golfbaan bij Middelburg Inleiding Ten zuidoosten van Middelburg wordt thans tussen de A58 en de woonwijk Mortiere (in aanbouw) de 9 holes golfbaan Middelburg (figuur 1) aangelegd. Direct langs de A58, onder de zuidoostelijke vijver, komt een oefenbaan, een zogenaamde driving range. Hier kunnen golfers hun slagen over grote afstand oefenen. Slagen die mislukken leiden er toe dat ballen ver buiten de drive way terecht komen, zoals bij of op de A58 of de 9e hole. Uit oogpunt van veiligheid is het noodzakelijk de driving range te omgeven door netten. Gedacht wordt aan 200 m aan weerszijden van de baan en 50 m op de kop van de green. De netten zijn 18 m hoog, zijn strak gespannen, en worden gedragen door metalen staanders met tuidraden. Op andere banen in het land van dezelfde exploitant zijn dergelijke net-opstellingen reeds geplaatst.

TO-33-737-eb-as

1

Probleemstelling Over een lengte van 450 m zullen langs de drive way netten van 18 m hoogte komen. De netten reiken in de luchtlagen waarin ook vogels zich verplaatsen. Daarmee zouden netten een potentieel risico voor vogels kunnen vormen. De vraag is in hoeverre van de opstelling op de baan bij Middelburg een reëel risico voor vogels valt te verwachten. Gebruikte informatie Deze notitie is opgesteld op basis van bestaande kennis en informatie. Er heeft geen gericht onderzoek op de locatie zelf plaats gevonden. Hier valt het risico ook niet goed te bepalen omdat de opstelling in kwestie er nog niet is. De vogelbevolking van Zeeland is goed bekend; ondermeer door de maandelijkse tellingen van getij-gebonden nietbroedvogels in de hele delta sinds eind jaren zeventig onder auspiciën van Rijkswaterstaat (thans Waterdienst Rijkswaterstaat, zie oa. Strucker et al. 2007a). Daarnaast zijn de belangrijkste vliegbewegingen in en rond belangrijke verblijfplaatsen door gericht veldwerk redelijk volledig beeld gebracht (zie www.deltavogelatlas.nl). Ook de broedvogelbevolking van Zeeland is goed in beeld gebracht (Vergeer & Van Zuylen 1994, SOVON 2002, Strucker et al. 2007b). Er zijn in Nederland geen onderzoeken verricht naar de feitelijke risico’s voor vogels van opstellingen met netten als de onderhavige. Op grond van de aard van het risico (aanvaring) is een vergelijking te maken met obstakels als windturbines, gebouwen en hoogspanningsdraden. Op grond van de kennis die over het voorkomen van vogels beschikbaar is, hun bewegingen en de risico van objecten, is een inschatting gemaakt van de mogelijke risico’s van de opstelling met netten op de golfbaan Middelburg. De schatting is derhalve een expert judgement van de auteur (en enkele van zijn collega’s). Zie voor uitgebreide referenties over de expertise van Bureau Waardenburg www.buwa.nl. Vogels op en om de locatie; een grove schets De golfbaan ligt nabij Middelburg in een polder die voorheen vooral voor akkerbouw werd benut. De golfbaan heeft een open karakter met her en der beplantingen van bomen en struiken. In de komende decennia zullen deze tot wasdom komen; desondanks zal het landschappelijk een tamelijk open gebied blijven. Thans is deze golfbaan nog arm aan broedvogels en is de dichtheid aan broedvogels laag. In de toekomst zal de dichtheid toenemen, maar door de aard van het landschap zal deze relatief laag blijven. Dominante soorten zijn merel, koolmees, houtduif. Deze soorten (en hun jongen) foerageren vooral op de golfbaan. Alleen duiven kunnen ook naar landbouwgronden in de omgeving trekken. In het westen, zuiden en noorden ligt de bebouwde omgeving van Oost-Souburg en Middelburg. Hier huist een broedvogelbevolking van de stedelijke omgeving. Deze wordt gedomineerd door huismus, merel, houtduif, Turkse tortel en gierzwaluw. De meeste soorten stadsvogels leven geheel in de stad (of dorp); alleen duiven, gierzwaluw en zwaluwen kunnen ook naar gebieden elders gaan om voedsel te verzamelen. In het zuidoosten strekt zich een agrarisch landschap uit met een afwisseling van grasland en bouwland. Hier worden broedvogels in lage dichtheden aangetroffen, met als dominante soorten scholekster, kievit, gele kwikstaart en wilde eend. Deze soorten leven vooral hier.

TO-33-737-eb-as

2

Voor vogels belangrijke broedgebieden, met van enkele soorten ook hoge dichtheden, liggen in het Veerse Meer en op buitendijkse gebieden langs de Westerschelde. Deze vogels foerageren vooral binnen de grenzen van deze beide gebieden. Buiten het broedseizoen is Zuidwest-Nederland van groot belang voor vogels. In de verschillende bekkens pleisteren grote aantallen ganzen, eenden en steltlopers. Deze maken gedurende kortere (doortrek) of langere tijd (overwinteren) gebruik van dezegebieden. Foerageergebieden en rustgebieden liggen vooral binnen de grenzen van de verschillende waterbekkens; Over Walcheren vinden geen dagelijkse bewegingen van een of meer van deze soorten plaats. In voor- en najaar treden grootschalige verplaatsingen op van vogels tussen broedgebied en winterkwartier vice versa. Daarbij worden honderden tot duizenden kilometers overbrugd. In het binnenland gaat deze trek in breedfront; waarbij de vogels zich als een egaal verdeelde deken over het landschap verplaatsen (zie Lensink et al. 2002). Langs de kust kan uit de combinatie van windrichting en gewenste trekrichting van de vogels stuwing ontstaan (Tinbergen 1949). De breedte van de baan met een verdichte stroom trekvogels is vaak niet meer dan een kilometer breed. Het gebied van de golfbaan bij Middelburg licht buiten het bereik van stuwing van vogeltrek langs de kust van Walcheren. Trekvogels moeten een grote afstand overbruggen waarbij ze luchtlagen met de meest gunstige omstandigheden opzoeken. Bij tegenwind vindt de meeste trek in de onderste honderden meters plaats en bij meewind tot kilometers hoogte (zie oa. Lensink et al. 2002, Poot et al. 2007). De intensiteit van de trek is bij meewind vaak hoger dan bij tegenwind. Risico’s van een opstelling met netten Het risico van een opstelling met netten bestaat uit de kans dat een vogel tijdens een vlucht in de onderste luchtlaag in de netten verstrikt raakt; en de dood vindt. Uit onderzoek aan windturbines en hoogspanningsleidingen is gebleken dat overdag (tijdens daglicht) de kans op een aanvaring tussen een vogel en een obstakel minimaal is (Witte & Van Lieshout 2003, Renssen 1978, Prinsen et al. 2008). Gedurende de nacht (donker) is deze kans groter. Een van de belangrijke factoren in de kans op een aanvaring tussen een vogel en een obstakel is de zichtbaarheid hiervan. Dit is een van de oorzaken dat de kans in de nacht groter is dan overdag. In Nederland is echte duisternis een zeldzaamheid. Nabij steden en dorpen is in de directe omgeving vaak geen sprake meer van werkelijke duisternis. Zo ook bij op en rond de golfbaan van Middelburg. Middelburg, Oost-Souburg en het industriegebied Sloehaven worden in de nacht omgeven door een lichtkoepel. Hierdoor zijn objecten die het luchtruim in steken vanuit veel hoeken zichtbaar tegen de horizon; ook in donkere nachten. Nabij de golfbaan zijn ook verschillende bronnen van verlichting. Het knooppunt A58-N62 kent verlichting alsook de wijk Mortiere. Hierdoor is ook in lagen direct boven maaiveld sprake van strijklicht. Op grond van het voorgaande kan geconcludeerd worden dat op basis van directe en indirecte verlichting het risico van de opstelling ook in de nacht klein is.

TO-33-737-eb-as

3

Risico’s van de locatie Broedvogels van de golfbaan en de directe omgeving zijn vooral soorten die overdag actief zijn. De nacht brengen zij vooral door of naast hun nestplaats. Enkele soorten kunnen zich over grotere afstand verplaatsen om te foerageren. Op basis van de zichtbaarheid overdag zijn van de opstelling geen risico’s te verwachten. Niet-broedvogels op en rond de golfbaan zijn ook vooral dagactief. Hieronder bevinden zich ook soorten die zich over grotere afstand verplaatsen om te foerageren. Op basis van de zichtbaarheid overdag zijn van de opstelling geen risico’s te verwachten. Dagelijkse vliegbewegingen van de watervogels in de grote Zeeuwse wateren blijven vooral in de bekkens en reiken niet tot of over de golfbaan. Hier zijn derhalve geen risico’s te verwachten. In voor- en najaar speelt de meeste trek van vogels zich in luchtlagen boven de opstelling af. Bij tegenwind kan ook op de hoogte van opstelling worden gevlogen. Op basis van de zichtbaarheid overdag zijn van de opstelling geen risico’s te verwachten. Ook in de nacht wordt de opstelling vanaf verschillende zijden zwak belicht. Ook in deze periode van het etmaal zijn op basis van de zichtbaarheid van de opstelling geen risico’s te verwachten. Risico’s verminderen In het voorgaande is uiteen gezet dat van de voorgenomen opstellingen van netten langs de driving range op de golfbaan Middelburg minimale risico’s zijn te verwachten. Desondanks is het niet uitgesloten dat zich omstandigheden kunnen voordoen waarin een vogel in de netten verstrikt raakt. Om deze kans verder te verkleinen zijn de volgende maatregelen mogelijk: • netten zo strak mogelijk opzetten en gespannen houden. Hierdoor wordt de kans vergroot dat vogels als het ware terugstuiteren; • maaswijdte van de netten zo groot mogelijk. Door de functie als vanger van golfballen is het maximum 3 cm. Dit is tweemaal zo groot als netten waarmee legaal vogels worden gevangen ten behoeve van onderzoek; • draden van netten zo dik mogelijk; • netten worden in principe van zwart draad gemaakt. Nagaan of de onderste meters van een lichte kleur kunnen; binnen de grenzen van het financieel haalbare; Voorts verdient het aanbeveling om de opstelling in het eerste jaar regelmatig aan beide zijden geheel te controleren; vooral in voor- en najaar. Mochten van één of meer soorten regelmatig slachtoffers worden gevonden, dan zal naar een oplossing gezocht moeten worden.

TO-33-737-eb-as

4

Literatuur Lensink et al. 2002. Vogeltrek over Nederland, 1978-1993. Schuyt & Co., Haarlem Poot et al. 2007. Vogels in het luchtruim van de rechter-Scheldeoever in het havengebied van Antwerpen in relatie tot grote windturbines; veldonderzoek najaar 2007. Rapport 07-221, Bureau Waardenburg, Culemborg. Prinsen et al. 2008. Achtergrondrapport natuur MER zuidring Randstad 380KV. Rapport 08-003, Bureau Waardenburg/Omniplan, Culemborg/Bunnik. Renssen Th. 1978. Vogels onder hoogspanning. Natuur & Milieu, ’s Graveland. SOVON 2002. Atlas van de Nederlandse broedvogels. Fauna van Nederland dl 5. Naturalis, Leiden. Strucker et al. 2007a. Kustbroedvogels in het Deltagebied 2006. Rapport RIKZ 2007.004 RIKZ, Middelburg. Strucker et al. 2007b. Watervogels en zeezoogdieren in de Zoute Delta 2005-2006. Rapport RIKZ 2007.005. RIKZ, Middelburg. Tinbergen L. 1949. Vogels onderweg. Scheltema, Amsterdam. Vergeer J. & Van Zuylen 1994. Broedvogels van Zeeland. Avifauna van Nederland dl 2. KNNV, Utrecht. Witte R.H. & S.M.J. van Lieshout 2003. Effecten van Windturbines op Vogels. Een overzicht van bestaande literatuur. Rapport 03-046. Bureau Waardenburg, Culemborg.

TO-33-737-eb-as

5

TO-33-737-eb-as

TO-33-737-eb-as

TO-33-737-eb-as

2.

Leeswijzer De “1e herziening Mortiere” bestaat voorschriften en een plankaart en gaat vergezeld van een toelichting. De voorschriften en de plankaart vormen het juridische deel dat door de raad moet worden vastgesteld. De plankaart van de herziening is getekend op de plankaart van het vigerende bestemmingsplan “Mortiere”. Op deze wijze is eenvoudig te zien hoe de andere bestemmingen zich tot de herziene voorschriften en plankaart verhouden. De “1e herziening Mortiere” zal straks een integraal onderdeel uitmaken van het vigerende bestemmingsplan “Mortiere”. De gewijzigde onderdelen van de voorschriften zijn cursief aangegeven.

TO-33-737-eb-as

4

Voorschriften, behorende bij het bestemmingsplan "1e herziening Mortiere" van de gemeente Middelburg

Opdrachtgever: Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Middelburg

Wissing stedebouw en ruimtelijke vormgeving b.v. Barendrecht

Barendrecht, maart 2008 herzien, april 2008

VO-45-737-eb-as

Inhoudsopgave

VO-45-737-eb-as

pag.

Inleiding

1

Artikel 1

Begripsbepalingen

2

Artikel 2

Groenvoorzieningen/Golfbaan –G(gb)

3

Artikel 3

Titel van het plan

4

1

Inleiding Deze voorschriften, behorende bij het onderhavige bestemmingsplan “1e herziening Mortiere”, worden geacht deel uit te maken van het bestemmingsplan “Mortiere”, zoals vastgesteld door de raad op 7 juli 2003 en goedgekeurd door Gedeputeerde Staten van Zeeland op 10 februari 2004 nr. 0401160/21 dir. RMW.

VO-45-737-eb-as

2

Artikel 1

Begripsbepalingen Artikel 1 lid 53 en lid 54 van de voorschriften van het bestemmingsplan “Mortiere” worden als volgt herzien:

a. Lid 53 het plan Het bestemmingsplan “Mortiere” nr. X127x00269.2390 van de gemeente Middelburg zoals vervat in deze voorschriften en zoals herzien door het bestemmingsplan “1e herziening Mortiere” met de daarbij behorende voorschriften.

b. Lid 54 plankaart De tekening met bijbehorende verklaring bestaande uit één blad nr. 4057.0100B van het bestemmingsplan “Mortiere” en zoals herzien door het bestemmingsplan “1e herziening Mortiere” met de daarbij behorende tekening genummerd 073702-B-13.

VO-45-737-eb-as

3

Artikel 2

Groenvoorzieningen/golfbaan – G(gb)

a. Lid 4 sub a wordt als volgt herzien: de oppervlakte van gebouwen te berekenen over de gronden van het bestemmingsvlak, mag maximaal 1250 m2 bedragen, met dien verstande dat een overdekte afslagplaats ten behoeve van de drivingrange mag worden gebouwd met een oppervlakte van maximaal 275 m2.

b. Lid 4 sub b wordt als volgt herzien: de goothoogte van de gebouwen bedraagt maximaal 6 meter met een bouwhoogte van maximaal 12 meter, met dien verstande dat de bouwhoogte van de overdekte afslagplaats maximaal 7 meter bedraagt;

c. Lid 5 sub a wordt als volgt herzien: de hoogte van bouwwerken, geen gebouwen zijnde bedraagt maximaal 3 meter, met uitzondering van (antenne)masten waarvan de hoogte maximaal 10 bedraagt en masten ten behoeve van drivingrange-netten en verlichting, waarvan de hoogte maximaal 18 meter bedraagt.

VO-45-737-eb-as

4

Artikel 3

Titel van het plan Dit herzieningsplan kan worden aangehaald onder de naam “1e herziening bestemmingsplan Mortiere” van de gemeente Middelburg.

VO-45-737-eb-as