Toekomstbestendige zorg in Noord-Brabant: Voorlopige resultaten Dung Ngo MSc 15 december 2010
Achtergrond van het onderzoek • Levensverwachting in NL laatste jaren met >2 jaar toegenomen • Echter, vergeleken met andere EU landen wordt er in NL meer gerookt, is bijna de helft te zwaar, en lijdt ruim 10% aan ernstig overgewicht • Nabije toekomst: vergrijzing zal zich doorzetten • Door vergrijzing (meer sterfte) enerzijds en een daling van het aantal geborenen en een stabiel buitenlands vestigingsoverschot anderzijds, zal er op termijn sprake zijn van een krimpende bevolking Verandering in zorgvraag & zorgaanbod
Doel van het onderzoek • Het verkrijgen van meer inzicht in de ontwikkeling van de zorgvraag in de provincie Noord-Brabant, op basis van zowel epidemiologische als demografische ontwikkelingen • Meer inzicht verkrijgen in de benodigde afstemming van het zorgaanbod op de zorgvraag • Waarom Noord-Brabant? 1. Oudere & krimpende bevolking t.o.v. de rest van NL 2. Geen universitair medisch centrum, dus regio heeft rol bij planning en inrichting aanbod zorgopleidingen
Centrale onderzoeksvragen 1. Hoe zullen de zorgvraag en het zorgaanbod zich tot 2025 ontwikkelen in de provincie Noord-Brabant? 2009-2010, voorlopige resultaten 2. Welke scenario’s voor vraag- en aanbodontwikkeling zijn er te maken? Invitational conference, workshop 3. En hoe zullen de zorgvraag en het zorgaanbod in de provincie Noord-Brabant zich ontwikkelen onder de verschillende scenario’s? 2011 (afronding 1 september)
De huidige stand van zaken
De groei van het aantal 65-plussers in NoordBrabant zal leiden tot een groeiende zorgvraag
Levensverwachting in 2005 – 2008: B-ZO scoort beter dan de rest van N-Br (Zorgatlas, RIVM 2010) Totaal Bij geboorte
Zonder chronische ziekten
Totaal W-Br
62.3
--
--
HvB
63.3
+
+
B-ZO
66.1*
+
NL
63.0
W-Br
19.0*
--
+
HvB
19.1*
--
+
B-ZO
19.4*
+
NL
19.3
W-Br
79.9*
--
HvB
80.0
B-ZO
80.3*
NL
80.1
W-Br
42.5
--
HvB
44.2
B-ZO
45.1
NL
43.4
* = significante afwijking t.o.v. NL gemiddelde + positieve afwijking, -- negatieve afwijking
In goede ervaren gezondheid
Bij 65 jaar
* = significante afwijking t.o.v. NL gemiddelde + positieve afwijking, -- negatieve afwijking
Top 5 doodsoorzaken in 2005 – 2008 (Zorgatlas, RIVM 2010) West-Brabant
Hart voor Brabant
Brabant-Zuidoost
99
101
97
Longkanker
112*
105*
102
Beroerte
113*
102
104
Dementie
97
100
107*
107*
117*
99
Cor. hartziekten
COPD
Comparative Mortality Figure (CMF), NL = 100 * = significante afwijking t.o.v. NL
Top 10 ziektelast bij ouderen (65+) in NL in 2007 (DALYs) (VTV, RIVM 2010) Ziekten en aandoeningen
DALYs
1
Coronaire hartziekten
206.000
2
Beroerte
150.000
3
COPD
97.000
4
Dementie
97.000
5
Diabetes Mellitus
95.000
6
Artrose
80.000
7
Longkanker
75.000
8
Gezichtsstoornissen
62.000
9
Hartfalen
55.000
10 Dikkedarmkanker
45.000
Aantal chronische aandoeningen bij ouderen (65+) in 2008 in Noord-Brabant en de rest van Nederland (%) (LINH, NIVEL 2010)
Leefstijlfactoren, 2005 – 2008 (%) (VTV, RIVM 2010) W-Br
HvB
B-ZO
Overmatige/zware drinkers
17,3%
19,7%*
20,2%*
17,7%
Zware rokers
8,4%
8,7%*
6,4%
7,1%
Voldoet aan Norm Gezond Bewegen
54,3%
54,4%
54,0%
55,4%
* = wijkt significant af t.o.v. NL gemiddelde
NL
Preventie • 3 soorten preventie: gezondheidsbescherming, ziektepreventie, gezondheidsbevordering • Gezondheidsbescherming en ziektepreventie zijn aan te sturen aan gebruikerskant; aanbod is wettelijk bepaald Opkomst bij vaccinaties, screenings en uitstrijkjes is over het algemeen hoger dan en/ of gemiddeld in Noord-Brabant
Aantal werkzame personen per branche in Noord-Brabant in 2007 – 2010 (PGGM 2010) 2007
2008
2009
2010
28.339
28.911
29.485
29.719
9.136
10.356
10.645
10.892
Gehandicaptenzorg
22.466
24.686
24.921
23.005
Verpleging & verzorging
36.878
43.569
39.657
40.249
Thuiszorg
21.915
18.591
18.640
20.457
Overig welzijn
14.108
12.238
12.497
14.974
Overig zorg
10.852
10.105
14.788
18.442
154.734
162.102
165.710
173.729
3,4%
1,5%
1,5%
3,9%
Algemene ziekenhuizen Geestelijke gezondheidszorg
Totaal Groei t.o.v. 1 jaar eerder
Gemiddeld aantal vacatures op Brabantzorgnet per branche in 1e kwartaal in Noord-Brabant (Brabantzorgnet 2010) 2008 (kw 1) Ziekenhuizen
2009 (kw 1) 2010 (kw 1)
118
142
147
75
91
84
Gehandicaptenzorg
136
141
122
Verpleging & verzorging
202
214
220
Thuiszorg
143
147
152
19
23
23
693
758
748
Geestelijke gezondheidszorg
Overige zorg & welzijn
Totaal
Aantal leerlingen in opleiding (MBO) in Noord-Brabant in 2005 – 2009 (n) (Cfi 2010) 2005
2006
2007
2008
2009
Verpleegkundige
1.404
1.424
1.402
1.349
1.436
Verzorgende
1.007
1.073
993
879
808
112
84
72
87
115
---
---
1.495
1.581
1.518
1.762
1.644
1.579
1.375
1.038
0
0
8
78
164
6.679
6.575
7.955
8.116
8.247
Zorghulp Helpende Zorg en Welzijn (1&2) Pedagogisch Werker (4) Medewerker Maatschappelijke Zorg (4)
Totaal
Wat kunnen we in de toekomst verwachten?
Diagnosegroepen met hoogste aantal ziektejaarequivalenten in 2020 (VTV, RIVM 2010) Diagnosegroep
Ziektejaarequivalenten 2007
Ziektejaarequivalenten 2020
Totale gem. groei per jaar
Angststoornissen
201.918
253.024
1,8%
Cor. hartziekten
186.728
213.956
4,5%
Depressie
168.412
205.107
1,5%
Diabetes Mellitus
132.130
159.165
3,3%
Beroerte
123.235
130.015
4,1%
Artrose
122.776
136.529
1,5%
COPD
86.684
99.349
3,1%
Ontwikkeling toekomstige vraag en beroepsbevolking (2025) in Noord-Brabant en Nederland (Van der Windt, Arnold et al. 2010:23) Index toekomst zorgvraag in 2025 (2008 = 100)
Index toekomst beroepsbevolking in 2025 (2008 = 100)
Ratio toekomst zorgvraag/toekomst arbeidsaanbod*
Noordoost-Brabant
125,7
91,9
37
Zuidoost-Brabant
129,3
95,8
35
Midden-Brabant
130,0
97,0
34
West-Brabant
121,9
92,4
32
Nederland
121,6
97,6
25
* (Index omvang zorgvraag 2025 / index omvang beroepsbevolking 2025) – 1 * 100. Een positieve uitkomst geeft aan dat de zorgvraag harder stijgt dan de beroepsbevolking
Voorlopige conclusie(s) zorgvraag • De groei van de Brabantse bevolking van 65+ zal naar verwachting leiden tot een groei in de zorgvraag • Als wordt gekeken naar de levensverwachting scoort B-ZO op alle punten beter dan in de rest van Noord-Brabant; W-Br scoort juist slechter dan in de rest van Noord-Brabant • Oudere bevolking gaat gepaard met co- en multimorbiditeit: hoe ouder men wordt, hoe meer men lijdt aan multimorbiditeit • Leefstijl: sign. meer overmatige/zware drinkers in 2 van de 3 regio’s, en meer zware rokers in 2 van de 3 regio’s (met name in HvB) • Op het gebied van gezondheidsbescherming en ziektepreventie scoort Noord-Brabant beter dan en/of gemiddeld; op het gebied van gezondheidsbevordering valt nog veel winst te behalen
Voorlopige conclusie(s) zorgaanbod • Geen universitair medisch centrum, dus regio heeft rol bij planning en inrichting aanbod zorgopleidingen • Groei van de werkgelegenheid in zorg en welzijn is afgelopen drie jaar gegroeid van 1,5 % naar 3,9% • Tevens groei zichtbaar in gemiddeld aantal vacatures in zorg en welzijn • Sterke groei zichtbaar in aantal MBO-leerlingen zorg en welzijn, ECHTER, afname van aantal traditionele functies (verzorgende) en toename van nieuwe zorgfuncties toename van opleidingscapaciteit, maar afname van opleidingsniveau NB: In 2025 zal de zorgvraag groter zijn dan de beroepsbevolking. In Noord-Brabant is deze stijging hoger dan het landelijk gemiddelde.
Bedankt voor uw aandacht!
