Toekomst agrarisch natuur- en landschapsbeheer rond Winterswijk
Jan Stronks
Stand van zaken huidig landschap • Bos en natuur in de plus! • Agrarisch cultuurlandschap sterk in de min: • Natuurwaarde holt achteruit • Mais, engels raaigras, hoge bomen Wat zijn de ontwikkelingen voor: Beek
Bos
Cultuurlandschap
Ontwikkelingen Beek
Ontwikkelingen Beek
Ontwikkelingen Bos
Ontwikkelingen Cultuurland
Ontwikkelingen Cultuurland
Grutto
Ontwikkelingen Cultuurland Roodborsttapuit
Ontwikkelingen Cultuurland
Conclusie stand van zaken • Niet alleen maar kommer en kwel • Soorten van cultuurlandschap wel dramatisch • Toekomst: nadruk op natuurwaarden cultuurlandschap • Vraag: wat heeft agrarisch natuurbeheer tot nu toe opgeleverd?
Evaluatie agrarisch natuurbeheer Samen met een aantal lokale professionals gekeken naar: • Ontwikkelingen oppervlakte agrarisch natuurbeheer • Resultaten agrarisch natuurbeheer • Ontwikkelingen gangbare landbouw
Oppervlakte agrarisch natuurbeheer
Oorzaken afname agrarisch natuurbeheer: • Verhouding pakketeisen – vergoeding niet evenwichtig • Geen continuïteit in regelingen • Toenemende papierrompslomp en bureaucratie • Sterke afname van mogelijkheden om agrarisch natuurbeheer aan te vragen
Resultaten agrarisch natuurbeheer Botanisch graslandbeheer • Nauwelijks effect op plantensoorten van de Rode Lijst • Positief effect op meer algemene soorten • Positief effect op diverse faunasoorten van de Rode Lijst • Positief effect op aangrenzende bloemrijke wegbermen en sloten
Resultaten agrarisch natuurbeheer Botanisch akkerbeheer • Geen effect voor plantensoorten van de Rode Lijst • Positief effect op meer algemene soorten • Zeer positief effect op fauna • Positief effect op beleving landschap
Landschapsbeheer • Aanleg veel landschapselementen in Winterswijk west • Het weer in hakhoutbeheer nemen van houtwallen en houtsingels • Ecologisch beheer 135 km wegberm • Positief effect op amfibieën en reptielen • Postief effect op vogels kleinschalig cultuurlandschap • Illegaal opruimen landschapselementen bijna verleden tijd
Ontwikkelingen gangbare landbouw • Schaalvergroting en intensivering, ten koste van randen • Evenwichtigere bemesting en injecteren van mest • Afname gewasbeschermingsmiddelen • Afwatering afgestemd op productie, niet op natuurwaarden • Minder koeien in de wei • Zeer sterke afname biodiversiteit in percelen • Achterstallig onderhoud houtwallen en -singels
Conclusie agrarisch natuurbeheer • Matig succes botanisch agrarisch natuurbeheer voor de flora: voor soorten van de Rode Lijst nauwelijks succesvol, voor soorten van matig voedselrijke graslanden wel succesvol. • Vooral de fauna heeft geprofiteerd van botanisch agrarisch natuurbeheer. • Sterke achteruitgang van akker- en weidevogels. • Veel papieren en digitale rompslomp (bureaucratie) agrarisch natuurbeheer.
Ambities • Behoud en ontwikkeling dat recht doet aan de verschillende landschapstypes • Gezonde en duurzame landbouw • Behoud en herstel van landschapsstructuren en daarbij horende flora en fauna
Doelen • Weide- en akkervogels • Fauna kleinschalig cultuurlandschap • Terugkeer soorten • Schrale verbindingen • Netwerk landschapselementen
Maatwerk! Waar willen we naar toe? • Landschap moet verweven blijven, dus EHS verweven inzetten • Natuurontwikkeling op plekken met agrarisch natuurbeheer • Maatwerk agrarisch natuur- en landschapsbeheer: Op bedrijfsniveau advisering en begeleiding • Nadruk op randen • Nadruk op fauna
Voorbeeld 1 agrarisch natuurbeheer Oude hoeven landschap
Dekzandrugjes +
Esgronden =
Huidig landschap
Huidig natuurbeheer Botanisch grasland Natuurakkers
Toekomstig agrarisch natuurbeheer struweel op esranden Ruige perceelsscheidingen Laanbeplanting Hakhoutbeheer houtwallen Herstel weidepoel
Toekomstig agrarisch natuurbeheer Geleding in landschap Aanleg weidepoel extensief randenbeheer
Voorbeeld 2 agrarisch natuurbeheer Heide- en veenontginningslandschap
Toekomstig agrarisch natuurbeheer Ruige perceelsscheidingen Hakhoutbeheer houtwallen Ecologisch bermbeheer Aanleg weidepoel
