Het agrarisch natuur- en landschapsbeheer vanaf 2016
Voorstellen •Jos van Maanen •(Agrarisch) makelaar/taxateur ‘Van Maanen Vastgoed’ •Adviseur onteigening / pacht ‘Buro Loevesteijn’ •Tot 2008 melkveehouder •Voorzitter VANL-TCW •Voorzitter Collectief
Aanleiding nieuw stelsel • Nieuw EU landbouwbeleid per 1-1-2016 – Pijler 1: directe betalingen en vergroening – Pijler 2: agrarisch natuur- en landschapsbeheer
• Doel nieuw stelsel ANLB – Natuurresultaat moet beter, gericht op doelsoorten en leefgebieden. – Uitvoeringskosten moeten lager (nu 43% moet naar 15%-20% voor collectief en nog resterend voor overheid)
• Collectieven vormen kern nieuwe stelsel – Deelnemer doet zaken met het collectief i.p.v. de overheid
3 collectieven in Gelderland
De belangrijkste veranderingen Onderwerp
Was
Wordt
Beheercontract
Met overheid
Met collectief
Betaling beheervergoeding
Door RvO.nl
Door collectief
Controle in het veld
Door NVWA
Door NVWA / collectief
Begeleiding bij beheer
-
Door collectief / ANV
Subsidiemogelijkheden
‘wie het eerst komt, het eerst maalt’
Op de meest kansrijke plekken voor natuurresultaat
Coöperatieve Agrarische natuurbeheervereniging Collectief Rivierenland • Het collectief is opgericht door (van oost naar west): – – – – – –
Vanl- Bommelerwaard “Capreton”: Jo Penders Vanl- Tieler-Culemborgerwaarden: Jos van Maanen (vz.) ANV Lingestreek: Corine Weiman (sec.) Ver. Streekbeheer Rijk Maas en Waal: Hotze Hofstra (pen.) Ver. Landsch. Groesbeek-Ooijpolder “Ploegdriever”: Fried Frederix Ver. Streekbeheer Rijnstromen: Brord Sloot
Belangrijk in de statuten • Rechtsvorm, coöperatie • Verankering in de anv’s: – Bestuurders worden op bindende voordracht van de anv benoemd voor 4 jaar (3x) – Er zijn geen bestuursleden van andere organisaties. Mogelijk in de toekomst een regelmatig stakholdersoverleg
Leden van het collectief b.
Binnen het werkgebied van de coöperatie:
I. II. III.
agrarisch grondgebruiker zijn, en natuur- en/of landschapsbeheer (doen) uitoefenen. met de Coöperatie een contract aangaan ten aanzien van agrarisch natuur- en landschapsbeheer; en
c. die gedurende hun lidmaatschap ook lid zijn van een ANV, namelijk die ANV in wiens werkgebied het lid het natuur- en/of landschapsbeheer uitoefent. De Coöperatie verplicht zich voor al haar leden het lidmaatschap van desbetreffende ANV aan te vragen. Het bestuur draagt er zorg voor dat degene die als lid van de Coöperatie wensen te worden toegelaten, worden aangemeld bij de desbetreffende ANV.
Doel collectief • Primair: het (noodzakelijke) tussenstation voor het mogelijk maken van agrarisch natuurbeheer. Op basis van inbreng van de aangesloten anv’s. • Collectief heeft een eigen verantwoordelijkheid. • Toekomst: mogelijk ook belangenbehartiging.
Organisatie collectief Bestuur
Veldmedewerker
Administratie
Regionaal coördinator, Ecoloog
Beheercontract • Contracten: – Overheid – collectief (voordeur) – Collectief – deelnemer (achterdeur)
• Geen individuele contracten meer mogelijk • Flexibelere contracten – 1 – 6 jaar
• Overheid overweegt aan te bieden om bestaande contracten te beëindigen .
Voordeur - achterdeur
Het nieuwe subsidieproces 1. Vaststellen natuurbeheerplan (beleidskader) 2. Het opzetten van de beheersstrategie: wat willen we waar en waarom (met welk doel). 3. Inventariseren deelname via voorintekening 4. Opstellen beheerplan 5. Opstellen en indienen gebiedsaanvraag 6. Sluiten van beheercontracten
Subsidiemogelijkheden • Natuurbeheerplan geeft het kader. Begrenzing. • Niet meer ‘wie het eerst komt, het eerst maalt’ • Wel: juiste beheer op de juiste plek – Doel is meer natuurresultaat – Robuust, geclusterd. – Gevolg: er zal ook ‘nee’ verkocht moeten worden.
• Toelichting subsidiemogelijkheden later in presentatie
Nieuw: begeleiding bij beheer • Nu: geen begeleiding deelnemers: – Afwijkingen bij veldcontrole door onvoldoende uitleg pakketvoorwaarden – Geen optimaal natuurresultaat door onvoldoende kennis juiste beheer (blijkt uit landelijk onderzoek)
• In nieuw stelsel begeleiding door collectief – Persoonlijk contact bij afsluiten beheercontract – Begeleiding bij beheer
Controle in het veld • Controle door het collectief / veldmedewerker • NVWA blijft ook controleren • Bevindingen meldt NVWA bij collectief – Niet bij deelnemer
• Is collectief het eens met evt. afwijking? – Ja: herstel / sanctie naar deelnemer – Nee: collectief regelt bezwaar sanctie
• Collectief komt ook in het veld – Focus op begeleiding beheer i.p.v. controleren
Betaling beheervergoeding • Definitieve vergoedingen voor 95% bekend – Zie www.scan-collectieven.nl – Verschil tussen tarief en beheersvergoeding.
• Collectief dient declaratie in bij RvO.nl – September
• RvO.nl betaalt collectief – Januari
• Collectief betaalt deelnemer – Januari / februari
1. Vaststellen natuurbeheerplan • Natuurbeheerplan geeft kaders aan – Begrenzing op kaart (onduidelijke begrenzing) – Aanvullende criteria / instapeisen / spelregels
• • • •
In samenspraak met collectief opgesteld Inzage en zienswijzen: 13/1/2015 – 23/2/2015 Voorontwerp vastgesteld december 2014. Definitief vaststelling 14 april 2015.
Begrenzingen collectief
Begrenzing Maas en Waal- totaalkaart
Leefgebieden-benadering • Open grasland – weidevogels
• Droge door-adering – Landschapselementen – Hoogstamboomgaarden
• Natte door-adering – Watergangen – Plas-dras – Akkerranden (waterschap)
Open Grasland
Droge door-adering
Natte door-adering
Categorie Water
WSRL • Blauwe diensten Waterschap • Waterschap geeft aan waar en welke diensten (ambitie), nu maaiselverwerking en akkerranden. • Collectief zoekt de connectie • Waterschap kan dat ondersteunen, • Collectief dient de aanvraag in • Budget: POP3 gelden (50%), Provincie (25%) en Waterschap (25%).
2.Beheerstrategie • Visie op het gebied • Praktische vertaalslag • Wat doen we waar, en waarom (doel) – Doelsoorten – Leefgebieden – Connectie met omgeving
• ‘handleiding’ voor de coördinatoren • Aandachtspunt: Hoe stakeholders betrekken bij dit proces?
3. Voorintekening • Inventarisatie potentiele deelnemers ANLB door collectief middels ANV’s. – Binnen de begrenzing – Binnen de mogelijkheden van het budget.
• Samen vastleggen in intentieverklaring: – Beheerpakketten – Omvang – Locatie
• Helderheid spelregels collectief • Aandachtspunt: hoe alle mogelijke deelnemers uitnodigen/benaderen?
4. Opstellen beheerplan • Achterdeur van het collectief – Collectief - deelnemers
• Selectie maken op basis van: – Voorintekening – Kaders natuurbeheerplan / beheerstrategie – Beschikbare budget. Aflopende contracten
• Terugkoppeling aan geïnteresseerden wel / niet deelname of wijziging in de afspraken
5. Opstellen gebiedsaanvraag • Voordeur van het collectief – Collectief – provincie
• Opstellen van een visie op het gebied • Clustering van resultaten beheerplan • Basis voor subsidiebeschikking provincie – September 2015
5. Afsluiten contracten • Na goedkeuring gebiedsaanvraag – September – december 2015
• Contractduur 1 – 6 jaar
Aandachtspunten: • Wat met percelen die wel zijn begrensd, maar gepacht worden van bijvoorbeeld TBO? • Hoe om te gaan met tegengestelde belangen: glanshavergraslanden versus (intensieve) bedrijfsontwikkeling in de omgeving. • Communicatie, via (digitale) nieuwsbrieven, website, stakeholders (LTO, GPG, ANV). • …Vragen?...
Dank voor uw aandacht!
