Schouwlijst
Toegankelijke verenigingen
VO O
RB
EE
LD
Week van de Toegankelijkheid • 6-11 oktober 2014
blauw: c:100 m:70 y:0 k:10 rood: c:15 m:100 y:65 k:5
EL D
Inleiding
RB E
In en rond de Week van de Toegankelijkheid vragen belangen behartigers en ervaringsdeskundigen extra aandacht voor de toegang van de samenleving voor iedereen. Om echt open te staan voor mensen met een beperking is soms een extra in spanning nodig. Het kan nodig zijn zaken op een andere manier aan te pakken.
Met de schouwlijst die u in handen heeft, kunt u zelf aan de slag. Schouwlijsten zijn vragenlijsten waarmee mensen met beperkingen laten zien hoe zij de toegankelijkheid, gastvrijheid en bruikbaarheid van een gebouw of organisatie ervaren. Deze schouwlijst gaat specifiek over de toegankelijkheid van verenigingen. Niet alleen over de fysieke toegankelijkheid, maar ook over de informatie en bejegening voor mensen met een beperking. Een schouw is een goede gelegenheid om in gesprek te gaan over de ervaarde toegankelijkheid met verenigingsleden en bestuursleden, met andere verenigingen of met de gemeente. Zo’n gesprek helpt om de vereniging beter af te stemmen op mensen met beperkingen.
VO O
Verenigingen kunnen door de informatie uit de schouw de bereikbaarheid, toegankelijkheid en bruikbaarheid van hun gebouwen en gelegenheden beter afstemmen op mensen met beperkingen. Zodat zij zich welkom voelen! Dat is belangrijk, want anders lopen ze 15% van hun potentiële leden mis.
Fysieke toegang
Gebouwen kunnen vaak veel toegankelijker gemaakt worden. Is er bijvoorbeeld in een ontruimingsplan en vluchtroute ook rekening is gehouden met mensen met een rollator of een rolstoel?
Heldere informatie
Ook toegankelijke informatie is belangrijk. Heldere telefonische keuzemenu’s, overzichtelijke websites, duidelijke informatieborden en begrijpelijke folders zijn goede voorbeelden van een toegankelijke informatievoorziening.
2
Goede bejegening
Schouwlijsten opvragen
EL D
Met een goede bejegening voelen mensen zich welkom, gerespecteerd en gehoord. Iedereen wil immers graag vriendelijk en geduldig te woord worden gestaan. Maar voor mensen met een beperking, bijvoorbeeld mensen die doof of autistisch zijn, is dit extra belangrijk. Goede bejegening vraagt om inlevingsvermogen, achtergrondkennis en vaardigheid. Het gaat er om dat mensen in de vereniging oog hebben voor speciale behoeften en eigen keuzes van mensen, zonder hen onvolwassen te behandelen of te betuttelen.
Alle belangenbehartigers en organisaties van mensen met beperkingen die met toegankelijkheid aan de slag willen gaan kunnen schouwlijsten van de Week van Toegankelijkheid opvragen.
VO O
RB E
3
EL D
Hoe gebruikt u de schouwlijst?
RB E
Iedereen die aan verenigingsactiviteiten deelneemt, ervaart de gastvrijheid van die vereniging op zijn eigen wijze. Door die persoonlijke ervaring heeft hij specifieke kennis over de toegankelijkheid van die vereniging. Wordt er op een plezierige manier met hem omgegaan? Kan hij er goed komen? Kan hij gebruik maken van de faciliteiten? Ervaart hij de ruimte als prettig en veilig? Kan hij de informatie begrijpen en gebruiken? In de schouwlijsten gaat het om deze specifieke ervaringskennis.
Als één of meer vragen met NEE beantwoord moeten worden, is de vereniging waarschijnlijk niet optimaal toegankelijk.
Invullen
Een schouwlijst is eenvoudig in te vullen. Op de vragen hoeft alleen met JA of NEE geantwoord te worden. De vragenlijst bestaat uit twee delen:
VO O
1. Eerste oriëntatie op de vereniging, vóór de aanmelding: 2. Actieve deelname aan het verenigingsleven:
vraag 1 t/m 36 vraag 37 t/m 72
Bij het aandachtspunt ‘bejegening’ is er extra witruimte om persoonlijke opmerkingen of een toelichting te plaatsen. Vul de lijst zo volledig mogelijk in.
Vijf tips
1. Schouw met een veelzijdige groep
Wanneer zaken voor mensen met een beperking goed geregeld zijn, hebben ook andere mensen daar voordeel van.
2. Probeer breder te kijken dan alleen vanuit uw eigen situatie
De schouwlijst vraagt hoe u persoonlijk de (on)gastvrijheid of (on)toegankelijkheid van een vereniging ervaart. Voer de schouw met mensen met verschillende beperkingen uit, voor een brede blik.
3. Deel uw kennis
Het is belangrijk dat uw ervaringsdeskundigheid bij het bestuur en bij beheerder of eigenaar van het verenigingsgebouw terechtkomt. Zij kunnen leren van
4
uw ervaringen en de kennis toepassen in hun verenigingsactiviteiten. En door uw informatie te delen met uw gemeente, maakt u gastvrijheid bespreekbaar en komt uw ervaringskennis terecht bij beleidsmakers.
EL D
4. Stel de vereniging vooraf op de hoogte te stellen van uw schouw
U kunt afspreken om achteraf ervaringen uit te wisselen en te bekijken wat er met de uitkomsten gedaan kan worden.
5. Ga in gesprek met de beheerder
Als de vereniging niet zelf eigenaar is van een gebouw of terrein kunt u samen met het bestuur van die vereniging in gesprek gaan met de beheerder of gebouweigenaar over de (on)toegankelijkheid en/of (on)bruikbaarheid van de accommodatie.
Nog vragen?
RB E
Uw informatie is van grote waarde voor de landelijke belangenbehartiging. Stuurt u een kopie van de ingevulde schouwlijsten naar
[email protected]? Het is handig om ook zelf een kopie van uw ingevulde schouwlijsten te bewaren.
Voor vragen over schouwen in het algemeen of over de schouwlijst Verenigingen, maar ook voor andere vragen over de Week van de Toegankelijkheid, kunt u terecht bij
[email protected] of T 030 720 00 00 (vraag naar iemand van de Week van de Toegankelijkheid).
VO O
5
Naam vereniging: Adres: Contactpersoon: Omschrijving schouwploeg:
Vooraf
EL D
Schouwlijst
Bejegening
RB E
Bij deze vragen kijken we hoe u informatie over de vereniging kunt vinden en of u gemakkelijk bij de vereniging kunt komen.
Telefonische informatie
U belt naar de vereniging, bijvoorbeeld omdat u lid wil worden of om te vragen wanneer er een activiteit gepland staat of omdat u wilt weten of de vereniging toegankelijk is. Ja / Nee
2. Krijgt u direct iemand aan de lijn?
Ja / Nee
3. Is de benadering rustig, geduldig en vriendelijk?
Ja / Nee
4. Kunnen mensen aan de telefoon op een goede manier informatie overdragen aan mensen die niet goed horen, spreken of een verstandelijke beperking hebben?
Ja / Nee
VO O
1. Is het mogelijk om telefonisch contact te krijgen?
6
Toegankelijkheid Bereikbaarheid: kan ik er komen?
EL D
13. Hoe is het verenigingsgebouw of de verenigingsactiviteit te bereiken? a. openbaar vervoer: - bus (er is een halte op minder dan 200 meter) Ja / Nee - trein (er is een station op minder dan 200 meter) Ja / Nee - regiotaxi met aangepaste bus Ja / Nee b. eigen vervoer: - auto Ja / Nee - te voet, met rollator, rolstoel, scootmobiel Ja / Nee
Gehandicapten Parkeerplaats Algemeen (GPA)
RB E
Een GPA is een gereserveerde parkeerplaats aangegeven met een kruis in het parkeervak en een (verkeers-)bord. Een GPA bevindt zich op niet meer dan 50 meter van de entree van het verenigingsgebouw, het clubhuis of het terrein.
Ja / Nee
15. Is er per 50 parkeerplaatsen op het eigen terrein één GPA? (zie ook schouwlijst Parkeerplaatsen)
Ja / Nee
16. Is de route van de halte of parkeerplaats naar het verenigingsgebouw vlak en verhard?
Ja / Nee
17. Is de route voorzien van geleide- of gidslijnen?
Ja / Nee
18. Is de route vrij van obstakels (bijvoorbeeld plantenbakken, fietsen)?
Ja / Nee
19. Kunnen op deze route twee rolstoelen elkaar passeren?
Ja / Nee
VO O
14. Is er een Gehandicapten Parkeerplaats Algemeen (GPA)?
20. Zijn er bankjes of andere ‘rustplaatsen’ langs de route?
Ja / Nee
21. Zijn er stoep op- en afritten op logische plekken en zijn deze goed aangelegd? (niet te krap, te steil, te bochtig)
Ja / Nee
22. Wordt de route duidelijk en begrijpelijk aangegeven?
Ja / Nee
Geleidelijnen en gidslijnen
Geleidelijnen zijn tegels die in een rij gelegd zijn en zowel in kleur als voelbaar opvallen en voorzien zijn van ribbels. Hierdoor kunnen visueel gehandicapten voelen waar ze veilig heen kunnen gaan. Gidslijnen zijn ‘natuurlijke’ lijnen die door visueel gehandicapten gevolgd kunnen worden, bijvoorbeeld een doorlopende haag of een muurtje.
8
EL D
Deur en drempel
26. Kan een brede rolstoel of scootmobiel gemakkelijk door de toegang?
Toegang
Ja / Nee
Onder toegang wordt verstaan de vrije doorgang als de deur open staat. Dus niet alleen de breedte van de deur. Ja / Nee
28. Zijn alle deuren gemakkelijk te openen? (geen zware drangers) Is de deurknop hanteerbaar vanuit de rolstoel?
Ja / Nee
29. Is er aan beide kanten van de deuren voldoende ruimte voor rolstoelen om te draaien? (een cirkel van 150 centimeter)
Ja / Nee
RB E
27. Kan een eventuele automatische (draai)deur worden vertraagd?
Draaicirkel rolstoel
Ja / Nee
31. Zijn eventuele glazen deuren voorzien van een markering tussen 90 en 190 centimeter, zodat mensen er niet per ongeluk tegenaan lopen? (bijvoorbeeld door een sticker)
Ja / Nee
32. Is er bij de entree een overkapte ruimte om scootmobielen te parkeren?
Ja / Nee
33. Kan de scootmobiel mee naar binnen?
Ja / Nee
34. Zijn er leenrolstoelen beschikbaar?
Ja / Nee
35. Zijn geleide- en hulphonden binnen toegestaan?
Ja / Nee
36. Als er meerdere verdiepingen zijn, zijn die verdiepingen te bereiken via een goede trap in combinatie met een toegankelijke lift of toegankelijke helling? (zie bij vraag 23)
Ja / Nee
VO O
30. Zijn deuren duidelijk herkenbaar? (bijvoorbeeld door kleurverschil met de muur)
10
Meedoen
EL D
Bij deze vragen kijken we of u mee kunt doen aan het verenigingsleven. Als u binnen bent gekomen, kunt u dat doen waarvoor u gekomen bent? Niet iedereen wil op dezelfde manier meedoen aan het verenigingsleven. Meedoen kan zeker op drie verschillende manieren:
1. Er zijn leden die actief deelnemen aan de verenigingsactiviteit, bijvoorbeeld sport of muziek. Soms op aangepast niveau of met aangepaste spelregels. 2. Er zijn leden die actief zijn binnen de vereniging. Bijvoorbeeld als bestuurslid, achter de bar of in de redactiecommissie van de verenigingswebsite. 3. Er zijn toeschouwers of bezoekers die naar de verenigingsactiviteit komen kijken.
Meedoen aan activiteiten en aan verenigingsleven
RB E
37. Kunt u meedoen met de verenigingsactiviteiten? (zie ook schouwlijst Sportaccommodatie of schouwlijst Culturele instellingen) Ja / Nee
Voorbeelden bruikbaarheid • Bij een toegankelijke • Bij een toegankelijke staan toegankelijk. • Bij een toegankelijke • Bij een toegankelijke • Bij een toegankelijke • Bij een toegankelijke
zwemvereniging is het zwemwater/bad toegankelijk. modelbouwvereniging is de ruimte waar de modelbouwobjecten astronomievereniging is de telescoop toegankelijk. pottenbakkersvereniging is een draaischijf toegankelijk. belangenvereniging zijn de vergaderzalen toegankelijk. dansvereniging is de dansvloer toegankelijk. Ja / Nee
39. Als er toegankelijke varianten van deze verenigingsactiviteit bestaan, zijn deze aangepaste activiteiten binnen deze vereniging beschikbaar?
Ja / Nee
VO O
38. Zijn er speciale hulpmiddelen beschikbaar voor deze activiteit?
Meedoen door ‘aangepaste’ verenigingsactiviteiten Van een aantal gewone verenigingsactiviteiten zijn speciale ‘toegankelijke’ varianten ontwikkeld met (soms) aangepaste spelregels, doelstellingen en/of attributen, zoals: rolstoel rugby, tennis, ballroomdans, schermen, zwemmen, atletiek, blindvoetbal, roeien, paardrijden, scherpschieten en boogschieten voor blinden enz.
Informatie
40. Is de informatie in de vereniging voor iedereen leesbaar?
Ja / Nee
41. Is de informatie in de vereniging voor iedereen te begrijpen?
Ja / Nee
42. Is de informatie ook op een andere wijze beschikbaar?
Ja / Nee
11
EB ELEE D LD
VOVO O ORRB
Met de schouwlijst Verenigingen laat u zien hoe mensen met een beperking of een chronische ziekte de toegankelijkheid, bejegening en informatie van een vereniging ervaren. Een schouw is een goede gelegenheid om in gesprek te gaan over de ervaarde toegankelijkheid met verenigingsleden en bestuurs leden, met andere verenigingen of met de gemeente. Zo’n gesprek helpt om de vereniging beter af te stemmen op mensen met beperkingen.
Mede mogelijk gemaakt door
