TIPS VOOR VEILIG WERKEN MET ELEKTRICITEIT* * De hier genoemde werkwijzen en voorschriften zijn gericht op de Nederlandse situatie. In andere landen (bijv. België) kunnen andere regels gelden. Switch Design erkent geen enkele aansprakelijkheid voor het zelf uitvoeren van elektrawerkzaamheden. Met grote zorgvuldigheid zijn deze tips gecontroleerd, maar Switch Design kan nooit aansprakelijk gesteld worden voor eventuele fouten in de tekst of het niet opvolgen van de tips.
Werk altijd spanningsloos. Test altijd of de spanning er werkelijk af is. Gebruik hiervoor geen spanningszoeker (in schroevendraaiervorm), maar een 2-polige spanningstester, zoals hieronder enige types afgebeeld. Deze kunt u bij ons bestellen onder Installatiematerialen/Gereedschap. Het zijn 2 meestal handvaten met een meetpen en een snoertje er tussen. Op een van de handvaten zitten meestal leds die aangeven hoeveel spanning er staat. Doe voor de controle een controle of de tester goed werkt.
Gebruik voor het uitschakelen van de groepen de schakelaar van de automaat of schakelaar van de groep. Het alleen eruit draaien van een zekering - "stop" (voor zover nog van toepassing) volstaat niet. Dit is voor het werken aan de installatie veiliger,. Werk niet in de groepenkast (meterkast) Laat het werken aan en in een groepenkast over aan een erkend installateur, doe dat niet zelf. Wel kun je in overleg met de installateur vaak zelf voorbereidingen doen voor het plaatsen of wijzigen van een groepenkast, zoals aanleggen van de benodigde buizen en het trekken van bedrading. Betrouwbare verbindingen. Zorg voor betrouwbare verbindingen en lassen. Slechte verbindingen zijn een belangrijke oorzaak voor brand. Gebruik géén kroonsteentjes in lasdozen, maar lasdoppen. Laat geen koper bloot op delen die buiten de lasdop of aansluitschroef zitten. Let daar vooral ook op bij het aansluiten van stekkers of fittingen aan soepel snoer. Gebruik bij snoer met soepele kern altijd adereind hulzen om de adertjes bij elkaar te houden onder een schroef, en gebruik het liefst een adereind tang om deze erop vast te persen. Zowel adereind hulzen als een aderend tang kunt u bij ons bestellen. Het vertinnen van de uiteinden is niet juist en kan brand veroorzaken evenals het ontbreken van de hulzen. Houd je aan de voorgeschreven kleuren. ██ ██
Blauw Bruin
= nul (oude kleur rood) = Fase (oude kleur groen)
██ ██
Groen/geel Zwart
= Aarde (oude kleur grijs) = Schakeldraad
Afwijken van die kleuren brengt jezelf en anderen in gevaar, omdat de bedrading dan niet klopt.
Eén groep door één buis Bedrading van twee (of meer) verschillende groepen mag nooit door één buis gaan, en nooit in één inbouw- of lasdoos zitten. Enige uitzondering hierop is de hierna genoemde kookgroep. Maximum aantal draden door één buis In een flexibele buis mogen minder draden getrokken worden dan in een gewone installatiebuis. Draaddoorsnede -- buis 16 mm -- buis 19 mm 1,5 mm² ------------- 5 -- (4) --- ---- niet beschreven -----2,5 mm² ------------- 4 -- (3) ---- --- 5 -- (5) -----------(Getallen tussen haakjes gelden voor flexibele buis).
Voorbeelden Toegestaan in 16 mm schuifbuis - --- Toegestaan in 16 mm flexibele buis VD 3 x 2,5 mm² + 2 x 1,5 mm² -------- VD 3 x 2,5 mm² + 1 x 1,5 mm² VD 2 x 2,5 mm² + 3 x 1,5 mm² -------- VD 2 x 2,5 mm² + 2 x 1,5 mm² Eigen groep voor huishoudelijke apparaten. Huishoudelijke apparaten zoals wasmachines, wasdrogers, vaatwassers, ovens moeten vrijwel altijd op een eigen groep, met een eigen kabel/bedrading van zekering naar wandcontactdoos (=wcd). Elektrische kookplaten en veel ovens moeten veelal op een speciale dubbele of driefasige (kook)groep aangesloten worden. In geval van twijfel bij de installateur informeren! Zorg voor voldoende kennis Stel jezelf terdege op de hoogte van het hoe en waarom op het gebied van elektra-aanleg. Badkamer heeft heel speciale eisen Elektriciteit in een badkamer heeft heel speciale eisen. Zowel voor wat betreft plaats contactdozen/schakelaars, als het aardingssysteem. Voor een elektra-installatie in de badkamer die beveiligt is met een aardlekschakelaar(verplicht volgens huidige normen) dan geldt de onderstaande zoneverdeling. Beschikt u niet over een aardlekschakelaar, dan gelden zwaardere eisen aan de installatie in de badkamer. Advies: installeer een aardlekschakelaar voor uw eigen veiligheid. Zone 0: Zone 1:
Zone 2: Zone 3:
In de douchebak of badkuip zelf of directe omgeving daarvan. Bij een bad en bij een douchecabine, de ruimte boven het bad en boven de douchebak tot een hoogte van 2,25 m. Bij een douchekop zonder douchecabine of muren ernaast een straal van 1,20 m rondom de douchekop. Ruimte van 60 cm naast het bad of de douchecabine tot een hoogte van 2,60 cm. Bij een douchekop zonder douchecabine is er geen zone 2. ook ruimte om wastafelkraan met een straal van 60 cm. Het gebied vanaf zone 2 tot 3 meter van douche of bad.
Wat mag in de diverse zones? Zone 0:
Zone 1:
Hier mag zich geen elektrische installatie of apparaat bevinden. Alleen elektrische apparatuur in vaste opstelling met ten hoogste 12 Volt wisselspanning of 30 Volt gelijkspanning met beschermingsklasse IP67. Denk aan LED verlichting in een whirlpool. Hier mag alleen elektrische apparatuur worden gebruikt met ten hoogste 25 Volt wisselspanning of 60 Volt gelijkspanning met een beschermingsklasse van IP45. Denk aan 12 V halogeenverlichting of LED verlichting.
Zone 2:
Zone 3:
Hier mag alleen elektrische apparatuur worden gebruikt met ten hoogste 25 Volt wisselspanning of 60 Volt gelijkspanning met een beschermingsklasse van IP44. Denk aan 12 V halogeenverlichting of LED verlichting. Hier mogen 230 Volt apparatuur , wandcontactdozen met randaarde en schakelaars gebruikt worden, mits deze achter een aardlekschakelaar staan. Ook armaturen met een lagere beschermingsklasse zijn toegestaan, IP 21 en hoger.
Alle waterleidingen en metalen delen van de vloer (Lewis platen), badkuip, douche, CV en dergelijke moeten afzonderlijk beveiligd zijn met (blanke) aardedraad. Zie de diverse schetsen voor de diverse mogelijkheden.
Schakel de groep alleen in met de groepenkast dicht. Als je in de kast hebt gewerkt en je wilt weer inschakelen, zorg dan dat de kast dichtzit. Draai je de zekering vast (als je die nog hebt) zorg dan dat er een glaasje in de schroefkop zit zodat bij een sluiting er geen vonk naar buiten kan komen. Dit is alleen nodig in de oudere installaties waar voor de kookgroep wel eens alleen 3 zekeringen willen zitten. Bij de 1-fase groepen zit er altijd (dat hoort tenminste zo) een groepsschakelaar. Zet deze uit. Zo plaats je de zekering stroomloos en kan er geen vonkvorming optreden.
Aanleggen of uitbreiden van een installatie De stroomaanvoer(fasedraad, nuldraad en aardedraad) vanaf de groepenkast moet per vertrek uitmonden in een centraaldoos. Dit is de inbouwdoos die in het plafond is gemonteerd. Van daaruit lopen de leidingen naar de diverse stopcontacten en schakelaars in de muren. Zie de tekening. Meestal zijn meerdere centraaldozen met elkaar verbonden. Bijvoorbeeld: de stroomtoevoer vanaf de groepenkast loopt eerst naar de centraaldoos in de hal, vandaar naar de centraaldoos in de keuken en vervolgens naar de centraaldoos in de4 woonkamer. Bij een andere groep loopt de stoomtoevoer vanaf de meterkast direct naar de centraaldoos van slaapkamer 1 en vervolgens naar slaapkamer 2, etc. De hoeveelheid centraaldozen met de daaraan gekoppelde lichtpunten en wandcontactdozen moeten beperkt zijn. Het maximale vermogen per groep is immers 3520 Watt. Teveel aansluitpunten zou ertoe kunnen leiden dat er teveel apparaten op dezelfde groep worden aangesloten, met overbelasting tot gevolg. Zorg daarom voor voldoende groepen. Zorg dat apparaten zoals de wasmachine, droger, vaatwasser, oven, combimagnetron, e.d. altijd een eigen groep met één wandcontactdoos voor het apparaat heeft.
Zorg ervoor dat elektraleidingen netjes in pvc installatiebuizen of flexibele pvc installatiebuizen worden verwerkt. Er mogen nooit lasdozen of installatiedozen zo weggewerkt, afgetimmerd of weggestukt te worden dat deze niet bereikbaar meer zijn bij storingen. Stopcontacten mogen niet lager dan 30 cm boven de vloer zitten. De standaardhoogte voor lichtschakelaars en keukenwandstopcontacten bedraagt 105 cm. Zie tekening.
Enkele afkortingen bij elektra-onderwerpen wcd = wandcontactdoos (stopcontact) RA = Randaarde ALS = Aardlekschakelaar VD = Massief installatiedraad met (PVC-) isolatie YMVK = Kabel geschikt voor buitengebruik, maar niet in de grond YMVKas = Grondkabel met stalen (gevlochten) mantel CAP = Centraal AardPunt SELV = Safety Extra Low Voltage; een ongeaarde stroomketen waarbij de spanning nooit hoger kan worden dan maximaal toegestaan voor die ruimte(24v badkamer) welke word gevoed uit een scheidings trafo.
