Tijdelijke Vennootschap 3V ARCADIS Gedas GRONTMIJ TECHNUM 2018 ANTWERPEN. Plantin en Moretuslei 220, bus 7, November 2007

Tijdelijke Vennootschap 3V ARCADIS Gedas GRONTMIJ TECHNUM Plantin en Moretuslei 220, bus 7,

2018 ANTWERPEN

KENNISGEVING PLAN-MER HERINRICHTING N26 NIEUWE MECHELSESTEENWEG EN AANLEG OP- EN AFRIT MET AUTOSTRADE E314

November 2007 TECHNUM Hasselt Ilgatlaan 23 3500 HASSELT TEL +32 11 28 86 00 FAX +32 11 28 86 20 [email protected]

Kennisgeving MER Herinrichting N26 en aanleg open afrit naar E314

I

INHOUDSOPGAVE 1

INLEIDING .....................................................................................................1

1.1

Waarom deze kennisgeving ? ..........................................................................1

1.2

Leeswijzer .................................................................................................2

1.3

Hoe wordt de inspraak op de kennisgeving georganiseerd? ....................................3

2

ALGEMENE INLICHTINGEN .................................................................................5

2.1

Beknopte voorstelling van het plan ..................................................................5

2.2

Het ruimtelijk uitvoeringsplan ........................................................................5

2.3

De initiatiefnemer .......................................................................................5

2.4

Samenstelling van het team van deskundigen.....................................................7

3

WETTELIJK KADER MILIEUEFFECTRAPPORTAGE......................................................9

3.1

Algemeen: Reden voor opmaken MER ...............................................................9

3.2

MER-procedure ...........................................................................................9

3.3 Toetsing aan de mer-plicht .......................................................................... 13 3.3.1 De noodzaak tot opmaak van een plan-MER .................................................. 13 3.4

Relatie plan-MER/GRUP ............................................................................... 13

3.5 Verplichting inzake watertoets ..................................................................... 15 3.5.1 Juridisch/beleidsmatig kader ................................................................... 15 3.5.2 Kenmerken van het instrument watertoets................................................... 15 3.5.3 Integratie met milieueffectrapportage ........................................................ 15 3.6 4

Verdere besluitvorming............................................................................... 16 VERANTWOORDING VAN HET PLAN.................................................................... 17

4.1 Gevaarlijk punt 2007.................................................................................. 19 4.1.1 Bepaling dominante ongevallen................................................................. 19 4.1.2 Opstellen hypothese oorzaak ongevallen...................................................... 19 4.1.3 Voorgestelde oplossingen ........................................................................ 20 4.2 Gevaarlijk punt 2113.................................................................................. 21 4.2.1 Bepaling dominante ongevallen................................................................. 21 4.2.2 Opstellen hypothese oorzaak ongevallen...................................................... 22 4.2.3 Voorgestelde oplossing ........................................................................... 22 4.3 Gevaarlijk punt 2001.................................................................................. 23 4.3.1 Bepaling dominante ongevallen................................................................. 23 4.3.2 Opstellen hypothese oorzaak ongevallen...................................................... 23 4.3.3 Voorgestelde oplossingen ........................................................................ 23 5 5.1

RUIMTELIJKE, ADMINISTRATIEVE, JURIDISCHE EN BELEIDSMATIGE SITUERING VAN HET PLAN 25 ruimtelijke situering .................................................................................. 25

TECHNUM NV

43-60440


II

5.2

administratieve voorgeschiedenis.................................................................. 28

5.3

juridische en beleidsmatige randvoorwaarden.................................................. 28

6

BESCHRIJVING VAN HET PLAN.......................................................................... 53

6.1

Grenzen van het plangebied......................................................................... 53

6.2

Huidig gebruik van het plangebied................................................................. 53

6.3 Beschrijving van het plan ............................................................................ 53 6.3.1 Verkeerskundige uitwerking ..................................................................... 53 6.3.2 Verkeerstechnische uitwerking (dwarsprofielen, materialen… )........................... 56 6.3.3 Overige elementen: verlichting, groen, afwatering,… ...................................... 56 6.4

Beschrijving en fasering van de werken .......................................................... 57

6.5

Grondverzet ............................................................................................. 59

6.6

Exploitatiefase.......................................................................................... 59

6.7

Interferentie met andere plannen en projecten................................................ 59

7

ALTERNATIEVEN ........................................................................................... 60

7.1 Te 7.1.1 7.1.2 7.1.3 7.1.4 7.2

onderzoeken alternatieven in het MER ....................................................... 60 Doelstellingsalternatieven ....................................................................... 60 Locatiealternatieven.............................................................................. 60 Uitvoerings- of inrichtingsalternatieven....................................................... 66 Nulalternatief ...................................................................................... 66

Voorheen bestudeerde maar niet behouden alternatieven .................................. 66

8

RELEVANTE INFORMATIE UIT BESTAANDE ONDERZOEKEN ....................................... 67

9

INGREEP-EFFECTANALYSE............................................................................... 68

9.1

Overzicht van de projectfasen en deelingrepen................................................ 68

9.2

Ingreep-effectenschema.............................................................................. 69

10 AFBAKENING VAN HET STUDIEGEBIED, DE REFERENTIESITUATIE EN GEPLANDE TOESTAND71 10.1 Studiegebied ............................................................................................ 71 10.2 Referentiesituatie en geplande toestand......................................................... 71 11 METHODOLOGIE BESCHRIJVING REFERENTIESITUATIE, EFFECTVOORSPELLING EN – BEOORDELING.............................................................................................. 73 11.1 Algemeen ................................................................................................ 73 11.2 Discipline bodem ....................................................................................... 74 11.2.1 Afbakening van het studiegebied ............................................................... 74 11.2.2 Beschrijving van de referentiesituatie......................................................... 74 11.2.3 Bespreking van de geplande situatie........................................................... 74 11.2.4 Significantiekader ................................................................................. 76 11.2.5 Milderende maatregelen ......................................................................... 77 11.2.6 Interdisciplinaire gegevensoverdracht ......................................................... 77

TECHNUM NV

43-60440


III

11.3 Discipline water ........................................................................................ 78 11.3.1 Afbakening van het studiegebied ............................................................... 78 11.3.2 Beschrijving van de referentiesituatie......................................................... 78 11.3.3 Beschrijving van de geplande situatie ......................................................... 78 11.3.4 Significantiekader ................................................................................. 80 11.3.5 Milderende maatregelen ......................................................................... 81 11.3.6 Interdisciplinaire gegevensoverdracht ......................................................... 81 11.4 Discipline mens-verkeer.............................................................................. 82 11.4.1 Afbakening studiegebied ......................................................................... 82 11.4.2 Beschrijving referentiesituatie.................................................................. 82 11.4.3 Beschrijving van de geplande situatie ......................................................... 85 11.4.4 Significantiekader ................................................................................. 87 11.4.5 Milderende maatregelen ......................................................................... 92 11.4.6 Interdisciplinaire gegevensoverdracht ......................................................... 92 11.5 Discipline Lucht ........................................................................................ 94 11.5.1 Afbakening studiegebied ......................................................................... 94 11.5.2 Beschrijving van de referentiesituatie......................................................... 94 11.5.3 Beschrijving van de geplande situatie ......................................................... 96 11.5.4 Significantiekader ................................................................................. 97 11.5.5 Milderende maatregelen ......................................................................... 98 11.5.6 Interdisciplinaire gegevensoverdracht ......................................................... 99 11.6 discipline Geluid en trillingen..................................................................... 100 11.6.1 Afbakening studiegebied ........................................................................ 100 11.6.2 Beschrijving van de referentiesituatie........................................................ 100 11.6.3 Beschrijving van de geplande situatie ........................................................ 102 11.6.4 Significantiekader ................................................................................ 104 11.6.5 Milderende maatregelen ........................................................................ 105 11.6.6 Interdisciplinaire gegevensoverdracht ........................................................ 105 11.7 Discipline fauna & flora............................................................................. 106 11.7.1 Afbakening van het studiegebied .............................................................. 106 11.7.2 Beschrijving van de referentiesituatie........................................................ 106 11.7.3 Beschrijving van de geplande situatie ........................................................ 107 11.7.4 Significantiekader ................................................................................ 108 11.7.5 Milderende maatregelen ........................................................................ 110 11.7.6 Interdisciplinaire gegevensoverdracht ........................................................ 110 11.8 discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie................................. 111 11.8.1 Afbakening studiegebied ........................................................................ 111 11.8.2 Beschrijving van de referentiesituatie........................................................ 111 11.8.3 Beschrijving van de geplande situatie ........................................................ 112 11.8.4 Significantiekader ................................................................................ 114 11.8.5 Milderende maatregelen ........................................................................ 116 11.8.6 Interdisciplinaire gegevensoverdracht ........................................................ 116 11.9 Discipline mens-ruimtelijke aspecten ........................................................... 117 11.9.1 Afbakening studiegebied ........................................................................ 117 11.9.2 Beschrijving van de referentiesituatie........................................................ 117 11.9.3 Beschrijving van de geplande situatie ........................................................ 118 11.9.4 Significantiekader ................................................................................ 119 11.9.5 Milderende maatregelen ........................................................................ 119

TECHNUM NV

43-60440


IV

12 REEDS GEKENDE ONZEKERHEDEN OF LEEMTEN IN DE KENNIS................................. 120 13 GRENSOVERSCHRIJDENDE EFFECTEN ............................................................... 121 14 VOORSTEL INHOUDSTAFEL VAN HET MER ......................................................... 122 15 VERKLARENDE WOORDENLIJST ...................................................................... 123

TECHNUM NV

43-60440


V

LIJST VAN FIGUREN Figuur 2-1

Situering van het plangebied op het stratenplan van Leuven ................................ 6

Figuur 3-1

Stroomschema van de plan-mer-procedure, met situering van de terinzagelegging, ingeval geen grensoverschrijdende effecten van belang zijn............................... 12

Figuur 3-2

Relatie tussen proces voor ruimtelijk ontwerp, MER en (toekomstig) GRUP............. 14

Figuur 4-1

Situering gevaarlijke punten...................................................................... 18

Figuur 5-1

Situering van het plangebied op de topografische kaart .................................... 26

Figuur 5-2

Situering van het plangebied op luchtfoto ..................................................... 27

Figuur 5-3

Gewestplan .......................................................................................... 47

Figuur 5-4

Voorstelling BPA’s in de omgeving van het plangebied (bron: gisvlaanderen)........... 48

Figuur 5-5

Bestemmingsplannen BPA Kareelveld (bron: gisvlaanderen)................................ 49

Figuur 5-6

Legende BPA Kareelveld (bron: gisvlaanderen) ............................................... 50

Figuur 5-7

Waterlopen in de omgeving van het plangebied .............................................. 51

Figuur 5-8

Landschapsatlas in de omgeving van het plangebied (bron: NGI, Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed) ........................................................................... 52

Figuur 6-1

Voorstelling basistracé............................................................................. 55

Figuur 7-1

Voorstelling basistracé............................................................................. 62

Figuur 7-2

Voorstelling variant 1 .............................................................................. 64

Figuur 7-3

Voorstelling variant 2 .............................................................................. 65

TECHNUM NV

43-60440


VI

LIJST VAN TABELLEN Tabel 5-1 Overzichtsmatrix juridische en beleidsmatige randvoorwaarden ............................. 29 Tabel 6-1 Fasering van de werkzaamheden.................................................................... 58 Tabel 9-1 Ingreep-effectenschema (potentiële, te onderzoeken effecten) ............................. 70 Tabel 11-1 Beoordelingscriteria voor de discipline bodem ................................................. 75 Tabel 11-2 Beoordelingscriteria voor de discipline water................................................... 79 Tabel 11-3 Beoordelingscriteria voor de discipline Mens – Verkeer ....................................... 85 Tabel 11-4 Betekenis scores capaciteitsbeoordeling rotonde en voorrangskruispunt.................. 87 Tabel 11-5 Betekenis scores capaciteitsbeoordeling VRI .................................................... 88 Tabel 11-6 Betekenis scores langzaam verkeer ............................................................... 88 Tabel 11-7 Betekenis scores doorstroming OV ................................................................ 89 Tabel 11-8 Betekenis scores bereikbaarheid OV .............................................................. 89 Tabel 11-9 Betekenis scores verkeersveiligheid .............................................................. 90 Tabel 11-10 Theoretische capaciteit en capaciteit in functie van de leefbaarheid per type-weg .. 90 Tabel 11-11 Betekenis scores verkeersleefbaarheid voor de omgeving .................................. 91 Tabel 11-12 Betekenis scores bereikbaarheid aanwezige functies ........................................ 92 Tabel 11-13 Betekenis scores parkeerdruk .................................................................... 92 Tabel 11-14 Beoordelingscriteria voor de discipline Lucht ................................................. 97 Tabel 11-15 Beoordelingskader lucht in functie van berekende bijdrage in vergelijking met de situatie bij autonome ontwikkeling ............................................................. 98 Tabel 11-16 Beoordelingscriteria voor de discipline Geluid ............................................... 104 Tabel 11-17 Beoordelingskader voor de discipline Geluid ................................................. 104 Tabel 11-18 Beoordeling effecten discipline fauna en flora ............................................... 108 Tabel 11-19 Significantiekader voor de discipline “Fauna en flora” ..................................... 109 Tabel 11-20 Beoordelingscriteria voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie ........................................................................................................ 114 Tabel 11-21 Significantiekader voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie115 Tabel 11-22 Beoordelingscriteria voor de discipline Mens – Ruimtelijke aspecten .................... 119

TECHNUM NV

43-60440


VII

TEAM VAN DESKUNDIGEN 1 Externe deskundigen: q

coördinator en deskundige bodem en water Francis Vansina, Technum NV

q

deskundige mens-verkeer Marc Jossa, Technum (deeldomein sociaal-organisatorische aspecten)

q

deskundige lucht Johan Versieren, Joveco BVBA

q

deskundige geluid en trillingen Chris Neuteleers, Technum NV

q

deskundige Fauna-Flora Nele Aerts, Technum NV

q

deskundige monumenten en landschappen Francis Vansina, Technum NV In samenwerking met Nele Aerts, Technum NV

q

deskundige mens-ruimtelijke aspecten Marc Jossa, Technum NV (deeldomein sociaal-organisatorische aspecten)

Interne deskundigen: De opmaak van het MER wordt vanwege de initiatiefnemer door volgende persoon begeleid: q q

1

Philip Steppe, TV3V Frank Vanbossuyt, TV3V

Zie ook paragraaf 2.4 “Samenstelling van het team van deskundigen”

TECHNUM NV

43-60440


Coördinator en deskundige bodem en water Francis Vansina, Technum NV

TECHNUM NV

43-60440

VIII


Deskundige mens-verkeer Marc Jossa, Technum (deeldomein sociaal-organisatorische aspecten)

TECHNUM NV

43-60440

IX


Deskundige lucht Johan Versieren, Joveco BVBA

TECHNUM NV

43-60440

X


Deskundige geluid en trillingen Chris Neuteleers, Technum NV

TECHNUM NV

43-60440

XI


Deskundige Fauna-Flora Nele Aerts, Technum NV

TECHNUM NV

43-60440

XII


Deskundige monumenten en landschappen Francis Vansina, Technum NV

In samenwerking met

Nele Aerts, Technum NV

TECHNUM NV

43-60440

XIII


Deskundige mens-ruimtelijke aspecten Marc Jossa, Technum NV (deeldomein sociaal-organisatorische aspecten)

TECHNUM NV

43-60440

XIV


Deskundige vanwege de initiatiefnemer Philip Steppe, TV3V

En

Frank Vanbossuyt, TV3V

TECHNUM NV

43-60440

XV


1

Kennisgeving MILIEUEFFECTRAPPORT HERINRICHTING N26 EN AANLEG OP- EN AFRIT NAAR E314 1 INLEIDING 1.1 WAAROM DEZE KENNISGEVING ? In voorliggende kennisgeving voor het plan-milieueffectrapport (plan-MER) voor de “Herinrichting N26 Mechelsesteenweg en aanleg open afrit naar autostrade E314” te Leuven en Herent, vindt u een beschrijving van de manier waarop deze studie zal uitgevoerd worden. Het kennisgevingsdossier geeft informatie over het 'wat', 'waarom' en 'hoe' van het geplande plan. U wordt hierbij uitgenodigd om na lezing van dit document, aan te geven welke onderwerpen in het op te maken milieueffectrapport onderzocht moeten worden. Milieueffectrapportage (mer) is een instrument om de doelstellingen en beginselen van het milieubeleid te helpen realiseren, namelijk het voorzorgsbeginsel en het beginsel van preventief handelen. Milieueffectrapportage is een juridisch-administratieve procedure waarbij vóórdat een activiteit of ingreep (projecten, beleidsvoornemens zoals plannen en programma's) plaatsvindt, de milieugevolgen ervan op een wetenschappelijk verantwoorde wijze worden bestudeerd, besproken en geëvalueerd. De achterliggende grondgedachte is dat het beter is om de voor het milieu schadelijke activiteiten (plannen en projecten) vanaf een vroeg stadium in de besluitvorming te detecteren en bij te sturen. Milieueffectrapportage dwingt de overheid mogelijke milieueffecten grondig in overweging te nemen vooraleer zij over de uitvoering van het plan of het project een besluit neemt. Een MER is een informatief instrument en geen beslissingsinstrument. De beslissing die uiteindelijk zal genomen worden door de bevoegde overheid over een plan of het vergunnen van een project onderworpen aan de mer-plicht, zal naast met milieueffecten ook rekening houden met andere sectoren (sociale, economische en technische belangen) en met openbare inspraak. Bij het opstellen van een MER moeten regels gevolgd worden die vastgesteld zijn in Titel IV van het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid en in het decreet van 18 december 2002 tot aanvulling van het decreet van 5 april 1995. Het indienen van de kennisgeving is het formele begin van de m.e.r.-procedure, het geheel van wettelijk vastgelegde stappen voor het opstellen, beoordelen en gebruiken van een MER. In voorliggende kennisgeving wordt beschreven welk plan de initiatiefnemer wenst uit te voeren en hoe de gevolgen voor de natuur en het milieu van het plan zullen worden bestudeerd. De kennisgeving geeft de blauwdruk aan van het MER, dat op basis van dit dossier en van de richtlijnen van de bevoegde administratie zal opgesteld worden. Op basis van de kennisgeving krijgen het publiek en alle betrokken administraties de mogelijkheid om opmerkingen te geven over de gewenste inhoud van het milieueffectrapport en over de planalternatieven die moeten bestudeerd worden, over de effecten die ermee samenhangen en over de manier waarop de effecten bestudeerd worden. Deze kennisgeving is dan ook te beschouwen als een uitnodiging aan alle betrokkenen om mee te denken over de gewenste inhoud van het milieueffectrapport.

TECHNUM NV

43-60440


2

1.2 LEESWIJZER Voorliggend document bevat informatie over het plan “Herinrichting N26 Nieuwe Mechelsesteenweg en aanleg open afrit naar autostrade E314” te Leuven en Herent en over de wijze waarop de milieueffecten van dit plan zullen bestudeerd worden. Deze kennisgeving omvat vijftien hoofdstukken, inclusief dit inleidend hoofdstuk (Hoofdstuk 1). Hieronder wordt kort de inhoud van de verdere hoofdstukken omschreven. Hoofdstuk 2 geeft algemene inlichtingen met betrekking tot de initiatiefnemer van het plan en het team van erkende m.e.r.-deskundigen die het onderzoek voor het plan-milieueffectrapport zullen uitvoeren. In hoofdstuk 3 wordt het wettelijk kader voor milieueffectrapportage voor plannen en programma’s op Vlaams niveau toegelicht. Tevens wordt de procedure voor de uitvoering van een plan-MER in Vlaanderen, waar deze ‘kennisgeving’ in past, beschreven en toegelicht. Daarnaast wordt het plan getoetst aan de MER-plicht en aan de verplichting inzake watertoets en wordt de relatie plan-MER/GRUP toegelicht. Hoofdstuk 4 behandelt de probleemstelling die geleid heeft tot het uitwerken van het plan. Hier wordt aangegeven waarom het plan noodzakelijk is. In hoofdstuk 5 worden de juridische en beleidsmatige randvoorwaarden overlopen die voor dit plan en zijn eventuele milieueffecten relevant kunnen zijn. In hoofdstuk 6 wordt het plan in detail toegelicht. De ruimtelijke situering, de technische aspecten en de beschrijving van de werken worden in dit hoofdstuk toegelicht. Hoofdstuk 7 geeft aan welke alternatieven (naast het basisplan) de initiatiefnemer in het MER wil laten onderzoeken en legt ook uit waarom bepaalde andere alternatieven niet (meer) in aanmerking komen. Hoofdstuk 8 geeft een overzicht van de beschikbare relevante informatie uit bestaande onderzoeken. In hoofdstuk 9 wordt een eerste analyse gemaakt van de te verwachten effecten op het milieu ten gevolge van de aanleg en de exploitatie van het geplande plan. Een schema met de voornaamste oorzaak-gevolgrelaties van het plan wordt weergegeven op bladzijde 70. In hoofdstuk 10 worden een aantal uitgangspunten voor de milieueffectrapportering vastgelegd: wat wordt bedoeld met plangebied en studiegebied, binnen welk gebied en welke periode worden effecten verwacht? Hoe wordt de impact van het plan bepaald? Hoofdstuk 11 geeft per discipline aan welke methode zal gevolgd worden voor het bepalen van de milieu-impact, van welke basisgegevens daarbij zal gebruik gemaakt worden en welke normen eventueel worden gebruikt om de resultaten van de impactbepaling aan te toetsen. Hoofdstuk 12 geeft al aan over welke gegevens of onderzoeksaspecten er leemten of onzekerheden bestaan. In hoofdstuk 13 wordt nagegaan of grensoverschrijdende effecten optreden. Hoofdstuk 14 stelt de globale inhoudstafel van het op te maken milieueffectrapport (MER) voor. Tot slot is nog een verklarende woordenlijst toegevoegd (hoofdstuk 15).

TECHNUM NV

43-60440


3

1.3 HOE WORDT DE INSPRAAK OP DE KENNISGEVING GEORGANISEERD? Deze kennisgeving ligt maximaal 30 dagen ter inzage bij de gemeenten die gelegen zijn in het studiegebied van het voorgenomen plan. Voor het plan “Herinrichting N26 Nieuwe Mechelsesteenweg en aanleg open afrit naar autostrade E314” zijn dat de gemeenten Leuven en Herent. Alle betrokkenen worden uitgenodigd om hun visie te geven op de volledigheid van het geplande onderzoek in het plan-MER. Het is de bedoeling dat er uit de inspraak zoveel mogelijk bruikbare ideeën komen om het onderzoek in de plan-MER te verbeteren en/of te vervolledigen. Het publiek, alsook het maatschappelijk middenveld en alle andere betrokken instanties krijgen de mogelijkheid om aanvullingen te geven over de nodige inhoud van het plan-MER en in het bijzonder over de noodzakelijk te onderzoeken effecten, planalternatieven of maatregelen. Eventuele opmerkingen van burgers op het kennisgevingsdossier worden na ter inzage legging bij voorkeur ingediend bij de betrokken gemeenten: Stad Leuven Dienst Leefmilieu MER “Herinrichting N26 Nieuwe Mechelsesteenweg en aanleg open afrit naar autostrade E314” Grote Markt 9 3000 LEUVEN Gemeente Herent Dienst Leefmilieu MER “Herinrichting N26 Nieuwe Mechelsesteenweg en aanleg open afrit naar autostrade E314” Wilselsesteenweg 28 3020 HERENT De opmerkingen kunnen ook rechtstreeks aan de bevoegde administratie voor de uitvoering van de m.e.r.-wetgeving van het Vlaams Gewest worden overgemaakt: Vlaamse overheid Departement Leefmilieu, Natuur en Energie Dienst Milieueffectrapportage Graaf de Ferrarisgebouw (3de verdieping) Koning Albert II-laan 20, bus 8 1000 BRUSSEL tel 02/553.80.79 fax 02/553.80.75 Bij de milieuambtenaar van de gemeente kan meer informatie verkregen worden over de inspraakprocedure en de manier waarop geldige opmerkingen kunnen worden ingediend. Meer informatie is beschikbaar in een folder die de Dienst Mer daarover heeft opgesteld. Deze folder vindt u op de webstek http://www.mervlaanderen.be of bij de milieuambtenaar van de gemeente. De folder kan ook aangevraagd worden via [email protected].

TECHNUM NV

43-60440


4

Binnen de 30 dagen na de aanvang van de terinzagelegging bezorgt het college van burgemeester en schepenen de opmerkingen van de publieke inspraak en de eigen opmerkingen aan de administratie (de Dienst Mer). De Dienst Mer bestudeert en verwerkt de reacties en bepaalt welke opmerkingen en aanvullingen aanleiding geven tot uitbreiding of beperking van het onderzoek. De richtlijnen voor het MER die na de periode van terinzagelegging door de Dienst Mer worden opgesteld, vormen het eigenlijke onderzoekskader waar de m.e.r.-deskundigen die het MER zullen opmaken mee zullen werken.

TECHNUM NV

43-60440


5

2 ALGEMENE INLICHTINGEN 2.1 BEKNOPTE VOORSTELLING VAN HET PLAN Het plan waarvoor een milieueffectrapport opgemaakt zal worden is de herinrichting van de N26 Nieuwe Mechelsesteenweg tussen de kruising met de E314 en de Den Boschsingel te Leuven en de aanleg van het open afrittencomplex ter hoogte van de kruising E314-N26 (afrit 18, Herent). In het plan-MER zullen de effecten van de herinrichting van de N26 en de aanleg en het de aanleg van het nieuwe open afrittencomplex op het milieu onderzocht worden. Hierbij zullen volgende disciplines achtereenvolgens2 bestudeerd worden: q

Bodem

q

Water (grondwater en oppervlaktewater)

q

Mens-verkeer

q

Lucht

q

Geluid en trillingen

q

Fauna en flora

q

Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie

q

Mens-ruimtelijke aspecten

2.2 HET RUIMTELIJK UITVOERINGSPLAN Om de geplande infrastructuurwerken uit te voeren ter hoogte van de gevaarlijke punten en de aanleg van een nieuwe open afrit, zal een nieuw ruimtelijk uitvoeringsplan moeten worden opgesteld. De Vlaamse overheid is opsteller van dit Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan (GRUP). Aan de goedkeuring van een ruimtelijk uitvoeringsplan is een officiële procedure verbonden. Vooraleer een ontwerp van ruimtelijk uitvoeringsplan wordt goedgekeurd, moet het aan een breed publiek kenbaar worden gemaakt via een openbaar onderzoek (60 dagen). Tijdens dit openbaar onderzoek kan iedereen bezwaar indienen tegen de geplande herinrichting van de weg, tegen de plaats waar de Vlaamse overheid de nieuwe infrastructuur wil aanleggen of tegen de manier waarop zij dit wil doen.

2.3 DE INITIATIEFNEMER De initiatiefnemer van het plan is TV3V: TV3V Plantin en Moretuslei 220, bus 7 2018 ANTWERPEN in opdracht van de Vlaamse Overheid (Agentschap Infrastructuur, Koning Albert II-laan 20, bus 4, 1000 BRUSSEL).

2

Hierbij werden de disciplines in volgorde geschikt op basis van de input die de effectbespreking levert voor de daarop volgende disciplines.

TECHNUM NV

43-60440


Figuur 2-1

Situering van het plangebied op het stratenplan van Leuven

TECHNUM NV

43-60440

6


7

2.4 SAMENSTELLING VAN HET TEAM VAN DESKUNDIGEN Volgende deskundigen zullen het milieueffectrapport (MER) voor het plan “Herinrichting N26 Nieuwe Mechelsesteenweg en aanleg van open afrit naar E314” in Leuven en Herent opmaken: Erkende MER-deskundigen: Coördinator Francis Vansina, Technum NV Wijnbergenstraat 49, 3010 Leuven (MB/MER/EDA/118/V-2/C geldig tot 02/09/2008) Medewerker: Nele Aerts Deskundige bodem en water Francis Vansina, Technum NV Wijnbergenstraat 49, 3010 Leuven (MB/MER/EDA/118/V-2/C geldig tot 02/09/2008) Deskundige mens-verkeer Marc Jossa, Technum NV (sociaal-organisatorische aspecten) Tomstraat 55, 3800 St.-Truiden (MB/MER/EDA/146/V-2/A) Medewerkers: Arnoud Vervoort deskundige lucht Johan Versieren, Joveco BVBA Kriesberg 29b, 3221 Holsbeek (MB/MER/EDA/059/V-3/C geldig tot 11/05/2010) deskundige geluid en trillingen Chris Neuteleers, Technum NV Ringlaan 22, 3560 Lummen (MB/MER/EDA/556/V-1 geldig tot 26/01/2008) deskundige Fauna-Flora Nele Aerts, Technum NV Schutterslaan 35, 3670 Meeuwen (MB/MER/EDA/681 geldig tot 11/06/2010) deskundige monumenten en landschappen Francis Vansina, Technum NV Wijnbergenstraat 49, 3010 Leuven (MB/MER/EDA/118/V-2/C geldig tot 02/09/2008) In samenwerking met Nele Aerts, Technum NV Schutterslaan 35, 3670 Meeuwen (MB/MER/EDA/681 geldig tot 12/06/2010) deskundige mens-ruimtelijke aspecten Marc Jossa, Technum NV (deeldomein sociaal-organisatorische aspecten) Tomstraat 55, 3800 St.-Truiden (MB/MER/EDA/146/V-2/A geldig tot 2/08/2009) Medewerker: Nele Aerts

TECHNUM NV

43-60440


De opmaak van het MER wordt vanwege de initiatiefnemer door volgende personen begeleid: Philip Steppe Projectleider TV3V Plantin en Moretuslei 220, bus 7 2018 Antwerpen Frank Vanbossuyt Provinciaal coördinator TV3V Vlaams-Brabant Plantin en Moretuslei 220, bus 7 2018 Antwerpen

TECHNUM NV

43-60440

8


9

3 WETTELIJK KADER MILIEUEFFECTRAPPORTAGE 3.1 ALGEMEEN: REDEN VOOR OPMAKEN MER Milieueffectrapportage (m.e.r.-proces) is een instrument om de doelstellingen en beginselen van het milieubeleid te helpen realiseren, nl. het voorzorgsbeginsel en het beginsel van preventief handelen. Milieueffectrapportage is een juridisch-administratieve procedure waarbij vóórdat een activiteit, ingreep of plan (projecten of beleidsvoornemens en plannen) plaatsvindt, de milieugevolgen ervan op een wetenschappelijk verantwoorde wijze worden bestudeerd, besproken en geëvalueerd. De achterliggende grondgedachte suggereert dat het beter is om de voor het milieu schadelijke activiteiten (plannen en projecten) vanaf een vroeg stadium in de besluitvorming te ondervangen en bij te sturen. (bron: www.mervlaanderen.be) Milieueffectrapportage dwingt de overheid mogelijke milieueffecten grondig in overweging te nemen vooraleer zij over de uitvoering van het plan of het project een besluit neemt. De overheid zal aan de hand van het milieueffectrapport haar uiteindelijke beslissing tot uitvoering van het plan motiveren. Ook de burger kan het MER gebruiken voor het formuleren van opmerkingen tijdens het openbaar onderzoek in het kader van de vergunningsprocedure. De milieueffectrapportage is dus niet alleen van belang voor de overheid, maar ook voor de initiatiefnemer van een plan onderworpen aan de plan-MER plicht, waarbij de erkende deskundige de belangrijke taak heeft zowel de initiatiefnemer als de overheid objectief en op een wetenschappelijk verantwoorde wijze te duiden op de gevolgen op het milieu van het plan. Een MER is een informatief instrument en geen beslissingsinstrument. De beslissing die genomen wordt door de bevoegde overheid betreffende het al dan niet toelaten of vergunnen van een plan onderworpen aan de plan-MERplicht, houdt ook rekening met andere sectoren (sociale, economische en technische belangen) en met openbare inspraak.

3.2 MER-PROCEDURE De procedure voor het opstellen van een MER volgens het MER/VR-decreet van 18 december 2002 wordt gekenmerkt door vier fasen: o

o o o

Een kennisgevingsfase: tijdens deze fase wordt het kennisgevingsdossier opgesteld en ingediend bij de bevoegde overheid (Dienst Mer). De fase wordt afgesloten met het volledig verklaren van de kennisgeving; In de richtlijnenfase worden de inhoud en de bijzondere richtlijnen voor het MER vastgesteld door de Dienst Mer; In de uitvoeringsfase wordt door het team van erkende deskundigen de eigenlijke MER beoordeling opgesteld; Tijdens de beoordelingsfase wordt het plan-MER inhoudelijk getoetst en goed- of afgekeurd door de Dienst Mer.

De verschillende fasen en de erbij horende procedurestappen worden hieronder kort toegelicht. Kennisgevingsfase De initiatiefnemer controleert of het plan moet onderworpen worden aan een milieueffectrapportage. Als het voorgenomen plan plan-MER-plichtig is, stelt de initiatiefnemer een team van deskundigen samen.

TECHNUM NV

43-60440


10

Aan de hand van de kennisgeving brengt de initiatiefnemer de administratie op de hoogte van het voorgenomen plan en plan-MER. De kennisgeving omvat tenminste: o een beschrijving van het plan/de voorgenomen activiteit o relevante gegevens uit vorige rapportages, studies,… o de voorgestelde inhoudelijke aanpak van het m.e.r. o een beschrijving en evaluatie van reeds onderzochte alternatieven o de voorstelling van de m.e.r.-coördinator en de erkende m.e.r.-deskundigen Na het ontvangen van de kennisgeving onderzoekt de Dienst Mer of de kennisgeving volledig is en betekent deze beslissing binnen een termijn van 20 dagen na ontvangst van de kennisgeving. Richtlijnenfase Binnen 10 dagen na ontvangst van de volledigheidsverklaring van de kennisgeving stuurt de dienst MER het kennisgevingsdossier door naar de betrokken gemeentebesturen, de vergunningverlenende overheid en de door de Vlaamse regering aangewezen administraties. De gemeenten leggen op hun beurt de kennisgeving ter inzage van het publiek binnen een termijn van 10 dagen na ontvangst ervan en kondigt de terinzagelegging aan. Eventuele opmerkingen over de inhoudsafbakening van het MER moeten binnen 30 dagen aan de Dienst Mer bezorgd worden. De Dienst Mer neemt binnen de 60 dagen na volledigverklaring een beslissing en deelt ze binnen de 70 dagen mee aan de initiatiefnemer, instanties en autoriteiten. De beslissing van de Dienst Mer heeft betrekking op: o o o

de de de de

inhoud van het plan-MER en de inhoudelijke aanpak van de rapportage, met inbegrip van methodologie bijzondere richtlijnen voor het opstellen van het plan-MER aanstelling van de opstellers

De Dienst Mer houdt bij haar beslissing rekening met: o

de relevantie van de milieueffecten en de opmerkingen en commentaren van de instanties en het publiek, in het bijzonder deze die handelen over te onderzoeken effecten, alternatieven of maatregelen

Uitvoeringsfase Tijdens de uitvoeringsfase stelt het team van erkende deskundigen het plan-MER op onder leiding van een MER-coördinator. Meestal wordt er tussentijds een ontwerp-plan-MER opgesteld dat informeel besproken wordt door de initiatiefnemer, het team van deskundigen, de Dienst Mer en aangeschreven administraties en openbare besturen. Beoordelingsfase Na indiening van het plan-MER bij de Dienst Mer controleert deze of het MER beantwoordt aan de inhoudelijke vereisten van de richtlijnen. Daarna keurt de Dienst Mer het MER goed of af en stellen ze een goedkeurings- of afkeuringsverslag op. Deze goed- of afkeuring wordt binnen een termijn van 60 dagen betekend aan de initiatiefnemer, de betrokken overheden, administraties, de MERcoördinator en het college van burgemeester en schepenen van de betrokken gemeentebesturen. Het goedgekeurd plan-MER maakt in betreffend geval deel uit van het GRUP en doorloopt samen met het GRUP het betreffende openbaar onderzoek. Het plan-MER is een openbaar document.

TECHNUM NV

43-60440


11

De verschillende procedurestappen die in elk van de fasen doorlopen dienen te worden, worden in onderstaande figuur vereenvoudigd weergegeven (voor een plan zonder grensoverschrijdende effecten3).

3

In geval er grensoverschrijdende effecten verwacht worden, worden de genoemde termijnen voor het vaststellen van de richtlijnen en de goedkeuring van het MER verlengd met 20 dagen. Daarnaast dienen de kennisgeving, de richtlijnen en de beslissing ook naar de Espoo-verdragspartij te worden verstuurd. Voorliggend project zal geen grensoverschrijdende effecten tot gevolg hebben (zie hoofdstuk 12).

TECHNUM NV

43-60440


Kennisgevingsfase

12

Binnen 70 dagen na volledigverklaring

De initiatiefnemer stelt de kennisgeving op en dient deze in bij de Dienst Mer

De Dienst Mer bundelt de opmerkingen van de inwoners, openbare besturen en administraties; verwerkt de opmerkingen tot richtlijnen voor het opstellen van het MER en betekent deze richtlijnen aan de initiatiefnemer, betrokken overheden, administraties en gemeentebesturen

Binnen 20 dagen na ontvangst Uitvoeringsfase

De Dienst Mer verklaart de kennisgeving (on)volledig en meldt dit aan de initiatiefnemer

Richtlijnenfase

Het team van deskundigen onder leiding van een coördinator stelt het MER op en dient het MER in bij de Dienst Mer (al dan niet na indiening en bespreking van een ontwerp-MER) Beoordelingsfase

Zodra de kennisgeving volledig verklaard is: binnen 10 dagen na ontvangst De dienst Mer verstuurt de kennisgeving naar betrokken overheidsadministraties, gemeente en provincie

Binnen 60 dagen na ontvangst De Dienst Mer keurt het MER goed of af en stelt een verslag op. De Dienst Mer betekent de beslissing aan de initiatiefnemer, betrokken overheden, MERcoördinator, administraties en gemeentebesturen

Binnen 10 dagen na ontvangst Gemeenten en/of provincies leggen de kennisgeving ter inzage

Plan-MER wordt gevoegd bij GRUP

Binnen 30 dagen na start terinzagelegging

Gemeenten en/of provincies versturen de opmerkingen naar de Dienst Mer

Figuur 3-1

Stroomschema van de plan-mer-procedure, met situering van de terinzagelegging, ingeval geen grensoverschrijdende effecten van belang zijn

TECHNUM NV

43-60440


13

3.3 TOETSING AAN DE MER-PLICHT 3.3.1

De noodzaak tot opmaak van een plan-MER

Door de realisatie van van de herinrichting van de N26 Nieuwe Mechelsesteenweg en de aanleg van een nieuwe open afrit, dienen ruimtelijke bestemmingen te worden gewijzigd en is bijgevolg een Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan noodzakelijk. Volgens het recent gepubliceerde plan-MER-decreet4 valt een plan dat wordt opgesteld om middels een wetgevingsprocedure door de Vlaamse Regering te worden vastgesteld én dat het kader vormt voor de toekenning van een vergunning voor een project, binnen het toepassingsgebied van het plan-MER-decreet. Dit betekent dat het voorziene gewestelijk RUP binnen het toepassingsgebied van het plan-MER-decreet valt. Het voorgenomen plan heeft bijgevolg betrekking op ruimtelijke ordening en vormt bovendien het kader voor de toekenning van een vergunning voor een project opgesomd in bijlage II (meer bepaald

rubriek 13, wijziging of uitbreiding van projecten van bijlage I of bijlage II, waarvoor reeds een vergunning is afgegeven, die zijn of worden uitgevoerd en die aanzienlijke nadelige gevolgen voor het milieu kunnen hebben (niet in bijlage I opgenomen wijziging of uitbreiding) en is bijgevolg plan-MER-plichtig. Het betreft de wijziging van een project van rubriek 9 van bijlage I, aanleg van autosnelwegen en autowegen, met inbegrip van de hoofdwegen) van het besluit van de Vlaamse Regering van 10 december 2004.

3.4 RELATIE PLAN-MER/GRUP Voorgaande paragraaf geeft de plan-MER-plicht van voorliggend plan aan. Hoewel het plan-MERdecreet momenteel nog niet in voege is, wordt hieraan toch maximaal uitvoering gegeven. Het plan-MER-decreet maakt melding van het zogenaamde integratiespoor dat toelaat om het plan-MER in de opmaakprocedure van het plan te integreren. Het integratiespoor betekent concreet dat de opmaak van het plan-MER zowel procedureel als inhoudelijk geïntegreerd wordt in de opmaak van het RUP. De geschetste aanpak laat toe om de milieuaspecten van bij de aanvang van de visievorming reeds mee te nemen in de overwegingen in plaats van eerst een plan te maken, af te werken en daarna pas op zijn milieuaspecten te beoordelen. Op deze wijze wordt het mogelijk om een simultane en integrale evaluatie te maken van de effecten op vlak van mobiliteit en milieu, waardoor evaluerend ontwerpen mogelijk wordt. De studieresultaten van het GRUP inclusief milieubeoordeling uit het plan-MER, worden gerapporteerd in één rapport. In onderstaande figuur worden de relaties in het stappenplan en proces tussen het ruimtelijk ontwerp van de weginfrastructuur, het GRUP en de milieubeoordeling aangegeven. Het ruimtelijk ontwerp levert de randvoorwaarden voor het in de toekomst op te stellen GRUP. De officiële procedure voor het opmaken van het GRUP zal slechts opgestart worden nadat de procedure voor het plan-MER afgerond werd en geleid heeft tot een goedgekeurd plan-MER.

4

Decreet houdende de wijziging van titel IV van het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid en van artikel 36ter van het decreet van 21 oktober 1997 betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu, BS 20/06/2007.

TECHNUM NV

43-60440


GRUP

Ruimtelijk ontwerp nieuwe infrastructuur

Milieueffecten (MER)

Karakteristieken ruimtelijke drager

Ecologie

14

Economie

Mens

Mogelijke planalternatieven Milieu- en leefbaarheidseffecten op hoofdlijnen

Meest milieuvriendelijk inrichtingsalternatief Ruimtelijke- en stedenbouwkundige randvoorwaarden en voorschriften

GRUP

Figuur 3-2

Milieu- en leefbaarheidsaspecten in detail

Meest milieuvriendelijk uitvoeringsalternatief

Relatie tussen proces voor ruimtelijk ontwerp, MER en (toekomstig) GRUP

TECHNUM NV

43-60440


15

3.5 VERPLICHTING INZAKE WATERTOETS 3.5.1

Juridisch/beleidsmatig kader

Op 18 juli 2003 werd het decreet betreffende het Integraal Waterbeleid (IWB) bekrachtigd door de Vlaamse regering. Dit decreet geeft uitvoering aan de Europese kaderrichtlijn Water en moet leiden tot een duurzaam waterbeleid in Vlaanderen. Het decreet voorziet dat er, in de strijd tegen wateroverlast en overstromingen, meer ruimte voor water wordt gecreëerd. Ook een betere waterkwaliteit en een vrijwaring van de watervoorraden worden beoogd. Deze uitgangspunten zijn echter niet altijd verzoenbaar met het huidig grondgebruik door woningbouw, industrie en landbouw of (water)wegeninfrastructuur. In artikel 8 van het decreet is daarom de invoering van de watertoets voorzien. De overheid die over een vergunning, een plan of programma moet beslissen, draagt er zorg voor, door het weigeren van de vergunning of door goedkeuring te weigeren aan het plan of programma dan wel door het opleggen van gepaste voorwaarden of aanpassingen aan het plan of programma, dat geen schadelijk effect ontstaat of dit zoveel mogelijk wordt beperkt en, indien dit niet mogelijk is, dat het schadelijk effect wordt hersteld of, in de gevallen van de vermindering van de infiltratie van hemelwater of de vermindering van ruimte voor het watersysteem, gecompenseerd. De overheid houdt bij het nemen van haar beslissing rekening met de relevante waterbeheerplannen, die de concretisering van het integraal waterbeleid zullen vormen en als toetsingskader kunnen dienen voor de beoordelingen door de overheid in het kader van de watertoets, voorzover deze plannen bestaan. Momenteel zijn nog geen waterbeheerplannen door de Vlaamse regering vastgesteld. Via de watertoets wordt inhoudelijk en procedureel een expliciete plaats gegeven aan waterbelangen in de totstandkoming van plannen, programma’s en vergunningsbesluiten. De watertoets is, samen met het decreet Integraal Waterbeleid, sinds 24 november 2003 in voege getreden. Momenteel zijn de nodige uitvoeringsbesluiten met algemene richtlijnen en nadere regels in voorbereiding om enerzijds te bepalen welke handelingen of activiteiten schadelijke effecten veroorzaken voor het watersysteem, en om anderzijds te bepalen welke de gepaste voorwaarden zijn om het schadelijk effect te vermijden, te beperken, te herstellen of te compenseren.

3.5.2

Kenmerken van het instrument watertoets

De watertoets kan in het algemeen worden omschreven als het proces van vroegtijdig informeren, adviseren, afwegen en uiteindelijk beoordelen van de mogelijke schadelijke effecten van plannen, programma’s of vergunningsbesluiten op het watersysteem. Het doel van de watertoets is in hoofdzaak het ontstaan van schadelijke effecten te voorkomen of zoveel mogelijk te beperken, en als dat niet kan, om de schadelijke effecten te herstellen of te compenseren. Daarnaast dient de toepassing van de watertoets gekoppeld te worden aan een uitdrukkelijke motiveringsplicht (artikel 8, paragraaf 2). Op die manier zal men in elke vergunning, plan of programma komen tot wat in Nederland de ‘waterparagraaf’ wordt genoemd. Het doel van de waterparagraaf is een samenhangend beeld te geven van hoe in een vergunning, plan of programma rekening is gehouden met duurzaam waterbeheer.

3.5.3

Integratie met milieueffectrapportage

In paragraaf 4 van artikel 8 van het decreet Integraal Waterbeleid is een koppelingsbepaling opgenomen, die de integratie van de watertoets in de discipline Water van het plan-MER beschrijft. Deze koppelingsbepaling bepaalt dat voor de vergunningsplichtige activiteit, plan of programma dat onderworpen is aan een milieueffectenrapportage, de analyse en evaluatie van het al dan niet

TECHNUM NV

43-60440


16

optreden van een schadelijk effect en de op te leggen voorwaarden om dat effect te vermijden, te beperken, te herstellen of te compenseren, in het rapport (MER) dient te gebeuren. De watertoets voor het plan “Herinrichting N26 Nieuwe Mechelsesteenweg en aanleg open afrit E314” zal in het hoofdstuk ‘Water’ van het MER opgenomen worden.

3.6 VERDERE BESLUITVORMING Met de inhoud van het plan-MER zal rekening gehouden worden bij de opmaak van het Gewestelijk RUP voor herinrichting van de N26 en de aanleg van een nieuwe open afrit naar de E314. Het voorontwerp RUP zal op de plenaire vergadering besproken en nadien eventueel bijgestuurd worden. Daarna wordt het door de Vlaamse Regering voorlopig vastgesteld. Dit ontwerp van gewestelijk RUP wordt dan onderworpen aan een openbaar onderzoek gedurende 60 dagen. De inspraakreacties worden gebundeld en verwerkt door de VLACORO (Vlaamse Commissie voor Ruimtelijke Ordening) dewelke een gemotiveerd advies uitbrengt. Uiteindelijk wordt het RUP (na eventuele aanpassingen) definitief vastgesteld door de Vlaamse Regering. Nadien zal in het kader van de aanvraag van de nodige stedenbouwkundige vergunning nog een project-MER moeten worden opgemaakt om de milieueffecten van de gekozen locatie in detail te evalueren. Aangezien het project echter kadert in bijlage II van het besluit van de Vlaamse Regering van 10 december 2004 en bovendien een plan-MER wordt opgesteld, kan tevens een gemotiveerd verzoek tot ontheffing van de mer-plicht worden aangevraagd. De initiatiefnemer kiest voor deze laatste optie en zal een gemotiveerd verzoek tot ontheffing indienen. Eens de ontheffingsaanvraag is opgemaakt en goedgekeurd, kunnen de benodigde vergunningen worden aangevraagd. Het door de Dienst Mer goedgekeurde verzoek tot ontheffing van de MER-plicht moet als bijlage bij het stedenbouwkundige vergunningsaanvraagdossier voor het project gevoegd worden. De stedenbouwkundige vergunning wordt aangevraagd bij de gemeente (College van Burgemeester en Schepenen van de gemeente Herent en Leuven). Voor MER-plichtige werken, zoals voorliggend project, dient bij de beoordeling van de stedenbouwkundige vergunning een openbaar onderzoek te worden georganiseerd. Tijdens deze periode van 30 dagen kunnen bezwaarschriften en opmerkingen ingediend worden. Het door de dienst Mer goedgekeurde ontheffingsdossier dient als bijlage van het vergunningsaanvraagdossier ter beschikking te zijn tijdens het openbaar onderzoek. Een onderdeel in de natuurwetgeving is het reglement voor het wijzigen van een vegetatie of van een klein landschapselement. Dit werd vastgesteld in het Besluit van 23 juli 1998, het Vegetatiebesluit. Hieruit volgt dat het rooien, verwijderen of beschadigen van vegetaties of kleine landschapselementen verboden kan zijn of dat hier voorwaarden aan verbonden zijn. Binnen het projectgebied bevinden zich holle wegen en houtkanten. Volgens Hoofdstuk IV, Afdeling I, Artikel 7 van het vegetatiebesluit is het wijzigen van holle wegen verboden, hetzij uitgevoerd op basis van een regelmatige bouwvergunning afgeleverd met toepassing van de wetgeving op de ruimtelijke ordening na advies van de bevoegde administraties en voor zover uitdrukkelijk is voldaan aan de bepalingen inzake het tegengaan van vermijdbare schade. Het Agentschap voor Natuur en Bos levert hierbij advies, waarvan de bepalingen in de bouwvergunning mee opgenomen dienen te worden. Voor het rooien, verwijderen of beschadigen van kleine landschapselementen (andere dan holle wegen, graften, bronnen… ) in landschappelijk waardevol agrarisch gebied is een natuurvergunningsaanvraag nodig. Na het verlenen van de stedenbouwkundige vergunning en de natuurvergunning kan de herinrichting van de weg aangevat worden.

TECHNUM NV

43-60440


17

4 VERANTWOORDING VAN HET PLAN In het mobiliteitsplan Vlaanderen is volgende passage terug te vinden: “Op kruispunten van gewestwegen buiten de bebouwde kom vonden in 1999 4.515 ongevallen plaats, met 112 doden en 1.097 zwaar gewonden als gevolg. Op kruispunten op gemeentewegen buiten de bebouwde kom is de problematiek gelukkig iets minder ernstig. Hier vielen in 1999 31 doden en 381 zwaar gewonden in 1.837 ongevallen. Het is bijgevolg nog steeds van belang om buiten de bebouwde kom en op de stedelijke ringwegen het verkeersveiligheidsbeleid, gericht op zwarte punten, verder te zetten. Op dit ogenblik worden jaarlijks ongeveer 20 zwarte punten verbeterd. Om alle huidige zwarte punten tegen 2010 volledig te hebben weggewerkt, is het noodzakelijk dat het huidige ritme van 25 herinrichtingen van kruispunten per jaar opgetrokken wordt tot 100 per jaar. Voor de overige kruispunten op gewestwegen en op gemeentewegen zou moeten worden nagegaan hoe met eenvoudige middelen bijkomend het risico kan worden verminderd.” Voorliggend plan kadert in het programma voor het wegwerken van de gevaarlijke punten en wegvakken in Vlaanderen. Hiervoor is een vijfjaren programma opgezet om deze projecten aan te pakken. Door de Vlaamse Regering is hiervoor een budget voorzien van 100 miljoen Euro per jaar. Omwille van de hoogdringendheid van de problematiek rond verkeersveiligheid werd een ambitieus jaarprogramma 2004 opgezet met 172 projecten over het hele Vlaamse land Het voorliggende project bestaat uit het wegwerken van drie gevaarlijke punten, namelijk punt 2007, 2113 en 2001 (zie onderstaande Figuur 2-1). Ter verantwoording van de wijziging van deze kruispunten wordt hierna kort de configuratie van de situatie ter plaatse toegelicht, alsook een bespreking van de voorkomende ongevallen en hun frequentie. Op basis van de aflijning van de dominante ongevallen wordt een hypothese opgesteld voor de oorzaak van deze ongevallen. Tot slot worden verschillende oplossingen voorgesteld om de oorzaak van de ongevallen weg te nemen, om tot een veiligere kruispuntsituatie te komen. Het uit te realiseren plan neemt deze oplossingen mee in afweging, om zo tot de huidige weerhouden herinrichtingen te komen die verder worden behandeld.

TECHNUM NV

43-60440


Figuur 4-1

Situering gevaarlijke punten

TECHNUM NV

43-60440

18


19

4.1 GEVAARLIJK PUNT 2007 Het gevaarlijk punt 2007, N26 Nieuwe Mechelsesteenweg met open afrittencomplex E314, ligt buiten de bebouwde kom en is in zijn huidige opbouw een met verkeerslichten geregeld 5-taks kruispunt. De lichten regeling heeft een niet-gecoördineerde werking en een gecoördineerde werking met het ander deel van het open afrittencomplex van de E314 met de N26.

4.1.1

Bepaling dominante ongevallen

Zuidelijk punt (afrit Brussel/Bertem) Aan de hand van het manoeuvrediagram kunnen de dominante ongevalsgroepen bepaald worden. In totaal zijn er 36 ongevallen in het manoeuvrediagram opgenomen. Uit die ongevallen zijn er 3 dominante ongevalsgroepen te bepalen, te weten: q

De voorrangsongevallen op de bypass van de afrit van de E314, in totaal 9 ongevallen

q

De voorrangsongevallen in deelconflict regeling, in totaal 15 ongevallen

q

De voorrangsongevallen tussen rechtsafslaande rechtdoorgaande bromfietsers, in totaal 6 ongevallen

motorvoertuigen

met

Verder zijn er nog een viertal kopstaart botsingen waarvan 3 bij verkeerslichten. Noordelijke punt (afrit Aarschot / Lummen) Er is één dominante ongevalsgroep: q

Dat zijn de voorrangsongevallen in het deelconflict

Verder is er nog 1 ongevalsgroep Kop-staartongevallen in totaal 3 ongevallen twee op afrit komende vanuit Lummen en 1 op de Nieuwe Mechelsesteenweg komende vanuit Mechelen.

4.1.2

Opstellen hypothese oorzaak ongevallen

Zuidelijke punt (afrit Brussel/Bertem) De volgende hypotheses kunnen bij de dominante ongevalsgroepen gesteld worden: q

Voorrangsongevallen op bypass afrit E314

q

Kruispunt valt onvoldoende of niet tijdig op

q

Geel knipperlicht valt te laat op

q

Rijsnelheid op afrit ligt te hoog

q

Geen uitzicht driehoeken van en op de kruisende wegen

q

Te hoge intensiteiten N26, geen hiaten

TECHNUM NV

43-60440


20

Voorrangsongevallen in deelconflictregeling: q

De toegelaten deelconflicten en de intensiteit vormen een te grote belasting voor de weggebruikers

q

De voorrangsplichtige verkeert in de veronderstelling dat de regeling conflict vrij is

Voorrangsongevallen met rechtsafslaande motorvoertuigen en rechtdoorgaande bromfietsers: q

Automobilist kan afslaande beweging met een te hoge snelheid nemen

q

Ontbreken van opstelruimte voor motorvoertuig

q

Door de hoge rijsnelheid van de bromfietser wordt deze door de automobilist te laat opgemerkt

Hypothese voor kopstaart ongevallen bij verkeerslichten: q

Verkeerlichten vallen onvoldoende of te laat op

q

Te korte geelfase

q

Rijsnelheden liggen te hoog

Noordelijke punt (afrit Aarschot / Lummen)

4.1.3

q

Voorrangsplichtige is in de veronderstelling dat de regeling conflictvrij is

q

De toegelaten deelconflicten en intensiteit vormen een te zware belasting voor de weggebruiker

q

De lichten zijn niet goed of tijdig zichtbaar

Voorgestelde oplossingen

De AVOC methode reikt op basis van de gedetecteerde aanpassingsmaatregelen van het bestaande kruispunt aan:

ongevalsoorzaak

volgende

q

Rechtsafslag verbod voor auto’s richting Mechelsesteenweg

q

Afsluiten Mechelsesteenweg voor autoverkeer

q

Zorgen voor opstelruimte tussen fietspad en rijweg voor auto’s

q

Zorgen voor snelheidsremmer voor bromfietser ter hoogte van oversteek

q

Verminderen deelconflicten in faseregeling

q

Groenfase rechtdoorgaand verkeer eerder laten beginnen en laten eindigen dan afslaand verkeer

q

Bypass in lichtenregeling opnemen

Of de verkeerslichten vervangen door een rotonde In de verkeersplanologische context worden 2 voorstellen gedaan: q

Hollands complex

q

Verkeerslichten

Uit de capaciteitsbeoordeling blijkt dat verkeerslichten uit oogpunt van de capaciteit wenselijk zijn.

TECHNUM NV

43-60440


21

Rekening houdend met de drie invalshoeken (verkeersveiligheidsanalyse, verkeersplanologische context, verkeerskundige context) wordt door TV3V voorgesteld om het streefbeeld te volgen en een tweede oprit naar de E314 te realiseren. Hoewel een tweede oprit vanuit capaciteit niet noodzakelijk is heeft deze wel als voordeel dat het aantal de verkeersstromen worden vereenvoudigd en het aantal conflictpunten afneemt. Om de veiligheid op de kruispunten te verbeteren wordt voorgesteld om conform het streefbeeld de afrit van de E314 uit Brussel samen met de Mechelsesteenweg naar het zuiden te verplaatsen en deze tegenover elkaar te dimensioneren. Aangezien op de kruispunten met name ongevallen voorkomen als gevolg van deelconflicten (rechtsafslaande auto’s met rechtdoorgaande fietsers) wordt voorgesteld om de verkeerslichten volledig conflictvrij te maken en de by-passes te annuleren. De verkeerslichten hebben op basis van de huidige kruispuntconfiguratie onvoldoende afwikkelingscapaciteit en/of opstellengte. Om ruimte te creëren voor langere opstelstroken naar de E314 is het noodzakelijk om de fietspaden op het viaduct te annuleren. Ter compensatie wordt een fietsbrug aan de noordzijde van het viaduct voorgesteld. Om onnodige oversteekbewegingen te voorkomen is het wenselijk dat conform het streefbeeld aan de noordzijde van de N26 een tweerichtingsfietspad wordt gerealiseerd. Op het nieuw te realiseren kruispunt van de verlegde “oude” Mechelsesteenweg met de afrit van de E314 uit Bertem is het noodzakelijk om op de Nieuwe Mechelsesteenweg vanuit Leuven naar de snelweg drie rechtdoorgaande rijstroken te voorzien. Om het kruispunt overzichtelijk te houden en extra weefbewegingen te voorkomen wordt voorgesteld om de rechtafslagstrook van de Mechelsesteenweg naar de E314 Aarschot reeds voor het kruispunt met de “oude” Mechelsesteenweg te laten beginnen. De afslagstrook kan dan ook mede gebruikt worden door het afslaande verkeer naar de Mechelsesteenweg.Aangezien de afrit niet op korte termijn verlegd kan worden, wordt voorgesteld om in eerste instantie de bestaande afrit te handhaven. De “oude” Mechelsesteenweg wordt wel verlegd en ook de fietsbrug wordt gerealiseerd. Door vanaf de bestaande afrit een verbinding te maken naar de verlegde “oude” Mechelsesteenweg blijven en alle verkeersbewegingen mogelijk en kan het kruispunt al grotendeels conform de lange termijn oplossing worden vormgegeven.

4.2 GEVAARLIJK PUNT 2113 Het gevaarlijk punt 2113 ligt buiten de bebouwde kom en is in zijn huidige opbouw een 4-taks voorrangskruispunt.

4.2.1


Aan de hand van het manoeuvrediagram kunnen de dominante ongevalsgroepen bepaald worden. In het manoeuvrediagram zijn in totaal 14 ongevallen opgenomen. In die 14 ongevallen is er 1 dominante ongevalsgroep: q

De voorrangsongevallen met rechtsafslaande motorvoertuigen met rechtdoorgaande brom-/fietsers vanuit de richting Leuven, in totaal 8 ongevallen

Verder zijn er nog 6 ongevallen, waarvan 5 verschillende type ongevallen, die niet dominant zijn: q q q q q

Afslaande motorvoertuigen tegen achterop komende bromfietsers vanuit de richting Herent Voorrangsongeval met motorvoertuig en fietser komend uit de tegenovergestelde richting Voorrangsongeval met voertuig uit de Kareelveld met voertuig rijdend op de Nieuwe Mechelsesteenweg komend uit de richting Leuven Linksafslaande automobilist tegen tegemoet komende brom-/fietsers Kopstaart ongeval

TECHNUM NV

43-60440


4.2.2

22


Hypothese voor de dominante ongevalsgroep: q

Automobilist kan afslaande beweging met een te grote snelheid nemen

q

Geen opstelruimte voor automobilist tussen fietspad en doorgaande rijstrook

q

Rijsnelheid van bromfietser ligt te hoog

Hypothese voor de niet dominante ongevallen:

4.2.3

q

Automobilist kan afslaande beweging met een te grote snelheid nemen

q

Geen opstelruimte voor automobilist tussen fietspad en doorgaande rijstrook

q

Rijsnelheid van bromfietser ligt te hoog

q

Automobilist verwacht geen fietser uit de tegenovergestelde richting

q

Slecht zicht vanuit Kareelveld op verkeer rijdend op de Nieuwe Mechelsesteenweg vanuit de richting Herent

q

Door een hoge intensiteit van het tegemoet komende autoverkeer is de aandacht te zeer gericht op het vinden van een hiaat waardoor de brom-/fietsers over het hoofd worden gezien

q

Ontbreken van opstelruimte voor automobilist tussen fietspad en doorgaande rijstrook

q

Ontbreken van rechtsafstroken

Voorgestelde oplossing

De AVOC methode reikt op basis van de geselecteerde aanpassingsmaatregelen van het bestaande kruispunt aan:

ongevalsoorzaak

q

Rechtsafslag verbod voor auto’s

q

Zorgen voor opstelruimte tussen fietspad en rijweg voor auto’s

q

Zorgen voor snelheidsremmer voor bromfietser ter hoogte van oversteek

volgende

In de verkeersplanologische context worden 2 voorstellen gedaan: q

Afsluiten

q

Rechts in rechts uit

Uit de capaciteitsbeoordeling blijkt dat verkeerslichten uit oogpunt van de capaciteit niet nodig zijn. Rekening houdend met de drie invalshoeken (verkeersveiligheidsanalyse, verkeersplanologische context, verkeerskundige context) wordt door TV3V de volgende oplossing voorgesteld: q

Rechts in en rechts uit

q

Fietsoversteek uitbuigen zodat een opstelruimte van 5 meter voor afslaand autoverkeer ontstaat

TECHNUM NV

43-60440


23

4.3 GEVAARLIJK PUNT 2001 Het gevaarlijk punt 2001, N26 Nieuwe Mechelsesteenweg met R23 ring rond Leuven, ligt buiten de bebouwde kom en is een open afrittencomplex van de ring van Leuven met de Nieuwe Mechelsesteenweg en de Donkerstraat zonder verkeerslichten.

4.3.1


Aan de hand van het manoeuvrediagram konden de dominante ongevalsgroepen bepaald worden. In het manoeuvrediagram zijn in totaal 27 ongevallen opgenomen, en er is een dominante ongevalsgroep; q

Voorrangsongevallen door roodlichtnegatie door verkeer rijdend op de Nieuwe Mechelsesteenweg richting Leuven centrum, verkeer komende vanaf de afrit van de Ludenscheidsingel (totaal: 24 ongevallen).

De overige overige 3 ongevallen vinden plaats op de andere kruising van het open afrittencomplex;

4.3.2

q

2 Ongevallen zijn voorrangsongevallen in deelconflictregeling.

q

Het andere is een voorrangsongeval met een afslaande automobilist meteen achterop een komende fietser.


Dominante ongevalsgroep: De ongevallen bleken vooral te zijn voorgevallen door roodlichtnegatie van automobilisten rijdende op N26, door een hapering in de lichtencoördinatie. Als hypothese kan daarom het volgende gesteld worden; q

Automobilisten op de N26 richting Leuven zijn gewend om na groen bij de verkeerslichten voor de oprit van de Den Boschsingel ook groen te krijgen bij de lichten voor de afrit van de Den Boschsingel, waardoor de automobilisten niet meer op de tweede lichten kijken of deze op groen of rood staan. Door hapering in de coördinatie stonden de tweede lichten nog op rood als het verkeer op de N26 deze lichten naderden, waardoor automobilisten door het rood reden.

Hypothese van de twee ongevallen in deelconflict regeling;

4.3.3

q

De toegelaten deelconflicten en intensiteit vormen een te zware belasting voor de weggebruiker.

q

De voorrangsplichtige is in de veronderstelling dat de regeling conflictvrij is.

Voorgestelde oplossingen

Het probleem van de hapering van de verkeerslichten regeling is momenteel reeds opgelost, waardoor er geen ongevallen uit de dominante ongevalsgroep meer zijn voorgevallen. Hierdoor bleven er nog drie ongevallen over: q

2 voorrangsongevallen in deelconflict regeling

q

1 ongeval met afslaande automobilist en achterop komende fietser

TECHNUM NV

43-60440


24

De ongevallen in deelconflictregeling kunnen volgens AVOC opgelosten worden door; q

de lichten conflictvrij te regelen;

q

groenfase rechtdoorgaandverkeer eerder laten beginnen en laten eindigen dan afslaandverkeer.

q

het fietspad uitbuigen zodat er een opstelruimte van 5 meter voor de automobilist ontstaat;

q

kleinere afrondingstraal zodat de snelheid waarmee de automobilist de afslag kan nemen lager ligt.

In de verkeersplanologische context worden 2 voorstellen gedaan; q

Hollands complex

q

Verkeerslichten

Uit de capaciteitsbeoordeling blijkt dat verkeerslichten uit oogpunt van capaciteit wenselijk zijn. Rekening houdend met de drie invalshoeken (verkeersveiligheidsanalyse, verkeersplanologische context, verkeerskundige context) en het feit dat de voorrangsongevallen uit de dominante ongevalsgroep voortkwamen uit de hapering in de lichtencoördinatie, wordt door TV3V de volgende oplossing voorgesteld; q

Verkeerslichten conflictvrij regelen, en de wachtrijen buiten het kruispunt houden zodat het linksafslaand verkeer niet het kruispunt blokkeert.

TECHNUM NV

43-60440


25

5 RUIMTELIJKE, ADMINISTRATIEVE, JURIDISCHE EN BELEIDSMATIGE SITUERING VAN HET PLAN 5.1 RUIMTELIJKE SITUERING Het plangebied is gelegen ten noordwesten van de stad Leuven en wordt uitgevoerd op grondgebied van de gemeente Herent en stad Leuven. Het plangebied omvat drie gevaarlijke punten 2007, 2113 en 2001. Het gevaarlijke punt 2007, kruispunt van de N26 Nieuwe Mechelsesteenweg met het open afrittencomplex van de E314, ligt buiten de bebouwde kom en is in zijn huidige opbouw een met verkeerslichten geregeld 5-taks kruispunt. Het gevaarlijk punt 2113 ligt ook buiten de bebouwde kom en is in zijn huidige opbouw een 4-taks voorrangskruispunt. Het gevaarlijk punt 2001, N26 Nieuwe Mechelsesteenweg met R23 ring rond Leuven, ligt buiten de bebouwde kom en is een open afrittencomplex van de ring van Leuven met de Nieuwe Mechelsesteenweg en de Donkerstraat. De drie punten worden gesitueerd op onderstaande figuren. Figuur 2-1 (stratenplan), Figuur 5-1 (topografische kaart) en Figuur 5-2 (luchtfoto) bakenen het plangebied af.

TECHNUM NV

43-60440


Figuur 5-1

Situering van het plangebied op de topografische kaart

TECHNUM NV

43-60440

26


Figuur 5-2

Situering van het plangebied op luchtfoto

TECHNUM NV

43-60440

27


28

5.2 ADMINISTRATIEVE VOORGESCHIEDENIS Zoals aangegeven in de verantwoording van het plan, werd in het mobiliteitsplan Vlaanderen (ontwerpversie daterend van 2001) onder het hoofdstuk “Verkeersveiligheid” al aangegeven dat voor Vlaanderen het wegwerken van gevaarlijke punten buiten de bebouwde kom als een prioriteit beschouwd wordt. In het mobiliteitsplan van Leuven (2002) wordt daarop volgend aangehaald dat de Nieuwe Mechelsesteenweg een nieuwe vormgeving behoeft, maar dat de concrete uitwerking hiervan binnen het op te stellen streefbeeld zal bepaald worden. In 2004 werd vervolgens een ontwerp streefbeeld voor De N26, N267 en N21 opgesteld. Hierin wordt ook specifiek voor het kruispunt N26 – E314 een globale visie voor herinrichting aangegeven. Het voorliggend plan kadert bijgevolg concreet binnen de realisatie hiervan.

5.3 JURIDISCHE EN BELEIDSMATIGE RANDVOORWAARDEN In Tabel 5-1 wordt een beknopt overzicht gegeven van de juridische en beleidsmatige randvoorwaarden en hun relevantie voor voorliggend plan. Indien relevant, wordt verder ook verwezen naar de bijhorende figuren of paragrafen die de juridische en beleidsmatige randvoorwaarden uitgebreider toelichten. In het MER zal de relevantie van de juridische en beleidsmatige randvoorwaarden verder toegelicht en meer uitgebreid besproken worden in de verschillende relevante hoofdstukken en milieudisciplines.

TECHNUM NV

43-60440


29

Tabel 5-1 Overzichtsmatrix juridische en beleidsmatige randvoorwaarden Randvoorwaarde

Inhoudelijke beschrijving

Relevant

Bespreking relevantie

Discipline

Omvat bepalingen inzake de organisatie, planning, vergunningenbeleid en handhaving. Het voorziet onder meer in de opmaak van structuurplannen op drie niveaus (Vlaams, provinciaal en gemeentelijk) en legt de bevoegdheden van de genoemde beleidsniveaus vast. Ruimtelijk uitvoeringsplannen werken de algemene afspraken van het structuurplan juridisch verder uit. Ruimtelijke uitvoeringsplannen komen in de plaats van plannen van aanleg en gewestplannen.

Ja

Zie verder in deze tabel onder “Gewestplan”, “Gemeentelijke plannen van aanleg” en “structuurplannen”.

Ontwikkelingsscenario

Geeft een visie op de ruimtelijke ontwikkeling van Vlaanderen en legt de krachtlijnen vast van het ruimtelijk beleid naar de toekomst

Ja

Juridische randvoorwaarden

Decreet houdende de organisatie van de ruimtelijke ordening (18 mei 1999, laatst gewijzigd bij het decreet van 15 juli 2005)

Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV) (23 september 1997, wettelijke basis in het decreet van 24 juli 1996)

Het structuurplan Vlaanderen wil de ruimtelijke basis leggen voor een duurzame mobiliteit, door de bestaande infrastructuur maximaal te benutten en door nieuwe ontwikkelingen in te planten op locaties waar ze zo weinig mogelijk nieuwe verkeersstromen genereren. Het mobiliteitsbeleid gaat uit van een geïntegreerde benadering van ruimtelijke ordening, mobiliteit en infrastructuur.

Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan Vlaams-Brabant

Geeft een langetermijnvisie op de ruimtelijke ontwikkeling van de provincie

Ja

(Goedgekeurd door de Vlaamse regering op 7 oktober 2004)

Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan Leuven (Definitief vastgesteld door de

Geeft een langetermijnvisie op de ruimtelijke ontwikkeling van de stad Leuven

Ja

Binnen dit structuurplan worden geen specifieke maatregelen of acties voorgeschreven voor het plangebied maar wel indirecte relevante items. Het verlies van de natuurwaarde door versnippering is één van de grote bedreigingen. Verder bestaat een toenemende aantasting van de landschappelijke structuur door grote weginfrastructuren. Het Kareelveld is aangeduid als structuurbepalend element en vormt de uitloper van een openruimtegebied dat zich over Bergen uitstrekt richting Herent. Het is een open gebied met

TECHNUM NV

43-60440

Ontwikkelingsscenario Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie Fauna & flora Mens-verkeer

Ontwikkelingsscenario Fauna & flora Mens-verkeer

Ontwikkelingsscenario Fauna & flora


Randvoorwaarde


Relevant

gemeenteraad op 9 februari 2004)

30


Discipline

nogal wat reliëfverschillen, bijna volledig ingenomen door grootschalig akkerland. Er komt een grote diversiteit aan kleine landschapselementen voor. De holle wegen, grachten en taluds bepalen de ecologische en landschappelijke waarde. Het is tevens opgenomen als een van de grote open ruimtes die tot diep in de stad doordringen.

Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie Mens-verkeer

Verder is het Kareelveld aangeduid als gebied met landbouw als hoofdfunctie en als groencorridor. Het behoud van de open ruimte is, gezien de strategische ligging op een ecologische corridor (langsheen de E314) noodzakelijk. Er wordt een bijkomende ontsluiting voor fietsers en voetgangers gesuggereerd evenwijdig met de E314. Deze wordt echter voorgesteld om gerealiseerd te worden op grondgebied Herent. Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan Herent

RUP

Geeft een langetermijnvisie op de ruimtelijke ontwikkeling van de gemeente Herent

Een ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) is een instrument om uitvoering te geven aan het gewestelijk/provinciaal/gemeentelijk ruimtelijk structuurplan, waarin de grote beleidslijnen i.v.m. het ruimtelijk functioneren worden weergegeven.

Ja

Ja

De N26, Nieuwe Mechelsesteenweg, wordt geselecteerd als secundaire weg type I, waar derhalve de verbindingsfunctie op bovenlokaal niveau primeert. De weg is tevens drager van het openbaar vervoer. Op dit type weg wenst het PRS ‘filters’ in te bouwen. Een filter is een weerstandfactor die ervoor moet zorgen dat de weg niet als sluikweg voor een traject in het hoofdwegennet gebruikt wordt, bijvoorbeeld als alternatief voor de E314/E40. Deze Nieuwe Mechelsesteenweg blijft eveneens een belangrijke route voor de verbinding Leuven-Mechelen-Antwerpen.


In het plangebied zijn geen ruimtelijke uitvoeringsplannen op gemeentelijk, provinciaal en gewestelijk niveau aanwezig.


Het MER zal gebruikt worden bij de opmaak van een GRUP voor het plangebied.

Een Ruimtelijk Uitvoeringsplan (RUP) bevat stedenbouwkundige voorschriften inzake de bestemming, de

TECHNUM NV

43-60440

Fauna & flora Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie Mens-verkeer


Randvoorwaarde


31

Relevant


Discipline

Ja

In de nabije omgeving van het plangebied komt het BPA nr. 20 “Kareelveld” voor.


inrichting en/of het beheer van een gebied. Ruimtelijke uitvoeringsplannen komen in de plaats van de BPA’s en het gewestplan. Zolang er geen goedgekeurd ruimtelijk structuurplan is, kunnen geen ruimtelijke uitvoeringsplannen worden gemaakt zoals voorzien in het decreet van 18 mei 1999. Het is echter niet de bedoeling om de volledige provincie te bedekken met RUP’s; deze worden enkel opgemaakt indien noodzakelijk om de bestemming te wijzigen. Algemeen en Bijzonder Plan van Aanleg (APA/BPA) BPA “Kareelveld” (goedgekeurd bij KB van 10/05/1971)

Algemene Plannen van Aanleg (APA) zijn gedetailleerde bodembestemmingsplannen met toevoeging van stedenbouwkundige voorschriften voor de hele gemeente. Bijzondere Plannen van Aanleg (BPA) zijn gemeentelijke bestemmingsplannen voor een deel van de gemeente die vroeger werden opgemaakt ter verfijning van het gewestplan.

Figuur 5-4 Voorstelling BPA’s in de omgeving van het plangebied Figuur 5-5 Bestemmingsplannen BPA Kareelveld Figuur 5-6 Legende BPA Kareelveld

Het decreet op de Ruimtelijke ordening bepaalt dat de BPA’s vervangen worden door gemeentelijke Ruimtelijke UitvoeringsPlannen (RUP), omdat deze steeds vertrekken vanuit de visie van een ruimtelijk structuurplan. De bestaande BPA’s blijven evenwel rechtsgeldig tot ze worden vervangen door een gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan. Gewestplan Gewestplan nr. 23 “Leuven”, gewijzigd op 26-01-2001

Gewestplannen bevatten stedenbouwkundige voorschriften inzake de bestemming, de inrichting en/of het beheer van gronden Bestemmingswijzigingen gebeuren via ruimtelijke uitvoeringsplannen. Zolang er geen goedgekeurd ruimtelijk uitvoeringsplan is opgemaakt, gebeurt een bestemmingswijziging via een BPA. Een ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) bevat stedenbouwkundige voorschriften inzake de bestemming, de inrichting en/of het beheer. Het

Ja

Het plangebied is gelegen op gewestplan nr. 23 “Leuven”. Volgens dit plan komen in en in de omgeving van het plangebied volgende hoofdbestemmingen voor: •

Landschappelijk waardevolle agrarische gebieden (0901)

•

Woongebied (0100)

•

Gebieden voor gemeenschapsvoorzieningen en openbaar nut (0200)

TECHNUM NV

43-60440



Randvoorwaarde


Relevant

•

RUP werkt de algemene afspraken van het structuurplan juridisch verder uit. RUP’s komen in plaats van BPA’s en het gewestplan. Zolang er geen goedgekeurd ruimtelijk structuurplan is, kunnen geen ruimtelijke uitvoeringsplannen worden gemaakt zoals voorzien in het decreet van 18 mei 1999. VLAREM I-II

VLAREM I behandelt de milieuvergunningsplicht en omvat een lijst met hinderlijke inrichtingen.

Decreet van 22 februari 1995, gewijzigd op 18 mei 2001

Wet op de onbevaarbare waterlopen Basiswet van 28 december 1967 en later aangevuld door het Decreet van 21 april 1983 houdende de ruiming van onbevaarbare waterlopen. Kwaliteitsnormen oppervlaktewater

Discipline

Bufferzone (0600)

Figuur 5-3 Gewestplan

Ja

Hinderlijke inrichtingen: niet van toepassing

Ontwikkelingsscenario Water

In VLAREM II zijn de milieuvoorwaarden, gekoppeld aan de vergunning tot exploitatie van een hinderlijke inrichting opgenomen Bodemsaneringsdecreet en VLAREBO


32

Voorziet in regelgeving omtrent bodemverontreiniging en – sanering (identificatie en register verontreinigde gronden, regeling nieuwe en historische bodemverontreiniging en grondoverdracht)

Ja

Regelt het beheer van en werken aan de onbevaarbare waterlopen

Nee

Legt de kwaliteitsdoelstellingen van de waterlopen vast

Nee

De uitwerking van het plan is niet opgenomen in VLAREM I, maar dient getoetst te worden aan specifieke normen inzake geluidshinder, luchtemissies,... opgenomen in VLAREM II

Lucht

Bij OVAM worden de beschikbare gegevens opgevraagd binnen het studiegebied.

Bodem

Een eerste analyse op basis van de overzichtskaart van de bodemonderzoeken in Vlaanderen (versie 22-12-2006) blijken binnen het plangebied geen beschrijvende bodemonderzoeken of bodemsaneringsprojecten te zijn opgestart. Binnen het plangebied komen geen waterlopen voor. Zie “Figuur 5-7 plangebied”

Waterlopen in de omgeving van het

In het plangebied zijn geen waterlopen aanwezig.

Besluit van 8 december 1998 en Besluit houdende algemene en sectorale bepalingen inzake milieuhygiëne (VLAREM II) van 1 juni

TECHNUM NV

43-60440



Randvoorwaarde

33


Relevant


Discipline

Vormt de basis voor zowel de kwalitatieve bescherming van het grondwater als voor het grondwatergebruik en voorziet in de afbakening van waterwingebieden en beschermingszones rond drinkwaterwinningsgebieden

Ja

Tijdens de uitvoering van de werken bestaat de kans dat een bemaling wordt uitgevoerd. Het opgepompte debiet is afhankelijk van de hoogte van de grondwatertafel, de bemalingsdiepte en de doorlaatbaarheid van de bodem. Afhankelijk van het verwachte opgepompte debiet van de bemaling dient, indien uitgevoerd, door de contractant een milieuvergunning aangevraagd te worden.

Water

Besluit van de Vlaamse Regering houdende reglementering van de watergebieden en de beschermingszones.

Heeft tot doel het grondwater dat gebruikt wordt voor drinkwater te beschermen.

Nee

Er zijn geen beschermingszones aanwezig binnen het plangebied.

Decreet Integraal Waterbeleid

Er wordt gestreefd naar het gecoördineerd en geïntegreerd ontwikkelen, beheren en herstellen van het watersysteem zodat het voldoet aan de kwaliteitsdoelstellingen voor het eco-systeem en aan het huidige multifunctioneel gebruik. Elk project moet aan een watertoets onderworpen worden.

Ja

Het plangebied is gelegen in het Dijlebekken. In het plangebied komen echter geen waterlopen voor. De doelstellingen van het decreet zijn echter van toepassing.

Water

Dit besluit omvat de minimale voorschriften voor de lozing van niet-verontreinigd hemelwater, afkomstig van verharde oppervlakken. Het algemeen uitgangsprincipe hierbij is dat hemelwater in eerste instantie zoveel mogelijk gebruikt wordt. In tweede instantie moet het resterende gedeelte van het hemelwater worden geïnfiltreerd of gebufferd, zodat in laatste instantie slechts een beperkt debiet vertraagd wordt afgevoerd.

Ja

In de discipline water van het MER wordt nagegaan of deze verordening van toepassing is voor de herinrichting van de N26 en de aanleg van een nieuwe open afrit en welke maatregelen eventueel genomen dienen te worden.

Water

Doelstellingen emissiereductie. Omvat meer globale benadering maar niet specifiek projectgericht.

Lucht

1995 (laatst gewijzigd op 7 januari 2005). Grondwaterdecreet (24 januari 1984)

(18 juli 2003)

Stedenbouwkundige verordening inzake hemelwaterputten, infiltratieen buffervoorzieningen en gescheiden lozing van afvalwater en hemelwater. Besluit goedgekeurd op 1 oktober 2004.

Kyotoprotocol

Legt emissiedoelstellingen vast voor broeikasgassen

Ja

TECHNUM NV

43-60440


Randvoorwaarde


Göteborg Protocol

Stelt internationale reductie-doelstellingen voor verzuring, eutrofiëring (vermesting) en vorming van ozon voorop

Doelstellingen emissiereductie. Omvat meer globale benadering maar niet specifiek projectgericht.

NEC-richtlijn

Legt Europese reductiedoelstellingen voor verzuring, eutrofiëring (vermesting) en vorming van ozon vast

Doelstellingen luchtkwaliteit. Omvat meer globale benadering maar niet specifiek projectgericht.

Europese kaderrichtlijn Lucht en dochterrichtlijnen 5

Omvat richtlijnen inzake luchtemissies

Legt doelstellingen vast waaraan luchtkwaliteit dient te voldoen. Omvat een eerder globale benadering maar legt concrete grenswaarden en richtwaarden op, via dochterrichtlijnen, waaraan dient voldaan te worden. Is in die zin rechtstreeks van belang voor het te realiseren plan.

Luchtkwaliteits-doelstellingen WHO

Omvat luchtkwaliteitrichtlijnen voor Europa

Legt richtwaarden vast ten aanzien van luchtkwaliteit van de woonomgeving.

Nationaal Actieplan voor Milieu en Gezondheid (NEHAP)

Dit actieplan dient als referentiekader voor het denkwerk rond het nemen van beslissingen over milieugezondheid

Globale benadering maar niet projectspecifiek.

Decreet betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu (21 oktober 1997)

Regelt de bescherming, ontwikkeling, beheer en herstel van de natuur en de natuurlijke milieus

5

Relevant

Ja


34

Discipline

In het MER wordt de impact bestudeerd op zowel de biotiek als de abiotiek. Indien er zich ernstige effecten voordoen die mogelijk de natuurwaarden schaden worden milderende

Fauna-Flora

De dochterrichtlijnen die in Vlaanderen reeds van kracht zijn, betreffen: 1.

de richtlijn 1999/30/EG van de Raad van de Europese Unie van 22 april 1999 betreffende grenswaarden voor zwaveldioxide, stikstofdioxide en stikstofoxiden, zwevende deeltjes en lood in de lucht. Werd omgezet in Vlarem II op 18 januari 2002;

2.

de richtlijn 2000/69/EG van het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie van 16 november 2000 betreffende grenswaarden voor benzeen en koolmonoxide in de lucht. Werd omgezet in Vlarem II op 14 maart 2003. In het voorstel voor de aanpassing van het Vlarem werd de datum waarop aan de grenswaarde voor benzeen dient te worden voldaan, nl. 1/1/2010 in de dochterrichtlijn gewijzigd in 1/1/2005;

3.

In de derde dochterrichtlijn (2002/3/EG) worden streefwaarden vastgelegd voor ozon. Deze richtlijn is omgezet naar Vlarem in het BVlR van 14 maart 2003, gepubliceerd in het BS van 14 april 2003.

4.

Op 26 januari 2005 verscheen de vierde dochterrichtlijn (2004/107/EG), betreffende As, Cd, Ni en PAK’s in PM10-stof. Deze richtlijn trad in werking op 15 februari 2005. De richtlijn definieert streefwaarden voor As, Cd en Ni in de omgevingslucht in PM10-stof, die zoveel mogelijk moeten bereikt worden op uiterlijk 31 december 2012. Op 20 juli 2006 werd door de Vlaamse regering een ontwerpbesluit goedgekeurd voor omzetting van deze Europese dochterrichtlijn.

TECHNUM NV

43-60440


Randvoorwaarde


Relevant


35

Discipline

maatregelen voorgesteld. Het stand-still principe, een belangrijk principe binnen dit decreet, vormt hierbij een duidelijk toetsingskader voor de discipline fauna-flora. Het stand still principe betekent dat de bestaande natuurkwaliteit minstens behouden dient te blijven. In het plangebied en de ruime omgeving ervan zijn geen VENgebieden aanwezig. Besluit van de Vlaamse Regering tot instelling van een vergunningsplicht voor de wijziging van vegetatie van lijnen puntvormige elementen.

Dit besluit is van toepassing in natuurgebieden (met wetenschappelijke waarde of natuurreservaten), bosgebieden (met ecologische waarde), valleigebieden, vallei- en brongebieden, agrarische gebieden met ecologische waarde, Natura 2000 gebieden en landschappelijk waardevol agrarisch gebied. In deze gebieden, terreinen en landschappen is elke wijziging van vegetatie en/of wijziging van lijnen puntvormige elementen verboden zonder voorafgaande en uitdrukkelijke schriftelijke vergunning van het College van burgemeester en schepenen of van de ambtenaar aangewezen door de Vlaamse minister.

Ja

In het geval lijn- of puntvormige elementen worden verwijderd dient de desbetreffende vergunning aangevraagd te worden. Er is echter een uitzondering voorzien voor infrastructuurwerken van openbaar nut.

Vogelrichtlijngebieden (79/409/EEG)

Behandelt de afbakening van speciale beschermingszones (SBZ) inzake het behoud van de vogelstand, de natuurlijke habitats en wilde flora en fauna en de waterrijke gebieden (wetlands)

Neen

In de omgeving van het plangebied komen geen habitat- of vogelrichtlijngebieden voor, noch Ramsargebieden.

Omvat gebieden die van belang zijn voor het behoud en de ontwikkeling van natuur, aangewezen of erkend door de Vlaamse regering

Neen

In het plangebied en de ruime omgeving ervan zijn geen erkende en Vlaamse natuurreservaten aanwezig.

Habitatrichtlijngebieden (92/43/EU) Ramsargebieden Besluit van de Vlaamse Regering tot vaststelling van de voorwaarde voor de erkenning van natuurreservaten en van terreinbeherende natuurverenigingen en houdende toekenning van subsidies.

TECHNUM NV

43-60440

Fauna-Flora


Randvoorwaarde


Relevant


Bosdecreet en Besluit van de Vlaamse Regering tot vaststelling van nadere regels inzake compensatie van ontbossing en ontheffing van het verbod op ontbossing.

Het bosbeheer wordt geregeld in het Bosdecreet. Dit decreet heeft tot doel het behoud, de beshcerming, het beheer, het herstel van de bossen en van hun natuurlijk milieu en de aanleg van de bossen te regelen. Het is van toepassing zowel op de openbare bossen als op de privé-bossen.

Nee

Er dient niet ontbost te worden waardoor deze regelgeving niet relevant is voor voorliggend plan.

Ja

Indien er tijdens het onderzoek bij het opmaken van het MER blijkt dat soorten voorkomen die opgenomen zijn in de betreffende bijlagen dienen deze beschermd te worden.

36

Discipline

Vooral hoofdstuk VIII Bosbescherming en meer bepaald art 90bis is belangrijk Het bosdecreet, uitgebreid met art. 90bis uit het decreet op natuurbehoud en het natuurlijk milieu (zie hoger) heeft tot gevolg dat elke ontbossing alleen nog mag worden vergund als de ontbossing gebeurt in functie van de uitvoering van werken van algemeen belang of in gebieden met bestemming woongebied en industriegebied of een met voormelde gebieden gelijk te stellen bestemming volgens de geldende plannen van aanleg. Beschermde planten- en diersoorten (K.B. houdende maatregelen ter bescherming van bepaalde in het wild groeiende plantensoorten – K.B. betreffende de bescherming van vogels in het Vlaamse gewest – K.B. houdende maatregelen ter bescherming van bepaalde in het wild levende inheemse diersoorten – art. 51 van het natuurdecreet)

Het K.B. houdende maatregelen ter bescherming van bepaalde in het wild groeiende plantensoorten werd genomen ter uitvoering van de Natuurbehoudswet van 1973 en bepaalt dat: “De plantensoorten vermeld in bijlage A (niet toegevoegd) integraal worden beschermd; de plantensoorten vermeld in bijlage B worden beschermd voor wat hun ondergrondse delen betreft tot en met de wortelhals; de plantensoorten vermeld in bijlage C onder bepaalde voorwaarden worden vermeld” (de vermelde bijlagen worden niet bijgevoegd).

Het K.B. betreffende de bescherming van vogels in het Vlaamse Gewest werd genomen in uitvoering van de Beneluxovereenkomst van 10.06.70 op het gebied van de jacht en de vogelbescherming. Door het B.Vl.Ex. 20.11.85 werd het gewijzigd overeenkomstig de E.E.G.-Richtlijn 79/409 van 02.04.79 inzake het behoud van de vogelstand. De vogelbescherming werd ingepast in de jachtwetgeving maar

TECHNUM NV

43-60440

Fauna-Flora


Randvoorwaarde


37

Relevant


Discipline

Ja

Voor de bermen die aangelegd worden in het kader van dit plan, dient tijdens de exploitatie deze regelgeving gevolgd te worden, met name:

Fauna-Flora

(27-06-1984)

Het bermbesluit werd genomen in uitvoering van de Wet op het natuurbehoud. De doelstelling van het Bermbesluit is een natuurvriendelijk bermbeheer te stimuleren en via een aangepast maaibeheer met daartoe geschikt materieel en met het verbod tot gebruik van biociden.

Beschermde landschappen, monumenten, stads- en dorpsgezichten.

Regelt de bescherming van monumenten, stads- en dorpsgezichten en landschappen en de instandhouding, het herstel en het beheer van beschermde landschappen

Neen

maakt een afzonderlijke regeling uit. Het K.B. houdende maatregelen van toepassing in het Vlaamse gewest, ter bescherming van bepaalde in het wild levende inheemse diersoorten, die niet onder de toepassing vallen van de wetten en besluiten op de jacht, de riviervisserij en de vogelbescherming vult het natuurdecreet aan. Artikel I zegt het volgende: “De diersoorten vermeld in bijlage van dit besluit (niet toegevoegd) genieten in het Vlaamse Gewest een volledige bescherming”. De bescherming van planten diersoorten en van hun levensgemeenschappen is verder geregeld in art. 51 van het natuurdecreet. Besluit van de Vlaamse Regering houdende maatregelen inzake natuurbehoud op de bermen.

Kaderwet van 7 augustus 1931 op het behoud van landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie, gewijzigd bij decreet van 14 juli 1993.

q q q q

Verbod van biociden Niet maaien vóór 15 juni Maaisel afvoeren Niet lager dan 10 cm maaien

q

Binnen het plangebied en de nabije omgeving ervan zijn geen beschermde landschappen, stads- of dorpsgezichten gelegen.

q

Binnen het plangebied en de nabije omgeving ervan komen geen beschermde monumenten voor.

Decreet tot bescherming van monumenten en stads- en dorpsgezicht (3 maart 1976, laatst gewijzigd bij het decreet van 22

TECHNUM NV

43-60440


Randvoorwaarde

38


Relevant


Discipline

Regelt de bescherming, het behoud, de instandhouding, het herstel en het beheer van het archeologisch patrimonium.In het bijzonder is “de zorgplicht” (Art. 2. § 2) van belang: de eigenaar en de gebruiker zijn ertoe gehouden de archeologische monumenten die zich op hun gronden bevinden te bewaren en te beschermen en ze voor beschadiging en vernieling te behoeden.

Ja

Op basis van de Centrale Archeologische Inventaris (C.A.I.) opgemaakt door het Vlaams Instituut voor Onroerend Erfgoed (VIOE) blijkt dat er geen gekende archeologische vondsten binnen het plangebied aanwezig zijn.


februari 1995). Decreet betreffende de landschapszorg (16 april 1996, gewijzigd bij decreet van 8 december 2000, 21 december 2001, 19 juli 2002 en 13 februari 2004).

Decreet archeologisch patrimonium (30 juni 1993, gewijzigd bij het decreet van 18 mei 1999 en 28 februari 2003). Europees verdrag van 16 januari 1992 (Conventie van Malta)

Er geldt echter dat indien tijdens de werken een goed wordt aangetroffen, waarvan men redelijkerwijze kan vermoeden dat het een archeologisch monument betreft, hiervan binnen de 3 dagen aangifte moet gedaan worden aan Agentschap R-O Vlaanderen, Onroerend Erfgoed. De gevonden archeologische monumenten moeten tot de 10e dag na de melding in onveranderde toestand bewaard blijven, beschermd worden tegen beschadiging of vernieling en toegankelijk gesteld worden voor onderzoek door het Agentschap R-O Vlaanderen, Onroerend Erfgoed zonder recht op schadevergoeding. De termijn van 10 dagen kan door de regering of haar gemachtigde ingekort worden na onderzoek of indien deze verplichting tot onverantwoord hoge kosten aanleiding zou geven, of verlengd worden.

In juni 1999 keurde de Vlaamse Regering de Europese Conventie ter bescherming van het archeologisch erfgoed (Conventie van Malta) uit 1992 goed. De implementatie van de Conventie, met daarbij behorende aanpassing van de vigerende beleidsinstrumenten, is nog lopende.

Verdrag van Malta (16-01-1992)

Het doel van deze conventie is de bescherming van het archeologisch erfgoed als een bron van het Europese collectieve geheugen en als een instrument voor historische en wetenschappelijke studie.

Ja

Er moet voorkomen worden dat door de werken het historisch erfgoed vernietigd wordt zonder dat het op een wetenschappelijke wijze is opgenomen. Daarom wordt in dit verdrag het archeologisch vooronderzoek voor MER-plichtige projecten gekoppeld aan het MER.

TECHNUM NV

43-60440



39

Randvoorwaarde


Relevant


Discipline

Besluit van de Vlaamse Regering inzake de evaluatie en de beheersing van het omgevingslawaai

Implementatie van de EU-Richtlijn 2002/49/EG - Methodiek evaluatie hinder veroorzaakt door schadelijk of ongewenst geluid

Ja

In het kader van het onderzoek wordt gewerkt overeenkomstig het Besluit van de Vlaamse Regering inzake de evaluatie en de beheersing van het omgevingslawaai d.d. 22/07/05 (BS 31/08/05) . Hierin wordt omgevingslawaai gedefinieerd als schadelijk of ongewenst geluid uitgedrukt in Lden en Lnight. Wat schadelijk of ongewenst geluid is moet nog worden vastgelegd. Er zijn dus voor Vlaanderen nog geen normen of grenswaarden voor Lden en Lnight. Om toch de ernst van de effecten te kunnen beoordelen worden in het kader van het onderzoek richtwaarden voorgesteld voor verkeerslawaai op basis van bestaande ontwerp-wettekst KB van 1991, opgesteld door het Ministerie van Volksgezondheid en Leefmilieu, waarin richtwaarden zijn opgelegd voor het geluid specifiek afkomstig van wegverkeer.


Geeft de doelstellingen, acties, doelgroepen en timing voor het milieubeleid weer. Het plan is opgebouwd vanuit twaalf milieuthema’s

Ja

Relevante thema’s voor het te realiseren plan zijn: ‘Verontreiniging door fotochemische stoffen’ (reductie van emissies ten gevolge van wegverkeer), ‘Verstoring door geluid’ (wegverkeer), ‘Verstoring van watersystemen’ (lozing afvalwater), ‘tegengaan van versnippering en habitatverlies’... .


Geeft in grote lijnen aan wat het provinciebestuur wil bereiken op het vlak van leefmilieu, hoe ze dat wil doen, wat daarbij belangrijk is en met welke middelen.

Ja

Natuurlijke entiteiten gaan nog steeds kwantitatief en kwalitatief achteruit door het stijgend uitputtend gebruik van ruimte en levensgemeenschappen voor andere doeleinden dan natuur.


(22-07-2005)

Beleidsmatige randvoorwaarden Vlaams Milieubeleidsplan 2003-2007

Provinciaal Milieubeleidsplan Vlaams-Brabant (2004-2008)

Verder is er uitgebreid aandacht voor lucht-, geur- en lichthinder. Hierbij dient een reductie op te treden vermits milieuhinder een onaangenaam gevoel is met zowel een objectief als een subjectief karakter.

TECHNUM NV

43-60440

Alle disciplines

Alle disciplines


40

Randvoorwaarde


Relevant


Discipline

Gemeentelijk Milieubeleidsplan Leuven (2005-2009)

Geeft aan wat het gemeentebestuur voor een bepaalde periode wil bereiken op het vlak van leefmilieu, hoe ze dat wil doen, wat daarbij belangrijk is en met welke middelen.

Ja

Geluid wordt aanzien als een belangrijk milieuprobleem dat het leven van mens en natuur nadelig beïnvloedt. Verder wordt geurhinder, lichthinder, luchten bodemverontreiniging eveneens behandeld als belangrijke hinderaspecten.

Ontwikkelingsscenario Alle disciplines

Het Kareelveld is opgenomen onder project 5 namelijk dat de stad de natuurlijke structuur verder uitbouwt op basis van het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan en het GNOP en streeft harmonisch groenbeheer na. Tot slot dienen de natuurwaarden en de landschappelijke diversiteit behouden te worden waaronder de aanleg en het onderhoud van kleine landschapselementen en holle wegen. Gemeentelijk Milieubeleidsplan Herent (2005-2009)

Geeft aan wat het gemeentebestuur voor een bepaalde periode wil bereiken op het vlak van leefmilieu, hoe ze dat wil doen, wat daarbij belangrijk is en met welke middelen.

Ja

Er zijn geen specifieke maatregelen vermeld voor de uitwerking van voorliggende plan, er zijn echter wel algemene aandachtspunten zoals geluidshinder die van toepassing zijn op de uitwerking van het plan.


Bekkencomité

Elk rivierbekken, in de eerste plaats aangeduid door de Vlaamse Regering, wordt aan een integrale bekkenplanning onderworpen die betrekking heeft op de waterkwaliteit, de waterkwantiteit en het natuur- en landschapsbehoud van de oppervlaktewateren. Deze bekkenplanning maakt deel uit van de gewestelijke algemene milieubeleidsplanning. De bekkencomités, waarin lokale en provinciale besturen, gewestelijke overheden (o.a. het Departement Leefmilieu, Natuur en Energie, VMM en AWZ), en polders en wateringen vertegenwoordigd zijn, moeten het bekkenbeleid uitvoeren. Vlaanderen is ingedeeld in 11 rivierbekkens en voor elk bekken wordt een comité opgericht.

Ja

Het plangebied bevindt zich volledig in het Dijlebekken. Het betreffende bekkencomité is bevoegd.

Water

Bekkenbeheerplan

Vanaf 22 november is het voorontwerp in openbaar onderzoek tot in mei. De definitieve versie wordt verwacht in december

Ja

Het plangebied is onderhevig aan de acties en maatregelen

Water

TECHNUM NV

43-60440

Alle disciplines


Randvoorwaarde


Relevant

2007.


41

Discipline

die opgenomen zijn in het bekkenbeheerplan van de Dijle.

Het actie- en maatregelenprogramma van het bekkenbeheerplan van de Dijle sluit aan op de watersysteemvisie en geeft de acties weer die uitvoering geven aan de watersysteemvisie, alsook een aantal toe te passen richtlijnen in functie van het waterbeleid en het waterbeheer. Mobiliteitsplan Leuven

Ja

(Goedgekeurd in 2002)

Mobiliteitsplan Vlaanderen

Werkt de accenten van de beleidsnota’s mobiliteit en openbare werken verder uit. De derde doelstelling van het mobiliteitsbeleid heeft tot doel de verkeersveiligheid te verhogen. De verkeersinfrastructuur en het gebruik dat ervan gemaakt wordt, blijkt niet altijd even veilig te zijn als maatschappelijk gewenst. Als zodanig stelt de onveiligheidsproblematiek een waarachtig samenlevingsprobleem.

Mens-verkeer

Er wordt eveneens een uitbreiding van de carpoolparking E314 – Nieuwe Mechelsesteenweg voorgesteld.

Het gemeentelijk mobiliteitsplan onderzoekt de verschillende knelpunten op het ganse grondgebied van de gemeente en reikt adequate oplossingen aan. Het bevat een samenhangend geheel van maatregelen waarin de verschillende verkeerssoorten op een evenwichtige wijze aan bod komen. Mobiliteitsplan Herent

Het deel van de Nieuwe Mechelsesteenweg tussen E314 en ring is geselecteerd als primaire weg II.

Op de Nieuwe Mechelsesteenweg ter hoogte van Kareelveld, wordt de middenberm gesloten. De aansluiting van Wilseledorp op de Nieuwe Mechelsesteenweg dient in principe te gebeuren via het kruispunt met de (oude) Mechelsesteenweg. Ja

De gemeente verwijst door naar de streefbeeldstudie voor de Nieuwe Mechelsesteenweg (zie verder) waarin geparticipeerd is.

Mens-verkeer

Ja

Inzake wegverkeer dient de bestaande infrastructuur zo efficiënt en effectief mogelijk te worden beheerd met het oog op een sturend mobiliteitsbeleid. Ook de uitbouw van verkeerssturingssystemen en het wegwerken, via infrastructurele maatregelen, van knelpunten die de capaciteit beperken, is belangrijk.

Mens-verkeer

De uitwerking van het plan kadert binnen de doelstelling van het wegwerken van gevaarlijke punten en wegvakken in Vlaanderen. Het plangebied omvat drie gevaarlijke punten.

TECHNUM NV

43-60440


42

Randvoorwaarde


Relevant


Discipline

Strategisch MER van het ontwerp Mobiliteitsplan Vlaanderen

Strategisch MER, opgesteld tijdens de planningsfase van het ontwerp Mobiliteitsplan Vlaanderen. In het kader van dit sMER wordt voornamelijk de ecologische pijler uitgewerkt.

Ja

Zowel de bevindingen naar lucht en geluidshinder zijn relevant voor de uitwerking van dit plan.

Mens-Verkeer

Ja

Het Kareelveld wordt omschreven als een vrij grootschalig akkerland. De biologische waarden zijn aanwezig op de taluds en de holle wegen. Er is een beperkte verruiging aanwezig. De knelpunten voor dit gebied zijn dat er erosie optreedt langs de flanken en de steilere delen van de akkers, spontane ontwikkeling van exoten, lawaaihinder van de E314/E314 en de sterk geïsoleerde ligging.

Fauna-Flora

(Oktober 2001)

Gemeentelijk Natuurontwikkelingsplan (GNOP) Leuven.

Vertrekbasis van het ontwerp Mobiliteitsplan Vlaanderen zijn twee toekomstscenario’s met tijdshorizon 2010. Beide toekomstscenario’s worden in het s-mer beoordeeld aan de hand van indicatoren die corresponderen met belangrijke milieu-effecten die van een mobiliteitsplan verwacht kunnen worden.

Beoogt een doorgedreven natuurbeleid in de gemeente, zowel op korte als lange termijn, waarbij het actieplan de uitvoering vormt van het beleid.

De acties en maatregelen die voorgesteld zijn voor het gebied, zijn: q q q

q

Handhaven van de openheid van het gebied, creëren van coulissenlandschap Beter beheer en eventueel herstel van de houtkanten, houtige taluds en holle wegen die in het gebied aanwezig zijn Behouden en ontwikkelen van de plaatselijke wegbermen met het naleven van de verplichte bermbreedte, en het bestraffen van het gebruik van biociden in het bermbeheer, toepassen van het bermbesluit. Geen woonuitbreiding in dit vrij onaangename woonklimaat

TECHNUM NV

43-60440


Randvoorwaarde


Relevant

Gemeentelijk Natuurontwikkelingsplan (GNOP) Herent.


Discipline

Het GNOP zal nagekeken worden op eventueel relevante elementen in verband met het voorliggend plan.

Fauna-Flora

Natuurinrichting

Heeft als doelstelling een gebied optimaal inrichten in functie van het behoud van bestaande natuur, maar ook voor het herstel en de ontwikkeling van natuur en het beheer nadien.

Neen

In de zeer ruime omgeving (> 2500 m) is het natuurinrichtingsproject Dijlevallei gelegen dat in uitvoering is. Dit zal echter op geen enkele manier interfereren met het voorgenomen plan.

Ruilverkaveling

Oorspronkelijk was het doel van de ruilverkaveling zuiver landbouweconomisch. De gebieden werden zo ingericht dat de landbouwers er efficiënter konden werken. Intussen evolueerde het instrument en wordt het ingezet om het gebied in al zijn facetten integraal en duurzaam te laten ontwikkelen.

Neen

In het gebied zijn geen ruilverkavelingsprojecten in onderzoek, in uitvoering of afgewerkt. Ruilverkaveling is aldus niet relevant voor het plangebied.

Landinrichting

Bij landinrichtingsprojecten wordt de inrichting van het landelijk gebied gerealiseerd overeenkomstig de bestemmingen toegekend door de ruimtelijke ordening. Het is de bedoeling grote gebieden zodanig in te richten dat alle facetten in het gebied aanwezig zijn (milieu, natuur, landbouw, recreatie, cultuurhistorie) en zich volwaardig kunnen ontwikkelen. Hierbij wordt kwaliteit, synergie en evenwicht in de ontwikkelingen van het ruimtegebruik van de open ruimte beoogd.

Neen

In de omgeving van het plangebied is geen landinrichtingsplan in voorbereiding of in uitvoering.

“Planprogramma koppelingsgebieden voor de Gentse kanaalzone” (goedgekeurd door de Vlaamse Regering op 24 februari 2006) als basis voor de opmaak van landinrichtingsplannen voor de verschillende koppelingsgebieden.

43

TECHNUM NV

43-60440


44

Randvoorwaarde


Relevant


Discipline

Landschapsatlas

Geeft aan waar historisch gegroeide landschapsstructuur tot op vandaag herkenbaar gebleven is en duidt deze aan als relicten en/of ankerplaatsen. De nadruk ligt hierbij op de inventarisatie van de landschapskenmerken van bovenlokaal belang met erfgoedwaarde.

Ja

In het plangebied komen geen puntrelicten, lijnrelicten, relictzones of ankerplaatsen voor. Echter op ongeveer 600 m ten oosten van het plangebied is de relictzone “Plateau van Moorselbos – Hagenbos – Eikenbos – Bertembos” gesitueerd.


Regionale landschappen

Een regionaal landschap is een streek met een eigen identiteit en met belangrijke natuur- en landschapswaarden. Er worden activiteiten ontwikkeld rond duurzame streekontwikkeling op basis van de actuele en potentiële kwaliteiten van de natuur, het landschap en de streekidentiteit. Het regionale landschap fungeert als communicatie tussen en maakt het mogelijk dat openbare besturen, diensten en verenigingen elkaar kunnen ontmoeten en samenwerken aan de ontwikkeling van een streek.

Ja

Het plangebied is gelegen binnen het regionale landschap “Dijleland”. Binnen dit regionale landschap is een plan opgestart rond holle wegen.

Recreatief fietsroutenetwerk

Het provinciaal recreatief fietsroutenetwerk is opgebouwd op basis van potentieel aantrekkelijke fietstrajecten, recreatieve attractiepolen en treinstations.

Neen

Het gebied behoort niet tot het provinciaal recreatief fietsroutenetwerk.

(15 juni 2001)

Zie “Figuur 5-8 Landschapsatlas in de omgeving van het plangebied”

TECHNUM NV

43-60440



45

Randvoorwaarde


Relevant


Discipline

Streefbeeld N26-N267-N21

Het doel van de studie is het uitwerken van één geïntegreerd concept (verkeersplanologisch en stedenbouwkundig) – streefbeeld – van duurzame mobiliteit over de bedoelde trajecten van genoemde gewestwegen. Hierbij staat de bevordering van een multi-modale en verkeersveilige verbindingsfunctie centraal. Concreet betekent dit het verminderen van het aantal potentiële conflictpunten, het beveiligen van de potentiële conflictpunten en het bevorderen van de beoogde doorstroming van het autoverkeer met respect voor de doorstroming van het openbaar vervoer.

Ja

In dit streefbeeld is reeds een voorstel van ontwerp uitgewerkt voor het plangebied.

Mens-verkeer

Het streefbeeld zegt het volgende over het kruispunt van de N26 met de E314/E314: •

Het voorzien van een bijkomende oprit, komende van Mechelen naar de E314 richting Lummen, als rechtsafbeweging, al dan niet gekoppeld aan het verleggen van de bestaande aansluiting van de Nieuwe Mechelsesteenweg op Leuvens grondgebied.

•

Ter hoogte van het open afrittencomplex met de E314, blijft het bestaande profiel van de N26 behouden evenals het vervolg van de N26 in de richting van Leuven (2x2 rijstroken).

•

Door de aanleg van een bijkomende oprit naar de E314 (richting Lummen), wort de huidige linksafbeweging van Mechelen naar E314-Lummen omgezet in een rechtsafbeweging. Dit op haar beurt biedt mogelijkheden tot het voorzien van een langere voorsorteerstrook voor het linksafslaande verkeer komende van Leuven naar de E314-Brussel. (Noot: de bestaande oprit Lummen blijft gehandhaafd, doch mag enkel gebruikt worden voor eht rechtsafslaande verkeer komende van Leuven)

•

Het linksafslaan, komende van Mechelen, naar de A2Lummen wordt gesupprimeerd. Daarvoor in de plaats zal een nieuwe oprit worden aangelegd, ten westen van de N26. Dientengevolge zal ook de afrit komende van Brussel verlegd worden.

•

De bestaande oprit naar Lummen (oostzijde) blijft behouden, maar mag enkel gebruikt worden voor het verkeer komende van Leuven.

•

De stad Leuven heeft besloten om de aansluiting van de

TECHNUM NV

43-60440


Randvoorwaarde


Relevant


46

Discipline

“Oude” Mechelsesteenweg op de N26 te verleggen en de bestaande te supprimeren. De nieuwe aansluiting, tezamen met de nieuwe oprit Lummen, zullen één kruispunt gaan vormen. Deze oplossing is ook voor De Lijn acceptabel. •

Ondanks het feit dat verschillende mogelijkheden werden overwogen om de fietser volledig gescheiden van het gemotoriseerd verkeer af te wikkelen, ter plaatse van het open afrittencomplex met de E314, werd uiteindelijk het behoud van het éénzijdig fietspad aan de oostzijde langs de N26 weerhouden.

•

Om de fietser een veiilge verkeersafwikkeling, ter hoogte van de open afrit, te bieden, zal deze in de verkeerslichtenregeling, volledig confilictvrij worden afgewikkeld. Daartoe zullen alle bestaande bewegingen voor het gemotoriseerd verkeer in de verkeerslichtenregeling worden opgenomen (dus geen rechtsaf langs rood meer).

•

Maatregelen openbaar vervoer: De aanleg van de bijkomende oprit richting Lummen werd als korte termijn maatregel weerhouden, waarna de huidige linksafbeweging van Herent naar de bestaande oprit gesupprimeerd wordt. De aanzienlijke winst in termen van verkeersdoorstroming, ingevolge voornoemde maatregel, is significant, waarmee ook de doorstroming van het openbaar vervoer aanzienlijk kan verbeteren. Om die reden, worden dan ook geen bijkomende doorstromingsmaatregelen tussen Herent en Leuven voorzien.

TECHNUM NV

43-60440


Figuur 5-3

Gewestplan

TECHNUM NV

43-60440

47


Figuur 5-4

Voorstelling BPA’s in de omgeving van het plangebied (bron: gisvlaanderen)

TECHNUM NV

43-60440

48


Figuur 5-5

Bestemmingsplannen BPA Kareelveld (bron: gisvlaanderen)

TECHNUM NV

43-60440

49


Figuur 5-6

Legende BPA Kareelveld (bron: gisvlaanderen)

TECHNUM NV

43-60440

50


Figuur 5-7

Waterlopen in de omgeving van het plangebied

TECHNUM NV

43-60440

51


52

Figuur 5-8 Landschapsatlas in de omgeving van het plangebied (bron: NGI, Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed)

TECHNUM NV

43-60440


53

6 BESCHRIJVING VAN HET PLAN Het plan dat in het MER op zijn milieueffecten zal beoordeeld worden is de herinrichting van de N26 Nieuwe Mechelsesteenweg en het open afrittencomplex met de E314. Dit houdt het verleggen van de Oude Mechelsesteenweg en het ontdubbelen van het open afrittencomplex E314 in. De kruising van de Nieuwe Mechelsesteenweg – Kareelveld wordt hervormd naar een kruispunt met regeling rechts in en rechts uit.

6.1 GRENZEN VAN HET PLANGEBIED Algemeen situeert het plangebied zich ten noordwesten van het centrum van de stad Leuven. Het gebied is gelegen buiten de ring rond de stad Leuven. In grote lijnen wordt het gebied begrensd door de E314 in het noorden en westen, de Nieuwe Mechelsesteenweg in het oosten en het open ruimtegebied van het Kareelveld in het zuiden (Zie Figuur 5-1).

6.2 HUIDIG GEBRUIK VAN HET PLANGEBIED Momenteel bevinden zich binnen het gebied verschillende functies. Op de plaats waar de nieuwe open afrit voorzien wordt, bestaat het landgebruik uit landbouw, met de aanwezigheid van natuurelementen (holle wegen, houtkanten). Verder komen er enkele, hoofdzakelijk alleenstaande, woningen voor. Het uit te voeren plan bestaat uit de herinrichting van de bestaande weg, waaruit volgt dat de mobiliteitsfunctie op dit moment reeds aanwezig is. Het verkeer in de huidige toestand bestaat hoofdzakelijk uit doorgaand verkeer.

6.3 BESCHRIJVING VAN HET PLAN6 6.3.1

Verkeerskundige uitwerking

Voor het gevaarlijk punt 2007 Nieuwe Mechelsesteenweg - open afritten E314 worden volgende ingrepen voorgesteld: Conform het streefbeeld zal de Oude Mechelsesteenweg (zie Figuur 2-1) verschoven worden naar het zuiden. De afrit van de E314 uit Brussel zal mee verschoven worden naar het zuiden (tegenover de verlegde Oude Mechelsesteenweg). Ook zal een tweede oprit naar de E314 gerealiseerd worden langs deze verlegde afrit. De aansluiting van de N26 zal met een conflictvrije regeling gebeuren. Ook wordt voorgesteld om de bypasses te annuleren om conflicten tussen rechtsaflaande auto’s met rechtdoorgaande fietsers te vermijden. Aangezien er onvoldoende afwikkelingscapaciteit en/of opstellengte is, zullen de fietspaden op het viaduct opgeheven worden om alzo meer opstelruimte te creëren. Ter compensatie wordt een fietsbrug (dubbelrichting) aan de noordzijde van het viaduct voorgesteld. Er zal dan ook een dubbelrichtingsfietspad gerealiseerd moeten worden ten noorden van de N26. Voor het gevaarlijk punt 2113 Nieuwe Mechelsesteenweg – Kareelveld worden volgende ingrepen voorgesteld: Conform het streefbeeld werd rechts in en rechts uit voorgesteld met uitbuiging van de fietsoversteek zodat een opstelruimte van 5 m voor afslaand autoverkeer ontstaat. Wel dient er een verbinding te blijven tussen Kareelveld en de bushaltes. Een fietstunnel is niet haalbaar (m.b.t. hellingen) zonder verregaande onteigeningen.

6

Hierbij gebeurt de beschrijving reeds op het detailniveau van het project.

TECHNUM NV

43-60440


54

Als alternatief voor een fietstunnel wordt voorgesteld een voetgangerstunnel te voorzien met fietsgoot zodat het mogelijk blijft om hier met de fiets over te steken. Alternatief voor het fietsverkeer dat nu bij Kareelveld oversteekt, is gebruik te maken van de oversteek bij de R23. Hierdoor is het noodzakelijk dat ter hoogte van gevaarlijk punt 2001 (de aansluiting van de N26 op de R23, ring rond Leuven) voldoende opstelruimte is en dat de fietsoversteek dubbelrichtingsverkeer toelaat. Voor het gevaarlijk punt 2001 Nieuwe Mechelsesteenweg – ring rond Leuven wordt voorgesteld de lichten conflictvrij te regelen en de opstelstrook komende van het open afrittencomplex te verlengen. De lichtenregeling van dit kruispunt zal ook aangepast worden in het kader van punten 2007 en 2113, zodat deze verkeerslichten gecoördineerd kunnen worden met deze van de open afritten. Verbindende fietspaden langs de N26 De gevaarlijke kruispunten liggen op een functionele fietsroute. Tussen het kruispunt van Kareelveld en de N26 evenals tussen Kareelveld en gevaarlijk kruispunt 2007 wordt een dubbelrichtingsfietspad voorzien aan de noordoostzijde van de N26. Voor het gedeelte tussen Kareelveld en gevaarlijk kruispunt 2007 betreft het een vrijliggend fietspad, gescheiden van de rijweg d.m.v. een berm van 1,5 m. Voor het gedeelte tussen Kareelveld en gevaarlijk punt 2001 is de scheiding door middel van New Jersey’s. Ook zal voor dit gedeelte aan de zuidwestzijde van de gewestweg een dubbelrichtingsfietspad voorzien worden t.b.v. de fietsontsluiting van Kareelveld. De overige inrichting van de fietspaden valt niet binnen het project waarvoor dit plan-MER wordt opgesteld (project wordt later voorzien volgens de streefbeeldstudie van de N26).

TECHNUM NV

43-60440


Figuur 6-1

Voorstelling basistracé

TECHNUM NV

43-60440

55


6.3.2

56

Verkeerstechnische uitwerking (dwarsprofielen, materialen… )

6.3.2.1 Maatvoering belangrijkste ontwerpelementen a) Rijweg: Breedte rijweg

3,25 m (excl. goten)

Middenberm

variabel

b) Fietspaden: Breedte dubbelrichtingsfietspad

2,50 m

c) Voetgangerstunnel met fietsgoot: Vrije tunnelhoogte

2,50 m

Tunnelbreedte: 1,5 x hoogte

3,75 m

d) Fietsbrug: De gedetailleerde uitwerking van deze brug dient verder te worden bestudeerd in samenwerking met AOSO en zal voorgelegd worden aan de Vlaamse bouwmeester. 6.3.2.2 Materialen •

Rijweg: asfaltverharding (type SMA)

•

Aansluitende wegen: asfaltverharding

•

Fietspaden: rode cementbeton

6.3.3

Overige elementen: verlichting, groen, afwatering,…

6.3.3.1 Riolering, afwatering De stad Leuven beschikt over een GIS-systeem van hun riolering. Tussen Kareelveld en de N26 is riolering aanwezig, het bouwjaar en de staat van de riolering is echter niet gekend. Cameraonderzoek zal bij verdere uitwerking van het project moeten uitwijzen of deze behouden kan blijven. Voor het gedeelte van het tracé van de N26 tussen Kareelveld en E314 ontbreken gegevens. Verder onderzoek bij het ontwerp dient hierover meer inzicht te geven. Er zal getracht worden maximaal gebruik te maken van het bestaande en/of nieuw aan te leggen grachtenstelsel. Daar waar geen grachten kunnen voorzien worden zullen de oudere rioolbuizen vervangen worden door nieuwe betonbuizen indien de stabiliteit van de bestaande leidingen onvoldoende is. Voor de evacuatie van het regenwater in de tunnel worden de nodige afvoermogelijkheden voorzien. Het regenwater wordt afgevoerd naar een centrale pompput en verpompt naar het dichtstbijzijnde RWA-stelsel. 6.3.3.2 Verlichting De verlichting dient aangepast te worden in functie van het nieuwe wegontwerp. Alle kruispunten, wegen en tunnels worden voorzien van een aangepaste verlichting welke in alle aspecten voldoet aan de vigerende richtlijnen. De middengeleiders worden op de uiteinden voorzien van verkeersborden met retroreflecterende kokers.

TECHNUM NV

43-60440


57

In de voetgangerstunnel dient verlichting voorzien te worden. Tevens zal er voor gezorgd worden dat er natuurlijke lichtinval is ter hoogte van de middengeleider van de Nieuwe Mechelsesteenweg. 6.3.3.3 Nutsleidingen Voor de uitvoering van de werken is vermoedelijk een verplaatsing van nutsleidingen naar de bermen noodzakelijk. 6.3.3.4 Grondverwerving Voor de uitvoering van de werken zijn grondverwervingen noodzakelijk en dit met name voor de aanleg van de open afrit naar de E314 en voor de aanleg van de aantakking van de Oude Mechelsesteenweg. Voor de aanleg van de open afrit naar de E314 zal het nodig zijn dat er een woning onteigend wordt. Voor de aanleg van het dubbelrichtingsfietspad zijn geen onteigeningen nodig, wel is het mogelijk dat plaatselijk innames nodig zijn voor het verleggen van nutsleidingen (tijdens de ontwerpfase zal hier meer duidelijkheid over zijn).

6.4 BESCHRIJVING EN FASERING VAN DE WERKEN De start van de uitvoering van de werken wordt geschat in het voorjaar 2010. De volledige ingebruiksname is voorzien voor najaar 2011. Tijdens de uitvoeringsfase kunnen globaal gezien onderstaande ingrepen onderscheiden worden. De afbraak- en opbouwfases van de verschillende fasen van het project zullen niet gelijktijdig aanvangen maar naast en door elkaar verlopen. Onderstaande lijst geeft dan ook slechts een algemeen beeld van de werken die in het plangebied zullen plaatsvinden. q

q

q

Voorbereidende werken en grondwerken §

Rooien van beplantingen en vellen van bomen

§

Opbreken van bestaande verhardingen

§

Afbreken van bestaande constructies

§

Verwijderen van bestaande signalisatie

§

Grondverzet: ophogingen, afgravingen en uitgravingen (eventuele bemalingen)

§

Verplaatsen van nutsleidingen

Aanleg van nieuwe rioleringen §

Graven van sleuven (eventuele bemalingen)

§

Plaatsen van buizen en inspectieputten

§

Aansluiten van straatkolken

Aanleg van nieuwe funderingen en verhardingen §

Profileren van het baanbed

§

Plaatsen van lijnvormige elementen

§

Plaatsen en verdichten van de funderingen

§

Plaatsen en verdichten van de verhardingen

TECHNUM NV

43-60440


q

q

58

Signalisatie §

Plaatsen van verkeerslichten

§

Plaatsen van verkeersborden

§

Aanbrengen van markeringen

§

Organiseren en omleidingen

Groenaanleg §

Grondbewerkingen

§

Aanplanten van grazige, kruidachtige en houtachtige vegetaties

§

Onderhoud

Zoals hierboven reeds aangehaald kunnen de werkzaamheden onderverdeeld worden in verschillende uitvoeringsfasen. Onderstaande tabel geeft aan in welke chronologische volgorde de geplande uitvoeringswerken kunnen gebeuren. Deze verschillende fasen zullen uiteraard overlappen, en zijn verbonden door verschillende condities (zo kan bijvoorbeeld geen nieuwe verharding op de N26 worden aangelegd zonder de bestaande verharding op te breken). Deze verschillende fases kunnen echter nog opgesplitst worden in deelfases, zodat bijvoorbeeld één bepaalde fase kan aanvatten, wanneer een andere fase al voor 50% voltooid is. Een meer gedetailleerde fasering wordt, wanneer het ontwerp klaar is, in samenspraak met de bouwheer en de gemeente opgesteld. Tabel 6-1 Fasering van de werkzaamheden Fase

Beschrijving

Benaderende kostenraming [€] excl. BTW

Geschatte duurtijd in werkbare dagen

0

Afsluiten bestaande afrit A2-N26

100.000

12

1

Aanleg nieuwe open afrit N26-A2

775.000

85

2

Opbraak en heraanleg westelijke zijde N26

500.000

55

2a

Aanleg westelijke zijde voetgangerstunnel

125.000

15

3

Opbraak en heraanleg oostelijke zijde N26

500.000

55

3a

Aanleg nieuwe aansluiting Mechelsesteenweg en afsluiten oude aansluiting

75.000

3b

Aanleg oostelijke zijde voetgangerstunnel

125.000

15

3c

Bouw fietsersbrug

250.000

24

TECHNUM NV

10

43-60440


59

Volgens deze fasering duurt de totale uitvoeringsperiode 271 werkdagen. De termijnen werden berekend aan de hand van omzendbrief OW 2004/1, waarbij de uitvoeringstermijn berekend kan worden in functie van de raming van de verschillende fasen. Bij de berekening van deze termijnen werd geen rekening gehouden met volgende mogelijke vertragingen (niet limitatief): q


q

Uitvoeren van grondonderzoek

q

Uitvoeren van rioolinspectie- en milieuhygiënische onderzoeken

q

Plaatsen van straatmeubilair en verlichting

Mits een degelijke uitwerking van deze fasering moet het mogelijk zijn het verkeer steeds in 2 rijrichtingen (op minimaal 1 rijstrook) te laten verlopen. Wanneer de westelijke zijde van de N26 wordt heraangelegd kan het verkeer op de oostelijke zijde verlopen. Wanneer de oostelijke zijde wordt heraangelegd kan het verkeer op de westelijke zijde verlopen. De nieuwe open afrit kan dan al gebruikt worden. Uiteindelijk volgt de ingebruikname en de monitoring van de uitgevoerde werken.

6.5 GRONDVERZET Exacte gegevens in verband met het grondverzet zijn in deze fase van het project nog niet berekend. Wel belangrijk is dat hergebruik van gronden binnen het plangebied voorop staat. Het hergebruik van de uitgegraven gronden is echter steeds afhankelijk van de chemische kwaliteit ervan.

6.6 EXPLOITATIEFASE De gebruiks- en exploitatiefase houdt in dat de nieuwe wegenis gebruikt wordt door het gemotoriseerd verkeer, voetgangers en fietsers.

6.7 INTERFERENTIE MET ANDERE PLANNEN EN PROJECTEN Op basis van de plannen die momenteel beschikbaar zijn, lijkt er geen interferentie op te treden met andere plannen en projecten in de omgeving van het gebied.

TECHNUM NV

43-60440


60

7 ALTERNATIEVEN 7.1 TE ONDERZOEKEN ALTERNATIEVEN IN HET MER Voor de herinrichting van de N26 en de aanleg van een nieuwe open afrit naar de E314 wordt een plan-MER opgesteld. De milieubeoordeling van het plan-MER is bedoeld om onder meer te gebruiken in kader van (de vaststelling van) een Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan. Daarom dient de milieubeoordeling rekening te houden met mogelijke alternatieven op dit niveau, zoals gesteld in artikel 4.2.7 §1 van het MER/VR-decreet (B.S. 2003-02-13) nl. “het plan-MER bestaat tenminste uit volgende onderdelen… c) een schets van de beschikbare alternatieven voor het voorgenomen plan of programma of onderdelen ervan; onder meer inzake doelstellingen, ocaties en wijze van uitovering of inzake de bescherming van het milieu; d) een vergelijking tussen het voorgenomen plan of programma en de beschikbare alternatieven die redelijkerwijze onderzocht kunnen worden, alsmede de motivatie voor de selectie van de alternatieven;… ”. Het plan-MER zal bijgevolg aangeven welk het meest milieuvriendelijk alternatief is voor het geplande project. Wanneer het onderzoek bepaalde knelpunten aanduidt, kan voor deze specifieke knelpunten gekozen worden voor alternatieve uitvoeringstechnieken. Het meest milieuvriendelijke alternatief is dan de uitvoering van het project met deze uitvoeringstechnieken. Algemeen kan in het kader van het alternatievenonderzoek in een MER steeds een onderscheid gemaakt worden tussen doelstellingsalternatieven, locatiealternatieven en uitvoeringsalternatieven.

7.1.1

Doelstellingsalternatieven

Het doel van de initiatiefnemer is de herinrichting van de N26 Nieuwe Mechelsesteenweg tussen de kruising van de N26 met de E314 en ring R23, en de aanleg van een nieuwe open afrit naar en van de E314. Met deze herinrichting van de bestaande en aanleg van nieuwe weginfrastructuur wordt een oplossing geboden voor de gevaarlijke punten 2007, 2113 en 2001, wat kadert binnen de doelstelling van het mobiliteitsplan Vlaanderen, namelijk het versneld wegwerken van de gevaarlijke punten. Doelstellingsalternatieven zijn in het kader van herinrichting en aanleg bijgevolg niet aan de orde en worden in het kader van het MER dan ook niet onderzocht.

7.1.2

Locatiealternatieven

Voor het onderdeel betreffende de aanpassingen aan de bestaande infrastructuur van de N26 zijn geen locatiealternatieven mogelijk. Wat betreft de aanleg van een nieuwe open afrit van en naar de E314, werden naast het basistracé zoals toegelicht in de de beschrijving van het plan (paragraaf 6) twee locatievarianten voorgesteld. Naast een korte herhaling van het basistracé, worden beide varianten hieronder besproken en worden argumenten voor het al dan niet weerhouden ervan aangehaald. q

Volgens het basistracé zal de Oude Mechelsesteenweg verschuiven naar het zuiden conform het streefbeeld. De afrit van de E314 uit Brussel zal mee verschoven worden naar het zuiden (tegenover de verlegde Oude Mechelsesteenweg). Daarnaast zal een tweede oprit naar de E314 gerealiseerd worden langs deze verlegde afrit. De aansluiting op de N26 zal met een conflictvrije regeling gebeuren. Ook wordt voorgesteld om de bypasses te annuleren om conflicten tussen rechtsafslaande auto’s met rechtdoorgaande fietsers te vermijden. Aangezien er onvoldoende afwikkelingscapaciteit en/of opstellengte is, zullen de fietspaden op het viaduct opgeheven worden om alzo meer opstelruimte te creëren. Ter compensatie wordt een

TECHNUM NV

43-60440


61

fietsbrug aan de noordzijde van het viaduct voorgesteld. Ter hoogte van gevaarlijk punt 2113 bij de kruising van de Nieuwe Mechelsesteenweg met het Kareelveld werd rechts in en rechts uit voorgesteld met uitbuiging van de fietsoversteek zodat een opstelruimte van 5 m voor afslaand autoverkeer ontstaat, conform het streefbeeld. Wel dient er een verbinding te blijven tussen Kareelveld en de bushaltes. Een fietstunnel is niet haalbaar (m.b.t. hellingen) zonder verregaande onteigeningen. Als alternatief voor een fietstunnel wordt voorgesteld een voetgangerstunnel te voorzien met fietsgoot zodat het mogelijk blijft om hier met de fiets over te steken.

TECHNUM NV

43-60440


Figuur 7-1

Voorstelling basistracé

TECHNUM NV

43-60440

62


63

Naast dit basistracé werden twee varianten voorgesteld; Variant 1: De bochtstralen van de open afrit zijn dezelfde gebleven, deze bepalen immers de maximale snelheid in de bocht en mogen daarom niet verkleind worden. Binnen deze variant zijn de bochten echter zo dicht mogelijk naar de N26 geschoven door het weglaten van de rechte verbindingsstukken. Hierdoor zal de oprit naar de E314 echter ook in deze richting opschuiven, waardoor de oprit onder de brug terecht zou komen. Gezien dit niet wenselijk is en omdat bovendien de twee opritten7 in de richting van Lummen dan zeer kort na elkaar op de autostrade toekomen, is het gunstiger om de 2 opritten eerst samen te laten voegen en daarna samen op de E314 aan te sluiten. Hierdoor zal mogelijk de bestaande oprit richting Hasselt nog verlengd moeten worden. Het Voordeel van deze variant is dat de woning en de holle weg in het Karreelveld in principe gespaard kunnen blijven, een nadeel is dat er zo’n 90 meter opstelruimte verdwijnt (waardoor mogelijk een nieuwe conflictsituatie gecreëerd wordt tussen het verkeer dat van de autostrade uit de bocht komt en het verkeer dat staat aan te schuiven om de N26 op te rijden). Bijkomend nadeel is dat de open afrit van een snelweg in de achtertuin van de woning terechtkomt, waardoor de leefbaarheid vermindert. Naast het basistracé zal ook deze variant mee bekeken worden in het MER. Variant 2: Variant 2 is de ‘tussenoplossing’ waarvan sprake is in één van de startnota’s. Deze werd variant werd echter niet goedgekeurd aangezien het slechts gaat om een tijdelijke oplossing, waarvoor toch ook de nodige procedures (MER, RUP) moeten doorlopen worden, waardoor ineens voor een definitieve oplossing geopteerd werd. Het grote verschil in deze variant is dat hier enkel voor het verkeer komende van Brussel en richting Leuven (en Nieuwe Mechelsesteenweg) een nieuwe aansluiting op de N26 voorzien wordt. Deze oplossing werd voorgesteld als een eerste stap naar de streefbeeldoplossing (zoals uiteindelijk goedgekeurd). Later zou dan de nieuwe open afrit gelegd worden. Deze tussenoplossing wordt echter niet verder mee in rekening genomen in het MER vermits meteen naar een definitieve oplossing op lange termijn wordt toegewerkt. De variant 2 is aldus slechts een tijdelijke situatie waardoor een deel van de infrastructuurwerken op termijn nutteloos zijn.

7

Naast de nieuw aan te leggen oprit, blijft de bestaande oprit naar de E314 richting Lummen eveneens behouden.

TECHNUM NV

43-60440


Figuur 7-2

Voorstelling variant 1

TECHNUM NV

43-60440

64


Figuur 7-3

Voorstelling variant 2

TECHNUM NV

43-60440

65


7.1.3

66

Uitvoerings- of inrichtingsalternatieven

Uitvoerings- of inrichtingsalternatieven kunnen betrekking hebben op de interne schikking en oriëntatie van de voorziene functies binnen het complex, maar ook op de wijze waarop het project uitgevoerd wordt (methode of fasering). Mogelijke varianten zijn: §

Waterbergingsvarianten

§

Duurzaamheidsvarianten (ruimtegebruik, grondstoffen, energie, water)

§

Varianten in fasering

§

Beeldkwaliteitsvarianten

§

…

Momenteel zijn nog geen uitvoerings- of inrichtingsalternatieven beschikbaar. In geval tijdens de opmaak van het MER voor bepaalde aspecten ernstige milieueffecten vastgesteld worden, zullen alternatieve uitvoeringsmethodes, fasering van deelprojecten of alternatieven voor de inrichting voorgesteld worden.

7.1.4

Nulalternatief

In het MER zullen de effecten van de uitwerking van het plan niet alleen vergeleken worden ten opzichte van de referentiesituatie (huidige toestand van het studiegebied) maar ook met het nulalternatief, dit is de referentiesituatie waarbij het voorgenomen plan niet gerealiseerd zou worden, maar waarbij wel met gestuurde ontwikkelingen (beslist beleid, projecten en plannen) rekening wordt gehouden. Concreet betekent dit nulalternatief enerzijds dat voorlopig de geldende gewestplanbestemming (landbouw en infrastructuur ter hoogte van bestaande weg) voortgezet zal worden, maar dat op termijn de N26 (op basis van het bestaande streefbeeld en de doelstellingen binnen het mobiliteitsplan Vlaanderen) heringericht zal worden door uitwerking van een ander – maar gelijkaardig- plan.

7.2 VOORHEEN BESTUDEERDE MAAR NIET BEHOUDEN ALTERNATIEVEN Voor de bestudeerde maar niet behouden alternatieven wordt verwezen naar de paragraaf “locatiealternatieven”, waar beargumenteerd wordt welke variant van het basistracé al dan niet weerhouden (en al dan niet mee opgenomen in het MER) wordt.

TECHNUM NV

43-60440


67

8 RELEVANTE INFORMATIE UIT BESTAANDE ONDERZOEKEN Hieronder wordt een overzicht gegeven van bestaande documenten met relevante informatie ten behoeve van dit plan-MER. De relevante onderdelen van deze studies zullen opgenomen worden bij de bespreking van de diverse disciplines in het eigenlijke MER. Relevante onderzoeken en rapporten zijn (niet-limitatieve lijst): q

Startnota Provinciale Audit Commissie, Studieopdracht wegwerken gevaarlijke punten en wegvakken in Vlaanderen.

q

Projectnota Provinciale Audit Comissie, Kruispunt/wegvak: N26 Nieuwe Mechelsesteenweg. Juni 2005. Opgesteld door TV3V.

q

Mobiliteitsplan Leuven/Herent

q

Ruimtelijk Structuurplan Leuven/Herent

q

Milieubeleidsplan Leuven en Herent 2005-2009

q

Streefbeeld N26 – N267 – N21 Rapport: Ontwerp streefbeeld. Juni 2004. Libost-Groep NV. In opdracht van Min. Vlaamse Gemeenschap, Administratie Wegen en Verkeer

TECHNUM NV

43-60440


68

9 INGREEP-EFFECTANALYSE 9.1 OVERZICHT VAN DE PROJECTFASEN EN DEELINGREPEN De realisatie van het voorliggende project kan in verschillende hoofdingrepen onderverdeeld worden. Allereerst is er de aanleg of uitvoeringsfase, meer bepaald de fase waarin de werken voor de aanleg en de herinrichting van het betreffende wegcomplex plaatsvinden. Voor de realisatie van het plan kunnen aldus volgende hoofdingrepen onderscheiden worden: q

q

q

q

q

Voorbereidende werken en grondwerken §

Rooien van beplantingen en vellen van bomen

§

Opbreken van bestaande verhardingen

§

Afbreken van bestaande constructies

§

Verwijderen van bestaande signalisatie

§

Grondverzet: ophogingen, afgravingen en uitgravingen (eventuele bemalingen)

§


Aanleg van nieuwe rioleringen §

Graven van sleuven (eventuele bemalingen)

§

Plaatsen van buizen en inspectieputten

§

Aansluiten van straatkolken

Aanleg van nieuwe funderingen en verhardingen §


§

Plaatsen van lijnvormige elementen

§

Plaatsen en verdichten van de funderingen

§

Plaatsen en verdichten van de verhardingen

Signalisatie §

Plaatsen van verkeerslichten

§

Plaatsen van verkeersborden

§

Aanbrengen van markeringen

§

Organiseren en omleidingen

Groenaanleg §

Grondbewerkingen

§

Aanplanten van grazige, kruidachtige en houtachtige vegetaties

§

Onderhoud

Daarna is er de gebruiksfase die aanvangt na de bouwfase.

TECHNUM NV

43-60440


69

9.2 INGREEP-EFFECTENSCHEMA Uitgaande van de deelingrepen en een eerste afbakening van de karakteristieken van het milieu in het studiegebied kunnen de mogelijke milieueffecten afgeleid worden. Het al dan niet effectief voorkomen en de mate en ernst waarmee de opgesomde effecten voorkomen wordt verder in het MER bekeken. In het MER zullen zowel de milieu-impact van de geplande aanlegwerken als de effecten ten gevolge van de toekomstige exploitatie van de heringerichte en nieuw aangelegde infrastructuur onderzocht worden. De klemtonen in het MER zullen liggen op de tijdelijke en permanente effecten op bodem, water, mens-verkeer en geluid door de aanleg en exploitatie. Daarnaast zullen de secundaire gevolgen van deze effecten op fauna-flora, landschap, lucht en mens (verkeer en ruimtelijke aspecten) onderzocht worden. In Tabel 9-1 wordt een overzicht gegeven van de potentieel te verwachten effecten per discipline en per hoofd- en deelingreep. Dit overzicht dient als leidraad voor de verschillende disciplines om de effecten concreet uit te werken en te evalueren op basis van discipline-eigen criteria. De belangrijkste effecten8 uit de tabel worden verder besproken in hoofdstuk 11, bij de voorstelling van wat in het MER verder onderzocht zal worden.

8

De tabel geeft echter alle ingreep-effectrelaties weer, ook de minder relevante (bv. zeer tijdelijke effecten).

TECHNUM NV

43-60440

Graven van sleuven (eventuele bemaling), plaatsen van buizen,…


Plaatsen van lijnvormige elementen, funderingen (eventuele bemaling), verhardingen…

Plaatsen verkeerslichten en –borden, markeringen, organiseren omleidingen

Ingebruikname weg infrastructuur door alle vervoersmodi x

Grondverzet: ophoging, afgraving en uitgraving (eventuele bemaling) x x

Verplaatsen van nutsleidingen x x

x x

Ingrepen/effecten

x

x

x x

x

Aanleg beplantingen

x x

x

Rooien van beplantingen en vellen van bomen x x x x x

Opbreken bestaande constructies, verhardingen… x x x x x

x x x x

x

x x

x

x x

x

x

x

x

x

x x

x x

x

x x

x

x

x

Aanleg van nieuwe rioleringen

Aanleg van nieuwe funderingen en verhardingen x x x x x x

x x x x x x

x x x

x x

x

x

x x x

x

x x

x x

x x x x x

x x x x x

x x x x x

x

x

x

x

x

x

x x

x x

x x

x x

x

x

x

Exploitatiefase x x x

x x x

x

x

x

x

x

x

x

x

x x

x

TECHNUM NV

x

43-60440

Impact functie recreatie

Impact functie werken

Verkeer

Impact functie wonen

Verkeersleefbaarheid: bereikbaarheid aanwezige functies

Verkeersleefbaarheid: wijziging voor omwonenden en omgeving

Verkeersveiligheid: wijziging met betrekking tot de kans op ongevallen

Oppervlakte-water

Openbaar vervoer: bereikbaarheid

Openbaar vervoer: doorstroming

Langzaam verkeer: wijziging in de belangrijkste fietsen voetgangersverbindingen

Verkeersgeneratie: doorstroming ter hoogte van wegvakken en kruispunten

Versnippering en barrièrewerking

Rustverstoring


Indirecte eco- en biotoopwijziging

Direct natuurverlies/winst

Wijziging perceptieve kenmerken

Verlies erfgoedwaarde

Lucht

Structuur- en relatiewijzigingen


Impact op luchtkwaliteit te wijten aan verkeersemissies tijdens exploitatiefase

Water

Impact van emissies op luchtkwaliteit tijdens aanlegfase

Bodem

Geluidshinder voor omwonenden tijdens de exploitatiefase

Geluidshinder voor omwonenden tijdens de aanlegfase

Impact op oppervlaktewaterkwaliteit

Grondwater

Impact op oppervlaktewaterkwantiteit

Effect van bijkomende verharding op infiltratie

Impact op grondwaterkwaliteit

Impact op de grondwaterstroming

Impact op het grondwaterpeil

Effecten op de diepere ondergrond

Optreden van erosie

Wijziging van het bodemvochtregime

Wijziging van bodemkwaliteit

Wijziging bodemgebruik en bodemgeschiktheid

Profielwijziging

Structuurwijziging


70

Tabel 9-1 Ingreep-effectenschema (potentiële, te onderzoeken effecten) Fauna en flora Mens Ruimtelijke aspecten

Aanlegfase

Voorbereidende werken en grondwerken

x x x

x x x

x x x

x

x

Signalisatie x x x x x

x x x x x x x

x x x x x x x

Groenaanleg

x x x

x x x


71

10 AFBAKENING VAN HET STUDIEGEBIED, DE REFERENTIESITUATIE EN GEPLANDE TOESTAND 10.1 STUDIEGEBIED Effecten ten gevolge van de realisatie van het plan manifesteren zich doorgaans in een groter gebied dan het plangebied. Dit wordt het studiegebied genoemd. De afbakening van het studiegebied wordt bepaald door het invloedsgebied waarbinnen effecten optreden. Dit kan per discipline en zelfs per effect verschillend zijn. Het studiegebied wordt globaal gedefinieerd als het plangebied met inbegrip van het invloedsgebied. Per discipline kan het studiegebied als volgt worden gedefinieerd: Bodem: naast het plangebied wordt het studiegebied verder bepaald door de invloedszone die voor bodem en grondwater zal worden bepaald door de (eventuele) verspreiding van polluenten via het grondwater. Water: alle oppervlaktewateren die rechtstreeks of onrechtstreeks door de uitwerking van het plan worden beïnvloed behoren tot het studiegebied. Daarnaast wordt het studiegebied bepaald door de (eventuele) bemalingsinvloed. Lucht: het studiegebied reikt tot het gebied waar de emissies veroorzaakt door de realisatie van het plan een impact hebben op de concentraties van de omgevingslucht. In grote lijnen komt het studiegebied overeen met het gebied dat door wijzigingen inzake verkeer beïnvloed wordt. Geluid en trillingen: het studiegebied voor de discipline geluid wordt in de eerste plaats bepaald door het plangebied en de omliggende zone. De omliggende zone bepaalt de reikwijdte van het studiegebied en strekt zich minstens uit tot de geluidscontour die de punten verbindt met geluidsbelasting gelijk aan de richtwaarde van vigerende wetgeving en/of normering. Fauna en flora: het studiegebied omvat alle gebieden met natuurlijke potenties die beïnvloed kunnen worden door de inrichting van het terrein. Deze beïnvloeding beperkt zich niet tot de locaties van de ingrepen zelf. Vooral tengevolge van de vastgestelde secundaire effecten op water, bodem, lucht en geluid zal het studiegebied zonodig uitgebreid worden. De precieze afbakening van het effectgebied zal tijdens de opmaak van het MER nader vorm krijgen. Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie: De begrenzing omvat niet enkel de gebieden die rechtstreeks betrokken zijn met de inrichting, maar houdt tevens rekening met de visuele impact van de realisatie van het plan. De begrenzing omvat alle relevante landschappelijke waarden en lijnt het gebied af waarbinnen de geplande inrichting een visuele impact kan uitoefenen. De afbakening zal verder worden verfijnd in functie van de kenmerken van de realisatie van het plan en de omgeving en het terreinbezoek. Mens: het studiegebied omvat de menselijke populaties die enige invloed kunnen ondervinden van de voorgenomen activiteit, op korte of lange termijn. Dit impliceert dat het studiegebied minstens ruimtelijk is uitgebreid tot het grootste van alle studiegebieden besproken onder de andere disciplines in dit MER.

10.2 REFERENTIESITUATIE EN GEPLANDE TOESTAND Als referentiesituatie wordt de huidige toestand van het studiegebied (situatie 2006, 2007) beschreven. Per discipline zullen de huidige milieukarakteristieken aangegeven worden, op basis van bestaande onderzoeken (hoofdstuk 8), terreinverkenningen en metingen (geluid). De referentiesituatie zal worden aangevuld met een beschrijving van de gevolgen van al genomen beslissingen waarvan wordt verwacht dat ze uitgevoerd zullen zijn vooraleer de realisatie van het voorgenomen plan aanvangt (zie onder andere paragraaf 6.7).

TECHNUM NV

43-60440


72

Voor de beschrijving van de te verwachten milieueffecten (= geplande toestand) in het studiegebied zal steeds vergeleken worden met de toestand van het milieu in de referentiesituatie en met het nulalternatief (niet voorliggend plan plan, wel uitvoering andere plannen, zie ook paragraaf 7.1.4).

TECHNUM NV

43-60440


73

11 METHODOLOGIE BESCHRIJVING REFERENTIESITUATIE, EFFECTVOORSPELLING EN –BEOORDELING 11.1 ALGEMEEN De bedoeling van het milieueffectrapport (MER) is een beschrijving te geven van de effecten van de geplande herinrichting van de gevaarlijke punten 2007, 2113 en 2001 (herinrichting N26 en nieuwe aanleg open afrit E314-N26) op het milieu en onderzoek te doen naar eventuele milieueffectverzachtende maatregelen die de negatieve impact op het milieu trachten te beperken of te voorkomen. Gezien de karakteristieken van het gebied en de aard van het plan zullen in het MER de effecten op bodem; water; mens-verkeer; lucht; geluid en trillingen; fauna-flora; landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie; mens – ruimtelijke aspecten bestudeerd worden. In volgende paragrafen wordt per discipline aangegeven hoe dit zal gebeuren. De globale werkwijze voor elke discipline is als volgt: q

Afbakening studiegebied

q

Beschrijving referentiesituatie van het studiegebied en ontwikkelingsscenario’s

q

Beschrijving van de milieueffecten (geplande situatie) en beoordeling ten opzichte van de referentiesituatie en de relevante ontwikkelingsscenario’s

q

Significantiekader

q

Aangeven van milderende maatregelen/voorstellen voor postmonitoring

q

Opgave van leemten in de kennis, hoe ermee is omgegaan en eventuele gevolgen voor de verdere besluitvorming

Er zal voor de beschrijving van de referentiesituatie maximaal rekening gehouden worden met beschikbare gegevens uit bestaande en in uitvoering zijnde onderzoeken, rapportages, mobiliteitsstudies,... . De effecten van de realisatie van het plan zullen beoordeeld worden ten opzichte van de referentiesituatie maar ook ten opzichte van de gestuurde ontwikkelingsscenario’s. Eenzelfde effect kan bijgevolg, afhankelijk van de toestand waarnaar gerefereerd wordt, een verschillende beoordeling krijgen. Om de uitkomst van de impactevaluatie te kunnen waarderen, zullen verschillende referentiekaders toegepast worden. Enerzijds zullen de effecten relatief gewaardeerd worden ten opzichte van de referentiesituatie, anderzijds zullen ook absolute referentiekaders gehanteerd worden om de relevantie en significantie van de effecten te beoordelen. Voorbeelden van absolute referentiekaders zijn kwaliteitsdoelstellingen, streefwaarden, normen of afspraken.

TECHNUM NV

43-60440


74

11.2 DISCIPLINE BODEM 11.2.1

Afbakening van het studiegebied

Het studiegebied omvat de zone van het plangebied, de werfzones en werfwegen voor zover deze buiten het plangebied gesitueerd zijn en eventueel de zones waar de uitgegraven gronden geborgen zullen worden.

11.2.2

Beschrijving van de referentiesituatie

Voor de beschrijving van de referentiesituatie zullen volgende gegevens over de bodems voorkomend in het studiegebied verzameld worden: q

Huidig bodemgebruik (natuurlijk en verstoord) en historiek van het bodemgebruik;

q

Topografie;

q

Geologische karakteristieken;

q

Bodemkundige kenmerken (textuur, profiel, vochttrap);

q

Bodemkwaliteitsgegevens (knelpunten) met een overzicht van verontreinigde sites, uitgevoerde bodemonderzoeken en saneringsprojecten in de nabije omgeving.

Bronnen voor de beschrijving van de referentietoestand op het gebied van bodem zijn bestaande studies (bodemonderzoeken, hydrogeologische studies,...), kaartmateriaal (bodemkaart, geologische kaart,...), terreinbezoek en databanken (Databank Ondergrond Vlaanderen, OVAM, gemeente,...). Aan de hand van een situering op een aantal basiskaarten zal de beschrijving van de referentiesituatie inzake bodem toegelicht worden. De bodem ter hoogte van het plangebied is een natuurlijke bodem en bestaat grotendeels uit matig droge zandbodem met duidelijke ijzer en/of humus B horizont. Locaal komen uiterst natte tot natte bodemtypes voor. Tot slot zal aangegeven worden wat de te verwachten kwaliteit van de uit te graven bodems zal zijn (op basis van gegevens uit bodemonderzoeken zowel grondmechanische als milieuhygiënische onderzoeken9, historische analyse van het bodemgebruik en nabijgelegen, reeds uitgevoerde gelijkaardige projecten).

11.2.3

Bespreking van de geplande situatie

De geplande situatie geeft de toestand van het gebied tijdens en na uitvoering van de geplande werken. In dit onderdeel worden de potentiële effecten beschreven van de (her)inrichtingswerken. Met betrekking tot de discipline bodem kan dit zijn: profielverstoring, bodemverdichting, structuurverlies, tijdelijke verhoging, veranderingen in het hydrologisch regime van de bodem, wijziging van de bodemkwaliteit… . Er wordt een inschatting gemaakt van het soort effect. Enkel de relevante effecten (effecten met een zekere waarschijnlijkheid van optreden) zullen worden besproken. Een effect kan tevens direct of indirect, reversibel of irreversibel, tijdelijk of permanent zijn. Uitgravingen geven in de eerste plaats aanleiding tot profielverstoring (aantasting van de oorspronkelijke gelaagdheid van de bodem, bodemverlies, ophoging van de oorspronkelijke bodem). Daarnaast dient ook rekening gehouden te worden met structuurverlies ten gevolge van werfverkeer of de opslag van bouwmaterialen, grond,… . Door de bemaling kan er een wijziging in

9

Voor zover de resultaten van het grondonderzoek reeds beschikbaar zullen zijn tijdens de periode van opmaak van het MER

TECHNUM NV

43-60440

75


het bodemvochtregime optreden. Het plangebied wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van gevoelige leembodems. Deze leembodems zijn hoofdzakelijk gevoelig voor structurele wijzigingen en voor de eventuele betreding die plaatsvindt. Het betreft echter droge tot zeer droge gronden waardoor de watergevoeligheid van de gronden zeer beperkt is. Impact van de bemaling (zetting) op de bodems in het studiegebied wordt bijgevolg niet onmiddellijk verwacht. Er zal nagegaan worden of binnen de eventuele bemalingsinvloed (zie discipline water) bodems en structuren aanwezig zijn die gevoelig zijn voor wijzingen veroorzaakt door de werken. Bodemverontreiniging kan ontstaan ten gevolge van calamiteiten (lekken, morsen van olie en brandstof) tijdens de werken of ten gevolge van het verplaatsen van verontreinigingen via de bemaling of door grondverzet. Ook ten gevolge van interferentie met verontreinigde locaties in de omgeving van het plangebied (bij grondverzet, bemaling,...) kan de bodem verontreinigd worden. De mogelijke verontreinigingen die zowel ten gevolge van de aanleg- als de exploitatiefase kunnen voorkomen en de mogelijke verspreiding van reeds aanwezige verontreinigingen door bemaling en grondverzet worden nagegaan en kwalitatief besproken. Ter hoogte van de geplande open afrit bestaat het huidige bodemgebruik nog hoofdzakelijk uit landbouw met verspreid enkele woningen. De effectgroep wijziging bodemgebruik wordt in het MER opgenomen. Door de aanleg van de nieuwe open afrit zal het grondgebruik immers volledig gewijzigd worden. Doordat het gebied gelegen is in een reliëfrijke omgeving met zeer erosiegevoelige gronden dient het aspect erosie mee opgenomen te worden bij de beoordeling van de milieueffecten. Tijdens erosieprocessen die hoofdzakelijk watergerelateerd zijn worden immers een grote hoeveelheid bodemdeeltjes hellingafwaarts verplaatst waardoor er mogelijk wijzingen optreden in de bodem doordat de samenstelling verandert. Doordat er een (voetgangers)tunnel gegraven wordt dient nagegaan te worden of er eventueel verstoring van diepere grondlagen plaatsvindt. Hiervoor dient nagegaan te worden hoe dik de kwartaire leemlaag ter plaatse is en in hoeverre er eventueel diepere grondlagen worden geraakt. Tabel 11-1 Beoordelingscriteria voor de discipline bodem

Effecten

Criterium

Methodiek

Eenheid

Profielwijziging

Oppervlakte waarover een oorspronkelijk bodemprofiel verstoord wordt ten gevolge van de uitwerking van het plan

GIS-analyse: overlay plangebied met (geactualiseerde) bodemkaart, bodemgebruikskaart en bodembestemmingskaart

m²

Structuurwijziging

Oppervlakte waarover verdichting zich voordoet ten gevolge van de uitwerking van het plan

GIS-analyse: overlay plangebied met bodemkaart, bodemgebruikskaart en bodembestemmingskaart

m²

Effectgroep wijziging van het bodemvochtregime

Kwalitatieve bespreking

Beoordeling in vergelijking met de huidige situatie met betrekking tot het bodemvochtregime

-

Wijziging van bodemkwaliteit

•

Interferentie met verontreinigde locaties met risico op (verspreiding van) bodemverontreiniging

Kwalitatieve bespreking en situering op kaart

Aantal locaties

•

Kans op calamiteiten… tijdens werkzaamheden en exploitatie

(door uitgraving en/of berging)

(Calamiteiten)

TECHNUM NV

43-60440


76

Effecten

Criterium

Methodiek

Eenheid

Wijziging van bodemgebruik en bodemgeschiktheid

Oppervlakte gewijzigd grondgebruik en gewijzigde bodemgeschiktheid ten gevolge van de uitwerking van het plan

GIS-analyse, terreininventarisatie

m²

Optreden van erosie

Oppervlakte erosiegevoelige gronden

GIS-analyse: overlay plangebied met bodemkaart, erosiekaart en reliëf

m²

Effecten op de diepere ondergrond

Locaties die een verhoogd risico hebben op een diepe beïnvloeding

GIS-analyse, bestaand kaartmateriaal

m²

11.2.4

Significantiekader

De significantie wordt bepaald aan de hand van een sommatie van de beoordeling voor de criteria “ruimtelijke schaal”, “intensiteit of ernst” en “duur” en vervolgens werd rekening gehouden met een vermenigvuldigingsfactor voor de “waarschijnlijkheid” van de impact (x 0,75 voor gemiddelde waarschijnlijkheid en x 0,5 voor lage waarschijnlijkheid). (O) Omvang of ruimtelijke schaal: q

q q

Groot: de invloed op de bodem is sterk verspreid door de herinrichting van de N26 en de aanleg van een nieuwe open afrit naar de E314, reikt tot ver buiten het plangebied, doet zich voor op regionale schaal. Score -3 Gemiddeld: het compartiment bodem wordt eerder lokaal, maar buiten het plangebied verstoord. Score -2 Laag: de bodem wordt enkel binnen de grenzen van het plangebied beïnvloed. Score -1

(I) Intensiteit of ernst q

q q

Groot: verstoring en/of vernietiging van bijzondere en kwetsbare bodemlagen met hoge behoudswaarde, de schade aan het bodemsysteem is onomkeerbaar en heeft een belangrijke impact op het compartiment water. Score -3 Gemiddeld: verstoring van een bodemsysteem met een potentiële beschermingswaarde, duidelijke maar omkeerbare wijzigingen van de bodemeigenschappen. Score -2 Laag: verstoring van gedegradeerde, reeds eerder verstoorde bodemsystemen met een lage behoudswaarde, geen belangrijke of meetbare schade aan het systeem. Score -1

(D) Duur van de impact q q q

Groot: permanent. Score -3 Gemiddeld: omkeerbaar in de tijd. Score -2 Laag: snel omkeerbaar, tijdelijk effect tijdens aanleg, korter dan de projectduur. Score -1

(W) Waarschijnlijkheid van voorkomen q q q

Groot: 1 of meer keer per jaar, aantasting is zeker (x 1) Gemiddeld: eens in de 1-10 jaren, aantasting is mogelijk (x 0,75) Laag: minder dan één keer per 10 jaren, aantasting is mogelijk maar onwaarschijnlijk (x 0,25)

TECHNUM NV

43-60440


77

Eventueel positieve effecten worden op een vergelijkbare wijze beoordeeld. De eindscore voor toetsing van de effecten ten opzichte van de referentiesituatie gebeurde aan de hand van een 7-delige beoordelingsschaal, die als volgt wordt uitgedrukt:

11.2.5

8 tot 9 punten

-3/+3

negatief/positief sterk effect

6 tot 7 punten

-2/+2

negatief/positief matig effect

3 tot 5 punten

-1/+1

negatief/positief gering effect

0 tot 2 punten

0

geen/verwaarloosbaar effect

Milderende maatregelen

Wanneer significante negatieve effecten op het fysisch en/of chemisch bodemmilieu worden vastgesteld, zullen milderende maatregelen worden voorgesteld die de vastgestelde negatieve effecten op de bodem in het studiegebied kunnen vermijden of beperken.

11.2.6 Interdisciplinaire gegevensoverdracht De gegevens van de discipline “Bodem” zullen als input worden aangewend door de disciplines water, fauna en flora en landschap. Het betreft gegevens met betrekking tot de huidige situatie, autonome evolutie, aanleg- en exploitatiefase.

TECHNUM NV

43-60440


78

11.3 DISCIPLINE WATER 11.3.1


Het studiegebied voor de discipline water (gronden oppervlaktewater) omvat de zone van het plangebied, uitgebreid met de eventuele bemalingszone (zone waar het grondwater verlaagd zal worden) en de (delen van de) oppervlaktewateren die een kwantitatieve of kwalitatieve invloed van de uitwerking van het plan kunnen ondervinden. De dichtstbij gelegen waterlopen zijn de Leibeek en de Voer. Deze zijn echter op een afstand van meer dan 600 m gelegen.

11.3.2


Er wordt aan de hand van bestaand kaartmateriaal (VHA, luchtfoto’s) en een terreinbezoek een geactualiseerde kaart van het waterlopenstelsel/waterafvoersysteem gemaakt. Voor het grondwatersysteem zal een beschrijving opgemaakt worden van de plaatselijke hydrogeologie. Volgende gegevens over het watersysteem worden verzameld en besproken: q

Beschrijving van het bestaande afwateringssysteem en afbakening van de ontvangende waterevacuatiesystemen en/of waterlopen (terreininventarisatie). Vermits de gronden eerder droog zijn en er binnen de nabije omgeving van het plangebied geen waterlopen voorkomen, zal deze bespreking beperkt blijven;

q

Beschrijving van de huidige kwaliteit van het oppervlaktewater, structuurkenmerken, typologie, het hydrologisch regime en de kwaliteitsdoelstellingen van de betrokken waterlopen (informatiebronnen: VMM-databank,...);

q

Beschrijving van het grondwatersysteem aan de hand van de hydrogeologie en in het bijzonder de beschrijving van de watervoerende lagen in de zone van de werken, de grondwaterstand, de grondwaterkwetsbaarheid, het voorkomen van grondwaterwinningen, waterwingebieden of beschermingszones, bemalingen of draineringen (bronnen van basisinformatie zijn de grondwaterkwetsbaarheidskaart, Databank Ondergrond Vlaanderen,...);

q

Beschrijving van de huidige grondwaterkwaliteit op basis van gegevens beschikbaar uit bodem- en grondwateronderzoeken (OVAM databank).

11.3.3

Beschrijving van de geplande situatie

De geplande situatie geeft de toestand weer tijdens en na de geplande infrastructuurwerken. De ingrepen die rechtstreeks of onrechtstreeks de waterhuishouding en de waterkwaliteit in het studiegebied zullen beïnvloeden worden besproken. Te verwachten effecten ten gevolge van de inrichting van het terrein zijn: q

Grondwaterstandsdaling door eventuele bemaling en invloed op de grondwaterstroming. Op basis van de bemalingsdiepte, de verwachte duur van de bemaling en de plaatselijke hydrogeologische karakteristieken kan een inschatting gemaakt worden van de invloedszone van de bemaling. Daarnaast kan de aanwezigheid van een ondoorlatend lichaam (bijvoorbeeld de voetgangerstunnel) resulteren in een doorbreking van watervoerende lagen en de grondwaterstroming.

q

Het aanbrengen van bijkomende verharding op plaatsen waar momenteel nog onbebouwde percelen aanwezig zijn, heeft een impact op de hoeveelheid hemelwater dat in de bodem kan infiltreren. De impact van de bijkomende verharding op deze variabelen zal nagegaan worden.

TECHNUM NV

43-60440


79

q

Grondwaterverontreiniging door calamiteiten (olie- of brandstoflekken) tijdens de aanleg of door het verplaatsen van verontreinigd grondwater door de bemaling. Daarnaast kan ook grondwaterverontreiniging optreden tijdens de exploitatiefase door toename van afvoer van verontreinigd wegwater;

q

De aanlegwerken zullen geen rechtstreekse aanleiding geven tot het doorkruisen, omleggen, dempen, tijdelijk afdammen,... van waterlopen. Debietwijzigingen kunnen optreden ten gevolge van eventuele bemalingen. De invloed van debietwijzigingen en daarmee gepaard gaande verdroging en vernatting in de omgeving kunnen effecten hebben op de dimensionering van waterlopen, rioleringen,...;

q

Met betrekking tot de oppervlaktewaterkwaliteit zal de kwaliteit van de gegenereerde verontreinigde waterstromen bij de realisatie van het plan (aanleg- en exploitatie) en het effect ervan op het ontvangende oppervlaktewater bestudeerd worden. Daarnaast zullen de eventuele effecten van veranderde debieten van de (potentieel verontreinigde) waterstromen worden ingeschat.

Voor de bepaling van de mogelijke effecten op het oppervlakte- en grondwater (effectvoorspelling) worden een aantal criteria gehanteerd. Per criterium wordt een bepaalde methodiek toegepast. Een overzicht van de mogelijke effecten, criteria, methodologie en meeteenheden voor de discipline Water wordt weergegeven in onderstaande tabel. Tabel 11-2 Beoordelingscriteria voor de discipline water Effect

Criterium

Methodiek

Eenheid

Impact van bemaling op het grondwaterpeil

Oppervlakte zone met grondwaterverlaging, diepte van de verlaging

Berekening afpompingsstraal en verlaging van de grondwatertafel

m, cm, m²

Impact van ondoorlatend lichaam (eventuele ondergrondse constructies) op grondwaterstroming

-

Kwalitatieve inschatting van de wijziging van het grondwaterstromingspatroon

-

Effect van bijkomende verhardingen op infiltratie van hemelwater.

Oppervlakte bijkomende verharding/half-verharding

Berekening van de verminderde grondwatertoevoer van hemelwater

m³

Impact werken/bemaling op grondwaterkwaliteit

-

Kwalitatieve beschrijving

-

Impact afvalwaterstromen op oppervlaktewaterkwantiteit

Wijziging debiet – waterafvoerkarakteristieken

Inschatting gewijzigde waterstromen, debieten waterstromen,...

m³

-


Impact afvalwaterstromen op oppervlaktewater-kwaliteit

Kwalitatieve beschrijving -

In de discipline water zullen de gegevens verzameld en besproken worden die noodzakelijk zijn voor het uitvoeren van de “watertoets” (cfr. Decreet Integraal Waterbeleid).

TECHNUM NV

43-60440


11.3.4

80

Significantiekader

De significantie wordt bepaald aan de hand van een sommatie van de beoordeling voor de criteria “ruimtelijke schaal”, “intensiteit of ernst” en “duur” en vervolgens werd rekening gehouden met een vermenigvuldigingsfactor voor de “waarschijnlijkheid” van de impact (x 0,75 voor gemiddelde waarschijnlijkheid en x 0,5 voor lage waarschijnlijkheid). (O) Omvang of ruimtelijke schaal: q

q q

Groot: de herinrichting van de N26 en de aanleg van een nieuwe open afrit naar de E314 zorgt voor een effect op het compartiment water dat zich als sterk verspreid en ver buiten het plangebied manifesteert. Het effect doet zich voor op regionale schaal. Score -3 Gemiddeld: het effect op het compartiment water heeft een lokale invloedssfeer die beperkt buiten het plangebied treedt. Score -2 Laag: het watersysteem ondervindt enkel binnen de werkzone of exploitatiezone een effect van de herinrichting van de N26 en de aanleg van een nieuwe open afrit naar de E314. Score -1

(I) Intensiteit of ernst q

q q

Groot: binnen de impactradius van het effect op water door de herinrichting van de N26 en de aanleg van een nieuwe open afrit naar de E314 bevinden zich gebieden met een grote afhankelijkheid van water, verstoring van het watersysteem brengt permanente schade toe aan de waterhuishouding binnen deze bijzondere gebieden. Het effect op water heeft een duidelijke en omkeerbare impact op de andere milieudisciplines bodem en fauna/flora. Score -3 Gemiddeld: de impact op het compartiment water is duidelijk maar betreft een omkeerbaar effect op een potentieel waterafhankelijk systeem. Score -2 Laag: het effect op het milieucompartiment water manifesteert zich binnen een gebied met een verstoord watersysteem. De behoudswaarde is gering. Er wordt geen belangrijke of meetbare schade aan het systeem vastgesteld ten gevolge van de realisatie van het plan. Score -1

(D) Duur van de impact q q q

Groot: permanent. Score -3 Gemiddeld: omkeerbaar in de tijd. Score -2 Laag: snel omkeerbaar, tijdelijk effect tijdens aanleg, korter dan de projectduur. Score -1

(W) Waarschijnlijkheid van voorkomen q q q

Groot: 1 of meer keer per jaar, aantasting is zeker (x 1) Gemiddeld: eens in de 1-10 jaren, aantasting is mogelijk (x 0,75) Laag: minder dan één keer per 10 jaren, aantasting is mogelijk maar onwaarschijnlijk (x 0,25)

Eventueel positieve effecten worden op een vergelijkbare wijze beoordeeld. De eindscore voor toetsing van de effecten ten opzichte van de referentiesituatie gebeurde aan de hand van een 7-delige beoordelingsschaal, als volgt wordt uitgedrukt: 8 6 3 0

tot 9 tot 7 tot 5 tot 2

punten punten punten punten

-3/+3 -2/+2 -1/+1 0

negatief/positief sterk effect negatief/positief matig effect negatief/positief gering effect geen/verwaarloosbaar effect

TECHNUM NV

43-60440


11.3.5

81


Indien nodig en relevant, zullen remediërende maatregelen die de vastgestelde negatieve effecten op de hydrografische en hydrogeologische toestand in het studiegebied kunnen vermijden of beperken, worden voorgesteld. Hier kunnen reeds een aantal milderende maatregelen worden vermeld: q

De veiligheidsvoorschriften m.b.t. bodem- en grondwaterverontreiniging moeten strikt ogpevolgd worden. Bij kritische manipulaties met diesel, benzine en olie zoals vuloperaties en verwisselen van oliefilters is het gebruik van lekbakken aangewezen.

q

De buffer- en infiltratieregels van de gewestelijke verordeningen moeten worden toegepast. In eerste plaats door een gebundelde aanleg van de voorzieningen, anderzijds door een waterbergend vermogen te voorzien dat overeenkomt met het vooropgestelde buffervolume. De grachten worden ook zoveel mogelijk aan de voorzijde van de kavel gelegd.

11.3.6 Interdisciplinaire gegevensoverdracht De gegevens van de discipline “Water” zullen als input worden aangewend door de discipline “fauna en flora”. Hiertoe zal het nodige cijfermateriaal (voornamelijk van belang zijn gegevens met betrekking tot de bemaling) in kaart worden gebracht en worden aangeleverd. Het betreft gegevens met betrekking tot de huidige en geplande situatie.

TECHNUM NV

43-60440


82

11.4 DISCIPLINE MENS-VERKEER 11.4.1


Het studiegebied voor de discipline Mens-Verkeer wordt afgebakend tot de dichtstbijzijnde wegen en hoofdwegen in de onmiddellijke omgeving, waarvan met zekerheid gesteld kan worden (bestaande situatie) ofwel verondersteld kan worden (geplande situatie) dat ze als ontvangende wegen (zullen fungeren)

11.4.2

Beschrijving referentiesituatie

11.4.2.1 Bestaande situatie De opbouw van de huidige situatie heeft tot doel om aan de hand van bestaand materiaal (mobiliteitsplan, streefbeeldstudie, fietsverkeer,… ) een algemeen beeld te schetsen van de verkeerssituatie die zich ter hoogte van het studiegebied voordoet, maar ook meer specifiek de actuele verkeersrelaties, verkeersintensiteiten en verkeersknelpunten in de omgeving van het plangebied te analyseren en interpreteren. Er wordt een analyse gemaakt van de structurele kenmerken van het wegennet: q

Een algemene situering van de wegen binnen het macro- en mesoniveau, m.a.w. een situering van de hoofdwegen binnen de regio;

q

Een beschrijving van de verkeersstructuur op microniveau. Dit houdt concreet in dat een analyse gebeurt van de momenteel aanwezige wegenis in het studiegebied en haar onmiddellijke omgeving. Het plangebied wordt als dusdanig gesitueerd t.o.v. haar directe toevoerassen en lokale aansluitingspunten.

Hiernaast volgt een beschrijving van de gebruikskenmerken van het wegennet: Een beschrijving wordt gemaakt van het actueel gebruik van het wegennet in het studiegebied. Hierbij wordt gebruik gemaakt van bestaande verkeersgegevens. q

De gegevens over intensiteiten worden getoetst aan de capaciteit van het wegennet;

q

De gegevens over de bestaande verkeersrelaties in het gebied, met specifieke aandacht voor de bereikbaarheid van de activiteiten in het studiegebied; zowel voor autoverkeer, openbaar vervoer, als fietsen voetgangersverkeer;

q

De knelpunten worden aangegeven.

11.4.2.1.1 Huidig druktebeeld Om een duidelijk beeld te krijgen van de bestaande verkeersdrukte in de onmiddellijke omgeving van het studiegebied worden beschikbare kruispunttellingen opgevraagd. 11.4.2.1.2 Gebruik openbaar vervoer Er wordt nagegaan welk gebruik het openbaar vervoer momenteel maakt van het studiegebied. Op die manier kan de realisatie van het plan later gerelateerd worden aan tijdsbesparingen en een eventuele vlottere dienstverlening door het openbaar vervoer. Momenteel is het enkel het openbare busvervoer van De Lijn dat gebruik maakt van het plangebied. De bussen van De Lijn doorkruisen het plangebied. In de buurt van het gevaarlijke kruispunt 2113 Kareelveld zijn haltes voor het openbaar vervoer aanwezig. Momenteel is er één bushalte voor en één na Kareelveld.

TECHNUM NV

43-60440


83

11.4.2.1.3 Gebruik fietsverkeer Het gebruik van het plangebied door fietsers dient nagegaan te worden. Het gebied wordt aangegeven als belangrijke functionele fietsroute wat er reeds op wijst dat een aanzienlijk aandeel bewegingen tijdens de spits eveneens worden uitgevoerd met de fiets. 11.4.2.1.4 Bereikbaarheid autoverkeer Mesoniveau Leuven is bereikbaar via de E314 en de E40. Het is de E314 die van belang is voor het plangebied vermits de Nieuwe Mechelsesteenweg hier rechtstreeks op aantakt. Verder is er rond Leuven een ringweg aanwezig namelijk de R23. Vanaf deze ringweg vertrekken in radiale richting vanuit Leuven een heel aantal secundaire wegen, namelijk: Brusselsesteenweg (N2), Tervuursesteenweg (N3), Koning Boudewijnlaan (N264), Naamsesteenweg (N251), Tiensesteenweg (N3), Diestsesteenweg (N2), Aarschotsesteenweg (N19) en de Nieuwe Mechelsesteenweg (N26). De herinrichting van de N26 tussen de ring (R23) en E314, vormt het onderwerp van dit MER. Microniveau De Nieuwe Mechelsesteenweg is verbonden met de ring rond Leuven en vormt een belangrijke ontsluitingsweg vanuit Leuven. Dit wordt nog versterkt door de aanwezigheid van het open afrittencomplex ter hoogte van de E314 dat eveneens aangesloten is op de Nieuwe Mechelsesteenweg. 11.4.2.1.5 Huidige parkeerstructuur Actueel is er een carpoolparking aanwezig ter hoogte van de aantakking van de Mechelsesteenweg op de Nieuwe Mechelsesteenweg. 11.4.2.2 Ontwikkelingsscenario Het ontwikkelingsscenario beschrijft de evolutie van het gebied in de toekomst, rekening houdend met de autonome evolutie van het gebied en met de evolutie onder invloed van plannen en beleidsopties (door de mens gestuurde ontwikkelingen). De autonome ontwikkeling van het studiegebied is de evolutie van de toestand van het gebied indien het plan geen doorgang zou vinden. Dit laat toe de impact van het plan te evalueren, niet enkel ten opzichte van de huidige situatie, doch tevens ten opzichte van de te verwachten toestand van de verkeerssituatie. Naast de autonome ontwikkeling wordt voorgesteld een ontwikkelingsscenario te beschrijven waarbij rekening gehouden wordt met alle geplande ontwikkelingen naar het jaar 2015. Op basis van het Mobiliteitsplan Leuven wordt de gewenste evolutie van de verkeerssituatie in en rond het stadscentrum besproken. 11.4.2.2.1 Openbaar vervoer In het mobiliteitsplan van Leuven is volgende passage opgenomen die betrekking heeft op de doortocht van het openbaar vervoer door het plangebied: Leuven zal bij een sterke groei van de tewerkstelling steeds meer mensen aantrekken vanuit de omliggende regio. Door de grote dichtheid van het spoorwegennet kan een voorstedelijk spoorvervoer deze reizigers voor een groot deel opvangen.

TECHNUM NV

43-60440


84

Andere woonkernen liggen niet in de nabijheid van een spoorlijn. Het spoornet speelt bovendien nog te weinig in op de voorstedelijke verplaatsingen. Om de hiaten op te vullen, en in afwachting van opwaardering van het spoornet of van een lightrailsysteem, worden een radiaal net van regionale snelbussen uitgebouwd. Deze snelbussen hebben slechts een beperkt aantal stopplaatsen en komen samen aan het station van Leuven. Deze ontwikkeling van snelbussen wordt niet als een vervanging van de huidige lijnen gezien die reeds aanwezig zijn in het plangebied waardoor dit als een bijkomende factor dient beschouwd te worden ten opzichte van de referentiesituatie. 11.4.2.2.2 Gewenste fietsstructuur In het mobiliteitsplan werd bij de opbouw van het fietsroutenetwerk voor de stad Leuven rekening gehouden met zowel de functionele als recreatieve fietser. Voor het plangebied is echter vooral de functionele fietser van belang vermits er geen recreatieve routes doorheen het plangebied gaan. Het provinciaal fietsnetwerk zal als macro-structuur fungeren en wordt aangevuld met een fijnmazig stedelijk net, met name het stedelijk fietsroutenetwerk. Daarom is in het mobiliteitsplan eveneens volgende passage opgenomen: De belangrijkste verkeersassen oversteekplaatsen.

worden

voorzien

van

degelijke

fietspaden

en

veilige

11.4.2.2.3 Gewenste autostructuur In het mobiliteitsplan is een volledig nieuwe visie naar voren geschoven wat betreft het autoverkeer, het volgende is opgenomen: Oorspronkelijk is de ring aangelegd om het doorgaand verkeer uit de binnenstad te houden. Maar de stad is ook sterk gegroeid buiten de ring, zodat de ring meer en meer een barrière voor voetgangers en fietsers is gaan vormen binnen het stedelijk gebied. Hieruit ontstaat een overgangsconcept waarbij het onderscheid benadrukt wordt tussen de singels en de vesten (met het hoefijzerconcept), waarbij de vesten drager worden van stedelijke ontwikkelingen. De ring wordt hierbij nog te veel benadrukt als verdeelweg voor het stedelijk gebied. Dit stedelijk gebied kent intussen nieuwe ontwikkelingen verder van de binnenstad, zoals Haasrode, de campus, de wetenschapsparken,… Om de nieuwe ontwikkelingen te kunnen dragen en de vesten sterker te benadrukken als weg binnen de stad, wordt het kapstokmodel voorgesteld. Dit betekent dat het aaneengegroeide stedelijk gebied niet zozeer ontsloten wordt via de ring, maar opgehangen wordt aan drie hoofdassen (kapstokken) waar de stadsdelen aan opgehangen worden: de Meerdaalboslaan, de Nieuwe Mechelsesteenweg (met de singels), en de Boudewijnlaan. In het ringconcept worden de stadsdelen opgehangen aan de ring en de steenwegen, het kapstokmodel benadrukt de ophanging aan de drie genoemde hoofdassen. De Meerdaalboslaan draagt het zuidoostelijke stadsdeel, de Boudewijnlaan het zuidwestelijk stadsdeel en de Nieuwe Mechelsesteenweg – Singels het noordelijk deel van het stedelijk gebied (noordelijk deel van de binnenstad, stationsomgeving, vaartkom, Wilsele-dorp,… ). 11.4.2.2.4 Gewenste parkeerstructuur Ter hoogte van de verschillende open afritten van de E40 en de E314 worden carpoolparkings voorzien. In de omgeving van het plangebied is de betreffende carpoolparking gelegen aan het kruispunt van de Mechelsesteenweg en de Nieuwe Mechelsesteenweg.

TECHNUM NV

43-60440


85

11.4.3 Beschrijving van de geplande situatie Er zal worden nagegaan wat de tijdelijke en permanente effecten van de uitwerking van het plan zijn op de verkeerssituatie in het studiegebied en dit voor de diverse vervoersmodi (openbaar vervoer, autoverkeer, langzaam verkeer), rekening houdend met (de in het mobiliteitsplan van de stad Leuven geformuleerde) globale geplande wijzigingen in de ontsluitingsstructuur voor de auto. De impact op het verkeer wordt ingeschat tijdens de aanlegfase en voor de exploitatiefase. 11.4.3.1 Aanlegfase – werfverkeer Specifiek voor de werfsituatie wordt beoordeeld in welke mate voorgestelde fasering en voorziene omleidingsroutes (op lokaal of bovenlokaal niveau) een impact hebben op de omliggende gebieden (zowel naar bereikbaarheid, leefbaarheid voor eventuele woongebieden die “getroffen” worden door omleidingsroutes als naar een eventuele impact op de doorstroming op het hoofdwegennet zelf. 11.4.3.2 Exploitatiefase Het MER zal een inzicht bieden in welke mate het wijzigen van de infrastructuur een invloed heeft op de toekomstige verkeersdrukte en afwikkeling. Deze toekomstige intensiteiten worden beoordeeld ten opzichte van de beschikbare capaciteit en dit enerzijds op wegvakniveau (i.f.v. verkeersleefbaarheid) en anderzijds op kruispuntniveau (i.f.v. verkeersafwikkeling). Een overzicht van de mogelijke effecten, criteria, methodologie en effectuitdrukking voor de discipline Mens - Verkeer wordt weergegeven in Tabel 11-3. Tabel 11-3 Beoordelingscriteria voor de discipline Mens – Verkeer Effect

Criterium

Methodiek

Toepassingsgebied

Gewenste doorstroming in functie van de rol van de weg versus voorspelde doorstroming (ev. optreden van filevorming)

Kwantitatieve beoordeling van verzadigingsgraden op kruispunten en wegvakken (i.f.v. rol van de weg in de verkeersstructuur).

Volledig studiegebied

Gewenste functionaliteit en continuïteit van de verbindingen voor langzaam verkeer versus voorspelde functionaliteit.

Kwalitatieve toetsing van de functionaliteit, continuïteit (grootte eventuele omwegfactor) en het fietsen voetgangerscomfort op de belangrijkste relaties


Gewenste doorstroming (zo laag mogelijke reisen verliestijd) in vergelijking met voorspelde doorstroming.

Beschrijving van de relatieve verschillen in reis-en/of verliestijden naar aanleiding van eerder geraamde verzadigingsgraden op wegvakken en kruispunten.


Verkeersgeneratie Doorstroming ter hoogte van wegvakken en kruispunten

Langzaam verkeer Wijziging in de belangrijkste fietsen voetgangersverbindingen

Openbaar Vervoer Doorstroming

TECHNUM NV

43-60440


Effect

Criterium

Methodiek

Toepassingsgebied

Bereikbaarheid

OV-voorzieningen in en in de onmiddellijke omgeving van het studiegebied (locatie, comfort en inrichting halteinfrastructuur) + omwegfactoren, nodig aantal overstappen, ...

Kwalitatieve toetsing van de gewenste OV-bereikbaarheid van de site t.o.v. voorspelde OV-bereikbaarheid


Verkeersintensiteiten, diversiteit in verkeerssoorten, aantal conflecterende verkeersstromen (in het bijzonder tussen gemotoriseerd en langzaam verkeer) zijn bepalend voor de kans op (letsel)ongevallen.

Kwalitatieve beoordeling van de relatieve kans op (letsel)ongevallen in vergelijking met de voorspelde effecten op de verkeersveiligheid.


Wijziging in de verkeersleefbaarheid voor omwonenden en omgeving

De verkeersleefbaarheid van een gebied wordt bepaald o.b.v. de grootte van de verkeersstromen i.f.v. de gewenste categorisering, het aantal vrachtwagens, sluipverkeer en barrièrewerking en/of oversteekbaarheid van grote verkeersassen.

Toetsing van de gewenste verkeersleefbaarheid in de onmiddellijke omgeving van het plangebied t.o.v. de geraamde verkeersleefbaarheid


Bereikbaarheid aanwezige functies

Aanwezige en gewenste functies dienen op een comfortabele manier ontsloten te worden.

Kwalitatieve beoordeling van de gewenste bereikbaarheid voor verschillende activiteiten in het plangebied t.o.v. de geraamde bereikbaarheid.


Op basis van het huidige parkeeraanbod en de geraamde parkeerbehoefte, wordt de toekomstige parkeerbalans opgemaakt.

Raming van parkeerbehoefte carpoolparking.


Verkeersveiligheid Wijziging m.b.t. de kans op (letsel)ongevallen

Verkeersleefbaarheid

Parkeerdruk Wijziging in de parkeerbalans

TECHNUM NV

43-60440

86


87

11.4.4 Significantiekader 11.4.4.1 Verkeersgeneratie 11.4.4.1.1 Capaciteitsbeoordeling rotonde en voorrangskruispunt Om de capaciteit van een rotonde te evalueren wordt gebruik gemaakt van de methode Bovy10,11,12. Deze methode analyseert de verzadigingsgraden op de verschillende segmenten van de ring, waarbij de verzadigingsgraden als volgt worden geïnterpreteerd: q

X(ring)13 < 80 %: vlotte verkeersafwikkeling

q

80 % < X(ring) < 90 %: kortstondige, lichte filevorming

q

90 % < X(ring) < 100 %: langdurige, belangrijke filevorming

q

100 % < X(ring): oververzadigd

In onderstaande tabel wordt deze interpretatie vertaald in verschillende scores voor deze effectgroep. Tabel 11-4 Betekenis scores capaciteitsbeoordeling rotonde en voorrangskruispunt Score

Effect

Betekenis

-3

Sterk negatief

100 % < X(ring)

-2

Matig negatief

90 % < X(ring) < 100 %

-1

Gering negatief

80 % < X(ring) < 90 %

0

Geen / verwaarloosbaar effect

X(ring) < 80 %

Voor de beoordeling van de afwikkelingskwaliteit van een voorrangsgeregeld kruispunt wordt de methodiek gevolgd van de Highway Capacity Manual14. De verzadigingsgraden worden op dezelfde manier geïnterpreteerd als voor rotondes (cfr. Tabel 11-4). 11.4.4.1.2 Capaciteitsbeoordeling VRI Ter evaluatie van de verkeersafwikkeling op kruispunten met verkeerslichten, wordt de methode van Webster15 gebruikt. De verzadigingsgraden worden als volgt geïnterpreteerd:

10

q

X < 90 %: vlotte verkeersafwikkeling

q

90 % < X < 100 %: kortstondige, lichte filevorming

q

100 % < X: langdurige, belangrijke filevorming

Min. Vlaamse Gemeenschap, Dep. Leefmilieu en Infrastructuur, Administratie Wegen en Verkeer, Afdeling Verkeerskunde, Vademecum Rotondes, 1997

11

De capaciteitstoets betreft een evaluatie van de verkeersafwikkeling, dit op basis van de intensiteiten, en doet geen uitspraken over de veiligheid van fietsers of de doorstroming van het openbaar vervoer. Deze laatste aspecten zullen de berekende (theoretische) capaciteit in praktijk beïnvloeden. 12

Voorgenomen plan voorziet momenteel geen rotonde. Omwille van de volledigheid én aangezien de verzadigingsgraden voor een voorrangskruispunt op dezelfde manier beoordeeld worden, wordt de methode toch aangegeven. 13

X(ring) = procentuele verzadigingsgraad van de ring na de toerit in kwestie.

14

Transportation Research Board (TRB), Highway Capacity Manual, (2000)

15

Webster, F.V., Traffic Signal Setting. Report 39, Road Research Laboratory Crowthorne, Berkshire, 1958

TECHNUM NV

43-60440


88

Tabel 11-5 Betekenis scores capaciteitsbeoordeling VRI Score

Effect

Betekenis

-3

Sterk negatief

100 % < X

-2

Matig negatief

90 % < X < 100 %

-1

Gering negatief

0


X < 90 %

11.4.4.2 Langzaam verkeer Tabel 11-6 Betekenis scores langzaam verkeer Score

Effect

Betekenis

-3 / +3

Sterk negatief / positief

(Nieuwe) hoofdroutes voor fietsers / wandelaars worden onderbroken / gecreëerd

-2 / +2

Matig negatief / positief

(Nieuwe) functionele fiets-/ wandelroutes worden onderbroken / gecreëerd

-1 / +1

Gering negatief / positief

(Nieuwe) fiets-/ voetgangersverbindingen worden onderbroken / gecreëerd, maar beperkte functionaliteit van de verbindingen

0


(Nieuwe) iets-/ voetgangersverbindingen worden niet onderbroken / gecreëerd

TECHNUM NV

43-60440


89

11.4.4.3 Openbaar vervoer 11.4.4.3.1 Doorstroming Tabel 11-7 Betekenis scores doorstroming OV Score

Effect

Betekenis

-3 / +3


Omwegfactor OV vergroot / verkleint sterk en reistijden verlengen / verkorten sterk

-2 / +2


Omwegfactor OV vergroot / verkleint en/of reistijden verlengen / verkorten

-1 / +1


Omwegfactor OV vergroot / verkleint weinig en/of reistijden verlengen / verkorten weinig

0


De ontwikkelingen op de site hebben geen invloed op de omwegfactor / reistijden voor OV

11.4.4.3.2 Bereikbaarheid Tabel 11-8 Betekenis scores bereikbaarheid OV Score

Effect

Betekenis

-3 / +3


De bereikbaarheid van de site met OV verkleint / vergroot sterk

-2 / +2


De bereikbaarheid van de site met OV verkleint / vergroot

-1 / +1


De bereikbaarheid van de site met OV verkleint / vergroot minimaal

0


De ontwikkelingen op de site hebben geen invloed op de omwegfactor / reistijden voor OV

TECHNUM NV

43-60440


90

11.4.4.4 Verkeersveiligheid Tabel 11-9 Betekenis scores verkeersveiligheid Score

Effect

Betekenis

-3 / +3


Diversiteit in verkeerssoorten verhoogt / verlaagt Het aantal conflicterende verkeersstromen verhoogt / verlaagt

-2 / +2


Verkeersintensiteiten verhogen / verlagen Het aantal kruispunten verhoogt / verlaagt

-1 / +1


Gering effect op verkeersveiligheid

0


De ontwikkelingen op de site hebben geen invloed op de verkeersintensiteiten, de diversiteit in verkeerssoorten of het aantal kruispunten

11.4.4.5 Verkeersleefbaarheid 11.4.4.5.1 Voor de omgeving De verkeersleefbaarheid kan op een kwantitatieve manier in beeld gebracht worden, door na te gaan of door eventuele toename van verkeersintensiteiten de maximale capaciteit in functie van de verkeersleefbaarheid overschreden wordt16. Deze maximale capaciteit in functie van de verkeersleefbaarheid is afhankelijk van de categorisering en functie van de weg. In onderstaande tabel wordt een overzicht gegeven: Tabel 11-10 Theoretische capaciteit en capaciteit in functie van de leefbaarheid per type-weg Wegcategorie

Omschrijving

Theoretische capaciteit (PAE/u/richting)

Capaciteit ifv leefbaarheid (PAE/u/richting)

primair

omlegging 2x2 beperkt aantal kruispunten

3600

3600

secundair (hoofdinvalsweg)

2x2 in bebouwde kom groot aantal kruispunten

2400

2000

16

Bron: Kencijfers Mobiliteitsstudies/Verkeersleefbaarheidsstudies in het Gentse (Bron: Groep Swartenbroekx, leefbaarheidscapaciteit, toegepast in het verkeersmodel Noord-Limburg, 1991)

TECHNUM NV

43-60440


Omschrijving

Theoretische capaciteit (PAE/u/richting)

Capaciteit ifv leefbaarheid (PAE/u/richting)

2x1 met weinig tot geen kruispunten en scheiding verkeersdeelnemers

1800

1800

stedelijke hoofdstraat

2x1 groot aantal kruispunten en scheiding verkeersdeelnemers

1200

1200

lokale verbindingsweg interne ontsluitingsweg

2x1 groot aantal kruispunten

Wijkverzamelweg

2x1 groot aantal kruispunten

Woonstraat

2x1 geen scheiding verkeersdeelnemers

Wegcategorie

91

650

1000 400

250

Een aantal andere elementen van de leefbaarheid voor omwonenden en omgeving worden op een eerder kwalitatieve manier beoordeeld. Tabel 11-11 Betekenis scores verkeersleefbaarheid voor de omgeving Score

Effect

Betekenis

-3 / +3


Vrachtverkeersstromen verhogen / verlagen

-2 / +2


Meer / minder sluipverkeer Vergroten / verkleinen barrièrewerking grootschalige infrastructuren

-1 / +1


Gering effect op verkeersleefbaarheid

0


Geen toename / afname van vrachtverkeersstromen, sluipverkeer of barrièrewerking

TECHNUM NV

43-60440


92

11.4.4.5.2 Bereikbaarheid aanwezige functies Tabel 11-12 Betekenis scores bereikbaarheid aanwezige functies Score

Effect

Betekenis

-3 / +3


Aanwezige functies zijn niet meer / wel bereikbaar

-2 / +2


Kwalitatief slechtere / betere ontsluiting van functies

-1/ +1


Gering effect functies

0


Functies blijven goed ontsloten

op

ontsluiting

van

11.4.4.6 Parkeerdruk Tabel 11-13 Betekenis scores parkeerdruk Score

Effect

Betekenis

-3 / +3

Sterk negatief

100% < verhouding parkeerbehoefte t.o.v. parkeeraanbod

-2 / +2


Verhouding parkeerbehoefte t.o.v. parkeeraanbod vergroot / verkleint

-1/ +1


Gering effect op parkeerdruk

0


De bijkomende parkeervraag wordt volledig opgevangen binnen het projectgebied

11.4.5


Binnen de discipline verkeer zal aandacht worden besteed aan het ontwikkelen van milderende maatregelen. Daarbij wordt gestreefd naar een set van milderende maatregelen opgesteld op basis van de te milderen effecten die bij de het deelonderzoek verkeer werden gedetecteerd. In eerste instantie wordt het vermijden van negatieve effecten nagestreefd, in tweede instantie wordt het milderen van negatieve effecten beoogd en in derde instantie het compenseren van negatieve effecten.

11.4.6 Interdisciplinaire gegevensoverdracht De gegevens van de discipline “Mens-verkeer” zullen als input worden aangewend door de andere disciplines (in het bijzonder lucht en geluid). Hiertoe zal het nodige cijfermateriaal in kaart worden gebracht en aan de verschillende disciplines worden aangeleverd. Het betreft gegevens met betrekking tot de huidige situatie, autonome evolutie, geplande situatie en indien relevant

TECHNUM NV

43-60440


93

ook voor de aanlegfase. Waar nodig zullen (bij gebrek aan gegevens) aannames of inschattingen worden gemaakt.

TECHNUM NV

43-60440


94

11.5 DISCIPLINE LUCHT 11.5.1


Het studiegebied wordt afgebakend tot die zone waar impact van de emissies te verwachten is. Gezien ten aanzien van de realisatie van het plan vnl. de verkeersemissies van belang zijn wordt het studiegebied dan ook bepaald door de wegen waarop de uitvoering van het plan invloed heeft. Het invloedsgebied langsheen deze wegen wordt op basis van modelberekeningen m.b.v. CARVlaanderen bepaald. De breedte van de zones rondom deze wegen zal dan ook meestal beperkt zijn tot een zone van enkele tientallen tot maximum een paar honderd meter. Omwille van het feit dat de NO2 immissies door het wegverkeer het meest beïnvloed worden zal het studiegebied zich dan ook uitstrekken tot een zone waarin de impact op de NO2 immissie kwantitatief kan aangetoond worden (1 µg/m³ of meer).

11.5.2


Bij de beschrijving van de huidige situatie wordt, na het vastleggen van de relevante parameters, de huidige luchtkwaliteit in kaart gebracht. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de bestaande informatie, o.a. VMM meetnet. Voor die parameters waarvoor geen meetgegevens in of nabij het studiegebied aanwezig zijn wordt gebruik gemaakt van literatuurgegevens om de luchtkwaliteit te schetsen. Gezien er geen vaste meetstations van VMM in het studiegebied gelegen zijn wordt bij de evaluatie van de actuele luchtkwaliteit dan ook gebruik gemaakt van interpollatiekaarten, zoals door VMM opgenomen in de jaarrapporten ten aanzien van de luchtkwaliteit in Vlaanderen. Bijkomend wordt nagezien in hoever er geen meetstations gelegen zijn in gebieden welke vergelijkbaar zijn met het studiegebied. Indien beschikbaar worden deze meetgegevens aanzien als indicatieve waarden voor het studiegebied. Als relevante parameters kunnen beschouwd worden: • • • • •

voornaamste verbrandingsparameters CO, NOx en CO2; stof (inclusief fijn stof); SO2 VOS PAK’s (producten van onvolledige verbranding);

Indien tijdens de uitvoering van de studie zou blijken dat ook andere parameters relevant zijn dan worden deze uiteraard mee bestudeerd. De huidige luchtkwaliteit in het studiegebied wordt in kaart gebracht op basis van: • • • • • •

immissiemetingen uitgevoerd door VMM; jaarrapporten VMM m.b.t. luchtkwaliteit in Vlaanderen; specifieke studies ten aanzien van de luchtkwaliteit in het studiegebied voor zover beschikbaar; evaluatie actuele verkeersemissies eventuele emissies veroorzaakt door naburige bronnen op basis van VMM emissieregistraties; literatuurgegevens

TECHNUM NV

43-60440


95

11.5.2.1 Immissiemetingen uitgevoerd door VMM Op basis van immissiemetingen uitgevoerd door VMM worden gegevens verzameld m.b.t. de plaatselijke luchtkwaliteit. Deze gegevens worden vergeleken met de van toepassing zijnde luchtkwaliteitsdoelstellingen en internationaal gehanteerde richtwaarden voor zover geen Vlaamse of Europese doelstellingen van kracht zijn. Voor die parameters waarvoor geen meetgegevens van het studiegebied, of nabij het studiegebied gekend zijn of kunnen afgeleid worden uit meetstations in vergelijkbare gebieden, wordt op basis van literatuurgegevens een inschatting van de plaatselijke luchtkwaliteit uitgevoerd. 11.5.2.2 Emissies veroorzaakt door het wegverkeer en impact op plaatselijke luchtkwaliteit Binnen het studiegebied wordt de impact van het wegverkeer vastgelegd. Voor zover beschikbaar wordt, rekening houdend met telgegevens van het verkeer, het aantal voertuigen per etmaal op de relevante wegen in het studiegebied gebruikt voor de berekening van de emissies en de impact van deze emissies op de plaatselijke luchtkwaliteit. Hiertoe wordt gebruik gemaakt van het model CAR-Vlaanderen waarbij de immissiebijdrage van de parameters NO2 en fijn stof berekend wordt. Gezien niet verwacht wordt dat de realisatie van het plan de verkeersstroom op de E314 zal beïnvloeden wordt het gebruik van dit CAR model voor de bepaling van de impact van de verkeersemissies als voldoende beschouwd om impactvoorspellingen te onderbouwen Voor de berekening van de emissie veroorzaakt door dit wegverkeer wordt gebruik gemaakt van de emissiekengetallen zoals gebruikt in het model CAR-Vlaanderen ten aanzien van de parameters NO2 en fijn stof. Voor de andere parameters wordt gebruik gemaakt van literatuurgegevens. Gezien de problematiek van de luchtvervuiling van wegverkeer zich vnl. toespitst op NO2 en fijn stof wordt enkel voor deze parameters een modelberekening uitgevoerd om de impact op de luchtkwaliteit vast te leggen (het model CAR-Vlaanderen is ook enkel tot deze parameters beperkt). Inien tijdens de studie de noodzaak zou blijken om ook de impact van andere parameters te evalueren zal gebruik gemaakt worden van het Nederlandse CAR V model om een relatieve inschatting te maken. 11.5.2.3 Emissies veroorzaakt door naburige bronnen en impact op plaatselijke luchtkwaliteit Door het in kaart brengen van naburige emissiebronnen, zowel geleide als niet geleide, wordt de mogelijke impact van deze bronnen op de luchtkwaliteit kwalitatief aangegeven. Hierbij wordt gebruik gemaakt van VMM emissieregistraties, literatuurgegevens en specifieke studies voor zover deze beschikbaar zijn. 11.5.2.4 Evaluatie plaatselijke luchtkwaliteit Op basis van de bevindingen van hoger vermelde onderzoeken wordt de plaatselijke luchtkwaliteit in het studiegebied beoordeeld. Hierbij worden de immissies beoordeeld t.o.v. de wettelijke (Vlaamse en Europese) doelstellingen. 11.5.2.5 Beschrijving bestaande situatie Op basis van de ligging van het studiegebied kan men stellen dat de luchtkwaliteit negatief beïnvloed wordt door: • •

Wegverkeer langs de belangrijkste verkeersassen binnen het studiegebied, met sterk vertraagd verkeer, en bijhorende hogere emissies tijdens de spitsuren Afstand tot de belangrijkste verkeersassen; de impact neemt met name zeer snel af met de afstand tot de weg

TECHNUM NV

43-60440


•

96

In (veel) mindere mate door verwarmingsemissies omliggende bebouwing

Gezien het grote belang van de verkeersemissies kan men stellen dat vnl. de impact op de bijdrage inzake NO2 het grootst zal zijn. De bijdrage m.b.t. fijn stof is beperkter, maar kan bij hogere achtergrondwaarden wel eventueel sneller aanleiding geven tot overschrijdingen van korte termijndoelstellingen en kan in die zin toch relevanter zijn. Rekening houdend met de actuele gegevens m.b.t. de situatie in Vlaanderen kan men stellen dat in het studiegebied er actueel sprake kan zijn van: •

Overschrijdingen inzake ozon bij warm, zonnig weer

•

Overschrijdingen van daggemiddelde grenswaarde inzake fijn stof, vnl. op dagen met temperatuursinversie en verhoogde achtergrondconcentraties.

In welke mate het actuele verkeer bijdraagt aan deze overschrijdingen, en mee verantwoordelijk kan zijn voor eventuele overschrijdingen inzake NO2 en PM10, is nog niet gekend. De evaluatie hiervan maakt o.a. deel uit van deze studie.

11.5.3


Bij de studie van de geplande situatie wordt zowel de impact bij de aanleg geëvalueerd als de situatie bij autonome ontwikkeling en na realisatie van het plan. Hierbij worden de verschillende uitvoeringsvarianten op een gelijkaardige manier beoordeeld. 11.5.3.1 Impact tijdens aanleg De emissieparameters tijdens aanleg wijken niet af van deze bij normale bouwactiviteiten en omvatten stof, fijn stof en verbrandingsparameters van machines en werfverkeer. De impactbeoordeling van deze emissies zal voornamelijk kwalitatief gebeuren omwille van het onbetrouwbaar karakter van de bestaande emissiefactoren en het groot aantal parameters welke invloed hebben op deze emissies. Deze parameters kunnen moeilijk kwantitatief beoordeeld worden. Naast de kwalitatieve beoordeling van deze emissies wordt bijzondere aandacht besteed aan milderende maatregelen teneinde mogelijke impact zo sterk mogelijk te beperken. 11.5.3.2 Impact tijdens exploitatiefase Rekening houdend met het voorgestelde plan worden prognoses inzake toekomstige luchtkwaliteit uitgewerkt. In dit stadium van de studie worden de normaal te verwachten emissies begroot. De impact van de verschillende varianten wordt in kaart gebracht en vergeleken. Hierbij worden de verkeersemissies en de invloed op de immissies als bepalend beschouwd. Voor het berekenen van de emissies en de immissiebijdragen wordt net zoals voor de actuele situatie gebruik gemaakt van verkeersdensiteiten en emissiekengetallen. Hierbij wordt de situatie 2015 beoordeeld. De berekeningen worden uitgevoerd met het model CAR-Vlaanderen, en de hierin opgenomen kengetallen inzake emissiefactoren en achtergrondconcentraties voor 2015. Gezien kan aangenomen worden dat het project de verkeersaantallen op de E314 niet of nauwelijks rechtstreeks beïnvloedt, wordt het gebruik van het CAR model als voldoende beschouwd om een onderbouwde impactbeoordeling te kunnen uitvoeren. De resultaten van de impactberekeningen van het verkeer op de E314 zijn dan eerder indicatieve waarden te aanzien.

TECHNUM NV

43-60440


97

De bekomen gegevens worden gerelateerd t.o.v. aanvaardbare concentratiekwaliteitsdoelstellingen. Hierbij worden algemeen aanvaarde luchtkwaliteits-doelstellingen als toetsingskader beschouwd. Voor die parameters waarvoor een Vlaams regelkader ontbreekt wordt teruggegrepen naar een internationaal toetsingskader. In functie van de te verwachten emissies wordt de wijziging inzake blootstelling aan de diverse geëmitteerde parameters berekend. Op basis van hoger vermelde bevindingen worden mogelijke effecten op de luchtkwaliteit besproken. Tabel 11-14 Beoordelingscriteria voor de discipline Lucht Effecten

Criterium

Methodiek

Eenheid

Emissies te wijten aan uitvoering werken tijdens aanlegfase

Emissies van opwaaiend stof en verbrandingsemissies van machines en werfverkeer

Kwalitatieve beoordeling op basis van experten oordeel

-

Impact van emissies op luchtkwaliteit tijdens aanlegfase

Effect van emissies luchtkwaliteit

Kwalitatief op basis van experten oordeel

-

verkeersemissies broeikasgassen en verbrandingsparameters en industriële emissies bij exploitatiefase

Hoeveelheid emissies

Kwantitatieve bepaling emissiekengetallen verkeersgegevens

Ton/jaar

Impact op luchtkwaliteit te wijten aan verkeersemissies tijdens exploitatiefase

Bijdrage immissies

Kwantitatieve bepaling m.b.v. emissiekengetallen en verkeersgegevens en modelberekingen met CARVlaanderen

11.5.4

op

m.b.v. en

µg/m³

Significantiekader

Er wordt een 7-delig toetsingskader gehanteerd (-3 tot +3) om de actuele en ook toekomstige impact te beoordelen overeenkomstig onderstaand schema. De effectbeoordeling op basis van kwantitatieve beoordeling, uit te voeren op de parameters welke gemodelleerd worden (NO2 en PM10), wordt gebaseerd op de hoogste berekende bijdragen. Deze beoordeling wordt voorzien t.o.v. de luchtkwaliteitsdoelstellingen. Bij deze beoordeling wordt de wijziging van de concentratie (wijziging van de bijdrage van het verkeer) na realisatie van het plan uiteraard geëvalueerd t.o.v. de te verwachten wijziging bij autonome situatie in 2015 en niet t.o.v. de actuele situatie. Aanpassing van het significantiekader, zoals opgenomen in het Richtlijnenboek Lucht van de dienst MER, wordt door de deskundige lucht noodzakelijk geacht voor dit MER waarbij de impactbepaling berekend wordt aan de hand van het model CAR-Vlaanderen. De redenen waarop de deskundige zich baseert worden hieronder aangehaald. Gezien de hoogte van de grenswaarden voor NO2 en fijn stof en het feit dat de berekende bijdragen m.b.v. het model CAR-Vlaanderen enkel per µg/m³ beschikbaar zijn (als gehele getallen), zijn wijzigingen van de verkeersbijdragen gaande van ongeveer +2,5 tot -2,5% niet meer als relevant te aanzien (worden niet kwantitatief aantoonbaar geacht gezien de te toetsen jaargemiddelde

TECHNUM NV

43-60440


98

doelstellingen voor zowel NO2 als PM10 40 µg/m³ bedraagt). Een toename of een afname van de bijdrage van het verkeer van 1 µg/m³ t.o.v. een doelstelling van 40 µg/m³ bedraagt nl. 2,5%. Een bijdrage van minder dan 2,5% kan dan ook kwantitatief niet aangetoond worden, en kan bijgevolg niet meegenomen worden bij de impactbespreking. Dit is zowel van toepassing op PM10 als op NO2. Hierdoor dient het significantiekader dat opgenomen is in het nieuwe Richtlijnenboek Lucht lichtjes gewijzigd worden. Overeenkomstig de bepalingen in het richtlijnenboek lucht wordt de impactbeoordeling uitgevoerd t.o.v. de luchtkwaliteitsdoelstellingen en niet t.o.v. achtergrondconcentraties. Hierbij wordt de toe- of afname van de immissiebijdragen van het verkeer, in vergelijking met de situatie bij autonome ontwikkeling, beoordeeld t.o.v. de (toekomstige) luchtkwaliteisdoelstellingen. Deze beoordeling is dan ook onafhankelijk van de huidige luchtkwaliteit. Tabel 11-15 Beoordelingskader lucht in functie van berekende bijdrage in vergelijking met de situatie bij autonome ontwikkeling Berekende hoogste bijdrage

Beoordeling bijdrage t.o.v. luchtkwaliteitsdoelstellingen

< -10 % (beduidende afname)

+3

-5 à -10 % (aanzienlijke afname)

+2

-5 à -2,5 % (beperkte afname)

+1

-2,5

0

à +2,5 % (geen –kwantitatief- aantoonbaar

+2,5 à +5 % (beperkte bijdrage)

-1

+5 à +10 % (aanzienlijke bijdrage)

-2

> + 10 % (beduidende bijdrage)

-3

Bij de evaluatie hiervan mag niet uit het oog verloren worden dat deze hoogste berekende bijdragen zich in een aantal gevallen slechts binnen een zeer beperkte oppervlakte kunnen voordoen, maar gezien aangenomen wordt dat aan de opgelegde luchtkwaliteitsdoelstellingen op “alle plaatsen” dient voldaan te worden , worden toch deze punten bij de beoordeling toch mee opgenomen. Bij een louter kwantitatief beoordelingskader waarbij de berekende bijdragen gerelateerd worden aan achtergrondconcentraties en/of luchtkwaliteitsdoelstellingen, kan er geen rekening gehouden worden met aanwezige bewoning, de relevantie van het gebied waarin deze hoogste bijdragen voorkomen, aanwezigheid van gevoelige bevolkingsgroepen,… . Deze elementen worden in feite beoordeeld door de deskundige mens. Voor die elementen welke niet kwantitatief beoordeeld kunnen worden, zoals de impact van de emissies tijdens de aanlegfase, wordt eveneens een 7-delig kader gehanteerd maar dan op bais van een experten beoordeling.

11.5.5


Indien uit de dispersieberekeningen zou blijken dat de impact van het geplande plan op de plaatselijke luchtkwaliteit onaanvaardbaar is, worden milderende maatregelen voorgesteld. Indien noodzakelijk geacht, wordt tevens een opvolgingsprocedure voorgesteld.

TECHNUM NV

43-60440


99

Milderende maatregelen worden voorzien indien: q

Grenswaarden of luchtkwaliteitsdoelstellingen overschreden worden, ongeacht het feit of dit te wijten is aan te hoge achtergrondconcentraties dan wel door de impact van de realisatie van het plan.

q

De berekende bijdragen hoger zijn dan 5 % van de luchtkwaliteitsdoelstellingen

De milderende maatregelen kunnen hierbij zowel betrekking hebben op (de uitwerking van) het plan zelf als op achtergrondinvloeden. Naast deze (mogelijke) milderende maatregelen tijdens de exploitatiefase worden zeker milderende maatregelen voorgesteld teneinde de impact bij aanleg en bouw te beperken.

11.5.6 Interdisciplinaire gegevensoverdracht De resultaten van de impacteveluatie ten aanzien van de luchtkwaliteit worden als input gebruikt bij de deeldiscipline mens.

TECHNUM NV

43-60440


100

11.6 DISCIPLINE GELUID EN TRILLINGEN 11.6.1


Het studiegebied voor de discipline geluid en trillingen wordt in de eerste plaats bepaald door het plangebied (: nieuwe zuidelijk gelegen open afritten van de E314 ter plaatse van het huidig open afrittencomplex nr. 18 ‘Herent’ én de N26 Nieuwe Mechelsesteenweg tussen de kruising met de E314 en de R23 Den Boschsingel te Leuven) en de omliggende zone. De omliggende zone bepaald de reikwijdte van het studiegebied en strekt zich minstens uit de tot de hindercontour die de punten verbindt met een belasting gelijk aan de richtwaarden van het ontwerp KB dd. 10/7/91 opgesteld door het Ministerie van Volksgezondheid en Leefmilieu dat grens- en richtwaarden beschrijft voor ondermeer geluidsimmissie van wegverkeer.

11.6.2


Het doel is na te gaan in hoeverre de milieukwaliteit (omgevingsgeluid) in de huidige omgeving beter of slechter is dan de leefbaarheidscriteria met betrekking tot geluid (Vlarem II en Ontwerp KB dd. 10/7/91 mbt criteria voor verkeersgeluid). De milieukwaliteit wordt bepaald aan de hand van op steekproefbasis bemonsteren van het omgevingsgeluid (geluidsmetingen). De geluidsmetingen zijn een maat voor de heersende geluidsbelasting veroorzaakt door de diverse bronnen zoals verkeer (spoor, weg en vliegtuig), recreatieve-, industriële en woonactiviteiten. Voor de inventarisatie van het geluidsklimaat rondom het geplande plan wordt voorgesteld om geluidsmetingen uit te voeren aan een aantal bewoonde gebouwen te Leuven met potentiële mogelijkheid tot geluidshinder als gevolg van de realisatie van het project. De woningen zijn gelegen ten zuidwesten en ten oosten van het verkeersproject. Bij voorkeur wordt er geopteerd voor 3 meetplaatsen oordeelkundig verspreid rond het plangebied: •

Bewoond gebouw langs de Kareelveld, ten westen van de N26 Nieuwe Mechelsesteenweg en ten noorden van de R23 Den Boschsingel– gelegen in een woongebied volgens het gewestplan

•

Bewoond gebouw langs de ‘s Hertogenlaan, ten westen van de N26 Nieuwe Mechelsesteenweg en ten noorden van de R23 Den Boschsingel– gelegen in een woongebied volgens het gewestplan

•

Bewoond gebouw langs de Mechelsesteenweg, ten oosten van de N26 Nieuwe Mechelsesteenweg en ten noorden van de R23 Den Boschsingel– gelegen in een woongebied volgens het gewestplan

TECHNUM NV

43-60440


101

Op onderstaande orthofoto wordt een indicatie gegeven van de ligging van de meetpunten:

Meetpunt Mechelsesteenweg

Meetpunt Kareelveld

Meetpunt ‘s-Hertogenlaan

De locaties worden zodanig gekozen dat een representatief beeld ontstaat van de bestaande geluidsbelasting aan woningen nabij de toekomstige herinrichtingen. De exacte locaties worden bepaald in onderling overleg met de dienst Mer van de Vlaamse Overheid. Voorgesteld wordt om op elke meetplaats minstens gedurende 7 volledige dagen (1 week) en onder representatieve weersomstandigheden statistische geluidsmetingen uit te voeren. Onder representatieve weers¬omstandigheden wordt geen neerslag en voldoende lage windsnelheid verstaan. De meethoogte wordt op 4 m gekozen zodat steeds de meest representatieve geluidsoverdracht in beschouwing wordt genomen. De meethoogte is eveneens overeenkomstig met de EU-richtlijnen 2002/49/EG inzake de evaluatie en de beheersing van omgevingslawaai. De meetresultaten worden getoetst aan de leefbaarheidscriteria met betrekking tot geluid (Vlarem II – milieukwaliteitsnormen (bijlage 2.2.1.). Voor meetpunten wordt het omgevingsgeluid nl. hoofdzakelijk bepaald door de geluidsemissie van het wegverkeer. Voor dergelijke meetpunten wordt de ernst van de geluidsemmissie die voor het project toelaatbaar is van het wegverkeer eveneens getoetst aan de criteria voor verkeersgeluid (Ontwerp KB dd. 10/7/91). De meetresultaten geven aan in welke mate de actuele geluidsbelasting reeds conform is aan de richtwaarden en welke geluidsbijdrage t.g.v. het te realiseren plan toelaatbaar is teneinde (bijkomende) geluidshinder te voorkomen.

TECHNUM NV

43-60440


11.6.3

102


In de effectbeschrijving wordt er een onderscheid gemaakt in de verstoring die optreedt ten gevolge van de primaire werkzaamheden, nl infrastructuurwerken (grondwerken open afritten) en verstoring die optreedt ten gevolge van de verkeersafwikkeling op de vernieuwde infrastructuur (vernieuwde open afrittencomplex 18 ‘Herent’ én de N26 Nieuwe Mechelsesteenweg tussen de kruising met de E314 en de R23 Den Boschsingel). 11.6.3.1 Aanlegfase In de aanlegfase wordt de geluidsemissie naar de omgeving voornamelijk bepaald door de aanwezigheid van zware vrachtwagens (+ werfverkeer) en zware werktuigen aan het Kareelveld. De belangrijkste werktuigen betreffen ondemeer grondverzetwerktuigen. De geluidsimpact van volgende elementen wordt onderzocht : •

het bouwrijp maken van de open afritten en de aanleg van nieuwe wegen (bouwmachines);

•

werfverkeer m.b.t. de vernoemde werken.

Voor de berekening van de specifieke geluidsbijdrage tijdens de aanlegfase wordt uitgegaan van een geluidsinventarisatie van alle relevante geluidsbronnen die zich zullen situeren in de projectzone en op de werfwegen. Voor het berekenen van de geluidshinder van de geluidsbronnen op het terrein tijdens de aanlegfase wordt uitgegaan van type-waarden voor gebruikelijke bronnen (literatuurgegevens aan vergelijkbare situaties). Hierbij wordt rekening gehouden met het type en aantal materieel dat ingezet zal worden. De effecten worden begroot in functie van de duur en ernst van het effect. Als relevante beoordelingsfactor wordt gebruik gemaakt van: •

de grootte van de bouwwerken (m3 of tonnage aan te voeren materialen en omvang van de werktuigen);

•

de grootte van de grondwerken (m3 of tonnage af te voeren materialen).

Op basis van projectkenmerken wordt de verspreiding in tijd en ruimte beschreven voor de afzonderlijke deelwerkzaamheden. Deelwerkzaamheden die niet gelijktijdig worden uitgevoerd worden afzonderlijk begroot. Indien nodig worden cumulatieve effecten tussen deelwerkzaamheden besproken. De rekenresultaten worden getoetst aan de milieukwaliteitsnormen van Vlarem II en vergeleken met de bestaande geluidsbelasting (cf. meetresultaten geluidsmetingen). 11.6.3.2 Gebruiksfase van het geplande project (bijdrage wegverkeersgeluid) Het vooropgesteld uitvoeringsplan, open afritten ten zuidwesten van de kruising E314/N26, zorgt voor een landschappelijke bezorgdheid. Om landschappelijke redenen (visie) wordt een uitvoeringsvariant met insnijding van de open afritten als alternatief bestudeerd Tijdens de gebruiksfase van de nieuwe infrastructuur kan de huidige geluidsimmissie bij de nabijgelegen woningen wijzigen. Het milieu-effect van de verkeersafwikkeling vanaf het verlegde open afrittencomplex E314 nr. 18 ‘Herent’ en op de N26 Nieuwe Mechelsesteenweg tussen de kruising met de E314 en de R23 Den Boschsingel, zal worden onderzocht. Voor de berekening van de te verwachten geluidshinder wordt uitgegaan van een numeriek berekeningsmodel. Het berekeningsmodel steunt op de Nederlandse Standaard Rekenmethode II zoals beschreven in de handleiding “Reken- en meetvoorschrift wegverkeerslawaai 2002”.

TECHNUM NV

43-60440


103

Dit model houdt rekening met de volgende parameters: •

het geometrisch profiel van de weginfrastructuur en de natuurlijke omgeving binnen het studiegebied;

•

intensiteiten, snelheden en samenstelling van de verkeersstroom op E314, de verschillende rijstroken van de N26 en op het open afrittencomplex nr. 18 ‘Herent’;

•

afscherming en reflecties van objecten (eerste lijnsbebouwing tot het wegenisproject);

•

akoestische eigenschappen van het bodemgebied (wegdek, vegetatiestroken, enz.) in het studiegebied;

•

demping door geometrische uitbreiding en luchtabsorptie.

Voor de voorspelling van de toekomstige geluidsimmissie door wegverkeer wordt gebruik gemaakt van de gegevens uit de prognoseberekeningen van het provinciaal verkeersmodel. Op een raster met ontvangstpunten wordt de geluidsimmissie berekend en visueel voorgesteld in vorm van een kaart waarop de LAeq-contouren (voor elke beoordelingsperiode dag/avond/nacht) worden aangebracht. De LAeq-contouren strekken zich minstens uit tot de contour die de punten verbindt met geluidsbelasting gelijk aan de richtwaarde van het ontwerp KB dd. 10/7/91. Naast LAeq-contouren wordt in discrete punten de huidige geluidsbijdrage aan verkeersgeluid berekend. Deze punten vallen minstens samen met de meetpunten en geven inzicht in de geluidsbijdrage aan toekomstig verkeersgeluid in het omgevingsgeluid. Het effect van de mobiliteitswijziging op het huidig verkeerslawaai wordt bepaald door vergelijking van het huidig verkeerslawaai (bestaande toestand) met het verwachte verkeerslawaai tijdens de gebruiksfase van het geplande project. De ernst van de geluidsimpact als gevolg van het toekomstig wegverkeer wordt getoetst aan de criteria voor verkeersgeluid (Ontwerp KB dd. 10/7/91). 11.6.3.3 Toetsingscriteria 11.6.3.3.1 Milieukwaliteitsnormen Vlarem II omtrent omgevingsgeluid In de Vlarem II-wetgeving werden milieukwaliteitsnormen opgenomen ter beoordeling van de leefkwaliteit op een gegeven plaats. De milieukwaliteit wordt onderzocht overeenkomstig art. 1 van bijlage 4.5.1 van Vlarem II waarbij de beoordelingsparameter wordt getoetst aan de milieukwaliteitsnormen van bijlage 2.2.1. van Vlarem II. De milieukwaliteitsnormen zijn richtwaarden die werden opgesteld om de leefkwaliteit voor het betreffende gebied te verzekeren. Deze toetsing geeft een indicatie of de milieukwaliteitsnorm reeds wordt over-/onderschreden als gevolg van omgevingsgeluiden (industrie, woonactiviteiten, verkeer, enz). 11.6.3.3.2 Toetsingscriteria omtrent wegverkeerslawaai In Vlaanderen bestaat er vooralsnog geen wetgeving of normering omtrent verkeerslawaai hetgeen de beoordeling van de effecten bemoeilijkt. In het kader van het onderzoek wordt gewerkt overeenkomstig het Besluit van de Vlaamse Regering inzake de evaluatie en de beheersing van het omgevingslawaai d.d. 22/07/05 (BS 31/08/05) . Hierin wordt omgevingslawaai gedefinieerd als schadelijk of ongewenst geluid uitgedrukt in Lden en Lnight. Wat schadelijk of ongewenst geluid is moet nog worden vastgelegd. Er zijn dus voor Vlaanderen nog geen normen of grenswaarden voor Lden en Lnight. Om toch de ernst van de effecten te kunnen beoordelen worden in het kader van het onderzoek richtwaarden voorgesteld voor verkeerslawaai op basis van bestaande ontwerpwettekst KB van 1991, opgesteld door het Ministerie van Volksgezondheid en Leefmilieu, waarin richtwaarden zijn opgelegd voor het geluid specifiek afkomstig van wegverkeer.

TECHNUM NV

43-60440


104

Tabel 11-16 Beoordelingscriteria voor de discipline Geluid Effectgroep

Criterium

Meeteenheid

Methodiek

Geluidshinder voor omwonenden tijdens de aanleg

Aantal inwoners binnen de hinderafstand volgens Vlarem II

Kwantitatief (aantal)

Gebruikte machines en technieken bij aanleg, werftransport, gebouwenlayer, NIS

Geluidshinder voor omwonenden tijdens gebruik van de nieuwe infrastructuur

Aantal inwoners binnen de hinderafstand voor wegverkeersgeluid

Kwantitatief (aantal)

Verkeersintensiteiten, aard en snelheden, gebouwenlayer, hoogteligging, locaties schermen en bermen, NIS

11.6.4

Significantiekader

Geluidshinder is een subjectieve ervaring van mensen waarbij ze geluid of lawaai hinderlijk vinden. Geluid is een belangrijk element in de leefomgeving van mensen. Het heeft een signaalfunctie en is vaak sfeerbepalend. Het kan echter ook zo hard zijn, dat het hinderlijk wordt. In Vlaanderen zijn er, door het bepalen van normen, afspraken gemaakt over wat acceptabele geluidsniveaus zijn en wat niet. Deze normen zijn voor een aantal belangrijke bronnen of groepen van bronnen vastgelegd in de wet of ontwerp-KB. De doelstelling is gericht op menselijke receptoren. Het uitgangspunt is dat de geluidsverstoring aan nabije woningen gelegen langs de nieuwe infrastructuur, bij uitvoering van het geplande project maximaal wordt beperkt (: dosiseffectrelatie). De huidige ‘leefbaarheid’ met betrekking tot de deelbijdrage van het wegverkeersgeluid tot het totale geluidsklimaat aan de nabije woningen tot de infrastructuurswijziging wordt bepaald volgens criteria voor verkeersgeluid (Ontwerp KB dd. 10/7/91 voor wegverkeerslawaai) waarin enerzijds maximale waarden werden opgenomen ter bescherming van de bevolking tegen overmatige geluidshinder en anderzijds richtwaarden teneinde de bevolking een voldoeninggevend akoestisch leefmilieu te bieden. Het effect van de mobiliteitswijziging op het huidig verkeersgeluid wordt bepaald door vergelijking van de bestaande toestand met het verwachte verkeersgeluid tijdens de gebruiksfase van het geplande project. Een voorstel van algemeen beoordelingskader dat gebruikt kan worden is aan de hand van een 4delige beoordelingsschaal waarbij de significantie van de negatieve effecten (scores) als volgt wordt uitgedrukt: Tabel 11-17 Beoordelingskader voor de discipline Geluid Effectbeoordeling wegverkeersgeluid vlgs ontwerp KB dd. 10/7/91

hinderkwalificatie

Onderschrijding van de richtwaarde of overschrijdig tot 1 dB

geen/verwaarloosbaar effect (score 0)

Overschrijding van de richtwaarde met 1 tot 3 dB

negatief gering significant effect (score -1)

Overschrijding van de richtwaarde met 3 tot 5 dB

negatief matig significant effect (score -2)

Overschrijding van de richtwaarde met meer dan 5 dB

negatief sterk significant effect (score -3)

TECHNUM NV

43-60440


11.6.5

105


In de gebieden waar in de aanleg- of gebruiksfase een overschrijding van de richtwaarde wordt verwacht, worden milderende maatregelen voorgesteld. Deze maatregelen kunnen zowel betrekking hebben op de bron (o.a. wegdekbekleding, snelheid), de overdrachtsweg (schermen en aarden wallen) als de ontvanger (gevelisolatie). De voorkeur gaat uit naar maatregelen aan de bron. Indien deze maatregel onvoldoende milderend werkt wordt het effect van een geluidsscherm of aarden wal, al dan niet gecombineerd met een geluidsarm wegdekbekleding bestudeerd. Met betrekking tot de bepaling van de plaats en dimensies (lengte en hoogte) van eventueel noodzakelijke schermen (absorberende en reflecterende) wordt volgende methodiek toegepast: •

In bebouwde gebieden wordt de te verwachten specifieke geluidshinder (LAeq-contouren + LAeq-niveaus in voormelde meetpunten) berekend van de weginfrastructuur + maatregelen d.m.v. een simulatiemodel;

•

De resultaten worden getoetst aan de voorgestelde richtwaarden;

•

Eventueel worden bijkomende milderende maatregelen voorgesteld (hogere schermen of aarden wallen, gevelisolatie) aan die woningen waar niet aan de richtwaarden wordt voldaan.

11.6.6 Interdisciplinaire gegevensoverdracht De gegevens van de discipline “Geluid en trillingen” zullen als input worden aangewend door de discipline “fauna en flora”. Hiertoe zal het nodige cijfermateriaal (voornamelijk van belang zijn gegevens met betrekking tot de geluidsverstoring in faunistisch belangrijke gebieden) in kaart worden gebracht en worden aangeleverd. Het betreft gegevens met betrekking tot de huidige en geplande situatie.

TECHNUM NV

43-60440


106

11.7 DISCIPLINE FAUNA & FLORA 11.7.1


Het studiegebied bestaat uit het volledige plangebied uitgebreid met zones met een eventuele belangrijke natuurwaarde die gevoelig zijn voor rustverstoring. Het studiegebied kan variëren per effectgroep. Ecotoopverlies is meestal te situeren in het plangebied, ten gevolge van rechtstreeks ruimtebeslag. Rustverstoring van (avi)fauna door geluidsproductie zal echter in een groter gebied dan het plangebied optreden en verdroging of vernatting van vegetaties zal bepaald worden door het invloedsgebied van de bemaling of de wijzigingen in de afvoer van het oppervlaktewater.

11.7.2


De rapportering over de referentiesituatie wordt maximaal gericht op die kenmerken van het biotisch milieu waarvoor een wijziging verwacht wordt. De huidige biologische toestand van het plangebied zal beschreven en gewaardeerd worden. Hiervoor worden bestaande gegevens verzameld over de soortenrijkdom in de streek. Bij deze beschrijving van de huidige situatie komt hetvolgende aan bod: Analyse van de aanwezige vegetaties en diersoorten q

een beschrijving en evaluatie van de globale ecologische structuur van het hele studiegebied, met specifieke aandacht voor de ecotopen van de door de inrichting beïnvloedde waardevolle gebieden (binnen het plangebied situeren zich geen natuurgebieden, natuurreservaten, habitat- en vogelrichtlijngebieden, VEN-gebieden of ecologisch waardevolle agrarische gebieden op het gewestplan).

q

een beschrijving en evaluatie van de ecotooptypologie met aanduiding van kensoorten, in de hoger vermelde gebieden en eventueel in beperkte mate op plaatsen waar de inrichting, indien relevant, rechtstreeks zeer waardevolle fauna of flora-elementen schaadt. Dit gebeurt aan de hand van de biologische waarderingskaart en bestaande inventarisatiegegevens, aangevuld en genuanceerd met gegevens uit gericht terreinwerk, op basis waarvan een gedeeltelijk geactualiseerde biologische waarderingskaart wordt opgesteld volgens de richtlijnen en principes van het INBO.

q

vaststellen van eventuele landschapsecologische relaties tussen de ecotopen onderling;

q

lokalisatie van bestaande barrières of hinderbronnen (verkeerswegen, watervervuiling);

q

nagaan van eventuele plannen van openbare besturen of ook van verenigingen m.b.t. het behoud, beheer of ontwikkeling van natuurwaarden van de doorsneden gebieden (wegbermbeheer, structuurplanopties, VEN, enz, … ).

q

Voor het onderdeel fauna wordt geen gerichte inventarisatie uitgevoerd, de belangrijke zoogdieren, vogelsoorten, amfibie-, reptielsoorten,… worden besproken op basis van literatuurgegevens en aan de hand van een gerichte bevraging bij natuurbeheerders, natuurverenigingen, gebiedskenners,… . Toevallige waarnemingen en vaststellingen van de deskundigen tijdens terreinbezoeken worden eveneens genoteerd en in rekening gebracht.

Beoordeling van de aanwezige natuurwaarden naar kwetsbaarheid Er wordt een evaluatie gemaakt van de waarde en de kwetsbaarheid van de aanwezige natuur aan de hand van: q

zeldzaamheid, diversiteit van de voorkomende soorten;

q

gevoeligheden voor standplaatswijzigingen;

q

grondwaterafhankelijkheid van de floristische elementen;

TECHNUM NV

43-60440


q

verstoringsgevoeligheid van fauna;

q

graad van menselijke beïnvloeding op de ecotopen (natuurlijkheid);

q

mogelijkheden tot vervanging, etc.

107

Hiertoe worden onder andere algemeen aanvaarde lijsten en tabellen geraadpleegd. Voorbeelden hiervan zijn de Rode Lijsten, zeldzaamheden van plantensoorten volgens Stieperaere en Franssen en/of Delanghe, grondwaterafhankelijkheid van BWK-eenheden volgens Heyrman, Ellenbergindicatorgetallen, etc. De waardeanalyse van de ecotopen is een gecombineerde waardeanalyse van een waardering van de vegetatie en een waardering van de fauna. Voor de vegetatie worden de waarderingsklassen van de (geactualiseerde) biologische waarderingskaart gebruikt. Deze worden direct afgeleid van het voorkomende vegetatietype. Een waarde-analyse van de fauna wordt afgeleid van de verspreidingsgegevens van goed geïnventariseerde rode-lijstsoorten. Verspreidingsgegevens kunnen via Natuurpunt of het Instituut voor Natuurbehoud bekomen worden. Verder kan gebruik gemaakt worden van de Kwetsbaarheidskaarten voor fauna en flora (AMINAL Dienst Mer, 2001, i.s.m. Aeolus en Lisec) eventueel aangevuld na terreinbezoek.

11.7.3


De impact van de verschillende ingrepen op de ecologisch waardevolle of potentieel waardevolle zones van het studiegebied wordt nagegaan. Mogelijke effecten op de globale ecologische structuur en de aantasting van de biotopen worden onderzocht. Er wordt een onderscheid gemaakt in effecten die optreden tijdens de aanlegfase en de gebruiksfase, rechtstreekse en onrechtstreekse effecten en effecten van tijdelijke of permanente aard. Permanente effecten kunnen zijn het biotoopverlies ten gevolge van de inrichting van het terrein of het stockeren van de mogelijk uit te graven grond. Tijdelijke effecten zijn bijvoorbeeld het instellen van een tijdelijke bemaling, het tijdelijk verwijderen van vegetatie voor werfzones of werfwegen. Ook eenmalige ingrepen in kwetsbare ecotopen kunnen permanente gevolgen hebben. Bodemverstoring en wijzigingen in waterhuishouding en waterkwaliteit worden vertaald naar invloeden op vegetaties en verder naar de impact op populaties van vogels of andere diersoorten. Volgende effectgroepen, die wijzigingen in de vegetatie of soortensamenstelling van flora en fauna kunnen veroorzaken, worden onderscheiden : q

direct eco-, biotoopverlies door ruimte-inname (bouwdok, berging van uitgegraven grond, werfzone);

q

eco-, biotoopwijzigingen door wijzigingen in de waterhuishouding of –kwaliteit (bemaling, wijziging grachtensysteem);

q

rustverstoring door geluids- en trillingshinder (machines en vrachtwagentransporten);

q

versnippering, barrièrewerking en het doorbreken van de ecologische netwerkstructuur (aanleg van werfwegen, bouwdok, berging van grond).

Voor de bepaling van de mogelijke effecten op de fauna en flora (effectvoorspelling) worden een aantal criteria gehanteerd. Per criterium wordt een bepaalde methodiek toegepast. Een overzicht van de mogelijke effecten, criteria, toe te passen methodologie en effectuitdrukking wordt weergegeven in onderstaande tabel.

TECHNUM NV

43-60440


108

Tabel 11-18 Beoordeling effecten discipline fauna en flora Effect

Subeffect

Criterium

Methodiek

Eenheid

Direct natuurverlies

Direct habitatverlies

Oppervlakte (potentieel) waardevol gebied dat verloren gaat

Berekening oppervlakte via GIS overlay plangebied met (geactualiseerde) biologische waarderingskaart en beschermde gebieden

m², ha

Direct soortverlies

Aantal soorten/broedparen/individuen die verloren gaan

Berekening oppervlakte via GIS overlay plangebied met densiteitenkaart (op basis van telgegevens van soortspecialisten)

aantal soorten/broedparen/ individuen

Indirect eco- en biotoopwijziging

Verstoring vegetaties via wijziging in waterhuishouding (verdroging/vernatting)

Oppervlakte verstoord potentieel kwetsbaar gebied

Overlay zone waar verdroging/vernatting verwacht wordt (input uit discipline water) met kaart met kwetsbare vegetaties

m², ha

Rustverstoring

Verstoring fauna door geluid

Oppervlakte verstoringsgevoelig gebied dat zal beïnvloed worden, aantal kwetsbare soorten of individuen

Overlay plangebied met kwetsbaarheidskaart (input uit geluidsstudie en uit telgegevens van soortspecialisten)...

m², ha, aantal soorten of individuen

Versnippering en barrièrewerking

Doorbreken relaties

Aantal relaties die doorbroken worden, mate van verstoring

Kwalitatieve bespreking (expertenoordeel) op basis van landschapsecologische relaties

-

11.7.4

Significantiekader

Voor de discipline “Fauna en flora”, wordt een globaal beoordelingskader opgesteld, waarbij een toetsingskader van -3 tot +3 wordt gebruikt, om de actuele en ook toekomstige impact te beoordelen. Een significantiebeoordeling is echter gebiedsafhankelijk, sterk gerelatereerd met de kenmerken van het effect (duur, invloedssfeer, intensiteit, omkeerbaarheid, herstelbaarheid… ) en soms afhankelijk publieke aanvaardbaarheid. Hierdoor is het mogelijk dat op basis van de informatie die bij opmaak van het MER bekomen wordt, een meer gedetailleerd, concreter en betrouwbaarder kader zal worden opgesteld. Een algemeen beoordelingskader voor deze discipline wordt als volgt voorgesteld:

TECHNUM NV

43-60440


109

Tabel 11-19 Significantiekader voor de discipline “Fauna en flora” Kwetsbaarheid

Omvang

Duur van de impact

Score -3

Score -3

Score -3

•

Verstoring van bijzondere beschermingszones met een hoge natuurwaarde (natuurgebieden, Natura 2000, VEN… )

•

•

•

De uitvoering van het plan zorgt voor permanente schade aan zeldzame ecosystemen en soorten/populaties

Voortbestaan van biotopen, bepaalde soorten of populaties wordt ten gevolge van de realisatie van het plan bedreigd op regionale schaal, ruim buiten het plangebied

•

De verbinding tussen biotopen wordt volledig vernietigd waardoor geen uitwisseling meer mogelijk is

•

Biotoopwijzigingen manifesteren zich tot ver buiten het plangebied

Permanent verlies ecosystemen en diversiteit

Score -2

Score -2

Score -2

•

Verstoring van gebieden met een potentiële beschermingswaarde, wijziging in lokale diversiteit

•

•

•

De uitvoering van het plan zorgt voor omkeerbare schade aan het ecosysteem en soorten/populaties

De realisatie van het plan kan op lokaal niveau een impact hebben op biotopen, bepaalde soorten of populaties. Op regionaal niveau blijft het ecologisch netwerk ongeschonden

•

De verbinding tussen biotopen wordt niet volledig vernietigd waardoor nog steeds uitwisseling mogelijk is

aan

Tijdelijke vermindering van natuurwaarde. Biotoopverlies en – wijziging zijn omkeerbaar in de tijd

Score -1

Score -1

Score -1

•

Verstoring van gedegradeerde gebieden met weinig natuurbehoudswaarde

•

•

•

Geringe verandering in het voorkomen van soorten of diversiteit en geen belangrijke of meetbare schade aan het ecosysteem en soorten/populaties

Een eventuele impact op biotopen, bepaalde soorten of populaties blijft beperkt tot binnen de grenzen van het plangebied. Een beperkte impact op microschaal is niet uit te sluiten, maar de lokale en regionale natuurwaarden blijven intact

•

De verbinding tussen biotopen wordt nauwelijks of niet vernietigd, waardoor uitwisseling steeds mogelijk blijft

Snel omkeerbaar, zeer tijdelijk effect op de aanwezige natuurwaarden tijdens aanleg. Korter dan projectduur

Eventueel positieve effecten worden op een vergelijkbare wijze beoordeeld. De significantie wordt bepaald aan de hand van een sommatie van de beoordeling voor de criteria “kwetsbaarheid”, “omvang” en “duur” en vervolgens werd rekening gehouden met een vermenigvuldigingsfactor voor de “waarschijnlijkheid” van de impact; q

Grote waarschijnlijkheid: 1 of meer keer per jaar, aantasting is zeker (x 1)

q

Gemiddelde waarschijnlijkheid: eens in de 1-10 jaren, aantasting is mogelijk (x 0,75)

q

Lage waarschijnlijkheid: minder dan één keer per 10 jaren, aantasting is mogelijk maar onwaarschijnlijk (x 0,25)

TECHNUM NV

43-60440


110

De eindscore voor toetsing van de effecten ten opzichte van de referentiesituatie gebeurt aan de hand van een 7-delige beoordelingsschaal;

11.7.5

8 tot 9 punten

-3/+3

negatief/positief sterk effect

6 tot 7 punten

-2/+2

negatief/positief matig effect

3 tot 5 punten

-1/+1

negatief/positief gering effect

0 tot 2 punten

0

geen/verwaarloosbaar effect


Om negatieve effecten te milderen, worden voorstellen gedaan om de tijdelijke en permanente impact op fauna en flora te beperken. Deze voorstellen worden besproken met de initiatiefnemer op hun technische uitvoerbaarheid. Bij het opstellen van het MER zullen de ecologische kwaliteiten gedefinieerd worden waardoor in overleg met het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) eventuele milderende maatregelen duidelijk bepaald kunnen worden.

11.7.6 Interdisciplinaire gegevensoverdracht De gegevens van de discipline “Fauna en flora” zullen als input worden aangewend door de disciplines “Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie” en “Mens-ruimtelijke aspecten”. Hiertoe zullen de nodige gegevens (voornamelijk van belang zijn de situering van de verschillende vegetatietypen naar perceptie en beleving toe) in kaart worden gebracht en worden aangeleverd. Het betreft gegevens met betrekking tot de huidige en geplande situatie.

TECHNUM NV

43-60440


111

11.8 DISCIPLINE LANDSCHAP, BOUWKUNDIG ERFGOED EN ARCHEOLOGIE 11.8.1


Voor de discipline “Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie” wordt het studiegebied niet uitsluitend bepaald door de contouren van het plangebied waarbinnen de herinrichting van de weg en aanleg van de nieuwe open afrit zal gebeuren. Het studiegebied kan variëren per effectgroep. Verstoring van het archeologisch erfgoed is bijvoorbeeld meestal te situeren binnen het plangebied, ten gevolge van rechtstreekse verstoring. De visuele impact van het te realiseren plan zal echter in een ruimer gebied optreden. Hierbij wordt tevens nagegaan wat de (visuele) impact is op de eventueel nabij gelegen aandachtsgebieden en beschermingen. Het studiegebied zal bijgevolg grotendeels bepaald worden door de zone waar een visuele impact ten gevolg van het te realiseren plan verwacht kan worden.

11.8.2


Voor de beschrijving van de referentiesituatie voor de discipline “Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie”, vormt de huidige situatie meestal het uitgangspunt voor de rapportage. De bestaande situatie wordt beschreven, in zoverre van belang bij de voorspelling van de milieueffecten door de herinrichting van de N26 en aanleg van een nieuwe open afrit naar de E314. Het beschrijven van de referentiesituatie omvat een voorstelling van het landschap, een analyse van de erfgoedwaarde en een beschrijving van de perceptieve kenmerken. Aan deze beschrijving dient echter een grondige inventarisatie van het studiegebied, op basis van terreininventarisaties, een analyse van bestaand kaarten fotomateriaal en een analyse van de nodige (historische) naslagwerken… vooraf te gaan. Volgende informatiebronnen worden gehanteerd: q

Terreinbezoeken;

q

de lijst met beschermde monumenten, landschappen en dorpsgezichten;

q

de Centrale Archeologische Inventaris en bevraging van het Agentschap R-O, Onroerend erfgoed;

q

de landschapsatlas;

q

inventaris van waardevol bouwkundig erfgoed;

q

de landschapskenmerkenkaart;

q

de bodemkaart; hydrografische atlas van de waterlopen;

q

het reliëf, de kartering van het fysisch systeem;

q

de indeling van de traditionele landschappen in Vlaanderen;

q

historiek van het landschap door onderzoek en vergelijking van historische kaarten en fotomateriaal : o

de Ferraris-kaarten (1770-1777);

o

Ph. Vandermaelen-kaarten (1846-1854);

o

kaarten van het Dépôt de la Guerre (1869-1885);

o

de topografische kaarten van het Militair Geografisch Instituut (1930-1939);

o

de topografische kaarten van het Nationaal Geografisch Instituut (2001);

o

orthofoto’s.

TECHNUM NV

43-60440


112

In de referentiesituatie wordt een bespreking van het landschap als volgt opgebouwd: q

De algemene landschapsbeschrijving omvat een algemene geografische situering en een landschapskartering (zowel inhoudelijk als een landschapsbeeldkartering) op verschillende schaalniveaus (macro, meso, micro).

q

Het in kaart brengen, beschrijven en analyseren van de verschillende erfgoedwaarden: op niveau van het landschap, het bouwkundig erfgoed en het archeologisch erfgoed.

q

11.8.3

o

De beschrijving van de erfgoedwaarde van het landschap gebeurt op basis van de nog aanwezige erfgoedelementen (zowel geopatrimonium als cultuurhistorische relicten). Vlak-, lijnen puntrelicten kunnen worden onderscheiden.

o

De beschrijving van het bouwkundig erfgoed gebeurt op basis van literatuurgegevens (onder andere Inventaris van het Bouwkundig Erfgoed in Vlaanderen), geactualiseerd en aangevuld met eigen terreingegevens. Hierdoor wordt een zicht bekomen over de waarde die het bouwkundig erfgoed vertegenwoordigt.

o

Wat betreft het archeologisch erfgoed wordt in de referentiesituatie eerst een inventaris gegeven van de gekende archeologische waarden in het studiegebied. Deze beschrijving vindt plaats door een systematische inventarisatie van informatie uit verschillende bronnen (de Centrale Archeologische Inventaris, informatie van amateur-archeologen en andere lokaal actieve historici, informatie uit lokale databanken en archieven, heemkundige kringen… ). Deze gegevens zijn echter onvolledig, waardoor het van belang is een inschatting te maken van de niet gekende archeologische waarden. De potentiële aanwezigheid van sites wordt bepaald in het geval ernstige negatieve effecten van de ingrepen worden verwacht op eventueel aanwezige archeologische sites. Bepaling gebeurt op basis van modelvorming en gegevensoverdracht uit deeldiscipline bodem.

o

Wat betreft de beschrijving van het archeologisch erfgoed dient bovendien vermeld dat proefsleufonderzoek niet enkel als milderende maatregel kan worden voorgesteld, maar dat -afhankelijk van de realisatie van het plan en het plangebied- een veldonderzoek ook reeds in functie van de beschrijving van de referentiesituatie nodig geacht kan worden.

Naast de beschrijving van het landschap en de erfgoedaspecten van het landschap vormen de perceptieve kenmerken de derde benaderingswijze voor de discipline. Hier worden de perceptieve kenmerken van het studiegebied objectief beschreven en eventueel op kaart voorgesteld. Deze landschapsbeeldkartering kan gebeuren naar schaalkenmerken of naar visuele kenmerken.


De beschrijving van de geplande situatie voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie gebeurt aan de hand van drie effectgroepen, namelijk: q

effectgroep structuur- en relatiewijzigingen;

q

effectgroep verlies erfgoedwaarde;

q

effectgroep wijziging perceptieve kenmerken.

Effectgroep structuur- en relatiewijzigingen Deze effectgroep behandelt de ingrepen die een effect hebben op de structuur en relatie van het landschap. De bespreking is onderverdeeld in volgende aandachtspunten:

TECHNUM NV

43-60440


113

q

verwijderen of verstoren van geomorfologische elementen/ -eenheden en –processen: hierbij worden zowel de directe als indirecte effecten op de kenmerkende, zeldzame of gave geomorfologische elementen behandeld;

q

landschapsecologische verstoring: deze groep wordt slechts kort behandeld omdat deze meer uitgebreid behandeld wordt in de discipline fauna & flora;

q

effecten van functionele versnippering van het actuele gebruik: de versnippering wordt veroorzaakt door de ontwikkeling van het zeehavengebied die het landschap wijzigt. De effecten van deze versnippering worden nagegaan.

Effectgroep verlies erfgoedwaarde Voor de beschrijving wordt een opdeling gemaakt op basis van het al dan niet bekend zijn van de onderzochte erfgoedwaarde: q

voorspelling van de effecten op gekende erfgoedelementen: dit impliceert het inschatten van het mogelijke waardeverlies;

q

voorspelling van de effecten van potentiële, maar niet gekend of niet bestudeerde erfgoedelementen: dit impliceert het inschatten van het mogelijke waardeverlies.

Door het verschil in beschikbare methodes wordt onderscheid gemaakt tussen landschap, bouwkundig erfgoed, archeologie en andere erfgoedwaarden. Effectgroep wijziging perceptieve kenmerken De methoden die gebruikt worden voor de analyse van de geplande situatie kunnen onderscheiden worden in de volgende groepen: q

q

Methoden waarmee de ruimtelijke aantasting van landschapselementen en landschappelijke structuren beoordeeld worden. Bij deze methoden ligt er een zekere nadruk op de ruimtelijke effecten van de ingreep. Binnen deze beoordelingsmethoden kunnen methoden onderscheiden worden die de nadruk leggen op: o

Bepalen van de absolute visueel-ruimtelijke effecten: verwijderen of toevoegen van landschapselementen

o

Bepalen van de visuele kwetsbaarheid van het landschap en de inpasbaarheid van ingrepen in het landschap

o

Bepalen van de veranderingen in de schaalkenmerken van het landschap

Methoden waarmee de zichtbaarheid van ingrepen kan beoordeeld worden: o

Bepalen van de visuele invloedssfeer van ingrepen

11.8.3.1 Beoordelingscriteria voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie Op basis van bovenstaande beschrijving aan de hand van effectgroepen zijn er verschillende beoordelingscriteria mogelijk per effectgroep. Per effectgroep zijn er aldus één of meerdere criteria geselecteerd die mogelijk beïnvloed worden. Om het effect op dit criterium te weten is het noodzakelijk een bepaalde methodiek te volgen die op voorhand is vastgelegd. De voorgestelde methodieken zullen aldus de basis van het onderzoek vormen naar een impact op de effectgroep.

TECHNUM NV

43-60440


114

Tabel 11-20 Beoordelingscriteria voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie Effecten

Criterium

Methodiek

Structuur- en relatiewijzigingen

Aangetaste oppervlakte, lengte van doorsnijding of aantal doorsneden eenheden of bekomen snippers

Berekening oppervlakte/lengte/aantal via GIS overlay plangebied met landschapsstructuurkaart.

Verdwijnen en verstoren historisch-geografische elementen en structuren

Kwalitatieve benadering

Verlies erfgoedwaarde

Landschap

Bouwkundig erfgoed

Archeologie

Wijziging perceptieve kenmerken

Vernietiging, beïnvloeding ensemblewaarde, beïnvloeding context.

q

Kwalitatieve benadering: grondige analyse (terreinbezoek, literatuur, historische kaarten, foto’s… ) en expertenoordeel

q

Effecten via grondwater, bodem, lucht, trillingen, licht… .

q

Mogelijk kwantitatieve evaluatie op basis van input uit andere disciplines

Fysieke aantasting door vergraving, bodemtechnische ingrepen, verandering van de grondwaterstand

Bepalen van het aantal absolute visueel-ruimtelijke effecten: verwijderen of toevoegen van landschapselementen

Bepalen van veranderingen in de schaal van het landschap Bepalen van de zichtbaarheid van ingrepen

m², m of aantal

-

q

Inpasbaarheid van de ingrepen in het landschap

11.8.4

Eenheid

Voornamelijk uitgaande van een kwalitatieve analyse (CAI, literatuur, historische kaarten… ) kan een uitspraak gedaan worden over eventuele negatieve effecten van de voorgenomen ingreep en de significantie ervan.

-

-

Op basis van plan en grondige terreininventarisatie nagaan welke landschapselementen verdwijnen/worden toegevoegd.

Aantal

Kwalitatieve benadering: expertenoordeel op basis van vooraf gekozen criteria

-

Kwalitatieve benadering: expertenoordeel

-

GIS-analyse voor bepalen van zichtbaarheid ingrepen, nieuwe of te verdwijnen landschapselementen

m

Significantiekader

Voor de discipline “Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie”, wordt een globaal beoordelingskader opgesteld, waarbij een toetsingskader van -3 tot +3 wordt gebruikt, om de actuele en ook toekomstige impact te beoordelen. Een significantiebeoordeling is echter gebiedsafhankelijk, sterk gerelatereerd met de kenmerken van het effect (duur, invloedssfeer, intensiteit, omkeerbaarheid, herstelbaarheid… ) en soms afhankelijk publieke aanvaardbaarheid. Hierdoor is het mogelijk dat op basis van de informatie die bij opmaak van het MER bekomen wordt, een meer gedetailleerd en betrouwbaarder kader zal worden opgesteld.

TECHNUM NV

43-60440


115

Tabel 11-21 Significantiekader voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie Kwetsbaarheid

Ernst en omvang

HOOG

GROOT

Sterk determinerende landschapselementen en landschapskenmerken behorende tot een zeer karakteristiek, onderscheidend landschap. Bijzonder beschermde gebieden die een belangrijke behoudswaarde bezitten (erfgoedlandschappen behoren hier toe). Hoge gevoeligheid voor kleine veranderingen.

Zichtbare, opmerkelijke veranderingen in de landschapselementen en/of landschapskenmerken over een grote oppervlakte – intensieve veranderingen over een beperkte oppervlakte. Effecten van de realisatie van het plan contrasteren zeer sterk met de vorm, schaal en patroon van het landschap. Permanente aantasting, vermindering of vernietiging van de integriteit17 en de landschapskenmerken. Inbreng van negatieve beelddragers waardoor de landschappelijke beeldkwaliteit van grote oppervlakten verloren gaan en/of verlies van sterk positieve visuele relaties.

MATIG

MATIG

Matig determinerende landschapselementen en landschapskenmerken behorende tot een zeer karakteristiek landschap - matig karakteristiek landschap. Landschappen met een potentiële behoudswaarde. Redelijke tolerantie voor veranderingen.

Matige of lokale veranderingen door verlies van een beperkte oppervlakte of het verwijderen van een beperkt aantal landschapselementen. Effecten van de realisatie van het plan contrasteren matig met het landschap, waardoor de integriteit wordt aangetast. De effecten kunnen niet volledig gemitigeerd worden en kunnen cumulatief een ernstig negatief effect veroorzaken. Inbreng van negatieve beelddragers waardoor de landschappelijke beeldkwaliteit van beperkte oppervlakten verloren gaat en/of verlies van matig positieve visuele relaties.

LAAG

KLEIN

Weinig determinerende, eerder onbelangrijke landschapselementen en landschapskenmerken - weinig onderscheidend landschap. Gedegradeerde landschappen met een kleine behoudswaarde. Potentiële tolerantie tegen substantiële veranderingen.

Min of meer onopmerkelijke veranderingen door verlies over een zeer beperkte oppervlakte of het verwijderen van een zeer beperkt aantal landschapselementen. Effecten van de realisatie van het plan passen niet volledig in de vorm, schaal en patroon van het landschap. Inbreng van negatieve beelddragers waardoor de landschappelijke beeldkwaliteit van zeer beperkte oppervlakten verloren gaat en/of verlies van gering positieve visuele relaties.

17

De integriteit van een site is de samenhang tussen de landschapsecologische structuur en functies in het gebied, en die voorwaarde is voor het kunnen dragen en instandhouden van de karakteristieke landschapselementen en/of het complex van landschapselementen, waaraan de site zijn waarde ontleent. Het is hierbij belangrijk om te begrijpen of de effecten van het project zullen leiden tot een verschuiving van de standplaatsvoorwaarden en/of instandhoudingsvoorwaarden, dichter naar- of verwijderd van de standplaats- of instandhoudingsvoorwaarden waarop de integriteit is gebaseerd.

TECHNUM NV

43-60440


Effectbeoordeling

Score

Sterk negatief effect

-3

Matig negatief effect

-2

Licht negatief effect

-1

116

Kwetsbaarheid

Ernst en omvang

HOOG HOOG MATIG HOOG MATIG LAAG MATIG LAAG LAAG

GROOT MATIG GROOT KLEIN MATIG GROOT KLEIN MATIG KLEIN

Wanneer een positieve invloed wordt verwacht dient dezelfde redenering toegepast te worden. De significantiebeoordeling voor de effectgroep “archeologie” zal grotendeels op een kwalitatieve basis gebeuren, in nauw overleg met de betrokken dienst (Agentschap R-O, Onroerend erfgoed).

11.8.5


Indien de realisatie van het plan een belangrijke impact zou hebben op landschapsstructuur, erfgoedwaarde en visuele perceptie worden voor zover mogelijk milderende maatregelen voorgesteld i.f.v. het behoud van de landschapswaarde en het herstel van de landschappelijke kwaliteit van het gebied. Met betrekking tot de bescherming van het archeologisch patrimonium zal het VIOE (Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed) om advies gevraagd worden.

11.8.6 Interdisciplinaire gegevensoverdracht De gegevens van de discipline “landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie” met betrekking tot de visuele impact zullen als input worden aangewend door de discipline “mens-ruimtelijke aspecten”.

TECHNUM NV

43-60440


117

11.9 DISCIPLINE MENS-RUIMTELIJKE ASPECTEN 11.9.1


De afbakening van het studiegebied is afhankelijk van de onderzochte effecten. Voorlopig onderscheiden we twee schalen waarop de realisatie van het plan invloed zal hebben: kerngebied en omgevingsgebied. Een gedeelte van de effecten kan afdoende onderzocht worden binnen de beperkte terreinafbakening van het kerngebied. Andere effecten hebben hun weerslag binnen de veel grotere terreinafbakening die in het omgevingsgebied vervat is. We stellen voor: q Kerngebied: het plangebied. q Omgevingsgebied: volledige zone gesitueerd tussen de ring rond Leuven en de E314, die mogelijk beïnvloed wordt door de uitwerking van het plan. Het kerngebied kan worden opgedeeld in functioneel samenhangende, maar niet altijd aaneengesloten deelgebieden met telkens één bepaalde hoofdfunctie. Hierbij zijn er in principe drie hoofdfuncties te onderscheiden, namelijk landbouw, wonen en infrastructuur. Deze laatste wordt echter onder de discipline mobiliteit behandeld. De uiteindelijke afbakening van het studiegebied kan nog wijzigen, onder meer op basis van verdere inzichten of op basis van wisselwerking met de andere disciplines.

11.9.2


De referentiesituatie zal de bestaande situatie zijn. De beschrijving van de bestaande situatie zal gebruik maken van het beschikbare bronmateriaal (onder andere projectdocumentatie, Gewestplan, BPA, Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan, orthofoto’s, topografische kaarten, kadscan) en zal aangevuld worden met eigen vaststellingen en waarnemingen. Het is mogelijk om de discipline ‘mens – ruimtelijke aspecten’ te benaderen op twee manieren, namelijk: q

Volgens de functionele componenten

q

Volgens het ruimtelijke geheel

Bij deze benadering volgens de functionele componenten wordt een onderscheid gemaakt op basis van de functies wonen, werken, recreatie en communicatie: q

Wonen: in dit deel zal bij de beschrijving van de referentiesituatie een afbakening plaatsvinden van de ruimtelijke eenheden die deze functie bevatten. Deze afgebakende deelsystemen zullen eveneens de basis vormen voor het inschatten van effecten. Doordat er mogelijk onteigeningen plaatsvinden dient nagegaan te worden hoeveel huizen getroffen worden. Verder is het belangrijk de huidige leefkwaliteit te beschrijven zodat nadien een duidelijke afweging gemaakt kan worden van de beïnvloeding van de leefkwaliteit.

TECHNUM NV

43-60440


118

q

Werken: wat betreft de functie werken is in het studiegebied de primaire sector hoofdzakelijk van belang, namelijk door de aanwezigheid van landbouw. Als basis voor het inschatten van de effecten zullen de landbouwsystemen afgebakend worden. Indien er tijdens het verdere onderzoek een invloed blijkt op secundaire en tertiaire sectoren worden deze vanzelfsprekend verder besproken. Deze variabele dient voldoende nauwkeurig uitgewerkt te worden vermits de op-en afrit een deel landbouwgebied inneemt waardoor er minder landbouwoppervlakte beschikbaar is in de omgeving voor de aanwezige landbouwers.

q

Recreatie: doordat recreatie een ruim begrip dekt, wordt een onderscheid gemaakt tussen enerzijds ‘specifieke of infrastructuurgebonden’ en anderzijds ‘secundaire of niet-infrastructuurgebonden’ recreatie. In het plan-MER zal vooral de nadruk liggen op de niet-infrastructuurgebonden recreatie vermits het open-ruimtegebied niet specifiek ontsloten is voor recreanten maar zich er wel toe leent. Het wordt dan ook eerder gebruikt door de bewoners van het deelgebied voor minder langdurige recreatie.

q

Communicatie: deze functie bevat grotendeels infrastructuur en mobiliteit gerelateerde onderwerpen en wordt dan ook onder het voorgaande hoofdstuk behandeld.

De componenten van de ruimtelijke structuur zoals de aanwezige bebouwde gebieden en open ruimtes zullen bij de bespreking verweven worden met deze van de functionele structuur. Dit maakt het mogelijk om op een overzichtelijke en duidelijke manier aan te geven wat de relatie is tussen de aanwezige structuren en functies.

11.9.3


Voor de beschrijving van de geplande situatie worden de vier hoofdfuncties (wonen, werken, recreatie, communicatie) als uitgangspunt genomen. De beschrijving van de effecten zal op verschillende manieren gebeuren: q

Kwantitatief: op basis van de gegevens die zijn verzameld bij de opmaak van de referentiesituatie en de gegevens die beschikbaar zijn van het project is het mogelijk voor bepaalde functies zoals wonen een inschatting te maken van het aantal woningen dat beïnvloed wordt, de oppervlakte landbouwpercelen die zal verdwijnen,… .

q

Kwalitatief: voor een aantal elementen zijn geen kwantitatieve gegevens beschikbaar zoals voor het gedeelte recreatie. Tijdens terreinbezoeken zal dan ook een inschatting gemaakt worden van de recreatie binnen het gebied. De bespreking maakt een vergelijking van de huidige mogelijkheden en het huidige gebruik met de mogelijkheden in de toekomstige situatie.

Een overzicht van de mogelijke effecten, criteria, methodologie en effectuitdrukking voor de discipline Mens – Ruimtelijke aspecten wordt weergegeven in Error! Reference source not found..

TECHNUM NV

43-60440


Tabel 11-22

119

Beoordelingscriteria voor de discipline Mens – Ruimtelijke aspecten

Effectgroep

Criterium

Methodiek

Meeteenheid

Impact op de leefbaarheid van het gebied binnen de functie wonen

Doorsnijding van het woongebied.

Kwalitatief/kwantitatief: beschreving van het aantal doorsneden woonlinten/woonkernen

-

Het verlies aan woningen.

Overlay van plangebied met topografische kaarten, luchtfoto’s en terreinopnames

Aantal te verdwijnen woningen, oppervlakte te onteigenen woongebied (m²)

Beïnvloeding van de realisatie van het plan op de functie werken

Nuttige oppervlakte landbouwgrond die verloren gaat.

Overlay van het plangebied met de grondgebruikskaart

m²

Het verlies aan capaciteit binnen de bedrijven.

Het belang van de gronden voor de landbouwbedrijven wordt ingeschat en vergeleken met de geplande toestand.


Wijzigingen van het gebied met betrekking tot recreatie

Verlies/winst van aantal voorzieningen

Het aantal voorzieningen dat verdwijnt wordt weergegeven en de belevingswaarde van de naburige wordt besproken

Kwantitatief (aantal) /kwalitatieve beschrijving

Wijziging in oppervlakte beschikbaar voor recreatie

Overlay van het plangebied met de recreatief bruikbare oppervlakte.

m²

11.9.4

Significantiekader

De significantiebeoordeling is verschillend naargelang de gebruikersgroep. Daarom zal in de significantiebeoordeling het onderscheid tussen volgende verschillende gebruikersgroepen mee in overweging genomen worden: toekomstige gebruikers van de infrastructuur, landbouwers binnen huidig landgebruik, bewoners en omwonenden… .

11.9.5


Milderende maatregelen moeten de negatieve effecten van de realisatie van het plan verzachten of compenseren. Er wordt naar milderende maatregelen gezocht als de effecten significant negatief zijn. De significantie kan verschillen volgens gebruikersgroep en in die zin zullen de milderende maatregelen die verschillen eveneens in rekening brengen. Milderende maatregelen zullen zowel afzonderlijk vanuit de discipline Mens – Ruimtelijke aspecten voorgesteld worden als een afgewogen geheel vormen waarin diverse andere disciplines een inbreng in hebben.

TECHNUM NV

43-60440


120

12 REEDS GEKENDE ONZEKERHEDEN OF LEEMTEN IN DE KENNIS Tijdens de opmaak van het MER zullen een aantal leemten of onzekerheden opduiken, waarbij onderscheid kan gemaakt worden in leemten in gegevens (informatie), leemten in inzichten of voorspellingsmethodes. In het MER zal hier telkens een overzicht van gegeven worden en zal ook ingegaan worden op de consequenties voor de effectvoorspelling en de besluitvorming. Bij de start van het MER kunnen voor een aantal disciplines reeds een aantal leemten gedetecteerd worden: q

Discipline “Geluid en trillingen”

Met de Richtlijn 2002/49/EG inzake de evaluatie en de beheersing van omgevingslawaai beoogt men op Europees niveau een gemeenschappelijke aanpak te bepalen om op basis van prioriteiten de schadelijke gevolgen, hinder inbegrepen, van blootstelling aan omgevingslawaai te vermijden, te voorkomen of te verminderen. Hierin worden de volgende geluidsbelastingindicatoren gehanteerd: Lden (day-evening-night) en Lnight. Elke Lidstaat dient voor elk type geluidsbron (weg, spoor, luchtvaart en industrie) zelf grenswaarden vast te leggen voor Lden en Lnight. Dit is tot op heden nog niet gebeurd in Vlaanderen. q

Discipline “Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie”

Wat betreft het archeologisch erfgoed is steeds het grootste deel van dit erfgoed niet bekend en slechts in potentie uit te drukken. Ondanks in het MER getracht zal worden de archeologische potenties van de site in te schatten, heeft het ontbreken van een aantal basisgegevens hierover tot gevolg dat de effectbeoordeling noodgedwongen een kwalitatief karakter zal hebben.

TECHNUM NV

43-60440


121

13 GRENSOVERSCHRIJDENDE EFFECTEN Het verdrag inzake m.e.r. in grensoverschrijdend verband werd op 25 februari 1991 aangenomen te Espoo (Finland) en ondertekend door de Europese Gemeenschap. De doelstellingen van het verdrag van Espoo zijn dezelfde als van milieueffectrapportage in het algemeen, zij het dat vooral de nadruk wordt gelegd op de voorkoming, beperking en beheersing van belangrijke nadelige grensoverschrijdende milieueffecten van voorgenomen activiteiten. Op 9 juni 1999 (B.S. 31/12/1999) heeft België via de ‘wet houdende instemming met het Verdrag inzake milieueffectrapportage in grensoverschrijdend verband, gedaan te Espoo op 25/02/1991’ het verdrag bekrachtigd. Verder kan er inzake gewestgrensoverschrijdende milieueffecten ook verwezen worden naar het samenwerkingsakkoord van 4 juli 1994 tussen het Vlaams Gewest, het Waals Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, en de Europese richtlijn van 27 juni 1985 betreffende de milieueffectbeoordeling van bepaalde openbare en particuliere projecten (85/337EEG), gewijzigd door de richtlijn 97/11/EG van de Raad van 3 maart 1997. Tot slot verwijzen we naar de bepalingen omtrent grensoverschrijdende effecten die zijn opgenomen in het MER/VR-decreet, waarbij wordt aangegeven dat de kennisgeving en het MER in voorkomend geval de gegevens bevatten die de administratie nodig heeft voor het aanvangen van de grens-overschrijdende informatieuitwisseling. Als het project aanzienlijke effecten kan hebben voor mens of milieu in andere lidstaten van de Europese Unie en/of verdragspartijen bij het Verdrag inzake milieueffectrapportage in grensoverschrijdend verband ondertekend in Espoo op 25 februarie 1991 en/of in andere gewesten of als de bevoegde autoriteiten van deze lidstaten verdragspartijen en/of gewesten daarom verzoeken, bezorgt de administratie de nodige informatie18 aan de bevoegde autoriteiten van de betrokken lidstaten, verdragspartijen en/of gewesten. Het geplande plan is volledig op Vlaams grondgebied gelegen. Het plangebied bevindt zich op grondgebied van de gemeenten Leuven en Heverlee en bevindt zich bijgevolg op grote afstand van de grens. Significante grensoverschrijdende effecten ten gevolge van de uitwerking van het plan worden dan ook niet verwacht.

18

1) Een afschrift van de volledig verklaarde kennisgeving; 2) Een beschrijving van de rapportageprocedure die op het voorgenomen project van toepassing is; 3) een aanduiding van de vergunningsplicht waaraan het voorgenomen project is onderworpen en een beschrijving van het doel ervan alsook van de toepasselijke vergunningsprocedure(s).

TECHNUM NV

43-60440


122

14 VOORSTEL INHOUDSTAFEL VAN HET MER 0.

NIET-TECHNISCHE SAMENVATTING

1.

INLEIDING

1.1

Korte beschrijving van het voorgenomen plan

1.2

Toetsing aan de plan-MER-plicht

1.3

Betrokken partijen

1.4

Verder Besluitvormingsproces

2.

RUIMTELIJKE, ADMINISTRATIEVE, JURIDISCHE EN BELEIDSMATIGE SITUERING VAN HET PLAN

2.1

Ruimtelijke situering, afbakening plangebied

2.2

Administratieve voorgeschiedenis

2.3

Vergunningen

2.4

Juridische en beleidsmatige randvoorwaarden

3.

VERANTWOORDING VAN HET PLAN

4.

BESCHRIJVING VAN HET PLAN

5.

ALTERNATIEVEN

6.

INGREEP-EFFECTANALYSE

7.

AFBAKENING STUDIEGEBIED, BESCHRIJVING VAN DE BESTAANDE SITUATIE EN ONTWIKKELINGSSCENARIO’S Voor de disciplines Bodem, Water, Lucht, Geluid en trillingen, Monumenten en Landschappen en Mens (ruimtelijke aspecten en verkeer)

8.

GEPLANDE SITUATIE MONITORING

(MILIEUEFFECTEN),

MILDERENDE

MAATREGELEN

EN

Voor de disciplines Bodem, Water, Lucht, Geluid en trillingen, Monumenten en Landschappen en Mens (ruimtelijke aspecten en verkeer) 9.

GEWESTGRENS- EN GRENSOVERSCHRIJDENDE MILIEUEFFECTEN

10.

LEEMTEN IN DE KENNIS EN VOORSTELLEN VOOR MONITORING

11.

TEWERKSTELLING, INVESTERINGEN EN GRONDSTOFFENBALANS

12.

INTEGRATIE EN EINDSYNTHESE

13.

LITERATUUR

14.

VERKLARENDE WOORDENLIJST

15.

BIJLAGEN

TECHNUM NV

43-60440


123

15 VERKLARENDE WOORDENLIJST abiotisch: behorende tot de niet-levende natuur (lucht, water, bodem) alternatief: een andere keuzemogelijkheid, beantwoordend aan de doelstellingen van het plan, omvattende: doelstellings-, locatie- en uitvoeringsalternatief basiskwaliteit: kwaliteit van het oppervlaktewater waarbij de normale evenwichtige ontwikkeling van het biologisch leven hersteld wordt of, waar aanwezig, gehandhaafd blijft belevingswaarde: de manier waarop het landschap ervaren wordt bemaling: afpomping van water om het grondwaterniveau plaatselijk te verlagen zodat funderingswerken in droge grond kunnen uitgevoerd worden bevaarbare waterlopen: de waterlopen opgenomen in het Koninklijk Besluit van 5 oktober 1992 tot vaststelling van de lijst van de waterwegen en hun aanhorigheden, overgedragen van de Staat aan het Vlaams Gewest biotisch: van de levende natuur bodem: het vaste deel van de aarde met inbegrip van het grondwater en de organismen die zich erin bevinden bodemsanering: het wegnemen, behandelen, afschermen, neutraliseren, immobiliseren of isoleren van bodemverontreiniging bodemsaneringsnorm: een niveau van bodemverontreiniging bij overschrijding waarvan ernstige nadelige effecten kunnen optreden voor de mens of het milieu, gelet op de kenmerken en de functies die deze vervuld bodemverontreiniging: de aanwezigheid van stoffen of organismen, veroorzaakt door menselijke activiteiten, op of in gronden, die de kwaliteit van de bodem op directe of indirecte wijze nadelig (kunnen) beïnvloeden curatief: gericht op herstel van reeds verstoorde waarden deelingreep: onderdeel van een ingreep, waarvoor afzonderlijke effecten kunnen aangegeven worden direct effect: een rechtstreeks milieu-effect als gevolg van een deelingreep discipline: milieu-aspect dat in het kader van een milieu-effectrapportage onderzocht wordt diversiteit: het aantal soorten dat op een bepaald oppervlak voorkomt ecosysteem: samenhangend geheel van elkaar onderling beïnvloedende planten, dieren, mensen en omgeving in een bepaald gebied effect: verandering in het abiotische milieu ten gevolge van (voornamelijk) antropogene activiteiten effectbeoordeling: waarde-oordeel van de effecten die optreden ten gevolge van een geplande situatie uitgedrukt in kwalitatieve of kwantitatieve termen, zodanig dat de besluitvormer en de bevolking zich objectief kunnen inlichten over de ernst van de effecten effectvoorspelling: beschrijving van een toekomstige situatie rekening houdend met de aanleg, de exploitatie, de nabestemming en de afbraak van de geplande activiteit enseigne: uithangbord, merknaam exploitatie: uitbating, gebruik fauna: de dierenwereld flora: de plantenwereld geluid: trillingen in de lucht die waarneembaar zijn voor het menselijk gehoor geologie: de wetenschap van de bouw en de ontwikkelingsgeschiedenis van de aardkorst en van de processen die zich erin afspelen geplande situatie: toestand van het studiegebied tijdens en na de uitvoering van het geplande plan

TECHNUM NV

43-60440


124

grondwater: water onder het grondoppervlak, meestal beperkt tot water onder de grondwaterspiegel Hollands complex: ongelijkvloerse aansluiting op autowegen en autosnelwegen. De toe- en afritten liggen allemaal in het verlengde van de rijrichting op de autosnelweg. indirect effect: onrechtstreeks milieu-effect ten gevolge van een direct effect of in hogere orde ten gevolge van een ander indirect effect ingreep-effectenschema: schema of netwerk dat de relatie tussen de milieueffecten onderling en met de afgeleide ingrepen van de activiteit aanduidt ingreep: onderdeel van een activiteit initiatiefnemer: degene (privaat- of publiekrechtelijk rechtspersoon) die een bepaald project wil ondernemen en daarover een besluit vraagt kennisgevingsdossier: het kennisgevingsdossier vormt de eerste procedurele stap in de opmaak van een MER in Vlaanderen. Via de publieke terinzagelegging van dit dossier krijgen belangrijke actoren en het brede publiek de mogelijkheid om opmerkingen te maken over de toegepaste methoden en de te onderzoeken effecten, de alternatieven en de maatregelen met betrekking tot het milieu. Het kennisgevingsdossier ligt ter inzage bij de Dienst Mer en in de betrokken gemeente(n). LAeq,T : het A-gewogen equivalent geluidsniveau is een maat voor het beschouwde fluctuerende geluid. De discontinue geluidsbelasting gedurende een periode T wordt omgerekend naar het niveau van een continu geluid met dezelfde geluidsbelasting. LA95,T: het A-gewogen geluidsdrukniveau dat gedurende 95 % van de observatieperiode T wordt overschreden. Het is een maat voor het overwegend heersende achtergrondgeluidsniveau. landschap: het waarneembare deel van de aarde, dat wordt bepaald door de onderlinge samenhang en wederzijdse beïnvloeding van de factoren klimaat, reliëf, water, bodem (abiotische factoren), flora en fauna (biotische factoren), alsmede het menselijk handelen (antropogene factoren) LDEN: jaargemiddelde waarde van de geluidsbelasting op een welbepaalde plaats. De indicator steunt op een gemiddeld A-gewogen dag-, avond- en nachtniveau in dB. milderende maatregel: maatregelen die voorgesteld worden om nadelige milieu-effecten van het geplande project te vermijden, te beperken en zoveel mogelijk te verhelpen milieu: de fysieke, niet-levende en levende omgeving van de mens waarmee deze in een dynamische en wederkerige relatie staat milieueffectrapportage: de procedure waarbij een rapport wordt opgesteld dat dient als hulpmiddel bij de besluitvorming rond een voorgenomen actie die belangrijke gevolgen kan hebben voor het milieu. Het milieueffectrapport dient de te verwachten gevolgen voor het milieu en de mogelijke alternatieven te analyseren en te evalueren natuur: het geheel van ecosystemen, flora, vegetatie en fauna New Jersey: stootblokken van het type New Jersey, ontwikkeld om op snelwegen rijstroken van elkaar te scheiden onbevaarbare waterlopen: de waterlopen die door de regering niet in het KB van 5 oktober 1992 zijn opgenomen (niet als bevaarbare waterlopen worden gerangschikt) vanaf hun punt van oorsprong of van klassering, namelijk vanaf het punt waarop zij een deelbekken van meer dan 100 ha bezitten (Wet Onbevaarbare waterlopen) ontwikkelingsscenario: beschrijft de evolutie van het studiegebied in de toekomst, rekening houdend met de autonome evolutie van het gebied en met de evolutie onder invloed van plannen en beleidsopties. Deze scenario’s dienen beschreven te worden ter aanvulling van de referentiesituatie, indien er redenen zijn om aan te nemen dat deze toestand in de toekomst ingrijpend kan veranderen. Deze veranderingen kunnen onder impuls geschieden van zowel de autonome ontwikkeling als door de mens gestuurde ontwikkelingen. plangebied: het gebied waarin een voorgenomen plan voorzien wordt polluent: verontreinigende stof populatie: planten of dieren van één soort die met elkaar een bepaald milieu in een bepaald gebied bewonen

TECHNUM NV

43-60440


125

profiel: eigenschap van de bodem die bepaald wordt door een opeenvolging van lagen in de diepte, gekenmerkt door een eigen textuur, structuur, kleur,... en die ontstaat als gevolg van de inwerking van klimaat en biologische factoren projectgebied: het gebied waarin een voorgenomen activiteit gepland is recreatie: alle vormen van gedrag gericht op ontspanning in de vrije tijd met een maximale duur van één dag. Deze activiteiten kunnen plaatsvinden binnen of buiten de eigen woning of woonomgeving referentiesituatie: de toestand van het studiegebied, waarnaar gerefereerd wordt in functie van de effectvoorspelling, omvattende: de huidige, gewijzigde en de wenselijke situatie reikwijdte: de te beschouwen aspecten van het milieu in de m.e.r. sanering: gezond maken, verontreiniging wegnemen, immobiliseren of isoleren secundair effect: milieueffect veroorzaakt door een activiteit, die een gevolg is van het geplande project significantie: het kenmerk van een effect dat de graad van invloed op de besluitvorming bepaald, uitdrukking van de ernst van een effect door het invoeren van een uniforme waarderingsschaal structuur (bodem): eigenschap van de bodem die bepaald wordt door de samenhang tussen de bestanddelen van de bodem groepen van korrels, humus,...) structuurkenmerken: eigenschappen die de morfologisch variatie van een waterloop beschrijven zoals het meanderend verloop, het stroom-kuilenpatroon en de aan- of afwezigheid van holle oevers studiegebied: het gebied dat bestudeerd wordt in functie van het vaststellen van de milieueffecten en afhankelijk is van de invloedssfeer van de milieueffecten textuur (bodem): eigenschap van de bodem die bepaald wordt door de grootte van de bodemkorrels. De bodem wordt op basis van de textuur ingedeeld in de klassen: zand, lemig zand, licht zandleem, leem, klei en zware klei vegetatie: ruimtelijke massa van plantenindividuen, in samenhang met de plaats waarin zij groeien en in de rangschikking die zij spontaan en door onderlinge concurrentie hebben ingenomen verwijdering: de vernietiging en definitieve opslag op of in de bodem en de hierop gerichte handelingen evenals de handelingen die als dusdanig worden bepaald door de Vlaamse regering overeenkomstig de geldende Europese voorschriften waterbodem: de bodem van een oppervlaktewaterlichaam die altijd of een groot gedeelte van het jaar onder water staat zand: de minerale fractie groter dan 63 m ANB: APA: BPA: BS: BVV: DOV: EU: GNOP: IVON LNE MB: MER: mer: NGI: OVAM: RSV: RUP: SMA:

Agentschap voor Natuur en Bos algemeen plan van aanleg bijzonder plan van aanleg Belgisch Staatsblad bruto verhuurbare vloeroppervlakte Databank ondergrond Vlaanderen Europese Unie gemeentelijk natuurontwikkelingsplan Integraal Verwevings- en Ondersteunend Netwerk Departement Leefmilieu, Natuur en Energie ministerieel besluit milieueffectrapport milieueffectrapportage nationaal geografisch instituut Openbare Vlaamse afvalstoffenmaatschappij ruimtelijk structuurplan Vlaanderen ruimtelijk uitvoeringsplan steenmastiekasfvalt

TECHNUM NV

43-60440


TAW: VEN: VHA: VIOE: VLAREBO: VLAREM: VMM: CO2: CO: NOx: PM10: PM2,5: SO2: VOS:

126

Tweede Algemene Waterpassing (referentiepeil van het gemiddelde waterniveau te Oostende) Vlaams ecologisch netwerk Vlaams hydrografische atlas Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed Vlaams reglement betreffende de bodemsanering Vlaams reglement betreffende de milieuvergunning met de vergunningsprocedures (Vlarem I) en de uitbatingsvoorwaarden (Vlarem II) Vlaamse Milieumaatschappij Koolstofdioxide Koolstofmonoxide Stikstofoxiden Fijn stof met aerodynamische diameter van minder dan 10 µm Uiterst fijn stof met aerodynamische diameter van minder dan 2,5 µm Zwaveldioxide Vluchtige organische stoffen

TECHNUM NV

43-60440

Tijdelijke Vennootschap 3V ARCADIS Gedas GRONTMIJ TECHNUM 2018 ANTWERPEN. Plantin en Moretuslei 220, bus 7, November 2007

Recommend Documents