TIJDELIJKE CULTUUR
TIJDELIJKE COMMERCIE
TIJDELIJKE RECREATIE
TIJDELIJKE ENERGIE
TIJDELIJKE TUINEN
TIJDELIJK WATER
GOEDKOPE GRONDEN
BEHOUD AREAAL
SOCIALE VERRIJKING
OPBRENGST GROND
BOTTOM UP INITIATIEF
KWALITEITS IMPULS
ONZEKERE TOEKOMST
STRATEGISCH BEZIT
DUBBEL BESTEMMEN
AFWACHTING ONTWIKKELING
PLANOLOGISCH SLOT
LEEGSTAND
?
mei
28
TIJDELIJK VERBINDEN
RUIMTE CLAIMEN
TIJDELIJK WONEN
GEBIED OP DE KAART
TIJDELIJK GROEN
IMPULS VOOR EINDFUNCTIE
TIJDELIJK TIJDELIJK ANDERS ANDERS BESTEMMEN BESTEMMEN
Flexibel bestemmen en tijdelijk gebruik: Tapijnkazerne, Maastricht 12 juni 2013
Introductie TAB: Initiatiefteam
• Rijkswaterstaat:
Ireen Röling Nadinja Hettinga
• InnovatieNetwerk: Nico Beun • Deltares:
Rosalie Franssen
Waarom Tijdelijk Anders Bestemmen?
• Inspelen op onzekerheden • Activeren van braakliggend terrein • Ruimte voor flexibiliteit en ondernemerschap • Nieuwe verdienmogelijkheden
Dromen zijn geen bedrog... gerealiseerd met inspireren, uitdagen en doen!
2009
2013
“…Onze droom was dat TAB op de lange termijn behoort tot een erkend instrument in de ruimtelijke ordening in Nederland…”
Beleid in Deltaprogramma Beleid in Structuurvisies van Provincies (Gelderland, Z-Holland) Beleid in vele gemeenten in NL Zelfs toepassing in buurlanden….
wat te d oen me t b r a a k liggende grond ?
Rijksgronden Tijdelijk en Anders benutten
Tijdelijk duurzame energie
Braakliggende grond betekent vaak veel kosten, aan beheer en onderhoud, maar nauwelijks baten. Met tijdelijk duurzame energie is de grond slim te exploiteren. En dat levert veel meer op dan alleen kostenbesparing. Wind-energie, zonne-energie en biomassa zorgen voor maatschappelijk rendement, groene energie, financiële winst, en terrein dat er netjes en verzorgd bij ligt.
Windmolens Voordelen en nadelen
Windenergie levert het meest op. Voor de plaatsing van een molen gelden veel regels. Er is voldoende grond nodig per molen. Een windmolen is rendabel na 12 jaar, afhankelijk van de lokatie.
Randvoorwaarden
Wind-energie Meest rendabel Veel randvoorwaarden
Voldoende wind 30 m.
60 m.
160 m.
Zwaar transport mogelijk
Zonne-energie
160 meter
Op veel plekken mogelijk Nog nauwelijks rendabel
• Nieuwe vormen van benutten • Financieel én maatschappelijk rendement
diameter 15 30 60 90 160 m2 grond 75 150 300 450 800 per molen
baten: €40.7 miljoen
baten: €2.4 miljoen
Berekening over 15 jaar; per hectare; inclusief SDE, financieringskosten en besparing op beheer en onderhoud.
Zonnepanelen
Zonne-energie is pas na 15 jaar rendabel. Vrijwel elk terrein is geschikt voor zonnepanelen als er maar open ruimte naar de lucht is. Mobiele zonnepanelen kunnen deze energievorm aantrekkelijk maken.
Randvoorwaarden
Wat zegt het bestemmingsplan? Duurzame energiewinning past – op windmolens na – vaak binnen het bestaande bestemmingsplan van grond die tijdelijk beschikbaar is. In uitzonderlijke gevallen is een wijziging van het bestemmingsplan nodig.
Voldoende zonlicht
Transport mogelijk
Dichtbij electriciteitsnet
Kosten & baten
Zijn de randvoorwaarden haalbaar? Zwaar transport en landbouwvoertuigen veroorzaken mogelijk overlast voor de omgeving. Controleer of alles binnen de norm valt. Welke bepalingen gelden voor windmolens? • Bestemmingsplan • Natuurbeschermingswet 1998 • Flora en Faunawet • Rijksstructuurvisie Wind op Land • Rijkswaterstaat: beleidsregels windturbines • Waterwet (als het gaat om de plaatsing van molens op waterstaatswerken)
15 meter kosten €1.2 miljoen
Regelgeving
Doel:
Kosten & baten
kosten €20.7 miljoen
Biomassa Weinig regelreving, korte looptijd Nog in experimenteel stadium. Opbrengst varieert per oogst.
Dichtbij electriciteitsnet
• Zonder SDE is zonne-energie nog nauwelijks rendabel te maken.
kosten €2.2 miljoen
baten: €2.4 miljoen
Berekening over 15 jaar; per hectare; inclusief SDE, financieringskosten en besparing op beheer en onderhoud.
Industriële hennep
Canabis is een bron van vezels, hout en zaden die na bewerking industrieel toegepast kunnen worden. De soort die met dit doel verbouwd wordt bevat geen psycho-actieve stoffen.
Randvoorwaarden
SDE De Stimulering Duurzame Energieproductie (SDE) is een Europese subsidieregeling. Het stimuleert de productie van duurzame energie. Zonder SDE is het moeilijk een businesscase te maken voor zonnepanelen of windmolens. De SDE wordt aangevraagd via het Agenschap NL van het Ministerie van Economische Zaken. Let op: de subsidiepot is beperkt en wordt structureel overvraagd.
Toegankelijk voor landbouwmaterieel
Kosten en baten • Zeer veelzijdig toepasbaar, onder andere voor verf, olie, biomassa, meubels en textiel.
kosten €14.000
Beschikbaarheid grond Korter dan 1 jaar Niet rendabel
baten: €116.000
Berekening over 15 jaar; per hectare; inclusief financieringskosten en besparing op beheer en onderhoud.
Koolzaad
Koolzaad groeit het best op kleigrond. De koolzaden worden vermalen tot olie en bijvoorbeeld gebruikt als biobrandstof. De felgele velden trekken ‘s zomers bovendien dagjesmensen.
Randvoorwaarden
1-5 jaar
Toegankelijk voor landbouwmaterieel
5-15 jaar
Kosten en baten • Koolzaadvelden trekken fietsers en wandelaars naar het gebied.
Langer dan 15 jaar kosten €13.000
baten: €113.000
Berekening over 15 jaar; per hectare; inclusief financieringskosten en besparing op beheer en onderhoud.
Colofon Tijdelijk Duurzame Energie is een product van Rijkswaterstaat en Deltares binnen het Corporate Innovatie Programma van Rijkswaterstaat.
Meer informatie:
Miscanthus
Miscanthus (olifantgras) groeit razendsnel. In het voorjaar wordt olifantgras geoogst, dan is het verhout en geschikt voor biomassa. Het gewas is meerjarig, minimaal twee jaar verbouwen.
Randvoorwaarden
www.tijdelijkandersbestemmen.nl
Infographic: meneer de journalist
Toegankelijk voor landbouwmaterieel
Kosten en baten • Het hoge gras biedt beschutting voor dieren.
kosten €6000
baten: €126.000
Berekening over 15 jaar; per hectare; inclusief financieringskosten
Prorail: tijdelijke parkeerplaatsen in Nijkerk
Rijkswaterstaat: windmolens
• A27 Almere 20MW -15.000 huishoudens Nu agrarische bestemming, na 2020 stedelijke ontwikkeling Almere
• Kreekraksluizen
RVOB: transformatie voormalig vliegveld Valkenburg
Rijkswaterstaat: de berm benutten
Pilots in 5 gemeenten in regio GroningenAssen Gemeente Amsterdam: Amsterdamse haven Tijdelijke natuur
Meppel Zwolle
Den Haag
Rijkswaterstaat Dienst Zuid-Holland Benutten strategische gronden Dordrecht Oud Krispijn Zuid Sloop flats
Provincie Gelderland + gemeenten: tijdelijke ruimte voor duurzame energie Den Bosch
Heerlen: Krimp
Utrecht
Den Haag
www.tijdelijkandersbestemmen.nl
Tijdelijke programmeringsmogelijkheden SOCIALE BOTTOM UP KWALITEITS GOEDKOPE BEHOUD OPBRENGST VERRIJKING INITIATIEF GROND IMPULS GRONDEN AREAAL Gebieden en Motieven
TIJDELIJKE ONZEKERE CULTUUR TOEKOMST
TIJDELIJKE STRATEGISCH COMMERCIE BEZIT
TIJDELIJKE DUBBEL RECREATIE BESTEMMEN
?
TIJDELIJKE AFWACHTING ENERGIE ONTWIKKELING
RUIMTE CLAIMEN
TIJDELIJK LEEGSTAND WATER
TIJDELIJK VERBINDEN
RUIMTE CLAIMEN
28
GOEDKOPE GRONDEN
BEHOUD AREAAL
SOCIALE VERRIJKING
OPBRENGST GROND
BOTTOM UP INITIATIEF
KWALITEITS IMPULS
ONZEKERE TOEKOMST
STRATEGISCH BEZIT
DUBBEL BESTEMMEN
AFWACHTING ONTWIKKELING
PLANOLOGISCH SLOT
LEEGSTAND
IMPULS VOOR EINDFUNCTIE
TIJDELIJK ANDERS BESTEMMEN
TIJDELIJKE PLANOLOGISCH TUINEN SLOT
mei
GEBIED OP DE KAART
TIJDELIJK WONEN
GEBIED OP DE KAART
TIJDELIJK GROEN
IMPULS VOOR EINDFUNCTIE
TIJDELIJK
Tapijnkazerne Maastricht
Tapijnkazerne Maastricht SOCIALE GOEDKOPE BEHOUD OPBRENGST GRONDEN
AREAAL
VERRIJKING
GROND
BOTTOM UP INITIATIEF
TIJDELIJKE ONZEKERE CULTUUR TOEKOMST
TIJDELIJKE STRATEGISCH COMMERCIE BEZIT
TIJDELIJKE DUBBEL RECREATIE BESTEMMEN
TIJDELIJKE AFWACHTING ENERGIE ONTWIKKELING
TIJDELIJKE PLANOLOGISCH TUINEN SLOT
TIJDELIJK LEEGSTAND WATER
TIJDELIJK VERBINDEN
RUIMTE CLAIMEN
?
KWALITEITS IMPULS
RUIMTE CLAIMEN
mei
28
GOEDKOPE GRONDEN
BEHOUD AREAAL
SOCIALE VERRIJKING
OPBRENGST GROND
BOTTOM UP INITIATIEF
KWALITEITS IMPULS
ONZEKERE TOEKOMST
STRATEGISCH BEZIT
DUBBEL BESTEMMEN
AFWACHTING ONTWIKKELING
PLANOLOGISCH SLOT
LEEGSTAND
GEBIED OP DE KAART
IMPULS VOOR EINDFUNCTIE
TIJDELIJK ANDERS BESTEMMEN TIJDELIJK WONEN
GEBIED OP DE KAART
TIJDELIJK GROEN
IMPULS VOOR EINDFUNCTIE
TIJDELIJK
K EN
N
Kunstroute, Hamburg Hafencity
TIJDELIJK WONEN
GEBIED OP DE KAART
TIJDELIJK GROEN
IMPULS VOOR EINDFUNCTIE
TIJDELIJK
K EN
N
Tentstation, Berlijn
TIJDELIJK WONEN
GEBIED OP DE KAART
TIJDELIJK GROEN
IMPULS VOOR EINDFUNCTIE
TIJDELIJK
K
P T
Havnegade, Kopenhagen
TIJDELIJK GROEN
IMPULS VOOR EINDFUNCTIE
DELIJK
K
P T
Wijn of Water, Rotterdam
TIJDELIJK GROEN
IMPULS VOOR EINDFUNCTIE
DELIJK
K JKE RCIE
P UD T AL
Tijdelijke studentenhuisvesting, Amsterdam
TIJDELIJKE TIJDELIJK RECREATIE GROEN
TIJDELIJKE ENERGIE
TIJDELIJKE TUINEN
TIJDELIJK WATER
SOCIALE IMPULS VOOR VERRIJKING EINDFUNCTIE
OPBRENGST GROND
BOTTOM UP INITIATIEF
KWALITEITS IMPULS
AFWACHTING ONTWIKKELING
PLANOLOGISCH SLOT
LEEGSTAND
DELIJK
ISCH
DUBBEL BESTEMMEN
TIJDELIJK VERBINDEN
RUIMTE CLAIMEN
TIJDELIJK WONEN
GEBIED OP DE KAART
TIJDELIJK GROEN
IMPULS VOOR EINDFUNCTIE
TIJDELIJK
Uit je eigen stad, Rotterdam
KE TIE
TIJDELIJKE ENERGIE
TIJDELIJKE TUINEN
TIJDELIJK WATER
E NG
OPBRENGST GROND
BOTTOM UP INITIATIEF
KWALITEITS IMPULS
L MEN
AFWACHTING ONTWIKKELING
PLANOLOGISCH SLOT
LEEGSTAND
TIJDELIJK VERBINDEN
RUIMTE CLAIMEN
TIJDELIJK WONEN
GEBIED OP DE KAART
TIJDELIJK GROEN
IMPULS VOOR EINDFUNCTIE
TIJDELIJK
City Volley, Berlijn
KE
TIJDELIJK WATER
UP F
KWALITEITS IMPULS
SCH
LEEGSTAND
TIJDELIJK VERBINDEN
RUIMTE CLAIMEN
TIJDELIJK WONEN
GEBIED OP DE KAART
TIJDELIJK GROEN
IMPULS VOOR EINDFUNCTIE
TIJDELIJK
Tijdelijke Natuur, uitkijkpost Toscane
KE
TIJDELIJK WATER
UP F
KWALITEITS IMPULS
SCH
LEEGSTAND
TIJDELIJK VERBINDEN
RUIMTE CLAIMEN
TIJDELIJK WONEN
GEBIED OP DE KAART
TIJDELIJK GROEN
IMPULS VOOR EINDFUNCTIE
TIJDELIJK
Tijdelijke inrichting
KE
TIJDELIJK WATER
UP F
KWALITEITS IMPULS
SCH
LEEGSTAND
TIJDELIJK VERBINDEN
RUIMTE CLAIMEN
TIJDELIJK WONEN
GEBIED OP DE KAART
TIJDELIJK GROEN
IMPULS VOOR EINDFUNCTIE
TIJDELIJK
Tijdelijke bar, tentoonstellingsruimte
KE
TIJDELIJK WATER
UP F
KWALITEITS IMPULS
SCH
LEEGSTAND
TIJDELIJK VERBINDEN
RUIMTE CLAIMEN
TIJDELIJK WONEN
GEBIED OP DE KAART
TIJDELIJK GROEN
IMPULS VOOR EINDFUNCTIE
TIJDELIJK
Tijdelijkheid als onderdeel van ontwikkelingsstrategie
• Open Lab Ebbinge, Ciboga Groningen • Havenkwartier Deventer
TIJDELIJK ANDERS BESTEMMEN
