@ KOSMOS
-IMa_nland.
door : Eddy Bch temach
-------
Deze keer een "at uitgebreidere vam van NaanJ.and,dit omdat er de 1aatste tijd ontzettend veel. aan maamaarnemingen wordt gedaan , binnen onze a fdeling I
Het was moeilijk om voor deze reeks waarnemingen een passende volgo·rde te vinden, om a l le .aarnemingen goed tot hun recht te laten komen hebben we een ~.a t groter aantal pagina I S genomen , en de l'laarnerningen. per waarnemer apart geplaatst. \{e beginnen met mijn eigen tekeningen : t~~~E~~!~LQZE~!!~_~ _Q~~~ri~~
Dit reeksje dat een beetje lijkt op dat van Ptolemaeus,bestaat uit drie ongeveer evengrote kra.ters ,mt~ respectievelijk een diameter van I05,90 en 95 kilometer. Het probleem met deze kraters is , dat ze in een uiterst bergachtig gebied ligg en, en verder zijn ze zelf dermate gedetailleerd, dat het tekenen van dit gebied een probl.eero op zichzeJ.f is . Gelukkig i s de ligging op de maanbol nogal. gunstig. De kraters leken mij niet bijzonder jong,aangezien de kzaterwanden al aardig vergruist loSren. Opvallend zijn de bergruggen die ten zuiden van de k:m ter Theophilus liggen , w.n:t hoewel dit gedeelte al aardig onder de schaduwkant \·18.8' verscholen, za g men nog duidelijk enige hel.dere l ijnen l open. Nu volgt de waarneming die ik gemaakt heb op 23 mei 1977:
w
N
0
Tijd:. 21.45 - 22.25 ZT Instrument; 60 mm.refracto r V = 167 x . Plaa tB : ;BruJ?-ssum Weer : goedt ~ets onrustig ifaa rneemomstandigheden : goed - - Theophil.us
Cyrillus - - - CatheriDa De maan bevondt zich 3 dagen voer eerste kwatie r. Hieronder volgt een overzichtskaartje van de maan met daarop, de in dit artikel. beschreven kre. ters . Hare Frigoris NB Nare Berenatia Hl I'lare I mbrium NC ;. Ma r e Crieium Oe. P: Oceanus Procella:rum MT : tlJare Tranquilli ta ti.e HFo:· Na re Fo.ecundi ta. tie NNe: Hare Nectaris f.iN : Ha.re Nubium NEl ;. I>lare Humorum I = Theophilus , Cyrillus, Ca therina 2 = Aria tarchUB en H erodo tua 3 = Aristoteles 4 = Gaesendi 5 = Bu1.1ialdus HF
....
-llEén v.an de bijzonderste geb ieden op de maan ia ongetwijfeld dat v.an Aristarchus en Herodotua . Ari.s1:archus is, zoals W9 al in een eerdere aflevering van VtaaoJ.and hebben beschreven , een st:ralenstelsel. , met
stralen van soms 300 kilometer lengte. Deze stralen zijn echter alleen met volle maan goed zichtbaar , zoda t ze op deze waarneming
niet voorkomen. De kratertjes zijn qua diame t er niet bijzonder groot (50 en 40 km. ) , zodat ze nozmaal niet zo op zouden val1 en ; in dit g ebied ligg en echter diverse dalen en bergruggen , wat het tot een o pvallend geheel maakt . Aristarchus is een tamelijk jonge krater, Herodotus niet,d1t blijkt uit de totaal uiteengevallene kmterlanden. De beide kraters zijn moeilijk te tekenen , ik ben er, gel oof ik9 toch i n geslaagd een redelijke tekening e rvan te maken: I Aristarchus 2 Herodotus '3 :ral van Sch:röter Gegevens: I:R tum: 29 - 5- 77 Tijd: 2 I. 45 -22 . 20 ZT Inat:rument : 60 mm refractor V = I 67 x Weer : goed , \V'eer iets onrustig i'laarneemomatandigheden : goed
v~memer: Eddy Ech teroach Jammergenoeg,lag de terminato r net iets te dicht bij de twee kraters , zodat het een g root gedeel te van het uitzicht verloren. ging in schaduwen. !~~~~1~!~~ __~_~~~~~~!!~
Ariatoteles 1 a een oude kmter, die omgeven ia door een behoorlij k aantal kleinere kraters , de bekendste hiervan is de kmter H1tchel.l. die ong eveer 3 x zo klein is als Ariatoteles,de kraters hebben de diameters van 30 en 90 km. Volg ens Hans Göertz is Ariatotelea een tamelijk moeilijk te tekenen ktater, en vooral het zuidelijke gebied is door zijn detail r ijkdom zeer mo eilijk te tek enBl. Vooral omdat dit één van Hans I eerste maantekeningen ia , moet ik veel bewondering hebben voor het r esultaat. Over het kratertje Hitchell valt nog op te merken,dat deze kmte r nog tamelijk ·jong is , dit blijkt namelijk uit d e nog tamelijk gave structuur van. de kra. terwanden. c:. \-laamemer: Hans Gö e rtz Kakehergweg 25 Beek Ti jd: 21.4O-22. 05 Datum: 24 -4-77 I nstrument : 60 mm r efractor V
= 111
x
\"leer: uitstekend '1aameemomstandigheden : matig I = Aristotel es 2 , = Hitchell 3 = km tertj e met g een hel verlichte km terwand 4 = ber gtopje
l- __ . " ... .
~
..
-/1IGassendi is een zeer interessante 115 km brede krater , met een diepte van ongeveer 2 km.Hij bevindt zich op een zeer gunstige t..aa:rneemplaats,namelijk aan de noordpunt van de Jllare Humorum.De \'snden van Gassendi zijn vrij laag , dit bl ijkt uit de Bchaduwranden,die zelfs bij een 'l'st lagere zonnestand,niet a l te b r eed zijn .. De dunne afgesleten wanden, wij zen op hun beurt weer a.p een hoge ouderdom. Een leuk detail is het centrale bergje,midden in de krater,het ia overigens niet a l te goed zichtbaar .. Enige opmerkingen bij. de tekening : voor de tekenatijl van Jean in I t Zand moet ik alle belrondering hebben, zijn tekeningen z; ju gedetailaerd en de verhoudingen zijn eveneens zeer goed bekeken. \;faa rnemer: Jean in ' t Zand
Husketiers laan I Haastricht
"" tum: 29- 4- 77
Tijd: 20. 50 -21.20 ZT
Instrument : 60 mm refr. V = II7 x I-leer: goed Plaats: Maastricht Opm.De maan was 1I , 5 dg. oud.
~!~~!~~!. Ben krater,die niet zoveel wordt ~arg enomen,is Bu1L1aldus.Bullialdus is een wt jongere krater met een diameter van ongeveer 10 km,de diepte bedraagt ongeveer 3500 meter. Doordat deze krater nogal klein is zal hij moeilijk zichtbaar ziin in de wat kleinere kijker,vanaf de 6 cm telescopen echter is hij tamelijk go ed zichtbaar,en wanneer men een. beetj,e behoorlijke verg roting gebruikt , zal men zeker tot een. resultaat kunnen komen,dat met dat van Jean overeenkomt . De km ter bevindt zich aan de westeli:.jke rand van de lilare Nubium,niet ver van Gassendi , een tamelijk gunstige positie,die dan aak erg voordelig is bij het maken van e en 'Iaaroemi.n.g. De gegevens bij de waarneming
Datum: 29 - }- 77
Tijd: 2 I. 30-2I .45 Weer: goed Voor de andere gegevens zü; bij Gassendi . De maan was 10,5 dagen oud.
o
QEI!-!:~!~ : Wi j ontvingen eeo. vijf\; i enta ~ maan-
. / ~
'Waarnemingen van diverse mensen.Het i s duidelij k dat we niet alle tekeningen konden plaats en. Hisschien dat we de volgende keer , die andere tekeningen kunnen verwerken bij ' l\Iaanland ' !
Tot zo v er deze zeer uitgebreide ' Maanlandt. l k hoop dat de stroom maanwaarnemingen niet za l stoppen , zoda t ik deze rubriek voorlopi nog kan voo rtzetten.
Eddy Echtemach 0 j uni I977
1Y door: Frans Schoffelen
~~_!~~~~Si~_!!~_Q~~~~~ __ ~~E_~~_~!~~ Al. had hd.j een deel van de geestelijkheid op zijn hand,de hand van
de nieuwtjesman , toch kreeg Copernicus kritiek van de roomse kerk,
vooral toen de contra-reformatie sterker werd. De inquisitie meende Copernicus te kunnen overtroeven en belaChelijk te maken door hem ' vriendelijk uit te nodigen' op een hoorzit ting. Toen Copernicua verscheen werden hem vregen gesteld die hem ervan moeten overtuigen dat hij het bij het verkeerde eind hadl
I. Als de aarde om de zon drnait,zoaJ..s u zegt , dan zou deze beweging een vreselijke stom in de a'?no sfeer moeten veroorzaken!? CopernicUB ' antwoordde hierop : "Nee, want deze dampkring wordt in zijn
geheel door de aarde meegevoerd.· Op dit punt uitgete~d,VTOeg de zitting nog; 2. De aswente1i.ng van een zo grote sfeer als de aarde, zou deze toch in stukken moeten la ten vliegen ? Copernicua zei hierop : 11 Us de aarde in stukken zou vliegen bij een aswenteling van 24 uur, dan zou dit zeker het geva l moeten zijn met de veel. grotere sfeer van de sterren,zoals die in het oude wereldbeeld gegeven ia." De hoorzitting was van geen belang en staat maar vluchtig opgetekend. Copernicua I gro t e angs t voor de inquisitie bleek cingegrond, omda t zijn wereldbeeld door allerlei bijkomstigheden in een hoekje geduwd werd. De massa zelf werd door dergelijke denkbeelden helemaal niet beinvloed,zij hoorde er nog niet eens \at van.A1.leen enkele felle kritieken bad hij te verduren van mensen als Nelanchton,een fervent protes tant.
~~_~2~!~~~th~~~_~~~~_È!~È~ Rond 1525 ia e r veel fellere kritiek op het werel dbeeld van Cope:roicus van ~ (' zijde van de Protestanten,vooral van Luther.Luther haalt bij voorbeeld aan uit de bijbel: I • • • • en Josua beval de ·zon om stil te staan •• I La ter zou de zon weer zijn ~an bewegen , \6 t bewijs genoeg loBS voor de protes tanten dat de aarde niet,maar de zon wel. bewoog. Een andere aanval loBS die van Helanchton,gebaseerd op het psa.l.menuitspraakje : "De aarde staat eeuwig en de zon saat op en onder. Ol Bij dit alles klem nog Helanchton's grote belrondering voor de mensen uit de oudheid en hun i dee~n . Volgens hem moet een onderwezen man ernaar streven , dat zijn oordeel niet in strijd is met de meningen, die zoveel eeuwen als juiat gegolden hebben. ~~B~ch!~~~~_!!~_~~_S~~!~!~~~~~
Het boek werd in de periode 1507-1 530 geschreven en in 1543 voor het eerst in Neurenberg gedrukt en uitgegeven. Hierna geraakte het via omwegen naar Eazel in Zwitserland,waar het in 1566 op de pers ging. Door handelsbetrekkingen kwam het boek tenslotte ook in Amsterdam uit,maar wel pas in 1617. Het jaar tevoren was het pas op de index geplaatst , de lijst van verboden boeken van de katholieke kerk,7; jaar na de dood ""Van de schrijver en oa de eerste uit@'lve. Het werk dat ons wereldbeeld veranderde , werd vergeten en maar lfeinig gelezen. De oude theo rie~n (vooral die van Tycho Brahe) konden nog jaren.. gedij en. Pas in 16I6, toen het op de Index gezet werd tengevolge van de strenge inquisitie , kwam er weer belangstelling voor. Het is niet bekend of de paus,aan wie het boek opgedragen 16s,het boek zelfs maar in handen heeft gehad.
~!_~~~~_~_Q2E~~~~_1_~~_~~~_!~~2~ Toen Rheticua al bemoeiingen aan het aanstellen ,..as om het werk van
-yCopernicua en hemzelf gedrukt t e kzi,ljgen , "18.s de meester al ziek. Hij zou de len.te van 15'4 3 niet meer halen. De Revo1.ut1oni bus werd hem enkele uren voor zijn dood op zijn bed g ebr.acht door zijn jonge vriend,
raads~ (en profiteur?) Rheticus.Gelukk1g kon hij het 'd oor Osiander geachrevn voorwoord no oit meer l ezen , het voorwoord dat inhield dat men de ideel!n in dit werk niet au serieux moest nemen.
Copern1cus stierf zeer sober na langdurige zi ek~e,hij werd bijge zet ~ de dom te Frauenburg.Op zijn grafzerk stonden de volgende woorden,
die hij zelf eens ges chreven zou hebben l -Ik vraag niet de genade die aan Pa:ulus ·1s toegestaan , ook verzoek · ik niet om de gtmst aan Pet:rua verle end; maar ik. smeek ijverig om datgene lat g ij de k\'aaddoener aan het kruis ged&o.n hebt •• 11 In 1581 liet bisschop r.Ja rtin Kromme r e e n ma:nneren gedenkplAat op het g raf plaatsen als dankl::are hulde aan de na g edachtenis aan de hervonner van de sterrenkunde. lis nationaal hu.1.debli j k werd in 1829 in t'i'arscbau(Polc::..) het pzachtige door e en zekere Thorwaldaen gemaakte standbe eld onthu.1.d met het eenvoudige opschrift : lUcolao Copernico patria gza tia. !r::lg lat la1e r werd ook in zijn geboo rtestad Thoro een standbeeld opgericht. 2~E~~~~_I473=!272~
In 1973 was het _500 jaar geleden dat Nicolaus Copernicus,de hervonner 'Van ons heeJ.albeeld, geboren werd in Thorn. Voor de hele astronomische \'iereld was het een feest. Speciale vergaderingen van. verenigingen en clubs werden g ehouden. Er .v erd zelfs een film over zijn) even gemaakt in POlen. In alle weekbladen en kr.anten werd gewezen op ~p.ze ~pit~, Vooral. de sterr enkundige bladen , maar ook andere. Vmag t men nu echter aan iemand Oof hij weet wie Copernicus ia,krijgt men antwoorden in de trend van : " \'lb.s dat g een t saa r wn Rusland?" Natuurlijk is dit niet bij iede reen zO ,maar velen beseffen niet dat wij leven in een copernicaan s wereldbee ld (met enkele wijzigingen) , velen beseffen helemaal niet de essentie van het heelal,alhoewel dit door de ruimtereizen enigzins v erbeterd is.Die essentie , die voortdurende vraag : " \'8 t is daarbuiten?" ,had Copernicus wel , en daarom werd hij in 1973 geeerd door zovele amateur en professioneJ!.e sterrenkundigen. NUT IN MliMlilRLIM,MAAR ALS LEVmDll ONDER DUIZmDm JUni ONIiETmffillID. - e-i-n - d-e-
F.B.
Kt" 0 tol. Q.t
/
cte.
V( 0 (lpe,R ~~'K
~~vo\",\\o·",t,,,,~ OR t.\ \1."" .
""'- Coe. \....\,- .
-u SPEURTOCHT DOOR HET HEELAL MET EEN BINOCULAIR.
Hans GÖertz
Het kwam in het verleden nogal veelvuldig voor dat telescoopwaarnemlngen t en opzichte van verrekljkerwaarnemlngen een streepje voor hadden bij plaatsing in Dione. Dit is onder andere een gevolg van het feit dat de prestaties van een binoculair vaak geheel ten onrechte onderschat word.g. .Het is de bedoeling van deze rubriek dat er aan deze misvatting een einde wordt gemaakt. en ln deze rubriek worden dan ook uitsluitend dingen besproken die gedaan zijn met een prismakijker. Deze eerste aflevering zullen we beginnen met het bespreken van e en paar bolhoopwaarnemlngen . Allereerst een bolhoop die het komend najaar goed ziehtbaar gaat worden, nl. M15 in het sterrenbe e ld Pegasus. Figuur 1 ls een vindkaartje voor deze nevel, maar het o~z oeken van deze nevel zal wel geen problemen opleveren want de vrij heldere ster epsilon sta~ t in zijn naaete omgeving. Zorgt men dat deze ster ongeveer ..... aan de rand van het beeldveld ( geldt alle en voor de verrekijkers met een kleine vergroting bv. 8x30 of 7x50) komt te s t aan, dan sta'\t M15 ongeveer in het midden van het be"eld . De schijnbare helderheid van M15 is magnitude +5,9 en ia dus in een kleine verrekijker makkelijk te zien. De omgeving van M15 is erg sterrenrljk zodat het een prachtig geziCht is in een binoculair . De pracht van de sterrenhemel zoals die te zien is in een verrekijker moeten we met een telescoop va~k missen omdat bet ge zichtsveld erg klein is of omdat door de sterke vergroting van de telescoop de onrust van de atmosfeer me er invloed à eeft het be eld van een telescoop . Onderstaande tekening werd gema~k t met e en
~~~~10-12-1976,
tijd: 20h25m, weer: goed, waarneemomstandigheden: slecht, waarnemer: Hans Goertz , plaats: Kakeberweg 25 Beek
Nog e en prachtige bolhoop die mèt een verreki j ker gezien kan worden is M) in het sterren beeld de Jachthonden. Het ie jammer dat deze nevel iets moei_ lijker te vinden is dan bv . M15 of M1), ma~ dit euvel wordt al gauw ver_ geten wanneer men de nevel eenmaal in beeld he eft. Men raak t gewoon niet ui4gekeken. M) lijkt ale een eilandje uit een zee van duisternis op te doemen, terwijl de nabije sterren er ale schepen rondom verankerd schijnen te liggen. De visuele magnitude van M) is + 6,4 zodat M) re eds binnen het bereik van een kleine kijker ligt.
gegevens: kijker: 7x50 prismakijker, datum: 5- 8 -1977, tijd: 2)h)Om, weer: redeli jk waarneemomstandigheden: slecht plaats: Kakebergweg 25 Beek
- lZ11We beslui ten deze e erste arlevering met een planeet_ waarneming van Uranus die gedaan ls door Jean in 't Zand. De oppositie van Uranus ge beurde op JO a~ril jongatleden. De schijnbare ~elder wa s toen magnitude +6. Uranus bewoog zich dit jaar door de sterrenbeelden !4aagd en We egschaal. Toen Jean zijn tekening maak~- s tond Uranus in het sterrenbe e l~ ~agd . deed zijn waarneming e en 6x24 binoculair en bewijst wel wst er zoal een klein ~~jkertje ge_ preste erd kan wor den. Ik wil verde~ n~g iedereen opr oepen om ti jdens de komende waarnemingsavonden eens wst meer de nadruk te leggen op verreki jkerwaarnemlngen. Het ls de bedoeling in de v an deze oproep te behandeook verzocht hun waarnemingen naar mij op te sturen.
gegeve ns: datum: 22- 5-1977, tijd: 2 3hOOm- 23h30m , weer: goed. waarneemoms tandigheden: vrij goed. plaats: Musketierslaa n 1 Maastricht
VERSLAG HOBBYTENTOONSTELLING. Toen er in e en mededelingenblad van Be ek e en artikel versche en waarin alle hobbyieten werden opger oepen om le el te nemen a9n e en plaatselijke hobbytentoonstelling . le ek h et ons geen gek ide e om eens a 9n deze opr oep gehoor te geven . We dach ten onder an~r_ aan de moge li jkheid om vi~ deze weg weer wat -nieuwe leden te winnen. We er dUB als de kippen bij om ons als de el nemers t e lat en inschrijven, wa~ de voor bereidineen konden beginnen. Allere ers t moest er natuurlijk uit gema ~kt worden wilk materiaal we all emaal zouden gaan gebruiken. Dit blee k naderhand zovee l te zijn dat we éen hele avond nodig hadden om allee na~ de te ntoona tellingszaal te transporteren en om onze stand in te richten. Op zaterdsg 30 april was het dan zo ver en konden wij de hele dag gereed etaan de belangstellenden van informatie te voorzien. De me es t uiteenlopende vragen werden er op ons afgevuurd, die niet altijd even gemakkelijk te beantwoorden waren . Tegen vijf uur WBrden we tij_ delijk van onze vermoeienissen verlost toen ons enkele plaatselijke koorzangvereniging en van hartversterkende muzi ek kwamen voorzien.
- !l!lLEr werden goede zaken geda~. De aanwezige Dions'e vlogen de deur uit terwi j l er van de brochures ook de nodige exemplaren werden verkocht. Zondag 1 mei werd de tentoonste lling nog drukker bezocht en we kwamen letterlijk en figuurlijk handen te kort om de bezoekers te informeren over het wel en wee van onze hobby. Nieuwe leden he ~ ft deze activiteit van afde ling Zui d- Limburg ons niet op gebracht, ma~ we blikken t och terug op een erg goe d g eelaggd evenement dat we niet graag h ebben zouden willen missen . De atand wer d voortdurend bemand door Eddy Echternaeh , Han Hameleers en
Hans Goertz . Hans aoertz en Han Hamalsere _. __ ••••••••••••• __
~a~~_
•••• s_ ••••••••• _.
ZONNEVLEKKEN. Ondanks het verschrikkelijke weer zijn er de ,afgelopen zomervakantie toch zo ' n JO tekeningen van de zon gemaakt in afdeling Zuid-Limburg. Natuurlijk is het onmogelijk om al deze wa~nemingen atuk voor stuk te bespreken in deze rubriek . Ik was daarom genOOdzaakt om een greep te doen uit de grabbelton van waarnemingen. ;, Om te beginnen met een paar erg goede tekeningen die ontvangen heb van Hubert Linders. Hij ma~kte deze tekeningen op 12 juni van dit ja~. Er waren toen 2 groepen vlekken zichtbaar . Gegevens bij de tekeningen van Hubert: Kijker: 6Omm- refractor, f_900mm, plaats! Dwarsetra~ t J 1 Geldrop weereomsgandigbe~n: redelijk goed, methode'? • • datum ' 12 juni 1977 m tijd: 17 OSm - 17 4S ~ _ _ --_:!."'i.RJ'IQO";l«:.,:,ox 0
r"'P'
tf!!i?~
t.'11-
;?I~
~~7~
/'/.::JPy, 100X
.
'8""'P'
X
~pt
~
,. >~
.
~
. V''{X)X
~~
VOlgens Huber t had de penumbra van groep 1 een donkere rand, terwijl hij er ook nog enkele li chtere plekken in zag. Rondom groep 2 zag hij nog een groot aantal lichte vlekken op het zona oppervlak . Deze zijn door mij ook wa ~rgenomen, zij het dan een dag later. Op deze zelfde dag ~hte . Hubert Linders zijn kijker weer op de zon. Hij nam toen waar dat de grote Umbra van groep 1 in twee delen was geapli t a t. Groep~was ook i ngrijpend veranderd.
,
'.'
. '-.
)
,
contouren van de liehtere -.plekken op het zonsoppervlak •
gegevens bij figuur 4. waarnemer: Hans Goertz, plaats: Kakebergwdg 25 Beek, kijker: 6Omm-refraetor, f _100Omm, vergroting: 111x, weer: redelijk, waarneemo~standigheden: sleeht, datum: 13- 6-1 977 tijd: 10 35 methode: projeetie granulatie niet zichtbaar alsook Wilson-effect
~,
.....-,: /', \ ~ :'
t
..
)r '~P1
+v
Y: 50 X
Gegeven!! bij de figuren 5 en 6: waarnemer: Hubert Linders, plaats: Dwarsstraat 31 Geldrop kijker: 6Omm- refractor, f-900mm, vergrot~: m50x ftn 100x, weer: redeli j k goed , datum: 13- 6-1977, tijd: 13 30 _ 13 45 m Van een groep zonnevlekken die begin augustus aan de zonsrand verscheen heb ik ongeveer 7 wa~rnemingen ontvangen. Op vrijdag 5 augustus werd de eerste tekening gemaakt. Onderstaande tekening ontving ik van Han Haaeleers.
V:~Sx
,',
Gegevens bij figuur 7: waarnemer: Han Hameleers , plaa ts: Aylvalaan 8 Ma ~ 8tricht, Kijker: 76mm-reflector, f-70Omm, v- ) 5x wedr: goed, waarneemomstandigheden: 8lecht, methode: filterw~gming datum: 5-8-1977, tijdé 10 15 Het was niet moge lij I ~enumbra in de groep te ondereche iden.
-xOp deze zelfde dag maakte ik met Han Hameleers nog een tekening van deze zonnevlekkengroep . Het was toen wel mogelijk een penumbra 1n de groep te onder8ch.1.:d;.;n~.______
V':IIU,
gegevens bij de figuren Ben 9 . waarnemer.:Hans_GÖertz en Han Hameleers pla ~ t8: Kakebergweg 25 Beek , kij ker: 6Omm- refractor, f_l000alm, vergroting: 40x, 11-1x V;~ox weer: goed, waarheemomst~dighede~ 9~echt datum : 5- 8 -1 977, tijd: 1 5 15 15 methode: projectie . Deze groep is na deze datum nog twee keer waargenomen. Ondersta~~de tekening werd gemaakt op 6 augustus, We kunnen goed zien hoezeer deze groep in een dag is veranderd . Het bleek dat deze groep ste e ds groter werd . Waren er op 5augustus 9 kerntjes te zien, op 6 augustus waren het er al '1 terwijl ik er op 8 augustus reeds 17 ' . a. telds(echter wel met e en andere kijker)
r:xr -
'11: \ :., . .,
'.t
"lil'
gegevens bij de f i guren 10 en 11 . waarnemer : Hans GÖertz . plaats: Kakebe~gweg 25 Beek, kijker: 6Omm-refractor, t-100Omm, vergroting: 40x en 111 x , weer: zeer goed waarneemomstandigheden : s:Rcht h datum: 6, -8-1917, tijd: 1J 2rrn _ 1) Jam methode: projectie granUlatie zichtbaar •
."
gegevens bij figuur 12: waarnemer: Hans aoertz , plaats: Kakebergweg 25 Beek, Kijker: 75mm- retractor, f_12~ vergroting: 1JJx, .....eer: mati g , waarneemoMatandigheden: sàecht datuM : 8 - 8 -1 977, tijd: 19 45 m methode: projectie granulatie zichtbaar.
Tot slot zou ik iedereen willen vragen hun zonnevlekwaar neml ngen naar mij te sturen zodat ik ze de volgende keer kan gebruiken bij de samenste lling van deze rubri ek.
,
Hans GÖertz
--- XI - _
INHOUDSOPGAVE. Bladzijde: 1)
$) 6) 7) 8) 11 )
Maanland ________ Eddy Echternach Copernicus ---------FHans Schoffelen Speurtocht door het hee lal met een binoculair ----- Hans Ooertz Verslag hobby tentoonstelling ______ Hans Ooertz en Han Hameleers Zonnevlekken ---------_ Hans Ooertz Inhoudsopgave
Redactie: Cover: m.m.v.:
Hans Ooertz, Kakebergweg 2.5, Beek Eddy Echternach~ Hoefnagelshof 17, Brunssum Han Hameleers, Aylvalaan 8, lIlaa stricht. Frans Schoffelen, Koolhofstraa t 19, Brunssum Hubert Lindera . Dwarsstraat 31, Oeldrop Han Hameleers, Aylvalaan 8. Ma ~ stricht Jean in ' t Zand, Musketierslaan 1, Maa stricht
+++...________..........
R _________•
Dit was dan Dione 22. We hopen dat de lezers hebben genoten van dit nummer. Het volgende nummer verschijnt in November. Tot de volgende keer! De groetjes!
