Tijd voor onszelf. Specialistisch Centrum op tournee p lentes jong p. 9 Meer kwaliteit, minder papier p. 14

Zie zó

december 2012

Tijd voor onszelf Specialistisch Centrum op tournee p. 4 104 lentes jong p. 9 Meer kwaliteit, minder papier p. 14 Personeelsmagazine voor medewerkers en vrijwilligers van De Friese Wouden

Inhoud

Deze keer in Ziezó 2 Inhoud 2 Van de gastredactie 4 Specialistisch Centrum 6 Dienstkleding 6 Column Aukje Reinders 7 Recept gastredactie 8 Willie Wortel Trofee 9 Cliënt aan het woord 10 Er-op-uit, shoppen en tips van de gastredactie 12 De werkplek 13 Medewerker als vrijwilliger 14 Restaurants Horeca en MIS-K 15 Puzzel en strip 16 De Friese Wouden helpt, reis oktober 2012

Gastredactie

Gastredactie aan het woord

Op zoek naar de passie! Toen Hélène Scheltes en Renske de Haan van het Specialistisch Centrum in mei werden gevraagd om intern begeleider voor De Werkvloer Centraal te worden, was dat een schot in de roos. De gastredac­ teuren zijn ervan overtuigd dat passie voor je werk cruciaal is voor kwalitatief goede zorg. Zeker op de werkvloer. Maar soms zijn medewerkers hun passie kwijt. ‘Wij gaan met ze op zoek.’

Colofon Tekst: Akkie Feenstra, Ypie Veenstra, Greta van der Veen, Kerstin Rappange en Casper Ferwerda Foto’s: Afdeling communicatie, Margriet Fotografie Creatie & realisatie: Noordwest12, Merkstrategie en ontwerp Niets uit deze uitgave mag gekopieerd worden zonder toestemming van de uitgever.

2

Als oorzaak voor de verdwenen bevlogenheid halen medewerkers vaak externe factoren aan. Bijvoorbeeld de bezuinigingen. Renske (30): ‘Dat begrijp ik goed. Maar je kunt ook kijken naar wat je zelf kunt doen om de situatie te veranderen. Daarvoor moet je weer bewust worden van je motivatie. Vaak is dat het helpen van mensen.’ Het gevolg is dat medewerkers weer initiatieven gaan nemen, legt Hélène (51) uit. ‘Je merkt dat mensen de eigen drijfkracht weer vinden. Daar doe ik het voor.’ De Tijd Voor Onszelf-bijeenkomsten (TVO) bestaat uit drie fasen. In de eerste blijven medewerkers bij zichzelf en proberen ze bij hun passie te

‘Je merkt dat mensen de eigen drijfkracht weer vinden. Daar doe ik het voor.’ komen. Omdat het vanuit henzelf komt, is de periode intensief: zes tot acht maanden. Renske: ‘Het is een tijd van puin ruimen. Elk willekeurig team heeft schade opgelopen in het verleden.’ Fase twee is toekomst­ gericht. Er worden doelen gesteld, waarbij de cliënt voorop staat. De bijeenkomsten zijn eens per twee of drie weken. De derde fase is de borging. Dan komen we nog een paar keer per jaar bij elkaar.

Tijd Voor Onszelf De zoektocht begint in de eerste fase van de TVO’s. Iedere week een uurtje. In groepen van zeven tot negen wordt over van alles gesproken: knelpunten, gemaakte afspraken of het omgaan met bepaalde situaties. Het liefst rond een tafel. Spreken over afwezigen is niet toegestaan.

‘Soms moet je een moei­ lijke beslissing nemen. Maar als je dat durft en het goed voelt, straal je dat uit naar anderen.’

‘Het is hun tijd en ze geven zelf inhoud aan de TVO’s’, zegt Hélène. ‘Renske en ik stellen alleen vragen en geven soms een reflectie.’ Renske: ‘We zijn geen voorzitter, maar een spiegelaar.’ Voor maatschappelijk werker Renske zat de rol als gegoten. ‘Ik kom graag dicht bij mensen en vind het interessant om te ontdekken wat mensen beweegt. Ik kan me goed op de achter­ grond plaatsen en vragen stellen.’

eveneens een ontwikkeling. Dat heb ik mijn groep ook verteld. Ik heb nu zestien TVO’s gehad en veel geleerd. Eerst was ik een schooljuffrouw en schreef ik dingen op het bord. Dat doe ik al lang niet meer.’

Renske is een schoolvoorbeeld, zegt Hélène. De begeleidingsrol was voor haarzelf behoorlijk wennen. Hélène komt uit de fysiotherapie en is sinds juni assistent-manager van het Specialistisch Centrum, waar ook Renske deel van uitmaakt. ‘Ik heb het begeleiden moeten leren, want ik ben proactief ingesteld. Het was voor mij dus

Ontspanning Omdat de TVO’s best intensief zijn, plant Hélène ze bewust op een vrije dag. ‘Ik fiets graag en doe dan in mijn hoofd de voorbereiding. Als ik na een TVO weer thuis ben, schrijf ik eerst een paar punten daaruit voor mezelf op. Dan ben ik het kwijt en kan ik de volgende dag verder met mijn andere werkzaamheden.’ Ook Renske vindt ontspanning door te bewegen. ‘Ik probeer werk en privé zoveel mogelijk te scheiden. Maar omdat je betrokken bent, blijf je af en toe over je werk

nadenken. Hardlopen is mijn redding. Een TVO is bij mij op een dag met andere werkzaamheden. Na afloop mag ik dan van mezelf met een glas wijn op de bank liggen.’ Kwaliteit Hélène en Renske zijn ervan overtuigd dat TVO’s de kwaliteit van de zorg ten goede komen. Hélène: Soms moet je een moeilijke beslissing nemen. Maar als je dat durft en je voelt je er goed over, straal je dat uit naar anderen. Je gaat weer met plezier naar je werk. Je moet goed voor jezelf zorgen, wil je voor een ander goed kunnen zorgen. De TVO’s zijn ook een waarde­ volle aanvulling op belevingsgericht werken. Bij het laatste zijn de (multi) disciplinaire bijeenkomsten gericht op ethiek, tijdens TVO’s ben je vooral met jezelf bezig. Samen stellen ze de cliënt centraal en zorgen ze voor een betere kwaliteit.’

‘Je moet goed voor jezelf zorgen, wil je voor een ander goed kunnen zorgen.’ 3

Specialistisch Centrum

Specialistisch centrum

Nyncke: ‘Door een structuur kun je veel tijdwinst halen. Zo kan afgesproken worden dat eens in de vier weken een ergotherapeut of een logopedist aanschuift bij een wijkteamoverleg.’ Aanschuiven Om de samenwerking te bevorderen, is twee jaar geleden een werkgroep opgericht. Ook Nyncke maakt er deel van uit. Er werd gestart in Achtkarspelen en Tytsjerksteradiel. Daar verwijzen de Thuiszorg en het Specialistisch Centrum al langer naar elkaar. ‘Ze waren voor een deel al op de hoogte van ons bestaan’, vertelt Nyncke. ‘We hebben bekeken hoe het nog beter kon.’ Er werd onder meer een middag in Berchhiem georganiseerd met medewerkers van het Specialistisch Centrum en de Thuiszorg. Nyncke: ‘We zijn nagegaan waar versterking mogelijk was en afgesproken dat disciplines van het Specialistisch Centrum aanschuiven bij het cliënten­ overleg van de Thuiszorg.’

Waarom moeilijk doen als het samen kan?

Lydia werkt als wijkverpleegkundige bij de teams Om ‘e Mar en De Feanen. ‘Het aanschuiven was erg belangrijk. We konden goed kennis maken. Zo wist een psycholoog al snel te benoemen welke problemen er speelden toen een

‘De samenwerking die intramuraal zo logisch is, zou ook extramuraal gerealiseerd moeten worden.’ cliënt ter sprake kwam en had goede adviezen. Er is bij de Thuiszorg behoefte aan deskundigheidsbevordering. Het Specialistisch Centrum heeft de kennis in huis. We kunnen veel aan elkaar hebben.’ Promotour Nyncke maakt momenteel een promo­ tour in enkele zuidelijke gemeenten, waar ze langsgaat bij thuiszorgteams (zie kader). ‘Zo hoor ik wat medewerkers nodig vinden om goed samen te kunnen werken. We delen daartoe de teams op in groepjes van vier personen. Ze gaan aan de slag met vragen als: wat betekent een goede samenwerking voor jezelf, de cliënt en de organisatie? Er is veel herkenning, maar ook discussie. Dat is goed. Ook bij samenwerking ben je het niet altijd eens. Maar door goed overleg kom je met één uitkomst. Daarvan hebben we nu steeds meer succesverhalen.’

Naar het zuiden De promotour van Nyncke begon afgelopen juli. Samen met manager Jan van der Veen presenteerde ze het Specialistisch Centrum aan de managers van Smallingerland, Opsterland, Ooststellingwerf, Weststellingwerf en Heerenveen. ‘Tijdens de bijeenkomsten hebben we besloten dat ik bij elke manager op bezoek zou gaan, omdat er onderling verschillen waren.’ Smallingerland kwam als eerste aan bod. Daar stonden ze heel positief tegenover samenwerking. ‘Ik schoof bij de overleggen van alle wijkteams aan, ongeveer tien in totaal. Soms ging ook een andere specialist mee. Ik heb verteld over alle disciplines binnen het Specialistisch Centrum en vragen beantwoord.’ De tour in Smallingerland is inmiddels afgerond. Voor Heerenveen en Opsterland staan in november bezoeken gepland. Ooststellingwerf en Weststellingwerf volgen in december.

Het Specialistisch Centrum en de Thuiszorg kunnen meer samenwerken. Ergotherapeute Nyncke Woudstra en wijkverpleegkundige Lydia Schotanus pleiten voor structureel overleg. Om het Specialistisch Centrum meer bekend te maken in de regio, is Nyncke nu op tournee langs thuiszorgteams.

‘Door de extramuralisering krijg je meer complexe zorg thuis’, stelt Lydia. ‘We hebben in toenemende mate te maken met kwetsbare ouderen met een opeenstapeling van psychische, lichamelijke en sociale tekorten. Dit vraagt om een integrale benadering.’ Volgens Nyncke zou de samenwerking die intramuraal zo logisch is, ook extramuraal gerealiseerd moeten. ‘De doelgroep is hetzelfde. Het gaat om het beste voor de cliënt. Waarom zou je zelf gaan zitten worstelen terwijl anderen kunnen helpen? Om een

4

spreuk van Loesje te gebruiken: waarom moeilijk doen als het samen kan? Specialisten hoeven niet pas te worden ingeschakeld als zaken zijn vastgelopen. Soms kun je een ziekteproces in het beginstadium goed voorspellen en bepaalde problemen voor zijn.’

‘Door de extramurali­ sering krijg je meer complexe zorg thuis.’

Nyncke somt enkele specialisten op die bij een thuiszorgcasus tegelijk een rol kunnen spelen: de ergotherapeut, fysiotherapeut, logopedist en een psycholoog. ‘Daarnaast heb je natuur­ lijk de thuiszorgmedewerkers, mantel­ zorgers en de huisarts. Een flinke opgave om iedereen op één lijn te krijgen. Lydia: ‘Een multidisciplinair overleg (MDO) zou mooi zijn. Dan heb je alle betrokkenen bij elkaar en sta je sterker.’ Er wordt al samengewerkt, maar dat doen specialisten en andere betrokkenen vaak onderling.

5

Diversen

De recepten van...

Column

Frambozentrifle en appel-peer-spijstaart

Tijd voor elkaar Om tijd en aandacht voor elkaar te hebben, is het belangrijk om ook tijd voor jezelf te creëren. Mijn tijd voor mezelf bestaat uit de drie B’s: een boek, het bad en de bank. Zo heb ik nu een variant op het leesboek: het luisterboek! Ogen dicht en heerlijk ontspannen. Bij De Friese Wouden gebruiken we de term Tijd Voor Onszelf (TVO’s) voor de teambijeenkomsten die deel uitmaken van het ontwikkeltraject De Werkvloer Centraal. Tijdens die bijeenkomsten praat je samen met je collega’s over motivatie, inspiratie maar ook frustraties. Dat vind ik belangrijk. Door ruimte bij jezelf te creëren, kun je ook weer rust en professionaliteit uitstralen in je werk. En dat is waar het om draait, jij als verbindende schakel naar onze cliënten en bewoners. De zorg aan de cliënten en bewoners komen door het regeerakkoord behoorlijk onder druk te staan: de huishoudelijke hulp bijvoorbeeld verandert

ingrijpend de komende twee jaren. Samen met onze Huishoudelijke Hulp BV proberen we antwoorden te vinden op die ontwikkelingen. De collega’s van de Huishoudelijke Hulp zijn vaak de eersten in de zorgketen en daarom ook erg belangrijk voor ons als De Friese Wouden. We gaan naar het einde van 2012, een jaar dat wat mij betreft voorbij is gevlogen. De feestdagen zijn voor onze cliënten en bewoners vaak een bijzondere tijd. Het verlies van naasten en eenzaamheid wordt juist in deze tijd gevoeld. Het is goed om hier extra aandacht aan te geven. Maar dit geldt ook voor jullie: extra tijd en aandacht voor jezelf. Met het kerstpakket van dit jaar kun je op je eigen manier hier invulling aan geven. Ik hoop dat je een rustpunt voor jezelf en je dierbaren vindt. Dank voor jullie geweldige inzet het afgelopen jaar en hele fijne dagen! Aukje Reinders- van der Galiën, Directeur De Friese Wouden

Een nieuw jasje Alle thuiszorgmedewerkers worden vanaf 1 januari 2013 in een nieuw jasje gestoken. Het gaat om witte jassen met een blauw randje en het logo van De Friese Wouden. Voor dames en heren zijn er aparte modellen. Het tenue wordt hiernaast getoond door Tessie de Jong, Johan Tabak en Hester Wijnsma. Voorheen kregen thuiszorgmedewerkers een budget waarmee ze naar eigen keuze jasjes konden aanschaffen. Het gevolg was een grote variëteit. Door gelijke kleding zijn alle thuiszorgmedewerkers van De Friese Wouden straks makkelijker herkenbaar. De intramurale medewerkers kregen al eerder eenzelfde jasje, in de kleuren roze, blauw en groen (en eventueel dus rood).

6

De jasjes kunnen via het nieuwe bestelsysteem worden aangeschaft. Meer informatie over het kledingprotocol staat op Ziezo intranet.

De recepten van... Hélène en Renske Hélène kookt graag en zit met vrienden uit Noord-Limburg in een eetclub. Ze staat bekend als een toetjesmonster. Haar frambozentrifle is een klassieker. Renske is vegetariër en bakt meestal alternatieve gerechten. Bijvoorbeeld de zoete appel-peer-spijstaart, ideaal tijdens de wintermaanden. Frambozentrifle

Appel-peer-spijstaart

Bereidingswijze (voor 4 personen) Breek de eierkoeken in kleine stukjes. Schenk de limonade­ siroop of likeur erover. Klop de slagroom stijf. Bedek de bodem van een glazen schaal (1 tot 1,5 liter) met de helft van de eierkoeken en schep er een laag vanillekwark, een laag fambozen en een laag slagroom over. De resten eierkoek gaan ook in de glazen schaal. Schep hier weer een laag kwark, frambozen en slagroom over. Leg er de laatste frambozen op. Laat de trifle een uur koelen voor een goede smaakvermenging. Garneer met blaadjes munt en poedersuiker.

Bereidingswijze Meng de margarine met de suiker, bloem, meel en een snufje zout. Kneed dit tot een kruimelig deeg. Voeg wat sojaroom toe als het te droog is. Vet een springvorm in met olie en bestrooi met bloem. Bekleed de bodem en zijkanten met het deeg, maar bewaar een klein beetje. Bak het 15 minuten op 200 graden. Snijd de appels en peren in blokjes. Vermeng dit met het citroensap, verkruimelde amandelspijs, twee eetlepels suiker, vanille-essence, rozijnen, kaneelpoeder, kokos en wat amandelen. Neem de springvorm uit de oven. Vul deze met het appel-perenmengsel. Bestrooi met de rest van het verkruimelde deeg, wat kokos en amandelen. Bak ongeveer dertig minuten op 200 graden. Lekker met warme vanillesaus of sojaslagroom.

Ingrediënten - 4 eierkoeken - 300 gram frambozen - 50 ml frambozen limonadesiroop of likeur (voor volwassenen) - 125 milliliter slagroom - 450 gram vanillekwark - blaadjes munt - poedersuiker

Ingrediënten - 125 gram bloem - 125 gram tarwemeel - 150 gram plantaardige margarine - 120 gram (riet)suiker - 2 grote peren - 2 appels (goudreinetten) - 50 gram amandelspijs - 50 gram gewelde rozijnen - 2 eetlepels bruine suiker - 1 eetlepel citroensap - 1 theelepel vanille-essence - 1 theelepel kaneelpoeder - 2 eetlepels gemalen kokos - gepelde amandelen - scheutje sojaroom - zout

7

Cliënt aan het woord

Ze telt maar liefst 104 lentes, maar die leeftijd zou je haar niet geven. Mevrouw Bunt-Wisman is een charmante vrouw met een krachtige uitstraling: ‘Ik vecht ervoor om het einde hier te halen.’ Aan de muur hangt een familie­ portret uit begin vorige eeuw. De jongste heeft een grote strik in het haar, met felle ogen kijkt ze de wereld in. Het is mevrouw Bunt ten voeten uit.

104 lentes jong Mindfulness wint Willie Wortel De Willie Wortel 2012 Trofee is gewonnen door P&O-functionaris Foekje Zuidema. Ze kreeg de prijs voor haar idee ‘Mindfulness in de pauze’. Daarmee kunnen alle medewerkers beter leren omgaan met stress en spanning. Elk jaar kunnen medewerkers creatieve ideeën insturen voor de Willie Wortel Trofee. Deze keer waren het er 33. De jury hanteert vier criteria: is het uitvoerbaar in 2013, breed inzetbaar, innovatief en word je (de organisatie, cliënten of de medewerkers) er blij van? Drie ideeën werden genomineerd. Naast Foekje ging ook Alie Kloostra door met ‘de zorgpas’. Wieke van der Ploeg en Monique Fruyt van Hertog deden dat met ‘muziek voor en met bewoners en cliënten die dat willen’. De gelukkigen mochten op 18 oktober hun idee toelichten aan de jury. Leven in het nu Foekje: ‘Mindfulness is een methode waarmee je leert met aandacht aanwezig te zijn bij dat wat er is. De training is geschikt voor wie spanning en stress ervaart en daar iets aan wil veranderen. Je geeft aandacht aan wat er binnen komt via zintuigen,

8

gevoelens en gedachten. Hierdoor leer je wat spanningverhogend of -verlagend werkt. Ik heb zelf twee jaar geleden vijf sessies gehad, die gaven mij veel rust.’ Drie sessies De jury riep Foekje uit tot winnaar. ‘Je bent door Mindfulness beter in balans’, aldus jurylid Evelyne Koene van De Academie. ‘Dat is goed voor de medewerker en de organisatie. Maar ook voor de kwaliteit van onze dienst­ verlening en de cliënt.’ De trofee, een ‘Lampje’, staat nu bij Foekje op de keukentafel. ‘De bijbehorende geld-

‘Je bent door Mindfulness beter in balans, dat is goed voor de medewerker en de organisatie.’

prijs van 500 euro besteed ik aan een high tea met mijn team.’ ‘Ik ga nu een concreet plan van aanpak schrijven. Ik wil dat er drie sessies Mindfulness op de Thema­ kalender worden opgenomen. Daarnaast denk ik aan een basiscursus Mindfulness voor alle medewerkers.’

De vorige winnaars De Willie Wortel 2011 ging naar Hendrika Terpstra. Ze bedacht een oplaadpunt voor elektrische fietsen bij alle locaties. Op woensdag 5 december werd de eerste bij ‘t Suyderhuys geopend. Twee jaar geleden ging een ‘Lampje’ naar Janny Vogelsang. Ze wilde de aanschaf van winterbanden aantrekkelijk maken voor collega’s. Voor pluZ-leden kwam er toen een korting bij Euromaster Bandenservice.

Muziek stroomt door de aderen ‘Op de elfde van de achtste in 1908 ben ik geboren, aan de Herenwal in Heerenveen,’ zegt mevrouw Bunt. ‘Mijn moeder mocht maar 34 jaar worden en overleed toen ik 2 jaar was. Ik heb haar jammer genoeg nooit echt gekend. Ik was de jongste van vijf kinderen. Mijn vader hertrouwde. Mijn tweede moeder had zelf een dochter, later kregen ze samen nog een zoon. Ons gezin telde zeven kinderen. Muziek betekende veel voor ons, we speelden piano, orgel en viool en met elkaar waren we een koor. Mijn oudste zus was sopraan, ik was alt, mijn ene broer tenor en de andere broer was bariton.’ Muzikaliteit zit in het bloed. Jaren later zou mevrouw Bunts zoon een zeer gewaardeerde bariton worden in Nieuw-Zeeland. Eerste vrouw in de lucht De wilskracht van mevrouw Bunt heeft haar veel gebracht, zo ook in 1919: ‘Ik was elf en er was een vliegdemonstratie, ik weet het nog goed. De vliegenier heette Karel Krieger, hij was een Duitser. Je kon voor een kwartje naar het weiland waar de demonstratie te zien was. Mijn moeder kende me en waarschuwde: ‘Je komt niet in dat vliegtuig!’. Maar het kostte 500 gulden om mee te vliegen, dus dat zat er niet in voor mij. Toen ik met wat vriendinnen stond te kijken liep de vliegenier na de landing naar ons toe. Hij had nog een plekje over en vroeg wie mee wilde. Nou, dat wilde ik wel. En daar vloog ik, boven Heerenveen. We zaten met zijn drieën in een vierkant bakje achter de piloot en ik keek door een gaatje naar beneden. Mijn vader kwam er al gauw achter dat ik in dat vliegtuig zat, hij was boos omdat die vliegenier zomaar een minderjarig meisje meenam. Hij dacht dat ik er niet meer levend uit zou komen.’

Mijn moeder kende me en waarschuwde: ‘Je komt niet in dat vliegtuig!’. Alle familie overzee Mevrouw Bunt trouwde in 1931 en kreeg drie kinderen, een zoon en twee dochters. Samen met haar man runde ze in die tijd een succesvol restaurant in Leeuwarden. Maar toen de oorlog begon, gingen de zaken slechter en moesten ze stoppen. In de jaren vijftig vlogen haar kinderen uit. ‘Mijn zoon kwam in Nieuw-Zeeland terecht en trouwde een Libanese vrouw. Mijn dochters vertrokken naar Californië, de één trouwde een Indonesiër en de ander een Amerikaan. Mijn gezin telt veel nationaliteiten.’ Haar man

overleed in 1985, ze is al lange tijd op zichzelf. Mevrouw Bunt heeft vier kleinkinderen en zeven achterkleinkinderen, maar ze zijn allemaal ver weg. ‘Gelukkig belt mijn oudste dochter drie keer per dag. En elke avond belt ze om me welterusten te zeggen.’ Kortgeleden overleed haar zoon. ‘Ik moet dit meemaken omdat ik zo oud word, het werpt een schaduw over mijn leven. Hij was een schat van een man.’ Ze brak beide heupen en revalideerde in een verpleeghuis. Daar wil Mevrouw Bunt niet meer naar terug. ‘Ze moeten me hier mooi op mijn eigen plekje laten.’ En als het aan de verpleegsters ligt, kan dat. ‘Myn zusterkes binne myn meiskes,’ besluit mevrouw Bunt trots.

9

Erop uit, tips van de gastredactie

Shoppen & meer

Hélène en Renske leerden elkaar afgelopen zomer goed kennen in Amsterdam. Ze verbleven er drie dagen voor de cursus intern begeleider van De Werkvloer Centraal. In de pauzes hingen ze graag rond bij het gezellige Museumplein.

De tips ...van Hélène en Renske

Dagje Amsterdam Samen met Anita Boonstra, teamcoach in Oranjestins, gingen Hélène en Renske in juli drie dagen vanuit Friesland op-en-neer naar de hoofdstad. Eerst met de auto naar Lelystad, daarna per trein naar Amsterdam Centraal. Met de tram werd de laatste etappe afgelegd, richting het Museum­ plein waar de cursus werd gegeven. In de tram maakten ze op de eerste dag meteen kennis met de hartelijkheid van de Amsterdammers. Hélène: ‘De bestuurder had direct door dat we uit de provincie kwamen en gaf ons een plattegrond. De volgende dag zat daar dezelfde chauffeur. Hij riep door de microfoon: daar heb je mijn drie musketiers. We lagen in een deuk.’

Alle drukte is voor Hélène geen bezwaar. Integendeel. ‘Ik houd van bedrijvigheid. De straatgeluiden zijn erg fijn. Je hoort aan de Amsterdammers ook wat voor weer het is. Ze fluiten als de zon schijnt en mopperen bij regen.’ Ook Renske keek in juli haar ogen uit. ‘Amsterdam is heel levendig met veel verschillende mensen. Alles kan. Men maakt er ook snel een praatje. Echt een dagje weg.’

‘De chauffeur riep door de microfoon: Daar heb je mijn drie musketiers!’ De favoriete plek van de gastredactie is het Museumplein. De cursuslocatie, een statig herenhuis, lag er om de

hoek. In de pauzes gingen Hélène en Renske zich er graag verwonderen op een bankje. Hélène: ‘Er wordt van alles gedaan, van voetballen tot picknicken. In de wintermaanden is er een schaats­ baan. Natuurlijk kun je ook naar de musea. Zo is het Stedelijk Museum net weer geopend.’ Een gouden tip? Wie van ijs houdt, moet volgens Hélène naar Banket­ bakkerij Van der Linde aan de Nieuwendijk. Het softijs met slagroom is een must. Liefhebbers van lekkere shampoo, zeepjes en badschuim mogen Lush in de Kalverstraat niet overslaan, benadrukt Renske. ‘Alles is er 100% natuurlijk en fruitig. Wat ze daar hebben, vind je niet in het noorden.’

De zorg in de hoofdrol

Betaalbare cadeautjes

Intouchables is de bioscoophit van dit jaar. Renske en Hélène zijn helemaal weg van de film waarin de zorg van een jonge, arme ex-delinquent voor een verlamde, oude miljonair centraal staat. Hélène: ‘De twee hebben geen medelijden met elkaar en nemen elkaar zoals ze zijn. Heel erg mooi.’ Renske vindt ook de cultuurverschillen interessant. www.bol.com (DVD), E 15,90

Voor originele en betaalbare cadeautjes moet je in Drachten zijn. Zo heeft Sjoch! alles op het gebied van koffie en thee. Ook zijn er heerlijke handgemaakte bonbons, chocolade en fudge. Een high tea aan huis? Geen probleem. Leuke woonaccessoires voor ‘normale’ prijzen vind je bij Woudhof. www.sjoch-koffieenthee.nl www.woudhof.nl

Bewust Renske bezoekt regelmatig de website Ecomama. Er is ruim aandacht voor vegetarische recepten, biologische groenten, speelgoed zonder schadelijke materialen en verwijzingen naar groene webshops. www.ecomama.nl

Aangrijpende boeken

‘De trambestuurder had direct door dat we uit de provincie kwamen en gaf ons een plattegrond.’ 10

Renske en Hélène zijn echte boekenwurmen. Thriller-fan Hélène kan het niet spannend genoeg zijn. ‘Ik kijk in de bibliotheek altijd of er geweertjes op staan. In een vakantie lees ik vier boeken per week.’ Renske gaat voor de slecht aflopende literatuur. Vooral boeken met verknipte personages vallen in de smaak. ‘Het mag best bizar zijn. Een boek moet wat met me doen. Zoete verhalen zijn niet het echte leven.’ De vliegeraar van Khaleid Hosseini vindt de gastredactie het allermooiste boek. Renske: ‘Het veranderde mijn beeld van Afghanistan. Ik heb meer begrip voor de cultuur gekregen. Zijn laatste boek, Duizend schitterende zonnen, gaat over achter­gestelde vrouwen en heb ik net uit. Ook weer erg aangrijpend.’ De vliegeraar is te koop bij elke boekhandel, vanaf E 10,00.

Actief in Beetsterzwaag Wie van beweging houdt, moet naar Beetsterzwaag. In en rond het dorp is van alles mogelijk. Renske en Hélène gaan er regelmatig naartoe. Om te fietsen, voor een gezonde wandeling in het bos of om te schaatsen op de gezellige ijsbaan tijdens de wintermaanden. Er wordt in december ook altijd een sfeervolle kerstmarkt georganiseerd. www.beetsterzwaagnatuurlijk.nl

11

10 vragen aan: De werkplek

Medewerker als vrijwilliger

aan psycholoog

Annemarieke Versteeg 1. Hoe ziet je gezin eruit? ‘Ik ben twintig jaar samen met mijn vriend Yne. We wonen met twee dochters (zeven en negen) in Zwagerbosch bij een weiland. Daar is genoeg ruimte voor onze twee pony’s.’ 2. Hoe lang werk je bij De Friese Wouden? ‘Sinds 2007. Daarnaast ben ik docent gedragswetenschappen bij het VU Medisch Centrum/Gerion.’ 3. W  aar heb je het momenteel druk mee? ‘Samen met Zorgmaatwerk schrijf ik een projectplan voor een ambulant team. We kunnen veel als Specialistisch Centrum, maar je hebt ook de eerstelijnszorg nodig zoals de huisarts of de wijkverpleegkundige. Hoe gaan wij samenwerken?’

‘Psychologie is als het oplossen van puzzels. Ik ben continu aan het puzzelen; elke cliënt is uniek.’ 4. Wat vind je het leukst aan je werk? ‘Het oplossen van puzzels. Gedrag is resultaat van vijf factoren: persoonlijkheid, levensloop, cognitie, lichamelijke toestand en interactie. Ik ben continu aan het puzzelen; elke cliënt

12

is uniek. Ook het vertalen van mijn bevindingen naar de teams vind ik leuk. Zij hebben handvatten nodig om het welzijn van cliënten te optimaliseren.’ 5. Ben je privé ook een puzzelaar? ‘Ja. Zo heb ik veel gereisd. De charme is het puzzelen hoe je van a naar b komt. Dit jaar zijn we met de kinderen voor het eerst ver weg geweest, naar Peru. Ik ben gefascineerd door het land.’ 6. Neem je het werk ook mee naar huis? ‘Ik heb geleerd om een professionele afstand te bewaren. Tijdens mijn stage hielp ik een vrouw na een hersenbloeding. Ze had veel schulden gemaakt. Ik wilde zo graag helpen. Maar je kunt niet alle ellende in de wereld op je nemen.’ 7. Hoe ontspan je? ‘Ik wandel elke avond een half uur in fors tempo. Sinds kort speel ik ook hobo, een jarenlange droom. Verder ga ik naar ons huisje in Driebergen, een museum of de schouwburg. Mijn oudste dochter speelt viool. Ik kijk ernaar uit om haar straks op het podium te zien.’ 8. Wat weten veel collega’s niet van je? ‘Dat ik op kunstschaatsen zat. Nationaal heb ik aardig gepresteerd: ik was een keer derde van Nederland.’

Op het einde van het jaar is communicatieadviseur Ypie Veenstra betrokken bij het bakken van bijna 10.000 oliebollen. Drie dagen lang tovert ze met haar familie prachtige creaties uit het vet. En dat geheel vrijwillig.

9. Volg je het kunstschaatsen op televisie? ‘Jazeker. Maar vroeger keek ik meer naar sport.’ 10. Waar kijk je wel vaak naar? ‘Engelse detectives. Lewis, dat zich afspeelt in Oxford, is momenteel favoriet. Mede doordat ik onlangs met mijn jongste dochter in Oxford ben geweest en mijn broer er woont.’

‘Ik heb geleerd om een professionele afstand te bewaren.’

Elk jaar duizenden oliebollen De Gereformeerde Kerk Harkema is al zeventien jaar vaste klant. Zij gebruiken de opbrengst voor hun jeugdclubs. De Dutch Buddies uit Drogeham verkopen sinds 2010 de lekkernijen van Ypie en haar familie. De groep jongeren van het christelijke jeugdwerk Faith zamelt daarmee geld in voor een bouwproject en kinderwerk in Ethiopië. De productie bedraagt jaarlijks ongeveer 10.000 bollen. Uiteraard worden professionele middelen ingezet om dergelijke aantallen te verwerken. Ypies vader (55) heeft al twintig jaar een snackbar in Drogeham en beschikt over een echte oliebollenoven. Hij is ook de bakker. Ypie levert de nodige

hand-en-spandiensten. ‘Ik zorg er tege­ lijk voor dat de snackbar blijft draaien en verkoop in de zaak een deel van de oliebollen aan de eigen klanten.’

‘Het is altijd een gezellige periode. Ik kijk er weken naar uit!’ Ypies oma van 78 is steevast de tweede bakker. ‘Ze is nog heel vitaal en doet ook aan fitness. Ze vindt het erg leuk, ondanks de hete oven en de blaren. Ook opa (83), mijn twee broers en mijn vaders vriendin helpen mee. Zij zorgen ervoor dat alle oliebollen in plastic zakjes komen en maken de beslagemmers schoon.’

In Drogeham bakken ze altijd dezelfde oliebollen: gewone en met krenten. Het geheime recept wil Ypie niet geven. ‘Ze zijn van zeer goede kwaliteit. Heel wat anders dan die van de supermarkt. Ze zijn knapperig, vetarm en liggen niet zwaar op de maag. En ze zijn hartstikke vers.’ Op 29 december begint het proefdraaien, 30 en 31 december wordt er stevig door gebakken. ‘Mijn vader begint om zes uur ‘s ochtends met de voorbereidingen, zoals het maken van het beslag. Op oudejaarsdag ligt het hoogtepunt in de ochtend. We stoppen die dag rond twee uur ‘s middags. Het is altijd een gezellige periode. Ik kijk er weken naar uit.’

13

Kort nieuws

Ontspanning

Leuke locatie en catering nodig? Vraag naar Lekker Noflik! Heb je wat te vieren? Of zoek je een geschikte plek om te vergaderen? En wil je dan ook een hapje eten? Dan kun je vanaf nu terecht bij Lekker Noflik van De Friese Wouden. Lekker Noflik is een nieuw concept en dat mag iedereen weten. Zo kunnen medewerkers van De Friese Wouden de restaurants en zalen bespreken tegen een aantrekkelijk tarief. Dat voordeel geldt ook voor bewoners, familie, buurtbewoners en 55-plussers. Een overleg met hapje en drankje, een jubileum inclusief diner of een vergadering met beamer: er is veel mogelijk en bespreekbaar. Bediening of geen bediening? Zeg het maar.

Met Lekker Noflik willen we de buitenwereld naar binnen halen en de ‘binnenwereld’ naar buiten brengen. Gezelligheid over de vloer, daar wordt iedereen blij van.

Meer weten ? Kijk in de map van Lek ker Noflik of bel: Fiversicht 0511 44 81 81; Berchhiem 0511 46 71 48; Ferdivedaasje 0511 54 98 98; ’t Suyderhuys 0512 36 97 98.

Fiversicht

Kwaliteitsrapporten gebundeld in MIS-K

Meer kwaliteit, minder papier Kwalitatief goede zorg- en dienstverlening staat hoog in het vaandel bij De Friese Wouden. Daarom worden al langere tijd diverse kwaliteitsregistraties uitgevoerd. Het gevolg: een enorme berg lijvige rapporten. Dat kan beter. Alle studies werden gebundeld tot MIS-K (Management Informatie Systeem op het gebied van Kwaliteit). Inmiddels zijn er twee rapportages geweest. De MIS-K’s verschijnen drie keer per jaar. In mei was het eerste rapport, over de maanden januari tot en met april, klaar. De tweede (juni tot en met augustus) volgde in augustus. ‘Het doel was om het aantal documen­ ten te reduceren’, aldus Thea Postma van de afdeling Kwaliteit. Ze werkt sinds begin dit jaar als extern adviseur bij De Friese Wouden. ‘Het gevolg van alle rapporten was versnipperde informatie. De werkelijk benodigde gegevens kwamen niet op tafel. Nu is er samenhang aangebracht door MIS-K. De verschillende onderzoeken zijn daarin op een logische manier met elkaar samen­ gebracht. Het rapport wordt eerst op managementniveau besproken. Daarna gaat het naar de midden­ kaders en de teams.’ MIS-K vloeit voort uit het project Kwaliteit in beeld. Thea: ‘Vooraf hebben we vastgesteld welke rapporten er allemaal zijn. Daarbij hebben we

14

ook de vraag gesteld: wat willen we echt weten en krijgen we deze informatie via de rapporten?’

Kruiswoord Breng de letters uit de genummerde vakjes over naar de gelijkgenummerde vakjes van de oplossingsbalk. Horizontaal: 1 nieuw (in samenst.) 3 onhoudbare service bij tennis 5 kloosteroverste 7 rivier in Egypte 8 kreet 9 verhoogde toon 11 zeker type onderwijs 13 elektrisch geladen deeltje 15 voegwoord 18 rivier in Italië 19 onder­ zoek door ondervraging 23 teleurstellend 24 teken 26 lollig 29 me 31 muzieknoot 32 grote bijl 34 slot 36 streling 37 hoge berg 38 paling 39 slag in een touw 40 rivier in Utrecht 41 bergplaats. Verticaal: 1 telwoord 2 honderd gram 3 alpenweide 4 persoonlijkheid 5 sprookjesfiguur 6 hoge zangstem 10 modern 12 zat 14 verbruikt 16 erwtensoep 17 bijna loodrecht 19 beperkt 20 wat betreft 21 boom 22 eigenlijk (afk.) 25 elektronische post 27 persoonlijk identificatienummer 28 uit zekere plaats in Zuid-Holland 30 merkteken 31 zonnegod 33 sluiskolk 34 plaats in Gelderland 35 waterkering 36 zangstem.

Gefeliciteerd!

Oplossing insturen

De oplossing van de puzzel in Ziezo nummer 16 is Treinstation. We ontvingen 44 inzendingen.

Stuur voor 1 februari 2013 de oplossing van de nieuwe puzzel naar [email protected] of naar De Friese Wouden, t.a.v. Ypie Veenstra, Antwoordnummer 1094, 9200 VB Drachten. Vermeld daarbij naast je adres ook je functie.

De drie winnaars van een De Friese Wouden-schoudertas zijn: 1. Willie Hoekstra, Ziekenverzorgde De Buitenhof Tytsjerksteradiel 2. T. Bijma - van der Veen, vrijwilliger Haersmahiem 3. Bep de Vries, verzorgende Berchhiem

Heb je nog vragen over of suggesties voor de Ziezo? Laat het ons weten per mail: [email protected]

Het voordeel van MIS-K is dat medewerkers en de cliënten minder worden belast met allerhande vragenlijsten. Daarbij worden onderzoeken ook na een rapportage gevolgd. Zo wordt nagegaan wat met de uitkomsten en aanbevelingen is gedaan. ‘Natuurlijk kent een nieuw initiatief altijd verbeterpunten, ook het MIS-K’, aldus Thea. ‘Zo denken we nu na over een betere verhouding tussen tekst en tabellen/ grafieken en de naam MIS-K.’ In januari verschijnt het derde rapport.

‘Het gevolg van alle rap­ porten was versnipperde informatie. De werkelijk benodigde gegevens kwamen niet op tafel.’ 15

De Friese Wouden helpt! in Gobabis Tussen donderdag 11 en zondag 28 oktober zijn onze (oud) collega’s Pia Laaning, Karin de Kiewiet en Sieta Jonker namens De Friese Wouden helpt! opnieuw afgereisd naar Gobabis in Namibië. Hieronder een beeldimpressie van deze reis.

Meer weten over De Friese Wouden helpt! of donateur worden? De reisverslagen vind je op Ziezo intranet onder de weblog van De Friese Wouden helpt! Je kunt hier ook meer lezen over de goede doelen van De Friese Wouden helpt! onder het menu Informatieplein.

www.friesewouden.nl