21 Woensdag November2007
Interview
GRATIS TATUNG 27” LCD TV
Rufus Wainwright
+ MOTOROLA F3
Rufus Wainwright ging naar Berlijn om een kale plaat te maken, maar Brahms en Bach grepen hem naar de strot. Vertelt het 34-jarige muzikale wonderkind. En toen maakte hij zich ook nog kwaad over Bush en... Enfin: de operaster van de popwereld is er weer. 19
Tijdelijk slechts
5 12,9 and per ma
Vodafone 27,50
200
belmin. of smsjes
0900-5555 444 of www.gsm.nl/depers
Printen duur?
per cartridge*
Voordelig printen, hoge kwaliteit en individuele cartridges voor maar € 9.99. * Geldig voor de Epson Stylus D78, D120, R265, R360, R285 RX560, RX585, RX685 & DX4000, DX4400, DX5000, DX6000, DX7000F, DX7400, DX8400 en DX9400F serie.
www.epson.nl
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Tijd voor het einde der dagen Vandaag is het Wereld Televisiedag. Morgen is het de Dag van de Cateringmedewerker, vrijdag de Dag van de Belegger, zaterdag NietWinkeldag en zondag de Dag tegen geweld tegen vrouwen. Floor van Dijck AMSTERDAM
...
Oké – een paar dagen zullen we nooit meer kwijtraken. Nieuwjaar, Koninginnedag, Bevrijdingsdag. Mag ook wel, een paar keer per jaar een dag waarop iedereen ongeveer hetzelfde doet. En vooruit, voor de gelovigen onder ons kunnen we Kerstmis, Pasen, Pinksteren, het Offerfeest en het Suikerfeest er ook nog wel bij hebben. En laten we niet overdreven zuinig zijn en er een Sint Maarten, Sinterklaas en Hemelvaartsdag aan toevoegen. Maar daarna begint het snel minder te worden. Vaderdag, Moederdag en Valentijnsdag zijn gekaapt door de commercie. En wat moeten we in hemelsnaam met de Nationale Dag van de Cateringmedewerker (22 november), de Vibratorinruildag (25 november), de Dag van de Rookmelder (15 oktober) of Wereldorgasmedag (22 december)? Beetje ranzig, vinden we. Naast beroepsgroepen, overheden, goedwillende malloten en de commercie zijn er tal van lokale, nationale en internationale lobbyclubs die een forse greep in onze agenda’s doen. 2008 moet nog beginnen, maar je zou je nieuwe agen-
MARTIJN DORRESTEIJN
da al vol kunnen schrijven met dagen. Dagen om aandacht te vragen voor een Groot Probleem: Wereld Toiletdag (19 november), Linkshandigendag (13 augustus) of de Dag van het Decolleté (30 oktober). Dagen voor een wereldprobleem: de Dag van de Rechten van het Kind (gisteren). Da-
gen om een bepaalde beroepsgroep in het zonnetje te zetten: de Dag van de Leraar (5 oktober) of Secretaressedag (derde donderdag van april), dagen die een bepaalde sector uitlichten, zoals de Dag van de Chemie (18 oktober). Dagen waarop je wordt opgeroepen om iets moois te doen: Na-
tionale Boomplantdag (21 maart) en Uitdekast-dag (11 oktober) of juist iets niet te doen: Geen tv-dag (20 juli) Autovrije zondag (een zondag in september). Dan zijn er commerciële dagen: Dag van de Garnaal (18 augustus), Drie Dwaze Dagen (Bijenkorf, begin
oktober), Valentijnsdag (14 februari) en dagen om iedereen bewust te maken van iets eigenlijk heel alledaags: Respectdag (15 november), Wereldlachdag (6 mei) en de Dag van het Park (laatste zondag in mei). Al met al is bijna elke dag van het jaar gekaapt. Wie er nog een wil claimen moet opschieten: 27 en 28 november zijn nog vrij. By the way: het wordt ook dringen om de weken (Boekenweek, Kinderboekenweek, week van de lingerie, diabetesweek), de maanden (april is maand van de spiritualiteit, juni de maand van het spannende boek, oktober is woonmaand en wijnmaand, en, last but not least: februari is – serieus! – de maand van de gebitscontrole voor honden…) en de jaren (2007: het Jaar van de Dolfijn, het Jaar van de Molens, het Europees Jaar voor Gelijke Kansen voor Iedereen, Michiel de Ruyterjaar, Internationaal Jaar voor de Noord- en Zuidpool; 2008: Wereld Sanitairjaar enz.). Nu de dagen, weken, maanden en jaren op dreigen te raken, wordt ook de nacht ons ontstolen: de Nacht van de Poëzie, de Nacht van de Duisternis, de Nacht van het Debat, de Nacht van de Geschiedenis, de Nacht van de Verenigde Naties. Lees meer op pagina 6
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..........................................................................................................................................................................................................
Interview Bestuursvoorzitter Bert Heemskerk van de Rabobank
Ook Nederland krijgt een tik van de kredietcrisis Mathijs Rotteveel AMSTERDAM
...
Door de internationale kredietcrisis krijgt de Nederlandse economie volgend jaar nog een flinke klap te verwerken. Internationale banken zullen ‘nog een ronde afwaarderingen’ maken. Dat zegt bestuursvoorzitter Bert Heemskerk van de Rabobank in een interview met De Pers. Het afgelopen kwartaal groeide de
economie met 4,1 procent, het hoogste percentage van de laatste zeven jaar. Heemskerk denkt dat we het economisch hoogtepunt nu wel achter de rug hebben. ‘Ik verwacht een 0,3 à 0,4 procent lagere groei, ook in Nederland.’ Door de miljardenverliezen die topbanken als Citigroup, Merrill Lynch, Morgan Stanley en UBS hebben geleden op onbetrouwbare Amerikaanse hypotheekleningen, is hun
financiële positie flink verslechterd. ‘Hierdoor kunnen ze nu minder geld uitlenen’, zegt Heemskerk. ‘De kredietverlening wordt minder en de kosten gaan omhoog. Die banken zijn overal actief, waardoor we dat in de hele wereld merken.’ Ondanks dat de Amerikaanse banken al miljarden hebben afgeschreven op hun wankele kredietportefeuilles, verwacht Heemskerk begin volgend jaar nog een ronde afwaarde-
ringen. ‘Ik denk dat er nog het een en ander komt’, zegt hij. ‘Maar het financiële systeem wankelt geenszins. Het levert alleen groeivertraging op.’ Volgens Heemskerk stijgen de kosten van bedrijfsfinanciering de komende tijd met ongeveer een half procent. Als bedrijven duurder moeten lenen, zullen ze minder snel investeren en dus een kleinere bijdrage leveren aan de economische groeicijfers. Tot voor kort hielden financiële in-
stellingen, overheden en toezichthouders vol dat de kredietcrisis zich zou beperken tot de financiële wereld, en geen consequenties zou hebben voor de rest van de economie. Nu wordt langzaam duidelijk dat de problemen wél doorsijpelen naar de rest van het bedrijfsleven. Een week geleden verlaagde het IMF de verwachte Europese groei voor 2008 van 3,7 naar 3,2 procent. Lees meer op pagina 17
De Twee
2
DE WERELD VOLGENS
KOSTER + JOJANNEKE HET INTERVIEW
MET MEDEWERKING VAN MAARTEN BLOEM
Club LV Ook haar ouders en zus werken mee in de seksclub van Lotte Graanboom
‘Ik zou Yab Yum wel willen overnemen’ De Amsterdamse seksexploitante Lotte Graanboom overleefde alle gemeentelijke controleacties. Club LV is de nieuwe hotspot voor de vermogende seksclubbezoeker. Een man met een bril met zilveren montuur zit aan de bar met een meisje te keuvelen. Een andere vaste klant is net met twee dames naar boven geslopen. Aan het begin van de nacht, als Nederland uitbuikt bij het weerbericht van Erwin Kroll, is het al druk in Club LV. Het luxebordeel aan de Amsterdamse Middenweg lijkt het nieuwe alternatief voor Yab Yum te worden nu het seksparadijs aan het Singel met sluiting wordt bedreigd. ‘We sturen klanten naar elkaar door, maar het zal hier nu nog wel drukker worden’, zegt Lotte Graanboom in de keuken van haar club. De 29-jarige eigenaresse is een van de weinige seksexploitanten die is ontsnapt aan het gemeentelijke opjaagbeleid. De Amsterdamse autoriteiten zijn al tijden bezig ‘criminele’ uitwassen uit de Mokumse seksindustrie te drijven. Eerst met sluiting van enkele Wallenpanden, en vorige week met de aankondi-
DE VETE
Na een berg formulieren kreeg ze in zes weken een vergunning. BRAM BELLONI
ging dat ’s lands bekendste nachtclub moet sluiten. Graanboom, een Amsterdamse ondernemersdochter die ooit als tele-
foniste begon bij een escortbureau, gniffelt bij al het nieuws. ‘Ik heb nooit problemen gehad met de gemeente. Ik moest een boekwerk aan formulie-
ren invullen, maar toen kreeg ik na zes weken een vergunning.’ De seksondernemer wordt af en toe gecontroleerd, maar de onverwachte invallen pareert ze met een zelfverzekerde glimlach. ‘Dit heb ik met mijn eigen geld opgebouwd, samen met een lening van een grote bierbrouwerij. Of hier ooit verkeerd geld binnenkomt van klanten, kan ik natuurlijk niet nagaan. Ik ben clean’, zegt ze. Bij haar werken geen illegalen, bij haar geen uitbuiting, bij haar geen potige portiers voor de deur. ‘Ik ga relaxt om met mijn personeel. Ze kunnen altijd bij mij terecht. Als de meisjes een avond niet willen werken of iets niet willen, ben ik daar vrij schappelijk in.’ En haar aanpak is succesvol. Haar ouders en haar zus werken tegenwoordig mee in de zaak. ‘Mijn vader en moeder hadden een zaak voor positiekleding aan het Gelderlandplein in Amsterdam, maar ze doen nu klussen voor mij. In het begin hadden ze wat moeite met deze business.’ Wordt Graanboom de Heidi Fleiss van Nederland? Haar ogen glinsteren: ‘Ik heb nu zeven kamers, maar die zitten soms zo vol dat klanten anderhalf uur moeten wachten. Als er weer een artsencongres in de RAI is, dan kan ik de telefoon wel uitzetten.’ Dan, terwijl ze zich op de rand van het bubbelbad van kamer 2 nestelt: ‘Ik zou Yab Yum wel willen overnemen. Wat Theo Heuft heeft neergezet is prachtig.’ Ja, dat ziet ze wel voor zich. Tot die tijd geniet ze van haar lucratieve werk. Ze kijkt in de badkuip: ‘Een klant liet eens 22 flessen champagne in het bad leegschenken om even te badderen met een meisje. Hij was 38.000 euro kwijt.’ 1 Zie ook het filmpje op www.depers.nl
‘Blad moet tweewekelijks uitkomen’ Eigenaar en hoofdredacteur oneens over toekomst HP/De Tijd
Audax-eigenaar Jacques de Leeuw wil dat worstelend weekblad HP/De Tijd in de toekomst om de twee weken uitgegeven wordt, met een aanvullende wekelijkse interneteditie. Dat liet hij weten in een gesprek met Leo de Laat dat werd uitgezonden op interviewzender Het Gesprek. Bij het weekblad sloeg het nieuws in als een kleine bom. De Laat: ‘Onze server liep vanochtend vast; allemaal redacteuren van HP.’ Iets waar De Leeuw stoïcijns onder blijft. ‘Dat heb je altijd als je een nieuwtje
brengt. Ik heb inderdaad van CEO Carel Bikkers, met wie ik dit plan al besproken had, gehoord dat hij door enkele ongeruste redacteuren is gebeld. Ik zie gewoon dat er met mijn mening niet veel gedaan wordt bij de redactie. Maar ik heb er recht op deze dingen te zeggen en te doen. Er moet ook geld verdiend worden.’ De Leeuw denkt aan ‘een dikkere versie, met nieuwe rubrieken’. ‘Dus niemand hoeft voor zijn baan te vrezen, er blijft genoeg te doen. Ze hebben waarschijnlijk geen zin in de online
publicatie. Printjournalisten zijn gewend met inkt te schrijven. Dat zit in de genen, maar ze moeten met de tijd meegaan.’ HP/De Tijd-hoofdredacteur Henk Steenhuis denkt daar anders over. ‘Ik ben al weken in gesprek met onze uitgever Yolanda Formanoy hoe we ons blad kunnen verstevigen. Dit is zeker niet het eerste waar wij aan denken. We komen 1 januari met een plan. Ik denk dat je meer geld kunt, als je wekelijks uitkomt. Dat willen we blijven doen. Dat gebeurt al sinds 1914.’ 1
Q&A 035-6712XXX
REUTERS
‘Douane denkt vaak dat Emmy een trucje is’ Pierre Bokma vreest dat zijn Emmy voor zijn rol in tv-film De Uitverkorene blijft steken bij de Amerikaanse douane. ‘Er zit zo’n rare punt op.’ Joost de Wolf, hoofd drama VPRO, heeft u lekker gefeest met meneer Bokma vannacht? ‘Super, de Emmy uitreiking was in het New Yorkse Hilton. het was echt een verrassing, want de Britse acteur Jim Broadbent kreeg de Emmy eerst. Toen zei de jury dat het ‘a draw’ was. Dankzij voetbal wisten we gelukkig wat die uitdrukking betekende. Pierre was de tweede winnaar.’ Na het Hilton volgde nachtclub Pink Elefant. ‘Een plek waar je het gevoel hebt dat het zo uit de hand kan lopen. Alleen mocht je er niet roken. Pierre moest nu elke keer naar buiten.’ Ook al moet hij de prijs delen, hij kreeg wel een eigen beeld. ‘Gelukkig wel. We hopen alleen dat het door de douane komt. Er zit zo’n rare punt op. De Amerikaanse douane schijnt sinds 9-11 heel moeilijk te doen over dergelijke uitbundige prijzen. Ze denken dan snel dat het een trucje is.’ U heeft voorzorgsmaatregelen genomen? ‘We proberen iets te ritselen met de piloot. En we nemen een speciaal boekje mee, waarin staat dat het een echte prijs en acteur betreft.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Commissie
M MARGRIET
VANDERLINDEN
et het aantreden van een kabinet met de ChristenUnie maakt Nederland kennis met wat in kleinere kring de ‘tale Kanaans’ wordt genoemd. Een door de statenbijbel geïnspireerde taal die met name in orthodox-protestantse, ‘bevindelijke’ kring wordt gebezigd. De taal kent woorden als ‘deemoed’, ‘ootmoed’ en moet bij voorkeur gedragen worden uitgesproken. Het woord ‘hellend vlak’ is inmiddels een topfavoriet. In een Netwerkreportage van de EO werd aandacht
besteed aan ‘de kwestie’. Er werd gefilmd op de markt in Staphorst. Alsof je na een actie van het Israëlische leger tegen Palestijnen gaat peilen of er in Gazastad positiever over joden wordt gedacht. En inderdaad: vlezige boerinnen verklaarden met toegeknepen ogen dat het ‘sekers afgeleup’n mos sien met die viezigheid, het was ‘een hellend vlak.’ En mannen die vergelijkingen en gezegdes door elkaar halen, verklaarden dat ‘as de kristillikke partije nauw ok meedeje an het hellend vlak, natuurlik iedereen hiero weer op
de SGP gaat stemm’n!’ Verder wilden ze er geen woorden meer aan vuil maken, want het kwam toch niet voor in het dorp. Ze stapten fier langs de kramen en gromden hier en daar dat ‘de tillevisie’ er was. Op zichzelf al een hellend vlak. ’s Avonds onder het gele licht van d’olielamp werd er in een enkel gezin misschien nog even over gesproken, maar verder dan retorische vragen: ‘Och, moeten we stelen dan ook maar gewoon gaan vinden? En pedofielen met onschuldige ‘mensenkinderen’? Of een vader die bij z’n dochter ‘ligt’, dat moet dan allemaal ook maar kunnen? Nee, toch vrouw? Dat vraagt de ‘Heere der heirscharen’, toch niet?’ – moet het niet zijn geko-
men. Voor de rest past zwijgen. Het lijkt in een wereld als deze toch geen zin te hebben uit te leggen hoe duidelijk het Woord ‘in dezen’ is. We kunnen er lang of kort over praten, maar ‘de Schrift’ is helder. En dat die helderheid nu moet komen uit de mond van een zwart negervrouwtje, die in al haar ‘ellende’ ooit ook het licht zag, nadat ze zich jaren over had gegeven aan ‘vleselijke lusten’, dat is tekenend. Inmiddels poldert de Christen Unie. Een speciale commissie gaat ‘de kwestie’ onderzoeken. Daar zal ook ‘iemand met een homofiele geaardheid’ in komen te zitten. Je zal toch worden gebeld. Heb erbarmen. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Maagd Britney was pr (1)
Maagd Britney was pr (2)
Eddie Murphy hoeft dochter niet
Britney Spears was op 14-jarige leeftijd al seksueel actief. Dat onthult haar voormalige advocaat Eric Ervin.
Britney werd in het begin van haar carrière op mythische wijze neergezet als brave maagd, maar dat was allemaal een pr-stunt.
Eddie Murphy weigert de dochter die hij met Melanie Brown kreeg te ontmoeten. De Hollywoodster liet weten geen interesse te hebben in een kennismaking met het zeven maanden oude meisje Angel Iris.
Nieuws
3
Engeland Weer een seriemoordenaar gepakt
Een moordhuis aan Irvine Drive nr 50 De Britse politie houdt verschillende onopgeloste moordzaken tegen het licht na de vondst van twee lijken in het Oost-Engelse Margate. Rechercheurs houden er rekening mee dat de vermoedelijke moordenaar meer slachtoffers op zijn geweten heeft. Arjen van der Horst LONDEN
...
Zijn lange lijst van misdaden lijkt bijna eindeloos. Peter Tobin kwam in 1965 voor het eerst in aanraking met justitie toen hij veroordeeld werd voor een inbraak. Hij verkrachtte zijn eerste vrouw en stak haar neer. Ook zijn derde huwelijk eindigde in geweld. In 1991 kreeg hij veertien jaar gevangenisstraf voor de brute verkrachting van twee veertienjarigen. Peter Tobin, inmiddels 61 jaar oud, zal niet meer in staat zijn nieuwe misdaden te plegen. Vorig jaar kreeg hij levenslang voor de moord op een Poolse studente in Schotland. Maar uit het duistere verleden van Tobin blijven nog steeds nieuwe zaken opduiken. Na de moord op de Poolse studente onderzocht de Schotse politie op welke verschillende plekken Tobin
in zijn leven had gewoond. Het was een routine-onderdeel van het moordonderzoek, niemand vermoedde op dat moment dat ze met een seriemoordenaar te maken hadden. Het viel Schotse rechercheurs op dat Tobin in 1991 in het Schotse West Lothian woonde, niet ver van de plek waar de toen achttienjarige Dinah McNicol spoorloos verdween. De speurtocht leidde vorige week naar een onbestemd rijtjeshuis in het Oost-Engelse Margate waar Tobin korte tijd gewoond had. Toen een forensisch team begon te graven, vonden ze tot hun verrassing niet één, maar twee lijken in de achtertuin. Eerst werd het lichaam van Vicky Hamilton naar boven gehaald, ook een meisje dat in 1991 spoorloos verdween. Een paar dagen later vonden de onderzoekers het lichaam van Dinah McNicol. De buren in Margate hebben nooit iets gemerkt van de lugubere praktijken van Peter Tobin. Behalve dan die ene dag in 1991 dat hij druk in zijn achtertuin aan het graven was. Dat was voor een zandbak voor zijn zoontje, zei Tobin toen tegen zijn buren. Lees verder op pagina 9
Peter Tobin na de rechtszaak over Vicky Hamilton, die in 1991 spoorloos verdween. REUTERS
Onderwijs Oud-minister moet zich verantwoorden
Energiemarkt
Gaat Van Kemenade over de knie?
Oxxio dreigt met kort geding tegen De Pers
De 70-jarige PvdA-staatsman Jos van Kemenade moet vandaag verantwoording afleggen voor een paar van de misstappen uit zijn indrukwekkende carrière. Kustaw Bessems DEN HAAG
...
Grote kans dat Van Kemenade vandaag onder vuur komt te liggen, als de Parlementaire Onderzoekscommissie Onderwijsvernieuwingen haar werk begint met zijn verhoor. Er bestaat vrij brede consensus dat onder de ministerschappen van Van Kemenade het doorgeslagen gelijkheidsdenken zijn intrede deed, waardoor het onderwijs nu met de brokken zit. En commissievoorzitter Dijsselbloem mag dan net als Van Kemenade PvdA’er zijn, hij durft best tegen de gevestigde partijorde in te gaan. Maar onderschat Van Kemenade niet. De geslepen politicus begon vo-
rige week al het gezag van de commissie te ondermijnen. ‘Een slager die zijn eigen vlees keurt’, noemde hij haar. Van Kemenade is de man van de pre-emptive strike. Als Commissaris van de Koningin in Noord-Holland dreigde hij in de problemen te komen door een rijksonderzoek naar de cafébrand in Volendam in 2001. De provincie had het slechte rampenplan van Volendam niet getoetst en verbeterd. Vóór hem dat kon worden aangerekend, gaf Van Kemenade in stilte opdracht tot een alternatief onderzoek, dat hij eerder liet verschijnen dan het officiele en waarin hij er goed vanaf kwam. De opdracht gaf hij aan zijn eigen oud-griffier. Van Kemenade is er al zo vaak van beschuldigd wanprestaties van de overheid te verdoezelen. In 1998 concludeerde hij dat de overheid geen informatie had achtergehouden over het Nederlandse falen in de Joegoslavische moslimenclave Srebre-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...................................................................
Pathuis
nica. Volgens het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie was Van Kemenade niet serieus bezig geweest met waarheidsvinding. In 2000 stelde hij dat niet meer was te becijferen hoeveel tegoeden nog bij de overheid berustten die in de Tweede Wereldoorlog van Joden waren geroofd. Hij werd gecorrigeerd. Misschien is Jeroen Dijsselbloem de oude vos Van Kemenade vandaag te slim af. Misschien trekt hij straks kritische conclusies over diens werk. Dan nog moet hij over zijn schouder blijven kijken. Want minister van Staat Van Kemenade schrikt niet terug voor een beetje natrappen. Het kritische rijksonderzoek naar de cafébrand deugde niet, zei hij. Het NIOD had geen bewijzen voor een Srebrenica-doofpot, meende Van Kemenade. En de kritiek op zijn ‘integere’ onderzoek naar de oorlogstegoeden deed hij af als ‘discussie en gedoe’. Dijsselbloem is gewaarschuwd. 1 Lees meer op pagina 4
Redactie economie AMSTERDAM
...
Energiebedrijf Oxxio eist rectificatie van een verhaal in De Pers van gisteren, waarin anonieme ex-werknemers melding maken van misstanden bij facturering en klachtenafhandeling door het bedrijf. Oxxio dreigt met een rechtszaak. Ondertussen wil energietoezichthouder DTe opheldering van de energieleverancier. Een meerderheid in de Tweede Kamer vindt ook dat de toezichthouder DTe nu echt in actie moet komen. CDA-Kamerlid Jos Hessels: ‘Negen van de tien klachten die ik als Kamerlid ontvang over energiebedrijven gaan over Oxxio, het is echt het zwarte schaap van de energiefamilie. De DTe kan bedrijven hard aanpakken door bijvoorbeeld hoge boetes op te leggen, dat moet nu maar eens gebeuren.’ SP-Kamerlid Janssen
– die het afgelopen jaar ook tientallen mailtjes ontving van klanten die niet van Oxxio afkwamen – gaat nog een stap verder. ‘Als het waar is dat Oxxio mensen onterecht aansluit, dan hebben we het ook over strafrechtelijke feiten en is het een zaak voor de officier van justitie.’ De SP wil dat mensen voortaan alleen van leverancier kunnen wisselen via een schriftelijk ondertekende verklaring. De Kamer eist opheldering van minister Van der Hoeven (CDA) van Economische Zaken. Vorige week werd staatssecretaris Heemskerk (PvdA) al door de Kamer gedwongen met een oplossing te komen voor servicenummers die bellers tegen betaling in de wacht zetten. Een meerderheid van CDA, PvdA, SP, VVD en PVV wil dat wachttijden bij 0900-nummers gratis worden. Lees meer op pagina 15
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... ............................................................................... KORT
Smith was overtuigd van bestaansrecht blanke regering
111
BOEGBEELD VAN APARTHEID IAN SMITH (88) OVERLEDEN
Nederland trekt extra geld uit voor Bangladesh
Het bedrag dat Nederland uittrekt voor noodhulp aan Bangladesh is verhoogd naar vijf miljoen euro. Dat heeft minister voor Ontwikkelingssamenwerking Bert Koenders (PvdA) bekendgemaakt. Bangladesh is vorige week getroffen door een cycloon. De schade bedraagt een miljard euro. Koenders stelde eerder al een miljoen euro ter beschikking en zegt te verwachten dat de bijdrage nog verder zal stijgen. De minister spreekt van een ‘enorme humanitaire noodsituatie’.
Ian Smith, de voormalige zelfuitgeroepen president van de Britse kolonie Rhodesië, is overleden. Hij werd 88 jaar. In 1965 verklaarde hij, illegaal, Rhodesië zelfstandig van Groot Brittanië. Met zijn blanke minderheidsregering voerde hij 14 jaar het bewind. Na een lange oorlog met nationalisten werd zijn regering omvergeworpen door Robert Mugabe. Dat leidde tot de stichting van het huidige Zimbabwe. HH
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Stoute taxi’s
Hè, wat jammer nou!
Anne’s boom blijft (nog even)
Negenduizend taxi’s hebben nog geen nieuwe meter voor de nieuwe tarieven. Dat moet wel. Eigenlijk al sinds 1 november.
Studenten van de Utrechtse faculteit diergeneeskunde mogen geen dode dieren meer gebruiken bij verenigingsrituelen.
De Anne Frankboom mag nog even blijven staan. De rechtbank in Amsterdam bepaalde dat de kap van de baan is. De rechter vond de situatie niet acuut genoeg: noodmaatregelen zijn mogelijk.
Achtergrond Binnenland
4
Vernieuwingen Hoorzittingen van onderzoekscommissie gaan vandaag van start
Het onderwijs lucht zijn hart Politici, maar ook leraren, ouders en leerlingen spuwen vanaf vandaag hun gal over de onderwijsvernieuwingen. Minder ideologie en meer zakelijkheid graag, dat geluid zal zeker te horen zijn.
wie is de baas in het onderwijs? In ons verzuilde onderwijsstelsel hebben de schoolbesturen (openbare, christelijke, islamitische) veel macht. Dan krijg je toestanden als in Gemert, waar een leraar geschiedenis geschorst wordt omdat hij tegengas geeft aan de rector, die in een woest opiniestuk gehakt maakt van tegenstanders van innovatie. Dat soort praktijken vormt een grotere frustratie onder docenten dan het salaris. En dat kan desastreus zijn. Uit recent, internationaal onderzoek blijkt dat de kwaliteit van de docent(e) toch de bepalende factor is in het onderwijs.
Peter Wierenga AMSTERDAM
...
Jos van Kemenade, bij de naam alleen al moet menig docent zich bedwingen om niet luid ‘eruit!’ te roepen. Vandaag slaat wellicht het uur der wrake, als de oervader aller onderwijsvernieuwingen de spits afbijt voor de parlementaire onderzoekscommissie. Waaarom deze PvdA’er? Als minister van Onderwijs onder Joop den Uyl was Van Kemenade, van huis uit onderwijssocioloog, een warm pleitbezorger van de zogeheten middenschool. Dit houdt in dat alle kinderen tot hun zestiende op hetzelfde niveau les krijgen, in plaats van al op hun twaalfde te kiezen voor beroepsonderwijs, havo of vwo. De middenschool kwam er niet, maar onder PvdA-staatssecretaris Jacques Wallage werd wel de basisvorming ingevoerd, een soort middenschool light. Dezelfde vijftien vakken in de eerste twee jaar voor alle schooltypen, van beroepsonderwijs tot gymnasium. Vanaf de invoering protesteerden scholen tegen deze eenheidsworst, uiteindelijk met succes. In 2004 volgde een zo grote hervorming dat de basisvorming volgens toenmalig minister Maria van der Hoeven (CDA) ‘afgeschaft’ is. Weer een PvdA’er, staatssecretaris Tineke Netelenbos, voerde de Tweede Fase in: geen vrije vakkenkeus meer maar vier profielen in de bovenbouw van havo en vwo. Dit ging op veel scholen gepaard met het ‘studiehuis’, waarbij leerlingen zoveel mogelijk zelfstandig en in groepjes aan opdrachten werken. Intussen perkten hogescholen en universiteiten de academische vrijheid, waarin talrijke studenten verzuipen, juist in. Ze beklagen zich over het gebrek aan kennis onder studenten: aanstaande onderwijzers en verpleegkundigen kunnen niet
Gelijkheidsdenken
Woedende scholieren demonstreren in 1999 op het Malieveld tegen de Tweede Fase. HOLLANDSE HOOGTE
eens meer rekenen. Het is dan ook niet zo gek dat er weinig draagvlak was. Scholieren die gek werden van het overvolle programma kegelden in 1999 met succes de ruiten van het Binnenhof in: het studiehuis werd leger.
Afvoerputje Niet dat dit gebroken glas het einde betekende van de Haagse vernieuwdrift. In datzelfde jaar ontstond het vmbo, als fusie tussen verschillende vormen van beroepsonderwijs. De mavo werd niet wettelijk afgeschaft, maar ging verder onder de naam vmbo-t. Liefst 60 procent van alle middelbare scholieren krijgt hier dagelijks les: het vmbo heet al snel het afvoer-
GRATIS TATUNG 27” LCD TV + MOTOROLA F3 Vodafone 27,50
200 belminuten of smsjes Tijdelijk slechts
Tatung V27MMCX
1r m2aa,9nd5
• 26 inch lcd breedbeeldscherm • 1360 x 768 pixels
pe
• ingebouwde speakers
putje van het onderwijs. De problematiek zit ’m in de vroegtijdige schoolverlaters en de gebrekkige doorstroming naar het hoger onderwijs. Betrokken docenten weten genoeg oorzaken aan te geven. Veel minder technische vakken dan in het oude beroepsonderwijs, Frans en Duits voor leerlingen die het liefst met hun handen werken en anonieme scholengemeenschappen door een vloedgolf aan fusies. Met name allochtone jongeren zouden moeite hebben met de taligheid en het gebrek aan structuur. Bovendien was de mavo vroeger nog een springplank naar de havo, voor laatbloeiers en te laag ingeschatte kinderen. Ook de andere opzet van havo en vwo, door de Tweede Fase, bemoeilijkt de overstap. Het leidt tot een volgens onderwijssocioloog Jaap Dronkers in Europa ongekende tweedeling. In andere landen stromen meer kinderen uit de lagere milieus door naar het
hoger onderwijs. Ironisch genoeg heeft het streven van de sociaaldemocraten naar gelijke kansen het tegenovergestelde opgeleverd. En wie had ooit durven dromen dat leerlingen de straat op zouden gaan omdat ze te weínig les krijgen? Toch gebeurde dat dit jaar in Nederland, uit protest tegen de meest recente praktijk: het Nieuwe Leren. Dit is vooral in de mode op de regionale opleidingscentra, waarin de mbo’s zijn opgegaan. Het Nieuwe Leren gaat uit van de belevingswereld van leerlingen, maar die hadden tabak van het gebrek aan roosters en het vage projectonderwijs. Net als veel leraren, die gewoon ouderwets hun vakkennis willen overdragen. Dit keer dragen de Haagse politici geen schuld. Het zijn met name de schoolmanagers die, in navolging van sommige onderwijskundigen, het klassikale onderwijs dood verklaren. Daarmee is het een strijd geworden met een principiële inzet:
Maar als de positie van de docent versterkt wordt, ligt het voor de hand om vernieuwingen over te laten aan het veld. Want er gaat ook veel goed. Dan kan de overheid zich concentreren op haar kerntaak: het bewaken van de kwaliteit. De onderzoekscommissie stelde al vast dat dit nu onvoldoende gebeurt. Kortom, graag wat meer zakelijkheid in plaats van ideologische bemoeizucht, zoals het ‘gelijkheidsdenken’ dat het onderwijs veel schade heeft berokkend. Na Van Kemenade mogen de komende drie weken allerlei andere betrokkenen, zoals leerlingen, hoogleraren en gewone docenten, hun visie geven. De oud-bewindslieden Ritzen, Wallage en Netelenbos sluiten de reeks af. Het liefst wilde Tweede Kamerlid Jeroen Dijsselbloem (PvdA), voorzitter van de parlementaire onderzoekscommissie, dat alle hoorzittingen live op tv te volgen waren. ‘Ik zie het als een kans om publiek verantwoording af te leggen’, licht hij toe. Hopelijk doet Ronald Plasterk, de huidige PvdA-minister van Onderwijs, er zijn voordeel mee. 1
Vol programma De parlementaire onderzoekscommissie houdt de basisvorming, het studiehuis, het vmbo en het Nieuwe Leren tegen het licht. Tot vrijdag 9 december zullen tientallen betrokkenen gehoord worden door de commissie. Daaronder zijn ook de oud-minister Wim Deetman (CDA) en staatssecretaris Sharon Dijksma (PvdA). Alles is te volgen via Tweedekamer.nl. Het eindrapport komt op zijn vroegst half januari uit.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .....................................
Bonden willen korter lopende cao en lagere werkdruk
KORT
DREIGENDE ACTIES IN HET ONDERWIJS VAN DE BAAN
111
De dreigende stakingen in het voortgezet onderwijs zijn van de baan. De onderwijsbonden riepen vorige week op tot stakingen wegens het vastlopen van cao-onderhandelingen. Gisteren kwam de werkgeversorganisatie VOraad de bonden kort voor het verstrijken van een deadline tegemoet. De onderwijsbonden AOb, CNV Onderwijs en CMHF noemen de veranderde opstelling van de VO-raad verbazingwekkend. ‘Maandag noemde de voor-
Gelderland opent meldpunt wildschade
zitter van de werkgevers het ultimatum van de bonden onredelijk, vandaag stemt de VO-Raad in’, stelt onderhandelaar Ton Rolvink. De VO-raad bood volgens de bonden aanvankelijk een magere cao voor 26 maanden, zonder uitzicht op werkdrukvermindering. De bonden wilden een korter lopende cao, meer geld en een lagere werkdruk. De VO-raad zegt dat werknemers niet de dupe mogen worden van moeizame onderhandelingen.
Bewoners van de Veluwe kunnen vanaf nu schade veroorzaakt door wilde zwijnen melden bij de provincie Gelderland. De provincie stelt hiervoor een telefoonnummer open. Bewoners op de Veluwe hebben door de hoge zwijnenstand dit jaar veel last van schade. Het meldpunt is bedoeld voor particulieren en bijvoorbeeld camping- en golfbaanhouders. Boeren kunnen hun schade melden bij het Faunafonds. Er lopen ongeveer zesduizend zwijnen rond op de Veluwe.
TATUNG
Bestel direct telefonisch
0900-5555 444 (van 10:00 tot 18:00 uur lokaal tarief)
www.gsm.nl/depers
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... ...............................................................................
DePers.nl
Wij willen transparantie!
Voor actualiteiten kijk je de hele dag op de allersnelste nieuwssite: www.depers.nl
De kosten van het koninklijke landgoed Het Loo op de Veluwe bedroegen vorig jaar ruim 1,6 miljoen euro. Dat wilden de SP en de Partij voor de Dieren graag weten van staatssecretaris De Jager.
Binnenland Nieuws
Ontslagrecht CDA en PvdA stellen commissie in
Coalitie schuift weer een probleem voor zich uit De modernisering van het ontslagrecht komt er voorlopig niet. Het gedram van minister Donner heeft veel kwaad bloed gezet bij de PvdA. Een commissie moet nu met nieuwe voorstellen komen. Dirk Jacob Nieuwboer DEN HAAG
...
Wat doen politici als ze er echt niet meer uitkomen? Een commissie instellen. Nog geen negen maanden na zijn aantreden moet het kabinet-Balkenende IV al aan die noodrem trekken. De ruzie over het ontslagrecht heeft de sfeer tussen het CDA en de PvdA in de coalitie flink bedorven. De ChristenUnie, de kleinste coalitiepartner, deed dit weekeinde nog een oproep aan de twee partijen om over hun schaduw heen te springen. Maar de PvdA heeft het zo erg gehad met het CDA en vooral met minister
Piet Hein Donner van Sociale Zaken, dat ze geen stap meer wil verzetten. De coalitiepartijen kunnen daarom niets anders doen dan het probleem voor zich uitschuiven. Ze stellen een commissie van deskundigen in die vóór 1 juni met voorstellen moet komen over het ontslagrecht. Daarmee is het politieke probleem voorlopig even opgelost, maar het echte probleem blijft bestaan. Al minstens tien jaar proberen achtereenvolgende regeringen samen met de werkgevers en werknemers het ontslagrecht te moderniseren. Bijna alle partijen zijn het er over eens dat het Nederlandse stelsel erg ingewikkeld is, maar over een eenvoudiger systeem worden ze het maar niet eens. Ook Donner lijkt nu te falen. De minister van Sociale Zaken heeft die zware politieke nederlaag grotendeels aan zichzelf te danken, want zijn drammerige optreden heeft
veel kwaad bloed gezet bij coalitiepartner PvdA. De partij stemde in september onder druk van het CDA al in met het afblazen van een referendum over de Europese Grondwet. Maar Donner gunde de coalitiepartner geen adempauze en bleef hameren op ontslagversoepeling. Voor de PvdA was echt onderhandelen over het onderwerp daarom nauwelijks een optie. De christen-democraten moeten zich eerst maar eens een goede coalitiepartner tonen, vinden veel PvdA’ers. Het uitstel van de ontslagcrisis moet ervoor zorgen dat andere zaken wel snel worden geregeld. Zo heeft minister Plasterk (Onderwijs) 1 miljard euro nodig om de lerarensalarissen te verhogen. Nog gevoeliger is de verlenging van de militaire missie in Afghanistan. Om dat tot een goed einde te brengen, kan premier Balkenende geen crisissfeer gebruiken. 1
5
Vreemdeling in Den Haag Peter Middendorp is schrijver/journalist en doet voor De Pers dagelijks verslag van zijn belevenissen in Den Haag.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
Ferry en Fatma
N
a afloop van het politiek café van D66 in een Nijmeegs restaurant zat ik met het Kamerlid Fatma Koser Kaya aan een tafel. Over een uur zou ik halfdronken stukjes biervilt naar haar gaan gooien, terwijl ik riep dat ze met al die Turkse kiezers die ze achter zich zou kunnen scharen eens iets goeds moest doen, de publieke omroep de nek omdraaien bijvoorbeeld. Nu ging het gesprek nog over mijn verhaal De Totale Ferry, over Ferry Mingelen als symbool van de zoete samenwerking tussen journalistiek en politiek. Vleiend was dat niet geweest, zei ze, al had ze er wel om kunnen lachen. ‘Humor is ook een gave’, zei ze, de nadruk op het woordje ‘ook’. Ferry had niet geweten dat ik een verhaal zou schrijven over onze ontmoeting. Dat maakte hem kwetsbaar, zei ze; vond ik dat geen bezwaar? Ik had ook niet geweten dat ik er een verhaal over zou schrijven, zei ik. Toen ik het eenmaal toch deed, zag ik niet in wat hij met mijn verhalen te maken had. Hij had er bovendien in willen schrappen. Dan was er evenveel van overgebleven als een afleve-
ring Den Haag Vandaag waar ik in had mogen schrappen. Ik zei: Ik heb wel bewust iemand gekozen die groter en sterker is dan ik, van wie ik weet dat hij er geen schade van ondervindt. Op het Binnenhof is iedereen altijd zo lief en voorzichtig, maar een beetje schrijver schrijft zonder na te denken over de gevolgen; precies daar zoekt hij zijn eer. Bijna was Fatma overtuigd. Ik had iets kunnen zeggen wat haar over de streep zou trekken, maar ik zei: In de literatuur wordt een zeikstuk anders gewaardeerd. Het is een genre. Toen Carmiggelt vijfenzestig werd, vroeg zijn krant, Het Parool, Godfried Bomans om een feestelijk stuk. Het werd een afschuwelijk zeikstuk, keihard op de man gespeeld, na afloop stond er van Carmiggelt en zijn echtgenote niets meer overeind. Hele krant overstuur, maar Carmiggelt was ontroerd. Hij zei: ‘Het mooiste cadeau dat je van een schrijver kunt krijgen is een verhaal.’ 1 (wordt vervolgd)
‘Op het Binnenhof is iedereen altijd zo lief en voorzichtig’
Metamorfose
ProRail wil sfeervolle stations Novum AMSTERDAM
...
Spoorbeheerder ProRail trekt enkele honderden miljoenen euro’s uit om de Nederlandse treinstations sfeervoller en comfortabeler te maken. De komende jaren ondergaan alle stations een metamorfose van sober en doelmatig naar luxe en comfortabel.
World Solar Challenge
De stations worden vanaf 2009 van onder tot boven gemoderniseerd. Meubilair, wanden, vloeren, verlichting, perronkappen en -beschutting, kiosken, groen en kunst worden allemaal in een nieuw jasje gestoken. Haarlem, Culemborg, Leiden en Duiven bijten in het najaar van 2008 het spits af als proefstation voor ‘de nieuwe look’. 1
Nuna4 zoeft ook in grijs Nederland over de weg De Nuna4 rijdt een ererondje over de A10. De Nederlandse zonnecelwagen was de snelste bij de World Solar Challenge. In vier dagen werd heel Australië doorkruist,
met snelheden tot 140 kilometer per uur. Op de ring bij Amsterdam, met minder zon, reed de Nuna4 op batterijen toch een stukje zachter. 1 HANS-PETER VAN VELTHOVEN/HH
Problemen met OXXIO?
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................
Zaterdag 1 december: brainstorm ‘Tegenbinding’
DE PUBLIEKE ZAAK EN DE PERS ORGANISEREN DENKTANK Op zaterdag 1 december organiseert De Publieke Zaak samen met Dagblad De Pers in vervolg op het laatste 21minuten.nl-onderzoek een brainstormbijeenkomst met als titel: ‘Tegenbinding. Schrijf mee aan hét advies aan Politiek Den Haag’. Want: we blijken steeds meer te vragen van een overheid die we juist meer en meer wantrouwen. Is het niet tijd de tegenstellingen te omarmen? Gaat er niet juist
Pieter Winsemius. HH
heel veel goed? Hoe komen we ‘uit de kramp’ en zorgen we er voor dat er weer een één-tweetje ontstaat tussen kiezer en politiek? Journalist Yoeri Albrecht zit de dag voor, in het forum neemt onder andere Pieter Winsemius plaats. Aanmelden via
[email protected]. De toegang is gratis maar beperkt (maximaal 100 personen). Het event start om 13.00 uur op INHOLLAND Wildenborch in Diemen.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ...............................................................................
Jarig
Aforisme
Elfstedentocht-winnaar Evert van Benthem wordt vandaag 49. Proficiat,
‘Er zijn niet overal kikkers, waar water is, doch waar zich kikkers bevinden, zal ook water zijn. Johann Wolfgang von Goethe
ONZE JURISTEN HELPEN U OP NO CURE, NO PAY BASIS! WINT U NIKS? BETAALT U NIKS! surf naar onze site!
WWW.GRATISRECHTSBIJSTAND.NL OF BEL 0226 – 313.312 ook voor: arbeidsrecht – letselschade - consumentenrecht
Nieuws Binnenland
6
Agendadiefstal Iedereen zijn eigen dag
‘Ik zie geen dagmoeheid, totaal niet’ De dagen, weken, maanden en jaren zijn bijna op en nog even dan hebben we ook geen nachten meer over. Is er dan niets meer heilig?
telijke gezondheidszorg? Mooie aanleiding voor een verhaal over de stand van zaken in een instelling voor psychisch zieken. Zo is de themadag ook aan vraag en aanbod onderhevig. De reclamebusiness heeft daarom ‘de dag van’ als marketing-gereedschap ontdekt. Marketeer Ralph van Hessen van het succesvolle communicatiebureau Winkelman en Van Hessen is niet vies van themadagen: ‘Wij zijn nu ook bezig met een nieuwe dag: de Big Improvement Day, voor het bedrijfsleven, over alles wat wél goed gaat in Nederland. Ik sta positief tegenover die dagen: ik vind ze heel interessant. Als er groepen zijn die zich geroepen voelen om een dag uit te roepen, wat let ze dan? Van mij mag het.’ De dag is voor hem een interessante ‘marketingtool’: ‘Je kunt zo de schijnwerpers op iets richten en het benadrukken. Dat hoeft niet altijd op wereldniveau: dat kan ook lokaal zijn. Een dag is meer dan een evenement. Het is een ‘belevenement’ en zorgt ervoor dat de boodschap langer dan alleen de dag zelf blijft hangen.’ Van Hessen denkt niet dat een overdaad aan themadagen schaadt: ‘Ik zie geen dagmoeheid, totaal niet.’
Floor van Dijck AMSTERDAM
...
Branchevereniging Veneca riep vier jaar geleden 22 november uit tot Nationale dag van de Cateringmedewerker. Met deze dag wilde Veneca ‘duidelijk maken dat lunchen in een bedrijfsrestaurant een verwennerij is en cateringmedewerkers wel wat waardering verdienen.’ En vandaag is het dus wereldtelevisiedag. Waar is het misgegaan? De dagen worden letterlijk en figuurlijk steeds minder heilig. In 1930 was het op 4 oktober voor het eerst dierendag. Moeder- en vaderdag deden vanuit de VS hun intrede: moederdag wordt sinds ongeveer 1925 in Nederland gevierd, vaderdag sinds de jaren zeventig. In de Verenigde Staten gaan ze overigens verder met een schoonmoeder en grootouderdag, die ons voorlopig nog bespaard zijn gebleven. Themadagen zijn een handig middel om een bepaald maatschappelijk onderwerp extra aandacht te geven. De Verenigde Naties weten dat maar al te goed: zij zijn grootleverancier van dagen als Wereldvoedseldag (16 oktober), Wereldpostdag (9 oktober) en de Dag van de moedertaal (21 februari): samen met dochter Unesco riepen ze sinds de jaren vijftig maar liefst zestig themadagen en vele themamaanden en jaren in het leven.
Nachtrust
Aandacht vragen VN-kenner Dick Leurdijk licht toe: ‘Vanuit de VN is het een bewuste strategie. Een themadag is bij uitstek een methode om aandacht te vragen voor thema’s die extra aandacht nodig hebben.’ Maar waarom kiest de VN voor een ‘dag voor de vrede’, terwijl het elke dag de dag van de vrede zou moeten zijn? Leurdijk: ‘Zo werkt het helaas niet. Niemand kan elke dag stilstaan bij honderden issues, er moet toch een focus zijn. Je kunt je natuurlijk wel afvragen wat het effect van zulke dagen, maanden en jaren is, dat is heel moeilijk te meten. Je
Koninginnedag 2006 in Almere. MAARTEN HARTMAN/HOLLANDSE HOOGTE
moet in elk geval niet verwachten dat ‘het jaar van de aardappel’ alle problemen rondom aardappels oplost. Wat dat betreft is het een heel bescheiden methode van de kant van de VN. Het gevaar ligt er wel in, dat
DANK U SINTERKLAASJE! 1SFQBJECFMMFOÊOTNTFOWBOBGé GA NAAR WWW.DEPERS.NL/ LOWCALL EN BESTEL LOWCALL
GRATIS!
r5PUHPFELPQFSEBOQSFQBJE r+FFJHFOCFMMJNJFUJOTUFMMFO r"DIUFSBGCFUBMFO
tieve impuls kon gebruiken. De ‘nationale complimentendag’ op 1 maart was geboren. De dag trok meteen veel publiciteit en begint al een beetje ingeburgerd te raken.
Kapstokje Media weten wel raad met ‘dagen van’. Het zijn mooie kapstokjes om een verhaal aan op te hangen of om bepaalde onderwerpen uit de mottenballen te halen. Dag van de gees-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................ ......................................
Pakje sigaretten volgend jaar in totaal 35 cent duurder
KORT
SIGARETTEN WORDEN IN JULI OPNIEUW DUURDER
111
Roken wordt volgend jaar duurder dan was aangekondigd. In juli gaat een pakje met twintig sigaretten tien cent in prijs omhoog. De stijging komt boven op de eerder aangekondigde verhoging van 25 cent, die ingaat in januari. Dat heeft staatssecretaris van Financiën Jan Kees de Jager (CDA) besloten. Een roker betaalt daardoor in de tweede helft van het jaar 35 cent meer voor twintig sigaretten. Een pakje shag van vijftig gram wordt 43 cent
Zes jaar cel voor moord op tegenstander bij rapduel
duurder. Er komt twaalf cent bij de eerder voorgenomen verhoging van 31 cent. Ook wordt de minimumaccijns verhoogd. Door deze verhoging is de accijns altijd gelijk aan het bedrag dat als accijns wordt geheven op een verpakking uit de populairste prijsklasse. Fabrikanten kunnen daardoor geen kleinere verpakkingen op de markt brengen die veel goedkoper lijken. De maatregelen leveren volgens De Jager negentig miljoen euro op.
Een 23-jarige Rotterdammer heeft zes jaar gevangenisstraf gekregen voor doodslag en verboden wapenbezit. Hij schoot in maart een 22-jarige man uit Hoogvliet dood. Het OM had acht jaar geëist. De aanleiding voor de schietpartij was een rapduel. De verdachte en het slachtoffer zaten in verschillende rapgroepen. Bij de battle rapten de groepen kritische teksten over elkaar. De rechter legde een lagere straf op omdat de verdachte nog geen strafblad had.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................ ..........................................................
LowCall is: r(FFOBCPOOFNFOU
overdaad schaadt, ook hier.’ Inderdaad; we verzuipen bijna in al deze dagen vol goede bedoelingen. Er is bijna geen datum meer vrij, die nog niet bestempeld is tot boomplantdag of nationale luierverversdag. Een nieuwe ‘dag van’ is ook snel bedacht: iedereen kan zomaar een ‘dag van’ uitroepen. Dat weet ook Hans Poortvliet, die vijf jaar geleden vond dat in Nederland de arbeidscultuur wel een posi-
Maatschappelijk draagvlak voor een ‘dag van’ is snel gevonden. Vooral basisschoolleerlingen worden opgetrommeld om een dag meer cachet te geven: leraren zijn allang blij dat ze een dag geen les hoeven te geven en de leerlingen mogen leuk meedoen met boomplantdagen, zich laten sponsoren om 24 uur niet te eten, knutselwerkjes maken in een thema of ze krijgen een staatssecretaris op bezoek die een boekje komt voorlezen of een bekende Nederlander die een gastles geeft over respect. Er komen ook nog continu nieuwe dagen bij. De Europese Unie is het bij de besprekingen voor een nieuw grondwettelijk verdrag recent eens geworden over een Europese Dag tegen de Doodstraf en minister Plasterk pleitte onlangs voor een Homodag. Er zijn al bijna meer ‘dagen van’ dan dat er dagen in een jaar zitten. Maar daar hebben de organisatoren natuurlijk al iets op gevonden: zelfs onze nachtrust is niet meer heilig: het organiseren van ‘de nacht van’ is de laatste trend. 1
powered by debitel
Proost (1)
Proost (2)
Uit het Nationale Bieronderzoek 2007: 67 procent van de Nederlanders wordt vrolijk van proosten. 37 procent proost op het weekend.
22 procent proost op gezondheid. 82 procent kijkt elkaar bij het proosten in de ogen, 17 procent bevestigt er vriendschap mee.
Binnenland Nieuws
7
Brandstichtingen ’t Zandt in Groningen
Nuchterheid wint het van pyromaan In een klein Gronings dorp is sinds deze zomer een pyromaan actief, ook maandagavond weer. De bewoners hebben het over niets anders, maar niemand slaapt er een minuut minder om. Annita Lageweg ‘T ZANDT
...
Er waait een gure wind door de hoofdstraat van ’t Zandt, als twee agenten in een surveillancewagen stappen voor hun zoveelste ronde door het dorp. Buiten is het 2,5 graden. De politiemannen zetten hun kragen er maar eens bij op. In het buurthuis, waar vijf weken geleden een crisiscentrum werd geopend door de Groningse politie, blijven drie collega’s achter. Om de dorpsbewoners te woord te staan die iets willen weten over de branden. Maar veel van hen willen ook gewoon een praatje maken. Zes zilverkleurige blusflessen staan in de hoek van de ruimte: het stille bewijs van wat hier al een paar maanden gaande is. Het slaperige dorpje ’t Zandt werd in augustus van dit jaar onaangenaam verrast door een brand in een leegstaand pand. Het dorp telt ongeveer 350 woningen en 900 bewoners. Groot was de schrik toen bleek dat de brand was aangestoken. Die schrik werd nog groter na een tweede en een derde brandstichting. Inmiddels is de vijftiende brand een feit en heeft de pyromaan van ’t Zandt enige landelijke bekendheid verworven. Hoewel de dorpsbewoners zijn geschrokken zijn de meeste niet bang. Natuurlijk, de gebeurtenissen roepen spanningen op, maar het leven van alledag gaat door en daar hoort voortdurende angst niet bij. Zo doen ze dat in het hoge noorden.
‘We krijgen tips van de politie. Waar je op moet letten bijvoorbeeld, als je een verdacht persoon ziet.’
Huisarts Joop Mulder, nu drie weken werkzaam in ’t Zandt, zegt dat zijn spreekuur niet wordt overspoeld door verontruste burgers. ‘Ik ken iedereen nog niet goed, maar goed genoeg om te weten dat het hier echte Groningers zijn’, zegt hij. ‘Italiaanse toestanden heb ik nog niet meegemaakt.’ Mulder bespeurt wel een onderhuidse angst bij mensen. Bij alleenstaande ouderen bijvoorbeeld en bij sommige kinderen. En hij zelf? ‘Ach, ik ben ook een nuchtere Groninger.’ De politie, die het dorp inmiddels
dag en nacht bewaakt, maakte onlangs bekend dat de pyromaan zo goed als zeker uit ’t Zandt komt. ‘Het is iemand die de infrastructuur van het dorp op zijn duimpje kent’, meldt een woordvoerder. ‘Bovendien heeft hij actuele lokale kennis, want hij weet exact welke panden leeg staan.’ Voor het onderzoeksteam staat het ook nagenoeg vast dat het om een manspersoon gaat. En meer dan één dader is niet uitgesloten. Het werkpatroon van de pyromaan is een belangrijk houvast. In een dorp, waar ons kent ons zo on-
geveer is uitgevonden, is het een vreemde gewaarwording dat iemand uit de eigen gelederen de veroorzaker kan zijn van deze ellende. ’t Zandt, waar Zundapp-brommers nog een etalage vullen, waar de kerk en het café het centrum van de wereld zijn en waar oude gevelplaten met ‘bakker’ en ‘slager’ verwijzen naar vergane glorie. Overal zie je pamfletten met de tekst ‘Help ’t Zandt uit de brand’. Jan Wieringa (71) wil best iets vertellen over het gevoel onder de dorpsbewoners. Dat de saamhorigheid lijdt onder de mededelingen van de
Misdrijven
politie, merkt hij niet. ‘We vinden het allemaal moeilijk voor te stellen dat iemand uit het dorp dit doet’, zegt hij. ‘Maar we praten er wel veel over. Het gaat hier in het dorp op ’t ogenblik echt niet over het weer.’ De voetbalkantine die Wieringa beheert wordt trouwens extra in de gaten gehouden. Spelende jeugd ontdekte een aantal weken geleden een brand in de kantine van de tennisvereniging. ‘Dat gebouw is gelukkig gered’, zegt hij. ‘Maar de voetbalkantine staat daarnaast en natuurlijk ben ik er niet altijd. Ik heb destijds met de recherche gesproken en vorige week met de politie, toen die bij iedereen in het dorp op huisbezoek kwam. We hebben toen ook tips gekregen. Waar je op moet letten bijvoorbeeld als je een verdachte persoon ziet. En dat je ’s nachts de deur van je hok op slot moet doen. Want dat doet bijna niemand hier.’ De politie rondt deze week de huisbezoeken af en maakt dan de balans op. ’t Zandt wacht ondertussen af en leeft tussen de sporen van de branden. Deels afgebrande panden, een stuk verdwaald afzetlint van de politie: het werk van de pyromaan is een stille getuige. De bewoner van een recent doelwit, een schuurtje bij een woning in een van de zijstraatjes van het dorp, is niet thuis. Zijn buurvrouw wel. ‘Vorige week maandag, rond half een ’s nachts, hoorden we een knappend geluid’, vertelt ze. ‘Ik zei nog tegen mijn man: hè, vuurwerk? Toen bleek dat het hiernaast brandde. Daar werden we niet echt vrolijk van. Maar bang? Nou, dat valt wel mee. We zijn alleen veel alerter. En we controleren elke avond of ons schuurtje op slot zit.’ 1
Verkeer
Politie: criminaliteit neemt af 62)* .%$%2,
Novum AMSTERDAM
...
De criminaliteit in Nederland blijft afnemen. Vorig jaar registreerde de politie opnieuw minder misdrijven, voor het vierde achtereenvolgende jaar. Ten opzichte van 2005 werd 7 procent minder criminaliteit geregistreerd. Toch steeg het aantal arrestaties voor het zesde jaar op rij. Dat blijkt uit de Landelijke criminaliteitskaart 200. De afname van de geregistreerde
criminaliteit is onder meer een gevolg van de daling van het aantal misdrijven door veelplegers. Dat komt door de hardere aanpak van de politie. De groei van het aantal arrestaties in 2006 komt vooral voor rekening van jongeren, vrouwen en nieuwkomers. Vooral voor drugsdelicten en verkeersmisdrijven werden meer verdachten aangehouden. Het aantal allochtone verdachten bleef ongeveer gelijk, maar verschuift wel van de eerste naar de tweede generatie. 1
!.$
Fietser mishandeld na weggooien koek
$% 2%05",)% + $%2 ,%44%2 %.
Novum AMSTERDAM
...
Een 16-jarige fietser is maandag in Haaksbergen mishandeld door een automobilist. De jongen gooide een koek weg die de auto raakte. Een 41jarige man uit Rietmolen is aangehouden. De automobilist bedacht zich niet, keerde om en trok de jongen van zijn fiets. Getuigen meldden dat de man hem een klap gaf. 1
* Ê ," Ê , " ,1 ,
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ....................................... ......................................
Meer onderzoek en samenwerking met Museeaquarium
KORT
ZEEHONDENCRÈCHE GAAT WEG UIT PIETERBUREN
111
De Zeehondencrèche verhuist van Pieterburen naar Delfzijl. De crèche van Lenie ’t Hart en Delfzijl hebben daartoe een overeenkomst getekend. De nieuwe locatie moet naast het station verrijzen. Sinds de oprichting in 1971 vangt ’t Hart zieke en gewonde zeehonden op in Pieterburen. Dat de huidige behuizing te krap is, vormt de belangrijkste reden voor de verhuizing. Delfzijl is aantrekkelijk vanwege een samenwerking met
Friese studenten dekken tafel van 1,3 kilometer
het eveneens daar gevestigde Museeaquarium. Het is de bedoeling dat de crèche op die locatie meer onderzoek doet. Ook moet er meer voorlichting over het milieu worden gegeven. Dinsdag wordt een subsidieaanvraag ingediend bij het Waddenfonds. Delfzijl is bereid tot twee miljoen euro bij te dragen. Mocht de subsidie van het Waddenfonds lager uitvallen dan gevraagd, dan wil de gemeente het bedrag met een half miljoen verhogen.
HH
Studenten van het Friesland College hebben in Wolvega het wereldrecord ‘langst gedekte tafel ter wereld’ verbeterd. Honderd studenten waren twee uur bezig om een ruim 1,3 kilometer lange tafel van servies te voorzien. Het oude record werd gevestigd met een tafel van 1,1 kilometer, die eerder dit jaar in Wenen werd gedekt. Aan de tafels konden in theorie 2.800 mensen plaatsnemen, maar het ging bij dit record alleen om het dekken van de tafel. Op de parkeerplaats van een winkel en in een deel van de Frisax-
straat werd in totaal 1.360 meter aan tafels aan elkaar geschoven. Daarvan werd uiteindelijk 36 meter ongeldig verklaard, omdat er iets te veel ruimte tussen de tafels zat. 111
Amsterdammer in Parijs gepakt voor steekpartij
Een 25-jarige Amsterdammer is vrijdag in Parijs opgepakt voor het doodsteken van een plaatsgenoot. De verdachte was een bekende van het 23jarige slachtoffer. De aanleiding van de steekpartij is niet bekendgemaakt. Volgens het Openbaar Ministerie in Amsterdam zit hij vast in de Franse hoofdstad. Wanneer hij wordt uitgeleverd aan Nederland is niet be-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Vlotte proefrit (1)
Vlotte proefrit (2)
Vlotte proefrit (3)
Een 51-jarige man is maandag zijn rijbewijs kwijtgeraakt omdat hij bij een proefrit 125 kilometer te hard reed.
De inwoner van Zeist reed aanvankelijk slechts 135 kilometer in De Bilt, waar maximaal tachtig kilometer is toegestaan.
Even later raasde dezelfde wagen, een Audi, voorbij met 205 kilometer per uur. De politie kon de bestuurder vervolgens wel laten stoppen. De man moest zijn rijbewijs inleveren.
8
Nieuws Buitenland
Suriname ‘Het was een roerige periode’
Omstreden rechter decembermoorden Een van de rechters die binnenkort moet gaan beslissen in de rechtszaak over de decembermoorden lijkt zelf betrokken te zijn geweest bij de executie van een dissident. Armand Snijders PARAMARBO
...
Met het decembermoordenproces voor de deur, is in Suriname de discussie opgelaaid over de objectiviteit van de militaire leden van de Krijgsraad, die binnenkort moet oordelen over de betrokkenheid van oud-legerleider Desi Bouterse bij de Decembermoorden in 1982. Luitenant-kolonel Dhanoesdharie Nankoesing is aangetroffen op een macabere foto uit 1982. Op de foto staat een gewapende Nankoesing naast de brancard van de gewonde dissident Wilfred Hawker. Hawker werd niet veel later geëxecuteerd omdat hij een coup tegen het regime van Bouterse zou hebben willen plegen. Hoewel het onduidelijk is of Nankoesing ook echt iets met de moord op Hawker te maken had, is de foto voor veel mensen verdacht genoeg. Toen de foto opdook, ontkende Nankoesing dat hij het was die erop stond. Inmiddels geeft hij schoorvoetend toe. Zijn telefoon staat volgens eigen zeggen niet stil sinds de publicatie van de foto, maar de nu 46-jarige Nankoesing wuift alle kritiek weg. ‘Ik was militair, er was net geprobeerd door opstandige militairen een tegencoup te plegen, dus logisch dat er om Hawker, de hoofdverdachte van de coup, heen andere militairen ston-
den. Ik was een van de velen. Dat men zeurt over het feit dat ik daar met een wapen was, is onzin. Een militair heeft een wapen, zoals een journalist een pen heeft.’ Nankoesing wil geen commentaar geven op de beweringen van collegamilitairen dat hij in eerste instantie behoorde tot de groep die de tegencoup pleegden, maar op het laatste moment overliep naar Bouterse en Hawker heeft verraden. ‘Het was een roerige periode en er zijn ongetwijfeld dingen gebeurd waarvan je je later kunt afvragen of ze goed zijn geweest. Maar toen deden we allemaal wat we dachten dat juist was. Die periode ligt echter achter ons, het zijn andere tijden. En ik heb een andere functie, die ik naar eer en geweten en objectief probeer te vervullen.’ Veel Surinamers vinden dat de zaak te veel wordt opgeblazen. Zoals de gepensioneerde militair Suresh Ramkhelawan. ‘De krijgsraad bestaat uit drie burgerrechters en twee militairen. Dat zijn ervaren mensen, die in de jaren tachtig actief waren binnen het leger. En dus ook opdrachten van hogerhand uitvoerden. Dat mag je ze nu niet meer verwijten.’ Rodney Pinas, destijds vriend van Hawker, deelt die mening. ‘Het belangrijkste is dat het proces begint. Er zijn vijf rechters, dus ook al zou Nankoesing op de hand van Bouterse zijn, dan kan hij niet genoeg gewicht in de schaal leggen om het oordeel te beïnvloeden. Voor iedereen is het van belang dat er klaarheid komt in de zaak van de decembermoorden, laten we nu dus geen spijkers op laag water zoeken.’ 1
Het proces tegen Bouterse begint volgende week. HOLLANDSE HOOGTE
Stephen Walt en John Mearsheimer worden beticht van ‘piss-poor social science’. CHRISTIAAN KROP
Mearsheimer en Walt Boek ontlokt heftige reacties
‘Irak heeft maar één oorzaak: de Israëllobby’ ‘Iedereen is het erover eens dat de wereld na 9/11 is veranderd, maar niemand zoekt de oorzaak bij de Amerikaanse relatie met Israël.’ Mearsheimer en Walt wel. Gerben Segboer AMSTERDAM
...
‘We hadden wel verwacht dat onze publicatie reacties zou oproepen, maar dit?’ Er speelt een glimlachje om de mond van Stephen Walt. Hij schreef samen met zijn collega John Mearsheimer een boek over de Israëllobby; het losse verband van organisaties en personen dat de relatie tussen Israël en de VS probeert te verstevigen. Het bleek een wespennest. De politieke wetenschappers zijn het afgelopen jaar beticht van anti-semitisme en ‘piss-poor social science.’ Maar spijt hebben ze niet. ‘Het werd hoog tijd voor een nieuw boek over de Israëllobby. Iedereen weet dat de wereld na 9/11 is veranderd, maar niemand zoekt de oorzaak bij de Amerikaanse relatie met Israël.’ In 2006 schreven Mearsheimer en Walt een kritisch artikel over de rol van de Israëllobby in het Amerikaanse buitenlandbeleid in de London Review of Books. De conclusie was kei-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ................................................................................ KORT
Huidcellen vervangen stamcellen van embryo’s
111
DOORBRAAK MAAKT GEBRUIK ONGEBOREN LEVEN OVERBODIG
Nomade krijgt acht jaar voor steun Dalai Lama
Een Tibetaanse nomade die een menigte ertoe bracht trouw aan de Dalai Lama te betuigen, is door een Chinese rechtbank tot acht jaar celstraf veroordeeld. De 52-jarige man, Runggye Ada, was tijdens een paardenrenfestival in Lithang, een voornamelijk door Tibetanen bewoonde stad in de West-Chinese provincie Sichuan, op een podium gesprongen en had de menigte opgezweept door ‘Lang Leve de Dalai Lama’ te roepen. Hij werd opgepakt door aanwezige gezagsdragers.
Japanse en Amerikaanse wetenschappers zijn erin geslaagd gewone huidcellen uit te rusten met de kameleonachtige vermogens van stamcellen van embryo’s, een doorbraak die de medische belofte van klonen lijkt te kunnen inlossen zonder dat daar het gebruik van ongeboren leven aan te pas komt. Deskundigen waarschuwen wel dat er veel meer onderzoek moet worden gedaan en dat medische toepassing nog niet aan de orde is. Het is bijvoor-
beeld nu nog niet mogelijk huidcellen te herprogrammeren zonder het DNA ervan te vernietigen, waardoor kans ontstaat op het ontwikkelen van kanker. Daarom zijn de cellen in deze vorm niet geschikt voor het aanmaken van transplantatieweefsel waarmee men ziekten hoopt te kunnen genezen. Deskundigen verwachten echter dat er in de toekomst een techniek te ontwikkelen moet zijn, waarbij het DNA gespaard blijft.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................ ..........................................................
Ook op deze dag...
Piesen tegen de kerstboom
2002 - De NAVO vraagt een aantal voormalige Sovjetstaten waaronder Bulgarije en Roemenië toe te treden tot het bondgenootschap.
In Engeland waren hondenkostuums tijdens Halloween ongekend populair. Daarom voor komende kerst: kerstmanoutfits voor de hond!
hard: de Israëllobby is verantwoordelijk voor de aanslag op het WTC en de ‘oorlog tegen terrorisme.’ Onder druk van de lobby zetten de Amerikaanse leiders de Israëlische belangen in het Midden-Oosten op de eerste plaats. ‘Zelfs als dat ten koste gaat van de Amerikaanse belangen’, zeggen Mearsheimer en Walt. ‘Niet alleen sturen de Amerikanen geld en wapens richting Israël, maar ze knijpen ook een oogje dicht wanneer het land acties onderneemt tegen omringende staten. Vorig jaar, toen Israël Libanon binnenviel, bleef het erg stil in Washington,’ zegt Walt. ‘Iedereen wist dat het aanvalsplan van Israël faliekant zou mislukken. En toch bleven de VS het plan steunen. Ze stuurden zelfs wapens.’ Voor de auteurs was dit het zoveelste bewijs dat de Israëllobby de Amerikaanse politiek in zijn zak heeft. ‘Je kunt nu zelfs zeggen dat de lobby is doorgedrongen tot het Witte Huis. De meeste neo-conservatieve adviseurs van president Bush zijn betrok-
ken bij pro-Israëlische organisaties. En het is bekend dat de ‘neocons’ besloten Irak binnen te vallen.’ Het directe verband tussen de aanslagen van 9/11, de oorlog tegen het terrorisme en de Israëllobby wordt in het boek van Mearsheimer en Walt overtuigend gebracht. Maar volgens critici redeneren ze vanuit één oorzaak: alle problemen in het MiddenOosten zijn te danken aan de lobby. Zonder die druk was Amerika nooit verdronken in dat Iraakse moeras. Maar stel nu dat de oorlog tegen terrorisme één grote triomftocht was geworden? Was hun kritiek op de Israëllobby dan ook zo groot geweest? Walt spreidt zijn armen: ‘Stel dat ik vleugels had, dan kon ik vliegen.’ Serieuzer vervolgt hij: ‘Feit is dat het nu een zooitje is in het MiddenOosten. De enige manier om dat in de toekomst te voorkomen, is een brede discussie over de rol van de Israëllobby. Dat was het doel van ons boek. En daar zijn we aardig in geslaagd, geloof ik.’ 1
Buitenland Nieuws
9
Stakingen Sarkozy houdt vast aan hervormingen
Zelfs het weerbericht staakt in Frankrijk Er wordt gestaakt in Frankrijk, en niet zo’n beetje ook. De Fransen gaan tot het uiterste om van de regering te krijgen wat ze willen. De feiten op een rijtje. Godelief Swank AMSTERDAM
...
blieke sector is een van de grootste en duurste van Europa. Ruim vijf miljoen Fransen werken voor de overheid. Veel te veel, vindt Sarkozy, die volgend jaar 23.000 banen wil schrappen, waarvan de helft in het onderwijs. Dat is tegen het zere been van de leraren, die nu al klagen over een te hoge werkdruk.
Wat is er aan de hand in Frankrijk? Er heerst een staakvirus. De medewerkers van de spoorwegen rekten hun staking gisteren opzettelijk een dagje zodat deze overlapte met die van de ambtenaren. En inmiddels wil iedereen meedoen. Leraren, postbodes, weermannen, buschauffeurs, krantenbezorgers, studenten, vissers, luchthavenpersoneel, verplegers, zelfs medewerkers van een kerncentrale legden gisteren hun werk neer. Allemaal omdat ze vinden dat het anders moet.
Wat doen ze om hun woorden kracht bij te zetten? Geen post meer bezorgen, geen weer meer voorspellen, scholen sluiten, een groot deel van de trein-, bus- en metroregeling schrappen, de toegang tot campussen en universiteiten versperren, halve ziekenhuisdiensten draaien, en, in het geval van de energiemedewerkers, 5.500 megawatt elektriciteit afsluiten (dat is ongeveer 9 procent van de capaciteit van de kerncentrales). Het land is, kortom, een zooitje.
Wat willen ze dan? De vervoersbranche wil voorkomen dat president Nicolas Sarkozy de vervroegde pensioenprivileges schrapt. Ze wil nog steeds 2,5 jaar eerder dan de norm kunnen stoppen met werken. Maar de grootste groep stakers – de ambtenaren – legt om twee verschillende redenen hun werk neer. Een deel is boos op de overheid omdat hun koopkracht zou zijn afgenomen. Ze eisen nu hogere salarissen. Een ander deel protesteert omdat Sarkozy drastisch wil snijden in het ambtenarenapparaat. De Franse pu-
Wat kost dat? Tussen de 300 en 400 miljoen euro per dag, volgens minister van Financiën Christin Lagarde. En het kost een hoop stress. Forenzen moeten nu óf in de file staan, óf uren wandelen naar hun werk. En wat als je al niet meer op het weerbericht kunt vertrouwen?
Worden de Fransen daar zelf niet gek van? Sommigen wel. De steun voor de treinstakingen is drastisch afgeno-
Verenigde Naties
Aantal hiv-besmettingen lager na rekenfoutje Redactie buitenland AMSTERDAM
...
Er zijn minder hiv-geïnfecteerden op de wereld dan eerst werd aangenomen. De Verenigde Naties hebben na uitgebreid onderzoek de cijfers bijgesteld van 40 miljoen naar 33 miljoen hiv besmette mensen. Vooral in India is de situatie minder erg dan gedacht. Ook het aantal nieuwe infecties en sterfgevallen is afgenomen. Het lijkt allemaal positief nieuws, maar helaas is de afname niet alleen te danken aan preventie, maar ook aan nieuwe en betere rekenmethodes. Onder deskundigen bestond al langer het vermoeden dat de cijfers
niet klopten. Na een uitgebreid veldonderzoek, waarbij cijfers van veel meer bronnen werden onderzocht, is het aantal hiv-besmettingen naar beneden bijgesteld. Toch duiden de nieuwe gegevens er op dat het aidsvirus zich langzamer verspreidt dan een aantal jaar geleden. ‘Voor het eerst zien we een terugval in het aantal doden door aids’, zegt dr. Kevin de Cock van de Wereldgezondheidsorganisatie. Ook het aantal nieuwe infecties is fors afgenomen; van vijf miljoen een paar jaar geleden tot 2,5 miljoen in 2007. De daling is vooral te danken aan betere voorlichting en een grotere verspreiding van condooms.
Fransen houden van staken. Wellicht een erfenis van de Franse Revolutie. AP
men. Die duren nu al acht dagen, zijn onhandig, en bovendien laat het spoorwegpersoneel calculaties van hun verminderde koopkracht zien waar deskundigen hun vraagtekens bij zetten. Aan de andere kant houden Fransen van staken. Wellicht een erfenis van de Franse Revolutie.
Wanneer eindigt dit?
Hoewel de overkoepelende aidscijfers een daling laten zien, zijn er duidelijke verschillen tussen de diverse regio’s in de wereld. Zo is de Afrikaanse regio beneden de Sahara nog steeds het zwaarst getroffen gebied. 22,5 van de 37 miljoen hiv-geïnfecteerden leeft in Afrika. Het continent is ook verantwoordelijk voor driekwart van alle aidsdoden. Maar ook hier ziet de VN toch een lichte verbetering ten opzichte van eerdere jaren. ‘De piek van de jaren negentig ligt nu wel achter ons. Het is bewijs dat de strategie van de VN wel werkt’, zegt De Cock. Maar niet iedereen is het hiermee eens. Critici zeggen dat de VN de cijfers expres heeft overdreven, zodat ze nu kunnen pronken met een daling. Dr. Jim Chin, epidemoloog aan de universiteit Berkeley: ‘Ze hadden de cijfers al veel eerder moeten corrigeren. Nu is het nog steeds niet duidelijk of de behandeling van aids echt werkt of dat de daling slechts een natuurlijke correctie is.’ 1
Engelse seriemoordenaar
De Franse overheid heeft haar eerdere standpunt – dat ze pas om de tafel gaat zitten als de stakers weer aan het werk gaan – enigszins afgezwakt. Er moet nu eerst ‘voorzichtig begonnen worden met werken’. De stakingen zijn echter ook een collectief protest
tegen de hervormingspolitiek van Sarkozy. De president, die zich profileerde als een hands-on-politicus, beloofde een flinke impuls voor de economie. De Fransen zien daar nog weinig van terug in hun portemonnee. En wat doen ongeduldige Fransen? Staken. 1
Tobin zwijgt over vijftien andere nog onopgeloste moorden Vervolg van pagina 3
...
Voor de vader van Dinah McNicol is een einde gekomen aan een zestien jaar durende kwelling. Maandag bezocht hij het huis waar zijn dochter begraven lag. ‘Eindelijk kunnen we haar een laatste rustplaats geven en onze tijd nemen om te rouwen.’
AP
De politie zocht tot gisteren naar andere lijken, maar denkt dat er niets meer ligt. Dat wil niet zeggen dat het werk gedaan is. Landelijk is de operatie met de codenaam Anagram begonnen. Korpsen in Schotland en Engeland houden nu verschillende onopgeloste moordzaken tegen het licht. Het is een omvangrijke en tijdrovende operatie, want Tobin verbleef zelden lang op een plek. Volgens de Britse media zou hij in verband kunnen worden gebracht met vijftien andere moorden, maar de politie wil dat niet bevestigen. Tobin zelf houdt zijn lippen stijf op elkaar. Elke vraag van rechercheurs heeft hij tot nu toe beantwoord met: ‘Geen commentaar.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Abortus in Nicaragua
H BORIS
DITTRICH
et was maar een klein berichtje in de Nederlandse kranten. In 2006 kozen 33.000 vrouwen ervoor hun zwangerschap te laten afbreken. In Nederland is abortus goed geregeld in legale klinieken. Hoe anders is dat in Nicaragua. Aan het hoofd van het land staat president Daniel Ortega. In 1979 kwam hij aan de macht als leider van de Sandinistische revolutie. Hij was toen een voorstander van abortus. In 1990 verloor Ortega de verkiezingen. Vervolgens bekeerde
hij zich tot het rooms-katholieke geloof. En dat is slecht nieuws voor vrouwen in Nicaragua. Tijdens de verkiezingscampagne van 2006 wedijverden de presidentskandidaten om de steun van de kerk. Een beproefd recept in dit katholieke land om te winnen. Ortega beloofde de kiezers een totaal verbod op abortus. Dus ook geen onderbreking van de zwangerschap na verkrachting of bij een voor de vrouw levensbedreigende situatie. Hij won en is na een onderbreking van 16 jaar weer president.
In september 2007 bekrachtigde het parlement het totale verbod op abortus. Als een vrouw zwanger raakt en er treden medische complicaties op: pech gehad. De dokter en de vrouw kunnen na een abortus drie jaar in de gevangenis belanden. Human Rights Watch heeft een rapport uitgebracht over de schending van het recht op leven van de zwangere vrouw, een mensenrecht. De nieuwe wet boezemt angst in, men is verlamd. Dr. Francisco del Palacio van het Aleman ziekenhuis in Managua: ‘Een zwangere vrouw kwam naar het ziekenhuis. Ze had hevige pijn. Niemand durfde een abortus uit te voeren, omdat de foetus nog levend was.
Na vijf dagen overleed ze. Onder de oude wet had ze recht op een therapeutische abortus.’ Vrouwen in Nicaragua zoeken nu hun toevlucht tot illegale en onveilige abortus. Naar schatting 32.000 keer per jaar. Kwakzalvers met breinaalden brengen hun leven in gevaar. En zo is het pact tussen Ortega en de katholieke kerk de doodsteek voor zwangere vrouwen. En u betaalt daar indirect aan mee via de 5 miljoen per jaar waarmee Nederland de gezondheidszorg in Nicaragua ondersteunt. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Andrex (1)
Andrex (2)
Andrex (3)
Het kleine biggetje Andrex heeft erg veel geluk gehad. Hij werd gevonden in een vrachtwagen vol toiletrollen, bestemd voor een supermarkt.
Toen de werknemers van de supermarkt in de VS de toiletrollen uit de vrachtwagen haalden vonden ze het arme biggetje achter in de aanhangwagen.
Het beestje zat redelijk zacht tussen alle rollen en heeft niets meer dan wat blauwe plekken en krassen op zijn snuit. Hij is nu ondergebracht bij een dierenkliniek en zal volledig herstellen.
Achtergrond Buitenland
10
Ierse travellers
I
n het noorden van Dublin, langs de snelweg, ligt een vies weggetje dat naar een bouwput lijkt te leiden. Aan weerszijden van de weg liggen grote stapels troep. Uitgebrande koelkasten, smoezelige matrassen, modderige vuilniszakken. Midden tussen het puin staan een paar woonwagens op een betonnen veldje. Hier wonen de McDonaghs, twee broers met hun gezinnen, de oudste zoons in een eigen trailer. Ze zijn travellers, Ierse zigeuners. De 72-jarige Molly Collins, zelf ook traveller, is bij ze op bezoek. Ze gaat de kampen af in de buurt van Dublin om voorlichting te geven over gezondheid. Molly kan niet lezen of schrijven, maar ze kan helder uitleggen hoe je kinderen schoonhoudt en wanneer je naar een dokter moet stappen. En dat zijn adviezen die veel travellers wel kunnen gebruiken.
Achtergebleven groep Ierland heeft de afgelopen decennia een enorme economische groei doorgemaakt, maar de travellers, met 30.000 mensen circa een half procent van de bevolking, zijn achtergebleven. Uit een onderzoek van de Parish of the Travelling People bleek deze zomer dat de levensverwachting van een traveller op hetzelfde niveau ligt als die van andere Ieren in de jaren veertig. Een Ierse jongen heeft bij zijn geboorte een levensverwachting van ruim 75 jaar, een meisje een levensverwachting van bijna 81, net iets lager dan de Nederlandse cijfers. Bij Ierse travellers liggen die verwachtingen op 65 en 69 jaar. Bijna de helft van de travellers sterft voor zijn veertigste verjaardag. En traveller-kinde-
ren hebben drie keer meer kans te overlijden voor het eerste jaar dan andere Ierse baby’s. In omstandigheden als die van de McDonaghs snap je waarom de levensverwachting van travellers zo belabberd is. ‘Er is geen stromend water, geen elektriciteit, de postbode komt niet, de vuilnis wordt niet opgehaald en ‘s nachts wemelt het van de ratten.’ Anne-Marie McDonagh, midden veertig, somt haar problemen geroutineerd op en neemt boze trekjes van haar sigaret. Molly wil Anne-Marie klaarstomen voor het bezoek van een sociaal werkster later die week. De McDonaghs delen een toilet met 22 mensen. ‘Je hebt recht op een chemisch toilet als tijdelijke oplossing. En op een generator voor elektriciteit. Tell them that.’ Anne-Marie maakt zich het drukst om de oliekachel. ‘Het is de enige manier om de woonwagen warm te krijgen, maar de lucht wordt er zo droog en zwaar van. Mijn kinderen hebben rode ogen en longproblemen.’ En inderdaad, de vier kleine kinderen die in de trailer rondhobbelen, zien bleekjes en hoesten. Volgens Joe Murphy, de ambtenaar die verantwoordelijk is voor het veld waar de McDonaghs staan, is het allemaal hun eigen schuld. ‘Die troep is van hen, ze laten mensen vuilnis dumpen tegen betaling. En de elektriciteit is afgesloten omdat ze er illegaal gebruik van maakten.’ Anne-Marie vindt dat onzin. ‘Die puin komt van bouwprojecten in de buurt, niet van ons. En de vuilnis wordt gedumpt door travellers én andere Dublinners.’ Voor veel Ieren is het moeilijk te begrijpen waarom travellers zeuren
Leven tussen de vuile ratten Travellers, Ierse woonwagenbewoners, maken al eeuwen deel uit van Ierland. Maar terwijl Ierland een van de rijkste landen ter wereld is geworden, blijven de travellers achter. Bijna de helft van de travellers sterft voor zijn veertigste verjaardag. over hun accommodatie. Ze willen toch zelf in campers wonen en niet in een huis? Martin Collins (geen directe familie van Molly), zelf ook traveller, is al meer dan twintig jaar actief in de traveller-beweging. Met zijn baardje, met fuck doorspekte taalgebruik en vurige ogen doet hij een beetje denken aan Brad Pitt in de film Snatch, over Ierse zigeuners in Engeland. ‘Mensen willen een keuze hebben. Veel travellers willen inderdaad niet in een huis wonen, maar dat betekent niet dat ze aan de kant van de fucking weg willen staan. Ze moeten genoegen nemen met de plek waar hun camper terecht kan, en vaak zijn dat gribus locaties.’
Zelfgeschilderde Jezus Molly Collins groeide op on the road. Haar vader maakte tinnen ketels, waarmee hij de huizen langs ging. De familie Collins trok van dorp naar dorp, heel Ierland door. Maar die dagen zijn voorbij. Molly woont al jaren in een huisje in Noord-Dublin. Drie van haar tien kinderen wonen om de hoek. Ze werkt op haar oude dag als gezondheidscoördinator bij Pavee Point, een belangenorganisatie voor travellers in Dublin. Molly heeft een lichte huid, donker haar, zwartgeblokte jurk. Ze ziet er niet exotisch uit, niet donker, zoals Roma-zigeuners. Maar zodra ze begint te praten, hoor je dat haar Engels
Ierse travellers begin vorige eeuw. MAGNUM
V.l.n.r. Michael, Molly, Missy en Martin. SR
afwijkt van dat van andere Ieren, het sterke accent van de traveller is slordiger, soms bijna onverstaanbaar. Molly gaat de veldjes af waar travellers wonen. Ze vertelt er over hygiene, over huis- en tandartsbezoekjes, in de hoop de gezondheid en daarmee de levensverwachting van haar mede-travellers wat te verbeteren. Aan de randen van Noord-Dublin liggen overal kleine kampjes, sommige met een grote muur eromheen. Overal in de kampen hangen zelfgeschilderde beeltenissen van Jezus en heiligen. Travellers zijn mogelijk nog katholieker dan andere Ieren, bij het uitspreken van de naam van een overledene wordt steevast een kruis geslagen en aan de binnenspiegels van de auto’s bungelen rozenkransen. Families wonen bij elkaar, soms in woonwagens, soms in caravans en
soms in kleine huisjes. Iedereen kent en helpt elkaar, de basis van de travellers-identiteit volgens hen zelf. Maar de sociale controle is ook dwingend. Trouwen boven de 21 wordt niet geaccepteerd en buitenstaanders worden met enig wantrouwen bekeken.
Liever geen familie Met een werkloosheidspercentage van 73 onder mannelijke travellers tegenover 9 voor heel Ierland, vinden veel Ieren dat de travellers zich een groot deel van hun problemen zelf op de hals halen. Ze vinden de groep luidruchtig, agressief, lui en crimineel. Volgens een enquête van het Citizen Traveller Project onder 8.000 Ieren, wil 81 procent liever geen vriendschap met een traveller en wil 96 procent hen niet als familie. Het zijn niet alleen de slechte om-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ........................................................................................................................
ASEAN-top
‘Mogelijk tienduizend doden’
BIRMA DWARSLIGGER BIJ VORMING AZIATISCHE EU
BANGLADESH VRAAGT OM MEER HULP SLACHTOFFERS CYCLOON
De leiders van de Associatie van Zuidoost-Aziatische Landen (ASEAN) hebben gisteren een handvest aangenomen dat vrije handel en respect voor de mensenrechten in hun regio moet bevorderen. Maar het gebrek aan democratie in Birma blijft hun streven in de weg staan een geïntegreerde gemeenschap te vormen naar het voorbeeld van de Europese Unie. De tien lidstaten van de ASEAN weigeren Birma uit de ASEAN te zet-
Bangladesh heeft gisteren om meer buitenlandse hulp gevraagd voor de slachtoffers van de cycloon die vorige week verwoestend toesloeg. Volgens gegevens van het ministerie van Rampenbestrijding zijn zeker 3.113 doden gevallen. De duizenden overlevenden in het rampgebied hebben dringend hulp nodig. Velen hebben nog altijd geen beschikking over tijdelijk onderdak, voedsel en drinkwater. Volgens de regering is tot dusverre voor een
ten vanwege het harde optreden van de junta tegen demonstraties voor democratie. Het handvest moet van de veertig jaar oude ASEAN een rechtspersoon maken, waardoor de organisatie aansprakelijk wordt voor de verdragen en overeenkomsten die zij sluit. Ook stelt het handvest regels op die moeten worden nageleefd op het gebied van financiën, handel en milieu. Belangrijk is daarnaast de oprichting van een mensenrechtenorgaan.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..........................................................
bedrag van rond de 82 miljoen euro aan buitenlandse hulp toegezegd. Desondanks hebben veel mensen in het door de cycloon getroffen gebied geen tenten, geen rijst en geen drinkwater. Hulpverleners waarschuwen dat het aantal doden nog sterk kan stijgen, omdat sommige eilanden nog van de buitenwereld zijn afgesneden. De Bengalese Rode Halve Maan vreest dat er misschien wel tienduizend doden zijn gevallen.
REUTERS
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................ ...............................................................................
Ierland (1)
Het weer
Travellers en school
Ierland is een eiland van 70.273 km² groot, dat is 1,65 keer groter dan Nederland. Er wonen ongeveer 4,1 miljoen mensen.
Dublin, 9°C/3°C, zonnig met wind Galway, 9°C/1°C, zware mist, Kilkenny, 8°C/3°C, zonnig met wind
Alle travellerkinderen gaan naar de basisschool, maar de uitval op de middelbare school is groot: 85 procent begint aan het eerste jaar, maar slechts 25 procent maakt de middelbare school af.
Buitenland Achtergrond
De Ieren vinden travellers luidruchtig, lui, agressief en crimineel
11
Sanne Rooseboom
Ierse Travellers Er bestaan twee theorieën over de geschiedenis van de Ierse traveller. Volgens sommigen ontstond de groep rondtrekkende Ieren ten tijde van de grote hongersnood, rond 1845. Noodgedwongen zouden arme Ieren op drift zijn geraakt, op zoek naar werk en voedsel. Maar volgens veel travellers zelf gaat hun geschiedenis eeuwen verder terug. In Groot Brittannië zijn de Ierse travellers, met hun eigen taaltje, gewoonten en waarden, een officiële minderheid, in Ierland niet. Dat proberen ze al jaren te veranderen. Minderheid zijn heeft zo zijn voordelen. De overheid moet zich actief inzetten om een minderheidscultuur te beschermen. Dat zou speciale woningen voor travellers, antidiscriminatie maatregelen en geld voor voorlichtingsprogramma’s gemakkelijker maken. De traveller way of life zoals die in Molly’s jeugd bestond, is inmiddels niet meer vol te houden. De moderne Ierse maatschappij is niet ingericht op het soort werk dat de travellers in de aanbieding hadden zoals scharensliep, ketellapper en dagloner. Rondtrekken met een woonwagen is sinds 1996 bovendien bij wet verboden. Maar ook als een traveller in een huis woont, blijft hij een traveller. Molly: ‘We zijn een aparte groep Ieren. Born a traveller, always a traveller.’
De site van de McDonaghs. Volgens de gemeente is de troep hun eigen schuld.
standigheden in de kampementen waardoor travellers zoveel sneller doodgaan dan hun landgenoten. Door het leven aan de kant van de snelweg gebeuren veel verkeersongelukken. Bovendien gaan de Ierse travellers niet gemakkelijk naar de dokter. Wantrouwen, passiviteit en onbekendheid lijken daar aan de kant van de travellers aan ten grondslag te liggen. Onwetendheid en discriminatie aan de kant van medici. Molly. ‘Veel travellers van onze leeftijd kunnen niet lezen of schrijven. De wereld van huisartsen en voorlichtingsfolders gaat aan hen voorbij.’ Onder de Ierse travellers is daarom een groeiende beweging ontstaan om de eigen omstandigheden te verbeteren. Pas toen Molly eind vijftig was, hoorde ze voor het eerst over de overgang en over borstonderzoek om
kanker op te sporen. Samen met haar schoonzussen Nelly en Missy besloot ze een gezondheidsproject op te zetten, speciaal voor travellers. Inmiddels werken ze drie dagen per week betaald door Primary Healthcare, het gezondheidsproject van Pavee Point. Er zijn posters gedrukt over brandwonden en eetgewoontes, met veel plaatjes voor analfabeten, filmpjes gemaakt en bezoeken gepland. Dat laatste is het belangrijkste onderdeel van het werk. ‘Als burgers langs gaan bij travellers, worden ze toch met wantrouwen bekeken. Als wij zelf langsgaan, nemen mensen onze informatie serieus.’
Koppige binnenvetters Michael (19) is een gespierde jongen met voetbalshirt en trainingsbroek, die trots is op zijn afkomst. ‘Ik kan
SANNE ROOSEBOOM
mijn accent wel aanpassen, maar ik wil het niet. Ik ben traveller, het is goed ergens bij te horen.’ Hij ging van school toen hij vijftien was, dacht er even over professioneel bokser te worden, maar wil nu graag de hulpverlening in. Hij wordt intern opgeleid bij het Primary Healthcare project om voorlichting aan travellermannen te geven over hulp bij psychische klachten. Michael: ‘Onze mannen zijn koppige binnenvetters. Ze blijven rondlopen met hun problemen. Het zelfmoordpercentage onder travellermannen is schrikbarend hoog. Dat komt ook omdat er veel drugs worden gebruikt. Dat er hulp bestaat bij verslaving en depressie en dat het geen schande is daar naartoe te stappen, dat wil ik duidelijk maken.’ Toen Pavee Point begon met het Pri-
mary Healthcare project was de organisatie de enige in Ierland, nu lopen er 41 lokale projecten. Er is sinds kort ook een programma voor dokters. Missy en Molly hebben al een paar keer voorlichting gegeven bij artsenopleidingen. Missy: ‘Het gaat er vooral om stereotypen te doorbreken. Artsen nemen klachten van travellers niet altijd serieus. Ze denken dat we het niet snappen, of expres in onhygienische omstandigheden leven.’ Missy, de oudste van twaalf kinderen en net als Molly opgegroeid zonder opleiding, overlegt inmiddels met directeuren en ministers om meer gezondheidsprojecten van de grond te krijgen. ‘Ik heb geleerd dat je moet zeuren. Blijven aankloppen bij de hoge heren tot ze luisteren. Zo kunnen we zelf onze situatie verbeteren.’ 1
Veel plaatjes voor analfabeten. SR
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ........................................................................................................................
Musharraf versoepelt noodtoestand
Russen passen reactoren aan
LEGER PAKISTAN DOODT 130 STRIJDERS IN SWATVALLEI
AKKOORD RUSLAND EN VS OVER VERWERKING VAN PLUTONIUM
Het Pakistaanse leger heeft in een week tijd 130 tot 140 opstandelingen gedood in de noordelijke Swatvallei. Dat heeft het gisteren bekendgemaakt. Het leger zet in het gebied helikopters en artillerie in tegen aanhangers van de radicale geestelijke Maulana Fazlullah. Het leger heeft 15.000 man verzameld voor een offensief dat de vijfhonderd à duizend strijders voor eind december moet verjagen. Nadat Fazlullah in juli had
De Verenigde Staten en Rusland hebben een akkoord bereikt over de veilige verwerking van 34 ton Russisch plutonium. Volgens de overeenkomst zal Rusland zijn snelle-neutronenreactoren aanpassen, zodat ze het gevaarlijke plutonium kunnen verbranden en niet juist meer plutonium produceren. De VS, die ook 34 ton overtollig plutonium uit hun wapenvoorraad zullen opruimen, blijven meebetalen aan een in Rusland op te zetten fabriek
opgeroepen tot een jihad tegen de regering is het onrustig in de vallei. Na de oproep werden troepen naar de regio gestuurd. President Pervez Musharraf heeft de verslechterende situatie in het gebied aangevoerd als een van de redenen om de noodtoestand uit te roepen. Gisteren werd deze echter onder druk van de Verenigde Staten versoepeld. Zo werden 3.000 mensen vrijgelaten die als gevolg van de noodtoestand waren opgepakt.
om plutonium om te zetten in een mengoxidebrandstof (MOX) voor de BN600-reactoren en een nog te bouwen, grotere BN800 reactor. Ook ondersteunen ze onderzoek naar een meer geavanceerde gas-turbinereactor om het plutonium sneller te kunnen verwerken. Rusland bezit ongeveer 140 ton plutonium. Het overtollige plutonium wordt als een risico beschouwd omdat het in verkeerde handen zou kunnen vallen.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Dublin
Ierland (2)
Noord-Ierse en Amerikaanse travellers
In de Ierse hoofdstad Dublin wonen ongeveer een half miljoen mensen. Van de 300.000 travellers woont circa eenderde in Dublin.
De voornaamste exportproducten van Ierland zijn chemicaliën en machines. Exportpartners zijn de Verenigde Staten en Groot-Brittannië.
In Noord-Ierland wonen rond de 1.700 Ierse travellers. Ook bij hen gaat ’t niet zo goed: slechts 10 procent is ouder dan 40 en 1 procent is ouder dan 65. In de VS wonen naar schatting 7.000 Ierse travellers.
Toestel naar keuze.
korting op je abonnement.*
Incl. Bluetooth Stereo headset.
Nokia N95 69,95
Incl. speaker stand.
/( . '($)/. )+ ,() 0)4 0**,21,25* ) *) + ,&.$). ,) .0**,4 + ,()
/( . '($)/. )+ ,() 0)4 0**,14,75.*
Nokia 6300 White 0,-
Nokia N73 Black 0,-
2'/-$
)'*&$/-$+
!$% )*$' *)) ( ).
/( . '($)/. )+ ,() 0)4 0**,9,75*$% ) %,$"*)) ( ).
Incl. 2 GB Micro SD -kaart.
Sony Ericsson W910i 0,-
Sony Ericsson K850i 0,-
& ,
/( . '($)/. )+ ,() 0)4 0**,9,75.*
Incl. 1 GB Micro SD -kaart.
/( . '($)/. )+ ,() 0)4 0**,14,75* ) *) + ,&.$). ,) .0**,4 + ,()
MDA Touch Black 0,/( . '($)/. )+ ,() 0)4 0**,9,75* ) *) + ,&.$). ,) .0**,4 + ,()
&,$%".)/ () ) &*,.$)"*+% %,$"*)) ( ). )% &/).&$ 3 )/$.# '0 '. ' !**)- $% )%,$"*)) ( )." '. &*,.$)" ,-. ,$ () ) ), )*$' #*+111.(*$' )'*! '
Simply Closer
3 .$ $-" '$".*. )( . )( , $%&0**, 0**,1, )*+111.(*$' )'
Economie Nieuws
13
Beursgang Kledingmerk is weer terug bij af
Onderzoek
Hilfiger wil naar Euronextbeurs
Bij fuseren ook management vervangen
Tommy Hilfiger wil naar de Amsterdamse beurs. Het ooit immens populaire Amerikaanse kledingmerk mikt nu vooral op de welgestelde Europese consument. Annemieke van Dongen AMSTERDAM
...
Apax Partners wil Tommy Hilfiger naar de Amsterdamse beurs brengen. Tot de investeringsmaatschappij het merk vorig jaar opkocht, werden aandelen van het oer-Amerikaanse modebedrijf verhandeld in New York. Het merk zou nu tussen de twee en drie miljard dollar waard zijn. Met een beursgang in Amsterdam, waar zijn hoofdkwartier tegenwoordig gevestigd is, wil Tommy Hilfiger het belang van de Europese markt benadrukken. Zo wil het merk de komende drie jaar vijftig nieuwe winkels openen in Europa. Met een nieuwe lijn ‘modern-klassieke’ kleding hoopt het vooral de mondaine Europese consument te behagen. Dat is weleens anders geweest. Tommy Hilfiger beleefde zijn hoogtijdagen in de jaren negentig, toen Amerikanen – van de gangsterrapper tot de golfspelende heer van middelbare leeftijd – het patriottische roodwit-blauwe logo van het kledingmerk massaal omarmden. Dat gebeurde niet omdat Tommy Hilfiger zo’n innovatieve ontwerper was, maar vooral omdat hij zijn kleding heel slim wist te marketen.
Tommy Hilfiger startte als vrijetijdskledingmerk voor welgestelde blanken; type zeiler of golfer. Al snel werd het ook geadopteerd door zwarte jongeren in de getto’s van Amerikaanse steden die, op zoek naar status, wilden uitdragen dat zij op grote voet leefden. Als een van de eersten zag Hilfiger in dat hij niet moest voorkomen dat deze young urban blacks met zijn merk aan de haal gingen, maar dat juist kon uitbuiten. Zij zetten immers de trend voor andere jongeren. Niet alleen in de VS, maar ver daarbuiten.
Redactie economie AMSTERDAM
...
Hilfiger werd al snel geadopteerd door zwarte gettojongeren Dus voorzag Hilfiger rappers als Snoop Dogg van gratis outfits. Het verhaal gaat dat hij winkeliers in de getto’s zelfs opdracht gaf de beveiliging van zijn kleding te verwijderen, om het de jongeren wat ‘gemakkelijker te maken’ de kleren te bemachtigen. Na jaren van groot succes lieten jongeren zich echter weer inpalmen door andere bedrijven en raakte het merk langzaam in verval. Tommy zoekt nu zijn heil weer bij de welgestelde mondaine consument. Net als eind jaren tachtig, toen het allemaal begon. 1
Tommy zoekt nu zijn heil weer bij de mondaine consument. REUTERS
Als bedrijven bij een fusie of overname een belangrijk deel van de leden van het oude management vervangen, is de kans op succes drie maal zo groot. Dat zegt het internationale onderzoeks- en adviesbureau Hay Group op basis van Europees onderzoek naar fusies en overnames in samenwerking met de Parijse universiteit Sorbonne. Het is nog steeds droevig gesteld met de resultaten die fusies en overnames boeken. Van concrete waardevermeerdering of het realiseren van de vooraf gestelde doelen is nauwelijks sprake. In de meeste gevallen blijkt het zittende management onvoldoende geschikt om twee bedrijven tot één geolied geheel te smelten. Het ontbreekt aan kennis over de cultuur van de overname- of fusiepartner, het proces duurt te lang en er wordt niet stevig genoeg ingegrepen. Bovendien stralen leidinggevenden zelf vaak te weinig geloof en vertrouwen uit en ontstaat er onnodig veel weerstand in de organisaties. Hay Group berichtte eerder al dat slechts één op de tien fusies succesvol is. ‘Fusies en overnames vragen vaak om een ander soort leiders. Dat moeten commissarissen en zittende managementteams onder ogen durven zien’, aldus Jurgen van den Brink van Hay Group. 1
Televisie Marktleiders zijn Hollands
Nood voor Nederlands exportproduct belspelletje Alle belspelletjes zijn in Nederland van de buis verdwenen. En dat terwijl Nederland het land is dat deze vorm van televisie uitvond en er een succesvol internationaal exportproduct van maakte. Remco Tomesen AMSTERDAM
...
Al direct na de eerste uitzending in 1995 van de moeder-der-belspelletjes, Veronica’s Call TV, barstten de discussies los. Dit was ‘de grootste bagger die ooit op televisie is uitgezonden’ en ‘het afvoerputje van televisieland’. Ondertussen zagen Veronica en producent Endemol dat de programma’s een behoorlijke som
geld opleverden. Sinds 1995 is het fenomeen belspelletje langzaam uitgegroeid tot een heuse bedrijfstak, waar drie Nederlandse partijen internationaal de boventoon voeren: 2Waytraffic, Rosegarden Studios en Endemol. De bedrijven maken niet alleen belspelletjes, maar ook andere vormen van zogenoemde interactieve televisie. Dat zijn televisieprogramma’s waaraan kijkers via de telefoon, sms of internet mee kunnen doen. De belspelletjes zijn door tv-concerns RTL en SBS van de buis gehaald, nadat justitie een onderzoek heeft ingesteld naar de werkwijze van de spelletjes. De tv-bedrijven zouden de Wet op de Kansspelen overtreden en
zich evenmin houden aan een vorig jaar opgestelde gedragscode voor promotionele kansspelen. Zo worden bellers soms te lang aan de lijn gehouden, is de kans om te winnen onduidelijk en houden presentatoren zich niet aan de spelregels. De invallen van justitie volgden na politieke druk, die was opgejut door Kamerlid Jan de Wit van de SP. Na dit eerste politieke succes, wil hij nu ook het sms’en bij tv-programma’s aanpakken. Want ook het versturen van tekstberichten zou vaak illegaal zijn volgens hem. Als voorbeeld noemt De Wit de TMF Awards, waar volgens hem gegokt kon worden op de winnaars. Het lijken behoorlijke klappen voor
de Nederlandse producenten van belspelletjes en interactieve tv-formats, die gisteren geen van allen bereid waren een reactie te geven op de commotie. RTL reageerde wel, en spreekt van een ‘heksenjacht’. De omroep zegt zich, wat de klachten over sms-berichten betreft, niet te herkennen in wat De Wit roept. Of de Nederlandse belspelletjesmakers écht in de problemen komen, is nog de vraag. Nederland is maar een van de landen waarvoor de belspelletjesmakers hun programma’s produceren. Rosegarden is vooral actief in landen als België en Zweden, waar zij wel binnen de mazen van de wetten opereert. Ook 2Waytraffic is vooral in het buitenland actief.
2WayTraffic is in 2004 opgericht door drie voormalige Endemol-topmannen: Kees Abrahams, Unico Glorie en Taco Ketelaar. Na een aanvankelijke droomstart – twee jaar na de start van hun bedrijf beleefden de mannen in Londen een beursgang – ziet het bedrijf nu meerdere beren op de weg. Want niet alleen in moederland Nederland liggen belspelletjes onder vuur. De waakhond voor de Britse tv sprak in een vernietigend rapport van ‘misbruik van het vertrouwen van de kijker’. De publicatie van het rapport leidde eind juli tot een flinke koersval. Het 2Waytraffic-aandeel daalde van 135 pond per aandeel begin dit jaar naar 100 pond ( 139 euro) nu. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ...............................................................................
Door natte Nederlandse zomer minder fietsen verkocht
Bedrijven bezig met veiligstellen concurrentiepositie
WINSTVERWACHTING ACCELL NAAR BENEDEN BIJGESTELD
EUROPESE BEDRIJVEN VOOR HOGERE PRIJS VERKOCHT
Accell heeft zijn winstverwachting voor dit jaar verlaagd. De producent van fietsen en fitnessapparatuur denkt in 2007 een winst te behalen die 25 tot 35 procent boven die van vorig jaar ligt. Eerder ging het bedrijf nog uit van een winststijging van 35 procent. Het jaarresultaat wordt volgens bestuursvoorzitter Rene Takens beïnvloed door sterk wisselende weersomstandigheden. ‘Door het natte weer in met name Nederland
Europese bedrijven verkopen hun huid steeds duurder. De gemiddelde overnameprijs, afgezet tegen de financiële prestaties van het overgenomen bedrijf, blijft stijgen. Dat blijkt uit onderzoek van Roland Berger Strategy Consultants, dat 625 overnames binnen Europa analyseerde vanaf 2001. ‘Gemiddeld wordt er twaalf keer het bedrijfsresultaat betaald bij een overname,’ zegt Arnoud van der Slot, verantwoordelijk voor het onderzoek. ‘De
verkochten de dealers in de zomermaanden minder.’ Daarnaast heeft het bedrijf last van vertraagde leveringen door Shimano en een aantal grote frameleveranciers, waardoor de beschikbaarheid van fietsen van het nieuwe modeljaar beïnvloed wordt. Takens wil wel graag benadrukken dat de nieuwe collecties voor het komend seizoen ‘goed’ zijn ontvangen. ‘De orderportefeuille is eveneens goed’, aldus de bestuursvoorzitter.
prijs stijgt omdat er meer kopers zijn dan overnamedoelwitten, maar ook omdat de strategische kopers weer van zich laten horen. Zij hebben weinig last van de credit crunch, omdat ze minder leningen hoeven aan te gaan voor de transacties.’ De prijzen zijn als gevolg van de kredietcrisis wel even gedaald, maar ze hebben nu het niveau van voor die tijd. ‘Er is dus sprake van een korte schrikreactie, maar niet van een trend.’
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Beste webwinkel (1)
Beste webwinkel (2)
Beste winkelketen
Bol.com is door consumenten opnieuw gekozen tot beste Nederlandse webwinkel. Bol.com wordt gevolgd door Conrad.nl en Esprit.nl.
Het publiek kon stemmen op genomineerde webwinkels. De verkiezing maakte deel uit van de jaarlijkse uitreiking van Beste Winkelketen.
De publieksprijs voor Beste Winkelketen ging voor de derde keer op rij naar IKEA. In totaal brachten bijna 400.000 Nederlanders een stem uit.
14
Nieuws Economie
/$ ,
)
"* &**+.)& ) .)&-..$*)-$ .''
De Chinese Peri, een kek autootje dat volgens Fiat wel heel erg op de Panda lijkt.
)0**,' )
Kopieën Duizelingwekkende ambities
Chinese auto-industrie wil de wereld veroveren .+ '0**,
'
.*.
d0,12
&*,.$)"+ ,'$. , 0)
.(
)*0 ( , *per liter t.o.v. de gemiddelde referentieprijzen bij de grote oliemaatschappijen voor benzine inclusief ledenvoordeel.
$) ) */#*! ) %, /.*1-- ) 23), (60 ct. p.o.b.*) *! '), (60 ct. p.g.*) iedere beller of sms-er maakt VANDAAG kans op een fantastische prijs! * zie de actievoorwaarden op www.smartphoneactie.nl
$). ,# & ).$*)' /.*1-*)$%'-," 0**, -' #.- 111"'-"," )'
China is sinds kort de derde grootste autoproducent ter wereld. Alleen in de VS en Duitsland worden meer auto’s gemaakt en verkocht. Petra Quaedvlieg SHANGHAI
...
Wie Grote Muur zegt, denkt aan de eeuwenoude muur die duizenden kilometers door het Chinese landschap kronkelt. Tegenwoordig kan de naam ook andere associaties oproepen: Great Wall is namelijk een grote autofabriek in China. Het bedrijf maakte tot voor kort vooral luxe terreinwagens en open bestelwagens, maar heeft nu ook kleinere auto’s. Trots lanceerde het onlangs de Peri, een kek stadsautootje inclusief airbags en ABS-remmen, bedoeld voor de lokale en buitenlandse markt, waaronder de Europese. De Peri oogt bekend: het model vertoont erg veel overeenkomsten met de Italiaanse Fiat Panda. De Italianen overwegen naar de rechter te stappen. Great Wall Motors reageerde verbaasd. ‘Het heeft ons drie jaar gekost om de Peri te ontwikkelen’, aldus woordvoerder Shang Yugui. De Italiaanse marketingmanager van Great Wall, Marco De Bonis, gaf toe dat er gelijkenissen zijn tussen de Peri en de Panda, maar benadrukte vooral dat
aan de details van de Peri nog de laatste hand moet worden gelegd. ‘Het model is nog niet helemaal af, dus als Fiat naar de rechter stapt, verspilt men zijn tijd’, aldus De Bonis. Het vooruitzicht van een slepende rechtszaak met ongewisse afloop – Chinese rechters hebben een partijdige reputatie – weerhoudt autofabrikanten vaak van juridische stappen, ook al is het jatwerk nog zo opvallend. Zo zag BMW een goedkope kloon van zijn luxe terreinwagen X5 ineens op de markt verschijnen als CEO – product van Shuanghuan Automobile, een Chinees staatsbedrijf. De kwaliteit en afwerking zijn van een ander niveau, maar de prijs is er naar: vijftienduizend euro, in China. Opel werd geconfronteerd met een kopie van zijn Frontera: de Landwind van Jiangling Motors, die spectaculair faalde in Europese veiligheidstesten. De meest onbeschaamde kopieën waren de Smart van DaimlerChrysler, door de Shandong Huoyun fabriek omgedoopt tot City Spirit en de Daewoo Matiz van General Motors, die in de Chinese Cheryfabriek de QQ werd. De Italianen kunnen in de toekomst een nieuwe concurrent tegemoet zien in de Great Wall; een stuk of negentig Italiaanse dealers hebben zich inmiddels bij de Chinese auto-
maker gemeld en de eerste Great Wall-terreinwagens zijn al in de Italiaanse showrooms gearriveerd. Chery – de beste Chinese kandidaat om een autoproducent op wereldniveau te worden – heeft zichzelf ten doel gesteld te groeien van 300.000 nu tot 1 miljoen auto’s per jaar in 2010. ‘Op de langere termijn zullen wij fabrieken hebben in alle regio’s in de wereld waar nu Toyota zit’, aldus een woordvoerder van Chery, een staatsfabriek in de stad Wuhu. Het bedrijf heeft het succes van Toyota goed bestudeerd, van kwaliteitscontrole tot kostenbesparingen en verkooptechnieken. Ook de Chinese overheid ziet wel wat in het bedrijf. Chery kreeg een ontwikkelingskrediet van meer dan een miljard dollar van de regering. Chery droomt ervan het volgende Toyota te worden; experts zien in het bedrijf eerder het nieuwe Kia. Ook het merk Geely stelt zichzelf duizelingwekkende ambities. Het wil in 2015 twee miljoen auto’s per jaar verkopen en daarvan tweederde in het buitenland verkopen. Deze doelstelling gaat zelfs de optimistische Chinese autojournalisten te ver. ‘Maar’, aldus een van hen, ‘het Chinese spreekwoord luidt: op grote woorden wordt geen belasting geheven.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................................................................................................................
Bedrijf wil zich meer richten op zakelijke klant
STEVIGE WINSTSTIJGING VOOR DISCOUNT AIRLINER EASYJET Easyjet heeft in het gebroken boekjaar 2006/07 een nettowinst geboekt van 152,3 miljoen pond (circa 213 miljoen euro), 62 procent meer dan de 94,1 miljoen pond in dezelfde periode een jaar eerder. Dat heeft de op een na grootste discount-luchtvaartmaatschappij van Europa gisteren bekendgemaakt. Analisten geraadpleegd door Bloomberg hadden gerekend op een nettowinst van 150,7 miljoen pond. De omzet nam toe met 11 procent tot 1,8 miljard pond.
Het passagiersaantal steeg met 13 procent tot 37,2 miljoen, waarbij het aantal zakelijke passagiers in de laatste maand 20 procent bedroeg. Easyjet wil zich meer gaan richten op zakelijke klanten door te vliegen op de primaire luchthavens van grote steden. Ryanair, de grootste Europese discount-luchtvaartmaatschappij, vliegt voornamelijk op de secundaire luchthavens die meestal buiten de grote steden liggen.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... ...............................................................................
Dure euro
Bier of wijn
De euro was gisteren korte tijd 1,4779 dollar waard. Een record!.
De Britse bierverkopen zijn gedaald tot het laagste niveau sinds 1930, meldden de Britse bierbrouwers. De Engelsen kiezen daarentegen steeds massaler voor wijn en sterke drank.
Economie Nieuws
15
Energiemarkt
Woningbouwhuurders zonder het te weten aan stroom van Oxxio Jan-Hein Strop AMSTERDAM
...
Veel huurders van woningbouwverenigingen kregen afgelopen tijd een briefje in de bus: of ze willen besparen op hun energierekening door zich aan te sluiten bij Woonenergie. Dat is een initiatief van de gezamenlijke woningbouwverenigingen om goedkoper energie in te kopen voor
haar klanten. Al 60.000 mensen zijn op dat aanbod ingegaan, zegt Woonenergie in het wervende briefje. Op de website van Woonenergie staat wie de energie inkoopt. Het blijkt sinds 1 januari dit jaar te gaan om het Britse bedrijf Centrica, een naam die in Nederland weinig weerklank vindt. Veel bekender is energiebedrijf Oxxio, landelijk de vierde energiele-
verancier met naar eigen zeggen 800.000 klanten, én dochterbedrijf van Centrica. Het is dan ook Oxxio dat operationeel verantwoordelijk is voor de stroomleverantie voor klanten van Woonenergie, bevestigt woordvoerder Rob Drukker van Woonenergie. Oxxio staat nou niet bekend als keurige partij. Gisteren publiceerde De Pers over de wantoestanden bij dat
bedrijf. Drie oud-medewerkers van de klantenservice vertelden hoe klanten onterecht en met opzet werden lastig gevallen met dubbele rekeningen en opzettelijk lange telefonische wachttijden. Een oud-medewerker die tot voor kort op de helpdesk van Woonenergie heeft gewerkt, voorspelt weinig goeds. ‘Veel klanten die weggingen bij Woonenergie klaagden al over de eindafrekening. Ze
kunnen straks ook nooit op tijd de jaarafrekeningen versturen.’ Woordvoerder Drukker zegt de geschetste problemen niet te herkennen. ‘Wij hebben een contract met Centrica over de kwaliteit van dienstverlening. Tot nu toe zijn we tevreden. Onze klantenservice heeft bovendien een gratis nummer, dus het probleem van dure 0900-nummers hebben we niet.’ 1
Technologie iRex Technologies wil keihard groeien en mikt daarom op meerdere markten
De opmars van elektronisch papier Boeken lezen vanaf een scherm is de toekomst, zeggen fabrikanten van e-readers. Maar willen de lezers er ook aan? Voor iRex uit Eindhoven wordt 2008 het jaar van de waarheid. Edward Deiters AMSTERDAM
...
Gaat het papieren boek nu dan toch de langspeelplaat achterna? Als het aan het Eindhovense bedrijf iRex Technologies ligt in ieder geval wel. In zijn kantoor op de High Tech campus van Philips tikt oprichter/directeur Hans Brons met zijn vingers op een gelikt zwart apparaat met vier knoppen. ‘Dit is eigenlijk een nieuw medium,’ zegt hij. ‘We hebben de afgelopen jaren elektronisch papier ontwikkeld dat je overal kunt lezen. Je kunt in het 390 gram zware apparaat honderden boeken, documenten, kranten en notities meenemen.’ Brons hoopt met zijn elektronische boekenlezer iLiad een leesrevolutie te ontketenen. Echt heel hard ging dat tot nu toe niet. De omzet van het bedrijfje dat zich in de zomer van
2005 losmaakte van Philips bedroeg vorig jaar 1,4 miljoen euro en Brons verkocht 10.000 exemplaren van de iLiad. Toch is de ondernemer optimistisch over de toekomst. ‘In het tweede kwartaal van 2006 werden in Amerika vier miljoen elektronische boeken verkocht en in het tweede kwartaal van dit jaar al acht miljoen. In absolute getallen stelt het misschien nog niet veel voor, maar het zijn wel groeicijfers die vele malen groter zijn dan die van het normale boek.’ Vorig jaar was er zelfs even sprake van een beursgang, maar iRex heeft net weer een financieringsronde afgesloten en haalde bij venture capitalists 6 miljoen euro binnen. Het geld gaat naar de ambitieuze groeiplannen van het bedrijf. ‘De omzet zal dit jaar zo’n vier à vijfhonderd procent toenemen’, zegt Brons. ‘ Voor 2008 verwachten we eenzelfde groei en denken we ‘break even’ te raken.’ Brons hoopt volgend jaar zo’n 100.000 iLiad’s verkocht te hebben. ‘Om een dergelijke steile groeicurve te realiseren moet het grote publiek bekend worden met ons apparaat’, zegt hij. ‘Daarom bieden we het nu onder meer via de boekhandels van Selexyz aan. Er zijn heel veel online retailers die elektronische boeken verkopen, maar ze weten de massa nog niet te bereiken.’ Brons is overigens zeker niet de enige die een dergelijk apparaat op de markt brengt. Internetboekgigant Amazon lanceerde gisteren in Amerika zijn eigen versie van de e-Bookreader. Het ding is iPod-achtig wit, heet Kindle en kost 250 euro. En dat is heel wat goedkoper dan de 649 euro die de iLiad moet kosten. Toch beweert Brons zich niet bedreigd te voelen door de nieuwkomer. Sterker nog, hij zegt zelfs blij te zijn met de concurrentie. ‘Ze dragen
Hans Brons wil een leesrevolutie ontketenen. VINCENT VAN DEN HOOGEN
bij aan de verdere ontginning van de markt voor elektronisch lezen. Amazon maakt gebruik van onze 1e generatie Electronic Paper Display tech-
nologie. Je kunt met hun apparaat alleen maar lezen en niet schrijven en het formaat is de helft van ons scherm.’
Het overweldigende aanbod van Amazon is een van de redenen van Brons’ laconieke houding tegenover de nieuwkomer. De Amerikanen hebben meteen een e-bookstore met 88.000 titels opgezet en de iLiad kan ook omgaan met deze door Amazon aangeboden elektronische boeken. Naast boeken kijkt Brons ook met een begerig oog naar kranten en tijdschriften. NRC Handelsblad en de Volkskrant zijn volgens Brons van plan begin 2008 te starten met een elektronisch abonnement voor de iLiad. Nieuwsverslaafden kunnen trouwens hun iLiad nu al draadloos volproppen met rss-feeds, electronische nieuwslezers. Brons: ‘Dat zijn nu al ruim 300.000 bronnen, waaronder Nu.nl, Elsevier, NRC en BNR.’ Omdat iRex zowel zuinig aan moest doen als meteen bronnen van omzet aanboren, zijn ze ook naar de zakelijke markt gaan kijken. En zo levert Brons zijn iLiad nu via het Amerikaanse bedrijf Arinc onder meer aan privé-piloten. ‘Zij kunnen ook hun aanvliegroutes op de iLiad projecteren.’ Hij hoopt dat de commerciële luchtvaart het oppikt. ‘De gemiddelde piloot sjouwt gemiddeld 70 pond het vliegtuig in’, zegt Brons. ‘Gewichtsreductie is daar natuurlijk doelstelling nummer 1. Een vloot als Cathay Pacific zou zomaar 50 miljoen dollar op jaarbasis kunnen besparen.’ Ook mikt Brons op China. ‘Ze zijn daar dol op nieuwe technologie. We hadden er onze eerste vier kranten live.’ Verder heeft het nog jonge bedrijf contact met een Chinese softwareleverancier die voor de overheid de bergen dossiers wil stroomlijnen. ‘Die test nu een beveiligd systeem om met de iLiad digitale handtekeningen te zetten, waardoor het papieren proces overbodig wordt.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. .......................................
Oplevering wordt verwacht op 1 april 2010
KORT
BAM KRIJGT OPDRACHT VOOR VERBREDING A2 ZALTBOMMEL
111
BAM Infra heeft van Rijkswaterstaat de opdracht verworven voor de verbreding van de rijksweg A2 tussen Zaltbommel en de brug over de Maas. De opdrachtsom van het design-and-construct-contract bedraagt ruim 40 miljoen euro. De werkzaamheden omvatten de verbreding van de A2 over een lengte van ruim zes kilometer tot tweemaal drie rijstroken. Ook de verzorgingsplaatsen De Lucht Oost en West, aan
Aeroflot biedt niet op Italiaans Alitalia
weerszijden van de snelweg, moeten worden vernieuwd. De uitvoering is in handen van BAM Wegen, BAM Civiel en Van den Berg Infrastructuren. Het ontwerp wordt verzorgd door BAM’s eigen ingenieursbureau. Op 1 april 2010 zou het project gereed moeten zijn. In 2006 verwierf BAM Infra al de opdracht voor de verbreding van een ruim zes kilometer lang wegvak van de A2 bij knooppunt Everdingen. Dat project wordt 1 juli 2009 opgeleverd.
De Russische luchtvaartmaatschappij Aeroflot is niet van plan mee te bieden op het Italiaanse Alitalia. ‘Het bestuur van Aeroflot heeft aangegeven niet te participeren in de privatisering van Alitalia’. De Italiaanse luchtvaartmaatschappij staat al langere tijd in de etalage. Onlangs bevestigde Air France-KLM-bestuurder Jean-Ciryl Spinetta dat de Nederlands-Franse luchtvaartmaatschappij op de shortlist staat om het belang van de Italiaanse staat in Alitalia over te nemen.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................
Internetrecordhouders (1)
Internetrecordhouders (2)
Van alle Europeanen internetten Nederlanders het meest. 81 procent van onze landgenoten is wekelijks online te vinden.
Veertig procent van de Nederlanders is op sociale netwerken zoals Hyves te vinden. Jongeren zijn door internet minder tv gaan kijken.
Lezingen worden verzorgd
door
Een huis in het buitenland? is dichterbij dan ooit! Kom naar de
Bestel uw kortingskaart op www.immo-international.nl
23 24 25 NOVEMBER 2007 RAI
16
Nieuws Economie
Bieroorlog Schotse brouwer S&N zet zich hard af tegen Heineken
Een escalerend kroeggevecht De taal waarmee de Schotse brouwer Scottish & Newcastle zich verzet tegen een overname door Heineken en Carlsberg, begint hilarische vormen aan te nemen. Zijn de Schotten wel te temmen? Jan-Hein Strop AMSTERDAM
...
De Schotse oorlogstaal raakte Heineken gistermorgen op de beurs.
Mooi spektakel in bierland. Heineken en het Deense Carlsberg hebben een bod uitgebracht op het Schotse Scottish en Newscastle (S&N), en dat is niet iets waar de Schotten op zitten te wachten, zo valt op te maken uit de ongewoon harde taal van bestuursvoorzitter John Dunsmore. Gisteren liet hij aan analisten nog maar eens horen hoe een Schot op oorlogspad klinkt: ‘In plaats van door de voordeur, is Carlsberg door het raampje van de wc gekomen.’ En even later zei hij over het uitgebrachte bod: Zelfs mijn moeder kan een bod samenstellen met die waardering.’
Dunsmore’s boodschap is helder, maar niet heerlijk: Heineken en Carlsberg hebben niet netjes bij het bestuur aangeklopt met hun belangstelling voor het bedrijf, en de prijs die ze voor S&N willen betalen is belachelijk laag. Dat eerste spreekt het gelegenheidsduo tegen, want Heineken liet al meerdere malen weten het bestuur van S&N, maker van onder meer Fosters en Kronenbourg, te hebben uitgenodigd voor een gesprek. Toen dat verzoek niet werd ingewilligd deed het duo er een persbericht uit waarin de aandeelhouders van S&N, gisteren bijeen, werden opgeroepen het bestuur daarop aan te spreken. Vanzelfsprekend zei het bestuur dat de aandeelhouders er niet mee zijn gediend op het bod van Heineken en Carlsberg in te gaan. ‘Voor het S&N-team is maximalisering van aandeelhouderswaarde van het grootste belang. Niets is heilig’, zei de topman. Dat belooft dus nog wat
voor de toekomst. Of de aandeelhouders ervan overtuigd zijn dat het bod te laag is, is afwachten, maar één doel heeft topman Dunsmore met zijn harde woorden al wel bereikt: Heineken had gistermorgen pijn op de beurs vanwege de Schotse oorlogstaal. Later in de middag herstelde het fonds zich. Grote vraag is nu of Heineken en Carlsberg bereid zijn een vijandig overnamebod te doen, dat wil zeggen een bod waar het bestuur van S&N niet achter staat. In eerste instantie zei de Nederlandse brouwer dat een vijandig bod was uitgesloten, maar zette later de deur toch op een kier. Het is overigens niet Heineken maar vooral Carlsberg waarmee de Schotten een probleem hebben. Zij vinden dat de Denen de werkelijke waarde van de joint venture die S&N heeft met Carlsberg – de Baltische brouwer BBH – met het bod verhullen. Wordt ongetwijfeld met meer spektakel vervolgd. 1
kende Beleggers. Zij hebben minder moeite met het afgeven van een verkoopadvies dan een aandelenanalist. Die moet eerst diverse superieuren bij zijn bank overtuigen voor er sell boven het rapport komt te staan. Gelet op het percentage positieve adviezen ziet de Top-5 er nu zo uit: SBM Offshore: 90% kopen Ahold: 86% kopen Philips: 80% kopen Unilever: 76% kopen Reed Elsevier: 75% kopen
Dat wil niet zeggen dat van die aandelen ook het meeste rendement wordt verwacht. De Top-5 van hoogste gemiddelde koersdoelen ziet er namelijk heel anders uit: Fortis: 65% hoger dan nu Vedior: 65% hoger dan nu Randstad: 58% hoger dan nu Corporate Express: 50% hoger dan nu ING: 42% hoger dan nu Ja, dit zijn ook de tot dusverre hardst getroffen AEX-aandelen. 1
Beurs Beurs Vandaag Analistenadviezen
AEX, wie biedt? Verkoop de AEX zelf, maar koop de aandelen uit de index, is kort door de bocht het rare advies van de analisten van de zakenbanken. AMSTERDAM
...
Beleggers hebben de onhebbelijkheid succes op eigen conto te schijven. Hun bloopers zijn de schuld van complotten, de analisten van zakenbanken of een combinatie van deze twee. Met name tijdens de internetbeursbubbel rond de millenniumwisseling kregen de analisten een slechte naam door hun koopadviezen voor overhypte aandelen. Sommige uitgeklede beleggers rekenen hen dat nu nóg aan. Of ze nu goed of slecht uitpakken, de analistenadviezen over aan-
delen, indices, sectoren en landen beïnvloeden de koersen van individuele aandelen sterk. Een advies een aandeel te houden, te kopen of te verkopen kan direct procenten koerswinst (of –verlies) opleveren. Daarbij geldt dat hoe groter, bekender en internationaler de bank, hoe meer de koers reageert. Als Citigroup bijvoorbeeld een verkoopadvies voor Unilever afgeeft, heeft dat zeker internationaal meer impact dan een kooptip van Theodoor Gilissen.
het laatste half jaar gegeven adviezen ligt volgens analistenadviezensite Guruwatch.nl op 518. Dat is 6,5% hoger dan het slot van gisteren. Het gemiddelde van alle koersdoelen op de AEX-aandelen ligt zelfs 32% hoger dan de laatste slotkoers. TomTom is het enige aandeel waarvan op basis van adviezen uit het laatste half jaar minder wordt verwacht dan van de index. Voor de vooruitzichten geldt kennelijk dat de som der delen meer is dan het geheel.
Raar maar waar Op het ogenblik is er met die analistenadviezen iets geks aan de hand. De opinie over de AEX is beduidend negatiever dan die over de individuele aandelen uit de index. Het gemiddelde koersdoel op basis van alle in
Top-5 Oorzaak is dat de analisten van de grote banken zich meestal niet bezighouden met adviezen op de AEX. Dat is het domein van de technisch (grafieken) analisten en enkele Be-
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Ahold en de dollar 111
Een nieuwe topman die voor het eerst kwartaalresultaten publiceert gooit soms de lijken uit de kast van zijn voorganger. Die kans lijkt klein bij John Rishton van Ahold, wat dan gooit hij zijn eigen glazen in: hij is nu interim-CEO. Ahold is vandaag het laatste AEX-fonds dat zijn derde kwartaalcijfers publiceert. Beleggers letten vooral op de marges in de VS, vanwege de gedaalde dollar. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ....................................... .......................................
Het Panel
STELLING: HOERA/HELP, KOERSDALING! 111
Vervelend die dalende AEX, maar dat hoort erbij, toch? Als ‘t goed is heeft u al bedacht hoe te handelen als de markten kapseizen en daar houdt u zich nu aan. Wat doet u: kopen of verkopen? Of kijkt u alleen toe of weg? .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. WAT VINDT U? GEEF UW MENING OP WWW.DEPERS.NL
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
Beleg in dollars
Waarde is terug
Eén hoera, niet drie
AD VAN TIGGELEN (AANDELENSTRATEEG ING)
JOOP BRESSER (FONDSMANAGER DELTA LLOYD)
AREND JAN KAMP (SENIOR EDITOR IEX)
111
111
111
‘Door de kredietcrisis en de kans op een recessie in de VS regeert de angst. Beleggers trekken aan de noodrem en beginnen alvast een recessie in te prijzen. Dividenden van stabiele groeiaandelen zijn nu aantrekkelijk en de dollar is extreem goedkoop. Koop daarom stabiele groeiers in/en dollars, of boek een vakantie naar de VS!’ 1
‘Eindelijk weer eens een markt waarin waarde terugkomt! Dividendrendementen van 5% en meer en aantrekkelijke koers/winstverhoudingen van aandelen nodigen wat mij betreft uit tot het kopen van een positie in combinatie met een optieconstructie.’ 1
‘Zelf beleg ik in aandelenbeleggingsfondsen en ik heb juist dit najaar veel bijgekocht. Pech. Ik kijk nu niet naar de puinhoop die mijn portfolio is, kan ik ook geen domme dingen doen. Wel koop ik direct goedkoop bij, als de markten aantrekken. Ik beleg op lange termijn. Deze daling is ondanks de pijn nu daarom toch een hoera.’ 1
Economie Nieuws
17
Rabobestuursvoorzitter Bert Heemskerk ’Fortis moet hetzelfde doen met ABN Amro als met MeesPierson’
Rabo en Fortis gaan vechten Rabobank denkt dit jaar bijna acht miljard euro bij opstappende ABN Amro-klanten op te halen. Maar de lol is van korte duur. Bestuursvoorzitter Bert Heemskerk: ‘Het wordt een harde strijd met Fortis.’ Mathijs Rotteveel AMSTERDAM
...
Bij de presentatie van de halfjaarcijfers in augustus meldde uw financiële man Bert Bruggink dat Rabobank vier miljard euro aan spaargeld en zakelijk vermogen had binnengehaald door de overnamestrijd om ABN Amro. Hoeveel is dat nu? ’Gedurende dit jaar wordt dat ongeveer zeven à acht miljard euro. Vooral particuliere klanten stappen over. Die vinden het belangrijk dat hun spaargeld staat bij een bank die zij als ‘Nederlands’ beschouwen. Ze willen een bank die niet morgen in handen van een buitenlander is. Onze coöperatieve eigendomsstructuur speelt ons daarbij in de kaart.’ Fortis heeft de hoofdprijs betaald voor ABN Amro. Daar zullen ze niet blij zijn met dit bedrag. ’Nee, die blijven niet stilzitten. Ik had liever gezien dat ABN Amro door Barclays was overgenomen. Dan was op alle bankkantoren Barclays komen te staan, dat Nederlanders alleen kennen als sigarettenmerk. Nu wordt de bank in drieën gehakt door Fortis, Royal Bank of Scotland en Santander. Nu vrezen we – we zijn niet bang, hoor – maar we zien wel een sterkere concurrent opdoemen. Er ontstaat hier een harde concurrentiestrijd met Fortis. Fortis en ABN Amro zijn samen groter en dus sterker. Ze hebben een groter marktaandeel en kunnen dus snijden in de kosten. Als ze slim zijn, herinvesteren ze deze besparingen in de Nederlandse markt.‘ Wat zijn de zwakke punten van de nieuwe combinatie? ‘De profilering in ABN Amro en Fortis wordt onduidelijker. Fortis is in Nederland ontstaan uit de spaarbanken en Amev, de onderkant van de markt dus. ABN Amro richt zich op de bovenkant, waar de naam Fortis minder aanspreekt. Wat mij betreft doet Fortis hetzelfde met ABN Amro als het met het chique MeesPierson heeft gedaan: die naam is weg. Dat is goed voor ons. Ik vrees dat ze slim genoeg zijn om dat niet met ABN Amro te herhalen.’
‘Uiteindelijk gaat Rabobank richting een wereldwijde coöperatie, waarbij bijvoorbeeld Australische leden medenzeggenschap krijgen.’ GERARD TIL
U zinspeelde begin dit jaar op een fusie met een andere Europese bank. Zijn deze plannen door het samengaan van Fortis en ABN Amro urgenter geworden? ‘Nee. Ik zie nog geen enkele aanleiding om een grote fusie aan te gaan met een coöperatieve bank uit Frankrijk of Duitsland. De synergie daarvan is te klein. Rabobank heeft, voordat ik er begon, geprobeerd te fuseren met de Duitse DZ Bank. Achteraf ben ik blij dat dat niet is doorgegaan. Bij een fusie kunnen banken vooral kosten besparen in het buitenlandse bedrijf. Als beide banken een filiaal in New York hebben, kunnen ze er een sluiten. Maar wij zijn de enige coöperatieve bank met een groot buitenlands bedrijf.’ Dat inmiddels meer dan eenderde van de Rabowinst oplevert, maar geen in-
spraak heeft in de strategie van de bank, zoals jullie Nederlandse leden. ‘Dat klopt. Rabobank is niet coöperatief in het buitenland. In Nederland hebben de leden van de bank – vaak goede klanten – inspraak tot op het hoogste niveau. Dat wil ik ook in bijvoorbeeld Australië en Californië. Leden in Nederland zijn mijns inziens niet bang voor enige erosie van hun eigen zeggenschap, als de eigendomsstructuur gehandhaafd blijft. Netwerken die alleen vanuit het centrum worden bestuurd vallen uiteen. Dat was een van de redenen waarom ABN Amro opgesplitst is. Uiteindelijk gaat Rabobank richting een wereldwijde coöperatie, waarbij bijvoorbeeld Australische leden medezeggenschap krijgen over de strategie die in het bestuurscentrum in Utrecht. wordt uitgestippeld.’
In die strategie komt geen buitenlandse fusie voor? ‘Als uiteindelijk het Europese bankwezen gaat fuseren, volgen de coöperatieven een paar jaar later. Zo is dat in Nederland ook gegaan. In 1967 gingen de Amsterdamsche, de Rotterdamsche en de Twentsche Bank samen met HBU. Drie jaar later ontstond de Rabobank uit de Raffeissenbank en de Boerenleenbank. Zo moet u zich dat ook nu weer voorstellen.’ Naast ABN was de hypothekencrisis in bankenland de afgelopen tijd het gesprek van de dag. Wat merken we daar in Nederland van? ’Vooropgesteld: ik heb geen medelijden met die Amerikaanse banken die nu gestraft worden voor de grote risico’s die ze hebben genomen. We hebben nog niet alles achter de rug, maar ik denk niet dat het financiële systeem
in gevaar komt. De Rabobank maakt er niet minder winst door. We hebben in augustus gezegd dat we dit jaar 12 à 14 procent winststijging boeken en daar blijven we bij.’ ‘Wel zijn er gevolgen voor de kredietmarkt die ook consequenties hebben voor onze klanten. Veel grote banken, vooral de Amerikaanse, zitten door de grote verliezen wat krapper in hun kapitaal. Daardoor kunnen ze minder krediet verstrekken. Nu is al te zien dat lenen voor banken duurder is geworden en dat rekenen ze door aan hun klanten. Bedrijfsfinancieringen worden hierdoor ongeveer een half procent duurder. Dat is geen tijdelijk schokeffect, maar is ook volgend jaar nog het geval. Wij denken dat de groei in Nederland volgend jaar iets lager is. Niet dramatisch lager: zo’n 0,3 à 0,4 procent.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ....................................... ....................................... ......................................
Effectenbedrijf start adviescomité
KORT
DIRECTEUR RONDELTAP GAAT WEG BIJ VAN DER MOOLEN
111
HH
Operationeel directeur Casper Rondeltap stapt op bij Van der Moolen. Beide partijen zijn het op ‘vriendschappelijke’ wijze eens geworden over het aftreden van het bestuurslid. Er werd geen reden voor het vertrek gegeven. Verder maakte het bedrijf bekend dat het zijn Europese organisatie versterkt door de oprichting van een managementcomité. De groep moet de raad van bestuur adviseren, onder meer over de te volgen strategie.
Zwaar verlies voor Freddie Mac in het derde kwartaal
Freddie Mac heeft in het derde kwartaal van 2007 een nettoverlies geleden van 2 miljard dollar, een ruime verdubbeling ten opzichte van het verlies van 715 miljoen dollar in hetzelfde kwartaal een jaar eerder. Dat heeft de op een na grootste hypotheekverstrekker in de Verenigde Staten gisteren bekendgemaakt. Het verlies werd vooral veroorzaakt door een voorziening voor slechte leningen van 1,2 miljard dollar, vanwege de aanhoudende zwakte op de Amerikaanse huizenmarkt. Freddie Mac verwacht dat de kredietverliezen
verder zullen toenemen in de rest van 2007 en in 2008. Het bedrijf kondigde tevens aan Goldman Sachs en Lehman Brothers in de arm te hebben genomen om de mogelijkheden voor kapitaalvergroting te onderzoeken. Ook overweegt het bedrijf het dividend met 50 procent te verlagen. 111
Bouwvergunningen in VS op laagste punt in 14 jaar
In de Verenigde Staten is het aantal verstrekte bouwvergunningen op het laagste niveau uitgekomen in ruim veertien jaar. Dat blijkt uit cijfers van het Amerikaanse Commerce Department. Er werden in oktober 1,178 miljoen bouwvergunningen afgegeven.
Economen waren uitgegaan van 1,2 miljoen. In september werden 1,261 miljoen vergunningen verleend. 111
Kartelwaakhond beboet zeven boomkwekerijen
Zeven Nederlandse boomkwekerijen zijn door de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) voor in totaal ruim een miljoen euro beboet wegens het maken van prijsafspraken. Dat heeft de kartelwaakhond gisteren bekendgemaakt. Er zou een landelijk dekkende overlegstructuur bestaan om opdrachten onderling te verdelen. Eén van de bedrijven zou een voortrekker zijn van het kartel en is daarom zwaarder gestraft.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Bert Heemskerk (1)
Bert Heemskerk (2)
Bert Heemskerk (3)
‘Ik wil een wereldwijde coöperatieve kring voor de bank. Maar we geven niets weg. Een coöperatief bedrijf is geen charitasbeweging.’
‘Als je alle zeggenschap centraal in Nederland houdt, gaat het met ons net als met onze oude koloniën. En je weet wat daarmee is gebeurd.’
‘Als ABN Amro een beslissingsstructuur had gehad, waarin ook de Amerikaanse, Italiaanse en Braziliaanse dochters een belangrijke rol hadden gespeeld, was die bank niet zo gemakkelijk opgesplitst.’
gratis plaatsing
Bun Thoeun LAND Cambodja LEEFTIJD 9 jaar HANDICAP verloor door ernstige verbranding zijn vingers BIJDRAGE prothese, fiets en schoolmaterialen RESULTAAT kan nu makkelijker eten en gaat op de fiets naar school NAAM
geef om dit kind
85,65
giro 7 800 800
T 0800 7 800 800 (gratis) www.lilianefonds.nl
’s-Hertogenbosch
Hét speciale fonds voor kinderen met een handicap in ontwikkelingslanden
WETEN WAT JOU BIJZONDER MAAKT? Ontdek ‘t op de Nobiles Carrièredagen 29 en 30 november in de Jaarbeurs Utrecht. Met inspirerende workshops en 150 geïnteresseerde topbedrijven.
Schrijf je nu in op www.nobilescarrieredag.nl @ejXd\en\ib`e^d\k1
?ff][jgfejfi\e1
d\[`XgXike\ij1
Cultuur
Popmuziek Rufus Wainwright blijft een nieuwsgierig katje
‘Je moet mee blijven doen aan het drama’ maakt. Ik maak ze alleen wat rationeler. Haha!’ Hoe rationeel dat (niet) gaat, blijkt uit zijn laatste plaat, Release the Stars, waarop Wainwright ouderwets barok van leer trekt tegen de wereld om hem heen. Om zich voor te bereiden, trok hij zich terug in Berlijn. Om een uitgeklede plaat te maken, meldde hij - wat het niet werd. ‘Wat ik onderschatte was de impact die Duitsland had op mijn muzikale genen.’ Ik ging naar Berlijn met het idee allerlei coole plekken te bezoeken waar Bauhaus-architecten met hip haar nihilistische dingen aan het doen waren. Uiteindelijk greep een ander Duitsland mij naar de strot, het Duitsland van Brahms en Bach, van operaliefde en Pruissische barokarchitectuur. Het land van regeneratie ook, van opkrabbelen na twee wereldoorlogen. Achteraf gezien had ik beter naar Antarctica kunnen gaan om een plaat te maken met alleen piano en zang.’
Toekomstmuziek ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Oosterse hippievibes en meer op bijzonder debuut Naam: Yeasayer Wat: meerstemmige hippierock Uit: New York Sinds: 2005 Job de Wit AMSTERDAM
...
Rond deze tijd van het jaar wordt begonnen met het opmaken van de balans van popjaar 2007. En dan debuteert schijnbaar vanuit het niets op de valreep een van de meest bijzondere nieuwe bands van de afgelopen twaalf maanden. De Amerikaanse band Yeasayer heeft een verbijsterend eclectisch en mysterieus album uitgebracht, All Hour Cymbals, en deze week zijn ze voor het eerst live in het land. Dat belooft wat, zelfs al zouden de bandleden hun meerstemmige, meeslepende debuutplaat maar voor de helft waarmaken. Het is nauwelijks voor te stellen dat Yeasayer ooit is opgericht als eenmansproject van zanger/toetsenist Chris Keating, zo overrompelend zijn de viervoudige harmonieën die hij met gitarist Anand Wilder, bassist Ira Wolf Tuton en drummer Luke Fasano zingt.
Harde aanval op VS
Wainwright: ‘Ik ervaar deze leeftijd als een tijd van desillusie.’ REUTERS
‘Ik ben een stuk kritischer naar mezelf gaan kijken’. Rufus Wainwright, de operaster van de popwereld, heeft zichzelf leren relativeren. En dat terwijl zijn laatste plaat, Release the Stars, ouderwets vol bombast staat. Arjan Terpstra
niet aan de indruk dat een nieuw persoon is opgestaan. De man die de wereld plaat na plaat verbaast met een mengvorm van pop, opera, vaudeville en filmmuziek lijkt zich af te keren van de dramatische persoonlijkheid die altijd met de muziek gepaard ging.
AMSTERDAM
Dramatische kant
‘Ik ben nu 34 jaar en ik ervaar deze leeftijd als een tijd van desillusie over dingen waar je in je jeugd enthousiast over was. Is dit alles? Daardoor ben ik een stuk kritischer naar de wereld gaan kijken, weg van mijzelf ook. Op naar andere onderwerpen, andere benaderingen.’ Wie Rufus Wainwright kent, ontkomt
Is die dramatische kant verdwenen? ‘Nee hoor, maak je niet druk. Ik ben altijd een zoeker geweest en zal dat ook wel blijven. Volgens mij ben ik gewoon wat volwassener geworden, kijk ik genuanceerder tegen de dingen aan dan tien, vijftien jaar geleden. Ik blijf dat jonge katje dat overal nieuwsgierig aan snuffelt, mensen bruuskeert en de verkeerde keuzes
...
Een ander voorbeeld van niet bepaald rationele keuzes is gevangen in het lied Going to a Town, een harde aanval op de VS. ‘Dat lied heb ik niet geschreven, dat schreef zichzelf. Ik had ergens tien minuten niets te doen, ging aan een piano zitten en had ineens een lied waarin de desillusie over de VS gevat zat. Dat lied moest er gewoon zijn, in deze tijden van internationale malaise en onbegrip over het politieke gedrag van de VS. Zelfs als je Republikein bent, is het moeilijk enthousiast te zijn over de prestaties van de zogenaamde wereldmacht.’ Is dit nummer niet de logische opvolger van Gay Messiah, Rufus’ aanval op religieuze intolerantie jegens homoseksualiteit? ‘Niet in directe zin. Dat was toen, dit is nu. Gay Messiah schreef ik als grap, maar het werd een soort volkslied voor een natie, een jubelzang op een homoseksuele wereld. Ik heb het veel gespeeld rond de laatste verkiezingen, om religieus rechts op de kast te krijgen. Going to a Town gaat daar ook over, maar niet meer zo bijtend omdat er grotere vragen in het spel zijn.’ Vragen waar hij de vingers graag aan brandt. ‘Je moet deelnemen aan het drama dat leven is. Anders is er voor een artiest niet veel om voor te leven.’ 1
19
Claim to fame: Keating volgde een filmopleiding aan de Rhode Island School of Design, waar Talking Heads ook ooit begon. Nadat jeugdvriend Wilder zich bij hem voegt, vindt Yeasayer in het New Yorkse stadsdeel
Album van Yeasayer.
Brooklyn zijn huidige vorm. De bandleden luisteren tijdens het opnemen van All Hour Cymbals naar Bollywood-soundtracks, Zimbabwaanse chimurengamuziek en 19eeeuwse kerkzang. Het is zeker mogelijk invloeden uit folkrock, gospel, bluegrass, jazz, soul, blues en Pink Floyd te ontwaren, plus nog wat vage Oosterse hippievibes. Claim to fail: onder de oppervlakte van de positieve teksten (die lang niet altijd even makkelijk zijn te verstaan) lijkt soms een apocalyptisch gevoel van naderend onheil te sluimeren. 1 Live: donderdag 22 november: Paradiso, Amsterdam; vrijdag 23 november: Crossing Borderfestival, Den Haag
Popmuziek
Whitney Houston terug Redactie cultuur AMSTERDAM
...
Na jarenlange afwezigheid klimt Whitney Houston op 1 december weer op het podium. Op een muziekfestival bij Kuala Lumpur, Maleisië, zal zij een uur lang hits uit haar repertoire ten gehore brengen. Dat maakte Houston bekend op een clipje van het festival.
Whitney gaat ook weer een nieuw album maken. CAMERA PRESS /HH
Houstons zorgvuldig opgebouwde carrière kende de afgelopen jaren een diep dal. Problemen met drugsgebruik en anorexia gingen hand in hand met een slecht huwelijk met Bobby Brown. Het huwelijk, per 24 april door de rechter ontbonden, stond een comeback in de weg, net als de voogdijkwestie over de 14-jarige dochter van Brown en Houston, Bobbi Christina. De comeback volgt op een jaar van speculaties over het precieze moment van terugkeer. Houston verkeert regelmatig in het gezelschap van platenbons Clive Davis, dé man in de platenbusiness om een sterke comeback mogelijk te maken. Davis maakte al bekend een nieuw album met Houston aan het maken te zijn. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ...............................................................................
RECENSIE | POP
VIJFDE JEUGD DURAN DURAN Job de Wit
...
De overlevingskracht van Duran Duran is meer dan opmerkelijk, en op Red Carpet Massacre (Epic/Sony BMG) vindt de Britse popband zich voor minstens de vijfde keer in zijn bijna dertigjarige bestaan opnieuw uit. Dat doen ze samen met de Amerikaanse r&b- en popproducer Danja, en twee mensen met wie hij de afge-
lopen jaren intensief samenwerkte: Timbaland en Justin Timberlake. Op de meest geslaagde nummers, die allemaal aan het begin van de cd staan, wordt het bandgeluid (de originele bezetting minus, opnieuw, gitarist Andy Taylor) knap gestroomlijnd door Danja’s machinaal-funky studiowerk. Drummer Roger Taylor kwam er waarschijnlijk niet aan te pas. Justin Timberlake – hij werd twee dagen voor de release van Duran Durans debuutsingle geboren – zingt het refrein van Nite-Runner en drukt nadrukkelijk zijn stempel op huidige hit Falling Down. Het is een beetje een zeikerige song en het dreamteam
krijgt de rest van de plaat vervolgens niet meer overeind. Een half geslaagde poging om bij de moderne tijd aan te haken.
RECENSIE | DVD POP
ROEMRUCHTE UNPLUGGEDSHOW NIRVANA COMPLEET Gisèle Mambre
...
Unplugged in New York – Nirvana (Universal) Fans én recensenten kwalificeren het akoestisch optreden dat grungeband Nirvana in 1993 in New York opnam als legendarisch. Niet in de laatste plaats omdat het ook hun allerlaatste concert was; de band stopte er na het optreden mee en een half jaar later pleegde zan-
ger Kurt Cobain zelfmoord. Veertien jaar na dato is er nu een dvd met nooit eerder uitgebrachte beelden van achter de schermen (de band legt vlak voor het optreden nog de laatste hand aan een paar songs) en interviews met de bandleden. Verplichte toevoeging aan de collectie van de overtuigde Nirvana-fan. Maar ook voor de niet diehard-fan een plezier om naar te kijken.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Breekbare Wainwright
Sting en Elton over Rufus
Meer Rufus Wainwright?
‘Do I disappoint you in just being human?’ Een voorbeeld van een breekbare Wainwrighttekst. Kenmerkend voor zijn muziek.
Sting: ‘Hij staat buiten de tijd, daarom is hij tijdloos’. Elton John: ‘De beste muziekschrijver ooit.’
Vanavond geeft Wainwright op het Crossing Border festival in Den Haag vanaf 20.00 uur een interview. Zaterdagavond is Wainwright te gast in het tv-programma Mooi! weer de Leeuw.
20
Cultuur
Rechtszaak
Chili Peppers vervolgen netwerk VS Redactie cultuur
Interview Nieuw solo-album UB40-zanger Ali Campbell
Eindelijk verlost van zijn eigen band
AMSTERDAM
...
De Red Hot Chili Peppers klagen het Amerikaanse Showtime Network aan wegens het gebruik van de titel Californication voor een show van de zender. In deze comedyserie, in Nederland uitgezonden door Comedy Central, worstelt schrijver Hank Moody (gespeeld door X-filesster Davis Duchovny) met een midlife-crisis en dompelt zich onder in seks, drugs en drank. Peppers-zanger Anthony Kiedis motiveerde de aanklacht door te wijzen op de ‘onmiddelijke associatie die consumenten hebben’ met het Peppers-album en de hit met dezelfde titel uit 1999. Ook neemt de band aanstoot aan het karakter Dani California, omdat deze naam de titel is van een single uit 2006. De serie valt op door een grove uitstraling en taalgebruik.
‘Programma steelt onze identiteit door Californication te gebruiken’ ‘Het geeft geen pas dat een tv-station onze identiteit steelt’, merkte Kiedis op, die Californication als ‘de uitgesproken handtekening van deze band’ benoemde. Met de aanklacht wordt het netwerk gesommeerd de titel in te trekken en de Peppers te compenseren voor de financiële schade die uit de verwarring voortkomt. Ook zou een deel van de al gemaakte winst aan de Peppers toe moeten komen. De producent van de show, Tom Kapinos, gaf eerder in een interview aan dat hij de term kende uit de staat Oregon. ‘In de jaren zeventig reden daar auto’s rond met de bumpersticker ‘Don’t californicate Oregon’. Ik vond dat gelijk een geweldige titel voor het programma.’ 1
Ali Campbell: ‘We zijn nog precies dezelfde gefrustreerde en boze gasten als toen we elkaar ontmoetten.’ AP
Ali Campbell werd begin jaren tachtig wereldberoemd met zijn reggaeband UB40. Voor zijn nieuwe solo-album Running Free strikte hij vrienden als Smokey Robinson, Stevie Wonder en Simply Red. Femke van Wiggen AMSTERDAM
...
‘Een popster? Kijk naar me, ik ben geen popster.’ Met een dikke gouden schakelketting om zijn ook al stevige nek en een te ruim zittend donker confectiepak aan zit Ali Campbell wijdbeens op het puntje van zijn fauteuil in een Amsterdamse hotellobby. Wereldberoemd werd hij als amper 20-jarig jochie. Voor wie het verhaal nog niet kent: de acht bandleden ontmoetten elkaar eind jaren zeventig, toen ze een ww-uitkering aanvroegen. De eerste instrumenten werden gekocht van een schadevergoeding die Campbell ontving omdat hij tijdens een kroeggevecht zijn linkeroog was kwijtgeraakt. ‘Dat waren nog
eens dagen’, zegt Campbell die zichzelf inmiddels smalend real working class noemt. Daarmee doelt hij ook op zijn werklust. Hij nam zijn solo-album Running Free tegelijk op met het nieuwe UB40-album, dat eind dit jaar moet uitkomen. ‘Ik ben doodop. Met UB40 staan we of in de studio of zijn we on the road, aan het toeren. Al 24 jaar, 24 albums lang. Er is geen tijd voor iets anders, dus moest het tegelijkertijd.’ De frontman kan niet zeggen: ik wil een time-out? ‘Dat heb ik geprobeerd, maar ik kreeg de andere bandleden niet zover. Ik heb al belachelijk veel stampij moeten maken om tussendoor met mijn eigen plaat aan de slag te kunnen. Een paar dagen kon ik met de nodige moeite krijgen, nu, terwijl ik de demo’s al drie jaar had liggen! Toen ik zes maanden geleden van tournee uit Argentinië kwam, was ik het zat en besloot ik niet naar huis te gaan. Ik ging tien dagen naar Jamaica, waar ik
met mijn vrienden Sly & Robbie de backingtracks opnam. Veertien nummers in zes dagen, met de beste ritmesectie ter wereld. Ik hou van snel werken. Als je haast hebt, gebeuren er mooie dingen, als je eindeloos de tijd hebt, ga je interessant doen.’ Is het niet een schizofrene bezigheid, aan twee albums tegelijk werken? ‘Ja, vooral omdat ik alle melodieën schrijf. Soms was ik wel bang dat het allemaal hetzelfde zou gaan klinken, maar ze zijn allebei af en allebei goed. Vind ik.’ Als UB40 een compromis is, is Running Free dan 100 procent Ali? ‘UB40 bestaat uit acht socialisten met een grote bek die allemaal evenveel betaald krijgen en evenveel stem hebben. Dat levert heel wat, soms oeverloze, discussies op. Ruzie ook, zelfs wel eens een paar klappen. Really! Daarom is een solo-album maken geweldig: ik bepaal de liedjes, ik produceer, ik maak de teksten, it’s all me. Ikke, ikke, ikke. Het was echt pure
vrijheid om verlost te zijn van de band. Als de teksten maar rijmden, vond ik het best! Met UB40 moet het allemaal wat relevanter.’ Als dat zo heerlijk is, denk je dan niet: ik kap met UB40? ‘Dat kan ik niet. Mijn hele leven met de band gaat zo, maar we zijn er nog steeds na 27 jaar, met dezelfde leden, dus we moeten toch iets goed doen. Dat is lang hoor, 27 jaar. Natuurlijk, je hebt bandjes als Duran Duran die dan vieren dat ze 25 jaar bestaan, maar kom op, die zijn daar nog niet eens zeventien van actief geweest. We’re the real deal. Daarom zijn we nu ook dik en gerimpeld.’ Ooit begonnen als politiek geëngageerde band en inmiddels verworden tot popband die vooral lekker in het gehoor liggende liefdesliedjes maakt. Wat vind je daarvan? ‘Niets. Mensen mogen denken wat ze willen. Maar we hebben 24 albums gemaakt, waarvan drie Labour of Loveplaten. Alle andere albums zijn pure reggae. Ik kan er ook niets aan doen dat we veel succes hebben gehad met covers als Red red wine. Verder zijn we nog precies dezelfde gefrustreerde en boze gasten als toen we elkaar ontmoetten.’ ‘Een voorbeeld: vorig jaar schreven we Who are you fighting for, tegen de oorlog in Irak en Afghanistan. Dat werd genegeerd door alle Engelse radiostations en dan zijn wij niet meer geëngageerd? Engelse muzikanten hebben echt gefaald als het om de pro-Amerikahouding gaat. U2 maakte het album How to dismantle an atomic bomb, maar noemde de oorlog in Irak niet eens. Wij waren de enige muzikanten die onze bek opentrokken, met nog steeds dezelfde principes als dertig jaar geleden. Ik leg me er niet bij neer dat Engeland al net zo’n gesegregeerde samenleving wordt als de Amerikaanse. Maar goed, weet ik veel, ik zing alleen liefdesliedjes... en doe wat reggae. Ha!’ Hoe blijf je 27 jaar lang gefascineerd door reggae? ‘We hebben met de band nog geen enkel album gemaakt waar we allemaal tevreden mee zijn: echt goede reggae moeten we nog maken! Wat mijn solowerk betreft: op de NoordAmerikaanse release van Running Free speel ik Halleluja Time met Stevie Wonder, Sly & Robbie en Smokey Robinson samen… alleen dit nummer maakt 27 jaar keihard werken al goed.’ Dus je kunt met een gerust hart sterven? ‘Ja hoor, met een dikke vette glimlach op mijn working class-bek. Maar ik ga door. Ik ben net Forrest Gump, ik blijf gewoon rennen.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
RECENSIE | DVD
HET MONSTER MAAKT MINDER INDRUK DAN KRUISBOOGTANTE Dirk Koppes
...
Slangen, krokodillen, spinnen: het horrorgenre heeft ze allemaal in reuzengedaante voorbij zien komen. De Koreaanse regisseur Bong Joon-Ho besloot zijn heil in The Host te zoeken bij een kruising tussen salamander, leguaan en kikker met de mond van een, tja, vagina. Dit wezen maakt een stadsstrand in de Koreaanse hoofdstad
onveilig. De dochter van een familie die een voedselkiosk beheert wordt door het monster een riool ingesleept. Opa, vader, oom en kruisboog schietende tante gaan op jacht. Eigenlijk draait The Host vooral om het wel en wee van de familie, het monster verdwijnt steeds meer naar de achtergrond. Daardoor verandert de film van horror naar sociaal drama. Kopen, fascinerende genremix.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Queen-gitarist in bestuur universiteit Rockster Brian May is benoemd tot bestuurslid van de John Moores Universiteit in Liverpool. May studeerde Astrofysica aan het Imperial College en promoveerde afgelopen augustus.
Lifestyle
21
Mode Louis Vuitton razend over kritisch boek
De zeepbel staat op knappen Twee decennia geleden was een tas van Louis Vuitton nog een ambachtelijk Frans product. Nu worden de tasjes in groten getale aan de lopende band in China in elkaar genaaid. Resultaat? Geen kwaliteit voor veel geld, zegt Dana Thomas in haar nieuwste boek.
ductiekosten en voor Vuitton zelfs dertien keer zo veel?
Buitenhuizen en superjachten ‘Vanwege de advertenties en marketing’, zegt Thomas. ‘Zo’n tien procent van de verkoopprijs wordt daar aan uitgegeven. De rest is winst voor de aandeelhouders en daar kopen ze hun buitenhuizen en superjachten van’, lacht ze. De journaliste gaat zelf gekleed in een bordeauxrode jurk van de ‘minder bekende, maar integere’ ontwerper Martin Grant.
Famke en Floor van Praag AMSTERDAM
...
Journaliste Dana Thomas is haar plekje op de eerste rij bij shows van Louis Vuitton kwijt. Het Franse merk degradeerde haar onlangs tot persona non grata. Aanleiding: haar kritische boek Deluxe: How Luxury Lost Its Lustre, 384 pagina’s over misstanden in de mode-industrie. Deze week is Thomas in Amsterdam om te praten over haar bevindingen. ‘Ik merkte dat de kwaliteit van mijn designerkleren achteruit ging. Pradapakjes die van de stomerij kwamen met kapotte
Fabrieken in China produceren stiekem voor de beroemde merken
Luxemerken als Gucci en Prada zijn massamerken geworden knopen, naden die loslieten’, vertelt Thomas, terwijl ze van een kopje thee nipt in de lobby van een Amsterdams hotel. ‘Tegelijkertijd zag ik als Newsweek-journalist dat de prijzen van deze luxeproducten omhoog gingen, net als de winstcijfers van de makers. Ik dacht: hier is iets mis.’ Drie jaar en vele interviews met ontwerpers, fabrikanten en managers uit de mode-industrie later, was haar boek af. Het is een ontluisterend en soms grappig relaas geworden.
Winstbejag Thomas beschrijft in haar boek hoe luxemerken als Gucci, Prada, Burberry en Vuitton massamerken zijn geworden, vlak na hun beursgang. ‘In de jaren tachtig en negentig werden veel familiebedrijven verkocht omdat er geen opvolgers waren. Zakenmannen kregen de leiding over de merken. Deze mensen interesseert het niks of de kwaliteit goed genoeg is, hun naam staat niet op het label, zoals bij de families die het merk ooit begonnen. Hun doel is niet langer het beste product maken, maar zo veel mogelijk winst maken.’ En dus wordt die merktas van 1.200 euro niet meer in een klein atelier in Parijs
Dana Thomas is door Louis Vuitton gedegradeerd tot persona non grata . ALICE SPRINGS
of Milaan gemaakt, maar aan de lopende band in de Chinese provincie Guangdong. Eenmaal terug in Europa wordt nog slechts een kleine handeling aan de merktas verricht. Het gebeurt niet zelden dat het labeltje Made in China wordt vervangen door Made in Italy. Thomas beschrijft haar bezoekjes aan fabrieken in China
waar vele beroemde merken stiekem hun producten laten maken. Welke merken? ‘Ik kan alleen niet zeggen welke het allemaal zijn, omdat ik de Chinese fabrikant geheimhouding heb beloofd. Hij is bang dat merken weglopen als ze doorkrijgen dat hij ook voor andere luxe merken produceert.’
Nu luxeartikelen niet meer door een Franse of Italiaanse vakman worden gemaakt, maar door onderbetaalde arbeiders uit onder andere China, zijn de productiekosten aanzienlijk gedaald. Net als de kwaliteit overigens, stelt de journaliste. Waarom betalen we in de winkel dan voor de meeste merken twaalf keer de pro-
Louis Vuitton, Prada, Gucci en andere luxe-merken kunnen dus niet meer de kwaliteit bieden die ze beloven. Wat nu? ‘De zeer rijken laten haute couture uit Parijs naar hun huis vliegen of kleermakers van Saville Row. Ze laten tassen op maat maken bij Hermès, dat zijn artikelen die nog wel met de hand worden gemaakt in een atelier nabij Parijs.’ De herenmodezaak van Tom Ford, voormalig creatief directeur van Gucci, doet het ook goed bij mensen met geld en gevoel voor kwaliteit. Ford was een aantal jaren terug medeverantwoordelijk voor het uithollen van het luxemerk Gucci door zich op de massa te richten. ‘Als wij ons niet op de massa richten, doet een ander merk het wel’, verklaarde hij destijds. Later gaf Ford aan Dana Thomas toe dat hij beslissingen nam die goed voor de zaken waren, maar slecht voor de kwaliteit van het product. Tom Ford reageerde enthousiast op het kritische boek van Thomas, net als haar vakbroeders en een deel van de mode-industrie. Alleen ‘de McDonald’s van de luxe-industrie’ Louis Vuitton was woedend. Thomas: ‘Ze vonden het geen goede vergelijking, maar net als McDonald’s zitten ze op toeristenplekken, hebben ze een zeer herkenbaar logo en scheppen ze op over hun verkoopcijfers.’ Vuitton-baas Yves Carcelle gaf Thomas onlangs telefonisch te verstaan niet naar hun modeshow te komen. Ze haalt haar schouders op. ‘Hij zei later dat hij bang was dat hij dan publiekelijk tegen me uit zou vallen. Volgende keer zit ik er wel weer.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... ........................................................................................................................ KORT
Terug in de gymzaal
111
BLUE BLOOD EN RUCANOR MAKEN EEN GYMSCHOEN
Wintercollectie Fred Perry uit de vorige eeuw
Het Britse merk Fred Perry is voor de tweede keer in zee gegaan met de Jamaicaanse ontwerpster Jessica Ogden. De in Londen woonachtige Ogden heeft voor haar ontwerpen inspiratie geput uit het grote modearchief van kledingmerk Fred Perry. Deze coöperatie heeft geresulteerd in een wintercollectie met duidelijke links naar het begin van de vorige eeuw. Fred Perry en Ogden willen – via deze collectie – traditionele ideeën over sportkleding doorbreken.
Blue Blood, het denimlabel van Steve Te Pas, en het klassieke sportkledingmerk Rucanor brengen samen de allereerste Rucanor-gymschoen opnieuw uit. Het ontwerp van deze retrogymp is gebaseerd op de eerste lichtblauwe canvasgymp uit de jaren vijftig. De schoen was jarenlang een must have-item in veel Nederlandse gymzalen. Blue Blood brengt samen met het gympenmerk de klassieker uit in drie exclusieve uitvoeringen, in wit,
zwart leer en 14 Oz, een ongewassen Japans denim. Ook voor de eigen collectie van Blue Blood heeft het merk inspiratie gehaald uit de sportwereld, en Rucanor bleek een goede sparringpartner te zijn. Het Nederlandse familiebedrijf Rucanor blijft met de launch van deze schoen haar nuchtere Nederlandse wortels trouw. In 1955 begon het bedrijf als de Rubber en Canvas Organisatie in een keldertje van vier bij vier meter in Rotterdam.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Vuitton wint van Britney (1)
Vuitton wint van Britney (2)
Vuitton wint van Britney (3)
Louis Vuitton heeft een rechtszaak gewonnen die was aangespannen vanwege een videoclip van Britney Spears.
In de clip trommelen vingers op een dashboard dat bedekt is met wat lijkt op het Cherry Blossoms-ontwerp van Vuitton.
Een rechtbank in Parijs heeft Sony BMG en MTV Online gelast de video Do Something niet langer uit te zenden. Ook werd de bedrijven een boete van 80.000 euro opgelegd.
22
Lifestyle
Digitale dingen
E-BUSINESS
KOPEN DIE CLUB! ebbsfleetunited.co.uk myfootballclub.co.uk De voetbalclub Ebbsfleet United uit Kent, die speelt in de lagere regionen van het Engelse voetbal, is gekocht door een collectief van 20.000 donateurs van de website Myfootballclub.
Hiermee ontstaat een situatie waar supporters van menige club (en menig nationaal elftal) jaloers op zullen zijn. De nieuwe eigenaars gaan namelijk collectief de opstelling bepalen en beslissen welke spelers worden ge- en verkocht. Myfootballclub is opgericht met het doel een club te kopen. Op het verlanglijstje stonden meer dan tien clubs, waaronder Manchester United, Arsenal en Liverpool, maar ook Brentford, Barnet en Accrington Stanley. De over te nemen club moest aan een aantal eisen voldoen, bijvoorbeeld zo goed als schuldenvrij zijn, potentieel de Premier League kunnen halen, en goed bereikbaar zijn met openbaar vervoer. Uiteindelijk bleek Ebbsfleet de eerste club te zijn die inderdaad te koop was.
Iedereen kan lid worden van Myfootballclub.com, ook niet-Britten (dat is goed voor het scoutingnetwerk, zegt de website opgewekt) en ook de oorspronkelijke supporters en de leden van Ebbsfleet United. Dat kost 35 pond per jaar, circa 50 euro. Zo krijg je stemrecht, maar niemand mag meer dan één lidmaatschap hebben, dus niemand kan machtiger zijn dan een ander. Als de club winst
GADGET
WIFI T-SHIRT www.wifitshirt.tk
door Herbert Blankesteijn maakt, delen de leden van Myfootballclub daar niet in mee; alles wordt weer in de club geïnvesteerd. Het is wel mogelijk dat de club na verloop van tijd weer wordt verkocht. Daarvoor is een driekwart meerderheid van de leden vereist (van Myfootballclub, niet van Ebbsfleet United). Ebbsfleet speelt in de Conference, de regionale competitie ‘onder’ de vier nationale divisies. De club is één promotie verwijderd van nationaal niveau, maar staat momenteel negende. De huidige trainer, Liam Daish, is voortaan ‘Head Coach’. Hij brengt verslag uit en doet voorstellen aan het collectief van eigenaren, dat als manager de knopen doorhakt. 20.000 kapiteins op een schip, dan kan interessant worden. 1
WEB
KRITISCHE MASSA www.thepoint.com Wat kun je doen als je favoriete krant kolommen verspilt aan [vul hier je favoriete non-onderwerp in]? Een andere krant nemen, maar dan mis je de hele krant en dat is weer jammer. Je kunt de redactie schrijven, maar hoeveel effect heeft dat? Daarom is er nu The Point, een website voor het coördineren van acties van ontevreden consumenten, bezorgde burgers en dergelijke. Je kunt je bij The Point gratis aanmelden en dan een campagne starten voor een bepaald doel. Bijvoorbeeld: chocolade Sinterklazen voortaan vanaf maart in de winkel, anders kopen we in november alleen paaseitjes. Andere aangeslotenen van The Point kunnen zo’n voornemen onderschrijven – je hóeft niet zelf een actie te beginnen. De initiatiefnemer geeft ook aan bij welke drempel de actie begint, bijvoorbeeld bij steun van 1 miljoen
personen. Is dat aantal bereikt, dan krijgt iedereen die zijn steun heeft toegezegd een mail en kan het feest beginnen. Het lijkt een ideale manier om alleen acties te voeren met kans van slagen. Het blijft natuurlijk afwachten of iedereen zijn toezegging nakomt.
De campagnes van dit moment hebben in veel gevallen geen duidelijke stok achter de deur. Zo moet CNN een duidelijker onderscheid aanbrengen tussen echt nieuws en verhalen op het gebied van human interest – zo niet, dan zullen de deelnemers die verhalen op de site van CNN niet meer aanklikken. Maar als de deelnemers iets tegen human interest hebben, waarom zouden ze er nu dan wel op klikken? Op het moment van schrijven heeft deze actie 50 van de vereiste 1 miljoen aanmeldingen. Dat komt mede doordat de site zo nieuw is. Geen actie heeft nog meer dan 100 ondertekenaars. We beginnen een actie: The Point moet een Nederlandse sectie krijgen, anders richten we er zelf eentje op. 1
VIDEO
DIGITALE ACTEURS www.beowulfmovie.com
Binnenkort in dit theater: de film Beowulf, een Lord of the Ring-achtig spektakel dat van zijn voorbeeld verschilt doordat de film voor hon-
derd procent uit animatie bestaat. Animatie? Wat doen dan die acteurs in de film, zoals Angelina Jolie, Anthony Hopkins, John Malkovich? Die hebben wel voor de camera gestaan, maar hun bewegingen zijn apart opgenomen en later meegegeven aan digitale poppen met hun gescande uiterlijk. Alle landschappen komen uiteraard ook uit de computer. De acteurs zijn ook teruggekomen voor de nasynchronisatie. Blijkbaar zijn menselijke gestalten en bewegingen inmiddels gemakkelijker na te maken dan hun klanken. En, stelt het wat voor? De film is net
ThinkGeek, website voor nerds, verkoopt in zijn webwinkel t-shirts waarmee je een draadloos netwerk kunt detecteren. Hoe sterker het signaal is, hoe meer cirkels oplichten. Dan ga je op het beste plekje zitten met je laptop. Wat je niet te weten komt, is of het netwerk al dan niet is beveiligd. Dat doet wel iets af aan de praktische waarde van het shirt. Maar de meeste kopers zullen er vooral indruk mee willen maken. En dat lukt toch wel. Op andere nerds dan. De rest wijst vermoedelijk naar het hoofd. De prijs is 30 dollar. Volgens Wired kosten sommige elektronische wifidetectoren méér. 1
GAMING
uit in de VS, dus het zal even duren voor hij in onze bioscopen komt. Op het web zijn volop trailers te zien en ook de commentaren uit de VS druppelen al binnen. Die bronnen gecombineerd, laten zien dat Beowulf een grensverleggende film is, met schitterend spektakel, maar dat het verschil met ‘live action’ nog altijd goed te zien is – zeker als je het weet. De verschillen zitten bijvoorbeeld in het gedrag van water, dat om te zien nogal olieachtig aandoet, maar vooral in de expressie van de acteurs. Die is nogal emotieloos, robotachtig. Het is of je naar een toneelstuk voor etalagepoppen zit te kijken. Wel heel natuurgetrouwe etalagepoppen – de recensent van de New York Times merkt op dat veel close-ups onnodig lang zijn zodat we de haartjes op en aan de gezichten kunnen bewonderen, dus aan zelfvertrouwen ontbreekt het de makers niet. Het gebrek aan expressie wordt wel genadeloos blootgelegd. Beowulf is een 3D-film en moet met een brilletje worden bekeken. 1
TEGEN DE HONGER www.freerice.com DiDi heeft net 70 rijstkorrels verdiend voor hongerige negertjes en heeft er gemengde gevoelens over. Op Freerice.com kun je in een test de betekenis raden van (relatief moeilijke) Engelse woorden. Met ieder goed antwoord verdien je tien rijstkorrels die door het World Food Program van de Verenigde Naties worden gedistribueerd. Inmiddels zijn er bijna drie miljard korrels verscheept. Op de vragenpagina wordt de voor de hand liggende kwestie opgeworpen: als jullie die rijst hebben liggen, waarom wacht je dan met uitdelen tot ik een quiz heb gedaan? Omdat na elke vraag een andere sponsor in beeld komt die tien korrels betaalt zodra hij een keer in beeld is geweest. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ....................................... ....................................... ......................................
Video on demand en YouTube-imitatie gaan wel door
KORT
SBS ZIET AF VAN PROJECT DIGITALE THEMAKANALEN
111
De start van een reeks digitale themakanalen is door SBS Nederland afgeblazen. Vorig jaar presenteerde SBS het plan om vanaf voorjaar 2008 diverse digitale zenders te beginnen, waaronder een tuin-, showbizz- en gouwe ouwe-kanaal. Volgens de commercieel directeur van de zender bleek het niet mogelijk om het bedrijfsplan rond te krijgen en afspraken te maken met de kabelbedrijven. Bovendien kan SBS Nederland moei-
Nieuwe album Pennywise gratis via MySpace
Sociale netwerksite MySpace start samen met downloaddienst Textango een nieuw marketingmodel voor de muziekindustrie. Vanaf maart volgend jaar kunnen fans van de punkband Pennywise bij wijze van experiment hun nieuwe album gratis downloaden. Voorwaarde is echter dat zij zich aanmelden op de MySpace-pagina’s van Textango. De sociale netwerksite ziet met deze dienst een alternatief voor de huidige distributiekanalen van de muziekindustrie. Ook hoopt My Space met deze actie bands van hun
lijk opboksen tegen de digitale projecten van de publieke omroep, die gefinancierd worden door de overheid. Een ander project van SBS gaat vooralsnog wel door: myvideo.nl. Op deze website kunnen gebruikers zelf video’s plaatsen. Ook heeft SBS het plan om halverwege volgend jaar met een video on demand-product te komen. In deze digitale videotheek zullen programma’s van SBS6, Net5 en Veronica te zien zijn.
eigen label te promoten. Downloaddienst Textango, concurrent van iTunes, hoopt op deze manier bekender te worden onder bands en fans. 111
Verenigde Naties pikken tv-frequenties
De internationale telecomunie (ITU), onderdeel van de Verenigde Naties, gaat frequentieruimte van televisie gebruiken voor mobiel breedbandig internet. De ITU besloot hiertoe, omdat veel analoge signalen niet meer worden gebruikt dankzij de opkomst van digitale tv. Deze niet-gebruikte onderdelen worden nu beschikbaar gemaakt voor mobiel breedband.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Martel Oscar’s (1)
Martel Oscar’s (2)
Martel Oscar’s (3)
Egyptische webloggers gaan een filmfestival op internet houden tijdens het 31e Cairo Filmfestival.
Op zich niks bijzonders, maar het onderwerp van de films is nogal luguber: martelvideo’s. De beste marteling krijgt de Gouden Zweep.
De bloggers, zelf vaak slachtoffer van martelingen, uiten op deze manier hun kritiek op de regering. Op de video’s zijn martelpraktijken door binnenlandse veiligheidsdiensten te zien.
Service
Reizen
Petra Janbroers
Fish Creek, Alaska
Echte beren en verse zalm
lijk Alaska waar je geen bushplane of boot nodig hebt om beren te kunnen observeren. Van het dorp Stewart in de Canadese provincie British Columbia leidt de weg naar de grens met de Amerikaanse staat Alaska. Precies daar ligt het gehucht Hyder (laatste telling: 81 inwoners) en houdt de weg op. Er moet nog vijf kilometer verder worden gehobbeld over een gravelpad om bij de beren van Fish Creek te komen.
E
en licht geritsel van de bladeren, het geluid van knakkende takjes en een donker, enorm gevaarte stapt lomp uit het bos. Hij kijkt sloom om zich heen en sjokt naar de oever van de kreek. Dan ineens schijnt hij zich te herinneren waarom hij hier is. Met onverwachte snelheid sprint hij het klotsende water in, draait en graait in het ondiepe en pats! Daar heeft hij een zalm te pakken. De Ursus Horribilis slaat toe. Het lijkt wel een natuurfilm op tv. Zo’n onvergetelijke reportage waarin we harige beren op wat stenen in een rivier zien staan, met hun dikke poten behendig opspringende roze vissen uit de lucht hengelend.
D
e Forest Service, het Amerikaanse Staatsbosbeheer, heeft een kort houten pad op palen langs de kreek aangelegd voor de paar menselijke pottenkijkers die Fish Creek weten te vinden. Voor de zekerheid houden twee of drie gewapende rangers overdag tijdens het visseizoen de situatie in de gaten. Het schouwspel van de vissende beren, soms zijn er drie of vier tegelijk bezig, houdt ons twee dagen urenlang in de greep. Dan rijden we met pijn in het hart over het gravel van Salmon Creek Road weg.
M
aar het is echt. De bult tussen zijn schouders laat geen twijfel mogelijk: ik sta op nog geen tien meter afstand van een heuse grizzly. Gemiddeld gewicht: 450 kilo. Lengte, op de achterpoten staand: gemiddeld 2.13 meter. Mijn hart bonst in mijn keel. Niet van angst, maar van opgewonden fascinatie. Prent ik mijzelf in. Met zijn nog levende vangst spartelend in de bek sloft de grizzly terug naar de kant. Hij scheurt de zalm uit elkaar en peuzelt de lekkernij op. De graten en andere minder smakelijke delen spuugt hij zonder aarzelen uit. De grond is bezaaid met halve of hele afgekloofde roze zalm.
23
V
Vis, ik heb je! HOLLANDSE HOOGTE
Tussen half juli en begin september wemelt het elk jaar aan de Fish Creek in Hyder, Alaska, van de hongerige beren. De ‘gewone’ zwarte beer (Ur-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .........................................................
sus Americanus) en de bruine of grizzly beer (Ursus Horribilis) komen af op de duizenden vette zalmen die in deze periode tegen de stroom op naar
hun geboortegronden zwemmen om te paaien. De rivier kleurt roze van de tegen het water worstelende vis. Fish Creek is de enige plaats in zuide-
lak voor we Alaska uit rijden, staat een auto geparkeerd aan de kant van de weg. Een camera op statief is op de berghelling gericht; een man en een vrouw praten zachtjes met elkaar. Nieuwsgierig stappen we uit en kijken omhoog. Op een meter of vijf afstand zit een zwarte beer uitgezakt op zijn dikke kont, poten om de stam van het boompje geslagen, tevreden besjes te eten. Ook deze lobbes gunt ons geen blik waardig. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................................................................................
ARGUS
WAAROM HEEFT DE KERSTMAN RENDIEREN VOOR ZIJN SLEDE?
Afrikaanse boeren vrezen Europese trekvogels
Iedereen vraagt zich wel eens iets af over hele gewone dagelijkse dingen. al@din is de digitale vraag- en antwoorddienst van de openbare bibliotheken, en geeft in samenwerking met Dagblad De Pers antwoord op die vragen. Stel een vraag aan al@din op aladin.bibliotheek.nl en als je vraag wordt uitgekozen, lees je hier het antwoord. © 2007 - René Leisink
De voorlopers van de huidige kerstman waren onder meer de Scandinavische Joelman, die zich voortbewoog in een rendierslee, het Angelsaksische bedelmannetje Vadertje Kerstmis en de Nederlandse Sint-Nicolaas. De Engelse naam Santa Claus is afgeleid van het Nederlandse Sinter Claes, wiens feest door Nederlandse immigranten naar Amerika werd gebracht. In de Verenigde Staten vermengde men de Nederlandse elementen vervolgens met Scandinavische en Angelsaksische gebruiken. Belangrijk bij de metamorfose van Sinterklaas tot Kerstman, waren de schrijvers Washington Irving (1783-1859) met Diedrich Knickerocker’s A history of New York from the beginning of the world to the end of the Dutch dynasty en Clement Clarke Moore
(1979-1863) met het gedicht A visit from Saint Nicholas uit 1823. Moore introduceerde in dit gedicht de acht rendieren. Sindsdien wordt de kerstman meestal afgebeeld met vliegende rendieren. Eerst acht; die uit het gedicht: Dasher, Dancer, Prancer, Vixen, Comet, Copud, Donder, Blitzen. Later is Rudolph toegevoegd. Bronnen: Nederlands Centrum voor Volkscultuur (http:// www.volkscultuur.nl); home.student.uva.nl/angela.caboni/html/ kerstman_vs_sinterklaas.html; I. Strouken, Met een volle maag voel je de kou niet zo erg. Tradities rondom Kerstmis in: Traditie. Tijdschrift over tradities en trends, jaargang 6, nr. 4 (2000).
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
COLOFON
HET WEER
...
Vandaag
Dagblad De Pers is een uitgave van Mountain Media BV uitgever Cornelis van den Berg hoofdredacteur Ben Rogmans adjuncthoofdredacteuren Frank Poorthuis, Dirk Koppes artdirector Marc de Kruijf marketing Chantal Arendsen distributie Dick van Geemen commercieel directeur Jerrel Oron finance Ruud Swart internet Rik Nizet druk Dijkman Offset Diemen, MGL Heerlen, NDC Leeuwarden en Janssen Pers Gennep
...
Dagblad De Pers is een onafhankelijke, gratis kwaliteitskrant die circa 240 keer per jaar verschijnt en verkrijgbaar is op NS-stations, in winkels, kantoren, in de horeca en op vele andere locaties.
...
Dagblad De Pers wordt in een aantal plaatsen dagelijks bezorgd door Interlanden. Ontvangt u dagelijks De Pers en heeft u klachten over de bezorging? Bel: 0900-0708 of kijk op www.bezorgingdepers.nl. Aanmelden als bezorger kan op twee manieren: 090o-INTERLANDEN (0900-4683752) of www.bezorgingdepers.nl.
Het is vandaag zeker in de zuidelijke helft van het land behoorlijk zacht. De temperatuur komt uit op 12 of 13 graden. In het uiterste noorden stijgt het kwik naar een graad of 10. Het is bewolkt met vooral in het zuidwesten van het land in de ochtenduren even wat lichte regen.
WEERBERICHT NEDERLAND
Morgen
In de ochtend komt lokaal mist voor, verder is het de gehele dag bewolkt en nevelig. Regen valt er waarschijnlijk niet uit de bewolking, maar voor de zon zal opnieuw (vrijwel) geen ruimte zijn. Met een matige zuidwestenwind komt de temperatuur opnieuw op 10 tot 13 graden uit.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ............................................................ .......................................................... Anthony Fokkerweg 61 1059 CP Amsterdam Tel. 020 - 3460560 Fax. 020 - 3460596
[email protected] [email protected] [email protected] [email protected]
Extremen van 21 november
hoogste max. temp.: 15,7ºC in 1947 laagste min. temp.: -9,2ºC in 1902
GRONINGEN AMSTERDAM MAASTRICHT VLISSINGEN
Bewolkt Regen Bewolkt Regen
11˚C 12˚C 13˚C 11˚C
24
TV-Gids
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
Nederland 1
17.00 17:00 17:25 17:40 17:52 17:59 18:00 18:20 18:45 19:00 19:25
17.00 KRO Kindertijd Sesamstraat Het Sinterklaasjournaal VVD EénVandaag NOS Journaal EénVandaag NOS Sportjournaal Lingo AVRO De Centrale Huisartsenpost
20.00 20:00 20:30 21:25
NOS Journaal Tussen kunst & kitsch KRO Detectives: Midsomer murders
22.00 23:10 00:05 00:20 01:15
Nederland 2
Pauw & Witteman NOS Journaal Pauw & Witteman NOS Journaal
17:00 17:05 17:35 18:25 18:50 19:25 19:55
17.00 NOS Journaal Geschenk uit de hemel MAX & Loretta That’s the question Man bijt hond Talenwonders! In Italië Young and wild
20.00 20:20 20:45 21:25
Netwerk Hoge bomen pioniers Joris Pakketservice
22.00 22:00 22:15 22:50 23:15 00:00 01:45
Nederland 3 17:00 17:05 17:15 17:25 17:40 17:55 18:00 18:25 18:45 19:00 19:21 19:30 20:25 20:55 21:25 21:55
RTL 5
17.00 NOS Jeugdjournaal.nl Nederlandse legendes Ratz Ratz Het Sinterklaasjournaal Willem Weverflits SpangaS Het Klokhuis NOS Jeugdjournaal ONM NOS Journaal De wereld draait door
20.00 NOS Journaal Nova/Den Haag vandaag Documentaire Festival: IDFA 2007 Aanpakken & wegwezen VPRO’s Import: Sisters in law Nova/Den Haag vandaag
RTL 4
Nieuwslicht Fataal Op de bon Little Britain
17:05 18:00 18:15 18:35 19:30 19:55
17.00 As the world turns RTL Nieuws Editie NL RTL Boulevard RTL Nieuws RTL Weer
20.00 20:00 20:30 21:30
4 in het land RTL Nieuws RTL Weer Jouw vrouw, mijn vrouw RTL Boulevard
Jensen! Flodder The nanny De Gouden Kooi PostcodeLoterij: Deal or no deal
20.00 20:30
Goede tijden, slechte tijden CSI: New York Bones
22.00 22:25 23:40 23:50 23:55 00:50
17:40 18:25 18:55 19:25 19:55
Honey
22.00 22:20 23:10 23:40 00:10
Jensen! De Gouden Kooi PostcodeLoterij: Deal or no deal The king of Queens
22.00 22:30 22:55 23:00
NOS Sportjournaal NOS Journaal De nieuwste show
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
RTL 7
SBS 6
17.00 17:00 17:15 17:30 17:40
RTL Nieuws Who’s next RTL Z Nieuws RTL Voetbal: Wit-Rusland Nederland
20.00 20:15
RTL Voetbal: De ontknoping
22.00 22:30 23:30
Net 5
17.00
RTL Voetbal: EK Kwalificatiewedstrijden RTL Poker: World Poker Tour
17:10 18:05 19:00 19:20
The flying doctors Medisch centrum Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws - Vroege editie
20.00 20:00 20:30 21:30
Trauma centrum 1000 x geluk De grote verbouwing
22.00 22:30 22:45 22:50 23:15 23:50
Veronica
17.00
Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie Oerend hard: Boerenfeesten op het platteland Foute tieners
17:10 18:05 19:00
17.00 Gilmore girls Charmed McLeod’s daughters
20.00 20:00 20:30 21:35
Sex and the city Het Blok Outback Jack
22.00 22:30 23:30 00:05
Tussen de oren Sex and the city NET 5 Doc: Wolvenjong
17:00 17:20 17:35 18:00 19:00 19:25 19:55
Disney’s The Legend of Tarzan De Club van Sinterklaas Kim Possible Two and a half men Friends Spin city Seinfeld
17:00 17:30 18:20 19:10
NCIS Criminal minds
21:30
20.00 20:30 21:25
22.00 22:25 23:15 00:10
RTL 8
17.00
Profiler Alias The shield
Everybody loves Raymond Ally McBeal Dr. Phil Oprah Winfrey show
20.00 20:00 20:30
Een plek onder de zon Herman den Blijker: Herrie in het hotel TV Makelaar
22.00 22:30 23:20 23:50 00:15 00:25 00:30
As the world turns The nanny 4 in het land RTL Nieuws RTL Weer Een plek onder de zon
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
ÉÉN
CANVAS
17.00 17:00 17:35 18:00 18:10 18:35 19:00 19:40
17.00 Vrolijk Vlaanderen Buren Het journaal De rode loper Blokken Het journaal Man bijt hond
20.00 20:05 20:10 20:15 20:45 21:30
Joker- en lottotrekking Het weer Thuis Van Speijk Het leven zoals het is: Kinderziekenhuis
22.00 22:05 22:50 23:11 23:12 23:18 23:20
De slimste mens ter wereld Het journaal laat Winstverdeling joker en lotto KENO-uitslagen Het weer ‘Allo ‘allo!
17:05 17:30 17:40 17:50 18:05 18:15 18:30 18:50 19:10 19:25 19:35
17:00 17:25 17:30 18:00 18:25 18:35 19:00 19:30
20.00 20:00 20:30
Terzake Een ander zijn geluk Terug naar Oosterdonk
23:00 23:25 23:35 23:40 00:10 01:45 01:50 01:50
BBC World
17.00 Animalia Thumb wrestling SMart Blue Peter Newsround Neighbours Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht
17:30 18:15 19:00 19:30
17.00 Food poker The weakest link Eggheads Strictly come dancing: It takes two
20.00 20:00 21:00
Top gear Ben’s zoo
22.00 The One show Match of the day: Voetbal
22:00 22:45 23:00
Nieuws, regionaal nieuws en weerbericht Regionaal nieuws The National Lottery draws One foot in the grave Veronica Guerin Weerbericht Sign zone Antiques roadshow
23:30 00:15 00:20 00:50 01:20 03:00
22.00
22.00 22:30
BBC 2
17.00 Winnie the Pooh in het Disney Festival Dag Sinterklaas Op schok Spring Karrewiet Spring Go go stop En daarmee basta! Zap Jr. High Karrewiet Instant star
20.00 20:00 20:50
BBC 1
Heroes Heroes unmasked The eight hundred million pound railway station Newsnight Weerbericht Man stroke woman Charlie Brooker’s screenwipe BBC News 24 Key stage: Bitesize revision: Science I
17:00 18:30 18:45 19:30 19:45
World news today World business report Sport today World business report Sport today
20.00 20:00 21:30
World news today Our world
22.00 22:30 23:15 23:45 00:30 01:00 02:30 03:30
HARDtalk World business report Sport today HARDtalk News America World business report Fast track
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
ARD
ZDF
17.00
17.00
17:00 17:15 17:47 17:55 19:50 19:55
Tagesschau um fünf Brisant Tagesschau ARD vor acht Das Wetter im Ersten Börse im Ersten
17:00 17:15 17:45 18:00 18:50 19:00 19:20 19:25
Tagesschau Sportschau live Voetbal
20.00
20.00 20:00 20:15 20:15
22.00 22:45 23:30 00:00 00:20 02:00 02:05 02:55 03:40
Voetbal Waldis EM-Club Nachtmagazin Intoxicating - Pures Gift Tagesschau Sturm der Liebe Bilderbuch: Bregenz und das Dreiländereck am Bodensee Weltreisen: Später Sommer hoch im Norden
20:15 21:45
Discovery Channel
17.00 heute - Wetter hallo deutschland Einzigartig - kommt nicht wieder SOKO Wismar LOTTO Ziehung am Mittwoch heute Weerbericht Küstenwache
19:00
Mein Mann, mein Leben und Du heute-journal
20:00
World’s toughest jobs: Ultimate fighter Ultimate survival: Mount Kilauea
22.00 22:00
Weerbericht Abenteuer Wissen Johannes B. Kerner heute nacht Tanz in der Dämmerung heute ML Mona Lisa Johannes B. Kerner heute
World biker build-off How it’s made Stunt junkies: Reverse bungee jump Mythbusters: Firearms folklore
20.00 21:00
22.00 22:12 22:15 22:45 23:50 00:05 01:45 01:50 02:20 03:35
17:00 18:00 18:30
23:00 00:00 01:00 01:55
National Geographic
17.00
Football hooligans international: Argentina Rides: Intimidator Mega builders: The big collider Geneva Blueprint for disaster: The mystery of the Derbyshire Zero hour: Disaster at Chernobyl
17:00 17:30 18:00 19:00
Get outta town: London Michaela’s wild challenge Earth investigated: Death of the sun Seconds from disaster: Chicago flight 191
20.00 20:00 20:30 21:30
Mad labs Megastructures: USS Virginia My brilliant brain: Born genius
23:30 00:00 01:00 02:00 03:00
17:45 18:15 18:30 18:35 19:35 19:40 19:45 19:50 19:55
Megastructures: Garbage mountain Seconds from death: Tragedy at Bhopal Seconds from disaster: Comet air crash My brilliant brain: Born genius Megastructures: Garbage mountain Earth investigated: Death of the sun
Futsal Inside Euro 2008 Wednesday selection Paardensport Riders club Wednesday selection guest Golf club Yacht club Zeilen
20.00 20:25 20:30
22.00 22:30
Eurosport
17.00
Wednesday selection Voetbal: Euro 2008
22.00 22:30 23:30 00:30
Voetbal: Euro 2008 Futsal Futsal
Puzzel met De Pers 1
ZWEEDS RAADSEL: voorzijde
sleden
beleven
wijfjesschaap
2
3
4
5
6
7
uittellen
judograad
8
CRYPTOGRAM 1
zandheuvel
straatsteen
OPLOSSINGEN VAN GISTEREN
2
3
4
5
1 6
wreedaard
handvat gekrenktheid
heftig mager
9
hijswerktuig
7 woonschip
5
6
10
ademhalingsorgaan
tijding
koortsmiddel
4 metalen plaatje soort rietgras
nageslacht te niet doen
11
HORIZONTAAL: 1. Door een gewas van de kaart (8); 4. Dat brandje is zo uit (8); 6. Aan de andere kant is de pijn verdwenen (4); 8. Worden geschreven voor meer Franse kaas (7); 9. Je bent niet afwezig, gesnapt! (4); 10. Op dezelfde wijze korte tijd geen verschil van mening (8); 11. Periodiek zonder leven (8).
vaartuig
3 stapel
7
8
proper
2
VERTICAAL: 1. Meubel tegenover de muur (6); 2. Over een insect aan het front (6); 3. In het bezit van een ervaren rot (7); 5. Als eerste achter de stroom in Frankrijk (7); 6. Zo is het niet beleefd, nietwaar? (6); 7. Als ik slaag, krijg ik een tas! (6).
vis
8
STERREN
25
SUMBRERO® Welke kleine ster heeft dezelfde vorm als de grote?
Cryptogram HORIZONTAAL: 1. Looderts; 4. bloembed; 6. sluw; 8. trekgat; 9. sate; 10. toegewijd; 11. beursdag. VERTICAAL: 1. Lobbes; 2. diepte; 3. rijbeest; 5. dagmenu; 6. stress; 7. wasdag. Zweeds -r-k-b-cvelocitas -dik-safe raket-pen -c-tin-teta-cacao -enk-borg autonomie -rit-baan CONTACT Brainsnack 2 of 23. Het hoogste nummer van een reeks met dezelfde kleur is gelijk aan de som van de andere getallen. Bv. de getallenreeks: 9+16= 25. 21 hoort thuis in de reeks samen met 2 en 23. 2+21= 23.
Kakuro® & Sumbrero®
16
10
10 3
13
4 5 6 3 7 9 8 1 2
9 8 7 6 1 2 3 5 4
6 1 8 7 2 4 9 3 5
7 9 3 8 6 5 2 4 1
5 2 4 1 9 3 7 8 6
3 6 9 2 5 1 4 7 8
2 4 1 9 8 7 5 6 3
8 7 5 4 3 6 1 2 9
9 3 5 4 8 6 2 7 1
8 1 4 2 7 3 5 9 6
2 6 7 5 1 9 3 4 8
3 9 8 6 5 1 4 2 7
4 5 1 7 9 2 8 6 3
7 2 6 3 4 8 1 5 9
5 8 2 9 3 7 6 1 4
6 7 3 1 2 4 9 8 5
1 4 9 8 6 5 7 3 2
9 1 4 6 2 5 3 8 7
3 7 6 9 8 1 4 5 2
5 8 2 3 4 7 9 6 1
6 9 1 8 3 4 2 7 5
8 4 7 5 9 2 1 3 6
2 3 5 1 7 6 8 4 9
1 6 3 2 5 8 7 9 4
7 2 9 4 6 3 5 1 8
4 5 8 7 1 9 6 2 3
Kakuro® van gisteren
Bij onderstaande kakuro® vor17 35 7 16 4 16 men de getallen in de zwarte 9 7 1 3 driehoekjes de som van cijfers 17 3 8 9 2 1 12 van 1 tot en met 9, die hori20 8 2 4 6 zontaal of verticaal in de aan6 3 11 grenzende vakjes worden inge5 6 2 1 9 vuld. De Sumbrero® links is 10 6 4 4 5 een drieweg-kakuro® waarbij de getallen in de driehoekjes Sumbrero® van gisteren de som vormen van cijfers, die verticaal of diagonaal in de aangrenzende witte vakjes 3 6 1 moeten worden ingevuld. De 0 3 4 2 doet helemaal niet mee. Per 2 7 8 som mag elk cijfer maar één 7 1 6 keer voorkomen. Dus bijvoorbeeld: 4=1+3 of 3+1, maar niet 0+4, 4+0 of 2+2.
9
7
17 4
1 3 2 5 4 8 6 9 7
5
17
8
3
8
18
14
10
18
15
17
10
22
8
5
4
16
SUDOKU
SUDOKU
1 5
5 4
1
8
SUDOKU
1 6
9
3
7
7
8
5
1
9
6
2
2
6
2
3
3
4 7
16
8
4
9
2
4
4
2
5
3
9
KAKURO®
7
6
5
23
16
35
7
1
3
29
13
17
7
13
6
9 6
1
13
3 11
7 15
1
5 1
8
4
4
2
5
3
3
9 7
7
9 3
3
6
4 5
1
7
4 2
8
9
3
6
8
5
1
7
4
5
8
4
3
9 7
2
9
15
1
6
16
16
14
6
5
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
LEZERS
[email protected]
COLUMN
Interlanden zoekt enthousiaste
bezorgers
Surf naar BEZORGINGDEPERS.NL of bel 0900-INTERLANDEN bezorging op maandag tot en met vrijdag vóór 12.00 uur (vanaf 16 jaar)
De wijzende vinger Jaap-Willem Mol
...
Radicalisering is ‘hot’. Sla een willekeurige krant open, bekijk een willekeurig weblog en u zult zien: er wordt geschreven, gesproken en gewezen. Vooral gewezen, want er moet iemand zijn die schuldig is. Dat is al eeuwen zo geweest. Zijn het geen christenen, dan zijn het wel joden, moslims, hindoes, zwarten, homo’s, of Tutsi’s die gepest worden. Of mensen met brillen, of mensen zonder brillen. Kiest u maar. De drang om te pesten ontstaat, vermoed ik, door angst. Er is er één die pest, en er zijn er tien, honderd, of duizend die mee pesten. Kijk met mij mee terug in de tijd; alle soorten ‘leiders’ van landen en naties hebben
dankbaar gebruik gemaakt van het ‘zondebokprincipe’. Als we ons massaal beschermen tegen een zeker gevaar, dan zullen we veilig zijn. En of dat gevaar nu joden (Hitler), inwoners van het Midden-Oosten (Bush) of kapitalisten (Stalin) zijn; het maakt niet uit. Wij lopen graag mee. Want stelt u zich eens voor dat er op een dag naar óns gewezen wordt: dat zou onze veiligheid in gevaar kunnen brengen. En dat willen wij niet. ‘Je mag Marokkanen beledigen, want dat is vrijheid van meningsuiting’, zei een vmbo3-leerling. ‘Moslims en islam: dat zijn de gevaarlijkste factoren van onze tijd’, zei Wafa Sultan. ‘De Koran is een fascistisch boek’, zei Geert Wilders. ‘Moslims radicaliseren’, zegt Nederland. ‘En wat doen wij?’ vraag ik.
Wij wijzen met onze vinger. Naar moslims, omdat ze gevaarlijk zijn. Naar Bush, omdat hij geen oorlog moet voeren. Naar Balkenende, omdat hij niet goed regeert. Naar onze buren, omdat ze de hond op de stoep laten poepen. Naar het onderwijs, omdat dat slecht is. Naar ons bord patat, omdat we daar dik van worden. Et cetera. Wijst u mee? Vroeger was er de slogan: ‘Een betere wereld begint bij jezelf.’ Dat ging toen over natuur, maar het is wat mij betreft een uiterst sterk gezegde voor veel meer dan natuur. Want hoe kan de wereld veranderen als we er niet zelf aan meewerken? Wilt u alstublieft ook eens naar uzelf wijzen? Dat lost een hoop problemen op. 1
26
Sport
Gastenboek Langs de Lijn-presentator Robbert Meeder liet genodigden schrijven
‘Jesus love u, don’t forget!!!’ Langs de Lijn-presentator Robbert Meeder heeft een bijzondere hobby: elke sporter die bij hem te gast is in de uitzending, laat hij zijn gastenboek tekenen. Het leverde in de loop der jaren een palet aan persoonlijke en soms literaire teksten op.
angh. En soms ook een beetje ontluisterend, zoals die voetbaltrainer die niet wist hoe hij het woord ‘interview’ moest schrijven en uiteindelijk, met veel doorhalingen, op ‘intervee’ uitkwam. Meeder is alweer acht jaar presentator bij Langs de Lijn. Hij kreeg vooral bekendheid om zijn jaarlijkse ontmoetingen met de familie Koeman rond de kerst. In een poging clichés te vermijden, liet hij drie jaar geleden Ronald, Erwin en vader Martin een spelletje Mens-erger-je-niet spelen. Het leverde hilarische radio op. Na de uitzending schreef Ronald: Een uurtje Langs de Lijn was zo voorbij. Het was heel leuk en nog gewonnen ook (mens erger je niet) R.Koeman.
Iwan Tol HILVERSUM
...
‘Hier, moet je kijken.’ Robbert Meeder pakt een van z’n drie gastenboeken op en bladert naar de tekst van David Endt, die in 2001 te gast was bij Langs de Lijn om over zijn liefde voor Italiaans voetbal te komen praten. Daar waar het zonlicht geen toegang krijgt en het woord het beeld vervangt, worden mooie dingen geboren. Ik wens je veel plezier en dat betekent vanzelf succes. Zonlicht op je wegen! ‘Prachtig toch, het is bijna literatuur.’ De aantekening van Endt is een van de honderden reacties die Meeder in de loop der jaren verzamelde in zijn gastenboek, waarmee hij al in 1988 begon toen hij bij de lokale omroep in Amersfoort werkte. Ferry de Groot schreef toen bijvoorbeeld: Radio Amersfoort is net als een mooie goedgevormde vrouw. Het is leuker om erin te zitten dan om naar te luisteren. Uit diezelfde periode dateert een berichtje van de moeder van Leontien van Moorsel die haar dochter naar Amersfoort had vergezeld. Als jullie in de buurt komen, de koffie is altijd bruin voor jullie allemaal. Sindsdien tekende bijna iedereen braaf het boek. Meeder kan zich slechts een paar voorbeelden herinneren waarin de gast geen berichtje achterliet. ‘Richard Stricker, de speler van Telstar die door toedoen Barry van Galen een slagaderlijke bloeding opliep en zelfs op het randje van de dood balanceerde, had zijn dochtertje meegenomen. Die heeft er een mooie tekening ingezet. Daar kon ik wel om lachen.’ Minder grappig is het ontbreken van
Om clichés te vermijden, liet hij de familie Koeman een spelletje spelen
Robbert Meeder met de familie Koeman. Op tafel ligt het gastenboek klaar.
een krabbel van de ex-wielrenner, waarvan Meeder de naam niet wil noemen, die afgelopen zomer was uitgenodigd bij Langs de Lijn. ‘Het was geen live-uitzending en we heb-
‘Als jullie in de buurt komen, de koffie is altijd bruin voor jullie allemaal’ ben het gesprek, uit respect voor hem, nooit uitgezonden. Ik vroeg hem of hij ooit doping had gebruikt. Het antwoord was nee. Maar toen ik hem vroeg of hij wel eens iets gebruikt had dat niet op de lijst stond, bleef het
stil.’ Toen Meeder hem met zijn stilte confronteerde, beende de voormalige wielrenner boos weg. ‘Voor die man voelde het als een kruisverhoor. Maar goed, het was tijdens de afgelopen Tour, iedereen had het toen over doping. Van tevoren had hij aangegeven daar liever niet over te praten. Ik zei toen, weet je wat, zeg maar hoeveel minuten je er wel over wilt praten, dan houden we er daarna over op. We kwamen uit op twaalf minuten. Ik had een kookwekkertje meegenomen en die afgesteld op twaalf minuten. Achteraf werkte dat misschien intimiderend. Jammer, want het was een interessante bijna-bekenning.’ Een interview met Gerrit Vreken noemt Meeder zijn ‘meest emotionele en indrukwekkende gesprek’ uit
de 23 jaar dat hij bij de publieke omroep werkt. Vreken speelde tijdens de oorlog bij ADO en was sympathiserend lid van de NSB. ‘Samen met Jurryt van de Vooren zocht ik hem op in zijn huis in Frankrijk. Alle onverwerkte ellende kwam er toen uit. Mede op basis van dat interview is hij gerehabiliteerd door de KNVB.’ En wat schreef Vreken in het gastenboek? ‘Ik had het boek niet meegenomen’, slikt Meeder. ‘Een gemiste kans.’ Sommige teksten zijn persoonlijk. Die van badmintonster Mia Audina bijvoorbeeld: Robbert, Jesus love u!!! Don’t forget. Of ontwapenend en hoopvol: Als ik volgend jaar in Salt Lake City m’n gouden medaille haal, hoop ik natuurlijk weer in de uitzending te mogen komen. Jakko Jan Leeuw-
WEB 2.0? Kom bij ons bouwen aan Clixmaster
3.8!
Ontvang bij start van je nieuwe baan één
maandsalaris cadeau. Bouw aan een innovatief product. Maak deel uit van een gedreven en ambitieus team. Heb plezier in je werk.
Doe het .NET even anders! Kom werken bij Modern Media.
Meeder: ‘We hadden het gezellig gemaakt in de studio: kleedje op tafel, glaasje wijn, met als opzet dat ze eigenlijk moesten vergeten dat ze in een radiostudio zaten. Dat lukte perfect. Het willen winnen zit zo diep verankerd in die familie dat ze elkaar ook onderbraken in hun verhalen. Zo van: je gooit zes, man, waarom zet je dan zeven stappen? Op de manier waarop ze met elkaar en het spelletje omgingen, kreeg je een mooi inkijkje in de verhoudingen in de familie’ Voor de komende kerstuitzending zal het Meeder waarschijnlijk niet lukken om alle drie de Koemannen aan tafel te krijgen, aangezien Ronald nu in Valencia zit. ‘Toen Ronald bekendmaakte dat hij naar Spanje vertrok, heb ik hem gebeld. Ik zei: lekker is dat. En de uitzending dan? Moestie wel om lachen. Hij zei: je vindt het toch niet erg dat ik daar niet aan heb gedacht?’ 1
Sport
27
Interview Bondscoach van het mannenbasketbalteam dreigt met ontslag als hij niet wordt gesteund
Harde strijd tegen de ego’s Basketbaltrainer Marco van den Berg wil dat de meeste Amerikanen in zijn sport Nederland meteen verlaten. De coach van Omniworld én het Nederlands team heeft tevens de jacht geopend op bestuurders die geen enkele visie hebben.
drie of zelfs met twee buitenlanders spelen. Bovendien blijft daardoor de basiscultuur Nederlands.’
Ontslag ‘Ik neem ontslag als de bond me in deze strijd niet steunt. De FEB, Federatie Basketbalclubs, noem ik bewust de FAB, Federatie Amerikaanse Basketbal-clubs. Ze maken er al tien jaar een potje van. Onze sport is niet in de vaart der volkeren opgestuwd, er komen niet meer leden, onze competitie komt veel te weinig op televisie, terwijl basketbal bij uitstek een televisiesport is. Onze topspelers in het buitenland zien het Nederlands team als een lachertje. Voormalige toppers zoals Frank Kales, Kees Akerboom senior, Rik Smits staan stuk voor stuk aan de zijlijn. Zelfs Francisco Elson voelt zich niet gewaardeerd.’ ‘De kracht van een sportcultuur zou toch moeten zijn dat hun helden als ware rolmodellen worden geëerd? Maar helaas, de macht berust bij mensen die diep in hun hart geen groei willen. Daarom: weg ermee. Ik trigger ze voortdurend: wat is jullie visie? Waar willen jullie staan over 5,10, 15 jaar? Maar het enige wat je hoort is: ‘Van den Berg moet zijn mond houden.’ Spelers worden nu zelfs onder het mom van blessures uit het nationale team gehouden. In de laatste bondsvergadering werd zelfs gestemd of ik wel clubcoach en bondstrainer tegelijkertijd mocht zijn.’ ‘Toch ben ik niet alleen negatief. Ik sprak namelijk inmiddels met het bestuurslid technische zaken. Hij sprak zich positief over mijn standpunt uit en dat is hoopgevend. Ik wil in elk geval geen enkeling zijn in de strijd tegen deze malheur.’
Toine Rongen ALMERE
...
‘Teams worden pas echt goed als spelers hun ego loslaten. Een beroemde Amerikaanse footballcoach zei ooit: ‘Topteams bedrijven de liefde’. Niet met seks maar door loyaliteit aan elkaar. Spelers openen zo hun hart en raken intuïtief met elkaar verweven waardoor ze elkaar blindelings vinden.’ ‘In de NBA draait inmiddels echter alles om het ego van de speler. De VS was tot 1992 de beste in mijn sport. Maar na het goud van het Dream Team in Barcelona ging het bergafwaarts. De NBA heeft nog altijd het meeste geld, de beste en grootste atleten, maar bijna niemand denkt meer structureel in teamverband. Daarom verloren de VS ook de laatste vier toptoernooien en verliezen grote Amerikaans clubteams meer en meer van topteams uit Europa. De beste trainers werken dan nog wel in de NBA, maar in werkelijkheid berust de macht bij de spelersmakelaars, hun advocaten en de sponsors.’ ‘Zeventienjarigen worden volgestopt met miljoenencontracten en worden niet meer fatsoenlijk opgeleid. De trainers verdienen 500.000 dollar per jaar, een topspeler in enkele seizoenen 60 miljoen. Wie trekt bij conflicten aan het kortste eind, denk je? Niet de spelers in ieder geval.’ ‘Toonbeeld van de verloedering vormen de Los Angeles Lakers. Zij kochten Kobe Bryant wiens ego te groot was om samen met Shaquille O’Neill te spelen. Door hun egoclash verloren ze kampioenschappen. Door de ruzie moest O’Neill vertrekken, omdat Bryant beter in de merchandising scoort. Het gevolg: de Lakers winnen nu helemáál niets meer.’
Geen verantwoordelijkheid ‘Het gros van de Amerikanen in onze competitie is binnen een jaar weer vertrokken, blinkt niet uit in discipline en denkt alleen aan het opbouwen van statistieken waarmee ze in het buitenland opvallen. Als vijf van
De volgende stap
Marco van den Berg: ‘De bond maakt er al tien jaar een potje van.’ EVELYNE JACQ/HOLLANDSE HOOGTE
die ego’s samen spelen, hebben ze vaak binnen de kortste keren ruzie. Het spel bij de meeste Nederlandse teams vloeit door die egotripperij niet. De spelers zijn te veel gefocust op het maken van een dunk en op een score door zich door een mêlee van tegenstanders te wringen waarna ze zichzelf trots op de borst slaan. De
Nederlanders die überhaupt nog meedoen, zijn doorgaans waterdragers en leren daardoor geen verantwoordelijkheid te nemen.’ ‘Clubsponsors hebben een korte termijn politiek en eisen meteen een kampioenschap. Daardoor is er geen tijd om aan een hecht team te bouwen. Er zijn gelukkig positieve uit-
zonderingen. Amsterdam investeert bijvoorbeeld in de opleiding en zet op twee belangrijke posities Nederlanders neer. Die kant moeten we ook op. Ik pleit daarom voor een revolutie: weg met die huurlingen! Creëer Nederlandse rolmodellen! Alle clubs mogen wat mij betreft voortaan niet meer met acht maar maximaal met
‘We zijn het langste volk ter wereld, redelijk gezond, goed geschoold en ondernemend. Pak je het goed aan, dan heeft Nederland binnen tien jaar 200.000 spelende leden en staat het nationale team in Europa tussen plek 8 tot 16, nu is dat tussen 25-35. Onze competitie is met zo’n tien miljoen euro na voetbal de rijkste teamsportcompetitie. Den Bosch heeft een jaarbudget van 2 miljoen euro, Groningen 1,6, Amsterdam 1,7. Groningen is zelfs met 4 .000 man per wedstrijd de beste bezochte zaalclub in Nederland. We zijn klaar voor de volgende stap. Laten we die dan met z’n allen ook nemen.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ....................................... ......................................
Argentijn mogelijk toch terug naar jeugdliefde
KORT
DROOMTRANSFER RIQUELME NAAR BOCA JUNIORS LONKT
111
Een nieuwe poging van Boca Juniors om Juan Román Riquelme los te weken bij Villarreal lijkt succes te hebben. Boca heeft een formeel bod bij de Spaanse club neergelegd om de middenvelder over te nemen. De Argentijns international kan voor drie jaar tekenen bij zijn jeugdliefde. Villarreal bevestigt in de Spaanse sportkrant Marca dat Boca Juniors opnieuw in de markt is voor Riquelme. Riquelme keerde deze zomer terug
bij Villarreal na een half jaar op huurbasis voor Boca Juniors te hebben gespeeld. De spelmaker was bij Villarreal op een zijspoor geraakt. Riquelme blijft echter wel de grote uitblinker in het Argentijnse nationale elftal. Boca probeerde in augustus het nog twee jaar lopende contract van Riquelme bij Villarreal af te kopen. De middenvelder had aangeboden desnoods gratis te spelen voor de club waar hij in 1996 zijn carrière begon.
Roger Federer klopt idool Pete Sampras in oefenduel
PICS UNITED
Roger Federer heeft Pete Sampras verslagen in een oefenduel in de olympische hal van Seoul. De wedstrijd tussen de voormalige en de huidige nummer één van de wereld werd in twee sets gewonnen door de Zwitser: 6-4, 6-3. In 2001 vochten de twee hun enige duel op de ATP-tour uit. In de vierde ronde van Wimbledon versloeg Federer de Amerikaan in vijf sets. Een jaar later speelde Sampras met de US Open zijn laatste toernooi. Sampras heeft twee tennisrecords in handen. Hij stond het langst op de eerste plaats
van de wereldranglijst (286 weken) en won de meeste grandslams (14). Federer is hard op weg om beide records te verbreken. De Zwitser staat nu bijna tweehonderd weken op de eerste plaats en heeft al twaalf grandslamtoernooien gewonnen. 111
Dennis van Wijk keert terug naar Oostende
Dennis van Wijk (44) heeft twee weken na zijn vertrek bij Willem II een nieuwe club gevonden. De oefenmeester tekende een contract tot het einde van volgend seizoen bij de Belgische tweedeklasser KV Oostende. Hij stond vanaf 1996 al eens drie seizoenen aan het roer bij Oostende.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Inbraak bij Dirk (1)
Inbraak bij Dirk (2)
Inbraak bij Dirk (3)
Dirk Kuijt zal niet blij zijn als hij na het EK-kwalificatieduel met Wit-Rusland terugkeert naar zijn huis in Engeland.
Tijdens zijn verblijf bij Oranje hebben inbrekers afgelopen donderdag zijn huis in Woolton, ten zuiden van Liverpool, leeggehaald.
Kuijt is de vijfde voetballer van Liverpool die in een periode van 18 maanden werd beroofd. Eerder werd ingebroken bij Jerzy Dudek (nu Real Madrid), Pepe Reina, Daniel Agger en Peter Crouch.
Sport
28
EK-kwalificatie Oranje kan beter verliezen en Duitsers moeten eigenlijk winnen
Duimen draaien voor Wit-Rusland Moedig vanavond Duitsland aan tegen Wales en hoop vurig dat Nederland verliest in en tegen Wit-Rusland. Scheelt namelijk een hoop bij de EK-loting op 2 december. Waarom Oranje moet verliezen, en hoe?
röer te kloppen. Schotland-Italië gezien? Zelfs in een kolkend Hampden Park, in de stromende regen, op een omgeploegde grasmat, waren de Italiaanse vedettes ongenaakbaar. Hoe moet dat straks zijn op een zonovergoten alpenweide?
Remco Janssen
Duitsland is het probleem niet.
AMSTERDAM
Duitsers winnen altijd, ook als je niet wilt dat zij winnen. Nu willen wij dat wel, net als zijzelf trouwens. Spits Miroslav Klose memoreerde aan de 4-0 overwinning tegen Cyprus. ‘Wales is zelfs een beetje zwakker dan Cyprus’, zei Klose. ‘Ik vermoed dat onze fans dus wel een paar doelpunten gaan zien.’ Een ding is zeker: de Duitsers houden géén rekening met de ranglijst. ‘Het zou een grof schandaal zijn als wij doelbewust voor een resultaat zouden gaan dat gunstig is voor onze plek bij de loting’, beloofde teammanager Oliver Bierhoff.
…
Wat is er aan de hand? De landen die straks bij de EK-loting in Pot 2 zitten, hebben een grote kans – 75 procent – om een van de drie zwakke groepshoofden Griekenland (als regerend kampioen), Oostenrijk en Zwitserland (als organisatoren) te ontmoeten op het toernooi. Maar, helaas, Nederland is momenteel lijstaanvoerder van de UEFA-ranglijst. En die ranglijst bepaalt wie het laatste groepshoofd wordt en daardoor op papier stérkere opponenten krijgt. Maar er is hoop: als wij verliezen van Wit-Rusland en Duitsland wint van Wales, neemt Die Mannschaft het stokje over als ‘koploper’. Oranje komt dan als nummer twee in de UEFA-ranglijst met nog drie andere (top)landen in Pot 2 terecht bij de EK-loting op 2 december. Die toppers, nu zijn dat nog Kroatië, Tsjechië en Italië, ontloopt Oranje dan sowieso. Een bijkomend voordeel van een plaats in Pot 2 is dat wij zo überhaupt Italië ontlopen, want de regerend wereldkampioen is ook bijna zeker van een plekje in de gunstige lotingpot. Zij hoeven alleen nog maar de Fae-
Hoe verlies je een wedstrijd? Ha! Hoe wint Oranje toch telkens weer de kwalificatieduels, vragen de supporters zich eerder af. Ja, we hebben ons gekwalificeerd met soms onthutsend zwak voetbal, dus het zou in Minsk niet eens opvallen als Oranje er met de pet naar gooit. Zet Joris Mathijsen als centrale man in een éénmansdefensie en dan alle ballen op hem. Posteer Wesley Sneijder in de punt van de aanval en hanteer continu de lange bal. Huur Feyenoord-fans in om Rafael van der Vaart, die zijn vijftigste interland kan volmaken, te bezingen om hem zo uit zijn spel te halen. Of, nog beter,
Aerodynamica
Discussie over strips laait op in het schaatspeloton De schaatswereld is in de ban van de aerodynamische strips op de pakken. Het mocht wel, het mocht niet en nu zou het tóch zijn toegestaan. Novum AMSTERDAM
...
Aerodynamische strips blijven onderdeel van de pakken van de Nederlandse schaatsers. Dat heeft de schaatsbond KNSB gisteren laten weten. De schaatsers zullen over twee weken in Moskou hoogstwaarschijnlijk gewoon met de strips rijden. Zondag meldden verschillende media een direct verbod op het gebruik van strips, dat door de interna-
tionale schaatsunie ISU was uitgevaardigd naar aanleiding van een protest van de Italianen. Maar volgens de Nederlandse schaatsbond heeft de ISU niet de strips verboden, maar de manier waarop die werden bevestigd. ‘De strips mogen niet meer, zoals nu gebeurt, voor de wedstrijd met lijm worden aangebracht, maar moeten een vast onderdeel zijn van het pak’, zegt een woordvoerder van de KNSB. ‘Er zijn wel eens strips geweest die loslieten. De ISU wil niet dat dit mogelijk is.’ In het reglement van de ISU staat dat wedstrijdkleding de natuurlijke lichaamsvorm van de rijder moet
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..............................................................................
Edwin van der Sar huilt nadat Nederland met 1-0 heeft verloren van Portugal, WK 2006. GUUS DUBBELMAN/HH
laat bondscoach Marco van Basten lekker doorgaan met experimenteren. Het maakt niet uit, als Oranje maar verliest.
Zet Koef op de tribune! Spits Danny Koevermans kunnen we vanavond in het Dinamo-stadion van
hebben. ‘Toevoeging of aanhechting van vormen of attributen om een andere vorm te maken is niet toegestaan. Aanhechtingen, met uitzondering van permanent vastgemaakte strips met een maximum hoogte van 0,5 centimeter en een maximum breedte van 2,5 centimeter, zijn niet toegestaan’, staat geschreven in het reglement. De bond beraadt zich nu op mogelijkheden om de strips vast aan de pakken te krijgen. ‘We moeten inventief zijn om dit te ondervangen. Er zijn diverse opties die we bekijken. Mogelijk dat we de strips met draad aan het pak vastmaken of dat ze er niet los op zitten, maar in het pak zijn verweven.’ Berichten dat de strips geen voordeel meer bieden, verwijst de KNSB naar het land der fabelen. ‘Als ze niet zouden helpen, zouden we de strips echt niet meer gebruiken. Het gaat om kleine verschillen, maar het levert zeker tijdswinst op.’ 1
KORT
ROBBEN HERVAT TRAINING MET GROEP BIJ REAL MADRID
111
HH
PSV hoopt op meespelen Danko Lazovic
PSV kan zaterdag mogelijk toch een beroep doen op Danko Lazovic. Eerder leek de Servische spits het competitieduel van zijn club uit bij Excelsior te missen omdat hij vrijdag in eigen land een interland tegen Kazachstan moet spelen. De Europese voetbalbond UEFA overweegt het uitgestelde EKkwalificatieduel echter te schrappen als blijkt dat het niet meer van belang is. PSV hoopt Lazovic in dat geval nog tijdig te kunnen terughalen. De wedstrijd tussen Servië en Kazachstan kon het afgelopen weekeinde tot twee
waarin elk duel weer een nieuwe mijlpaal moet zijn. Een nederlaag in het koude Wit-Rusland past niet in zijn script. Koef op de tribune, verliezen van de Wit-Russen en wij gaan een héél wat gemakkelijker EK tegemoet. 1
Voetbal
Niels Kokmeijer krijgt eindelijk genoegdoening na doodschop Novum AMSTERDAM
...
Sparta en Niels Kokmeijer hebben een schikking getroffen in de zaak die de voetballer had aangespannen tegen de club. Kokmeijer werd drie jaar geleden door oud-Spartaan Rachid Bouaouzan zo hard onderuit getrapt dat hij zijn loopbaan moest beëindigen. In maart had de arbitragecommissie van de KNVB al bepaald dat Kokmeijer 100.000 euro voorschot moest krijgen. Toenmalig Go Ahead Eagles-speler Kokmeijer liep op 17 december 2004 in een duel met Bouaouzan een dubbele breuk op in het rechterbeen. De bodemprocedure die tegen Sparta
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... .......................................
Na maand van blessureleed klaar voor competitie
Arjen Robben heeft gisteren weer deelgenomen aan de groepstraining bij Real Madrid. De 23-jarige aanvaller raakte ruim een maand geleden geblesseerd aan zijn dij in het met 20 gewonnen EK-kwalificatieduel van het Nederlands elftal tegen Slovenië. Robben deed mee met alle oefeningen en lijkt klaar te zijn voor het competitieduel van zondag. De Madrilenen spelen dan tegen Real Murcia.
Minsk niet gebruiken. Hij heeft als enige speler van de selectie zichtbaar plezier in het voetballen in oranje tenue, hoewel het Nederlands elftal tegen de Wit-Russen dat nieuwe blauwe ding aantrekt. Koef is bezig met het schrijven van ‘een jongensboek’,
en Bouaouzan liep, is nu stopgezet. Het is onbekend hoe hoog de schikking is uitgevallen, maar Kokmeijer had rond de 750.000 euro geëist. ‘We hebben afgesproken dat we het bedrag binnenskamers houden’, reageerde Kokmeijers advocaat Bojan Dekker dinsdag. ‘Maar de zaak is voor Niels naar tevredenheid afgerond. Nu kan iedereen na bijna drie jaar procederen weer verder.’ Bouaouzan kreeg vorig jaar een half jaar voorwaardelijke celstraf opgelegd. In hoger beroep werd hij vrijgesproken van de 200 uur taakstraf die de rechtbank in Rotterdam hem had opgelegd. Sparta schorste de aanvaller voor tien wedstrijden. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .....................................
keer toe niet worden gespeeld vanwege hevige sneeuwval in Belgrado. Omdat de Serven het vandaag thuis opnemen tegen Polen werd het duel naar vrijdag verplaatst.
kele jaren in de zomer actief als mountainbiker. Doordat veldrijden geen olympische sport is, kon de 31jarige Raborenner zijn droom alleen waarmaken via het mountainbiken.
111
111
Sven Nys mag toch naar Spelen in Peking
Franse arbiter voor Oranje in Minsk
Sven Nys gaat toch als mountainbiker naar de Olympische Spelen van volgend jaar in Peking. Zijn vaderland België mag drie mountainbikers naar de Spelen sturen, omdat het dit jaar afsluit als nummer vijf van de wereldranglijst. Bondscoach Rudy De Bie liet Nys daarop weten dat hij een uitnodiging krijgt om als derde lid mee te gaan met de ploeg. Veldrijder Nys is al en-
Bertrand Layec fluit vandaag het laatste kwalificatieduel van het Nederlands elftal voor het Europees kampioenschap van volgend jaar. De 31-jarige Fransman wordt in de wedstrijd in Minsk tegen Wit-Rusland geassisteerd door zijn landgenoten Christian Thoison en Eric Dansault. Voor Oranje staat buiten de eer weinig op het spel.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Feyenoord wil Zlatan II (1)
Feyenoord wil Zlatan II (2)
Feyenoord wil Zlatan II (3)
Feyenoord aast op de Zweed Goran Slavkovski die nu nog onder contract bij Internazionale staat, meldt de krant Expressen.
In zijn vaderland staat Slavkovski wegens zijn kwaliteiten, lengte (1.92 meter) bekend als de tweede Zlatan Ibrahimovic.
Ondanks zijn grote belofte komt hij in Milaan nauwelijks aan spelen toe. Door een clausule in zijn contract zou hij per 1 januari slechts 2,7 miljoen euro hoeven te kosten.