Tieners bedenken de voor- en nadelen van deel uit maken van een familie

Help, ik heb hetzelfde DNA! THEMA

voor het Leger des Heils

Familie

DOEL Tieners bedenken de voor- en nadelen van deel uit maken van een familie.

INHOUD Online Opener Spel 1 Spel 2 Aankondigingen Starter Weerwoord Praatje Doe Preek van de week Mega Bite Re:flect Uitsmijter Chill Out

TOTAAL 69 MIN. Verbonden Menselijke stamboom Familiefoto's Familienamen Familie van… Familyman Van je familie moet je het hebben Zon en schaduw Lost Familie is… Hemelse Vader Familiefeestje

5 min. 5 min. 5 min. 5 min. 7 min. 5 min. 5 min. 5 min. 5 min. 10 min. 5 min. 7 min.

INTRODUCTIE We maken allemaal deel uit van familie. In de meeste gezinnen krijgen ouders en kinderen tijdens de tienertijd een meer gelijkwaardige relatie. Tieners willen steeds minder behandeld worden als kind, maar voor het zover is kan daar behoorlijk wat discussie en strijd aan vooraf gaan. Dit programma kan in die zin best wat stof doen opwaaien! In vergelijking met de eerdere jaren brengen de tieners veel minder tijd door met het gezin. De relatie tussen broers/ zussen wordt minder intens en meer op afstand. Conflicten en rivaliteit komen regelmatig voor. In de tienerleeftijd draait het om vrienden. Ze spiegelen zich aan elkaar, vormen een mening en leren zo vertrouwen te geven en te nemen. Vriendschappen kunnen nog wel wisselen. Zelfs beste vriendinnen kunnen gaandeweg het schooljaar veranderen. Uit onderzoek blijkt dat tieners hun vrienden meestal selecteren op basis van gelijkwaardigheid en interesse. Tieners zullen dus ook tijdens dit programma alert zijn wat hun Rock Solid vrienden loslaten over hun thuissituatie. Door in kleine groepjes gesprekken te hebben en een veilige omgeving te creëren zorg je er als leider voor dat tieners zichzelf durven te zijn en vertellen uit wat voor gezin zij komen en wat dat met hen doet. Youth for Christ - Rock Solid

131

Help, ik heb hetz elfde DNA! Leiderstip:

Bespreek als leiders met elkaar uit wat voor gezin jullie komen. Wat is de plaats van je in het gezin en welke waarden heb je meegekregen? Hanteer je die zelf ook en hoe is het contact met je familie? Bedenk met elkaar, voor je dit programma begint, uit wat voor soort gezinssituaties jullie tieners komen (zover je dat weet). Houd hun achtergronden voor ogen als je in gesprek gaat. Sommige familiesituaties (gescheiden gezinnen/ samengestelde gezinnen/ adoptie/ verlies van ouders) zijn ingrijpend en raken het leven van de tiener dusdanig, dat ze er ook mee kunnen worstelen. Ga daar voorzichtig mee om.



ONLINE

Vraag de tieners de volgende zin af te maken: 'Familie is...'. Laat hen deze zin naar je mailen. De tiener met de leukste zin krijgt een prijs. We hopen jullie allemaal te zien tijdens de volgende Rock Solid bijeenkomst.



Leiderstip:

Versier de clubruimte met oude familiefoto's van jullie als leiders. Kies een aantal grappige foto's uit. Kopieer ze en zet de fotolijstjes overal neer. Hang ook foto's op die gemaakt zijn tijdens Rock Solid of Rock Solid uitjes, zoals Stargames.

OPENER

5 MIN

Voorbereiding

Zorg voor tape en vier stoelen. Zet voor beide teams twee stoelen tegenover elkaar met daartussen ongeveer twee meter.

Doel

Tieners ontdekken het onderwerp van de bijeenkomst.

Activiteit

• • • • • •

Vertel

132

VERBONDEN

Youth for Christ - Rock Solid

Verdeel de tieners in twee teams. Stel twee leiders als opzichters aan. Bind alle tieners in het team met hun linkerenkel aan elkaar vast met tape. De tieners moeten nog een beetje kunnen lopen. Stel beide teams op achter een stoel. Na het startsein gaan ze in drie minuten zoveel mogelijk een ‘acht’ lopen om en tussen de stoelen. De opzichters houden bij hoeveel rondjes beide teams lopen. • Het winnende team heeft de meeste rondjes gelopen. Vandaag gaan we het hebben over familie. Je bent altijd verbonden met je familie. Je kunt er niets aan veranderen, want familie; daar maak je deel van uit. Soms is het gezellig en af en toe denk je help, maar familie daar zit je toch een beetje aan vast.

SPEL 1

MENSELIJKE STAMBOOM

5 MIN

Doel

De tieners gaan met elkaar, zonder hulpmiddelen, een zo hoog mogelijke stamboom maken.

Activiteit

• Maak twee teams. • Na het startsein gaan de teams proberen om met elkaar een zo hoog mogelijke stamboom te maken door op elkaar te klimmen. • De teams verzinnen zelf manieren hoe ze de stamboom zo hoog mogelijk kunnen maken. Er mogen geen hulpmiddelen gebruikt worden. • Het winnende team heeft na vier minuten de hoogste stamboom.

Vertel

Door onderzoek te doen kun je een stamboom maken van je familie. Je ontdekt wie er allemaal bij jouw familie hoort.

Leiderstip:

Doe als leiders mee om een zo hoog mogelijke stamboom te maken.

SPEL 2

FAMILIEFOTO’S

5 MIN

Voorbereiding

Maak met tape op de grond een beginstreep. Hang een waslijn door de ruimte, iets lager dan twee meter. Hang met wasknijpers foto's van families aan de lijn uit bijvoorbeeld oude tijdschriften. Je kunt als leiders ook jullie eigen familiefoto's kopiëren en ophangen. Hang de lijn helemaal vol foto’s.

Doel

Ieder team gaat zoveel mogelijk familiefoto's verzamelen.

Activiteit

• Maak twee teams. • Vraag de teams achter de streep te gaan staan. • Na het startsein gaat van elk team een koppel naar de waslijn, tilt de een de ander op en hapt een foto van de waslijn. Let op: ze mogen de foto's alleen met hun mond van de lijn af halen. • Per keer mag er één foto meegenomen worden. • Direct nadat het eerste koppel terug bij het team is gaat het volgende koppel. • Ga door tot alle foto’s van de waslijn zijn en kijk welk team de meeste foto’s heeft verzameld.

Leiderstip:

Maak van tevoren de waslijn met foto's klaar, zodat je hem alleen nog maar hoeft op te hangen. Als het spel is afgelopen kan de waslijn blijven hangen voor de Doe.

133

Help, ik heb hetz elfde DNA! AANKONDIGINGEN

5 MIN

Voorbereiding

Schrijf elke aankondiging op een papiertje. Vouw het blaadje op en schrijf er de achternaam op van een van de tieners. Als er meer achternamen zijn dan aankondigingen kun je er een aantal bij verzinnen of een deel van de aankondigingen kopiëren. Het is dus de bedoeling dat elke tiener zijn of haar achternaam kan vinden op een van de papiertjes. Verstop alle aankondigingen in de ruimte.

Doel

Tieners gaan op zoek naar de aankondiging met hun achternaam erop.

Activiteit

• Maak tweetallen. • Na het startsein gaan de tieners de aankondigingen zoeken in de ruimte. • Het is de bedoeling dat elke tiener de aankondiging met zijn eigen achternaam vindt. • Het winnende team heeft als eerste het briefje gevonden met daarop hun achternamen. • Vraag hen alle aankondigingen voor te lezen.

Vertel

Een kenmerk van familie kan dezelfde achternaam zijn. Je hebt er weinig invloed op, maar gevolgen heeft het wel. Begint je achternaam met een ‘B’, dan ben je altijd snel aan de beurt in de klas, terwijl een achternaam die begint met een ‘V’ er voor zorgt dat je een lange tijd moet wachten. Soms levert de eerste letter van je naam voordelen op, maar soms ook nadelen.

STARTER Voorbereiding

FAMILIE VAN…

7 MIN

Zorg voor twee lege flessen en zet deze ongeveer vijf meter van elkaar vandaan. Maak met tape een startstip, waar beide tieners moeten staan op gelijke afstand van de lege flessen. Zorg voor twee panty’s met daarin een tennisbal. Onderstaande vragen heb je ook nodig.

Doel

Tieners ontdekken dat al ben je familie, het niet vanzelfsprekend is dat je op elkaar lijkt.

Activiteit

• Maak twee teams. • Voor je een vraag stelt vraag je uit ieder team twee tieners op de startstip te gaan staan. • Geef hen de panty met daarin de tennisbal. • Vertel dat de linkerfles ‘ja’ betekent en de rechterfles ‘nee’. • Na de vraag reageren beide tieners door zo snel mogelijk vanaf de startstip een fles om te mikken. Het moet natuurlijk wel de juiste fles zijn, anders levert het een punt op voor het andere team. Daarna spelen de volgende twee tieners. • Het team met de meeste punten is de winnaar.



134

FAMILIENAMEN

Youth for Christ - Rock Solid



Stellingen: - De kat is familie van de tijger. Ja - Knoflook is familie van de ui. Ja - De slang is familie van de hagedis. Ja - De appel is familie van de banaan. Nee - Bloemkool is familie van de spruit. Ja - De koe is familie van de stier. Ja - De vis is familie van de kikker. Nee - De wortel is familie van de biet. Nee

Vertel

Bij sommige families is het wel duidelijk dat je bloedverwanten bent. Ze lijken qua uiterlijk ontzettend veel op elkaar. Maar soms kun je je er ook erg over verbazen en is het moeilijk te geloven. Broer of zus, dat had ik nooit gedacht!

WEERWOORD Voorbereiding

FAMILYMAN

5 MIN



Hang van tevoren aan de muren allerlei vragen over familie. Zoals: Wie horen er bij jouw familie? Hoe vaak zie jij je familie? Welke familieleden zijn belangrijk voor jou? Deel met elkaar een familietraditie of -uitspraak. Hoe belangrijk is familie voor jou (vraag tieners te reageren door rating)? Wat kies jij: facebook of familie? Van je familie moet je het hebben ja/ nee en waarom? Zorg dat je een leuke prijs hebt voor de winnaar van de Online, bijv. een bioscoopbon.

Doel

Tieners vormen een mening over familie.

Activiteit

• Maak groepjes van vier tieners. • Vraag hen langs alle A4 vellen te lopen en daarover in gesprek te gaan. • Zorg dat alle tieners hun mening geven in je groepje. • Vertel daarna welke reacties je hebt gekregen op de Online vraag. Deel ze, maar zorg dat tieners anoniem blijven. Onthul de meest creatieve en leuke zin en geef hem/ haar de verdiende prijs.

PRAATJE

VAN JE FAMILIE MOET JE HET HEBBEN

5 MIN

Voorbereiding

Zorg voor een kubus en draai de kubus in je praatje zodat deze je praatje versterkt.

Doel

Tieners ontdekken dat, hoe je familie ook is, er altijd voor- en nadelen zijn.

Vertel

Familie kun je vergelijken met deze kubus. Door je geboorte maak je deel uit van een familie. Je kunt er lang en kort over praten, maar net als het hart van de kubus vast zit, zo zit je ook vast aan je familie door bloedbanden. Zelfs al zou je je familie nooit meer zien, dan nog heb je bepaalde DNA-kenmerken die bewijzen dat je familie bent. Dat aan elkaar vast zitten laat zien dat rekening houden met elkaar belangrijk is. Je bent nu eenmaal niet het enige vakje! Het heeft voordelen om geen ‘Remi’ te zijn. Zo krijg jij op je verjaardag lekker veel cadeautjes, want je hebt een grote familie en bent close met elkaar. Maar een andere keer kan het ervoor zorgen dat jij naar een feestje moet, terwijl je er geen zin in hebt.



135

Help, ik heb hetz elfde DNA!

Er zijn families die elkaar nauwelijks zien, misschien één of twee keer per jaar. Iedereen gaat zijn eigen gang. Maar zelfs daar kleven voordelen aan, bijvoorbeeld: vrijheid. Geen verplichte feestjes en veel minder verwachtingen waar je aan ‘moet’ voldoen. Maar misschien zou jij best een familie willen hebben die heel close met elkaar is. Het coole van familie is, dat de relatie wel wat kan hebben (laat de kubus vallen). Om maar even eerlijk te zijn je ouders kennen je echt het langst van iedereen. Ze hebben je vastgehouden toen jij huilde om tanden die doorkwamen en ze kochten Sinterklaas cadeautjes voor je. Al vind jij je ze onmogelijk of zij jou, al lijken de kleuren van de vakjes elkaar niet meer te raken, meestal draait het weer bij. Je weet dat het familie is en in de meeste families is men er gelukkig voor elkaar als het nodig is! De kubus kan je ook doen verbazen, ze bestaat uit allerlei vakjes en kleurtjes. In families gaat dat net zo. Jij kunt ontzettend houden van sport en je zus vindt het vreselijk. Niet alle vakjes hebben dezelfde kleur. Het leuke van familie is, dat er best iemand te vinden zal zijn, die je wel begrijpt of die je passie deelt. Misschien is er wel een oom die ook dol is op sport of heb je gehoord dat je opa dol was op sport. En het grappige is, dat jij en je zus misschien helemaal niet op elkaar lijken, maar wel kunnen lachen om dezelfde dingen. Dat kan allemaal, want je bent nu eenmaal familie. Het kan zijn dat je door bepaalde omstandigheden twee families hebt. Later door een huwelijk, adoptie of doordat je ouders gaan scheiden en je nieuwe halfbroer(s)/ -zusje(s) krijgt. Dat is best wennen natuurlijk, want ook dan ben je op een bepaalde manier met elkaar verbonden. Het kan helpen om te bedenken wat de voordelen zijn en misschien ontdek je raakvlakken, die ervoor zorgen dat jij soms denkt: dat is mijn familie en daar ben ik trots op!







DOE

ZON EN SCHADUW

Voorbereiding

Zorg voor kleine gele en blauwe briefjes en pennen. Gebruik de waslijn van spel 2.

Doel

Tieners denken na over de zonnige en de schaduwkanten van hun familie.

Activiteit

• Geef alle tieners een geel en een blauw briefje. • Vraag hen op de gele briefjes te schrijven wat ze leuk en positief vinden van hun familie. • Vraag hen op de blauwe briefjes te schrijven wat ze lastig / moeilijk / of waar ze het niet mee eens zijn in hun familie. • Vraag hen de briefjes aan de waslijn te hangen. • Vertel waar ‘de zonkant’ is en waar ‘de schaduwkant’ is van de waslijn en benoem dat ze niet hun naam op de briefjes hoeven te zetten.



PREEK VAN DE WEEK

136

5 MIN

LOST

5 MIN

Voorbereiding

Zorg voor een Bijbel.

Doel

Tieners ontdekken dat Jezus weet wat het is om deel uit te maken van een gezin.

Youth for Christ - Rock Solid

Lees (of vertel in eigen woorden) Lukas 2:41-52 Vertel

Jezus is net als wij ook opgegroeid in een familie. Hij heeft het familieleven meegemaakt en kent de leuke en minder leuke dingen die daarbij horen. In het Bijbelverhaal lezen we dat Jezus met zijn familie op weg gaat naar de tempel in Jeruzalem. In die tijd gingen hele families met elkaar op pad en was de familie erg belangrijk. De ouders van Jezus maakten zich in dit verhaal zorgen om hem. Ze zijn hem een aantal dagen kwijt en zijn zoals alle ouders dan ongerust. Onze ouders maken zich ook wel eens zorgen, bijvoorbeeld als we te laat thuiskomen, onvoldoendes halen of als we ons niet lekker voelen. Maar Jezus reageert op hun bezorgdheid met: ‘Waarom hebt u naar me gezocht? Wist u niet dat ik in het huis van mijn Vader moest zijn?’ Maar Jezus' ouders begrepen niet wat hij tegen hen zei.’ (Lukas 2: 49b en 50) Jezus probeerde hen uit te leggen dat Hij andere prioriteiten had. Hij is gekomen op aarde om Zijn hemelse Vader te dienen. Hoe konden Maria en Jozef dat vergeten zijn? Een engel had hen dat gezegd, al voor Jezus werd geboren. Jezus werd niet begrepen door zijn ouders. Nou, dat herken je misschien ook wel. Jij hebt ook vast momenten dat je denkt: ‘Ze snappen er niets van.’ En dat is best rot, het kan ervoor zorgen dat je je alleen voelt, zelfs met een hele familie om je heen! Jezus weet wat eenzaamheid is, familie die Hem niet begreep en zelfs afwijst. Het bijzondere van Jezus is dat Hij niet rebels reageert. Die neiging krijgen wij vaak wel als mensen ons niet begrijpen. Je voelt je machteloos. Maar, er staat dat Jezus mee naar huis gaat en onderdanig (gehoorzaam) reageert op zijn ouders. Jezus weet wat het is om deel uit te maken van familie. Misschien baal jij enorm van hoe het er bij jou thuis aan toe gaat. Misschien ben je juist heel blij met je familie en vraag jij je af hoe het ooit moet als je uit huis gaat. Jezus weet hoe het is om familie te hebben en Hij kent ook de strubbelingen die daarbij kunnen horen. We mogen Jezus altijd om hulp vragen als het niet zo goed gaat in onze families. Jezus weet wat ons bezighoudt en Hij kan ons daarbij helpen.





Mega Bite

FAMILIE IS…

Voorbereiding

Zorg voor een Bijbel. Zorg voor kleine papiertjes en pennen.

Doel

Tieners lezen en gaan in gesprek over wat God zegt over familie.

Lees

1 Timotheus 5:1-3 en Kol. 3:18-21

Activiteit

• • • • • • • •

10 MIN

Maak kleine groepjes. Zorg dat er in ieder groepje een Bijbel is. Geef iedere tiener een aantal briefjes en een pen. Vraag of ze de briefjes kennen: “Liefde is....” ?. Leg uit dat ze nu als groepje briefjes maken met: “Familie is... “. Stimuleer als leider het gesprek, waardoor je hen helpt de briefjes te formuleren. Hoe zorg je voor je familie? Hoe denk je dat God wil dat we omgaan met elkaar als familie?

137

Help, ik heb hetz elfde DNA!

• Wat opvalt in de Bijbelteksten is dat het de bedoeling is dat je zorg voor elkaar hebt zoals man/vrouw (respect, verantwoording, liefhebben). Ook kinderen en ouders zijn op elkaar gericht en zorgen dus ook samen voor goede verhoudingen. Juist het samen inzetten, zorgt ervoor dat de band sterk is en blijft. Vraag aan de tieners of ze dit herkennen? Lukt dat? • Laat jij wel eens merken blij te zijn met je familie. Hoe? • Wat is respectvol omgaan met je familie? Wat betekent het om, zoals Jezus, soms ook onderdanig/ dienend te zijn voor je familie. • Vraag alle groepjes hun briefjes op te lezen.



Leiderstip:

Uiteindelijk is het gesprek natuurlijk veel belangrijker dan de briefjes. Je ontdekt hoe de tieners denken en waar ze misschien ook moeite mee hebben. Realiseer je dat er binnen gezinnen ook van alles kan plaatsvinden, zoals afwijzing, misbruik of lichamelijke mishandeling. Veroordeel tieners niet, maar moedig ze aan om hun hart te luchten en geef aan dat je voor hen een luisterend oor wil zijn, ook als tieners zich misschien helemaal niet happy voelen te midden van hun familie.

RE:FLECT

5 MIN

Voorbereiding

Zorg voor een grote kaars en kleine waxinelichtjes. Zorg dat de grote kaars al brandt.

Doel

Tieners denken na waar ze Gods hulp bij nodig hebben in hun familie.

Activiteit

• Vraag alle tieners in een kring te gaan zitten en zet de grote kaars in het midden. • Leg uit dat we in de Bijbel lezen dat Jezus vaak de tijd neemt om tot Zijn Vader te bidden. • God wil ook onze Vader zijn en alles wat er in onze familie speelt mogen we aan Hem voorleggen. • Moedig de tieners aan om met de grote kaars (Het Licht) een waxinelichtje aan te steken. Ze mogen tijdens deze handeling tegen de Vader zeggen waar ze hulp bij nodig hebben in hun familie. Moedig ze ook aan te noemen waar ze heel blij mee zijn.



138

HEMELSE VADER

Youth for Christ - Rock Solid

UITSMIJTER

FAMILIEFEESTJE

7 MIN

Voorbereiding

Maak met tape op de grond een begin- en eindstreep. Zorg voor een badmatje voor ieder team. Zet achter de eindstreep per team voor iedere tiener een bakje met een plak cake, zorg ook voor ieder team voor een bakje met vruchtenhagelslag, M&M's, slagroom en schuimpjes.

Doel

Tieners sluiten de avond feestelijk af.

Activiteit

• Zorg dat je twee teams hebt. • Vraag ieder team achter de beginstreep te gaan staan. • Vraag de eerste tiener op het badmatje te gaan zitten en al huppend / schuivend naar de overkant te gaan en een bakje op te halen. Het bakje zet hij aan de overzijde. • De volgende tiener gaat dan op de badmat zitten, maar hij mag worden gesleept door de eerste tiener. Ook hun bakje moet naar de overzijde. • Daarna gaat de eerste tiener zitten en de tweede tiener moet de volgende tiener slepen met de badmat. Ga zo door tot alle bakjes aan de overzijde zijn. • Let op: ze mogen maar één bakje tegelijk meenemen en ze moeten voorzichtig zijn met de badmat. • Het team dat als eerste alle bakjes aan de overzijde heeft, is de winnaar. • Daarna mogen alle teams hun plakje cake versieren. Maak er een gezellig Rock Solid familiefeestje van.



Leiderstip:

In plaats van badmatjes kun je ook vuilniszakken gebruiken.

Chill Out

139