Thuis in thuiszorg. Een antwoord op jouw vragen. CM Brugge. Naam:

Thuis in thuiszorg Een antwoord op jouw vragen CM Brugge

Naam: ........................................................................................................................ Editie 2014 - 2015

2

CM Thuiszorg, omdat jouw zorgen ook de onze zijn!

We leven met zijn allen langer … Aan de ene kant een aanlokkelijk vooruitzicht: langer samen genieten, méér tijd om nieuwe uitdagingen aan te gaan in een snel veranderende wereld. Er is aan de andere kant ook een kans dat we in de laatste jaren van ons leven zorg nodig zullen hebben. Vandaag zorgen méér dan 500 000 mensen in Vlaanderen dag in dag uit voor een ziek familielid of een zorgbehoevende vriend. Goed mogelijk dat deze zorg je ooit ook te beurt valt. Kiezen voor thuiszorg klinkt gewoon en vanzelfsprekend, kan héél mooi zijn, maar ook zwaar gaan wegen. Thuiszorg kan onverwacht vragen, moeilijkheden en hindernissen oproepen. Zorgen voor een ander lukt in elk geval makkelijker met steun van veel zorgende handen, financiële tegemoetkomingen en degelijke advisering. Voor de zorgbehoevende persoon en zijn verzorgers is het aanbod van thuiszorgdiensten, hulpmiddelen en financiële tegemoetkomingen vaak een onontwarbaar kluwen. CM wil hierbij voor jou een persoonlijke wegwijzer zijn. Deze brochure geeft je alvast een aanzet en een eerste houvast. Je vindt er een overzicht van de thuiszorgdiensten in de regio Brugge en algemene informatie rond diverse voorzieningen en tegemoetkomingen. Voor méér gedetailleerde informatie en advies op jouw maat, nodigen we je uit voor een contact met onze maatschappelijk werker in het plaatselijk CM-kantoor. Aarzel dus niet, wij helpen je graag vooruit met raad en daad!

Jos Beuselinck Bie Callens Diensthoofd Maatschappelijk Werk CM

Directeur Welzijn

2

3

Inhoud

CM Thuiszorg, omdat jouw zorgen ook de onze zijn! 2

8

Waar kan ik terecht voor informatie over thuiszorg? 6

Mijn woning is niet meer aangepast aan mijn gezondheidstoestand. Wat nu? 25

Advies bij woningaanpassing

25

Nood aan informatie

6

Ergotherapeutische begeleiding

25

Dienst Maatschappelijk Werk CM

6

Tegemoetkomingen voor woningaanpassing

25

Cm-Thuiszorgcentrum8

Ocmw8

9

Sociale dienst van het ziekenhuis

Ik heb geen vervoermogelijkheden, hoe geraak ik waar ik moet zijn? 27

De belbus

27

Minder Mobielen Centrale (MMC)

27

Ziekenvervoer

29

1

2

10

Huisarts

10

Thuisverpleging

10

Andere paramedische zorgverstrekkers

10

3

Waar kan ik terecht voor hulp bij huishoudelijke taken? 12

Poetsdienst

12

Gezinszorg

12

10 Op welke financiële tegemoetkomingen heb ik recht?

31

Ziekte- en invaliditeitsuitkering

31

Behoefte aan andermans hulp (Hulp van derden)

Warme maaltijden

13

Boodschappendienst

13

Kinderbijslag met toeslag

Tegemoetkomingen voor personen met een

Klusjesdienst

14

Lokaal dienstencentrum (LDC)

15

33

15

34

Hoe kan ik thuiszorg vlot laten verlopen?16

Welke extra tegemoetkomingen bestaan er?

35

Tegemoetkoming voor chronisch zieken

35

Tegemoetkoming bij incontinentie

35

Forfaitaire tegemoetkoming in de kosten van

16

Zorgplan en zorgoverleg

16

Welke oplossingen bieden een thuisverzorgde meer veiligheid? 17

Persoonlijk alarm

Persoonlijk alarm+17

Mobiel persoonlijk alarm

6

7

32

Tegemoetkomingen voor hulp aan bejaarden

Zorgbegeleiding

5

31

beperking jonger dan 65 jaar

31

Dienstencheques

4

31

Waar haal ik mijn inkomen vandaan?

Zorgverzekering

4 3

Bij wie kan ik terecht voor medische zorg aan huis?

9

17 17

Welke hulpmiddelen kan ik ontlenen of kopen om thuiszorg te vergemakkelijken? 18 Hulpmiddelen ontlenen

18

Hulpmiddelen aankopen

18

Zijn er tijdelijke oplossingen mogelijk om de situatie thuis te verlichten?

20

incontinentiemateriaal t.g.v. onbehandelbare incontinentie, vanwege de ziekteverzekering

36

Tegemoetkoming voor PVS-patiënten (comapatiënten)

Tegemoetkoming in de kostprijs van pijnstillers

bij chronische pijnpatiënten

36 36

Tegemoetkoming voor patiënten met chronische wonden37

Tegemoetkoming Syndroom van Sjögren

Tegemoetkoming in de medische voeding bij

37

coëliakie en dermatitis herpetiformis

Tegemoetkoming voor palliatieve

37

thuiszorgpatiënten

37

Financiële ondersteuning kankerpatiënten

37

Financiële ondersteuning door OCMW

37

Verhoogde tegemoetkoming

37

Oplossingen in de thuissituatie

20

Maximumfactuur (MAF)

38

Oplossingen buitenshuis

21

Bijzonder Solidariteitsfonds

39

Fonds voor Beroepsziekten

Hulpmiddelen, waar vind ik tegemoetkomingen?

Tegemoetkoming voor rolstoelen en

Vlaams Agentschap voor Personen met een

loophulpmiddelen Handicap

39

40 40 40

van palliatief verlof

Aanmoedigingspremie vanuit

de Vlaamse Gemeenschap

51

Zorgverlof voor gehospitaliseerde kinderen

51

13 Als thuiszorg niet meer kan: residentiële opvang

Vervoer en verplaatsingen, welke tegemoetkomingen en voordelen zijn er?41

Parkeerkaart

41

Korting op openbaar vervoer

41

Op welke fiscale voordelen heb ik recht? 43

43

Personenbelasting: extra belastingvrije som

44

Vermindering onroerende voorheffing

44

Vermindering successierechten

44

Vrijstelling heffing op waterverontreiniging

44

Op welke sociale tarieven heb ik recht?

45

Sociaal telefoontarief

45

Sociaal tarief internet

45

Sociaal sms-tarief

45

Sociaal tarief elektriciteit en gas

45

Sociaal tarief kabelabonnement

46

Sociaal tarief water

46

Welke voordelen, verminderingen en vrijstellingen kan ik eventueel NOG aanvragen?

52

Serviceflats

52

Appartementen voor senioren

52

Meldpunt ‘Woonzorglijn’

52

Verenigingen van gebruikers en mantelzorgers

54 54

KVG, grootste organisatie voor personen met een

beperking in Vlaanderen

54

Mantelzorgtelefoon

54

Zelfhulpgroepen

54

Organisaties en diensten voor specifieke doelgroepen55

15 Welke andere cm-diensten kunnen mij ondersteunen in de thuiszorgsituatie?57

Ziekenzorg cm57

Dienst Gezondheidspromotie

OKRA trefpunt 55+58

Ledenverdediging

57 58

46

Verwarmingstoelage

46

Palliatieve zorg

59

Vlaamse tegemoetkoming in de huurprijs

47

Palliatieve zorg thuis

59

Palliatief netwerk

59

Palliatieve vrijwilligers

59

Palliatief dagcentrum

59

Palliatieve eenheid

59

Loopbaanonderbreking in het kader van palliatief

Preventieve maatregelen

hulpbehoevendheid?48 Beschermingsmaatregelen bij volledig verlies van controle over het beheer van gelden en goederen 49

59

verlof59

48

Wat te doen bij beginnende verwardheid of

52

Het woonen zorgcentrum

16 Palliatieve zorg: als het einde nabij komt …

11 Welke juridische maatregelen kan ik nemen als de zieke niet meer voor eigen financiën kan instaan? 48

51

14 Waar vind ik lotgenoten?

Vermindering BTW autovoertuigen, vrijstelling verkeersbelasting en belasting inverkeerstelling

Loopbaanonderbreking in het kader

Tegemoetkoming voor palliatieve thuiszorgpatiënt59

Tien vuistregels voor het organiseren van thuiszorg

61

12 Zijn er mogelijkheden om mijn werk tijdelijk te onderbreken zodat ik mijn familielid kan verzorgen? 51

Loopbaanonderbreking in het kader

van medische bijstand

51 4 5

6 5

1

Waar kan ik terecht voor informatie over thuiszorg?

Mijn man is na een zwaar auto-ongeluk verlamd aan zijn onderste ledematen. Hij is altijd de kostwinner geweest als metselaar, maar dat is nu niet meer mogelijk. Hij voelt zich nutteloos, staart maar wat voor zich uit en wil er met niemand over praten. Ons sociaal leven is ook serieus verminderd. Ondertussen gaat het leven gewoon door en kost alles handenvol geld. Hoe moet dat nu verder? Erna, 46 jaar

Nood aan informatie Wanneer je terechtkomt in een thuiszorgsituatie heb je waarschijnlijk nood aan informatie, aan een luisterend oor, aan iemand die samen met jou bekijkt wat er kan en niet kan en je even op weg helpt. Daarvoor kun je terecht bij de Dienst Maatschappelijk Werk CM, het CM-Thuiszorgcentrum, de Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn (OCMW) of de sociale diensten van ziekenhuizen. Deze organisaties zullen jou bijstaan om samen met jou vragen en problemen proberen op te lossen.

Hulpverlening en emotionele ondersteuning De maatschappelijk werker kan de keuze voor thuiszorg bespreekbaar maken bij de zorgbehoevende en zijn omgeving. Naast de praktische taakverdeling en het regelen van noodzakelijke zorg wordt gezocht naar een evenwicht tussen wat wenselijk en haalbaar is. Iemand die thuiszorg nodig heeft, geeft een stuk zelfstandigheid op. Dat is een moeilijk moment en erover praten kan helpen om de nieuwe situatie beter te accepteren. Daarnaast onstaat ook voor een partner/verzorger een heel nieuwe situatie. De maatschappelijk werkers hebben veel ervaring in het omgaan met zieken, personen met een handicap en zorgbehoevende bejaarden. Ze zijn vertrouwd met de gevolgen van ziekte en zorgbehoevendheid voor de persoon en zijn omgeving. De Dienst Maatschappelijk Werk van CM garandeert een grondige behandeling van jouw hulpvraag en zoekt samen met jou en je omgeving naar de meest aangewezen hulp. De hulpverlening door de Dienst Maatschappelijk Werk van CM is gratis.

Dienst Maatschappelijk Werk CM De Dienst Maatschappelijk Werk van CM zoekt samen met jou naar passende oplossingen. Prioritair gaat de aandacht naar ondersteuning en organisatie van thuiszorg, waarbij ook vragen en problemen van de thuisverzorger aan bod komen.

Informatie en advies De maatschappelijk werker informeert en geeft advies op maat over sociale voorzieningen en thuiszorgdiensten. Hij bekijkt welke vrijstellingen en tegemoetkomingen aangevraagd kunnen worden om de financiële last van thuiszorg draaglijk te houden.

Zorgbegeleiding en organisatie van de thuiszorg De maatschappelijk werker helpt de thuisverzorgde persoon en zijn gezin om een vlot lopende thuiszorg uit te bouwen. Dit kan door het inschakelen van thuiszorgdiensten en ondersteunende voorzieningen zoals kortverblijf, oppasdienst en hulpmiddelen om de thuiszorg te verlichten. Indien nodig neemt hij initiatief tot overleg en afstemming met hulpverleners, betrokkene en zijn familie. 6

7

Waar kun je terecht?

Vrije spreekuren Dienst Maatschappelijk Werk CM Brugge Assebroek CM-kantoor, Prins Karellaan 2A (hoek Astridlaan) maandag 14 - 17 uur Kim Ryde woensdag 9 - 12 uur

050 54 57 20 [email protected]

Beernem CM-kantoor, Stationsstraat 91 050 54 57 30 woensdag 14 -17 uur Vicky Van den Bossche [email protected] Blankenberge CM-kantoor, Weststraat 88 maandag 9 - 12 uur Charlotte Pattyn woensdag 14 - 17 uur


Brugge


CM-hoofdkantoor, Oude Burg 19 (binnenstad + permanentie) maandag 8.30 - 12 uur Ilse Storme dinsdag 8.30 - 12 uur woensdag 8.30 - 12 uur donderdag 8.30 - 12 uur Martine Desodt vrijdag 8.30 - 12 uur Op afspraak

[email protected]

Heist-aan-zee CM-kantoor, Stadhuisstraat 32 050 53 96 64 woensdag 14 -17 uur Els Flama [email protected] Jabbeke CM-kantoor, Dorpsstraat 21 donderdag 9 - 12 uur Lien Roose


Knokke CM-kantoor, Piers de Raveschootlaan 67 maandag 14 - 17 uur Els Flama woensdag 9 - 12 uur


Oostkamp CM-kantoor, Kortrijksestraat 66 maandag 9 - 12 uur Kenny Vanhaerens woensdag 14 - 17 uur


Sijsele CM-kantoor, Dorpsstraat 96 maandag 14 - 17 uur Elise Vankeirsbilck woensdag 9 - 12 uur


Sint-Andries CM-kantoor, Gistelse Steenweg 469 maandag 9 - 12 uur Annemie Deprost vrijdag 9 - 12 uur


Sint-Jozef CM-kantoor, Koolkerkse Steenweg 148 maandag 9 - 12 uur Yannick Lagast


Sint-Kruis CM-kantoor, Moerkerkse Steenweg 118 050 54 57 75 maandag 9 - 12 uur Vicky Van den Bossche [email protected] dinsdag 9 - 12 uur Sint-Michiels CM-kantoor, Koningin Astridlaan 2 donderdag 9 - 12 uur Yannick Lagast


Sint-Pieters CM-kantoor, Tempelhof 75 maandag 14 - 17 uur Yannick Lagast


Torhout CM-kantoor, Burg 49 maandag 9 - 12 uur Huib Casier woensdag 9 - 12 uur


Zedelgem CM-kantoor, Groenestraat 90 maandag 14 - 17 uur Lien Roose woensdag 9 - 12 uur


Een afpraak op kantoor of bezoek thuis is eveneens mogelijk. Je kan mailen of bellen naar de vermelde telefoonnummers.

8 7

CM-Thuiszorgcentrum Bij het CM-Thuiszorgcentrum kun je terecht met al je vragen rond thuiszorg. Je krijgt er informatie en advies of wordt indien nodig doorverwezen. Het CM-Thuiszorgcentrum is door de overheid erkend als regionaal dienstencentrum.

Informatie en vorming In het CM-Thuiszorgcentrum kun je terecht voor informatie en advies over hulpmiddelen en technologie in de thuiszorg, over ergotherapeutisch advies en de mogelijkheden tot woningaanpassing aan de noden van de thuisverzorgde. Thuiszorgpatiënten, mantelzorgers, vrijwilligers en beroepskrachten kunnen kiezen uit een ruim aanbod infosessies en cursussen. Het CM-Thuiszorgcentrum bundelt de informatie in vlot leesbare folders en brochures.

CM-Thuiszorg In het CM-Thuiszorgcentrum krijg je informatie over de diensten en voordelen die CM haar leden biedt. De dienstverlening is gratis en staat open voor iedereen.

Waar kun je terecht? vzw Thuiszorgcentrum Oude Burg 23, 8000 Brugge Maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag van 9 tot 13 uur of op afspraak, 050 33 44 96 [email protected]

OCMW

Coördinatie zorgoverleg

De sociale dienst van de Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn (OCMW’s) biedt informatie aan over thuiszorg in jouw gemeente.

Het CM-Thuiszorgcentrum organiseert en coördineert het zorgoverleg tussen alle betrokken hulp- en zorgverleners met de zorgbehoevende en zijn mantelzorgers. Dat biedt meer garanties voor een vlotte thuiszorg.


Activiteiten voor mantelzorgers en vrijwilligers Het CM-Thuiszorgcentrum begeleidt en organiseert activiteiten ter ondersteuning van mantelzorgers en vrijwilligers in de thuiszorg. In de maandelijkse steunpunten voor mantelzorgers ontmoet je mensen die in een gelijkaardige situatie leven. Naast informatie is er tijd om ervaringen uit te wisselen en vragen te stellen.

OCMW Beernem Lattenklieversstraat 46, 8730 Sint-Joris 050 78 82 40 [email protected] www.ocmwbeernem.be

OCMW Blankenberge Jordaenslaan 34, 8 370 Blankenberge 050 43 12 00 www.ocmw-blankenberge.be [email protected] 8

9

OCMW Brugge Ruddershove 4, 8000 Brugge 050 46 10 80 [email protected] www.ocmw-brugge.be

OCMW Damme Kerkstraat 31, 8340 Damme (In 2015: Stakendijke, 8340 Sijsele) 050 46 10 80 [email protected] www.ocmwdamme.be

OCMW Jabbeke Caverstraat 16, 8490 Jabbeke 050 81 01 80 [email protected] www.jabbeke.be

OCMW Knokke-Heist Kraaiennestplein 1 bus 2, 8301 Knokke-Heist 050 53 09 00 [email protected] www.knokke-heist.be

OCMW Oostkamp

Als je na een ziekte, ongeval of medische ingreep uit het ziekenhuis ontslagen wordt, heb je thuis misschien hulp nodig om alles vlot te laten verlopen. Elk ziekenhuis beschikt over een sociale dienst waar je met jouw vragen en zorgen terecht kunt. De maatschappelijk werkers helpen je om de terugkeer naar huis goed voor te bereiden en de nodige ondersteuning op het vlak van verzorging, huishoudelijke hulp en medische opvolging te regelen.


Sociale dienst AZ Sint-Jan Brugge-Oostende Campus Sint-Jan Ruddershove 10, 8000 Brugge 050 45 20 40 www.azsintjan.be

Sociale dienst AZ Sint-Jan Brugge-Oostende Campus SFX

Dorpsplein 1, 8020 W aardamme 050 28 82 90 [email protected] www.oostkamp.be

Spaanse Loskaai 1, 8000 Brugge 050 47 04 70 www.azsintjan.be

OCMW Torhout

Sint-Lucaslaan 29, 8310 Assebroek 050 36 91 11 www.azsintlucas.be/diensten/socdienst_contact.htm

‘s Gravenwinkelstraat 3 , 8820 Torhout 050 22 12 33 [email protected] www.ocmwtorhout.be

OCMW Wenduine Markt 2, 8420 De Haan (Wenduine) 050 43 51 40 [email protected] www.ocmwdehaan.be

OCMW Zedelgem Brugsestraat 3, 8211 Aartrijke 050 20 07 28 [email protected] www.ocmwzedelgem.be

OCMW Zuienkerke Kerkstraat 17, 8377 Zuienkerke 050 42 79 98 [email protected] www.zuienkerke.be www.mebesoft.be/zuienkerke_ocmw

10 9

Sociale dienst van het ziekenhuis

Sociale dienst AZ Sint-Lucas

Sociale dienst Sint-Rembertziekenhuis Sint-Rembertlaan 21, 8820 Torhout 050 23 21 11 www.azstrembert.be

Sociale dienst AZ Zeno Campus Knokke-Heist Graaf Jansdijk 162, 8300 Knokke-Heist 050 63 31 11 www.azzeno.be

Sociale dienst AZ Zeno Campus Blankenberge Dr. F. Verhaeghestraat 1, 8370 Blankenberge 050 43 41 11 www.azzeno.be

Sociale dienst AZ Alma Gentse Steenweg 132, 8340 Sijsele 050 72 81 11 www.alzalma.be

2 Bij wie kan ik terecht voor medische zorg aan huis?

Mijn man mag volgende week het ziekenhuis verlaten. Ik vind het belangrijk dat hij thuis rustig kan herstellen. Onze huisarts kent het dossier van mijn man van in het begin en gaat verder zijn situatie opvolgen. Zij heeft geregeld dat er dagelijks een verpleegster langskomt om te helpen met wassen en aankleden. Ik merk dat ik er niet alleen voor sta en dat geeft toch een veilig gevoel. Mia, 62 jaar Huisarts De huisarts heeft een belangrijke taak bij het opstarten of opvolgen van een thuiszorgsituatie. Hij kent het gezin vaak al lang en kent de ziektegeschiedenis van zijn patiënt. Vanuit zijn positie heeft hij zowel oog voor de fysieke, de psychische als de sociale situatie van alle gezinsleden. De huisarts heeft naast een medische taak een belangrijke opdracht als doorverwijzer naar andere professionele diensten.

Wit-Gele Kruis afdeling Torhout Bruggestraat 134, 8820 Torhout 050 21 34 16 www.wgkwvl.be

Paramedica Moerkerkse Steenweg 377, 8310 Sint-Kruis 050 35 33 46 www.paramedica.be

Cura Wingensestraat 10 A, 8020 Hertsberge 050 35 08 06 www.curavzw.be

Zelfstandige verpleegkundigen Je vindt de adressen in de telefoongids onder ‘verpleging aan huis’ of via de website www.verplegingthuis.be.

Thuisverpleging

Andere paramedische zorgverstrekkers

Als er nood is aan verpleegkundige verzorging kun je een beroep doen op een dienst thuisverpleging of een zelfstandige thuisverpleegkundige. De thuisverpleegkundige kan een hele waaier van opdrachten opnemen: algemene verzorging, wondverzorging, diabetes verzorging, het geven van inspuitingen, het plaatsen van lavementen, het toedienen van infusen of sondevoeding, de zorg bij blaassondes en stoma. De thuisverpleging gebeurt op voorschrift van de behandelende arts. De betaling van de verzorging gebeurt in de meeste situaties rechtstreeks door het ziekenfonds.

Niet alleen de huisarts en thuisverpleging komen bij je aan huis. Tal van andere paramedische verzorgers kunnen thuis hulp bieden.


Jouw CM-voordeel

Je hebt een vrije keuze van thuisverplegingsdienst.

CM Brugge voorziet een terugbetaling van 10 euro per behandeling door een osteopaat of een chiropractor die erkend is door het ziekenfonds (met een maximum van 50 euro per jaar).

Diensten voor thuisverpleging

Kinesitherapie Kinesitherapie betekent letterlijk ‘genezen door bewegen’. Een kinesist probeert letsels of afwijkingen van diverse lichaamsfuncties te verminderen of weg te werken door aangepaste lichaamsoefeningen. Je vindt de adressen in de telefoongids onder ‘kinesitherapeuten’.

Wit-Gele Kruis afdeling Brugge Annuntiatenstraat 47, 8000 Brugge 050 44 76 82 www.wgkwvl.be

Wit-Gele Kruis afdeling Oostkust Natiënlaan 285, 8300 Knokke-Heist 050 61 93 19 www.wgkwvl.be

Logopedie De logopedist spoort stoornissen van taal (gesproken en geschreven), stem en gehoor, behandelt ze of leert die functies optimaal te gebruiken. Dat kan bijvoorbeeld aangewezen zijn bij iemand die moeilijk spreekt na een beroerte. 10 11

Je vindt de adressen in de telefoongids onder ‘logopedisten’.

Jouw CM-voordeel CM Brugge geeft een terugbetaling van 50 % op het officiële honorarium voor bepaalde logopedische stoornissen die niet in de verplichte ziekteverzekering worden vergoed. Maximaal 20 zittingen per behandelingsjaar. Een éénmalige verlenging met 10 behandelingen is mogelijk mits een nieuw voorschrift en een evaluatieverslag van de logopedist.

Je vindt de adressen in de telefoongids onder ‘diëtisten’.

Medische pedicure - voetverzorging Steeds meer mensen hebben voetklachten. Voor bepaalde patiënten zoals diabetes- of reumapatiënten is bijzondere aandacht nodig voor die problemen. Een podoloog is daarvoor speciaal opgeleid. Je vindt de adressen in de telefoongids onder ‘podoloog’ of ‘pedicure’.

Jouw CM-voordeel Voedingsadvies Een diëtist begeleidt mensen die omwille van ziekte of aandoening hun voedingsgewoonten moeten aanpassen. De diëtist helpt bij het samenstellen van een evenwichtig voedingsplan.

Jouw CM-voordeel CM Brugge geeft een terugbetaling van 40 euro voor wie minstens vier sessies voedings- en dieetadvies volgt. Dit advies gebeurt door een RIZIV erkende diëtist. De zitting moet minimum 30 minuten duren. De terugbetaling geldt niet als er al een tegemoetkoming bestaat vanuit de verplichte ziekteverzekering. 12 11

Ben je 65-plusser, woon je thuis en heb je een behandeling voor voetverzorging nodig? CM Brugge betaalt je 4 keer per jaar 5 euro per voetverzorging. Voor patiënten met diabetes is er onder bepaalde voorwaarden een terugbetaling voor een jaarlijkse consultatie bij een door het RIZIV erkende podoloog.

CM-thuiszorgtip Je vindt de zorgverleners op www.cm.be/ zorgverleners.

3 Waar kan ik terecht voor hulp bij huishoudelijke taken? Door een ongelukkige val heeft tante Maria haar heup en pols gebroken. Volgende week wordt ze ontslagen uit het ziekenhuis. Na een revalidatie van enkele weken kan ze terug naar huis. Tante Maria woont echter alleen en omdat ze stilaan een dagje ouder wordt, is het huishouden haar te zwaar. Daarom komt om de twee weken poetshulp Sabine haar woning een grondige beurt geven. Ook Lucia, een gezinshelpster, komt twee keer per week een halve dag. Zij neemt een groot deel van het huishouden op zich en kookt samen met tante Maria. De dagen dat Lucia niet komt, kan tante Maria een warme maaltijd van het OCMW aan huis laten leveren. Voor brood, beleg en andere kleine boodschappen kan ze een beroep doen op een boodschappendienst. Vroeger deed mijn man de kleine herstellingen aan haar woning. Door omstandigheden is dat nu niet meer mogelijk, maar gelukkig kan tante Maria daarvoor rekenen op een klusjesdienst. Omdat tante Maria het spijtig vond dat ze weinig contact had met lotgenoten, hebben we haar informatie gegeven over een nabijgelegen dienstencentrum. Annie, 48 jaar

Poetsdienst Als je zelf niet meer kunt instaan voor het regelmatig onderhoud van jouw woning, kun je een beroep doen op poetshulp. Je kunt daarvoor terecht bij de meeste diensten Gezinszorg en bij het OCMW van jouw gemeente. De kostprijs van de poetsdienst is meestal afhankelijk van het inkomen van jezelf of jouw gezin en van de gezinssamenstelling of gebeurt via dienstencheques.

Waar kun je terecht? Familiehulp Nieuwstraat 4, 8000 Brugge 050 33 14 55 www.familiehulp.be [email protected]

Bij het OCMW van jouw gemeente

Gezinszorg De verzorgenden van de dienst Gezinszorg nemen bepaalde taken in het huishouden geheel of gedeeltelijk over. Afhankelijk van de situatie kan de verzorgende instaan voor het koken, de was en de strijk, de boodschappen, persoonlijke verzorging en morele ondersteuning. De kostprijs van gezinshulp is afhankelijk van het inkomen van jezelf of jouw gezin en van de gezinssamenstelling.

Waar kun je terecht? Familiehulp Nieuwstraat 4, 8000 Brugge 050 33 14 55 www.familiehulp.be [email protected]

Familiezorg afdeling Brugge Sint-Jansplein 8, 8000 Brugge 050 33 65 00 www.familiezorg-wvl.be [email protected]

Familiezorg afdeling Knokke Albertlaan 65, 8300 Knokke 050 60 99 86 www.familiezorg-wvl.be [email protected]

Familiezorg afdeling Torhout Sint-Rembertlaan 20 , 8820 Torhout 050 21 41 82 www.familiezorg-wvl.be [email protected]

Familiezorg afdeling Oostende (inwoners Jabbeke) Wellingtonstraat 70 8400 Oostende 059 70 69 53 www.familiezorg-wvl.be [email protected]

Voor adressen zie p. 9

Jouw CM-voordeel

Familiezorg praktijkhulp

CM Brugge geeft een terugbetaling van 0,25 euro per uur voor gezinszorg. Leden die meer dan 60 uren per maand gezinszorg nodig hebben, krijgen 0,60 euro per uur. Bezorg de betaalde factuur via de groene CMbrievenbus.

Afdeling Brugge, Knokke en Torhout Voor adressen zie Gezinszorg p. 12.

12 13

Meer info bij de Dienst Maatschappelijk Werk van CM.

Warme maaltijden Bij ziekte of als je zelf niet meer in staat bent om eten klaar te maken, kun je een warme maaltijd aan huis laten bezorgen. De meeste OCMW’s en een aantal traiteurs brengen warme maaltijden aan huis tegen een aanvaardbare prijs, die soms afhankelijk is van het inkomen van jezelf of jouw gezin en van de gezinssamenstelling.

Waar kun je terecht? Bij het OCMW van jouw gemeente Voor adressen zie p. 9

Bij de slager of de traiteur in jouw buurt

Boodschappendienst In bepaalde gemeenten kun je een beroep doen op een boodschappendienst. Vrijwilligers halen het boodschappenlijstje op en leveren alles netjes bij jou thuis af. De vergoeding verschilt per organisatie. Ook sommige warenhuisketens leveren tegen vergoeding aan huis.

Waar kun je terecht? Beernem OCMW Beernem Lattenklieversstraat 46, 8730 Beernem 050 78 82 40

Blankenberge OCMW Dienstencentrum De Bollaard Koning Albert I-laan 112, 8370 Blankenberge 050 43 12 02 [email protected]

Brugge vzw WOK Landjuwelenstraat 43, 8000 Brugge 050 34 87 59 enkel via doorverwijzing door een sociale dienst, werkterrein: Brugge centrum en omliggende wijken De Boodschappendienst OCMW Brugge * voor postcodes 8000, 8200 en 8310: OCMW Brugge 050 32 68 88 * voor postcodes 8380: 0475 85 96 90 www.dienstencentra-brugge.be/dienstverlening/ boodschappendienst

Damme OCMW Damme Kerkstraat 31, 8340 Damme (In 2015: Stakendijke, 8340 Sijsele) 050 46 10 80

Jabbeke OCMW Jabbeke Caverstraat 16, 8490 Jabbele 050 81 01 86

Knokke-Heist OCMW Knokke-Heist Kraaiennestplein 1 bus 2, 8301 Knokke-Heist 050 53 09 00

Oostkamp Buurt- en nabijheidsdienst, Oostkamp in Actie Lieven Gevaertplein 4, 8020 Oostkamp 050 84 20 20 14 13

Torhout

Torhout

Sociale Koerierdienst ‘s Gravenwinkelstraat 3, 8820 Torhout 050 22 12 33

Sociale Koerierdienst ‘s Gravenwinkelstraat 3, 8820 Torhout 050 22 12 33

Zedelgem

Wenduine

de Braambeier Loppemsestraat 14 A, 8210 Zedelgem 050 25 12 40

OCMW Wenduine Markt 2, 8420 Wenduine 050 42 84 80

Zeebrugge Klusjesdienst Sommige OCMW’s en gemeentes bieden een klusjesdienst aan. Een klusjesdienst staat in voor allerhande karweitjes in en rond het huis, o.a. tuinonderhoud, kleine herstellingen en kleine aanpassingen aan de woning.


d’ Oude Stoasie Venetiëstraat 1, 8380 Zeebrugge 050 55 01 31

Zedelgem Sesam vzw Remi Claeysstraat 4 B, 8210 Zedelgem 0490 56 42 60

PWA-kantoren:

Beernem

Beernem

Dorpskracht - OCMW Beernem Lattenklieversstraat 46, 8730 Beernem 050 78 82 40

PWA-kantoor Lattenklieversstraat 46, 8730 Beernem 050 78 82 40

Beernem

Blankenberge

De Klus - enkel tuinonderhoud Stationsstraat 127, 8730 Beernem 050 78 16 66

PWA-kantoor Kerkstraat 236, 8370 Blankenberge 050 43 12 04

Blankenberge

Brugge

KaDee Jordaanslaan 34, 8370 Blankenberge 050 43 12 91

PWA-kantoor Koning Albert I-laan 1/2 bus 36, 8000 Brugge 050 44 04 86 [email protected] www.werkwinkel.be

Brugge vzw WOK (via doorverwijzing sociale dienst) Landjuwelenstraat 43, 8000 Brugge 050 34 87 59

Jabbeke OCMW Jabbeke Caverstraat 16, 8490 Jabbeke 050 81 01 86

Oostkamp Buurt- en nabijheidsdiensten, Oostkamp in Actie Lieven Gevaertplein 4, 8020 Oostkamp 050 84 20 20

De Haan PWA-kantoor Leopoldlaan 24, 8420 De Haan 059 24 21 24

Jabbeke PWA-kantoor Caversstraat 16, 8490 Jabbeke 050 81 01 88

Knokke-Heist Werkwinkel Kraaiennestplein 2, 8301 Knokke-Heist 050 53 09 60

14 15

Oostkamp PWA-kantoor Fonteinstraat 30, 8020 Oostkamp 050 25 25 94

Sijsele PWA-kantoor Dorpsstraat 122, 8340 Sijsele 050 37 62 25

Torhout PWA-kantoor Bruggestraat 12, 8820 Torhout 050 23 06 56

Zuienkerke PWA-kantoor Kerkstraat 236, 8370 Blankenberge 050 43 35 10

CM-thuiszorgtip Informeer welk systeem het voordeligst is in jouw situatie. Poetshulp via dienstencheques is niet altijd goedkoper dan gewone poetshulp.

Lokaal dienstencentrum (LDC) In een aantal gemeenten of wijken bestaat er een lokaal dienstencentrum (LDC). Het LDC zorgt voor informatieverstrekking, vorming en dienstverlening en werkt voornamelijk met vrijwilligers onder begeleiding van een maatschappelijk werker. Je kunt er onder meer terecht voor doorverwijzing naar thuiszorgdiensten, voetverzorging, informatie over vormingsactiviteiten, ontspanning, ontmoetings- of informatienamiddagen. Je kunt er een warme maaltijd krijgen. Voor informatie kun je terecht bij het OCMW van jouw gemeente.

Dienstencheques Een aantal diensten kun je betalen met dienstencheques. Die diensten staan in voor het schoonmaken van de woning, wassen en strijken of maaltijden bereiden. Je kunt cheques aankopen bij Sodexo - Cel Dienstencheques Charles Lemairestraat 1 1160 Brussel 02 547 54 95 Meer informatie vind je op www.dienstencheques-rva.be Een dienstencheque kost 9 euro (01-01-2014) en geeft recht op een belastingsvermindering. Ook gebruikers met een laag inkomen genieten van dit voordeel via een ‘terugbetaalbaar belastingkrediet’.

16 15

4 Hoe kan ik thuiszorg vlot laten verlopen?

We stonden er allemaal voor 100 % achter: thuiszorg voor onze pa en niks anders. In het begin lukte alles nog met een minimum aan hulp, maar mijn vader had almaar meer hulp nodig en voor de kinderen werd het steeds zwaarder. Daarom hebben we beslist om een zorgplan op te starten. Af en toe duiken er nog moeilijkheden op, maar alle betrokken organisaties zijn nu veel beter op elkaar afgestemd, zodat het toch wat makkelijker geworden is. Alex, 56 jaar

betrokkenen komen samen tijdens een vergadering en bespreken de thuiszorgsituatie. Er worden concrete taakafspraken gemaakt en genoteerd in het zorgplan. Zo weten alle betrokkenen wie er aan huis komt en welke zorg er geboden wordt. Alle hulpverleners kunnen hun taken beter op elkaar en op de noden van de zorgbehoevende afstemmen. Bij moeilijkheden wordt naar passende oplossingen gezocht. Telkens wanneer de situatie wijzigt, kan er een nieuwe overlegvergadering samengeroepen worden om de situatie te herbekijken.

Zorgbegeleiding CM-thuiszorgtip Zorgbegeleiding is hulpverlening op maat, met als vertrekpunt de specifieke situatie van de zorgbehoevende en zijn omgeving. Het is de bedoeling om de levenskwaliteit van alle betrokkenen te helpen verbeteren of zo goed mogelijk te houden. De zorgbegeleider is een aanspreekpunt voor alle betrokkenen.

Voor meer informatie kun je terecht bij de maatschappelijk werker van CM.

De zorgbegeleider • begeleidt en ondersteunt stapsgewijs (veranderingen in) de hulpverlening; • informeert en adviseert; • biedt administratieve ondersteuning; • helpt om te verkrijgen waar je recht op hebt; • werkt met mantelzorgers en familieleden aan een evenwicht tussen draagkracht en draaglast; • organiseert samen met jou de zorg: hij contacteert de nodige diensten om hulp aan huis te bieden en kan bemiddelen bij alle hulpverleners wanneer de situatie moeilijk of onduidelijk wordt.

CM-thuiszorgtip De maatschappelijk werker van CM kan als je dit wenst optreden als zorgbegeleider.

Zorgplan en zorgoverleg

Wanneer een thuiszorgsituatie zo complex wordt dat er verschillende hulpverleners betrokken zijn, kan de hulpverlening onoverzichtelijk en onduidelijk worden. Wie neemt welke taken op? Wie komt wanneer? Wordt alle noodzakelijke hulp geboden? Coördinatie wordt dan wenselijk en in zo’n situatie kan je een zorgplan aanvragen. Die vraag kan komen van de thuisverzorgde persoon, van de familie of van de thuisverzorgers. Alle 16 17

5 Welke oplossingen bieden een thuisverzorgde meer veiligheid? Ik zorg al een hele tijd voor mijn man die licht dementerend is. Een half jaar geleden ben ik zelf gevallen en lag ik een paar uur hulpeloos op de grond omdat mijn man niet meer kan telefoneren. Achteraf besprak ik dit met de maatschappelijk werker van CM en die gaf me de raad om een persoonlijk alarm te laten plaatsen.

Kostprijs

Jenny, 72 jaar

Je betaalt 6 euro abonnementsgeld per maand.

van de centrale en kunt zeggen waar je je bevindt en wat het probleem is. De centrale verwittigt - zoals bij een persoonlijk alarm - familie, vrienden of hulpverleners die je komen helpen.

Persoonlijk alarm Woon je alleen en loop je het risico om te vallen of onwel te worden, dan kun je een persoonlijk alarm aanvragen. Dat toestel wordt op een gewone telefoon aangesloten. Bij problemen kun je, via een klein zendertje rond je hals of pols, een alarmsignaal naar een alarmcentrale sturen die altijd bemand is. Je gegevens komen op het scherm van de medewerker van de centrale. Die zal de door jou opgegeven familieleden, buren of hulpverleners verwittigen. De verwittigde hulpverlener zal je onmiddellijk de nodige hulp bieden.

Kostprijs CM-leden betalen 15 euro per maand (CM-leden met verhoogde tegemoetkoming 10 euro per maand) inclusief onderhoud van het toestel en abonnement op de alarmcentrale. Voor plaatsing en waarborg betaal je 37,50 euro.

Persoonlijk alarm+ Op het persoonlijk alarm kunnen één of meerdere extra functies aangesloten worden, zoals een rookmelder, een CO-melder, bewegingsdetector of valdetector.

Kostprijs Per geplaatste detector betaal je 5 euro huurgeld extra per maand. De plaatsing van een personenalarm plus detectoren kost éénmalig 50 euro.

Mobiel persoonlijk alarm Met een mobiel persoonlijk alarm kun je via jouw eigen gsm of senioren-gsm een noodoproep sturen naar een alarmcentrale. Je hebt direct contact met de medewerker

18 17

Waar kun je terecht? vzw Thuiszorgcentrum Oude Burg 23, 8000 Brugge Maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag van 9 tot 12 uur of op afspraak. 050 33 44 96 [email protected] Of bij de Dienst Maatschappelijk Werk van CM

6 Welke hulpmiddelen kan ik ontlenen of kopen om thuiszorg te vergemakkelijken? De gezondheidstoestand van mijn vrouw ging meer en meer achteruit waardoor de verzorging moeilijker werd. Via de maatschappelijk werker van CM kwam ik terecht in de Thuiszorgwinkel. Nu huren we er een elektrisch hoog-laagbed, wat zowel voor mezelf als voor de verpleegster een grote hulp betekent. We hebben een aangepaste rolwagen om eens in het park te kunnen wandelen. Zonder die hulpmiddelen zou het niet meer mogelijk zijn om samen in ons huis te blijven. En voor de prijs moeten we het echt niet laten. Roger, 67 jaar Een aangepaste inrichting van de ziekenkamer en de inschakeling van technische hulpmiddelen vergemakkelijken de thuiszorg. Een aangename en goed ingerichte kamer is niet alleen belangrijk voor de zorgbehoevende persoon maar ook voor de verzorgers. Hulpmiddelen vergemakkelijken de verzorging en bevorderen het comfort en de zelfredzaamheid van zieken, bejaarden of personen met een handicap.

Hulpmiddelen ontlenen De Uitleendienst van de Thuiszorgwinkel CM verhuurt hulpmiddelen. Een greep uit het aanbod: krukken, rolstoelen en loophulpmiddelen, hoog-laagbedden, hulpmiddelen voor heffen en tillen, hulpmiddelen bij ademhalingstherapie, oefen-apparatuur en alarmeringstoestellen.

De Uitleendienst staat garant voor de kwaliteit van elke ontlening. Een grondige reiniging is voorzien bij elke terugname en het materiaal wordt gecontroleerd op defecten.

Jouw CM-voordeel Als CM-lid kun je hulpmiddelen huren aan een voordeeltarief. Per kalenderjaar betaal je bovendien nooit meer dan 165 euro huurgeld (vervoer, plaatsingskosten, huur personenalarm en detectoren niet inbegrepen). Ben je aangesloten bij een ander ziekenfonds, dan betaal je de publieksprijs. Als CM-lid betaal je geen waarborgsom. De eerste maand huur betaal je contant. Leen je het materiaal voor een langere periode, dan ontvang je tussentijdse facturen. Vervoer van grote hulpmiddelen kost 25 euro per rit. Bestellingen kunnen door onze pakjesdienst aan huis gebracht worden. De kostprijs bedraagt 10 euro per bestelling. De pakjesdienst levert gratis aan huis bij een netto aankoop van 125 euro. Telefoon 078 15 31 32 of e-mail [email protected] Een doktersvoorschrift is niet nodig.

Hulpmiddelen aankopen Soms is de aankoop van een hulpmiddel aangewezen of zelfs noodzakelijk. Ook dan kun je terecht in de CMThuiszorgwinkels. Deskundig personeel adviseert je over de aankoop van verzorgingsmateriaal en hulpmiddelen. Een bandagist met RIZIV-erkenning geeft in de CM-Thuiszorgwinkels persoonlijk advies en werkt daarom liefst op afspraak. Het aanbod bestaat o.a. uit stomahulpmiddelen, uitwendige borstprothesen, therapeutische elastische armkousen en handschoenen, lumbostaten, steunzolen en breukbanden.

Je kunt het meeste materiaal zelf afhalen en terugbrengen. Hulpmiddelen die je zelf niet kunt ophalen of grote toestellen worden tegen vergoeding thuis geleverd.

De CM-Thuiszorgwinkels hebben eigen orthopedische verstrekkers voor vervaardiging en individueel aanpassen van steunapparaten en kunstledematen. Rolstoelverstrekkers geven jou advies bij de keuze van een rolstoel of loophulpmiddelen. Zij helpen je bij de administratieve afwerking van het dossier voor de terugbetaling door het RIZIV.

18 19

In het Hoorcentrum van de Thuiszorgwinkel helpt de audioloog je bij de keuze voor een optimale oplossing van je gehoorprobleem. Je kunt er terecht voor een gratis hoortest, voor hoormiddelen, gehoorbeschermers, voor herstellingen en onderhoud.

Jouw CM-voordeel Bestellingen kunnen door onze pakjesdienst aan huis gebracht worden (10 euro per bestelling). De pakjesdienst levert gratis aan huis bij een netto aankoop van 125 euro.

Thuiszorgwinkel CM Natiënlaan 173, 8300 Knokke 050 45 50 30 Openingsuren: maandag tot vrijdag: 9 tot 12.30 uur en 13.30 tot 17.30 uur zaterdag: 9.30 tot 12.15 uur Voor thuislevering kun je telefonisch contact nemen op het nummer 078 15 31 32 of via [email protected]. Alle plaatselijke CM-kantoren beschikken over krukken.

CM-leden krijgen een korting van 10 % op alle aankopen in een CM-Thuiszorgwinkel. Er zijn extra terugbetalingen voor gebruik in een thuiszorgsituatie: - terugbetaling voor incontinentiemateriaal: 40 % korting (mits medisch attest arts); - terugbetaling voor antidoorligmateriaal: 40 % korting met een maximum van 744 euro per jaar (mits medisch attest arts waaruit blijkt dat er nood is aan preventie van doorligwonden); - terugbetaling voor toiletstoel: 40 % korting met een maximum van 62 euro per jaar; - 40 % terugbetaling op de aankoop van een aangepast slipje bij het huren van een urinealarm met een maximum van 25 euro; - 40 % terugbetaling op arm- en beenhuls bij lymfedrainage met een maximum van 124 euro; - 40 % terugbetaling voor een aërosoltoestel: met een maximum van 124 euro per jaar; - 40 % terugbetaling op toebehoren bij een aspirator: met een maximum van 37 euro; - 40 % terugbetaling op bloedglucosestrips: met een maximum van 150 euro per jaar, mits medisch attest zelfcontrole (factuur bezorgen in jouw CM-kantoor).

Waar kun je terecht? Thuiszorgwinkel CM Winkelcentrum Hoge Express Legeweg 154, 8200 Sint-Andries 050 32 80 20

CM-thuiszorgtip In sommige situaties komt de overheid tegemoet in de aanschaf van hulpmiddelen. Het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap komt tegemoet in de kosten van een aantal hulpmiddelen en aanpassingen aan de woning. Het Vlaams Gewest en sommige provincies voorzien een aantal terugbetalingen bij woningaanpassing. Het RIZIV geeft een terugbetaling op mobiliteitshulpmiddelen zoals rolstoelen, loophulpen en bandagisterie. Voor informatie, voorwaarden en aanvraag kun je terecht bij de Dienst Maatschappelijk Werk van CM.

20 19

7 Zijn er tijdelijke oplossingen mogelijk om de situatie thuis te verlichten? Ik zorg al jaren voor mijn vrouw die zwaar dementerend is. Het wordt mij soms wat te veel. Ik zou graag één keer per week een dagje vrij willen, waarop ik naast mijn huishoudelijk werk ook eens zou kunnen ontspannen. De maatschappelijk werker van CM raadt me aan om gebruik te maken van thuisoppas en een dagverzorgingscentrum. Ik kreeg ook informatie over andere opvangmogelijkheden, zoals kortverblijf, nachtopvang en herstelkuren. Roger, 76 jaar Oplossingen in de thuissituatie Dienst voor Oppashulp De Dienst voor Oppashulp voor chronisch zieken, zorgbehoevende ouderen en personen met een handicap neemt met vrijwillige oppassers even de zorg van de mantelzorger over. Een ziek of zorgbehoevend familielid verzorgen is een zinvolle maar zware opdracht. Dag en nacht instaan voor iemand kan na een tijdje zwaar doorwegen. De thuisoppassers zorgen ervoor dat je met een gerust hart even weg kunt, voor een dringende boodschap of gewoon om even te ontspannen. Na een korte onderbreking kun je de zorgtaak dan weer met nieuwe energie opnemen. Thuisoppas kan overdag of eventueel ’s nachts georganiseerd worden. De thuisoppasser: • • • •

is zorgzaam aanwezig; houdt toezicht; biedt gezelschap; gaat samen met de cliënt wandelen of boodschappen doen; • helpt bij het toedienen van eten of drinken; • helpt bij het naar het toilet gaan; • helpt bij het verplaatsen. Thuisoppassers nemen geen huishoudelijke of medischverpleegkundige taken op.

Waar kun je terecht? Oppas vzw 8.30 - 12 uur en van 13 - 14 uur Oude Burg 27, 8000 Brugge 050 34 01 01 www.oppasvzw.be [email protected]

Aanvullende Thuiszorg Familiezorg Sint-Jansplein 8, 8000 Brugge 050 33 65 00 www.familiezorg-wvl.be [email protected]

Oppas+ voor kinderen met een handicap of chronisch zieke kinderen Wil je als ouder van een kind met een handicap of een langdurige ziekte er eens tussenuit? CM biedt je aangepaste thuisoppas met deskundige oppasvrijwilligers. Zij weten hoe ze met kinderen met een handicap of ziekte moeten omgaan en kunnen, in functie van de mogelijkheden van jouw kind en in samenspraak met jou, zorgen voor een aangename bezigheid tijdens jouw afwezigheid. Je kunt oppas aanvragen voor overdag, ’s avonds, tijdens het weekend of indien nodig ook nachtoppas. De thuisoppasser: • biedt gezelschap en toezicht. In noodgevallen contacteert hij de familie, de huisarts of de hulpdiensten; • zorgt voor een aangename tijdsbesteding op maat van het kind (bv. wandelen, al dan niet met de rolwagen); • neemt een beperkt aantal taken op zoals maaltijden opwarmen, helpen eten, hulp bij toiletbezoek, toezicht op inname van medicatie; • houdt eventueel, in overleg met de verantwoordelijke van de dienst voor oppashulp, toezicht op andere kinderen in het gezin.

Waar kun je terecht? Oppas+ Oude Burg 27, 8000 Brugge 050 34 01 01 www.oppasvzw.be [email protected]

“OEF” (Ouderen en Familiezorg) Sint-Jansplein 8, 8000 Brugge 050 33 65 00 www.familiezorg-wvl.be [email protected]

20 21

Wat kost Oppas? Alle oppas (zowel overdag als ‘s nachts) kost 2,60 euro/uur (minimumtarief: 5,20 euro). Voor een nachtoppas (oppas die eindigt na 24 uur) betaal je minimum 10 uren (dus minimum 26 euro). Nachtoppas kan ook langer gevraagd worden, bijvoorbeeld van 20 tot 8 uur. Dan betaal je 31,20 euro.

Oplossingen buitenshuis Dagopvang Zorgbehoevende personen die thuis verblijven, kunnen overdag terecht in een dagverzorgingscentrum, dat meestal verbonden is aan een rusten verzorgingstehuis. De meeste centra voorzien opvang van maandag tot vrijdag. Ze staan in voor medische verzorging, aangepaste maaltijden en animatie. Sommige centra voorzien eveneens het vervoer.

Jouw CM-voordeel

DVC Lindenhove Bremlaan 5, 8300 Knokke 050 63 36 00 www.lindeboom.be [email protected]

Oostkamp

DVC De Regenboog Sint-Jozefsdreef 5, 8020 Oostkamp 050 20 75 01 www.wzcstjozef.be [email protected]

Sint-Michiels Palliatief Dagcentrum ‘Het Heidehuis’ Fazantendreef 11, 8200 Sint-Michiels 050 40 61 55 www.pzwvl.be DVC Rozemarijn (voor mensen met jong - dementie) Kon. Leopold III laan 4, 8200 Sint-Andries 050 40 77 00 www.reginacoeli.be [email protected]

Sint-Michiels

CM geeft een terugbetaling van 5 euro per dag voor opvang in een erkend dagverzorgingscentrum, met een maximum van 500 euro per jaar.

DVC Emaüs Spoorwegstraat 250, 8200 Sint-Michiels 050 30 33 17 www.sintjozef-wzc-sintmichiels.be [email protected]


Sint-Pieters

Assebroek

DVC Sparke Viers Speelpleinlaan 39, 8310 Assebroek 0473 82 80 00 - 050 36 86 37 www.olv7w.org/cura_sparkeviers [email protected]

Beernem

DVC Rosas Rollebaanstraat 10 A, 8730 Beernem 050 83 17 33 www.olv7w.org/mariawende [email protected]

DVC Den Erker, afdeling De Vliedberg Ruddershove 2, 8000 Brugge 050 32 77 50 www.ocmw-brugge.be [email protected] DVC Herdershove Oude Oostendse Steenweg 95, 8000 Brugge 050 45 40 50 www.olv7w.org/herdershove [email protected]

Torhout

Blankenberge

DVC De Oase Aartrijksestraat 11 A, 8820 Torhout 050 22 12 22 www.ocmwtorhout.be

Brugge

DVC Avondrust De Manlaan 50 C, 8490 Varsenare 050 39 51 56 www.avondrust.be [email protected]

DVC De Vierboete Frans Masereellaan 11-13, 8370 Blankenberge 0498 12 15 26 - 050 43 12 03 www.ocmw-blankenberge.be [email protected] DVC Den Erker Schrijversstraat 11, 8000 Brugge 050 32 78 79 www.ocmw-brugge.be [email protected] 22 21

Knokke

Varsenare

Wenduine-De Haan

Brugge

DVC De Branding Koninklijke Baan 90, 8420 De Haan 050 43 30 00 www.de-branding.be

Jeruzalem Stijn Streuvelsstraat 1 A, 8000 Brugge 050 33 56 92 www.olv7w.org/jeruzalem [email protected]

Kortverblijf

Minnewater Prof. J. Sebrechtsstraat 1, 8000 Brugge 050 32 76 00 www.ocmw-brugge.be [email protected]

Een aantal rusten verzorgingstehuizen en instellingen voor personen met een handicap bieden de mogelijkheid om een oudere of een persoon met een handicap enkele dagen of weken op te nemen. Op die manier heeft de vertrouwde mantelzorger tijd om zelf bijvoorbeeld eens op reis te gaan, om met een gerust hart een medische ingreep te ondergaan …

Jouw CM-voordeel CM geeft een terugbetaling van 50 % met een maximum van 15 euro per dag gedurende maximum 28 dagen per jaar. De terugbetaling geldt ook bij nachtopvang waarbij de persoon overdag thuis verblijft. De persoon dient na het kortverblijf minimum 7 dagen aaneensluitend terug naar huis te gaan.

Waar kun je terecht? www.kortverblijven.be Op deze website kan je raadplegen welke kamer voor welke periode nog vrij is.

Assebroek De Zeventorentjes Sint-Lucaslaan 50, 8310 Assebroek 050 32 79 50 www.ocmw-brugge.be [email protected] Beernem Mariawende Rollebaanstraat 10 A, 8730 Beernem 050 78 12 74 www.olv7w.org/mariawende [email protected]

Blankenberge Polderzicht A. Rodenbachstraat 12, 8370 Blankenberge 050 43 46 00 www.lindeboom.be [email protected]

Ter Potterie Peterseliestraat 21, 8000 Brugge 050 32 72 00 www.ocmw-brugge.be [email protected] Momenteel gesloten voor een volledige verbouwing.

Damme Sint-Jan Kerkstraat 33, 8340 Damme (In 2015: Stakendijke, 8340 Sijsele) 050 46 10 86 www.ocmw-damme.be/rusthuis.htm [email protected]

Knokke Lindenhove Bremlaan 5, 8300 Knokke 050 63 36 00 www.lindeboom.be [email protected]

Loppem Maartenshove Spreeuwenweg 8, 8210 Loppem 050 82 66 36 www.sociaalhuiszedelgem.be [email protected]

Moerkerke-Damme Huyze Den Hoorn Groenestraat 10, 8340 Moerkerke-Damme 050 50 09 49 www.huyzedenhoorn.be [email protected]

Oostkamp Sint-Jozef Sint-Jozefsdreef 5, 8020 Oostkamp 050 82 20 40 www.wzcstjozef.be [email protected]

22 23

Ruddervoorde

Torhout

Ter Luchte Sint-Elooisstraat 87, 8020 Ruddervoorde 050 27 75 30 [email protected] www.oostkamp.be/terluchte

Sint-Augustinus Vestingstraat 1, 8820 Torhout 050 22 12 22 www.torhout.be [email protected]

Sint-Andries

Varsenare

Hallenhuis Pastoriestraat 1 B, 8200 Sint-Andries 050 32 71 60 www.ocmw-brugge.be [email protected]

Christoff Oude Dorpsweg 21A, 8490 Varsenare 050 38 79 10 www.residentiechristoff.be [email protected]

Regina Coeli Koning Leopold III-laan 4, 8200 Sint-Andries 050 40 77 00 [email protected] www.reginacoeli.be

Avondrust De Manlaan 50 C, 8490 Varsenare 050 39 56 66 www.avondrust.be [email protected]

Sint-Kruis

Wenduine-De Haan

Van Zuylen Geralaan 50, 8310 Sint-Kruis 050 32 79 00 www.ocmw-brugge.be [email protected]

CVK De Branding Koninklijke Baan 90, 8420 De Haan 050 43 30 00 www.de-branding.be

Sint-Michiels

Herstelverblijf

Sint-Jozef Spoorwegstraat 250, 8200 Sint-Michiels 050 30 33 11 www.sintjozef-wzc-sintmichiels.be [email protected] Ten Boomgaarde Ter Beke 7A, 8200 Sint-Michiels 050 32 78 00 www.ocmw-brugge.be [email protected]

Sint-Pieters Herdershove Oude Oostendse Steenweg 95, 8000 Brugge 050 45 40 50 www.olv7w.org/herdershove [email protected] De Vliedberg (voor mensen met dementie en/of een psychische problematiek) Ruddershove 1, 8000 Brugge 050 32 77 00 www.ocmw-brugge.be [email protected]

24 23

Na een zware ziekteperiode of ontslag uit het ziekenhuis bestaat de mogelijkheid om enkele weken in een hersteloord te verblijven. Die oplossing dient medisch verantwoord te zijn en overbrugt de terugkeer naar een normale thuissituatie. Men beschikt tijdens een herstelverblijf over alle nodige voorzieningen zoals medische zorg, verpleegkundige hulp, kinesitherapie en dieetvoeding. De patiënt verblijft in het hersteloord, nadat de medische behandelingsfase achter de rug is en een permanente bedrust of medische begeleiding niet meer nodig is. Afhankelijk van de medische situatie is er een opname als acuut of als chronisch herstellende. De aanvraag wordt rechtstreeks overgemaakt aan het herstelverblijf, die dan ook rond de opname beslist. • Acuut herstellende Een herstelverblijf is mogelijk als de acute medische behandeling achter de rug is en permanente bedrust of medische begeleiding niet meer nodig is. • Chronisch herstellende Personen met een chronische ziekte kunnen op elk moment een herstelverblijf aanvragen.

Waar kun je terecht? Ter Duinen Louisweg 46, 8620 Nieuwpoort 058 22 33 11 www.ter-duinen.be

Domaine de Nivezé Route de Tonnelet 76, 4900 Nivezé Spa 087 79 00 00 www.niveze.be

Domein Hooidonk Langestraat 170, 2240 Zandhoven 03 320 28 11 www.hooidonk.be Voor informatie kun je terecht bij een CM-consulent of website www.cm.be/herstelverblijf.

Jouw CM-voordeel Voor CM-leden is er een tegemoetkoming per verblijfsdag. . Acuut herstellende 35,20 euro . Acuut herstellende met verhoogde tegemoetkoming 67 euro . Chronisch zieke 25,10 euro

. Chronisch zieke met verhoogde tegemoetkoming

50,30 euro

Mensen die aangesloten zijn bij het CM-Hospitaalplan krijgen onder bepaalde voorwaarden (na de hospitalisatie) ook 50 % terugbetaling op het persoonlijk aandeel bij opname in één van de drie vermelde CM-hersteloorden.

Vakanties voor zieken Ziekenzorg CM organiseert jaarlijks vakanties voor zieken in binnen- en buitenland. De partner of een begeleider kan de zieke vergezellen. Er zijn vakanties voor personen met beperkingen of een langdurige ziekte en voor mensen met een extra zorgbehoefte en hun familie. Deskundige vrijwilligers, waaronder verpleegkundigen, staan in voor de verzorging en animatie van de zieken.

Waar kun je terecht? Ziekenzorg CM Oude Burg 23 , 8000 Brugge 050 44 03 19 www.ziekenzorg.be [email protected]

CM-thuiszorgtip Voor informatie over tijdelijke oplossingen kun je terecht bij de Dienst Maatschappelijk Werk CM.

24 25

8 Mijn woning is niet meer aangepast aan mijn gezondheids toestand. Wat nu? Toen we jaren geleden ons huis bouwden, stonden we er helemaal niet bij stil dat één van ons misschien ooit hulpbehoevend zou worden. Nu mijn vrouw rolstoelgebonden is, komen we allerlei problemen tegen. De badkamer gebruiken is voor mijn vrouw bijvoorbeeld een hele opdracht. Gisteren is er een ergotherapeut langsgekomen en zij heeft samen met ons overlopen hoe we ons huis kunnen aanpassen aan de noden van mijn vrouw. Zij vertelde ons ook dat we subsidies kunnen aanvragen bij de overheid. Antoine, 68 jaar Advies bij woningaanpassing Wanneer je zorgbehoevend wordt, blijkt soms dat het huis waar je al je hele leven woont, niet meer zo comfortabel is als vroeger. Jouw rolstoel kan niet overal door, er zijn trapjes waar je niet op kunt, het is onmogelijk om op een veilige manier uit bad te komen,… Gelukkig bestaan er tal van hulpmiddelen die ervoor zorgen dat je je weer vlot kunt verplaatsen in je huis. Omdat het niet altijd even makkelijk is om zelf te zien welke aanpassingen nodig zijn, geven een aantal diensten advies. Naargelang de dienst die langskomt voor een huisbezoek, bestaat de dienstverlening erin om advies te geven rond de noodzakelijke aanpassingen, te onderzoeken of de aanpassingen technisch haalbaar zijn (bv. bij plaatsen van traplift), te zoeken naar geschikte uitvoerders en premieaanvragen op te maken.

Waar kun je terecht? Dienst Maatschappelijk Werk CM voor adressen zie p. 7

Thuiszorgwinkel-CM Hoge Express, Legeweg 154, 8200 Sint-Andries 050 32 80 20 Natiënlaan 173, 8300 Knokke 050 45 50 30 www.thuiszorgwinkel.be

Thuis blijven wonen Thuiszorgcentrum Oude Burg 23, 8000 Brugge 050 33 44 96 [email protected]

26 25

Ergo-aan-huis LDC De Balsemboom Ganzenstraat 33, 8000 Brugge 050 32 78 80 [email protected] enkel voor Groot-Brugge

Ergotherapeutische begeleiding Indien je hulp nodig hebt bij het aanleren om correct gebruik te maken van hulpmiddelen of bij het aanleren van bv. verplaatsingen kun je een beroep doen op een ergotherapeut.

Waar kun je terecht? Brugge Thuis blijven wonen Thuiszorgcentrum Oude Burg 23, 8000 Brugge 050 33 44 96 [email protected]

Tegemoetkomingen voor woningaanpassing De kosten die een woningaanpassing met zich meebrengt, kunnen snel oplopen. Mogelijk heb je recht op een aantal tegemoetkomingen die de kosten kunnen drukken. • Verschillende Vlaamse gemeente- en provinciebesturen geven een premie voor het aanpassen van jouw woning aan de specifieke noden van personen met een handicap en senioren. Je moet wel voldoen aan bepaalde inkomensvoorwaarden en voorwaarden betreffende de woning zelf. Voor meer informatie neem je contact op met je gemeente- of provinciebestuur. • Het Vlaams Gewest geeft een aanpassingspremie als je werken uitvoert om jouw woning beter geschikt te maken voor inwonende 65-plussers. Ook voor die premie gelden er bepaalde voorwaarden inzake inkomen en woning. De aanpassingspremie bedraagt 50 % van het bedrag van de voorgelegde facturen, met een maximum van 1 250 euro en een minimum van 600 euro. Voor meer informatie over de aanpassingspremie van het Vlaams Gewest neem je contact op met de Vlaamse Infolijn op het gratis nummer 1700 of via [email protected].

• Bij het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap kun je een tegemoetkoming bekomen voor het aanpassen van jouw woning als je jonger bent dan 65 jaar. Ook voor specifieke hulpmiddelen, zowel in een verbouwing als bij nieuwbouw, kun je een tegemoetkoming krijgen. Voor eventueel bijkomende breekwerken die niet vergoed worden door het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap kan soms een beroep gedaan worden op de Vlaamse verbeteringspremie of de Vlaamse renovatiepremie.

CM-thuiszorgtip Zie je door het bos de bomen niet meer, neem dan contact op met de Dienst Maatschappelijk Werk van CM.

Waar kun je terecht? Wonen Vlaanderen Jakob Van Maerlantgebouw (Station) Koning Albert I-laan 1/2 bus 55, 8200 Brugge 050 44 28 80 [email protected] www.rechtenverkenner.be www.premiezoeker.be

Vlaams Agentschap Personen met een Handicap Jakob Van Maerlantgebouw (Station) Koning Albert I-laan 1/2 bus 55, 8200 Brugge 050 40 67 11 [email protected] www.vaph.be Informeer ook eens bij jouw gemeentebestuur of er een gemeentelijke tegemoetkoming bestaat voor verbetering of aanpassing van de woning.

Jouw CM-voordeel Thuis blijven wonen, deze CM-dienst staat je met raad en daad bij in je wens om thuis te blijven wonen. De ergotherapeut komt geheel vrijblijvend bij je langs. Zij doorloopt samen je dagelijkse activiteiten. Vanuit je eigen wensen en mogelijkheden geeft zij een advies op maat. Indien je dit wenst, wordt ook de familie, de huisarts of de thuisverpleegkundige daarbij betrokken. Zij geeft je concreet advies over aanpassingen van de woning en/of de aankoop en verhuur van hulpmiddelen die het dagelijks leven gemakkelijker maken. Indien nodig begeleidt zij je bij het correcte gebruik van hulpmiddelen of het uitvoeren van verplaatsingen. Het advies is gratis voor CM-leden.

26 27

9 Ik heb geen vervoermogelijkheden, hoe geraak ik waar ik moet zijn? Ik moet voor een zestal weken dagelijks naar het ziekenhuis voor radiotherapie, om mijn borstkanker verder te behandelen. Dat wil zeggen dat er elke dag iemand klaar moet staan om mij naar het ziekenhuis te brengen, die ook nog wil wachten tot na de behandeling om me daarna terug naar huis te brengen. Mijn kinderen hebben een beurtrol opgesteld, maar er bleven toch nog een aantal gaten. Daarom hebben we de Minder Mobielen Centrale ingeschakeld. Op de dagen die we niet ingevuld kregen, komt er een vrijwilliger die mij naar het ziekenhuis brengt en weer naar huis. Elsa, 53 jaar De belbus De belbus is een dienstverlening van de vervoermaatschappij De Lijn. Het verschil met een gewone lijnbus is dat de belbus geen vaste route heeft. Er is wel een richtdienstregeling, maar de belbus rijdt alleen op aanvraag en op trajecten waar geen regelmatig busverkeer is. Toch is een belbus geen taxi: hij stopt alleen aan de aangevraagde belbushaltes van De Lijn. Elke belbus voorziet een plaats voor een rolstoel.

Hoe aanvragen? Een rit met de belbus moet je reserveren, liefst één dag en ten laatste twee uur voor je vertrek. Je kunt meteen je terugreis reserveren. Je geeft volgende gegevens door: • jouw naam, adres en telefoonnummer of klantennummer; • de datum van je verplaatsing en het gewenste vertrek- en aankomstuur; • je vertrek- en eindpunt en het aantal reizigers waarvoor je belt; • of je wilt overstappen op de trein. Indien je rolstoelgebonden bent en gebruikmaakt van een gewone lijnbus, kun je een lijnbus aanvragen waar plaats voorzien is voor een rolwagen. Daarvoor neem je best twee dagen op voorhand contact op. Een medewerker zegt je hoe laat je aan de halte moet zijn. Als je je gewenste verplaatsing ook kunt maken met een gewone buslijn, binnen een wachttijd van 60 minuten, word je naar die lijn verwezen. De tarieven en vervoersbewijzen van De Lijn gelden ook op de belbus. 28 27

Waar kun je terecht? West-Vlaanderen telt 31 belbusgebieden waaronder Beernem - Wingene, Zuienkerke - Blankenberge Zeebrugge, Damme, Stalhille - Jabbeke - Sint-Andries, Torhout - Oostkamp - Zedelgem.

Belbuscentrale 059 56 52 56 [email protected] (Fax, enkel voor doven, slechthorenden en mensen met afasie: 059 56 52 36) De centrale is bereikbaar op weekdagen van 6.30 tot 19 uur, op zaterdag, zondag en feestdagen van 8 tot 19 uur. Meer informatie vind je op: www.delijn.be

Minder Mobielen Centrale (MMC) De Minder Mobielen Centrales (MMC’s) werden opgericht om mensen met verplaatsingsproblemen en een beperkt inkomen toch de nodige transportmogelijkheden te bieden. Meestal gaat het om personen met een handicap, bejaarden of mensen in een sociale noodsituatie die familie willen bezoeken, naar de dokter moeten of boodschappen willen doen. Vrijwillige chauffeurs, die zich op bepaalde dagen of uren beschikbaar stellen, verzorgen met hun eigen wagen het vervoer. De aanvragen worden gecoördineerd door een telefonische permanentiedienst. Je vraagt het vervoer best minstens twee dagen op voorhand aan. De Minder Mobielen Centrales werken via Taxistop. Je betaalt jaarlijks 10 euro lidgeld aan Taxistop. Taxistop zorgt voor een degelijke verzekering.

Kostprijs Je betaalt 0,30 euro per km en 0,50 euro administratiekosten per rit. Kosten van parking en dergelijke zijn ook ten laste van de gebruiker. Sommige diensten werken met het systeem van dienstencheques.


Brugge

Blankenberge

Dienstencentrum De Balsemboom Ganzestraat 33, 8000 Brugge 050 32 68 90 [email protected] www.dienstencentra-brugge.be

Dienst Aangepast Vervoer Mobiel Blankenberge Kerkstraat 236, 8370 Blankenberge 050 43 12 71 [email protected] www.schoonship.be

Beernem OCMW-sociale dienst Beernem Lattenklieversstraat 46, 8730 Beernem 050 78 82 40

Damme OCMW-sociale dienst Damme Kerkstraat 31, 8340 Damme (In 2015: Stakendijke, 8340 Sijsele) 050 46 10 80

Jabbeke OCMW-sociale dienst Jabbeke Caverstraat 16, 8490 Jabbeke 050 81 01 84

Knokke-Heist Sociaal Huis Kraaiennestplein 1, 8301 Knokke-Heist 050 53 09 00

Oostkamp OCMW-sociale dienst Oostkamp Dorpsplein 1, 8020 Oostkamp 050 28 82 92

Torhout Sociale Koerierdienst ‘s Gravenwinkelstraat 3, 8820 Torhout 050 22 12 33

Zedelgem LDC De Braambeier Loppemsestraat 14 A, 8210 Zedelgem 050 25 07 83

Zuienkerke OCMW-sociale dienst Zuienkerke Kerkstraat 17, 8377 Zuienkerke 050 42 79 98 Meer informatie vind je op www.taxistop.be

28 29

Ziekenvervoer

• opname in een instelling voor palliatieve zorg;

• Dringend ziekenvervoer Dringend ziekenvervoer is het vervoer dat je aanvraagt via de hulpcentrale 100 (of 112 via je gsm). Dat vervoer is niet gratis. De kosten zijn wettelijk bepaald. Als ook de MUG (medische urgentiegroep) moet uitrukken, mogen daarvoor geen kilometers aangerekend worden. Wel kunnen kosten voor die medische dienstverlening terug te vinden zijn op de ziekenhuisfactuur.

• liggend vervoer naar een erkend palliatief dagverzorgingscentrum. De terugbetaling bedraagt maximum 2 200 euro per kalenderjaar per rechthebbende. Er is terugbetaling op voorlegging van de factuur vervoerdienst en een medisch getuigschrift dat de onmogelijkheid bewijst om zich met openbaar vervoer te verplaatsen (te verkrijgen in je CM-kantoor of via 050 44 05 00).

Jouw CM-voordeel CM betaalt 50 % terug van de factuur voor dringend ziekenvervoer. Helikoptervervoer is beperkt tot 1 250 euro.


• Niet-dringend ziekenvervoer België kent geen reglementering inzake tarieven voor ambulancevervoer. Elke vervoerder kan vrij zijn tarieven bepalen (met uitzondering van 100-vervoer). CM heeft daarom met een aantal ambulancediensten contracten afgesloten zodat zij CM-leden vervoeren aan afgesproken tarieven. Zo weet je vooraf exact hoeveel een rit je zal kosten. De vaste tarieven gelden enkel voor gepland ziekenvervoer dat tijdig werd aangevraagd.

Andere vervoerdiensten: zie telefoongids

Jouw CM-voordeel CM voorziet een terugbetaling bij ziekenvervoer in volgende gevallen: • opname in een algemeen ziekenhuis, in een hersteloord of terugbrengen naar de verblijfplaats na een verplegingsperiode; • overbrengen van een gehospitaliseerde zieke naar een andere instelling voor verder verblijf; • heenen terugreis voor radio-, radiumtherapeutische en chemotherapeutische behandeling in een gespecialiseerde instelling; • heenen terugreis naar een instelling voor kineof fysiotherapeutische behandeling (beperking kine tot E en F pathologie met een maximum van 60 zittingen per jaar, beperking fysiotherapie tot maximum 60 zittingen per jaar, niet cumuleerbaar); • raadpleging of behandeling door een erkende geneesheer-specialist in een instelling;

30 29

Vervoerdienst Vandenbrande: 050 78 85 60

Jouw CM-voordeel Vervoerdienst Vandenbrande: CM Brugge sloot met de vervoerdienst Vandenbrande een overeenkomst af voor alle leden die wonen in het arrondissement Brugge en de deelgemeente Wenduine. Leden betalen hierdoor enkel het remgeld aan de vervoerdienst Vandenbrande.

Andere vervoerdiensten: Zittende zieken: terugbetaling 0,46 euro/km voor taxi’s en ambulancediensten. Liggende zieken en mensen die in een rolwagen vervoerd worden: terugbetaling 0,70 euro/km. Bij consultatie buiten het arrondissement betaalt CM ook een wachtgeld voor maximum 2 uur (12 euro per uur). CM betaalt de terugbetaling op voorlegging van de factuur.

30 31

10 Op welke financiële tegemoetkomingen heb ik recht?

Wie in een thuiszorgsituatie belandt, kijkt vaak aan tegen een berg extra rekeningen, meestal net op een moment dat er een inkomensverlies is. De overheid voorziet tegemoetkomingen die dat inkomensverlies en die extra kosten proberen op te vangen.

Waar haal ik mijn inkomen vandaan? Ziekte- en invaliditeitsuitkering Loontrekkenden Gewaarborgd loon (niet van toepassing voor werklozen en sommige interimwerknemers) Werknemers ontvangen bij aanvang van hun ziekte een gewaarborgd loon van hun werkgever: voor bedienden met vast contract de eerste dertig dagen en voor arbeiders en bedienden in proefperiode de eerste veertien dagen van hun arbeidsongeschiktheid. Na het gewaarborgd loon betaalt het ziekenfonds arbeiders 60 % van het brutoloon (met een financiële aanvulling van de werkgever).

Hoe aanvragen? Voor meer inlichtingen richt je tot de CM-consulent.

Behoefte aan andermans hulp (Hulp van derden) Als je gedurende meer dan drie maanden een uitkering arbeidsongeschiktheid ontvangt van het ziekenfonds en je een beroep moet doen op de hulp van anderen (bv. om je te wassen, te verplaatsen, je woning te onderhouden ...) kun je een forfait van 20,01 euro (01-01-2014) per dag ontvangen. Om recht te hebben op dat forfait moet je minstens 11 op 18 punten scoren op de medische criteria inzake afhankelijkheid. Het forfait is belastingvrij.

Hoe aanvragen? Een aanvraag richt je aan de adviserend geneesheer van het ziekenfonds. Voor meer info richt je tot de maatschappelijk werker van het ziekenfonds.

Zorgverzekering Primaire arbeidsongeschiktheid en invaliditeit Vanaf de 31ste dag is de uitkering voor bedienden en arbeiders (primaire arbeidsongeschiktheid) 60 % van je brutoloon. Wie langer dan één jaar arbeidsongeschikt is, wordt in de ziekteverzekering omschreven als invalide en ontvangt een invaliditeitsuitkering die afhankelijk is van de gezinstoestand (65 % voor gezinshoofden, 55 % voor alleenstaanden en 40 % voor samenwonenden).

Zelfstandigen Primaire arbeidsongeschiktheid en invaliditeit Zelfstandigen krijgen de eerste 30 dagen van de arbeidsongeschiktheid geen vergoeding. Vanaf de 31ste dag krijgen zij een uitkering die afhankelijk is van de gezinstoestand. Wie langer dan één jaar arbeidsongeschikt is, wordt in de ziekteverzekering omschreven als invalide en ontvangt een invaliditeitsuitkering die afhankelijk is van de gezinstoestand en het al dan niet stopzetten van het bedrijf op naam van de arbeidsongeschikte zelfstandige.

32 31

De Vlaamse Zorgverzekering is een door de Vlaamse overheid verplichte verzekering met als doel de nietmedische kosten van zwaar zorgbehoevende personen te helpen dragen. Aansluiting bij een zorgkas is verplicht vanaf 26 jaar. Je betaalt daarvoor een jaarlijkse bijdrage. De Zorgverzekering betaalt aan iedere erkende zorgbehoevende inwoner van Vlaanderen maandelijks 130 euro. Dit zijn de maximale tegemoetkomingen. Er wordt rekening gehouden met de bestaansmiddelen, wat maakt dat in sommige situaties eigen bestaansmiddelen geheel of gedeeltelijk worden vrijgesteld. Als de gerechtigde verblijft in een door de overheid gesubsidieerde instelling, wordt de tegemoetkoming met 28 % verminderd. De inkomensvervangende tegemoetkoming en de integratietegemoetkoming kunnen gelijktijdig of afzonderlijk toegekend worden.

Wanneer word je als zorgbehoevend erkend? Je moet een attest van zorgbehoevendheid kunnen voorleggen. Voldoe je aan één van de volgende scores, dan kom je in aanmerking voor de tegemoetkoming: • forfait B of C op de Katz-schaal in de thuisverpleging; • minstens een score van 35 punten op de BEL-profielschaal van gezinszorg; • minstens een score van 15 punten op de schaal van de zelfredzaamheid bij de tegemoetkoming hulp aan bejaarden, hulp van derden of de integratietegemoetkoming; • minstens 7 punten (kinderen geboren vóór of op 1 januari 1993) of 18 punten (kinderen geboren na 1 januari 1993) voor bijkomende kinderbijslag; • bewoner zijn van een bejaardentehuis (ROB), rust- of verzorgingstehuis (RVT) of psychiatrisch verzorgingstehuis (PVT).

Per pijler worden een aantal punten gegeven. Een kind heeft recht op een toeslag als het ofwel 6 punten heeft voor de 3 pijlers samen ofwel minstens 4 punten voor de 1ste pijler. Het bedrag voor de toeslag verhoogt naargelang het aantal punten. Aantal punten Min. 4 punten 1e pijler en minder dan 6 punten over de 3 pijlers 6 tot 8 punten over de 3 pijlers en minder dan 4 punten 1e pijler 6 tot 8 punten over de 3 pijlers en ten minste 4 punten 1e pijler 9 tot 11 punten over de 3 pijlers en minder dan 4 punten 1e pijler 9 tot 11 punten over de 3 pijlers en ten minste 4 punten 1e pijler

Euro

per maand 79,17 105,44 406,16 246,05 406,16

Hoe aanvragen?

12 tot 14 punten over de 3 pijlers

406,16

Aanvragen tot vergoeding doe je best bij de maatschappelijk werker van je ziekenfonds. Personen die in een rusthuis verblijven, kunnen een beroep doen op de sociale dienst van het rusthuis.


461,83


494,81

meer dan 20 punten over de 3 pijlers

527,80

Kinderbijslag met toeslag Toeslag bij kinderbijslag voor kinderen met een beperking Voor kinderen met een handicap tot de leeftijd van 21 jaar kan bovenop de gewone kinderbijslag een toeslag bekomen worden. De grootte van de aanvulling op de gewone kinderbijslag is afhankelijk van de ernst van de ziekte of handicap van je kind. De ziekte of handicap van je kind wordt beoordeeld op basis van drie pijlers: 1. De gevolgen op lichamelijk of psychisch vlak: dit is een medische beoordeling. Op basis van de officiële Belgische schaal voor invaliditeit aangevuld met de lijst van pediatrische aandoeningen. 2. De gevolgen op vlak van activiteit of participatie. Hierbij worden de gevolgen op gebied van zelfzorg, leren, opleiding, sociale integratie, communicatie, mobiliteit en verplaatsing bekeken. 3. Gevolgen op de familiale omgeving: hier kijkt men naar de invloed van de behandeling, verplaatsing en aanpassing voor het gezin.

Hoe aanvragen? Richt je aanvraag aan je kinderbijslagfonds. Voor meer inlichtingen kun je terecht bij de maatschappelijk werker van jouw ziekenfonds.

Verhoogde kinderbijslag voor kinderen van arbeidsongeschikte werknemers, werklozen, gepensioneerden en alleenstaande ouders Gepensioneerden die een ouderdomspensioen genieten en personen met een handicap (met minstens 66 % arbeidsongeschiktheid of genietend van inkomensvervangende tegemoetkomingen of met een vermindering van de zelfredzaamheid van minstens 9 punten) en alleenstaande ouders krijgen na één maand automatisch een verhoogde kinderbijslag. Volledig uitkeringsgerechtigde werklozen, personen die al langer dan zes maanden ziek zijn of arbeidsongeschikt zijn door een arbeidsongeval, om gezondheidsredenen vervroegd gepensioneerden uit de overheidssector kunnen onder bepaalde voorwaarden vanaf de zevende maand een verhoogde kinderbijslag krijgen. Er wordt rekening gehouden met het inkomen. Voor arbeidsongeschikte werknemers of zelfstandigen stuurt 32 33

je ziekenfonds automatisch de nodige gegevens naar je kinderbijslagfonds.

Tegemoetkomingen voor personen met een beperking jonger dan 65 jaar

Personen met een beperking kunnen een tegemoetkoming krijgen als ze voldoen aan de volgende drie voorwaarden:

sen. Voor de berekening van de zelfredzaamheidsgraad worden de volgende factoren in aanmerking genomen: • De mogelijkheid om zich te verplaatsen; • De mogelijkheid om zelfstandig te eten of te koken; • De mogelijkheid om in te staan voor persoonlijke hygiëne en zich te kleden; • De mogelijkheid om de woning te onderhouden en huishoudelijk werk te verrichten;

• Minimum 21 en maximum 65 jaar zijn; • Ingeschreven zijn in het bevolkingsregister. De Belgische nationaliteit hebben of ermee gelijkgesteld zijn (bv. onderdanen van de EU); • Hun inkomsten overschrijden de vooropgestelde inkomensgrens niet. Er zijn twee soorten tegemoetkomingen voor personen met een beperking.

• De mogelijkheid om te communiceren en sociaal contact te onderhouden. De geneesheer van de federale overheid zal voor elke factor onderzoeken welke moeilijkheden de betrokkene ondervindt. Bij elke factor zijn er vier mogelijke besluiten.

Inkomensvervangende tegemoetkoming

• Geen moeilijkheden, geen bijzondere inspanning of geen bijzondere hulpmiddelen: 0 punten worden toegekend.

Deze tegemoetkoming wordt toegekend aan wie wegens zijn handicap niet in staat is meer dan één derde te verdienen van wat een gezonde persoon, door uitoefening van een beroep, op de algemene arbeidsmarkt kan verdienen.

• Beperkte moeilijkheden, beperkte bijkomende inspanningen of beperkt beroep op bijzondere hulpmiddelen: 1 punt wordt toegekend.

Het bedrag varieert naargelang de persoon die de toelage ontvangt personen ten laste heeft (C), alleen woont (B) of samenwoont (A). Categorie

Per maand Per jaar euro op 01-09-2013

Categorie C

13 084,40

1 090,36

Categorie B

9 813,30

817,77

Categorie A

6 542,20

545,18

• Grote moeilijkheden, grote bijkomende inspanningen of uitgebreid beroep op bijzondere hulpmiddelen: 2 punten worden toegekend. • Onmogelijk zonder hulp van derden, zonder opvang in een aangepaste voorziening of zonder volledig aangepaste omgeving: 3 punten worden toegekend. Minder dan 7 punten geeft geen recht op de integratietegemoetkoming. Aantal punten

Van die bedragen worden eventuele niet-vrijgestelde bestaansmiddelen afgetrokken.

De integratietegemoetkoming Deze tegemoetkoming wordt toegekend aan de persoon met een beperking die, ten gevolge van de vermindering van zijn zelfredzaamheid, bijkomende kosten heeft om zich aan het maatschappelijk leven aan te pas34 33

• De mogelijkheid om te leven zonder toezicht, zich bewust te zijn van gevaar en gevaar te kunnen vermijden;

Categorie 1 (7-8 punten) Categorie 2 (9-11 punten) Categorie 3 (12-14 punten) Categorie 4 (15-16 punten) Categorie 5 (17-18 punten)

Per maand Per jaar euro op 01-09-2013

1 148,76

95,73

3 914,52

326,21

6 254,92

521,24

9 112,63

759,39

10 337,70

861,48

Dit zijn de maximale tegemoetkomingen. Er wordt in principe rekening gehouden met het bruto(belastbaar) inkomen van 2 jaar geleden. In bepaalde situaties wordt het inkomen volledig of gedeeltelijk vrijgesteld. Wat maakt dat in sommige situaties eigen bestaansmiddelen geheel of gedeeltelijk worden vrijgesteld. Als de gerechtigde verblijft in een door de overheid gesubsidieerde instelling, wordt de tegemoetkoming met 28 % verminderd.

De eventuele verkoop van eigendommen of schenkingen hebben voor de duur van 10 jaar een belangrijke invloed op het bedrag van de tegemoetkoming.

De jaarlijkse inkomstengrens (01-09-2013) bedraagt: Alleenstaande of samenwonende

12 900,46

De inkomensvervangende tegemoetkoming en de integratietegemoetkoming kunnen gelijktijdig of afzonderlijk toegekend worden.

Gezin

16 120,23

Hoe aanvragen?

Bovenstaand bedrag wordt van de niet vrijgestelde inkomsten afgetrokken. Het resterende bedrag komt in mindering van de hiernavolgende categorievergoeding.

Je kunt de nodige formulieren bekomen op het gemeentehuis of bij de dienst maatschappelijk werk van het ziekenfonds. Je krijgt onmiddellijk een medische en administratieve vragenlijst mee. De medische vragenlijst laat je invullen door je behandelende arts. De administratieve formulieren vul je zelf in. Hiervoor kun je je laten bijstaan door de maatschappelijk werker van jouw ziekenfonds. De ingevulde formulieren stuur je binnen de 31 dagen na ontvangst terug naar de Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid. De maatschappelijk werker van jouw ziekenfonds kan je ook adviseren bij de wenselijkheid van je aanvraag.

Tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden Als je hulpbehoevend bent en ouder dan 65 jaar heb je mogelijk recht op een tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden.

Voorwaarden • Minimaal 65 jaar oud zijn en wegens ziekte of handicap een gebrek aan of vermindering van zelfredzaamheid. • De Belgische nationaliteit hebben of ermee gelijkgesteld zijn (bv. onderdanen van de EU). • Recht hebben op een rusten overlevingspensioen of de inkomensgarantie voor ouderen.

Hoe wordt de tegemoetkoming berekend? Er wordt rekening gehouden met je inkomen, bestaansmiddelen en het kadastraal inkomen van jouw eigendommen.

Er zijn vijf categorieën naargelang de mate van zorgbehoevendheid.

Maximale bedragen in euro op 01-09-2013

Per jaar

Per maand

Categorie 1 (7-8 punten)

981,68

81,81


3 747,30

312,28


4 556,11

379,68


5 364,69

447,06


6 589,77

549,15

Hoe aanvragen? Je kunt de nodige formulieren bekomen op het gemeentehuis of bij de dienst maatschappelijk werk van het ziekenfonds. Je krijgt onmiddellijk een medische en administratieve vragenlijst mee. De medische vragenlijst laat je invullen door je behandelende arts. De administratieve formulieren vul je zelf in. Hiervoor kun je je laten bijstaan door de maatschappelijk werker van jouw ziekenfonds. De ingevulde formulieren stuur je binnen de 31 dagen na ontvangst terug naar de Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid. De maatschappelijk werker van je ziekenfonds kan je adviseren bij de wenselijkheid van je aanvraag. De aanvraag kan ten vroegste ingediend worden de dag waarop je 65 jaar wordt.

34 35

Welke extra tegemoetkomingen bestaan er? Tegemoetkoming voor chronisch zieken Dit is een tegemoetkoming voor bepaalde erkende chronisch zieken die hoge medische kosten hebben en die sterk afhankelijk zijn van hulp van anderen. Beide voorwaarden moeten vervuld zijn.

Wie wordt beschouwd als chronisch ziek? 1. Volgende personen hebben recht op een tegemoetkoming van 300,11 euro per jaar (01-01-2014):

Als je voldoet aan de voorwaarden, ben je bij CM bekend en wordt de tegemoetkoming voor chronisch zieken (zorgforfait) automatisch uitbetaald. Contacteer bij twijfel de Dienst Maatschappelijk Werk.

Tegemoetkoming bij incontinentie Personen erkend als chronisch zieke kunnen jaarlijks aanspraak maken op een forfaitaire tegemoetkoming van 493,15 euro voor de kosten van incontinentiemateriaal (01-01-2014).

• personen die kinesitherapie E-pathologie (bijzondere aandoeningen) toegekend kregen gedurende minimum 6 maanden; • personen met bijkomende kinderbijslag voor personen met een handicap (tot 21 jaar); • mensen met langdurige (meer dan 120 dagen) of veelvuldige ziekenhuisopnames (6 maal) in het jaar van aanvraag en het jaar daaraan voorafgaand.

Voorwaarden

2. Een tweede categorie personen heeft recht op 450,18 euro per jaar (01-01-2014).

• Je mag de laatste dag van de hiervoor genoemde periode van vier maanden niet in een verzorgingsinstelling met tegemoetkoming vanuit de ziekteverzekering verbleven hebben.

• personen met een medische erkenning voor de integratietegemoetkoming (min. 12 punten); • personen met een medische erkenning voor tegemoetkoming hulp aan bejaarden (min. 12 punten) • personen met een invaliditeitsuitkering en recht op tegemoetkoming behoefte aan andermans hulp; • personen met recht op tegemoetkoming hulp aan derden (FOD). 3. Een derde categorie zijn personen die in aanmerking komen voor langdurige intensieve thuisverpleging (minimum 3 maanden forfait B of C). Zij hebben recht op een forfaitaire tegemoetkoming van 600,23 euro per jaar (01-01-2014). Deze tegemoetkoming wordt jaarlijks geïndexeerd.

Vanaf wanneer spreekt men over hoge medische kosten? Wanneer men tijdens het aanvraagjaar en het jaar daarvoor meer dan 450 euro aan remgelden betaalde, spreekt men van hoge medische kosten. Voor iemand met een verhoogde tegemoetkoming is dit 365 euro.

36 35

Hoe aanvragen?

• Je hebt het afgelopen jaar minstens vier maanden een thuisverpleegkundig forfait B of C verkregen, op voorwaarde dat in het afhankelijkheidsrooster een score 3 of 4 vermeld staat bij het criterium incontinentie (in te vullen door de thuisverpleegkundige en in te dienen bij het ziekenfonds).

Men heeft dus geen recht op het incontinentieforfait bij opname in een: • • • • •

algemeen of psychiatrisch ziekenhuis; rusten verzorgingstehuis (RVT); rustoord voor bejaarden (ROB); psychiatrisch verzorgingstehuis (PVT); initiatief voor beschut wonen of bepaalde revalidatiecentra.

De opname in een instelling van het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap vormt daarentegen geen probleem. De jaarlijkse forfaitaire tegemoetkoming kan opnieuw bekomen worden nadat er een jaar verstreken is sinds de vorige beslissing tot toekenning. De uitgaven voor incontinentiemateriaal moeten niet bewezen worden.

Hoe aanvragen? Als je voldoet aan de voorwaarden, ben je bij CM bekend en wordt de toelage automatisch uitbetaald. Contacteer bij twijfel de Dienst Maatschappelijk Werk.

Tegemoetkoming voor PVS-patiënten (comapatiënten) PVS staat voor ‘persistente vegetatieve status’. Een PVSpatiënt is een patiënt die, als gevolg van een opgelopen acute hersenbeschadiging in een coma verzeilde en bij wie de ontwaaktechnieken de situatie niet hebben kunnen verbeteren. De tegemoetkoming is bedoeld voor PVS-patiënten die thuis verblijven of in een instelling van het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap. Dus niet voor patiënten in een ziekenhuis, rust- of verzorgingstehuis (RVT) of rusthuis voor bejaarden (ROB), tenzij ze daar kortstondig verblijven.

Hoe aanvragen?

Forfaitaire tegemoetkoming in de kosten van incontinentiemateriaal t.g.v. onbehandelbare incontinentie, vanwege de ziekteverzekering Voor onbehandelbare incontinentie is er een jaarlijkse tegemoetkoming van 160,96 euro (01-01-2014).

Voorwaarden? • als je niet voldoet aan de voorwaarden van het hiervoor vermelde incontinentieforfait; • als de persoon op de laatste dag van de periode van 12 maanden, waarvoor het forfait onderzocht wordt, niet in een verzorgingsinstelling met tegemoetkoming vanuit de ziekteverzekering verblijft. Het kan wel toegekend worden bij een acute opname in een algemeen ziekenhuis op een afdeling (kinder)neuropsychiatrie, heelkunde kindergeneeskunde, besmettelijke ziekte of kraamafdeling.

Hoe aanvragen? De behandelende arts vult een attest in waarin hij verklaart dat rechthebbende een onbehandelbare vorm van incontinentie heeft en vermeldt evens de diagnostische en therapeutische methode van de diagnose .

De aanvraag verloopt via de arts van het deskundig ziekenhuiscentrum dat de patiënt opvolgt. Deze gebruikt hiervoor een voorgeschreven formulier dat hij bezorgt aan de adviserend geneesheer van het ziekenfonds. De aanvraag kan ten vroegste één maand vóór de terugkeer van de patiënt naar huis gebeuren en uiterlijk vóór het einde van de vijfde maand na de maand van terugkeer naar huis.

Welke kosten worden gedekt door de tegemoetkoming? De tegemoetkoming dekt de kosten voor geneesmiddelen, verzorgingsmiddelen en hulpmiddelen en is cumuleerbaar met andere tegemoetkomingen. Het betreft een tegemoetkoming van maximaal 8 243,17 euro per jaar (01-01-2014).

Tegemoetkoming in de kostprijs van pijnstillers bij chronische pijnpatiënten Voor chronische pijnpatiënten wordt een tegemoetkoming van 20 % verleend voor de aankoop van bepaalde pijnstillers. Aandoeningen die in aanmerking komen: kankerpijn, chronische artritis of artrosepijn, neurogene of neuropatische pijn van centrale of perifere oorsprong (inbegrepen MS), perifere vasculaire pijn, postchirurgische pijn (inbegrepen fantoompijn), fibromyalgie. De behandelende arts doet hiervoor een aanvraag bij de adviserend geneesheer van het ziekenfonds.

36 37

Tegemoetkoming voor patiënten met chronische wonden Voor patiënten met een welbepaald type wonde, die gedurende zes weken behandeld werd maar onvoldoende geheeld is, is er een forfaitaire tegemoetkoming van 22,90 euro per maand en een bijkomende tegemoetkoming van 0,25 euro per verpakking voor bepaalde verbandmiddelen (01-012014).

Financiële ondersteuning kankerpatiënten Diverse organisaties die aan kankerbestrijding doen, geven onder specifieke voorwaarden terugbetaling voor bepaalde kankergerelateerde kosten. Zo kunnen er terugbetalingen zijn voor de aankoop van een haarprothese en/of schoonheidscheques. De ziekteverzekering komt in bepaalde gevallen tussen bij de aankoop van pruiken. Je kunt bij de organisaties terecht voor infosessies, workshops, cursussen, gespreksgroepen en thema-avonden rond kanker.

De behandelende arts doet hiervoor een aanvraag bij de adviserend geneesheer van het ziekenfonds.

Tegemoetkoming Syndroom van Sjögren Forfaitaire tegemoetkoming van 22,90 euro per maand voor kosten van kunsttranen en oftalmologische gel (0101-2014). De patiënt bezorgt aan zijn ziekenfonds een verklaring, afgeleverd door een reumatoloog waaruit blijkt dat hij/zij aan de criteria voor het Syndroom van Sjögren voldoet.

De Vlaamse Kankertelefoon: 078 15 01 51 of www.vlk.be Kankerfoon van de Stichting tegen Kanker: 0800 15 802 of www.kanker.be

Financiële ondersteuning door OCMW

Tegemoetkoming in de medische voeding bij coëliakie en dermatitis herpetiformis

In geval van te zware medische kosten kun je steun aanvragen bij het OCMW. Meer informatie kun je verkrijgen bij het OCMW van jouw gemeente.

De aanvraag gebeurt bij de adviserend geneesheer en bedraagt maandelijks 38 euro (01-01-2014).

Verhoogde tegemoetkoming

Tegemoetkoming voor palliatieve thuiszorgpatiënten Aan personen die thuis verzorgd worden, terminaal ziek zijn en voldoen aan een aantal voorwaarden (o.a. van meer intensieve verzorging) wordt een palliatief forfait uitbetaald. Dat forfait bedraagt 647,16 euro (0101-2014) en wordt maximum tweemaal uitbetaald. De aanvraag dient te gebeuren via de huisarts en moet vóór het overlijden worden doorgestuurd naar de adviserend geneesheer van het ziekenfonds. Een tweede aanvraag kan ten vroegste 30 dagen na de eerste aanvraag ingediend worden. Het initiatief voor de tweede aanvraag moet van de betrokkene zelf komen. Bij recht op het palliatief forfait wordt ook het huisbezoek van de huisarts, de verpleegkundige en de kinesist volledig terugbetaald. Contacteer voor meer informatie de Dienst Maatschappelijk Werk CM, je huisarts of het palliatief thuiszorgteam van jouw regio. 38 37

Contacteer voor meer informatie de Dienst Maatschappelijk Werk of

Mensen met een verhoogde tegemoetkoming in de ziekteverzekering betalen minder remgeld (persoonlijke opleg) bij uitgaven voor gezondheidszorg. Dat geldt bij een bezoek aan de dokter, de tandarts of de kinesitherapeut of bij opname in het ziekenhuis. Voor sommige geneesmiddelen dient minder betaald te worden. De verhoogde tegemoetkoming geeft in sommige gevallen recht op andere voordelen zoals korting op openbaar vervoer en het sociaal telefoontarief.

Voor wie? Iedereen kan de verhoogde tegemoetkoming aanvragen. Om van de verhoogde tegemoetkoming te kunnen genieten moet je kunnen bewijzen dat je in de referteperiode voor de aanvraag over een bescheiden inkomen beschikt.

Om dit bescheiden inkomen te bepalen, wordt er rekening gehouden met alle belastbare inkomsten. Deze belastbare inkomsten moeten onder een bepaalde inkomstengrens vallen. In principe is de referteperiode gelijk aan het kalenderjaar voor de start van de aanvraag. Het bruto-belastbaar inkomen moet lager zijn dan 16 743,70 euro als alleenstaande persoon. Dit bedrag wordt vermeerderd met 3 099,72 euro per persoon ten laste (01-01-2014). Als je over een welbepaalde indicator beschikt kan deze referteperiode verkleinen naar het bruto belastbaar inkomen van de maand voor de aanvraag. Dit maandbedrag wordt dan vermenigvuldigd met 12 om zo aan een jaarbedrag te komen. In deze situatie moet het omgezet belastbaar inkomen onder de jaargrens van 16 965,47 euro liggen als alleenstaande persoon. Dit bedrag wordt vermeerderd met 3 140,77 euro per persoon ten laste (01-01-2014). De indicatoren voor het verminderen van de refertetermijn zijn: . gepensioneerden; . mindervaliden; . weduwen/weduwenaars; . een invaliditeitsuitkering ontvangen; . ambtenaar die in disponibiliteit geplaatst zijn en de ziekteperiode minstens 1 jaar is; . militairen die tijdelijk maar minstens 1 jaar uit hun ambt ontheven zijn wegens ziekte; . eenoudergezinnen; . arbeidsongeschikten of werklozen die gedurende minstens een jaar hun activiteit onderbroken hebben hetzij omwille van volledige werkloosheid of/en arbeidsongeschiktheid (bvb. 7 maand werkloos en 5 maand arbeidsongeschikt). Sommige mensen zijn vrijgesteld van een inkomstenonderzoek en krijgen automatisch recht: . mensen die gedurende drie volledige en ononderbroken maanden leefloon of gelijkgestelde geldelijke steun ontvangen van het OCMW; . mensen met een inkomstengarantie voor ouderen (igo) of gewaarborgd inkomen voor bejaarden (GIB); . mensen met een tegemoetkoming van de FOD Sociale Zekerheid; . kinderen met bijkomende kinderbijslag en een erkenning van minstens 66% lichamelijke of geestelijke ongeschiktheid of 4 punten op de eerste pijler van de medische sociale schaal; . niet begeleide minderjarig vreemdelingen; . wezen.

Hoe aanvragen? Vraag de verhoogde tegemoetkoming aan in jouw CM-kantoor. De consulent helpt je om de nodige documenten in te vullen. Je krijgt 2 maanden de tijd om je dossier te vervolledigen.

Maximumfactuur (MAF) Sociale maximumfactuur De meeste gezinnen waar één van de rechthebbenden de verhoogde tegemoetkoming geniet, ontvangen een terugbetaling van het remgeld op geneeskundige prestaties wanneer het plafondbedrag van 450 euro aan remgelden bereikt is. Alleen sommige rechthebbenden van de verhoogde tegemoetkoming die ook een integratietegemoetkoming hebben, verkrijgen niet automatisch de sociale maximumfactuur. Het remgeld is het betaalde persoonlijk aandeel, dus het verschil tussen het wettelijke ereloon en de terugbetaling door het ziekenfonds. Als ‘gezin’ worden beschouwd de rechthebbende die de verhoogde tegemoetkoming geniet, de echtgeno(o)t(e) of partner en hun personen ten laste. Het remgeld van het hele gezin wordt samengeteld om het plafond van 450 euro te bepalen. Kinderen die op 1 januari van het jaar jonger zijn dan 19 jaar en meer dan 650 euro aan remgelden betaald hebben, kunnen individueel de maximumfactuur krijgen.

Inkomens-maximumfactuur Andere gezinnen worden, afhankelijk van hun inkomen, beschermd door de inkomens-maximumfactuur. In tegenstelling tot de sociale maximumfactuur wordt daarbij rekening gehouden met het gezin zoals het ingeschreven is in het rijksregister.

De maximumfactuur houdt rekening met: • het remgeld voor A-, B- en C-medicatie; • het remgeld op erelonen van artsen, kinesitherapeuten, verpleegkundigen, paramedici ...; • het remgeld op technische prestaties zoals operaties, bloedonderzoeken ... ; • het remgeld in bepaalde ziekenhuiskosten, bv. persoonlijk aandeel in ligdagprijs (voor psychiatrische ziekenhuizen is dat beperkt tot 365 dagen); 38 39

• het remgeld van de vergoedbare magistrale bereidingen; • de afleveringsmarge van de implantaten; • enterale voeding voor kinderen en jongeren tot en met 18 jaar, in een thuisomgeving; • het persoonlijk aandeel voor endoscopisch materiaal en materiaal voor viscerosynthese. De terugbetaling van het remgeld gebeurt op basis van de volgende tabel (01-01-2014).

jaarinkomen in euro

• de aandoening is zeldzaam en tast vitale functies aan; • de kosten voor de behandeling zijn hoog en worden niet terugbetaald; • de behandeling heeft een erkende wetenschappelijke waarde en doeltreffendheid en heeft het proefstadium overschreden; • de behandeling is absoluut noodzakelijk op medischsociaal vlak; • de behandeling is voorgeschreven door een geneesheer-specialist.

Plafondbedrag in euro

0 - 17 719,92

450

17 719,93 - 27 241,07

650

27 241,08 - 36 762,25

1 000

36 762,26 - 45 886,69

1 400

vanaf 45 886,70

1 800

Indien in het gezin ten minste één gezinslid chronische ziektekosten heeft, dan wordt het remgeldplafond verlaagd met 100 euro.

Richt je aanvraag aangetekend aan de adviserend geneesheer van het ziekenfonds met een omstandig medisch rapport, een kostenraming of een factuur van de kosten en je verklaring op erewoord dat je op geen enkele andere manier terugbetaling van de prestaties kunt bekomen. De beslissing omtrent het toekennen van de tegemoetkoming ligt bij het RIZIV, de betaling gebeurt door CM.


Wie recht heeft op de maximumfactuur moet geen stappen ondernemen. De ziekenfondsen houden alle kosten voor geneeskundige verzorging bij die voor de toekenning van de MAF in aanmerking komen. De MAF zal automatisch worden toegekend aan de rechthebbenden.

Het Fonds voor Beroepsziekten verleent schadeloosstelling aan werknemers uit de privésector voor ziekten waarbij de oorzaak in de werkomgeving ligt. Een patiënt die een erkenning voor een beroepsziekte wil aanvragen, bespreekt dat best met de adviserend geneesheer van het ziekenfonds. Er kan dan een medisch attest ingediend worden bij het Fonds voor Beroepsziekten.

Bijzonder Solidariteitsfonds


Het Bijzonder Solidariteitsfonds is opgericht om tussen te komen in uitzonderlijke situaties waarbij mensen aan ernstige aandoeningen lijden, hoge medische kosten hebben, maar daarvoor geen terugbetaling kunnen krijgen. Het bijzonder solidariteitsfonds kan in uitzonderlijke situaties een terugbetaling geven voor: • prestaties die de ziekteverzekering niet terugbetaalt; • terugbetaalbare prestaties maar waarbij betrokkene niet aan de voorwaarden voldoet om terugbetaling te verkrijgen; • geneeskundige verstrekkingen verleend in het buitenland en de reis- en verblijfskosten (ook van de vergezellende persoon).

40 39

Voorwaarden

Sterrekundelaan 1 1210 Brussel 02 226 62 11 www.fmp-fbz.fgov.be [email protected]

Hulpmiddelen, waar vind ik tegemoetkomingen? Tegemoetkoming voor rolstoelen en loophulpmiddelen Voor een terugbetaling bij aankoop van een rolstoel moet eerst een aanvraag via het ziekenfonds (RIZIV) gebeuren.

Procedure Je kunt een terugbetaling aanvragen voor volgende rolstoelen: • standaardrolstoel • orthopedische driewielfiets • verzorgingsrolstoel • modulaire rolstoel (rolstoel met aangepaste hulpmiddelen) • combinatie driewielfiets - rolstoel • kinderrolstoel • actieve rolstoel • elektronische rolstoel • elektronische scooter • sta-systeem Er is altijd een medisch attest vereist. Afhankelijk van het gevraagde hulpmiddel is ook een motiveringsrapport en/of een functioneringsrapport vereist. Na keuze van het hulpmiddel bezorgt de erkende verstrekker de nodige formulieren aan het ziekenfonds. Als je na de terugbetaling van het ziekenfonds nog supplementen moet betalen voor de aankoop van de rolwagen, kun je in bepaalde gevallen een aanvraag indienen bij het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap voor een bijkomende terugbetaling (mits erkenning). Je kunt er ook terecht voor tegemoetkomingen in de herstelling of het onderhoud van de rolwagen. Contacteer de Dienst Maatschappelijk Werk voor meer informatie.

Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap Het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) is een Vlaamse overheidsinstelling die financiële ondersteuning biedt aan personen met een beperking. Die beperking kan lichamelijk, zintuiglijk, mentaal of psychisch zijn. De beperkingen die eruit voortvloeien moe-

ten langdurig en ernstig zijn én moeten invloed hebben op de sociale integratie van de betrokkene in de maatschappij. Belangrijk is dat men bij de eerste inschrijving jonger is dan 65 jaar.

Voor welke hulpmiddelen en aanpassingen verleent het VAPH een tegemoetkoming? Het VAPH verleent een terugbetaling voor:

• (meer)kosten van hulpmiddelen en aanpassingen De bedoeling is de beperkingen van een persoon met een beperking te verminderen of op te heffen. Hulpmiddelen en aanpassingen worden beschreven in een refertelijst. Hulpmiddelen en aanpassingen die duurder zijn dan de voorziene tegemoetkoming kunnen via de Bijzondere Bijstandscommissie (BBC) aangevraagd worden.

• incontinentiemateriaal voor personen met incontinentieproblemen De terugbetaling van incontinentiemateriaal gebeurt via een jaarlijks forfait. Het forfait is afhankelijk van de leeftijd en de graad van incontinentie. Een goedkeuring geldt maximum voor 3 jaar.

• rolstoelen Rolstoelen zijn in de eerste plaats een bevoegdheid van het RIZIV. Via het ziekenfonds wordt een aanvraag tot terugbetaling gedaan. Als het RIZIV een terugbetaling weigert of beperkt, kan het VAPH onder welbepaalde voorwaarden (aanvullend) een tegemoetkoming verlenen. Het VAPH komt enkel tussen in het onderhoudscontract (met inbegrip van herstellingen) en eventueel in de aankoop van een tweede rolstoel (indien je een traplift hebt of in een residentie verblijft).

• Persoonlijk Assistentiebudget (PAB) Met het PAB kunnen personen met een beperking hun eigen leven beter in handen nemen. Het budget dient om persoonlijke assistenten te vergoeden die helpen bij huishoudelijk werk, lichaamsverzorging, dagbesteding, verplaatsingen … De assistenten moeten via een arbeidscontract ingeschreven worden of bij een georganiseerde dienst worden aangevraagd. Het Vlaams Agentschap betaalt het PAB uit, na de positieve beslissing door een deskundigencommissie. Personen met een aandoening met snelle aftakeling (bv. ALS) die over een periode van één jaar of minder, sterk achteruit gegaan zijn, kunnen via een spoedprocedure binnen drie maanden een PAB bekomen.

40 41

Hoe aanvragen? Richt je aanvraag aan de provinciale afdeling van het VAPH. Multidisciplinaire teams (MDT’s) erkend door het VAPH kunnen je helpen bij het opstellen van de aanvraag. De Dienst Maatschappelijk Werk van CM is zo’n erkend MDT. De dienstverlening is gratis. Een MDT neemt de volgende opdrachten op zich: • opmaken van een dossier waarin de aanvraag gemotiveerd wordt; • opmaken van adviesrapporten; • samen met de persoon met een handicap bekijken welke hulpmiddelen en aanpassingen nodig zijn. Dat overleg resulteert in een persoonlijke lijst van hulpmiddelen, waarvan de noodzaak, behoefte, doelmatigheid en doeltreffendheid zijn aangetoond.

CM-thuiszorgtip Contacteer de Dienst Maatschappelijk Werk van CM voor meer informatie over het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap.

Vlaams Agentschap Personen met een Handicap Jakob van Maerlant-gebouw (station) Koning Albert I-laan 1/2 bus 55, 8200 Sint-Michiels 050 40 67 11 [email protected] www.vaph.be

Een parkeerkaart geeft in sommige gemeenten recht op gratis parkeren. De volgende personen hebben recht op een parkeerkaart: • personen met een blijvende invaliditeit van 80 % of minstens 12 punten (in het kader van de reglementering voor tegemoetkomingen aan personen met een handicap); • personen met een vermindering van hun verplaatsingsmogelijkheden met ten minste 2 punten (toegekend door de Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid); • personen met een blijvende invaliditeit van ten minste 50 % aan de onderste ledematen; • personen die volledig verlamd zijn aan de bovenste ledematen of bij amputatie; • militaire en burgerlijke oorlogsinvaliden met ten minste 50 % invaliditeit.

Hoe aanvragen? Indien je nog geen correct medisch attest bezit, moet je een procedure bij de Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid opstarten. Je wendt je hiervoor naar de dienst bevolking van je gemeente of de maatschappelijk werker van je ziekenfonds. Je ontvangt er de medische formulieren die je laat invullen door jouw behandelende arts. Nadat je deze formlieren ingevuld terugbezorgde aan de bevoegde dienst, nodigt een controle-arts je uit voor een onderzoek. Deze dokter bepaalt of je aan de criteria voldoet. Voor advies en hulp bij de aanvraag kun je altijd terecht bij de Dienst Maatschappelijk Werk van CM.

Korting op openbaar vervoer

Vervoer en verplaatsingen, welke tegemoetkomingen en voordelen zijn er? Parkeerkaart Met een parkeerkaart kun je: • parkeren op plaatsen voorbehouden voor personen met een handicap; • gratis parkeren op parkeerplaatsen van de NMBS; • voor onbeperkte duur parkeren op plaatsen waar de parkeertijd beperkt is (in de blauwe zone).

42 41

De trein - NMBS Voorkeurtarief voor senioren vanaf 65 jaar (seniorenbiljet) Senioren vanaf 65 jaar kunnen op dezelfde dag één heenen terugbiljet bekomen aan de vaste prijs van 6 euro (2de klasse) of 13 euro (1ste klasse). Het seniorenbiljet is het hele jaar geldig van maandag tot vrijdag vanaf 9 uur, op zaterdag en zondag zonder uurbeperking. Van half juli tot half augustus is het seniorenbiljet niet geldig op zaterdag en zondag.

Kortingskaart ‘verhoogde tegemoetkoming’ De verminderingskaart is bestemd voor alle personen die recht hebben op de verhoogde tegemoetkoming en voor de personen die zij ten laste hebben. Op vertoon van de kaart krijgen zij 50 % korting op een biljet in tweede klasse. Je kunt de verminderingskaart gratis bekomen aan een NMBS-loket op vertoon van een attest van het ziekenfonds en een pasfoto.

Kaart ‘kosteloze begeleider’ De kaart kan aangevraagd worden door personen met: • een vermindering van zelfredzaamheid van ten minste 12 punten bij de Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid; • een blijvende invaliditeit van 80 %; • een blijvende invaliditeit aan de onderste ledematen van minstens 50 %; • een volledige verlamming of amputatie van de bovenste ledematen. Met deze kaart kun je zowel op de trein als op de bus, samen met een andere persoon, reizen met één enkel vervoersbewijs. De persoon met een handicap moet een geldig vervoersbewijs voor eerste of tweede klasse hebben, de begeleider reist gratis. Je kunt de kaart aanvragen bij NMBS-Mobility, bureau B - MO 051 sectie 13/5, Hallepoortlaan 40, 1060 Brussel of aan het loket van elk Belgisch station. Het aanvraagformulier is te downloaden op www.nmbs.be. Je voegt bij de aanvraag een kopie van het gevraagde medisch attest. Indien je beantwoordt aan alle voorwaarden, dan nodigt de NMBS je uit om je kaart af te halen in het station van jouw keuze. Je geeft er een recente pasfoto af en betaalt 5 euro administratiekosten.

Voorrangskaart voor een zitplaats in de trein De kaart is bestemd voor personen die door een lichamelijke handicap of ziekte niet of moeilijk kunnen blijven rechtstaan in de trein. Op vertoon van de kaart krijg je voorrang bij het innemen van een zitplaats. Je kunt de verminderingskaart bekomen aan een NMBSloket op vertoon van een doktersattest dat verklaart dat je niet lang mag rechtstaan, wat hiervan de medische oorzaak is en voor welke periode de kaart wordt aangevraagd.

Je kunt de kaart ook schriftelijk aanvragen bij NMBSMobility, bureau B - MO 051 sectie 13/5, Hallepoortlaan 40, 1060 Brussel. Het formulier is te downloaden op www.nmbs.be. Wanneer je aan de nodige voorwaarden voldoet, nodigt de NMBS je uit om je kaart af te halen in het station. Je geeft een recente pasfoto af en betaalt 5 euro administratiekosten.

Nationale verminderingskaart voor personen met een visuele beperking Blinden en slechtzienden met een blijvende invaliditeit van ten minste 90 % (en hun begeleidende hond) reizen gratis in tweede klasse. Je kunt de kaart aanvragen bij de Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid, dienst Attesten, Finance Tower, Kruidtuinlaan 50 bus 1, 1000 Brussel, 02 507 87 99. Het aanvraagformulier bekom je bij het gemeentebestuur.

Begeleiding door NMBS-personeel De NMBS voorziet begeleiding voor reizigers in een rolstoel op het vertrek- en aankomststation en bij eventuele overstappen. Een personeelslid begeleidt je naar het perron en helpt je plaats te nemen in de trein. Geef minstens 24 uur voor je vertrek jouw reisgegevens, aard van de handicap en de precieze hulp die je wenst door op het telefoonnummer 02 528 28 28. Je kunt online reserveren via www.nmbs.be. Je dient je minstens 15 minuten voor vertrek aan te melden bij het loket van het vertrekstation.

De bus - De Lijn Gratis tram en bus met de Omnipas 65+ Senioren vanaf 65 jaar krijgen deze pas automatisch toegestuurd. Deze pas is voorlopig nog gratis, mits de betaling van 5 euro administratiekosten.

Gratis kaart voor personen met een beperking Als je recht hebt op een tegemoetkoming vanuit de Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid of ingeschreven bent bij het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap, krijg je een Buzzy Pazz of Omnipas om gratis te reizen met bus en tram. De Lijn

42 43

stuurt je automatisch de kaart toe, mits de betaling van 5 euro administratiekosten.

Verminderingskaart (verhoogde tegemoetkoming) De verminderingskaart ‘Verhoogde tegemoetkoming‘ van de NMBS geeft ook bij De Lijn recht op een vermindering van 50 % bij aankoop van een Lijnkaart en Buzzy Pazz (niet bij aankoop van een ticket) voor alle personen die recht hebben op een verhoogde tegemoetkoming. Je wendt je hiervoor tot een Lijnwinkel.

Nationale verminderingskaart voor personen met een visuele beperking Blinden en slechtzienden rijden op vertoon van de nationale verminderingskaart gratis met bus en tram. De chauffeur zal je begeleiden, je meedelen wanneer de gewenste halte bereikt is en je vooraan laten uitstappen.

Kaart ‘kosteloze begeleider’ De kaart kan aangevraagd worden door personen met: • een vermindering van zelfredzaamheid van ten minste 12 punten bij de Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid; • een blijvende invaliditeit van 80 %; • een blijvende invaliditeit aan de onderste ledematen van minstens 50 %; • een volledige verlamming of amputatie van de bovenste ledematen. Met deze kaart kun je zowel op de trein als op de bus, samen met een andere persoon, reizen met één enkel vervoersbewijs. De persoon met een handicap moet een geldig vervoersbewijs voor eerste of tweede klasse hebben, de begeleider reist gratis. Je kunt de kaart aanvragen bij NMBS-Mobility, bureau B - MO 051 sectie 13/5, Hallepoortlaan 40, 1060 Brussel of aan het loket van elk Belgisch station. Het aanvraagformulier is te downloaden op www.nmbs.be. Je voegt bij de aanvraag een kopie van het gevraagde medisch attest. Indien je beantwoordt aan alle voorwaarden, dan nodigt de NMBS je uit om je kaart af te halen in het station van jouw keuze. Je geeft er een recente pasfoto af en betaalt 5 euro administratiekosten.

44 43

Op welke fiscale voordelen heb ik recht? Vermindering BTW autovoertuigen, vrijstelling verkeersbelasting en belasting inverkeerstelling Oorlogsinvaliden en personen met 50 % blijvende invaliditeit aan de onderste ledematen, volledige blindheid of een volledige verlamming aan of amputatie van de bovenste ledematen genieten volgende voordelen:

Vermindering BTW autovoertuigen • Je betaalt bij de aankoop van een wagen 6 % BTW in plaats van 21 %. Nadien wordt ook de betaalde 6 % BTW terugbetaald. • Je betaalt slechts 6 % BTW voor de aankoop van onderdelen en onderhouds- en herstellingswerken. De voordelen gelden voor één voertuig dat geregistreerd staat op naam van de hulpbehoevende persoon, zijn of haar echtgenoot of op naam van de wettelijke vertegenwoordiger. De wagen mag enkel gebruikt worden voor persoonlijk vervoer van de persoon met een beperking. Wanneer het gaat om minderjarigen of personen met het statuut verlengde minderjarigheid wordt deze voorwaarde soepeler gehanteerd.

Verkeersbelasting en belasting inverkeerstelling De rechthebbenden hoeven geen verkeersbelasting of belasting inverkeerstelling te betalen.

Hoe aanvragen? De aanvraag voor de vrijstelling van verkeersbelasting en de inverkeerstelling gebeurt bij het Agentschap Vlaamse Belastingsdienst, verkeersbelastingen, Bauwensplaats 13 bus 1, 9300 Aalst. Je vindt de aanvraagformulieren via het internet http:// belastingen.vlaanderen.be/verkeersbelastingen. Je kan telefonisch terecht op het gratis nummer 1700 (elke werkdag van 9 tot 19 uur). Daarna vraag je de vrijstelling van BTW op autovoertuigen en vermindering BTW bij onderhoud van de auto in het BTW-kantoor van je woonplaats. Let wel: het medisch attest moet uitgereikt zijn door de FOD Sociale Zekerheidsdienst, personen met een handicap, de administratie voor oorlogsinvaliden of het ministerie van Volksgezondheid.

Personenbelasting: extra belastingvrije som

Je kunt dit per brief melden aan:

• Kinderen met een zware handicap worden voor twee geteld. Dat leidt tot een aanzienlijk hogere belastingaftrek. Ook mindervalide kinderen die in een instelling verblijven, zijn kinderen ten laste, wanneer aangetoond kan worden dat de ouders in contact blijven met de kinderen.

Dienst Onroerende voorheffing Bauwensplaats 13 bus 2 9300 Aalst

Je kunt het aanvraagformulier per e-mail verzenden via de website www.onroerendevoorheffing.be

• Personen met een handicap hebben recht op een bijkomende belastingvrije som (attest van minstens 66 % invaliditeit aan te vragen voor de leeftijd van 65 jaar).

Vermindering successierechten

• Als je zorgt voor je inwonende (groot)ouder, broer, zus ouder dan 65 jaar, die aan de inkomstenvoorwaarden voldoet, dan mag je hem/haar aanrekenen als persoon ten laste op je belastingbrief. Daardoor verhoogt de belastingsvrije som met voor het belastingsplichtig familielid.

Personen met een handicap van minstens 66 % bekomen vóór de leeftijd van 65 jaar, die erven, zullen tot een bepaald bedrag geen successierechten moeten betalen. Deze vrijstelling werd ingevoerd vanuit de bezorgdheid die leeft bij familieleden om wat er na hun overlijden met het kind of familielid met een beperking zal gebeuren.

• De inkomsten van de inwonende persoon moeten beperkt zijn tot 2 990 euro (inkomsten 2012). Het pensioen is echter vrijgesteld tot 24 070 euro.

Voor meer informatie kun je terecht in het ontvangkantoor van de directe belastingdiensten in jouw woonplaats.

• Kinderbijslagen, tegemoetkomingen aan personen met een handicap en beroepsinkomsten voortkomend uit een tewerkstelling in een beschutte werkplaats worden niet als bestaansmiddelen beschouwd als het kind 66 % mindervalide is. • Als je een ziekte- of invaliditeitsuitkering ontvangt, heb je recht op een maximale belastingvermindering.

Vermindering onroerende voorheffing In het Vlaams Gewest worden verminderingen toegekend op onroerende goederen voor huurders en eigenaars met gezinsleden met een handicap van minimum 66 % arbeidsongeschiktheid, bekomen vóór de leeftijd van 65 jaar. Als je eigenaar bent van een woning en recht hebt op een vermindering, dan wordt die automatisch toegekend. Als je huurder bent, dien je zelf te melden dat je huurder bent en aan de voorwaarden voldoet voor een vermindering. De verhuurder moet het bedrag van de vermindering jaarlijks aftrekken van jouw huurprijs.

Vrijstelling heffing op waterverontreiniging

Je betaalt geen saneringsbijdrage als: • je een gewaarborgd inkomen voor bejaarden, inkomensgarantie voor ouderen, een leefloon, inkomensvervangende tegemoetkoming, tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden of integratietegemoetkoming ontvangt;

een een een een

• de vrijstelling wordt toegekend voor het hele gezin als één van de gezinsleden behoort tot één van de vrijstellingsgerechtigde groepen.

Hoe aanvragen? In principe zijn de personen die voor de vrijstelling in aanmerking komen, gekend bij de watermaatschappij. Als je van de vrijstelling kunt genieten maar toch een heffingsbiljet ontvangt, moet je binnen de drie maanden na de verzenddatum van het heffingsbiljet een schriftelijke vraag tot vrijstelling aan de watermaatschappij richten.

44 45

Op welke sociale tarieven heb ik recht? Sociaal telefoontarief Het sociaal telefoontarief geeft je recht op een vermindering van 50 % op de aansluitingskosten van een vast telefoontoestel. Je krijgt eveneens korting op maandelijkse abonnementskosten en korting op maandelijkse gesprekskosten. Je komt in aanmerking als je: • een leefloon hebt (attest OCMW); • minstens een gehoorverlies van 70 dB voor het beste oor hebt of wanneer je een laryngectomie hebt ondergaan (medisch attest); • over een voor doven goedgekeurd telefoontoestel beschikt; • een officiële erkenning als oorlogsinvalide hebt (attest); mits inkomensonderzoek: • meerderjarig bent, minstens 66 % mindervalide en alleen woont of samenwoont met hoogstens twee personen of samenwoont met verwanten van de eerste of tweede graad (gelijk welk aantal) (attest percentage handicap); • ouder bent dan 65 jaar en alleen woont, samenwoont met één of meerdere personen die ouder zijn dan 60 jaar of met kinderen en kleinkinderen. Het gezamenlijk bruto belastbaar gezinsinkomen voor deze twee laatste groepen moet lager of gelijk zijn aan de inkomensgrens van de verhoogde tegemoetkoming van de ziekteverzekering (kopie laatste aanslagbiljet of attest verhoogde tegemoetkoming). Het sociaal telefoontarief wordt maar aan één begunstigde per huishouden en voor één telefoonaansluiting toegekend. Het sociaal telefoontarief geldt alleen bij een standaardabonnement van een operator naar keuze. Het sociaal telefoontarief geeft een korting van maximaal 12 euro op een gsm-abonnement of een beltegoed van 3,10 euro per maand in geval van een prepaid-kaart (vb. Pay & Go).

Hoe aanvragen? De aanvraag indienen bij je operator zonder de documenten. Indien nodig, stuurt men je een brief met de vraag bepaalde documenten op te sturen.

46 45

Sociaal tarief internet Telenetklanten met een combinatieabonnement (internet en telefonie) die het sociaal telefoontarief genieten, kunnen een extra vermindering bekomen.

Sociaal sms-tarief Doven of slechthorenden (gemiddeld verlies van 71 dB of meer aan het beste oor voor de frequenties 500, 1 000, 2 000 en 4 000 Hz) en personen die een laryngectomie ondergingen kunnen met een Proximusabonnement sms’jes sturen aan de helft van de prijs.

Hoe aanvragen? Fax het aanvraagformulier, vergezeld van een medisch getuigschrift, naar het nummer 02 249 88 60.

Sociaal tarief elektriciteit en gas Je komt in aanmerking als één van de gezinsleden (ouders, kinderen, kleinkinderen): • een leefloon ontvangt; • een gewaarborgd inkomen voor bejaarden of inkomensgarantie voor ouderen ontvangt; • een tegemoetkoming mindervaliden met een invaliditeit van minstens 65 % en/of hulp van derden ontvangt; • een inkomensvervangende tegemoetkoming ontvangt; • een integratietegemoetkoming ontvangt; • een tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden ontvangt; • financiële steun van het OCMW aan erkende vluchtelingen ontvangt; • een wachtuitkering van het OCMW ontvangt; • verhoogde kinderbijslag met erkenning van 66 % ontvangt. De tarieven liggen lager, je betaalt geen vast recht voor de dagteller (wel voor de nachtteller en bij zware aansluitingen) en het verbruik van de eerste 500 kWh per jaar is gratis.

Hoe aanvragen? In principe zijn de personen die voor vrijstelling in aanmerking komen, gekend elektriciteitsmaatschappijen.

de bij

Sociaal tarief kabelabonnement Als je minstens 12 op 18 punten (score zorgbehoevendheid) of minstens 80 % invaliditeit hebt, geniet je een sociaal tarief voor het kabelabonnement. Dat tarief bedraagt iets meer dan de helft van de normale prijs. Het toekennen ervan is niet wettelijk vastgelegd en is de vrije keuze van de kabelmaatschappij. De meeste maatschappijen kennen het echter toe.

Hoe aanvragen? Om het sociaal tarief te bekomen, bezorg je de kabelmaatschappij een algemeen attest van de Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid (FODSZ).

Sociaal tarief water Je krijgt een korting op de aansluitingsprijs en je betaalt geen abonnementsvergoeding op de waterfactuur. Er zijn 2 voorwaarden waaraan je tegelijk moet voldoen: Op 1 januari van het facturatiejaar heb je recht op: • het gewaarborgd inkomen voor bejaarden of de inkomensgarantie voor ouderen; • een leefloon of levensminimum toegekend door het OCMW; • de inkomensvervangende tegemoetkoming, de integratietegemoetkoming of de tegemoetkoming hulp aan bejaarden voor personen met een handicap; • • En • • de plaats van het waterverbruik is je wettelijke domicilie.

Hoe aanvragen?

Welke voordelen, verminderingen en vrijstellingen kan ik eventueel NOG aanvragen? Naast de eerder genoemde financiële uitkeringen bestaan er nog tal van voordelen.

Verwarmingstoelage

Wie zijn woning verwarmt met bulkpropaangas, huisbrandolie (in bulk of aan de pomp) of verwarmingspetroleum (type C) kan een verwarmingstoelage krijgen als: • ofwel één van de gezinsleden recht heeft op een verhoogde tegemoetkoming en het gezinsinkomen lager is of gelijk aan 16 965,47 euro, verhoogd met 3 140,77 euro per persoon; • ofwel het bruto belastbaar gezinsinkomen lager of gelijk is aan 16 965,47 euro (verhoogd met 1 140,77 euro per persoon ten laste); • ofwel één van de gezinsleden een collectieve schuldenregeling of schuldbemiddeling heeft en het OCMW heeft vastgesteld dat men de verwarmingsfactuur niet kan betalen. Als de brandstof geleverd is tussen 1 januari en 31 december kun je tot 60 dagen na levering een toelage aanvragen. Per jaar en per gezin wordt er een verwarmingstoelage gegeven voor maximum 1 500 liter brandstof met een maximum van 300 euro per jaar. De toelage schommelt tussen de 14 en 20 eurocent per liter. Voor in kleine hoeveelheden aan de pomp aangekochte huisbrandolie of verwarmingspetroleum is er een forfaitaire verwarmingstoelage van 210 euro.

Hoe aanvragen? Om de verwarmingstoelage aan te vragen, wend je je best tot het OCMW van je gemeente. Meer informatie vind je op www.verwarmingsfonds.be of op het gratis telefoonnummer van het Sociaal Verwarmingsfonds: 0800 90 929.

De vrijstelling wordt meestal automatisch toegekend. Indien dit niet gebeurd is, dan kan je een aanvraag indienen met een papieren attest, uiterlijk vóór 31 december van het kalenderjaar waarop het attest betrekking heeft, bij je watermaatschappij.

46 47

Vlaamse tegemoetkoming in de huurprijs De tegemoetkoming ondersteunt mensen met een laag inkomen die verhuizen van een slecht aangepaste woning naar een aangepaste woning of naar een huurwoning via een erkend sociaal verhuurkantoor. De tegemoetkoming bestaat uit een individuele huursubsidie en een installatiepremie. Om aanspraak te kunnen maken op de tegemoetkoming moet je voldoen aan de volgende voorwaarden. • Jouw inkomen mag niet meer bedragen dan • 16 880 euro, vermeerderd met 1 510 euro per persoon ten laste (01-01-2014). Er wordt gekeken naar het inkomen van het derde jaar voorafgaand aan de aanvraagdatum. Je dient op erewoord te verklaren dat het inkomen van het jaar voorafgaand aan de aanvraag niet hoger is dan het maximumbedrag. • De aanvrager en de inwonenden mogen de laatste drie jaar geen woning in volle eigendom of vol vruchtgebruik gehad hebben (uitzonderingen mogelijk). • Zowel de woning die verlaten wordt, als de woning die betrokken wordt, moet in het Vlaams Gewest staan. • De nieuwe huurwoning mag geen kamer of gesubsidieerde sociale huurwoning zijn. • De woning mag geen manifeste gebreken of risico’s vertonen en moet aangepast zijn aan het aantal gezinsleden. • Er is een maximale huurprijs afhankelijk van je gezinssituatie. • De verlaten woning moet aan bepaalde voorwaarden voldoen.

Individuele huursubsidie Het bedrag van een individuele huursubsidie wordt bepaald aan de hand van het inkomen en wordt maximaal negen jaar uitbetaald. Gedurende de eerste twee jaar is het maximale bedrag 230 euro per maand. De jaren erna neemt het bedrag af. Voor de termijn van negen jaar zijn er twee uitzonderingen: • Als het inkomen één jaar voor de aanvraagdatum meer dan 16 880 euro bedraagt, krijgt men alleen de eerste twee jaar huursubsidie uitbetaald. • Als de huurder bejaard of gehandicapt is, ontvangt hij levenslang huursubsidie. Het bedrag blijft gelijk aan de huursubsidie voor jaar 1 en 2. Extra voorwaarden zijn dat de woning aangepast is en geen manifeste gebreken of risico’s vertoont.

48 47

Installatiepremie De installatiepremie is eenmalig en bedraagt drie keer het maandbedrag van de huursubsidie waarop men recht heeft in de eerste twee jaar. De maximale installatiepremie bedraagt dus 690 euro (2013).

Hoe aanvragen? Als je verhuist naar een aangepaste huurwoning zonder manifeste gebreken of risico’s, moet je je aanvraag liefst indienen vóór je de woning betrekt of ten laatste binnen de 9 maanden na inschrijvingsdatum. De aanvraag moet ingevuld en aangetekend bezorgd worden aan:

Wonen West-Vlaanderen Jacob van Maerlantgebouw Koning Albert I-laan 1/2 bus 93 8200 Sint-Michiels 050 44 28 80 www.bouwenenwonen.be

CM-thuiszorgtip Contacteer de Dienst Maatschappelijk Werk CM voor meer informatie over alle voordelen en vrijstellingen.

11 Welke juridische maatregelen kan ik nemen als de zieke niet meer voor eigen financiën kan instaan? Mijn moeder lijdt aan dementie en is hoe langer hoe minder in staat om voor zichzelf te zorgen. Ze woont nu bij mij in en ik zorg voor haar, iets wat ik met veel plezier doe. Ik regel ook haar financiën. Ze gaf me een volmacht op haar rekeningen toen de dementie nog minder ver gevorderd was. Zo ben ik toch juridisch in orde? Veerle, 52 jaar Handelingsonbekwame personen Sommige zorgbehoevenden zijn niet meer in staat om voor hun eigen financiën in te staan. Personen die lijden aan dementie kunnen in de beginfase van de ziekte vaak alles nog perfect zelf regelen, maar dat kan snel veranderen. Wanneer mensen omwille van ziekte of handicap (tijdelijk of blijvend) niet in staat zijn om onafhankelijk en zelfstandig hun wil uit te drukken, spreekt men over handelingsonbekwame personen. Ze zijn, geheel of gedeeltelijk, niet in staat om voor zichzelf te zorgen en zelf hun goederen, gelden en bezittingen te beheren. Daarom zijn er een aantal juridische maatregelen die je kunt nemen.

Preventieve maatregelen Volmacht op of beheer van gezamenlijke rekening Echtgenoten of partners die een gezamenlijke rekening hebben of minimaal een volmacht hebben op elkaars rekening kunnen de rekening van de partner, die handelingsonbekwaam wordt, beheren. Als die volmacht er niet is, kan de situatie pas opgelost worden door het aanstellen van een voorlopige bewindvoerder (ook na het overlijden van de hulpbehoevende persoon).

Wat te doen bij beginnende verwardheid of hulpbehoevendheid (als de controle en de wil nog niet volledig verloren zijn)? Zaakwaarneming Zaakwaarneming is een feitelijke toestand: een buur doet boodschappen voor zijn zorgbehoevende buurvrouw, een dochter haalt voor haar minder mobiele vader geld af van zijn zichtrekening ...

Voor aankopen of financiële verrichtingen die je als mantelzorger doet, houd je best een boekhouding bij met in- en uitgaven. Kastickets, aankoopbewijzen en rekeninguittreksels bewaar je als bewijs. Als je geld afhaalt in opdracht van een zorgbehoevende persoon, kun je hem - als dat nog mogelijk is - laten aftekenen voor ontvangst. Zo heb je een bewijs dat het geld afgegeven werd. Andere familieleden of erfgenamen kunnen je namelijk met terugwerkende kracht om verantwoording vragen.

Lastengeving of volmacht Wie langzaam de controle over het beheer van zijn goederen verliest, maar toch nog goed weet wat hij wil, kan aan één of meerdere personen een volmacht geven. De volmacht moet in principe met de hand geschreven worden door de persoon zelf en ook de datum en handtekening bevatten. Als volmachtgever bepaal je zelf aan wie je een volmacht geeft en wat de bevoegdheden zijn. Je behoudt toezicht en kunt de volmacht altijd intrekken. Voor het verhandelen van onroerende goederen of hypotheekstellingen is een notariële volmacht nodig. Ook voor wie nog helder van geest is maar niet meer kan schrijven of geen handtekening meer kan zetten, kan een notariële volmacht uitkomst bieden. Je hebt de keuze tussen een algemene volmacht die geldt voor alle verrichtingen of een beperkte volmacht waarbij beschreven wordt voor welke domeinen ze geldt. Voor het opstellen van een notariële volmacht is een medisch attest nodig waaruit blijkt dat de zorgbehoevende persoon nog in staat is om een volmacht te geven.

Zorgcontract Als je weet dat je weldra niet meer in staat zult zijn om voor jezelf te zorgen, kun je op voorhand een zorgcontract afsluiten met één of meerdere personen. Samen met die toekomstige mantelzorger(s) leg je daarin de omvang van de hulp vast en de financiële bijdrage die maandelijks door de hulpbehoevende aan de mantelzorger(s) betaald dient te worden. Je kunt een zorgcontract afsluiten bij een notaris.

CM-thuiszorgtip

48 49

CM-thuiszorgtip Goede afspraken maken goede vrienden, ook op financieel vlak. Thuiszorg heeft altijd een invloed op de relaties met de naaste familieleden. Het gebeurt vaak dat er binnen families vragen, onzekerheden en spanningen opduiken, ook over de financiële kant van thuiszorg. Bij intensieve thuiszorg kan een vergoeding voor de hulp van de mantelzorgers of een onkostenvergoeding overwogen worden. Zeker als de zorgbehoevende bij één van de kinderen/mantelzorgers gaat inwonen. Een eventuele financiële regeling kan best met de zorgbehoevende, de mantelzorger(s) en alle naaste familieleden besproken worden. Bij het opstellen van een dergelijke overeenkomst kun je advies vragen aan de maatschappelijk werker van CM of aan jouw notaris.

Beschermingsmaatregelen bij volledig verlies van controle over het beheer van gelden en goederen (vb. bij verstandelijke handicap, dementie, psychiatrische problemen, coma,…)

Juridische bescherming van wilsonbekwame mensen Mensen kunnen door hun gezondheidstoestand in een situatie terecht komen waardoor zij niet meer bekwaam zijn om dit voor zichzelf te regelen. Voor zover nodig en wenselijk kunnen deze mensen onder juridische bescherming geplaatst worden. Op die manier kan voorkomen worden dat zij zichzelf op persoonlijk of op zakelijk vlak ernstige schade berokkenen of dat er door andere personen misbruik gemaakt wordt van hun onbekwaamheid. 50 49

Bescherming is maatwerk Als een persoon bescherming nodig heeft kan er gekozen worden voor een ‘buitengerechtelijke bescherming’ of een door de vrederechter opgelegde ‘gerechtelijke bescherming’. De graad van afgewogen.

bescherming

wordt

nauwkeurig

De vrederechter maakt een afweging op basis van noodzaak en op basis van het zoeken naar de minst ingrijpende oplossing.

Buitengerechtelijke bescherming: een lasthebber De wet voorziet nu ook de mogelijkheid om de tussenkomst van de vrederechter zolang mogelijk uit te stellen of zelfs te vermijden. De te beschermen persoon kan via een volmacht zelf iemand aanduiden die de opdracht krijgt om het vermogen te beheren. Dergelijke volmacht of lastgeving kan slechts opgemaakt worden wanneer de lastgever nog volledig wilsbekwaam is. Bij het opstellen van deze volmacht kan men een beroep doen op de hulp van de notaris. Deze volmacht moet men laten registreren bij een notaris of op de griffie van het vredegerecht. De vrederechter zal enkel tussenkomen wanneer er zich problemen zouden voordoen. De persoon, die op deze manier ‘beschermd wordt’, blijft juridisch handelingsbekwaam. De persoon in kwestie heeft dus geen bewindvoerder, maar enkel een lasthebber. Dit systeem kan wellicht reeds een goede oplossing bieden in heel wat gevallen zoals bij alleenstaande mensen of in gevallen van goed onderling vertrouwen tussen naastbestaanden.

Gerechtelijke bescherming: een bewindvoerder Elke belanghebbende persoon kan de gerechtelijke bescherming aanvragen: - de zorgbehoevende persoon voor zichzelf; - elke betrokken partij (familielid, huisarts, buur, kinderen, ouders, ...); Als belanghebbende persoon moet je een verzoekschrift richten aan de vrederechter van de verblijfplaats van de te beschermen persoon. In het verzoekschrift is het belangrijk om te omschrijven in welke levensomstandigheden de persoon zich bevindt. Het verzoekschrift moet vergezeld zijn van een omstandige geneeskundige verklaring, die niet ouder mag zijn dan 15 dagen. Bij de griffie kun je ook de nodige inlichtingen over de procedure krijgen. De vrederechter moet bij voorkeur iemand van de familie of naaste omgeving aanduiden als bewindvoerder. Slechts indien dit niet mogelijk is, kan hij een beroep doen op een professionele bewindvoerder, doorgaans een advocaat. De wet laat ook toe dat elke wilsbekwame persoon op elk moment zelf een verklaring kan afleggen bij een notaris of vrederechter waarin hij zijn voorkeur uitdrukt over wie zijn bewindvoerder moet worden ingeval er later een gerechtelijke beschermingsmaatregel over hem zou worden uitgesproken Twee mogelijkheden:

Bijstand of vertegenwoordiging De vrederechter beslist of de aangestelde bewindvoerder de persoon ‘bijstaat’ ofwel ‘vertegenwoordigt’. . Bijstand: de beschermde persoon mag wel zelf bepaalde handelingen stellen maar moet hiervoor bijgestaan worden door een bewindvoerder. Hij neemt dus wel zelf de beslissingen maar laat de bewindvoerder de beslissingen ondersteunen. . Vertegenwoordiging: hier is het de bewindvoerder die initiatief neemt. De bewindvoerder treedt op in naam van de te beschermen persoon.

De rol van de vertrouwenspersoon

Hij helpt de mening van de beschermde persoon te vertolken en hij oefent toezicht uit op de goede werking van de bewindvoering.

De beschermde handelingen moeten expliciet één voor één aangeduid worden De vrederechter dient in zijn vonnis uitspraak te doen over de al dan niet bekwaamheid van de te beschermen persoon met betrekking tot een hele reeks handelingen van enerzijds persoonlijke aard en anderzijds zakelijke aard. Er moet dus expliciet opgesomd worden wat de beschermde persoon zelf nog kan beslissen en welke handelingen door de bewindvoerder overgenomen worden. Wat betreft persoonsgebonden handelingen gaat het ondermeer over: woonplaats kiezen, uitoefening patiëntenrechten en medische beslissingen, procederen. Wat betreft het beheer over de goederen gaat het ondermeer over: kopen, verkopen, lenen, hypothekeren, schenken, handel drijven, ... De bewindvoerder wordt aangesteld om alle handelingen te verrichten in het kader van een normaal dagelijks beheer. Voor meer ingrijpende handelingen (bijv. verkopen) moet de bewindvoerder telkens een bijzondere machting vragen aan de bevoegde vrederechter. De bewindvoerder moet als een ‘goede huisvader’ deze bevoegdheden uitvoeren en hierover jaarlijks via een schriftelijk verslag rekenschap geven aan de vrederechter. Wanneer de ouders bewindvoerder zijn, kan de vrederechter voorzien in een meer soepele vorm van rekenschap.

Hoogst persoonlijke rechten beter beschermd Een aantal persoonsgebonden rechten (cfr. huwen, scheiden, erkennen kinderen, stemrecht, schenkingen , ...) zijn per definitie niet overdraagbaar aan de bewindvoerder en kunnen slechts door de beschermde persoon zelf worden uitgeoefend na een bijzondere machtiging van de vrederechter.

De wet geeft de mogelijkheid aan de vrederechter om naast een bewindvoerder ook een vertrouwenspersoon aan te stellen. Deze vertrouwenspersoon is niet bevoegd om in de plaats van zijn beschermeling handelingen te stellen of beslissingen te nemen. Hij treedt op als tussenpersoon.

50 51

12

Zijn er mogelijkheden om mijn werk tijdelijk te onderbreken zodat ik mijn familielid kan verzorgen?

Mijn vader gaat de laatste tijd erg achteruit, zeker nu hij onlangs zijn heup gebroken heeft. Hij kan de deur niet meer uit om voor zijn duiven te zorgen en zit moederziel alleen weg te kwijnen. Ik zou zo graag wat meer tijd voor hem willen vrijmaken, op zijn minst tot zijn heup weer wat beter is. Ik werk fulltime, maar ik wil later niet het gevoel hebben dat ik geen tijd gemaakt heb voor mijn vader. Zou ik loopbaanonderbreking kunnen nemen? Je hebt tenslotte maar één vader …

De meeste werknemers kunnen genieten van een loopbaanonderbreking in het kader van het palliatief verlof.

Irene, 46 jaar

Je kunt ook contact nemen met jouw vakbond of met de maatschappelijk werker van CM.

Loopbaanonderbreking in het kader van medische bijstand Mensen die de thuiszorg voor een familielid op zich willen nemen, kunnen hun loopbaan onderbreken en ontvangen dan een maandelijkse onderbrekingsvergoeding van de RVA. Het betreft een specifieke vorm van volledige of gedeeltelijke loopbaanonderbreking die je de mogelijkheid biedt jouw arbeidsprestaties tijdelijk te schorsen om bijstand te verlenen aan een gezinslid of een familielid tot de tweede graad, dat lijdt aan een zware ziekte. Als zware ziekte wordt beschouwd: elke ziekte of medische ingreep die de behandelende geneesheer als zodanig beoordeelt en waarvoor hij meent dat elke vorm van sociale, familiale of mentale bijstand noodzakelijk is voor het herstel. De toepasselijke reglementering hangt af van de sector waarin je tewerkgesteld bent. Alle belangrijke informatie vind je op de website van de RVA: www.rva.be Je kunt ook contact nemen met jouw vakbond of met de maatschappelijk werker van CM.

Loopbaanonderbreking in het kader van palliatief verlof

Indien je werkt in de openbare sector of in een autonoom overheidsbedrijf, neem je best contact op met jouw personeelsdienst. Ook hier vind je alle belangrijke informatie op de website van de RVA: www.rva.be

Aanmoedigingspremie vanuit de Vlaamse Gemeenschap Werknemers die loopbaanonderbreking nemen om te zorgen voor een vader of moeder ouder dan 70 jaar, een zwaar ziek gezins- of familielid of een persoon die lijdt aan een ongeneeslijke ziekte krijgen onder bepaalde voorwaarden een aanmoedigingspremie van de Vlaamse Gemeenschap, bovenop de uitkering van de RVA. Naar gelang de sector waarin je werkt, verschilt de regeling. Je vindt alle nuttige informatie omtrent de Vlaamse aanmoedigingspremies op de website van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap: www.werk.be Voor inlichtingen en voorwaarden bel je het gratis nummer van de Vlaamse Infolijn 1700 of neem je contact op via e-mail: [email protected]. Je kan de premie ook online aanvragen als je al een goedkeuring hebt voor een onderbrekingsuitkering van de RVA.

Zorgverlof voor gehospitaliseerde kinderen Een werknemer kan tijdens of vlak na de hospitalisatie van een zwaar ziek kind zijn arbeidsovereenkomst voor 1 week (met 1 week verlengbaar) volledig schorsen. Als ouders ontvang je een onderbrekingsvergoeding van de RVA.

Het gaat om een specifieke vorm van volledige of gedeeltelijke loopbaanonderbreking die je de mogelijkheid biedt jouw arbeidsprestaties tijdelijk te schorsen om palliatieve zorgen te verstrekken. Onder palliatieve verzorging verstaat men elke vorm van bijstand (medische, sociale, administratieve en psychologische) en verzorging van ongeneeslijk zieke personen die zich in een terminale fase bevinden. 52 51

De toepassing van de reglementering hangt af van de sector waarin je tewerkgesteld bent. Alle belangrijke informatie vind je op de website van de RVA: www.rva.be Je kunt ook contact opnemen met jouw vakbond.

13 Als thuiszorg niet meer kan: residentiële opvang

Mijn vader is 78 jaar, weduwnaar, maar gelukkig is hij heel zelfstandig. We durven er met hem niet goed over praten, maar wat als hij niet meer alleen zou kunnen blijven op de flat die hij huurt? Wat zijn de verschillende mogelijkheden? Paul, 56 jaar Thuiszorg kan erg complex en zwaar worden. Soms wordt het onhoudbaar voor de zorgbehoevende of voor de familie. Wanneer thuiszorg niet langer een optie is, bestaan er een aantal opvangmogelijkheden.

Het woonen zorgcentrum

Appartementen voor senioren Deze appartementen zijn aangepast voor ouderen inzake toegankelijkheid, veiligheid, uitrusting, enz. De bewoners dienen echter nog voldoende zelfredzaam te zijn.

Meldpunt ‘Woonzorglijn’

De Woonzorglijn is een meldpunt waar je terecht kunt met al jouw vragen en klachten over ouderenzorgvoorzieningen. Je kunt de Woonzorglijn bereiken op 078 15 25 25 of via woonzorglijn@ vlaanderen.be.

De gekende rusten verzorgingstehuizen (RVT) en rustoorden voor bejaarden (ROB) evolueren stilaan naar woonen zorgcentra. Het woonen zorgcentrum brengt de karakteristieken van een rustoord en een rusten verzorgingscentrum in één voorziening samen. Het biedt huisvesting, veiligheid, permanentie, medische en paramedische zorg en assistentie bij dagelijkse activiteiten zoals wassen, aankleden, eten. Initiatiefnemers van een woonen zorgcentrum kunnen openbare besturen (gemeenten, OCMW’s), vzw’s of private personen of ondernemingen zijn. De overheid subsidieert een deel van de kosten. De bewoners betalen zelf een persoonlijk aandeel.

Serviceflats

Eenzaamheid, gevoelens van onveiligheid en beginnende motorische beperkingen zijn doorgaans beweegredenen om voor de veiligheid van serviceflats te kiezen. Serviceflats maken vaak deel uit van een woonen zorgcentrum. Een complex met serviceflats bestaat enerzijds uit individuele wooneenheden en anderzijds uit gemeenschappelijke voorzieningen voor dienstverlening waarop de bewoners een beroep kunnen doen.

CM-thuiszorgtip Het Thuiszorgcentrum van CM Brugge stelde twee interessante brochures samen. In de brochure ‘Wegwijs rusthuizen’ vind je een overzicht van alle woonen zorgcentra in de regio. Per voorziening geeft een fiche waardevolle informatie weer: een beschrijving van de kamers, de dagprijs, wat wel en wat niet begrepen is in de prijs, de mogelijkheden van kortverblijf en dagopvang, e.a. Over het aanbod van serviceflats in de Brugse regio bestaat er een gelijkaardige brochure ‘Wegwijs serviceflats’. Beide brochures zijn tegen een kleine vergoeding verkrijgbaar bij het Thuiszorgcentrum (zie p. 8). Op de website www.derusthuizen.be vind je informatie over het aanbod van rusthuizen, dagverzorgingscentra, kortverblijf en serviceflats in heel België.

Het dienstenpakket in de serviceflats is eerder beperkt omdat bij de valide bewoners een relatief grote mate van zelfstandigheid verondersteld wordt. In de flats is 24 uur op 24 permanentie verzekerd door een oproepsysteem dat in verbinding staat met het woonen zorgcentrum. 52 53

54 53

14

Waar vind ik lotgenoten?

Toen mijn man ziek werd, heb ik de verzorging op mij genomen. Dat was vanzelfsprekend. Ondertussen weet ik maar al te goed dat het soms zwaar is, enorm zwaar. Ik word zelf een dagje ouder en toch moet ik er zijn voor hem, dag en nacht. Soms wordt het me allemaal wat te veel. Daar voelde ik mij slecht door. Want ik was toch een slechte vrouw als ik mijn man niet optimaal verzorgde? Ondertussen heb ik me aangesloten bij een mantelzorgvereniging en heb ik geleerd dat dat een normaal gevoel is. Wij mantelzorgers zijn nu eenmaal geen supermensen! Het deed deugd om te horen dat ook anderen met dat gevoel worstelden. Maria, 67 jaar Verenigingen van gebruikers en mantelzorgers In Vlaanderen zijn er ongeveer 580 000 mantelzorgers actief: mensen die de zorg opnemen voor iemand die het zelf niet meer kan. Er zijn zes erkende verenigingen van gebruikers en mantelzorgers. Ze bieden steun door het organiseren van ontspanningsactiviteiten, ontmoetingsmomenten en informatieve samenkomsten voor mantelzorgers. De verenigingen geven een tijdschrift uit ter ondersteuning van mantelzorgers en chronisch zieken. Tot slot inventariseren zij noden op het vlak van thuiszorg en verdedigen ze de belangen van mantelzorgers en gebruikers. Ziekenzorg CM is één van de erkende mantelzorgverenigingen en organiseert verschillende gespreksgroepen waaraan mantelzorgers van een chronisch zieke of dementerende kunnen deelnemen.

• Ziekenzorg CM Oude Burg 23, 8000 Brugge • 050 44 03 19 • www.ziekenzorg.be • [email protected] •

• Ons Zorgnetwerk

• (KVLV, Landelijke Gilden, Landelijke Thuiszorg) • Remylaan 4b, 3018 Wijgmaal • 016 24 49 49 •

• Ziekenzorg mantelzorgvereniging • Beversesteenweg 35, 8800 Roeselare • 051 26 53 66 • www.ziekenzorg.be

KVG, grootste organisatie van personen met een beperking in Vlaanderen KVG probeert via ontmoeting (cfr. ouderpraatgroepen, vakanties, speelpleinwerking, plaatselijke afdelingen, ...), informatie, praktische ondersteuning, ... er te zijn voor personen met een beperking, hun partner, hun ouders, hun familie en hun omgeving. Er zijn daarnaast tal van andere verenigingen van en voor mensen met een bepaalde ziekte of beperking.

Waar kun je terecht? KVG www.kgv.be

Mantelzorgtelefoon Als mantelzorger kun je elke weekdag van 14 tot 18 uur terecht bij de mantelzorgtelefoon, een initiatief van Ziekenzorg CM. De mantelzorgtelefoon biedt een luisterend oor voor grote en kleine problemen die je als mantelzorger tegenkomt.

078 15 50 20

Zelfhulpgroepen Zelfhulpgroepen zijn opgericht door en voor vrijwilligers vanuit een gemeenschappelijke ervaring of ziektebeeld. Ze bieden (psychologische) ondersteuning aan lotgenoten. Leden met een zelfde ziekte of handicap

• OKRA-Zorgrecht

• Haachtsesteenweg 579, 1030 Brussel • 02 246 57 72 • www.okra.be

54 55

vinden er een klankbord. Ze herkennen identieke angsten en twijfels bij anderen. Dit maakt het voor henzelf makkelijker om de ziekte te dragen. Ze vinden er oplossingen voor een aantal praktische problemen. Samenkomen met lotgenoten kan een enorme steun zijn. Vzw Trefpunt Zelfhulp is het informatie- en ondersteuningscentrum voor en over zelfhulp en zelfhulpgroepen in Vlaanderen. Via hun website www.zelfhulp.be zijn alle zelfhulpgroepen in Vlaanderen terug te vinden.

Trefpunt Zelfhulp vzw E. Van Evenstraat 2c, 3000 Leuven (bezoekadres) Parkstraat 45 bus 3608, 3000 Leuven 016 23 65 07 [email protected] www.zelfhulp.be

Organisaties en diensten voor specifieke doelgroepen Similes Similes is een vereniging voor al wie van nabij betrokken is bij iemand met psychiatrische problemen, los van het feit of die persoon, opgenomen is in een ziekenhuis, thuis of beschut of zelfstandig woont. Similes brengt lotgenoten samen om ervaringen te delen en van elkaar te leren. Mensen vinden zo steun en begrip. Similes luistert naar hun verhaal, helpt hen op weg en behartigt hun noden bij zorgverleners, de overheid en de brede samenleving. Similes informeert via folders en brochures, infobijeenkomsten en studiedagen. Tot slot biedt Similes telefonisch onthaal, opvang, doorverwijzing en juridisch advies.

Similes - Nationaal secretariaat Groeneweg 151, 3001 Heverlee 016 24 42 01 www.similes.org

Similes - West-Vlaanderen 09 216 88 04

Expertisecentra Dementie De Expertisecentra Dementie bieden informatie, ondersteuning en advies aan iedereen die met dementie

56 55

geconfronteerd wordt. Het zijn laagdrempelige, provinciaal georganiseerde aanspreekpunten. Hun doel is de kwaliteit van zorg verbeteren en de omgeving van de persoon met dementie versterken. Ze verzorgen publicaties, sensibiliserende activiteiten en een website rond dementie (www.dementie.be). Ze willen de krachten bundelen door bestaande voorzieningen en hulpverleners te sensibiliseren, te versterken, te ondersteunen en te informeren over de diverse aspecten van dementie.

FOTON Expertisecentrum Dementie Biskajersplein 2, 8000 Brugge 050 44 67 93 [email protected] www.dementie.be

De Vlaamse Alzheimer Liga Familieleden en mantelzorgers van mensen met dementie ervaren vaak een gebrek aan kennis over dementie. Daarnaast voelen ze de behoefte aan emotionele ondersteuning, om onderling van gedachten te kunnen wisselen. Vanuit die behoeften is de Vlaamse Alzheimer Liga gegroeid, die wetenschappelijk onderzoek rond dementie ondersteunt en de resultaten naar haar leden vertaalt. De Vlaamse Alzheimer Liga ondersteunt de uitwisseling van kennis en ervaring tussen al wie de zorg voor mensen met dementie opneemt. Verder stimuleert ze sociale initiatieven ter preventie, behandeling en begeleiding van dementie en sensibiliseert ze het grote publiek. Tot slot biedt de Vlaamse Alzheimer Liga een speciale werking voor familieleden van jong dementerenden (jonger dan 65 jaar).

De Vlaamse Alzheimer Liga Stationstraat 60-62, 2300 Turnhout 014 43 50 60 www.alzheimer.be

Gratis hulp- en infolijn 0800 15 225 (enkel via vast nummer).

Praatcafé dementie ‘Het labyrint’ In Brugge komt het Praatcafé dementie ‘Het labyrint’ om de twee maanden samen. Het praatcafé brengt op een informele manier mensen met dementie, hun familieleden en mantelzorgers rond het onderwerp dementie bijeen. In elke bijeenkomst wordt een ander aspect van dementie belicht en kan je vragen stellen en ervaringen uitwisselen. Naast gerichte informatie is er ruimte voor ontmoeting met lotgenoten en een losse babbel bij een drankje. ‘Het labyrint’ is een samenwerkingsinitiatief van twaalf organisaties waaronder CM en het Thuiszorgcentrum CM. De bijeenkomsten gaan door in Onze Ark, Sint-Michielslaan 35 te Sint-Michiels. De toegang is gratis en vooraf inschrijven hoeft niet. Voor info kun je contact nemen met het Thuiszorgcentrum CM zie p. 8. www.praatcafe-labyrint.be

CM-thuiszorgtip Het Thuiszorgcentrum van CM Brugge organiseert samen met Ziekenzorg CM Steunpunten Mantelzorg. De Steunpunten Mantelzorg zijn maandelijkse ontmoetingsnamiddagen voor mantelzorgers. Naast de informatie over een bepaald thema, is er tijd om ervaringen uit te wisselen met andere mantelzorgers, om met elkaar te praten en de batterijen op te laden. Voor info en inschrijvingen kun je terecht bij het Thuiszorgcentrum CM zie p. 8.

De Vlaamse Pijnliga werkt samen met de Belgian Pain Society (BPS), een vereniging van deskundigen op het vlak van pijnbehandeling die wetenschappelijke ondersteuning biedt. De Vlaamse Pijnliga informeert over pijnbeleving, organiseert lotgenotencontact en bevordert het onderzoek naar de behandeling van pijn. Ze doet ook aan belangenbehartiging: vanuit de ervaring van pijnpatiënten worden beleidsvoorstellen opgesteld en opgevolgd. De Vlaamse Pijnliga staat open voor alle mensen met chronische pijn, ongeacht hun aandoening. Het tijdschrift ‘Prikkel’ brengt informatie over pijn, pijnbeleving en -behandeling. ‘Prikkel’ verschijnt 10 keer per jaar en is gratis voor leden van de Pijnliga. De Vlaamse Pijnliga investeert in de bevordering en erkenning van de deskundigheid van mensen met chronische pijn door: • de organisatie van jaarlijkse provinciale themadagen over de problematiek en de behandeling van pijn; • de publicatie van dossiers zoals ‘adviserend geneesheer’, ‘lage rugpijn’, ‘hoofdpijn en zelfzorg’; • de opleiding van pijnpatiënten tot ervaringsdeskundigen. De Pijnlijn wil mensen met chronische pijn en hun familieleden een luisterend oor bieden, de kans geven om op verhaal te komen.

Pijnlijn 078 159 160 (op maandag van 18 tot 20 uur, op vrijdag van 9 tot 11 uur)

De Vlaamse Pijnliga Leven met chronische pijn is een zware opdracht. Naast de voortdurende pijn zijn er de vele nare gevolgen zoals werkonbekwaamheid, grote financiële uitgaven, onbegrip, sociaal isolement … Chronische pijn is een belangrijke oorzaak van sterk verminderde levenskwaliteit.

Vlaamse Pijnliga Haachtsesteenweg 579, 1031 Brussel 02 246 47 71 www.vlaamsepijnliga.be [email protected]

Om pijnpatiënten beter te ondersteunen heeft Ziekenzorg CM samen met verenigingen voor mensen met chronische pijn (Belgische Hoofdpijnliga, Contactgroep Vlaanderen Myeloom Patiënten (CMP), Contactgroep CVS, ’t Lichtpuntje, Mensen met Chronische Pijn (MCP), Ruggensteun vzw, Vlaamse vereniging voor Mensen met Chronische Pijn (VMCP), vzw Whiplash, vzw Pijnprikkels) de Vlaamse Pijnliga opgericht.

56 57

15 Welke andere CM-diensten kunnen mij ondersteunen in de thuiszorgsituatie?

Ziekenzorg CM Mijn vrouw is al jaren zorgbehoevend en sindsdien zijn we niet meer op vakantie geweest. Ik zag er eerlijk gezegd tegenop. Haar thuis verzorgen was ondertussen routine geworden, maar haar meenemen op vakantie leek mij niet haalbaar. Tot ik hoorde van de Ziekenzorgvakanties. Samen met mijn vrouw ben ik met hen op reis gegaan, omringd door mensen die mijn vrouw konden bijstaan. We hebben er ontzettend van genoten. Arthur, 53 jaar Ziekenzorg CM verenigt chronisch zieke mensen, thuisverzorgers en vrijwilligers en komt op voor de belangen van langdurig zieken en hun thuisverzorgers. In vrijwel elke gemeente is een Ziekenzorg CM-kern actief. Vrijwilligers bezoeken regelmatig langdurig zieken, waarbij de vraag en verwachting van de zieke bepalend is. Daarnaast richt de plaatselijke Ziekenzorg CM-kern talrijke samenkomsten in waarbij recreatie, ontmoeting, informatie en creativiteit centraal staan. Het aanbod is volledig aangepast aan langdurig zieken. Ziekenzorg CM organiseert o.a.: • huisbezoeken: vrijwilligers gaan op bezoek bij de zieke thuis, zodat ze voor de zieke een steun kunnen betekenen; • • crea-namiddagen: samenkomen om te knutselen rond een bepaald thema; • • vakanties: zieke mensen kunnen met hun partner een vakantieweek meemaken in aangepaste accommodatie en kunnen rekenen op de ondersteuning van een verpleegkundige en een groep vrijwilligers die de reguliere verzorgers verademing bieden; • • Ariadne, het aanbod voor chronisch zieke personen jonger dan 65 jaar: • - informatie - bv. over de opdracht van de adviserend • geneesheer, omgaan met onbegrip, regelgeving, enz. • - lotgenotencontact - mensen die zich in eenzelfde • situatie bevinden, kunnen elkaar erg steunen en • bemoedigen • - belangenbehartiging - opkomen voor de belangen • van langdurig zieken • - weerbaarheid - het verhogen van de weerbaarheid • van zieke mensen door het aanbieden van een uitgebreid aanbod van meerdaagse cursussen zoals • omgaan met pijn, leven met reuma, enz. • •

58 57

Waar kun je terecht? Ziekenzorg CM

Oude Burg 23, 8000 Brugge 050 44 03 19 [email protected] www.ziekenzorg.be

Dienst Gezondheidspromotie De dienst Gezondheidspromotie van CM wil mensen aanzetten om bewust en actief om te gaan met hun fysieke en mentale gezondheid. In de Gezondheidsbib kun je documentatie, boeken, artikels rond ziekte en gezondheid raadplegen en ontlenen. Via de website kun je de catalogus raadplegen en jouw bestelling plaatsen. Het materiaal kan je via jouw eigen CM-kantoor (binnen het arrondissement Brugge) ophalen. De Gezondheidsschool biedt infosessies, ondersteunende cursussen en andere initiatieven aan voor thuiszorgpatiënten, hun directe verzorgers en andere betrokkenen. Groepen, scholen en verenigingen kunnen een geleid bezoek aanvragen of deelnemen aan themaprojecten (vb. week over diabetes, project geestelijke gezondheid, …).

Dienst Gezondheidspromotie

Oude Burg 23, 8000 Brugge 050 44 03 88 www.bewustgezond.be [email protected]

OKRA trefpunt 55+

Waar kun je terecht? OKRA, de CM-dienst voor en door senioren, wil zoveel mogelijk senioren kansen geven en motiveren om deel te nemen aan sociale en culturele activiteiten die bijdragen tot hun persoonlijke ontplooiing en hun deelname aan het maatschappelijk leven. Dit gebeurt door het aanbieden van activiteiten of het toegankelijker maken ervan. OKRA wil de belangen van senioren behartigen. Daartoe neemt ze deel aan of organiseert ze zelf initiatieven die leiden tot betere levensomstandigheden voor senioren en een betere samenleving voor iedereen.

Waar kun je terecht? OKRA

Oude Burg 23, 8000 Brugge 050 44 03 81 www.okra.be [email protected]

Ledenverdediging CM draagt bijzonder zorg voor de verdediging van haar leden. Je kunt in jouw CM-kantoor o.a. terecht met vragen of problemen rond: • honoraria van zorgverleners en ziekenhuisfacturen; • mogelijke nalatigheden of fouten van zorgverleners; • jouw rechten als patiënt. Jouw CM-consulent of maatschappelijk werker CM informeert je en verwijst je indien nodig door naar gespecialiseerde instanties in verband met: • financiële tegemoetkoming voor zieken, bejaarden en personen met een handicap; • ongeval; • beroepsziekte.

58 59

16

Palliatieve zorg: als het einde nabij komt …

De diagnose dat mijn vrouw niet meer te genezen was, ook al hadden we het voelen aankomen, was een hele klap. Het besluit van mijn vrouw stond vast: ze wilde thuis sterven. Ik was het volledig met haar eens, maar wou me goed voorbereiden zodat haar laatste maanden nog wat kwaliteit zouden hebben. Karel, 78 jaar

Palliatieve vrijwilligers Om in de laatste levensfase van de zieke een zo groot mogelijke levenskwaliteit te behouden, helpen palliatieve vrijwilligers de thuiszorg te ondersteunen. Ze vullen bepaalde leemten in de zorg op, geven de familie de kans om even op adem te komen en bieden emotionele ondersteuning. Ze komen op geregelde tijdstippen op bezoek en kunnen de familie ontlasten door bij de zieke te blijven.

Palliatieve zorg Palliatieve zorg is de totaalzorg voor de patiënt op het ogenblik dat een geneeskundige behandeling geen genezing meer kan bieden. Die totaalzorg omvat begeleiding op medisch, verpleegkundig, sociaal, emotioneel en geestelijk vlak, zowel voor de zieke als voor de familie en naasten. De zorg staat vooral in het teken van het comfort van de zieke. De begeleiding wil helpen bij het aanvaarden van en het leren leven met het ongeneeslijk ziek zijn en probeert de pijn zoveel mogelijk te verlichten en andere klachten zo goed mogelijk op te vangen. Palliatieve zorg kan enkele weken, maanden tot zelfs een jaar duren. Samengevat is palliatieve zorg ‘alles wat nog gedaan moet worden als we denken dat we niets meer kunnen doen’.

Palliatief dagcentrum Op bepaalde ogenblikken kan de zorg voor de zieke te zwaar zijn voor de omgeving, bijvoorbeeld als de partner nog uit werken gaat, als er voor kinderen gezorgd moet worden, als de partner er alleen voor staat, op leeftijd is of zelf ziek is. In dergelijke gevallen kan het palliatief dagcentrum uitkomst bieden. Eens in een andere omgeving vertoeven, een luisterend oor vinden, ontmoetingen met lotgenoten ... Het doet het ziek zijn anders beleven of even vergeten. De gasten verblijven er in een rustige, huiselijke sfeer waar veel kan, maar niets moet. Dat wordt vaak mogelijk gemaakt door vrijwilligers in het dagcentrum.

Palliatieve zorg thuis Palliatieve eenheid De dienstverlening en de medische mogelijkheden zijn zo uitgebreid dat palliatieve zorg aan huis mogelijk is wanneer er voldoende mantelzorgers (familie, vrienden, kennissen, buren) zijn die zich willen toeleggen op de zorg voor de zieke. Veel patiënten verblijven in de laatste fase van hun leven graag in hun eigen vertrouwde omgeving, om verzorgd te worden door de eigen zorgverstrekkers en hulpverleners. Zij kunnen een beroep doen op de palliatieve thuiszorgdeskundigen van het palliatief netwerk.

Palliatief netwerk De Vlaamse overheid heeft 15 palliatieve netwerken opgericht met als taak het coördineren van de palliatieve zorgen, ook in de thuiszorg. Ieder netwerk is nauw verbonden met een ondersteuningsequipe van palliatieve thuiszorg. Die equipes staan in voor de ondersteuning van palliatieve zorgverleners op vraag van de patiënt, zorgverstrekkers of hulpverleners.

Wanneer de palliatieve situatie thuis onhoudbaar wordt, bestaat de mogelijkheid om naar de palliatieve eenheid van het ziekenhuis te gaan. Die eenheid wordt ondersteund door een Palliatief Support Team: verpleegkundigen en artsen die speciaal opgeleid zijn voor palliatieve zorgen. De palliatieve afdeling heeft uitgebouwde voorzieningen en creëert een sfeer waarin de patiënt en zijn familie centraal staan. De zorg is afgestemd op het ritme en de persoonlijke voorkeur van de patiënt. Familie en vrienden zijn altijd welkom op die afdeling, dag en nacht.

Loopbaanonderbreking in het kader van palliatief verlof Zie p. 51

Tegemoetkoming voor palliatieve thuiszorgpatiënt Zie p. 37

60 59

Waar kun je terecht? • Palliatieve Zorg Noord-West-Vlaanderen Heidehuis vzw

CM-thuiszorgtip Samen kiezen voor een waardig levenseinde

Fazantendreef 11, 8200 Sint-Michiels 050 40 61 50 [email protected]

De keuzes die je maakt over de laatste fase van je leven worden mee bepaald door je waardenpatroon, levensgeschiedenis en verwachtingen.

• Palliatief Netwerk De Mantel vzw

Het is belangrijk dat je die keuzes tijdig bespreekt met je familie, huisarts, andere hulpverleners en je omgeving. Op die manier kan je je verzekeren van de nodige ondersteuning bij de uitvoering van je wensen, ook als je wilsonbekwaam wordt of als communicatie niet meer mogelijk is.

•

(o.a. voor de streek Torhout) Mandellaan 101, 8800 Roeselare 051 24 83 85 [email protected] Op volgende websites is informatie te vinden: www.pzwvl.be www.palliatief.be

Indien gewenst kan de Dienst Maatschappelijk Werk CM je informeren en helpen bij het invullen van de nodige documenten. Voor bepaalde keuzemogelijkheden is een schriftelijke verklaring nodig.

60 61

Tien vuistregels voor het organiseren van thuiszorg

Wanneer je hulpbehoevend wordt door ziekte, ongeval of ouderdom, wordt hulp aan huis misschien noodzakelijk. De Dienst Maatschappelijk Werk heeft veel ervaring om die hulp zo goed mogelijk te laten verlopen. Je kunt er met al jouw vragen rond thuiszorg terecht.

1. Kies bewust Thuiszorg vraagt een bewuste en weloverwogen keuze van de zieke persoon en van hen die bereid zijn zorg op zich te nemen. Een open gesprek met alle betrokken personen kan heel verrijkend zijn en veel duidelijkheid brengen. Vaak is zo’n gesprek geen gemakkelijke opdracht. Toch kan het belangrijk zijn om voor het opstarten van thuiszorg even stil te staan bij de volgende vragen. • Is het de wens van de hulpbehoevende persoon om thuis verzorgd te worden? • Zijn er alternatieven en zo ja, welke? • Is het verantwoord om de zieke of hulpbehoevende thuis te verzorgen? • Wat is de motivatie van de verzorgende personen om te kiezen voor thuiszorg? • Wie is bereid mee te werken aan de thuiszorg? • Welke diensten kunnen de thuiszorg ondersteunen? • Als alle mogelijkheden bekeken en overlopen zijn, is thuiszorg dan haalbaar voor alle betrokkenen? In bestaande thuiszorgsituaties is het belangrijk om regelmatig te evalueren als de zorg nog altijd haalbaar is. Door wijzigende omstandigheden kan zich een andere oplossing opdringen.

2. Zorg voor aangepaste hulpmiddelen Thuiszorg lukt makkelijker door een goede inrichting van de ziekenkamer en gebruik van aangepaste hulpmiddelen. Een aangename en goed ingerichte kamer is niet alleen belangrijk voor de hulpbehoevende persoon, maar zeker ook voor de verzorgers. Zo is een verzorgingsbed rugsparend. Een toiletstoel, een rolwagen, een loophulp … kunnen het valrisico verkleinen en meer ondersteuning bieden. Aangepast materiaal om doorligwonden te vermijden en incontinentiemateriaal zijn zeker geen overbodige luxe.

62 61

3. Verdeel de taken Probeer te voorkomen dat alle zorg bij één persoon terechtkomt. Maak een beurtrol op met een beschrijving van wie wat doet. Zorg dat de familieleden die je helpen, niet te veel hooi op hun vork nemen zodat ze de zorg zo lang mogelijk kunnen dragen. Zo voorkom je dat helpende handen te zwaar belast worden. Doe tijdig een beroep op professionele thuiszorgdiensten: ze kunnen een deel van het werk overnemen en zo zorgen voor een betere verdeling van de taken. Informeer hierbij ook naar mogelijke financiële tegemoetkomingen.

4. Stimuleer zelfredzaamheid Het kan verleidelijk zijn om bepaalde taken zelf op te knappen in plaats van ze met veel geduld over te laten aan de zorgbehoevende persoon. Toch is het belangrijk om hem zoveel mogelijk te betrekken bij de dagelijkse huishoudelijke activiteiten. Zo voelt hij zich nuttig, minder afhankelijk en versterkt in zijn zelfwaardegevoel. Het is belangrijk om daar samen met alle zorgverleners duidelijke afspraken over te maken. Het is niet altijd even gemakkelijk om hulp te vragen. Het kan de hulpbehoevende persoon de indruk geven een last te zijn voor anderen. Het blijkt soms gemakkelijker te zijn om een beroep te doen op professionele hulp omdat men voor die diensten betaalt.

5. Maak duidelijke afspraken Thuiszorg gaat om concrete taken: eten, wassen, een oogje in het zeil houden … Het gezin kan verschillende taken op zich nemen. Er kunnen ook anderen bij betrokken worden, zoals familieleden, professionele hulpverleners, buren of vrijwilligers. Duidelijke afspraken zijn noodzakelijk om pijnlijke discussies achteraf te vermijden. Afspraken vastleggen op papier is een belangrijk hulpmiddel. Na overleg met alle betrokkenen kan je die afspraken opnemen in een zorgplan. Daarin noteer je wie, wat, wanneer doet. Een taakverdeling is echter nooit definitief, ze evolueert mee met de zorgsituatie. Een zorgplan is dus na overleg altijd aanpasbaar. Thuiszorg vergt financiële inspanningen. Afspraken rond financiën omschrijf je best duidelijk in een overeenkomst tussen de betrokken partijen. De vergoeding voor gemaakte onkosten en voor geboden zorg kan je vastleggen in een financiële overeenkomst. Bij het opstellen van dergelijke overeenkomst kun je advies vragen aan de maatschappelijk werker van jouw ziekenfonds of bij jouw notaris.

6. Doe een beroep op het zorgoverleg Als het nodig is dat familie en hulpverleners samen rond de tafel zitten om afspraken te maken, kun je een beroep doen op een zorgcoördinator. Hij nodigt iedereen (familie, huisarts, verpleging, gezinszorg, Dienst Maatschappelijk Werk…) uit voor het overleg, zit de vergadering voor en zorgt ervoor dat de afspraken terechtkomen in het zorgplan dat je thuis bewaart. Bij jouw CM-maatschappelijk werker kan je een zorgoverleg aanvragen.

7. Zorg voor een gezond evenwicht tussen draagkracht en draaglast Zorgen voor een hulpbehoevende vraagt heel wat fysieke en emotionele inspanningen. Vaak wordt de verzorging met plezier opgenomen, maar ook enthousiaste mantelzorgers hebben hun grenzen en hebben soms nood aan rust of een adempauze. Een thuiszorgsituatie kan zeer langdurig zijn en zwaar gaan wegen. Bijkomende hulpmiddelen of het inschakelen van diensten of opvangmogelijkheden kunnen de ademruimte creëren die nodig is om nieuwe energie te vinden. Samen praten en zoeken naar oplossingen is zeker aangewezen. Dikwijls is er een oplossing die je niet voor mogelijk hield.

8. Bedank wie voor jou zorgt Het is fijn om geholpen te worden door mensen rondom je. Een oprecht bedankje doet jouw familielid of vrijwil-

liger allicht veel deugd. Doe je een beroep op externen? Zij ontvangen een vergoeding. Misschien is het een goed idee om ook een vergoeding te voorzien voor familie of vrienden die heel wat taken van jou overnemen. De andere familieleden voelen zich dan misschien minder schuldig wanneer ze minder tijd ter beschikking hebben om jou te helpen.

9. Ga na hoe je alle kosten kunt betalen Professionele hulp, medicatie, verzorgingsmateriaal, hulpmiddelen en dieetvoeding ... al die middelen en diensten aan huis zijn niet gratis en de kosten hierbij kunnen soms oplopen. Er bestaan echter heel wat tegemoetkomingen, verminderingen en vrijstellingen die je kunt aanvragen om een thuiszorgsituatie financieel draaglijk te houden. De CM-maatschappelijk werker helpt je hierin graag wat overzicht te houden en je bij de nodige aanvragen te begeleiden.

10. Denk aan de toekomst en praat erover Bij een beginnende thuiszorgsituatie sta je er misschien niet bij stil, maar denk al aan wat komen gaat. Praat tijdig over jouw zorgen voor de toekomst. Wie zal jouw financiële verrichtingen doen? Wie zal je geld beheren? Misschien kun je al afspraken maken over taken die op termijn gedaan moeten worden. Hoeveel zorg kan iemand opnemen en wat zijn de alternatieven als thuiszorg echt niet meer gaat? Praat erover met familie en zorgverleners en praat over de haalbaarheid van jouw wensen. Het vooraf zaken kunnen regelen geeft je gemoedsrust een boost.

62 63

Notities ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................

63

Notities ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................

64 65

Notities ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................

66 65

67

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Ben je al CM-lid, dan weet je dat je op CM kunt rekenen. Ben je nog geen lid, dan nodigen wij je uit om onze troeven te leren kennen. Ga langs in het CM-kantoor in jouw buurt, bel naar 050 44 05 00 of surf naar www.cm.be.

68

Verantwoordelijke uitgever: Geert Vansteenkiste, Oude Burg 19, 8000 Brugge. 2014

© 2014, DMW Brugge Uitgegeven in eigen beheer

Thuis in thuiszorg. Een antwoord op jouw vragen. CM Brugge. Naam:

Recommend Documents