THEMA dagen 2012 Porto Portugal
“Bewegen is beter dan genezen” Hotel Vila Galé Porto Portugal Woensdag 11 tot en met zaterdag 14 april „een Olympische ervaring‟
De powerpoint presentaties zijn in pdf formaat geplaatst op de website van THEMA: www.stichtingthema.nl
Organisatiecommissie THEMA dagen: Robert Collignon Rutger Haest Tom de Rooij Robin de Ruiter Christian Vader Yvonne van de Ven Verslag Dirk Wijkel Augustus 2012
Inleiding Voor de vijftiende keer werden de THEMA dagen georganiseerd voor huisartsen en specialisten in de adherente regio van de St. Anna Zorggroep in Geldrop. Ook de thuiszorgorganisaties en enkele managers van het ziekenhuis namen deel aan deze jubileumreis. De doelstelling van deze reis is steeds in de eerste plaats de multidisciplinaire nascholing. Het programma voorziet daarom in een halve dag inleidingen, workshops e.d. Dit jaar was in het programma op elke dag een keynote lecture ingepland. Niet minder belangrijk is het bieden van mogelijkheden om elkaar beter te leren kennen, opdat men in de werksituatie elkaar ook makkelijker kan vinden. De laatste jaren wordt ook ruim aandacht besteed aan verbeterpunten in de onderlinge communicatie via zogenaamde spiegelgesprekken. De THEMA reizen zijn voor de deelnemers extra aantrekkelijk door het informele karakter en het sociale en culturele programma dat naast de inhoudelijke nascholing wordt georganiseerd. Mede in het licht van het Olympische jaar werd als thema voor deze dagen gekozen voor bewegen en sport. Zowel het inhoudelijke deel als het sociale en culturele deel werd samengesteld door de organisatiecommissie met ondersteuning van Van Hoof & Van Hoof producties. In het onderstaande wordt verslag gedaan van de evaluatie van het programma. Daarbij wordt gebruik gemaakt van de evaluatieformulieren die door de deelnemers werden ingevuld.
Dag 1. Aankomst in Porto met plenaire lezingen De vliegreis vanaf Brussel verliep zonder problemen. Het congreshotel lag even buiten het centrum van Porto. Vanwege de vroege aankomst in Porto werd er na de lunch direct recht gedaan aan het motto van deze dagen. Bij vertrek uit Geldrop hadden alle deelnemers al een sportshirt ontvangen, dat goed van pas kwam bij het bewegen op een paar volleybalvelden.
Verslag THEMA dagen 2012
2
augustus ‟12
Het inhoudelijke programma werd aan het eind van de middag gestart met een impressie van het programma door Robert Collignon en Christian Vader: “Prikkels in preventie: programmatisch of problematisch’. Zij benadrukten de discussie over de veranderende rol van de gezondheidszorg, waarbij de nadruk steeds meer komt te liggen op preventieve activiteiten. Aan de hand van een aantal stellingen werd met de deelnemers gediscussieerd over de vraagstukken die de nadruk op preventie oplevert. Hiernaast een van hun prikkelende stellingen. De inleiding van Alexander Stork en John Stassen getiteld: “Omgaan met welvaartziekten” gaf daarna een uitstekend inzicht in de omvang van het probleem van de welvaartsziekten. Er werd vooral ingegaan op de effecten die stoppen met roken en meer bewegen heeft op de levensverwachting en de gewonnen gezonde levensjaren. Deze lifestyle heeft niet alleen effect op de voor de hand liggende chronische aandoeningen als diabetes mellitus en COPD, maar op veel andere aandoeningen. Ook de vraag wat je als dokter aan preventie kunt doen kwam aan de orde. Daarbij speelt de preventieparadox, zie onderstaande dia‟s.
De keynote speaker van deze dag is de voormalig staatssecretaris van VWS Clémence Ross-van Dorp, tegenwoordig onder andere directeur van het Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen (NISB). Onder de titel “Rol van sporten en bewegen bij preventie” hield zij een vurig pleidooi voor het integreren van beweegprogramma‟s in de gezondheidszorg. Het pleidooi werd onderbouwd met inschattingen over de zorgkosten, die voortkomen uit de beperkte beweegactiviteiten van jongeren en volwassenen.
Verslag THEMA dagen 2012
3
augustus ‟12
De eerste dag werd afgesloten in het fraai ingerichte restaurant Escondidinho op loopafstand van het hotel. De evaluatie van deze dag is weergegeven in tabel 1. Tabel 1: Rapportcijfers woensdag 11 april N
Minimum
Maximum
Gemiddeld
SD
Prikkels in preventie
55
7
9
7,89
,629
Omgaan met welvaartsziekten
52
7
9
7,92
,518
Rol sporten en bewegen
55
6
10
8,04
,962
Olympische lunch
52
5
9
7.90
.748
Diner Escondidinho
51
6
9
7.84
.758
Dag 2: workshop en plenaire lezingen De tweede dag werd gestart met workshops over moderne media voor de gezondheidszorg. Via applicaties, op tablets die via draadloos internet met elkaar konden communiceren, lieten Frank Kistemakers en Guido Peeters van Innov8 4Life zien hoe de moderne media ingezet kunnen worden bij “Preventie, sport en bewegen: blik op de toekomst”. Duidelijk bleek dat er veel nieuwe mogelijkheden zijn. De presentatie werd enigszins gehinderd doordat de draadloze apparatuur interfereerde met de draadloze audio apparatuur van de conferentiezaal. Ze lieten verder zien, dat het met de moderne technologie in korte tijd mogelijk is om snel een werkende applicatie te ontwerpen. Als voorbeeld werd een thuiszorgapplicatie getoond. Na de presentatie gingen de deelnemers aan de slag met het ontwerpen van een applicatie, waarvoor vele gebruikers warm zullen lopen. De dag werd vervolgd via en aantal workshops, waarbij de deelnemers verdeeld werden over twee sessies. Als we nog niet overtuigd waren van het nut van bewegen voor de gezondheid, dan zorgde Hans van Kuijk er wel voor dat we dat alsnog werden. In zijn presentatie: “Gezond bewegen: de effecten van beweegprogramma’s” toonde hij een aantal studies, waaruit de effecten van beweegprogramma‟s werden aangetoond. Naast de voor de hand liggende effecten van meer bewegen op de zogenaamde welvaartsziekten, blijkt er ook bewijs te zijn voor de preventieve effecten op het ontstaan van kanker en de positieve effecten van bewegen bij de revalidatie van kanker. Deze workshopsessie werd vervolgd door een driemanschap. Stijn van Kerkhoven, Koen Brakel en Wart van Zoest behandelden de toepassing van de 1e lijns MRI. “Zin en onzin van MRI knie in de huisartspraktijk: transmurale afspraken over rechtstreekse toegang voor huisartsen”. Zij maakten duidelijk dat een MRI van de knie een prachtig instrument is om via andere weg onzichtbare pathologie vast te stellen, maar dat het tevens een relatief duur onderzoek is, dat alleen voor specifieke indicaties zinvol is voor toepassing in de Verslag THEMA dagen 2012
4
augustus ‟12
huisartspraktijk. Het door Wart van Zoest gepresenteerde schema werd door de aanwezige huisartsen onderschreven.
Afgesproken is, dat dit schema uitgewerkt kan worden in een Regionale Transmurale Afspraak. In de andere workshop werd de eerste sessie verzorgd door van Robert van Oosterom: “Sportkeuring: wat is het en waarom?” Robert besteedde vooral aandacht aan de diverse toepassingen van sportkeuring. Hij ging samen met de deelnemers in op een aantal dilemma‟s in de sportkeuring: Kan sportkeuring de sportdoden, welke een geweldige impact hebben, voorkomen? Wat te doen wanneer je bij een sportkeuring een ernstige aandoening vaststelt, waarbij het, naast de consequenties voor het sporten, bij het bekend worden ook vervelende financiële consequenties kan hebben?
Kinderen in Beweging •
Het multidisciplinaire programma bestaat uit een intake, intensieve fase en follow-up fase voor kinderen van 8-12 jaar basisschool.
•
Intake:
•
Intensieve fase: 3mnd
– leefstijl, geinventariseerd door multidisciplinair team
– – – –
•
10 groepsbijeenkomsten kinderen 3 ouderavonden ouders Aanleren gezond bewegings- en voedingspatroon Individueel beloningssysteem
Follow-up fase: totaal 2 jaar – Individueel vervolgtraject maandelijkse spreekuur door het multidisciplinaire team 1e jaar – Daarna nog 3 keer 3-maandelijks op spreekuur
Verslag THEMA dagen 2012
De tweede sessie werd verzorgd door Simone Velzenboer, die als kinderarts een update gaf van de multidisciplinaire aanpak van overgewicht bij kinderen en het St Anna programma kinderen in beweging voor obese kinderen. Aan de hand van een tweetal casussen liet ze zien hoe belangrijk de sociale en emotionele omgeving voor de aanpak van overgewicht is.
5
augustus ‟12
Het inhoudelijke programma werd op donderdag afgesloten door de directeur van de zorggroep De Ondernemende Huisarts, Maarten Klomp: "Slimmer met zorg. Van ketenzorg tot regioproject”. Deze bevlogen huisarts toonde eerst de resultaten van de ketenzorgprogramma‟s die door de DOH huisartsen worden uitgevoerd. Daarna ging hij in op een projectplan dat gezamenlijk met de zorggroep PoZoB en de twee preferente zorgverzekeraars is ingediend bij het ministerie van VWS. De kern van het projectplan bestaat uit de ambitie om de kosten van de zorg in de hand te houden door over te gaan op en andere wijze van financiering, de zogenaamde populatiebekostiging, naar een voorbeeld van een experiment in het Zwarte Woud. Het initiatief voor het project ligt bij de eerstelijn, maar Maarten benadrukte dat zodra de toekenning van het project rond was de andere zorgaanbieders en met name de medisch specialisten bij het project betrokken zouden worden. De lunch werd gebruikt in het seafood restaurant Os Luciadas, met schier onbeperkt krab eten. ‟s Middags werd via een stadswandeling kennis gemaakt met de belangrijkste bezienswaardigheden van Porto. We werden daarbij ook geconfronteerd met de ontgroening van studenten. Opzienbarend was de zwarte kleding van de ouderejaars, die nog het meest deed denken aan een ravenkostuum. Een vaartocht over de brede Douro maakte de bezichtiging van Porto vanaf het water compleet. De dag werd afgesloten met een diner in het trendy restaurant Dop. De rapportcijfers die de deelnemers aan de diverse onderdelen gaven is in tabel 2 weergegeven. Tabel 2: Rapportcijfers donderdag 12 april N
Minimum
Maximum
Gemiddeld
SD
Moderne media
53
5
8
6,92
,917
Workshop moderne media
48
5
8
7,08
1,007
Effecten beweegprogramma‟s
30
7
9
7,73
,521
sportkeuring
32
6
9
7,66
,602
Obesitas bij kinderen
26
6
8
7,27
,724
MRI van de knie
27
7
9
7,81
,483
regioproject
53
6
10
8,08
,781
Lunch Os Luciadas
54
7
10
8,19
.870
Diner restaurant Dop
55
7
10
8,64
.677
Dag 3: spiegelbijeenkomst en plenaire lezingen De derde dag werd gestart met een spiegelbijeenkomst. Tijdens zo‟n bijeenkomst zitten eerst huisartsen in een kring bij elkaar om hun ervaringen met de berichtgeving en communicatie door specialisten te bespreken. De specialisten zitten in een buitenkring en mogen niet reageren. Na de afgesproken tijd worden de rollen omgedraaid en krijgen de medisch specialisten de gelegenheid hun ervaringen te bespreken. Geconstateerd werd dat er in de onderlinge berichtgeving en communicatie veel goed gaat. Er was duidelijk grote tevredenheid over de korte lijnen in de regio Geldrop. Toch zijn er nog wel verbeteringen mogelijk. In het ondertaande wordt dat samengevat.
Verslag THEMA dagen 2012
6
augustus ‟12
In het tweede deel van het inhoudelijk programma werden drie inleidingen verzorgd over nieuwe ontwikkelingen in de regio. Guillaume van de Nieuwenhof, geriatriefysiotherapeut bij de De Zorgboog, ging in zijn inleiding getiteld: “Bewegen is beter dan genezen” in op de specifieke problematiek van de Verslag THEMA dagen 2012
7
augustus ‟12
veroudering en in hoeverre fysiotherapie een belangrijke rol kan spelen in het tegengaan van de minder gewenste gevolgen. Vooral de stellingen over het toepassen van krachttraining bij ouderen leverde veel stof voor discussie op.
Wart van Zoest vertelde daarna uitgebreid over de invulling van het “peesspreekuur” op de polikliniek van orthopedie. Hij besprak de verschillende behandelmethoden die beschikbaar zijn voor een peesontsteking en ging daarbij wat dieper in op een nieuwe methode die door orthopedie wordt gebruikt bij patiënten die niet reageren op andere behandelmethoden. Het betreft de Platelet Rich Plasma techniek, waarbij significant goede resultaten worden bereikt. In het onderstaande schema de in- en exclusiecriteria:
Herman Maassen presenteerde een verrassende toepassing voor hometrainers. In zijn presentatie getiteld: “Beelden bewegen beter” liet hij in de praktijk zien dat het mogelijk is om oudere mensen tot langer en intensiever bewegen te stimuleren door met de hometrainer een virtuele tocht door de eigen woonplaats te maken.
Verslag THEMA dagen 2012
8
augustus ‟12
De keynote van de derde dag was in de vertrouwde handen van Cees Rein van den Hoogenband: “Hoe bereid een topsporter zich voor op een belangrijk evenement; Rol van het medische team”. In een bijzonder vlotte presentatie gaf hij uit hoofde van zijn functie als sportarts, gelardeerd met eigen ervaringen (met name de invloed van topsport op het gezin) en zelfspot, inzicht in de voorbereidingen van een topsporter op de Olympische spelen en de rol van het medisch team daarbij. Na deze drukke ochtend werd het gezelschap per bus vervoerd naar een wijnboerderij die al eeuwenlang in bedrijf is. De eigenaar en het personeel hebben in het verleden een schitterend lusthof aangelegd rond de bedrijfsgebouwen. De lunch met de onvermijdelijke wijnen werd in de Quinta gebruikt. De slotavond werd besteed aan de belangrijkste producten van de streek. Het gezelschap werd rondgeleid in Taylor‟s, één van de oudste porthuizen van Porto, waarna een diner dansant werd gehouden. Het diner werd onderbroken door een fado zangeres en een ober die een oude portwijn op traditionele wijze met een brander ontkurkte. Hieronder de rapportcijfers voor de derde dag: Tabel 3: Rapportcijfers dag 3 N
Minimum
Maximum Gemiddeld
SD
spiegelbijeenkomst
51
4
9
7,55
1,064
Bewegen is beter dan genezen
51
6
8
6,96
,720
peesspreekuur
50
6
9
7,52
,580
Beelden bewegen beter
52
6
9
7,65
,653
Topsporter en het medische team
52
8
10
8,77
,614
Lunch Quinta da Aveleda
53
6
10
8,25
,806
Diner dansant Taylors
50
8
10
8,96
,638
Samenvatting Reflectie op de rapportcijfers Zoals uit de rapportcijfers valt op te maken werd het inhoudelijk programma door de deelnemers goed gewaardeerd. De keuze voor keynote sprekers blijkt ook in de smaak te vallen. Het culinaire gedeelte van de THEMA dagen was zoals uit de rapportcijfers blijkt dik in orde. Evaluatie door de deelnemers Evenals vorige jaren vroegen we de deelnemers te reageren op een aantal stellingen. In tabel 4 de percentages per antwoordcategorie. Tussen haakjes de scores van het vorige jaar. Het zijn de antwoorden van 48 deelnemers. (2% is dus 1 deelnemer) Tabel 4: Evaluatie deelnemers stelling Mee eens Het programma leverde veel 75(41) stof voor een levendige discussie op Ik raad mijn collega‟s zeker 96 (87) aan een volgende THEMA Verslag THEMA dagen 2012
Gedeeltelijk mee eens 23 (49)
Geen mening 0 (5)
Gedeeltelijk mee oneens 2 (5)1)
Mee oneens 0 (0)
2 (10)
0 (3)
2 (0)
0 (0)
9
augustus ‟12
reis mee te gaan Het is jammer dat er weinig concrete afspraken zijn gemaakt Het is essentieel dat de deelnemers bij de voorbereiding van het wetenschappelijk programma worden betrokken Er was te weinig informatie beschikbaar voor de onderwerpen in de workshops De beschikbare tijd voor discussies in de workshops was te lang Het wetenschappelijk programma was te vol gepland De organisatie van de reis was nagenoeg perfect Nu er maandelijks een THEMA soos is, kunnen de THEMA dagen vervallen
4 (8)
45 (45)
15 (16)
28 (18)
8 (13)
27 (42)
42 (40)
11 (5)
10 (13)
10 (0)
2 (3)
8 (13)
15 (11)
31 (24)
44 (50)
2 (0)
0 (5)
10 (15)
11 (13)
77 (67)
0 (3)
17 (5)
10 (5)
10 (18)
63 (69)
87 (95)
13 (5)
0 (0)
0 (0)
0 (0)
0 (0)
0 (0)
2 (3)
4 (3)
94 (92)
De deelnemers blijken evenals vorige jaren behoorlijk positief over de THEMA dagen. Vrijwel iedereen raad zijn collega aan om het volgend jaar mee te gaan. Evenals vorige jaren vinden de deelnemers dat het jammer is dat er weinig concrete afspraken zijn gemaakt. Het organisatiecomité wilde verder weten of het idee om na een half jaar een symposium te organiseren om de gang van zaken in de samenwerking eens door te nemen op steun kan rekenen. Een meerderheid (62%) vindt dat een prima idee. Een klein aantal (13%) vindt het een slecht plan en een kwart weet het niet of heeft geen mening. Bij de opmerkingen werden nogal eens relativerende opmerkingen gemaakt over een halfjaarlijks symposium. Met name werd gesteld dat dat de THEMA soos in de weg zit. Algemene opmerkingen en conclusies Zoals ook uit de rapportcijfers en de stellingen is af te leiden was deze 15de THEMA reis weer een succes. Als positief punt werd diverse keren de sportactiviteit genoemd. De suggesties voor onderwerpen voor het volgend jaar waren zo divers dat daaruit geen conclusies te trekken zijn.
Verslag THEMA dagen 2012
10
augustus ‟12
