Nang Phet Vanmiddag ben ik naar het geboortefeest geweest van Anou. Werkelijk een prachtige baby, de eerste van Nang Phet en Thao Tao. Wat zijn ze trots op dit jongetje dat is genoemd naar een vroegere koning van Laos, Chao Anouvong. Maar het was niet de naam van deze koning die de jonge ouders op het idee brachten, maar de naam van de school waar Nang Phet sinds enkele maanden de kantine beheert, de Chao Anouvong Secundary School in de wijk Chantabouly in Vientiane. Daar was ook het feestje, een soort basi basi waarbij de baby en de ouders na een plechtigheid waarin hen veel geluk en een goede toekomst worden toegewenst, vele witte touwtjes om hun polsen krijgen gebonden met daarin een bankbiljet. Dat wordt zo samen een mooi bedrag dat ze heel goed kunnen gebruiken. Ik denk dat dat een van de redenen is van zo’n feestje… Maar goed, wie niet gewoon rijk is moet vindingrijk zijn. En dat zijn Phet en Tao wel. Tao (24) werkt bij Lao Telecom en heeft er een vaste baan. Phet (23) beheert dus de kantine die de ‘schilderachtige’ naam Pepsi Cantina heeft. Deze kantine is een afdak van golfplaten waaronder twee lange tafels staan met houten banken waaraan de vele honderden leerlingen van deze middelbare school tijdens de pauze kunnen gaan zitten en iets eten of drinken uit het restaurantje annex winkeltje van Nang Phet. Ze verkoopt veel, maar dat is ook hard nodig want er moet een forse pacht worden betaald. Phet heeft het aangedurfd en dat hoeft niemand te verbazen omdat Phet met steun van onze stichting de koksopleiding met goed gevolg heeft afgerond. Zij heeft met steun van de stichting eerst de middelbare school gedaan en daarna dus ook een beroepsopleiding kunnen volgen. Met als gevolg haar Pepsi Cantina. Phet verkoopt per schooldag voor ruim vier miljoen kip, dat is circa € 400 op een school waar bijna 700 leerlingen zitten. Dat is dus gemiddeld een kleine 60 eurocent per leerling. Best wel veel voor de leerlingen in Laos, maar besef dat het hier een stadsschool betreft waarop de leerlingen tijdens de pauze overblijven omdat ze vaak van buiten komen. Phet bereikt dus een heel mooie omzet. Na aftrek van aflossing en woekerrente op de lening voor de vooruitbetaalde pacht van € 5000 per jaar, ingrediënten en inkoop houdt zij daar een redelijk inkomen aan over. Dat is heel mooi, maar daarvoor moeten zij en Tao dan wel voor dag en dauw aan de slag. Tao gaat om 4 uur ’s ochtends (!) naar de markt om verse groenten en vlees te kopen en Phet gaat aan het werk om vuur te maken, rijst te koken en daarna gezonde hapjes voor de lunch te maken. Alles erg vers dus. Voor de bediening tijdens de ‘spits’ heeft Phet hulp van haar vader en haar zus, die zo ook een klein inkomen kunnen verdienen. Tao is dan natuurlijk al naar zijn baan bij Lao Telecom. Al met al een heel mooi microbedrijfje daar bij die school. Ik heb het vandaag met eigen ogen kunnen zien, maar ik heb ook gezien hoe zij daar wonen. In één bamboe vertrekje van amper drie bij drie meter, ergens achter in een hoek van de kantine, het afdak dus. Daar wonen ze nu dus met hun baby. Hoe dan ook, zij hebben de stap gezet en het risico genomen. Als hun bedrijfje succesvol blijft zullen zij weldra beter kunnen gaan wonen.
Mooi toch te weten dat we daar met de stichting onze bijdrage aan hebben kunnen leveren. Niet alleen voor Phet maar ook voor haar vader en haar zus en voor Tao natuurlijk. En nu ook voor de jonge Anou. Koning zal hij niet worden, maar een betere toekomst dan voor veel kinderen tot voor kort in Laos mogelijk was, zit er voor hem wel in.
Thao Khamla Khmala Thongsavan uit Phonsangkhou bij Ban Khoeun, geboren op 27 augustus 1992 als 7e in een gezin met 9 kinderen, zit al sinds 2005 in het program van de stichting. Hij was toen leerling op de mathanjom van de Secundary School van Ban Khoeun. Als kind uit een groot gezin was het voor zijn ouders moeilijk om voor een goede opleiding te kunnen zorgen. Al eerder werd een van zijn oudere zussen door de stichting geholpen. Khamla was op de middelbare school een goede leerling: hij heeft na de mathanjom ook de oudom met goede resultaten afgesloten. We schrijven dan 2011. Voor zijn ouders een opluchting: nu kon hij eindelijk gaan werken en zo zijn bijdrage leveren aan het gezinsinkomen. Maar al tijdens zijn eerste baantje werd na een paar maanden duidelijk dat hij eigenlijk liever verder wilde studeren. Natuurlijk ontbrak het zijn ouders aan de middelen hiervoor. Zijn moeder klopte opnieuw aan bij de stichting voor steun en niet tevergeefs. Khamla wil graag advocaat worden en dat betekent dus rechten studeren. Met ingang van september 2011 is hij dat met onze steun gaan doen aan de Nitisa Latasa Academie in Vientiane. Het studieprogram voorziet in een opleiding van 5 jaar. Als alles goed gaat studeert Khamla dus in 2016 af en kan zijn droom in een advocatenpraktijk te gaan werken werkelijkheid worden. Het is ook nu weer bijzonder stimulerend vast te stellen dat we als stichting de mogelijkheid bieden de ambities van deze jonge student te helpen realiseren!
Nang Tong Toen we onlangs een gesprek hadden met Thao Ô in Ban Kaoleao troffen we daar ook zijn jongere zus Nang Tong. Tong is ook een van ‘onze’ studenten. Nadat zij in 2007 haar oudom had afgerond, ging zij met steun van de stichting naar de horecavakschool in Vientiane. Daar volgde Tong een 2-jarige opleiding tot hotel-restaurant medewerker en medio 2009 ging zij met haar behaalde diploma aan de slag. De werkzaamheden in het haan-a-haan (Laotiaans voor restaurant) waren zeer uiteenlopend: van de keuken tot de bediening, alles komt er aan bod. Tong bleek daarbij over extra talenten te beschikken. Al gauw trok zij de aandacht van de directie die goede banden onderhoudt met de diverse horeca opleidingscentra. Haar instructieve en coachende kwaliteiten zijn tijdens haar werk niet onopgemerkt gebleven en toen de jaarlijkse voordracht voor het beperkte aantal kandidaten voor vervolgopleidingen plaatsvond was Nang Tong een zekere kandidaat. Tong werd geselecteerd voor een opleiding tot trainer/docent aan de horecavakschool. Dat is een enorme stap voor zo’n jong meisje.
Die full time opleiding vraagt echter ook een eigen financiële bijdrage. Om dit te kunnen betalen heeft zij opnieuw een beroep op de stichting moeten doen, te meer daar zij nu ook geen salaris ontvangt. Zowel zij zelf als de stichting zien het als een investering die straks zeker vruchten gaat afwerpen. Tong zal een veel betere baan krijgen en haar talenten komen veel beter tot hun recht. Haar verzoek aan de stichting is dan ook gehonoreerd. De nu 21-jarige Tong wordt straks zeker trainer/docent, ook al staat niet vast dat zij dit werk dan in Vientiane zal kunnen doen. Zij is bereid om voor haar werk straks eventueel naar een andere stad of zelfs een andere provincie te verhuizen. Per slot van rekening is de nu geboden mogelijkheid een unieke kans op een mooie toekomst. En die grijpt Tong met beide handen aan !
Thao Ô Manavongsa Al voordat 'Schoolkinderen van Laos' een formele stichting was en hielpen we Ô al. Hij was in feite de eerste scholier die door onze steun zijn middelbare school kon afmaken en aansluitend een vervolgstudie kon gaan doen. Hij is de middelste van 7 kinderen in een boerengezin in Kaoleao in Midden-Laos. In 2004 slaagde Ô voor zijn oudom, dat is de tweede fase van het middelbare onderwijs in Laos. Hij koos daarna voor een economisch-administratieve beroepsopleiding; vergelijk het met het de vroeger in Nederland zo populaire HEAO. De stichting betaalde voor Ô de studiekosten en stelde hem ook in staat Engels te leren en een computercursus te volgen. In 2008 werd hij met deze diploma's op zak aangenomen voor zijn eerste baan op de financiele administratie van een groot handelsbedrijf in Vientiane. Toen voor hem in 2009 een interessante overplaatsing naar de branch in Phongsali in Noord-Laos in beeld kwam, kon hij daar alleen maar op ingaan als hij over een rijbewijs zou beschikken. Hij zou immers frequent op klantenbezoek moeten gaan in de gehele noordelijke regio. De stichting stelde hem in staat dat rijbewijs te halen en Ô ging naar Phongsali. Inmidels is de 24-jarige Ô een redelijk Engels sprekende jongeman met een goede positie in het bedrijfsleven. Hij is onze stichting erg dankbaar voor de mogelijkheid die we hem hebben geboden dit te bereiken. "Khawp jay lai lai, khawp jay deu !", zegt hij met nadruk en dat betekent "Heel veel dank uit de grond van mijn hart !". Nang Bounyu Boulaphane Precies op de dag dat ik bij Nang Bounyu Boulaphane langs kom voor dit gesprekje blijkt ze jarig te zijn. Maar het is niet zo dat ze haar 19e verjaardag viert en dat ik ongelegen kom. Integendeel ze vindt het erg leuk om over haar schooltijd te vertellen. Bounyu of kortweg Nyu zoals ze meestal wordt genoemd is de oudste van twee kinderen, allebei meisjes, in het gezin van Bounhom (53) en Bounheng
(44) Boulkaphane. Valt het u ook zo op dat veel namen in Laos beginnen met 'Boun'? Ik vraag ernaar en het blijkt dat dat staat voor 'hij of zij die geluk brengt'. Mooie gewoonte, vindt u niet? Bounhom is boer, maar door ernstige gezondheidsproblemen komt daar niet zoveel meer van terecht. Bounheng zorgt nu voor het gezinsinkomen door dagelijks zelfgemaakte lunchhapjes te verkopen op het schoolplein van de nabijgelegen pathom (lagere school) in Sikhay Yhong, een dorp in de buurt van de hoofdstad Vientiane. Beide meisjes studeren nog. Dat is heel belangrijk beseffen ook de ouders en ze zijn er de Foundation Hak Hien Lao, zoals onze stichting hier wordt genoemd (letterlijk: Stichting Studenten Laos), dankbaar voor dat ze de dat helpt mogelijk maken. Zelf zouden we dat nooit kunnen opbrengen, maakt Bounheng duidelijk. Al vanaf de eerste activiteiten van de stichting is Nyu een van onze pupillen. Ze begon in 2003 aan de eerste fase van de middelbare school (mathanjom; 3 jaar) en sloot in 2009 de tweede fase (oudom; ook 3 jaar) succesvol af. Ze heft steeds goede resultaten geboekt en haar gedrag en inspanning werden steeds met erg goed beoordeeld. Al tijdens haar middelbare school had Nyu belangstelling voor koken. Ze zal het van haar moeder hebben die zo succesvol is met haar schoolhapjes. Logisch dus dat Nyu op een vervolgopleiding voor kok terechtkwam. Ze zit nu in het tweede jaar van de door haar gekozen vijfjarige opleiding tot top-kok en het gaat goed met haar. Ze is ambitieus, ze kookt in het weekend regelmatig voor bruiloften en partijen en ze ziet zichzelf in de toekomst aan het roer staan van de keuken van een van de tophotels in Laos. Er is vraag naar goede koks omdat de toeristische infrastructuur hard groeit. Nyu heeft er zin in en is vastbesloten te slagen. Dat is goed om te horen. Het bewijst dat we met het betalen van haar opleiding goed werk doen. Prachtig om dit te mogen helpen mogelijk maken!
Thao Sone Intala In 2005 stelden enkele van onze donateurs de vraag of het mogelijk was om juist ook lichamelijk gehandicapte jonge mensen in staat te stellen te studeren. In overleg met de ons bevriende en ook door ons gesteunde stichting LDWDC (Lao Disabled Women Development Center), waar vrouwen met een handicap een beroepsopleiding volgen en aansluitend aan een baan worden geholpen, werden enkele jonge gehandicapten aan onze stichting voorgesteld. Zo kwamen we in contact met Sone Intala, een jongen van 15 jaar die enkele jaren daarvoor een been had verloren toen hij op een landmijn trapte. Dat gebeurt in landen als Laos en Cambodje helaas nog steeds. Zijn ouders waren niet in staat naast de zorg voor hun grote gezin ook nog de scholing te betalen voor een jongen 'die toch geen toekomst meer had'.....'. Daar is de stichting Schoolkinderen van Laos toen meteen in gesprongen. Hoe heerlijk is het dan om te zien dat deze zo vriendelijke, hardwerkende en optimistische Sone het nu zo goed doet op school! Zijn 'gedrag en vlijt' worden steeds weer met een 'erg goed' beoordeeld en qua schoolresultaten kan hij zich goed meten met zijn veelal enkele jaren jongere klasgenoten. Dat leeftijdsverschil is ontstaan doordat Sone door zijn handicap enkele jaren later dan gebruikelijk aan de middelbare school is begonnen.
Zijn moeder huilde toen we Sone en zijn familie onlangs opzochten. Ze toonde zich zo dankbaar dat er nu voor haar zoon wel degelijk een toekomst zal zijn. De nu 20-jarige Sone is er net als wij van overtuigd dat hij straks met zijn diploma dezelfde kansen heeft om een baan te vinden als ieder ander. Zoals zo vaak in zulke situaties ontwikkelt zich bij zo'n jongen een goed karakter en een grote vechtlust. Hij toont een geweldige instelling en is er trots op dat hij ondanks zijn handicap nu toch gewoon meedraait. En wij zijn er trots op hem daarbij te kunnen helpen!
