Kinderyoga in
Thailand In het land van palmbomen, heldergroen water en vers fruit gaat hoofdredacteur Heleen Peverelli samen met haar dochter Venne (6) op zee-avontuur met de bekendste kinderyogadocent van Nederland, Helen Purperhart.
Tekst: Heleen Peverelli, beeld: Saskia van Osnabrugge
_ yoga 40 _
_ yoga 41 _
Docente Helen en haar dochter Carmel
De rust straalt van Venne af
D
aar zit ze dan, mijn meisje. Met haar blonde krullen, haar zachte wangetjes. Met dat paarse hemdje, dat ze speciaal voor deze reis heeft uitgezocht en dat lekker krap om haar kinderbuikje spant. Met dat kinnetje – mijn kinnetje. Keurig in kleermakerszit, haar wijsvinger tegen haar duim. Stralend en onbevangen zingt ze de mantra:‘Gopala Gopala Devakinandana Gopala.’ Een mantra om de liefde tussen moeder en kind te vieren. En dat doen we, op deze yogareis die is georganiseerd door kinderyogadocente Helen Purperhart. Het is de eerste yogavakantie voor Nederlandse ouders met kinderen, die Helen volgend jaar weer gaat houden in Thailand en in Frankrijk. Mijn hart stroomt over van liefde en dankbaarheid. Wat is dit heerlijk, zo’n reis alleen met mijn oudste dochter van zes. Wat
Wat fijn om de hele dag aandacht voor Venne te hebben. Zij geniet ook: ‘Heerlijk, Uno spelen in Thailand! fijn om de hele dag aandacht voor haar te hebben. Om urenlang schelpen op te duiken in het zwembad, sommetjes uit te rekenen, haar favoriete spelletje van het moment, Uno, te doen en eindeloos te kletsen. Ik besef des te sterker hoe vaak je in het dagelijks leven bezig bent je kinderen op te jagen en af te poeieren. Moet je daarvoor naar Thailand, om eindelijk tijd te hebben voor je kind? Natuurlijk niet. Maar de knalgroene zee, de ligbedjes op het strand in de schaduw van palmbomen, de schalen vol vers fruit, de goede koffie verkeerd, de massages, het heerlijke eten
_ yoga 42 _
en het warme zwembad helpen wel. Ook voor Venne, die uit de grond van haar hart verzucht: ‘Heerlijk, Uno spelen in Thailand!’ Helens passie
De kinderyoga – of eerder ouder-kindyoga, want de ouders doen ook mee – is een combinatie van asana’s, dansen, spelen, tekenen en zingen. Bij het jungle-avontuur dansen we op opzwepende Afrikaanse klanken, we stampen met onze voeten op de grond, maken zaai- en oogstbewegingen, doen de dieren na die in de jungle wonen. Helen, met haar dansende krullen en stralende bruine ogen, neemt iedereen mee in haar aanstekelijke vrolijkheid. De kinderen genieten, de ouders genieten. Zo gezellig om samen gewoon lol te maken. En de rust die Vennes gezicht na de les uitstraalt, is ontroerend. ‘Door yoga leren kinderen beter voelen wat er zich afspeelt in hun lijf,’ vertelt Helen. ‘Ze leren zichzelf beter kennen, worden zelfbewuster en ze leren sociale vaardigheden. Delen, verdraagzaam zijn, elkaars grenzen respecteren.’ Bewonderend kijk ik hoe ze flexibel meebeweegt met de kinderen. Als Venne en Carmel, de negenjarige dochter van Helen, ruzie krijgen over wie het paarse matje mag en Venne beledigd op de grond hangt en niet meer mee wil doen, schakelt Helen moeiteloos over op de Pinokkio-oefening: de kinderen zijn slappe poppen en de ouders mogen hun ledematen met touwtjes bedienen. Binnen de kortste keren zijn Venne en Carmel weer aan het giechelen. Helen organiseert ook ouder-kindyogalessen voor de andere gezinnen in het resort. Ik voel een golf van ontroering als we met al die culturen tegelijk onze Zonnegroeten doen. En liefde voor deze mensen die ik niet ken, maar die zich zo dapper in de houdingen proberen te manoeuvreren: sympathie voor dat stuurse Indiase meisje, voor die dikke zwetende vader, voor die bleke vijftienjarige
Helen als zeilboot op zee
jongen, voor dat kleine tweejarige Chineesje dat het meest yogi is van allemaal. En diep respect voor Helen, die zo’n saamhorigheid weet te creëren. Met een kop thee bij het zwembad vertelt Helen na de les hoe ze ooit haar droom achterna ging. Ze volgde een Raja yogaopleiding. ‘Waarom die? Dat was de goedkoopste.’ Ze lacht haar typerende uitbundige lach en slaat mij op mijn dij. ‘Maar ik heb daar veel geleerd. De traditionele yoga, de filosofie van Patanjali.’ Toen ze echter daarnaast een cursus kinderyoga ging doen, werd ze op het matje geroepen. ‘Hoe haalde ik het in mijn hoofd een andere opleiding te volgen? Ik had hoogmoed, het zou verkeerd met mij aflopen. Ik ben er een week ziek van geweest. Het deed veel pijn dat mijn passie de grond in werd geboord. Maar ik werd er juist zekerder van dat dit de weg was die ik moest gaan.’ Inmiddels is ze de bekendste kinderyogadocent van Nederland, met haar eigen studio in Almere, haar docentenopleiding, veel boeken en cd’s. Helen heeft een open geest en alles is bespreekbaar, wat heel fijn is als je met kinderen reist en dus de onvermijdelijke strubbelingen hebt. Geen ouder hoeft zich te schamen over haar eigen driftbuien of onzekerheden. ‘Het is ook niet zo dat mijn eigen twee dochters een voorbeeld zijn van innerlijke rust,’ lacht Helen. ‘Ze kunnen moeilijk stilzitten, hebben veel aandacht nodig. Ik geloof dat je kinderen krijgt waar je iets mee moet. Het is mijn taak om te leren omgaan met hoe zij zijn, hun eigenheid te accepteren.’ Duizend angsten
Reizen met mijn kind maakt me blij, open en energiek. Maar ook kwetsbaar. Het lijkt alsof ik door de verantwoordelijkheid voor dat kleine meisje overal bang voor ben geworden. Bang om te vliegen, bang voor het drukke Thaise verkeer, bang voor de tsunami die in
Heleen en Venne doen oefening tegen buikpijn
dit gebied heeft huisgehouden. En Venne helpt niet echt mee. In het vliegtuig van Bangkok naar Phuket kijkt ze me vlak voor de start ernstig aan. ‘Mam,’ zegt ze nadrukkelijk, ‘ik heb het gevoel dat dit vliegtuig niet goed is.’ Mijn hart zinkt in mijn buik. Wat weet zij wat ik niet weet? Hebben kinderen soms een zesde zintuig? Dat bijgelovige gevoel speelt me de eerste dagen van onze reis vaker parten, ook nadat we helemaal zonder problemen zijn geland. Venne lijdt al jaren aan een onverklaarbare angst voor overstromingen, die hier in Thailand wordt uitvergroot. Bij elke golf die op het strand rolt – en de golven zijn in dit regenseizoen iets hoger dan gemiddeld – vraagt ze angstig: ‘Gaat het niet overstromen? Komt het water niet te ver?’ Soms durft ze bij vloed zelfs niet te ontbijten met uitzicht op het strand. Door slaapgebrek, jetlag en het wennen aan de nieuwe omgeving slaat haar angst een beetje op mij over. Zeker als Carmel een droom heeft gehad over de elektriciteit die uitvalt, die de volgende dag blijkt uit te komen. Als Helen dit vertelt, zegt ze er vrolijk bij: ‘En ze droomde ook dat ze werd overspoeld door een grote golf !’ Die nacht kan ik de slaap niet vatten. Carmel droomt van een golf, mijn kind is al jaren onverklaarbaar bang voor overstromingen… En Boeddhistisch tempeltje dat in een land waar overal bordjes hangen met ‘Evacuation route’. Ik hoor de golven op het strand spatten, kijk naar het slapende meisje naast me, en mijn fantasie wordt steeds levendiger. Dan bedenk ik iets geniaals. Een uur voordat er een tsunami komt, schijnen de golven zich terug te trekken. Ik moet er zelf ook om lachen, maar ik zet gewoon mijn wekker om af en
_ yoga 43 _
Wie kan er springen als een sprinkhaan?
toe de golven in de gaten te houden. Thailand kan rustig slapen, ik hou de wacht! De volgende ochtend beken ik mijn actie schoorvoetend aan Helen, die lief en begrijpend reageert. En ook fotograaf Saskia en vriendin Barbara vinden het niet eens zo erg pathologisch van mij. Iedereen blijkt zo zijn angsten en irrationele ideeën te hebben – wat een opluchting. Heerlijk, zo’n groep empathische vrouwen om je heen. Die ochtend is Venne weer erg bang voor de golven. ‘Dit is ook jouw eigen angst,’ houdt Helen me een spiegel voor. Maar, werp ik tegen, ik zorg er altijd voor mijn eigen angsten niet te laten blijken. Ik praat er niet over, doe altijd opgewekt over vliegtuigen en golven. ‘Je kunt het ook energetisch overbrengen,’ meent Helen. Plotseling De Thaise bevolking doet niet aan maxi cosi’s... voel ik de tranen achter mijn ogen prikken. Zou ik zelf deels verantwoordelijk zijn voor de angsten van mijn meisje? Ik voel me schuldig en ellendig, en ook een tikkeltje zielig. Probeer ik haar niet juist voor alles te beschermen, haar zorgen in goede banen te leiden? Je probeert het als moeder allemaal zo goed te doen. Ik voel me opeens heel moe. ‘Ik wil naar huis,’ zegt Venne. Zee-avontuur
In het volgende resort waar we verblijven ziet het leven er weer vrolijker uit. Het is iets hoger gelegen, heeft een eigen zwembad,
_ yoga 44 _
en iedereen zit een stuk lekkerder in zijn vel. Ook de yoga helpt enorm. Speciaal voor Venne doet Helen het zee-avontuur. In een stijlvolle yogaruimte met uitzicht op een prachtige woeste zee geeft ze een vrolijke yogales met dans en visualisaties. ‘Stel je voor dat je op het strand zit. Zoek een lekker plekje. Gooi in de golven wat je allemaal niet meer nodig hebt.’ Ik beeld het me levendig in en gooi al mijn angsten en zorgen in zee. Venne zoekt een rustig plekje uit in het zand. We zijn allemaal benieuwd wat ze gaat teruggooien in de zee, maar ze mist de psychologie volledig en zegt opgewekt: ‘Vissen. En schelpen!’ Tijdens de lunch op het strand – gebakken rijst met inktvis voor de volwassenen, loempia’s voor de kinderen – maken wij Hollandse vrouwen al plannen voor het komende weekend. Barbara, die sinds tien jaar op Phuket woont, kijkt verbaasd op. ‘We zijn er net! Ik merk dat ik dat vooruitgeplan niet meer heb.’ De Thaise mentaliteit heeft haar ook gevormd in de opvoeding van haar kinderen, vertelt ze. ‘In Nederland zijn we gewend direct te reageren. Hier laten ze dingen meer gebeuren. Alles gaat vanzelf weer over.’ Ze vertelt dat ook zij na de tsunami het vertrouwen in de zee heeft moeten hervinden. Toen de vloedgolf uitbrak, waren haar Thaise man en kinderen van vier en vijf net naar het strand gegaan. ‘Ik ben in mijn auto gaan rondrijden, in het wilde weg gaan zoeken. Ik dacht: Als zij in zee zijn verdronken, loop ik er ook in.’ Een uur later belde haar man nietsvermoedend op. Ze waren op het laatste moment toch maar naar het winkelcentrum gegaan… Vertrouwen
Barbara vertelt over de veerkracht waarmee het Thaise volk alles weer is gaan opbouwen. ‘Dat komt door het boeddhisme: ze worden niet boos, niet bitter. Ze accepteren, gaan met de stroom mee. Letterlijk, want het blijkt dat mensen die zich in de vloedgolf niet
‘Stel je voor dat je lekker op het strand zit. Gooi in de golven wat je allemaal niet meer nodig hebt’
Mooie schelpen doen je angsten vergeten
Heleen en Venne genieten van de zee,
hebben verzet, het eerder hebben overleefd.’ Het vertrouwen herwinnen was een oefening in yoga voor Barbara. Daarbij had ze veel aan het idee van de Pratipaksa Bhavanam, afkomstig uit de yogafilosofie van Patanjali: ‘Telkens als er een negatieve gedachte opkomt, zet je er een positieve tegenover.’ En soms blijken je angsten niet zo gek. Volgens Barbara zijn bij de tsunami nauwelijks inheemse mensen en dieren omgekomen, omdat die vertrouwden op hun instinct en zich op tijd uit de voe-
Reizen met mijn kind maakt me blij, open en energiek. Maar ook kwetsbaar ten hadden gemaakt. En eigenlijk ben ik ook heel blij dat Venne, bij deze woeste zee waar de rode vlag wappert, niet gaat zwemmen. Want wat schetst mijn verbazing als we de laatste vrijdag weer in een ander resort zijn beland, aan een rustige baai, zonder golven? Zonder aarzelen kleedt Venne zich uit en ze springt onbekommerd in het warme groene water. ‘Dit is een kinderzee!’ roept ze blij. Had ik nou maar meer de Thaise, boeddhistische houding gehad. Alles komt vanzelf goed, soms moet je gewoon even afwachten. Remedie tegen buikpijn
Op de dag van vertrek doet Venne ’s ochtends haar ogen open en zegt: ‘Je moet de koffers gaan inpakken, anders komen we te laat.’ Direct gevolgd door: ‘Ik heb buikpijn.’ In het dagelijks leven heeft mijn zorgelijke meisje vaak last van buikpijn. Daarvoor zijn we bij Helen aan het perfecte adres, want zij geeft speciale buikpijnles-
_ yoga 46 _
sen. Met resultaat, zo bleek uit onderzoek. Bij kinderen met buikpijn waar geen medische reden voor is gevonden, blijkt kinderyoga werkelijk te helpen. (Zie oefeningen tegen buikpijn pagina 10.) Venne mag, net als de andere kinderen, op haar rug gaan liggen. Wij ouders wekken energie op door in onze handen te wrijven en leggen die op de blote buikjes. ‘Lekker,’ fluistert Venne. We nemen alle buikpijn over in onze handen en schudden ze daarna goed uit. Bij een andere oefening ademen de kinderen rustig in en uit, terwijl ze zich voorstellen dat ze een ballon opblazen. ‘Stop alle dingen die je stom vindt maar in de ballon: ruzies, je buikpijn, je zorgen’, zegt Helen. ‘Leg er een grote knoop in en laat hem op in de lucht.’ Later, op een ontspannen moment in het zwembad, vertelt Venne wat ze in de ballon heeft gestopt: ‘Alle gemene dingen die ik heb gedaan.’ Verbaasd vraag ik wat voor gemene dingen dat dan zijn. Het blijkt dat ze ooit eens een snoepje heeft gepikt, en haar zusje wel eens heeft gepest. Een kinderhoofd zit vol zorgjes waar je geen weet van hebt, en ik neem me voor om thuis vaker even de rust te nemen om haar spanningen serieus te nemen. Aan het eind van de week neem ik een bruinverbrand, ontspannen, gezellig kletsend meisje mee terug naar huis. De yoga, de aandacht en het zwembad hebben haar zo goed gedaan. Verrast kijk ik naar mijn doorgaans zo verlegen meisje, dat in het vliegtuig wijsneuzerig tegen haar onbekende buurman zegt: ‘Beetje krapjes, vindt u niet?’ En wat vond ze er zelf van? ‘Leuk,’ zegt ze stralend, en thuis begint ze ijverig aan een brief: ‘Ik vont het leuk in Thailant voral de yoga en het dansen in het jungle en het zwembat einde.’
Aanbieding: Een week familieyoga in Thailand plus gratis familieyogaboek
Ook genieten van ouder-kinderyoga met Helen Purperhart? In de zomervakantie houdt ze een retreat in het beroemde yogaresort Yoga Thailand op het tropische eiland Koh Samui. Periode: 25 t/m 31 juli 2011 Prijs: € 1495,- voor ouder en kind. € 495 per extra kind Inclusief 6 overnachtingen, brunch, diner en familieyogalessen Voor meer informatie zie www.yogamagazine.nl
Een week familieyoga in Frankrijk Helen Purperhart houdt in de meivakantie ook een retreat in de groene heuvels van zuidwestFrankrijk. Slapen in een luxetent, op ecoboerderij Simply Canvas van de hartelijke Nederlandse Sandra en haar man Santi. Periode: 1 t/m 7 mei 2011 Prijs: € 1195,- voor ouder en kind, € 295 per extra kind Inclusief 6 overnachtingen, ontbijt, lunch, twee diners en familie-yogalessen Voor meer informatie zie www.yogamagazine.nl
Detox in Portugal Begin het nieuwe jaar fris en gezond met een heerlijke yoga en detox reis aan de ruige zuidkust van de Algarve. Periode: januari t/m juni 2011 Prijs: € 980,- per week. Inclusief 6 overnachtingen, drie maaltijden per dag, alle yoga- en meditatielessen. Zie voor deze en andere aanbiedingen www. yogamagazine.nl Met dank aan resort Aleenta: www.aleenta.com _ yoga 47 _
eindelijk