No.
1438
Zaterdag 22 Juli 1811. D AMIGOE I
WEEKBLAD VOOR
DE
CURAÇAO
CURAÇAOSCHE
Dit Blad verschijnt eiken Zaterdag. Abonnementsprijs voor Curagao, Bonaire, Aruba en de Bovenwindsche eilanden per drie maanden fl. 2.— met vooruitbetaling. Voor het Buitenland per jaar fl. 10.— Afzonderlijke nummers fl. 0.15. Prijs der Adverten tien van I—7 regels f. 0.50; voor elken regel meer 1% ets.
28ste Jaargang
EILANDEN
BÜREAUX
tfAN DIT BLAD
R-ecl actie en Ond No. 223,
._4.cliiiiiii¡stratie
Nieuw No. 4.
T^aterliant, Overzij de.
hij daar gelijk zooveel andere jongelieden zijn geloof zou verliezen of een losbol zou worden, liet hun geen rust. Gerard overwon dien tegenstand, wist die vrees te matigen. Zijn leven aan de universiteit te Groningen als medisch student is een onafgebroken bewijs geweest, dat hij in alles een man uit één stuk was. Niet alleen was hij trouw bezoeker der colleges, maar hij wist nog tijd te vin-
vertaald in een der Duitsche vnktijdschriften te plaatsen, waar 't zeker de aandacht zou trekkeu. Edoch reeds 14 dagen na zijn promotie tot dokter in de geneeskunde werd hij geplaatst aan boord van Hr. Ms¡ Utrecht, die 31 Januari 1909 onze haveu binnenvoer. Op werd zijn proefschrift iv Curasao het, Duitsch vertaald, zijn plan was 'lijn a.s. verblijf in Holland ten nut-
Es Courant aki ta sali toer dia Sabra. Su prijs di abonnement ta fl. 2,— pa tres luna paga padilanti. Pa lugarnan foi Curasao, Bonaire. Aruba, St. Martin (P. H.), St. Eustatius i Saba fl. 10.—pa anja Dn numero sol fl. 0.15. Anuncio di 1 te 7 regel f 0.50 cada regel mas
7%
ets.
LANDBOUW-MA TSCHAP IJ.
op een achtermiddag even was komen bezoeken, kreeg ik daags daarna een arme vrouw bij mij. er snikkend mij een verwijt van makend, Maandagavond ten 8 uur had in dat ik haar niet gewaarschuwd had dat de dokter van boord te Rincón de bovenzaal van de „Club de Gezel, In Memoriam geweest was; zij had dea dokter wil- ligheid" de gewone jaarlijksche verlen laten Bien, hoe mooi ze genezen gadering plaats der Curacaosche Maatwas en ze wilde hem bedanken. schappij ter bevordering van Landbouw, Een andere die doodarm was, Veeteelt, Zoutwinning, en Visscherij. De bracht mij een kommetje met 4 eie- opkomst der ledeu was ils gewoonte te maken, om het nog verier up ren voor den dokter, want iets an- lijk zeer matig. Ook de HEGH. Gouden, om de kathol. studenten-Ver- the date bij te werken om aan den ders had ze niet, om haar dank- verneur Mr. Th. J. A. Nuyens met In stille weemoedige statie werd eeniging Albertm Magnas, waarvan de wensch van zijn professor te vol- baarheid te toonen. Toen de dokter adjudant den W.E.G.H. E. C. Brusse Zaterdag middag 15 Juli het lijk studie en bespreking van wetenschap doen. Het heeft niet zoo mogen zijn. reeds een tijd weer naar Curagao woonde de Vergadering bij. Na voorgrafwaarts gedragen van Dr. Ge- pelijke kwesties van godsdienstig » » # terug was, kwam er een vrouw, lezig der notulen der vorige bijeenHARD C. J. VAN DEN HEUVEL, Offi- standpunt beschouwd, het hoofdwaaraan Dr. v. d. Heuvel zeer veel komst, die wij in een extra-bijHet arbeidsveld van een marine- zorg cier van Gezondheid. Iste kl. a|b van doel was, met zulk een toewijding te dokter besteed had, bij mij, of het niet blad als jaarverslag van 1910 aau boord van een oorlogsHr. MB. pantserdekschip Utrecld, steunen, dat hij er de ziel van werd. schip in onze West-Indië te vrijpostig en wel geoorloofd was, afdrukken, werd overgegaan tot beweegt van een verkiezing alhier gestationneerd. nieuw lid twee ze een brief aan De laatste indien den dokter jaren aan de uniDe Heer Gouverneur der Kolonie versiteit was hij van die vereeniging zich dag iv dag uit steeds in het- schreef om hem te bedanken voor van het bestuur in plaats van den zelfde kleine kringetje. Het leven is Heer Herm. Statius Muller, die Mr. Th. I. A. Nuyens met adjudant, de ah aclis (Secretaris) en daar- eentonig en leidt er toe een le- hare genezing. Ik antwoordde haar van Zijn HoogEd. Gestr. Heer W. Th. na President. Onderwijl wist hij zelfs ven de oprichting der My. deel zeer natuurlijk dat den dokter dit van routine en sleur te worden. aangenaam DB Booy, Commandant der Utrecht, nog tijd uit te woekeren om de Ook van het bestuur had uitgezou het zijn, zelfs attent de tropennatuur werkt mede de met den geheelen staf van Officieren, goede pers te steunen en kleine po- geestkracht maakt en immer een trouw en werkvinden, zou er op, maarzij stond dat en de werklust van manzaam bestuurslid geweest was, doch voor zoover zij niet door wacht- pulaire artikeltjes van zijn hand in nen met den besten ik don brief zou lezen en goedkeuren. aanleg nit te dienst verhinderd waren, Z.H.E.G. een dagblad te plaatsen. Van dien dooven. Dr. y. n. Heuvel, bedankt had; zelfs de pogingen al spoe- Werkelijk ik stond verwonderd over nu Heer C. F. van Baak, Commandant tijd ook dagteekent reeds zijn sym- dig dat gevaar doorschouwend, de eenvoudige edele gevoelens van in- door het bestuur aangewend om hem met alle offficieren der Landmacht, een pathie en ijveren voor de schoone behouden, hadden den Heer H. reeds naar middelen dat ge- nigen dank opdat papier neergepend. te Muller niet van besluit kunnen verafdeeling der bemanning van de Utrecht, zaak der drankbestrijding. Bij het zocht vaar te keeren. Ook hier onder de Den laatsten dag van zijn praktijk op anderen. Na der soldaten van 't garnizoen, allen doorbladeren van het „Annuarium drukkende, een woord van dank van loome afmattende tro- Bonaire in April van het vorig jaar den in groot tenue, de leden der rechter- der R. Katholieke Studenten" van 1907 penzon bleef zijn hart den Heer H. H. R. Voorzitter, Dr. v. d. Heuvel Zaterdagsaan de stu- kwam bij Chapman, aan den Heer Muller lijke macht, alle Heeren Doktoren on- vonden wij het jaarverslag van de bo- die en wetenschap verpand. me ten afscheid, zijn plan Daar- avond hij zer stad, de HoogEerw. Pater Vi- vengenoemde Vereeniging te Gronin- voor voor alles wat in het belang der den volgenden Zondag heel vroeg de late avonduren be- was My jaren caris A. W. ter Maat, ' met nog gen. Een der godsdienstig weten- stemd.waren in die verricht had, werd te staan eerste H. op de Mis bij De grenzen van het tot overgegaan verkiezing wonen en van een eenige geestelijken, vele andere par- schappelijk verhandelingen van 't jaar- enge kringetje zijner beperkte kleine, naar de Playa dan te prak- te nieuw lid. Het had ticulieren volgden de lijkbaar. Zij te voren onder zijn leiding als prte- tijk aan boord zocht hij steeds bestuur zelf geen hij waar gaan, nog veel werk had, uit allen waren vrienden van den overledecandidaten willen doch voorstellen, eenige om afscheidsvisites te maken uden, had tot onderwerp -. hel breiden om ook a;"_ero ziektegewel dat een planter gaarne ne. Het mag vreemd, ja overdrijving goed recht en liet nut van godsdienstig- te bad de en de te p laatste itienten behandevallen daarin te betrekken. neeten, dat ecu jonge dokter van wetenschappelijke verhandelingen voor leeledige pluats zou willen innemen. len alvorens dien avond naar CuraHet St. Elisabethsgasthuia te CuMet groóte meerderheid van stemhet oorlogsschip van nauwelijks 33 ken: De korte inhoud dierrede was: sao terug te keeren. kende hem als een trouwe men werd de Heer Julio López jaar oud, die eerst ruim 2 jaar geleden „Het Katholicisme streeft naar rasao Dien teu Zondagmorgen zou gegroóte Militairebezoeker. In het kwam, ons eiland op voor het eerst volksontwikkeling, ook in zake gods- Hospitaal te Paramaribo met zijn rieve van da wachters der maisvel- Penha gekozen die na een woord er toe zoo leidde, werkkring wiens dien&tkennis. Vrees voor werkelijke 400 tot 500 patiënten bracht hij, den, reeds om 4 uur iv den mor- van dank voor het in hem gestelde te en te bewegen bekend weinig zich uitkomsten der wetenschap behoeft zoo de dienst aan boord het hem genstond de eerste H. Mis plaats vertrouwen, plaats nam aan de beMaatschappij zich Curag. zijn in onze een goed onderlegd katholiek niet slechts veroorloofde, geheele mor- hebben. leder ander zou natuurlijk stuurstafel. belangstelling een uitgebreide in zulk De beide leden van het Bestuur, te kennen. Wel kunnen er schijnbare gens door. Het was een voorkomen door dat vroege morgenuur zijn kon aan de beurt van aftreding wavereering verheugen. Nog zeldie en conflicten ontstaan door een verkeerd zijner wenschen, toen Dr. E. A. afgeschrikt. Dr. v. n. HEUVEL echwij nooit hebben in zulke Heeren Chapman en G. B. Dusren, den of begrip of van den juisten inhoud luspecteur van den Genees- ter vond dit juist bijzonder van pas. sel de met op één na algewerden hartelijke en innige woorden van der openbaring of van een resul- Koch, Mis zou hij dan terstond dienst in Suriname hem Na de H.naar meene stemmen vereering en bewondering over ie- taat der wetenschap. Eenerzijds valt kundigen om herkozen. Kralendijk. Maar men aan de expeditie naar wegrijden eerste van punt mand hooren spieken gelijk over dezen niet te ontkenueu, dat soms onbe- verzocht Het Post-Groningen deel te nemen, om had den dokter in de kerk gezien en luidde: het aanschaften de Agenda overledene. En toch het geldt hier voegden door huu apodiktische uit- de Mis van fokna de H. was het reeds 350 Yaws-lijders met Sal varsan terstondbekend. dieren verbetering tot van niet: De mortibus nil nisi bene. Hier spraken den valschen indruk vesti te behandelen. eerste den veeDe patiënt overal sprak de diepste overtuigingen innige gen, alsof er strijd tusschen geloof lOn wie weet, of hij daar niet de was een kind met een abefs aan de stapel. Uit de mededeelingen van Voorzitter en de gevoerde oisoussies vriendschap. G. v. d. Heuvel had en wetenschap bestaat. Maar an- kiemen heeft van de ziek- keel. En nog was hij hiermede niet bleek duidelijk dat de fokgeiten, slechts vrienden. Wie ééns met hem derzijds wordt ook van wetenschap- te, die hem zooopgedaan hier intoen men mij kwam waarschujong ten grave sleepte? klaar uit Teneriffe aan de gevoerd in aanraking was geweest, gevoel- pelijke zijde gezondigd, en vaak louvooreen vrouw er verwachdie gevaarlijk Bij het bezoek der eilanden door wen de terstond hier met een sym- ter hypothese als vaststaand resul- onzen was, aan toe en waarmee de vroed- tingen hebben beantwoord. Een veel had hij volop oorlogsbodem, pathiek en beminnelijk mensch te taat verkondigd." Dezestelling ken gelegenheid raad wist. geen En ofschoon beter ras, zwaarder en grooter, vooral zijn onuitputtelijke liefde vrouw doen te hebben, en stelde er een merkt zijn leven. Alles wat v. u. Heu- voor zijn lijdenden evenmensen reeds rijtuig het klaar stond, Dr. van waarde als melkgeit, is gekweekt. te te het niet te ontkennen, dat de zijn vrienden eer in, hem onder vel deed, deed hij goed. Zijn ken- toouen. St. Eustatius, bijna altijd v. i). Heuvel ging er heen en een Wel valt ingevoerde fokbeesten na eenige jaren mogen rekenen. nis van geloofszaken was grondig, zonder eigen dokter, kende en waar- uur later kreeg ik een briefje van en sterven, maar de omging, langer gaan kwijnen met hem Alleen wie in zijn daden bracht hij de beginse- deerde hem. Met volgeladen sloe- ziju hand om watten en jodoformeen blijken volkomen tewat schat van afstammelingen allengs bemerkte len van zijn geloof steeds en overal de zieken bij de Utrecht gaas te sturen, en dat het een heel gen het klimaat goede hoedanigheden, welke een kun- in toepassing, hij was immer een pen kwamen bestand. en namen zijn geheelen mor- ernstig geval was. En eerst weer gunstig resultaat valt Hetzelfde de en wetenschap onder dien bemin- trouw en ijverig katholiek. Daarom langszij later een uur kwam hij doodterug iv beslag. te constateeren van de pogingen nelijken eenvoud verborgen lag. Want ook kwam zijn geloof gelouterd uit gen Saba liep hij tot tweemaal op vermoeid, maar met een gezicht stra- aangewend Op van Heuvel hield niet tot verbetering der runDr. v. d. die vuurproef van het studenten- één dag naar het 800 voet hoog lend van blijdschap. Die vrouw was deren. groot niet Daarom zal zoo mogelijk nog vertoon, praal of ging van een tweeeling. Het eerleven te voorschijn. gelegen BotJiom, om een arme zieke bevallen van Friesch-Holeen tweede stier op zijn kennis. Werkelijk er is een Hij was een hoogst wetenschappe- zijn geneeskundige hulp te bieden. Op ste kindje had hij zelf uit voor- steinsch ras worden aangeschaft. groot man uit ons midden heenge- lijk man. Zijn kennis bleef niet aan moeten doopen, en hij bader zijn Bonaire vooral, waar hij een maand zorg gaan, wiens genus door niemand kan de oppervlakte zweven. Als student lang eigen naam Gerarda aan gegeven. Het doel hiermede beoogd, is voorde praktijk voor den plaatleven jonge wiens aangevuld, worden iMid delerwijl stonden nog 4 a 5 namelijk verbetering van het ras reeds maakte hij zich gewoon ook de selijkeu geneeskundige waarnam, als melkvee, omdat hiermede de beste zoo enorm veel voor de toekomst uren van den nacht aan de studie op zal men zijn naam niet vergeten. Zoo zieken te wachten, die hij nog afnog beloofde. zijn vertrek had hij winsten te behalen zijn, daar de voorhielp en voor te offeren. groot was te Kralendijk de toeloop geen rust of hij moest eerst nog even uitzichten om ook het ras te veredelen Den 26 April 1907 slaagde v. D. reeds in den vroegen morgen, dat * »Joseph die kraamvrouw bezc eken om te zien als slachtvee niet loonend zijn, omvan den Heuvel voor zijn arts-exameu en hij meer dan eens eerst ten 10 uur of Gerard Carel wel alles in orde was. In plaats dat wij onmogelijk kunnen concurHeuvel werd geb. den 23 Juni 1878 werd hij te gelijk benoemd tot offlc. half elf kon gaan ontbijten. Ofschoon of van 6 uur reed hij eerst tegen 11 reeren met het goedkoope slachtvee te Udenhout bij Tilburg, waar zijn va- van gezondheid 2e kl. bij deKonink- de dokter daar verplicht is slechts uur vaar Kralendijk. dat van Venezuela hier wordt ingeder notaris was. Zijn ouders waren lijke Nederi. Marine, waartoe hij zich ééns per week een bezoek te brenDen avond van zijn overlijden voerd. katholieken van den echten stempel, een paar jaar te voren verbonden gen aan het ver afgelegen Rincón, kwam Wat het schapenroB betreft is de er reeds een draadloos telezooals men ze in Noord-Brabant had, na een proefreis ale sem i-arts kwam hij in dien tijd er meestal gram van condoleance, keuze moeielijker. Voornameliik moet vindt, die het als een duren plicht be- aan boord van Hr. Ms. ..Friesland" twee, eens zelfs drie maal. Van na- door een 20 tal inwonersonderteekend van Bonaire hier als doel op den voorgrond schouwden hun zoon naast een degelij- naar Spitsbergen. Tegelijk met zijn bij heb ik daar zijn werken gadegeden CommandautvandeUtrecht, staan, verbetering van het vleesch ke wetenschappelijke ook een goede benoeming kreeg v. d. H. zijn aan slagen. Dikwijls moest ik hem bijna aan van deelneming met het overlijden voor de consumptie; voor de melk godsdienstige opvoeding te geven. In stelling aan het Marine Hospitaal dwingen enkele nagekomen zieken van den komt het schaap niet in aanmerking. beminden dokter v. u. het eerst meende de jonge GERARDeeni- te Willemsoord, waar hij tevens gele- te laten wachten, om eerst wat uit vel. Neen, op Bonaire heeft HeuEngelsche schapenras verschilt men teHet gen aandrang in zijn binnenste te genheid vond en verlof ontving zijn te rusten en wat voedsel te gebrui- nooit zulk een edelen, menschlieveel van het onze en zal hier om ontdekken van een roeping tot pries studies voort te zetten om den graad ken. Ik geloof niet, dat hij daar van venden dokter gekend. Dr. v. van het groóte verschil van d. rede één enkelen zieke geld voor zijn meter, en met dat idéé maakte hij ge- van „doctor medicina." te behalen. en voeding zeer bezwaarlijk klimaat Heuvels naam zal daar in gezedurende 2 jaar de lagere studies Den 1 December 1908 promoveer- dische hulp gevraagd heeft, van veleu gend kunnen klimatiseeren, zoodat men aandenken blijven. aan het Klein Seminarie te St. Mi de hij te Groningen op een acade- weet ik stellig dat hij het weigerde dit ras om de groóte risico zal van chiel-Gestel, maar weldra bespeurde misch proefschrift: „De ziekte vau Sto- aan te nemen, aan sommigen zag ik ( Wordt vervolgd.) moeten afzien. hij, dat zijn levesudoel in een geheel kes-Adams en een geval van aangeboren zelf dat hij nog geld toe gaf voor verVolgens de onderzoekingen door de hart-blok." Teekent 't niet zijn een- sterkende middelen of om de reis naar andere richting lag. Zijn ouders voud, My. ingesteld, zal het schaap, oorzijn afkeer van praalzucht en Curasao te bekostigen, ten einde wenschten niets liever dan hem voor spronkelijk uit Afrika afkomstig en notaris op te leiden, maar hoogere uiterlijk vertoon, dat hij onder zijn daar verder in het hospitaal door in Barbados ingevoerd, dat een reeds idealen beschouwden hij als zijn le- collega's te dezer stede dat proef hem behandeld te worden. Toen hij zoogenaamd harig, geen woldragend-, BLADVULLING. vensdoel. Het heeft hem moeite, veel schrift niet eens had bekend ge- reeds vertrokken was, stuurde hij schaap is, voor ons klimaat nog de moeite gekost den tegenstand van maakt ? En toch het mocht gezien gratis van Curacao mij nog eenige Weinig dingen makenden mensen beste resultaten leveren. Het vleesch zijn familie te overwinnen om zijn worden. Hij promoveerde „cum laude" artikelen, op Bonaire niet te verkrij- zoo wreed en zelfzuchtig als niets- is smakelijk, de huid is beter en voorstudies aan een der universiteiten te en zijn promotor Professor K. F. gen, voor een zieke. Eens nadat hij doen en ijdelheid. deeliger te verkoopen, omdat deze mogen beginnen, om voor medisch Wenckebach was er vol lof over en mij, bij gelegenheid dat het oorlogmeer overeenkomst heeft met het cciB dokter te studeeren, want de vrees dat raadde hem aan, het proefschrift schip te Bonaire voor anker lag, Wvel.
DB.G.C.J.VADNE HEUVEL.
—
"
Op de vraag van een der aanwezigen, of ook verbetering van het schapenras in nog een andere richting nl. als looZschaap niet gewenscht is, antwoorddede Voorzitter met iustemming van vele planters, dat in die richting vroeger reeds proeven genomen waren, maar dat het beste wolschaap hier degenereert, bovendien voor ons klimaat en onseiland, overal bezet met doorngewassen, niet op zijn plaats is, daar het zijn wol overal verliest. Vrij goede resultaten ha.l de Heer H. Joubert ook verkregen met een schaap uit Haïti hier ingevoerd. Ten opzichte der paardenfokkerij neemt het bestuur nog steeds een gereserveerdehouding aan. Vooreerst ís er veelgeld mede gemoeid, waarover het Bestuur helaas ook dit jaar nog niet voor dit doel zal kunnen beschikken. Verder is deze zaak voor Curagao eigenlijk van minder belang, omdat de paarden hier betrekkelijk geringe waarde hebben. Alleen voor luxe paarden zou men misschien goede prijzen kunnen bedingen. Voor zoover thans de kennis van deze zaak reikt, oordeelt het Bestuur, dat niet de kruising van een goede merrie van de kust, die een koop* waarde van 150 gld. vertegenwoordigt, met een hengst van het Engelsch hackney-ras de beste resultaten zullen kunnen verwacht worden. Voor Curasao lijkt het meest geschikt een warmbloedig paard van een lichten slag.
** " Bij rondvraag verzocht het lid Pater P. A. Euwens, die ook als verslaggever van den Am'tgoe di Curacao de vergadering bijwoonde, 't woord om eenige voorstellen te doen. Uit de mededeelingen van den Voorzitter en het Verslag was gebleken, dat het Bestuur wegens gebrek aan geld, niet alle plannen kan uitvoeren, gelijk het zou willen. Zou het niet mogelijk zijn, dat het Bestuur zich nog op een andere manier verdienstelijk kon maken, zonder veel geld uit te geven en toch in het belang van den geheelen land bouwstand onzer kolonie ? Daar zijn veel zaken in verband met den landbouw onzer kolonie, die nog vpor verbetering vatbaar zijn. Van nieuwe praktische idees, die voor uitvoering geschikt zijn, hoort men niet veel. Misschien zijn er in onze kolonie planters of anderen, die een gezond denkbeeld hebben, maaier niet mee voor den dag kunnen of durven komen. Zoo 'n goed plan blijft sluimeren, of het gaat verloren. Spreker was van gevoelen, wanneer elk jaar het Bestuur eens een prijsvraag zou uitschrijven omtrent sommige aangelegenheden, waarover wij het ware en het juiste nog niet te pakken hebben, dan zou het Bestuur opeen makkulijke en goedkoope manier de beste gedachten van ervaren planters of schrandere koppen kunnen achterhalen. Niet ieder heeft lust of tijd ter vergadering te komen, weinigen durven vrijmoedig het woord te voeren, om hun gedachten te ontwikkelen en uiteen te zetten, doch als zoo iemand thuis eenige maanden lang rustig zijn idees op het papier zou kunnen zetten, zouden er velen eerder toe overgaan. Als voorbeeld voor een stof voor een dergelijke prijsvraag noemde spreker : welke is de beste soort van trankeer of omheining voor de hofjes of maïsvelden en lichtte dit nog als volgt toe. Daar bestaan in onze kolonie talrijke soorten van trankeereu, doch er is geen enkele, die onder ieder opzicht deugdelijk is, zelfs de beste van prikkeldraad niet. Voor eerst omdat ze vrij kostbaar zijn, doch de houten of ijzeren palen, waarlangs bet ijzerdraad loopt, verrotten of verroesten in den grond. De cadoesjes-trankee* ren worden in den drogen tijd door het losloopend vee kaal gevreten. Op Bonaire ie het wel het treurigst gesteld. Op afstanden worden twee cadoesjes of dato's of jato's tegenover elkander in den grond gezet en de tusschenruimte wordt met snoeieel van doornstruiken aangevuld en vastgestampt. De onderste lagen rotten weg en elk jaar moet zoo'n omheining nagenoeg geheel vernieuwd worden. Een massa geld en veel tijd gaat er mee verloren. Want nog ongelukkiger is, men begint daar, vooral op Rincón, eerst met zoon trankeer in orde te brengen, wanneer de eerste regens reeds gevallen zijn, om ingeval de regen dat jaar misschien eens zou uitblijven, geen nutteloos werk verricht te hebben. Doch zoo gaat juist de beste tijd voor het planten verloren. Hier op Curacao, vooral romdom de stuk; jes grond in het 2e. en 3e. district bij de etad, heeft men tegenwoordig een ander soort trankeer van de pitas met die zware, vleeschige bladeren. Als ze eenmaal goed opgeschoten zijn, sluiten ze wel goed af, geen geit zal er wel door of over kunnen. Maar zij hebben een groot inconvenient. Zij nemen verbazend veel plaats in, en als de bloemstengel uitschiet sterven ze af, en er komt een groóte gaping in de omheining. De Heer J. Penha maakt hierbij
nog de opmerking, dat in het 2e district deze pita's in de trankeeren met massa's sterven, nog voor ze volgroeid zijn. De zaak is dus wel van belang. Zou er nu geen methode bestaan om voor onze kolonie oen betere trankeer te vinden? Spreker dacht van wel. Als men in Holland de levende omheiningen ziet van esch en meidoorn enz. enz., die ondoordringbaar zijn, netjes aan beide zijden rechtgeknipt en meer dan manshoogte opgegroeid, dan zou men dat het ideaal kunnen noemen voor een afsluiting onzer maïsvelden. En toch dat lijkt volstrekt niet onmogelijk. Natuurlijk moet men niet gaan cisehen, dat binnen een jaar tijds reeds zulk een afsluiting aan alle vereischten voldoet. Hoe moet men dat nu aanleggen? Daar is hier op onze eilanden een doornstruik, die zelfs bij de felste droogte niet sterft. Dat is de wabistruik. Professor Went heeft hem wel als een waardelooze doornstruik gebrandmerkt. Maar ook een Professor kan zich wel eens vergissen. Juist nu in deze dagen ziet men aan de wabi een sterk welriekend, helgeel bloesempje bollig rechtopstaand op een steeltje, dat na verloop van eeuigen tijd zich ontwikkelt tot een kleine peulvrucht, die bij volkomen rijpheid bruiuzwart wordt en waarin eeuige boontjes van dezelfde kleur liggen besloten. Sprekers idéé zou nu zijn als volgt: 10. Dievoliomen rijpe peulen in te zamelen. (Op Bonaire en vooral op Rincón zijn ze met de vleet te krijgen). 20. Vervolgens kort voor het begin van den regentijd aan de binuenzijde van de bestaande trankeer die boontjes telkens twee of meer tegenover elkander op afstand tot afstand te planten. 30. Wanneer de struikjes, die zich uit die boontjes ontwikkelen ongeveer de hoogte van een voet bereikt hebben, begint men de takjes in elkander te vlechten, desnoods aan elkander vast te binden. Men dwingt ze te «roeien zooals men het verkiest. 40. In de eerste twee of drie jaren of langer onderhoudt men nog de oude trankeer aan den buiten-
kant), totdat de nieuwe aan de binnenzijde een voldoende hoogte en dichtheid bereikt heeft. 5o Ál te veel wild uitschietende takken, waar men geeu raad mede weet, snijdt men af.— Ka verloop van eenige jaren zal zulk een trankeer, alleen door hem goed rechtaf te knippen of de uitspringende takken door de trankeer heen te leiden, een levende, ondoordringbare afsluiting vormen, waar zelfs de brutaalste geiten respekt voor zullen hebben. De Heer Dussel vond het idee zoo belangrijk, dat hij reeds terstond toezegde in den proeftuin het voorstel uit te voeren. Een der bestuursleden was van meening, dat zulk een trankeer langs den grond open gaten zou behouden, waarlangs de geiteu zouden kunnen binnendringen. Spreker antwoordde hierop, dat dit gemakkelijk te verhelpen was. Vooreerst kan men zelf de takken leiden waarheen men wil, dus ook om de open gaten af te sluiten, maar ten tweede zou men altijd nog een prikkeldraad langs den grond kunnen heeutrekken. Zulk een trankeer biedt nog een ander voordeel. Spreker was van oordeel, dat waarschijnlijk na eenige jaren, zulk een omheining van wabi-struiken zoo dicht opeengepakt zou gegroeid zijn, dat hij gedund zou moeten worden. En uu is er geen beter hout om carbon of houtskool te branden dan juist de takken en vooral de tronken van den wabistruik. Ook gewoon als brandhout, kan het uitstekend dienen. Zoo wordt zoon afsluiting nog rendabel. Daar is misschien nog een
ander voordeel in het vooruitzicht. Die wabi behoort tot de acacia's. Nu is bet mogelijk dat onze wabi een acacia macrantha of misschien de acacia Farnesiana is. De Heer Hussel maakte de opmerking, dat beide hetzelfde zijn. Spreker durfde dit zoo stellig niet verklaren, aangezien Dr. I. Bolding!) 't zelf voorloopig nog niet durfde vaststellen. Doch in geval de meening van den Heer D. de juiste blijkt, dan is dit andere voordeel des te meer verzekerd. In zijn groot werk „Schetsen van de nuttige Indische planten" geeft Dr. M. Greshoff (de verleden jaar overleden directeur van 't Koloniaal Museum te Haarlem) een afbeelding van de takken, doornen, bladeren, bloesems en peulen van de Acacia Farnesiana bladz. 147. en, zeide Spreker, ik heb met geen mogelijkheid eenig verschil met onze wabi kunnen ontdekken. Nu zegt Dr. Greshoff van de acacia farnesiana, dat die bloesems de grondstof leveren voor de fijne odeurs, „lieurs de cassie'' en „pomade decassie". Ook bevat het hout een gomsoort, die, behalve de kleur en de verontreinigende stoffen, alle eigenschappen heeft van de Arabische gom; de bast bevat looistof en verder geeft de plant nog veel meer voordcelen van minder belang. In ieder geval voldoende om te mogen hopen, dat deze struik b.v. voor heggen gecultiveerd, het zeer
De hoogleeraar beschouwt den inhoud der nota als een nieuw bewijs, dat men in Duitschland nog altijd niet afgeleerd heeft, NederlandschIndië eü het daar gevolgde koloniaal beleid te bezien door de bril van den Max Havelaar, —en dat men er (speciaal de steller der nota) geen flauw begrip heeft van de vlucht die Insulinde sedert genomen heeft. Al is de wensch der Duitsche Regeering verklaarbaar, om door de lezing, die zij iv de nota geeft van de Nederlandsche tinancieele verhouding tusschen het Moederland en de Koloniën, het kapitaal niet af te schrikken, zich in de koloniale ondernemiogeu te steken, voor de Wetenschap heiligt het doel de middelen niet,aldus besluit de geleerde schrijver. In andere gevallen dan wèl ??!! (Red. Amigoe.) Hij ontzegt aan de mededeelingen in de nota aangaande Nederland, wetenschappelijke waarde, Ons en wijst er met klem op, dat het valsche licht, hetwelk op dia wijze in een van het Duitsche „Keichskolouitgaande stuk, wordt geverdedigd. ntalambf" worpen op het koloniaal bestuur van een bevrienden Staat, moeilijk tot vergrooting van de sympatie, De Duitsche Rijksdag had in de welke Duitschland iv het'buitenland zitting 1909|10 den Rijkskanselier geniet, kan bijdragen, indien laarverzocht om gegevens over de vraag, tegen in naam der wetenschap niet onder welke voorwaarden en in wel- tijdig protest wordt aangeteekend. ken omvang aan eene kolonie direk(Het Vaderland.) te belastingen kunnen worden opgelegd, ter dekking der kosten, van militaire expedities binnen haar gebied . Het koloniaal bestuur heeft aan Beschaving dat verzoek voldaan en het resultaat van zijn onderzoek bij den Rijks-
goed mogelijk zal maken, er al deze voordeeleu beter dan het nu mogelijk is, van te exploiteeren. Spreker beloofde bij gelegenheid het voornaamste over de wabistruik uit het werk van Dr. Grèshoff in de „Amigoe di Curasao" te zullen afdrukken. Datzelfde idéé van prijsvragen paste Spreker ook toe op nog andere onderwerpen in verband met onze landbouw b.v. over de sisalcultuur, over grondbewerking en maiscultuur. Ten slotte gaf Pater Euwens nog eenige wenken omtrent de hoeden-industrie. Al deze punten hier uit te werken zou te veel plaats vragen. Wij bewaren ze dus voor een volgende keer. Met een woord van dank aan den Heer Gouverneur en de aanwezigeu besloot de Voorzitter de vergadering.
Koloniaal beleid
Buitenland
dag ingediend in den vorm eener nota, waarin verschillende koloniale bestuurstelsels worden geschetst, o.a. van Spanje, Portugal Nederland, België, de Vereenigde Staten, Italië en Engeland. Prop. G. K. Anton, hoogleeraar aan de Universiteit te Jena komt nu in de Kreuzseitung tegen deu inhoud van die nota op, voor zooveel Nederland betreft. Hij verwijt den samensteller, dat zijn onderzoek niet objectief is geweest. Niet alleen ziju de feiten niet altijd juist medegedeeld, maar ook is de wijze, waarop daaruit, conclusies zijn getrokken, niet onpartijdig. Zoo komt de hoogleeraar er b. v tegen op, dat de nota het voorstelt alsof de val der O. I. Compagnie en
de daardoor veroorzaakte overbe-
lasting van de Republiek op het einde der 18de eeuw het gevolg waren van koloniale oorlogskosten. De waarheid is zegt de hoogleeraar zeer juist dat de Hollanders van dien tijd in hunne koloniën voortreffelijk gevochten, maar ze slecht bestuurd i hebben. Het bankroet der 0. 1. Compagnie was dan ook geen gevolg van krijgstochten, maar van „Misswirtscliaft", doch toen haar passief door de Republiek werd overgenomen, stond als zuiver actief daar tegenover het bezit van het geweldige door haar verworven overzeesene gebied, dat in vervolg van tijd niet ophield een der rijkste bronnen van de welvaart der Nederlanders te zijn. Nog onjuister is, dat de dekking der chronische deficitten van Indië, veroorzaakt door den Atjeh-oorlog wordt aangevoerd alseen aanwijzing, dat koloniale oorlogskosten door 't Moederland moeten worden gedekt. Prof. Antón beroept zich. ter weerlegging hiervan, op het bekende betoog van mr. C. Th. van Deventer over de „eereschuld," die Nederland aan ludië heeft ten gevolge van hetgeen de batige saldo's het Moederland hebben opgeleverd. In de jaren 1831—77 heeft O. Indië netto 823 millioen gulden in de schatkist van het Moederland gebracht. Trekt men daarvan de voor delging der O. Indische schuld gebruikte bedragen af, dan is het overschot meer dan toereikend om de kosten van den Atjeh-oorlog goed te maken, indien die last op het Moederland waie gelegd. O. Indië heeft veel meer in de Nederlandsche staatskas gebracht, dan het er uit ontvangen heeft. De heer Van Deventer schat het, over de genoemde jaren gerekend, op 649 millioen gulden. Voorzoover na 1879 koloniale deficitten voorkomen, zijn zij het gevolg van productieve uitgaven, o. a. voor irrigatiewerkeu, spoorwegen en havens, uitgaven die voor het overige, in tegenstelling met het iv Duitschland gevolgde gebruik niet uit leenin. gen, maar uit de gewone inkomsten
——
-
De Godsdienst en aan het Panama-Kanaal.
Men weet, dat bij de uitgraving
het Panama-kanaal ongeveer 45.000 menschen van allerlei nationaliteit en godsdienst werk vinden. Het Amerikaansch Gouvernement, dat nooit vijandig, doch altijd even van
loyaal tegenover den godsdienst optreedt, begreep terecht, dat ook voor de godsdienstige belangen dier duizenden diende gezorgd te worden. Bovendien wie tegenover God zijn plicht volbrengt, van hem mag nog met meer grond verwacht worden, dat hij ook de staatswetten zal eerbiedigen en zijn plichten tegenover zijn
Blinde Examinandus. Hoever men het reeds gebracht heeft in Holland met het blindenonderricht, wordt wel het sterkst geteekend door het feit, dat nog niet lang geleden de geheel blinde candidaat M. Jonker geslaagd is bij 't examen ter verkrijging van de akte Lager Onderwijs. Deze oudleerling van het Instituut tot Onderwijs van Blinden te Amsterdam, heeft vroeger reeds op 21-jarigen leeftijd na 1% jaar studie de akte Engelsch M. O. behaald. Dit was een kranig stukje, doch hiermede was de energieke blinde niet tevreden; hij wenschte nog overtuigender bewijzen te geven van het kunnen der blinden. Hij vond in de dames Corver en den heer J. van der Weij, leermeesters, die met geduld en toewijding hem in 1% jaar tijd wisten te bekwamen voor de akte Lager Onderwijs, en zoo is de heer Jonker de eerste blinde onderwijzer in Holland in de vakken L. O, Dit getuigt van het kunnen, maar ook van het doorzettingsvermogen van dezen blinde, want naast zijn studie moest hij de noodige studieboeken (en dat zijn er vele voor deze akte) eerst nog in Braille—blindenschrift overbrengen. Gelukkig waren er vriendelijke dames, die zich ook met het copieeren van die boeken belasten. Zijn vrije oogenblikken besteedde de heer Jonker intusschen om de redactie te voeren van een door hem uitgegeven blad op blinden gebied, het maandblad Lux in Tenebris," (Licht in Duisternis.) Naar aanleiding van dit inderdaad verrassend examen, is nog vermeldenswaard, dat de examencommissie te Amsterdam den heer Jonker voor de keuze heeft gesteld hem of niet te examineeren in lezen en teekenen dus voor die vakken geen cijfer op 't rapport te brengen, dan wel voor beide vakken een cijfer voor onvoldoend in te vullen. In het laatste geval zou de volledige akte van bekwaamheid kunnen worden uitgereikt, mits de examinandus voor alle overige vakken een voldoend cijfer zou behalen. De heer Jonker koos het laatste en behaalde een reeks keurige cijfers, waardoor hem de akte van bekwaamheid kon worden uitgereikt. Het schriftelijk werk werd door den blinden examinandus met behulp eener schrijfmachine vervaardigd, terwijl de examen-commissie had zorggedragen, dat de examen-opgaven in Braille-schrift konden worden
zal nakomen. Als gevolg dezer overwegingen besloot de Amerikaansche Regeering zelf voor zijn werklieden in de Kanasl-zone kerken te bouwen. Ofschoon het eerst 5 jaar £efodo_ is, dat met dien kerken-bouw begon- verstrekt. nen werd, heeft dat werk reeds groómeester
te vorderingen gemaakt.
Volgens de officieele cijfers, verstrekt door het Canal-Record, zijn er op het oogenblik reeds 39 kerkeu in de streek, grenzend aan do beide zijden van het kanaal. Hiervan zijn 7 katholieke, 13 episcopale, 3 methodisten, 7 Baptisten, 1 Adventisten en 8 die geen naam dragen. Van die 39 kerkgebouwen zijn er 26 in het bezit van de Kanaal-Commissie en allen, met uitzondering van twee, zijn gebouwd op de terreinen, die het eigendom zijn van
Amerikaansch Gouvernement. De diensten in die 8 kerken, zonder benaming, worden gahouden door vaste bedienaars of leekensprekers en de bijeenkomsten in de karken van deze soort omvatten feitelijk alle mogelijke christelijke sekten en anderen,' die zich bij geen kerkgenootschap hehben aangesloten. Behalve de groóte steun door het Gouvernement, verschaft tot verspreiding der christelijke leer in de kanaal-zone, heeft de Commissie nog 15 kapelaans in haar geregelden het
dienst. Daar zijn geestelijken in de hospitalen te Ancón en Colon en ook die de huizen bezoeken, zoodat de noodige acht geslagen wordt op de geestelijke behoeften van zieken en stervenden. Van den beginne af heeft de Commissie alles in het werk gesteld om het bouwen van kerken aan te moedigen in het belang der bevordering van moraliteit en goede orde in de
kanaal-zone. Het heeft land verschaft voor kerkbouw, de bouwmaterialen verkrijgbaar gesteld tegen kostprijs en ook nog op andere wijze hulp verleend om vereenigingen op te richten. In één woord het is een werk gewaest, dat uitstekend geslaagd en van hooge waarde gebleken is voor de beschaving der zeden en tot bestrijding bestreden worden. van ondeugd en goddeloosheid, die De nota spreekt ook van toene- eenige jaren geleden in de streek vau mende ontevredenheid in Indië en het Panama-Kanaal de overhand beweert, dat over ingrijpende her- hadden. vormingen door Nederland niet gedacht kan worden, omdat er het geld voor ontbreekt. „Alsof Holland niet reeds sedert de zeventiger jaren BLADVUL ING
zich» met ernstig hervormingswerk iv zijn heerlijk koloniaal gebied bezig houdt ! roept prof. Antou hier„Men zegt. Deze twee woorden doobij uit. Of moet men hieruit con- den evengoed duizenden als pest, cludeeren, dat het Duitsche Kolo- oorlog of cholera het ooit hebben niaal Bestuur onbekend is gebleven kunnen doen. met de nieuwere ontwikkeling der Ouïda. Hollandsche kolouiale politiek ?
CORRESPONDENTIE Bonaire. Dinsdag middag ten half drie kwam de Prinses Juliana met Z.D.H. Mor. M. G. Vuylsteke aan boord ver. gezeld van Pater M. van den Elzen te Bonaire voor den wal. Het was het allereerste bezoek van den Apost. Vicaris aan dat eiland. De bewoners hadden deze gelegenheid aangegrepen om den kerkvoogd hun eerbied en hulde te betuigen. Tusschen de landingsplaats bij het fort tot aan de kerk stonden op den weg vijf eerebogen, en was er overal groen en vlaggetooi aangebracht. Begroet door ean eeuvoudige toespraak van een jongetje der school, voorafgegaan door bruidjes en begeleid door een opgepakte menigte van menechen deed Mgr. zijn intrede in de feestelijk versierde kerk, waar de Z. E. Pastoor G. Willems met 't gebruikelijke ceremonieel Mgr. ontving en waarna Mgr. een hartelijk woord van dank tot de parochianen van St. Bernardus-kerk sprak en den bisschoppelijken zegen gaf. Dien avond gaf het opgetogen volk uiting aan zijn feestvreugde door het afeteken van vuurwerk enz. Vrijdag 14 Juli diende Mgr. het H. Vormsel toe, des morgens aan de jongens, 's middags aan demeisjes," in het geheel aan 640 personen. Zondag middag vertrok Mgr. naar Rincón, waar reeds drie dagen lang allea in de weor was geweest om langs den weg en het kerkplein versieringen aan te brengen. Reeds bij Onima, op een kwartier afstand van Rincón stond een eerewacht van ruiters zoowel te paard als per ezel de komst van Mgr. af te wachten. Twee mannen hielden de paarden bij den teugel en zoo ging het stapvoets tot aan de kerk. Hier was op het plein voor de kerk een alléé gemaakt van groen en vlaggen. De kinderen zongen een welkom, een der meisjes sprak een welkomstgroet en door bruidjes voorafgegaan trad Mgr. de kerk binnen. Dinsdag zijn daar 320 personen gevormd en Woensdag is door Z.D.M, het altaar van de kerk St. Ludovicus Bertrandus plechtig geconsaceerdi Deze week zou Mgr. weer naar Curayao terugkeeren. Bij de voortgezette boriugen naar water heeft men Maandag 17
—
Juli in Deentera op 29 voet diep-
te water aangeboord. Het is helaas zeer
„EI Imparcial".
Buitenland.
brak en ge Met het nummer van gisteren beRUSLAND. heel onbruikbaar. Er wordt nu op gon ons hooggeachte persbroeder een andere plaats, dicht bij Deen- „El Imparcial" zijn 38 sten jaargang. Het geschiedde, jaren geleden, op tera geboord .J Wij wenBchen den wakkeren mede- een bal, dat. de Turksche grootvizier strijder voor de belangen onzer ko- gaf. lonie een lang en voorspoedig leven Terwijl de feestvreugde in vollen gang was, kwam de Russische -gezant Uitvoer in het iste kwartaal 1911. binnen, de laarzen vol modder en met houding en gezicht, welke duide K. W. I. M. te kennen gaveu: ecu vertegenlijk Curaçao woordiger van het groóte en machtige Czarenrijk behoeft het met de Wegens één dag tijdverlies ten ge- Stroohoeden 32.633 doz. fl. 111.032 108 8.100 etiquette zoo nauw niet te nemen. Dividivi ton staking derzeelieden in Newvolge der kg. Geitevellen 4.633 5.829 Aan de noodige opmerkingen naen van overbrengen Vork wegens het 96.427 kg. 555 Mest tuurlijk geen gebrek en toen een 2000 mantroepen langs de kust van Oranjeschlllen 2.700 kg. 3.935 der den gastheer op genoódigden I Prins plaats Willem in 7.306 Haiti; is de 587.650 kg. Zout het van den ge gedrag 2 490 ongepaste 356 doz. Alpargatas het itinevolgen*, van den 17 dezer 809 32 ton zant maakte, antwooropmerkzaam IJs Donderdagrarium eerst den 20sten 1.350 de deze: Och, wat zou het ! Al middag in onze haven binnen ge- Diversen smeert Rusland modder aan zijn komen. Totaal fl 141.406 voeten, Europa ziet immers toch wel dat ¿e van leem zijn. Hoog Bezoek. Aruba. Het was een vlijm-scherp antwoord 29.967 kg. fl 20.030 maar de opmerking was naak. Aloë De correspondent van La Cruz Dividivi 13.822 275% ton Want én de bnitenlandsche én de 7.545 7.K kg meldt, dat den 3 Juli Maandag het Goud binneulandsche politiek vjin hel CzaM 3 34.645 Amerikaansch slagschip He. kl de Phosph.z. kalk 6.576 er heeft de bewijzen voor renrijk 7.480 2.137 zakken Pindas gepantserde kruiser North-Cai oline, een Geitenvellen nog. Zoo bv. de 4.100 Ook nu geleverd. kg 3.417 schip met 4 echoorsteeneu, 153 M. Schapenvellen 1.402 kg 561 ergerlijke corruptie. 2.082 lang, 22 M. breed, 7.6 M. diepgang, Gezouten visch 1.041 doz Éenigen tijd geleden is een onder2.833 Diversen met. 14.500 ton waterverplaatsing, zoek ingesteld naar den toestand 23.000 I. P. Kr., met een bemanvan het Russische spoorwegen en in fl 99.098 Totaal ning van 829 pers. aan boord, kohet bijzonder naar de groóte Sibe mend van La Guayra, waar het rische-lijn. Bonaire Amerika bij ..Venezuela's Eeuwfeest Wat 'daarbij aan het licht gekohad vertegenwoordigd, een kort beis, verklaart duidelijk dat Rusmen 16.733 279 ton zoek aan Aruba heeft gebracht, Dividivi land in den Russisch-,] apanschen 2.226 2 671 kg Geltenvellen slechts 4 personen gingen aan wal: Houtskool 9.920 zakken 3.960 oorlog moest achterraken bij zijn 1.148 Mr. kapt. Frank Pareer militair Braziliehout 41.255 kg handigen tegenstander. .Midden inden 1.420 5.680 vaten attaché, Mr. Sticht, Dr. Old, en Mest strijd, zoo vertellen de Russische 1.633 661 doz. Hugh Knox, Secretaris van het ge- Stroohoeden toen de lijn natuurlijk gebladen, 698 stuks 2.094 zantschap, de zoou van Mr. Knox Gelten 596 Schapen 171 stuks heel in beslag werd genomen voor minister van Oorlog der V. St. 1.059 kg 106 Brandhout oorlogsmateriaal, enz., gelastte de 105 13 kg Caret(schildpad) spoorweginspecteur, dat tot nader 712 Diversen order geen goedereu voor particulieren mochten vervoerd worden. fl 31.378 Totaal El Trabajo een te Cúcuta verschijOvertreders vau dit veibod zouden nend blad bevat het volgende over Saint-Martin. voor den krijgsraad gebracht worde lepra: Meenend dat het volgende den. En om verzekerd te zijn van van nut kan zijn voor onze ongeeen toezicht, op het nanauwlettend fl 15.750 lukkige landgenooten knippen wij Katoen gezuiv. 12.600 kg 1.150 423 komen kg bepaliuir, „ ongezuiv. der werd te Kraszhet volgende bericht uit een bui- Katoenzaad 34.780 kg 3.130 een nojarsk conteole-bureau opge tenlandschen collega. 35.214 HL 13.381 Zout bestaande hoogere uit richt, eenige Binnen het tijdsverloop van 14 Paarden 300 3 stuks spoorwegbeambten en assistenten, 7 stuks 280 maanden is een lepra lijder uit het Runderen stuks 66 Schapen 22 Tot zoover marcheerde de zaak lazaret te Honolulú op de Hawaiï- Sigaren 2.150 doz. 215 op papier, welteverstaan. prachtig eilanden volkomen genezen. De be- Varkens 21 stuks 270 toen de treinen met oorWant handeling bestond in de grootst mo- Diversen 45 logsbehoeften aankwamen, werden gelijk afkoeling der aangetaste plaatfl ze eenvoudig Totaal 33.960 een zijspoor gereop sen door middel van bióxido de carden goederen eu werden van partibono, d. i. koolzuur. onder „kruit, culieren den naam Tot nu toe was deze methode St. Eustatius. enz. ambulance-benoodigheden", * nog daar niet toegepast. Andere doodgewoon doorgestuurd naar Irfl 15.127 patiënten, die ep hot oogenblik op Katoen gezuiv. 7.851 kg kg „ ongeïuiv. 200 75 koetsk en verder. deze wijze behandeld worden, gaan Katoenzaad 17 962 kg 170 Het ging van een leien Wel
LA NUEVA ¡I Enciclopedia
Berichten uit de Kolonie.
Dice: "El Aceite de Hígado i ¡ de Bacalao es uno de los agentes terapéuticos más valiosos; i i los beneficios que con él se ob¡ ; tienen en las enfermedades que
ze methode is ontdekt door Dr. Nayson,
De patiënt, die na 14 maanden verblijf in het lazaret, met een certificaat ontslagen werd, beschouwt zich volslagen genezen, omdat zoowel het klinisch als het bacterio logisch onderzoek geen spoor meer heeft kunnen aanwijzen, dat deze persoon melaatsch was geweest.
Hr. Ms. „Utrecht". Naar wij vernemen zal ons
oor-
logsbodem a.s. Maandag weer naar
Bonaire vertrekken, om daar schietoefeningen te houden en daar ongeveer 10 á 12 dagen verblijven. Zeer waarschijnlijk zal de Utrecht den 7 Augustus een reis naar ColonPanama ondernemen.
—
4 ardap. zoete 61.000 kff Ezels 13 stuks
Tams Runderen Rum Geltenvellen Diversen
10.545 kg 20 stuks 119 Liter 120 kg
401 900 118 125 816
Saba. Aardappelen 12.210 kg Kantwerk 336 colli Katoen ongez 329 Limoensap 2.500 L Runderen 5 stuks Uien 3.780 kg 63 1/ Wlln Diversen Totaal
1.440 2.700 135 250 312 412 31 59
f
vraag:
fl 5.339
„Wanneer kunt u mij 20 waggons varkenevleesch naar Irkoetsk
Ratten en Muizen.
zenden?"
„Binnen
een
paar uur."
Gedurende de laatste 18 dagen „Mooi zoo, wat kost het?" Openbaar Onderwijs. werden in het fiscalaat aangebracht „Nu, 200 roebel per waggon, dan Aan den onderwijzer S. van dk Vre- en door middel van petroleum verwordt alles aanstonds nog verzonde is, na door de geneeskundige delgd den." commissie in de Haag te zijn goed113 ratten „Dat wordt duur vleesch," vindt gekeurd, verlof verleend naar de ko29 muizen. de koopman, „kan het niet wat lonie 'Curagao terug te keeren. goedkooper?" „Hm," zegt de chef, „'t is een Zelfmoord. gevaarlijk werk, maar, omdat u het is, ziedaar dan, 150 roebels per Gisteren morgen heeft zich in het waggon." Riffort een jongen van ± 18 jaar oud „Best, ziehier...." met een scheermes den hals afgesneMarine. De koopman betaalt en de wagden. Toen men hem vond, was hij met varkensvleesch worden vergons reeds doodgebloed. Wat de reden zegeld en afgezonden met den geEen in B. C. telegram het meldt dezer wandaad was, is onbekend. dat de kapt.-ter-zee G. P. van He- leibrief „patronen"'. cking Colenbrander bevorderd is Officieele Berichten. En zoo ging het niet eens, aarm tot Schout-bij-nacht en comman- dag aan dag. Blijkens ontvangen kennisgeving dant der marine te Hellevoetsluis. Ondanks de strengste bevelen van van den Minister van Koloniën is aan den Heer P. C. T. Lens, officier van gezondheid Iste klasse, Chef van den Militairen Geneeskundigen dienst op Curacao, thans met verlof in Nederland, tot verder herstel van gezondheid, zes maanden
Berichten uit het Moederland.
¡¡
_______
het Roode Kruis? De heeren beambten stoorden zich intusscheu weinig aan al die telegrafische uitbranders, die natuurlijk met allerlei uitvluchten beantwoord werden. Ze hadden wel wat anders te doen. dan voor vervoer van regeeringszaken te zorgen. Daar komt b.v. een koopman, zekere meneer Sch. uit Irkoetsk op het controlebureau. Aanstonds klampt hij deu stationschef aan met de
fl 19,197
Totaal
¡
pueden ser superados. Se dá ¡! en la Tuberculosis, Raquitismo, Anemia, Bronquitis, Debilidad General y Affecciones de los ¡i i I Nervios." || LA EMULSIÓN DE SCOTT
dakje. kwamen er ieder oogenbli- telegrammen van leger-autoriteiten: Waarom komt de amunitie nog niet? Waar blijven de benoodighedeu voor
1.826 130
¡¡
causan pérdida de carnes no
Leger.
eveneens aanmerkelijk vooruit. De-
j
Internacional
contiene el mejor y más ! I puro Aceite de Hígado i i de Bacalao de Noruega, ¡ j ylo administra en la i¡ forma más digerible y i i
asimilable para todos los estómagos. No con- i ! tiene alcohol ó substan- i ! cia dañina alguna. EXÍJASE
LA LEGITIMA
hoogerhand kreeg het controle-bureau zelfs uit de districts-gebouwen telegrammen als: mijn 10 waggons meel heden naar Trkoetsk zenden. Vijf waggons boekweit onmiddellijk naar Irkoetsk, En aanstonds werden de orders uitgevoerd, ofschoon het ten strengste verboden was.... De verdiensten waren echter enorm. De geringste klerk van het hureau rookte tabak van 15 roebel het pond, en de stations-autoriteiten verloren 's avonds aan de speeltafel bedragen van 5000 tot 10.000 roebel of het zoo niets was. Doch wat maalden zij om zoon verlies, lederen dag werden hun zakken, die even rekbaar waren als hun geweten, opnieuw gespekt. Tot in het hartje van Rusland komen dergelijke ongelooflijke staaltjes van corruptie voor. Zoo hebben in Moskou het hoofd der stedelijke regeering generaal Reinbott en zijn waardige adjudant kolonel Korothi in de voormalige Russische hoofdstad een waar afpersingsbewind gevoerd en ondanks dat waren er nog tal van bladen, die het, na de veroordeeliug der hee ren, nog voor hen opnamen. Dergelijke feiten bewijzen, dat de binnenlandsche toestand van het rijk nog zeer, zeer veel te wenschen overlaat. De Kussische pers, die al die schandalen breedvoerig bespreekt, meent dat de oorzaak aan de Rus siBche staatskerk te wijten, is,daarvelen van haar priesters, de popen, een levenswijze leiden en een voorbeeld geven, die dergelijke wantoestanden in het leven roepen en doen
land, zijn de volgende bijzonderheden omtreut deze persoonlijkheid, die de hoogste macht in de Fransche Republiek bekleedt, van meer actualiteit. Wie is president Fallieres? Clément Armand Fallieres werd op 6 -November 1841 te Mézin in het departement Lot-et-Garonne gelegen, geboren. Dit departement behoort tot de Fransche wijnstreken en ook Fallieres doet in zooverre zijn bakermat eere aan. Immers, vóór zijn presidium behoorde het staatshoofd tot de Fransche wijnboeren, zij het ook, dat het woord„boer" hier in de beteekenis van „heerboer" moet genomen worden. Reeds in 1876 echter wierp hij zich op de politiek en verkreeg hij een zetel in de Kamer van Afgevaardigden, welke hij tot 1890 behield, als wanneer hif naar den Senaat overging. In de Kamer sloot Fallieres zich aan bij de linkerzijde, iets, wat in de dagen van den president, maarschalk Mac Mahon, beteekende, dat hij anti-Mo narchaal en anti-clericaal gezind wasFallières zoude evenwel op de republiekeinsche ladder hooger stijgen, hij zou minister worden. In 1882 was hij Minister van Binnenlandsche Zaken, van 1883—1885 Minister van Onderwijs en Schooue Kunsten; in 1889 Minister van Openbare Werken; van 1890 1892 Minister van Justitie en zegelbewaarder. Als Minister van Onderwijs en Schooue Kunsten in het kabinet-J ules Ferry, werkte Fallieres mede tot afschaffing van het godsdienstonden goedpraten. wijs op de volksschool, terwijl hij Er valt nog heel wat te schuieren als Minister van Openbare Werken in Rusland. de groóte wereldtentoonstelling van 1889 met haar Eiffel-t oren beleefde. FRANKRIJK. Heb kabinet-Freycinet, waarin FalNaar aanleiding van het bezoek lieres als Minister van Justitie opvan President Fallieres aan Hol-
—
—
-
Staat van in- en uitgeklaarde schepen te Curagao gedurende de maand Juni 1911.
verlofsverlenging verleend. De tijdelijke maréchauséc der 2de klasse op Aruba, I. A. Hollander, is definitief benoemd tot marechaussee der 2de klasse bij de brigade marechaussee in deze kolonie. De Heer J. F. K. Perret Gentil, ten parkette van den 'rocureur-generaal is overgeplaatst naar de gouvernements-Secretarie, Maand Juni en de heer C. M. N. Haayen. geemployeerde ter gouvernements-Secretarie naar het parket van den Pro Vorige maanden
feemployeerde
cureur-generaal. Bij Gouvernements-beschikking is eene quarantaine van vijf dagen, met inbegrip van de reis, vastgessteld tegen alle schepen, komende van New-York, wegens het aldaar voorkomen van gevallen van cholera.
Totaal
_
UITGEKLAARD
INGEKLAARD. Inhoud der zeilschepen. Inhoud der stoomschepen
Aantal. zeil-
stoom-
schepen, schepen-
bruto
netto
j^a.
j^a,
bruto M
netto
3.
M
Inhoud der zeilschepen. Inhoud der stoomschepeu
Aantal. zeH-
stoom-
schepen, schepen.
bruto
bruto M
netto M B.
7,553
184,815
115,720
netto jyja,
3.
3.
86
32
9,238
8,564
184,660
116,631
83
32
8,179
520
157
58,274
54,021
1,078,424
669,569
518
156
60,870
55,912
1,065,203
662,424
606
189
67,512
62,585
1,263,084
786,200
601
188
69,049
63,465
1,250,018
778,144
I
Niet opgenomen zijn de schepen, die binnenkomen van de kustvaart en van de visscherij,
trad, kwam ten val tengevolge van zijn anti-clericaal ontwerp van wet op de Vereenigingen (1892). In 1899 volgde Fallieres, die iutusschen van de Kamer naar den Senaat verhuisd was, Loubet als president van dit wetgevend lichaam op. In deze hoedanigheid presideerde hij de zittingen van de „Haute Cour" in de rechtsgedingen wegens hoogverraad tegen Déroulède e. a., processen, welke van opblazen niet vrij te pleiten zijn. Op 17 Januari 1906 verkoos het Congres te Versailles Fallieres tot Bsten president der republiek en als zoodanig trad hij op 18 Februari d.o.v. in functie. Fallieres was bij deze presidentskeuze de candidaat van de radicalen, radicaal-socialisten en socialisten van diverse pluimage, terwijl Paul Doumer de gematigde elementen op zijne hand had. Onnoodig mag het heeten, om hier nog eens breed uit te meten alles, wat gedurende het presidium van Fallieres in Frankrijk plaatsgegrepen heeft. Als men weet, dat gedurende de jaren van zijn presidium Fallieres "als minister-presidenten ter zijde stonden: Bouvier, Sarrien en Clé menceau (1906), Briand (1909 en 1910), Monis (1911), dan weet een ieder, die met de politiek ook maar een weinig vertrouwd is, dat gedurende de periode-Fallières het brutaalste anti-cliriciilisme niet van de
Photographische Inrichting. Soublette et Fils,
bewuste nummer wijselijk achterwe-
ge gelaten. De vinnige „El Correo Cátala" gaat dag aan dag den gouverneur te lijf en bewijst met duidelijke gegevens dezes medeplichtigheid. Ook werd
HOFPHOTOGRAFEN
het blad door Pórtela reeds 8-maal „aangeklaagd"; 't is te zeggen, dat alle nog voorhanden zijnde nummers door de politie worden in beslag genomen, doch zulks belet niet dat het dapper zijn onthullingen voort-
VAN
rox popzrLi. 'Como admiradoman di loke[ta
grandi, noble i puro, i obedeciendo na espontaneo grito di coerazon pa manifesta jmblicamente deseonan ardiente di toer hende, ma en particular di pobeman, pa traha na jjerpetna memoria di es ilustre i noble fígura conocí bao di e simpático nomber di
Shon Lau Maduro,
zet.
den Senaat werd Canalejas geinterpelleerd over de verregaande onzedelijkheid, en wel inzonderheid te Madrid, Barcelona en Sevilla. En wat antwoordde het schrandere regeeringshoofd? „Dat is geen zaak van politie, maar van opvoeding; laat de burgers zelf niet naar zede- H. M. looze tooneelvoorstellingen gaan en het bederf zal van zelf ophouden. In
nos ta forma un comisión pacamna recolecta jiJaca na toer cas, áñn di hiba na cabo es projecto di lamanta un piedra conmemorativa, pa peipetua tambe den genemciou venideñlántrojjo, pa koe de Koningin der Nederlanden ra, grandeza di es es oenda es amirespeta lugar sea a biba i moeri. nace, goe pobeman di BEKROOND Dia ¡nemes 14 di Julio nos lo doena principio na es trabao, eoemin18i.3, te Amsterdam zando na Plaza Concordia i sigui 1885, Antwerpen despues^pa Monteverde; i asina na camina, sperando koe éxito lo toer 1893, en Chicago nos deseo. corona Curacao, Eerste Prijs Eere Nos ta spera koe ricoenan tambe lo juda contribuí como companjeromedaille, 1904. i admiradornan di es noble fígura. Brussel, 1910. Ernesto B. Jesurun, C. J. Prins, Aan ieder die bewijzen van Curagao, Waterkant, Otra- J. Camilo Pal ni Jolían Bakhuis deelneming gaf gedurende de banda. Ernesto Pardo John Everts.
„
Advertentien.
„
„
„
ziekte en het overlijden van den Officier van gezondheid der 1 ste was. lucht klasse bij de Konink. Marine De president der Fransche republiek
—
DEWAR'S-WYSKI
wordt bij meerderheid van stemmen DOKTER door de leden van Senaat en Kamer, in congres te Versailles vereenigd, ge[ DE BESTE ] kozen. De keuze geschiedt voor ze ven jaren, terwijl de aftredende preUEKROOND MET MEER DAN namens allen die ik ook betuig is. onmiddellijk herkiesbaar sident 50 (houder} Minstens ééue maand vóór het aanboord Hr. Ms. „Utrecht" dieeinde van de zevenjarige periode nen en namens de betrekkingen EN ANDERE PRIJZEN. wordt het Congres ter verkiezing van den overledene bij dezen van den opvolger gehouden en in GEDESTILEERD DOOR geval van afsterven of bedanken van hartelijk dank. den president komt het Congres onDe Kapitein ter zee middellijk bijeen. De president heeft het recht van iniCommandt. Hr.Ms. „Utrecht" tiatief op wetgevend gebied, het recht Leveranciers van het Engelsche W. Th. de Booy. van gratie, het opperbevel over le(van wijlen Koningin Victoria, Hof, ger en vloot, het presidium bij navan wijlen Koning Eduard VII en tionale plechtigheden, het recht om van Koning George V ) in overeenstemming met den Senaat, Agenten voor Curacao, de Kamer te ontbinden, het recht, vreemde om over verdragen met de LANNOY- & Comogendheden te onderhandelen en om recht, ze te ratificeeren het vreemde ambassadeurs en gezanten te ontvangen; bovendien bezit hij VAN EEN ZOON de onschendbaarheid, alleen iv geval uitgezonderd. van hoogverraad der Kamers toestemming Zonder evenwel kan hij geen oorlog verIN DR klaren. van der Meulen E. Mevr. J. president lijst De civiele van den Cadiéres. bedraagt 1.200.000 francs. Zijne ambtswoningen zijn: het „Elysée" te Curacao 14 Juli 1911. Parijs en het buitenverblijf te Rambouillet. Het Fransche volk is op uiterlijk vertoon belust. Vandaar dan ook, dat de president tegen alle republikeinsche ideeën in, beschikt over een militair huis, uit 5 adjudanten bestaande, een secretariaat met een eereprefect aan het hoofd, een particulier secretariaat, een militairen commandant van het „Elysée", een introducteur van het diplomatieke korps, tevens chef van het protoknl. De president heeft in tegenstelling met de leden van zijnhuis geen statie-costume. Alleen als grootmeester van de Orde van het Legioen van eer draagt hij het grootkruis dier orde, terwijl ook vreemde orden hem kunnen geschonken worden.
G.CJ. VAN DEN HEUVEL,
Medailles
John. Dewar & Sons Ltd.; Pertb
steeds Adverteert benjamin ]$mtle Ífrt\\M\
Geregelde Vracht- en Passagier-Dienst onderhouden door 58 verschillende Lijnen, met 350 Havens in alle Werelddeelen.
DIENST-WEST-INDIE:
¿Vfr-"."."".*,"
ImW
Sinds Barcelona, zoo schrijft men uit Spanje aan het „H. v. A." met den heer Pórtela als Gouverneur werd gezegend, is de toestand er onder zedelijkheidsopzicht merkelijk verslechterd. Zoo'n gouverneur is hier een machtige persoonlijkgeid, hij heeft zoowat over alles zijn zeg en vermag derhalve veel ten goede, en, helaas, ook ten kwade. De heer Pórtela nu, beschermeling van Canalejas, is een oud vrijgezel, die in zeker opzicht nog vrij groen blijkt te zijn. Onder zijn toegeeflijk bestuur treedt de onzedelijkheid hier immer driester aau den dag. In vele cinema's worden, aan hoogen inkomprijs, nachtelijke voorstellingen gegeven uitsluitend voor volwassen mannen. De aanplak borden langs de Ramba zijn dikwijls walgelijk, terwijl de schunnige prentkaarten, in 't buitenland als „Barceloneesche waar" bekend, onverholen worden tentoongesteld iv winkels en kiosken. Het is den eerbare lieden dan ook te machtig geworden, en op een groóte protestmeeting werd geestdriftig besloten een algemeenen veldtocht tegen de onzedelijkheid te beginnen. Natuurlijk geschiedt dat op verschillende manieren. Zoo trekt een groep carliéten, met knuppels gewapend, nu en dan eens naar een cinema, waar een vuile film s aangekondigd, en dan wordt het
i
Kapitein
I'Madelphia Zulia
H. Higtaborn S S. Morris
Caracas Merida
Fiirst A. Johanson
%'?
i
„
„
Merida
Aankomst*
18 22 27 27 19 24 2fi 20
Merida Willem 1 A. K. Nyboer Prins WillemlV P.C. v.d. Graaft 22 Prins Maurits H. J. v.d. Goot 30
Prins
Montserrat Bolivia Brasile Wanderer
BarbadZn
Schoeners. Meteor H Pluma de Oro V Frieda H Meda H Refugio H Olinda H
Garriga O. Langer. D. Casella Pugh Manning-
| Aankomst, j 17 Juli „ 19 19 „ 19 21
22
„ „
„ „ „ „ „ „ » „ „ „
16 Juli 19 „ „ 21 19 „ „ 29
van
van
Vertrek
i
i
¥ *..x¿f'
í.'IA $j$ 'iy'
"--
_fa "' *
¡L
%
>__
a^^**
Lijn T. Den 3n. van iedere maand, van Hamburg naar St. Thomas, Trinidad, Venezuela, Curacao en
¡fZ^_WmJ^mo^ïm%
mÊSmWÊnW^i^MÈL'7'^'^^ mfW^T^^ÊÊ-^m. 4M-
l^Pra2r______i H_>..
'-■*Êpsyl<-\
Aankomst te Curagao den lten.
k'J"
'""
Wm^^' K^'—Wv
van ietlere maand, van Hamburg over Haiti naar Cura|)f>n
dpn-
Thomas, Havre en Hamburg; Vertrek van Curagao : den IGn.
1-ij'ilV. Den 20u. van iedere maand, van
Vracht wordt aangenomen voor
.^^^^^^^^^^^^^^^^
allo Europeesche Havens, zoo ook
Jp^-3?S^-?s?s> ■""" Passagiers-vêrvoer naar alle plaatsen, welke door bovengenoemde lijnen worden aangedaan. Behalve de stoombooten van bovengeuoemde lijnen, doen eventueel ook andere Passagierschepen der Maatschappij, deze haven aan, die over St. Thomas direct naar Europa varen, en de reis in ongeveer 15 dageu volbrengen. De Passagiers-schepen der Hamburg-Ainerika Lijn zijn alle voorzien van de noodige toepassingen voor de zekerheid en comfort der #<
opvarenden. Prijs der Passage naar Havre of Hamburg: I Klas: ¡f 110; 111 Klas: $ 50- A. G. Retour Biljetten: 10% afslag op de heen- en terugreis.
naar
i
w$ >~
___Mo'
VAN 15 JULI - 29 JULI.
Schip
Elias S. L. Maduro
Gevestigd in 1847,
HAVEN-NIEUWS.
Zedenbederf.
Met het doel, in een gepasten vorm hulde te brengen aan de nagedachtenis van den Curacaoschen jmilantroop, den alom geachten en betreurden Heer
êHamburg-Amerika-Linia
Curasao.
Amigoe di
In Memoriam.
heeñ zich op Curacao een COMITÉ gevormd, bestaande uit de navolgende Heeren : M. de Leao Laguna, Voorzitter. "I. Jesurun, Penningmeester. D. J. Querido, Secretaris. Pater A. W. ter Maat, J. Weeber, A. D. Capriles en J. H. Perret, Gentil, leden. Tot 10. October a. s. zullen voor INGEZONDEN MBDEDBÍSLINGBN gemeld doel door bovengenoemde El aceite de Hígado de Bacalao ss Heeren giften dankbaar in ontvangst insustituible como alimento— come genomen worden. un reconstituyente poderoso de la sangre, de los tejidos, de los nervios
BEVALLEN
SPANJE
y de los huesos—y el modo más racional de administrarlo, según lo ha probado la experiencia de más de 30 años y según la opinión universal de los médicos, es la EMULSIÓN DE SCOTT, que está compuesta del acei te más puro y de otros ingrediente las aumentan considerablemente que flcaceia nutritiva del aceite.
Voor verdere inlichtingen vervoege men zich tot La Guayra New-York Maracaibo New-York Maracaibo Maracaibo La Guayra New-York Amsterdam New-lork
19 22 27 27 20 24 28 21 23 31
Colón Hamburg Genova Liverpool Liverpool
16 Juli 20 22 20 „ 29
| Schoeners. ||
„ „ „" „
New York Maracaibo New-York La Guayra Maracaibo La Guayra
V arïCaii
Maracaibo G.v.J.Branchof 15 Juli Maracaibo Victoria H 18 , Maracaibo La Preferida 21 Maracaibo Juan Luis H 20 „ Lady C Aruba 20 Barahona Priscilla H 21 Clara C 22 Pluma de Oro V22 Hilda H 23
.. .
Agenten.
j
~)
)0
m
2__l_lr«.H,.,
Amsterdam
.
Vertrek
Edwards, Henriquez & Co.,
e'°na
BESPAAR UW GELD. Als gij Uw huis moet laten verven, koop'dan de veri
,^ ¿?in„, , " Prt Colombia mg
Cartagena
DOMESTICA VAN
LONGMAN & MARTÍNEZ [
naar Bonaire 'Maracalbo o Barahona
, L?J{'°u Hacha } Barlov. 9
\f}-
Rl° Hacha de Coro y,ela Maracaibo
NEW-YORK.
' FABRIKANTFN VAN VERFWAREN, VERNIS en OLIE
De verf „Domestica" is gereed voor 't gebruik in blikken van 1, 7 en 10 pond. Deze veri is machinaal bereid en beter en goedkooper dan die met de hand bereid. Monsters worden gratis verzonden aan koopers, die er om vragen. Te koop in alle verfwinkels
en drogisten. B.
__.
2
Drukker : BOGAEHB.
No. BIJBLAD
Zaterdag 22 Juli 181 1.
1438 VAN
DE
AMIGOE
DI
28ste «Jaargang
CURACAO
LANDBOUW-MAATSCHAPPIJ. Jaarverslag 1910
SISALCULTUUR.
magazijn op „Cas Chiquito," Bij ontvezeling in het groot met doelmatige machines, enz. worden de kosten van ontvezeling aanmerkelijk minder. De gemiddelde wekelljksche opbrengst bedroeg ongeveer 48 K. G, waarmede de arbeider dus fl 8.40 weekloon maakte. Dit loon is voor Curagao wel zeer hoog (hoogste weekloon op Curasao voor landbouwarbeiders is fl 3.60) maar het werk is zwaar, zoodat hat moeilijk gelukt leerlingarbeiders
Dit jaar heeft onze Maatschappij voor het eerst geoogst van den siwal aanplant op haar Proefveld te Plantersrust. Het Proefveld is zeer gunstig gelegen, grenst met een der zijden aan den grooten weg, die door het derde district naar het vierde en te lokken. Van de verkregen vezel werd 1.25 vijfde district voert en ligt op gemiddelde bodemhoogte. Kunstma- K.G. afgeschreven wegens indroging, tige besproeiïogswerken of waterkee- 12.2 K. G. werd miskleurig door ringen zijn opzettelijke weggelaten. vochtig weer en moest goedkoop Bij den aanleg van het Proefveld verkocht worden. toch liet het Bestuur der .MaatIn November 1010 werd een baal met 102.4 K. G. vezel op bestelling schappij zich leiden door de gedachvan den heer H. R. Ivvskes te Hoorn te: „Het onderzoek naar de mogelijkheid en het aantoouen daarvan, gezonden voor fl 31. franco Amstereen cultuur voor Curacao en Bonaire dam* Dezer dagen werd 22.3 K.G te vinden, welke geen hoo<¿e cisehen vezel naar Soerabaya gezonden voor aan den bodem stelt, noch door de daar in Juli 1911 te houden vekunstmatige bevloeiïngswerken moet zeltentoonstelling. Als doorloopende afnemer trad op worden gesteund en een geschikt uitvoerproduct kan leveren, waarnaar de touwslagerij De Ruy ter" alhier, op de wereldmarkt steeds vraag is." die tot nog toe 353 K. G. vezel Het oog van het Bestuur der Maat- kocht tegen 25 ets. per K. G. Er schappij was daartoe gevallen op» de wordt touw van zeer goede hoedasisal, de drogegrondsvezelplant bij nigheid uit. vervaardigd, waarvoor uitnemendheid. Met woord en daad geregeld afzet is bij de veehouders is de Curacaosche Landbouw-Maat- alhier. Het sisaltouw á 80 ets per schappij voortgegaan den sisal aan- K. G. verdringt op dit gebied het plant te bevorderen en-het mag eveneens hier bereide pitatouw á 70 gezegd-met schitterend resultaut. ets per K. G. door zijn belangrijk Iv den beginne heeft de Maatschap- grooter sterkte en beteren weerstand pij geen krachtigen steun van Gou- tegen weersinvloeden. Vermeldenswaard is nog, dat de vernementswege kunnen ontvangen, want het Bestuur der Kolonie scheen opbrengst per plant kon worden bete twijfelen aan het goede resultaat regend door telling van het aantal van sisalcultnur op onze Bedenwind- afgeoogste planten: 800 stuks, op sche eilanden. Kerst sedert de laat- het oogenblik dat 660 K.G. vezel ste jaren heeft het Gouvernement zich was bereid; er was dus 0.825 K. G met kracht aan sisalcultuur gewijd vezel per plant gewonnen. Dit cijfer en thans is er een door het Gou- mag evenwel niet als jaarbjkeche vernement gesubsidieerde Particuliere opbrengst worden genomen; het Nederlandsche Maatschappij opge- is daarvoor te hoog: immers, zooals richt, die uitgestrekte terreinen op bovengemeld, bevond zich aan 200 de plantage „Mon Pleasant" in het á 300 planten ook nog oogst van 3e. district met sisal gaat beplan- 1909: brengt men dit in rekening ten. Omtrent den eersten s'salocgst dan verkrijgt men globaa' eene jaarvan ons Proefveld, ook den eersten lijksche opbrengst van 0.6 K.G. vesis&loogst op Curagao. kunnen wij zel per plant. (Bladen van minder het volgende mededeelen. De oogst, dan 1 M. lengte werden niet geoogst.) Gemiddeld werden er 16 planten ontvezeling en verkoop van vezel hadden plaats onder leiding van den per A. geplant. Per H. A. kunnen Landbouwkundige, den heer W. dus 1600 plauten worden geteeld. Veksluys, die zich zeer voor deze Aan opbrengst levert 1 H. A. dus exploitatie interesseerde. Het Be gemiddeld per oogstjaar 1600X0 0 stuur der Maatschappij kan dan ook KG,=96O K.G. vezel. De bruto op-^ niet nalaten hier openlijk haren bes brengst naar 25 ets per K. G. beten dank te betuigen aan den heer draagt dus fl 240 per 11. A. Veiísluys doorzijne vele bemoeiingen. Hiervan gaat af voor ontvezelings Werd in 1904 op het Proefveld loon etc., zooals hoven is aangegebegonnen met den aanplant pan ± ven 17% ets per K. G. of fl 168 per 0.3 H. A. sisal, geleidelijk werd deze H. A. Rest dus aan opbrengst per aanplant uitgebreid* tot het geheele H. A. fl 72. Dat dit evenwel nog terrein van ongeveer 1,5 H.A. opper- geen zuivere opbrengst is spreekt vanzelf.jimmers hiervan gaan af uitga ven vlakte. Hiervan is het oudste gedeelte voor afschrijving van aanlegkosten, 1.35 H. A. groot. Een klein plekje kosten van bewerking, als schoondaarin is ingenomen door Johnsou- houden, verwijderen van uitloopers, gras, zoodat er voor sisal 1% H. A enz. Deze bewerkingskosten, welke overblijft. Van dezen ouderen aan- elke jaar terugkomen zijn echter plant zijn ook nog twee gedeelten veel geringer, dan zulks het geval is bezet met nog onvoldoende uitge- bij eene iuteusieve cultuur. En, wat groeide planten, zoodat de oogst wij reeds opmerkten —en dat van zich uitstrekt over iets meer dan 1 zeer veel belang is de ontvezelin^sH. A. kosten in het groot zullen aanmerReeds in 1909 was er eene hoe- kelijk geringer zijn. Neemt men nu veelheid oogst baar blad in het verder in aanmerking, dat de veroudste gedeelte van den aanplant, koopswaarde van de beste gronden doch eerst in October 1910 werd op Curasao zelden meer dan ern met de exploitatie begonnen. Tenein- maximun prijs van vijftig gulden de den vezel te bereiden werd eene per H. A. bedraagt, dan kan van handmachine (deübreur Duchemin) die fl 72 boven aangehaald nog heel op het terrein en een geoefend ar- wat af en zal toch nog de sisal beider met zijn zoontje aan het cnltuur rendabel blijven. Volgens de werk gezet. Met slechts een paar meening van ondeigeteekenden beonderbrekingen werd het voortgezet dragen de bedrijfskosten, vooral in tot aan het eind van Februari 1911 't groot betrekkelijk weinig, zoodat bij de hedendaagsche grondprijzen toen de voorraad op was. de sisalcultuur een der beste cultu17 werd bereid In die weken 820,95 K.G.** waarvoor aan ar- res voor uitvoer op Curasao zal beidsloon betaald werd 17% et. per blijken, althans wat betieft den K.G. In dit stukloon is alles inbe- grooten landbouw. In 1910 deed zich in geringe mate grepen: afsnijden der rijpe bladeren, uitschieten der slechte bladeren, be- eene ziekte in sommige sisalplanten reiden, uitspoelen, bleeken en dro- voor, zich uitende in pleksgewijze gen van de vezels, inleveren aan het geel worden, later verdrogen van
—
het rijpende blad, voornamelijk der tophelft. De nog onrijpe bladeren blijven gewoonlijk van de ziekte verschoond. De oorzaak moet naar de meening van den Landbouwkundige naar alle waarschijnlijkheid gezocht worden in groóte hitte, zoodat bepaalde bestrijdingsmiddelen vooralsnog niet aan te geven zijn. Slechts kan men zich naar zijn oordeel vrijwareu van belangrijke schade, door te zorgen dat men steeds tijdig afoogst, om in de maanden van hst optreden der ziekte (Juli-September) zoo weinig mogelijk bladeren aan deze beschadiging bloot testellen In het eerste stadium der ziekte bemerkt men geen nadeebgen invloed op de vezel, wel als er plekken verdroogd zijn. dan is de vezel daar plaatselijk ook bruin, echter niet onbruikbaar; bij uitbreiding der ziekte tot grootere bruine viel:kon is het niet meer mogelijk de vezel uit het blad los te krijgen, trouwens die bruine vezel is vrij wel waardeloos.
schandelijken statenroof, die ooit heeft plaats gehad. Voor het geweten van den Katholiek blijft het onrechtmatig zich toeeigenen van een luttel bedrag, even goed als van duizenden guldens, of van een geheel koninkrijk diefstal en roof, voor Goddelijke en menschelijke wetten een misdrijf en verbo-
Zijn geheime agenten bewerkent een opstand in de vorstendommen van Noord-en Midden-Italië, in Modena, Parma en Toscane. De opstandelingen sloten zich bij Piëmont aan, dat welwillend toestemde, alsof het een dienst bewees terwijl het zelf de geheele beweging had doen ontstaan. den. Voor den Katholiek kan nooit Dat was het derde bedrijf. Toen of te nimmer „het doel de middelen hei- bleven nog Napels en- de Kerkelijke ligen", en daarom kan deze daad Staten, die het zuidelijk Italië van van het geweldadig en onwettig in het roofziek Piemont scheidden. Ën bezit nemen der Kerkelijke Staten, openlijk durfde Cavour toen den op de meest rechtmatige wijze Paus nog niet beoorlogen. verkregen en door een duizendjarig Maar zijne sluwheid wist raad. rechtmatig bezit bestendigd, geIn zijn naam door beloften gepriksanctioneerd worden. keld, met wapens en geld gesteund, » » doet Gardibaldi plotseling een inval * in Sicilië, dat tot het koninkrijk NaWie was Cavour de grondlegger behoort, drijft de verblufte kopels van hut moderne Italië ? troepen uiteen, verovert de ninklijke In het liberale „HandeUblad" schrijft Palermo en slaat het behoofdstad Chr. N.: leg voor Gaëta, waar koning Frans „Niet altijd was hij kieskeurig in de II en zijn getrouwen een wijkplaats keuze zijner middelen. Zestien jaren hebben gezocht. lanji'. was hij zamenzwcerder geweest, oorlogschepen, die De Fransche in het, diepste geheim, bij nacht en tot bescherming van Gaëta in de verslag, het van het op-naken ** Na ontijd, ontving hij de leiders van de Middellandsche Zee kruisen, vertrekdoch voor het in druk verschijnen is nog 1(50,4 KO- vezel lngeoogst kunnen worden geheime vereenigingen, om ze raad te ken op hoog bevel uit de ItaliaanTotaal is alzoo !)8l 35 K U. vezel van één geven, en berichten van hen te ontsche wateren en de vesting wordt tot H. A. land verkregen en dit cijver zal vangen. overgave gedwongen. spoedig 1000 KVx te bovengaan daar nog De politiek van Cavour was genia- En openbaar voor de wereld ver met de oogst kan worden doorgegaan. Vermeldenswaard is, dat de laatst ver- Ie staatkunde, die tegen geen middel op- loochent Cavour zijn werktuig Gakregen vezel veel langer Is dan die van zag. Wat de dichters en philosofen voor de oogen den eersten oogst. Tlinns bedraagt díe gedacht en geweuseht hadden, moest ribaldi en wascht Europa, zijn handie van vrn het toeziend lengte nl. 1.35 M. tot 1.50 M, volbrengen; hij moest daarbij oogst liij uit haalde den eersten den vezel den in onschuld. zelden meer dan 1._() M, terwijl er op ge- vaak andere wegen inslaan dan hun Bleef nog de beslis3imde, met zoo let moest worden, dat geen vezel van lief was. liet woord van Cario Alzorg voorbereide slag. Het masminder dan 1 M lengte werd ingeleverd. berto minachtend, wist hij door vleie- veel ker afwerpend en onder voorwendsel, De Heer H. K. Eijskes, touwslager te Hoorn, die van den eersten oogst 100 K(i. rij en beloften de hulp van .Napoleon dat de Paus weigert te ontwapenen, heeft gekocht, vroeg dezer dagen hem 111 te verkrijgen om zijn bedoelingen draagt hij geverail Cialdini op. de Ugustus 500 K*i te willen leveren, uit te voeren en Frankrijk tot een tegen binnen te vallen. franco boord Hoornsche boot te *> mster- oorlog met Oostenrijk te brengen, Pauselijke Staten biedt Bij betalingXli, generaal LaCastelfidardo dani tegen 25 á 26 ets. per om Noord-Italiaansche landen de geineend maanden. heeft zouaven pauselijke 8 Het Kemtuur met de na móriciére op deze condities niet In te moeten gaan. van de Oostenrijksche heerschappij een lantsten heldhaftiger wederstand Wel fijn de prijzen gedaald, maar niet te bevrijden. Doch tevens moest hij de meer dan tiendubbele overin die mate. Bovendien levert de Maat- voorkomen, dat uit den bondgenoot tegen macht. Paus Pius IX behield onder schappij alles af aan de touwslagery De moeilijkheden te een overheerschor werd. Daarvoor de bescherming der Fransche troepen Ku.vter" alliier, die zonderbetaalt, Tevens moest hij het Piemonteesche leger nog alleen Rome, zijn hoofdstad. 25 et. Kil per maken wordt door deze levering de locale in- krachtig maken, vrijwilligers uit alle Umbiië en de Marken waren hem dustrie nog gebaat deelen des lands aannemen, overal de door Piemont ontnomen. Toen, op bevolkingen lot. opstand brengen, en zich 17 Maart 1861 riep het parlement ( wordt vervolgd.) zelf verzekeren van den steun der van Turijn, Rome, dat men nog niet democraten en republikeinen." bezetten kon, vast uit tot de hoofd» stad van Italië. Kort daarop ging "" Cavour voor den oppersten Rechter Vijftig jaren zijn voorbijgevlogen rekenschap van zijn scburkachtige sedert de roof der Kerkelijke staten geweldenarijen afleggen. door het driemanschap Cnvour, Maz10 jaar later kwam het ein. zini, Garibaldi voltrokken werd en deFerst van het ontzettend treurspelHet is nog niet lang geleden, dat Rome tot hoofdstad van het éVme Frankrijk door Duitschland verslaDe geschiedenis gen, roept zijn leger uitRome terug. het gouden feest herdacht. Italië verklaard. weet rasar weinig der rnenschheid "H" zijn eenheid, zijn geographische De Piemonteesche roofbenden beaan te wijzen drama's door schieten de stad, nemen Rome en de uitgebreidheid, die het thans bezit. eene reeks van zoo brutalewaar, schaamte- Paus begint zijn gevangenschap, die Italië heeft gejubeld en in grootvan aanrandingen het Recht, nu sedert 40 jaren voortduurt, totlooze sche feestelijkhedeu dat feit gevierd. door zoo gemaskerde en geniepige behagen in te gerijOok in onze kolonie heeft, de pers zegepraalde dat het God zal aldus den lof van dat jubilé bezongen: huichelarij de boosheid Zoo is de geschiedenis van pen. van den Faun. alle vijanden door „De viering van het vijftigjarig als bij deze berooving eenheid, Italie's Het eerste Bpdrijf van het. heilig van Paus en Recht toegejuicht. jubileum van de Italiaansche eenspeelt te Plombièheid heeft dan ook, niet enkel io schermend Drama Doch de geheele katholieke wereld waar in een ge1858, Italië, maar over de geheele wereld, res op 21 Juni blijft met den Paus zich verzetten tetusschen den Pië- gen zoo buitensporige ongerechtiggroóte ingenomenheid verwekt. Het heim onderhoud minister Cavour en heid eu huichelachtig bedrog. monteenschen beschaving en is een feest van 111 werd, Napoleon verlichting; eene onderdrukte na- keizerPiëmont, door b°eloten Frankrijk ge tie is in luit genot gesteld van dat zou verklaren steund, den oorlog vrijheid; eene bevolking, aan banden gehouden, heeft zich kunnen ont- aan Oostenrijk. De ridderlijke, 28-jarige keizer wikkelen; een laud, onder vele vorJoseph, moest door een serie F raus sten verdeeld en dat op algemeen van uitdagende, politieke handgrepolitiek en internationaal gebied Uit de kinderkamer. waarvan de sluwe Cavour het pen, niet telde, is een der groóte mogend- geheim kende, gedwongen worden, heden van Europa gewwrden. De Aan een intiem diner van gehuwgeschiedenis kent weinige voorbeel- zelf den krijg aan de belagers van en de lieden vertelde men elkaar overLombardijsche Stazijner den van een zoo belangrijke ge- Venetië weer die altijd aardige verhalen ea ten, te verklaien. beurtenis. En dit zou de eerste stap zijn op uit (ie kinderkamer. Daarom is het. geweest dat van Dit was het aardigste: alle zijdeu den kleinzoon van den weg naar de vormiog van het ééue, Ik vond ons zoontje van ze—„... Italië. groóte vader des vaderlands gelukwenst-hen keizer der Franseben ven jaar met zijn sommenschrift bij aijn toegekomen. Cavour was de De verblinde hij toen daar het konijnenhok en hoorde kern zachgroóte geest, din de eenheid van vermoedde niet, dat den eersten steen legde tjes tegeu zijn konijnen spreken. Toen te Plombiéres Italië heeft bewerkt. En zijn naam Pruisen, dat. ik scherper luisterde, hoorde ik hem wordt in het land in eere gehou- voor de grootheid van hem en zijn geslacht een dozijn jaren allerlei getallen uitsprekeu: den. Iv November 1873, twaalf ja- later zou verpletteren. ...„344 X 739" ...„148 X 256"... ren na zijn dood, is zijn standbeeld Bedrijf geeft, Eindelijk Het tweede ons Makeerde hij zich van het te Turijn, zijne geboortestad, de Solferino, den genta en afstand vati hok af. Hij keek teleurgesteld. Toen hoofdstad van het koningrijk Sar- Lombardije en den vrede van Villa- zag hij mij staan, en sprak verwijdinië, onthuld geworden."— franca. tend : » Cavour, zijn die in eerzuchtige Maar —„ü zei verleden dat konijnen *" maar zich half verwachtingen tevreden zoo snel vermenigvuldigen ; maar de Voor den Katholiek is en blijft met bitteren wrok mijne geven zelfs geen antwoord!" dit jubelfeest van Italie's eenheid stelde, waakte in het hart. slechts de herinnering aan den meest *
STATENROOF.
ktalia
ONRHOUDENDALLERLEI
ADMINISTRATIE VAN FINANCIEN. Opbrengst van de
middelen en inkomsten over het eerste kwartaal 1911, vergeleken met de raming over dat tijdvak. CURASAO.
Raming
onderecbe'deVaïrd.j 1 Belastingen
96,500 24>462
Opbrengst 89,668 34 '441
ARUBA.
Raming 5,975 13'789
Opbrengst 8,531 5 >530
BONAIRE.
3,955
Opbrengst 3,012
2831
1>476
Raming
ST. MARTIN.
Raming I Opbrengst 2,469 3,375 1905
'
1928
ST.
SAB V.
EUSTATIUS.
R_ming
1,600 *65
opbreng9t
Raming
Opbrengst
1,500 251
1,281 3?5
1,781 458
