TERRASSEN 1.
De Belgische blauwe hardsteen is een natuurlijke hardsteen die vanwege de diverse afwerkingsmogelijkheden op verschillende manieren kan worden gebruikt: zowel binnen als buiten, al dan niet voor intensief gebruik. Op dit terras koos men voor een verouderde afwerking, herkenbaar aan de onregelmatige randen van de tegels (40 x 40 cm), wat prima past bij de landelijke stijl van de woning. Blauwe steen van CARRIERES DU HAINAUT bij Schatteman 2.
Deze getrommelde Hollandse kleiklinkers, die hier in visgraatverband zijn gelegd, worden vervaardigd uit klei van superieure kwaliteit. De kleur is volkomen natuurlijk: er komen dus geen kunstmatige kleurstoffen bij te pas. De klinkers worden gebakken op een temperatuur van ruim 1000°C, wat ze volledig slijtvast en bijna ondoorlatend maakt. Een goed onderhoud vergt een jaarlijkse poetsbeurt met een hogedrukreiniger, maar meer ook niet. De klinkers zijn in twee afmetingen en verschillende kleurenschakeringen te verkrijgen. Gamma Oud Hollands van TERCA.
Sfeer in openlucht Een terras zorgt meestal voor een vloeiende overgang van het huis naar de tuin. Soms ligt het wat verderop in de tuin verscholen tussen het groen. Terrassen aan de rand van het zwembad daarentegen krijgen meestal alle aandacht. Terrassen bestaan er in alle vormen en materialen: kleine ronde keien of oude klinkers, grote gerecupereerde tegels in natuursteen of houten planken … Feit is dat het vaak een sfeervolle plek is, geassocieerd met rust en ontspanning! 3.
Deze geglazuurde terra cottategels komen uit een klassieke en handgemaakte collectie waarvan zowel de textuur als het kleurenpallet geïnspireerd zijn op de Italiaanse Renaissance. De roze leemkleur past harmonieus bij de fries in oud-marmer (model Palma) die het terras verfraait. Dit model is geschikt voor gebruik buiten en is vorstvrij tot -35° C. Deze collectie is eveneens verkrijgbaar in twee andere tinten (rood en wit), in vier tegelformaten (40 x 40 cm, 31,5 x 31,5 cm, 31,5 x 15,5 cm en 15,5 x 94
1 15,5 cm) en alle met een dikte van 14 mm. Toebehoren zoals plinten en wellen, zijn eveneens verkrijgbaar. Model "Cortona" in de collectie Feudo van Cotto d’Este. Realisatie: SERRY
vriendelijk: reinigen met gewoon regenwater volstaat. Hij wordt nog mooier als je een speciaal onderhoudsproduct voor blauwe steen gebruikt (van het type Lithofin). Realisatie: SERRY
4.
5.
Dit rond terrasje dat op discrete wijze wordt afgeboord door een stenen muurtje werd net als het pad dat langs de waterpartij loopt, vervaardigd aan de hand van betonklinkers. Er werd gebruik gemaakt van verschillende formaten en kleuren om het geheel te structureren: blauwwitte klinkers (15 x 15 cm) voor het terras en roze klinkers (10 x 10 cm) voor het pad. Het ronde muurtje dat veel weg heeft van de scheidingsmuurtjes die men in bepaalde wijngaarden aantreft, werd opgetrokken uit gerecupereerde Franse witsteen.
Voor de aanleg van dit overdekt terras werd voor Belgische blauwe steen gekozen (gamma Ortis van SERRY). Deze steen staat bekend als zijnde praktisch onverslijtbaar, volledig vorstvrij en ongevoelig voor mosvorming. Hier zien we een puzzelverband van grote geschuurde tegels (40 x 40 x 2 cm) met kleine tegels (20 x 20 x 2,5 cm). De onregelmatige randen verraden dat die laatste getrommeld zijn. Van nature uit is blauwe steen niet uniform, waardoor elke tegel uniek is en onregelmatigheden en kleurschakeringen vertoont. Deze natuursteen is heel onderhouds95
2 3
4 5
1.
De planken waaruit deze steiger is opgetrokken, zijn qua uitzicht en duurzaamheid vergelijkbaar met bepaalde tropische houtsoorten. Ze zijn vervaardigd van een composiet materiaal dat voor 70 % bestaat uit houtvezels (afval van gerecycleerd hout), en voor 30 % uit kunststof. Dit hoogtechnologisch product biedt een goed alternatief voor bepaalde tropische houtsoorten voor gebruik in de tuin. Het is immers vochtbestendig en rotvrij. Gamma Tech-Wood van HOEBEEK 2 & 3. Herbeleef de stijl en de typische charme van de befaamde Engelse handgekapte stoepdallen met deze hersamengestelde tegels. Het gaat om reproducties van oude bestratingen ze worden op artisanale wijze gemaakt. Dankzij de verschillende verkrijgbare afmetingen(tot 116 x 91 cm) kun je deze 6 cm dikke tegels in wildverband leggen en volgens een gedetailleerd, persoonlijk plan. "House of Windsor"-tegels in de Excellence Serie. Realisatie: SOBECO
96
4.
De verschillende elementen waarmee dit terras en de trap werden aangelegd, zijn vervaardigd van beton. Het getrommelde, onregelmatige oppervlak en de ongelijke randen van de klinkers passen goed bij het ruwe uitzicht van de treden in sierbeton en verlenen het geheel een authentiek landelijk karakter. "Bergerac" klinkers en "Celtik Wall" muurstenen van Marlux 5.
Deze hersamengestelde, vorstvrije tegels bootsen nauwgezet de onregelmatigheden in vorm en oppervlak van de natuurstenen vloeren van weleer na. Met de tijd verkrijgen ze ook hun karakteristieke patina. Deze tegels, met een dikte van 4 cm, worden in 9 verschillende vierkante (30 x 30 tot 75 x 75 cm) of rechthoekige (30 x 45 tot 60 x 90 cm) formaten aangeboden. Met deze variëteit zijn ook de meest diverse combinaties en legverbanden mogelijk. Er zijn 5 natuurlijke kleurschakeringen verkrijgbaar die doen denken aan de traditionele natuursteen uit verschillende Franse regio’s, zoals
het gebroken wit van de Gironde, het leisteenkleurige beige van Lotharingen, het donker chamoisgele van de Languedoc of de grijze kleur van de Ardeense steen. Door middel van speciale modellen kun je ook aparte legpatronen vormen, zoals een cirkel rond een boom. Twee diameters zijn mogelijk: 2,7 m en 3,9 m. Collectie Manoir van Bradstone 6.
De oude straatklinkers waarmee vroeger onze wegen werden aangelegd, zijn beetje bij beetje uit het straatbeeld verdwenen en hebben plaats moeten ruimen voor asfalt. Maar niet bij iedereen zijn ze in ongenade gevallen. Eens gerecupereerd door heel wat liefhebbers, bieden ze nieuwe perspectieven voor privé-opritten en terrassen, zoals bijvoorbeeld dit terras dat wonderwel past bij de stijl van deze woning.
1 2 3
4
5 6
97
3.
1 2
1.
4
Dit zwembad wordt omzoomd met Duitse klinkers die uit superieure klei gebakken zijn. Door de bakbeurt op meer dan 1000° C zijn ze gehard voor een duurzaam bestaan. Bovendien zijn ze weinig gevoelig voor mos- en algenvorming, een niet te verwaarlozen voordeel in deze per definitie natte omgeving. Deze klinkers zijn volledig vrij van kleurstoffen en worden in twee natuurlijke tinten aangeboden: bont rood-blauw of, zoals op de foto, natuurrood. Er zijn vier verschillende formaten verkrijgbaar (200 x 52 x 100 mm, 200 x 63 x 100 mm, 240 x 118 x 52 mm en 240 x 118 x 63 mm). De sierboorden in dit terras zijn vierkante getrommelde kleiklinkers, die uit een ander gamma met vijf kleurschakeringen gekozen zijn. Klinkers "Petershagen" en sierstraatstenen "Ghlin" van TERCA.
3 5 6
Met de nodige verbeelding en knowhow kan men een terras een heel persoonlijk tintje geven. Kijk maar naar deze realisatie in hout. In dit terras op twee niveaus, werd op harmonieuze wijze een lange bank ingewerkt, die versmelt in het geheel. Niet te verwarren met een trap! Ligstoelen in aluminium, teak en Porotex van de collectie "Mondral" van KETTAL
4.
2.
Bij dit terras is voor ipé hout gekozen, vanwege zijn duurzaamheid. Ipé is een ZuidAmerikaanse exotische houtsoort waarvan de bruin-rode kleur met een geel-groene schijn, na een tijd een mooi zilvergrijs patina verkrijgt. De planken zijn overlangs gelegd om het beeld op te roepen van het dek van een schip. Om veiligheidsredenen zijn de planken volledig glad, behalve een decoratieve groef. Bij sommige houtsoorten bestaat immers een risico op splinters. 98
Groeven verhogen dat risico op splinters, wat aan de rand van een zwembad uiteraard vermeden moet worden. Ook al is dit hout glad en nat, toch zul je er niet over uitglijden. Bijzondere zorg is besteed aan de afwerking, zoals de speciale uitsparing rond de struiken. Realisatie: MON JARDIN A TOI
Het terras in blauwe steen rondom het zwembad draagt zijn steentje bij tot de unieke sfeer die deze plek uitademt. De tegels hebben een bijzondere bewerking ondergaan, die luistert naar de naam "oude frijnslag". Het gaat om een afwerking waarbij met een pneumatische beitel aan de oppervlakte fijne groeven worden getrokken die evenwel niet continu doorlopen. De groeven kunnen evenwijdig zijn met de zijkanten van de steen of een beetje schuin. Op blauwe steen zorgt deze afwerking voor een lichtgrijze kleur. Zo verkrijgen de stenen ook een antisliplaag, een niet te verwaarlozen voordeel aan de rand van een zwembad. De groeven zijn helemaal niet diep, zodat er zich geen vuil kan opstapelen en het terras makkelijk te onderhouden valt. Dankzij die afwerking voelt de steen ten slotte aangenaam aan en kunnen de zwemmers zonder pijn blootsvoets op het terras stappen. Blauwe steen van CARRIERES DU HAINAUT 5.
Het terras aan de rand van dit zwembad met mooie rondingen is op maat uitgevoerd volgens een persoonlijk legplan. De tegels die hier werden
gebruikt zijn reproducties met de authentieke charme van Bourgondische natuursteen. Ze maken deel uit van een gamma hersamengestelde vorstvrije dallen. De natuurlijke, ongelijke contouren, de warme tinten en onregelmatige oppervlakken van oude handgekapte tegels vormden de inspiratiebron. De verschillende tegels van 5 cm dik zijn gekozen uit een brede waaier van formaten en vormen (van 25 x 25 tot 94 x 59 cm), en ze worden in puzzelverband gelegd met een mengeling van diverse formaten. Deze reeks is in twee klassieke kleuren verkrijgbaar (Bourgogne en Roussillon), maar ook in Vieux Bleu. Dallen "Doiceau" in de reeks Excellence. Realisatie: SOBECO 6.
Wat deze realisatie in uitsluitend Belgische blauwsteen zo origineel maakt, is de combinatie van twee afwerkingen
en dus van twee verschillende kleurschakeringen voor het terras en de zwembadrand. De terrastegels zijn "blauw gevlamd", een afwerking waarbij de snijkant van gezaagde steen onder een vlam wordt gehouden. De hitte doet de korrels aan de oppervlakte barsten en zorgt voor deze specifieke textuur van talrijke witachtige vlekken die lichtjes schitteren op een grijze achtergrond. Door de stenen nadien te borstelen, verkrijgt het gevlamde oppervlak een grijs99
blauwe kleur. Deze afwerking maakt de stenen niet alleen mooi, maar verleent ze ook een antisliplaag. Toch is de steen onderhoudsvriendelijk en bovendien zeer zacht om met blote voeten over te stappen. De zwembadrand onderging een andere afwerking: ‘oude frijnslag’. Daarbij zijn meer groeven in de steen getrokken, wat de veiligheid verzekert. Blauwe steen van CARRIERES DU HAINAUT
1
2
Een houten terras Er zijn verschillende redenen die ons ertoe kunnen aanzetten om hout te kiezen voor de aanleg van een terras. Het is een natuurproduct dat aansluit op de natuurlijke omgeving van een tuin, maar ook het gebruiksgemak, de duurzaamheid van bepaalde houtsoorten, het beperkt onderhoud evenals esthetische en gevoelsmatige kwaliteiten zijn belangrijke voordelen van dit materiaal. Hout heeft de men steeds de mogelijkheid geboden te schuilen, zich te huisvesten, zich te verwarmen, zich te voeden en zich van meubels te voorzien. Zelfs na de uitvinding van allerlei soorten industriële en composiete materialen is hout zijn aantrekkingskracht blijven behouden aangezien het symbool staat voor de hechte band tussen mens en natuur. Dit verklaart waarom het vaak wordt gebruikt in de tuin, één van de weinig stukjes authentieke natuur dat nog steeds onze volledige aandacht krijgt. Er is een enorme rijkdom aan diverse houtsoorten die in de hele wereld beschikbaar zijn. Elke soort vertoont bovendien bijzondere kenmerken op het vlak van volumegewicht, natuurlijke duurzaamheid, stabiliteit, stevigheid, kleur en uitzicht. Het is in functie van deze verschillende criteria dat het toepassingsveld van elke houtsoort wordt bepaald. Eik bijvoorbeeld wordt bij uitstek gebruikt voor parketvloeren, teak voor tuinmeubilair, meranti vindt eerder zijn toepassing in buitenschrijnwerk terwijl rode ceder meestal wordt aangewend voor gevelbekleding. Andere, duurdere houtsoorten zoals mahonie, ebbenhout en palissander worden voornamelijk gebruikt voor inlegwerk, terwijl zachtere en minder esthetische soorten minder edele taken op zich
nemen, maar zeker even nuttig zijn als materiaal voor paletten, kratten of nog lucifers van populierenhout.
De keuze van de soort 1° Een belangrijk criterium: de duurzaamheid De keuze van een houtsoort voor het terras ontsnapt niet aan deze regel. Aangezien het hout in dat geval wordt blootgesteld aan vochtigheid en weer en wind dient het in de eerste plaats duurzaam te zijn. De verschillende houtsoorten worden in functie van hun natuurlijke duurzaamheid ingedeeld in vijf klassen, waarbij klasse 1 staat voor de hoogste duurzaamheid enz. Mocht de natuurlijke duurzaamheid niet volstaan, dan kan deze eventueel kunstmatig worden opgevoerd (zie verder). Voor een terras, is een duurzaamheidklasse 1 of 2 het meest aangewezen. Hiertoe behoren voornamelijk tropische houtsoorten, met als gangbaarste afzelia doussié (800), afrormosia (700), azobé (1050), bangkirai (950), bilinga (750), ipé (1050), iroko (650), jatoba (900), kapur (700), makoré (660), merbau (800), moabi (850), padoek (750), Moulmein teak (650), tatajuba (800). De gegevens tussen haakjes wijzen op het gemiddelde volumegewicht van elke soort.
Wat de inheemse loofsoorten betreft, komt enkel robinia (750) in aanmerking voor duurzaamheidklasse 1 of 2. Maar aangezien deze soort tegenwoordig weinig voorhanden is, wordt ze niet of zelden gebruikt voor terrassen. Naaldhout wordt gekenmerkt door een volumegewicht dat gevoelig lager ligt dan bij loofhout. Op de western red cedar na (duurzaamheidklasse 2), maken alle naaldsoorten deel uit van de duurzaamheidklassen 3 of 4. Bijgevolg kunnen houtsoorten zoals grove den (500), Noorse den (500), Oregon pine (550) of de gewone spar (450) niet voor terrassen gebruikt worden, tenzij ze een voorafgaande behandeling hebben ondergaan om hun duurzaamheid te verhogen (zie verder). 2° Andere criteria Hout voor terrassen, dient niet alleen duurzaam, maar ook voldoende sterk te zijn om aan slijtage te weerstaan. De voornoemde duurzame tropische houtsoorten voldoen moeiteloos aan deze vereiste dankzij hun hoog volumegewicht. Doorgaans gaat men ervan uit dat een volumegewicht van meer dan 600 kg/m2 probleemloos en zonder behandeling gebruikt mag worden voor intens belopen oppervlaktes. Dit is de reden waarom western red cedar, ondanks zijn hoge
100
duurzaamheid (klasse 2) weinig aangewezen is, in het bijzonder voor druk belopen terrassen, aangezien zijn lichtheid (volumegewicht: 370) het gevoeliger maakt voor slijtage. Andere criteria spelen eveneens een rol. Hout mag niet te sterk uitzetten of inkrimpen, splijten of vervormen, zelfs al zijn deze vereisten minder dwingend in het geval van een terras dan voor deuren en ramen bijvoorbeeld. Een lichte vervorming wordt als normaal beschouwd en tast de kwaliteit van het terras niet aan. Daarom worden voor terrassen vaak houtsoorten gebruikt met een hoge duurzaamheid, maar die omwille van hun minder goede stabiliteit niet voor buitenschrijnwerk in aanmerking komen. Deze houtsoorten zijn bijgevolg minder duur. Tevens is het belangrijk te kunnen rekenen op een zo constant mogelijke kwaliteit. Zo is het vroeger zo populaire bangkiraihout tegenwoordig minder in trek omdat deze soort te grote kwaliteitverschillen vertoont naar gelang van de aanvoer. Ook het financiële aspect dient van naderbij bekeken te worden. Neem nu teak bijvoorbeeld. Dit hout is perfect geschikt voor terrassen, maar wordt ook gebruikt voor tuinmeubilair, in de scheepsbouw en voor andere toepassingen binnenshuis omdat het zich gemakkelijk laat bewerken. Als
gevolg daarvan ligt zijn prijskaartje behoorlijk hoog, zeker als het gaat om grote oppervlaktes zoals terrassen. Het is tevens opletten geblazen voor misleidende benamingen zoals african teak (staat in feite voor iroko), afroteak voor afrormosia of Borneo teak voor bangkirai. Verder dient het onderscheid gemaakt te worden tussen enerzijds natuurlijk gewonnen teak en anderzijds aangeplante teak die een lagere duurzaamheid kan hebben (klasse 1 tot 3). Tenslotte zijn er ook louter esthetische criteria. De nervatuur, de kleur van het hout verschillen van soort tot soort en zelfs binnen eenzelfde soort kunnen er variaties optreden: koraalrode tot paarsbruine padoek oogt anders dan bruingele tot roodbruine bangkirai, middenbruine teak, goudgele iroko of ipé dat zijn bijnaam groenhart dankt aan de groene gloed van zijn oppervlakte. 3° Herkomst en duurzaam beheer Onze voorliefde voor tropisch hout, hoe gefundeerd ook, mag echter geen reden zijn om geen oog te hebben voor duurzaam bosbeheer. Zo werd de publieke opinie terecht gealarmeerd door een aantal misbruiken die leidden tot ongecontroleerde ontbossing met rampzalige gevolgen voor de bossen en wouden. Om dergelijke misbruiken tegen te gaan werd in 1993 het Forest Stewardship Council (FSC) opgericht, een internationale instelling belast met het instellen van een wereldwijd verantwoord en duurzaam bosbeheer. Deze instelling houdt hierbij niet alleen rekening met de impact op het milieu, maar ook onder andere met de rechten van de inheemse bevolking. Daarnaast accrediteert het FSC keuringsinstanties die bij machte zijn een soort label te verstrekken waaruit blijkt dat de regels en standaarden die door het FSC werden bepaald in functie van specifieke land- of streekgebonden criteria, worden gerespecteerd. Dit keurmerk garandeert bovendien dat de herkomst van het verhandelde hout kan worden nagetrokken. Deze regels worden toegepast in overeenstemming met de nationale en internationale wetten en reglementeringen ter zake en vormen geenszins een hinderpaal voor andere initiatieven ter bevordering van duurzaam bosbeheer. De keuringsinstanties kunnen plaatselijke of gouvernementele initiatieven zijn. Brazilië bijvoorbeeld, bewust van de relatieve kwetsbaarheid van het Amazonegebied en groot producent van tropisch hout, heeft het IBAMA
opgericht (het Braziliaans instituut voor milieu en bescherming van natuurlijke rijkdommen) dat toeziet op het duurzaam beheer van de natuurlijke rijkdommen. Deze instelling oefent een strenge controle uit op de oorsprong van het hout vanaf de winning tot het vervoer, bepaalt precieze quota, staat in voor de officiële erkenning van zagerijen en stelt in verschillende Braziliaanse staten een procedure van ecocertificatie in. Dit initiatief alleen kan geen einde stellen aan alle misbruiken, maar draagt bij tot de vaststelling van de herkomst van het hout, wat onontbeerlijk is voor een duurzaam en verantwoord beheer. In optimale omstandigheden waarbij een goede controle heerst en de herkomst van het hout steeds gekend is, kan de rationele exploitatie van tropische wouden geen probleem meer zijn en in tegendeel zelfs evolueren tot een fantastisch instrument voor de ontwikkeling van de plaatselijke bevolkingsgroepen. Als consumenten van tropisch hout, kunnen wij het belang van deze initiatieven niet negeren en ze alleen maar aanmoedigen, zelfs als dit een gevoelige prijsverhoging van het hout inhoudt. Men stelt immers dat door het FSC goedgekeurd hout tot 20 à 30 % extra kost. Maar waarom zouden we ons hierdoor laten tegenhouden als deze
meerkost de overlevingskansen van de tropische wouden, zo belangrijk voor onze planeet, aanzienlijk verhoogt?
1 & 2.Voor dit romantische terras koos men ipé, een tropische houtsoort, ook wel ‘het groene ebbenhout’ genoemd, omdat het even duurzaam is en er in de bruin tot roodachtige kleur geel-groene weerspiegelingen te zien zijn. Dit zware en dichte hout uit Brazilië is perfect geschikt voor gebruik buiten. De ontginning van ipé gebeurt op basis van zeer strenge quota’s en normen waarmee de oorsprong altijd kan worden getraceerd. Afhankelijk van de stijl van het terras en de omgeving, kunnen de planken met of zonder enige behandeling worden geplaatst. In dat laatste geval zullen ze met de jaren een mooi zilvergrijs patina verkrijgen. Ze kunnen ook behandeld worden met natuurlijke olie, zodat hun oorspronkelijke glans bewaard blijft. In dit terras worden gladde planken afgewisseld met gegroefde planken. Het is bevestigd met behulp van een onzichtbaar bevestigingssysteem in inox. Qua onderhoud kan u best
éénmaal per jaar in lente de planken schoonmaken met een oxaalzuuroplossing. Zo voorkom je dat er zich micro-organismen ontwikkelen die de planken glad maken. Realisatie: MON JARDIN A TOI
Behandeling van de niet duurzame houtsoorten Wij hebben reeds gezien dat bepaalde houtsoorten, naaldhout in het bijzonder, voor terrassen kunnen worden gebruikt mits een voorafgaande behandeling die op kunstmatige wijze de gewenste duurzaamheid verschaft. Het algemeen principe is dat van impregnatie in een autoclaaf, maar de technieken variëren naar gelang het hout al dan niet in contact is met de bodem (procédé A4 of A3). Naast hun financieel voordeel zijn deze oplossingen ook gunstig voor de bescherming van de tropische wouden. Toch zijn al deze behandelingen niet zonder impact op het milieu. 1° Opgepast voor arseen Tot nu toe werd voor de techniek van impregnatie in een autoclaaf (d.i. in een vacuüm omgeving en onder druk) vaak beroep gedaan op een behandeling op basis van koper, chroom en arseen. Doch een recente Europese richtlijn verbiedt vanaf juni 2004 elke scheikundige behandeling met arseen van hout dat bestemd is voor niet industriële doeleinden. Dit geldt dus ook voor de aanleg van
101
3.
Omdat dit terras op verschillende niveaus werd aangelegd past het heel natuurlijk in de omgeving en moest niet worden
terrassen. Sindsdien heeft de houtindustrie nieuwe behandelingsmethodes op punt gesteld. 2° Vervangingsproducten Men onderscheidt over het algemeen vijf vervangingsproducten die een alternatief vormen voor het mengsel van koper, chroom en arseen. Al deze producten bestaan uit koperverbindingen en organische moleculen. De behandeling gebeurt altijd via impregnatie in een autoclaaf. Een ander alternatief wordt geleverd door een waterhoudende oplossing waaraan borium en proteïnen, albumine of caseïne worden toegevoegd. Tijdens het drogen stolt de proteïne waardoor het borium in het hout beter wordt vastgelegd. 3° Pyrolyse van hout Bij deze relatief nieuwe techniek wordt het hout aan een hoge temperatuur blootgesteld (+/- 240 °C). Zo wordt het hout via pyrolyse "gehard" en is het beter bestand tegen schimmelvorming. Deze behandeling maakt het hout echter niet immuun tegen termieten. Deze techniek zou een mooie toekomst tegemoet gaan. 4° Het "bakken" in hete olie Het principe van deze techniek is eenvoudig. Zonder het hout voorafgaandelijk te laten drogen, wordt het ondergedompeld in een bad getornd aan de lichte helling. De planken in ipé werden gekozen vanwege hun duurzaamheid en stabiliteit. ze zijn op de onderstructuur bevestigd door middel van een gepatenteerd bevestigingssysteem in inox. Inox roest niet en garandeert elasticiteit, waardoor het hout kan bewegen zonder dat de bevestigingen worden beschadigd. Realisatie: MON JARDIN A TOI
3
van lijnolie met een temperatuur van 110 à 140 °C. Het in het hout aanwezige water wordt uitgestoten zodat de olie enkele millimeters kan binnendringen. De olie verhindert vervolgens het insijpelen van water. Deze behandeling heeft geen gevolgen voor de mechanische eigenschappen van het hout. Een variante op deze behandeling is het onderdompelen van het nog groene hout in een oliebad van 110 tot 210 °C. Door de overdruk wordt het water uitgestoten en gaan bij bepaalde houtsoorten, de poriën openstaan. Vervolgens wordt het hout gedompeld in een koud bad bestaande uit olie en bewaarmiddelen die diep in de poriën van het hout dringen. 5° Composiet hout Bepaalde firma's hebben een andere piste gevolgd en een composiet product ontwikkeld op basis van hout. In plaats van natuurlijk hout heeft men hier te maken met losse houtvezels die elk met een laag propyleen worden omhuld. Vervolgens wordt het hout op kunstmatige wijze terug in vorm gebracht.
Het belang van de montage Net zoals de keuze van de houtsoort is een zorgvuldige montage van essentieel belang. Veel klachten zijn immers het gevolg van een slechte uitvoering. Zonder in detail te treden, zullen wij hier enkele punten
Het naaldhout dat voor dit terras werd gebruikt, heeft een milieuvriendelijke behandeling ondergaan die in Finland werd op punt gesteld en waardoor zacht hout de kwaliteiten van geïmpregneerd hout verkrijgt. Dit natuurlijk verduurzamingsproces waarbij het hout wordt blootgesteld aan hoge temperaturen verleent het hout een uniforme bruine kleur en laat de
toelichten die ons belangrijk lijken voor het welslagen van het project. 1° Een stevige en goed geïsoleerde onderbouw In het algemeen wordt een houten terras niet rechtstreeks op de bodem bevestigd maar op een structuur bestaande uit draagbalken en vloerribben die als basis dienen. De draagbalken steunen zelf op metselwerk. De onderbouw vereist een lichte helling (van +/- 2 %) die nauwelijks merkbaar is wanneer men het terras betreedt. Dit verhindert de stagnatie van regenwater zowel op de vloer zelf als ter hoogte van de verbindingen tussen de balken en het metselwerk. Het is eveneens aan te raden een synthetische bescherming of een stevige asfaltlaag aan te brengen tussen het metselwerk en de balken om opstijgend vocht tegen te gaan. Om de wildgroei van onkruid onder de structuur te vermijden, bedekt men de bodem met een geperforeerde folie waarop een kiezellaag wordt aangebracht. Het hout dat voor de onderbouw wordt gebruikt, behoort bij voorkeur tot klasse 1 (of is voorzien van een gelijkaardige bescherming) aangezien het bestand moet zijn tegen vocht. Dit is des te belangrijker als de onderbouw in contact staat met het water van een vijver. De balken dienen de juiste afmetingen te hebben zodat ze
vezelstructuur intact. In tegenstelling tot impregnatie komen hier geen schadelijke producten aan te pas. Het aldus behandelde hout is bestand tegen schimmelvorming en vervormingen. Zijn duurzaamheid evenaart die van bepaalde exotische houtsoorten zoals bangkirai. Gamma Stellac®Wood van HOEBEEK. Realisatie: MB Tuinen
voldoende stevig zijn om de verwachte belasting op te vangen. Voor dit soort zaken is het belangrijk te kunnen steunen op de competentie en de vakkundigheid van de uitvoerder aangezien de kwaliteit van de onderbouw de levensduur van het terras in grote mate zal bepalen. Doorgaans wordt gesteld dat de vloerribben twee maal dikker moeten zijn dat de stroken en dat hun onderlinge afstand 40 cm moet bedragen. 2° Bevestigingen in roestvrij staal Het gebruik van ijzeren of stalen schroeven, zelfs indien ze verzinkt zijn, is te mijden aangezien deze snel roesten wanneer ze in aanraking komen met vocht of bepaalde substanties die aanwezig zijn in het hout. Zij kunnen ook verantwoordelijk zijn voor verkleuringen in de planken die naderhand moeilijk te verwijderen zijn. Daarom is het aangeraden om in alle omstandigheden gebruik te maken van schroeven uit roestvrij staal. De schroeven worden aangebracht in voorgeboorde stroken. Om te vermijden dat er spanningen ontstaan ten gevolge van het uitzetten van het hout waardoor de schroefkoppen kunnen breken, kan men de schroeven beter niet volledig aandraaien. Tegenwoordig zijn ook andere oplossingen voorhanden waardoor men houten terrassen kan aanleggen zonder zichtbare schroeven. Zo bestaan er assemblagesystemen waarbij clips op de vloerribben worden bevestigd en de stroken op hun plaats worden gehouden met tand en groef. Deze systemen ogen mooi, kunnen gedemonteerd en opnieuw gemonteerd worden, laten toe dat het hout "leeft" en zorgen voor een aanzienlijke tijdwinst bij de montage. 3° Het probleem gladheid Nat hout is steeds glad. Rijm, regen, microscopisch kleine plantaardige substanties en vet kunnen dit nog extra in de hand werken. Het aanbrengen van groeven in het hout is niet bepaald een wondermiddel tenzij het terras haaks op de groeven wordt belopen. Dit kan een oplossing zijn in het geval van bepaalde openbare houten oppervlaktes, maar niet voor een tuinterras. Bovendien vergroten groeven het risico op splinters, in het bijzonder bij tropisch hout. Soms wordt ook kunsthars ingelegd. Deze oplossing is echter duur en moeilijk uitvoerbaar, zodat ze voornamelijk wordt voorbehouden voor openbare werken. De beste en meest comfortabele oplossing tenslotte is de gewone plankenvloer, onder 102
voorbehoud dat men zoveel mogelijk risico's vermijdt door een voldoende grote helling te voorzien (geen stagnatie) en de vloer regelmatig te onderhouden (verwijdering van plantaardige substanties en vet).
Afwerking en onderhoud 1° Met of zonder afwerking Wanneer hout in het algemeen zonder bescherming wordt blootgesteld aan het zonlicht (UV), wordt de microscopisch kleine buitenlaag aangetast waardoor het houtoppervlak een min of meer donkergrijze kleur krijgt naar gelang van de omringende vervuiling. Deze vergrijzing kan vermeden worden door het aanbrengen van een gekleurde laag die de UV-stralen tegenhoudt. Een doorzichtige laag biedt geen bescherming tegen UV-stralen en kan de geleidelijke aantasting van het houtoppervlak niet verhinderen. Wanneer men bijgevolg kiest voor een afwerkingslaag met de bedoeling de natuurlijke kleur van het hout in stand te houden, dient men er zich van bewust te zijn dat het moeilijk is zo het hout in goede staat te bewaren. Een terras dat wordt belopen en waarop meubels worden verplaatst, is onvermijdelijk onderhevig aan beschadiging. De afwerkingslaag dient dus regelmatig vervangen te worden. Dit maakt dat de meningen verdeeld zijn en dat men meestal aanraadt het hout grijs te laten worden, temeer dat bepaalde plantaardige oliesoorten die voor de bescherming van het hout worden gebruikt een goede voedingsbodem vormen voor allerhande ongewenste microorganismen. Als men het hout toch per se wenst te behandelen, dient men advies in te winnen omtrent geschikte producten en hun gebruik. 2° Over het belang van onderhoud Het regelmatig onderhoud is bijzonder belangrijk. Het terras wordt best jaarlijks gereinigd en ontmost zodat allerhande onzuiverheden, algen, mossen en andere schimmels die het hout aantasten of glibberig maken, verdwijnen. Het gebruik van een hogedrukreiniger wordt afgeraden in geval van hout. Er bestaan verschillende soorten producten die voor dit gebruik werden ontwikkeld. Sommigen maken ook gebruik van oxaalzuur, een natuurproduct dat oa. wordt gebruikt voor het bleken van parket. Men kan hiervoor het best raad inwinnen bij de ondernemer die het terras heeft aanglegd of bij een andere specialist in dit domein.
