Ten derden dage wederom opgestaan van de doden Aan het woord : dr. A.M. Reijnen Vicaris K. Depoortere dhr. J. Houtman

Nr. 04| April 2005 | 27ste jaargang verschijnt niet in augustus

P 408.654

“Ten derden dage wederom opgestaan van de doden” Aan het woord : dr. A.M. Reijnen Vicaris K. Depoortere dhr. J. Houtman

8 mei : Gedenkdag van de Sjoa Werkgroep betrekkingen met het Jodendom

Afgiftekantoor : 1050 Brussel 5 Verantw. uitgever en afzendadres : G. Liagre, Marsveldstraat 5 - 1050 Brussel

april 2005

1

Colofon Verantwoordelijke uitgever Dr. Guy Liagre Redactieteam Eefje van der Linden Judith van Vooren Bea Smetryns-Baetens Dick Wursten Ernst Veen Redactieadres: Marsveldstraat 5 - 1050 Brussel tel.: +32-(0)2-511 44 71 fax.: +32-(0)2-511 28 90 E-mail: [email protected] Web-site Internet: http://www.protestanet.be/VPKB Prijzen Kerkmozaïek Individueel abonnement: Euro 10.50 Groepsabonnement: Euro 8.70 (vanaf minimum 5 exemplaren naar éénzelfde adres) Steunabonnement: Euro 12.00 Storten kan op rekeningnummer 068-0715800-64 van de Verenigde Protestantse Kerk in België, Marsveldstraat 5, 1050 Brussel. De redactie behoudt zich het recht voor om bepaalde artikels niet te publiceren, indien nodig in te korten en/of redactioneel te bewerken. Zij is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de artikels en slechts ten dele voor de stijl. Organisaties en tijdschriften, niet behorend tot de VPKB, die artikelen uit het maandblad Kerkmozaïek geheel of gedeeltelijk wensen over te nemen of te bewerken, dienen dit schriftelijk aan te vragen op het redactieadres. Sluitingsdatum volgende Kerkmozaïek : 13 april 2005.

2

april 2005

Uit de redactie geklapt... Zelfs in de hoogste delen van ons land is de warempel wéken witte winter ineens als sneeuw voor de zon verdwenen : de lente kondigt zich deze dagen krols en onstuitbaar aan, met zwoele temperaturen en lachende gezichten op volle zonovergoten caféterrasjes. Tegelijk met de voorjaarsverrijzenis in de natuur, staan de mensen op uit hun winterneerslachtigheid. Geen wonder dat de lentemaand/ paasmaand, zo dikwijls als beeld voor Pasen wordt gebruikt. AnneMarie Reijnen, professor aan de UFPG te Brussel merkt echter in deze Mozaiëk op dat het absurd is om, via de symboliek van het ontwaken van de natuur, Pasen te begrijpen. Naast die lente-symboliek van ontwaken en ontluiken, vermoed ik trouwens dat er ook nog een andere reden is waarom Pasen zo graag aan de kapstok van het voorjaar wordt opgehangen : zo lijkt dat ongrijpbare Pasen toch een beetje ‘grijpbaar’ worden. Als u het mij vraagt is dat echter weinig evangelisch.

Kortom : er was niets te zien. En bovendien: nergens in het evangelie zult u een beschrijving of een ooggetuigenverslag aantreffen van de opstanding, toch de essentie van Pasen. Niettemin onttrekt deze zich geheel aan onze waarneming. Die essentie is immers Gods domein, waar wij uit onszelf niet kunnen komen. Nee, beter om de natuur of de lente als paasgetuige aan te roepen is het om ons b.v. op te trekken aan die in W.O.II op een keldermuur in Keulen door Joodse onderduikers gekalkte woorden (in deze Kerkmozaiëk aangehaald door Peter Janssen) : “Ik geloof in de zon, ook als ze niet schijnt. Ik geloof in de liefde, ook als ik die niet voel. Ik geloof in God, ook als Hij zwijgt”. Dat en nog veel meer kunt u in deze Mozaiëk lezen. En nog foutloos ook. Dankzij de steeds weer trouwe spellingscontrole van Jacomien en Willem Douwes, waarvoor namens de redactie hartelijk dank ! We wensen u een zeer goede Paastijd en veel leesgenot.

Want Pasen is ongrijpbaar. Het graf, zo wordt ons verteld, was léég.

ds. Ernst VEEN

Inhoud blz.

blz.

02

Colofon Uit de redactie geklapt Inhoud

09

Ik help een kind Protestantse solidariteit

03

Woord van de voorzitter Schriftwerk : “Mijn rouwklacht hebt Gij veranderd in een reidans...”

10

Werkgroep voor de betrekkingen met het Jodendom

11

Menen stelt zich voor

12

Nieuws uit de gemeenten

04

“Ten derden dage wederom opgestaan van de doden”

13

Nieuws uit de Faculteit

06

Nieuws uit de synodale raad

14

Verslag synodevergadering

07

Volwassenenvormingswerk

15

Personalia

08

OVV - Advertentie Pedagogisch Medewerker

16

Glas in lood Protestantse Omroep

Schriftwerk

Synodevoorzitter aan het woord

Mijn rouwklacht hebt Gij veranderd in een reidans… (Gedachten bij Psalm 30) “Dank, Heer, Gij hebt het niet gedoogd, dat vreugd mijn vijand heeft verhoogd ! Mijn God, om hulp riep ik U aan, en Gij schonkt mij dit nieuw bestaan! Het donker doodsrijk met zijn dreiging werd tot een schaduw die voorbij ging.” (Psalm 30: 1 in Liedboek voor de Kerken) Psalm 30 wordt vaak gezongen met Pasen. Begrijpelijk want hij reikt in zijn enthousiasme ver heen over de grenzen van lijden en dood. En wij hebben dat nodig want lijden en dood tekenen ook òns leven ook al willen we onszelf soms in een geveinsde of overmoedige onbezorgdheid wijsmaken dat het ergste alleen ànderen overkomt. Natuurlijk kan het zijn dat het ons voor de wind gaat. Zoals de psalmist zegt: “Heer, door uw welbehagen hadt Gij mijn berg bevestigd”.

Samen op weg hulp te vragen aan God en aan elkaar. Vragen om hulp màg. Het is geen schande om zwak of bang te zijn. Vragen om hulp maakt ons meer mens, het maakt ons médemens! Wie om hulp geroepen heeft zal vaak merken dat er ook een keer ten goede komt. Wie iemand aan de dood verloor zal vaak in een diep gat vallen. Toch kom je op een dag tot het genadige besef: God doet mij opstaan uit het dodenrijk! Je bent die ochtend opgestaan en hebt voor het eerst sinds lange tijd gezien dat de dageraad mooi is en dat de dauw naar lente ruikt. Verbaasd ontdek je hoe je deze nacht niet huilen moest en hoe je wakker werd met een glimlach op de lippen. Mijn rouwklacht hebt Gij veranderd in een reidans, mijn rouwkleed hebt Gij losgemaakt, met vreugde mij omgord… _____________________________

Maar dat is meestal toch maar van tijdelijke aard. Er zijn ook tijden dat wij met de psalmist moeten bekennen: “Gij verborgt uw aangezicht, ik stond verschrikt!” Moeilijke tijden dus, waar verlies ons deel is geworden, waar ziekte door ons huis waart als een schimmig spook, waar onbegrip en onenigheid de hoofdtoon voeren. Dan is het zaak niet te verstommen maar stem te geven aan ons verdriet, stem te geven aan de wanhoop. Want wie zwijgt sluit zichzelf in eenzaamheid op. Maar wie spreekt, wie roept, is niet alleen maar nodigt de ander in zijn bestaan. Laat het maar een hulproep zijn: Hoor, Heer, en wees mij genadig, Heer, wees mij een helper! Wat een troost geeft het te weten dat je bij iemand terecht kunt met je verdriet! Dat je er niet alleen voor staat maar dat er een helper is die naast je staat. Het is belangrijk dat wij blijven leren om

...wie zwijgt sluit zichzelf in eenzaamheid op. _____________________________ Dan is het tijd voor een ànder woord, nu geen hulpkreet maar een loflied. Ook dàt mag niet verstommen! Terecht vraagt de psalmist : Kan het stof U loven ? Kan dat uw trouw vermelden ? En we interpreteren met het Liedboek : Zal ik nog zingen tot uw lof, als ik terneerlig, stof in stof ? Neen, wie rouwt heeft geen loflied in de mond. Die zingt oprecht in zijn rouwbeklag. Maar wie getroost is, hij verheffe zijn stem opdat op deze wereld het loflied niet verstomme voor de Heer die ons uit het dodenrijk doet opkomen, voor de Heer die leven geeft !

Ds. J. VAN VOOREN

Sinds ik voorzitter ben, is het leven ingrijpend veranderd. Vroeger kon ik de spits vermijden, nu sta ik elke morgen met brooddoos en boekentas aan de oversteekplaats in de file. Iedere dag opnieuw valt mij daarbij op hoe gedwee voetgangers zich aan de macht van de stoplichten onderwerpen. Ik sta elke morgen als zachte weggebruiker tussen honderden pendelaars op de stoep aan de oversteekplaats te wachten tot het kleine licht groen wordt. Iets interessants is mij daarbij opgevallen. Als er iemand, om welke reden dan ook, besluit om over te steken terwijl het licht nog op rood staat, sleurt hij steeds een deel van de tot dan keurig voor het licht wachtende groep, met zich mee. Het kompas is niet het groene licht, maar het feit dat anderen oversteken. Men stelt zijn leven nu eenmaal niet zozeer af op wat juist en waar is. Men stemt het vooral af op het gedrag van anderen. Daarom steekt degene die bij rood licht de weg kruist niet alleen voor zichzelf over : hij heeft voor hen die rond hem staan ook een signaalfunctie. Die anderen besluiten immers om hem te volgen. Dat bedoelt Paulus als hij schrijft dat we niet voor onszelf alleen leven, maar ook voor Christus. Alles wat we zeggen en doen, heeft immers een signaalfunctie waar anderen acht op slaan. “Je bent” zou Jezus zeggen “de signalisatie van de wereld”. Dat is ook de rol die we als Verenigde Protestantse Kerk in België samen mogen vervullen. dr. Guy LIAGRE

april 2005

3

Wat ik met u zou willen delen

“Ten derden dage wederom Van (kerk)mozaïek tot kaleidoscoop: niet voor Paashazen, maar voor ons mensen. “Ten derden dage wederom opgestaan uit de doden” en “Ten derden dage is Hij opgestaan volgens de Schriften” zijn fragmenten uit de geloofsbelijdenissen, het zogenaamde Apostolicum en het credo van Nicea-Constantinopel. Ik beschouw ze als stukjes in een (kerk)mozaïek: het is de bedoeling dat men één stapje terug zet, en van die kleine afstand één oog dichtknijpt. Dan ziet men de grote lijnen en de hele gestalte: ik geloof (credo) in de Heer, één van wezen met Godzelf, licht van licht, die om ons en ons heil is vlees geworden (NC); of ik geloof in de Zoon, geboren uit de maagd Maria, die geleden heeft onder Pontius Pilatus, volgens de meer historische benadering van het Apostolicum. Misschien is het nog juister te spreken van een kaleidoscoop: al naargelang men de elementen schudt, komt er een ander plaatje. Soms is dat heel persoonlijk of pastoraal, soms objectiever. Muziek is onmisbaar! Het credo hoort (sic) gezongen te worden mijns inziens, omdat het niet alleen voortkomt uit het verstand maar uit de adem, het hart, de nieren en de ingewanden. In het bijbels mensbeeld heeft men daarmee de centra van cognitief inzicht en van leven ‘an sich’, de intuïtie en emoties als verlangen, berouw en mededogen omschreven. Het is onmisbaar dat zij meespreken, het gaat immers om de hele mens. Ten derden dage wederom opgestaan uit de doden is ‘organisch’ verbonden aan de tweede pointe van de belijdenis: ik verwacht de opstanding der doden en het leven van de wereld die komen zal (NC); ik geloof de wederopstan-

4

april 2005

ding des vleses en een eeuwig leven in de bewoording van het Apostolicum. De noodzakelijke connectie tussen de beleden opstanding ten derden dage van Christus en de hoop op onze eigen opstanding, is al vroeg en met grote nadruk gelegd. Met name gaat het om de geloofwaardigheid tegenover de buitenwacht. Wat moeten de heidenen wel van ons denken als we onze doden met luid geween betreuren, alsof ze in het niets verdwenen waren, in plaats van levend in het aangezicht van hun God? Vanwege deze interne, onmisbare connectie tussen Pasen en de harde werkelijkheid van het sterven van onze naasten is het absurd om Pasen te begrijpen via de symboliek van het ontwaken van de natuur in de lente. Wanneer ik in de bittere kou van de winter, in het sombere najaar of midden in een hittegolf een dierbaar iemand verlies, heb ik géén boodschap aan een Paasgebeuren met krokussen en Paashaas. Trouwens, dat Hij reeds is opgestaan uit de doden, en dat wij de wederopstanding voor de onzen en voor onszelf verwachten, berust niet op de cyclus van de seizoenen, want ook in Azië en Afrika waar de typische mediterrane jaargetijden ontbreken is die blijde boodschap relevant. Ik wil met muziek afsluiten: ”Jesus lebt, mit ihm auch ich” een gezang toegeschreven aan Johann Crüger (1653), Gez.217 in Liedboek voor de Kerken : “Dood, waar is uw schrik gebleven ? Hem behoor ik en zijn stem roept ook mij straks tot het leven, opdat ik zijn licht aanschouw, dit is al waar ik op bouw”. Anne-Marie REIJNEN

Ten derden dage wederopgestaan uit de doden Behalve het feit dat mijn spellingscontroleprogramma het woord “wederopgestaan” als foutief afdoet, beschouwt een groot stuk van de moderne mensheid bovenstaande uitspraak als een verzinsel. Voor de christen vormt ze daarentegen het fundament van zijn geloof. Want hoe zou het ten hemel varen, zitten aan de rechterhand van de Vader, het oordelen, om maar iets te noemen, plaats kunnen vinden zonder opstanding? ______________________________

Dat is de rijkdom van het geloof, dat het zowel grote geheimenissen ontsluiert, als dat het ook in ons dagelijks leven betekenis heeft. ______________________________ Toch is het ook voor de regelmatige bijbellezer niet evident aan iemand te vertellen wat dat nu precies inhoudt, het fenomeen “opstanding”. Een paar jaar geleden duwde iemand me een boekje in de hand : Jezus, feit of fictie ? met alle antwoorden, met bewijzen zelfs, dat Jezus uit de doden was opgestaan. Ik twijfelde er niet aan dat de wacht het graf streng bewaakt zal hebben en dat de alleen maar in zwijm gevallen Jezus de steen niet op zijn eentje had kunnen wegrollen, maar na het lezen van die honderdenéén bewijzen van de opstanding, kon ik het begrip nog steeds niet vatten. Als je naar de maan kijkt, kun je ook niet vermoeden wat er in haar binnenste zit. De opstanding van Jezus Christus wordt in de bijbel voorbereid. We kennen het “Talita, koem” (Mc 5) en de jongeling van Naïn (Lc 7), om nog maar te zwijgen van de opwek-

Wat ik met u zou willen delen

opgestaan van de doden...” king van Lazarus (Jh 11), die al vier dagen in het graf lag! Allen keerden zij naar het leven terug. Jezus toonde daarmee dat de dood hem niet tegenhield. En inderdaad… Maar de drie genoemde verhalen hebben minder met Jezus’ opstanding gemeen dan we op het eerste zicht zouden denken. De drie keerden terug naar het leven, opdat de omstaanders het werk van God zouden kunnen zien, om vervolgens, wanneer hun uur gekomen was, weer te moeten sterven. Jezus ging daarentegen door de dood heen, maar de dood kon hem niet in zijn macht houden (naar Hand. 2:24) en hij stond weer op, in het leven, maar duidelijk in een ander leven. Een leven van verschijnen en verdwijnen (Lc 24:31), van eten en drinken, tastbaar en zichtbaar, dat wel. Het geestelijk lichaam zal wellicht het best weergegeven zijn door de apostel Paulus (1 Cor. 15: 35-56), als een complete verandering enerzijds, anderzijds toch ook als iets wat zich aan ons aardse lichaam voltrekt. Er blijft dus een samenhang met ons leven hier en nu; zo herkent de rijke man ook de arme Lazarus in de hemel. Dat is de rijkdom van het geloof, dat het zowel grote geheimenissen ontsluiert, als dat het ook in ons dagelijks leven betekenis heeft. Jezus, onze broeder bij uitstek, is ons voorgegaan. Hij heeft ons laten zien hoe we bedoeld zijn. Het kruis is de weg ten leven, het is niet het einde. Ons aardse lichaam wordt begraven in het graf, zoals een zaadje in de aarde, maar het graf is onze plaats niet. Na twee dagen (Hos. 6:2) dodenrijk ontspruit nieuw en ander leven. En nu al mogen wij ervaren, na een tijd van diepe duisternis, op te staan, want de God van alle leven draagt ons. Katelijne DEPOORTERE

Opstaan uit de dood Toen de redactie van Kerkmozaïek me vroeg om in het Paasnummer te schrijven over “Wat betekenen voor u de oude woorden uit het Apostolicum: ‘ten derden dage wederom opgestaan van de doden’…”, dacht ik even dat ik weer de stem hoorde van mijn catechisatiedominee uit de vijftiger jaren van de vorige eeuw. “Wat is daarop uw antwoord?” Het was toen de tijd van de zekerheden en daarop kon je het antwoord niet schuldig blijven. De opstanding uit de doden begon dus voor mij als een wonder. We geloofden het en betrokken het op onszelf (in het licht van een vraag uit de Heidelbergse Catechismus, die we geheel uit ons hoofd moesten leren: “Wat nut ons de opstanding van Christus?”). In de jaren zeventig namen we kennis van de nieuwe opvattingen in de theologie (Wiersinga, Kuitert, bevrijdingstheologie…). Oude zekerheden verdwenen. Vragen mochten gesteld worden. De Bijbel mocht je in z’n context lezen. Wij vonden het een bevrijding, een antwoord op een aantal van onze vragen, een nieuwe uitdaging voor ons geloof. In dezelfde week dat de redactie van Kerkmozaïek mij vroeg om dit artikeltje te schrijven, kregen wij bij ons thuis bezoek van ds. Elisée MUSEMAKWELI, de voorzitter van de Presbyteriaanse Kerk van Rwanda (EPR), en zijn vrouw. Mijn vrouw, zelf ook dominee, stelde de vraag hoe de EPR zich normaliter op Pasen voorbereidt. Ds. Musemakweli vertelde dat in de 40-dagentijd van 2004, 10 jaar na de verschrikkelijke genocide in Rwanda die bijna één miljoen doden kostte en zoveel onnoemelijk leed bracht, in de kerken het lijden en de opstanding van Jezus in verband wer-

den gebracht met het lijden van het Rwandese volk en het geloof dat de dood is overwonnen. Ondanks alles ! De dood heeft niet het laatste woord: de dood van onverdraagzaamheid, haat, geweld kan worden overwonnen. Dat raakte en ontroerde mij. Mijn vrouw en ik hebben Rwanda in 2004 bezocht en gezien hoe diep de wonden van de genocide nog aanwezig zijn. En dan geloven dat de dood, in Christus, is overwonnen, dat is een wonder! Op dat moment voelde ik wat de woorden “ten derden dage wederom opgestaan van de doden” ten diepste voor mij betekenden: “Tegen de dood in geloven in de opstanding!” Niet toen en daar! Maar hier en nu! Er bestaat nog steeds veel dood in de wereld: slachtoffers van onze hebzucht in een globale economie, machtswellust die oorlog verspreidt en het milieu doodt. En dan is het goed dat de Kerk haar opstandingsgeloof predikt, zoals in augustus 2004 in Accra (Ghana) is gebeurd door de World Alliance of Reformed Churches (WARC), die in een belijdenisgeschrift in opstand komt tegen de negatieve effecten van globalisering voor de armen in de wereld. Maar, zal men zeggen, de redactie vroeg aan jou wat “opgestaan uit de doden” voor jóú betekent. Dat is een persoonlijke vraag. Het persoonlijke antwoord is dat ik me een onderdeel voel van een beweging die “de oude woorden uit het apostolicum : ‘ten derden dage wederom opgestaan van de doden’…” inhoud probeert te geven. Niet bij de pakken van de dood neerzitten, maar opstaan. Misschien zelfs een beetje opstandig zijn… Jaap HOUTMAN

april 2005

5

Nieuws uit de Synodale Raad Studiedag Accrabelijdenis Synodedag De synodale raad is verheugd over het verloop van de synodedag van 5 maart jl. We maakten een dag mee waarop bezinning en open debat voorop stonden, een dag ook waaraan de jongeren op (inter)actieve en constructieve manier hebben deelgenomen. Hier past een woord van dank aan de voorbereidingsgroep en aan de sprekers, die elk op hun manier hun studie over Genesis 19 duidelijk maakten. Eens te meer werd duidelijk dat de Bijbel een levend Woord is, dat ons op verschillende manieren interpelleert.

Partnerschap met de Eglise Méthodiste Libre Op 23 februari jl. werd een partnerschap met de Eglise Méthodiste Libre ondertekend. Deze bescheiden kerk telt voor het ogenblik 4 gemeenten in België.

Eupen Dhr. Dariusz TOMCZAK (Poolse nationaliteit), werd verkozen tot vicaris in de gemeente Eupen. Als mentor werd aangeduid ds. Jürgen BAUMGART. Dhr. Tomczak heeft een licentie van de Vrije Theologische Faculteit te Bazel en zal tijdens zijn vicariaat een studiepakket van de UFPG afronden.

Christendom-Islam De synodale raad heeft aan de werkgroep voor de relaties tussen het Christendom en het Jodendom gevraagd om een werkgroep Christendom-Islam op te starten. Personen die geïnteresseerd zijn om mee te werken in deze werkgroep, kunnen zich opgeven bij dhr. William SCHIFFER (tel. 065/44.75.92 of e-mail : [email protected])

6

april 2005

Op 18 maart 2006 wordt een studiedag georganiseerd over de teksten van de 24ste Algemene Vergadering van de World Alliance of Reformed Churches, die van 30 juli tot 13 augustus 2004 te Accra in Ghana plaatsvond. Deze teksten behandelen de sociale ongelijkheid in de moderne wereld. Noteert u nu al deze dag ?

Oecumene De Nationale Katholieke Commissie voor Oecumene organiseert op zaterdag 19 november 2005 een oecumenische dag rond het thema “Gebed”. Aan ds. Philippe FROMONT (predikant in Mons-Centre) heeft de synodale raad gevraagd om de protestantse inbreng te verzorgen.

Ontmoeting oud-predikanten Onze Kerk telt een groot aantal gepensioneerde predikanten. De synodale raad nodigt hen uit voor een ontmoeting op vrijdag 29 april 2005, van 10.30 tot 15.00u. in het gebouw van de gemeente BruxellesMusée. In de voormiddag geeft dr. Guy LIAGRE een uiteenzetting over de situatie van de VPKB vandaag, waarna de collegae de gelegenheid krijgen om van gedachten te wisselen o.a. over hun huidige inzet voor de Kerk. De dag wordt afgesloten met een moment van meditatie en gebed, verzorgd door oud-voorzitter ds. Martin BEUKENHORST.

Bezoeken Zoals besloten op de synodevergadering maakt de voorzitter van de synodale raad o.a. werk van het bezoeken van gemeenten en kerkenraden. Uit het schema, dat bijgehouden wordt op het synodebureau, blijkt dat voor 2005 nog slechts 3 of 4 zondagen open staan wat betreft het bezoeken van gemeenten. Hij tracht

hierin ook een zeker evenwicht te bewaren tussen de verschillende districten.

Mission in Unity WARC Dr. Egbert ROOZE heeft in het kader van Mission in Unity, het zendingsprogramma van de WARC, een inleiding mogen houden op hun conferentie te Genève. Het was een hele eer, dat op die internationale conferentie een bijdrage vanuit België (Antwerpen) kon gehouden worden. Er waren drie casestudies gevraagd, van Korea, Nigeria en dus van België. Dit alles is een positief gevolg van het bezoek van Mission in Unity aan onze kerk in september 2003, waardoor de verantwoordelijke van dit programma zeer onder de indruk kwam van de wijze waarop wij als kerken ook integratie en multiculturaliteit bevorderen, juist in de schoot van de kerken. Dat was de reden dat dr. ROOZE uitgenodigd was om op de 24ste Algemene Vergadering van de WARC een toespraak te houden in de Missionsection (voor een 250 personen) en dat hij nu ook uitgenodigd was om in Genève weer een inleiding te houden. N.a.v. de vele positieve reacties zal nu ook in samenwerking met het Volwassenenvormingswerk een uitwerking in het Engels en Frans gemaakt worden voor de wereldkerk.

Bernard Dernoncourt De commissie voor het predikambt/ Franstalige sectie liet weten dat dhr. Bernard Dernoncourt zijn studies aan de Faculteit afgerond heeft door zijn licentiaatsverhandeling te verdedigen.

Nieuws uit de coördinaties

Volwassenenvormingswerk Goede Machten De titel is ontleend aan een gedicht van de Duitse verzetstheoloog en ethicus Dietrich Bonhoeffer (1906-1945). Hij schreef deze tekst in de gevangenis op 30 december 1944 ter gelegenheid van de verjaardag van zijn moeder : “Door goede machten trouw en stil omgeven, behoed, getroost, zo wonderlijk en klaar, zo wil ik graag met u, mijn liefste, leven en met u ingaan in het nieuwe jaar.” Bonhoeffer dacht aan de toekomst na W.O.II, aan een nieuwe wereld en aan een nieuw Europa. Bonhoeffer zag ook in dat de belangen van de staat en de kerk niet parallel lopen. Hij formuleerde daarop drie manieren van handelen voor de kerk. Een Woord voor de wereld, opvang voor hen die door de staat gevaar lopen en hulp nodig hebben (diaconaat). En ten derde pleegt zij zo nodig obstructie (politiek pastoraat). Dietrich Bonhoeffer werd geëxecuteerd op 9 april 1945. Intussen is het nieuwe Europa er gekomen. Het leek een forum van welzijn en geluk, vrede en vrijheid te worden maar met de komst van de Europese Unie opende zich het drieluik van macht, militair en munt. Het oude continent volgde het spoor en droomde de droom van supermacht Noord-Amerika... Toen kwam de globalisering en de mondialisering... Zo schrijft Dr. Wiersma in zijn boek “Goede Machten”.

talen naar de 21ste eeuw, dit kan echter niet in een handomdraai. En dus staan we stil bij het mobiliseren van de goede machten van vandaag. Waar vinden we de mensen die zich verantwoordelijk weten en wie houdt er stand tegen de harde machten van nu? Kan een mug een olifant bestrijden? Wat is de rol van de kerk waarbij we de relatie tussen de “Bekennende Kirche” met haar Barmer Thesen en de Belijdenis van Accra aan bod laten komen. Na de lezing is er ruime gelegenheid om met de spreker in gesprek te gaan. Dr. Jurjen Wiersma is hoogleraar ethiek, filosofie en hermeneutiek aan de Universitaire Faculteit voor Godgeleerdheid in Brussel. Deze activiteiten worden georganiseerd door het Volwassenenvormingswerk VPKB en Werkplaats Theologie en Maatschappij binnen het samenwerkingsverband Motief vzw. Ze zijn het vervolg op het project 21, het theaterproject in het kader van 60 jaar bevrijding van de oorlogskampen, over het gezicht van verrechtsing en fascisme, toen en vandaag, 60 jaar na een weerzinwekkend hoofdstuk in de geschiedenis.

Agenda

April 11 Districtsvergadering

OW-Vlaanderen Gent 21 Opstanding en andere wondere verhalen Vilvoorde 27 Goede Machten UFPG Brussel

De voordracht gaat door : • op 27 april in de UFPG, Bollandistenstraat 40, Brussel, aanvang 14u. • op 10 mei in de Rabotkerk, Begijnhoflaan 31 te Gent, aanvang 20u. • op 19 mei in het PSC Lange Stuivenbergstraat, 54-56 te Antwerpen, aanvang 20u.

De inleiding heeft de bedoeling om het actieplan van Bonhoeffer te ver-

april 2005

7

Nieuws uit de coördinaties : jeugdwerk

Op Vrije Voeten vzw zoekt een Pedagogisch Medewerker (m/v) Op Vrije Voeten vzw is de landelijke protestantse jeugddienst, erkend door de Vlaamse overheid en verbonden aan de Verenigde Protestantse Kerk in België (VPKB). Als landelijke jeugddienst wil OVV een leuke én zinvolle vrijetijdsbesteding aanbieden op maat van kinderen, tieners en jongeren in Vlaanderen. Naast een maatschappelijk-kritische benadering, wil OVV ook jongeren op een eigentijdse wijze in contact brengen met religie en geloof.

Wij zoeken iemand die… · Op een hedendaagse en creatieve wijze gestalte kan geven aan het jeugdwerk binnen én buiten de VPKB, in het kader van de ontwikkelde beleidsplannen.

OVV-weekends Elk jaar organiseert OVV twee weekends per leeftijdsgroep. Dit voorjaar gaan de weekends over “eten en drinken”. Tijdens zo’n weekend wordt er zowel op een ludieke als op een inhoudelijke manier met dit thema gewerkt. Volgende weekends vinden plaats in “De Hoge Rielen” te Kasterlee.

•

Jongerenweekend (van 16 tot 23 jaar) : 8-10 april 2005 • Kinderweekend (van 8 tot 12 jaar) : 23-24 april 2005. Meer informatie op het adres van Op Vrije Voeten.

8

april 2005

· Het beleid van de organisatie kan vertalen naar concrete activiteiten, in samenspraak met de vaste en vrijwillige medewerkers bij OVV. · Vrijwilligers begeleidt en ondersteunt in hun creativiteit en hun zelfontplooiing. · Graag met kinderen, tieners, jongeren, jeugdleiders en kerkelijk vertegenwoordigers werkt, vanuit maatschappijkritische onderwerpen of in het kader van het protestants geloof. · Mee wil denken over het toekomstige beleid van de organisatie, door vernieuwing, kwaliteit en beleidsplanning te stimuleren én na te streven.

Profiel • Creatief/vindingrijk zijn • Ondernemend en enthousiast • Agogisch diploma A1 (of gelijkwaardig door ervaring). Aantoonbare ervaring in het jeugdwerk • Bereid zijn tot regelmatig avond- en weekendwerk • Open geest en flexibele ingesteldheid • Kunnen werken in een klein professioneel team én met vrijwilligers • Minimaal een aantoonbare kennis van gangbare softwareprogramma’s (Windows, Word, Excel…) • Rijbewijs B (een auto ter beschikking strekt tot aanbeveling)

•

Wij bieden • Vervangingscontract, voltijdse functie (38u/week), voor een periode van 6 maanden • Een aantrekkelijke werksfeer met enthousiaste vrijwilligers én collega’s

•

Een zeer divers en afwisselend takenpakket. • Salariëring volgens de barema’s van PC 329, vastgesteld door de overheid voor onze sector • Een flexibele werkplanning met compensatieregelingen voor overuren en weekendwerk.

Solliciteren Gemotiveerde, schriftelijke kandidatuurstelling met curriculum vitae (per brief of per e-mail) vóór 1 mei 2005 aan: Op Vrije Voeten vzw T.a.v. Alex Verheyden Schermersstraat 32 2000 Antwerpen mail: [email protected]

Nieuws uit de coördinaties

Ik help een kind

Protestantse Solidariteit Uw NGO voor ontwikkelingshulp

heeft goed opgeleide mensen nodig. Vele donateurs geven al jaren trouw. Nieuwe donateurs doen mee. We hopen dat u daar ook bij bent! Want hoe meer donateurs des te meer jongeren er geholpen kunnen worden om naar school te gaan. We zijn blij met elke gift!

“Ik help een kind” is een studiefonds van de ‘Coördinatie Kerk en Wereld’. Daaruit ontvangen nu al 141 jongeren van de Presbyteriaanse Kerk in Rwanda financiële steun voor hun secundaire studies. Door de grote armoede kunnen veel ouders het schoolgeld niet betalen. Ook zijn er veel weeskinderen in Rwanda. Vanwege de genocide en de AIDS-epidemie. Dat jongeren na de basisschool naar een vervolgopleiding kunnen gaan is enorm belangrijk. Allereerst voor de jongeren zelf. Maar ook voor de opbouw van het land en voor de opbouw van de kerk. Ook de kerk

Tot nu toe kunnen we uitgaan van een budget van 24.000 Euro per jaar. In januari 2005 is er een eerste ‘Nieuwsblad’ verschenen met wat meer achtergrond informatie over dit studiefonds. Er is ook een folder beschikbaar. Vraag ernaar bij uw kerkenraad. Maar u kunt ook contact opnemen met: Jean Lenders – tel. 03-666.24.99 E-mail: [email protected] Giften kunt u storten op : Rek. nr. 125.9302045.30 van Protestantse Solidariteit o.v.v. “Ik help een kind” (fiscaal attest vanaf 30 Euro)

Jaarboekje 2005 Het nieuwe jaarboekje van onze Kerk is zo goed als klaar en kan vanaf nu besteld worden door het overschrijven van Euro 6 op het rekeningnummer 068-0715800-64 van de Verenigde Protestantse Kerk in België, Marsvelstraat 5 - 1050 Brussel met vermelding : “Bestelling jaarboekje 2005”.

Projecten : einde februari heeft de Belgische regering ons geïnformeerd over de subsidie voor ons actieplan 2005. PS zal 1.035.800 Euro ontvangen voor 2005. PS en partnerorganisaties zullen nu 25% eigen fondsen ter beschikking stellen van de projecten, waarna de overheid dan de 75 % (1.035.800 Euro) zal overmaken op onze rekening. Dat geld zal dan in de loop van 2005 overgeschreven worden naar de partnerorganisaties in het Zuiden. Volgende acties worden verdergezet : · Strijd tegen AIDS in Burundi, Rwanda, Congo en Burkina Faso · Strijd tegen lepra en tuberculose in Congo en in Guinea · Steun aan gezondheidsdistricten in Congo. Om meer te weten : leen onze informatiepanelen en stel ze tentoon, nodig iemand van PS uit om te komen praten tijdens een of andere bijeenkomst en lees ons driemaandelijks Bulletin…

Marsveldstraat 5 B-1050 Brussel Tel. + 32 2 510.61.80 Fax + 32 2 510.61.81 e-mail [email protected] Rekening 068-066 90 10-28 (Giften vanaf Euro 30 zijn fiscaal aftrekbaar)

april 2005

9

Nieuws uit de coördinaties

Werkgroep voor de betrekkingen met het Jodendom De dag waarop in 1945 W.O.II eindigde, 8 mei, werd door de Belgische regering in 1997 aangeduid als ‘Gedenkdag van de Sjoa en alle andere genociden’. Omdat wij als volgelingen van Jezus Messias, zoon van Israël, nauw bij het Joodse volk betrokken zijn, spreekt het vanzelf dat ook wij deze dag, die dit jaar op een zondag valt, gedenken. Eén van de meest indringende teksten over de Sjoa is van Zvi Kolitz. Hij publiceerde deze anoniem in 1946 en werd door Emanuël Levinas geprezen als “een mooie en ware tekst, zo waar als alleen een fictie kan zijn. Hij vertolkt een diepe en authentieke ervaring van het geestelijke leven”. Enkele uitreksels: “Ik, Josl, de zoon van Dovid Rakover uit Tarnopol, aanhanger van de Gerer Rebbe, en afstammeling van de rechtvaardigen en heiligen van de families Rakover en Mejsls, schrijf deze regels, terwijl de huizen van het getto van Warschau branden. Het huis waarin ik mij bevind is een van de laatste huizen die nog niet branden. Ik geloof in de God van Israël, ook al heeft Hij alles gedaan om mij niet in Hem te laten geloven. Ik geloof in Zijn wetten ook al kan ik Zijn daden niet rechtvaardigen. Mijn verhouding tot Hem is niet meer die van een knecht tot zijn meester, maar die van een leerling tot zijn rebbe. Ik buig mijn hoofd voor Zijn grootheid, maar ik zal niet de stok kussen waarmee Hij mij slaat. Ik heb Hem lief, maar Zijn tora heb ik meer lief, en zelfs al zou ik teleurgesteld in Hem zijn, dan nog zou ik Zijn tora beschermen. Daarom veroorloof mij, God, voor mijn dood, nu ik volkomen bevrijd ben van ieder spoor van angst, nu ik me bevind in een toestand van absolute innerlijke rust en zekerheid, voor de laatste keer in mijn leven met je te argumenteren. Je zegt dat we gezondigd hebben. Natuurlijk is dat zo en daar worden we voor gestraft. Ook dat kan ik begrijpen.

10

april 2005

Maar ik wil dat je me zegt of er één zonde op de wereld is die een straf waard is zoals wij die nu gekregen hebben. Je zegt dat je het onze vijanden nog betaald zal zetten. Ik ben er van overtuigd dat je het hun meedogenloos betaald zult zetten en ook daaraan twijfel ik niet. Maar ik wil dat je me zegt of er één straf op de wereld is die kan maken dat de misdaad die tegen ons is begaan, wordt vergeven. “Ik geloof in de zon, ook als ze niet schijnt. Ik geloof in de liefde, ook als ik die niet voel. Ik geloof in God, ook als Hij zwijgt.” (Op de muur gekalkte woorden in een kelder in Keulen,waar zich gedurende de hele oorlog enkele joden verborgen hielden.)

Nu zeg je misschien dat het niet gaat om zonde en straf maar dat het een kwestie is van een toestand waarin je je gezicht verborgen houdt en je de mensen aan hun driften overlevert. Dan wil ik je vragen, God, en die vraag brandt als een verterend vuur in me: ‘Wat, o wat moet er nog gebeuren voordat je je gezicht weer aan de wereld laat zien?’ Ik zal je duidelijk en open zeggen dat nu, meer dan in enig tijdperk in onze oneindige lijdensweg, wij, de gemartelden, de onteerden, de levend begravenen… het recht hebben, te weten waar de grenzen van je geduld liggen. En ik wil je nog iets zeggen: trek de strop niet te veel aan, want hij kan - God verhoede het – knappen. De verleiding waarin je ons hebt gebracht is zo groot, zo ondraaglijk groot dat je

degenen van je volk die zich in hun ongeluk en toorn van je hebben afgekeerd, moet vergeven. Ik zeg je nadrukkelijk, omdat ik in je geloof, omdat ik meer in je geloof dan ooit, omdat ik nu weet dat je mijn God bent, want God, het kan toch niet zo zijn dat je de God bent van degenen wier daden het gruwelijkste bewijs zijn van agressieve goddeloosheid. Als je niet mijn God bent, wiens God ben je dan wel? De God van de moordenaars? Als degenen die mij haten, die mij vermoorden, zo duister, zo slecht zijn, wie ben ik dan als ik niet iemand ben die iets van je licht, je goedheid vertegenwoordigt? De moordenaars hebben al een oordeel over zichzelf uitgesproken en ze zullen er niet meer aan ontkomen; vel een oordeel, dubbel zwaar, over degenen die de moord verzwijgen, die geen angst voor jou hebben, maar wel voor wat de mensen zullen zeggen (de dwazen! Ze weten niet dat de mensen helemaal niets zullen zeggen!), die hun medelijden met de verdrinkende uitspreken en weigeren hem te redden. De dood kan niet meer wachten en ik moet stoppen met schrijven. Ik sterf rustig, maar niet tevreden. Geslagen, maar geen slaaf, verbitterd, maar niet teleurgesteld, gelovig, maar niet smekend, verliefd op God maar niet als iemand die blindelings ja en amen tegen hem zegt. Hoor Israël de Eeuwige is onze God, de Eeuwige is één! In jouw handen, God leg ik mijn ziel!’ De tekst is een keuze uit blz. 33 – 45 van: Zvi Kolitz, ‘Josl Rakover wendt zich tot God’, Uitgeverij Ten Have, Baarn,1998.

ds. Peter JANSSEN

Nieuws uit de gemeenten

Een gemeente stelt zich voor : Menen Het is inmiddels al weer een paar jaar terug dat de Protestantse Kerk Menen actief een predikant zocht en samen met een andere gemeente had ze één van de aantrekkelijkste advertenties opgesteld die ik ooit op kerkelijk vlak had gezien. Onder andere werd van de toekomstige predikant gevraagd dat hij/zij geïnspireerd het Woord van God zou brengen, oecumenisch ingesteld zou zijn en gevoel voor humor zou hebben. Een zo mooie combinatie van functie-eisen had ik nog niet eerder gezien en ik ging met mijn vrouw op bezoek en de rest is, zoals ze zeggen, geschiedenis. Bijna een jaar zit ik als vicaris in de Protestantse Kerk Menen en ik heb er geen moment spijt van gehad. Ik heb me wel afgevraagd waarom ik de gemeente zo aantrekkelijk vond. Toen ik voor het eerst in de kerk in Menen kwam met mijn vrouw Esther, was ik met name onder de indruk van de gastvrijheid en de hechtheid van de groep kerkgangers. Er zat een optimistische ondertoon in de ontmoeting en dat heeft mij aangesproken. Het was kennelijk een gemeente die verder wilde, die er de schouders onder zette en ook open zou staan voor vernieuwing. Na mijn eerste dienst en het gesprek met de gemeente had ik onmiddellijk het gevoel dat ik hier graag wel dominee wilde worden. Het gevoel heb ik omgezet in daden, en ik ben er nooit in teleurgesteld geraakt. Waarmee kan ik de gemeente vergelijken? Met weinig andere gemeenten, want ik kom uit Nederland en mijn referentiekader is wat dat betreft heel anders. Misschien was het “andere” van de gemeente voor mij ook juist wel het leuke. Eén ding wat ik vóór mijn contact met Menen niet kende was het gebruik van de bundel Johannes de Heer in de eredienst. Ik kende de liedjes alleen uit de evangelische gemeenten die ik in

Nederland wel bezocht had. Ik heb mij laten vertellen dat het gebruik van de bundel vooral gebruikelijk is in gemeenten die voort zijn gekomen uit het Silo-evangelisatiewerk. Ik heb geleerd om de bundel te gebruiken in de liturgie, en ik moet zeggen dat ik er inmiddels graag uit laat zingen. Wat de liedbundels betreft: het “rode liedboek” dat ook in de eredienst werd gebruikt was voor mij een stuk vertrouwder. Dat was een bundel waar ik zelf vanaf mijn jonge jaren erg vertrouwd mee ben geraakt. Het leuke was dat de gemeente ook nog een evangelische liedbundel had samengesteld voor de eredienst. Drie zeer van elkaar verschillende bundels om uit te putten, dus, en dat bood mij een liturgische rijkdom waar ik erg blij mee was en ben. Om nog completer te zijn waar het de liedbundels betreft: er is ook nog een jeugdbundel die op de jeugdavonden wordt gebruikt. Ik heb mij laten vertellen dat de VPKB Menen op tenminste één punt een unieke gewoonte heeft, echt specifiek voor deze gemeente en dat is dat ze aan het begin van de dienst instrumentale muziek draait om mensen zich in alle rust te laten voorbereiden op de dienst. Dit jaar is een heel speciaal jaar voor de kerk van Menen, want ze bestaat binnenkort precies 100 jaar. De ge-

meente is op 2 april 1905 gesticht door Jean-Baptiste Krahé, die jarenlang een belangrijke rol in de gemeente zou blijven vervullen. Natuurlijk is het 100-jarig bestaan een reden tot een groot feest, en het jubileum zal uitbundig gevierd worden in de maand juni, met receptie, tentoonstelling, academische zitting… Mijn eigen feest vier ik al: het wonen en werken in Menen. Ik vier het iedere dag. Marcel POOL Vicaris Protestantse Kerk Menen

Afscheid en bevestiging van ds. Johan Temmerman Op zondag 10 april 2005 om 15.00u. neemt ds. Johan TEMMERMAN afscheid van de gemeente Kortrijk en op zondag 17 april a.s. eveneens om 15.00u. vindt zijn bevestiging plaats als predikant van de gemeente GentCentrum.

april 2005

11

Nieuws uit de gemeenten

Mediacoördinator staat ter beschikking Mediacoördinator Ruud FOPPEN staat ter beschikking van de Nederlandstalige plaatselijke gemeenten om hen behulpzaam te zijn bij het voeren van publiciteit voor bijzondere evenementen zoals tentoonstellingen of het x-jarig bestaan van een gemeente. Contact : 0479/60.65.81 e-mail : [email protected]

Arkventure in Ronse

De Arkventure Bible Xplorer van het Nederlands Bijbelgenootschap (NBG) biedt leerlingen van klas 4, 5 en 6 van de basisschool een multimediaal en interactief programma waarin ze kennismaken met de Bijbel. De Arkventure is een uitschuifbare trailer met plaats voor zesendertig kinderen. In zes thema’s worden diverse aspecten van de Bijbel belicht. Zo leren de kinderen iets over het ontstaan en de samenstelling van de Bijbel en zijn betekenis en invloed in deze tijd. Men start met een wervelende show waarbij de kinderen een reis door de ruimte maken. Vervolgens moeten zij met behulp van computers een code vinden om terug te kunnen keren naar de aarde. In anderhalf uur maken de kinderen spelenderwijs kennis met zes thema’s rond de Bijbel.

12

april 2005

Buiten de schooluren zijn ook andere groepen van harte welkom, bijvoorbeeld catechisanten, een bijbelstudiegroep, ouders en geïnteresseerden. Zij krijgen een apart programma. In samenwerking met het Vlaams Bijbelgenootschap, organiseren de Protestantse Kerk Ronse en het Dekenaat Ronse van 11 t/m 22 april de komst van de Arkventure. Het project wordt ondersteund door het districtsbestuur Oost- en WestVlaanderen. U kunt de website bekijken: http:// www.arkventure.nl. Voor verdere info: 055-212974.

Dendermonde Bijbel-Expo.be ... een multimedia-avontuur dat de bezoeker meeneemt doorheen de ontstaansgeschiedenis van het schrift en hem de wonderlijke wereld van de Bijbel op eigentijdse manier laat ontdekken.

Brugge De Brugse kerken nodigen u van harte uit om mee te doen aan een project in de Magdalenakerk te Brugge, waar de NBV ononderbroken helemaal voorgelezen (uitgelezen) wordt, vandaar de projectnaam “Uitgelezen” en dit vindt plaats in de Pinksterweek van 2005, van 16-20 mei. De NBV is een interkerkelijk initiatief, “Uitgelezen” is dat ook. De organisatoren vonden elkaar op initiatief van Yot, het kerkvernieuwingsproject in de Magdalenakerk in Brugge. Er is ruimte voor een creatieve inbreng van de lezer(s), evenwel zonder dat de leesduur al te zeer verlengd wordt. Voorbeelden: de tekst dialogerend voorlezen met meer stemmen, simultaan de tekst uitbeelden door spel of in afbeeldingen, muzikale accenten. Wij bieden iedereen de kans om mee te doen, groepen en individuen, uit welke hoek ook, zoals kerken of gemeenten, bijbelgroepen, schoolgroepen, koren (er zijn al composities op de tekst van de NBV), lectoren, gezinsgroepen, catechesegroepen, bewegingen en organisaties, actiegroepen, enzovoort. U beseft wel dat we veel lezers nodig hebben om dit project te verwezenlijken. Meer informatie : Yot, Stalijzerstraat 19, 8000 Brugge of [email protected].

De tentoonstelling is niet alleen uniek in haar opzet maar bevindt zich bovendien aan boord van twee binnenvaartschepen : “De Ark” en “De Eben-Haëzer”. De tentoonstelling is van 7 tot 22 mei te bezichtigen aan de steiger “Driehuizen” in Baasrode. Meer informatie o.a. voor openingsuren: mevr. Chris Willems-De Pauw Broekkantstraat 37 9200 Baasrode Tel. 052/33.00.09

Nieuws uit de Universitaire Faculteit voor Protestantse Godgeleerdheid •

Open-deur-dag Op donderdag 7 april van 14 tot 17 uur houdt de UFPG te Brussel opendeur-dag voor alle belangstellenden. Wie belang stelt in de protestantse theologie is van harte welkom: ouderen of jongeren die het zouden willen studeren, maar ook ouders of familie van wie het reeds studeren of ook mensen die willen weten hoe het in de Faculteit toegaat. Het thema is: “Theologie: spreken over Gods werkelijkheid”. We bekijken onder meer een videofragment en spreken daar samen kort over. Ook beluisteren we bijdragen van enkele hoogleraren over het thema. Verder wordt er informatie gegeven over de Faculteit en de studie, wordt het gebouw bezichtigd en is er alle gelegenheid om allerlei vragen te stellen. Inlichtingen: prof. Peter Tomson (02/ 5270308, [email protected]) of prof. Jaap de Lange (02/679186, [email protected])

Studiedag De vierde studiedag ETF Heverlee – UFPG Brussel over “De joodse achtergrond van het Nieuwe Testament” vindt plaats op donderdag 12 mei 2005, 10.00–16.00 uur, ETFHeverlee, St. Jansbergsesteenweg 97, 3001 Leuven. Toegang vrij. Het thema is: “The Lord’s Prayer in its Jewish Context”. Het programma is als volgt: • Prof. Dr. Peter Tomson (UFPG): The Lord’s Prayer as a Rabbinic ‘Short Prayer’ • Prof. Dr. Peter Wick (University of Bochum): The Prayer of the Lord (Mt) in its Synagogal Context

Prof. Dr. Martin Webber (Evangelische Theologische Faculteit, Leuven): From Instruction of Jesus to Ideal Christian Prayer: the Lord’s Prayer in Early Ecclesiastical Interpretation • Dr. Michael Choi (toegezegd): Maximus Confessor’s Commentary on the Lord’s Prayer Verdere informatie : prof. dr. G. Vleugels, 016/200895, [email protected] prof. dr. P.J. Tomson, 02/5270308, [email protected]

Nieuw boek Prof. Smelik houdt binnenkort een nieuw boek ten doop. Alvast een voorproefje. Oorlog en vrede vormen een terugkerend thema in de Bijbel. Volgens de bijbelschrijvers hebben tijden van oorlog en vrede, van bezetting en bevrijding en vrede alles te maken met de God van Israël. Zij zien hierin Zijn hand. Hedendaagse lezers hebben vaak juist moeite met het geweld in de Bijbel, met name het Oude Testament. Teksten over vrede zijn populairder dan die over oorlog. De God van Liefde wordt tegenover de God van Wraak gesteld, over wie men liever zwijgt. Maar zo laten wij een essentieel punt in de bijbelse verkondiging liggen. Roepen wij niet ‘vrede, vrede’, waar geen vrede is? Onderdrukking en bevrijding vormen eveneens een rode draad door de Bijbel. De bevrijding is des HEREN, staat in het boek Jona, maar waarom grijpt God zo vaak niet in, wanneer mensen worden onderdrukt? Het thema ‘bevrijding’ heeft in de tweede helft van de vorige eeuw steeds meer een politieke inkleuring gekregen binnen de bevrijdingstheologie, maar gaat het in de Bijbel toch niet ook om iets anders? In dit boek worden de thema’s oorlog en vrede, onderdrukking en bevrijding niet alleen vanuit de Bijbel toegelicht, maar ook vanuit de tijd waarin de bijbelschrijvers leefden. Zij werkten niet in een luchtledig.

Integendeel, zij reageren fel op de gebeurtenissen van hun eigen tijd. Zij nemen stelling tegenover de vanzelfsprekendheden van hun tijdgenoten. Zonder kennis van deze achtergrond ontgaat ons veel van wat wij in de Bijbel lezen. Vandaar dat in dit boek uitgebreid aandacht wordt besteed aan de oorlogsideologie van de volkeren rondom Israël. Zolang oorlog en onderdrukking een dagelijks onderwerp in het nieuws blijven, zijn de vragen die in dit boek in een bijbels licht worden gesteld, nog steeds zeer actueel. In het jaar dat Europa zestig jaar bevrijding viert, kan dit boek helpen om de vele vragen rondom oorlog en vrede opnieuw te doordenken. Behalve de hoofdtekst vindt men in het boek kaderteksten. Een deel ervan zijn vertalingen van voor het onderwerp interessante teksten, zowel uit de Bijbel als uit de omringende culturen. In andere worden detailonderwerpen uitgewerkt. Hierdoor ontstaat een levendige lay-out die tot lezen uitnodigt. Titel: EEN TIJD VAN OORLOG, EEN TIJD VAN VREDE Ondertitel: Bezetting en bevrijding in de bijbel door Klaas A.D. Smelik Uitgeverij Boekencentrum, april 2005

Contact De eigen website is te vinden op http://protestafac.ac.be. Het emailadres is [email protected]. UNIVERSITAIRE FACULTEIT voor PROTESTANTSE GODGELEERDHEID Secretariaat: mevrouw Anne Joué Bollandistenstraat 40 B-1040 BRUSSEL (bij metrohalte Merode, Montgomery of Thieffry + 5 min. te voet) Tel..: 02-735.67.46 Fax.: 02-735.47.31 e-mail [email protected])

april 2005

13

Synodevergadering

Verslag synodedag 5 maart Deze dag stond in het kader van leven in pluralisme in de VPKB. Vorig jaar was in dit zelfde kader een dag rond het schriftgezag geweest en het jaar daarvoor waren allerlei onderwerpen aanbod gekomen. Bedoeling van de dag was dat aanwezigen begrip zouden opbrengen voor het verstaan van elkaars manier van bijbellezen. Plenaire zitting

Panelgesprek : dr. E.Rooze, M.Dandoy, ds.G.Quenon De tekst rond Sodom en Gomorra (Gen.19) was gekozen om een aanrakingspunt te hebben met de discussie, die gevoerd moet worden rond homofilie in de kerk. Ds. G.Quenon en ds. E.Rooze hielden een helder betoog, waarin duidelijk de verschillende manier van bijbellezen naar voren kwamen. Hierdoor konden er ook in de discussie vragen aan bod komen die de verschillen in zienswijze op homoseksualiteit duidelijk maakten zoals: willen we homoseksuelen plaatsen bij die groep mensen, die in het evangelie zorg krijgen ten behoeve van hun emancipatie of plaatsen we ze onder de zondaars waar Jezus ook mee optrok maar dan op weg tot bekering. De observatoren aan Nederlandstalige kant verwoordden hun bevindingen als volgt: • Wij hebben gehoord en gewaardeerd de pastorale zorg van alle sprekers.

Muzikaal interludium

14

april 2005

• Wij hebben gehoord en kunnen respect opbrengen voor het verdriet en de gekwetstheid van de homofielen in onze kerk. • Wij hebben gehoord dat iedereen zorgvuldig zijn woorden kiest en dat iedereen van harte probeert om de ander te begrijpen en dat is een grote stap vooruit. • Wij hebben eerlijke bezorgdheid gehoord voor het groeien van een kerk op twee sporen. • Wij hebben gehoord dat binnen vele gemeenten verschillende opvattingen leven over homofilie. • Wij hebben nog veel vragen over hoe in de eigen “gemengde” gemeente het gesprek kan gevoerd worden over het document dat wij ontvingen. Zo is er b.v. de vraag of de eigen predikant daarvoor de geschikte facilitator is of dat er nog bijzondere toerusting valt te voorzien?

De inbreng van de jongeren die ook goed vertegenwoordigd waren, was onthullend. Ook binnen deze groep zijn er evenveel verschillen van mening als bij de volwassenen. De winst van de dag lag er in dat ondanks de verschillen in houding ten aanzien van homoseksualiteit men toch in gesprek bleef met elkaar. Het is wellicht ook de enige manier om met deze verschillen om te gaan. Het is dan ook duidelijk, dat dit soort dagen ook voor gewone gemeenteleden, ondanks de inspanningen die dit actief pluralisme kost, in die zin verrijkend zijn. Eefje VAN DER LINDEN De teksten van beide sprekers zijn op te vragen bij het synodebureau.

Verslaggeving jongeren

Nieuws van hier en daar

Zondag 24 april: 90ste jaar van de Armeense volkerenmoord Op zondag 24 april is het negentig jaar geleden dat anderhalf miljoen Armeniërs in Turkije werden afgeslacht en dat nog eens een miljoen mensen werden verdreven uit hun land. Het Centraal Comité van de Wereldraad van Kerken vraagt aan alle lidkerken – dus ook aan de VPKB - om op deze zondag de genocide op Armeniërs te gedenken en zich te bezinnen over verdere acties. “Vanuit christelijk perspectief vraagt de weg naar gerechtigheid en verzoening om onvoorwaardelijke erkenning van deze misdaad. Pas dan kunnen herinneringen worden genezen en ontstaat er de mogelijkheid tot vergeving”, aldus de Wereldraad van Kerken. Tijdens de Eerste Wereldoorlog in 1915 hebben de Turken de Armeense minderheid uit alle delen van Turkije gedeporteerd. Een groot deel stierf onderweg. Volgens de Armeniërs was de deportatie een voorwendsel om hen als christelijke minderheid uit te roeien en zijn er miljoenen doden gevallen. Volgens de Turken ging het om een paar honderdduizend die omkwamen vanwege de slechte reisomstandigheden. Ondanks het feit dat dit alles zich afspeelde in de nadagen van het Ottomaanse Rijk dat opgevolgd werd door de verlichte Turkse Republiek, hebben de Turken met succes deze gebeurtenissen tot op de dag van vandaag heftig ontkend. Nu Turkije wil toetreden tot de Europese Unie steekt deze weggepoetste smet uit het verleden de kop op, hetgeen tot woedende reacties bij de Turken leidt.

Onder druk van de wereldopinie en de oppositie in eigen land zoekt premier Erdogan een weg om de Turken te verzoenen met hun verleden Hij gaat de Verenigde Naties vragen een “objectief relaas” samen te stellen over de gebeurtenissen in 1915. De om zijn openhartigheid in eigen land verguisde Halil Berktay, docent geschiedenis aan de Sabanci Universiteit in Istanbul, vergelijkt de Turkse houding met dat van een kind dat geen schuld wil bekennen hoewel de bewijzen op tafel liggen. “De Turken zijn absoluut onwetend over deze kwestie. De staat heeft alle informatie buiten de deur gehouden. En uiteindelijk rest niets anders dan de genocide toegeven”. De oproep van de Wereldraad moet gezien worden tegen de achtergrond van deze recente ontwikkelingen. Ruud FOPPEN Mediacoördinator

Personalia Nieuwe verantwoordelijke Service Protestant de la Jeunesse (*) Jean-Michel ABRASSART

28 jaar. Licentiaat psychologie K.U.Leuven (2001) met specialisatie psychologie van de godsdienst (2004). Zoon van emeritus-predikant Willy Abrassart. Brevet van Verantwoordelijke Vakantiecentra (1995). Hij nam tot nog toe deel aan drie KAP-kampen (1999: Zuid-Afrika, 2001: Rwanda en 2004: Zweden) Na het beëindigen van zijn studies heeft hij zich ingeschreven voor een Diaconaal Jaar in de USA waar hij gewerkt heeft in een weeshuis. Hobby’s : Aïkido, lezen. Tel. 02/510.61.61 E-mail : [email protected] (*) Tegenhanger Op Vrije Voeten

____________________________________________________________

De Open Poort Het paasnummer van De Open Poort heeft als titel Opstand tegen de dood. Met een bijbelse uitleg door Ernst Veen van de opstanding van Lazarus, die ook een opstand is tegen “dood die niet mag”. Dood in de Bijbel is meer dan de biologische dood. Hoe overwin je vandaag een “doodse” situatie : dat wat leven in de weg staat ?

Lucien van Liere kijkt vanuit Indonesië naar onze Westerse cultuur, waar we de dood zo graag willen “wegpoetsen”. Henk van Andel maakte een mooie liturgie met teksten en rituelen die getuigen van “opstandingsgeloof”. De Open Poort : Postbus 41 - 2650 Edegem E-mail : [email protected] Site : www.vpkb.be/DeOpenPoort

Ds. Saskia JeddensKetelaar Per 1 september neemt ds. Saskia Ketelaar afscheid van haar huidige gemeente te Aalst. Haar nieuwe adres vanaf 14.03.05 Gustaaf Papestraat 10 9300 Aalst Tel. 053/82.87.15

april 2005

15

Glas in lood De redactie van Kerkmozaïek vestigt hierbij graag nog eens uw aandacht op de rubriek “Glas in lood”. Deze rubriek bestaat speciaal voor u, lezer, die kort wil reageren op artikels die verschenen zijn. Bent u het niet eens met iets of werd er volgens u b.v. iets over het hoofd gezien, laat het dan in een bondige reactie weten !

Naftali is een losgelaten hinde; hij laat schone woorden horen. (Eén van de Chagall-vensters : Hadassah Hospital Jerusalem)

Protestantse Radio- & TV-uitzendingen Programma-Informatie april 2005

Radio: telkens op de 2de en 4de woensdag van de maand op VRT/Radio 1 om 19.12 uur behalve op Paaszondag op 27/03 13 april

Radiopastoraat Frank MARIVOET

27 april

De weg, de waarheid en het leven Frank MARIVOET

In juli en augustus zijn er géén protestantse uitzendingen op radio en televisie. Contact: Frank Marivoet, C. Meunierstraat 85/0002, 3000 Leuven Web-Site: http://www.vpkb.be/pro

16

Foto’s op de voorpagina van links naar rechts en van boven naar beneden : • William-Tyndale Silo (Vilvoorde) • William-Tyndale Silo (Vilvoorde) • Antwerpen-Oost • Brugge • Mechelen-Zuid • Gent-Rabot • Horebeke • AKV 2004 (Baudour) • SOW Brussel • Antwerpen-Noord

Creatie cover: Drukkerij N. de Jonge n.v., 1000 Brussel april 2005