De cliënt aan het woord...
www.dommelregio.nl
Jaarverslag DommelRegio 2006
Inhoudsopgave
Cliënt aan het woord:
Sienie Platje-Van Riemsdijk
4
‘Trots op onze Cliëntenraad’ Cliënt aan het woord:
Voorwoord Vorig jaar hebben we in het jaarverslag de dienstverlening van onze organisatie over de volle breedte aan u gepresenteerd. DommelRegio profileerde zich daarin als maatschappelijk ondernemer, met kwaliteit, maatwerk, lokale verbondenheid en samenwerking als sleutelwoorden. In 2006 hebben we met al onze medewerkers hard gewerkt om aan deze nieuwe visie gestalte te geven. Het accent in dit jaarverslag ligt op onze cliënten, voor wie wij het immers allemaal doen. Hoe ervaren zij onze hulp- en dienstverlening en wat kunnen wij doen om nog beter aan te sluiten bij hun wensen? Daar gaat het om. De oprichting van een eigen Cliëntenraad was voor DommelRegio dan ook een hoogtepunt. In dit jaarverslag komen de drie nieuwe leden van de raad uitgebreid aan het woord. En verder berichten wij uiteraard over de belangrijkste ontwikkelingen die hebben plaatsgevonden in 2006, zoals de nieuwe organisatiestructuur, het project voor agrariërs en de uitbreiding van het Advies- en Steunpunt Huiselijk Geweld. Ik wens u veel leesplezier!
Piet van Kroonenburg Cliënt aan het woord:
Ria Lamers
‘Niet alleen om mee te pronken’
‘Cliëntenraad houdt ons scherp’
7
9
Dommel Regio profileert zich 10 11 Krachten bundelen
Extra ondersteuning voor agrariërs 12 CTO verbeterd 13 Groepswerk 13
14
Aanpak huiselijk geweld werkt Methodiek ORH toegespitst 15 Deskundigheidsbevordering 15 Jeugdhulp verlening in stroomversneling 16 Schuldenproblematiek
Leon Hoeben directeur / bestuurder DommelRegio
Werkgebied [2] JAARVERSLAG 2006 DOMMELREGIO
8
6
5
18
Adressenlijst
18
Colofon
17 19 JAARVERSLAG 2006 DOMMELREGIO [3]
cli ë n t A A N H E T W O O R D
Sienie Platje-van Riemsdijk
‘Ik wil graag iets teruggeven aan DommelRegio’ za n doerle directeur hoebe n :
[Veldhoven] Sienie Platje-van
“Ik heb nog steeds
Riemsdijk uit Veldhoven is
dezelfde drijfveren,
één van de drie leden van de
maar leef nu met
kersverse Cliëntenraad van DommelRegio. Toen ze
mijn ogen open”
gevraagd werd door haar maatschappelijk werkster hoefde ze geen moment na te
heeft God dit laten gebeuren. Hij heeft mij er niet voor behoed. Dat viel mij zwaar tegen. Het hoefde niet meer voor mij.”
denken. “DommelRegio heeft zoveel voor mij gedaan. Ik wil hen graag iets teruggeven.”
Het persoonlijke verhaal van Sienie gaat zo’n tien jaar terug in de tijd. “In 1997 kreeg ik plotseling hevige pijn aan mijn hart. De dokter stuurde me direct door naar het ziekenhuis. Drie dagen later werd ik geopereerd. In de periode van herstel had ik tijd om na te denken. Ik was vooral heel boos op God. Ik was al
“Als je fiets kapot is, ga je toch ook naar een fietsenmaker?” twintig jaar heilsoldaat, had mijn hele leven hard voor hem gewerkt. Ik had geen overgewicht, niet gerookt, niet gedronken. Ik stond altijd voor iedereen klaar. Ik heb, naast mijn eigen gezin, ook het huishouden van mijn ouders verzorgd, omdat mijn moeder vroeg gestorven is. Mijn kleine broertje heb ik opgevoed als mijn eigen kind. En tóch
[4] JAARVERSLAG 2006 DOMMELREGIO
Sienie Platje-Van Riemsdijk
Depressie Sienie raakte in een depressie. Ze wilde haar huis uit. Kon haar draai niet meer vinden bij het kerkgenootschap en had geen aard meer in de wijk. Ze wilde weg. Het was uiteindelijk toch weer een citaat uit de bijbel dat haar inspireerde om door te gaan. ‘God heeft uw tranen gezien en vijftien jaar aan uw leven toegevoegd.’ “Ik voelde dat die vijftien jaar ook voor mij geldde. Ik ben toen in dagbehandeling gegaan bij Blixembosch. Ik heb alles afgebroken wat niet goed zat en ben opnieuw begonnen. Een nieuw huis in een nieuwe omgeving, een nieuwe kerk en nieuwe vrienden.”
Confronterend Lichamelijk was Sienie na een jaar weer aardig opgeknapt, maar geestelijk voelde het nog niet goed. De huisarts heeft haar toen verwezen naar DommelRegio. “Ik kende die hele organisatie niet, maar het klikte meteen met de maatschappelijk werkster. Zij begreep wat ik bedoelde en heeft me inzicht gegeven in mezelf. Ik kampte met minderwaardigheidsgevoelens. Ik wilde mezelf bewijzen en ben daarin doorgeschoten. Ik werd aan het werk gezet om vragen te beantwoorden. Wie ben ik? Hoe sta ik in het leven? Waar is het misgegaan? En wat kan
ik nog? Een andere benadering, die beter bij mij paste. Met twee benen op de grond. Confronterend, maar het werkte. Ik heb mijn zelfrespect teruggekregen. Achteraf was die hartaanval één van de beste dingen die me overkomen is. Ik ben veranderd. Ik heb nog steeds dezelfde drijfveren, maar leef nu met mijn ogen open. DommelRegio heeft me daarbij geholpen en daar ben ik hen zeer dankbaar voor.”
‘ T rots op o n ze C li ë n te n raad ’
“Het welzijn van onze cliënten hangt voor een groot deel af van het functioneren van onze organisatie”, stelt directeur Hoeben van DommelRegio. “Daarom willen wij de inbreng van onze cliënten in de zorg vergroten en hun positie versterken.”
Verbindende schakel
Eerste stap
Sienie ervaart DommelRegio als de oplossing die ze van God heeft gekregen. Een ver trouwensplaats. Een organisatie die haar een handvat biedt in het leven en waar ze altijd op terug kan vallen. “Sommige mensen schamen zich ervoor om dit soort hulp in te schakelen, maar dat begrijp ik niet. Maatschappelijk werkers hebben er speciaal voor geleerd. Als je fiets kapot is, ga je toch ook naar een fietsenmaker?” Haar eigen ervaringen wil ze graag gebruiken om de hulpverlening voor andere cliënten zo soepel mogelijk te laten verlopen. “DommelRegio kan mooie plannen bedenken, maar ze moeten wel aansluiten bij de mensen om wie het eigenlijk gaat. Als ik via de Cliëntenraad die verbindende schakel kan zijn, dan wil ik dat graag voor hen betekenen.”
Medezeggenschap voor cliënten is echter nog geen ingeburgerd fenomeen. Het vraagt tijd en energie van de organisatie, haar medewerkers en cliënten om dat te structureren en te integreren. Een eerste stap die DommelRegio heeft gezet is de oprichting van een Cliëntenraad eind november 2006. Hoeben is er trots op. “Cliënten zijn ervaringsdeskundig en daar willen wij zoveel mogelijk gebruik van maken. Via deze raad kunnen zij gevraagd en ongevraagd advies geven over thema’s als kwaliteit, bereikbaarheid, toegankelijkheid, beschikbaarheid en continuïteit van de hulp- en dienstverlening.”
WMO-proof “Het is een eerste stap”, benadrukt Hoeben nog een keer. ”Uiteindelijk zal medezeggenschap in onze organisatie zó ver moeten gaan, dat we niet alleen spreken over klantgericht of vraag gestuurd werken, maar dat we de cliënt ook daadwerkelijk invloed geven op de wijze waarop we onze hulp- en dienstverlening uitvoeren. Dat betekent een attitudeverandering voor iedere agogisch werker. Een klus waar we hard aan werken om zo snel mogelijk WMO-proof te zijn. Immers in de WMO neemt burgerparticipatie een belangrijke plaats in.”
JAARVERSLAG 2006 DOMMELREGIO [5]
cli ë n t A A N H E T W O O R D
P i e t v a n Kr o o n e n b u r g
‘Een Cliëntenraad is van onschatbare waarde’ O irschot
[Oirschot] Volgens Piet van
“Wij konden ons
Kroonenburg uit Oirschot is
verhaal kwijt aan een
een Cliëntenraad van onschat-
vertrouwenspersoon.
bare waarde en zou eigenlijk elke organisatie er eentje moeten hebben. Alleen al om
Iemand die er verstand van heeft”
uit te dragen wat er zich allemaal afspeelt. “Mensen weten niet half wat DommelRegio te bieden heeft.” Als lid van de nieuwe raad wil hij er graag zijn schouders onder zetten.
Zelf heeft hij jarenlang ervaring met het maatschappelijk werk. Hij en zijn vrouw waren ten einde raad toen ze door hun huisarts verwezen werden naar DommelRegio. De aanleiding voor hun hulpvraag was de onmogelijke relatie met hun manischdepressieve zoon en zijn kinderen.
“Mensen weten niet half wat DommelRegio te bieden heeft” Contact verbroken Piet: “Onze oudste zoon was getrouwd met een vrouw die vaak van huis weg was vanwege haar werk. Wij hebben in die tijd veel opgepast op onze twee kleinzonen. Wij hadden er alles voor over en namen hen overal
[6] JAARVERSLAG 2006 DOMMELREGIO
Piet van Kroonenburg
mee naar toe. De jongens waren dol op ons. Het contact met onze schoondochter was al niet ideaal, maar op een gegeven moment was voor ons de maat vol. Ook tussen mijn zoon en haar ging het niet goed. Uiteindelijk resulteerde dat in een scheiding.” Vanaf dat moment ging het bergafwaarts met hun zoon. Hij belandde zwaar overspannen op de PAAZ-afdeling van het Catharina Ziekenhuis. Later werd hij opgenomen in een instelling in Venray. “We hebben een hoop voor onze kiezen gekregen: een suïcidale poging, een nieuwe relatie die weer mislukte... Wij hebben voor ons gevoel alles gedaan om hem te steunen. Hebben hem vier maanden verzorgd en zelfs een appartement voor hem gehuurd. Maar het mocht niet baten. Zijn boosheid richt zich vooral op ons. Wíj hebben het in zijn ogen niet goed gedaan. Drie jaar geleden heeft hij alle contact met ons verbroken. En ook met onze kleinzonen. Dat doet ontzettend veel pijn.”
Vertrouwenspersoon Er moest iets gebeuren. Zijn vrouw dreigde er aan onderdoor te gaan. De huisarts heeft hen toen in contact gebracht met een maatschappelijk werker van DommelRegio. Piet: “Daar hebben wij enorm veel steun aan gehad. Wij konden ons verhaal kwijt aan een vertrouwenspersoon. Iemand die er verstand van heeft. Iemand die met ons lachte en huilde en op wie wij altijd konden
rekenen. Het was goed voor ons, zolang er maar over gepraat werd. We hebben nu, na al die jaren, nog steeds geen contact met onze zoon en zijn kinderen, maar de maatschappelijk werker heeft ons geleerd met de situatie om te gaan. Volgens hem en de huisarts ligt het niet aan ons. Wij hebben alles gedaan wat we konden. Dat maakt het verdriet niet minder, maar we hebben geleerd om het een plaats te geven in ons leven. En dat is helemaal de verdienste van DommelRegio.”
Eigen ervaring delen Toen de hulpverlener aan Piet vroeg om zitting te nemen in de Cliëntenraad heeft hij, na twee dagen bedenktijd, ingestemd. “Ik zit al heel mijn leven in allerlei besturen en wilde niet te veel hooi op mijn vork nemen. Aan de andere kant zie ik bij DommelRegio jonge mensen naar binnen gaan, met het hoofd op hun schoenen, die er nog veel erger aan toe zijn dan onze zoon. Dat raakt me. Ik wil graag vanuit mijn eigen ervaring iets voor hen betekenen. Bijvoorbeeld door lezingen te houden of avonden te beleggen voor lotgenoten. Ons verhaal ten dienste van andere mensen. Daar wil ik me via de Cliëntenraad voor inzetten.”
“Ik wil graag vanuit mijn eigen ervaring iets voor hen betekenen”
‘ n iet allee n om mee te pro n ke n ’
De Cliëntenraad van DommelRegio is op 28 november 2006 geïnstalleerd door de Raad van Bestuur en is begin 2007 officieel gestart. Het adviesorgaan telt momenteel drie enthousiaste leden: mevrouw Platje uit Veldhoven, meneer Van Kroonenburg uit Oirschot en mevrouw Lamers uit Budel. In principe zijn zij aangesteld voor een periode van drie jaar. Het doel van de Cliëntenraad is om, vanuit het gezichtspunt van cliënten, een bijdrage te leveren aan de kwaliteit van de zorg van DommelRegio. Zij bekijken vooral hoe cliënten de zorg ervaren en wat de organisatie zou kunnen doen om het welzijn van de cliënt te bevorderen. De raad komt minimaal vier keer per jaar bij elkaar, denkt mee over het beleid en doet aanbevelingen aan de Raad van Bestuur.
Agendapunten De eerste activiteit was het opstellen van een statuut voor de Cliëntenraad. Ook de op handen zijnde samenwerking met Korein en de Lumens Groep staat op de agenda. Daarnaast hebben de drie leden, die al jarenlang contact hebben met DommelRegio, vanuit hun eigen ervaring punten die ze willen inbrengen. Bijvoorbeeld over huisbezoek, de PR van DommelRegio, over steeds wisselende hulpverleners en het stagebeleid. Mevrouw Platje: “We hebben een clubje dat er echt iets van wil maken. De Cliëntenraad is er niet alleen om mee te pronken. Wij willen dat ze wel degelijk rekening met ons gaan houden.”
JAARVERSLAG 2006 DOMMELREGIO [7]
cli ë n t A A N H E T W O O R D
ria
l a m e rs
‘Leren om mijn eigen zegje te doen’ B udel Paul V ri j se n
[Budel] Ria Lamers uit Budel was aanvankelijk onzeker of ze wel geschikt was om zitting te nemen in de Cliëntenraad. “Ik heb nog nooit een vergadering bijgewoond. Ik weet niet of ik dat kan en durf.” Uiteindelijk besloot ze toch om de nieuwe uitdaging aan te gaan. “Ik kan er alleen maar wijzer van worden.” Ria Lamers had moeite om voor zichzelf op te komen. Dat heeft haar meermalen flink in de problemen gebracht. Na een huwelijk van acht jaar met twee kleine kinderen, wilde haar man bij haar weg. “Later bleek het om een andere vrouw te gaan. Iemand die ik nota bene zelf een half jaar in huis heb gehaald, omdat zij nergens anders terecht kon.” Na haar scheiding raakte Ria diep in de put. “Ik greep naar de alcohol. Het hoefde voor mij niet meer en heb zelfs een zelfmoordpoging gedaan. Voor de kinderen kon ik het net opbrengen om te koken en te wassen, verder kwam ik nergens toe. In de buurt had ik nog contact met één vrouw. Aanvankelijk dacht ik dat zij mij tot steun was, maar later bleek ook zij problemen te hebben. Ze bleef hele dagen bij mij hangen, kwam alles van me lenen. En ik durfde geen ‘nee’ te zeggen.”
“Als ik voel dat het nodig is, dan ga ik weer even langs bij DommelRegio. Ik heb daar veel geleerd”
[8] JAARVERSLAG 2006 DOMMELREGIO
Ria Lamers
Assertiviteit Ria zakte steeds dieper weg. Na een half jaar is ze op eigen initiatief naar de huisarts gegaan. Die verwees haar naar DommelRegio. “Mijn eerste reactie was: wat moet ik daar zoeken? Maar achteraf zeg ik: ik had veel eerder moeten gaan. Ik kreeg er een luisterend oor. Ik kon tegen mijn maatschappelijk werker in vertrouwen zeggen wat ik wilde, zonder dat het uitlekte. Maar hij zette mij ook aan het werk om mijn leven weer op orde te krijgen. Hij stuurde mij op een cursus assertiviteit en regelde drie keer per week thuishulp. Mijn alcoholprobleem verzweeg ik. Omdat ik nergens meer naar toe durfde, adviseerde mijn hulpverlener om een ochtend per week volwasseneducatie te gaan volgen. Pas toen ik daar een werkstuk maakte over alcohol zijn mijn ogen geopend. Ik ben daarop zelf naar de huisarts gegaan en heb het binnen zes weken afgebouwd.” Het is de afgelopen jaren redelijk gegaan met Ria, maar af en toe heeft ze nog een terugval. “Als ik voel dat het nodig is, dan ga ik weer even langs bij DommelRegio. Ik heb daar veel geleerd. Ik kan nu beter over mezelf nadenken en durf eerder zelf stappen te ondernemen.”
Nieuwe ervaring Het deelnemen aan de Cliëntenraad is als het ware de kroon op haar eigen behandeling. “Ik ben er even tussenuit en doe nieuwe ervaringen op. Ik wil voor mezelf nu eens doorzetten en kijken hoe ver ik kan gaan. Niet langer ‘ja’ en ‘amen’ zeggen en dichtklappen, maar een keer mijn eigen zegje doen. Ik loop natuurlijk al lang mee bij DommelRegio en heb wat dat betreft een hoop ervaring met de organisatie. Er zijn best bepaalde punten die beter kunnen. Die kan ik ter sprake brengen via de Cliëntenraad. En wie weet kan ik daar ook andere mensen mee helpen.”
‘ C li ë n te n raad houdt o n s scherp ’
Maatschappelijk werker Paul Vrijsen van DommelRegio kan de Cliëntenraad alleen maar toejuichen. Hij is zelf ook actief op zoek gegaan naar kandidaten. “Het past bij het idee dat de cliënt mondiger is geworden. Als organisatie kun je daar de vruchten van plukken. Het is natuurlijk onze taak als hulpverlener om ons te verdiepen in de ander en te luisteren naar wat hij te vertellen heeft. En dat doen wij zo goed mogelijk. Maar misschien voelen wij niet altijd hoe het is om aan de andere kant van de tafel te zitten. Over wat voor drempel een cliënt heen moet bijvoorbeeld, voordat hij bij ons binnenstapt.”
Meerwaarde Paul vindt het prima dat er eens vanuit een andere hoek naar de organisatie gekeken wordt. “Wij hebben intern met collega’s en leidinggevenden ook wel punten van discussie. Maar een speciaal platform van cliënten, dat uitgenodigd wordt om kritisch te zijn, en dat ons ter verantwoording kan roepen, dat heeft meerwaarde. Het brengt leven in de brouwerij. Ik ben blij dat DommelRegio dat niet uit de weg gaat, maar juist opzoekt. Van mij mag de Cliëntenraad pittig te werk gaan. Dat houdt ons scherp.”
JAARVERSLAG 2006 DOMMELREGIO [9]
DommelRegio heeft in 2005 een cultuuromslag ingezet richting maatschappelijk ondernemersschap. Zij staat voor een moderne organisatie, die oog heeft voor nieuwe ontwikkelingen en inspeelt op de wensen en behoeften van de cliënt. Naast uitbreiding van het dienstenpakket, intensieve samenwerkingsverbanden en cliëntenparticipatie, heeft DommelRegio in 2006 ook hard gewerkt aan profilering van de eigen organisatie, zowel extern als intern.
DommelRegio profileert zich
Afgesloten hulpeenheden 2006 Bergeijk Best Bladel Cranendonck
AfgeslotenAfgesloten hulpeenheden hulpeenheden 2006
Directeur Leon Hoeben: “We hebben het afgelopen jaar op verschillende manieren naar buiten toe laten zien wie we zijn en wat we doen. Eén van de middelen die we daarvoor hebben ingezet, is een nieuwe huisstijl. Een ander logo, een ander motto en een bijgestelde naam: ‘DommelRegio, midden in de samenleving’. Het symboliseert onze spilfunctie in de gemeenschap.” Het vorige jaarverslag was de eerste uiting van de nieuwe huisstijl. In de loop van 2006 zijn ook andere communicatiemiddelen aangepast. In het kader van de externe profilering hebben bovendien alle maatschappelijk werkers in 2006 een cursus presenteren gevolgd. Daarmee zijn zij beter toegerust om lokaal aan zowel burgers, ketenpartners als opdrachtgevers, de waarde van maatschappelijk werk en DommelRegio uit te dragen.
Eersel Bergeijk Best
Heeze-Leende
Bladel
Oirschot Cranendonck Eersel
eusel-de Mierden
Heeze-Leende
Son en Breugel Oirschot Mierden St.Reusel-de Oedenrode Son en Breugel
Valkenswaard
St. Oedenrode
Valkenswaard Veldhoven Veldhoven
Waalre Waalre
00
100
100
200
200300
400
300
400
500
600
500
600
Afgesloten hulpeenheden 2006
Afgesloten hulpeenheden 2006
Hulpeenheden volgens Budgetovereenkomst
soort
Hulpeenheden volgens Budgetovereenkomst
Afsluitingen per werksoort
Organisatiestructuur aangepast
Afsluitingen per werksoort Bemiddelingshulp Video Interactie Begeleiding Huiselijk Geweld Outreachende Hulpverlening Groepswerk 14% Regulier AMW
2%
80%
Intern is in 2006 de organisatiestructuur aangepast. Hoeben: “Bij DommelRegio wordt het werk uitgevoerd door professionals op HBO-niveau. De kennis zit voornamelijk in de hoofden van de maatschappelijk werkers. Daar hoort geen organisatiestructuur bij die uitsluitend gebaseerd is op beheersing en sturing. Daarom hebben we het afgelopen jaar het zogenaamde bloemblaadjesmodel ingevoerd. Kort gezegd komt dit model er op neer dat de teams volledige verantwoordelijkheid dragen voor alle uitvoeringstaken. Daarnaast is iedere individuele medewerker verantwoordelijk voor één of meer uitvoeringstaken.
Bemiddelingshulp Video Interactie Begeleiding Huiselijk Geweld Outreachende Hulpverlening Groepswerk Regulier AMW
4% 0% 0%
[10] JAARVERSLAG 2006 DOMMELREGIO
Leon Hoeben
Zelfstandigheid en zelfverantwoordelijkheid zijn hierbij de sleutelwoorden. Teams hebben daarvoor meer regelbevoegdheid gekregen, zodat zij op lokaal niveau zaken zelfstandig kunnen afhandelen.”
“Teams hebben meer regelbevoegdheid gekregen, zodat zij op lokaal niveau zaken zelfstandig kunnen afhandelen” Teamcoaches en consulenten De individuele medewerkers en de teams worden ondersteund door een teamcoach. Deze stimuleert en motiveert hen vooral om zelfstandig en zelfverantwoordelijk te handelen. Daarnaast worden de teams terzijde gestaan door een aantal consulenten met specifieke inhoudelijke kennis. Er waren al consulenten voor outreachende hulpverlening, huiselijk geweld en groepswerk. In 2006 is de werving voor een consulent jeugdhulp en schuldhulp gestart. In 2007 komt daar nog een consulent ouderen bij. Verder werd het mogelijk, door het aangekondigde vertrek van twee rayonmanagers eind 2006, om ook het management anders in te richten. Dat proces vindt plaats in 2007.
Krachten bundelen DommelRegio heeft in 2006 intensief onderzocht hoe zij haar krachten kan bundelen met Korein en de Lumens Groep. Met als doel om gezamenlijk te komen tot een flexibele werkwijze en een nog breder dienstenaanbod op het gebied van zorg, welzijn en opvang in ZuidoostBrabant. Het zou een toegevoegde waarde hebben voor cliënten en het zou de kwaliteit en continuïteit van de bestaande diensten beter waarborgen. Afgelopen december ondertekenden de drie partners een intentieverklaring voor een fusie per 1 januari 2008. Intussen is echter gebleken dat dit fusieproces niet haalbaar is. De gedachte om samen te werken blijft overeind, maar de organisaties gaan zich heroriënteren op welke manier ze dit gaan vormgeven. Uitgangspunt is dat ze elkaar opzoeken vanuit de inhoud. Dat zal leiden tot concrete samenwerkingsprojecten. Zo gaat DommelRegio verder met de Lumens Groep op het gebied van huiselijk geweld en met Korein op het gebied van kwaliteitsbeleid. De Lumens Groep en Korein zien mogelijkheden om gezamenlijk dagarrangementen te realiseren in de opvang. Het proces van krachtenbundeling wordt in 2007 verder uitgewerkt.
JAARVERSLAG 2006 DOMMELREGIO [11]
CTO verbeterd
Project in samenwerking met provincie en ZLTO
Extra ondersteuning voor agrariërs Het werkgebied van DommelRegio omvat voornamelijk plattelandsgemeenten. De agrarische sector kent grote problemen, maar van agrariërs is bekend dat zij niet gemakkelijk zelf aankloppen voor hulp. Daarom is DommelRegio in 2006, met subsidie van de provincie Noord-Brabant en in nauwe samenwerking met de ZLTO, een project gestart om in contact te komen met deze doelgroep om hen waar nodig
In 2006 heeft DommelRegio het Cliënttevredenheidsonderzoek (CTO) anders vorm gegeven. Er is intern meer aandacht besteed aan het belang van het uitreiken van en de uitleg over het CTO aan cliënten. Bovendien zijn het formulier en de vragen gewijzigd om de kwaliteit van het CTO te verbeteren.
Specifieke problematiek
In 2006 was de respons 36%. Dit is een normaal percentage bij een schriftelijke enquête. De antwoorden zijn statistisch verwerkt en zowel de positieve als de negatieve opmerkingen worden in de organisatie besproken om verbeteringen in de hulp- en dienstverlening te realiseren. In 2007 werkt DommelRegio verder aan een vergroting vanUitgereikte de respons. CTO formulieren
DommelRegio trekt zich het lot van de sector aan en stelt zich ten doel om het welzijn van agrariërs die problemen ervaren, te bevorderen. Ofwel door hun huidige bestaan te verbeteren ofwel door hen te begeleiden naar ander werk. Het project ‘Op eigen kracht van boeren bestaan naar ander bestaan’ is in 2006 gestart en loopt tot eind 2007. Voor dit project zijn twee maatschappelijk werkers vrijgemaakt: Chaja Moerman en Paul Vrijsen. Zij hebben zich in 2006 verdiept in de cultuur en de specifieke problematiek van de agrarische sector. Om in contact te komen met agrariërs, bouwen ze aan een netwerkstructuur. Daarvoor zijn ze onder meer een intensieve samenwerking aangegaan met de pastoraal werkers van de ZLTO en hebben ze het project zoveel mogelijk onder de aandacht gebracht van agrariërs, onder meer op afdelingsbijeenkomsten van de ZLTO in Hapert en HeezeLeende.
tevredenheidsonderzoek Uitgereikte CTO formulieren tevredenheidsonderzoek(CTO) (CTO) Uitgereikte CTO formulieren CliëntCliënt 65%
69% 35%
Retour ontvangen
Uitgereikt
Niet retour ontvangen
Niet uitgereikt met reden
Niet retour ontvangen
Niet uitgereikt zonder reden
3%
3%
Assertiviteitstraining
2% 2% 2% 26%
Sova 12-
Groepswerk
Sova 12+
Vraaggericht
Gespreksgroepen en overig groepswerk
Groepswerk
Anders omgaan met spanningsklachten
Onzekere toekomst
[12] JAARVERSLAG 2006 DOMMELREGIO
Retour ontvangen
Groepswerk
5% “Veel agrarische ondernemers staan onder grote druk” 6%
Veel agrarische ondernemers staan onder grote druk door nieuwe wet- en regelgeving. Daarbij komt dat MKZ, varkenspest en vogelgriep in bepaalde gebieden desastreuze gevolgen heeft gehad. Een groeiend aantal ondernemers kampt met een onzekere toekomst en wordt gedwongen tot moeilijke keuzes met ingrijpende gevolgen. Schaalvergroting of niet? Verbreding van activiteiten? Extra inkomsten zoeken buiten het bedrijf? Investeren of afbouwen? Daarnaast kunnen ook zij net als iedereen te maken krijgen met persoonlijke tegenslagen, zoals ziekte, overlijden van een dierbare, financiële problemen of echtscheiding. Omdat agrariërs niet gewend zijn om een beroep te doen op hulpverlenende instanties, is er veel verborgen leed. Sociaal, financieel, maar ook emotioneel.
35%
17%
passende ondersteuning te bieden.
14%
65%
Rouwverwerking
7%
Ondersteuningsgroep partners/familie van dementerenden
Methodiek voor agrariërs De visie en de bevindingen van Chaja en Paul 7% zullen resulteren in een specifieke hulpmethodiek voor agrariërs. Deels zal die methodiek gebruik maken van het bestaande aanbod van DommelRegio. ORH en Groepswerk kunnen bijvoorbeeld ook voor dit project ingezet worden. Waar nodig wordt nieuw aanbod ontwikkeld. Zo staat voor 2007 een training ‘signaleren’ op het programma voor verwijzers en een themadag met workshops voor alleenstaande agrariërs. Het uiteindelijke doel is om zoveel mogelijk agrarische onder nemers met problemen in beeld te krijgen en hen een gericht ondersteuningsprogramma te bieden.
Op zoek naar zin Ondersteuningsgroep mantelzorg
3% 5%
Alleen, hoe nu verder?
11%
26%
3%
Identiteit
6% Norwood
7%
7%
11%
Paul Vrijsen en Chaja Moerman
2% 2% 2%
Binnen het Groepswerk was er in 2006 meer vraag naar sociale vaardigheidstrainingen (sova) voor de leeftijd 12- en 12+. Er was ook een toeAssertiviteitstraining nemende vraag naar specifieke groepsondersteuning op scholen. Bijvoorbeeld over thema’s als agressie en faalangst. Verder heeft Sova 12Groepswerk in 2006 vooral in het teken gestaan van de 26% Sova 12+ interne reorganisatie. Onderdeel van de nieuw ingeslagen Gespreksgroepen en overig groepswerk weg is, dat er meer vraaggericht gewerkt wordt. Andersbestaan, omgaan metmaar spanningsklachten Het reguliere aanbod blijft is niet meer richtinggevend. Rouwverwerking Zo is in Budel een groep gestart ‘Werken aan jezelf’. Verschillende cliënten gaven Ondersteuningsgroep partners/familie aan daar iets mee te willen. Gezamenlijk hebben van dementerenden Op zoek zin zij invulling gegeven aan de naar training. Uiteindelijk resulteerde dat in achtOndersteuningsgroep bijeenkomstenmantelzorg waarin gewerkt werd aan assertiviteit enAlleen, omgaan met spanningsklachten. hoe nu verder? Daarnaast was er ruimte voor identiteitsvragen. In 2006 Identiteit 26% hebben in totaal negen maatschappelijk werkers een opleiding tot groepsdynamischNorwood trainer gevolgd en met een certificaat afgerond. Elk team heeft nu een medewerker die gespecialiseerd is in Groepswerk.
JAARVERSLAG 2006 DOMMELREGIO [13]
Aanpak huiselijk geweld werkt
Methodiek ORH toegespitst Vanuit de outreachende hulpverlening (ORH) is in 2006 een begin gemaakt met de afstemming van de hulpverlening aan cliënten met een complexe problematiek. Zowel intern als extern wordt gezocht naar de contouren van de doelgroep en de ver deling van de verantwoordelijkheden om deze kwetsbare mensen in beeld te krijgen en te houden. Dat betekent dat de toegepaste methodiek ORH nog meer toegespitst wordt op specifieke problemen binnen de doelgroep. Zo is ervoor gekozen om aanmeldingen voor ORH waarbij sprake is van huiselijk geweld, direct door te spelen naar het project huiselijk geweld en ook als zodanig te registreren. Cliënten die problemen hebben op het gebied van wonen, krijgen woonbegeleiding. En gezinnen die met meerdere problemen kampen, krijgen intensieve gezinsbegeleiding.
Huiselijk geweld is nog steeds de grootste geweldsvorm in onze samenleving, waarbij de meeste slachtoffers vallen. DommelRegio heeft daarom in 2006 opnieuw, met steun van de politiek, hoge prioriteit gegeven aan dit complexe maatschappelijke probleem. En met succes. De ontwikkelde aanpak blijkt te werken en heeft zelfs een regionale voorbeeldfunctie. DommelRegio is in 2004/2005 gestart met de pilot ‘Stop huiselijk geweld’ in de vier Kempengemeenten Bergeijk, Eersel, Bladel en Reusel-De Mierden. De aanpak bleek aan te slaan en de vier gemeenten wilden het project graag voortzetten. DommelRegio heeft daarop haar activiteiten gebundeld in een eigen Advies en Steunpunt Huiselijk Geweld (ASHG). In 2006 hebben ook de gemeenten Son en Breugel, Best, Veldhoven en Waalre zich hierbij aangesloten. De verwachting is dat in 2007 nog meer gemeenten zullen volgen.
Coördinatie hulpverlening Volgens consulente Catharine Verberne zit de kracht van het ASHG in diverse factoren. “Komt er een melding binnen, dan starten wij binnen 48 uur met de hulpverlening. We zorgen eerst dat het geweld stopt en onderzoeken vervolgens de achterliggende problemen. Een duidelijke meerwaarde is dat wij tevens alle hulpverlening coördineren. Bij huiselijk geweld zijn vaak meerdere instanties betrokken, omdat er in veel situaties ook sprake is van schulden, verslaving of opvoedingsproblemen. Wij nemen de regie in handen en organiseren structureel overleg met alle partners om het hulpaanbod op elkaar af te stemmen. Dat maakt het verschil.”
Voorlichting en preventie Daarnaast investeert het ASHG van DommelRegio heel gericht in voorlichting en preventie door middel van theateravonden, presentaties en workshops. Catharine: “Wij willen huiselijk geweld uit de taboesfeer krijgen. Met als doel dat mensen zich eerder melden bij ons en 21% wij dus ook in een vroeger stadium kunnen ingrijpen. Huiselijk geweld is in principe strafbaar. We werken nauw samen met de politie. Maar als we er op tijd bij zijn, kunnen we de dader nog in een vrijwillig kader een hulp traject aanbieden. Daarmee proberen we een
DommelRegio op televisie
gedwongen traject met justitie zoveel mogelijk te voorkomen.”
In februari 2006 zijn bij DommelRegio televisieopnames gemaakt over ORH voor het programma ‘Visie op zorg’ van RTL7. Dit gebeurde op voorspraak van de MO-groep. In de uitzending waren zowel maatschappelijk werkers van DommelRegio te zien als een cliënt die ORH heeft ontvangen.
Samenwerking Ook samenwerking was één van de speerpunten in 2006. Dat resulteerde ondermeer in een gezamenlijk telefoonnummer voor huiselijk geweld met de frontoffice van NEOS uit Eindhoven: 0900-1000111. De backoffice voert ieder uit in het eigen werkgebied. Verder was het ASHG voorzitter van het coördinatie team van ketenpartners dat eenmaal in de zes weken overlegt, en is intensief samengewerkt met voornamelijk politie, reclassering en jeugdhulpverlening.
Regionaal frontoffice In het kader van de WMO dook de vraag op of DommelRegio voldoende binnenkomt in zorgelijke situaties waarbij mensen niet zelf om hulp vragen. Eind juli 2006 is een analyse afgerond, waaruit blijkt dat de professionals van DommelRegio tot nu toe overal binnenkomen en mensen ook gemotiveerd krijgen om hulp te accepteren. Dit leidde regionaal tot de afspraak dat DommelRegio in het eigen werkgebied frontoffice is. In 2007 wordt verder gewerkt aan de afstemming en samenwerking tussen de betrokken partners. Verder hebben eind 2006 diverse trainingen plaatsgevonden in het kader van interne deskundigheidsbevordering. Nieuwe medewerkers kregen een basistraining, anderen volgden een herhalings- of een verdiepingstraining. In de training werd extra aandacht besteed aan de samenwerking met ketenpartners.
“Wij nemen de regie in handen en organiseren structureel overleg met alle partners om het hulpaanbod op elkaar af te stemmen. Dat maakt het verschil” Extra aandacht voor kinderen De aanpak die de afgelopen twee jaar ontwikkeld is, en die voorziet in hulp voor zowel dader als slachtoffer, blijkt te werken. Er zijn in 2006 meer meldingen binnengekomen. Categorie Problematieken Een groter deel daarvan kon geholpen worden via het vrijwillige traject en er is nauwelijks sprake van recidive. Wat het ASHG in 2006 wel gesignaleerd heeft, is dat in de helft van de situaties kinderen als slachtoffer of getuige betrokken zijn bij huiselijk geweld. Omdat zulke ervaringen bijzonder schadelijk kunnen 40% zijn voor de ontwikkeling van een kind, krijgt een specifiek hulpaanbod voor kinderen in 2007 extra aandacht.
Categorie Problematieken
Deskundigheidsbevordering
Categorie Problematiek
21%
40% Psychosociaal Relationeel en overig Materieel-sociaal
39%
Psychosociaal Relationeel en overig Materieel-sociaal
In 2006 hebben diverse trainingen en cursussen plaatsgevonden in het kader van deskundigheidsbevordering bij DommelRegio: • scholing crisisdienst met betrekking tot traumaproblematiek • BHV-herhalingstraining • kennismanagement • workshop voor auditors • training presenteren • videointeractie begeleiding • basis- en verdiepingstrainingen huiselijk geweld • basis-, verdiepings- en herhalingstrainingen outreachende hulpverlening Drie medewerkers, die in 2004 al in het bezit waren van een certificaat voor videointeractie begeleiding, hebben in 2006 voldaan aan de criteria voor hercertificatie. Intervisie voor alle medewerkers is een lopend proces en heeft ook in 2006 doorgang gevonden. Naast de genoemde deskundigheidsbevordering voor groepen medewerkers, zijn er enkele individuele trainingen geweest en hebben diverse medewerkers deelgenomen aan congressen en seminars.
JAARVERSLAG 2006 DOMMELREGIO [15]
[14] JAARVERSLAG 2006 DOMMELREGIO
39%
Jeugdhulpverlening in stroomversnelling De ontwikkelingen met betrekking tot de jeugdhulpverlening zijn in 2006 in een stroomver-
Vorm en inhoud aan integrale aanpak schuldenproblematiek DommelRegio signaleerde, op basis van de Armoedemonitor 2005, een toenemend aantal Nederlandse huishoudens met financiële problemen. Uit de vele beschikbare informatie over schuldhulpverlening en vooral uit eigen waarneming is gebleken dat schulden niet worden opgelost met geld alleen, maar vooral door gedragsverandering.
gevonden om de dossiers van DommelRegio en het intakeformulier van Bureau Jeugdzorg in Eindhoven naadloos op elkaar te laten aansluiten, zodat er geen dubbel werk verricht hoeft te worden.
Omdat ook de vraag om hulp bij schulden toeneemt, formuleerde DommelRegio in oktober 2006 haar visie op schuldhulpverlening. Zij stelt daarin dat het noodzakelijk is om zowel preventief als curatief te komen tot een uniforme en gecoördineerde aanpak. DommelRegio heeft ervaren dat zij niet de enige partij kan zijn om de schulden problematiek aan te pakken. Voorwaarde is een gestructureerde samenwerking met de primaire partners: gemeenten en (Stads)bank. Daarnaast dient de cliënt zich, onder het motto ‘vrijwillig maar niet vrijblijvend’, te verbinden aan de oplossing van zijn probleem. Tijdens het hele traject van hulpvraag tot nazorg zoekt DommelRegio de rol van constante factor.
snelling geraakt. De aanpak van de wachtlijsten in de geïndiceerde jeugdzorg, de pilot verwijsindex in Helmond, de invoering van de WMO per 1 januari 2007 en het rapport van de commissie Jong schep-
In 2006 heeft DommelRegio de organisatie structuur aangepast om de integrale benadering van de problematiek van cliënten te waarborgen. De aanstelling van een consulent Jeugd(hulpverlening) is hier een onderdeel van. In 2007 zal de coördinerende rol van de maatschappelijk werkers op het gebied van meervoudige hulpverlening en de functie van de jeugd maatschappelijk werker verder gestalte krijgen.
De visie is in 2006 ontwikkeld en in concept voorbereid. Tevens is een begin gemaakt het geven van vorm en inhoud aan de integrale aanpak. Het jaar 2007 zal in het teken staan van de uitvoering.
pen nieuwe voorwaarden en
Initiatief aanmelding
mogelijkheden. Leeftijdsopbouw cliënten
Initiatief aanmeldingen
Crisisdienst: oproepen per maand
Leeftijdsopbouw Cliënten
DommelRegio loopt als eerstelijnsvoorziening mee voorop als het gaat om vernieuwing van de zorgstructuur en de methodische aanpak van de hulp aan jeugdige cliënten en hun gezinssysteem. Zo is er structureel overleg met de diverse gemeenten en betrokken partners om tot een sluitende keten ‘zorg voor jeugd’ te komen. De implementatie van Schoolmaatschappelijk Werk op het basisonderwijs wordt voortvarend aangepakt. In Bladel en Veldhoven heeft dat onder meer geleid tot een uitbreiding van uren. Ook de Opvoedsteunpunten in de regio worden mede vorm gegeven door DommelRegio. In Veldhoven en Valkenswaard waren al steunpunten actief. In Eersel is in 2006 een nieuw steunpunt begonnen en in St. Oedenrode is een steunpunt voorbereid dat in 2007 van start gaat. Daarnaast heeft Groepswerk in 2006 speciaal voor jongeren tal van cursussen en trainingen verzorgd op psychosociaal gebied. En er heeft een studiemiddag plaats-
[16] JAARVERSLAG 2006 DOMMELREGIO
Crisisdienst: oproepen per maand Crisisdienst: oproepen per maand
65+
2
22%
36%
60 t/m 64 jaar
1 1
22
45
4 5
12 11
3
7
5
2 1
3
3
3
3
6 3
5
6
1 50 t/m 59 jaar
2
3
9% 2%
8%
9
7
10
10
7
12
12
4
Jan.
Feb.
Mrt.
Feb.
Apr.
Mrt.
Apr.
9
Mei
Mei
Juni
2
1
1 4
1
9
Juli
Juli
Aug.
1
6
6
Overig
4 4
3
14
6
91
9
3 Geslacht
6 Juni
1
1
2
4
3 13
13
7
3
1
1
10
10
1
3
3
3 Jan.
Aug.
Sept.
Sept.
Okt.
Okt.
Nov.
3
Overig Deurne Deurne Peelzoom Helmond Geldrop Nuenen Mierlo Peelzoom Helmond DommelRegio Geldrop Nuenen Mierlo DommelRegio
4
4 Nov.
Dec.
Dec.
Geslacht cliënten
Maatschappelijk werker
Geslacht
Onderwijsinstellingen/jeugdhulpverlening
20 t/m 25 jaar
5
1
3%
Cliënt
26 t/m 29 jaar
8
7
8
5 4
7% 30 t/m 39 jaar
1
4 9
5%
1 8
3
8%
40 t/m 49 jaar
6
1
8
6
1
7
11
1
39%
Familie/kennissen/buren Anders
15 t/m19 jaar
Huisarts GSD/overige gem. instanties
0 t/m 14 jaar
61% 39%
Politie/buurtbrigadier 0
100
200
300
400
500
600
700
800
Man Vrouw
Verwijzing Geestelijke Gezondheidszorg
61%
JAARVERSLAG 2006 DOMMELREGIO [17]
Colofon +
Aan deze uitgave werkten mee:
Werkgebied DommelRegio Werkgebied Crisisdienst
S. Platje-Van Riemsdijk, P. van Kroonenburg en R. Lamers van de Cliëntenraad en diverse medewerkers van DommelRegio.
Coördinatie: J. Stevens, I. Wassink
Ontwerp/vormgeving: GiDesign, Waalre
Waar kan ik DommelRegio vinden?
Teksten: M. Michiels, Kaatsheuvel
Centraal kantoor
Kantoor Best
Kantoor Heeze
Kantoor Reusel
Kantoren Veldhoven
Opvoedsteunpunt Eersel
Maastrichterweg 51 5554 GE Valkenswaard Telefoon 040-2048500 Fax 040-2044713 Postbus 826 5550 AV Valkenswaard Directie, Management, Consulenten Huiselijk Geweld, Groepswerk, Outreachende Hulpverlening, Schuldhulpverlening, Jeugdhulpverlening, Project Agrariërs
Raadhuisplein 68 5683 EC Best Telefoon 0499-396148 Fax 0499-392865
Jan Deckersstraat 26 5591 HS Heeze Telefoon 040-2266500 Fax 040-2263924
Groeneweg 27 5541 AG Reusel Telefoon 0497-644925 Fax 0497-644921
Geer 100 5501 LB Veldhoven Telefoon 040-2553035 Fax 040-2549877
Areven 4 5521 BA Eersel Telefoon 040-294932
Kantoor Bergeijk Klaproosstraat 60 5571 JH Bergeijk Telefoon 0497-571525 Fax 0497-573798
[18] JAARVERSLAG 2006 DOMMELREGIO
Kantoor Bladel
Kantoor Leende
Willem van Oranjelaan 5b 5531 HG Bladel Telefoon 0497-381467 Fax 0497-381359
Valkenswaardseweg 1 5595 CA Leende Telefoon 040-2060675 Fax 040-2060665
Kantoor Budel
Kantoor Maarheeze
Graafschap Hornelaan 2a 6021 XL Budel Telefoon 0495-499399 Fax 0495-499161
Smits van Oyenlaan 1a 6026 CN Maarheeze Telefoon 0495-591941 Fax 0495-595973
Kantoor Eersel
Kantoor Oirschot
Hint 11 5521 AE Eersel Telefoon 0497-518888 Fax 0497-516667
De Loop 67 5688 EW Oirschot Telefoon 0499-572694 Fax 0499-574250
Kantoor Sint Oedenrode Dommelstraat 22 5492 DX Sint Oedenrode Telefoon 0413-474940 Fax 0413-474942
Kantoor Son en Breugel Europalaan 2 5691 EN Son en Breugel Telefoon 0499-476606 Fax 0499-474921
Kantoor Valkenswaard Torenstraat 12 5554 NK Valkenswaard Telefoon 040-2046350 Fax 040-2011142
Dommelshei 19 5508 VE Veldhoven Telefoon 040-3683092 Fax 040-3683094
Kantoor Waalre Hoogstraat 4-6-8 5581 BK Waalre Telefoon 040-2222081 Fax 040-2222806
Crisisdienst Buiten kantooruren 040-2530350
Huiselijk Geweld Telefoon 0900-1000 111
Opvoedsteunpunt Valkenswaard Rijt 2 5552 BK Valkenswaard Telefoon 040-8806501
Opvoedsteunpunt Veldhoven Van Aelstlaan 24 5503 BD Veldhoven Telefoon 040-2535532
Schoolmaatschappelijk werk www.dommelregio.nl
Jeugd Preventie Programma JPP De Kempen Postelseweg 31 5521 RA Eersel Telefoon 06-12452118
Fotografie
(pag. 4 t/m 13 en 19):
Fleur Janssen, Eindhoven
Druk: Greve Offset, Eindhoven
Adres: JPP Cranendonck en Heeze-Leende Kijkakkers 37 6026 ER Maarheeze Telefoon 06-12324551
Pitch Into B.V. Maastrichterweg 51 5554 GE Valkenswaard Telefoon 040-2075455 Fax 040-2044713 Postbus 826 5550 AV Valkenswaard Bedrijfsmaatschappelijk werk Trainingen o.a. Outreachende Hulpverlening
DommelRegio centraal kantoor Maastrichterweg 51 5554 GE Valkenswaard Tel.: 040-2048500 Fax: 040-2044713 E-mail:
[email protected] www.dommelregio.nl
Auteursrecht: Behoudens de door de wet gestelde uitzonderingen mag niets van deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt zonder schriftelijke toestemming van DommelRegio.
JAARVERSLAG 2006 DOMMELREGIO [19]