Appèl Tell-a-friend Beleggers 8 contra corporaties Beslag op 2 kredietruimte mogelijk 8
Hoogleraar Vastgoedfinanciering Piet Eichholtz (Universiteit Maastricht) over vermeende oneerlijke concurrentie door woningcorporaties: “Dat beeld moet maar eens de wereld uit.”
Infomagazine 1.2009 van Boels Zanders Advocaten
Krachtenbundeling advocaten voor Zorgsector 6
Te koop: Co2 en NOx 7
Sinds 2005 krijgen bedrijven emissierechten toegekend op basis van hun uitstoot van CO2 en NOx. Gevolg: een levendige handel tussen bedrijven die al geïnvesteerd hebben in efficiëntere processen en bedrijven die die slag nog moeten maken.
2 appèl 1.2009
3 appèl 1.2009 Piet Eichholtz, hoogleraar Vastgoedfinanciering aan de Universiteit van Maastricht en lid van de Raad van Commissarissen van de Ro Groep.
voorrecht Naam Nick Kooistra (1983) Specialisatie Vastgoedrecht Maastricht Studeerde Nederlands Recht aan de Universiteit Maastricht In dienst december 2008 Waarom Boels Zanders Advocaten hij kon zich als beginner meteen specialiseren; een kans die niet vanzelfsprekend is bij menig ander advocatenkantoor Sterk punt bovenmodaal gedreven Opvallend schept er bijzonder veel plezier in zich vast te bijten in juridische zaken Blaast na het werk stoom af als keeper in een hockeyteam
pro en contra
Beleggers contra corporaties In crisistijd kunnen tegenstanders medestanders worden, vindt hoogleraar Vastgoedfinanciering Piet Eichholtz. Het verwijt van beleggingsfondsen dat woningcorporaties oneerlijke concurrentie bedrijven, moet dus maar eens de wereld uit. Niet alleen vanwege die crisis, maar omdat er in feite geen aanleiding toe is: ‘De bouwwereld heeft de mentaliteit van iemand als Rabotopman Bert Heemskerk nodig.’
Oneerlijke concurrentie of luxeprobleem?
‘Er wordt altijd geklaagd dat de woningcorporaties worden bevoordeeld en dat de overheid met haar steun oneerlijke concurrentie in de hand werkt. Maar kijk je naar de feiten, dan valt het grosso modo erg mee. Uiteindelijk bouwen corporaties het soort woningen op plaatsen waar beleggers zich niet aan willen wagen. Vesteda en Amvest bijvoorbeeld bouwen huurwoningen van boven de duizend euro per maand. In dat segment komen ze de woningcorporaties niet eens tegen. Wat zijn de belangrijkste problemen van de beleggers? Dat corporaties geen vennootschapsbelasting betalen. Dat was
tot twee jaar geleden inderdaad het geval, maar tegenwoordig betalen ze die wel. Beleggingsfondsen daarentegen kunnen de status van een Fiscale Beleggings Instelling aanvragen waardoor ze geen vennootschapsbelasting hoeven te betalen. En dat mogen corporaties niet. In feite zijn de rollen nu dus omgedraaid. Een andere klacht is dat corporaties geborgde leningen kunnen aantrekken met staatsgarantie; hierdoor kunnen ze goedkoper woningen aanbieden. Maar dat kan alleen bij woningen met stichtingskosten lager dan twee ton, die onder de zeshonderd euro huur opleveren. In dat segment bouwen beleggers niet eens meer omdat het financieel te oninteresssant voor ze is. Andere kritiek op de woningcorporaties is dat ze steeds meer doen naast de sociale woningbouw. Nou, de overgrote bulk bestaat nog altijd uit goedkope huurwoningen. En dat woningcorporatie Servatius bijvoorbeeld de campus voor de universiteit heeft gebouwd, is puur een rationeel besluit geweest. De universiteit is immers van
eminent belang voor de stad zelf? In Maastricht is nauwelijks leegstand. In Parkstad Limburg wel: zes procent en op sommige plaatsen staat zelfs twaalf procent van de appartementen leeg. En die zijn allemaal van de corporaties. Daaraan kun je zien hoe kwetsbaar de corporaties zijn en dat het dus verstandig is dat ze zich ook op andere terreinen dan de sociale woningbouw wagen om te helpen een stad op lange termijn succesvol te houden. Bovendien mag je niet vergeten dat het vaak de gemeenten zelf zijn die de samenwerking met de corporaties zoeken. Zij hebben geen geld meer voor politiebureaus of scholen en de corporaties vaak wel. En die beseffen dat wat goed is voor de stad, ook goed is voor hun woningen, dus ze doen mee. De woningcorporaties hebben inderdaad gelobbyd voor het optrekken van die borgingsgrens naar woningen van 300.000 euro. Daarvan zegt Vesteda terecht: dat is ons terrein. Maar laten we eerlijk zijn. Het is een luxeprobleem geworden. Er hangt momenteel een atoombom
boven ons hoofd. En het is voor iedereen het meest rampzalig als niet meer wordt gebouwd. Dat is precies wat nu gebeurt: de overheid is doodsbang om problemen met Europa te krijgen, dus die laat de borgingsgrens nog niet los. Maar met stilstand lossen we de crisis niet op. Crisisbestrijding betekent alle zeilen bijzetten. Hoor je de banken klagen over oneerlijke concurrentie? Zeurt Bert Heemskerk van de Rabobank over het feit dat ABN AMRO en de ING staatsbanken zijn geworden? Welnee. Die man beseft dat als die banken omvallen, iederéén er last van krijgt. De bouwwereld heeft een Heemskerk mentaliteit nodig. Niet zaniken, maar meedenken. Ik zou zeggen, verstrek zo snel mogelijk die garanties aan de woningcorporaties zodat zij kunnen bouwen en de economie gaande houden. Laten de beleggers gaan samenwerken met de corporaties, meer nog dan ze nu al doen. Zij zijn nu eenmaal de enige met geld. Als je ze een goed voorstel doet, zullen ze er ongetwijfeld kritisch naar kijken, maar het
belangrijkste is dat projecten door kunnen gaan en dat onverkoopbare woningen verhuurd kunnen worden. In de praktijk wordt natuurlijk al veel samengewerkt, dat moeten we niet te zwart-wit zien. Er wordt vaak gedaan alsof de beleggingsfondsen een monoliet zijn, maar het gaat uiteindelijk om een coalitie van verschillende partijen. Er is dus altijd wel iemand waarmee je kunt praten, op een of ander niveau. En de woningcorporaties en beleggers zijn geen onbekenden van elkaar: de directeur van Amvest was vroeger de directeur projectontwikkeling van woningcorporatie Ymere, om maar iets te noemen. Dus breid de samenwerking uit, houd de zaken in beweging, hoe dan ook. En dat groene bouwen waar iedereen het over heeft, is natuurlijk een goed idee. Maar je lost er de crisis niet mee op.’
Naam Menno Caviet (1972) Specialisatie Ondernemingsrecht Maastricht Studeerde Nederlands Recht aan de Rijksuniversiteit Leiden In dienst 1 januari 2009 Waarom Boels Zanders Advocaten het is een goed georganiseerd en groot kantoor met de sfeer van een klein kantoor. Met boeiende professionele uitdagingen en voldoende aandacht voor persoonlijke ontwikkeling Opvallend bouwde als advocaat en bedrijfsjurist internationale ervaring op in onder andere de Nederlandse Antillen, China, Japan, Amerika en Frankrijk Sterk punt vormt complexe materie snel om in begrijpelijke structuren Blaast na het werk stoom af door te golfen en bij voorkeur met zijn drie zoontjes te spelen
Naam Rens Jan Kramer (1979) Specialisatie Handelsrecht Maastricht Studeerde aan de Universiteit Maastricht, European Law School In dienst 1 januari 2009 Waarom Boels Zanders Advocaten er wordt hem in een zeer professionele organisatie de kans geboden om vakinhoudelijk te specialiseren in onder meer IE-recht Opvallend draait samen met Esther Tromp mee in de German Desk om de sterk groeiende Duitse clientèle optimaal te kunnen bedienen Sterk punt internationaal georiënteerd en breed inzetbaar Blaast na het werk stoom af door te lezen, met de kinderen spannende avonturen te beleven en te hardlopen
4 appèl 1.2009 Energie is van groot belang voor de maatschappij. Traditionele energiebronnen als olie en gas worden schaars. De energiemarkt is momenteel sterk in beweging. De liberalisering ervan, plus de leveringszekerheid staan hoog op de agenda in Europa. In Nederland zijn veel maatschappelijke discussies gaande, zoals bij de verkoop van Essent en Nuon maar ook over de uitstoot van CO2 en de consequenties voor het
milieu. Duurzame energie uit zon, water, wind, of aardwarmte zal in de toekomst een belangrijke rol spelen. Dichter bij huis zien we dat terug in het Energieprogramma van de provincie Limburg. Advocaat Ondernemingsrecht Menno Caviet heeft voorafgaande aan zijn terugkeer in de advocatuur als hoofd juridische zaken bij een energiebedrijf zich
ook gespecialiseerd in - de juridische aspecten van - winning, transport, handel en verkoop van energie. Hij concludeert dat niet alleen voor energiebedrijven, maar voor iedereen, het Energierecht steeds belangrijker wordt. Voor juridische bijstand bijvoorbeeld over de in- en verkoop van energie, het wisselen van leverancier of enig ander gerelateerd vraagstuk staat hij in de startblokken.
Wind waait. Zon schijnt. Water stroomt.
5 appèl 1.2009
rechtzaken
Wees alert
Adoptiekip
Leveranciers hanteren vaak algemene verkoopvoorwaarden waarin een eigendomsvoorbehoud is opgenomen. Dit houdt in dat juridisch eigendom pas overgaat naar de koper wanneer de volledige koopsom aan de leverancier is voldaan. Wanneer de koper failliet gaat, ontstaat vaak een discussie met de curator over de toepasselijkheid van deze algemene voorwaarden.
Pasen is in zicht. Eieren zijn gewenst. Liefst biologisch. Van kippen die de ruimte hebben. De vrijheid om lekker te scharrelen. U kunt een kip adopteren. En krijgt daarmee ook de eieren die worden gelegd. In het adoptiepakket zitten eierbonnen, waarmee u 6 eieren per maand, en een jaar lang in bepaalde winkels kunt afhalen. Uw kip kunt u bewonderen via de webcam.
Wanneer deze namelijk niet op de juiste manier en het juiste moment van toepassing zijn verklaard, kan de leverancier er geen beroep op doen richting de curator. Daarnaast kan de belastingdienst voor openstaande belastingschulden bodembeslag leggen op bepaalde goederen van derden geleverd onder eigendomsvoorbehoud. De belastingdienst hoeft dit eigendomsvoorbehoud niet te respecteren. Dat is voor de meeste leveranciers een erg onaangename verrassing. Zorg als leverancier dus voor een juiste toepassingsverklaring van algemene voorwaarden. Ook als er niets aan de hand lijkt te zijn.
www.adopteereenkip.nl
Kredietcrisis Begin februari organiseerde Boels Zanders het seminar ‘Ondernemen bij financieel slecht weer’. Onderwerpen die aan bod kwamen, waren: doorstart - kansen op het dieptepunt, personele reorganisatie en bestuurdersaansprakelijkheid. Op onze site vindt u onder actualiteiten/nieuws de samenvattingen van deze lezingen. www.boelszanders.nl
Ontslagvergoedingen Er is veel te doen over het wetsvoorstel van minister Donner over de ontslagvergoeding. Hij wil deze vergoeding maximeren bij salarissen van € 74.000 en hoger. Zeker in deze onzekere tijden is het voor velen de vraag welke vergoedingen men kan vragen dan wel aanbieden. Vooralsnog kan een werkgever geen beroep doen op het wetsvoorstel, om de simpele reden dat het wetsvoorstel is voorgelegd aan de Raad van State en nog niet aan de Tweede Kamer. De Raad van State heeft zware kritiek geuit. De Raad vindt dat de aangepaste kantonrechterformule, die per 1 januari 2009 van kracht is, al zal leiden tot lagere vergoedingen. Ook heeft de Raad gewezen op de ongelijkheid die zal ontstaan in ontslagvergoedingen van ontslagen werknemers (net) onder en boven de inkomensgrens van € 75.000. Minister Donner heeft inmiddels aangegeven het advies van de Raad van State naast zich neer te leggen; hij gaat toch het wetsvoorstel indienen bij de Tweede Kamer.
6 appèl 1.2009
7 appèl 1.2009
rechtspraak
Kredietcrisis? Wel nee, mogelijkheden en kansen! Ik kan het woord “kredietcrisis” niet meer horen. Geen dag gaat voorbij of in de media wordt er aandacht aan besteed. Een hype, die mensen hypernerveus maakt, een draaikolk van negatieve berichten die velen meesleurt naar de bodem van de neerslachtigheid. Is het glas half vol of half leeg? Het is een kwestie van mentale instelling. Die is doorslaggevend voor hoe iemand zijn doen en laten verder bepaalt. De ondernemer van het half lege glas sombert mee met de media, praat met zijn medewerkers voortdurend over het afbrokkelen van de kring van afnemers, zeker nadat hij op een haar na een order heeft gemist (wat hem ook in een hoogtijperiode had kunnen gebeuren, er zijn nu eenmaal concurrenten). En dan de bank, wie weet wat de bank gaat doen met zijn toch al onder druk staande kredietfaciliteit? De mens lijdt het meest van wat hij vreest. En dat geldt ook voor de ondernemer. Als u daarentegen de ondernemer van het half volle glas bent, zult u nu denken: “Ik heb een goedlopende zaak en voldoende reserves om lekker door te gaan, mijn producten zijn top en vinden gretig aftrek en ik ga ervoor om mijn marktpositie aanzienlijk te versterken. Ik zie zwakkere broedercollega’s om mij heen sneuvelen, jammer, maar het gaat nu om de survival of de fittest en tot die laatste categorie wil ik blijven behoren.” In dat kader zijn er ook de kansen tot overname van de onderneming van de moegestreden concurrent. U verlicht daarmee als het ware diens doodstrijd. De condities waaronder dat gebeurt, zijn uiteraard in overeenstemming met de huidige economische realiteit. Het kan dus een koopje zijn. Daarom wil ik graag met u het half volle glas op de toekomst heffen. Samen vullen wij het tot de rand! Proost! Olaf van Eijndhoven
Bundeling krachten Juridische dienstverlening Zorgsector Boels Zanders Advocaten werkt in haar dagelijks praktijk vanuit de specialisaties ondernemingsrecht, handelsrecht, bestuursrecht, arbeidsrecht en vastgoedrecht. In aanvulling daarop is Boels Zanders gestart met een Praktijkgroep Zorg, waarin advocaten uit alle specialisaties vertegenwoordigd zijn. Deze advocaten kennen de mores van de zorgsector. Van ziekenhuizen en thuiszorg tot farmacie en jeugdzorg. De Praktijkgroep Zorg is in staat op inhoudelijke, gecoördineerde én efficiënte wijze vragen bij zorginstellingen te beantwoorden. Of het nu gaat
over organisatievormen en -structuren, aansprakelijkheid van bestuurders en toezichthouders, specifieke regelgeving of marktwerking. De Praktijkgroep Zorg werkt samen met de Universiteit Maastricht. De Universiteit levert wetenschappelijke kennis en Boels Zanders voedt de Universiteit met praktijkervaringen. Wilt u meer weten over de Praktijkgroep Zorg, neem dan contact op met Mark van de Laar, advocaat Arbeidsrecht, (043) 609 63 44.
Seminar KvK Woensdag 8 (Venlo ) en donderdag 9 april (Urmond) organiseert de KvK samen met Boels Zanders Advocaten het seminar Ondernemen in zwaar weer met de onderwerpen reorganisatie en ontslag, fiscaliteit en financierbaarheid. Kijk voor meer informatie op onze site www. boelszanders.nl.
Te koop: CO2 en NOx
Sinds 2005 krijgen bedrijven, die behoren tot in wet- en regelgeving aangewezen categorieën van bedrijven, jaarlijks emissierechten toegekend op basis van de door hen opgegeven hoeveelheid uitstoot van NOx of CO2. De overheid beoogt hiermee bedrijven efficiënter te laten produceren en zo de belasting voor het milieu te verlagen. Dit wordt ingegeven door de afspraken gemaakt in het Kyoto-protocol. Nederland heeft zich ertoe verplicht om de uitstoot van broeikasgassen in de periode 2008-2012 met 6% te verminderen ten opzichte van 1990 en zo een bijdrage te leveren aan het tegengaan van veranderingen door klimaatwijzigingen.
Investeren Jaarlijks moeten de bedrijven onder meer verplicht schriftelijk verantwoording afleggen over hun uitstoot, waarbij er van wordt uitgegaan dat bedrijven zoveel uitstoten als ze aan emissierechten hebben gekregen. Bedrijven die geïnvesteerd hebben in het verminderen van hun uitstoot houden aan het einde van het jaar emissierechten over. Deze kunnen op de, inmiddels levendige, markt verhandeld worden aan bedrijven, die te weinig emissierechten hebben, doordat ze bijvoorbeeld meer zijn gaan produceren. Voor het bedrijf dat haar rechten verkoopt ontstaat een win-winsituatie; de gedane investeringen
om zuiniger te produceren kunnen (deels) worden terugverdiend door de verkoop van de rechten. Strengere controles In de zogeheten eerste planperiode van 2005 tot 2007 is door het bevoegde gezag, de Nederlandse Emissieautoriteit (NEa), weliswaar gecontroleerd, maar was NEa nog redelijk coulant vanwege de introductie van het systeem. Wij verwachten dat in de tweede planperiode, die in januari 2008 startte, veel strenger gecontroleerd gaat worden op naleving van de aan deelname aan emissiehandel gekoppelde wettelijke verplichtingen. Reden waarom sancties (denk aan een last onder dwangsom of zelfs een bestuurlijke boete) mogelijk aan de orde van de dag zullen zijn. Daar komt bij dat de handel in de rechten steeds actueler wordt. Mede door de kredietcrisis. Bij faillissementen horen de emissierechten immers ook tot de te
verkopen boedel. Eenmaal verleende rechten kunnen namelijk niet zonder meer ingetrokken worden, aangezien dat onteigening zou zijn. Boels Zanders Advocaten heeft inmiddels ervaring opgedaan met de verkoop van rechten tijdens faillissementen, maar kan uiteraard ook adviseren wat de mogelijkheden zijn binnen het wettelijke kader en wanneer aan de wettelijke verplichtingen voldaan moet worden. Daarbij werken we, waar mogelijk, samen met de controlerende instanties. Kijk voor meer informatie ook op www.emissieautoriteit.nl, www.emissiebeurs.nl, www.vrom.nl of www.europeanclimateexchange. com. Xander Wynands advocaat Vastgoedrecht en Bestuursrecht
rechttoe Deur op kier
Beslag op kredietruimte toch mogelijk
Tell-a-friend Bedrijven hebben voor reclamedoeleinden steeds meer behoefte aan databases met mailadressen van (potentiële) klanten. Om de databases gevuld te krijgen, wordt soms gebruik gemaakt van tell-a-friend acties. Dat houdt in dat iemand zich inschrijft op de website van een bedrijf en meteen ook enkele vrienden aanmeldt. Als deze vrienden vervolgens de inschrijving bevestigen, krijgen zij of in ieder geval diegene die hen heeft opgegeven een bedankje in de vorm van bijvoorbeeld tegoedbonnen. De opgegeven mailadressen krijgen voortaan nieuwsbrieven of andere commerciële info toegezonden. Echter. Het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) en de Onafhankelijke Post en Telecommunicatie Autoriteit (OPTA), toezichthouders op de naleving van regels over het ongevraagd toezenden van elektronische communicatie en de verwerking van persoonsgegevens, zijn zeer kritisch over deze toepassing. Reden is dat de verantwoordelijke voor de website e-mail naar een geadresseerde verzendt, terwijl die geadresseerde vooraf geen aantoonbare toestemming heeft gegeven voor die elektronische communicatie. Dit is in beginsel in strijd met de wet (artikel 11.7 jo 11.8 Telecommunicatiewet). Voorts mogen op grond
van de Wet bescherming persoonsgegevens (artikel 7, 8 en 9) persoonsgegevens alleen voor welbepaalde, uitdrukkelijk omschreven en gerechtvaardigde doeleinden worden verzameld. Ongevraagd toesturen van e-mails is niet toegestaan. De verantwoordelijke van de website mag de persoonsgegevens (het e-mailadres) die op de website worden ingevuld dus alleen gebruiken voor het eenmalig toezenden van een bericht van persoonlijke aard (bijvoorbeeld het toezenden van een digitale ansichtkaart). Het bedrijf mag de e-mailadressen en andere persoonsgegevens niet bewaren of op de een of andere manier verwerken. Ook het sturen van een herinnering is op grond van de wet niet toegestaan. Tot slot is de verantwoordelijke van de website (ook in andere situaties) op grond van de wet verplicht om technische en organisatorische maatregelen te nemen om persoonsgegevens te beveiligen tegen verlies of onrechtmatige verwerking (denk bijvoorbeeld aan spam). Het is dus raadzaam databases op een andere wijze te vullen, wilt u niet door het CBP of de OPTA op de vingers getikt worden. Cathérine Nollen advocaat Vastgoedrecht en Bestuursrecht
Enkele jaren geleden heeft de Hoge Raad bepaald dat beslag op kredietruimte niet mogelijk is, naar aanleiding van een zaak van een creatieve schuldeiser die beslag gelegd had onder de bank van zijn schuldenaar op de kredietruimte die de schuldenaar bij zijn bank had. Daarmee was de kous voor de schuldeiser af. Voor de regering echter niet. Zij pasten de wetgeving vervolgens - bijna geruisloos - aan. De Wet Versterking fiscale rechtshandhaving heeft tot doel de positie van de belastingdienst te versterken. Onderdeel daarvan is de mogelijkheid voor de belastingdienst om op vereenvoudigde wijze beslag te leggen op de tegoeden van de belastingplichtige bij een bank. Echter, de belastingdienst kan niet alleen beslag leggen op de tegoeden, maar ook op de eventueel aan de bankrekening gekoppelde kredietruimte. Dit is een absolute noviteit. Het vereenvoudigde beslag wordt gelegd door het sturen van een brief (de bankvordering) naar de bank waarna de bank de belastingaanslag uit het aanwezige creditsaldo of de kredietruimte moet betalen zonder recht van verrekening. Hoewel de staatssecretaris heeft toegezegd dat deze mogelijkheid slechts wordt gebruikt voor kleine bedragen en het enkel zou gaan om de kredietruimte die is gekoppeld aan de gewone bankrekening, geeft de wettelijke tekst in beginsel de ruimte tot een verdergaande toepassing zoals beslag op de kredietruimte van een zakelijke bankrekening. De regeling treedt naar verwachting in de eerste helft van 2009 in werking. Dan is ook een uitvoeringsregeling opgesteld die een nadere uitwerking geeft over de uitoefening van het recht van de belastingdienst om beslag te mogen leggen. Jeroen Tulfer advocaat Ondernemingsrecht Een uitgebreid artikel verscheen 27 februari in het Tijdschrift voor Insolventierecht
colofon Uitgave Boels Zanders Advocaten nv Redactieadres Postbus 196, 6040 Roermond 0f
[email protected] Copy en eindredactie Zuiderlicht Ontwerp Zuiderlicht Fotografie Arjen Schmitz Illustratie Cyprian Koscielniak Druk Walters
Boels Zanders Advocaten www.boelszanders.nl
