Teken van Leven Zomer 2013
Website: www.dgenkhuizen.doopsgezind.nl
Kerkenraad van de Doopsgezinde Gemeente Enkhuizen & omstreken Voorzitter:
br. J.C. Nolthenius
(Jaap)
Boekhouder:
br. T.P. Jonker
(Theo)
Secretaris/Koster:
br. H.J. van Lijnen Noomen
(Hendrik Jan)
Lid:
zr. J. Visser
(Anneke)
Lid:
zr. A.E. Schlüter
(Agnès)
Coördinator predikanten & organisten:
br. T.P. Jonker
Adres van de Vermaning:
Venedie 17, 1601 HA Enkhuizen
Geen post naar dit adres!
Secretariaat / koster: H.J. van Lijnen Noomen
Noorderpoort 25, 1601 PT Enkhuizen
tel./fax: 0228-31 65 12
Email secretariaat:
[email protected]
Rekeningnummers:
ING: 12.68.75 of ABN-Amro: 47.14.17.262
Restauratiefonds:
ABN-Amro: 43.17.41.050
Alle betalingen t.n.v. Doopsgezinde Gemeente E & O, 1613 CL Grootebroek
2
Van de voorzitter Vlak voor ons keukenraam bouwde een merel-echtpaar een nest, op een wat bizarre plaats. Die bizarre plaats is een trapje, dat we dus enige weken niet konden gebruiken. Het was bijzonder leerzaam om te zien hoe plichtsgetrouw moeder merel zich van haar broedzorg kweet. Alras konden wij waarnemen hoe, na het broeden - wat ondanks de late winter toch goed gegaan is- beide ouders zorgdroegen voor voldoende voedsel. De jonge merels groeiden dan ook als kool, soms dacht ik wel eens redden ze het wel, maar met enige blijdschap kan ik melden, dat vijf jonge merels het nest verlaten hebben en de wijde wereld zijn ingevlogen. Wat ze voor leven gaan leiden zal altijd een vraag blijven. Geen vraag is, dat op het Venedie de zomerperiode is ingegaan. Kerkelijk betekent dat, dat we gedurende juni, juli en augustus samenwerken met de Lutheranen. Allerlei activiteiten liggen nu ook stil en na de zomer moeten we ons herpakken en bezien wat we weer oppakken en hoe we dat gaan doen. Net als de jonge merels gaan we, zoals eerder opgemerkt, na de zomer ons buiten ons “nest” begeven, we gaan nl. in Nieuwe Niedorp kijken bij onze broeders en zusters en de doopsgezinde gemeente van Alkmaar komt naar ons toe. Ik eindig met u een goede zomer toe te wensen. J.C. Nolthenius 3
Bidden Ik heb een tijd moeite gehad met bidden. Ik prevelde schietgebedjes in nood, maar met een gevoel van hypocrisie. Ik wilde er niet te veel over nadenken omdat ik het lastig vond en dacht, 'Baat het niet, het schaadt ook niet.' Tijdens de meditatie weekeinden waar ik jaren lang heen ging werd gebeden en ik kreeg meer behoefte om mijn ervaringen die ik tijdens het mediteren had 'op te dragen' aan God. En omdat ik geloof dat God gebeurt in ons dagelijks leven en niet een gedaante ergens op een wolk is, had ik een probleem. Waar bid ik dan naar en waarom bid ik? Als God een werkwoord is en als je God ervaart in wat er gebeurt in je leven en in de mensen die om je heen zijn, heeft bidden als 'vragen om' dan zin? Als ik bid: 'God, zegen onze levens, geef vrede in onze harten, geef ons zoete woorden en geef ons de kracht om in liefde te handelen.' dan plaats ik het gebed buiten mijzelf en buiten het hier en nu, en ik moet nog maar afwachten of het gehoord wordt en tot actie leidt. Maar wanneer ik in de eerste persoon enkelvoud en in het hier en nu bid, dan is God in mij aan het werk en wordt meteen realiteit. Ik hoef niet te wachten of ik krijg waar ik om gevraagd heb, God gebeurt dan.
4
God, door U is mijn leven gezegend, heb ik vrede in mijn hart en spreek ik zoete woorden. Door U heb ik de kracht om in liefde te handelen Ik dank U, Barmhartige, die in mijn adem, in mijn leven bent, en daar gebeurt. Amen.
Agnès E. Schlüter Gedicht JULINACHT De dag was nog bevracht met geuren. Onverwacht de omslag van het weer. Jaarkentering en keer. Orion dooft zijn pracht. Langzaam valt in de nacht de statige regen neer. Ida Gerhardt (11-05-1905 / 15-08-1997)
5
Enkhuizer Kerkennacht vrijdag 21 juni 2013 Op vrijdag 21 juni van 19.30 tot 23.00 in de Westerkerk aan de Westerstraat in Enkhuizen houden 8 kerken die samenwerken in de Enkhuizer Raad van Kerken een “kerkennacht”. Op allerlei, vaak ongebruikelijke, wijzen kan ieder die daar binnenloopt kennismaken met wat die kerken te bieden hebben. Het programma begint buiten: in de Westerstraat wordt een streetparade gehouden en bij het carillon in de Zuidertoren zijn trompetters die de start van de kerkennacht luid hoorbaar aankondigen. In de kerk treft u om 20 uur hoornblazers die die boodschap overnemen en om 20.15 is het woord aan Jan Baas, onze burgemeester. Daarna ontvouwt het programma zich: u kunt door een straat met marktkramen lopen waar alle 8 kerken en de Raad zich presenteren, maar u vindt daar ook de Wereldwinkel, de Baanbreker e.a. u kunt er deelnemen aan workshops of luisteren naar verhalen; u kunt er uw al jaren opgespaarde kritiek op de kerken kwijt in de wensmuur en u kunt er in alle stilte een kaarsje opsteken. Stilte, maar er is ook muziek, zang, en -heel korte - preekjes van u misschien wel bekende bekende Enkhuizers. Waarom dit alles? Er is veel werk aan geweest, dat wilt u vast wel geloven, maar waarom doen mensen dit allemaal? De kerkennacht is een uit Duitsland overgewaaid idee, dat acht jaar geleden voor het eerst navolging vond in een paar grote steden in Nederland. Dit jaar zijn er al vijftig plaatsen in Nederland waar kerken zich op deze manier laten zien. En daar zit 'm de kneep: de kerken worden steeds minder 'gezien' want er is zo veel meer. Maar als het niet op de traditionele manier kan dan moet het maar anders, want die kerken zijn naar ons idee de moeite van het doorleven waard! Ze bieden een helpende hand waar nodig, ze geven steun waar nodig, ze leveren kritiek waar nodig, ze geven zicht op meer dan het gewone, alledaagse, zie bieden inspiratie. Ze zijn betrokken op de mensen en op de wereld. Maar ze hebben het ook vaak verkeerd gedaan, wilt u misschien zeggen!? Ja, dat weten ze en dat willen ze ook weten, maar…… ze hebben het in ieder geval geprobeerd.
6
De Westerkerk is open vanaf 19.30 uur.
tot 20.00: streetparade in het centrum van Enkhuizen en vanaf de Zuider(kerk)toren carillonspel met trompetters.
tot 20.15: welkomst(hoorn)muziek in de Westerkerk.
20.15: openingspreek: thema 'wat bezielt mij?' door J. Baas, burgemeester van de stad.
De "preken" hebben allemaal datzelfde thema en duren niet langer dan 5 minuten!
20.20-21.00:gitaar/zang en zanggroep "Vivium Vocale".
21.00-21.05:preek door Maretty van den Mosselaar (centrum de Baanbreker).
21.05-21.30:gitaarmuziek en hoornensemble.
21.30-21.35:preek door Lies Turksma.
21.35-22.00:verhalencorner over thema "Engelen" en hoornensemble.
22.00-22.05: preek door Dick Beemster.
22.05-22.30: a capella koor 'Reuring'.
22.30-22.35: preek door Richard Lijnsvelt (voorzitter van de 'Stichting de Westerkerk').
22.35-23.00: gitaarmuziek en zang.
23.00-23.05: preek door Jacques de Lange, waarna afsluiting door ds Henk Haandrikman.
In de kerk kunnen diverse stands van deelnemende kerken worden bezocht, t.w.: Apostolisch Genootschap, Doopsgezinde Gemeente, Evangelisch-Lutherse Gemeente, Leger des Heils, Oud-Katholieke parochie, Protestantse Gemeente, Rooms-Katholieke parochie en Zevende-dags Adventisten. Verder zijn er stands van o.a.: de Baanbreker, het Nederlands Bijbelgenootschap, de Wereldwinkel.
7
Ook is er gelegenheid tot: deelname aan diverse workshops, het invullen van boodschappen voor de "wensmuur van de kerken" en het branden van een kaarsje in het "stiltecentrum". (Ook in de Franciscus Xaveriuskerk is een stiltecentrum ingericht.)
Gebed Gij, de adem van mijn bidden, ziel van al wat mij beweegt –
8
maak mij drager van uw zegen, maak mij voertuig van uw Geest. Sytze de Vries (geb. 1945)
9
Zusterkring Enkhuizen De Zusterkring Enkhuizen en omgeving stopt voorlopig wegens te kort aan zusters.
BUITENGOED FREDESHIEM VOOR LEDEN EN BELANGSTELLENDEN VAN DOOPSGEZINDE GEMEENTEN Buitengoed Fredeshiem: een Vrolijke Zotte Zomerweek (20-27 juli)
In de vakantiebrochure 2013 van Fredeshiem staat o.a. de Vrolijke Zotte Zomerweek vermeld. Deze seniorenvakantie wordt gehouden van 20 t/m 27 juli en staat o.l.v. Tineke Huijing-Zijlstra en Martha Zijlstra. De week is 'een Zomerzotheid' met o.a. zomerse muziek met een zot optreden en een bezoek aan de zwoele Bamboetuin Mei Chu. U duikt verder in de verhalen van De Noordoostpolder, 'een polder die perfect moest zijn' volgens het boek 'Het Nieuwe Land' van Eva Vriend. We verplaatsen ons verder in de tijd van de Dode Zeerollen en bezoeken de unieke tentoonstelling in het vernieuwde Drents Museum in Assen. Naast de zotheid zijn er rustige momenten met de meditaties van Ingrid van der Molen. Tussendoor 'zotte' verhaaltjes, vrolijke spelletjes of een leuke film. Een hele vakantieweek volledig verzorgd met heerlijke maaltijden, 1- of 2-persoonskamer en onderlinge 10
gezelligheid. En wilt u gehaald en weer thuis gebracht worden? Fredeshiem biedt u vervoerservice voor slechts € 0,25 per km! Naast de Vrolijke Zotte Zomerweek biedt Fredeshiem o.a.: een oriëntatie cursus Zien Tekenen (1/5 juli) Fietsvakantiedoor de wondere wereld van Fredeshiem (19/26 juli) Land van Havezathes en Heerlijkheden (27 juli/ma 5 aug) Schilders en hun symbooltaal: Van Eyck, Mankes e.a. (10/17 aug) Shakespeareweekend (17/19 aug) Quiltmidweek 'Op z'n Hollands 2013' (19/23 aug) Steenwijker Hildo Krop: stadsbeeldhouwer van Amsterdam (23/28 aug) Summerschool 'Christendom van Oost naar West' olv John van Schaik (23/28 aug)
Belangstelling? Bel Buitengoed Fredeshiem: (0521) 535100 of email:
[email protected] Buitengoed Fredeshiem… voor Inspirerende Ontmoetingen.
11
Recepten In Nieuwe Niedorp kwam het idee op om een NoordHollands-dopers kookboek samen te stellen met b.v. de recepten van onze potluck-maaltijd, recepten die het goed doen op gemeentebijeenkomsten, recepten waar een mooi (gemeente)verhaal aan vast zit enz. enz. Wie zou eens willen nadenken hoe dit concreet uitgevoerd kan worden? Hier alvast twee recepten: Quiche Quiche recept uit het boekje Grip op koolhydraten van Yvonne Lemmers. Ik heb het recept verdubbeld: 500 gr broccolie in stronkjes 500 gr bloemkool idem 300 gr gorgonzola 200 gram geraspte oude kaas (of 200 gr spekblokjes) 8 eieren 4 dl slagroom, ongeslagen
Groenten stomen of koken Gebruik je spek, bak die krokant Schep groenten (en spek) in een ovenvaste schaal, verbrokkel de gorgonzola erover Roer eieren, slagroom, peper (en oude kaas) samen en giet het over de groenten. Bak de quiche ± 45 minuten op 200 graden. Na afkoelen in stukken snijden.
12
Amandeltaart Het amandeltaart recept uit het boekje Grip op koolhydraten van Yvonne Lemmers. Ik heb het recept verdubbeld: 400 Gr. Amandelmeel 75 gr. Zachte roomboter 8 eieren 120 ml slagroom Stevia naar smaak (Pure stevia is 300x zoeter dan suiker, dus heel weinig gebruiken!) of suiker naar smaak Flinke koffielepel wijnsteenbakpoeder Snufje zout Citroenrasp naar smaak
Eieren kloppen, andere ingrediënten toevoegen en flink kloppen Mengsel in bakvorm gieten en 40 minuten bakken op 160 Gr. In het midden van de oven. Na afkoelen doormidden snijden en (suikerloze) jam over de bodem smeren, bovenste helft terug zetten en eventueel met een laagje mascarpone besmeren met daarop vers fruit. Agnès E. Schlüter
13
Placemats Wilt u placemats van de binnenstad van Enkhuizen op uw tafel? Wanneer u een boterhammetje eet - tussen de middag vindt u 't niet altijd de moeite waard een tafelkleed uit de kast te pakken. De Raad van Kerken van Enkhuizen heeft een prachtig alternatief! U belt of mailt naar 0228 316 512 bgg 06 38 94 13 06 en u ontvangt voor € 6,00 twee prachtige Placemats met daarop de plattegrond van onze stad. Wanneer u er zelfs vier van zou willen hebben betaalt u slechts € 10,00 en worden ze uiteraard bij u thuis bezorgd.
[email protected] H.J. van LIJNEN NOOMEN
14
De Raad van Kerken in Enkhuizen wenst al die scholieren die zojuist hun diploma behaalden proficiat! Nu lekker vakantie en straks: de volgende stap! En degenen die dit jaar pech hadden: hou vol; je kunt het en het is de moeite waard!
'Welcome to Mennonite Europe' Al geruime tijd worden er voorbereidingen getroffen voor het uitvoeren van een Europees Doopsgezind project. Een samenwerking van het Doopsgezind Seminarium en het Internationaal Menno Simons Centrum. Reeds eerder ontving u bij doopsgezind nl 04 een mysterieus achtkantje van karton, voorzien van de projektnaam en bedrukt met een selectie uit Doperse kenmerken. 15
Ook werd in doopsgezind nl 03 door Prof Fernando Enns onder de titel “Europees netwerken” ingegaan op het projekt. Onder de werk-naam euMENnet is een projektteam bezig met het ontwikkelen van een website: “Welcome to Mennonite Europe”. Deze site heeft als eerste doel om de invloed van vijf eeuwen doperse omzwervingen door Europa onder de aandacht te brengen. De site zal in het najaar van 2014 operabel zijn en is bestemd voor iedereen: doopsgezinde zusters en broeders, onderzoekers, toeristen, educatiedoeleinden etc. De leiding van het project is in Nederlandse handen en wordt uitgevoerd onder regie van twee docenten van het Doopsgezind Seminarium: Prof. Piet Visser en Prof. Fernando Enns. Daarmee is tevens de link naar De VU in Amsterdam en de Universiteit van Hamburg gelegd. De Algemene Doopsgezinde Sociëteit en het Internationaal Menno Simons Centrum zijn partners in het project. Inmiddels werken er al 13 partners uit 9 landen mee. WAAROM De site moet dienen als venster naar meer informatie over de trektocht van de Mennonieten door Europa. Het is niet per se bedoeld als archief-site. Het gaat meer om bewustwording van dit stukje doopsgezinde geschiedenis. Het moet mensen nieuwsgierig maken. Men moet er meer van willen weten. Al sinds het begin van de 16e eeuw, weken 'dopersen' keer op keer naar elders uit. Meestal als gevolg van 16
onderdrukking, het ontbreken van geloofsvrijheid of juist gedreven door een expliciete geloofsopvatting, economische malaise of juist economische voorspoed etc. Hun invloed op economie, onderwijs, gezondheid, sociaal bewustzijn, religie/kerkgemeente, taalontwikkeling, planologie, kunst en cultuur is groot geweest. Overal in Europa lieten zij sporen achter. Er is veel documentatie aanwezig, maar het is voor een groot deel alleen lokaal toegankelijk of helemaal niet bekend. Hoe langer we wachten hoe meer dit verhaal over de trektochten op de achtergrond raakt of slechts 'dood' archief wordt. Het idee voor dit Europese project is al eerder ontstaan. Het werd in het kader van MENNO2011 door het IMSC uitgewerkt als Nederlands project met als resultaat een grote touch-screen table, met portretten en info van alle Doopsgezinde gemeenten in Nederland. Het succes van deze tafel krijgt nu een vervolg met dit Europese project. HOE Op dit moment staat alles in het teken van de voorbereiding voor het project. Vanaf januari 2012 zijn twee leden van het team, half Europa rondgereisd om draagvlak te verwerven. Inmiddels zijn 13 partners uit diverse (Doopsgezinde) geledingen, uit 9 Europese landen, bereid om mee te werken. Te weten Zwitserland, Frankrijk, Oostenrijk, Duitsland, Nederland, België, Polen, Litouwen, Oekraïne. Er lijkt veel behoefte aan het project te bestaan. Iedereen is 17
enthousiast. Tijdens de rondreis werd aan den lijve ondervonden hoe veel er te vertellen is. Iedereen is bereid om het project te verwezenlijken en de uitdaging aan te gaan. Taal-barrières en reis-afstanden worden genegeerd, en hoezeer wij als 'dopersen' ook van elkaar verschillen: we maken er een Europese Doopsgezinde presentatie van. Er zijn het afgelopen jaar werkgroepen gevormd om een eerste schets voor de website te maken en om een begroting op te stellen. Uitgangspunt voor de site is een landkaart van Europa. Uit het brede spectrum van doperse identiteit zijn 8 thema's gekozen. Vanuit een achttal plaatsen op de kaart zal een introductie-video worden gepresenteerd, steeds gekoppeld aan een van de identiteitsthema's. Nederland heeft hiertoe een testvideo gemaakt met als thema 'tolerantie'. Met dank voor alle suggesties en voor de medewerking van gemeenten. Om financiële ondersteuning vanuit Brussel te verkrijgen is het project recent uitgebreid met een Europese Tour-karavaan, Deze zal gedurende twee maanden de belangrijkste migratie-routes volgen. Het ligt in de bedoeling om voor dit onderdeel jongeren een plaats in de organisatie te geven. In augustus 2013 wordt bekend of de Europese subsidie wordt toegekend. Intussen gaat het projectteam door met het vinden van sponsoren en wordt alles in het werk gesteld om in augustus met het project van start te kunnen gaan.
18
Wie meer informatie wil over dit project kan contact opnemen met Antoinette Hazevoet of Kees Knijnenberg via
[email protected] Of ga naar facebook: mennosimonscentrum
19
In 't Spionnetje (terugblik op ruim 4 maanden Doopsgezind leven in de brouwerij) Wat ondergetekende ZAG en HOORDE - in de achter ons liggende maanden (na de Pasen tot het moment, dat de leerlingen, die examens hebben gedaan het 'verlossende woord' hebben vernomen) gaat u onderstaand lezen. Uiteraard werden wij allen opgeroepen om op VERMANINGSPAD te gaan in de jongste provincie van ons land. Nee, deze maal geen oude kerken bezoeken, maar gewoon de omgeving van Flevoland verkennen op de fiets of met de auto. Net als velen, had Spionier geen 'hoge pet' op van Lelystad of Almere. 'Wie wil daar nu wonen?' Maar na een weldadig en ongelooflijk hartelijke ontvangst in `de Goede Rede' en gewapend (echt een woord voor pacifisten …) met een plattegrond met duidelijke aanwijzingen om deze omgeving beter te leren kennen, veranderden dat weldra! Zo'n 100 km gereden rond de Oostvaarders Plassen kregen wij steeds meer begrip voor die mensen, die nu misschien woonachtig waren op vier-hoogachter in de grote stad en die thans bewust kozen voor de ruimte en mogelijkheden van onze twaalfde provincie (of gooit Plasterk alles op een hoop …). Elke woonwijk heeft een eigen gezicht, men kent de buren en heeft de mogelijkheid op korte afstand van het huis te proeven van de natuur! De vesper - na afloop van 20
deze heerlijke Hemelvaartsdag - was ontwapenend! Predikante Iris Speckman liet duidelijk merken, dat zij 'geknipt' was voor deze jonge Gemeente, die een heel eigen aanpak verdiend, omdat er velen zijn met een ander verleden, dan de meeste traditionele Gemeentes op het vaste land! Ook de senioren uit Noord-Holland Noord gaan in juni niet alleen kennis maken met deze jonge predikante en Doopsgezinde Gemeente Almere, maar tevens - als tegenhanger - naar de Doopsgezinde Gemeente Deventer en Utrecht. Het museum van Elly Hillesum, over het verdwenen Joodse leven in Deventer, zullen zij bezoeken alsmede in Utrecht het Catharijneconvent. Kortom een uitermate zinvolle en boeiende midweek, samen met ds. Bart Santema en zo'n twintig andere senioren uit onze provincie (hoort u meer van natuurlijk). Eind mei is het nieuwe LIEDBOEK in Monnickendam 'ten doop' gehouden. Meer dan twee duizend bezoekers bevolkten de Grote kerk aldaar! RTVNH besteedde er meer aandacht aan, dan de jongens en meisjes van de N.O.S. maar inmiddels zijn deze nieuwe LIEDBOEKEN gearriveerd op 't Venedie, en hopelijk gaan we deze ook gebruiken! ZINGEN is heerlijk, in een koor, in de Gemeente … dat maakt eigenlijk niet uit! Hopelijk ook - als de R weer in de maand zit - in de LUMEN- cantorij, welke onder de bezielende leiding van br. J.F.A. van Uden toch in betrekkelijk korte tijd duidelijk van zich liet spreken! Misschien, dat er toch wel een paar nieuwe leden bij komen, zodat men 21
minstens met z'n tienen van zich laat horen! GOEDE VRIJDAG en met PASEN hebben de Lutheranen & Mennonieten gehoord, dat het n i e t verkeerd was, die samenwerking. Voordat half Nederland met vakantie gaat, broeders en zusters, vrienden en belangstellenden van deze Doopsgezinde Gemeente in de HARINGSTAD treft u ongetwijfeld weer nieuwe ervaringen aan van uw SPIONIER
22
Preekrooster en Agenda Tenzij anders vermeld beginnen de diensten om 10.30 uur
Juni
23 juni
zr. ds. B. Jonker-Voort (LUMEN-dienst)
10.00 u - in de Lutherse kerk
Juli
14 juli
zr. ds. T. de Vlieger-Kofman 10.30 u (LUMEN-dienst)
28 juli
zr. ds. B. Jonker-Voort (LUMEN-dienst)
10.00 u - in de Lutherse kerk
Augustus
11 aug.
zr. ds. T. de Vlieger-Kofman 10.30 u (LUMEN-dienst)
25 juli
br. drs. A. Reitsma (Zwaag) - (LUMEN-dienst)
10.00 u - in de Lutherse kerk
8 sept.
zr. A.E. Schlüter
10.30 u
22 sept.
br. J.C. Nolthenius
10.30 u
September
Voor het laatste nieuws kijk op onze website: www. dgenkhuizen.doopsgezind.nl
23
24