Technieken die je hebt geleerd direct enthousiast toepassen
Doelgroep: Mensen die (therapeutische) technieken leren en ze meer toe willen passen.
Inleiding "Toepassen wat je geleerd hebt" koos ik als onderwerp omdat ik merkte dat het een kernpatroon van mijzelf is: van alles leren, een beetje toepassen en als een ’bezetene’ weer verder leren. Gericht op dit onderwerp merk ik bij mezelf en anderen hoe ze omgaan met het "gereedschap" dat ze verzamelden. Sommige laten het in de schuur liggen, weten niet wat ze allemaal bezitten en verwaarlozen het zo dat het tenslotte weggegooid kan worden. Anderen zijn experts in het toepassen, gebruiken, benutten en verder ontdekken van hun vaardigheden. Hun "gereedschap" glimt! Iedereen heeft zo zijn eigen manier. Ik wil de NLPtechnieken "glimmend" beschikbaar hebben. Wat meer "use" en iets minder "structure", zoals Rodger Bailey het zou noemen.
De techniek Stap 1. de techniek leren / kiezen Criterium = Is dit leuk? Voelt dit goed? Past dit bij mij? 1. Techniek leren, kan d.m.v. training, lezen, zien van een
ander, zelf ontdekken, enz. Volg je eigen leerstrategie mits die efficiënt en plezierig is.
2. Volgens de experts is het heel essentieel technieken of
methoden te kiezen die bij je passen. Test dit het liefst door ze zelf te doen, of beter nog zelf te ondergaan. Let dan vooral op kinesthetische gewaarwordingen, geluiden, interne stemmen en beelden. Experts spraken bijvoorbeeld over: o
Dan zeg ik tegen mezelf; dit is leuk!
o
Ik krijg een warm gevoel in mijn buik en hart.
o
Er is niets in me dat "nee" zegt.
o
Ik zie mezelf het al doen, en dan zeg ik tegen mezelf: Dit kan ik ook.
Stap 2. het maken van visuele, kinestetische en auditieve stimulansen Criterium = gemotiveerd zijn 1. Maak vlak vóór je (bijna in je) een beeld waarin je jezelf deze
techniek ziet toepassen, maak er vervolgens een film van met heldere gekleurde beelden. Maak het driedimensionaal. Hoe echter het beeld is hoe krachtiger het werkt. 2. Maak een warm gevoel in je buik en hart en voel energie in
je armen en benen. Alsof je zin hebt om te springen en te rennen. 3. Maak bij dat beeld, en die gevoelens je lievelingsgeur. 4. Zeg tegen jezelf terwijl je de film ziet, de gevoelens hebt en
de geuren ruikt: Dit is leuk, Dit ga ik ook doen, Dit kan ik ook, ik kan bijna niet wachten om het ook te proberen, wat een prachtige (geniale) techniek is dit!
Stap 3. de structuur van de oefening kennen Criterium: helderheid, weten wat je doet 1. Maak een duidelijk overzicht van de techniek in stappen, op
papier of in je hoofd. 2. Maak één zin die de essentie van de techniek duidelijk
maakt. Zeg die tegen jezelf terwijl je een visueel beeld van de techniek bekijkt. 3. Zorg dat je weet bij welk soort problemen je deze techniek
toe kunt passen. Stap 4. techniek opslaan Criterium = weten wat je kunt doen en de technieken beschikbaar hebben 1. Zorg ervoor dat de techniek tot je beschikking blijft. Sommige
experts houden hem in hun hoofd als in een soort "current file", anderen bewaren de technieken materieel; boeken, kaartenbakken, schema’s, enz. Stap 5. de techniek kiezen Criterium = de juiste keuze goede resultaten 1. Bij signaal/behoefte van buitenaf luister je naar het
probleem, let op het patroon. 2. Pas I wonder....... strategie toe: Ik vraag me af welke
techniek zou hier goed passen? 3. Wacht tot je een gevoel van helderheid in je hoofd krijgt en/of
een warm gevoel in je hart en/of buik. (sommige experts zagen de techniek voor zich oplichten, visueel dus)
4. Vraag je af: Is deze techniek geschikt? Vind ik deze fijn om
te doen? Heb ik genoeg in huis om deze techniek met deze persoon te doen? Let vooral op kinesthetische gewaarwordingen. Stap 6. de techniek doen Criterium = enjoy it!!! 1. Doe de techniek. 2. Sta jezelf toe ermee te spelen. Een expert zei: dans om alle
obstakels van de cliënt heen en onderzoek waar ruimte is. En het is ook oké als een cliënt niet wil. 3. Luister goed naar je eigen intuïtie: Gevoelens, beelden,
stemmetjes. Stap 7. informatie verzamelen Criterium = leren en uitbreiden van motivatie 1. Indien de techniek NIET lekker ging: o
onderzoek die feedback.
o
Vraag jezelf af: Hoe kan ik nog creatiever en flexibeler worden?
o
Heb ik meer training, advies of supervisie nodig of is er iets anders dat ik kan doen?
o
Maak een beeld van deze informatie en sla die op, of schrijf hem in je dagboek.
o
Het beeld van de zogenaamde mislukking laten exploderen, vervagen of in gedachten begraven in de aarde.
2. Indien de techniek WEL lekker ging:
o
Maak een film van die sessie.
o
Speel hem vlak voor je af en voel je voldane gevoel, zeg tegen jezelf: Dat ging prima!
o
Hoor en zie het enthousiasme van je cliënt.
o
Berg die film op zodat je die altijd weer af kunt spelen om jezelf te motiveren.
o
Zet de film het liefst naast de al in stap 2a gemaakte film.
Een paar overtuigingen die, volgens de experts, belangrijk zijn bij het therapeutisch werken met mensen: •
Ik ben therapeut om zelf te leren, te genezen, te groeien.
•
Ik doe het beste dat ik nu kan.
•
Ik ben verantwoordelijk voor wat ik uitdraag, niet voor wat de ander daarmee doet. Veranderingen en groei mogen snel gaan maar ook langzaam.
•
Ik ben beschikbaar voor de cliënt.
•
Ik ben een instrument tot groei of genezing.
Een paar essentiële meta-programma’s: 1. Use - structure - concept 2. Een intern referentiekader. 3.
Abstractie niveau: gemakkelijk kunnen wisselen van hoog naar laag en andersom, zodat je van inhoud naar patroon kunt komen.
4. Sort by other (met af en toe controle van eigen gevoel; hoe
voel ik me, wat doet dit mij?)
Stap 2. UITVERGROOT Een voorbeeld van een geleid intern proces om in de "juiste" toestand te komen (met behulp van de taalpatronen van Milton Erickson). •
Ga lekker zitten, liggen, ontspannen, haal een paar keer diep adem.
•
Feit, feit, feit en je bent bijna in staat te fantaseren over hoe je NLP kunt toepassen.
•
Je kunt (naam) dit fantaseren vaker doen zodat je nog meer zin krijgt om het geleerde NLP materiaal toe te passen.
•
Je kunt eerst wat fantaseren en dan gaan oefenen, je kunt ook eerst oefenen en dan fantaseren over hoe je jezelf nog verder kunt ontwikkelen.
•
En ik vraag me af of je nu al een beeld hebt waar je jezelf de NLP technieken ziet toepassen.
•
Misschien zal je daar ook geluiden en stemmen bij horen die je aanmoedigen.
•
Je zult misschien wel of misschien niet merken dat je ook prettige gevoelens ervaart terwijl je kijkt en luistert naar je eigen innerlijke ervaringen.
•
Ik zal je niet vertellen dat deze fantasie nog kan uitbreiden door kleuren, beweging, diepte, geuren en prettige gevoelens te versterken, omdat jij veel beter weet hoe een zo aantrekkelijk mogelijk kunt maken.
•
Uiteindelijk zul je precies weten hoe je jezelf kunt motiveren te doen wat je leerde.
•
Mensen zijn in staat praktisch te zijn en direct in praktijk te brengen wat ze geleerd hebben.
•
Probeer het enthousiasme dat steeds sterker begint te worden maar te weerstaan.
•
Je kunt het ook sterk laten worden dat je niet meer wilt wachten met aan het werk gaan, omdat je al veel technieken kent.
•
Misschien heb je niet gemerkt hoe tevreden je er nu bij zit/ligt.
•
Sommige mensen zeggen bij het leren van een techniek tegen zichzelf: "deze techniek is fantastisch, dit kan ik ook, hier kan ik ontzettend veel mee doen".
•
Waarschijnlijk weet je al dat wilt gebruiken wat weet.
•
Hoe zou het voelen als je dat aan het doen bent?
•
Kun je echt al genieten bij voorbaat?
•
Sommige mensen hebben van te voren net zoveel plezier als terwijl ze aan het werken zijn.
•
Het zou kunnen dat je NU terug wilt komen om aan het werk te gaan terwijl je weet dat je altijd door kan gaan met leren en oefenen en genieten.
•
Nadere toelichting (IEP vragenlijst modelleren)
Vragen Wat is het doel van de techniek als geheel? •
Gebruiken wat je hebt (use it or lose it)
Bewijs: Hoe weet de gebruiker dat het doel bereikt is? Hoe weet de NLP’er dat?
•
Als de gebruiker met plezier zijn gereedschap gebruikt, zin heeft om technieken toe te passen en het ook DOET.
•
Als de NLP’er enthousiasme en energie voelt/ziet bij de gebruiker.
Wat is in essentie de manier waarop de techniek dit doel nastreeft? •
Motiveer jezelf m.b.v. submodaliteiten.
•
Luister naar eigen intuïtie en voorkeuren.
•
Verzamel bekrachtigende referentie ervaringen en overtuigingen.
Wat is de belangrijkste stap? •
Stap 2: het maken van een stimulerende film.
Wat is de relatie tussen de andere stappen en de belangrijkste stap? •
stap 1 = kiezen
•
stap 2 = motiveren
•
stap 3 = structureren
•
stap 4 = opslaan
•
stap 5 = kiezen
•
stap 6 = doen
•
stap 7 = leren en uitbreiden van motivatie
Welke hindernissen kun je verwachten bij de doelgroep en hoe wil je daarmee omgaan?
Stap 1. Gebruiker luistert niet naar kinesthetische gewaarwordingen of voelt ze zelfs niet. •
Oplossing: Oefenen, in het gewaarworden van fysieke en intuïtieve gevoelens.
Gebruiker heeft een niet-effectieve leerstrategie. •
Die strategie onderzoeken en stroomlijnen of helemaal verbeteren.
Gebruiker is bang technieken toe te passen / te ondergaan. •
Onderzoek eventuele beperkende overtuigingen - reframen -
•
Overtuigingsveranderende technieken toepassen.
Stap 2. Gebruiker kan geen bekrachtigende beelden, gevoelens of stemmen oproepen / scheppen. •
Onderzoek wat de gebruiker tegenhoudt om dit te doen. Eventueel overlappen, hulpbronnen zoeken.
Stap 3. Gebruiker heeft moeite structuur aan te brengen. •
Doe het op papier volgens vast recept. Onderzoek eventuele beperkende overtuigingen en ervaringen. Reframen, reïmprint e.d.
Stap 4. Gebruiker heeft "slecht" geheugen c.q. opbergsysteem. •
Maak een kaartenbak met technieken of een lijst met voorstellen voor mogelijke oplossingen.
Stap 5. Gebruiker is bang verkeerde techniek te kiezen of kiest steeds verkeerde technieken. •
Zie oplossingen stap 4, onderzoek beperkende overtuigingen, maak contact met je criticus (eventueel onderhandelen met delen), schep creatief deel, zoek rolvoorbeeld.
Stap 6. Gebruiker durft niet te spelen met de techniek. •
Change personal history, overtuigingsveranderende technieken.
Gebruiker luistert niet naar eigen intuïtie / voelt ze zelfs niet. •
Wat houd je tegen? Onderhandelen met delen, change personal historie, overtuigingen veranderen, gids/wijsdeel/raadgever scheppen.
Stap 7. Gebruiker heeft teveel extern referentiekader. •
Time-line therapie, overtuigingen onderzoeken.
•
Gebruiker ervaart feedback als kritiek.
•
strategie om met kritiek om te gaan "installeren".
Gebruiker heeft geen "positieve" referentie-ervaringen, herkent ze niet. •
"Alsof" techniek, verzin ze, leen ze van anderen, rolmodel zoeken, eventueel criteria van goede sessie onderzoeken, bewijs vaststellen.
Bij alle stappen Gebruiker wil eigenlijk helemaal geen therapeut ( of ander vak) zijn. •
Motivatie onderzoeken en ander vak kiezen of motivatie veranderen.
Gevolgen van het maken van deze techniek voor mezelf: 1. Mezelf meer toestemming kunnen geven voor mijn motivatie
om therapeut te zijn (zelf willen groeien, genezen, leren) 2. Kaartenbak gemaakt met recepten zodat ik de technieken
voor het grijpen heb. 3. Een aantal overtuigingsveranderende technieken zelf
ondergaan i.v.m. mogen spelen, gewoon doen, doe ik het beste dat ik nu kan i.p.v. ben ik wel goed genoeg. Bij: Ad de Jong, Gestalt therapeut Hoorn Yoka Brouwer 4. Veel mensen uitgenodigd voor wekelijkse oefensessies,
zodat ik kan oefenen en spelen. 5. Besloten gestalt en Gordon trainingen te gaan doen. 6. Boek aangelegd om alle dingen in te schrijven die ik in
mezelf tegenkom en waaraan ik wil werken. 7. Videogestalt sessie gedaan met partner en kinderen i.v.m.
omgaan met vragen en eisen van anderen. Hoe reageer ik op het vragen van aandacht op negatieve manieren door mijn kinderen (en cliënten). 8. Contact maken en toelaten. -Contact gemaakt met mijn
wanhopige innerlijke kind dat denkt: Ik heb mijn pappa en
mamma niet eens kunnen genezen, hoe kan ik dan ooit therapeut worden. Kortom, het heeft heel veel in gang gezet en losgemaakt en dat doet het nog steeds. Dit zet zich voort doordat het doen van geleerde technieken in oefensessies steeds weer leerervaringen oplevert. Ik merk dat ik steeds meer enthousiasme voel en bij het maken van een afspraak met een cliënt al denk, "mmmmm wat zal er gaan gebeuren, spannend", als bij het lezen van een spannend boek. Wat zou de ontknoping zijn? Om door de bomen het bos blijven zien (en andersom) heb ik een tijdschema gemaakt over wanneer ik wat wilde gaan doen. Toen ik begon aan het project was het een heel grote berg werk, toen ik het verdeelde in stappen werd het veel aantrekkelijker om eraan te beginnen. Kleine stappen kan ik zetten. Dat gaf helderheid en zelfvertrouwen. Ik maak dan stappen van achter naar voren (van het behalen van het doel naar NU) tot ik iets heb waarmee ik vandaag kan beginnen. En mijn strategie is dan verder niet nadenken maar gewoon doen. Dat laatste modelleerde ik van mensen die het op konden brengen om iedere dag te gaan hardlopen. Ik ontdekte dat zij zichzelf niet de keuze geven om wel of niet te gaan rennen. Ze nemen één keer een besluit en doen het vervolgens gewoon altijd. Ze beslissen niet steeds opnieuw. Dus bij het sporten: Gewoon vanuit de vorige bezigheid naar je slaapkamer gaan, je sportkleding aan trekken naar buiten gaan en gaan rennen. Niet denken alsof er een keuze is, gewoon "stom doen". Dit helpt me nog dagelijks om te doen wat ik me voorgenomen heb! September 1993 Hoorn.
Op 16-4-2007 zoek ik iets op Internet en kom per toeval in mijn eigen modelleringsproject terecht! Ik ontdek dat ik precies deze strategie ben gaan toepassen en die dagelijks gebruik, zonder dat ik me er bewust van was. Dit inzicht komt nu via een soort tijdscapsule opnieuw in mijn bewustzijn. Wat is NLP toch prachtig! Saskia de Bruin www.saskiadebruin.nl
