Techniek en ‘mobilities paradigma’ vullen elkaar duurzaam aan Tips en aanbevelingen voor de praktijk Een interactieve workshop KIVI NIRIA Jaarcongres 6 november 2013 Sustainable Mobility
Wie zijn wij? Waarin zijn wij ingenieur? Welke plek heeft ‘DUURZAAM’ in ons werk? Dr. ir. Dick Ettema Associate Professor aan de faculteit Geowetenschappen van de Universiteit Utrecht Drs. ing. Sjef Moerdijk BA Doctoraat-onderzoeker Instituut Mobiliteitsonderzoek van de Universiteit Hasselt (B)
Jean Prouvé ‘Mobile gas station’, 1945
Programma: 3 blokken x ca. 20 minuten
Blok 1: theorie
‘New Mobilities Paradigm’ ‘Sustainable Travel’
Blok 2: casus
Introductie casus Elektrische Voertuigen Eindhoven Aan de slag
Blok 3: evaluatie en afronding Presentaties en resultaten Conclusies, afronding
Plaats paradigma Enkele relevante titels
‘New Mobilities Paradigm’
Discussiethema ‘bij voorbaat’
Waarom/hoe kan dit paradigma (toch!) bijdragen aan een aanpak van maatschappelijke vraagstukken, specifiek het ingenieurs-aspect?
‘New Mobilities Paradigm’
Kortom: interpretatie nodig t.b.v. Jaarcongres KIVINIRIA Hoe krijgt de ingenieur in onderzoek of analyse grip op ‘beweeglijkheden’? Grip door sleutels:
1‘Mens’ , definitie? Poging: SN – subjectieve beleving 2Duurzaam: exit ‘homo economicus’ intrat ‘bounded rationality’
‘New Mobilities Paradigm’
Vier ‘niveaus’ met interactie en invloed op elkaar ‘maken’ gedrag
‘New Mobilities Paradigm’
• Ecologische duurzaamheid • Fijnstof,NO2, VOC, CO, stank, geluid, verzuring (NOx, SO2, NH3) • CO2, verzuring, ozon
• Sociale duurzaamheid • Financiele draagkracht, fysieke beperkingen, activiteitenpatronen
• Economische duurzaamheid • Bereikbaarheid, concurrentiekracht
‘Sustainable travel’
• Wegen naar duurzaamheid
ICT
• Technologisch • Electrisch rijden, infrastructuur, motortechniek • Gedragsmatig • Informeren • Overtuigen (attitudes, normen) • Voorbeelden • ‘Opleuken’ (emotie, affect) • Behoeften > well-being • Organisatorisch • Ruimtelijk • Administratief/financieel • Werkorganisatie
‘Sustainable travel’
Casus Elektrische Voertuigen in Eindhoven
Er rijden in NL nu 13.144 op de weg (bron: Agentschap.nl / RDW 30 september 2013)
Casus Elektrische Voertuigen in Eindhoven
Ter vergelijk…… Nu: 180, ruim geschat 300 EV door Eindhovenaren in gebruik In 2020: 2500 - 2750 EV door Eindhovenaren in gebruik Nu: 1 oplaadpunt op 1700 Eindhovenaren In 2020: 1 oplaadpunt op 300 Eindhovenaren?
Casus Elektrische Voertuigen in Eindhoven
Elektrisch rijden, ‘systeemsprong’ in infrastructuur en informatiesysteem, in relatie tot ‘mobilities’ (de ‘beweeglijkheden’ van de ‘beweeglijke’ mens en zijn artefakten). Opdracht – We hebben vier vragen: 1.‘NMP’ en ‘Sustainable travel’. Welke aspecten, anders dan technology fix spreken u aan? Waarom? 2.Rekenen aan ‘EV in Eindhoven’: hoeveel, waar, wanneer, hoe zien ze er uit? 3.Sociologische aspecten: is er een ‘mobilities’-check? Hoe ziet de gedrags‘transitie’ er uit vanuit ‘NMP’ en ‘Sustainable travel’? Verandert het gedrag? Past ‘EV’ in de activiteiten-patronen van mensen, i.c. van Eindhovenaren? Hoe? 4.Maar ook psychologische effecten: status, well-being. Waarom wel/niet? Wie wel/niet? Welke check? Hoe zou zo’n check er uit zien?
Casus Elektrische Voertuigen in Eindhoven
Casus Elektrische Voertuigen in Eindhoven
Presentatie en (hopelijk) conclusies 1.Hoe ziet de introductie van EV in Eindhoven er uit? Wat zijn cruciale componenten/ingrediënten voor succes? Wat moet juist voorkomen worden om succesvol te zijn? 2.Wat heeft ‘NMP’, wat heeft ‘Sustainable travel’ toegevoegd? Kunnen we de ‘niveaus van gedrag’ aan elkaar relateren? 3.Is ons ingenieurs domein verrijkt? Waarin wel/niet?
Casus Elektrische Voertuigen in Eindhoven
Plenaire presentatie 1.Succesbepalende elementen voor Elektrische Voertuigen in Eindhoven 2.Ander dan gebruikelijk gedachtegoed (‘NMP’, ‘Sustainable travel’): meerwaarde of last? 3.Ingenieurs domein verrijkt of verzwakt? Waarom/hoe?
Evaluatie en afronding
Hoe verder in eigen praktijk? •Relevante artikelen en boeken op een rij in een extra bijlage slide •Presentatie beschikbaar via KIVI NIRIA na jaarcongres •Interessante onderzoeksprojecten/-activiteiten, ‘iets anders’:
Sjef Moerdijk e.
[email protected] m. 06 21522820
Dank voor uw inzet!
Evaluatie en afronding
Relevante titels/auteurs om verder te lezen: •‘Handbook of Sustainable Travel’. Gärling, T., Ettema, D., Friman, M. (Eds.) (2014). Springer. •‘The Rise of the Network Society’. Castells, M. (1996). Cambridge, MA: Blackwell. •‘Mobilities I: Catching up’. Cresswell, T. (2010). Progress in Human Geography 35 (4): 550–558. • ‘The new mobilities paradigm’. Sheller, M. and Urry, J. (2006).. Environment and Planning A 38 (2): 207–226. • ‘Sociology Beyond Societies: Mobilities for the Twenty-first Century’. Urry, J. (2000). London: Routledge. •‘Tourism Mobilities: Places to Play, Places in Play’. Sheller, M. and Urry, J. (2004), London: Routledge. •‘Re-Thinking Mobility. Contemporary Sociology’. Kaufmann , V. (2002), Aldershot: Ashgate. •‘Automobilities’. Urry, J., Featherstone, M., Thrift, N., (Eds.) (2005). London: Sage.
Bijlage