Taalpeil-onderzoek 2007

Nederlandse Taalunie

Taalpeil-onderzoek 2007 Onderwijs Nederlands in Nederland, Vlaanderen en Suriname

Nederlandse Taalunie

Taalpeil-onderzoek 2007 Onderwijs Nederlands in Nederland, Vlaanderen en Suriname Onderzoek onder volwassenen, leraren en leerlingen Onderzoek: DUO Market Research Tekstredactie: DDP/Direct Dutch Publications Eindredactie: Nederlandse Taalunie © Nederlandse Taalunie, Den Haag, 2007 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or any other means without written permission from the publisher.

Onderzoeksrapport Waar is onderwijs Nederlands goed voor?

In opdracht van de Nederlandse Taalunie DUO Market Research drs. Vincent van Grinsven drs. Liesbeth Mondrian Henk Westerik Tekst DDP/Direct Dutch Publications Eindredactie Nederlandse Taalunie

November 2007

Inhoud 1

Inleiding

3

2

Doel van het onderzoek

4

3

Opzet en uitvoering van het onderzoek

5

4

Resultaten

9

4.1 4.2 4.3

9 9 16 18 22 26 30 31 32 33 34 35 36 40 41 45 46 47 47 50 53 56 64 66 69 75 81 85 87

4.4 4.5

4.6

4.7 4.8 4.9

4.10 4.11 4.12 4.13 4.14 4.15 4.16

Inleiding Algemene conclusies Attractiviteit van het vak Nederlands 4.3.1 Volwassenen leukste vakken versus minst leuke vakken 4.3.2 Leraren leukste vakken versus minst leuke vakken 4.3.3 Leerlingen leukste vakken versus minst leuke vakken Samenvatting leukste en minst leuke vakken Nut van het vak Nederlands 4.5.1 Volwassenen 4.5.2 Leraren 4.5.3 Leerlingen Is Nederlands een moeilijk vak? 4.6.1 Volwassenen 4.6.2 Leraren 4.6.3 Leerlingen Samenvatting nuttigste, moeilijkste, leukste en minst leuke vakken Hoe leuk is het vak Nederlands? Oordeel over de verschillende onderdelen van het vak Nederlands 4.9.1 Het leukste onderdeel 4.9.2 Minst leuke onderdeel 4.9.3 Nuttigste onderdeel 4.9.4 Moeilijkste onderdeel Invloed van de leraar Nederlands Meningen over de taal Nederlands Talenkennis Houding ten opzichte van meertaligheid Houding ten opzichte van het vak Nederlands Doelen van het vak Nederlands Houding ten opzichte van het onderwijs: nu en in de toekomst

Waar is onderwijs Nederlands goed voor?

2

1

Inleiding

De Nederlandse Taalunie is een beleidsorganisatie waarin Nederland, Vlaanderen en Suriname samenwerken op het gebied van de Nederlandse taal, onderwijs in en van het Nederlands en letteren. De Nederlandse Taalunie geeft eens per jaar de krant Taalpeil uit. Het doel van de krant Taalpeil is feiten, cijfers en meningen over de Nederlandse taal aan een breed publiek aan te bieden en interesse voor het Nederlands op te wekken. Het centrale thema van Taalpeil 2007 is: waar is het onderwijs Nederlands goed voor? Rond dit centrale thema is een onderzoek uitgevoerd in Nederland, Vlaanderen en Suriname onder volwassenen, leraren Nederlands en leerlingen in het voortgezet/secundair onderwijs. Dit rapport bevat de resultaten van het onderzoek.


3

2

Doel van het onderzoek

De doelstelling van het onderzoek is: Het peilen van meningen over het onderwijs in het vak Nederlands bij volwassenen, leerkrachten Nederlands en leerlingen in Nederland, Vlaanderen en Suriname.


4

3

Opzet en uitvoering van het onderzoek

Doelgroepen Het onderzoek werd uitgevoerd in Nederland, Vlaanderen en Suriname onder: • volwassenen: personen van 18 jaar of ouder woonachtig in genoemde landen/regio’s; • leerkrachten: het betreft hier leerkrachten Nederlands in het voortgezet onderwijs. • leerlingen: het betreft hier leerlingen in het voorlaatste jaar van het voortgezet/secundair onderwijs Onderzoeksmethode Volwassenen Volwassenen: Nederland en Vlaanderen De volwassenen in beide landen hebben online een vragenlijst ingevuld. In Nederland werd gebruik gemaakt van het consumentenpanel van Euroclix en in België van het consumentenpanel van GMI. Het online veldwerk verliep als volgt: • De respondent werd een uitnodigingsmail toegezonden waarin opgenomen een persoonlijke link naar de vragenlijst. De vragenlijst kon online, via de browser, worden ingevuld. Elke respondent kon slechts één vragenlijst invullen. • Enkele dagen na het uitzenden van de initiële uitnodigingsmail werd een digitale reminder gestuurd. Volwassenen: Suriname In Suriname werd het veldwerk uitgevoerd door volwassenen face-to-face te benaderen om deel te nemen aan het onderzoek. Deelnemers kregen een schriftelijke vragenlijst uitgereikt die zij thuis konden invullen en die vervolgens centraal werd verzameld en naar DUO Market Research werd gezonden.


5

Leerkrachten Nederlands Leerkrachten Nederlands: Nederland DUO beschikt over actuele onderwijsbestanden o.a van alle (ca. 1.400) schoollocaties van het voortgezet onderwijs (vmbo, havo en vwo). Wij beschikken per locatie over namen en, van de meesten, over het persoonlijk zakelijk e-mailadres. Voor dit onderzoek hebben wij de sectievoorzitters Nederlands (die allen ook leerkracht zijn) benaderd. Wij beschikken over 1.060 namen en e-mailadressen van sectievoorzitters Nederlands die allen voor het onderzoek werden benaderd. Het online veldwerk verloopt dan als volgt: • De sectievoorzitter Nederlands kreeg een uitnodigingsmail toegezonden waarin opgenomen een persoonlijke link naar de vragenlijst. De vragenlijst kon online, via de browser, worden ingevuld. Elke respondent kon slechts één vragenlijst invullen. • Het online veldwerk werd door DUO in eigen beheer uitgevoerd. Leerkrachten Nederlands:Vlaanderen Leerkrachten Nederlands in Vlaanderen werden online benaderd. Leerkrachten Nederlands: Suriname In Suriname werd het veldwerk uitgevoerd door op scholen leerkrachten face-to-face te benaderen om deel te nemen aan het onderzoek. Leerkrachten kregen een schriftelijke vragenlijst uitgereikt die zij thuis konden invullen en die vervolgens centraal werd verzameld en naar DUO Market Research werd gezonden. Leerlingen voortgezet/secundair onderwijs Leerlingen voortgezet/secundair onderwijs: Nederland, Vlaanderen en Suriname Leerlingen werden in alle landen via de school benaderd. In Nederland werden 40 scholen geworven die elk 30 leerlingen een vragenlijst lieten invullen. In Vlaanderen werden 10 scholen geworven: per school vulden 30 leerlingen een vragenlijst in. In Suriname werden 5 scholen geworven: per school vulden 20 leerlingen een vragenlijst in.


6

Steekproefsamenstelling en omvang De volgende steekproefaantallen werden gerealiseerd: Doelgroepen:

Nederland Vlaanderen Suriname

Volwassenen

n=500

N=350

n=200

Leerkrachten Nederlands voortgezet/ secundair onderwijs

n=200

N=140

n=20

n=1230

N=275

n=100

15

5

0,5

Leerlingen voortgezet /secundair onderwijs Populatieverhouding

Voor elk van de doelgroepen werd een gewogen totaal berekend door middel van een herweging op basis van de populatieverhoudingen.


7

Om inzicht te geven in de nauwkeurigheidsmarges bij diverse steekproefgroottes is hieronder een tabel opgenomen waarin bij verschillende steekproefgroottes de bijbehorende nauwkeurigheidsmarges zijn vermeld. Hierbij is uitgegaan van een betrouwbaarheid van de resultaten van 95% (betrouwbaarheid = de mate waarin bij herhaalde meting, dezelfde resultaten worden verkregen).

Steekproefgroo tte

Uitkomst 50%50%

Uitkomst 75%25%

Uitkomst 90%10%

50

13,9%

12,0%

8,3%

100

9,8%

8,5%

5,9%

200

6,9%

6,0%

4,2%

500

4,4%

3,8%

2,6%

800

3,5%

3,0%

2,1%

1.000

3,1%

2,7%

1,9%

Toelichting op de tabel Bij een steekproef van 500 volwassenen in Nederland dient bij een onderzoeksresultaat ‘75% verwacht dat de Nederlandse taal zich zal handhaven’(en 25% verwacht dat dus niet) rekening te worden gehouden dat het werkelijke percentage zal liggen tussen 71,2%(75% -/-3,8%) — 78,8%(75% + 3,8%).


8

4.

Resultaten

4.1 Inleiding De opvallendste algemene resultaten van deze rapportage worden toegelicht in paragraaf 4.2, ‘Beschouwing’. Deze paragraaf is gebaseerd op de uitkomsten van het onderzoek zoals die zijn weergegeven in de daar op volgende grafieken. Deze grafieken zijn elk voorzien van een kort commentaar. We hebben de onderwerpen in volgorde van de vragenlijst behandeld en onderscheid gemaakt tussen de verschillende doelgroepen en landen. Waar zinvol en mogelijk hebben we in één grafisch overzicht de resultaten weergegeven per doelgroep per land. Hierbij werd de volgende volgorde van groepen gehanteerd: • Volwassenen totaal (gewogen totaal) • Volwassenen Nederland • Volwassenen Vlaanderen • Volwassenen Suriname • Leraren totaal (gewogen totaal) • Leraren Nederland • Leraren Vlaanderen • Leraren Suriname • Leerlingen totaal (gewogen totaal) • Leerlingen Nederland • Leerlingen Vlaanderen • Leerlingen Suriname Voor vragen die zich minder lenen om per doelgroep per land te worden samengevat worden de resultaten per doelgroep besproken: als eerste voor de volwassenen, vervolgens voor de leraren en tenslotte voor de leerlingen. 4.2 Algemene conclusies Het vak Nederlands Nederlands is een leuk vak. Het vak Nederlands wordt positief gewaardeerd. Een meerderheid (circa 60%) van de ondervraagde volwassenen vindt Nederlands een heel erg leuk of enigszins leuk schoolvak. Zo’n 30% vindt dat het zelfs tot de drie leukste vakken behoort. Slechts één op de zes mensen (circa 15%) vindt het niet leuk. Dit is in Nederland, Vlaanderen en Suriname min of meer hetzelfde. Bij leerlingen zien we wél een duidelijk verschil per land. Vlaamse en Nederlandse leerlingen vinden Nederlandse les minder leuk dan hun volwassen landgenoten. Ruim 40% van de Vlaamse leerlingen vindt het een leuk vak, hoewel bijna geen van hen het


9

allerleukste vak vindt. Wel vindt 15% van de Vlaamse leerlingen het een van de drie vervelendste vakken. Van de leerlingen uit Nederland noemt bijna 30% Nederlands een leuk vak. Dat is wat minder dan in Vlaanderen (ruim 40%). Circa 20% van de Nederlandse leerlingen vindt het een van de drie vervelendste vakken. Maar daar staat dan weer tegenover dat zo'n 10% van de Nederlandse leerlingen Nederlands het allerleukste vak vindt. Wat is momenteel het leukste vak in Nederland en Vlaanderen? Gymnastiek staat op 1. Het vak Nederlands staat in Nederland op de 10e plaats en in Vlaanderen op de 5e. Bij de Surinaamse leerlingen staat Nederlands samen met aardrijkskunde op de eerste plaats als het gaat om de leukste vakken. Van de Surinaamse leerlingen vindt 65% Nederlands een leuk vak en 75% vindt zelfs dat het tot de drie leukste vakken behoort. Dat is wel opmerkelijk als je bedenkt dat van de Surinaamse volwassenen boven de 18 jaar maar 20% het tot de drie leukste vakken van hun schooltijd rekent. Kennelijk is het vak voor de jongere generatie een stuk aantrekkelijker geworden. Veel leraren Nederlands houden van hun vak. Gelukkig maar. Gevraagd of ze het een leuk vak vinden, zegt 85% ja en daarvan vindt meer dan de helft het zelfs 'een heel leuk vak'. Als reden noemen ze heel vaak dat het zo'n veelzijdig vak is. In Suriname vinden leraren het ook vaak een mooi vak omdat het Nederlands de officiële taal is. Wat vinden leraren bevredigend in hun vak? Het contact met de leerlingen. Voor veel leraren is het dankbaar om te merken dat een leerling vooruitgaat. Moeilijk? Nederlandse leerlingen hebben er de meeste moeite mee. Moeilijk vindt men Nederlands niet. Maar circa 10% van alle ondervraagde volwassenen vindt Nederlands een van de drie moeilijkste vakken. Opvallend is dat de leerlingen in Nederland kennelijk meer moeite hebben met het vak dan de leerlingen in de andere landen. Van de Nederlandse leerlingen vindt circa 20% dat het Nederlands tot de moeilijkste vakken hoort tegen circa 10% in Suriname en Vlaanderen. Dat is dus twee keer zo veel. Hier is een opvallende parallel met de vraag naar de vervelendste vakken. In Nederland vinden meer leerlingen Nederlands een van de vervelendste vakken dan in de twee andere landen (15% tegen 10%) .

Waar dient het vak Nederlands voor? Nederlands behoort tot de nuttigste vakken. Als je vraagt wat de nuttigste schoolvakken zijn, dan worden vooral Engels en Nederlands genoemd. Van de volwassenen vindt 50% dat Engels tot de drie nuttigste vakken behoort. En bijna 40% vindt dat van het Nederlands. Bij leerlingen in Nederland en Vlaanderen staat Engels op nummer 1 als nuttigste vak. Bij Surinaamse leerlingen staat Nederlands bovenaan!


10

De doelen van het vak Wat zijn de drie belangrijkste doelen van het vak Nederlands op de middelbare school? Dat vroegen we aan leraren en volwassenen. Leraren vinden dat het vak Nederlands vooral dient om teksten te kunnen lezen en om ons goed mondeling uit te kunnen drukken. Volwassenen zijn het met leraren eens wat die mondelinge uitdrukkingsvaardigheid betreft. Zij vinden dit een belangrijk doel is. Bij hen komt dit op de tweede plaats. Het belangrijkste doel is volgens de volwassenen foutloos leren schrijven. Leraren vinden dit wat minder belangrijk. Bij hen komt het op de vijfde plaats. Leraren hechten verder veel belang aan lezen en literatuur. Een goede basis voor de maatschappij is een doel dat ook vrij hoog scoort bij leraren en volwassenen.

Nederland Volwassenen 1 Zonder fouten schrijven 2 Teksten/brieven schrijven 3 Goede algemene ontwikkeling geeft Leraren 1 Teksten lezen 2 Mondeling uitdrukken 3 Kennis maakt met literatuur

Vlaanderen 1 Zonder fouten schrijven 2 Mondeling uitdrukken 3 Teksten/brieven schrijven 1 Mondeling uitdrukken 2 Teksten lezen 3 Goede basis geven voor de maatschappij

Suriname 1 Mondeling uitdrukken 2 Goede basis geeft voor de maatschappij 3 Goede algemene ontwikkeling geeft 1 Mondeling uitdrukken 2 Goede algemene ontwikkeling geven 3 Goede basis geeft voor de maatschappij

Het vak Nederlands ontleed: onderdelen Spelling is het nuttigst. Graag meer spelling en grammatica! Als leraren mondeling uitdrukken en teksten lezen zulke belangrijke doelen vinden, zou je verwachten dat ze vakken als discussiëren en begrijpend lezen tot de meest nuttige onderdelen van het vak rekenen. Dat klopt voor ‘begrijpend lezen’. Dat staat op de tweede plaats als zij gevraagd wordt naar de nuttigste onderdelen van het vak. Maar op de eerste plaats vinden leraren spelling nuttig. Dat staat ook op nummer 1 bij de volwassenen. Ook bij leerlingen scoort spelling het hoogst als het gaat om de nuttigste onderdelen. Daarna noemen leerlingen in elk land iets anders: in Nederland: grammatica; in Suriname: brieven schrijven; en in Vlaanderen: betogen en discussiëren. Naar welke onderdelen van het vak zou op dit moment meer aandacht uit moeten gaan? De meeste stemmen gaan naar spelling en grammatica. Volwassenen, leraren en leerlingen in


11

alle drie de landen rekenen dit tot de nuttigste onderdelen. Ruim 40% van de volwassenen vindt dat er meer aan spelling moet worden gedaan dan nu het geval is, en bijna 35% vindt dat er meer grammatica moet worden onderwezen. Van de leraren wil maar liefst 50% meer spelling- en 30% meer grammaticalessen en niet omdat ze dat zulke leuke onderdelen vinden, maar omdat ze het nodig vinden. Maar 10% van de leraren vindt dat er momenteel voor alle onderdelen genoeg aandacht is. De leerlingen zijn meer tevreden over het aanbod. Van hen vindt 40% dat alle onderdelen van het Nederlands voldoende aan bod komen. Gevraagd naar onderdelen die meer aandacht zouden moeten hebben, vindt ruim 20% dat er meer aandacht moet zijn voor spelling, bijna 20% noemt grammatica en ruim 20% betogen/discussiëren. Literatuur het leukst. Spelling en grammatica moeilijk en niet leuk Volwassenen in Nederland en Vlaanderen noemden als leukste onderdelen van het vak de vaakst: spelling, literatuur lezen en verhalen schrijven. Spelling is bij leraren en leerlingen niet zo populair als bij de volwassenen. Leraren Nederlands vinden literatuur lezen (70%), literatuurgeschiedenis en verhalen schrijven het leukst. Leerlingen noemen als leukste onderdelen: betogen/discussiëren, verhalen schrijven en literatuur lezen. In Suriname ligt de waardering anders. Wat valt op? Dat in Suriname bij volwassenen, leraren én leerlingen spelling en grammatica de populairste onderdelen zijn. Surinaamse leerlingen rekenen ook brieven schijven tot de prettigste onderdelen van het vak. Gevraagd naar de drie minst leuke onderdelen, noemen alle groepen relatief vaak grammatica en spelling. Van de volwassenen rekent 30% het tot de drie vervelendste onderdelen. Dit is opmerkelijk, want ook heel wat volwassenen (circa 30%) rekenen spelling tot de drie leukste onderdelen van het vak. Ze zijn er dus heel erg verdeeld over. Onder de leraren vinden alle groepen wel iets anders het minst leuk. Surinaamse leraren het over één ding duidelijk eens: het is niet plezierig om teksten samen te vatten. Surinaamse leerlingen blijken in tegenstelling tot Vlaamse en Nederlandse leerlingen ook een hekel te hebben aan verhalen schrijven. En wat vindt men nu de moeilijkste onderdelen van het vak? Tellen we de scores van de leerlingen, leraren en volwassenen bijeen, dan blijken grammatica en spelling niet alleen vaak de minst leuke onderdelen, maar ook de moeilijkste onderdelen van het vak. Spelfouten zijn erg We presenteerden de stelling: ‘spelfouten zijn niet zo erg, dus er hoeft bij het vak Nederlands niet zo veel tijd aan te worden besteed’. Grote weerstand. Onder volwassenen en leraren is het percentage dat het met de stelling eens is bijna te verwaarlozen. Leerlingen halen wat dit betreft iets vaker hun schouders op dan volwassenen en leraren. Maar al met al is het nog geen 10% van de leerlingen dat spelfouten niet zo erg vindt. Hadden we maar… meer gediscussieerd


12

Volwassen vinden dat ze op school best wat meer hadden mogen leren discussiëren en betogen (20%), ook hadden ze graag meer spelling - (20%) en grammaticales (20%) gehad. Leraren vinden ook dat ze wel wat meer hadden mogen leren discussiëren -40% noemt dat - maar zij hadden in hun schooltijd ook graag meer zakelijke teksten geschreven en meer werkstukken gemaakt. Opvallend is verder het aantal Vlaamse leraren, bijna 30%, dat vond dat in hun schooltijd aan alle onderdelen voldoende aandacht is besteed. In Nederland en Suriname was dit circa 15 % respectievelijk ruim 10%. Welke onderdelen vinden leerlingen het leukst, nuttigst, moeilijkst?

Leerlingen Nederland 1 Betogen/discussie voeren 2 Verhalen schrijven 3 Literatuur lezen

Leerlingen Vlaanderen 1 Betogen/discussie voeren 2 Verhalen schrijven 3 Literatuur lezen

Leerlingen Suriname 1 Grammatica 2 Brieven schijven 3 Spelling

Minst leuk

1 Grammatica 2 Zinsontleding 3 Spelling

1 Zinsontleding 2 Grammatica 3 Spelling

Nuttigst

1 Spelling 2 Grammatica 3 Brieven schrijven

Moeilijkst

1 Grammatica 2 Zinsontleding 3 Spelling

1 Spelling 2 Betogen/discussie voeren 3 Grammatica 1 Zinsontleding 2 Grammatica 3 Spelling

1 Samenvatten 2 Spreekbeurten 3 Verhalen schrijven 1 Brieven schrijven 2 Grammatica 3 Spelling

Leukst

1 Spreekbeurten 2 Teksten samenvatten 3 Grammatica

Bij Nederlandse en Vlaamse leerlingen zijn discussie voeren en verhalen schrijven de populairste onderdelen van het vak. Die leerlingen vinden spelling en grammatica /zinsontleding de nuttigste, de minst leuke en de moeilijkste onderdelen van het vak. Surinaamse leerlingen hebben andere ideeën over wat leuk is: bij hen zijn spelling en grammatica en brieven schrijven favoriet. Ze vinden dat ook de nuttigste onderdelen.

Effecten van scholing en leraren Leuke leraar doet er toe Ruim 65% van de ondervraagden zegt dat goede en/of slechte ervaringen met de leraar/leraren van invloed geweest op het plezier in het vak Nederlands. Ruim 15% denkt


13

daarbij aan één specifieke leraar. Ruim 50% heeft dank zij de leraren goede herinneringen aan het vak. Bij zo’n 15% van de volwassenen werd het vak voor een deel verknald door leraren. Middelbare school beïnvloedt taalontwikkeling We legden de stelling voor: mijn (middelbare) schoolperiode is van grote invloed (geweest) op mijn taalontwikkeling Nederlands. In grote lijnen denkt iedereen hier hetzelfde over. Maar we zien wel dat leraren er het meest in geloven en de leerlingen het minst. In Suriname is men, vergeleken met Nederland en Vlaanderen, nog positiever over het effect van hun scholing op hun beheersing van het Nederlands. Dit geldt ook voor de leerlingen.

De toekomst van het vak Zelfstandig leren Leraren in Nederland staan negatiever tegenover 'het nieuwe leren' dan hun Vlaamse collega's tegenover het 'begeleid zelfstandig leren'. Er zijn in Nederland minder positieve geluiden en er is meer kritiek. Een verklaring kan zijn dat het Vlaamse onderwijs op dit front behoudender is geweest en dat Vlaamse leraren de onderwijsvernieuwingen ook wel zouden willen. Daar komt bij dat de veranderingen in Nederland wel eens erg ver worden doorgevoerd, waardoor de vernieuwing niet altijd positief uitpakt. Daarover zijn nu wellicht meer kritische geluiden te horen. Het is dan ook heel goed mogelijk dat Nederlanders en Vlamingen iets anders verstaan onder zelfstandig leren. Bestaat het vak Nederlands over 15 jaar nog? Je hoort het wel eens zeggen: de globalisering gaat zo snel dat we straks allemaal Engels en Spaans spreken. Of Chinees. Verdwijnt het vak Nederlands binnen vijftien jaar? Van de volwassenen en leraren denkt maar ongeveer 5% dat het vak Nederlands zal verdwijnen. Van de leerlingen denkt een iets groter deel dat het vak Nederlands wel eens zou kunnen uitsterven (bijna 10%). Van alle groepen die zijn ondervraagd, zijn de leraren het stelligst over het voortbestaan van hun vak. Moet het vak Nederlands worden geïntegreerd in andere vakken? Nederlands speelt een rol bij alle vakken. Het is immers ook belangrijk voor dat opstel voor geschiedenis of de spreekbeurt voor aardrijkskunde. Toch staan zowel de Nederlandse als de Vlaamse leraren (met ruim 70%) overwegend negatief tegenover het idee om Nederlands te integreren in andere vakken of leergebieden. Amper 15% is ervoor. Leraren in Suriname staan echter met bijna 55% overwegend positief ten opzichte van dit idee. Het is geen wonder dat circa 90% van de Nederlandse en Vlaamse leraren vindt dat het Nederlands een apart vak moet blijven. Het aantal Surinaamse leraren dat er zo over denkt, ligt lager.


14

Andere talen Meer talen? In Suriname is het grootste deel van de respondenten meertalig grootgebracht. Mensen die meertalig zijn opgegroeid hebben daar veel voordelen van. Dit vindt de meerderheid van alle groepen respondenten. In Suriname staat men er doorgaans iets kritischer dan in Nederland en Vlaanderen. In Nederland zegt bijna 45% van de volwassenen geen zin te hebben om nog meer talen te leren. Van de leerlingen heeft bijna 35% daar geen zin in, en het aantal leraren met bedenkingen ligt rond de 25%. Nederlandse volwassenen die er nog wel een taal bij willen leren, kiezen voor Spaans, Frans of Italiaans. In Vlaanderen zijn de volwassenen even gemotiveerd als de leerlingen om een andere taal er bij te leren: in beide groepen heeft maar 25% er geen zin in. De leerlingen hebben vooral zin in Spaans, Italiaans, en — jawel: Chinees! De Vlaamse volwassenen willen liefst Spaans, Italiaans en Frans leren. In Suriname heeft amper meer dan 10% van de leerlingen en volwassenen geen zin in een extra taal. Van de leraren heeft iets meer daar geen trek in: circa 20%. De talen die men het liefst nog wil leren zijn Frans en Portugees. Surinaamse leraren Nederlands (ongeveer 30%) willen bovendien vooral ook Engels leren. Waarom die nieuwe taal erbij? Nederlandse en Vlaamse leraren en volwassenen willen vooral nieuwe talen leren omdat dat handig is als ze naar het buitenland gaan in de vakantie. Relatief veel Vlaamse volwassenen (circa 25%) vinden dat nodig voor hun werk — meer dan de Surinamer en de Nederlanders (beide ruim 15%). Opvallend is dat Surinaamse ondervraagden de extra taal juist willen gebruiken in eigen land, met vrienden die deze taal spreken. Ook willen ze de taal beheersen om de diverse media beter te kunnen gebruiken.

Sms'en goed voor je taalontwikkeling? Maar heel weinig mensen vinden sms’en goed voor de taalontwikkeling. Dat is nog geen 10%. Surinaamse leerlingen zien relatief meer voordelen van sms'en. Bijna 30% denkt dat sms’en goed is voor de taalontwikkeling.


15

4.3 Attractiviteit van het vak Nederlands Vraag volwassenen en leraren: als u terugdenkt aan uw middelbare schooltijd, wat vond u toen het leukste vak op school? Of als u nu middelbaar onderwijs volgt, wat vindt u dan het leukste vak op school? Vraag leerlingen: wat vind je de leukste vakken op school? Graag drie vakken aankruisen (zet een ‘1’voor het allerleukste vak, een ‘2’ voor het op één na leukste vak en een ‘3’ voor het op twee na leukste vak. Ongeveer 20% van de Vlaamse en Nederlandse leerlingen en ruim 40% van de Surinaamse leerlingen vindt Nederlands één van de drie leukste schoolvakken. Een kleine 10% van de volwassenen in het hele taalgebied vindt Nederlands het allerleukste vak. Het is niet verbazingwekkend dat leraren Nederlands dol waren op het vak. Ze maakten er immers hun beroep van. Toch zijn er verschillen. In Nederland en Vlaanderen had ruim 30% van de leraren het vak op nummer één staan. In Suriname is dat een kleine 20%. Percentage respondenten dat het vak Nederlands het leukste vak vindt/vond. Volwassenen totaal

8% 11% 9%

Volwassenen Nederland

8% 10% 9%

Volwassenen Vlaanderen

7%

15%

9%

Volwassenen Suriname 4%6% 7% Leraren totaal

32%

27%

16%

Leraren Nederland

31%

26%

17%

Leraren Vlaanderen

33%

Leraren Suriname

18%

Leerlingen totaal

8% 5%6%

28% 29%

Allerleukst

14%

Op één na leukst Op twee na leukst

18%

Leerlingen Nederland 10% 4%5% Leerlingen Vlaanderen 2%7% 9% Leerlingen Suriname

13% 0%

14% 20%

17% 40%

60%


80%

100%

16

Vraag: En wat vind jij /vond u de minst leuke vakken op school? Ook nu graag drie vakken aankruisen (zet een ‘1’voor het minst leuke vak, een ‘2’ voor het op één na minst leuke vak en een ‘3’ voor het op twee na minst leuke vak). Slechts een klein deel van alle ondervraagden (onder de 5%) vindt Nederlands van alle vakken het minst plezierige. Volwassenen zijn iets positiever dan leerlingen. Percentage respondenten dat het vak Nederlands het minst leuke vak vindt/vond. Volwassenen totaal 2% 4%

5%

Volwassenen Nederland 2% 4% Volwassenen Vlaanderen

3%

4%

5%

6%

Volwassenen Suriname 2% 3% 4% Leraren totaal 1%1% Leraren Nederland 1%1% Leraren Vlaanderen

Minst leuk

1%

Op één na minst leuk Op twee na minst leuk

Leraren Suriname

6%

Leerlingen totaal

5%

6%

Leerlingen Nederland

5%

7%

Leerlingen Vlaanderen

6%

Leerlingen Suriname 2% 4% 0%

3%

7% 7% 6%

6% 10%

20%


30%

40%

17

4.3.1 Volwassenen leukste vakken versus minst leuke vakken Nederland Bijna 30% van de volwassenen uit Nederland vindt dat Nederlands behoort tot de drie leukste schoolvakken. Daarbij komt dat het aantal volwassenen dat een hekel heeft aan het vak, met 10% tamelijk laag ligt. Al met al is het met Engels, wiskunde en geschiedenis het populairste vak. Preferentie vakken -NEDERLAND-

32%

-10%

Engels Wiskunde

-29%

28%

Geschiedenis

-28%

28%

Nederlands

25%

-21%

Aardrijkskunde

22%

-17%

Economie

22%

-21%

Natuurkunde/Fysica en Scheikunde/Chemie

20%

-16%

Artistieke vakken (tekenen, toneel spelen, muziek maken) Lichamelijke Opvoeding/Gymnastiek

19%

-21%

13%

-30%

13%

-33%

12%

-8%

Verzorging

12%

-14%

Maatschappelijke vakken

12%

-6%

Informatica/Informatiekunde

11%

-13%

Culturele vakken, kennis over kunst en cultuur

6%

-10%

Klassieke talen (Grieks, Latijn)

4%

-3%

Een ander vak -60%

14%

-9%

Technische vakken

Frans

24%

-14%

Biologie

Duits

27%

-10%

-40%

-20% LEUKST


0%

20%

40%

MINST LEUK

18

Vlaanderen Nederlands behoort bij de Vlaamse volwassenen samen met Engels, gymnastiek en geschiedenis tot de populairste vakken. Ongeveer 30% van de volwassenen uit Vlaanderen vindt dat Nederlands behoort tot de drie allerleukste schoolvakken. Ook hier heeft Nederlands net als in Nederland relatief weinig (14%) tegenstemmen gekregen. Al met al is het samen met Engels, gymnastiek en geschiedenis het populairste vak. Preferentie vakken -VLAANDEREN-

Engels

-9%

Lichamelijke Opvoeding/Gymnastiek

-24%

Geschiedenis

31% -14%

Artistieke vakken (tekenen, toneel spelen, muziek maken)

Aardrijkskunde Frans

31%

-38%

27%

-32%

24%

-28%

21% -18%

21%

-35%

20%


-8%

Technische vakken

20%

-12%

Economie

20%

-17%


19%

-16%

18%

Maatschappelijke vakken (Maatschappijleer)

-8%

Verzorging

14%

-7%


14%

-17%

Duits

12%

-26%

11%

Een ander vak -60%

31%

-13%

Biologie Natuurkunde/Fysica en Scheikunde/Chemie

33%

-26%

Nederlands

Wiskunde

34%

-5% -40%

-20% LEUKST


8% 0%

20%

40%

60%

MINST LEUK

19

Suriname Een kleine 20% van de Surinaamse volwassenen vindt dat Nederlands behoort tot de drie leukste schoolvakken. Met biologie staat het op de tweede plaats. Het populairst is Engels. Preferentie vakken -SURINAME-

Engels

-9%

Biologie

24%

-11%

Nederlands

18%

-9%

Aardrijkskunde

17%

-7%


16%

-10%


16%

-12%

Wiskunde

16%

-24%

Geschiedenis

14%

-23%

Economie

14% -12%

12%


-3%


-4%


12% 8%

-23%

7%

Een ander vak

-4%

6%

Technische vakken

-4%

6%

Verzorging

-2%


2%

-1%


-4%

2% 1%

Frans

-1%

1%

Duits

-2%

1%

-60%

-40%

-20% LEUKST


0%

20%

40%

MINST LEUK

20

Totaal Deze samengestelde grafiek geeft hetzelfde beeld: 30% van de volwassenen in de drie landen vindt dat Nederlands tot de drie plezierigste schoolvakken behoort, en ongeveer 10% vond dat Nederlands behoorde tot de minst leuke vakken op school. Per saldo zijn Engels en Nederlands duidelijk de favorieten. Preferentie vakken -TOTAAL-

Engels

-10%

Geschiedenis

-28%

29%

Nederlands Wiskunde

-12%

28% -24%

25%

Biologie

-16%


23%

-22%


23% -15%


23%

-25%

Economie

21% -17%

Technische vakken

21% -10%

15%

-32%

15%


-7%


14%

-14%

Duits

13%

-29%


13% -12%

Verzorging

12%

-8%


12%

-12%

Een ander vak -60%

28%

-31%

Aardrijkskunde

Frans

32%

7% -4%

-40%

-20% LEUKST


5% 0%

20%

40%

MINST LEUK

21

4.3.2 Leraren leukste vakken versus minst leuke vakken Nederland Echt vreemd is de uitkomst niet: 75% van de leraren Nederlands uit Nederland vond 'zijn' vak één van de drie leukste schoolvakken toen hij zelf nog op school zat. Preferentie vakken -NEDERLAND-

Nederlands

-2%

Geschiedenis

74%

-6%

Aardrijkskunde

56%

-18%

Biologie

23%

-13%


21%

-23%

19%

Engels

-5%


-5%

Frans

19% 17%

-15%


15%

-17%

14%

Wiskunde -50% Natuurkunde/Fysica en Scheikunde/Chemie

11%

-46%

9%

Klassieke talen (Grieks, Latijn) Duits

-6%

9%

-25%

Economie

9%

-22%

7%

Een ander vak

-4%

2%

Technische vakken

-7%

2%


-7%

2%


-5%

1%

Verzorging

-5%

0%

-60%

-40%

-20%

0% LEUKST


20%

40%

60%

80%

100%

MINST LEUK

22

Vlaanderen Ook in Vlaanderen vond 75% van de leraren Nederlands het vak vroeger één van de drie leukste. Preferentie vakken -VLAANDEREN-

Nederlands

-1%

Geschiedenis

-10%

49%

Engels

-1%


40%

-4%


29%

-22%

19%


-5%

Frans

19%

-16%

Duits

17%

-20%

Artistieke vakken (tekenen, toneel spelen, muziek maken) Wiskunde

75%

15% -9%

11%

-53%

8%

Biologie

-14%

Aardrijkskunde

7%

-35%

Economie

7% -12%

6%

Natuurkunde/Fysica en Scheikunde/Chemie -70%

4%


-2%

Een ander vak

-4%

Technische vakken

2%

-15%


2% -8%

Verzorging -80%

4%

2% -1%

-60%

-40%

-20% LEUKST


1% 0%

20%

40%

60%

MINST LEUK

23

Suriname Van de Surinaamse leraren Nederlands vond 65% het vak één van de drie leukste tijdens zijn schoolperiode. Preferentie vakken -SURINAME-

Nederlands

-6%

Biologie

65%

-12%

Engels

47%

-24%

30%


-6%


-24%


-24%

Geschiedenis

29%

29%

24%

-30%

24%

Aardrijkskunde

-24%

Wiskunde

-24%

18%

12%


0% 6%

Duits

-6%

Een ander vak

6%

-18%

6%

Technische vakken

-6%

0%


-6%

0%

Frans

-6%

0%

Economie

-24%


0%

-48%

-60%

0% -40%

-20%

0% LEUKST


20%

40%

60%

80%

MINST LEUK

24

Totaal Deze uitkomst was natuurlijk te verwachten. Een grote meerderheid van de leraren Nederlands (75%) vond dit vak vroeger op school één van de drie leukste. Preferentie vakken -TOTAAL-

74%

-2%

Nederlands

54%

-7%

Geschiedenis Engels

-4%


-5%

25% 20%


-23%

19%

Aardrijkskunde

-23%

18%

Frans

-15%


-15%

16% 13% 12%

-6%

Klassieke talen (Grieks, Latijn) Duits

17%

-13%

Biologie

11%

-24%

10%

Wiskunde -51%

8%

Natuurkunde/Fysica en Scheikunde/Chemie-53%

7%

-19%

Economie

2%

-4%

Een ander vak

2%

-9%

Technische vakken

1%

-6%


-4%

Verzorging -60%

3%

-6%


-40%

-20%

0% 0% LEUKST


20%

40%

60%

80%

100%

MINST LEUK

25

4.3.3 Leerlingen leukste vakken versus minst leuke vakken Nederland Ongeveer 20% van de leerlingen uit Nederland noemt Nederlands als één van de drie leukste vakken. Een even groot aantal noemt het vak als één van de drie minst leuke vakken. Preferentie vakken -NEDERLAND-

26%

-23%

Aardrijkskunde

25%

-19%

Geschiedenis Biologie

24%

-9%

23%

-5%


23%

-23%

Natuurkunde/Fysica en Scheikunde/Chemie Wiskunde

53%

-6%


20%

-36%

20%

-11%

Technische vakken Engels

-19%

19%

NEDERLANDS

-19%

19%

Economie

-19%

17%

16%

-4%

Verzorging

15%

-10%


12%

-17%


10%

-3%

Een ander vak

8%

-7%


8%

-23%

Duits

7%

-21%

Frans -60%

16%

-6%


-40%

-20% LEUKST


0%

20%

40%

60%

MINST LEUK

26

Vlaanderen Van de Vlaamse leerlingen vindt ook een kleine 20% het vak Nederlands één van de drie leukste. Het aantal tegenstemmen ligt bij deze groep ondervraagden wat lager: ongeveer 15% noemt het vak als één van de drie vervelendste. Ook hier staat gymnastiek op nummer 1. Nederlands staat hier wat hoger dan in Nederland, namelijk nummer 5. Preferentie vakken

.

-VLAANDEREN-


-5%

Geschiedenis

-16%

Engels

20%

-13%

19%

Een ander vak

-3%

NEDERLANDS

Frans

18% -2%

15%

-33%

15%

-29%

Biologie

13% -11%

12%

Verzorging Natuurkunde/Fysica en Scheikunde/Chemie

18%

-15%

Artistieke vakken (tekenen, toneel spelen, muziek maken) Wiskunde

51%

-2%

12%

-28%

10%

Economie

-8%

10%


-9%

10%


-8%

Aardrijkskunde

8%

-26%

Duits

5% -15%


4% -4%

4%


-7%

3%

Technische vakken

-7%

2%

-60%

-40%

-20% LEUKST


0%

20%

40%

60%

MINST LEUK

27

Suriname Nederlands is bij de Surinaamse leerlingen samen met aardrijkskunde het populairste vak. Wel driekwart van de Surinaamse leerlingen beschouwt Nederlands als één van de drie leukste vakken op school. Slechts 10%vindt het één van de drie minst leuke vakken. In deze groep is het vak dus zeer populair. Preferentie vakken -SURINAME-

Aardrijkskunde

-12%

NEDERLANDS

-12%

46% 44%

Engels

-34%

32%

Geschiedenis

-33%

32%

Wiskunde

-36%

26%


-9%

Biologie

15%

-21%

14%


-4%


14%

-21%

Een ander vak

13%

-19%

Technische vakken

8% -10%

7%


-2%

3%


-1%

2%

Frans

-4%

2%

Verzorging

-8%

1%


-9%

1%

Duits

-2%

Economie

-4%

Klassieke talen (Grieks, Latijn) -60%

-6% -40%

-20% LEUKST


1% 0% 0% 0%

20%

40%

60%

MINST LEUK

28

Totaal 20% van de leerlingen uit alle drie de landen vindt Nederlands één van de drie leukste vakken. Het staat op de achtste plaats in populariteit. Gymnastiek scoort het hoogst (ruim 50%). Een even groot aantal leerlingen noemt Nederlands bij de drie minst leukste schoolvakken. Het staat dan op de vijfde plaats van de minst populaire vakken. Preferentie vakken -TOTAAL-


-6%

Geschiedenis

52%

-18%

23%


-4%

Biologie

21%

-10%

21%

Aardrijkskunde

-24%

20%


-25%

19%

Engels

-17%

19%

NEDERLANDS

-18%

19%

Wiskunde

-35%

19%

Technische vakken

-9%

Economie

-16%

15%

Verzorging

-3%


14%

-7%

Een ander vak

14%

-3%


12%

-8%


12%

-14%

Frans

11%

-23%

Duits

9%

-21%

7%

Informatica/Informatiekunde -60%

15%

-7% -40%

-20% LEUKST


7% 0%

20%

40%

60%

MINST LEUK

29

4.4 Samenvatting leukste en minst leuke vakken In het hele taalgebied scoren Engels en Nederlands het hoogst bij de volwassenen. Allebei scoren rond de 30%, maar Engels wordt net iets vaker genoemd. Overigens scoren wiskunde, geschiedenis en aardrijkskunde nauwelijks lager. Maar bij degenen die naar school gaan, de leerlingen dus, is dat wel anders. Als je de leerlingen vraagt wat hun drie lievelingsvakken zijn, dan komt het Nederlands in Vlaanderen op de vijfde plaats. In Nederland staat het pas op nummer tien. Vlaamse en Nederlandse leerlingen vinden gymnastiek verreweg het leukste schoolvak. Bij de Surinaamse schooljeugd scoren aardrijkskunde en Nederlands het hoogst — aardrijkskunde net nog iets hoger dan Nederlands. Dit bevestigt dat Surinaamse leerlingen graag Nederlandse les hebben.

Volwassenen: Nederland Vlaanderen Suriname Leraren: Nederland Vlaanderen Suriname Leerlingen: Nederland Vlaanderen Suriname

Leuk

Minst leuk

Engels Engels, Nederlands en artistieke vakken Engels

Frans en Duits Bètavakken

Nederlands en geschiedenis Nederlands en geschiedenis Nederlands en biologie

Bètavakken

Gymnastiek Gymnastiek Nederlands en aardrijkskunde


Bètavakken en geschiedenis

Bètavakken Bètavakken Wiskunde Frans en de bètavakken Bètavakken

30

4.5 Nut van het vak Nederlands Vraag leerlingen: aan welke vakken die je hebt gevolgd — of nu nog volgt, verwacht je later veel te hebben? Vraag volwassenen: aan welk vak dat u in uw schooltijd hebt gehad, heeft nu nog steeds veel? Graag maximaal drie antwoorden aankruisen. Zoals je zou mogen verwachten, menen leraren Nederlands dat het Nederlands een van de vakken is waar je later het meest aan hebt. Dit vindt bijna 75% van hen. Het aantal Nederlandse en Vlaamse volwassenen dat Nederlands rekent tot de drie nuttigste vakken, ligt met circa 40% wel wat lager. Bij de leerlingen in deze twee landen is dit percentage 30%. Overigens vinden Surinamers veel vaker dat het vak tot de nuttigste vakken behoort: van de leraren is dit circa 95%, van de volwassenen ongeveer 6o % en onder leerlingen circa 45%. Percentage respondenten dat nog steeds veel aan het vak Nederlands heeft/verwacht te hebben. Burgers Nederland

41% 31%

Burgers Vlaanderen

62%

Burgers Suriname Leraren totaal

74%

Leraren Nederland

76%

Leraren Vlaanderen

70% 94%

Leraren Suriname

29%

Leerlingen totaal Leerlingen Nederland

32%


21%

44%

Leerlingen Suriname 0%

20%

40%

60%


80%

100%

31

4.5.1 Volwassenen Over het hele taalgebied bezien rekent ruim 50% van de volwassenen Engels tot de drie nuttigste schoolvakken. Een kleine 40% rekent Nederlands daartoe. Na Engels en Nederlands staat wiskunde op de derde plaats met circa 20%. Vakken waar je veel aan hebt gehad. 74% 76% 70%

Nederlands Geschiedenis

42% 43% 38%

19%

39% 37% 45% 44%

Engels

24% 21% 30%

Frans

19% 14%


32%

17% 20% 11% 13%

Aardrijkskunde Duits

7%

15% 18%

12% 11% 15%

Klassieke talen (Grieks, Latijn) Biologie

94%

1%

8% 11% 25%

Wiskunde

7% 7% 7% 7% 6% 8% 13%

Leraren Totaal

Economie Artistieke vakken (tekenen, toneel spelen, muziek make

5% 5% 5%

Leraren Vlaanderen


3% 4% 2%

Natuurkunde Fysica en Scheikunde Chemie

3% 5% 1% 6%

Weet niet Lichamelijke Opvoeding Gymnastiek Informatica Informatiekunde

2% 3% 1%

Leraren Nederland Leraren Suriname

13% 25%

13%

2% 2% 1% 6% 1% 1% 3%

Een ander vak, nl… (noteer het vak in onderstaand tekst

1% 1% 1%

Technische vakken

1% 1% 0%

13%

20%

40%

60%


80%

100%

32

4.5.2 Leraren Leraren Nederlands kennen de meeste waarde toe aan Nederlands, geschiedenis en Engels. Vakken waar je veel aan hebt gehad. 74% 76% 70%

Nederlands Geschiedenis

19%

39% 37% 45% 44%

Engels

24% 21% 30%

Frans

19% 14%


32%

17% 20% 11% 13%

Aardrijkskunde Duits

7%

15% 18%

12% 11% 15%

Klassieke talen (Grieks, Latijn) Biologie

94%

42% 43% 38%

1%

8% 11% 25%

Wiskunde

7% 7% 7% 7% 6% 8% 13%

Leraren Totaal

Economie Artistieke vakken (tekenen, toneel spelen, muziek make

5% 5% 5%

Leraren Vlaanderen


3% 4% 2%

Natuurkunde Fysica en Scheikunde Chemie

3% 5% 1% 6%

Weet niet Lichamelijke Opvoeding Gymnastiek Informatica Informatiekunde

2% 3% 1%

Leraren Nederland Leraren Suriname

13% 25%

13%

2% 2% 1% 6% 1% 1% 3%

Een ander vak, nl… (noteer het vak in onderstaand tekst

1% 1% 1%

Technische vakken

1% 1% 0%

13%

20%

40%

60%


80%

100%

33

4.5.3 Leerlingen Nederlandse en Vlaamse leerlingen vinden Engels het nuttigst. Surinaamse leerlingen vinden Nederlands echter het nuttigste vak. Vakken waar je verwacht veel aan te hebben.

Engels Wiskunde

22%

Economie

21%

5%

Nederlands

21%

Biologie

12%

Duits

30% 33% 29% 32% 44%

18% 21% 28%

16%

6% 3%

Frans

30% 33% 36%

21% 25% 25%

10%


39%

12% 12% 10%

1%

9% 11% 5% 12%

Technische vakken

8% 6% 14% 5%

Verzorging

8% 5% 15% 3%

Een ander vak Informatica/Informatiekunde Maatschappelijke vakken (Maatschappijleer)

Leerlingen Totaal

7% 4% 13% 2%


6% 8% 4% 2%

Leerlingen Suriname


6% 8% 3% 10%

Lichamelijke Opvoeding/Gymnastiek Geschiedenis

6% 6% 6%

Artistieke vakken

5% 6% 3%

Aardrijkskunde

5% 5% 3%


4% 3% 6% 3%

Weet niet

2% 1% 2% 5%


52% 53% 49%

36%

26% 11% 28%

1% 1% 3% 2% 0%

20%

40%


60%

80%

34

4.6 Is Nederlands een moeilijk vak? Vraag: Wat vindt of vond u de moeilijkste vakken? Ook nu graag drie vakken aankruisen (zet een ‘1’ voor het moeilijkste vak, een ‘2’ voor het op één na moeilijkst vak en een ‘3’ voor het op twee na moeilijkst vak. Haast geen van de ondervraagden vond Nederlands het moeilijkste schoolvak dat er is. Ongeveer 10% van alle ondervraagde volwassenen vindt wel dat het vak behoort tot de moeilijkste drie. Opvallend is het hoge aantal Surinaamse leraren dat Nederlands vindt behoren tot de drie moeilijkste vakken, namelijk circa 20%. Ook de Nederlandse leerlingen schieten er uit met ca 20% terwijl van de Vlaamse en Surinaamse leerlingen nog geen 10% het tot de moeilijkste vakken rekent. Percentage respondenten dat het vak Nederlands het moeilijkste vak vindt/vond. Volwassenen totaal 2% 3%

6%

Volwassenen Nederland 2% 3%

7%

Volwassenen Vlaanderen 1%4%

5%

Volwassenen Suriname 3% 3% 3% Leraren totaal

1%1%

Leraren Nederland

1%1%

Leraren Vlaanderen

Moeilijkst

1%

Op één na moeilijkst 12%

6%

Leraren Suriname

7%

Leerlingen totaal

3%


4%

Leerlingen Vlaanderen 2% 4%

Op twee na moeilijkst

6%

8%

8%

9%

4%

Leerlingen Suriname 2% 4% 2% 0%

10%

20%

30%


40%

35

4.6.1 Volwassenen Nederland Gevraagd naar de drie moeilijkste vakken op school vindt ruim 10% van de Nederlandse volwassenen dat het Nederlands daarbij hoort. Daarmee komt Nederlands op de tiende plaats in volgorde van moeilijkheid. Moeilijkste vakken -NEDERLAND-

44%

Wiskunde Natuurkunde/Fysica en Scheikunde/Chemie

42%

Frans

33% 26%

Duits Geschiedenis

22% 20%

Economie Aardrijkskunde

15%

Biologie

13%

Engels

12%

Nederlands

12% 11%

Klassieke talen (Grieks, Latijn) Technische vakken

10%


9%


8%


7%


7%


7% 4%

Verzorging Een ander vak

2% 0%

20%


40%

60%

36

Vlaanderen Gevraagd naar de drie moeilijkste vakken op school vindt ca 10% van de Vlaamse volwassenen dat het Nederlands daarbij hoort. Daarmee komt Nederlands op de elfde plaats. Moeilijkste vakken -VLAANDEREN-

Wiskunde

53%


52%

Frans

34%

Duits

27%

Geschiedenis

25%

Aardrijkskunde

22%


20%

Economie

16%

Biologie

16%

Technische vakken

11%

Nederlands

10%


9%


9%


9%

Engels

9%


8%


5% 4%

Verzorging

2%

Een ander vak 0%

20%


40%

60%

37

Suriname Gevraagd naar de drie moeilijkste vakken op school vindt een kleine 10% van de Surinaamse volwassenen dat het Nederlands daarbij hoort. Daarmee komt Nederlands op de zesde plaats. Moeilijkste vakken -SURINAME-

Wiskunde

34%


31%

Economie

15%

Geschiedenis

11%

Biologie

9%

Nederlands

8%

Engels

6%


6%

Een ander vak

5%

Technische vakken

4%


4%


3%


3%

Duits

3% 2%

Frans Culturele vakken, kennis over kunst en cultuur

2%

Aardrijkskunde

2% 1%

Informatica/Informatiekunde Verzorging

0% 0%

20%


40%

60%

38

Totaal Voegen we de groepen volwassenen uit alle drie de landen samen, dan komt Nederlands op de tiende plaats in de rangorde van moeilijkste vakken. Moeilijkste vakken -TOTAAL-

47%


45% 34%

Frans Duits

26% 23%

Geschiedenis Economie

19% 17%

Aardrijkskunde Biologie

14% 13%

Klassieke talen (Grieks, Latijn) Nederlands

11%

Engels

11%

Technische vakken

10%


9%


8%


8%


7%


7%

Verzorging

4%

Een ander vak

2% 0%

20%


40%

60%

39

4.6.2 Leraren Vraag je leraren welke drie vakken het moeilijkste zijn, dan komt Nederlands met zeer weinig stemmen vrijwel onder aan de lijst terecht. De Surinaamse leraren zien dit anders. Van hen rekent bijna 25% Nederlands tot de drie moeilijkste vakken. Moeilijkste vakken 75% 73%


41% 72% 69%

Wiskunde 65%

20%

12%

18% 17% 19%

Duits 6% Eco no mie

12%

16% 17% 35%

14% 13% 15%

Klassieke talen (Grieks, Latijn) 6%

11% 11% 11%

B io lo gie 0% 7%

A ardrijkskunde

11% 12%

21%

9% 9% 9%

Technische vakken 0%

8% 8% 7% 6%

Lichamelijke Opvo eding/Gymnastiek

8% 7% 9%

Geschiedenis

To taal Nederland

12%

Vlaanderen

7% 8% 5%

Engels

5% 5% 5%

A rtistieke vakken (tekenen, to neel spelen, muziek maken)

Suriname 24%

12%

3% 4% 2% 0%

Een ander vak

2% 2% 2%

Nederlands

2% 2% 1%

M aatschappelijke vakken (M aatschappijleer)

2% 2% 1%

Culturele vakken, kennis o ver kunst en cultuur

1% 1% 2% 0%

Verzo rging

78%

23% 24%

Frans

Info rmatica/Info rmatiekunde

79%

12%

24%

6%

1% 1% 1% 0% 0%

20%

40%


60%

80%

40

4.6.3 Leerlingen Nederland Van de leerlingen uit Nederland vindt ruim 20% het Nederlands een van de drie moeilijkste vakken. Nederlands komt daarmee op de vijfde plaats als het gaat om wat leerlingen de moeilijkste vakken vinden. Moeilijkheid vakken -NEDERLAND-

Wiskunde

50%


34%

Engels

26% 25%

Economie NEDERLANDS

21% 20%

Frans Duits

19%

Aardrijkskunde

13%

Geschiedenis

13%

Biologie

12%


6%


6%

Technische vakken

4%


2%

Een ander vak

2%


2%


1%


1%

Verzorging

1% 0%

20%


40%

60%

41

Vlaanderen Vergeleken met de Nederlandse leerlingen noemen de Vlaamse leerlingen het Nederlands minder vaak als een van de moeilijkste vakken. Slechts 10% van de Vlaamse leerlingen vindt dat het tot de drie moeilijkste vakken behoort tegen 20% in Nederland. In Vlaanderen staat het vak pas op de tiende plaats in moeilijkheid. Moeilijkheid vakken -VLAANDEREN-

Wiskunde

45%


34%

Frans

28%

Geschiedenis

16%

Engels

14%

Biologie

13%

Duits

11%


10%

Aardrijkskunde

9%

NEDERLANDS

9%

Economie

8%


6%

Verzorging

5%

Een ander vak

5%

Technische vakken

3%


3%


2%


2%


1% 0%

20%


40%

60%

42

Suriname In Suriname vindt ongeveer hetzelfde percentage leerlingen Nederlands een van de drie moeilijkste vakken als in Vlaanderen, namelijk bijna 10%. Nederlands staat hier op de negende plaats. Moeilijkheid vakken -SURINAME-

Wiskunde

39%


28%

Geschiedenis

28% 24%

Engels Aardrijkskunde

17% 16%

Een ander vak 10%

Biologie Frans

8%

NEDERLANDS

8%

Economie

7%

Duits

7%

Technische vakken

6%


5%

Verzorging

3%


3%


3%


2%


2%


2% 0%

20%


40%

60%

43

Totaal Doen we de antwoorden van alle leerlingen bij elkaar, dan zien we dat Nederlands op de zesde plaats uitkomt in de rij met moeilijkste vakken. Het gemiddelde van bijna 20% dat het Nederlands tot de moeilijkste vakken rekent, wordt vooral veroorzaakt door de Nederlanders die het vak kennelijk moeilijker vinden dan de Vlamingen en Surinamers. Moeilijkheid vakken -TOTAAL-

48%


34% 23%

Engels Frans

22% 20%

Economie NEDERLANDS

18% 17%

Duits Geschiedenis

14%

Biologie

12%

Aardrijkskunde

12%


7%


4%

Technische vakken

4%

Een ander vak

3%


3%


2%

Verzorging

2%


2%


1% 0%

20%


40%

60%

44

4.7 Samenvatting nuttigste, moeilijkste, leukste en minst leuke vakken Nederlands hoort samen met Engels tot de nuttigste vakken. Het wordt ook redelijk vaak tot de leukste vakken gerekend. Nederlands wordt door geen van de groepen ondervraagden gezien als het allermoeilijkste vak en ook niet als minst leuke vak. De bètavakken worden vaak als de moeilijkste aangemerkt én als minst leuke. Nuttigste

Minst leuke

Leukste

Moeilijkste

Volwassenen: Nederland Vlaanderen

Engels Engels

Frans en Duits Bètavakken

Bètavakken Bètavakken

Suriname

Nederlands

Bètavakken en geschiedenis

Engels Engels, Nederlands en artistieke vakken Engels

Leraren: Nederland

Nederlands

Bètavakken

Bètavakken

Vlaanderen

Nederlands

Bètavakken

Suriname

Nederlands

Bètavakken

Nederlands en geschiedenis Nederlands en geschiedenis Nederlands en biologie

Leerlingen: Nederland Vlaanderen

Engels Engels

Gymnastiek Gymnastiek

Bètavakken Bètavakken

Suriname

Nederlands

Wiskunde Frans en de bètavakken Bètavakken

Nederlands en aardrijkskunde

Bètavakken, geschiedenis


Bètavakken

Bètavakken Wiskunde

45

4.8 Hoe leuk is het vak Nederlands Vraag: Wat vindt u van het vak Nederlands? Volwassenen en leraren zijn heel positief Over het algemeen wordt het vak Nederlands zeer gewaardeerd. Het meest positief zijn — natuurlijk— de leraren Nederlands. Maar ook een meerderheid (60%) van alle volwassenen vindt Nederlands een heel erg leuk of enigszins leuk schoolvak. Slechts één op de zes (15%) vindt het niet zo leuk of helemaal niet leuk. Dit is in Nederland, Vlaanderen en Suriname hetzelfde. Bij leerlingen zien we wel een duidelijk verschil per land. Vlaamse en Nederlandse leerlingen iets minder positief dan volwassenen Van de leerlingen in Vlaanderen is ruim 40% positief. De leerlingen uit Nederland zijn minder positief: op de vraag of ze Nederlands een leuk vak vinden, zei een kleine 30% ja. Maar aan de andere kant vindt dan weer zo'n 10% van de Nederlandse leerlingen dat Nederlands het allerleukste vak is dat je op school kunt doen. En bijna geen Vlaamse leerling vindt dat (2%). Wat vindt/vond u van het vak Nederlands?


20%


20%

Volwassenen Suriname

36%

14% 2%

24%

41%

28%

12% 4%

28%

11%1%

35%

26%

Leraren totaal

44%

41%

11%

Leraren Nederland

43%

42%

1% 10% 4%

Leraren Vlaanderen

45%

39%

14% 2%

Leraren Suriname

29%

Leerlingen totaal 4%

27%

Leerlingen Nederland 3% Leerlingen Vlaanderen

45%

Heel erg leuk

20% Enigszins leuk

14% 40% Neutraal

9%

19% 36%

36% 51%

0%

35%

42%

24%

7%

Leerlingen Suriname

35%

60%

15% 24% 80%

Niet zo leuk


7% 9%2% 100%

Helemaal niet leuk

46

4.9 Oordeel over de verschillende onderdelen van het vak Nederlands Vraag: Welke van de volgende onderdelen vindt of vond u het leukst aan het vak Nederlands? Graag drie onderdelen aankruisen (zet een ‘1’ voor het allerleukste onderdeel, een ‘2’ voor het op één na leukste onderdeel en een ‘3’ voor het op twee na leukste onderdeel). 4.9.1 Het leukste onderdeel Volwassenen De Nederlandse volwassenen vinden of vonden vooral spelling, verhalen schrijven, teksten verklaren en literatuur lezen het leukst aan het vak Nederlands. De Vlaamse volwassenen vinden of vonden vooral literatuur lezen, verhalen schijven en spelling de leukste onderdelen. In Suriname springen grammatica en literatuur lezen er uit. Welke onderdelen vindt/vond u het leukst aan het vak Nederlands? Spelling

34% 34% 35% 34%

Verhalen schrijven

31% 30% 35%

9% Teksten verklaren/begrijpend lezen

22%

29% 29% 30% 33% 29%

Literatuur lezen

Grammatica

22% 23% 18%

Werkstukken maken

20% 23% 14% 15%

42% 43% 46%

19% 20% 16% 18%

B rieven schrijven

19% 19% 19%

Zinso ntleding

30%

20% 19% 23%

Spreekbeurten ho uden

19% 16%

B eto gen/discussie vo eren

9%

29% Volwassenen totaal

26%

Volwassenen Nederland Volwassenen Vlaanderen

16% 14% 20% 19%

Teksten samenvatten

Literatuurgeschiedenis

4%

13% 11%

Info o pzo eken m.b.v. co mputer


14% 12% 18%

4%

19%

8% 7% 9% 4%

Zakelijke teksten schrijven

7% 7% 8% 5%

Zakelijke teksten lezen

12% 13% 11%

Geen enkel o nderdeel

3% 3% 3% 2%

Een ander o nderdeel

0%

10%

20%

30%

40%


50%

60%

47

Leraren

Leraren houden het meest van literatuur. Bijna 70% rekent dit tot de lievelingsonderdelen van zijn vak. Verder hebben de leraren in Suriname, in tegenstelling tot hun collega’s in Nederland en Vlaanderen een grote voorkeur voor zinsontleding en grammatica. Ongeveer 40% rekent dit tot de drie leukste onderdelen van het vak Nederlands.

Welke onderdelen vindt/vond u het leukst aan het vak Nederlands? 68% 70% 64% 65%

Literatuur lezen


6% Verhalen schrijven

25%

18% 22% 25% 13%

Grammatica

23% 23% 22%

Spelling

Zinso ntleding

26% 21% 18% 13% 12% 16% 12% 12% 11% 13% 12%


Werkstukken maken


Teksten samenvatten

4% 4% 3%

B rieven schrijven



41% 35% 47% 39%

14% 10% 23% 18% 6% 5% 7% 6% 5% 4% 7% 6%



34% 38%

22% 21% 24%

Teksten verklaren/begrijpend lezen

49% 54%

37%

Leraren totaal Leraren Nederland Leraren Vlaanderen Leraren Suriname

12%

4% 3% 7% 6% 1% 3% 0% 3% 2% 5%


0%

20%

40%


60%

80%

48

Leerlingen De leerlingen in de verschillende landen hebben uiteenlopende meningen over welke onderdelen de leukste zijn. De onderdelen ‘discussiëren’ en ‘verhalen schrijven’ scoren bij Nederlandse en Vlaamse leerlingen het hoogst. Surinaamse leerlingen houden meer van grammatica en spelling en brieven schrijven. Welke onderdelen vind je het leukst aan het vak Nederlands? 34% 32%


12%

40%

29% 30% 28%

Verhalen schrijven

10%

24% 24% 24%

Literatuur lezen

6%

21% 23% 17% 16%

Werkstukken maken

20% 21% 18%

Spelling


7% B rieven schrijven

12% 14%

7%

36% 17% 13%


Grammatica

7%

Zinso ntleding

26% 26%

11% 12% 41%

9% 10% 8% 15% 8% 9% 7%


31%

19% 20% 17%

Leerlingen totaal Leerlingen Nederland Leerlingen Vlaanderen 29%

Leerlingen Suriname

9% 8% 10%


5% 6% 4%

Teksten samenvatten

10% 4% 5% 2% 7%


3% 4% 2% 1% 6% 7% 5% 1%



4% 3% 7% 5%


0%

10%

20%

30%

40%


50%

60%

49

4.9.2 Minst leuke onderdeel Vraag: Welke van de volgende onderdelen vindt of vond u het minst leuk aan het vak Nederlands? Graag drie onderdelen aankruisen (zet een ‘1’ voor het minst leuke onderdeel, een ‘2’ voor het op één na minst leuke onderdeel en een ‘3’ voor het op twee na minst leuke onderdeel). Volwassenen De volwassenen vonden vooral zinsontleding, grammatica en het houden van spreekbeurten het minst leuk aan het vak Nederlands. Welke onderdelen vindt/vond u het minst leuk aan het vak Nederlands? 43% 42% 45%

Zinso ntleding

27%

39% 36%

Grammatica

28% Spreekbeurten ho uden

27%

35% 34% 37%

28% 27% 31% 25%

Spelling

24% 24% 24%


15%

17% 18% 14% 23%

Teksten samenvatten

16% 18% 12% 11%

Literatuur lezen

17% 18% 15%


6%

13% 14% 10% 19%


Volwassenen totaal

13% 14% 12% 15%

Verhalen schrijven

15% 14% 17%


Werkstukken maken

14% 14% 14% 16%


14% 13% 16% 14% 9% 9% 9%

B rieven schrijven

Volwassenen Nederland Volwassenen Vlaanderen Volwassenen Suriname

23%

23%

5% 5% 5% 3%


Leraren

47%

Weet niet

1%

8% 8% 7%

2% 2% 2% 3%


0%

10%

20%

30%

40%


50%

60%

50

De Nederlandse leraren vinden of vonden vooral teksten samenvatten, spreekbeurten houden, grammatica, zinsontleding en teksten verklaren het minst leuk aan het vak Nederlands. De Vlaamse leraren vinden of vonden vooral zakelijke teksten schrijven, grammatica, zinsontleding en brieven schrijven de minder aangename elementen van het vak Nederlands. In Suriname hebben de leraren kennelijk een uitgesproken weerzin tegen het samenvatten van teksten.

Welke onderdelen vindt/vond u het minst leuk aan het vak Nederlands? Teksten samenvatten

21%

28% 31% 53%

28% 31% 19% 24%


Grammatica

18%

29% 27% 34%

Zinso ntleding


29% 27% 34%

21% 27% 29%

6%

21% 20% 25% 29%

Spelling

15% 17% 10% 18%


21% 16% 34% 24%


Werkstukken maken

8% 6%

14% 16%

12% 12% 12%


Leraren totaal Leraren Nederland Leraren Vlaanderen Leraren Suriname

24%

B rieven schrijven

17% 11% 12%

Verhalen schrijven

11% 9% 17%

32%

29%

8% 9% 5% 6%

Literatuur lezen

11% 8% 18% 12%


4% 4% 3%


Weet niet

12%

8%

14% 16%

1% 1% 2%


0%

20%

40%


60%

80%

51

Leerlingen De leerlingen vinden vooral grammatica, zinsontleding en spelling het minst leuk aan het vak Nederlands. Welke onderdelen vind je het minst leuk aan het vak Nederlands? 43% 45% 41%

Grammatica

30%

42% 39%

Zinso ntleding

25% 33% 32% 35%

Spelling

14% 24% 25% 20%



48%

31%

19% 23% 23%

11%

24% 21%


12%

31%

20% 21% 18%

Teksten samenvatten

32%

11% 14% 12% 15% 13% 20% 8%

Werkstukken maken

5%

Literatuur lezen


6% Zakelijke teksten schrijven


1%

6%

14% 12% 18%

Leerlingen totaal

13% 12% 15% 12%


22%

8% 7% 11%

Verhalen schrijven

Leerlingen Suriname

10% 12%

9% 9% 9%

B rieven schrijven


30%

3% 4% 2% 5%


2% 3% 1% 6% 1% 1% 3%



0%

10%

20%

30%

40%


50%

60%

52

4.9.3 Nuttigste onderdeel Vraag: Welke van de volgende onderdelen vindt of vond u het nuttigst aan het vak Nederlands? Graag drie onderdelen aankruisen (zet een ‘1’ voor het nuttigste onderdeel, een ‘2’ voor het op één na nuttigste onderdeel en een ‘3’ voor het op twee na nuttigste onderdeel. Volwassenen Spelling is volgens volwassenen in Nederland en Vlaanderen het nuttigste onderdeel van het vak Nederlands. Surinaamse volwassenen rekenen het ook tot de belangrijkste onderdelen, maar noemen even vaak grammatica en brieven schrijven de drie nuttigste onderdelen.

Welke onderdelen vindt/vond u het nuttigst aan het vak Nederlands? 74% 72% 78%

Spelling

47% 27% 28% 25%

Grammatica

47%

19% 19% 19% 18%

Zinso ntleding

38% 37% 43%


19% 22% 19% 29% 13%

Teksten samenvatten

33% 33% 33%

Verhalen schrijven

5%

30% 29% 34%


8%

27% 26% 30%

B rieven schrijven

43%

27% 25% 33% 24%

Literatuur lezen

5% 7% 3%


Volwassenen totaal

22% 19% 28%



12% 25%


17% 15% 23% 13%

Werkstukken maken

26% 23% 36% 26%



13%

21% 21% 22% 30% 29% 31%


8%

49% 43%


13%


0%

65%

20%

20%

40% 40%


60%

80%

53

Leraren Leraren vinden spelling blijkbaar verreweg het nuttigste onderdeel van het vak Nederlands. Welke onderdelen vindt/vond u het nuttigst aan het vak Nederlands? 60% 61% 58% 59%

Spelling


46% 47% 42%

29% 33%

Werkstukken maken

13%

6%

28% Zakelijke teksten lezen

14%

6%

33%

35% 32%

Literatuur lezen

24% B rieven schrijven

42%

42%

22% 26%

13%

53% 26% 25% 27%


23%

Teksten samenvatten

28%

Leraren totaal

42%

12%

Leraren Nederland 24% 22% 29%

Grammatica

Leraren Vlaanderen Leraren Suriname

47%

22% 21% 23% 24%

Zinso ntleding


17% 17% 17%

6%

12% 11% 14% 12%

Verhalen schrijven

10% 9% 11% 6%



6%

14% 35%

18% 0%

10%

20%

30%

40%

50%


60%

70%

54

Leerlingen Leerlingen vinden spelling het nuttigste onderdeel van het vak Nederlands. Bijna 60% vindt dat het hoort tot de drie nuttigste vakken. Nederlandse leerlingen noemen daarna het vaakst grammatica. Surinaamse leerlingen brieven schrijven en informatie opzoeken met de computer en Vlaamse leerlingen betogen en discussiëren. Welke onderdelen vind je het nuttigst aan het vak Nederlands? 57% 57% 58%

Spelling

33% 42% 45% 34% 37%

Grammatica

35%

B rieven schrijven

22%


25%

10%

31% 34%

30% 28%


13%

36%

17% 19% 13% 14%



8% 8%

12% 14% 15% 14% 19% 20%


9% 9% 8%

Zinso ntleding

20% Leerlingen totaal

11% 9% 17% 16%

Teksten samenvatten

9% 6%

Werkstukken maken

Leerlingen Nederland Leerlingen Vlaanderen

16% 14%

6% 6% 7%


Leerlingen Suriname

23%

6% 5% 10% 11%

Literatuur lezen

4% 3% 7% 8%

Verhalen schrijven

4% 2% 7% 5%


3% 3% 1% 4%



40% 43%

1% 1% 1% 2% 0%

10%

20%

30%

40%


50%

60%

55

4.9.4 Moeilijkste onderdeel Vraag: Welke van de volgende onderdelen vindt of vond u het moeilijkst aan het vak Nederlands? Graag drie onderdelen aankruisen (zet een ‘1’ voor het moeilijkste onderdeel, een ‘2’ voor het op één na moeilijkste onderdeel en een ‘3’ voor het op twee na moeilijkste onderdeel). Volwassenen Volwassenen vinden spelling en grammatica de moeilijkste onderdelen van het vak Nederlands. Welke onderdelen vindt/vond u het moeilijkst aan het vak Nederlands? Spelling

17%

49% 48% 53%

Grammatica

30% 38% 36%

Zinso ntleding

24% 20% Teksten samenvatten

24%

32% 35% 31%

26% 30%

17% 14%


43%

38% 37% 40%


Verhalen schrijven

49% 52%

41%

27% 30%

20% 21% 14% 13% 18% 20%

B rieven schrijven

Literatuur lezen

22%

7%

29% 31%

24% 25% 23%


14%

28%


13% 13%

Volwassenen totaal Volwassenen Nederland Volwassenen Suriname

25% 21% 22%

Werkstukken maken

35% 33%


19% 20% 15% 11%



34%

39%

21% 35%

17% 19% 13%


2%

48%


21%

3% Een ander o nderdeel

4% 0%

10%

13% 20%

59%

24% 29% 30%

40%


50%

60%

56

Leraren Bijna 50% van alle leraren vindt spelling een van de moeilijkste onderdelen van het vak Nederlands. Daarna volgen grammatica /zinsontleding en begrijpend lezen. Surinaamse leraren noemen het vaakst teksten samenvatten als een van de moeilijkste onderdelen. Welke onderdelen vindt/vond u het moeilijkst aan het vak Nederlands? 43%


13%

46% 49% 39%

Zinso ntleding

18%

48% 48% 50%

Grammatica

12% Literatuurgeschiedenis

40% 47%

21%

Spelling

55%

35%

23% 18%

37% 42%

36% 39% 29%


12%

38% 34%

Teksten samenvatten

34% 30%

Verhalen schrijven

18%

48% 47%

44%

29% 30% 25% 18%


30% 28% 35% 41%


32% 25%


12%

Leraren totaal Leraren Nederland Leraren Vlaanderen 50%

Leraren Suriname

15% 17% 10% 18%

B rieven schrijven

14% 14% 14%

Literatuur lezen

12% 10% 15% 12%

Werkstukken maken

7%


12%

25% 83% 83% 85%


6% 20%


0%

20%

29% 50% 40%

60%


80%

100%

57

Leerlingen Nederlandse en Vlaamse leerlingen vinden spelling, grammatica en zinsontleding de moeilijkste onderdelen van het vak Nederlands. In Suriname noemen de leerlingen vooral spreekbeurten houden en teksten samenvatten. Welke onderdelen vind je het moeilijkst aan het vak Nederlands? Grammatica

41%

27%

47% 49%

43% 42% 46%

Zinso ntleding

23%

39% 40% 36%

Spelling


18% 18%

26% 29%

19% 20% 18%

Teksten samenvatten

30%

17% 15% 21% 12%


15% 15% 15%


32%

19% 15%


31%

8% B eto gen/discussie vo eren

8% 6%


3%

12% 14% Leerlingen totaal

9% 8% 10%


8% 8% 7% 10%

B rieven schrijven

Leerlingen Suriname

8% 8% 9% 8%

Literatuur lezen

8% 7%

Verhalen schrijven

12% 15%

5% 6% 5% 6%

Werkstukken maken

1% 1% 1%


14% 6% 6% 5%


22%

1% 1% 1% 1%


0%

10%

20%

30%

40%


50%

60%

58

Vraag: Zijn er onderdelen van het vak Nederlands waarvan u vindt dat er in uw schooltijd meer aandacht aan besteed had moet worden? U mag zo veel antwoorden aankruisen als u wilt. Volwassenen Ongeveer 70% van de volwassenen vindt dat er in hun schooltijd aanbepaalde onderdelen van het vak meer aandacht besteed had moeten worden. Het meest worden genoemd: discussiëren (ruim 20%), spelling (circa 20%) en grammatica (bijna 20%). Zijn er onderdelen van het vak Nederlands waarvan u vindt dat er in uw schooltijd meer aandacht aan besteed had moeten worden? 31% 33% 26% 21% 20% 21% 19% 20% 22% 20% 28% 28% 17% 20% 9% 25% 13% 12% 16% 15% 12% 11% 14% 16% 11% 10% 11% 22% 9% 10% 8% 11% 9% 10% 5% 10% 9% 7% 12% 14% 7% 6% 9% 5% 7% 6% 8% 6% 6% 6% 7% 6% 6% 6% 7% 14% 7% 4% 12% 18% 5% 4% 8% 12% 12% 14% 9% 2% 1% 1% 2% 6%

Nee

Spelling


Grammatica


B rieven schrijven



Zinso ntleding

Teksten samenvatten

Literatuur lezen



Werkstukken maken


Verhalen schrijven


Weet niet

0%

10%

20%

30%

40%


Volwassenen totaal Volwassenen Nederland Volwassenen Vlaanderen Volwassenen Suriname

50%

60%

59

Leraren Bijna 40% van de leraren is van mening dat er in hun schooltijd meer aandacht besteed had mogen worden aan discussiëren. Verder hadden veel leraren ook graag meer aandacht gezien voor het leren schrijven van zakelijke teksten en het maken van werkstukken.

Zijn er onderdelen van het vak Nederlands waarvan u vindt dat er in uw schooltijd meer aandacht aan besteed had moeten worden? 19% 16% 12%

Nee

28%


41% 46% 41%

29% 25% 29% 24% 22% 19% 29% 24% 17% 19% 11% 18% 17% 16% 16%


16%

Werkstukken maken


Teksten samenvatten


9%

B rieven schrijven

35% 12% 15%

5%

Verhalen schrijven

24% 9%

13% 14% 41% Leraren totaal

12% 12% 11%

Literatuur lezen

6%

Leraren Nederland

14% 10%


5%

47%

Leraren Suriname

24%

9% 10% 18% 10% 9% 10%

Spelling

Leraren Vlaanderen

22%

11% 10% 11%



41%

14% 15%

Grammatica

7% 7% 4%

Zinso ntleding

6% 6% 5%

18% 35%

12%

4% 3% 7%


3% 3% 3%

Weet niet

0%

10%

20%

30%

40%


50%

60%

60

Vraag: Zijn er onderdelen van het vak Nederlands waarvan u vindt dat er meer aandacht aan besteed moet worden? U mag zoveel antwoorden aankruisen als u wilt. Volwassenen Ruim 40% van de volwassenen is van mening dat er op dit moment meer aandacht besteed zou mogen worden aan spelling en grammatica. Zijn er onderdelen van het vak Nederlands waar volgens u op dit moment meer aandacht aan besteed moet worden? 15% 15% 14% 11%

Nee

43% 45% 38% 34% 34% 38% 35%

Spelling

Grammatica

23% 18% 20% 14% 20% 18% 19% 16%


B rieven schrijven

Zinso ntleding


12% 12% 13% 15% 10% 10% 9% 15% 10% 9% 10%


Literatuur lezen


8% 6%

Teksten samenvatten

12%

31%

Volwassenen totaal 24%


23%


7% 6% 8%

Werkstukken maken

15% 5% 6% 4% 7% 5% 5% 6% 10% 7% 4% 13%




5% 4% 6%

Verhalen schrijven


Weet niet

30%

16% 18% 12% 14% 15% 14% 17%

1% 1% 1% 1% 0%

23%

15% 19% 21% 17%

7% 10%

20%

30%

40%


50%

60%

61

Leraren Ongeveer 50% van de leraren is van mening dat er op dit moment meer aandacht besteed zou mogen worden aan spelling. Zijn er onderdelen van het vak Nederlands waar volgens u op dit moment meer aandacht aan besteed moet worden? 13% 11% 17% 13%

Nee

50% 53% 47%

Spelling 19% 30% 30% 29% 25%

Grammatica

25% Literatuur lezen

12% 13%


12%

20% 23% 38% 20% 19% 23%

Zinso ntleding 6%

18% 19% 16% 19%


17% Literatuurgeschiedenis

6% 6% 17% 16% 18%

Teksten samenvatten


11%

Verhalen schrijven

11%


9% 6%

7% 5%


Werkstukken maken

5% 3%


5% 5% 5%

0%

25%

Leraren totaal 38%

Leraren Nederland

16% 17%

Leraren Vlaanderen 31%

Leraren Suriname

12% 14%

25%

9% 9% 8%

B rieven schrijven

22%

16% 17%

10% 9% 10%


Weet niet

31%

31%

12%

44%

9%

31%

2% 1% 3% 0% 0%

10%

20%

30%

40%


50%

60%

62

Leerlingen Ruim 40% van de respondenten vindt dat er geen extra aandacht nodig is voor enig onderdeel van het vak Nederlands. Dat is beduidend meer dan bij de volwassenen en de leraren (beide circa 15%). Nederlandse en Vlaamse leerlingen willen vooral meer spelling (circa 20%), grammatica (circa 20%), en discussiëren (circa 20%). Surinaamse leerlingen keizen in groten getale ook voor meer spelling (ruim 35%) en grammatica (ruim 35%). Zijn er onderdelen van het vak Nederlands waarvan jij vindt dat er meer aandacht aan besteed moet worden? 43% 44% 42%

Nee

31% Spelling

15%

Grammatica

22% 24% 36%

19% 22%

11%

37%

21% 18% 14%


11% 11% 10%

Verhalen schrijven

29%

23%

10% 11% 7% 12%



5%

Zinso ntleding

5%

10% 11% 25% 10% 11% 22% 11% 10% 11%

B rieven schrijven

26% Leerlingen totaal

9% 9% 7%

Teksten samenvatten


9% 6%

Werkstukken maken

9% 6%

Leerlingen Vlaanderen 15%

6% 6% 5%

Literatuur lezen

Leerlingen Suriname

27%

15% 19%

7% 6% 10%



25%

17%

13%

5% 5% 4% 8%


4% 4% 2%


10%

2% 1% 3%


0%

10%

20%

30%

40%


50%

60%

63

4.10 Invloed van de leraar Nederlands Vraag: Als u terugdenkt aan uw leraren Nederlands in het voortgezet onderwijs, heeft u daar dan heel goede of heel slechte herinneringen aan? Van de Nederlandse volwassenen heeft bijna 65% een sterke herinnering - positief (circa 50%) dan wel negatief (bijna 15%) - aan zijn of haar leraar Nederlands. Heeft u hele goede of hele slechte herinneringen aan uw leraren Nederlands?

37%

Volwassenen totaal


50%

40%


47%

29%


20%

13%

58%

36%

0%

13%

14%

8%

56%

40%

Nee, geen herinnering

60% Hele goede


80%

100%

Hele slechte

64

Vraag: Zijn uw goede en/of slechte ervaringen met die leraar/leraren van invloed geweest op het plezier dat u aan het vak Nederlands beleefde? Ongeveer 70% van de ondervraagden zegt dat goede en/of slechte ervaringen met de leraar/leraren van invloed geweest op het plezier in het vak Nederlands. Ruim 15% denkt daarbij aan één specifieke leraar. Ruim 50% heeft dank zij de leraren goede herinneringen aan het vak. Zijn uw goede en/of slechte ervaringen met die leraar/leraren van invloed geweest op het plezier dat u aan het vak Nederlands beleefde?

Volwassenen totaal

31%


41%

34%


39%

24%


20%

12%

12%

46%

34%

0%

11%

8%

11% 3%

16%

7%

8%

8% 3%

48%

40%

60%

4%

80%

Nee, staat los van de leraren

Ja, daardoor veel plezier

Ja, daardoor weinig plezier

Ja, alleen veel plezier bij die leraar

100%

Ja, alleen weinig plezier bij die leraar


65

4.11 Meningen over de taal Nederlands We hebben de respondenten enkele stellingen voorgelegd die betrekking hebben op het vak Nederlands. Spelling van het Nederlands moet veel meer aandacht krijgen in het onderwijs. Een grote meerderheid van de ondervraagde leraren (80%) en volwassenen (ruim 70%) vindt dat spelling meer aandacht moet krijgen. Ongeveer 60% van de leerlingen in Suriname is het er mee eens. En van de leerlingen in Nederland is bijna 50% het er mee eens en in Vlaanderen 35%. Relatief veel leerlingen in Nederland en Vlaanderen (ongeveer 30%) hebben er geen mening over. Spelling van het Nederlands moet veel meer aandacht krijgen in het onderwijs. Volwassenen totaal

53%

18%

19%

4%3%3%


54%

17%

18%

4%3%4%


50%

20%


51%

18%

Leraren totaal

Leerlingen totaal

15%


16%


14%

Leerlingen Suriname

36%

29%

31%

32%

Helemaal mee eens Enigszins mee oneens

20%

10% 6% 5% 10% 7% 4% 9% 4% 6%

47%

20%

15%

15%

44% 0%

7% 7%0%

33%

53%

40% Enigszins mee eens Helemaal mee oneens


60%

0% 8% 3%

16%

22%

0% 7% 3%

0% 9% 6%3%

24%

51%

Leraren Suriname

11%

23%

59%

Leraren Vlaanderen

3% 8% 4%

16%

57%

Leraren Nederland

3%3% 1%

23%

3% 8% 80%

15% 100%

Neutraal Geen mening

66

Stelling: Door de komst van de computer en spellingcheckers is zelf kunnen spellen minder belangrijk geworden. Meer dan 40% van de leerlingen vindt dat de komst van de computer en spellingcheckers zelf kunnen spellen minder belangrijk heeft gemaakt. Surinaamse volwassenen zijn het hier met bijna 40% van de stemmen, mee eens. De oneens-stemmers komen vooral uit de hoek van de volwassenen en van de leraren uit Nederland en Vlaanderen. Door de komst van de computer en spellingcheckers is zelf kunnen spellen minder belangrijk geworden. Volwassenen totaal

14%

15%


15%

16%


13%


12%

19%

13%

14%

17%

Leraren totaal

7%

15%

4%

16%

58%

Leraren Nederland

7%

15%

5%

15%

58%

Leraren Vlaanderen

6%

Leraren Suriname

14% 19%

Leerlingen totaal Leerlingen Nederland Leerlingen Vlaanderen

11%

Leerlingen Suriname


20%

15%

Enigszins mee eens Helemaal mee oneens


14% 17%

60%

5% 5% 7%

24%

19%

13%

40%

15%

21% 23%

22% 3%

26% 0%

14%

29% 20%

19%

22%

16%

26%

18%

13%

25%

25%

13%

16%

4%

57%

20%

3%

35%

26%

12%

11%

11%

27%

3%

41%

24%

8%

37%

80%

100%


67

Stelling: Spelfouten zijn niet zo erg, dus er hoeft bij het vak Nederlands niet zo veel tijd aan besteed te worden. Verkeerd spellen wordt door alle groepen ondervraagden als een probleem beschouwd. De leraren uit Suriname zijn collectief allergisch voor spelfouten. Leerlingen staan er over het algemeen iets minder negatief tegenover spelfouten. Spelfouten zijn niet zo erg, dus er hoeft bij het vak Nederlands niet zoveel tijd aan besteed te worden. Volwassenen totaal 2%3% 8%

19%

67%

1%

Volwassenen Nederland 2% 3% 9%

17%

68%

2%

Volwassenen Vlaanderen 3%3%5%

23%

66%

Volwassenen Suriname 5%3% 1% 10% Leraren totaal 1% 1% 14% 2%

81%

Leraren Nederland 2% 1% 12% Leraren Vlaanderen 3%3% 2%

4%

77%

85% 72%

20%

Leraren Suriname

100%

Leerlingen totaal 4% 5%

12%

31%

44%

4%

Leerlingen Nederland 5% 6% 11%

30%

45%

4%

Leerlingen Vlaanderen 3%4% Leerlingen Suriname

9% 0%


7% 6%

14%

20%

7%

40%

32%

14%

18%

46% 40%



60%

80%

100%


68

4.12 Talenkennis Vraag: Bent u van huis uit Nederlandstalig opgevoed? In Suriname is het grootste deel van de respondenten meertalig grootgebracht. Ook veel Vlaamse leerlingen spreken thuis meer talen dan één. In Nederland en Vlaanderen heeft een ruime 5% van de volwassenen niet het Nederlands als moedertaal. Bent u/ben je van huis uit Nederlandstalig opgevoed? Volwassenen totaal

75%


12%

78%


9% 6% 7%

67%


18%

28%

44%

Leraren totaal

15%

73%

Leraren Vlaanderen

19%

31%

44%

Leerlingen Vlaanderen Leerlingen Suriname

17% 0%

34% 49%

20%

40%

60%

8% 6%

19% 9% 7%

18%

45%

10%

19%

23%

69%


13% 6%

62%

Leerlingen totaal

10%

9%

13%

50%

Leraren Suriname

7% 7%

19%

66%

Leraren Nederland

6% 7%

7% 6% 13%

8%

29%

6%

80%

100%

Ja, alleen Nederlandstalig

Ja, maar daarnaast ook anderstalig

Voornamelijk anderstalig

Nee, alleen anderstalig


69

Vraag: Spreekt u dialect en zo ja, welk dialect spreekt u? Van de volwassenen en leraren in Nederland spreekt ongeveer 40% een dialect. In Vlaanderen ligt dit op ruim 60%. Onder jongeren is dit een stuk minder: ruim 20% van de Nederlandse leerlingen en ruim 50% van de Vlaamse leerlingen spreekt een streektaal. Percentage respondenten dat aangeeft dialect te spreken/te schrijven. Volwassenen totaal Volwassenen Nederland

32%

6%


61%

13%

Lerarentotaal

2%

Leraren Nederland

3%

Leraren Vlaanderen

40%

8%

42% Spreekt dialect

32%

Schrijft in dialect 66%

1%

Leerlingen totaal

12%


32% 23%

6%


28% 0%

20%

40%

53%

60%


80%

100%

70

Wij vroegen leraren en volwassenen of zij een tweede taal beheersen. De respondenten die hier 'ja' op antwoordden, legden wij de volgende vraag voor. Vraag: Om welke redenen vindt u deze tweede taal naast het Nederlands voor uzelf het belangrijkst? Meerdere antwoorden zijn mogelijk. Volwassenen en leraren Het meest komen voor: het luisteren naar muziek en het kijken naar films, conversatie tijdens de vakantie en communicatie met vrienden en familie. Vlaamse volwassenen gebruiken de taal relatief veel voor hun werk. Surinaamse volwassenen gebruiken de taal relatief weinig voor de vakantie. Volwassenen Om welke redenen vindt u deze taal of dit dialect naast het Nederlands voor uzelf het belangrijkst? 40% 38% 45% 37%

Kijk er films in, luister naar muziek, internet

35% 37% 31%

Gebruik het in de vakantie

8%

31% 28%

Gebruik het vo o r mijn werk

14%

39%

24% 24% 25% 25%

Heb familie/vrienden die dit spreken

20% 19% 22% 22%

Lees er bo eken, kranten, tijdschriften in

Is mijn mo edertaal

9%

Volwassenen totaal Volwassenen Nederland

16% 18%

Volwassenen Vlaanderen Volwassenen Suriname

21% 18% 17% 20% 14%

Co mmuniceer er met mijn vrienden in

12% 11% 14% 15%

Gebruik het vo o r mijn studie

11% 12% 10% 12%

A ndere reden

0%

20%

40%

60%


80%

100%

71

Leraren Ook hier zien we dat de tweede taal of het dialect het meest wordt gebruikt voor films, muziek en internet. Vlaamse leraren gebruiken deze taal ook veel voor hun werk. Om welke redenen vindt u deze taal of dit dialect naast het Nederlands voor uzelf het belangrijkst? 47% 45% 48%



73%

38% 39% 38%

13%

35% 36% 34% 33%


31% 30% 32% 33%


21% 22% 17% 20%



12%

Leraren Nederland

19%

Leraren Vlaanderen 27%

8% 8% 6%

Is mijn mo edertaal

Leraren totaal

36%

Leraren Suriname

20%

8% 7% 10% 7%


A ndere reden

7% 0%

13% 13% 13% 20%

40%

60%


80%

100%

72

Leerlingen Voor leerlingen geldt ook weer dat de tweede taal nuttig is voor film, muziek en internet. Surinaamse leerlingen gebruiken de taal niet zo vaak voor hun vakantie als Nederlandse en Vlaamse. Om welke redenen vind je deze taal of dit dialect naast het Nederlands voor jezelf het belangrijkst? 49% 46%


46%


56%

40% 42% 39%

13%

33% 31% 38% 37%


27% 25% 31% 30%


23% 23% 22%

Is mijn mo edertaal

Leerlingen totaal 32%


23% 22% 24% 28%


Leerlingen Vlaanderen Leerlingen Suriname

20% 19% 23% 27%


13% 13% 13% 9%


A ndere reden

8% 0%

18% 19% 18% 20%

40%

60%


80%

100%

73

Vraag: Gebruikt u wel eens straattaal, jongerentaal of sms-taal? Deze verschijningsvormen van het Nederlands worden vooral door jongeren gebruikt. Er is maar een klein aantal leerlingen (ruim 10%) dat deze soorten taal niet gebruikt. Meer dan 50% gebruikt dagelijks zo’n taal.. Van de Surinaamse volwassenen zegt bijna 30% dagelijks een van deze vormen van taal te gebruiken. Bij Nederlandse en Vlaamse volwassenen is dat een ruime 10%. Gebruikt u/gebruik je wel eens straattaal, jongerentaal of smstaal? Volwassenen totaal

12%


11%

35% 33%

15%

Volwassenen Vlaanderen Volwassenen Suriname

53% 56%

40% 29%

Leraren totaal 5%

34% 62%

34%

9%

63%

33%

19%

Leraren Suriname

37%

34%

Leraren Nederland 3% Leraren Vlaanderen

46%

58% 31%

Leerlingen totaal

56%


55%


50% 35% 34%

59%

0%

20%

11%

38%

56%

Leerlingen Suriname

12%

33% 40%

Ja, dagelijks

60% Ja, wel eens


13% 11%

80%

100%

Nee

74

4.13 Houding ten opzichte van meertaligheid Vraag: Zijn er, naast de talen die u al kent, nog andere talen die u zou willen leren? Zo ja, welke dan? U mag maximaal twee talen noemen. Volwassenen Bijna tweederde van de volwassenen zou graag één of meer andere talen leren. Het meest worden genoemd Spaans, Frans en Italiaans door Nederlandse en Vlaamse volwassenen. En Frans, Spaans en Portugees door Surinaamse volwassenen. Zijn er nog talen die u zou willen leren en zo ja, welke dan? 37%

Nee

23%

11%

31% 30% 35% 29%

Spaans

Frans

16% 15% 15%

Italiaans

16% 13% 3%

41% 23%

9% 8% 12% 12%

Duits

6% 5% 10% 5% 7% 5% 10% 9%

A rabisch

Chinees

Engels

5% 5% 5%

P o rtugees

6% 5% 5%

16%

Volwassenen totaal 26%


5% 4% 8%

Russisch


3% 3% 4%

Turks Fries

44%


1% 1% 1% 0%

Surinaams Javaans Sarnami

7% 0% 5% 0%

Sranan

2% 6% 6% 8% 2%

Een andere taal 0%

20%

40%

60%


80%

100%

75

Leraren Bijna driekwart van de leraren zou graag nog wel één of meer andere talen leren. Spaans en Italiaans worden relatief vaak genoemd door Nederlandse en Vlaamse Leraren. Engels, Frans en Spaans door Surinaamse leraren. Zijn er nog talen die u zou willen leren en zo ja, welke dan? 25% 25% 24% 20%

Nee

Spaans

36% 36% 39%

20%

31% 28%

Italiaans

7% 9% 10% 6%

Frans

41%

27%

9% 7% 13% 7%

A rabisch

5% 6% 4%

Chinees

5% 5% 7%

Russisch

6% 5% 6%

P o rtugees

13%

Leraren totaal

5% 5% 4%

Turks

Leraren Nederland Leraren Vlaanderen

3% 3% 1%

Engels

Leraren Suriname

33%

3% 2% 4%

Duits

Fries

1% 1%

Sranan

1% 1%

B erber

1% 1% 1%

7%

8% 9% 6% 7%

Een andere taal 0%

20%

40%

60%


80%

100%

76

Leerlingen Bijna driekwart van leerlingen zou graag één of meer andere talen leren. De talen die relatief vaak worden genoemd, zijn: • Spaans en Italiaans door Nederlandse en Vlaamse leerlingen. • Frans, Spaans en Portugees door Surinaamse leerlingen Zijn er nog talen die je zou willen leren en zo ja, welke dan? Nee

30% 33% 25%

13%

31% 29% 37% 34%

Spaans 22% 19%

Italiaans

5%

Chinees Frans

3%

Engels A rabisch Russisch

1% 2% 2% 3% 2% 4%

Turks P o rtugees

B erber Sarnami Surinaams Javaans Sranan

44%

8% 6% 11% 14% 7% 6% 8% 13% 4% 5% 3% 4% 5% 4% 7%

Duits

Fries

31%

11% 10% 13% 14% 8% 9%

Leerlingen totaal Leerlingen Nederland Leerlingen Vlaanderen 25%

Leerlingen Suriname

2% 2% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 3% 0% 2% 6% 7% 5% 3%

Een andere taal 0%

20%

40%

60%


80%

100%

77

Vraag: Om welke redenen zou u deze taal/talen willen leren? Volwassenen Nederlandse en Vlaamse volwassenen geven aan dat zij vooral een nieuwe taal willen leren om deze op de buitenlandse vakantiebestemming te kunnen spreken. Surinaamse volwassenen gebruiken de taal hier relatief minder voor; zij gebruiken hem vooral in eigen land voor communicatie met vrienden en voor het raadplegen van diverse media. Om welke redenen zou u deze taal/talen willen leren? Is handig voor in de vakantie

52% 50% 58%

26% 19% 16%

Is handig voor mijn werk

18%

26%

15% 16% 13% 18%

Heb familie/vrienden die dit spreken Wil er met mijn vrienden in communiceren

11% 11% 11%

Wil er films in kijken, luisteren naar muziek, internetten

11% 10% 13%

Wil er boeken, kranten, tijdschriften in kunnen lezen

9% 7% 14%

29% Volwassenen totaal Volwassenen Nederland Volwassenen Vlaanderen

29%

Volwassenen Suriname 27%

7% 7% 7% 9%

Is handig voor mijn studie

27% 29% 24% 18%

Andere reden

0%

20%

40%

60%


80%

100%

78

Leraren Ook onder leraren is de belangrijkste reden om een andere taal te leren, de taal op de buitenlandse vakantiebestemming te kunnen spreken. Voor Surinaamse leraren is dat hetzelfde, maar ze willen de taal even vaak gebruiken om films te zien, muziek te luisteren en te internetten. Om welke redenen zou u deze taal/talen willen leren? 53% 49%

Is handig voor in de vakantie

46%

64%

23% 24% 20% 15%

Wil er boeken, kranten, tijdschriften in kunnen lezen Heb familie/vrienden die dit spreken

8%


13% 13% 14%

13% 11% 14% 10% 10% 8%

Wil er met mijn vrienden in communiceren Is handig voor mijn werk

8% 7% 8%


4% 4% 3% 8%

46% Leraren totaal Leraren Nederland Leraren Vlaanderen

23%

Leraren Suriname

15%

26% 25% 27% 23%

Andere reden

0%

20%

40%

60%


80%

100%

79

Leerlingen Vlaamse en Nederlandse leerlingen willen vooral een nieuwe vreemde taal leren om die te gebruiken op hun buitenlandse vakantiebestemming. Surinaamse leerlingen willen meestel een nieuwe taal leren om films te zien, muziek te luisteren en te internetten.

Om welke redenen zou je deze taal/talen willen leren? Is handig voor in de vakantie

27%

39% 39% 41%

18% 18% 19% 25%


Is handig voor mijn werk

15% 14% 18% 13%


14% 13% 15% 21%


10% 9% 11%

Wil er met mijn vrienden in communiceren

8% 7% 10%

Wil er boeken, kranten, tijdschriften in kunnen lezen

8% 7% 8%

Leerlingen totaal Leerlingen Nederland Leerlingen Suriname

25%

28%

Andere reden 24% 0%


33%

20%

42% 43% 40%

40%

60%


80%

100%

80

4.14 Houding ten opzichte van het vak Nederlands Stelling: over 15 jaar bestaat het vak Nederlands niet meer. Van de volwassenen en leraren denkt maar ongeveer 5% dat het vak Nederlands zal verdwijnen. Van de leerlingen denkt echter een groter deel dat het Nederlands als vak wel eens zou kunnen uitsterven (een kleine 10%). Van alle groepen die zijn ondervraagd, zijn de leraren het stelligst over de toekomst van hun vak. Bijna 90% gelooft dat het nog wel zal bestaan en bijna 80% is daar zeker van. Over 15 jaar bestaat het vak Nederlands niet meer. Volwassenen totaal 2%4% 10% Volwassenen Nederland 2%5% 11% Volwassenen Vlaanderen 1% 9%

17%

64%

3%

14%

64%

5%

23%

Volwassenen Suriname 6% 4% 12%

65%

7%

2%

63%

7%

4%5% 11% Leraren totaal 1%

77%

2%

Leraren Nederland 1%5% 5% 9%

79%

1%

Leraren Vlaanderen 1%6%

15%

13%

6%

Leerlingen totaal 4%4%

14%

Leraren Suriname

72% 13%

Leerlingen Nederland 5%3% 13% Leerlingen Vlaanderen 3%5%

18%

69% 20%

53%

18%


20%

5%

56% 24%

Leerlingen Suriname 5%2%7% 8% 0%

5%

6%

44%

6%

71% 40%

60%



6% 80%

100%


81

Stelling: Mensen die meertalig zijn opgegroeid hebben daar in de maatschappij veel voordelen van. Mensen die meertalig zijn opgegroeid hebben daar in de maatschappij veel voordelen van. Dat is wel de algemene mening. In Suriname wordt de stelling overigens duidelijk meer van kanttekeningen voorzien, vooral door de leraren Nederlands. Circa 20% van de leraren in Suriname ziet geen voordelen tegenover een kleine 10% van de Nederlandse en Vlaamse leraren. Mensen die meertalig zijn opgegroeid hebben daar in de maatschappij veel voordelen van. Volwassenen totaal

49%


30%

44%

31%

15%

61%


28%

50%


28%

37%

Leraren totaal

34%

35%

Leraren Nederland Leraren Vlaanderen

43%

Leraren Suriname

44%

35% 31%

35%


47%

Leerlingen Suriname

47% 0%

20%


8% 2%5% 8% 19%

5%3% 2%

20%

5%3% 2%

15%

34%

13%

14% 16%

60%



13%

18% 30%

40%

6% 4%

17%

35%

5%3% 3% 6% 3% 2%

38%

38%

Leerlingen totaal

12% 4%3% 1%

2% 11%

6%

5%3% 2% 6% 4% 3% 4%2% 4% 11%

80%

100%


82

Stelling: Mijn (middelbare) schoolperiode is van grote invloed geweest op mijn taalontwikkeling Nederlands. De meeste mensen vinden wel dat hun (middelbare) schoolperiode van grote invloed is geweest op hun taalontwikkeling Nederlands. Maar we zien wel dat leraren er het meest in geloven en de leerlingen het minst. In Suriname is men, vergeleken met Nederland en Vlaanderen, het positiefste over het effect van scholing op de taalbeheersing Nederlands. Mijn (middelbare) schoolperiode is van grote invloed geweest op mijn taalontwikkeling Nederlands. Volwassenen totaal

34%


33%


43%

Leraren Nederland

42%

Leraren Vlaanderen

4%4%

20%

27%

4% 5% 1%

23%

25%

14%

32%

47%

Leraren Suriname

10%3% 5% 2%

18%

62%

Leraren totaal

5%2%1%

21%

35%


5%3% 4%

22%

33%

36%

5%3% 3%

22%

34%

25%

63%

5%3%

6% 6%

Leerlingen totaal

21%

32%

30%

7% 4% 6%


22%

33%

28%

8% 4% 6%


20%

Leerlingen Suriname

14%

51% 0%

20%


40%

60%



6% 3% 9%

35%

29%

18% 2% 10% 6% 80%

100%


83

Stelling: sms'en is goed voor de taalontwikkeling Bijna alle volwassenen en leraren in Nederland en Vlaanderen vinden dat sms’en niet goed is voor de taalontwikkeling. Leerlingen zijn iets minder negatief circa 10% denkt dat het goed is voor de taalontwikkeling. Relatief veel Surinaamse volwassenen (ruim 20%) en Surinaamse leerlingen (bijna 30%) zien wel voordelen van sms’en voor hun taalontwikkeling. Sms'en is goed voor de taalontwikkeling. Volwassenen Nederland 1%6% Volwassenen Vlaanderen 3%4% Volwassenen Suriname

Leraren totaal 1%6%

19%

Leraren Nederland 1%5%

22%


8%

6% 6%

Leerlingen totaal 5% 5% Leerlingen Nederland

6% 5%

Leerlingen Vlaanderen 3%4% 17%

Leerlingen Suriname 0%

28% 27%

1%

44%

1% 3% 6%

44%

13%

25%

45%

48%

31%

11%

7%

41%

17%

14%

9%

12%

3%

45%

30%

16%

5%

41%

24%

22%

29%

31%

24%

6%

28%

31%

25%

6%

12% 20%


13% 40%

60%



21%

26%

13%

9%

20%

31%

33%

80%

100%


84

4.15 Doelen van het vak Nederlands Vraag: Wat zijn volgens u de belangrijkste doelen van het vak Nederlands op de middelbare school? Kunt u de naar uw mening drie belangrijkste doelen aangeven? Volwassenen Ongeveer t 65% van de volwassenen vindt foutloos kunnen schrijven een van de belangrijkste doelen van het vak, gevolgd door een ruime 40% die dat vindt van mondeling uitdrukken en bijna 40% die dat vindt van brieven schrijven. Wat zijn volgens u de belangrijkste doelen van het vak Nederlands? 65% 62%

Zo nder fo uten schrijven

30%

Teksten/brieven schrijven

27%

52% 57%

36% 37% 35% 36%

Go ede alg. o ntwikkeling geven

32% 32% 31%

Go ede basis geven vo o r de maatschappij

Teksten lezen

15%

45%

Volwassenen totaal

23% 26%


32%


20% 18% 24% 17%

Kennis maken met literatuur

go ede basis vo o r vervo lgo pleiding geven

6%

14% 17% 23%

10% 11% 9% 9%

B asis geven o m andere talen te leren

A nder do el

38% 39% 36% 42% 37%

M o ndeling uitdrukken

77%

1% 1% 1% 1% 0%

20%

40%

60%


80%

100%

85

Leraren Meer dan 50% van de leraren vindt mondelinge uitdrukkingsvaardigheid een van de belangrijkste doelen van het vak, en 40% vindt van teksten lezen. Wat zijn volgens u de belangrijkste doelen van het vak Nederlands? Teksten lezen

36%

13%

43% 47%

52% 46%

M o ndeling uitdrukken

Kennis maken met literatuur

19%

63%

75%

36% 39% 30% 38% 38% 38% 38%

Go ede basis geven vo o r de maatschappij

Teksten/brieven schrijven

16%

30% 36% 31% Leraren totaal

36% 34% 40% 31%

Zo nder fo uten schrijven

31% 27%

Go ede alg. o ntwikkeling geven

go ede basis vo o r vervo lgo pleiding geven

11%


39% 38%

18% 20%

10% 6%

B asis geven o m andere talen te leren

Leraren Nederland

13%

31%

20%

3% 4% 2%

A nder do el

0%

20%

40%

60%


80%

100%

86

4.16 Houding ten opzichte van het onderwijs: nu en in de toekomst Aan leraren Nederlands uit Nederland en Vlaanderen legden we enkele stellingen voor over de onderwijsvorm die in Nederland 'het nieuwe leren' en in Vlaanderen 'begeleid zelfstandig leren' wordt genoemd. In Suriname is deze onderwijsvorm minder actueel. Mening omtrent het nieuwe leren Vraag: Hoe staat u tegenover het nieuwe leren / het begeleid zelfstandig leren? Leraren in Vlaanderen staan veel positiever tegenover het nieuwe leren/'begeleid zelfstandig leren' dan hun Nederlandse collega's. Bij de Nederlandse leraren zijn er minder positieve geluiden en is er meer kritiek. Hoe staat u tegenover het nieuwe leren/het begeleid zelfstandig leren?

Leraren totaal 4%

Leraren Nederland 1%

23%

15%

0%

26%

36%

11%

Leraren Vlaanderen

34%

30%

43%

20% Zeer positief

12%

17%

17% 1%

28%

40% Positief

60% Neutraal


80% Negatief

100% Zeer negatief

87

Integratie van Nederlands in andere vakken/leergebieden. Zowel de Nederlandse als de Vlaamse leraren Nederlands zien (met ruim 70%) niet veel in het idee om Nederlands te integreren in andere vakken of leergebieden. Slechts een kleine 15 % staat er overwegend positief tegenover. Leraren in Suriname staan daarentegen met een kleine 55% overwegend positief tegenover dit idee. Hoe staat u tegenover het idee om Nederlands te integreren in andere vakken/leergebieden?

Leraren totaal 2% 12%

14%

Leraren Nederland 3% 12%

13%

Leraren Vlaanderen 2% 12%

Leraren Suriname

33%

30%

17%

7%

39%

42%

40%

30%

47%

0%

20%

Zeer positief

Positief

20%

40%

60%

Neutraal


Negatief

27%

80%

100%

Zeer negatief

88

Nederlands als apart vak Stelling: Nederlands moet een apart vak blijven in het voortgezet onderwijs. Bijna 90% van de Nederlandse en Vlaamse leerkrachten vindt dat het Nederlands een apart vak moet blijven. Het aantal Surinaamse leraren dat het met de stelling eens is, ligt iets lager. Nederlands moet een apart vak blijven.

Leraren totaal

81%

7% 4%4% 4%

Leraren Nederland

79%

8% 4% 5% 4%

Leraren Vlaanderen

5% 4%2%4%

85%

Leraren Suriname

19%

63%

0%

20%


40%

60%



6% 6% 6%

80%

100%


89

Beheersen leraren van andere vakken het Nederlands voldoende? Stelling voorgelegd aan leraren Nederlands: een deel van mijn collega's (die niet het vak Nederlands doceren) beheerst het Nederlands (op onderdelen) onvoldoende en zou wel enige bijscholing behoeven. Een ruime meerderheid van de leraren (bijna 90%) vindt dat een deel van hun collega’s van andere vakken, het Nederlands onvoldoende beheerst en wel enige bijscholing behoeft; 55% is hier zelfs heel stellig over. In Suriname beoordeelt men de collega's trouwens relatief gunstig. Een deel van mijn collega's beheerst het Nederlands onvoldoende. Leraren totaal

Leraren Vlaanderen

0%

20%


40%

60%



4%2% 3%

25%

6% 6%

38%

25%

13%

37%

41%

Leraren Suriname

4%4%

32%

60%

Leraren Nederland

7% 4%2%

33%

55%

80%

100%


90

Mag het vak worden opgeheven? Geen van de leraren is het eens met de stelling ‘het vak Nederlands mag worden opgeheven op de middelbare school.


91

adres Lange Voorhout 19 Postbus 10595 2501 hn Den Haag Nederland telefoon + 31 70 346 95 48 fax + 31 70 365 98 18 e-mail [email protected] internet www.taalunieversum.org

Taalpeil-onderzoek 2007

Recommend Documents