T4 Oefen SED Geschiedenis Module 6 1. Bekijk bron 1. De titel van de onderstaande Russische cartoon is: De Amerikaanse stemmachine. De Verenigde Staten drukken op het knopje voor, dat naast het knopje tegen staat. Op de eerste rij zitten vertegenwoordigers van Luxemburg, Holland, België, Frankrijk en Groot-Brittannië. Onder de cartoon staat de tekst: Amerika beslist, zijn bondgenoten weten wat hun te doen staat. a. Leg uit dat dit beeld past bij het standpunt van de Sovjetunie. b. Wat is jouw (Nederlandse) uitleg van de bron? Noem één ding waarin de bron gelijk heeft en één ding dat niet klopt. Bron 1
2. Noem twee verschillen tussen het leven in Oost- en West-Berlijn. 3. Lees bron 2. Zou Gisela begrijpen waarom de Oost-Duitsers vluchtten? Licht je antwoord toe. Bron 2 De Muur voor de Oost-Duitsers De Muur in Berlijn is voor de Oost-Duitse Gisela het enige punt in de hele DDR waar je de grens en een stukje van het westen kan zien. In alle andere grensgebieden tussen Oost- en West-Duitsland ligt een stuk niemandsland. Ik heb de Muur nooit kunnen zien zonder tranen in mijn ogen te krijgen, vertelt Gisela. De Muur maakte zo verpletterend duidelijk waar we eigenlijk leefden en hoe groot onze onvrijheid was. Uit: D. J. Elzinga, Een kleine flat in Leipzig (1992).
1
4. Lees bron 3 Geeft de bron feiten of meningen, of zowel feiten als meningen? Licht je antwoord toe. Bron 3 Speech van Stalin op 10 maart 1939 voor het communistische partijcongres in Moskou ‘Westerse politici in Groot-Brittannië en Frankrijk weten dat de Eerste Wereldoorlog leidde tot de overwinning van de communistische revolutie in Rusland. Ze vrezen dat een Tweede Wereldoorlog zal leiden tot de overwinning van de communistische revolutie in één of meer landen in Europa.’ Naar: L.C.Gardner, Spheres of Influence (1993). 5. Vul in het schema voor West- en Oost-Duitsland de kenmerken in voor de gebieden: bestuur, hoofdstad, economie, militair verbond/pact en voor het sociaal-culturele terrein. bestuur hoofdstad economie militair verbond sociaal/cultureel
West-Duitsland ......................... ......................... ......................... ......................... .........................
Oost-Duitsland ......................... ......................... ......................... ......................... .........................
6. Zet de oorzaken (Romeinse cijfers) en gevolgen (letters) bij elkaar. I communisme in Europa a Koude Oorlog II wederzijds wantrouwen b Berlijnse Muur III ontstaan DDR en BRD c containmentpolitiek IV perestrojka d Duitse eenwording V einde Koude Oorlog e democratisering Oostblok 7. Welke twee van de volgende begrippen waren van belang bij het ontstaan van de Koude Oorlog? Noteer de letters op je antwoordblad en leg bij elke keuze uit waarom dit volgens jou bij het ontstaan van de Koude Oorlog past. a machtsevenwicht b wederzijds wantrouwen c invloedssferen d perestrojka
8. Het einde van de Koude Oorlog had ingrijpende gevolgen voor Duitsland. Noem een gebeurtenis in de Duitse geschiedenis die dat volgens jou het beste laat zien.
2
9. Bekijk onderstaande bron. a. Leg uit waar deze poster over gaat. b. Wat is de visie van de maker van deze poster. c. Zou de maker van deze poster een Amerikaan kunnen zijn?
3
T4 Oefen SED Geschiedenis Module 6 Antwoorden 1. a Deze cartoon wil duidelijk maken dat de Europese bondgenoten niet meetellen omdat de VS toch beslissen. De Sovjetunie dacht tijdens de Koude Oorlog zo over de VS en haar bondgenoten. b Bijvoorbeeld: de bron geeft een vertekend beeld. Nederland kon als bondgenoot van de VS wel degelijk zelf beslissen. De VS bepaalden niet hoe het land werd geregeerd of hoe Nederland moest omgaan met andere landen. In de NAVO hadden de VS wel een heel belangrijke stem. Dat veranderde pas tijdens de Vietnamoorlog. 2. Twee verschillen. In Oost-Berlijn verdiende je minder en waren er minder consumptieartikelen te koop. Er was onvrijheid en de Stasi controleerde de hele samenleving. In West-Berlijn leefden de mensen in vrijheid, de lonen waren hoog genoeg om goed van te leven. West-Berlijners kozen hun eigen regering. 3. Ja, want ze zag de Muur als een symbool van onvrijheid. De Oostduitsers leefden in een verschrikkelijk land volgens haar. 4. De bron geeft zowel de mening van Stalin als de feiten weer. Feit was dat Rusland communistisch werd in 1917. Stalin voorspelde (mening) dat meer landen communistisch zouden worden na 1945. Daarin kreeg hij gelijk. 5. West-Duitsland
Oost-Duitsland
bestuur
democratie
éénpartijstaat
hoofdstad
Bonn
Oost-Berlijn
economie
vrijemarkteconomie planeconomie
militair verbond
NAVO
Warschaupact
sociaal/cultureel
vrije meningsuiting
onderdrukking
6. IC, IIA, IIIB, IVE, VD.
4
7. B: De VS en de SU wantrouwden elkaar. Ze hadden verschillende samenlevingen. De SU had een éénpartijstaat met een planeconomie. C: De SU wilde het communisme vestigen in de landen rondom de SU. De VS hadden een democratie en vrijhandel in de economie. Ze wilden het communisme indammen. Daarom werden afspraken gemaakt over invloedssferen. 8. Bijvoorbeeld: de val van de Berlijnse Muur of de Duitse eenwording in 1990. 9. a. De Poster gaat over de Vietnamoorlog. b. De maker van deze poster is tegen de oorlog in Vietnam. Hij vergelijkt president Johnson met een misdadiger. c. Ja want ook in Amerika waren er mensen die het niet eens waren met president Johnson en die de Vietnamoorlog verschrikkelijk vonden.
5
