RAPPORT VAN BEVINDINGEN
ONDERZOEK BIJ School voor Jong Talent, afdeling vmbo-g/t, havo en vwo
Plaats: Den Haag BRIN-nummer: 02GP-3 Onderzoeksnummer: 2935698 Onderzoek uitgevoerd op: 20 april 2010 Conceptrapport verzonden op: 9 juli 2010 Rapport vastgesteld te Utrecht op: 15 oktober 2010 Reproductie van het rapport zonder toestemming van de inspectie of de school/instelling vindt niet plaats anders dan in zijn volledige vorm.
1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 20 april 2010 een onderzoek uitgevoerd op de School voor Jong Talent, afdeling vmbo-g/t, havo en vwo om na te gaan of er sprake is van tekortkomingen in de kwaliteit van het onderwijs en de naleving van wet- en regelgeving. Het bevoegd gezag van de School voor Jong Talent wordt uitgevoerd door de Stichting Haagsche Schoolvereeniging en de Stichting Rijnlands Lyceum. In het ‘convenant inzake de school voor Jong Talent’ (2004) is dit bevoegd gezag gemandateerd aan de Hogeschool van Beeldende Kunsten, Muziek en Dans (HBKMD).
Aanleiding De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende. De inspectie heeft voor de School voor Jong Talent, afdeling vmbo-g/t, havo en vwo een risicoanalyse uitgevoerd. Uit deze analyse kwam naar voren dat de opbrengsten voor de genoemde afdelingen van de School voor Jong Talent niet kunnen worden bepaald met de reguliere opbrengstensystematiek van de inspectie. Dit heeft te maken met de kleine leerlingenaantallen in de afdelingen vmbo-g/t, havo en vwo. Daarbij komt het bijzondere karakter van de school, waardoor er relatief veel zij-instroom en tussentijdse uitstroom van leerlingen is. In dit onderzoek wordt tevens nagegaan of de school aan enkele wettelijke voorschriften voldoet.
Toezichthistorie De school is op 9 en 11 mei 2006 voor het laatst bezocht in het kader van een periodiek kwaliteitsonderzoek. Bij dit onderzoek werd geconstateerd dat de school een inhaalslag had gemaakt op het gebied van de kwaliteitszorg. Enkele indicatoren van het waarderingskader waren als onvoldoende beoordeeld, maar het totaalbeeld was voldoende tot ruim voldoende.
Onderzoeksopzet Van het waarderingskader zijn alle aspecten en de meeste indicatoren onderzocht, waaronder de normindicatoren. Normindicator 2.3 (specifiek talig aanbod) is niet beoordeeld, aangezien de school geen substantieel percentage niet-Nederlandstalige of taalzwakke leerlingen heeft. Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: •Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. •Analyse van documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie-activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd, te weten: • Eigen opbrengstgegevens van de afdeling vmbo-g/t, havo en vwo, op de vier opbrengstindicatoren zoals de inspectie die hanteert • Leerlingenenquête, waaronder zij-instromers • Overzicht van leerlingen in de onderbouw die extra begeleiding ontvangen • Schoolgids 2009-2010 • Schoolplan Interfaculteit School voor Jong Talent • Jaarplanning 2009-2010
H2839415/5
Documentnr. Pagina 2 van 12
• Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding , Dansvakopleiding Koninklijk Conservatorium • Medisch beleid/protocol Dansvakopleiding •Schoolbezoek, waarbij in tien lessituaties de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen in de afdeling vmbo-g/t, havo en vwo. •Bovendien heeft de inspectie over de kwaliteit van de indicatoren gesprekken gevoerd met de directie en de zorgcoördinator. •Op uw school is verder een gesprek gevoerd met leerlingen en leraren. •Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de bevindingen van het onderzoek besproken met de directie.
Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek gebaseerd op het Toezichtkader po/vo 2009. In het Jaarwerkplan 2009 verantwoordt de inspectie welke wettelijke aspecten zijn onderzocht. Al deze documenten zijn te vinden op www.onderwijsinspectie.nl.
Opbouw rapport In hoofdstuk 2 zijn de bevindingen uit het onderzoek op het gebied van de onderwijskwaliteit en de wettelijke voorschriften weergegeven. Dit wordt gevolgd door een beschouwing waarin tekortkomingen worden toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement .
H2839415/5
Documentnr. Pagina 3 van 12
2. BEVINDINGEN School voor Jong Talent, afdeling vmbo-g/t, havo en vwo
2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader voortgezet onderwijs. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. De inspectie heeft daarnaast onderzocht of wordt voldaan aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Legenda: 1. 2. 3. 4. 5.
slecht onvoldoende voldoende goed niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten)
Bij wet- en regelgeving is in de waardering tot uitdrukking gebracht of de school wel of niet voldoet aan de genoemde wettelijke vereisten. Resultaten 1 1.1 1.2 1.2 1.2 1.3
1.3 1.3 1.4
1.4
1.4
* De leerlingen behalen in de onderbouw het opleidingsniveau dat mag worden verwacht. * De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding vmbo-g/t. * De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding havo. * De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding vwo. * De leerlingen van de opleiding vmbo-g/t behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht. * De leerlingen van de opleiding havo behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht. * De leerlingen van de opleiding vwo behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht. * Bij de opleiding vmbo-g/t zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau. * Bij de opleiding havo zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau. * Bij de opleiding vwo zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau.
H2839415/5
2
3
4
5
Documentnr. Pagina 4 van 12
Leerstofaanbod 1 2.1 2.2 2.3
2.4 2.5
2.8 2.9
2
* De aangeboden leerinhouden in de onderbouw voldoen aan de wettelijke vereisten. * De aangeboden leerinhouden in de bovenbouw zijn dekkend voor de examenprogramma’s. * De school met een substantieel percentage taalzwakke leerlingen heeft bij alle vakken een aanbod aan leerinhouden dat past bij de talige onderwijsbehoeften van deze leerlingen. De school heeft een specifiek aanbod om sociale competenties te ontwikkelen. De school heeft een aanbod gericht op bevordering van actief burgerschap en sociale integratie, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit in de samenleving. Het leerstofaanbod in de verschillende leerjaren sluit op elkaar aan. Het leerstofaanbod in de verschillende vakken vertoont samenhang.
3
4
Tijd 3.1 3.2 3.3 3.4
1
2
3
4
1
2
3
4
De uitval van geplande onderwijsactiviteiten blijft beperkt. Het ongeoorloofd verzuim van leerlingen is beperkt. De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd. De structurele lesuitval is minimaal.
Schoolklimaat 4.1 4.2 4.3 4.4
4.5 4.6 4.7 4.8
De ouders zijn betrokken bij de school door de activiteiten die de school daartoe onderneemt. De leerlingen voelen zich aantoonbaar veilig op school. Het personeel voelt zich aantoonbaar veilig op school. * De school heeft inzicht in de veiligheidsbeleving van leerlingen en personeel en in de incidenten die zich op het gebied van sociale veiligheid op de school voordoen. De school heeft een veiligheidsbeleid gericht op het voorkomen van incidenten in en om de school. De school heeft een veiligheidsbeleid gericht op de afhandeling van incidenten in en om de school. * Het personeel van de school zorgt ervoor dat de leerlingen op een respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan. * De mentoren stimuleren het welbevinden en de motivatie van de leerlingen.
H2839415/5
Documentnr. Pagina 5 van 12
Schoolklimaat 4.9 De leraren bevorderen het zelfvertrouwen van de leerlingen. 4.10 De leraren tonen in gedrag en taalgebruik voor alle leerlingen respect. 4.11 De leerlingen worden aangesproken en gestimuleerd door het pedagogisch handelen van de leraar.
Didactisch handelen 1 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 5.7 5.8 5.9 5.10 5.12 5.13 5.14
5.15
2
* De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. * De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. * De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. De leraren geven de leerlingen zicht op doel, nut en samenhang van de lesactiviteiten. De leraren gaan na of de leerlingen de uitleg en/of de opdrachten begrijpen. De leerlingen leren in een betekenisvolle context. De leraren stimuleren de leerlingen tot denken. De leraren geven de leerlingen inhoudelijke feedback. De leraren geven de leerlingen inzicht in hun leerproces. De leraren bewerkstelligen dat de leerlingen bij de onderwijsactiviteiten betrokken zijn. Het taalgebruik van de leraar past bij de taalbehoefte van de leerlingen. De leerlingen reflecteren op hun eigen leerproces. De leerlingen hebben verantwoordelijkheid voor de organisatie van hun eigen leerproces die past bij hun ontwikkelingsniveau. De leerlingen werken op een doelmatige wijze samen.
3
4
Afstemming 1 6.1 6.2 6.3 6.4
De aangeboden leerinhouden maken afstemming mogelijk op de onderwijsbehoeften van de individuele leerlingen. De leraren stemmen de instructie af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. De leraren stemmen de onderwijstijd af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen.
H2839415/5
2
3
4
Documentnr. Pagina 6 van 12
Zorg 1 7.1
7.2 7.3
7.4 7.5 7.6
2
* De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in de ontwikkeling van de leerlingen. De school gebruikt de informatie van scholen en instellingen waar de leerlingen vandaan komen bij de begeleiding van de leerlingen. De school begeleidt de leerlingen en de ouders/verzorgers bij de keuzes tijdens de schoolloopbaan. De school begeleidt de leerlingen en de ouders/verzorgers bij de keuze van vervolgopleiding/arbeidsmarkt. De leraren, het decanaat en het mentoraat werken samen in de begeleiding van leerlingen.
3
4
Begeleiding 1 8.1 8.2 8.3 8.4
8.5 8.6
2
Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school tijdig de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. * De school voert de zorg planmatig uit. De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. De school zoekt de structurele samenwerking met ketenpartners waar noodzakelijke interventies op leerlingniveau haar eigen kerntaak overschrijden. De leraren en de zorgfunctionarissen werken effectief samen. De school betrekt de ouders/verzorgers van leerlingen bij de zorg voor hun kind.
3
4
Kwaliteitszorg 1 9.1 9.2 9.3 9.4 9.5 9.6 9.7 9.8
9.9
De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. De school waarborgt de kwaliteit van het schoolexamen en van andere toetsinstrumenten. De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van actief burgerschap en sociale integratie, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit van de samenleving. De kwaliteitszorg is verbonden met de visie op leren en
H2839415/5
2
3
4
Documentnr.
Pagina 7 van 12
Kwaliteitszorg onderwijzen zoals geformuleerd in het schoolplan. 9.10 De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel.
Wet- en regelgeving 1 N1
N2
N3
N4
N5
Door of namens het bestuur is de vastgestelde schoolgids naar de inspectie gestuurd en deze schoolgids bevat de verplichte onderdelen (WVO art. 24a en 24c). Door of namens het bestuur is het vastgestelde schoolplan naar de inspectie gestuurd en dit schoolplan bevat de verplichte onderdelen (WVO art. 24 en 24c). Door of namens het bestuur is het vastgestelde zorgplan van het samenwerkingsverband naar de inspectie gestuurd en dit zorgplan bevat de verplichte onderdelen (WVO art. 10h). Door of namens het bestuur zijn het Examenreglement en het PTA naar de inspectie gestuurd en beide voldoen inhoudelijk aan de wettelijke vereisten (Eindexamenbesluit art. 31). De geplande onderwijstijd voldoet aan de wettelijke vereisten (WVO art. 10, lid 2; 10b, lid 2; 10d, lid 2; 10f, lid 3a; 11c, lid 1b; 12, lid 5).
H2839415/5
2
3
4
Documentnr. Pagina 8 van 12
2.2 Beschouwing Algemeen beeld De kwaliteit van het onderwijs op de School voor Jong Talent, afdeling vmbo-g/t, havo en vwo is van een voldoende tot goed niveau. De opbrengsten zijn bepaald aan de hand van opbrengstgegevens en -analyses van de school zelf. Daarbij is uit het kwaliteitsprofiel af te leiden dat -op twee na- alle indicatoren van het aspect kwaliteitszorg als voldoende zijn beoordeeld. Ook zijn alle normindicatoren als voldoende en in twee gevallen als goed beoordeeld. Daarnaast is een zestal indicatoren als goed beoordeeld. Voor het thema wet- en regelgeving voldoet de school aan de gestelde eisen voor de onderzochte aspecten.
Toelichting Algemeen De leerlingen van de School voor Jong Talent volgen feitelijk een dubbele opleiding: een algemeen vormende opleiding in de afdeling vmbo-g/t, havo of vwo en een opleiding op het gebied van dans, muziek of beeldende vorming. Alle leerlingen kiezen gemotiveerd voor deze school vanwege hun talent voor één van de genoemde disciplines. De omvang van de school is beperkt. Bij aanvang van het schooljaar 2009-2010 had de school ruim 120 leerlingen verdeeld over drie afdelingen, waarvan de meeste leerlingen in de afdeling havo. Door het jaar heen zijn er fluctuaties in de leerlingaantallen vanwege tussentijdse instroom en uitstroom van leerlingen. Relatief veel leerlingen die hebben gekozen voor de discipline dans stromen in het eerste jaar uit naar andere scholen, omdat zij niet kunnen voldoen aan de zware (fysieke en medische) opleidingseisen. De situatie waarin de school opereert is complex vanwege de samenwerking met de Hogeschool school van Beeldende kunsten, Muziek en Dans (HBKMD) en het Koninklijk Conservatorium (KC), waarbij de Raamregeling LOOK eigenlijk te weinig ruimte biedt om het schoolprogramma en het disciplineprogramma optimaal op elkaar af te stemmen in tijd en inhoud. Hierdoor hinkt de school voortdurend op twee gedachten. Beleidsmatig ervaart de school dit als een spagaat. Enerzijds is er de internationale druk, met name op de dansopleiding, om te kunnen blijven voldoen aan kwaliteitscriteria. Anderzijds dient de school te voldoen aan de onderwijseisen om de leerlingen met succes en binnen de reguliere tijd hun onderwijsopleiding te laten doorlopen. Voor de leerlingen, die doorgaans uiterst gemotiveerd zijn, is dit een zware belasting. Opbrengsten Vanwege de kleine leerlingenaantallen binnen de drie afdelingen en de relatieve grote in- en uitstroom van leerlingen in met name de onderbouw, is het niet mogelijk om de opbrengsten te bepalen via de reguliere systematiek van de inspectie. Op basis van de gegevens en analyses die de school heeft aangeleverd over de laatste drie schooljaren, concludeert de inspectie dat zowel de afdeling vmbo-g/t, havo als vwo voldoende opbrengsten heeft. De school kan inzichtelijk en overtuigend duidelijk maken dat zij beschikt over adequate gegevens van het rendement onder- en bovenbouw, de gemiddelde examencijfers en de discrepanties per vak (en gecumuleerd) tussen de schoolexamens en de centraal examens. Hieruit wordt ook duidelijk dat de meeste tussentijdse uitstroom van leerlingen wordt veroorzaakt door het niet (kunnen) voldoen aan de strenge selectie-eisen die de discipline aan hen stelt. Dit geldt met name voor leerlingen van de discipline dans. Afstroom naar een lagere afdeling komt relatief weinig voor. De leerlingen die de school tussentijds verlaten worden nog enige tijd door de school begeleid en gevolgd. De school brengt ook de mate van succes van deze leerlingen in het vervolgonderwijs in kaart.
H2839415/5
Documentnr. Pagina 9 van 12
Met de directie van de school is afgesproken dat zij vooralsnog jaarlijks de eigen opbrengstgegevens en –analyses ter beoordeling opstuurt naar de inspectie. Kwaliteitszorg De school heeft een goede ontwikkeling doorgemaakt op het gebied van de kwaliteitszorg. Ondanks de kleine omvang van de school, waarbij de vaksecties vaak uit één docent bestaan, is de school er de afgelopen jaren in geslaagd om de kwaliteit van het schoolexamen en andere toetsinstrumenten te borgen. De docenten zijn doorgaans ook werkzaam op een andere school, waardoor zij kunnen spiegelen en vergelijken. De directie controleert de toetsen op inhoud, vraagstelling en normering, vergelijkt de resultaten met databank van Wolf voor een nadere plaatsbepaling van de behaalde resultaten en bespreekt de eigen resultaten met de docenten in de functioneringsgesprekken die periodiek plaatsvinden. Uit de opbrengstgegevens van de school blijkt dat de se-ce verschillen binnen de normen blijven die de inspectie hanteert. De inspectie is positief over het gegeven dat de school periodieke enquêtes afneemt bij zowel leerlingen, personeel als ouders. Hiermee genereert de school gegevens om het onderwijsleerproces te kunnen evalueren. De inspectie is echter kritisch over de mate waarin deze informatie daadwerkelijk bij de evaluaties van het primaire onderwijsleerproces wordt betrokken. Ook oordeelt de inspectie dat de school aan deze informatie onvoldoende consequenties verbindt om het onderwijsleerproces bij te sturen. De school beschikt nog niet over afdoende procedures om de kwaliteit van het onderwijsleerproces te borgen. In tegenstelling tot de eerder genoemde procedures en afspraken rondom het borgen van de kwaliteit van de toetsen, is nog onvoldoende duidelijk en systematisch vastgelegd op welke wijze de school controleert of betrokkenen overeenkomstig de in het schoolplan vastgelegde uitgangspunten handelen en welke rol de schoolleiding daarbij heeft. In die zin kan de school nog een belangrijke slag in haar kwaliteitszorg maken. Onderwijs en leren Met name in de onderbouw zijn er samengestelde klassen van vmbo-g/t, havo en vwo leerlingen, hetgeen te maken heeft met de geringe leerlingaantallen. Dit betekent dat een docent moet differentiëren tussen deze verschillende groepen. Dat ziet de inspectie ook terug in de geobserveerde lessen. Differentiatie vindt plaats tussen de verschillende niveaugroepen, maar voor leerlingen binnen dezelfde afdeling wordt niet verder gedifferentieerd in verwerkingsopdrachten en/of onderwijstijd. De school ondervangt dit door buiten de reguliere lessen om leerlingen, daar waar nodig, extra ondersteuning en begeleiding te bieden in de vorm van remedial teaching en huiswerkbegeleiding. Hiertoe maakt de school gebruik van genormeerde, diagnostische toetsen en stelt individuele handelingsplannen op. Hoewel het in onderwijskundig opzicht moeilijk is voor een docent om gelijktijdig op verschillende niveaus te differentiëren binnen een les, ziet de inspectie wel de noodzaak in voor de school om dit intern te agenderen en op te nemen in het kwaliteitsbeleid. In de bovenbouw speelt dit minder omdat de klassen kleiner en per afdeling georganiseerd zijn, waardoor een docent beter in staat is om te differentiëren. In haar leerstofaanbod heeft de school veel ruimte gemaakt voor projecten in samenwerking met de HBKMD en het KC. Ook volgen leerlingen lessen binnen die instellingen, waardoor de onderwijs- en disciplineprogramma’s een doorgaande, geïntegreerde leerlijn vertonen en goed aansluiten bij de belangstelling van de leerlingen. Leerlingen geven aan dat zij hierover tevreden zijn. Schoolklimaat Opvallend is het positieve schoolklimaat dat heerst binnen de school. Ook is er sprake van een positieve veiligheidsbeleving onder alle betrokkenen. Uit de gesprekken en observaties blijkt dat zowel de leerlingen, docenten, als het personeel binnen de disciplines kunst, muziek en dans zeer gemotiveerd zijn om goede resultaten te behalen en het ook erg goed naar hun zin hebben op school. Voor de meeste leerlingen compenseert dit voor de drukke agenda die zij
H2839415/5
Documentnr. Pagina 10 van 12
hebben en de druk waaronder zij moeten presteren. Docenten en leerlingen hebben een goede verstandhouding met elkaar, hetgeen blijkt uit de enquêtes, de gevoerde gesprekken met leerlingen en docenten en de lesobservaties. Leerlingen geven ook aan dat docenten over het algemeen goed uitleggen en positief betrokken zijn bij hun wel en wee.
H2839415/5
Documentnr. Pagina 11 van 12
3.
TOEZICHTARRANGEMENT
De Inspectie van het Onderwijs kent aan de School voor Jong Talent, afdeling vmbo-g/t, havo en vwo het basisarrangement toe. In de naleving van de wettelijke aspecten zijn geen tekortkomingen vastgesteld. Dit betekent dat de inspectie op dit moment geen reden heeft om het toezicht te intensiveren. Het basistoezicht bestaat uit een jaarlijkse risicoanalyse, mede op basis van de eigen opbrengstgegevens van de school die de school jaarlijks instuurt naar de inspectie en, eventueel, een onderzoek in het kader van het Onderwijsverslag of themaonderzoeken. Voor de School voor Jong Talent geldt dat zij jaarlijks haar opbrengsten ter beoordeling naar de inspectie stuurt, zolang de opbrengsten niet via de reguliere systematiek kunnen worden bepaald. Tot die tijd zal de inspectie na telkens ten hoogste twee jaren een proportioneel kwaliteitsonderzoek uitvoeren op de genoemde afdelingen van de School voor Jong Talent.
H2839415/5
Documentnr. Pagina 12 van 12
