T: (0) M:

JAARVERSLAG 2012

PACKED vzw - Expertisecentrum Digitaal Erfgoed Delaunoystraat 58 bus 23 1080 Brussel België E: [email protected] T: ++32 (0)2 217 14 05 M: ++32 (0)486 67 36 07

Inhoud INLEIDING .................................................................................................................................... 3 1. EVALUATIE ............................................................................................................................... 4 1.1 KOPPELING OPERATIONELE DOELSTELLINGEN............................................................................ 4 1.2 SAMENVATTING .......................................................................................................................... 7 2. DOELSTELLINGEN .................................................................................................................... 10 3. ORGANISATIESTRUCTUUR ....................................................................................................... 12 3.1. BESTUURSORGANEN ................................................................................................................ 12 3.2. PERSONEEL................................................................................................................................ 12 3.3. PROJECT- OF WERKGROEPEN ................................................................................................... 13 4.1. SAMENWERKING IN VLAANDEREN .......................................................................................... 15 4.2. INTERNATIONALE SAMENWERKING ........................................................................................ 15 5.1. PROJECTEN ................................................................................................................................ 17 5.1.1. Voortzetten Linked Heritage .............................................................................................. 17 5.1.2. Voortzetten Digitising Contemporary Art (DCA) ................................................................. 17 5.1.3. Voorbereiding SHIFT – a network of excellence on the preservation of complex digital creations ....................................................................................................................................... 19 5.1.4. Voorbereiding andere Europese digitaal-erfgoedprojecten ............................................... 19 5.1.5. Bijdragen aan ‘Naar een digitaal depotmodel voor kleine archiefinstellingen’ (AMVB) ..... 20 5.1.6. Bijdragen aan ‘Digitale containers voor preservatie’ (Boekentoren) .................................. 21 5.1.7. Cultureel ErfgoedStandaarden Toolbox (CEST)................................................................... 23 5.1.8. Onderzoek terminologiebronnen ....................................................................................... 31 5.1.9. Audiovisueel kunst/erfgoed ............................................................................................... 32 5.1.10. Traject opstart helpdesk e-cultuur i.s.m. BAM, FARO en VTi (activiteit niet opgenomen in Actieplan 2012) ............................................................................................................................ 36 5.1.11. Voorbereiding ‘Erfgoedzorg in de kunstensector’ (activiteit niet opgenomen in Actieplan 2012) ............................................................................................................................................ 36 5.1.12. Opencultuurdata.be (activiteit niet opgenomen in Actieplan 2012) ................................. 37 5.1.13. COLD (activiteit niet opgenomen in Actieplan 2012) ........................................................ 38 5.1.14. Archiefzorg bij de Brusselse kunstinstellingen (activiteit niet opgenomen in Actieplan 2012) ............................................................................................................................................ 39 5.1.15. Prometheus (activiteit niet opgenomen in Actieplan 2012) ............................................. 39 5.2. OVERLEG ................................................................................................................................... 40 5.2.1. Cultureel-Erfgoedoverleg ................................................................................................... 40 5.2.2. Gebruikersgroep ‘Cultureel erfgoed en auteursrecht’ ........................................................ 40 5.2.3. Platform Duurzame Digitale Duurzaamheid ....................................................................... 41 5.2.4. Afstemmingsoverleg m.b.t. digitaal erfgoed ...................................................................... 41 5.2.5. Europeana Vlaanderen Overlegplatform ............................................................................ 41 5.2.6. Europeana Network............................................................................................................ 41 5.2.7. Interprovinciaal registratorenoverleg ................................................................................. 41 5.2.8. Overleg met actoren die niet-professionele erfgoedwerkers ondersteunen ..................... 42 5.2.9. Stuurgroep ICE-databank .................................................................................................... 42 5.2.10. Stuurgroep DigiGids (AMVB) ............................................................................................ 42 5.2.11. Werkgroep ‘NL-VL samenwerking digitalisering cultureel erfgoed’ .................................. 42 5.2.12. Vlaams-Nederlands overleg AAT-Ned............................................................................... 43 5.2.13. Werkgroep ‘Selectie en waardering’ (activiteit niet opgenomen in Actieplan 2012) ........ 43 5.2.14. Werkgroep ‘Multita’ (activiteit niet opgenomen in Actieplan 2012) ................................ 43 5.3. DISCURSIEVE ACTIVITEITEN ...................................................................................................... 43 5.3.1. Activiteiten Digitale Week .................................................................................................. 43 5.3.2. Artikel voor AMVB-tijdschrift ‘Arduin’ ................................................................................ 43

5.3.3. Artikels voor de FARO-publicatie ‘Verzekerde Bewaring’ ................................................... 44 5.3.4. Artikel voor het ZKM-project ‘Digital Art Conservation’ ..................................................... 44 5.3.5. Artikel voor het argos-tijdschrift ‘argos MAG’ .................................................................... 44 5.3.6. Gastcolleges in hoger onderwijs ......................................................................................... 44 5.3.7. Roundup expertmeetings ................................................................................................... 44 5.3.8. Andere evenementen ......................................................................................................... 45 5.4. ONDERSTEUNING ..................................................................................................................... 47 5.4.1. Loket (ad hoc) ..................................................................................................................... 47 5.4.2. Loket gesubsidieerde cultureel-erfgoedprojecten.............................................................. 49 5.4.3. Loket andere ....................................................................................................................... 51 5.4.4. Ondersteuning opzetten Europese digitaal-erfgoedprojecten (ad hoc) ............................. 52 6. EXTERNE COMMUNICATIE ...................................................................................................... 53 6.1. PUBLICATIES.............................................................................................................................. 53 6.2. DE PACKED-WEBSITES .............................................................................................................. 53 6.3. DE PACKED-NIEUWSBRIEF ........................................................................................................ 55 6.4. DIRECTE COMMUNICATIECAMPAGNE PACKED ....................................................................... 55 7. AANPASSING BESTUURSORGANEN.......................................................................................... 55 8. TOELICHTING BIJ HET FINANCIEEL VERSLAG ............................................................................. 56

INLEIDING Het voorliggende jaarverslag is het jaarverslag voor het werkingsjaar 2012, het eerste jaar uit de beleidsperiode 2012-2016 waarvoor een werkingssubsidie door de Vlaamse overheid aan PACKED vzw werd toegekend als expertisecentrum digitaal erfgoed. In dit verslag werd gekozen voor een toetsing van de doelstellingen voor 2012, zoals deze vastgelegd werden in het Actieplan en Beheersovereenkomst 2012. Dit gebeurt aan de hand van een beschrijving van de activiteiten die in 2012 plaatsvonden. Ook activiteiten die niet werden voorzien in het Actieplan 2012 zijn opgenomen in dit jaarverslag. Allereerst worden de doelstellingen en organisatiestructuur van PACKED vzw besproken. Nadien volgen de ontwikkelingen op het niveau van de samenwerking en een overzicht van de activiteiten. De financiële verantwoording sluit dit jaarverslag af.

1. EVALUATIE 1.1 KOPPELING OPERATIONELE DOELSTELLINGEN Het onderstaande overzicht toont hoe de verschillende PACKED-activiteiten in 2012 de verschillende vooropgestelde operationele doelstellingen hebben afgedekt. Operationele doelstelling 1 5.1.1. Voortzetten Linked Heritage 5.1.2. Voortzetten Digitising Contemporary Art (DCA) 5.1.3. Voorbereiding SHIFT – a network of excellence on the preservation of complex digital creations 5.1.4. Voorbereiding andere Europese digitaal-erfgoedprojecten 5.1.5. Bijdragen aan ‘Naar een digitaal depotmodel voor kleine archiefinstellingen’ (AMVB) 5.1.6. Bijdragen aan ‘Digitale containers voor preservatie’ (Boekentoren) 5.1.7.1. Onderzoekstraject: duurzame opslag 5.1.7.6. Ontwikkeling metadataprofielen 5.1.7.7. Ontwikkeling CollectiveAccess-profielen 5.1.7.10. Ontwikkelingstraject: Adlib Structuringtool 5.1.7.13. Platform kennisdeling: gevalstudies 5.1.7.15. Vorming: technology watch 5.1.8.1. Coördinatie Vlaamse bijdrage aan AAT-Ned 5.1.9.1. Afwerken project ‘Het behoud van afspeel- en weergaveapparatuur voor audiovisuele kunst’ 5.1.9.5. Bijdragen aan het onderzoeksproject ‘Generatieve Kunst. De casus Peter Beyls’ (Sint-Lukas) 5.1.11. Voorbereiding ‘Erfgoedzorg in de kunstensector’ (activiteit niet opgenomen in Actieplan 2012) 5.1.13. COLD (activiteit niet opgenomen in Actieplan 2012) 5.1.15. Prometheus (activiteit niet opgenomen in Actieplan 2012) 5.3.4. Artikel voor het ZKM-project ‘Digital Art Conservation’ Operationele doelstelling 2 5.1.5. Bijdragen aan ‘Naar een digitaal depotmodel voor kleine archiefinstellingen’ (AMVB) 5.1.6. Bijdragen aan ‘Digitale containers voor preservatie’ (Boekentoren) 5.1.7.1. Onderzoekstraject: duurzame opslag 5.1.7.9. Ontwikkelingstraject: voorbereiding onderzoekstraject Linked Open Data 5.1.7.12. Platform kennisdeling: CEST-communicatiekanalen 5.1.7.15. Vorming: technology watch 5.1.9.1. Afwerken project ‘Het behoud van afspeel- en weergaveapparatuur voor audiovisuele kunst’ 5.1.9.3. Afwerken digitalisering Danny Matthys (argos) 5.1.9.4. Afwerken ‘James Lee Byars: The World Question Center’ (argos) 5.1.9.5. Bijdragen aan het onderzoeksproject ‘Generatieve Kunst. De casus Peter Beyls’ (Sint-Lukas) 5.1.11. Voorbereiding ‘Erfgoedzorg in de kunstensector’ (activiteit niet opgenomen in Actieplan 2012) 5.1.12. Opencultuurdata.be (activiteit niet opgenomen in Actieplan 2012) 5.3.2. Artikel voor AMVB-tijdschrift Arduin; 5.3.4. Artikel voor het ZKM-project rond ‘Digital Art Conservation’; 5.3.5. Artikel voor het argos-magazine ‘argos MAG’. 6.2. DE PACKED-WEBSITES 6.3. DE PACKED-NIEUWSBRIEF

Operationele doelstelling 3 5.1.7.2. Onderzoekstraject: mondelinge bronnen 5.1.7.9. Ontwikkelingstraject: voorbereiding onderzoekstraject Linked Open Data 5.1.7.14. Platform kennisdeling: doelgroepenbevraging 5.1.7.17. Vorming: train-the-Trainer 5.1.7.18. Vorming: COMETA 5.1.11. Voorbereiding ‘Erfgoedzorg in de kunstensector’ (activiteit niet opgenomen in Actieplan 2012) 5.1.12. Opencultuurdata.be (activiteit niet opgenomen in Actieplan 2012) 5.1.14. Archiefzorg bij de Brusselse kunstinstellingen (activiteit niet opgenomen in Actieplan 2012) 5.3.1. Activiteiten Digitale Week 5.3.2. Artikel voor AMVB-tijdschrift ‘Arduin’ 5.3.3. Artikels voor de FARO-publicatie ‘Verzekerde Bewaring’ 5.3.4. Artikel voor het ZKM-project ‘Digital Art Conservation’ 5.3.5. Artikel voor het argos-tijdschrift ‘argos MAG’ 5.3.6. Gastcolleges in hoger onderwijs 5.3.7. Roundup expertmeetings 5.3.8. Andere evenementen Operationele doelstelling 4 5.1.7.6. Ontwikkeling metadataprofielen 5.1.7.7. Ontwikkeling CollectiveAccess-profielen 5.1.9.3. Afwerken digitalisering Danny Matthys (argos) 5.1.9.4. Afwerken ‘James Lee Byars: The World Question Center’ (argos) 5.1.10. Traject opstart helpdesk e-cultuur i.s.m. BAM, FARO en VTi (activiteit niet opgenomen in Actieplan 2012) 5.1.12. Opencultuurdata.be (activiteit niet opgenomen in Actieplan 2012) 5.1.15. Prometheus (activiteit niet opgenomen in Actieplan 2012) 5.4.1. Loket (ad hoc) 5.4.2.1. Opvolging verstrekt advies Matrix – Centrum voor Nieuwe Muziek 5.4.2.2. Opvolging verstrekt advies Bibliotheek Koninklijk Conservatorium 5.4.2.3. Opvolging verstrekt advies Variaties vzw 5.4.2.4. Opvolging verstrekt advies Openbaar Kunstbezit in Vlaanderen vzw 5.4.2.5. Advisering & ondersteuning MANA – Expertisecentrum Islamitische Culturen in Vlaanderen 5.4.2.6. Advisering & opvolging verstrekt advies Bruggemuseum 5.4.2.7. Advisering & opvolging verstrekt advies Archiefcentrum voor Vrouwengeschiedenis 5.4.2.8. Advisering & opvolging verstrekt advies Stadsarchief Leuven 5.4.2.9. Advisering & opvolging van andere gesubsidieerde projecten 5.4.2.10 Advies Resonant en Erfgoedcel Noorderkempen – digitaliseringsproject Lucie Gelber (activiteit niet opgenomen in Actieplan 2012) 5.4.3.1. Ondersteuning databank Corban (Walter Verdin) 5.4.3.2. Ondersteuning databank Kunstencentrum Vooruit 5.4.3.3. Doorlichting online catalogus VKC 5.4.3.4. Ondersteuning digitalisering 8mm films Bibliotheek Kris Lambert (Oostende) 5.4.4. Ondersteuning opzetten Europese digitaal-erfgoedprojecten (ad hoc) Operationele doelstelling 5 5.1.7.1. Onderzoekstraject: duurzame opslag 5.1.10. Traject opstart helpdesk e-cultuur i.s.m. BAM, FARO en VTi (activiteit niet opgenomen in Actieplan 2012) 5.1.12. Opencultuurdata.be (activiteit niet opgenomen in Actieplan 2012) 5.2.1. Cultureel-Erfgoedoverleg

5.2.2. Gebruikersgroep ‘Cultureel erfgoed en auteursrecht’ 5.2.3. Platform Duurzame Digitale Duurzaamheid 5.2.5. Europeana Vlaanderen Overlegplatform 5.2.6. Europeana Network 5.2.7. Interprovinciaal registratorenoverleg 5.2.8. Overleg met actoren die niet-professionele erfgoedwerkers ondersteunen 5.2.9. Stuurgroep ICE-databank 5.2.10. Stuurgroep DigiGids (AMVB) 5.2.11. Werkgroep ‘NL-VL samenwerking digitalisering cultureel erfgoed’ 5.2.12. Vlaams-Nederlands overleg AAT-Ned 5.2.13. Werkgroep ‘Selectie en waardering’ (activiteit niet opgenomen in Actieplan 2012) 5.2.14. Werkgroep ‘Multita’ (activiteit niet opgenomen in Actieplan 2012) Operationele doelstelling 6 5.1.1. Voortzetten Linked Heritage 5.1.2. Voortzetten Digitising Contemporary Art (DCA) 5.1.3. Voorbereiding SHIFT – a network of excellence on the preservation of complex digital creations 5.1.4. Voorbereiding andere Europese digitaal-erfgoedprojecten 5.1.7.1. Onderzoekstraject: duurzame opslag 5.1.7.2. Onderzoekstraject: mondelinge bronnen 5.1.7.6. Ontwikkeling metadataprofielen 5.1.7.7. Ontwikkeling CollectiveAccess-profielen 5.1.7.9. Ontwikkelingstraject: voorbereiding onderzoekstraject Linked Open Data 5.1.7.10. Ontwikkelingstraject: Adlib Structuringtool 5.1.7.12. Platform kennisdeling: CEST-communicatiekanalen 5.1.7.13. Platform kennisdeling: gevalstudies 5.1.7.14. Platform kennisdeling: doelgroepenbevraging 5.1.7.17. Vorming: train-the-Trainer 5.1.7.18. Vorming: COMETA 5.1.9.1. Afwerken project ‘Het behoud van afspeel- en weergaveapparatuur voor audiovisuele kunst’ 5.1.9.5. Bijdragen aan het onderzoeksproject ‘Generatieve Kunst. De casus Peter Beyls’ (Sint-Lukas) 5.1.10. Traject opstart helpdesk e-cultuur i.s.m. BAM, FARO en VTi (activiteit niet opgenomen in Actieplan 2012) 5.1.11. Voorbereiding ‘Erfgoedzorg in de kunstensector’ (activiteit niet opgenomen in Actieplan 2012) 5.1.12. Opencultuurdata.be (activiteit niet opgenomen in Actieplan 2012) 5.1.13. COLD (activiteit niet opgenomen in Actieplan 2012) 5.1.14. Archiefzorg bij de Brusselse kunstinstellingen (activiteit niet opgenomen in Actieplan 2012) 5.1.15. Prometheus (activiteit niet opgenomen in Actieplan 2012) Operationele doelstelling 7 5.1.7.1. Onderzoekstraject: duurzame opslag 5.1.7.7. Ontwikkeling CollectiveAccess-profielen 5.1.7.18. Vorming: COMETA 5.1.10. Traject opstart helpdesk e-cultuur i.s.m. BAM, FARO en VTi (activiteit niet opgenomen in Actieplan 2012) 5.1.11. Voorbereiding ‘Erfgoedzorg in de kunstensector’ (activiteit niet opgenomen in Actieplan 2012) 5.1.12. Opencultuurdata.be (activiteit niet opgenomen in Actieplan 2012) 5.1.13. COLD (activiteit niet opgenomen in Actieplan 2012) 5.1.14. Archiefzorg bij de Brusselse kunstinstellingen (activiteit niet opgenomen in Actieplan 2012) 5.2.2. Gebruikersgroep ‘Cultureel erfgoed en auteursrecht’

5.2.3. Platform Duurzame Digitale Duurzaamheid 5.2.4. Afstemmingsoverleg m.b.t. digitaal erfgoed Operationele doelstelling 8 5.4.2.5. Advisering & ondersteuning MANA – Expertisecentrum Islamitische Culturen in Vlaanderen 7. Aanpassing bestuursorganen Operationele doelstelling 9 5.1.7.9. Ontwikkelingstraject: voorbereiding onderzoekstraject Linked Open Data Operationele doelstelling 10 6.2. De PACKED-websites 6.3. De PACKED-nieuwsbrief

Het onderstaande overzicht toont welke vooropgestelde activiteiten slechts in beperkte mate of niet werden gerealiseerd: 5.1.7.2. Onderzoekstraject: mondelinge bronnen 5.1.7.3. Onderzoekstraject: registratiesoftware 5.1.7.4. Onderzoekstraject: uitbesteding digitaliseringsopdrachten 5.1.7.5. Ontwikkelingstraject: revisie handboek digitaliseren audiovisuele objecten 5.1.7.8. Voorbereiding onderzoekstraject persistent identifier services 5.1.7.11. Ontwikkelingstraject: uitbreiding handboek rechten klaren 5.1.7.16. Vorming: glossarium 5.1.7.19. CEST – Europeana Vlaanderen-wiki 5.1.8.2. Consortium bouwen voor afstemmingsproject persoonsnamendatabase 5.1.9.2. Afwerken handboek filmpreservering 5.3.3. Artikels voor de FARO-publicatie ‘Verzekerde Bewaring’ 6.4. Directe communicatiecampagne PACKED Een aantal van deze activiteiten wordt terug opgepikt in 2013.

1.2 SAMENVATTING 2012 was het eerste jaar waarin PACKED vzw als expertisecentrum digitaal erfgoed op volle kracht kon draaien met een ploeg die gelijk is aan 6 VTE. Dit weerspiegelt zich in de grote hoeveelheid activiteiten die PACKED vzw zelf organiseerde of bij betrokken was. Uit de beknopte interne evaluatie blijkt duidelijk dat deze activiteiten de verschillende operationele doelstellingen die worden vermeld in de beheersovereenkomst en het actieplan 2012 afdekken. De beknopte evaluatie toont ook dat we ondanks de 6 VTE en de grote inzet van alle medewerkers er niet in zijn geslaagd om een aantal vooropgestelde activiteiten te realiseren. De reden hiervoor is in de eerste plaats tijdsgebrek. Dit tijdsgebrek is op haar beurt in grote mate het resultaat van de bereidheid van PACKED vzw om zoveel mogelijk in te gaan op ad hoc loketvragen, projectvoorstellen, uitnodigingen, … In 2012 hebben we gemerkt dat dergelijke onvoorziene opportuniteiten sterk zijn toegenomen. Dit is een goede zaak omdat het aantoont dat men PACKED vzw als expertisecentrum digitaal erfgoed weet te vinden en waardeert.

Het stijgende aantal ad hoc loketvragen, projectvoorstellen, uitnodigingen, … houdt echter ook een gevaar in. PACKED vzw kan haar verschillende vormen van dienstverlening naar de sector maar op een goede manier blijven doen als het ook kan blijven investeren in de opbouw van de eigen expertise. Momenteel neemt de vraag aan dienstverlening echter zo sterk toe dat het verder uitbouwen van de eigen expertise steeds meer onder druk komt te staan. De PACKED-ploeg heeft dus qua maximale inzet haar grenzen bereikt. Dit is een situatie die met het oog op de toekomstige werking in 2013 moet worden onderzocht. Hierbij moet rekening worden gehouden dat de loonkost voor meer dan 1/3 van de 6 VTE niet wordt gefinancierd door structurele werkingsmiddelen, maar door projectmiddelen. Dit jaarverslag toont aan dat dergelijke projectmiddelen de slagkracht van PACKED vzw als expertisecentrum vergroten, maar ook dat het werven ervan een zeer tijdrovende en risicovolle activiteit is. Vooral het opzetten van of deelnemen aan subsidieaanvragen voor Europese projecten is een zeer tijdrovende bezigheid met slechts een beperkte kans op slagen. Gelukkig is PACKED vzw al een aantal jaren op rij erin geslaagd betrokken te zijn bij succesvolle projectvoorstellen. Omdat de werkdruk voor de huidige PACKED-ploeg zo hoog en de kans op toekenning van subsidies bij Europese projectvoorstellen zo klein is, moet vanaf 2013 de aanpak van PACKED vzw met betrekking tot het zelf opzetten van Europese projecten herbekeken worden. Een andere interessante evolutie is dat men op verschillende niveaus steeds meer het belang inziet van een expertisecentrum als PACKED vzw voor de kunstensector. Hier dienen zich misschien een aantal nieuwe mogelijkheden aan. Tegelijkertijd is het duidelijk dat reeds met het toenemende aantal vragen uit de cultureel-erfgoedsector PACKED vzw met haar huidige bezetting slechts een deel van de vragen met betrekking tot digitalisering en digitale duurzaamheid uit de kunstensector zal kunnen beantwoorden. Extra projectmiddelen (zie het project ‘Erfgoedzorg voor de kunstensector’) kunnen hier soelaas bieden, maar het permanent werven ervan zorgt tegelijkertijd ook voor extra werk en onzekerheid. De inzet voor de kunstensector is mede belangrijk in het kader van de ontwikkeling van een proactieve aanpak voor digitaal (born) erfgoed. Hier stellen zich nog zeer grote uitdagingen. Met het oog op de uitbouw van het Vlaams Instituut voor de Archivering en ontsluiting van Audiovisueel erfgoed (VIAA) is het belangrijk om in de toekomst in te blijven investeren in de ontwikkeling van een proactieve aanpak. Deze proactieve aanpak is ook voor de cultuur-erfgoedsector belangrijk, niet alleen als beheerder maar ook als producent van (toekomstig) erfgoed. Terwijl PACKED vzw in 2011 als expertisecentrum digitaal erfgoed is gestart met voornamelijk aandacht voor de processen van het creëren, beschrijven, bewaren, online toegankelijk maken en uitwisselen van digitaal erfgoed, hebben we in 2012 gemerkt dat we hieraan in de toekomst ook het ontwikkelen van een digitale strategie of beleid (op organisatieniveau) en het hergebruik van digitaal erfgoed moeten toevoegen. In 2012 zagen we ook dat er in de adviezen bij de toekenning van subsidies aan cultureelerfgoedprojecten regelmatig werd doorverwezen naar PACKED vzw (voor advies, publicatie van de resultaten via CEST, …). We beschouwen dit als een gunstige evolutie omdat het zou kunnen resulteren in een verbetering van de kwaliteit van de projecten. Tegelijkertijd merken we echter dat deze adviezen en doorverwijzingen door de ontvangers van de projectsubsidies niet altijd even ernstig worden genomen. Dit wordt mede in de hand gewerkt doordat er na afronding van de projecten geen inhoudelijke controle meer gebeurt door de subsidiegever, enkel een financiële controle. Hierdoor ontstaan situaties waarbij zowel de toegekende projectsubsidies als de dienstverlening van PACKED vzw (gefinancierd door structurele subsidies) niet optimaal kunnen renderen. De schaarse middelen die door de Vlaamse overheid worden beschikbaar gemaakt voor

digitalisering worden dan niet goed gebruikt. Ook hierover dient in 2013 te worden gezocht naar een oplossing. Dat zowel de kunsten- als de cultureel-erfgoedsector de weg beginnen vinden naar PACKED vzw als expertisecentrum digitaal erfgoed is een goede zaak. De beste garantie om de digitaliseringskwaliteit en de digitale duurzaamheid te verbeteren blijft echter het vergroten van de expertise bij de collectiebeherende instellingen, de archiefvormers, … zelf. De expertise van PACKED vzw speelt hierbij een belangrijke rol, maar tegelijkertijd moet het duidelijk zijn dat de aanwezigheid van expertise bij PACKED vzw nooit een reden kan zijn om de expertise erbuiten niet te vergroten. In 2012 hebben we gemerkt dat er op bepaalde plekken in de cultuursector hard wordt gewerkt aan expertiseopbouw m.b.t. digitalisering en digitale duurzaamheid maar ook dat er op andere plekken nog steeds te weinig wordt ondernomen op dit vlak. Wanneer er door bepaalde segmenten van de cultuursector zelf niet meer wordt geïnvesteerd in de eigen expertiseopbouw zal dit blijven resulteren in de investering van digitaliseringsmiddelen die niet optimaal renderen en zal het moeilijk blijven voor PACKED vzw om als expertisecentrum op een efficiënte manier aan dienstverlening te doen. Tot slot willen we nog wijzen op de financiële uitdagingen die zich in de toekomst voor PACKED vzw zullen stellen doordat de loonkost (door zowel de indexering als het respecteren van anciënniteitsafspraken in de CAO van PC 329.01) sneller zullen stijgen dan de structurele werkingsmiddelen die vastliggen voor een periode van vijf jaar en enkel worden aangepast door indexering. Hierin schuilt een gevaar voor de duurzaamheid van de huidige werking van PACKED vzw.

2. DOELSTELLINGEN De operationele doelstellingen van PACKED vzw zoals deze werden geformuleerd in het Actieplan en de Beheersovereenkomst 2012 waren: OD 1: PACKED vzw heeft in onderzoeksprojecten (al dan niet internationaal) omtrent het aanmaken, ontsluiten, bewaren, delen en uitwisselen van digitaal erfgoed geparticipeerd of ze zelf geïnitieerd, en heeft de bekomen onderzoeksresultaten gedissemineerd naar de cultureel-erfgoedsector en andere belanghebbenden. Ze heeft hierbij een bijzondere aandacht gehad voor het cultureel erfgoed van musea, alsook voor audiovisueel erfgoed. OD 2: PACKED vzw heeft haar website(s) verder uitgebouwd met als doel de informatie die ze over het aanmaken, ontsluiten, bewaren, delen en uitwisselen van digitaal erfgoed verzamelt, op een gebruiksvriendelijke manier met behulp van registers en werkinstrumenten ter beschikking te stellen van de cultureel-erfgoedsector en andere belanghebbenden. PACKED vzw heeft hierbij een proactieve houding aangenomen, met een bijzondere aandacht voor het aanmaken en bewaren van digital born informatieobjecten in de cultureel erfgoed- en kunstensector. OD 3: PACKED vzw heeft een reeks discursieve momenten omtrent aspecten van het aanmaken, ontsluiten, bewaren, delen en uitwisselen van digitaal erfgoed ge(co-)organiseerd. Hierop zijn vertegenwoordigers van de cultureel-erfgoedsector alsook andere belanghebbenden uitgenodigd. OD 4: PACKED vzw heeft als loket gefungeerd waar cultureel-erfgoedinstellingen terecht kunnen voor advies en begeleiding over aspecten van het aanmaken, ontsluiten, bewaren, delen en uitwisselen van digitaal erfgoed. Indien PACKED vzw voor het beantwoorden van een bepaalde vraag zelf niet over de nodige kennis, ervaring en deskundigheid beschikte, heeft ze doorverwezen naar actoren die deze wel hebben. OD 5: PACKED vzw heeft overleg geïnitieerd met diverse (binnen- en buitenlandse) partnerorganisaties en actoren uit het cultureel-erfgoedveld (o.a. FARO) en heeft geparticipeerd in (regionale, nationale en internationale) werken stuurgroepen en in overlegorganen op het vlak van het aanmaken, ontsluiten, bewaren, delen en uitwisselen van digitaal erfgoed. OD 6: Om innovatie m.b.t. gebruik van nieuwe standaarden, technologieën en methoden voor het aanmaken, ontsluiten, bewaren, delen en uitwisselen van digitaal erfgoed mogelijk te maken, heeft PACKED vzw zowel instellingen uit het cultureel-erfgoedveld alsook andere relevante partners betrokken bij projecten en acties, en bij overleg. Onderzoeksprojecten ter ontwikkeling van nieuwe kennis rond het aanmaken, ontsluiten, bewaren, delen en uitwisselen van digitaal erfgoed zijn opgezet over de institutionele en sectorale grenzen heen. OD 7: PACKED vzw heeft de opbouw en de spreiding van kennis, ervaring en deskundigheid m.b.t. het aanmaken, ontsluiten, bewaren, delen en uitwisselen van digitaal erfgoed, alsook de acties met het oog op de erkenning en bewustmaking van de problematiek omtrent duurzame digitale bewaring en toegankelijkheid afgestemd met andere actoren uit het cultureel-erfgoedveld (met een bijzondere aandacht voor concrete taakafspraken met FARO). OD 8: PACKED vzw heeft een bijzondere aandacht gehad voor een maatschappelijk en cultureel diverse samenstelling van het personeelsbestand en de raad van bestuur en zet activiteiten op rond diversiteit. Er is getracht om in de raad van bestuur een vertegenwoordiger op te nemen van de privaatrechtelijke archiefsector. Bovendien heeft PACKED vzw zich geëngageerd om proactief vorm te geven aan acties die vervat zitten in het Vlaams Actieplan Armoedebestrijding en die betrekking hebben op hun doelstellingen.

OD 9: PACKED vzw heeft in zijn werking de basisprincipes van duurzaamheid en ecologisch bewustzijn ingebouwd. Dit behelst onder meer constante aandacht voor de ecologische impact van de werking. Het behelst ook een duurzame werking, met kennisborging naast kennisdeling. In dit kader heeft PACKED er ook voor gezorgd dat de omgang met gedigitaliseerd of digital born cultureel erfgoed op een duurzame manier verloopt. OD 10: PACKED vzw heeft zich geëngageerd om te waarborgen dat de website van de organisatie toegankelijk is. Dit betekent dat de website ook bruikbaar moet zijn voor mensen met een visuele, auditieve of motorische beperking. Indien PACKED een nieuwe website heeft gebouwd, voldoet deze aan de ijkpunten van de AnySurfer-checklist. Onder hoofdstuk 5 worden de activiteiten beschreven die voortvloeien uit deze operationele doelstellingen.

3. ORGANISATIESTRUCTUUR 3.1. BESTUURSORGANEN De Raad van Bestuur bestond in 2012 uit: - één onafhankelijke voorzitter: Frank Lubbers, gewezen hoofdconservator en adjunctdirecteur van het Van Abbemuseum, huidig bestuurslid van Niet Normaal (Amsterdam) en Mu Art Foundation (Eindhoven), freelance directeur Museum De Wieger (Deurne, NL) en zelfstandig tentoonstellingsorganisator en kunstadviseur; - één penningmeester: Frie Depraetere, zakelijk directeur van argos, centrum voor kunst en media; - Alexandra Pauwels, conservator Stedelijke Musea Mechelen; - Veronique Despodt, onderzoeker digitale collectie S.M.A.K.; - Eric Krols, zakelijk leider M HKA; - Saskia Scheltjens, faculteitsbibliothecaris Faculteit Letteren en Wijsbegeerte UGent. De Algemene Vergadering bestond in 2012 uit de leden van de Raad van Bestuur, aangevuld met: - Jan(us) Boudewijns, stafmedewerker bij Museum Dhondt-Dhaenens; - Inge Schoups, voorzitster van de Raad van Bestuur van eDAVID vzw, voorzitster van het Platform Digitale Duurzaamheid, stadsarchivaris van Antwerpen en onder andere lid van de Raad van Bestuur van het Vlaams Architectuur Instituut, het steunpunt FARO en kunstencentrum de Singel.

3.2. PERSONEEL Rony Vissers coördineert zowel PACKED vzw als de verschillende grote tijdelijke projecten waarin de organisatie betrokken is, en hij stippelt het globale beleid van de organisatie uit. Hij is ook actief op het vlak van de opbouw en de verspreiding van kennis, ervaring en expertise omtrent zowel de archivering en conservering van audiovisuele kunst als de digitalisering van cultureel erfgoed in brede zin. Hij vertegenwoordigt PACKED vzw in overlegorganen en in diverse werken adviesgroepen. Hij wordt bijgestaan door voltijds medewerkster Barbara Dierickx. Barbara is verantwoordelijk voor de taken van PACKED vzw in het kader van de projecten DCA en Linked Heritage. Zij volgt nauwgezet ook alle ontwikkelingen op omtrent Europeana. Barbara is actief op het vlak van de opbouw en de verspreiding van kennis, ervaring en expertise omtrent de digitalisering van cultureel erfgoed in de brede zin. Zij neemt binnen PACKED vzw ook de algemene administratieve taken (personeelsadministratie, financiële administratie, ...) op zich, en stelt maandelijks de PACKEDnieuwsbrief samen. Emanuel Lorrain is actief op het vlak van de opbouw en de verspreiding van kennis, ervaring en expertise omtrent de archivering en conservering van audiovisuele kunst. Dit heeft zich in 2012 vertaald in de creatie van de website www.scart.be die hij ook inhoudelijk bijwerkt. Hij is ook verantwoordelijk voor de uitbouw van het Franstalige deel van de PACKED-website, en voor de interne ICT. Henk Vanstappen is (deeltijds) actief op het vlak van de opbouw en de verspreiding van kennis, ervaring en expertise in het kader van CEST (Cultureel Erfgoed Standaarden Toolbox), dat hij verder uitbouwt. Hij vertegenwoordigt PACKED vzw in overlegorganen en in diverse werken adviesgroepen. Hij bracht als lid van de visitatiecommissie een bezoek aan het STAM (Gent) en het Stadsarchief van Waregem, met het oog op de aanvraag van het kwaliteitslabel als

collectiebeherende cultureel-erfgoedorganisatie. Henk zetelde in Nederland ook in de adviescommissie CATCH+ en de adviescommissie DE BASIS. Christine Sauter is verantwoordelijk voor de administratieve opvolging van het Europese project Digitising Contemporary Art (DCA). Zij is halftijds in dienst getreden van PACKED vzw bij de start van het project op 1 januari 2011. Bert Lemmens is actief op het vlak van de opbouw en de verspreiding van kennis, ervaring en expertise in het kader van het project Linked Heritage waar hij voornamelijk werkt aan de technische koppeling van de Vlaamse partnercollecties in de aggregatietool, en in de werkgroepen rond thesauri en terminologie. Daarnaast werkt hij aan de uitbouw van CEST en de begeleiding van Vlaamse digitaal cultureel-erfgoedprojecten. Joris Janssens is actief op het vlak van de opbouw en de verspreiding van kennis, ervaring en expertise in het kader van CEST en beheert de technische component van de CEST-wiki. Hij biedt ook technische ondersteuning in het kader van het project DCA. In 2012 creëerde hij ook de scart.bewebsite. Daarnaast is hij ook verantwoordelijk voor de interne ICT. In 2012 werden geen nieuwe vaste medewerkers aangeworven. Wegens de (tijds)intensieve begeleiding in 2011 van enkele tijdelijke medewerkers en een jobstudent, werd ook besloten geen tijdelijke werkkrachten (bv. jobstudent) aan te werven in 2012.

3.3. PROJECT- OF WERKGROEPEN PACKED vzw richtte in 2011 enkele projecten werkgroepen op en zette samenwerking met deze groepen in 2012 verder: Externe pool van reviewers in kader van het DCA-project De publieke deliverables die geschreven worden als onderdeel van het DCA-project, worden door externe experten gereviewed. Voor deze taak coördineert PACKED vzw de volgende expertengroep: - Regine Stein, hoofd van de dienst Informatietechnologie aan Deutsches Dokumentationszentrum für Kunstgeschichte - Bildarchiv Foto Marburg (Philipps Universität Marburg, Duitsland); - Inge Van Nieuwerburgh, coördinator digitale collecties Universiteitsbibliotheek Gent; - Patrick Hochstenbach, digitaal architect Universiteitsbibliotheek Gent; - Simon Tanner, hoofd van King's Digital Consultancy Services aan King's College London (Groot-Brittannië) en onafhankelijk consultant; - Gordon McKenna, collectiebeheerder bij Collections Trust (Groot-Brittannië); - Marco De Niet, directeur DEN – Digitaal Erfgoed Nederland; - Robert Gillesse, senior medewerker kwaliteitszorg DEN - Digitaal Erfgoed Nederland. In 2012 stonden deze experten in voor het reviewen van in totaal twee deliverablerapporten: D3.2. Recommendation on contextualisation and interlinking digitised contemporary artworks (IBBT) en D5.1. Enrichment module and POC (IBBT & NTUA). In het kader van de verdere uitbouw van CEST werd in 2012 enkel ad hoc beroep gedaan op externe specialisten. In het kader van indiening van een subsidiedossier voor het project ‘Erfgoedzorg in de kunstensector’ werd door PACKED vzw wel een stuurgroep samengesteld (met vertegenwoordigers van FARO, BAM, VTi, het Forum voor Amateurkunsten, VAi/CVAa, Resonant, het Firmament en de Archiefbank

Vlaanderen). Zij adviseerden bij het schrijven het subsidiedossier, maar een eerste bijeenkomst is pas voorzien in 2013 (na toekenning van de subsidie). PACKED vzw participeerde in 2012 ook in enkele reeds bestaande projecten werkgroepen. Een uitgebreide evaluatie van de participatie vindt u onder paragraaf 5.2. Overleg.

PACKED-medewerkerster Barbara Dierickx stelt het Europese project ‘Digitising Contemporary Art’ voor.

4. SAMENWERKING 4.1. SAMENWERKING IN VLAANDEREN In het Actieplan 2012 werd samenwerking met andere instellingen in Vlaanderen vooropgesteld. Deze samenwerking werd gerealiseerd, en wordt continu uitgebreid en geïntensifieerd. PACKED vzw onderhield in 2012 immers ook nauwe banden met onder andere steunpunten FARO (voor erfgoed) en BAM (voor beeldende, audiovisuele en mediakunst) en trachtte waar mogelijk met hen samen te werken (o.a. in het kader van het Platform Digitale Duurzaamheid, de Gebruikersgroep cultureel erfgoed en auteursrecht, de opstart van een helpdesk e-cultuur en het project ‘Erfgoedzorg in de kunstensector’). In 2012 zette PACKED vzw concrete samenwerking voort met de Belgische partners in de Europese projecten Linked Heritage en DCA. Deze partners zijn: - Mu.ZEE; - argos; - MAC’s Grand-Hornu; - IBBT; - Collectie Vlaamse Gemeenschap; - Stedelijke Musea Mechelen; - Museum Plantin-Moretus / Prentenkabinet; - Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis; - Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België. We verwijzen u graag door naar paragraaf 5.2. Overleg, waar te lezen valt hoe PACKED vzw via diverse projecten en werkgroepen in 2012 samenwerkte met een groot aantal Vlaamse en Brusselse cultureel-erfgoedorganisaties.

4.2. INTERNATIONALE SAMENWERKING In het Actieplan 2012 werd niet alleen een samenwerking met andere instellingen in Vlaanderen vooropgesteld, maar eveneens een internationale samenwerking. Ook deze samenwerking werd verder uitgebreid en geïntensifieerd. In 2012 werden o.a. de volgende internationale samenwerkingen (verder) uitgebouwd: - met de partners in het DCA-consortium (zie paragraaf 5.1.2. DCA) en in het bijzonder de werkpakketleiders; - met de partners in het Linked Heritage-consortium (zie paragraaf 5.1.1. Linked Heritage) en in het bijzonder de werkpakketleiders; - met het Europeana-bureau (Nederland); - met DEN - Digitaal Erfgoed Nederland; - met de partners die betrokken waren bij de indiening van de Europese subsidiedossiers voor de projecten SHIFT, GLAM, FIT 100, ARTeBook, COLLIGO en ATHENAPlus (zie 5.1.4. Voorbereiding andere Europese digitaal-erfgoedprojecten). De samenwerking met deze organisaties en partners binnen het werkterrein van PACKED vzw vertaalt zich in de verschillende activiteiten en participaties (zie hoofdstuk 5. Activiteiten).

Een screenshot van de homepage van de website www.scart.be.

5. ACTIVITEITEN Hier volgt een overzicht van de activiteiten uit 2012, inclusief degenen die niet a priori in Actieplan 2012 waren opgenomen.

5.1. PROJECTEN 5.1.1. Voortzetten Linked Heritage GELINKT AAN: doelstelling 1 en 6 Het project Linked Heritage kan beschouwd worden als het vervolg op het ATHENA-project en startte begin mei 2011. Linked Heritage heeft drie hoofddoelen: - het aanleveren van grote hoeveelheden nieuwe digitale content aan Europeana, afkomstig uit zowel de publieke als uit de private sector; - het verrijken van de kwaliteit van de content op vlak van rijkere metadata, potentieel voor hergebruik, en uniekheid (het gebruik van persistente en unieke identifiers); - het verbeteren van zoekopdrachten naar, vindbaarheid van en gebruik van Europeana-content. PACKED vzw stond in 2012 vooral in voor het betrekken van Vlaamse partners in dit project om hun digitale content via de aggregatiefaciliteiten van het project (MINT-tool van de technische universiteit van Athene) aan te leveren aan Europeana. Enkele formele partnerschappen werden afgesloten, en de mapping van de data van Stedelijke Musea Mechelen en het Museum PlantinMoretus/ Prentenkabinet werd gestart. Ook de Collectie Vlaamse Gemeenschap, die omwille van het ondertekenen van de Europeana Data Exchange Agreement opnieuw diende geüpload te worden, nam op die manier formeel deel aan Linked Heritage. De collecties van het Stedelijke Musea Mechelen, Museum Plantin-Moretus / Prentenkabinet en de Collectie Vlaamse Gemeenschap werden in februari 2013 gepubliceerd op europeana.eu, maar enkele problemen met de weergave van thumbnails en herkomstinformatie dienen nog opgelost te worden. Naast het actief opsporen van nieuwe partnerschappen – zo vonden er ook gesprekken plaats met het Zilvermuseum en het Fotomuseum, beide Provincie Antwerpen - was PACKED vzw in 2012 binnen Linked Heritage ook inhoudelijk actief in de werkgroepen rond terminologie en linked data. PACKED vzw werkte binnen het WP2 Terminlogy Management mee aan de definities en vertaling van een terminologie voor “event types”. Deze terminologie wordt opgenomen in het LIDO-standaard uitwisselingsformaat. Verder werden datasets bezorgd uit de Stedelijke Musea Mechelen en het Museum Plantin-Moretus voor het testen van het Terminology Management Platform. PACKED vzw werkte actief mee aan het testen van deze applicatie. Daarbij werden objectnamen uit de twee boven vermelde musea gekoppeld aan objectnamen uit het KMKG en het British Museum, waardoor de brontermen vertaald werden in het Engels en het Nederlands. PACKED vzw stond binnen Linked Heritage ook in voor de opmaak van het Consortium Agreement. Meer informatie over dit project en de resultaten tot op heden vindt u op de projectwebsite http://www.linkedheritage.org/

5.1.2. Voortzetten Digitising Contemporary Art (DCA) GELINKT AAN: doelstelling 1 en 6 Binnen het Europeana-portaal is hedendaagse kunst op dit moment slechts minimaal aanwezig. Het project Digitising Contemporary Art zal een Europees corpus van gedigitaliseerde kunstwerken en hun

contextuele informatie creëren. Hierbij ligt de nadruk op hedendaagse kunst; kunst die gecreëerd werd na 1945. De voornaamste resultaten van het project zijn: - het creëren van digitale reproducties van hedendaagse kunstwerken om op die manier de langetermijnbewaring van dit deel van het Europese culturele erfgoed te verzekeren; - de toename van de mate van publieke beschikbaarheid van deze digitale reproducties voor burgers/eindgebruikers via het Europeana-platform en nationale aggregatoren (indien van toepassing); - de mogelijkheid creëren voor de projectpartners om hun gedigitaliseerde materiaal over hedendaagse kunst te linken aan gelijkaardige content uit ander Europese instellingen d.m.v. ICT gebruik en op die manier gebruik van deze content te verrijken. PACKED vzw is zowel initiator als projectleider en werkpakketleider. In deze functie heeft PACKED vzw een aantal partners uit België (argos – centrum voor kunst en media, MuZEE, IBBT, MAC’s, en Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België) bij het project betrokken. De opgedane expertise zal nadien in Vlaanderen en Brussel worden ingezet in andere contexten. In het tweede projectjaar werd voornamelijk de digitalisering afgerond en het werk op vlak van metadatering benadrukt. Om de voortgang te volgen werd om de vier maanden aan de partners gevraagd om een verslag te geven van hun vorderingen op het vlak van digitalisering, inventarisatie, het online plaatsen van de digitale reproducties, klaren van rechten … In 2012 vonden de plenaire projectmeetings plaats in Berlijn (6-7 februari) en Ljubljana (3-4 oktober). De mid-term review van het project vond plaats op 4 mei in Brussel. Na 15 maanden bleek het project goede vooruitgang geboekt te hebben. Ongeveer 30% meer items dan verwacht waren gedigitaliseerd (12.834 items). 12.508 van deze gedigitaliseerde werken werden reeds voorzien van de nodige metadata. Midden 2012 werden al 2.632 items online geplaatst op de content partners' websites. De eigenlijke aggregatie van het materiaal naar Europeana werd gestart vanaf november 2012. Tijdens de mid-term review werd de opmerking gemaakt dat er bijkomende inspanningen konden gemaakt worden op vlak van disseminatie. Om die reden werd de DCA-website uitgebreid met een aparte sectie met o.a. interviews met contentpartners (o.a. met MuZEE en argos), gevalstudies en videomateriaal (lees meer in sectie 6.2 De PACKED-websites). 1 Enkele belangrijke deliverables die tijdens het tweede projectjaar gepubliceerd werden, zijn: - D3.2. Recommendation on contextualisation and interlinking digitised contemporary artworks (IBBT): dit document is gebaseerd op de bevindingen en resultaten van de ontwikkeling van en disucussies over rijke semantische concepten om de hedendaagse kunstwerken verder te contextualiseren en te linken met andere relevante informatiebronnen om hun gebruiksmogelijkheden en waarde voor toekomstig gebruik te verbeteren. - D5.1. Enrichment module and POC (IBBT & NTUA): dit document geeft een overicht van alle onderzochte platformen die voor de contentpartners kunnen fungeren als aggregators richting Europeana en beschrijft hun specifieke aard en technische voorwaarden voor de harvesting en aggregatie. De rol van PACKED vzw in het DCA-project is tweeledig; via WP1 (projectmanagement) staat PACKED vzw in voor de algemene coördinatie van het project; via WP2 (partnercoördinatie) wordt toezicht gehouden op de voortgang van de digitalisering in de verschillende partnerinstituten. Daarnaast ondersteunde PACKED-medewerker Joris Janssens DCA-partner transmediale in het uitbouwen van

1

Zie http://www.dca-project.eu/documentation

een CollectiveAccess-database. Op die manier kan deze partner in de toekomst een meer gestandaardiseerde vorm van collectiebeschrijving hanteren. Meer informatie over het DCA-project en een overzicht van alle publieke deliverables vindt u op de projectwebsite http://www.dca-project.eu/.

5.1.3. Voorbereiding SHIFT – a network of excellence on the preservation of complex digital creations GELINKT AAN: doelstelling 1 en 6 Op initiatief van IRCAM (Frankrijk) en PACKED vzw werd in 2012 een consortium gevormd dat half april 2012 een subsidieaanvraag indiende voor het Objectief 4.3. Digital Preservation van het 7 e Kaderprogramma. Het doel van de aanvraag was een Europees network of excellence te kunnen opzetten met betrekking tot de preservering van complexe digitale objecten uit de creatieve sector. PACKED vzw profileerde zich als coördinator van zowel de projectaanvraag als het project en betrok ook andere organisaties uit Vlaanderen en Brussel als projectpartners: IBBT-SMIT (VUB), IBBTMultimediaLab (UGent), Boekentoren (UGent) en CVAa. Spijtig genoeg kreeg de projectaanvraag een te lage score van de Europese Commissie om voor subsidiëring in aanmerking te komen.

5.1.4. Voorbereiding andere Europese digitaal-erfgoedprojecten GELINKT AAN: doelstelling 1 en 6 PACKED vzw ging in 2012 actief op zoek om vanaf 2013 te kunnen participeren in andere digitaalerfgoedprojecten waarvoor in het voorjaar van 2012 subsidieaanvragen werden ingediend bij de Europese Commissie. - Voor het 7e Kaderprogramma werd er o onder de projecttitel GLAM overleg opgestart met o.a. het Zweedse Rijksarchief voor deelname in een IP-project. PACKED vzw betrok ook Bibnet in dit projectopzet. Uiteindelijk werd geen dossier ingediend, maar werd het voorstel verder uitgebouwd voor de ICT-call 2013. o onder de projecttitel FIT 100 (File Ingest Tools for Long Term Video Preservation, een initiatief van University College London) een projectaanvraag ingediend voor een STREP-project. In deze aanvraag nam PACKED vzw de rol op van leider van een werkpakket ‘Dissemination’. De aanvraag behaalde uiteindelijk een te lage score om in aanmerking te komen voor subsidiëring. - Voor het CIP ICT-PSP waren er gesprekken opgestart met o.a. o het Firmament (aggregator voor figurentheatererfgoed): PACKED vzw adviseerde het Firmament over de CIP ICT-PSP call, maar er werd uiteindelijk geen aanvraag ingediend. o CVAa (digitalisering of aggregatie van architecturaal erfgoed): PACKED vzw bracht CVAa in contact met een tweetal buitenlandse organisaties die geïnteresseerd waren in het opzetten van een project voor de digitalisering of aggregatie van architecturaal erfgoed, maar er werd uiteindelijk geen aanvraag ingediend. o FotoMuseum (aggregatie van Daguerrotypies): PACKED vzw adviseerde in dit project m.b.t de formele aspecten van het indien van de projectaanvraag en de verdere afhandeling van o.a. financiële en organisatorische ondersteuning.

o Beeld&Geluid (een aggregatieproject en een technologisch project): PACKED vzw stelde zich als partner kandidaat bij Beeld&Geluid voor twee mogelijke projectaanvragen maar hierover werd later niks meer vernomen. Een aantal gesprekken resulteerden ook in ingediende projectvoorstellen waarbij PACKED vzw betrokken was als partner: o ARTeBook 21 (het kunstboek van de 21ste eeuw, een initiatief van VKC): in deze aanvraag nam PACKED vzw de rol op van leider van een werkpakket ‘ Content Integration and Back-end Technology’. De aanvraag behaalde een te lage score om in aanmerking te komen voor subsidiëring. o COLLIGO (aggregatie van mediakunst, een initiatief van IN2): in deze aanvraag nam PACKED vzw de rol op van leider van een werkpakket ‘User Case and Evaluation of applications, deployment of tools’. De aanvraag behaalde een te lage score om in aanmerking te komen voor subsidiëring. o ATHENAPLus (aggregatie van cultureel erfgoed, een initiatief van ICCU): in deze aanvraag nam PACKED vzw de rol op van leider van een werkpakket rond het ontwikkelen van applicaties voor de digitale content van de projectpartners. De aanvraag werd aanvaard voor subsidiëring en het project is gestart in maart 2013.

5.1.5. Bijdragen aan ‘Naar een digitaal depotmodel voor kleine archiefinstellingen’ (AMVB) GELINKT AAN: doelstelling 1 en 2 In september 2011 diende het AMVB een aanvraag in voor een projectsubsidie voor het cultureelerfgoedproject ‘Naar een digitaal depotmodel voor kleine archiefinstellingen’. Het AMVB wil dit model realiseren door het uitwerken van procedures om aangeboden digitale bestanden op een gecontroleerde manier op te nemen in het archief. Daarnaast worden er procedures en richtlijnen uitgewerkt om de overgedragen objecten te beheren, bewaren, controleren, beveiligen en toegankelijk te maken voor het doelpubliek. Hierbij wordt gezocht naar praktische, goedkope soft- en hardware die dit proces kan vergemakkelijken. In het stappenplan, richtlijnen en procedures worden de tools van CEST opgenomen en dus in de praktijk toegepast. De rol van PACKED is het evalueren van de opgestelde procedures en richtlijnen, adviseren bij het gebruik van software en hardware, het opstellen van procedures en richtlijnen en probleemsituaties, een testcase vormen voor het toepassen van de procedures en richtlijnen en het verspreiden van de projectresultaten via de CEST-website. PACKED vzw adviseerde bij het heroriënteren van de projectdoelstellingen om, op vraag van het Agentschap Kunsten en Erfgoed, de werkzaamheden af te stemmen op het project ‘Digitale containers voor preservatie (Boekentoren)’, zie 5.1.6. Dit werd verwezenlijkt door de UGent SIP Creator op te nemen in de toolbox bij het SODA2 stappenplan, als een instrument om opgenomen archieven te verpakken in een standaard container. Daarnaast werd getracht zoveel mogelijk recente onderzoeksresultaten en tools op te nemen in SODA. Zo werd het Scoremodel Digitale Duurzaamheid3, ontwikkeld door PACKED vzw en DEN, opgenomen als evaluatie-instrument voor instellingen die digitaal archief verwerven. Er werd bovendien uitgebreid geput uit het CEST software-register voor het gebruik van netwerktools, checksum generators en normaliseringssoftware. De concrete bijdrage van PACKED vzw bestond uit het samenstellen van een software toolbox waarmee het SODA stappenplan kan uitgevoerd worden, en de ontwikkeling van één specifiek instrument, namelijk het SODA-invulformulier. Dit is een Excel-template waarmee gebruikers van het SODA-stappenplan systematisch administratieve data uit de opnameprocedure verzamelen en 2 3

SODA werd de uiteindelijke roepnaam van het AMVB-project. Zie http://www.scoremodel.org en 5.1.7.1.

vastleggen in een standaard datastructuur. Deze template kan ingelezen worden door de UGent SIP Creator die deze data kan opslaat in een gecombineerd METS-EAD-PREMIS bestand. De Exceltemplate werd gepubliceerd op de CEST-wiki.4 Tot slot werd opleiding en ondersteuning voorzien van de AMVB-medewerkers om de gebruikershandleiding toegankelijk te maken via de CEST-wiki. Deze handleiding dient in de loop van 2013 verder afgewerkt te worden door AMVB.5

5.1.6. Bijdragen aan ‘Digitale containers voor preservatie’ (Boekentoren) GELINKT AAN: doelstelling 1 en 2 In september 2011 diende de Boekentoren een aanvraag in voor een projectsubsidie voor het cultureel-erfgoedproject ‘Digitale containers voor preservatie’. Het doel van dit project is het creëren van eenvoudig te installeren en te gebruiken software voor het verpakken van digitaal erfgoed in digitale containers. Deze containers laten toe de content over te brengen naar een langetermijnarchief. Dezelfde containers laten toe de content te publiceren op het internet. Eénmaal de SIP-creator up and running is worden praktische workshops georganiseerd om aan te leren hoe met de SIP-creator te werken. Het cursusmateriaal wordt online gepubliceerd. De rol van PACKED is het verspreiden van de projectresultaten via www.projectcest.be. Ook de software zelf wordt langs dezelfde weg toegankelijk gemaakt. Naar aanleiding van de vraag om de projectdoelstellingen af te stemmen op het project ‘Naar een digitaal depotmodel voor kleine archiefinstellingen’ van AMVB (zie 5.1.5), adviseerde PACKED vzw bij de integratie van de UGent SIP Creator in het SODA stappenplan. PACKED vzw bezorgde Boekentoren zowel een aantal audiovisuele bestanden uit de collectie van argos, centrum voor kunst en media, als fotobestanden van Mu.ZEE die werd gecreëerd als onderdeel van het project ‘Digitising Contemporary Art’ voor het testen van applicatie. Verder was PACKED vzw actief betrokken bij het testen van de functionaliteiten van de applicatie en leverde het de mapping van de data uit het SODA-invulformulier naar EAD en PREMIS. Tot slot verzorgde PACKED vzw ook een training van een medewerker van de Boekentoren om de gebruikershandleiding van de UGent SIP Creator te publiceren op de CEST-wiki.6 Deze handleiding wordt in de loop van 2013 afgewerkt.

4

Zie http://www.projectcest.be/index.php/SODA_invulformulier Zie http://www.projectcest.be/index.php/Stappenplan_Overdracht_Digitaal_Archief 6 Zie http://www.projectcest.be/index.php/UGent_SIP_Creator:UGent_SIP_Creator 5

Partnerbijeenkomst en workshops in het kader van het Europese project ‘Digitising Contemporary Art’ in februari 2012 in Berlijn.

5.1.7. Cultureel ErfgoedStandaarden Toolbox (CEST) CEST staat voor Cultureel ErfgoedStandaarden Toolbox en heeft tot doel de Vlaamse erfgoedinstellingen wegwijs te maken in het gebruik van standaarden bij het creëren, beheren en toegankelijk maken van digitale collecties. De activiteiten van CEST worden geconcentreerd rond de CEST-wiki die als platform dient voor iedereen die zijn expertise wil delen en wil meebouwen aan een breedgedragen visie over het beheer van digitaal erfgoed in Vlaanderen. Onderzoekstrajecten Onderzoekstrajecten zijn clusters van kleinere activiteiten rond een bepaald thema. Onderzoekstrajecten worden opgezet rond een actueel probleem of een hiaat in CEST. De resultaten van die acties worden in verschillende onderdelen van CEST verwerkt. In 2012 zette CEST trajecten op rond vier thema’s: registratiesoftware, mondelinge bronnen, duurzame opslag en de uitbesteding van digitaliseringsopdrachten. 5.1.7.1. Onderzoekstraject: duurzame opslag GELINKT AAN: doelstelling 1, 2, 5, 6 en 7 CEST zal een traject opzetten rond het opzetten van een infrastructuur voor het bewaren van digitale bestanden (digitaal depot). De nadruk ligt daarbij op concrete oplossingen voor kleinere en gemengde collecties. Dit omvat onder meer:  in kaart brengen van beschikbare infrastructuur en hardware voor opslag (incl. cloud);  in kaart brengen van software voor het beheer van digitale depots;  vertalen van eisen voor 'trusted digital repositories' (bv. OAIS) naar concrete maatregelen en acties tot een zgn. 'groeimodel voor duurzame opslag';  rapportage van deze activiteiten op de CEST wiki. Deze activiteit wordt uitgevoerd in samenwerking met DEN. In 2012 werd is samenwerking met DEN het Scoremodel Digitale Duurzaamheid7 ontwikkeld. Dit is een instrument om de betrouwbaarheid van digitale opslag te analyseren. Het is opgevat als een vragenlijst rond zeven clusters, waarmee de belangrijkste risico’s met betrekking tot de bewaring, vindbaarheid en leesbaarheid van digitale objecten op langere termijn in kaart worden gebracht. Het resultaat is een rapport dat de sterke en zwakke punten van je digitale huishouding in kaart brengt. Waar mogelijk worden ook aanbevelingen gegeven voor het verkleinen van de risico’s. Het model is gebaseerd op internationale standaarden zoals ISO 16363:2012, maar vertaalt deze eisen naar concrete criteria in een begrijpelijke taal. Het Scoremodel is bestemd voor kleine en middelgrote organisaties die een 'digitale collectie' beheren en deze voor lange tijd willen bewaren. Maar ook particulieren of grote organisaties kunnen er mee aan de slag. Het model is vrij toegankelijk via scoremodel.org en wordt vermeld als evaluatietool op de CEST-wiki. Tijdens het vooronderzoek voor de ontwikkeling van het Scoremodel Digitale Duurzaamheid werd verder onderzoek gedaan naar bestaande standaarden, infrastructuren en software voor het beheer van e-depots. In de loop van 2013 zullen deze gegevens verder aan de CEST-wiki worden toegevoegd. 5.1.7.2. Onderzoekstraject: mondelinge bronnen GELINKT AAN: doelstelling 1, 2, 3 en 6 CEST zal een traject opzetten rond het creëren, bewaren en ontsluiten van mondelinge bronnen. Dit omvat onder meer:  uitwerking van een beschrijvingsmodel dat als standaard kan gelden voor het registreren van mondelinge bronnen;

7

Zie http://www.scoremodel.org

   

gedetailleerde beschrijving van beschikbare software voor het creëren en verwerken van opnames; opstellen van een richtlijn voor het creëren, bewaren en ontsluiten van een mondelinge bron. organisatie van een expertmeeting om de richtlijn te evalueren; rapportage van deze activiteiten op de CEST-wiki.

In 2012 werd het onderzoekstraject mondelinge bronnen beperkt voortgezet. De geplande expertmeeting werd niet georganiseerd, omdat er onvoldoende kandidaten werden gevonden die de geschikte expertise hadden voor deze meeting. In de loop van 2013 zullen de resultaten van het onderzoek worden geconsolideerd op de CEST-wiki. Bij hernieuwde interesse of vraag vanuit de sector kan het onderzoekstraject weer worden opgestart. 5.1.7.3. Onderzoekstraject: registratiesoftware GELINKT AAN: doelstelling 1, 2, 3 en 6 CEST zal een traject opzetten rond het selecteren en gebruiken van registratiesoftware. De nadruk ligt daarbij op registratiesoftware voor kleinere en gemengde collecties. Dit omvat onder meer:  organisatie van een expertmeeting over de noden van erfgoedorganisaties terzake;  gedetailleerde beschrijving van beschikbare registratiesoftware voor musea, archieven, bibliotheken;  testen van een beperkt aantal applicaties in functie van de minimale en aanbevolen standaarden en de vastgestelde noden;  testen van een beperkt aantal applicaties in functie van hun technische prestaties;  rapportage van deze activiteiten op de CEST-wiki. Voor dit onderzoekstraject werd een actieplan opgesteld dat uit twee delen bestond:  een proefopstelling waarin een selectie collectiebeheersysteem vergeleken werd;  een expertmeeting waarin de ervaringen, verwachtingen, tekortkomingen en opportuniteiten van de gangbare softwarepakketten in kaart werden gebracht. Dit actieplan werd slechts gedeeltelijk uitgevoerd. PACKED vzw organiseerde een expertmeeting, maar de proefopstelling met de verschillende softwarepakketten werden door praktische problemen en tijdsgebrek niet gerealiseerd. Hierbij werd de bepaling van een eenduidige en objectieve evaluatiemethode danig onderschat en bleek het technisch moeilijk te realiseren om de verschillende softwarepakketten in een gelijkaardige softwareomgeving te testen. Daarnaast werd de planning van dit onderzoekstraject in de eerste helft van het jaar doorkruist door de voorbereiding van projectaanvragen en de doorlichtingsopdracht voor de VKC (zie 5.4.3.3). Op 27 februari 2012 organiseerde PACKED vzw een expertmeeting over registratiesoftware waaraan medewerkers deelnamen uit het KMKG, BNA-BBOT, AMSAB, Musea en Erfgoed Antwerpen, BAM en Heemkunde Vlaanderen. Het verslag van deze expertmeeting werd gepubliceerd op de CEST-wiki.8 De samenvatting geeft een bondig beeld betreffende de actuele ervaringen, verwachtingen en tekortkomingen van registratiesoftware. Daarnaast wordt ook de houding aangaande open source software en open data weergegeven. 5.1.7.4. Onderzoekstraject: uitbesteding digitaliseringsopdrachten GELINKT AAN: doelstelling 1, 2, 3, 6 en 7 CEST zal een traject opzetten rond het uitbesteden van de digitaliseringopdrachten. De nadruk ligt daarbij op concrete oplossingen voor kleinere en gemengde collecties. Dit omvat onder meer:  organisatie van een expertmeeting over de noden van erfgoedorganisaties terzake;

8

Zie http://www.projectcest.be/index.php/Verslag_Expertmeeting_Registratiesoftware

   

in kaart brengen van beschikbare modeldocumenten (incl. lastenboeken, contracten) en beoordelingstools (incl. checklists); in kaart brengen van best practices m.b.t. de aanbesteding, begeleiding en controle van digitaliseringsopdrachten; in kaart brengen van voorbeeldprojecten. rapportage van deze activiteiten op de CEST-wiki.

In het najaar van 2012 werd een actieplan opgesteld voor dit onderzoekstraject, maar door tijdsgebrek is dit niet uitgevoerd. Dit onderzoekstraject wordt opnieuw opgenomen in 2013, maar wordt geheroriënteerd in functie van digitaliseringsprojecten die PACKED vzw zal coördineren in het kader van de opstart van het Vlaams Instituut voor Audiovisuele Archivering (VIAA).

Ontwikkelingstrajecten Ontwikkelingstrajecten zijn acties waarbij CEST zelf tools ontwikkelt en vervolgens ter beschikking stelt via de CEST-wiki. 5.1.7.5. Ontwikkelingstraject: revisie handboek digitaliseren audiovisuele objecten GELINKT AAN: doelstelling 1, 4, 6 en 7 CEST zal het Archipel handboek voor het digitaliseren van audiovisuele objecten grondig reviseren en aanvullen met gegevens uit de CEST-wiki. De revisie omvat:  de uitbreiding van de paragrafen over collectieplan, digitaliseringsplan, kwaliteitsvereisten en de A/D omzetting.  Reorganisatie van de structuur van de handleiding en een grondige redactie  Koppeling met standaarden en richtlijnen uit CEST. In de zomer en najaar van 2012 werd er gewerkt aan de revisie handboek digitaliseren audiovisuele objecten. Er werd besloten om op basis van de oorspronkelijke versie van het handboek digitaliseren audiovisuele objecten en een voorlopige versie van het handboek filmpreservering (zie 5.1.9.2) één online handboek te creëren over de preservering van audiovisuele objecten. Dit handboek zal in de loop van 2013 door PACKED vzw worden gepubliceerd op de SCART-website en door FARO in de reeks Verzekerde Bewaring. Nadien zal dit handboek verder worden aangevuld met ervaring opgedaan bij de coördinatie van digitaliseringsprojecten in het kader van de opstart van VIAA (Vlaams Instituut voor de Archivering en ontsluiting van Audiovisueel erfgoed). 5.1.7.6. Ontwikkeling metadataprofielen GELINKT AAN: doelstelling 1, 4 en 6 CEST zal, ter aanvulling van de richtlijnen voor het inventariseren van bronnen, een reeks metadataprofielen ontwikkelen. Deze metadataprofielen omvatten:  een selectie van minimale en aanbevolen metadata-elementen;  een koppeling van deze elementen met hun respectievelijke standaard datastructuren en beschrijvingsregels;  een mapping van deze elementen naar een of meerdere standaard uitwisselformaten;  de specificatie van deze elementen in een gestructureerd formaat. PACKED vzw ontwikkelde, aansluitend op de vragen van kunstencentrum Vooruit, kunstenaar Walter Verdin en expertisecentrum islamitische culturen MANA (zie 5.4.3) voor de configuratie van een CollectiveAccess-databank, vijf metadataprofielen waarin een selectie gemaakt werd van minimale en aanbevolen beschrijvingselementen en een mapping naar corresponderende beschrijvingsregels en uitwisselformaten. Daarbij werd gebruik gemaakt van de volgende metadatastandaarden:

Naam profiel artefact

Beschrijvingselementen SPECTRUM

publicatie bladmuziek audiovisueel radio&TV

RDA/MARC21 RDA/MARC21 EN15907 EBUcore

Minimum elementen

Beschrijvingsregels

Uitwisselformaat

CIDOC/basisregistrati e/CDWA lite DC-Lib DC-Lib CIDOC/EN15744 EUscreen

CDWA

LIDO

ISBD/RDA/OpenVLACC ISBD/RDA/OpenVLACC FIAF IASA/FIAF/MovE AV beschrijvingsmodel

MODS MODS EN15907 EBUcore

De technische omschrijving van deze profielen wordt in 2013 gepubliceerd op de CEST-wiki.9 5.1.7.7. Ontwikkeling CollectiveAccess-profielen GELINKT AAN: doelstelling 1, 4, 6 en 7 CEST zal de metadataprofielen die ontwikkeld worden voor de richtlijnen implementeren in Collective Access en aanpassingen maken aan de pawtucket module om deze profielen ook te gebruiken voor de ontsluiting. De metadataprofielen, ontwikkeld in 2012, kregen een eerste toepassing onder de vorm van CollectiveAccess-profielen. Deze implementaties van de metadataprofielen werden ontwikkeld in het kader van de adviesvragen van kunstencentrum Vooruit, expertisecentrum islamitische culturen MANA en kunstenaar Walter Verdin (zie 5.4.3), vaak geïntegreerd in een omvattend CollectiveAccess-profiel. In 2013 worden de verschillende metadataprofielen afgezonderd in aparte CA-profielen en gepubliceerd op de CEST-wiki. Deze profielen kunnen gebruikt worden om een standaard collectiebeheersysteem op te zetten voor één type objecten, conform de standaarden in het metadataprofiel. 5.1.7.8. Voorbereiding onderzoekstraject persistent identifier services GELINKT AAN: doelstelling 2 CEST zal voorbereidingen treffen voor het opzetten van een gedeelde webservice voor het creëren en toekennen van persistent identifiers (PIDs) aan metadatarecords en digitale representaties. Deze voorbereiding omvat:  evaluatie van verschillende technische oplossingen;  aanpassingen maken aan de gekozen software;  koppelingen uitwerken met bestaande registratiesystemen (Adlib, CollectiveAccess, ...) en repositorysoftware;  ontwikkelen van mogelijke workflows bij het toekennen van PIDs;  partners zoeken voor de uitvoering van het project. In 2012 werd gekeken naar de haalbaarheid van het opzetten van een webservice voor het aanmaken en onderhouden van PIDs. PIDs werden hierbij zeer eng begrepen als resolvable identifiers die afhankelijk zijn van een externe resolver service. Voorbeelden hiervan zijn Handle System, ARK en DOI. Uit intern onderzoek is gebleken dat het gebruik van dergelijke PIDs niet eenduidig positief geëvalueerd kan worden. De piste om vanuit PACKED vzw een centrale PID-webservice beschikbaar te stellen werd verlaten. Als vervolg op dit traject zal CEST in 2013 een identifier toolbox ontwikkelen met standaarden, richtlijnen en software voor het uniek identificeren van werken, representaties en beschrijvingen van cultureel-erfgoedobjecten op het web.

9

Zie http://www.projectcest.be/index.php/PACKED_Dataprofielen

5.1.7.9. Ontwikkelingstraject: voorbereiding onderzoekstraject Linked Open Data GELINKT AAN: doelstelling 2, 3, 6 en 9 CEST zal onderzoeken hoe Linked Open Data nuttig gemaakt kan worden voor erfgoedinstellingen. Dit ontwikkelingstraject omvat:  analyse bestaande softwareoplossingen en datastructureringsstandaarden (XML, JSON, RDF(a), Microdata, Microformats, ...);  partners zoeken voor pilot: ontwikkelaars en dataproviders;  geschikte formule en platform uitzoeken voor verdere uitwerking. Aangezien we al onze initiatieven omtrent open data willen bundelen werd deze actie in 2012 onder het traject ‘opencultuurdata.be’ geplaatst (zie 5.1.12). PACKED vzw biedt technische ondersteuning aan de organisaties die data willen openstellen. De ervaring en kennis, onder andere omtrent uitwisselingsformaten zoals XML, JSON of RDF(A) die PACKED vzw hierbij verwerft, zal in 2013 zijn neerslag vinden op de CEST-wiki. 5.1.7.10. Ontwikkelingstraject: Adlib Structuringtool GELINKT AAN: doelstelling 1 en 6 Ten behoeve van het Linked Heritage project zal CEST een online tool ontwikkelen om ‘platte’ XML exports uit Adlib Museum te transformeren tot ‘gestructureerde’ XML-documenten die makkelijker gemapt kunnen naar standaard uitwisselformaten zoals LIDO. PACKED vzw ontwikkelde in 2012 een eenvoudig programmaatje waarmee je de structuur van Adlibdata beter leesbaar kan maken voor andere computersystemen: de Adlib XML Structure Tool. Met de Adlib XML Structure Tool kan je de gegevens uit Adlib Museum inhoudelijk groeperen en vervolgens 'nesten' in een specifiek XML-element. Het programma maakt hiervoor gebruik van een profiel dat een soort sleutel bevat om de gegevens uit een platte Adlib Museum of bibliotheekexport op een correcte manier te interpreteren. Bovendien kan je dit profiel ook zelf aanpassen en zelf bepalen welke elementen precies bij elkaar horen. Een webgebaseerde versie van deze tool is beschikbaar via http://projects.packed.be/PACKED-Adlib-XML-structure/. De broncode om er zelf me aan de slag te gaan wordt beschikbaar gesteld via github.10 Dit project werd gerealiseerd in samenwerking met de provinciale museumconsulenten. De ontwikkelkosten werden gedragen door de provincies. 5.1.7.11. Ontwikkelingstraject: uitbreiding handboek rechten klaren GELINKT AAN: doelstelling 1, 4, 6 en 7 CEST zal het handboek over het klaren van rechten verder uitbreiden met een onderdeel over databankrecht. Het was de bedoeling om in 2012 het handboek rechten klaren uit te breiden met een onderdeel over databankenrecht. Het voorbereidend werk is wel opgestart maar de publicatie is vanwege tijdsgebrek niet afgewerkt. Wel heeft PACKED vzw mee het initiatief genomen om binnen een bijeenkomst van de Gebruikersgroep cultureel erfgoed en auteursrecht een vormingssessie over databankrecht te organiseren. Deze sessie werd gegeven door advocaat Joris Dheene.

10

Zie https://github.com/PACKED/Adlib-XML-structure

Platform Kennisdeling CEST is een platform waarop erfgoedorganisaties hun kennis met betrekking tot digitalisering kunnen delen. 5.1.7.12. Platform kennisdeling: CEST-communicatiekanalen GELINKT AAN: doelstelling 2 en 6 CEST zal de doeltreffendheid van een aantal communicatievormen uittesten naast de gekende wiki (bv. Wordpress, Twitter, …). De doelstelling is drievoudig: vooreerst wil men het 'merk' CEST betere bekendheid geven. Daarnaast wil men kanalen gebruiken die sneller kunnen inspelen op recente evoluties op het vlak van digitaal erfgoedcreatie, bewaring en standaardisering. Tenslotte wil men de betrokkenheid van de sector hiermee vergroten door een platform aan te bieden waar ook derden kunnen berichten over trends en studies. In 2012 werd een Twitter-account aangemaakt met de naam projectCEST (https://twitter.com/ProjectCEST). Zowel het gebruik als het succes bleef in 2012 nog relatief beperkt, met zeventien volgers en zeventien tweets. Daarnaast werd een blog-kanaal opgezet met Wordpress software, waarop sinds januari 2012 32 blogposts werden gepubliceerd. De posts worden vermeld op de CEST-wiki en selectief overgenomen in de nieuwsbrief van PACKED vzw. 5.1.7.13. Platform kennisdeling: gevalstudies GELINKT AAN: doelstelling 1 en 6 CEST zal een nieuw onderdeel creëren op de CEST-wiki met gevalstudies. Gevalstudies bieden erfgoedorganisaties de mogelijkheid om hun ervaringen en expertise m.b.t. een bepaalde standaard of richtlijn te delen met de brede erfgoedsector. CEST ontwikkelt een template en gaat actief op zoek naar erfgoedorganisaties die een gevalstudie willen schrijven op de CEST-wiki. In 2012 werd een nieuw onderdeel geïntroduceerd de CEST-wiki moest activeren en profileren als disseminatieplatform voor de praktische knowhow over digitalisering die aanwezig is in de bewaarinstellingen. Een gevalstudie is een kort verslag van een concreet digitaliseringsproces of project dat door een bepaalde erfgoedorganisatie werd uitgevoerd. In een gevalstudie legt een erfgoedorganisatie uit wat het doel van het proces of project was, welke richtlijnen en standaarden ze daarbij gevolgd hebben, welke problemen ze daarbij tegenkwamen en welke keuzes ze hebben moeten maken. Een gevalstudie is dus een voorbeeld van hoe een erfgoedorganisatie richtlijnen en standaarden in de praktijk toepast. Voor dit onderdeel werd een nieuwe sectie toegevoegd aan de CEST-wiki en een template ontwikkeld die toelaat om met behulp van standaardvragen op korte tijd een gevalstudie te schrijven. PACKED vzw nam de vraag om de praktische ervaringen van bewaarstellingen met digitalisering te delen systematisch op in de afhandeling van de adviesvragen. Op die manier werden in 2012 acht gevalstudies verzameld. 5.1.7.14. Platform kennisdeling: doelgroepenbevraging GELINKT AAN: doelstelling 3 en 6 CEST zal een aantal sessies organiseren waarbij de gebruikers van CEST en de netwerkorganisaties die zij vertegenwoordigen, worden gevraagd naar de wensen en eisen voor de verdere ontwikkeling van CEST in de komende jaren. De resultaten van deze bevraging zullen gebruikt worden om het actieplan verder in te vullen. In de het voorjaar van 2012 organiseerde PACKED vzw drie bijeenkomsten waarbij een aantal vertegenwoordigers van de doelgroepen van CEST (de 'gebruikers') werden bevraagd over de 'standaarden toolbox'.

Het doel was:  inzicht verkrijgen in de wensen en verwachtingen van de doelgroep ten aanzien van CEST;  feedback op de huidige werking verkrijgen;  voorstellen formuleren voor verdere acties en samenwerkingen. De deelnemersgroep werd cross-sectoraal samengesteld (bibliotheken, archieven, musea ...) en bestond uit vertegenwoordigers uit de betrokken sector en partnerorganisaties. De resultaten van deze drie bevragingen werden omgezet naar concrete acties. Het verslag van deze bevraging is beschikbaar op de CEST-wiki.11

Vorming CEST organiseert activiteiten om het gebruik van en de kennis over richtlijnen, standaarden en software te stimuleren en te verspreiden. Deze activiteiten richten zich zowel tot de intermediairen als tot de erfgoedwerker op het veld. 5.1.7.15. Vorming: technology watch GELINKT AAN: doelstelling 1 en 2 Nieuwe trends op het vlak van digitaal erfgoed worden opgevolgd, met bijzondere aandacht voor standaarden, software en vernieuwende projecten en rapporten waarin deze het onderwerp vormen. Het opvolgen van deze trends gebeurt door het volgen van berichtgeving van gespecialiseerde binnen- en buitenlandse organisaties (DEN, DCC, Digital Preservation LoC, Digital Preservation Coalition, ...), het opvolgen van verslaggeving van onderzoeksprojecten (bv. in het kader van Europeana), en het volgen van informele berichtgeving (twitter, blogs, mail, …) van experts in het veld. Deze informatie wordt gebruikt om de standaarden en software registers van CEST actueel te houden. In 2012 werden trends op het vlak van digitaal erfgoed verder opgevolgd, met bijzondere aandacht voor standaarden, software en vernieuwende projecten en rapporten waarin deze het onderwerp vormen. Het opvolgen van deze trends gebeurde door het volgen van berichtgeving van gespecialiseerde binnen- en buitenlandse organisaties (DEN, DCC, Digital Preservation LoC, Digital Preservation Coalition, ...), het opvolgen van verslaggeving van onderzoeksprojecten (bv. in het kader van Europeana), en het volgen van informele berichtgeving (twitter, blogs, mail, …) van experts in het veld. Deze informatie werd gebruikt om de standaarden en software registers van CEST actueel te houden, onder de aandacht gebracht via de nieuwsbrief, blogposts en het CEST-twitterkanaal, en toegepast in de eigen werking. 5.1.7.16. Vorming: glossarium GELINKT AAN: doelstelling 2 en 6 Het CEST-glossarium verklaart in technische begrippen met betrekking tot digitalisering in een heldere, voor de leek begrijpelijke taal. Het register wordt voortdurend aangevuld, op basis van vragen van gebruikers en nieuwe lemma's die gesignaleerd worden vanuit de technology watch. De doelstelling is om:  minstens 20 nieuwe lemma's toe te voegen aan het glossarium;  de in het glossarium voorkomende lemma’s te koppelen met de wikipagina's waarin zij worden vermeld. In 2012 werd voornamelijk gewerkt aan het redigeren van definities en het toevoegen van bronverwijzingen. Daarbij werden niet alleen links naar Wikipedia, maar ook naar vakterminologie gelegd.12 De termen werden in thematische groepen opgedeeld die vervolgens geredigeerd werden. 11 12

Zie http://www.projectcest.be/index.php/Doelgroepenbevraging_2012 Zie http://www.projectcest.be/index.php/Redactie_Glossarium

Eind 2012 stonden 167 termen op de hoofdpagina en 46 termen op de redactiepagina. Dit betekent dat in 2012 het glossarium slechts met 1 term aangroeide. De redactie en uitbreiding van het glossarium wordt in 2013 verder gezet. 5.1.7.17. Vorming: train-the-Trainer GELINKT AAN: doelstelling 3 en 6 Op vraag van intermediaire organisaties (erfgoedcellen, expertisecentra, koepelverenigingen) zullen een aantal bijeenkomsten georganiseerd worden waarin de CEST-richtlijnen nader worden toegelicht, zodat de verspreiding van deze basiseisen een breder draagvlak krijgt. Op vraag van intermediaire organisaties werden in 2012 twee train-the-trainer sessies georganiseerd, bijgewoond door de leden van het Interprovinciaal Registratie-Overleg (IRO). Tijdens deze sessies werd dieper ingegaan op de aanbevelingen in de CEST-richtlijnen. Deze sessies waren bedoeld als een verkenning van de behoefte aan het verwerven van inzicht in CEST. De formule, kleine groepen en veel ruimte voor discussie en eigen invulling door de deelnemers, bleek zinvol en leverde aan beide zijden nieuwe inzichten op. De sessies zullen in een licht gewijzigde vorm hernomen worden in 2013, als onderdeel van het modulair vormingstraject ‘Duurzaam Digitaal Beheren’ dat met FARO wordt georganiseerd. 13 5.1.7.18. Vorming: COMETA GELINKT AAN: doelstelling 3, 6 en 7 Het COMETA-model voor de beschrijving van deelcollecties zal verder gecommuniceerd worden naar de erfgoedsector. Dit omvat onder meer het organiseren van minstens één workshop. Deze actie wordt uitgevoerd in samenwerking met de Vlaamse Erfgoedbibliotheek en FARO. Op 31 januari 2012 werd bij FARO een Cometa-workshop georganiseerd in samenwerking met de Vlaamse Erfgoedbibliotheek en FARO, onder de titel ‘Cometa stap voor stap’. 5.1.7.19. CEST – Europeana Vlaanderen-wiki GELINKT AAN: doelstelling 2 en 6 CEST zal in samenwerking met het Europeana Vlaanderen Overlegplatform een overzicht maken van richtlijnen, standaarden en software om collecties toegankelijk te maken via Europeana. Dit overzicht zal verwerkt worden in de CEST-wiki en gepubliceerd worden op de wiki van het Europeana Vlaanderen Overlegplatform. Dit gebeurde omwille van tijdsgebrek niet meer in 2012. In 2013 wordt dit opnieuw opgepikt: als antwoord op de vraag ‘Hoe breng ik mijn collectie op Europeana?’ zal PACKED vzw een overzicht maken van richtlijnen, standaarden en software om collecties toegankelijk te maken via Europeana. Dit zal vorm krijgen in een gevalstudie die gepubliceerd zal worden op de CEST-wiki en via doorverwijzing op de wiki van het Europeana Vlaanderen Overlegplatform.

13

Zie http://www.faronet.be/nieuws/modulair-vormingstraject-duurzaam-digitaal-beheren

De case study ‘De digitalisering van James Lee Byars: The World Question Centre (Jef Cornelis, 1968)’ (in samenwerking met argos, centrum voor kunst en media).

5.1.8. Onderzoek terminologiebronnen GELINKT AAN: doelstelling 1 Aansluitend bij het CEST-project wou PACKED vzw in 2012 ook acties ondernemen om het gebruik van gestandaardiseerde vocabularies in Vlaanderen aan te moedigen en te verbeteren. Als mogelijke acties in dit kader werden in het Actieplan 2012 vermeld: 5.1.8.1. Coördinatie Vlaamse bijdrage aan AAT-Ned De AAT-Ned is een vertaling en bewerking van de door het Getty Research Institute samengestelde Engelstalige AAT. De één-op-één relatie tussen AAT-Ned en de Engelstalige AAT (onderhouden door Getty), is een belangrijke schakel in de ontsluiting van Vlaams cultureel erfgoed in zowel Nederlandstalige, als niet-Nederlandstalige contexten. In Vlaanderen is er een kleine werkgroep rond de AAT-Ned. Een belangrijke taak van deze werkgroep is het vertalen van Nederlandstalige termen naar het Engels. PACKED coördineert dit en treedt op als tussenpersoon met de vertaler en de subsidiërende overheid. In 2012 zal ook onderzocht worden of PACKED co-licentiehouder met het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium (KIK) kan worden. Op deze manier is er niet alleen een licentiehouder op federaal maar ook op Vlaams niveau.

In 2012 werd de vertaling naar het Engels van termen en scope notes uit de AAT-NED (de Nederlandstalige versie van de Art & Architecture Thesaurus) voortgezet. Na vertaling kunnen deze termen als concepten worden toegevoegd aan de officiële, Engelstalige AAT. De termen werden aangeleverd door de redactie van AAT-NED, waarvan PACKED-medewerker Henk Vanstappen deel uitmaakt. PACKED vzw verzorgde de uitbesteding en opvolging van de vertaalopdracht. De financiering werd gedragen door het Departement Cultuur, Jeugd, Sport en Media (CJSM) met middelen uit het beleidsdomein e-cultuur. Dit resulteerde in de vertaling van een reeks van 137 militaire concepten, afkomstig van een samenwerkingsverband van Nederlandse en Vlaamse musea rond oorlogserfgoed. Daarnaast werden ook nog 547 termen en scope notes vertaald die hoofdzakelijk afkomstig waren van MARDOC (een thesaurus met hoofdzakelijk maritieme termen die al eerder in AAT-NED was geïntegreerd.) 5.1.8.2. Consortium bouwen voor afstemmingsproject persoonsnamendatabase Wieiswie.be heeft als doel een authority database aan te bieden van personen en organisaties die actief zijn op het domein van kunsten en erfgoed in Vlaanderen. De bestaande databases vormen daarbij de bouwstenen. Er wordt een mechanisme uitgewerkt dat toelaat deze verschillen met elkaar te verzoenen en de sterke punten van elke database samen te brengen. In 2012 zullen hiervoor projectmiddelen worden gezocht en samenwerkingsverbanden met andere organisaties in de kunsten erfgoedsector worden opgezet. Wegens gebrek aan tijd en middelen werd dit project in 2012 als subtraject binnen ‘opencultuurdata.be’ ondergebracht (zie 5.1.12). De bedoeling is de opengestelde data te gebruiken voor het samenstellen van een databank met persoonsnamen. Er zal bij de zoektocht naar open data extra aandacht gaan naar biografische datasets.

5.1.9. Audiovisueel kunst/erfgoed 5.1.9.1. Afwerken project ‘Het behoud van afspeel- en weergaveapparatuur voor audiovisuele kunst’ GELINKT AAN: doelstelling 1, 2 en 6 Het doel van dit project was de digitalisering en de langetermijnbewaring te verbeteren en te verzekeren van audiovisuele kunstwerken die worden bedreigd door het in onbruik raken van de noodzakelijke afspeel- en weergaveapparatuur. De tweede fase van dit project die als focus computergebaseerde kunstwerken had, eindigde eind juni 2011. Voor dit onderzoek ontving PACKED vzw in 2010 een internationale projectsubsidie van de Vlaamse Gemeenschap. Het onderzoek in dit project werd uitgevoerd aan de hand van enkele geselecteerde casestudies. Hieronder volgt een overzicht van de werkzaamheden die in 2012 rond deze casestudies plaatsvonden. ‘Mondophrenetic™’ (Herman Asselberghs, Els Opsomer en Rony Vissers – 2000) PACKED vzw maakte een rapport rond de preserveringsproblemen van deze computergebaseerde installatie. Emanuel Lorrain nam interviews af van kunstenares Els Opsomer en van de originele programmeur van het werk (Andreas Kratky) om een beeld te krijgen van de technische aspecten van het werk (interview via e-mail). Het verslag van deze case studie werd in 2013 gepubliceerd op de SCART-website als onderdeel van het onderzoeksproject naar obsolete apparatuur. 14

14

Zie http://scart.be/?q=en/content/case-study-report-mondophrenetic™-2000-herman-asselberghs-elsopsomer-rony-vissers-0

‘HeadNurse’ (Anne-Mie Van Kerckhoven, 1989-1999) PACKED vzw assisteerde S.M.A.K. met de uitvoering van het onderzoek rond deze computergebaseerde installatie van Anne-Mie Van Kerkhoven. Emanuel Lorrain interviewde de kunstenares en de originele programmeur van het werk (Danny Devos) om een beeld te krijgen van de technische aspecten van het werk (interview via e-mail). PACKED vzw heeft S.M.A.K. op basis van plaatsbezoeken advies verleend om de technische problemen van de originele apparatuur die nodig is om het kunstwerk tentoon te stellen, op te lossen. PACKED vzw heeft S.M.A.K geholpen om de computer op te starten en een back-upbestand van het werk te maken. De volledige rapportering over deze case study zal in 2013 gepubliceerd worden op de SCART-website als onderdeel van het onderzoeksproject naar obsolete apparatuur. ‘I Hate’ (Imogen Stidworthy, 2007) PACKED vzw assisteerde M HKA met het uitvoering van het onderzoek rond dit werk van Imogen Stidworthy. Emanuel Lorrain interviewde de kunstenares en de originele programmeur van het werk (Nic Sandiland) om een beeld te krijgen van de technische aspecten van het werk (interview via email). De volledige rapportering over deze case study zal in 2013 gepubliceerd worden op de SCARTwebsite als onderdeel van het onderzoeksproject naar obsolete apparatuur. De volledige interviews werden in 2012 gepubliceerd op de SCART-website:  Tabea Lurk & Juergen Enge, Hochshule der Künste Bern en Hochschule für Gestaltung Karlsruhe, Brussel, 5 april 2011;15  Mathieu Charreyre, WDA, Paris, 7 mei 2011;16  Chi Tien Lui, CTL Electronics, New York, 30 mei 2011;17  Lauren Sorensen & Sarolta Cump, Bay Area Video Coalition – Video Preservation Lab, San Francisco, 8 juni 2011;18  Mark Hellar, Hellar LLC, San Francisco, 8 juni 2011;19  Yves Bernard, iMAL, Brussel, 19 Augustus 2010; 20  Johannes Gfeller, AktiveArchive, Brussel en Bern, 6 November 2009 en 9 November 2010. 21 In 2011 werden in het kader van het onderzoek nog enkele andere interviews afgenomen in het kader van de bovengenoemde case studies. In 2012 werden deze interviews verwerkt voor publicatie op de SCART-website. Door met de kunstenaars over de productiegeschiedenis van hun werk te spreken, wordt een beter beeld gegeven van de rol en het belang van de apparatuur die in de werken gebruikt wordt. Op die manier zijn de interviews een bron van informatie voor de collectiebeherende instituten die een geschikte preserveringsstrategie voor de beschreven werken moeten ontwikkelen.   

15

Anne-Mie Van Kerckhoven, kunstenaar, 12 juli 2011, Antwerpen; gesprek rond het werk ‘Head Nurse’, onderdeel van de S.M.A.K.-collectie. Imogen Stidworthy, kunstenaar, 1 augustus 2011, via Skype, gesprek rond de installatie ‘I Hate’, onderdeel van de M HKA-collectie; Els Opsomer, kunstenaar, 5 september 2011, Brussel, gesprek rond de installatie ‘Mondophrenetic’.

Zie http://scart.be/?q=nl/content/interview-met-tabea-lurk-en-juergen-enge Zie http://scart.be/?q=nl/content/interview-met-mathieu-charreyre-wda 17 Zie http://scart.be/?q=nl/content/interview-met-chi-tien-lui-ctl-electronics 18 Zie http://scart.be/?q=nl/content/interview-met-sarolta-cump-en-lauren-sorensen-bavc 19 Zie http://scart.be/?q=nl/content/interview-met-mark-hellar-hellar-llc 20 Zie http://scart.be/?q=nl/content/interview-met-yves-bernard-imal 21 Zie http://scart.be/?q=en/content/interview-johannes-gfeller-aktivearchive 16

Alle interviews met experten en kunstenaars, samen met het onderzoek rond de kunstwerken waren een bron van informatie voor het opstellen van een set van richtlijnen voor de opslag en het onderhoud/beheer van computerapparatuur voor (kunst)installaties. Deze richtlijnen zullen in 2013 gepubliceerd worden op de SCART-website, samen met de richtlijnen voor de preservering van videogebaseerde werken (eerder gepubliceerd op de PACKED-website als onderdeel van het eerst deel van het onderzoeksproject naar obsolete afspeel- en weergaveapparatuur). De resultaten van dit onderzoeksproject zullen deel uitmaken van twee internationale publicaties in 2013:  Anatomie van het analoge. Het behoud van de video-installatie 'Oratorium For Prepared Video Player And Eight Monitors' (1989) van Frank Theys. Gepubliceerd door de American Institute for Conservation in de Electronic Media Review V2. 22  Obsolete Apparatuur: een onderzoeksproject over het behoud van apparatuur gebruikt in mediakunstinstallaties. Publicatie in het kader van het project 'digital art conservation' (Springer Verlag, 2013).23 PACKED vzw voltooide de bouw van de nieuwe website (SCART) die alle opgebouwde kennis binnen PACKED vzw over de langetermijnbewaring van audiovisuele- en mediakunst groepeert. De resultaten van het project omtrent obsolete apparatuur zijn ook opgenomen in deze website. Meer informatie over dit project vindt u voorlopig nog op http://scart.be/?q=nl/content/obsolete-apparatuur (zie ook sectie 6.2). 5.1.9.2. Afwerken handboek filmpreservering GELINKT AAN: doelstelling 1 en 2 Het IMAP Preserveringshandboek dat door PACKED naar het Nederlands werd vertaald en beschikbaar is via de PACKED-website, bevat informatie over de bewaring van magnetische videotapes en single-channel videowerken (alsook videogebaseerde installaties en computergebaseerde werken). Op het einde van 2009 is PACKED gestart met het schrijven van een uitbreiding hiervan voor filmpellicule en filmwerken. Filmgebaseerde werken zijn vandaag, op het moment dat de formaten als Super 8 en 16mm in onbruik dreigt te raken, meer dan ooit bedreigd. Beide handboeken (het IMAP Preserveringshandboek en het handboek filmpreservering) zullen een plek vinden op de nieuwe SCART-website. Er werd in 2012 besloten om op basis van een voorlopige versie van het handboek filmpreservering en de oorspronkelijke versie van het handboek digitaliseren audiovisuele objecten één online handboek te creëren over de preservering van audiovisuele objecten (zie 5.1.7.5). Dit handboek zal in de loop van 2013 door PACKED vzw worden gepubliceerd op de SCART-website en door FARO in de reeks Verzekerde Bewaring. Nadien zal dit handboek verder worden aangevuld met ervaring opgedaan bij de coördinatie van digitaliseringsprojecten in het kader van de opstart van VIAA (Vlaams Instituut voor de Archivering en ontsluiting van Audiovisueel erfgoed). 5.1.9.3. Afwerken digitalisering Danny Matthys (argos) GELINKT AAN: doelstelling 2 en 4 Danny Matthys is één van de pioniers van de videokunst in Vlaanderen. De digitalisering en restauratie omvat videowerken van begin jaren ’70 tot midden jaren ’80. Werken van hem maken deel uit van o.a. de collectie van argos – centrum voor kunst en media, M HKA en Mu.ZEE. Sinds 2009 22

Zie http://scart.be/?q=nl/content/anatomie-van-het-analoge-het-behoud-van-de-video-installatieoratorium-prepared-video-player 23 Zie http://scart.be/?q=nl/content/obsolete-apparatuur-een-onderzoeksproject-over-het-behoud-vanapparatuur-gebruikt

werden op vraag van argos en PACKED reeds enkele proefdigitaliseringen verricht in Zentrum für Kunst und Medientechnolgie (ZKM, Karlsruhe). Deze proefdigitaliseringen hebben niet het verhoopte resultaat opgeleverd. In 2011 werd de samenwerking met ZKM stopgezet en werd op zoek gegaan naar een ander labo dat het werk zou kunnen digitaliseren. Dit werd gevonden in Nederland. Het is de bedoeling om in 2012 van een viertal werken de finale digitale en gerestaureerde versies te produceren, en in overleg met de kunstenaar te bestuderen hoe deze werken in de toekomst opnieuw kunnen worden tentoongesteld. PACKED vzw coördineerde en documenteerde het preservering- en digitaliseringstraject van enkele vroege videowerken van Danny Matthys. Als een eerste stap werden de analoge 1/2" open-reel tapes uit de vroege jaren ’70 verzameld en werd een volledige overzicht van de tapes gemaakt. Na initieel onderzoek en enkele tests om een bekwaam transferlabo te vinden, werd de digitalisering van de werken naar digitale masters in hoge kwaliteit uitgevoerd in 2012 (en het begin van 2013). De installatievereisten en het volledige digitaliseringsproces van Danny Matthys’ werken werden gedocumenteerd in een gevalstudie op de SCART-website.24 5.1.9.4. Afwerken ‘James Lee Byars: The World Question Center’ (argos) GELINKT AAN: doelstelling 2 en 4 In 2009 legde argos aan PACKED een vrij zeldzaam type 1” videoband van Philips van het einde van de jaren ‘60 voor met de vraag waar deze het best kon worden gedigitaliseerd. Na onderzoek bleek de videoband een unieke kopie te bevatten de televisiefilm ‘James Lee Byars: World Question Center’ (1969) van Jef Cornelis. Na pogingen in Zwitserland en Duitsland, werd de videoband uiteindelijk in 2011 onder begeleiding van PACKED in Nederland gedigitaliseerd. In 2012 wordt het volledige digitaliseringsproces (en eventuele restauratie) in overleg met argos, televisiemaker Jef Cornelis en eigenaar Herman Daled afgerond. Documentatie over het digitaliseringsproces zal beschikbaar worden gemaakt via de PACKED-website(s). PACKED vzw coördineerde in samenwerking met argos – centrum voor kunst en media, de digitalisering van het werk ‘James Lee Byars: the world question center’ van de Belgische televisiemaker Jef Cornelis. De digitalisering van dit televisieprogramma dat live werd uitgezonden in 1969 op de toenmalige Belgische Radio Televisieomroep (BRT) werd uitgevoerd in 2012. Het digitaliseringsproces van de 1" videotape naar een digitale master in hoge kwaliteit werd gedocumenteerd en gepubliceerd als een gevalstudie in het Argos mag n°4, op de SCART-website25 en op de CEST-wiki.26 5.1.9.5. Bijdragen aan het onderzoeksproject ‘Generatieve Kunst. De casus Peter Beyls’ (Sint-Lukas) GELINKT AAN: doelstelling 1, 2 en 6 Dit interdisciplinair onderzoeksproject beoogt de studie van Generatieve Kunst (GK) in diverse werkvormen. Het oeuvre van kunstenaar/wetenschapper Peter Beyls zal hierin fungeren als testcase. De bijdrage van PACKED vzw zal bestaan uit: - het uitwerken van één of meerdere conservatiestrategieën voor een werk van Peter Beyls dat in min of meerdere mate representatief is voor de conservatieproblemen m.b.t. zijn oeuvre; - het bieden van ondersteuning bij de tentoonstelling van dit bestudeerde werk; - het afnemen van een interview met Peter Beyls i.v.m. de conservatie van zijn werk; 24

Zie http://www.scart.be/?q=en/content/case-study-report%C2%A0-preservation-danny-matthys-videoworks 25 Zie http://www.scart.be/?q=nl/content/een-televisierelikwie-over-de-digitalisering-van-james-lee-byarsworld-question-center 26 Zie http://www.projectcest.be/index.php/PACKED:_De_digitalisering_van_James_Lee_Byars:_The_World_Questio n_Centre_(Jef_Cornelis,_1968)

-

het uitschrijven van het onderzoekswerk in een publiceerbare vorm; het bepalen van technische parameters in functie van de duurzame bewaring en ontsluiting van de gedigitaliseerde contextuele documenten; het bepalen van metadataprofielen in functie van de uitwisselbaarheid van beschrijvingen van zowel het oeuvre van Peter Beyls als de contextuele documenten.

Normaal zouden Hogeschool voor Wetenschap & Kunst Sint-Lukas Brussel en Peter Beyls in februari 2012 een aanvraag indienen bij de FAK voor dit onderzoeksproject. PACKED zw zou hierin de rol opnemen van projectpartner. Omwille van auteursrechterlijke problemen beslisten zouden Hogeschool voor Wetenschap & Kunst Sint-Lukas Brussel en Peter Beyls echter op het laatste moment om de aanvraag uit te stellen tot februari 2013. 5.1.10. Traject opstart helpdesk e-cultuur i.s.m. BAM, FARO en VTi (activiteit niet opgenomen in Actieplan 2012) GELINKT AAN: doelstelling 4, 5, 6 en 7 In de zomer van 2012 voerden BAM, FARO, VTI en PACKED vzw gesprekken met het Agentschap Kunsten & Erfgoed en het Departement CJSM i.v.m. het opstarten van een helpdesk e-cultuur ter voorbereiding van een mogelijke oprichting van het Vlaams Instituut voor de Archivering en ontsluiting van Audiovisueel erfgoed (VIAA). Op basis van deze gesprekken werd een voorstel geformuleerd dat in de vorm van een nota door het Agentschap en het Departement CJSM werd overgemaakt aan en besproken met de minister van Cultuur. Omdat dit voorstel was verbonden aan de opstart van het VIAA en hierover medio 2012 nog onduidelijkheid was werd het uiteindelijk niet verder uitgewerkt en gehonoreerd. 5.1.11. Voorbereiding ‘Erfgoedzorg in de kunstensector’ (activiteit niet opgenomen in Actieplan 2012) GELINKT AAN: doelstelling 1, 2, 3, 6 en 7 In nasleep van de gesprekken omtrent de mislukte opstart van een helpdesk e-cultuur werd het plan opgevat om voor de subsidieronde van september 2012 binnen het Kunstendecreet een subsidieaanvraag in te dienen voor een project omtrent ‘Erfgoedzorg in de kunstensector. De subsidieaanvraag werd geschreven en ingediend door PACKED vzw in overleg met de steunpunten BAM, VTi, Muziekcentrum Vlaanderen, VAi en FARO en met de expertisecentra Resonant, CVAa en Het Firmament. Het project omvat vier acties: 1. Op basis van een terreinverkenning (en overleg tussen de kunstensector en cultureelerfgoedsector) vastleggen wat organisaties in de kunstensector dienen te verstaan onder ‘zorg dragen voor het eigen archief’. Het resultaat hiervan zal in belangrijke mate gesteund zijn op het veldwerk van de steunpunten, expertisecentra en andere kunsten- en erfgoedorganisaties uit het ondersteunende netwerk. 2. Op basis van deze bepaling richtlijnen en tools bijeenbrengen in een online toolbox die de kunstensector ondersteunt bij haar ‘zorgplicht voor het eigen archief’. Deze richtlijnen en tools worden onmiddellijk ingezet in het veldwerk van steunpunten, expertisecentra en andere kunsten- en erfgoedorganisaties uit het ondersteunende netwerk zodat ze op basis van ervaring verder kunnen worden aangevuld en geoptimaliseerd. 3. Een roadmap opstellen die een traject vastlegt voor verdere sensibilisering van de kunstensector en een verdere uitbouw van de dienstverlening naar de kunstensector voor de zorg voor het eigen archief; 4. In samenwerking met een netwerk van kunsten- en erfgoedorganisaties de resultaten van het project verspreiden in de kunstensector (alsook de cultureel-erfgoedsector), en sensibiliseren

omtrent duurzaamheid. Een belangrijke rol in deze disseminatie en sensibilisering is weggelegd voor het veldwerk van de steunpunten, expertisecentra en andere kunsten- en erfgoedorganisaties uit het ondersteunende netwerk. 5.1.12. Opencultuurdata.be (activiteit niet opgenomen in Actieplan 2012) GELINKT AAN: doelstelling 2, 3, 4, 5, 6 en 7 In september 2011 verenigden enkele Nederlandse organisaties zich in het netwerk ‘Open Cultuur Data’. De groep organiseerde een hackathon die resulteerde in 13 Open Cultuur Data apps. Er volgden masterclasses, een app-competitie en drie hackathons waarbij ontwikkelaars nog meer open culturele datasets op innovatieve manieren gebruikten. Het succes van de opencultuurdata.nl campagne ging ook in Vlaanderen niet onopgemerkt voorbij. PACKED vzw initieerde in de tweede helft van 2012 de tegenhanger opencultuurdata.be en wil dit traject in 2013 verder uitbouwen. Dit initiatief is een uitloper van de Werkbijeenkomst Nederlands-Vlaamse samenwerking bij de digitalisering van het erfgoed die door de Nederlandse Taalunie op 21 juni 2012 in Antwerpen werd georganiseerd. Na overleg met enkele Nederlandse betrokkenen in het project werd op initiatief van PACKED vzw in september 2012 een eerste vergadering georganiseerd in het Antwerpse ModeMuseum. 27 Uit deze vergadering bleek dat het model en de principes van opencultuurdata.nl ook voor Vlaamse partners en collecties werkbaar leek. Verdere acties in verband met dit project werden genomen in 2013. Onder invloed van het voorstel rond hergebruik van overheidsinformatie (PSI-richtlijn) was PACKED vzw omtrent de open data-problematiek in 2012 ook betrokken in overleg tussen Cultuurnet, het Samenwerkingsverband Auteursrecht en Samenleving en FARO.

27

Aanwezigen waren Annelies Nevejans (VAi), Bart Magnus (VTi), Bram Wiercx (FARO), Erik Buelinckx (Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium), Greet Vanderhaeghen (Huis van Alijn), Hendrik Ollivier (AMSAB-ISG), Henk Vanstappen (MOMU/PACKED vzw), Joris Janssens (PACKED vzw), Kim Robenseyn (AMSABISG), Lotte Belice Baltussen (Nederlands Instituut voor Beeld & Geluid), Maarten Brinkerink (Nederlands Instituut voor Beeld & Geluid), Paul Keller (Kennisland), Yannick H'Madoun (Creative Commons Belgium). Dries Moreels (BAM) en Jeroen de Meester (Musea stad Antwerpen) verontschuldigden zich.

Een fragment van de nieuwsbriefarchief-pagina op de website www.packed.be.

5.1.13. COLD (activiteit niet opgenomen in Actieplan 2012) GELINKT AAN: doelstelling 1, 6 en 7 In 2012 werd op initiatief van Dirk Derom (ex-medewerker BNA/BBOT) samen met PACKED vzw en AMVB een voorstel uitgetekend voor COLD, een pilootproject in Brussel waardoor kunstorganisaties een technologische oplossing aangeboden krijgen voor de bewaring van hun digitaal ‘multimedia’archief. De focus van COLD ligt zowel op de bewaring van tekst en statische beelden (cf. foto’s, scans…) als op de voorbereiding op de bewaring zoals uitgebouwd binnen het VIAA / DAV. COLD gebruikt hiervoor een software systeem dat ze ter beschikking stelt van haar doelgroep. COLD stelt zich als doel het volgende te realiseren:  A. Tools om digitale bestanden te archiveren en voor te bereiden voor het VIAA / DAV waaronder:  A.1. Een pakket met een draagbare harde schijf en een handleiding voor de bewaring van digitale bestanden;  A.2. Een gecentraliseerd systeem met reservekopieën van de digitale bestanden;  A.3. Een gecentraliseerde (ontsluitings)databank specifiek voor elke organisatie;  B. De begeleiding en ondersteuning van maximaal vijf kunstorganisaties bij het gebruik van de tools. Over de projectvoorstel werden gesprekken gevoerd met zowel de Vlaamse Gemeenschapscommissie als met de Vlaamse overheid - Coördinatie Brussel. De Vlaamse Gemeenschapscommissie zegde toe om het project in 2013 financieel te ondersteunen. Van de Vlaamse overheid – Coördinatie Brussel was er nog geen toezegging op het einde van 2012. 5.1.14. Archiefzorg bij de Brusselse kunstinstellingen (activiteit niet opgenomen in Actieplan 2012) GELINKT AAN: doelstelling 3, 6 en 7 PACKED vzw nam op vraag van de Vlaamse Gemeenschapscommissie 23 mei 2012 deel aan een rondetafelgesprek over archiefzorg bij Brusselse kunstinstellingen. Als vervolg op dit rondetafelgesprek en een focusgesprek werd in net najaar van 2012 door de Vlaamse Gemeesnchapscommissie beslist om in 2013 een traject omtrent archiefzorg op te starten. Dit traject wordt ondersteund door AMVB, Resonant, het Firmament en PACKED vzw. 5.1.15. Prometheus (activiteit niet opgenomen in Actieplan 2012) GELINKT AAN: doelstelling 1, 4 en 6 PACKED vzw werd op de valreep in september 2012 gevraagd om als partner op te treden in een subsidieaanvraag van argos, centrum voor kunst en media, voor een cultureel-erfgoedproject. Het doel van het project is een collectiebeheersysteem voor audiovisuele (kunst)producties te ontwikkelen dat is gebaseerd op de standaard EN15907. PACKED vzw heeft argos geadviseerd bij het schrijven het dossier. Omdat bij indiening een aantal aspecten niet waren uitgeklaard, is PACKED vzw een partnerschap aangegaan op voorwaarde dat deze aspecten verder zouden uitgeklaard voordat de beoordelingscommissie zich over de aanvraag zou buigen.

5.2. OVERLEG 5.2.1. Cultureel-Erfgoedoverleg GELINKT AAN: doelstelling 5 PACKED vzw blijft actief deelnemen aan het Cultureel-Erfgoedoverleg. Dit is een open overlegstructuur van organisaties en instellingen die, onafhankelijk van het steunpunt voor cultureel erfgoed en het steunpunt voor lokaal cultuurbeleid, een overkoepelende rol spelen binnen de cultureel-erfgoedsector. PACKED vzw neemt actief deel aan de bijeenkomsten van deze overlegstructuur (viertal keer per jaar). Belangrijke activiteiten van het Cultureel-Erfgoedoverleg waren in 2012 de publicatie van een reactie op het ontwerp van het nieuwe Cultureelerfgoeddecreet (31/1), de organisatie van een studiedag omtrent ‘Belangenbehartiging voor de cultureel-erfgoedsector’ (4/5), een toelichting van en gesprek over nota’s cultuurbeleid rond Cultuureducatie & Internationaal Cultuurbeleid (2/10) en de publicatie van de tekst ‘IJzer met handen breken’ naar aanleiding van een hoorzitting in de commissie Cultuur van het Vlaamse Parlement. De studiedag omtrent ‘Belangenbehartiging’ resulteerde in de start van een traject voor de omvorming van het Cultureel-erfgoedoverleg tot belangenbehartiger voor de ganse cultureelerfgoedsector. Dit traject wordt in 2013 voortgezet. Meer info vindt u op http://www.cultureelerfgoedoverleg.be/ 5.2.2. Gebruikersgroep ‘Cultureel erfgoed en auteursrecht’ GELINKT AAN: doelstelling 5 en 7 In samenwerking met de Vlaamse Kunstcollectie, MovE en FARO nam PACKED in oktober 2010 het initiatief om een ‘Gebruikersgroep cultureel erfgoed en auteursrecht’ op te starten. Deze organisaties vormen nog steeds de kerngroep. De gebruikersgroep is beperkt tot cultureel erfgoedorganisaties en werkt complementair werken t.a.v. andere (bredere, culturele) initiatieven of platformen rond auteursrecht. De gebruikersgroep tracht de expertise van de leden te versterken en biedt vormingen aan die ook open staan voor externen. Daarnaast probeert de groep i.s.m. andere partners ook te wegen op de beleidsevoluties rond het auteursrecht. PACKED vzw nam in 2012 actief deel aan de voorbereidende vergaderingen van de kerngroep en de bijeenkomsten van de uitgebreide gebruikersgroep. Deze laatste kwam in 2012 drie keer samen (in april, september en december). PACKED vzw bracht ook Yannick H’Madoun, public lead van Creative Commons België, in contact met de gebruikersgroep om de werking van CC-BE en de groep op elkaar aft e stemmen. Vanuit de gebruikersgroep werd in 2012 een gecoördineerd standpunt gepubliceerd rond het hergebruik van overheidsinformatie n.a.v. de lancering van de PSI-richtlijn. PACKED vzw was betrokken bij de organisatie van een open workshop over het klaren van rechten, die plaatsvond op 24 september 2012. Tijdens deze workshop lichtte PACKED vzw het klaren van rechten stap voor stap toe, aan de hand van de handleiding voor het klaren van rechten op de CESTwiki.28 Daarnaast presenteerden we ook enkele specifieke cases in verband met het klaren van rechten voor specifieke materialen of werken, zoals bijvoorbeeld audiovisueel materiaal, foto’s van gebouwen of andere objecten in de publieke ruimte.

28

Zie ook http://www.projectcest.be/index.php/Rechten_Klaren

5.2.3. Platform Duurzame Digitale Duurzaamheid GELINKT AAN: doelstelling 5 en 7 In 2011 achtten FARO, MovE, Kadoc, Amsab-ISG, Felixarchief, de Vlaamse Erfgoedbibliotheek en PACKED vzw de tijd rijp om in Vlaanderen een samenwerkingsverband rond digitale duurzaamheid en toegankelijkheid op te richten. Het Platform Digitale Duurzaamheid verenigt ondertussen een brede groep belanghebbenden in de cultureel-erfgoedsector die actief bijdragen aan het vinden van oplossingen voor de langetermijnbewaring en -raadpleging van digitaal cultureel erfgoed. Openheid, samenwerking, het nastreven van collectief voordeel en een leveranciersonafhankelijke benadering zijn daarbij richtinggevende principes. Een eerste plenaire ledenbijeenkomst van het Platform vond plaats 23 februari 2012. PACKED vzw is lid van de kerngroep die in 2012 een viertal keer samenkwam. 5.2.4. Afstemmingsoverleg m.b.t. digitaal erfgoed GELINKT AAN: doelstelling 7 PACKED vzw en FARO stemmen waar relevant hun activiteiten op elkaar af en informeren elkaar actief met het oog op de verdere ondersteuning en ontwikkeling van expertise m.b.t. digitaal erfgoed in Vlaanderen. Zij maken ook concrete afspraken om de samenwerking vorm te geven en daartoe pleegden ze in 2012 een tweetal keer overleg. De afspraken worden vastgelegd in een afsprakennota. PACKED vzw en DEN overleggen in 2012 een tweetal keer. Het doel hiervan is de informele samenwerking tussen DEN enerzijds, en PACKED vzw als beheerder van CEST anderzijds, verder vorm te geven en te formaliseren ten einde de kwaliteitszorg voor digitalisering van erfgoed in Vlaanderen en Nederland zo efficiënt en uniform mogelijk te organiseren. In 2012 werd ook een overleg m.b.t. digitaal erfgoed tussen de drie partijen PACKED vzw, FARO en DEN opgestart. In de afspraken tussen PACKED vzw en FARO zijn er immers raakvlakken met DEN, en in de afspraken tussen PACKED vzw en DEN met FARO. Naast het maken van praktische afspraken werd in dit overleg gezocht worden of er gezamenlijke strategische doelstellingen m.b.t. digitaal erfgoed kunnen worden ontwikkeld. 5.2.5. Europeana Vlaanderen Overlegplatform GELINKT AAN: doelstelling 5 PACKED vzw blijft actief deelnemen aan het Europeana Vlaanderen Overlegplatform. Dit platform wil informatie over Europeana verspreiden naar mogelijke belanghebbenden, informatie en adviezen terugkoppelen naar Europeana en de relevante projecten waar Vlaamse partners in betrokken zijn onderling afstemmen. PACKED vzw neemt actief deel aan de bijeenkomsten van het platform (viertal keer per jaar). 5.2.6. Europeana Network GELINKT AAN: doelstelling 5 PACKED vzw blijft actief deelnemen aan het Europeana Network dat de vroegere CCPA vervangt. Het Europeana Network heeft de ambitie een open forum te zijn voor experten uit heel Europa, voor content providers en aggregatoren en voor andere leveranciers van technische, juridische en strategische kennis. Het wil de diversiteit van Europeana representeren en weerspiegelen en tegelijkertijd de leden de kans bieden om hun stem te laten horen. PACKED vzw neemt deel aan plenaire activiteiten (bv. Plenary Meeting – 14 en 15 juni 2012 in Leuven en Europeana Network Annual General Meeting – 27 november 2012 in Berlijn), en indien relevant aan de activiteiten van werkgroepen. 5.2.7. Interprovinciaal registratorenoverleg GELINKT AAN: doelstelling 5 Het Interprovinciaal Registratieoverleg is een informeel overlegorgaan, waarin onderwerpen besproken worden met betrekking tot erfgoedregistratie. Zowel inhoudelijke als organisatorische en

technische aspecten komen daarbij aan bod. Het is samengesteld uit een aantal vertegenwoordigers van de vijf Vlaamse provincies, aangevuld met een vertegenwoordiger van PACKED vzw. De werkgroep kwam in 2012 vier maal samen. 5.2.8. Overleg met actoren die niet-professionele erfgoedwerkers ondersteunen GELINKT AAN: doelstelling 5 De erfgoedcellen en organisaties als Familiekunde Vlaanderen en Heemkunde Vlaanderen kunnen een belangrijke rol spelen in het hertalen van het gespecialiseerde discours rond digitalisering naar de lokale erfgoedmedewerkers. Om de expertise rond digitalisering optimaal naar het veld over te brengen, zijn zij het geschikte aanspreekpunt. Op basis van contacten met de erfgoedcellen en organisaties als Familiekunde Vlaanderen en Heemkunde Vlaanderen ondervond PACKED de concrete nood aan informatie en ondersteuning m.b.t. het toepassen van standaarden voor de aanmaak, bewaring en ontsluiting van hun digitaal materiaal. Ondersteuning bij de concrete toepassing van de CEST richtlijnen maakt om die reden dan ook deel uit van dit overleg. De benadering van deze doelgroepen/actoren paste in 2012 in de train-the-trainer activiteiten die georganiseerd werden als onderdeel van de CEST-werking (zie 5.1.7). Op die manier werden echter enkel de intermediaire organisaties (erfgoedcellen, expertisecentra, koepelverenigingen) rechtstreeks aangesproken. PACKED vzw had in 2012 wel overleg met medewerkers van het Minderhedenforum en het project Migrantenerfgoed om na te gaan hoe bv. de migrantengemeenschappen kunnen ondersteund worden bij het zorg dragen voor hun (digitaal) erfgoed. Uit dit gesprek bleek echter dat de activiteiten omtrent (digitale) erfgoedzorg binnen de migrantengemeenschappen nog niet ver genoeg gevorderd zijn om ook daadwerkelijk ondersteuning te kunnen bieden. PACKED vzw zal in 2013 concreter samenwerken met de niet-professionele sector, onder andere door de betrokkenheid van het Forum voor Amateurkunsten in de stuurgroep van het project ‘Erfgoedzorg in de kunstensector’. 5.2.9. Stuurgroep ICE-databank GELINKT AAN: doelstelling 5 PACKED vzw nam deel aan de stuurgroepen van het ICE-project. Concreet leverde PACKED vzw advies bij gedetailleerd uitwerken van het datamodel voor de ICE-databank, m.n. het bepalen van de entiteiten, de beschrijvingselementen en de relaties tussen de entiteiten. PACKED vzw adviseerde ook met betrekking tot het gebruik van standaarden voor agenten en plaatsen in de ICE-databank. 5.2.10. Stuurgroep DigiGids (AMVB) GELINKT AAN: doelstelling 5 PACKED vzw nam deel aan de stuurgroep van het het DigiGids en leverde een bijdrage aan de review van de twee handleidingen, Digigids@Home en Digigids@Work. Beide handleidingen werden opgenomen in de Praktijk sectie van de CEST-wiki. 5.2.11. Werkgroep ‘NL-VL samenwerking digitalisering cultureel erfgoed’ GELINKT AAN: doelstelling 5 PACKED vzw blijft actief deelnemen aan de werkgroep ‘NL-VL samenwerking digitalisering cultureel erfgoed’ die op het einde van 2011 werd opgericht door de Nederlandse Taalunie. Het doel van de werkgroep is een traject uit te stippelen waarin een mogelijke samenwerking tussen Vlaanderen en Nederland enerzijds, en cultuur en wetenschapsbeleid anderzijds wordt bekeken. Als concrete actie werd in juni 2012 in Antwerpen gezamenlijke werkbijeenkomst. PACKED vzw neemt actief deel aan de bijeenkomsten van de werkgroep. In deze groep werd in 2012 gestart met het schrijven van een advies van de Raad voor de Nederlandse Taal en Letteren omtrent Nederlandstalig digitaal erfgoed. Dit advies wordt afgewerkt in 2013.

5.2.12. Vlaams-Nederlands overleg AAT-Ned GELINKT AAN: doelstelling 5 PACKED vzw blijft actief deelnemen aan de verdere ontwikkeling van de AAT-NED als instrument voor de ontsluiting van erfgoedcollecties. Dit omvat onder andere:  deelname aan de AAT-Ned redactie;  deelname aan de AAT-Ned klankbordgroep. In 2012 werd verder gewerkt aan de redactie van voorgestelde concepten (termen en scope notes) voor de Nederlandstalige AAT. De vertaling van de Nederlandstalige kandidaat-concepten (cf. supra) werd door de redactie gevalideerd. 5.2.13. Werkgroep ‘Selectie en waardering’ (activiteit niet opgenomen in Actieplan 2012) GELINKT AAN: doelstelling 5 PACKED vzw nam deel aan deze werkgroep, die werd samengeroepen door het Interprovinciaal RegistratorenOverleg. Er werd gezocht naar een consensus over de waardebepaling en selectiecriteria voor cultureel-erfgoedcollecties en hoe deze gegevens opgenomen moeten worden in de collectieregistratie. Deze werkgroep startte in 2012 met een inventaris van de gangbare best practices. 5.2.14. Werkgroep ‘Multita’ (activiteit niet opgenomen in Actieplan 2012) GELINKT AAN: doelstelling 5 Bert Lemmens nam deel aan het begeleidingscomité van het federaal onderzoeksproject ‘MULTITA’ in het kader van het onderzoeksprogramma ‘AGORA’. Dit project wil de collecties van beide wetenschappelijk culturele instellingen valoriseren door het ontwikkelen van een meertalige thesaurus voor de museologische en digitale ontsluiting van collecties.

5.3. DISCURSIEVE ACTIVITEITEN 5.3.1. Activiteiten Digitale Week GELINKT AAN: doelstelling 3 Op 24 en 26 april 2012 werd er in het kader van de Digitale Week een workshop verzorgd door PACKED vzw i.s.m. het Archief en Museum voor het Vlaamse leven te Brussel. Tijdens deze workshop werd gedemonstreerd hoe persoonlijke fotocollecties en audiovisuele bestanden beheerd kunnen worden zodat ze op een veilige en duurzame manier voor het nageslacht bewaard kunnen worden. Concreet werden twee softwaretools voorgesteld die hierbij kunnen helpen: XNVIEW voor het beheren van afbeeldingen en VLC voor het transcoderen van audiovisueel materiaal naar open formaten. De slides van de workshoppresentatie werden op de CEST-wiki gepubliceerd. 29 Op 21 april presenteerde PACKED vzw in de bibliotheek Kris Lambert (Oostende) de resultaten van de digitalisering van de amateurfilms van Jos Ghesquiere. Deze digitalisering gebeurde op initiatief van de bibliotheek Kris Lambert en werd door PACKED vzw begeleid. 5.3.2. Artikel voor AMVB-tijdschrift ‘Arduin’ GELINKT AAN: doelstelling 3 PACKED vzw werd door AMVB gevraagd om voor het mei-nummer 2012 van het tijdschrift Arduin een artikel van een achttal pagina’s te leveren over de werking van PACKED als expertisecentrum: haar voorgeschiedenis, de projectwerking, de beleidsopties … Dit artikel werd geschreven en gepubliceerd.

29

Zie http://www.projectcest.be/index.php/Digitaleweek2012AMVB

5.3.3. Artikels voor de FARO-publicatie ‘Verzekerde Bewaring’ GELINKT AAN: doelstelling 3 PACKED vzw werd door FARO gevraagd om voor de publicatie Verzekerde Bewaring bijdragen te leveren over de bewaring van film-, video- en audiodragers. In 2012 werd beslist om de revisie van het handboek digitalisering van audiovisuele objecten en het handboek filmpreservering hierin te verwerken. De publicatie is voorzien in 2013: zowel door PACKED vzw (op de SCART-website) als door FARO. 5.3.4. Artikel voor het ZKM-project ‘Digital Art Conservation’ GELINKT AAN: doelstelling 1 en 3 PACKED vzw werd door het Zentrum für Kunst und Medientechnologie (Karslruhe, Duitsland) gevraagd om voor een publicatie in het kader van het project Digital Art Conservation een tekst te leveren over het project ‘Het behoud van afspeel- en weergaveapparatuur voor audiovisuele kunst’ (zie ook supra, 5.1.9.1). 5.3.5. Artikel voor het argos-tijdschrift ‘argos MAG’ GELINKT AAN: doelstelling 3 PACKED vzw werd door argos gevraagd om voor het april-nummer 2012 van het tijdschrift argos MAG een artikel van een 600-tal woorden te leveren naar aanleiding van de digitalisering van de televisiefilm ‘James Lee Byars: The World Question Center’ (Jef Cornelis, 1969) (zie ook supra, 5.1.9.4) 5.3.6. Gastcolleges in hoger onderwijs GELINKT AAN: doelstelling 3 Tijdens het tweede semester van het academiejaar 2011-2012 en het eerste semester van academiejaar 2012-2013 werden er twee gastcolleges door PACKED vzw gegeven aan de studenten van het eerste en tweede jaar Graduaat Bibliotheekwezen en Documentaire Informatiekunde (GBDI) van het SCVO Pestalozzi in Antwerpen. Deze colleges bestonden uit een theoretische introductie tot open source software, gevolgd door een praktische kennismaking met CollectiveAccess, een open source softwarepakket voor collectieregistratie. In 2012 werd ook contact gelegd met de opleidingsverantwoordelijke van de module digitalisering binnen de opleiding Informatie- en Bibliotheekwetenschap (UA). Dit resulteerde in een afspraak voor het doceren van een gastcollege in april 2013. 5.3.7. Roundup expertmeetings GELINKT AAN: doelstelling 3 PACKED organiseert in 2012 een viertal expertmeetings. Deze worden afgesteld met DEN. PACKED streeft ernaar om, al dan niet samen met DEN, op het einde 2012 een publiek evenement te organiseren waar de resultaten van deze expertmeetings worden gedeeld met het ruimere erfgoedveld. PACKED vzw organiseerde in 2012 twee expertmeetings: één meeting 27 februari 2012 over registratiesystemen30 in het kader van het gelijknamige onderzoekstraject. En een tweede expertmeeting op 27 juni 2012 over het digitaliseren van tekst,31 in samenwerking met DEN. Deze tweede expertmeeting leidde tot een grondige update van de CEST-richtlijn voor het digitaliseren van tekstdocumenten.32

30

Zie http://www.projectcest.be/index.php/Verslag_Expertmeeting_Registratiesoftware Zie http://www.projectcest.be/index.php/Verslag_Expertmeeting_Digitaliseren_Tekst 32 Zie http://www.projectcest.be/index.php/Tekstdocumenten_digitaliseren 31

PACKED-medewerkers Bert Lemmens en Henk Vanstappen namen ook deel aan de expertmeeting DE BASIS voor Vindbaarheid (DEN, 9 mei). Er vond geen gezamenlijk publiek evenement plaats op het einde van 2012. 5.3.8. Andere evenementen GELINKT AAN: doelstelling 3 In 2012 participeerde PACKED vzw onder andere in de volgende evenementen: - 28/3/2012, Document Freedom Day 2012: Henk Vanstappen presenteerde CEST – Cultureel Erfgoed Standaarden Toolbox tijdens de Document Freedom Day 2012 in de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag. - 23/5/2012, stuurgroep ‘Archiefzorg voor kunstinstellingen’: Rony Vissers nam deel aan de stuurgroep van het project ‘Archiefzorg voor kunstinstellingen’ (VGC, Brussel). - 1/6/2012, Cultuurforum 2012 : Henk Vanstappen presenteerde het scoremodel op Cultuurforum 2012 (de Warande, Turnhout). - 10-14/06/2012, CIDOC 2012 – Enriching Cultural Heritage: CIDOC 2012 is de jaarlijks terugkerende conferencie van ICOM’s International Committee for Documentation. Een netwerk van museum professionals dat advies en best practices verspreid omtrent museumdocumentatie. Bert Lemmens nam deel aan de workshop over WissKI, een virtuele onderzoeksomgeving voor wetenschappelijke data over cultureel erfgoed. De software laat toe om kunsthistorische feiten ad hoc te modelleren binnen de krijtlijnen van het CIDOCConceptual Reference Model en deze gegevens op te slaan in een graph databank. Er werd ook deelgenomen aan de CIDOC Working Group Digital Preservation. Daarnaast stelde Bert Lemmens het project CEST voor als een instrument om op lokaal niveau erfgoedprofessionals kennis met elkaar te laten uitwisselen. - 14-15/06/2012, Europeana Plenary Meeting: Barbara Dierickx en Joris Janssens wonen de Europeana Plenary Meeting (+ hackathon) bij in Leuven. - 15/06/2012, Van Bewaring tot ontsluiting. Omgaan met erfgoed in privé-bezit: Bert Lemmens en Joris Janssens presenteerden de resultaten van het ontwikkelingstraject rond metadataprofielen en Collective Access profielen, met een bijzondere aandacht voor kunstenaarsarchieven. Als case study werd het collectiebeheersysteem besproken dat ontwikkeld werd door Walter Verdin. - 15-18/6/2012, Source National Media Arts Summit: Rony Vissers presenteerde op uitnodiging de werking van PACKED vzw op de jaarlijkse bijeenkomst Source National Media Arts Summit in Banff, Canada. - 21/06/2012, werkbijeenkomst ‘Nederlands-Vlaamse samenwerking bij de digitalisering van het erfgoed': Henk Vanstappen Rony Vissers namen deel aan de werkbijeenkomst ‘Nederlands-Vlaamse samenwerking bij de digitalisering van het erfgoed' die door de Nederlandse Taalunie werd georganiseerd. - 26/06/2012, Expertmeeting Digitalisering Architectuurarchieven: Bert Lemmens en Henk Vanstappen namen deel aan een expertmeeting, georganiseerd door CVAa en de Directie Monumenten & Landschappen Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Deze workshop was gericht op reflectie en praktische uitwisseling van kennis omtrent het digitaliseren van tijdschriften ter voorbereiding van een digitaliseringsproject. De workshop wil mensen samenbrengen die, ofwel al ervaring hebben met dergelijke projecten, in België en in het buitenland, ofwel op termijn eventueel als partner bij de digitalisering betrokken zouden willen worden. - 28/06/2012 studiedag ‘Baas over eigen metadata’: Barbara Dierickx neemt deel aan de studiedag ‘Baas over eigen metadata’ in Utrecht, Nederland. Onder meer de Nederlandse nationale aggregator en het project opencultuurdata.nl worden er voorgesteld. - 05/10/2012, ENUMERATE Focus group on monitoring and measuring digital preservation practices: Bert Lemmens nam deel aan een voorbereidende vergadering over het meten van digitale preservering van erfgoedcollecties. Deze vergadering vond plaats binnen het

-

-

-

-

-

-

-

33

ENUMERATE project, dat omvang, kosten, gebruik van digitale collecties in de erfgoedsector in kaart brengt. 10/10/2012, conferentie Museum Mediation in Transition: Rony Vissers modereerde twee keer een sessie omtrent ‘Management policy’ tijdens de conferentie Museum Mediation in Transition in Museum M in Leuven. 8/11/2012, How Do You Do?, Creative Media Days: Henk Vanstappen presenteerde Open Cultuur Data Vlaanderen op How Do You Do? (Creative Media Days, ICC, Gent) 16/11/2012, Dag van het muzikaal erfgoed: Henk Vanstappen nam deel aan een panelgesprek over bewaring en ontsluiting van veldopnames op de studiedag rond (het erfgoed van) de volksmuziek (Resonant, Huis van het Nederlands, Brussel) 27/11/2012, Annual General Meeting Europeana Network: Barbara Dierickx woont de Annual General Meeting van het Europeana Network bij in Berlijn. 28/11/2012, evaluatievergadering CATCH+: Henk Vanstappen (lid begeleidingscommissie CATCH+) nam deel aan de afsluitende evaluatievergadering van het project CATCH+ (Meertensinstituut, Amsterdam). 29/11/2012, plenaire vergadering Linked Heritage: Barbara Dierickx stelde het project ‘Digitising Contemporary Art’ voor tijdens de plenaire Linked Heritage-vergadering in Lissabon. 4/12/2012, Digitaal Erfgoed conferentie: Henk Vanstappen presenteerde het scoremodel op de Digitaal Erfgoed conferentie (de Doelen, Rotterdam) 05/12/2012, begeleidingscomite MULTITA: Bert Lemmens nam deel aan het begeleidingscomite van het federaal onderzoeksproject " MULTITA" in het kader van het onderzoeksprogramma "AGORA". Dit project wil de collecties van beide wetenschappelijk culturele instellingen valoriseren door het ontwikkelen van een meertalige thesaurus voor de museologische en digitale ontsluiting van collecties. 8/12/2012, CC-be Launch Event: Henk Vanstappen presenteerde het project Opencultuurdata.be op CC-be Launch Event (iMAL, Brussel) 11/12/2012, SIMIN-najaarsdag: Henk Vanstappen presenteerde het scoremodel op SIMINnajaarsdag (Dordrechts Museum) 14-15/12/2012, conferentie ‘Collecting and presenting born-digital art’: Emanuel Lorrain nam deel aan de conferentie ‘Collecting and presenting born-digital art’, in de werkgroep rond het verzamelen van born-digital kunst.33 17/12/2012, overlegplatform depotregistraie provincie West-Vlaanderen: demonstratie van COMETA (Overlegplatform depotregistraie provincie West-Vlaanderen)

Zie http://www.baltanlaboratories.org/borndigital/

5.4. ONDERSTEUNING PACKED vzw voorziet in sectorondersteuning als onderdeel van haar reguliere werking. Instellingen en organisaties kunnen PACKED vzw steeds contacteren met vragen i.v.m. de verschillende processen die te maken hebben met het creëren, het ontsluiten, het bewaren, het delen en het distribueren van digitaal cultureel erfgoed. Indien bepaalde vragen echter de basisdienstverlening overschrijden (bv. omdat zij te tijdsintensief zijn, specifieke externe expertise vereisen, e.d.) wordt geopteerd om deze ondersteuning aan te bieden in de vorm van een betaalde onderaanneming. 5.4.1. Loket (ad hoc) GELINKT AAN: doelstelling 4 PACKED voorziet in 2012 tijd om vragen naar advies m.b.t. de verschillende aspecten die verbonden zijn aan het aanmaken, ontsluiten, bewaren, delen en uitwisselen van digitale erfgoedbronnen, te beantwoorden. Waar mogelijk en gewenst zal het expertisecentrum ook de implementatie van het advies opvolgen en ondersteuning voorzien. Enkele voorbeelden van meer uitgebreide vragen waarvoor PACKED vzw advies verleende: 1/ Argos, centrum voor kunst en media: PACKED vzw adviseerde bij de opmaak van een subsidieaanvraag voor Prometheus; dit resulteerde ook in een voorwaardelijke betrokkenheid als partner (zie 5.1.15). 2/ privé-persoon: PACKED vzw adviseerde m.b.t. een technische probleem met videocamera. 3/ FRAC LR (FR): PACKED vzw adviseerde m.b.t. de overzetting Digital Betacam tapes. 4/ Conservatorium Brussel: PACKED vzw adviseerde m.b.t. het printen van microfilm. 5/ Het Firmament: PACKED vzw adviseerde m.b.t. de Europese subsidiëringsmogelijkheden voor een internationale uitbreiding van Portail des arts de la marionette (zie ook 5.1.4). 6/ Department CJSM: PACKED vzw adviseerde m.b.t. een taxonomie/trefwoordenlijst voor onderzoek over cultuurbeleid, culturele organisaties en cultuurparticipatie. 7/ Meta vzw: PACKED vzw adviseerde m.b.t. firma’s die archieven digitaliseren. 8/ Vlaamse overheid, afdeling Communicatie (DAR): PACKED vzw adviseerde m.b.t. het omzetten van super 8 naar digitale bastanden. 9/ privé-persoon (UK): PACKED vzw adviseerde bij de zoektocht naar Ampex AVR2 apparaat. 10/ Mu.ZEE: PACKED vzw adviseerde i.m. de restauratie van kleinbeelddia’s. 11/ Erfgoedcel Terf: PACKED vzw adviseerde bij het opstellen van dataprofielen voor de beschrijving archeologische vondsten, collecties en vindplaatsen die geimplementeerd werden in CollectiveAccess. 12/ Wroclaw Contemporary Museum (PL): PACKED vzw adviseerde m.b.t. collectiebeheersystemen voor musea. 13/ privé-persoon: PACKED vzw adviseerde m.b.t. de afstoting van een 16mm visietafel. 14/ Dejonghe Film Postproduction / S.M.A.K.: PACKED vzw adviseerde bij de transcodering van DPXbestanden naar MXF Motion JEG-2000 15/ FoMu: PACKED vzw adviseerde FoMu m.b.t. het project Daguerreobase (zie 5.1.4 & 5.4.4). 16/ Frankfurt University (D): PACKED vzw adviseerde over CollectiveAccess. 17/ Enterprise Europe Network Galactea-Plus: PACKED vzw adviseerde bij het zoeken naar een Belgische partner voor FP7-ICT Call 9 2011.8.2 ICT for access to cultural resources. 18/ privé-persoon: PACKED vzw adviseerde m.b.t. de realisatie van een video-installatie in de Dossinkazerne. 19/ UGent: PACKED vzw verleende zijn medewerking aan het projectvoorstel voor DARIAH-VL. 20/ Amsab-ISG: PACKED vzw adviseerde bij het zoeken van een leverancier voor het transcoderen van AVI/AJAv210 bestanden naar MXF/M-JPEG2000. 21/ CVAa: PACKED vzw nam deel aan de workshop, georganiseerd door CVAa en de Directie Monumenten en Landschappen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (zie 5.3.7).

22/ Brugge musea: PACKED vzw adviseerde bij het zoeken van open source GIS componenten en ontwikkelaars voor het kennisplatform (zie 5.4.2.6). 23/ Erfgoedcel Kortrijk: PACKED vzw adviseerde bij de digitalisering van tijdschriften. 24/ Bakkerijmuseum: PACKED vzw adviseerde bij het schrijven van een projectvoorstel voor de ontwikkeling van een databank met bakspecialiteiten. 25/ KHLim- Media, Arts & Design faculty: PACKED vzw adviseerde m.b.t. archivering eindwerken 26/ agentschap Onroerend Erfgoed: PACKED vzw adviseerde m.b.t. de opmaak van ontologische modellen voor erfgoeddatabanken. 27/ privé-persoon: PACKED vzw adviseerde m.b.t. een vraag naar het fotograferen van datacenters. 28/ S.M.A.K.: PACKED vzw adviseerde m.b.t. panne van een Hantarex b&w monitor. 29/ privé-persoon (CA): PACKED vzw adviseerde m.b.t. rubberen aandrijfriemen voor videoplayers. 30/ privé-persoon: PACKED vzw adviseerde m.b.t. een XML-schema voorbeeld van literair tijdschrift. 31/ Erfgoedcel Noorderkempen: PACKED vzw adviseerde m.b.t. de opmaak van een projectvoorstel Lucie Gelber (zie 5.4.2.10). 32/ Maarten Van Severen Foundation: PACKED vzw adviseerde m.b.t. het digitaal archief. 33/ privé-persoon (D): PACKED vzw adviseerde i.v.m. collectieregistratie hedendaagse kunst. 34/ Archiefcentrum voor Vrouwengeschiedenis: PACKED vzw adviseerde bij de productie, beschrijving en bewaring van geluidsopnames binnen het project ‘Een mondelinge geschiedenis van de tweede feministische golf in Vlaanderen’ (fase 1) (zie 5.4.2.7). 35/ Erfgoedcel Waasland: PACKED vzw adviseerde m.b.t. freeware voor de omzetting van VOBbestanden. 36/ Matrix: PACKED vzw adviseerde m.b.t. Omeka. 37/ FLACC: PACKED vzw adviseerde bij de ontwikkeling van een archiefbeheersysteem voor de FLACC werkplaats voor beeldende kunsten. 38/ Lukas: PACKED vzw overlegde met Lukas i.v.m. de doorlichting van haar digitaliseringsworkflow en bewaring (uit te voeren in 2013) 39/ Filmbank Azura: PACKED vzw trad op vraag van Azura op als partner in een subsidie-aanvraag voor een cultureel-erfgoedproject. 40/ privé-persoon: PACKED vzw bracht verslag omtrent de auterursrechtenkwesties m.b.t. de film Office Baroque 41/ Museum M: PACKED vzw ging in op de vraag om tijdens de conferentie Museum Mediation in Transition twee keer een sessie omtrent management policy te modereren. 42/ privé-persoon: PACKED vzw adviseerde m.b.t. een overzicht van audiovisuele collecties. 43/ SIMIN: Presentatie scoremodel op SIMIN-najaarsdag 44/ Departement CJSM: PACKED vzw adviseerde m.b.t. Clean Linked Open Data: C-LOD project 45/ Design museum: PACKED vzw adviseerde m.b.t. de vraag naar de ontwikkeling van een digitaal beleid. 46/ privé-persoon (NL): PACKED vzw adviseerde m.b.t. de identificatie van een audiotapeformaat. 47/ ETWIE: PACKED vzw heeft contact gehad met de bouw van een databank; het eigenlijke advies is voor 2013. 48/ privé-persoon: PACKED vzw adviseerde m.b.t. het inventariseren / catalogiseren familiedocumenten 49/ Mu.ZEE: PACKED vzw adviseerde Mu.ZEE bij het zoeken van een duurzame oplossing voor de opslag en het beheer van digitale foto’s. 50/ Stadsarchief Mechelen: PACKED vzw adviseerde het stadsarchief met betrekking tot open source archiefbeheersystemen. 51/ Erfgoedcel Mechelen: PACKED vzw adviseerde m.b.t. integratie van digitale collecties; dit resulteerde in een doorlichting in 2013. 52/ KIK-IRPA: PACKED vzw adviseerde KIK-IRPA met betrekking tot fuzzy zoekmachines. 53/ VGC: PACKED vzw adviseerde i.v.m. overzicht van collectieregistratiesystemen. 54/ Liberaal archief: PACKED vzw adviseerde i.v.m. digitale opslag. 55/ KMKG: PACKED vzw nam deel aan het begeleidingscomité Multita.

56/ Stadsarchief Mechelen: PACKED vzw was lid van de focusgroep beleidsplanning Stadsarchief Mechelen en Archief van het Aartsbisdom Mechelen-Brussel. 57/ prive-persoon: PACKED vzw adviseerde m.b.t. een collectiebeheersysteem voor een collectie 8mm films. 58/ Museum M: PACKED vzw adviseerde m.b.t. uittekenen digitaal beleid; dit resulteert o.a. in de organisatie van een workshop in 2013. 59/ CAHF: PACKED vzw adviseerde m.b.t. de integratie van digitale collectie; dit resulteert in 2013 in een voorstudie. 60/ CAG: PACKED vzw aanvaardde het lidmaatschap klankbordgroep m.b.t. Het Viruele Land 61/ META: PACKED vzw aanvaardde de vraag van VVBAD om vanaf 2013 een vaste rubriek te verzorgen in Meta. 62/ vzw Mercator 2012: PACKED vzw adviseerde m.b.t. het aanleggen van een digitaal archief. 63/ KMKG: PACKED vzw adviseerde m.b.t. het invoeren van bibliografische metadata in museumcollectiemanagementsystemen. 64/ Europese Commissie: PACKED vzw adviseerde m.b.t. het converteren van LZW compressed TIFFs naar PDF/A. 65/ Caviar Films: PACKED vzw adviseerde m.b.t. archivering van de website voor de televisieserie The Spiral; dit resulteert in 2013 in een case study. 66/ Centrum voor Taal en Onderwijs (KULeuven): PACKED vzw had een gesprek i.v.m. de mogelijkheid om open data te gebruiken voor taalonderwijs voor volwassenen. 67/ Erfgoedinzicht: PACKED vzw adviseerde de provincies West- en Oost-Vlaanderen m.b.t. onderbouw van het systeem; dit resulteert in 2013 in een doorlichting. 68/ overleg EGC Pajottenland en Zennevallei: PACKED vzw had een kennismakingsoverleg met de Erfgoedcel Pajottenland en Zennevallei. 69/MAD faculty (KHLIM): PACKED vzw adviseerde m.b.t. het archiveren van eindwerken (filmpjes, games, websites) van hogeschoolstudenten. 70/ Gallery Stella Lohaus: PACKED vzw adviseerde m.b.t. subsidiedossier Collectie Bernd Lohaus. 71/ MovE: PACKED vzw had een technisch overleg i.v.m. webservice invulinstructies MovE en COMETA. 72/ Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience: PACKED vzw adviseerde m.b.t. gunningsdossier edepot/DAMS. 73/ European Commission / Historical Archives: PACKED vzw adviseerde i.v.m. gebruik bibliografische standaarden.

5.4.2. Loket gesubsidieerde cultureel-erfgoedprojecten GELINKT AAN: doelstelling 4 (en 8, cf. MANA) 5.4.2.1. Opvolging verstrekt advies Matrix – Centrum voor Nieuwe Muziek Het project ‘Ontwikkeling van een actuele benadering van hedendaags Vlaams muzikaal erfgoed op het gebied van bewaring, onderzoek en ontsluiting’ werd goedgekeurd in het kader van het Cultureel-erfgoeddecreet tijdens de tweede subsidieronde van 2011. Matrix werd hierbij gesuggereerd om o.a. PACKED vzw te contacteren omdat het expertisecentrum voor een verdere doorstroming van de projectresultaten kan zorgen via CEST. In 2012 heeft PACKED vzw niets over de evolutie van dit project vernomen. 5.4.2.2. Opvolging verstrekt advies Bibliotheek Koninklijk Conservatorium Het project ‘Inventarisatie en valorisatie van de partituren uit de jazzcollectie Albert Michiels’ werd goedgekeurd in het kader van het Cultureel-erfgoeddecreet tijdens de tweede subsidieronde van 2011. De Bibliotheek Koninklijk Conservatorium werd hierbij gesuggereerd om wat betreft het digitaliseren van de collectie contact op te nemen met PACKED vzw om het gebruik van de gangbare standaarden te verzekeren. PACKED vzw heeft zelf de Bibliotheek Koninklijk Conservatorium

gecontacteerd en een advies verstrekt, en zal het project verder opvolgen. In de loop van het project bleek echter dat het digitaliseringsluik beperkt bleef tot het aanbieden van raadplegingsbestanden via de web OPAC van de bibliotheek. Het digitaliseringsluik werd verschoven naar een volgende projectfase. PACKED vzw zal verder adviseren bij het opstellen van de nieuwe projectaanvraag. 5.4.2.3. Opvolging verstrekt advies Variaties vzw Het project ‘Ontsluiting van Vlaamse dialectopnames’ werd goedgekeurd in het kader van het Cultureel-erfgoeddecreet tijdens de tweede subsidieronde van 2011. Variaties vzw werd hierbij gesuggereerd om te rade te gaan bij PACKED omdat aandacht dient besteed te worden aan het toekennen van metadata aan de inhoud van de gedigitaliseerde bestanden. PACKED heeft zelf Variaties vzw gecontacteerd en een advies verstrekt, en zal het project verder opvolgen. PACKED vzw adviseerde het project ‘Ontsluiting van Vlaamse dialectopnames’ met betrekking tot het gebruik van trefwoordsystemen voor het ontsluiten van geluidsopnames. Daartoe werd een overzicht gemaakt van de relevante standaard terminologieën en beschrijvingssystemen voor mondelinge bronnen. 5.4.2.4. Opvolging verstrekt advies Openbaar Kunstbezit in Vlaanderen vzw Openbaar Kunstbezit in Vlaanderen vzw werd een werkingssubsidie voor het uitgeven van een periodieke cultureel-erfgoedpublicatie toegezegd voor de beleidsperiode 2012-2016. Eén van de doelstellingen is om de voorbije jaargangen van het tijdschrift te digitaliseren en beschikbaar te stellen. Openbaar Kunstbezit in Vlaanderen vzw werd gevraagd om ten rade te gaan bij PACKED m.b.t. nieuwe ontwikkelingen op het vlak van digitalisering. PACKED vzw heeft advies verstrekt inzake het toepassen van digitaliseringsstandaarden. 5.4.2.5. Advisering & ondersteuning MANA – Expertisecentrum Islamitische Culturen in Vlaanderen In 2012 werd er door PACKED in het kader van het Oh My God-project meegewerkt aan IDrISS, een databank voor Islamitisch erfgoed opgezet door vzw Mana. PACKED vzw werkte een datamodel uit en maakte hiervan een implementatie in CollectiveAccess. Er werd bovendien een wetenschappelijke ontsluitingswebsite klaargezet, en er werd een functionele analyse, inclusief wireframes, opgesteld voor de publiekswebsite die in een vervolgproject ontwikkeld zou worden. Verder werd er advies en begeleiding aangeboden bij de overdracht van de digitale erfgoedobjecten aan de bewaarinstelling van hun keuze (Amsab-ISG). Over de afloop van dit project kan echter weinig gezegd worden aangezien de communicatie met Mana vzw naar het einde van het project toe stroef verliep. 5.4.2.6. Advisering & opvolging verstrekt advies Bruggemuseum Het project ‘MAGIS Brugge: Marcus Gheeraerts Informatie Systeem, een dynamisch digitaal kennisplatform voor de Brugse geschiedenis’ (fase 1) werd goedgekeurd in het kader van het Cultureel-erfgoeddecreet tijdens de eerste subsidieronde van 2012. Bruggemuseum vzw werd hierbij gesuggereerd om samen te werken met o.a. PACKED. Om de verworven resultaten en de opgedane expertise ter beschikking te stellen van het cultureel-erfgoedveld werd het ook wenselijk geacht om deze in samenwerking met PACKED te documenteren in CEST. PACKED vzw adviseerde het project MAGIS Brugge met betrekking tot open source software componenten voor historische GIS systemen. Ter voorbereiding van de aanbesteding werd een overzicht gemaakt van de beschikbare software componenten en ontwikkelaars. PACKED vzw adviseerde ook bij de ontwikkeling van een datamodel voor het kennisplatform en bij de onderhandelingen met de ontwikkelaar aan wie de opdracht gegund werd. 5.4.2.7. Advisering & opvolging verstrekt advies Archiefcentrum voor Vrouwengeschiedenis Het project ‘Een mondelinge geschiedenis van de tweede feministische golf in Vlaanderen’ (fase 1) werd goedgekeurd in het kader van het Cultureel-erfgoeddecreet tijdens de eerste subsidieronde van 2012. Het Archiefcentrum voor Vrouwengeschiedenis werd hierbij gesuggereerd om voldoende aandacht te schenken aan de duurzame bewaring van het verzamelde materiaal en hiervoor expertise in te winnen bij PACKED vzw. PACKED vzw adviseerde het project ‘Een mondelinge

geschiedenis van de tweede feministische golf in Vlaanderen’ met betrekking tot de beschrijvingsmodellen voor het documenteren van mondelinge bronnen en bij de keuze van de opnameapparatuur en technische specificaties van de geluidsbestanden. PACKED vzw adviseerde het Archiefcentrum voor Vrouwengeschiedenis ook bij het uitwerken van een bewaaroplossing voor de digitale bestanden. 5.4.2.8. Advisering & opvolging verstrekt advies Stadsarchief Leuven Het project ‘Intinera Nova. Nieuwe wegen naar de digitale ontsluiting van Archiefbronnen.’ (fase 3) werd goedgekeurd in het kader van het Cultureel-erfgoeddecreet tijdens de eerste subsidieronde van 2012. Het Archiefcentrum voor Vrouwengeschiedenis werd hierbij gesuggereerd om de verworven resultaten en de opgedane expertise in samenwerking met het landelijke expertisecentrum PACKED te documenteren in CEST zodat deze ter beschikking kan worden gesteld van het cultureelerfgoedveld. PACKED vzw zal hieromtrent zelf het Stadsarchief Leuven contacteren. PACKED vzw nam contact op met het Itinera Nova project voor het uitwerken van een aantal gevalstudies waarin de resultaten van het project beschikbaar gemaakt worden op de CEST-wiki. 5.4.2.9. Advisering & opvolging van andere gesubsidieerde projecten PACKED vzw voorzag in2012 tijd om ook andere projecten en organisaties die binnen het CultureelErfgoeddecreet ondersteund worden, te adviseren en de implementatie van het advies op te volgen. 5.4.2.10 Advies Resonant en Erfgoedcel Noorderkempen – digitaliseringsproject Lucie Gelber (activiteit niet opgenomen in Actieplan 2012) PACKED vzw verleende advies bij het opstellen van het projectplan voor de digitalisering en ontsluiting van de collectie Lucie Gelber (volksliedjes). In de advisering van deze projecten werden in een aantal gevallen door PACKED vzw behoorlijk wat tijd en energie geïnvesteerd. Onze indruk is dat de adviezen van PACKED vzw zelfs de vraag van de beoordelingscommissie om PACKED vzw te contacteren of projectresultaten niet altijd even ernstig werden genomen. Om de advisering en doorverwijzing beter te laten renderen stelt PACKED vzw dat het agentschap Kunsten en Erfgoed rekening in de toekomst houdt met de implementatie van het advies en de uitwisseling van de projectresultaten bij de eindbeoordeling van dergelijke projecten.

5.4.3. Loket andere GELINKT AAN: doelstelling 4 5.4.3.1. Ondersteuning databank Corban (Walter Verdin) In 2012 werd er in samenwerking met vzw Corban voortgewerkt aan een databanksysteem voor het kunstenaarsarchief van Walter Verdin. Er werd een CollectiveAccess-profiel ontwikkeld, en PACKED vzw voerde eerste gesprekken met een vrijwilliger die deze databank zou vullen. De ontwikkeling van het profiel werd in het voorjaar van 2012 afgerond en de testcase werd voorgesteld op de studiedag van Stichting de Bethune op 15 juni te Kortrijk. In de loop van 2012 kreeg de vzw Corban echter een negatief antwoord op het ingediende subsidiedossier, en viel de verdere uitvoering van dit project door Corban stil. 5.4.3.2. Ondersteuning databank Kunstencentrum Vooruit Gedurende 2012 werd er intensief samengewerkt met Kunstencentrum Vooruit om hun erfgoeddatabank klaar te stomen voor het feestjaar 2013 (100 jaar Vooruit). PACKED vzw werkte de CollectiveAccess-databank eind 2012 af. Er werd verder geholpen met de installatie van CollectiveAccess, de import van data en er werd een handleiding geschreven voor het gebruik van CollectiveAccess. Er volgt in 2013 nog een persmoment waarop de erfgoeddatabank van

Kunstencentrum Vooruit zal voorgesteld worden. Er zal nog beperkte technische ondersteuning geboden worden in 2013. 5.4.3.3. Doorlichting online catalogus VKC PACKED vzw maakte op vraag van de Vlaamse Kunstcollectie (VKC) een doorlichting van de technische onderbouw van haar online catalogus en aanverwante publicaties. Het doel van deze doorlichting is tweeledig: de VKC wil enerzijds een beter zicht krijgen op hoe de technische onderbouw technisch wordt gerealiseerd en wil anderzijds graag aanbevelingen ontvangen met betrekking tot een mogelijk eenvoudigere en efficiëntere organisatie van de hardware- en softwarearchitectuur binnen de VKC en haar vaste partners. De doorlichting omvatte een zevental focusgesprekken met de verschillende musea en software leveranciers die betrokken zijn bij de realisatie van de online catalogus. PACKED vzw maakt een rapport waarin een sterkte-zwakte analyse werd gemaakt van de huidige architectuur, een voorstel voor een modelarchitectuur die gebruik maakt van de huidige software-architectuur en een reeks van 12 aanbevelingen om de kwaliteit en de uitwisseling van data binnen het VKC-ecosysteem te verbeteren. Deze doorlichting werd toegelicht in twee presentaties voor de collectiemedewerkers en de directies van de drie musea. Vervolgens werd een actieplan opgesteld om de aanbevelingen van de doorlichting uit te voeren binnen de krijtlijnen van de beheersovereenkomst voor de periode 2014-2019. 5.4.3.4. Ondersteuning digitalisering 8mm films Bibliotheek Kris Lambert (Oostende) In de tweede helft van 2011 werd PACKED gecontacteerd met een vraag naar advies omtrent de digitalisering van een tiental bobijnen 8mm films, waarvan vijf met klank op een aparte magneetband. Na het advies werd de digitalisering uitbesteed aan SuperSens (Amsterdam). PACKED vzw volgde in 2012 het digitaliseringsproces op. Nadien werd er ook nog een transcodering gedaan naar een open archiveringsformaat en codec. PACKED vzw beschreef beide process in een gevalstudie die werd gepubliceerd op CEST. 34 5.4.4. Ondersteuning opzetten Europese digitaal-erfgoedprojecten (ad hoc) GELINKT AAN: doelstelling 4 Het participeren in of initiëren van een Europees project in het veld van digitaal erfgoed biedt een enorme kans voor Vlaamse organisaties om hun kennis m.b.t. best practices, internationaal gedeelde praktijken, e.d. uit te bouwen. Een dergelijk traject impliceert echter vaak een onderschatte werklast. De administratieve identificatie van een organisatie bij de Europese Commissie, de processen en richtlijnen die gekend dienen te zijn, de woordenschat die gebruikt wordt … zijn bij een eerste confrontatie allesbehalve vanzelfsprekend. Op basis van de ervaring die PACKED opdeed bij het initiëren en coördineren van het project Digitising Contemporary Art wil de organisatie graag expertise uitwisselen met Vlaamse partners die een gelijkaardig traject wensen op te zetten. Dit gebeurde in 2012 concreet door informatie-uitwisseling met de projectmedewerker van het FotoMuseum provincie Antwerpen die instaat voor de formele coördinatie van het CIP-ICT PSP project ‘Daguerreobase’. Deze contacten lopen door in 2013.

34

Zie ook http://www.projectcest.be/index.php/De_digitalisering_van_8mm_films

6. EXTERNE COMMUNICATIE 6.1. PUBLICATIES GELINKT AAN: doelstelling 1 en 2 Doorheen het werkjaar creëert PACKED in het kader van de verschillende activiteiten en projecten kennis en expertise, die indien gepast kunnen hertaald worden tot een kennisdossier, een publiceerbaar rapport of artikel. In 2012 streeft PACKED ernaar minstens twee dergelijke publicaties te kunnen uitgeven. Deze publicaties kunnen ook verschijnen in de periodieke publicaties van erfgoedverenigingen, het steunpunt, online, … PACKED publiceerde in 2012 enkele artikels, zie daarvoor - 5.3.2. Artikel voor AMVB-tijdschrift Arduin; - 5.3.4. Artikel voor het ZKM-project rond ‘Digital Art Conservation’; - 5.3.5. Artikel voor het argos-magazine ‘argos MAG’. In 2013 start PACKED vzw met een vaste rubriek in het tijdschrift META van VVBAD. Hiervoor zullen op jaarbasis zo’n tien artikels gepubliceerd worden, die ook bekendgemaakt worden via de CESTwiki.

6.2. DE PACKED-WEBSITES GELINKT AAN: doelstelling 2 en 10 De PACKED-website is momenteel beschikbaar in drie talen (NL-FR-EN). Deze website wordt continu aangevuld en bijgewerkt. De website bevat informatie over de werking en projecten van PACKED vzw en over activiteiten in binnen- en buitenland die relevant zijn voor ons werkveld. Eind 2012 beheerde PACKED vzw vier websites: http://www.packed.be In 2012 kende deze website 9.390 absoluut unieke bezoekers met een gemiddeld aantal bezoekers van 1.154 per maand. Het totale aantal pageviews bedroeg 35.925; per bezoek worden ongeveer 3 pagina’s bekeken. De meeste bezoekers zijn afkomstig uit België, Nederland of Frankrijk. De vaakst bezochte pagina’s binnen de website zijn (naast de homepagina) de missie van PACKED vzw, de nieuwssectie en de contactpagina. In 2012 werden er in totaal 188 nieuwe items toegevoegd.35 http://www.projectcest.be In 2012 kende deze website 7.051 absoluut unieke bezoekers met een gemiddeld aantal bezoekers van 955 per maand. Het totale aantal pageviews bedroeg 54.299; per bezoek worden ongeveer 4 pagina’s bekeken. De meeste bezoekers zijn afkomstig uit België, Nederland of Duitsland. De vaakst bezochte pagina’s binnen de website zijn (naast de homepagina) de pagina over richtlijnen, over software en over standaarden. In 2012 werden er 51 nieuwe items toegevoegd aan het glossarium en werd een update gemaakt van 70% van de inhoud.36 35

Ter vergelijking: In 2011 kende http://www.packed.be 9.032 absoluut unieke bezoekers met een gemiddeld aantal bezoekers van 1.170 per maand. Het totale aantal pageviews bedroeg 48.093; per bezoek worden ongeveer 3 pagina’s bekeken. De meeste bezoekers zijn afkomstig uit België, Nederland of Frankrijk. De vaakst bezochte pagina’s binnen de website zijn (naast de homepagina) de missie van PACKED vzw, de nieuwssectie en het overzicht van de lopende projecten. 36 Ter vergelijking: in de laatste 5 maanden van 2011 kende http://www.projectcest.be 2.164 absoluut unieke bezoekers met een gemiddeld aantal bezoekers van 884 per maand. Het totale aantal pageviews bedroeg 51.636; per bezoek worden ongeveer 11 pagina’s bekeken. De meeste bezoekers zijn afkomstig uit België, Nederland of Duitsland. De vaakst bezochte pagina’s binnen de website zijn (naast de homepagina) de secties Software, gevolgd door Richtlijnen en Handleidingen.

http://www.scart.be Eind 2011 werd gestart met de voorbereiding van een nieuwe website onder PACKED-beheer met de naam ‘SCART’. In de jaren voorafgaand aan de erkenning als landelijk expertisecentrum heeft PACKED vzw heel wat expertise verzameld en opgebouwd rond de preservering van audiovisuele kunsten en erfgoed. Omdat dit terrein zeer specifiek is, een eigen doelgroep heeft en vaak niet op de CEST-wiki past, werd er voor gekozen om deze informatie op een apart platform samen te brengen (de SCART-website). De onderzoeksresultaten van het project rond obsolete apparatuur (zie sectie 5.1.9.1. Het behoud van afspeel- en weergaveapparatuur voor audiovisuele kunst) zullen daarbij een prominente plaats krijgen. De website zal om die reden ook toegankelijk zijn via de URLs http://www.obsolete-equipment.org en http://www.obsolete-equipment.com. Er werd een open source Drupal-omgeving op de PACKED-server geïnstalleerd om de nieuwe website op te bouwen. De website werd van inhoud voorzien in 2012, maar bezoekersmetingen werden pas vanaf november 2012 gestart - om die reden liggen de cijfers dus vrij laag. In 2012 kende deze website 1.105 absoluut unieke bezoekers met een gemiddeld aantal bezoekers van 552 per maand. Het totale aantal pageviews bedroeg 4.457; per bezoek worden ongeveer 3 pagina’s bekeken. De vaakst bezochte pagina’s binnen de website zijn (naast de homepagina) de overzichtspagina van case studies, de overzichtspagina van interviews en de overzichtspagina van artikels – allen in Engelstalige versie. De meeste bezoekers zijn afkomstig uit België, Nederland of Frankrijk. In 2012 werden er in totaal 576 nieuwe items toegevoegd. http://www.dca-project.eu De website van het project Digitising Contemporary Art werd in 2012 uitgebreid met een sectie ‘Documentation’. Deze omvat gevalstudies over de digitalisering bij de partnerinstituten; interviews met de contentpartners over hun ervaringen in het project; presentaties over het project die gegeven werden op verschillende evenementen; persberichten vanuit het consortium en andere projectgerelateerde publicaties die geen deliverablerapport zijn. Alle inhoud is te raadplegen op http://www.dca-project.eu/documentation. In 2012 kende deze website 5.618 absoluut unieke bezoekers met een gemiddeld aantal bezoekers van 669 per maand. Het totale aantal pageviews bedroeg 17.480; per bezoek worden ongeveer 2 pagina’s bekeken. De meeste bezoekers zijn afkomstig uit België, Griekenland en Nederland. De vaakst bezochte pagina’s binnen de website zijn (naast de homepagina) de informatie over het project, de nieuwssectie en het overzicht van deliverables. In 2012 werden er in totaal 21 nieuwe items toegevoegd. Naast deze websites beheert PACKED ook nog de Technology Watch Blog als onderdeel van CEST (zie ook 5.1.7.12) op http://www.projectcest.be/blog en de online tool rond duurzame preservering op http:///www.scoremodel.org (zie ook 5.1.7.1). Naast het uitbouwen van de websites ondernam PACKED vzw in 2012 ook stappen om de toegankelijkheid van de PACKED-website te verbeteren, en op basis van de gemaakte analyse ook de ander websites toegankelijker te maken. Het in 2011 ingezette traject tot het behalen van het AnySurfer label voor de packed.be website werd afgerond, weliswaar zonder het label te behalen. Over de ervaringen bij deze poging tot het behalen van het label werd een gevalstudie gepubliceerd op de CEST-wiki.37 De conclusie van deze gevalsstudie wijst op het belang van het volgen van toegankelijkheidsrichtlijnen voor websites, maar maakt gewag van een te strikte toepassing ervan door AnySurfer. Dit brengt te grote kosten en inspanningen met zich mee. In 2012 heeft PACKED vzw bij het ontwikkelen of aanpassen van de andere PACKED-websites de AnySurfer-richtlijnen zoveel mogelijk gevolgd.

37

Zie http://www.projectcest.be/index.php/PACKED_vzw:_traject_tot_het_behalen_van_het_AnySurfer-label

6.3. DE PACKED-NIEUWSBRIEF GELINKT AAN: doelstelling 1 en 2 PACKED vzw verspreid ook tien keer per jaar een digitale nieuwsbrief naar ongeveer 1500 geïnteresseerden. De nieuwsbrief bevat informatie over de werking van PACKED vzw en over activiteiten in binnen- en buitenland die relevant zijn voor ons werkveld. Deze vorm van communicatie bleef behouden. In 2012 verstuurde PACKED vzw maandelijks een dergelijke nieuwsbrief, met ontdubbeling gedurende de zomermaanden. In 2012 werden slechts 10 nieuwsbrieven verstuurd (november en december 2012 werden ook gecombineerd). Het adressenbestand bestaat uit ongeveer 1.500 geabonneerden. In totaal werden er in de nieuwsbrieven van 2012 ongeveer 140 items opgenomen. PACKED vzw brengt in zijn nieuwsbrief nieuws over actuele onderwerpen binnen het digitaal cultureel erfgoedveld maar kijkt daarbij ook naar meer algemene thema’s (zoals bv. auteursrechten of een tentoonstelling). Een belangrijk onderdeel van de nieuwsbrief is de stand van zaken van de lopende PACKED-activiteiten (update van de dagelijkse werking). Dit gebeurt onder andere door het expliciet vermelden van nieuws en updates rond CEST, projecten DCA en Linked Heritage, en de SCART-website. Het verzenden van de nieuwsbrief leidde in 2012 tot vergroting van de naamsbekendheid van PACKED vzw, een verhoging van het aantal loketvragen, en de participatie van geregistreerde lezers in conferenties/workshops die aangekondigd werden in de nieuwsbrief. Ongeveer 85 personen registreerden zich in 2012 via de PACKED-website om de nieuwsbrief te ontvangen.

6.4. DIRECTE COMMUNICATIECAMPAGNE PACKED GELINKT AAN: doelstelling 1 en 2 De kennis van de werking van PACKED en vooral van haar gratis diensten adviesverlening kan naar de doelgroep toe nog geoptimaliseerd worden. Om die reden zal PACKED in 2012 een directe communicatiecampagne opstarten waarin de loketfunctie als één van de meest prominente elementen naar voren zal geschoven worden. Door de kennis van datgene waar PACKED voor staat in het erfgoedveld te vergroten willen we de impact van de werking vergroten. Wegens tijdsgebrek werd deze actie in 2012 niet uitgevoerd. Een opstart wordt voorzien in 2013.

7. AANPASSING BESTUURSORGANEN GELINKT AAN: doelstelling 8 In 2012 onderzocht PACKED vzw de mogelijkheid om in de bestuursorganen een vertegenwoordiger op te nemen van de privaatrechtelijke archiefsector. PACKED vzw had tijdens deze zoektocht ook een bijzondere aandacht voor een maatschappelijk en cultureel diverse samenstelling van de bestuursorganen. Met het oog hierop werd o.a. advies gevraagd bij het Minderhedenforum. Een concrete vraag om lid te worden van de bestuursorganen van PACKED vzw werd voorgelegd aan Karim Ettourki (KADOC KULeuven, medewerker project ‘Migrantenerfgoed’). Hij verkoos om persoonlijke redenen niet op de vraag in te gaan.

8. TOELICHTING BIJ HET FINANCIEEL VERSLAG Rekening 42 en 492/3 Dit betreft de projectsubsidie voor het DCA-project vanwege de Europese Commissie. In 2012 stortte zij 30% van het toe te kennen subsidiebedrag aan PACKED vzw op basis van een positieve mid-term review. Omdat nog 20% van de DCA-projecttijd loopt in 2013, is er een overdracht gepland van een deel van deze middelen (€ 48.405,29) naar 2013. Rekening 70/74 Toelichting bij enkele onderdelen van het totale omzetcijfer: - In2012 ontving PACKED vzw nog een laatste schijf van het ATHENA-project ter waarde van € 35.849,86. - De omzet gemaakt via BTW-plichtige opdrachten (zie verder) bedroeg in 2012 € 24.801,86. - Voor het project Linked Heritage ontving PACKED vzw in 2012 € 3.120 (matching funds Vlaamse Gemeenschap) en € 9.403 (Europese subsidie). Dit totaalbedrag van € 12.523 werd in 2012 opgebruikt (hier is dus in tegenstelling tot voor het DCA-project geen overdracht van middelen naar 2013 voorzien). Rekening 62 Sinds maart 2012 verstrekt PACKED vzw aan zijn werknemers een maaltijdcheque met een zichtwaarde van € 5,00 per dag. In 2012 resulteerde dit in een totale kost voor de werkgever van € 4.885,00 (onderdeel van het totaalbedrag aan bezoldigingen, sociale lasten & pensioenen). Rekening 450/3 Sinds juli 2012 heeft PACKED vzw zijn BTW-nummer BE0871.517.086 opnieuw geactiveerd. Deze beslissing werd genomen omwille van de sterke toename in de vraag naar het uitvoeren van dienstverleningsopdrachten tegen betaling. In 2012 resulteerde dit in een positief saldo op de BTWcourant rekening van € 4.448,39.

JAARREKENING IN EURO Naam:

Packed

Rechtsvorm:

Vereniging zonder winstoogmerk

Adres:

Delaunoystraat

Postnummer:

1080

Nr: 58 Gemeente:

Bus: 23

Sint-Jans-Molenbeek

Land: België Rechtspersonenregister (RPR) - Rechtbank van Koophandel van

Brussel

Internetadres: BE 0871.517.086

Ondernemingsnummer

Datum van de neerlegging van de oprichtingsakte OF van het recentste stuk dat de datum van bekendmaking van de oprichtingsakte en van de akte tot statutenwijziging vermeldt.

07-02-2005

22-03-2013

Jaarrekening goedgekeurd door de algemene vergadering van met betrekking tot het boekjaar dat de periode dekt van

01-01-2012

tot

31-12-2012

Vorig boekjaar van

01-01-2011

tot

31-12-2011

De bedragen van het vorige boekjaar zijn identiek met die welke eerder openbaar werden gemaakt.

Zijn gevoegd bij deze jaarrekening: Nummers van de secties van het standaardmodel die niet werden neergelegd omdat ze niet dienstig zijn: VKT-vzw 1.2, VKT-vzw 4.1.3, VKT-vzw 4.2.1, VKT-vzw 4.2.2, VKT-vzw 4.2.3, VKT-vzw 4.3, VKT-vzw 4.6, VKT-vzw 4.7, VKT-vzw 7 VOLLEDIGE LIJST met naam, voornamen, beroep, woonplaats (adres, nummer, postnummer en gemeente) en functie in de vereniging, van de BESTUURDERS EN COMMISSARISSEN, en in voorkomend geval, van de vertegenwoordiger in België van de buitenlandse vereniging LUBBERS Frank Rue Alphonse Renard 38 1050 Elsene BELGIË Voorzitter van de Raad van Bestuur DEPRAETERE Frieda Kleinstraat 4 3051 Sint-Joris-Weert BELGIË Bestuurder PAUWELS Alexandra

1/12

Stationsstraat 43/301 2800 Mechelen BELGIË Bestuurder DESPODT Veronique Koning Leopold II-laan 176 9000 Gent BELGIË Bestuurder SCHELTJENS Saskia Oostbergdreef 7 9140 Temse BELGIË Bestuurder KROLS Eric Grote Baan 7 3150 Haacht BELGIË Bestuurder WERA Michel (01091) Leuvensesteenweg 777 3071 Erps-Kwerps BELGIË Bedrijfsrevisor

2/12

Nr.

BE 0871.517.086

VKT-vzw 2.1

BALANS NA WINSTVERDELING Toel.

Codes

Boekjaar

Vorig boekjaar

ACTIVA VASTE ACTIVA

20/28

Oprichtingskosten

20

6.430

11.048

Immateriële vaste activa

4.1.1

21

2.999

5.997

Materiële vaste activa Terreinen en gebouwen In volle eigendom van de vereniging Overige Installaties, machines en uitrusting In volle eigendom van de vereniging Overige Meubilair en rollend materieel In volle eigendom van de vereniging Overig Leasing en soortgelijke rechten Overige materiële vaste activa In volle eigendom van de vereniging Overige Activa in aanbouw en vooruitbetalingen

4.1.2

22/27 22 22/91 22/92 23 231 232 24 241 242 25 26 261 262 27

3.431

5.051

Financiële vaste activa

4.1.3/4.2.1

5.051 5.051

204.082

171.678

2.599

2.570

28

VLOTTENDE ACTIVA

29/58

Vorderingen op meer dan één jaar Handelsvorderingen Overige vorderingen waarvan niet-rentedragende vorderingen of gekoppeld aan een abnormaal lage rente

29 290 291

Voorraden en bestellingen in uitvoering Voorraden Bestellingen in uitvoering

3 30/36 37

Vorderingen op ten hoogste één jaar Handelsvorderingen Overige vorderingen waarvan niet-rentedragende vorderingen of gekoppeld aan een abnormaal lage rente

40/41 40 41

Geldbeleggingen

3.431 3.431

2.599

2.570

23.945 23.945

28.387 28.387

2915

415 4.2.1

50/53

Liquide middelen

54/58

175.735

140.612

Overlopende rekeningen

490/1

1.803

109

TOTAAL VAN DE ACTIVA

20/58

210.512

182.726

3/12

Nr.

BE 0871.517.086

VKT-vzw 2.2

Toel.

Codes

Boekjaar

Vorig boekjaar

PASSIVA EIGEN VERMOGEN

10/15

Fondsen van de vereniging Beginvermogen Permanente financiering

10 100 101

Herwaarderingsmeerwaarden

12

Bestemde fondsen Overgedragen winst (verlies)

4.3

(+)/(-)

33.161

53.862

33.161

156.650

149.565

42/48

108.245

138.782

42 43 430/8 439 44 440/4 441 46

70.180

101.155 3 3

705 705

8.521 8.521

45 450/3 454/9 48

37.360 4.448 32.912

29.103

13 14

Kapitaalsubsidies

VOORZIENINGEN

53.862

15 4.3

16

Voorzieningen voor risico's en kosten

160/5

Voorzieningen voor schenkingen en legaten met terugnemingsrecht

168

SCHULDEN

17/49

Schulden op meer dan één jaar Financiële schulden Kredietinstellingen, leasingschulden en soortgelijke schulden Overige leningen Handelsschulden Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen Overige schulden Rentedragend Niet-rentedragend of gekoppeld aan een abnormaal lage rente Borgtochten ontvangen in contanten

4.4

Schulden op ten hoogste één jaar Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen Financiële schulden Kredietinstellingen Overige leningen Handelsschulden Leveranciers Te betalen wissels Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten Belastingen Bezoldigingen en sociale lasten Diverse schulden Vervallen obligaties, coupons en borgtochten ontvangen in contanten Andere rentedragende schulden Andere schulden, niet-rentedragend of gekoppeld aan een abnormaal lage rente

4.4

17 170/4 172/3 174/0 175 176 179 1790 1791 1792

29.103

480/8 4890 4891

Overlopende rekeningen

492/3

48.405

10.783

TOTAAL VAN DE PASSIVA

10/49

210.512

182.726

4/12

Nr.

BE 0871.517.086

VKT-vzw 3

RESULTATENREKENING Toel.

Bedrijfsopbrengsten en bedrijfskosten Brutomarge (+)/(-) Bedrijfsopbrengsten Omzet Lidgeld, schenkingen, legaten en subsidies Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen, diensten en diverse goederen Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen (+)/(-) Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa Waardeverminderingen op voorraden, op bestellingen in uitvoering en op handelsvorderingen: toevoegingen (terugnemingen) (+)/(-) Voorzieningen voor risico's en kosten: toevoegingen (bestedingen en terugnemingen) (+)/(-) Andere bedrijfskosten Als herstructureringskosten geactiveerde bedrijfskosten (-) Bedrijfswinst (Bedrijfsverlies)

4.5

Codes

Boekjaar

Vorig boekjaar

9900 70/74 70 73

350.607 419.080 419.080

315.560 420.904

60/61 62

68.472 323.794

105.344 294.804

6.838

6.651

280

-2.976 199

630

631/4 635/8 640/8 649

(+)/(-)

9901

19.695

16.882

Financiële opbrengsten

4.5

75

1.413

1.339

Financiële kosten

4.5

65

407

327

20.701

17.894

20.701

17.894

Winst (Verlies) uit de gewone bedrijfsuitoefening (+)/(-)

9902

Uitzonderlijke opbrengsten

76

Uitzonderlijke kosten

66

Winst (Verlies) van het boekjaar

(+)/(-)

9904

5/12

Nr.

BE 0871.517.086

VKT-vzw 4.1.1

TOELICHTING STAAT VAN DE VASTE ACTIVA Codes

Boekjaar

Vorig boekjaar

Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar

8059P

XXXXXXXXXX

Mutaties tijdens het boekjaar Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa Overdrachten en buitengebruikstellingen Overboekingen van een post naar een andere (+)/(-)

8029 8039 8049


8059

Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar

8129P

Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt Teruggenomen Verworven van derden Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen Overgeboekt van een post naar een andere

8079 8089 8099 8109 8119

2.998


8129

11.994

NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR

21

IMMATERIËLE VASTE ACTIVA

(+)/(-)

14.993

14.993 XXXXXXXXXX

8.996

2.999

6/12

Nr.

BE 0871.517.086

VKT-vzw 4.1.2

Codes

Boekjaar

Vorig boekjaar


8199P

XXXXXXXXXX

Mutaties tijdens het boekjaar Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa Overdrachten en buitengebruikstellingen Overboekingen van een post naar een andere (+)/(-)

8169 8179 8189

2.220 5.959


8199

11.518

Meerwaarden per einde van het boekjaar

8259P

Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt Verworven van derden Afgeboekt Overgeboekt van een post naar een andere

8219 8229 8239 8249

MATERIËLE VASTE ACTIVA

(+)/(-)

Meerwaarden per einde van het boekjaar

8259


8329P

Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt Teruggenomen Verworven van derden Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen Overgeboekt van een post naar een andere

8279 8289 8299 8309 8319

(+)/(-)

15.257

XXXXXXXXXX

XXXXXXXXXX

10.206

3.840 5.959


8329

8.087

NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR

22/27

3.431

8349

3.431

WAARVAN In volle eigendom van de vereniging

7/12

Nr.

BE 0871.517.086

VKT-vzw 4.4

STAAT VAN DE SCHULDEN Codes

Boekjaar

UITSPLITSING VAN DE SCHULDEN MET EEN OORSPRONKELIJKE LOOPTIJD VAN MEER DAN EEN JAAR, NAARGELANG HUN RESTERENDE LOOPTIJD Totaal der schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen

42

Totaal der schulden met een resterende looptijd van meer dan één jaar doch hoogstens 5 jaar

8912

Totaal der schulden met een resterende looptijd van meer dan 5 jaar

8913

70.180

GEWAARBORGDE SCHULDEN Door Belgische overheidsinstellingen gewaarborgde schulden Financiële schulden Kredietinstellingen, leasingschulden en soortgelijke schulden Overige leningen Handelsschulden Leveranciers Te betalen wissels Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen Schulden met betrekking tot bezoldigingen en sociale lasten Overige schulden

8921 891 901 8981 8991 9001 9011 9021 9051

Totaal van de door Belgische overheidsinstellingen gewaarborgde schulden

9061

Schulden gewaarborgd door zakelijke zekerheden gesteld of onherroepelijk beloofd op activa van de vereniging Financiële schulden Kredietinstellingen, leasingschulden en soortgelijke schulden Overige leningen Handelsschulden Leveranciers Te betalen wissels Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten Belastingen Bezoldigingen en sociale lasten Overige schulden

8922 892 902 8982 8992 9002 9012 9022 9032 9042 9052

Totaal der schulden gewaarborgd door zakelijke zekerheden gesteld of onherroepelijk beloofd op activa van de vereniging

9062

SCHULDEN MET BETREKKING TOT BELASTINGEN, BEZOLDIGINGEN EN SOCIALE LASTEN Vervallen belastingschulden

9072

Vervallen schulden ten aanzien van de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid

9076

8/12

Nr.

BE 0871.517.086

VKT-vzw 4.5

RESULTATEN Codes

Boekjaar

Vorig boekjaar

PERSONEEL EN PERSONEELSKOSTEN Werknemers waarvoor de vereniging een DIMONA-verklaring heeft ingediend of die zijn ingeschreven in het algemeen personeelsregister Totaal aantal op de afsluitingsdatum Gemiddeld personeelsbestand berekend in voltijdse equivalenten Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren

9086 9087 9088

Personeelskosten Bezoldigingen en rechtstreekse sociale voordelen Werkgeversbijdragen voor sociale verzekeringen Werkgeverspremies voor bovenwettelijke verzekeringen Andere personeelskosten Ouderdoms- en overlevingspensioenen

620 621 622 623 624

5 5 9.739

5 5 10.152

241.858 72.305

226.940 64.679

9.631

3.185

FINANCIËLE RESULTATEN Geactiveerde intercalaire interesten

6503

Bedrag van het disconto ten laste van de vereniging bij de verhandeling van vorderingen

653

Saldo van de gevormde (aangewende of teruggenomen) voorzieningen met financieel karakter

(+)/(-)

656

9/12

Nr.

BE 0871.517.086

VKT-vzw 5

SOCIALE BALANS Nummers van de paritaire comités die voor de vereniging bevoegd zijn:

Werknemers waarvoor de vereniging een DIMONA-verklaring heeft ingediend of die zijn ingeschreven in het algemeen personeelsregister Codes

1.

Voltijds

2.

Deeltijds

3.

Totaal (T) of totaal in voltijdse equivalenten (VTE)

Tijdens het boekjaar en het vorige boekjaar

(boekjaar)

(boekjaar)

(boekjaar)

3P.

Totaal (T) of totaal in voltijdse equivalenten (VTE)

(vorig boekjaar)

Gemiddeld aantal werknemers

100

Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren

101

7.782

1.957

9.739

T

10.152

T

Personeelskosten

102

258.729

65.065

323.794

T

294.804

T

4

2

Codes

1.

5 VTE

Voltijds

2.

Op de afsluitingsdatum van het boekjaar Aantal werknemers

Deeltijds

5 VTE

3.

Totaal in voltijdse equivalenten

105

5

5

Overeenkomst voor een onbepaalde tijd

110

5

5

Overeenkomst voor een bepaalde tijd

111

Overeenkomst voor een duidelijk omschreven werk

112

Vervangingsovereenkomst

113

4

4

4

4

1

1

1

1

5

5

Volgens de aard van de arbeidsovereenkomst

Volgens het geslacht en het studieniveau Mannen

120

lager onderwijs

1200

secundair onderwijs

1201

hoger niet-universitair onderwijs

1202

universitair onderwijs

1203

Vrouwen

121

lager onderwijs

1210

secundair onderwijs

1211

hoger niet-universitair onderwijs

1212

universitair onderwijs

1213

Volgens de beroepscategorie Directiepersoneel

130

Bedienden

134

Arbeiders

132

Andere

133

10/12

Nr.

BE 0871.517.086

VKT-vzw 5

Tabel van het personeelsverloop tijdens het boekjaar Codes

1.

Voltijds

2.

Deeltijds

3.

Totaal in voltijdse equivalenten

Ingetreden Aantal werknemers waarvoor de vereniging tijdens het boekjaar een DIMONA-verklaring heeft ingediend of tijdens het boekjaar werden ingeschreven in het algemeen personeelsregister

205

Uitgetreden Aantal werknemers met een in de DIMONA-verklaring aangegeven of een in het algemeen personeelsregister opgetekende datum waarop hun overeenkomst tijdens het boekjaar een einde nam

305

Inlichtingen over de opleidingen voor de werknemers tijdens het boekjaar Totaal van de formele voortgezette beroepsopleidingsinitiatieven ten laste van de werkgever

Codes

Mannen

Codes

Aantal betrokken werknemers

5801

5811

Aantal gevolgde opleidingsuren

5802

5812

Nettokosten voor de vereniging

5803

5813

waarvan brutokosten rechtstreeks verbonden met de opleiding

58031

58131

waarvan betaalde bijdragen en stortingen aan collectieve fondsen

58032

58132

waarvan ontvangen tegemoetkomingen (in mindering)

58033

58133


5821

5831


5822

5832


5823

5833


5841

5851


5842

5852


5843

5853

Vrouwen

Totaal van de minder formele en informele voortgezette beroepsopleidingsinitiatieven ten laste van de werkgever

Totaal van de initiële beroepsopleidingsinitiatieven ten laste van de werkgever

11/12

Nr.

BE 0871.517.086

VKT-vzw 6

WAARDERINGSREGELS De materiële en immateriële vaste activa worden gewaardeerd aan aanschaffingswaarde waarvan jaarlijks lineaire afschrijvingen worden in mindering gebracht. De gehanteerde afschrijvingspercentages belopen: °) 20% voor de website; °) 33,33% voor de uitrusting; °) 20% voor het meubilair.

12/12

T: (0) M:

Recommend Documents