SVn Jaarverslag 2008

De stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten (SVn) is een onafhankelijke financiële partner van gemeenten, andere overheden en marktpartijen op het terrein van volkhuisvesting in meest brede zin. Namens haar partners beheert SVn fondsen waaruit zij laagrentende leningen ver strekt die bijdragen aan de kwaliteitsverbetering van de stedelijke vernieuwing en wonen. Voorbeelden van financiële producten die wij voeren om dit doel te bereiken zijn: • Starterslening • Funderingsherstel lening • Particuliere woningverbetering • Duurzaamheidslening (voor energiebesparende maatregelen) • Leningen aan VVE’s voor groot onderhoud • Wonen Boven Winkels • Collectief Particulier Opdrachtgeverschap

SVn Jaarverslag 2008

Jaarverslag

Aalsmeer......Aalten......Abcoude......Albrandswaard......Alkemade......Alkmaar......Almelo......Almere......Alphen aan den Rijn......Amersfoort......Amstelveen......Amsterdam......Anna Paulowna ......Apeldoorn......Arnhem......Assen......Baarle-Nassau......Baarn......Barendrecht......Barneveld......Beek (Lb)......Beemster......Bergen......Bergen (Lb)......Bergen op Zoom......Berkelland......Bernheze......Bernisse......Best......Beverwijk......Binnenmaas......Blaricum......Bloemendaal......Bodegraven......Bolsward......Borger-Odoorn......Borne......Boxmeer......Boxtel......Bronckhorst......Brummen......Brunssum...... Bunschoten......Buren......Bussum......Castricum......Coevorden......Dalfsen......Dantumadeel......Delft......Deventer......De Marne......De Wolden......Diemen......Dinkelland......Dirksland......Doetinchem......Dordrecht......Drechterland......Duiven......Echt-Susteren......Ede......Eemnes......Eemsmond......Eindhoven......Elburg......Emmen......Enkhuizen......Enschede......Ferwerderadiel......Gaasterlân-Sleat......Geertruidenberg......Geldermalsen......Geldrop-Mierlo......Gemert-Bakel......Gennep......Giessenlanden......Gilze en Rijen......Goes......Goirle......Gorinchem......Gouda......Grave......Graafstroom...... Groningen......Haaksbergen......Haarlem......Haarlemmerliede en Spaarnwoude......Haarlemmermeer......Halderberge......Hardenberg......Haren ......Harenkarspel......Harlingen......Hattem......Heemskerk......Heemstede......Heerlen......Epe......Helden......Hellendoorn......Hellevoetsluis......Helmond......Hengelo (Ov)......Heumen......Hillegom......Hilvarenbeek......Hilversum......Hof van Twente......Hoogeveen......Hoogezand-Sappemeer......Hoorn......Horst aan de Maas......Houten......Huizen......Jacobswoude......Kampen......Kapelle......Katwijk......Kerkrade......Koggenland......Kollumerland...... Krimpen aan den IJssel......Laarbeek......Landerd......Landgraaf......Landsmeer......Leeuwarderadeel......Leiden......Leidschendam-Voorburg......Lelystad......Lemsterland......Leusden......Lingewaard......Lisse......Littenseradiel......Lochem......Lopik......Loppersum......Losser......Maasbree......Maasdonk......Maassluis......Maastricht......Margraten......Medemblik......Meerlo-Wanssum......Menterwolde......Middelburg......Midden-Drenthe......Mill en Sint Hubert......Moerdijk......Montferland......Naarden......Nederlek......Nieuwkoop......Nijkerk (Gld)......Nijmegen.....Noord-Beveland.....Nunspeet...... Oegstgeest......Oirschot......Oisterwijk ......Oldenzaal......Olst-Wijhe......Ommen......Loenen......Oostflakkee......Oost Gelre......Oosterhout......Ooststellingwerf......Oostzaan......Opmeer......Opsterland......Oss......Oudewater......Overbetuwe......Papendrecht......Pekela......Provincie Gelderland......Provincie Limburg......Provincie Overijssel......Purmerend......Putten......Raalte......Reiderland......Reimerswaal......Renkum......Renswoude......Rheden......Rhenen......Ridderkerk......Rijnwoude......Rijssen-Holten......Rijswijk......Roermond......Ronde Venen......Roosendaal......Rotterdam......Rozenburg...... ’s Gravenhage......’s Hertogenbosch......Scherpenzeel......Schiedam......Schinnen......Schouwen-Duiveland......Sint Anthonis......Sint-Michielsgestel......Sint-Oedenrode......Sliedrecht......Slochteren......Sluis......Smallingerland......Sneek......Stadsdeel A’dam Oud-West......Stadskanaal......Staphorst......Stede Broec......Steenbergen......Steenwijkerland......Stein......Strijen......Terneuzen......Terschelling.....Teylingen......Tholen......Tiel.....Tilburg.....Simpelveld.....Tubbergen.....Tynaarlo......Uden......Uitgeest.....Urk......Schoonhoven......Utrecht.....Utrechtse Heuvelrug.....Vaals.....Valkenburg (Lb)...... Veenendaal......Veere......Veghel......Veldhoven......Venlo......Venray......Vianen......Vlaardingen......Vlissingen......Vlist......Voerendaal......Voorst ......Waalwijk......Wageningen......Wassenaar......Weert......Weesp......Westland......Westvoorne......Wijchen......Winschoten......Winsum......Woensdrecht......Wormerland......Woudenberg......Woudrichem......Wymbritseradiel......Zaanstad......Zandvoort......Zeist......Zevenaar......Zevenhuizen-Moerkapelle......Zoetermeer......Zoeterwoude......Zundert......Zutphen......Zwijndrecht......Zwolle......Zijpe

(terugblikken)

SVn Postbus 15 3870 DA Hoevelaken T (033) 253 94 01 F (033) 253 94 24 E [email protected] I www.svn.nl

Onze inzet richt zich op bundeling van inlevings vermogen, creativiteit en doorzettingsvermogen. Meedenken en ons betrokken weten bij het eind resultaat kenmerken daarbij onze werkwijze. Oogmerk van SVn is het leveren van een waardevolle, gewaarborgde bijdrage aan de betaalbaarheid van de stedelijke vernieuwing en wonen, nu en in de toekomst.

SVn Jaarverslag

2008



Jaarverslag


(terugblikken)



Alkmaar

SVn deelnemersbijeenkomst

Amersfoort

Hilversum

Zijtaart

Eindhoven

Inhoud

Voorwoord

4

Verslag van het bestuur

8

Het jaar 2008 in vogelvlucht

8

11

Kerncijfers 14

Gebruik van de fondsen 15

Het SVn Plusfonds 18

Productie stimuleringsleningen 18

19

Kosten, baten & resultaat 20

Organisatie 21

Verwachtingen voor 2009 25

25

Het bestuur

28

Jaarrekening

30

Balans 31 december 2008 32

Resultatenrekening 34

Waarderingsgrondslagen 35

Grondslagen voor de waardering 36 van activa en passiva

VROM Startersfonds / Amersfoort

SVn Plusfonds / Zijtaart

Duurzaamheidslening / Eindhoven

Toelichting op de balans 37

43

Particuliere woningverbetering / Hilversum

49

Vereniging van eigenaren / Alkmaar

Toelichting op de staat van baten en lasten 55 55

Overige gegevens

59

Accountantsverklaring

60

Deelnemersbijeenkomst / de Flint, Amersfoort

4

Voorwoord

SVn jaarverslag 2008

W

e schrijven februari 2009. Het kan verkeren, wist de dichter Bredero al een eeuw of vier geleden. En verkeren doét het. Volgens het Internationaal Monetair Fonds komt de wereldeconomie dit jaar vrijwel tot stilstand. De crisis op de financiële markten trekt de wereld steeds verder in de diepste recessie sinds decennia, zo lees ik in de krant. Onzekerheid troef. Eens te meer beseffen wij de kwetsbaarheid der dingen. Filosoferend over wat de wereld nu overkomt en hoe dat ontij te keren, trek ik een parallel met de financieringspraktijk van SVn. In diverse gemeenten zijn wij betrokken bij het herstel van door paalrot verziekte funderingen van woningen. Niets doen is geen optie, want dan stort het woonhuis in en staat de eigenaar met lege handen. Een goedfunctionerend, betrouwbaar financieel systeem vormt het fundament van economische bedrijvigheid. Geeft dat systeem de geest, dan trekt het de economie in zijn val mee. Een wankel, onbetrouwbaar financieel systeem is feitelijk een typisch geval van paalrot. Funderingsherstel is dan de enige remedie, herstel naar betrouwbaarheid en degelijkheid. Dat kost een paar lieve duiten, zo blijkt. Funderingsherstel van woningen is financieel ook geen zuinige operatie. Het revenu? Een bewoonbaar huis van waarde, een weer stabiele economie die zich kan blijven ontwikkelen. De moeite meer dan waard dus. Bezien we de werkomgeving van onze organisatie, dan kunnen we niet anders dan constateren dat de woningmarkt trilt in zijn sponningen. Stagnatie alom, zo lijkt het. De Nederlandse woningmarkt hapert sowieso al enige jaren. Maar nu is het of de stekker eruit is getrokken. Tijdelijk of structureel? Wie het weet mag het zeggen. Op pessimisme heeft nog nooit iemand SVn kunnen betrappen. Ook nu niet. Vanuit een pessimistische visie zouden wij onze rol als maatschappelijk financier niet naar behoren kunnen invullen. Stimuleren daarentegen is vanuit zijn aard een positieve handeling. Het brengt zaken in beweging, en daar kunnen we in dit sombere tijdsgewricht niet genoeg hebben. De crisissituatie van nu schept ruimte voor het tellen van zegeningen en het versneld aanzwengelen van maatschappelijk gewenste projecten en trajecten. Aanpakken en doorpakken, zoals dat zo fraai heet. Juist nú en juist in de gemankeerde woningen wijkenmarkt. Van overheden – nationaal, regionaal en lokaal – mag eens te meer een ‘aanjagende’ rol verwacht worden. Er is per slot van rekening nog meer dan genoeg te doen. Overheden kunnen rekenen op de hoogste staat van financiële en facilitaire alertheid bij SVn. Dat doen wij graag en goed. Betrouwbaar en degelijk, zoals het hoort.

5

6

Voorwoord

Ons treasurybeleid kan de toets der kritiek doorstaan. In het treasurystatuut is bepaald dat onze organisatie een risicomijdend treasurybeleid voorstaat. Alle door SVn beheerde gelden kunnen louter en alleen worden ondergebracht bij Nederlandse financiële instellingen met een minimale rating AA. Onze regels gaan beduidend verder dan de minimumeisen van de Wet FIDO. SVn is misschien wel het strengste jongetje van de klas. Niks mis mee, en wel zo veilig. Hoewel kredietcrisis en recessie inmiddels alles in aandacht overschaduwen, valt er vanuit SVn veel goeds over 2008 te melden. Vooral door toedoen van de VROM Startersregeling en de Corporatie Starterslening mochten wij tal van nieuwe deelnemers verwelkomen. Zoals voorzien komt de Starterslening nu goed op stoom. Met dank ook aan de kostendeling door de koppeling van het VROM Startersfonds aan gemeentelijke Startersfondsen. In Gelderland, Limburg en Overijssel reikt de kostendeling nog verder, omdat daar een provinciaal Startersfonds actief is. Daarnaast stellen we met genoegen vast dat een toenemend aantal gemeenten hun Startersregeling in termen van budget en/of voorwaarden opschaalt om de Starterslening een groter bereik te geven. De sterke groei van het aantal Startersregelinggemeenten heeft als welkom neveneffect dat onze deelnemers ontdekken dat SVn aanzienlijk meer aan financieringsoplossingen te bieden heeft dan de Starterslening. Dit uit zich onder meer in het reserveren van revolverende gelden voor projecten particuliere woningverbetering voor individuele huiseigenaren en verenigingen van eigenaren. Ook zien wij bij gemeenten een snel groeiende belangstelling voor ons jongste leningproduct, de Duurzaamheidslening. Met deze aantrekkelijke ‘zachte’ lening kunnen gemeenten particuliere huiseigenaren stimuleren tot het treffen van energiebesparende maatregelen in en aan de woning. De Duurzaamheidslening past bij uitstek in het streven van gemeenten naar de felbegeerde status van Duurzame Gemeente in of rond het jaar 2020. De Duurzaamheidslening past al even naadloos in het nationale energie besparingsprogramma ‘Meer met minder’, wat voorziet in 30% gerealiseerde energieverbruikreductie in 2,5 miljoen bestaande woningen en gebouwen in 2020. SVn hield de Duurzaamheidslening formeel ten doop tijdens haar even drukbezochte als memorabele deelnemersbijeenkomst op 6 oktober 2008 in Amersfoort, gewijd aan het thema ‘Duurzame wijkaanpak’. Zo mochten we ons laven aan de inspirerende visie van oud-VROM bewindsman Pieter Winsemius; bestempelde (toen nog) minister Ella Vogelaar de combinatie van duurzaamheid en wijkaanpak als ideaal; committeerden vier Tweede


Kamerleden zich aan de instelling van een Nationaal Energiebesparingsfonds voor Duurzaamheidsleningen; namen we afscheid van ons bestuurslid mr. Fred de Graaf, burgemeester van Apeldoorn en verwelkomden zijn opvolger drs. Frank Kerckhaert, burgemeester van Hengelo. Heel bijzonder ook in Amersfoort: de fraaie stands en enthousiaste presentaties van dertien exposerende samenwerkingspartners. Idee misschien voor een permanente mobiele SVn-productenmarkt die alle uithoeken van het land aandoet om de blijde boodschap te verkondigen. Wij vertrouwen erop dat op korte termijn een Nationaal Energiebesparingsfonds van robuuste omvang het levenslicht ziet, want de gemeenten alleen kunnen de noodzakelijke verduurzaming van de bestaande koopwoningvoorraad financieel niet aan. Ook de provincies kunnen zich van hun beste stimulerende kant laten zien. Nu de grote Nederlandse energiebedrijven in de verkoop gaan, kunnen de aandeelhoudende provincies een substantieel deel van hun verkoopopbrengst via revolverende fondsen richting energiezuinige koopwoningvoorraad sluizen. SVn moge hier tot voorbeeld strekken: opgericht door de gemeenten met de vrijgekomen gelden uit de aandelenverkoop Bouwfonds Nederlandse Gemeenten. Zo bleef volkshuisvestingsgeld voor de volkshuisvesting behouden. Een slimme zet! SVn houdt haar blik en activiteiten gericht op het bewerkstelligen van duurzame wijken. Bijzondere aandacht gaat daarbij onder meer uit naar stimulering van particuliere woningverbetering, energiebesparing en financiering van verenigingen van eigenaren. Vooral de VvE’s, haast per definitie de zwakke stenen in stadswijken, mogen in 2009 en volgende jaren rekenen op extra aandacht en inzet van onze kant. De strategische driehoek gemeente-woningcorporatie-SVn kan in wijken en dorpskernen het verschil maken, is onze stellige overtuiging. SVn wil dit in 2009 materialiseren met een bestuurspost voor de woningcorporaties in onze organisatie. Het bestuur dankt directeur Elly van Sluis en de medewerkers van het bureau van SVn voor de inzet, betrokkenheid en creativiteit in het jaar 2008. Dankzij hen kon SVn ook in 2008 een stap voorwaarts maken. Dankzij hen was het ook in 2008 gemakkelijk besturen. Laten we ook van 2009 een succes maken! Thom de Graaf Bestuursvoorzitter SVn

7

8

Verslag van het bestuur Het jaar 2008 in vogelvlucht SVn heeft wat we mogen noemen een ‘krachtig’ jaar beleefd. Aan alle fronten groeide onze rol en betekenis in de woon- en wijkenmarkt, bovendien stellen wij met genoegen vast dat het fundament onder onze organisatie sterk aan stevigheid heeft gewonnen. Eind 2008 noteerde SVn 275 gemeentelijke deelnemers, 32 méér dan eind 2007. De groei van onze rol en betekenis als maatschappelijk financier uit zich onder meer in het feit dat wij nauw samenwerken met onze deelnemende gemeenten, provincies en het ministerie van VROM. Daarnaast levert SVn een gewaardeerde creatieve inbreng in overlegfora met uiteenlopende marktpartijen, brancheorganisaties en bancaire instellingen bij het vinden van oplossingen voor vraagstukken binnen de stedelijke vernieuwing. Een belangrijk speerpunt voor 2008 was het in uitvoering nemen van het met 1 40 miljoen rijksgeld geladen VROM Startersfonds. Dit fonds kwam begin 2007 in werking om gemeenten te activeren de Startersregeling in te zetten voor het verlichten van de koopstartersproblematiek op de woningmarkt. Succes bleef niet uit. Deden eind 2007 al 131 gemeenten mee aan de VROM Startersregeling, eind 2008 gaf de teller 196 gemeenten met een VROM Startersregeling aan. Om de financiering van de opgave voor Starters leningen mogelijk te maken, sloten SVn en Rabobank op 10 april 2008 een kredietovereenkomst van 1 100 miljoen. De kredietovereenkomst stelt SVn in staat haar deel van de VROM Starters leningen te financieren. Tot halverwege 2008 bleef in een aantal gemeenten de afzet van Startersleningen in meer of mindere mate achter bij de verwachtingen. In de meeste gevallen bleken de

gestelde criteria onvoldoende aan te sluiten op de actuele lokale marktsituatie. Diverse gemeenten pasten daarop hun criteria aan door verhoging van de maximale verwervingskosten van een koopwoning en/of een ruimer woningaanbod voor lokale koopstarters. Met positieve gevolgen. Vanaf tweede helft 2008 verloopt het aantal toegewezen VROM Startersleningen volgens schema: er zijn 1.638 VROM Startersleningen verstrekt. Tussen aanvang 2007 en eind 2008 zijn ruim 2.200 VROM Startersleningen onder koopstarters uitgezet. Een extra impuls voor de uitgifte van Starters leningen komt van de provincies. Met hun individuele Startersfonds bij SVn halveren de provincies Limburg, Gelderland en Overijssel elk de gemeentelijke kosten van de Starterslening. Koppeling aan het landelijke VROM Startersfonds reduceert die gemeentelijke kosten nog weer eens tot een kwart. In 2008 zijn maar liefst 397 VROM Startersleningen met een provinciale bijdrage in de markt gezet. Een treffende invulling van het credo ‘zoveel mogelijk kostendragers’. VROM betaalde 50% van de kosten van deze Starters leningen, de gemeente 25% en de provincie ook 25%. Begin 2009 verwelkomt SVn ook de provincie Utrecht met een eigen fonds voor Startersleningen. Inmiddels verstrekken ook woningcorporaties de Starterslening via SVn, in het bijzonder aan huurders die hun woning willen kopen. Woning corporatie De Alliantie beet in februari 2008 het spits af en kreeg gezelschap van de corporaties Volksbelang Made en Ymere. De groep koopstarters die voor een Starterslening in aanmerking kan komen dijt zo steeds meer uit. Nu dus ook kopers


van de eigen huurwoning. SVn beschouwt hen als een meer dan serieuze doelgroep, gezien het omvangrijke verkoopprogramma huurwoningen van vrijwel alle woningcorporaties. In 2008 heeft SVn haar rol als medefinancier in de wijkaanpak met verve opgepakt. Wij zijn met gemeenten intensief in gesprek gegaan over wijkaanpak en het belang van duurzaamheid daarin. SVn richt de aandacht niet alleen op de 40 Vogelaarwijken maar op het leefbaarheids offensief in alle kwetsbare en balancerende wijken, dorpskernen inbegrepen. Onze inbreng werpt vruchten af. Zo zijn meters gemaakt in de wijk Rivierenbuurt in Deventer voor de ‘zachte’ financiering van particuliere woningverbetering en grootonderhoud door verenigingen van eigenaren. Amersfoort ontving een concreet financieringsvoorstel van SVn voor grootonderhoud aan diverse panden in de wijk Kruiskamp. In Hilversum, Schiedam, Lelystad, Hoogeveen, Alkmaar en Utrecht zijn of komen financierings regelingen voor verenigingen van eigenaren, particuliere woningverbetering en wonen boven winkels. Daarnaast zijn projectmatig financieringen verstrekt voor bijvoorbeeld grootonderhoud vereniging van eigenaren in Alkmaar. In Rotterdam is in 2008 een begin gemaakt met het activeren van kleine verenigingen van eigenaren om deze te stimuleren achterstallig onderhoud weg te werken. Aan dit plan ligt een unieke samenwerking ten grondslag tussen de gemeente Rotterdam, Rabobank en SVn. De basisregeling behelst een subsidie van 1 3.000 gecombineerd met een ‘zachte’ lening via SVn. Rabobank heeft voor de verstrekking van de ‘zachte’ lening een renteloze lening voor deze pilot beschikbaar gesteld. De regeling voorziet waar nodig in een sociaal vangnet, variërend van een zogeheten ‘Vangnetlening’ tot een aankoopregeling door de woningcorporatie. Naar verwachting krijgt dit

project in 2009 zijn beslag. In 2008 werd goed zichtbaar dat SVn in de wijkaanpak een rol van betekenis wil en kan spelen. Bij wijkaanpak is het wel en wee van de particuliere woningvoorraad een niet-aflatende bron van zorg. En helaas vaak ook van gebrek aan aandacht. Toch constateert SVn op dit vlak een gunstige ontwikkeling, schuivende panelen. Particuliere huis eigenaren zijn óf individueel óf gezamenlijk via de vereniging van eigenaren verantwoordelijk voor het onderhoud van hun bezit. In de oudere wijken geeft dat problemen: veel huiseigenaren zijn niet of onvoldoende kapitaalkrachtig; regelmatig onderhoud en/of verbetering is in de regel financieel een brug te ver. Een groeiend aantal gemeenten beseft dat een goede kwaliteit van de particuliere woningvoorraad onlosmakelijk samenhangt met een goede kwaliteit van buurt of wijk. Zij besluiten het klemmende verschil tussen noodzaak en daad tijdelijk te overbruggen en zo woningonderhoud aan te moedigen met Gemeentelijke Stimuleringsleningen via SVn. De wijk Over ’t Spoor in Hilversum is daar een treffend voorbeeld van, zo ook de aanpak in verschillende wijken in Eindhoven en Schiedam. In Schiedam is in 2008 het funderingsherstel en de financiering ervan goed op gang gekomen. Dordrecht en Zaanstad hebben in 2008 met de inzet van Gemeentelijke Stimuleringsleningen opnieuw voor veel woningen funderingsherstel mogelijk gemaakt. Inmiddels is ook de gemeente Weesp op dit punt startklaar. De problematiek van slechte woningfunderingen steekt op meerdere plekken in het land de kop op, recent nog weer in Renkum en Bunschoten-Spakenburg. Begin 2008 tijdens een seminar over funderingsherstel in Zaanstad was hét gespreksthema de evaluatie van funderingsaanpak in zes gemeenten in de periode 2000-2006. Duidelijk werd dat de stimuleringsleningen van SVn onmiskenbaar

9

10


hebben bijgedragen aan het bevredigende resultaat. SVn rekende in 2008 ook het bereiken van een afdoende energiezuinige, duurzame particuliere woningvoorraad tot speerpunt van haar activiteiten, in veel gevallen onderdeel van wijkaanpak. In dat bestek startte SVn samen met gemeenten een aantal experimenten waarbij particuliere eigenaren worden gestimuleerd tot energiebesparing door het treffen van fysieke maatregelen in en aan de woning. Aansluitend heeft SVn een nieuw product ontwikkeld voor de ‘zachte’ financiering van energiebesparing/verduurzaming van particuliere woningen. Dat is de Duurzaamheidslening, een stimuleringslening in de beste traditie van het woord. De Duurzaamheidslening is vanaf januari 2009 beschikbaar voor onze deelnemers. SVn en haar deelnemers weten zich hierin gesteund door G27, het verband van grote gemeenten, exclusief de vier grote steden. G27 koos begin 2008 onomwonden voor duurzaam renoveren en pleitte voor laagrentende leningen aan particuliere huiseigenaren uit een revolverend fonds én voor instelling van een substantieel Nationaal Energiebesparingsfonds, gevoed door de rijksoverheid. In 2008 was SVn gesprekspartner van diverse partijen die een rol spelen in deze markt. We noemen de stichting ‘Meer met Minder’, VROM, gemeenten en provincies, energie bedrijven, adviesbureaus, Rabobank en Waarborgfonds Eigen Woningen. Een groot aantal deelnemers toont interesse voor een Duurzaamheidsregeling. Inmiddels doet in Delft, Apeldoorn, Eindhoven, Koggenland en Hardenberg de Duurzaamheids lening z’n werk. Meer gemeenten en provincies volgen binnenkort, is onze stellige verwachting. Het revolverende karakter van de Duurzaamheidsregeling sluit naadloos aan bij de lokaal, regionaal

en nationaal gedeelde doeleinden rondom energieen klimaatneutraliteit. Het wekt dan ook geen verwondering dat de ‘zachte’ stimuleringslening steeds vaker wordt genoemd als geëigend instrument om de particuliere woningvoorraad verantwoord en doeltreffend te verduurzamen. Wij beschouwen de SVn deelnemersbijeenkomst van 6 oktober in Amersfoort als een van de hoogtepunten van 2008. De ontvangsthal van Congrescentrum De Flint was voor de gelegenheid herschapen in een denkbeeldige wijk, symbool voor de talrijke kwetsbare buurten, wijken en dorpskernen in het land waar SVn graag een duurzame aanpak op los wil laten. ‘Duurzame wijkaanpak’ was dan ook het centrale thema van deze zesde SVn deelnemers bijeenkomst in successie. Een even actueel als aansprekend thema, zo bleek. Wij mochten rond 300 gasten begroeten. In ‘Duurzame wijkaanpak’ ziet SVn het samen werken en samenwerken aan wat wij ‘eindeloze wijken’ noemen. ‘Eindeloze wijken’ in de betekenis van aangename woon- en leef gebieden, liefst geheel energieen klimaatneutraal, waar het mooi, gezond, veilig en betaalbaar wonen en prettig vertoeven is; wijken die zelfredzaam zijn en zoveel mogelijk op eigen kracht meegaan met de nieuwe wensen en eisen van de tijd. Bijna onnodig te zeggen dat ‘Duurzame wijkaanpak’ ook het toepassen van duurzame financieringsvormen betekent. Meer dan ooit, voegen wij daar volledigheidshalve aan toe. Hoezeer deze materie leeft, mocht in Amersfoort onder meer blijken uit de enthousiaste presentaties van gemeenten, woningcorporaties en andere samenwerkingspartners van SVn in illustere delen van de denkbeeldige wijk, zoals daar waren: Park der Duurzame Relaties, Vereniging van Eigenarenstraat, Wonen boven Winkelsstraat, Startershof, Particuliere Woningverbeteringlaan, buurt Energiezuinig, zorg- en welzijngebouw ‘Prettig Vooruitzicht’ en – heel toepasselijk – het Langetermijnplein.

> VROM Startersfonds / Amersfoort

Het VROM Startersfonds van € 40 miljoen – in werking per 1 januari 2007 – inspireert een snel groeiend aantal gemeenten en ook provincies tot aansluiting bij SVn en inrichting van een fonds voor Startersleningen. De nog onverminderd zwakke positie van vooral jonge koopstarters op het leeuwendeel van de lokale en regionale woningmarkten laat feitelijk geen andere keus. Juist ook nu het economisch minder gaat.

Aan visie geen gebrek tijdens deze SVn deelnemersbijeenkomst. Oud-VROM minister Pieter Winsemius en inmiddels ook oud-VROM minister Ella Vogelaar deelden hun ervaringen en inzichten rond ‘Duurzame wijkaanpak’ met geboeide toehoorders. Het geanimeerd debat met en tussen Kamerleden van PvdA, CDA, Groen Links en VVD bracht onder meer als bemoedigende uitkomst dat de vier parlementariërs zich committeerden aan de komst van een robuust, van rijkswege te voeden Nationaal Energiebesparingsfonds. Stellingen verdedigen waar je tegen bent; stellingen aanvallen waar je vóór bent. Debatteren louter met kracht van argumenten is een te leren kunst, maar eenvoudig is anders. Het carrouseldebat tussen al onze gasten onder leiding van Donatello Piras van het Nederlands Debatinstituut was om die reden even boeiend en leerzaam als vermakelijk. Drie aan ‘Duurzame wijkaanpak’ gerelateerde stellingen werden bestreden dan wel verdedigd. De bokaal voor de beste debater ging naar wethouder Berend Buddingh van Giessenlanden.

2008 effectief. De voorzitter van SVn deed het na negen jaar trouwe dienst afgetreden bestuurslid uitgeleide met de volgende woorden: “Je was ons institutioneel geheugen. We prijzen je bestuurlijke gaven en je algemeen inzicht. Je stelde de juiste vragen, droeg de juiste voorbeelden aan en maakte de juiste keuzes, specifiek ook bij de verdeling van de SVn Plusfondsmiddelen. Daarvoor hulde en veel dank!”. Een veelzeggend citaat van Fred de Graaf uit zijn afscheidsinterview in ons periodiek SVn Nieuws van 3 oktober 2008: “Intrinsieke bescheidenheid is een kwaliteit. SVn is trots op de goede dingen die ze doet, en heeft een gezonde dosis assertiviteit. Borstrammerij is ons vreemd, want dat wekt al gauw irritatie. Vertrouwen, betrouwbaarheid, degelijkheid zijn de kernwaarden van SVn. Wij werken met geld van anderen, met gemeenschapsgeld. In de financiële wereld is betrouwbaarheid dé succesfactor; vernietigend als het wordt beschaamd. Dus SVn: houd die betrouwbaarheid vast, het is je levensader, allesbepalend voor het resultaat!”

Onze deelnemersbijeenkomst in Amersfoort markeerde ook het formele afscheid van bestuurslid Fred de Graaf, burgemeester van Apeldoorn en Lid van de Eerste Kamer. En introductie van zijn opvolger Frank Kerckhaert, burgemeester van Hengelo. De bestuurswisseling werd per 1 oktober

De tweejaarlijkse deelnemersbijeenkomst is een essentieel onderdeel van ons onverminderd streven naar een optimale ontmoeting en communicatie met onze huidige en potentiële deelnemers en met andere belanghebbende actoren binnen het werkveld van de stedelijke vernieuwing.

SVn vindt het van belang dat haar interne en externe doelgroepen goed en inzichtelijk op de hoogte zijn en blijven van wie wij zijn, wat wij doen en hoe wij de dingen zien en aanpakken in onze rol van maatschappelijk financier. SVn zoekt dan ook voortdurend de open dialoog met haar deelnemers, potentiële deelnemers, overheidsinstanties, marktpartijen en brancheorganisaties. Die open dialoog stelt ons in staat om binnen het werkveld van de woon- en wijkenmarkt problemen en trends te signaleren, suggesties, kennis en ideeën te verzamelen en die in financiële maatwerkoplossingen te vertalen. Daarnaast verschaft deze communicatieve opstelling ons inzicht in de beeldvorming en waardering die de buitenwacht van onze organisatie heeft. Onze communicatie-uitingen zijn velerlei. Dat bleek ook weer in het jaar 2008. Website www.svn.nl onderging een opfrisbeurt. Dat sloeg aan. We noteerden over 2008 een 15%-toename van bezoekers. Ons periodiek SVn Nieuws verscheen in 2008 vier keer en behandelde de belangrijke beleidsthema’s van SVn: Starterslening, duurzaamheid, wijkaanpak en particuliere woningverbetering. SVn Nieuws blijkt een gewaardeerd ‘scharnier’ in ons communicatie beleid. Het is fijn te mogen constateren dat ons regelmatig een verzoek bereikt voor een interview

in dit medium. Wel streven we in het komende jaar naar een betere wisselwerking tussen de content van onze website en de inhoud van SVn Nieuws. Brochures vormen een wezenlijk onderdeel van onze marktcommunicatie. Naast de zogeheten ‘corporate brochure’ zet SVn een breed palet brochures in die onze huidige en toekomstige deelnemers helder informeren over het product waarvoor wij hun aandacht vragen. Eveneens met brochures geven wij heldere uitleg over ons financieel product aan het intermediair (makelaars, banken tussenpersonen) en – last but not least - de klanten van onze deelnemers, zijnde de feitelijke afnemers van onze producten. Gericht adverteren in vakbladen is een andere, zij het bescheiden pijler van ons communicatiebeleid. Oogmerk ervan is het vergroten van onze naamsbekendheid bij relevante doelgroepen. In 2008 adverteerde SVn een aantal keren in de vakbladen VNG Magazine en Provincie.nl. Een vijfde, in belang groeiende communicatieuiting vormt onze deelname aan voor ons werkveld relevante symposia en seminars. Tot deze categorie rekenen wij ook het verzorgen van gerichte presentaties voor raadscommissies, fractievergaderingen, colleges van B en W, Raads- en Statenvergaderingen en financiële samenwerkingspartners. Ook in 2008 was SVn

Wethouder Ruud Luchtenveld “Amersfoort/Starterslening is beslist een vruchtbare combinatie, zeker nu ook de provincie Utrecht bijspringt met een eigen Startersfonds. Wij denken dat in deze tijden van economische crisis koopstarters iets kansrijker zijn op onze toch al wat duurdere woningmarkt. Amersfoort besluit dan ook tot een verruiming van de voorwaarden voor een Starterslening en zoekt bovendien naarstig naar verhoging van het budget.”

met een eigen informatiestand present op het jaarlijks congres van de Vereniging Nederlandse Gemeenten in Den Bosch. Wij hechten groot belang aan een juiste beeld vorming van ons doen en laten als betrokken maatschappelijk financier. Daaraan geven wij onder meer uitdrukking in de vorm van het SVn Plusfonds. Het SVn Plusfonds is een speciaal fonds dat jaarlijks wordt gevoed met een substantieel deel van het eigen vermogen van SVn. Dit revolverend gemaakte vermogensbestanddeel zetten wij uit in ‘zachte’ leningen aan onze deel nemers. In bijzonder voor vaak moeilijk te financieren projecten leefbaarheid in stadswijken en dorpskernen, bijvoorbeeld multifunctionele accommodaties en zogeheten ‘cultuurhuizen’. Met het revolverend uitlenen van eigen vermogen aan deelnemers laat SVn zien dat haar betrokkenheid bij leefbaarheidsvraagstukken in de gebouwde

omgeving niet alleen welgemeend, maar vooral ook ondersteunend en stimulerend is. Wij sluiten dit bestuursverslag af met allereerst de verheugende constatering dat onze deelnemers in 2008 in totaal een bedrag van 1 40 miljoen hebben gestort in hun eigen revolverend fonds bij SVn. Onderwijl gaat de wereld gebukt onder een economische crisis en vragen energieverbruik en klimaatverandering onverminderd hard om ingrepen die er werkelijk toe doen. Eens te meer zijn financiële stimulansen hard nodig om ‘de boel’ aan de praat te houden en in de juiste richting te duwen. Overheden zijn van huis uit de daartoe geëigende instanties. Zij vinden een creatief en betrouwbaar SVn aan hun zijde. Dat was al zo, dat is zo, en dat blijft zo. Juist ook in 2009, dat zich in alle opzichten als een zwaar jaar laat inschatten. SVn houdt niettemin vertrouwen in een goed verloop en een goede afloop.

14


Kerncijfers (bedragen x 1 1.000,-) Portefeuille financieringen SVn Plusleningen Stimuleringsleningen Beter Wonenleningen

2008

2007

2006

11.831

8.672

3.900

310.589

277.076

252.126

-

3.500

3.826

711

616

3.083

2.259

1.052

631

325.390

290.916

263.566

3.230

4.772

1.500

74.459

56.534

39.834

0

116

15

1.528

366

423

79.217

61.788

41.772

4.209

1.896

1.150

Omvang SVn Plusfonds

27.535

23.326

21.430

Vastgelegd in SVn Plusleningen

11.831

8.672

3.900

Beschikbaar voor nieuwe SVn Plusleningen

15.704

14.654

17.530

Marktconforme leningen Overige leningen

Productie SVn Plusleningen Stimuleringsleningen Marktconforme leningen Overige leningen

Overige gegevens Resultaat

SVn Plusfonds (Eigen Vermogen)


Gebruik van de fondsen Hieronder geven wij in grote lijnen aan welke fondsen er beschikbaar zijn en hun omvang. Aansluitend lichten wij het financiële verloop van de fondsen kort toe.

Gemeentelijke revolverende fondsen

2008

2007

285

299

Gemeenterekeningen VROM Starterslening

91

56

Provinciale Startersfondsen

10

6

Overige fondsen

59

75

445

436

33

39

478

475

Sub totaal Beschikbaar vanuit VROM Startersfonds* Totaal

Het fondsvermogen is ten opzichte van 2007 licht toegenomen. Van de fondsen is per 31 december 2008 in totaal 1 273 mln. besteed in de vorm van laagrentende of renteloze leningen (eind 2007: 1 271 mln.). Dit is 62% (2007: 62%). * Uit de 1 40 mln. VROM Startersfonds kan voor circa 1 150 mln. aan VROM Starters leningen verstrekt worden. Hiervan is per ultimo 2008 24,8% (2007: 6,7%) besteed. Het aantal deelnemers SVn is in 2008 gestegen tot 279 (275 gemeenten, 3 provincies en het ministerie van VROM). In 2007 telde onze organisatie 246 deelnemers. Vooral het aantal deelnemende gemeenten nam in 2008 fors toe (van 243 naar 275). Dit komt voornamelijk door de VROM Startersregeling. Verder heeft SVn in 2008 de provincie Overijssel als nieuwe deelnemer mogen begroeten.

15

16


Grafiek 1 450

Omvang beschikbaar 45000 en aangewend fondsvermogen (in € 1.000) 40000

400

Beschikbaar werkelijk 35000 Aangewend begroot

350 300

Aangewend werkelijk 30000

250

25000

200

20000

150

15000

100

10000

50

5000

2008

2007

2007

Gemeentelijke revolverende fondsen (exclusief Gemeenterekeningen VROM Starterslening) Gemeenten hebben in 2008 1 15 mln. gestort in de revolverende fondsen. Er is bijna 1 7 mln. rente toegevoegd en ruim 1 22 mln. opgenomen door gemeentelijke deelnemers. Daarnaast is voor ruim 1 13 mln. overgeboekt naar de Gemeenterekeningen VROM Startersleningen is bijna 1 1 mln. beheervergoeding aan de fondsen onttrokken. Het saldo van de gemeentelijke revolverende fondsen staat daarmee per 31 december 2008 op 1 285 mln.

Gemeenterekening VROM Starterslening Gemeenten die gebruik maken van de VROM Starterslening hebben daarvoor een aparte Gemeenterekening VROM Starterslening geopend. Het gezamenlijke saldo bedraagt ultimo 2008 1 91 mln. Deelnemers hebben 1 21 mln. gestort en 1 13 mln. overgeboekt vanuit de gemeentelijke revolverende fondsen. Daarnaast is 1 2 mln. rente bijgeschreven en 1 0,2 mln. beheervergoeding in rekening gebracht.

Gemeentelijke deelnemers hebben in 2008 in totaal 1 36 mln. bijgestort in bovengenoemde fondsen.

Provinciale Startersfondsen In het eerste kwartaal van 2008 is de provincie Overijssel deelnemer van SVn geworden. Het saldo van de provinciale Startersfondsen (Limburg, Gelderland en Overijssel) steeg van 1 6 mln. ultimo 2007 naar 1 9,5 ml. ultimo 2008.

Overige fondsen De overige fondsen bestaan uit: • De Bouwfonds gelden; • De ABN AMRO gelden; • Beter Wonenfonds.

Rabo Bouwfonds gelden Bij de start van SVn in 1996 heeft het toenmalige Bouwfonds Nederlandse Gemeenten een renteloze lening van 1 22,7 mln. beschikbaar gesteld. Met deze lening zijn de stortingen van gemeentelijk Bouwfondsdividend verdubbeld of met 50% verhoogd. Deze renteloze lening heeft een belangrijke


bijdrage geleverd aan de onbezorgde start van SVn. De aanloopverliezen konden zo worden opgevangen en er werd een begin gemaakt met de opbouw van het eigen vermogen. Daarnaast hebben de deelnemers van SVn in de periode 1996-1999 goed gebruik gemaakt van de verdubbelingsbijdrage. In 1998 waren de beschikbare bijdragen al in hun geheel toegekend. Bouwfonds besloot daarop ook voor 1999 een budget beschikbaar te stellen. De toegekende aanwijzingsrechten zijn vrijwel geheel voor kwaliteitsverbetering projecten in wijken en dorpskernen aangewend. De resterende aanwijzingsrechten Bouwfonds bedragen per 31 december 2008 1 0,8 mln. Zij vervallen met ingang van 31 december 2009.

VROM Startersrekening In december 2006 heeft het ministerie van VROM bij SVn 1 40 mln. op de VROM Startersrekening gestort. Vanuit dit fonds worden de rentekosten van het door SVn te financieren deel van de VROM Startersleningen gedekt. Bij het ingaan van een VROM Starterslening wordt de Netto Contante Waarde (NCW) van de rentekosten overgeboekt van de VROM Startersrekening naar het rentedekkingsfonds.

17

Over het te hanteren percentage NCW zijn bij aanvang van de samenwerking tussen VROM en SVn afspraken gemaakt. Op basis van deze afspraken is in 2008 in overleg met VROM besloten het percentage NCW met ingang van het 3e kwartaal te verlagen van 27% naar 25%. In 2008 is 1 7,2 mln. NCW aan de VROM Startersrekening onttrokken. SVn heeft 1 1,3 mln. rente bijgeboekt en 1 0,2 mln. beheerver goeding in rekening gebracht. Het saldo van het VROM Startersfonds komt daarmee ultimo 2008 op 1 32,7 mln. Het verstrekken van VROM Startersleningen had een langere aanlooptijd nodig dan gedacht. Daardoor is in 2007 en 2008 minder NCW onttrokken aan de VROM Startersrekening dan waarmee bij het sluiten van het convenant met VROM rekening is gehouden. Daar tegenover staat dat wij in 2009 nog een lichte stijging verwachten in de afzet van VROM Startersleningen. Ook denken wij het niveau van 2009 langer vast te houden. De geraamde daling verloopt waarschijnlijk minder snel. Dit betekent dat de NCWonttrekkingen een ander verloop zullen hebben dan begroot. Grafiek 2

45000

Afgeboekte NCW ten gunste van VROM

40000

Rentedekkingsfonds (in € 1.000)

35000

Begrote NCW Werkelijk afgeboekt NCW

30000 25000 20000 15000 10000 5000

2007

2008

2009

2010

2011

totaal

18


SVn Plusfonds Het SVn Plusfonds omvat het revolverend gemaakt eigen vermogen van SVn en behelst een extra financieringsfaciliteit voor de deelnemers. Uit dit fonds kunnen deelnemers een zogeheten SVn Pluslening aanvragen voor het stimuleren van projecten leefbaarheid in stadswijken en dorpskernen. Per 31 december 2008 is het SVn Plusfonds 1 27,5 mln. groot en is voor 1 11,8 mln. aan plusleningen in omloop. Voor 2008 heeft het bestuur 1 4,5 mln. budget beschikbaar gesteld voor de uitgifte van nieuwe plusleningen. Het bestuur maakt in de vergadering van maart 2009 een selectie uit de aanvragen pluslening 2008. In maart 2008 heeft het SVn-bestuur zes plus

leningen gehonoreerd. Het gaat om de volgende projecten: 1. Multifunctionele accommodatie in centrumplan kern De Mortel (gemeente Gemert-Bakel); 2. Revitalisering Watertoren-Noord (gemeente Groningen); 3. Leefplein, een nieuw hart voor kern Meerlo (gemeente Meerlo-Wanssum); 4. Multifunctioneel centrum/Kulturhus De Heijhorst (gemeente Scherpenzeel); 5. Revitalisatie Klooster Zijtaart, het nieuwe hart van kern Zijtaart (gemeente Veghel); 6. Herontwikkeling Oude Ambachtschool, wijk Assendorp (gemeente Zwolle).

Productie stimuleringsleningen In 2008 hebben de deelnemers voor 1 79,2 mln. aan stimuleringsleningen in omloop gebracht (2007: 1 61,8 mln.). Dit is conform de verwachtingen voor 2008. Er zijn fors meer Starters leningen en overige Gemeentelijke Stimulerings leningen verstrekt. In 2008 verstrekte SVn in totaal 2.140 leningen (2007: 1.473) met een gemiddelde hoofdsom van 1 37.000 (2007: 1 42.000). In de afgelopen jaren

daalde de gemiddelde hoofdsom van de stimuleringsleningen aanhoudend. Dit komt vooral door de toename van het aantal verstrekte Starters leningen. Onderstaande tabel vermeldt de productiecijfers over 2008 en 2007 voor de verschillende productsoorten. Ook hebben wij de portefeuillestanden per ultimo 2008 en 2007 weergegeven.

productie 2008

(VROM) Startersleningen Gemeentelijke Stimuleringsleningen

productie 2007

portefeuille 31-12-2008

portefeuille 31-12-2007

aantal

bedrag

aantal

bedrag

bedrag

bedrag

1.767

59.268.000

1.114

37.037.000

133.852.000

79.350.000

349

14.493.000

321

13.335.000

90.156.000

94.024.000

SVn Plusleningen

5

3.230.000

7

4.772.000

11.831.000

8.672.000

Overige leningen

19

2.226.000

31

6.644.000

89.551.000

108.871.000

Totaal Leningen

2.140

79.217.000

1.473

61.788.000

325.390.000

290.917.000

Bouwkredieten

16.650.000

13.361.000

> Plusfonds / Zijtaart Het Brabantse kerkdorp Zijtaart (gemeente Veghel) versterkt de leefbaarheid met behoud van cultuurhistorisch erfgoed. Het vrijkomende kloostercomplex van de Zusters Franciscanessen, in het hart van het dorp, wordt respectvol herontwikkeld tot multifunctionele accommodatie. Basisschool, dorpshuis, peuterspeelzaal, gymzaal, evenementen, wonen, bibliotheek en ouderenzorg zijn de ingrediënten. Een gemeentelijke lening uit het SVn Plusfonds vervolmaakt de financiering.

(VROM) Startersleningen Eind 2008 voeren nog 14 gemeenten de eigen Startersregeling en 196 gemeenten de VROM Startersregeling. Er zijn in totaal 1.767 (VROM) Starters leningen verstrekt voor een bedrag van 1 59,3 mln. Daarvan waren 127 ’eigen’ gemeentelijke Startersleningen en 2 Corporatie Startersleningen (samen 1 4,8 mln.). Er zijn 1.638 VROM Starters leningen verstrekt voor een bedrag 1 54,5 mln. Aan 397 van deze 1.638 leningen hebben provincies een (financiële) bijdrage geleverd.

Hertoets Startersleningen Na het 3e jaar kunnen huishoudens met een (VROM) Starterslening een hertoets aanvragen. Bij een hertoets bekijkt SVn of het huishouden voldoende financiële ruimte heeft om – volgens de geldende normen – rente en aflossing te betalen. In 2008 kwamen 420 huishoudens voor een hertoets in aanmerking. Er zijn 104 hertoetsingen aangevraagd en in behandeling genomen. In totaal zijn 259 huishoudens marktconform gaan betalen, 81 huishoudens betalen een deel van de rente en op 23 leningen wordt noch rente noch aflossing ontvangen. Van de gemiddelde marktconforme rente van 5,2% wordt 3,1% betaald. In 2008 zijn 117 leningen vroegtijdig afgelost, waarvan er 57 voor hertoetsing in aanmerking kwamen. Dit betekent dat ruim 60% van de 420 huishoudens die in aanmerking kwamen voor een her-

toets, marktconform is gaan betalen en 13% de lening vroegtijdig heeft afgelost. Het gaat hier weliswaar om een momentopname; markten economische omstandigheden spelen een grote rol. Toch zijn deze cijfers veelzeggend. Een groot deel van de mensen dat drie jaar geleden een Starterslening nodig had om hun eerste woning te kopen, kan nu op eigen financiële kracht verder. De Starters lening bewijst daarmee haar nut als welkom steuntje in de rug voor koopstarters op de woningmarkt.

Hertoetsing aantal huishoudens:

420

Aantal huishoudens dat marktconform gaat betalen:

259 161

Aantal huishoudens dat gedeeltelijk of nog niet betaalt:

104 57

Vroegtijdig afgelost (in aanmerking voor hertoetsing):

57 0

Kosten, baten & resultaat Baten De totale baten over 2008 bedragen 1 7,7 mln. (2007: 1 4,7 mln.). De opbouw is als volgt:

Renteresultaat

€ 3.595.000

Beheervergoeding

€ 1.356.000

Provisieopbrengsten

€ 1.192.000

Overige opbrengsten

€

Bijzondere baten

€ 1.500.000

Totaal

€ 7. 686.000

43.000

De hogere baten komen deels voort uit een bijzondere bate van 1 1,5 mln. Dit betreft de vrijval uit de rentevoorziening aanwijzingsrechten ABN AMRO gelden. Vanaf 2001 is deze rentevoorziening gevormd. Zij dient ter afdekking van rentelasten van verstrekte Bouwfonds Stimuleringsleningen 2000, voor zover deze niet worden gedekt uit door ABN AMRO hiervoor beschikbaar gestelde middelen. Door het verstrijken van de tijd valt steeds exacter in te schatten welk bedrag er in de voorziening nodig is. In 2008 heeft wederom een herberekening plaatsgevonden op de rentevoorziening

aanwijzingsrechten. Daaruit blijkt dat naar de huidige inzichten een bedrag van 1 1,5 mln. uit de voorziening vrijvalt. Deze bijzondere bate komt via het resultaat in het SVn-Plusfonds en is dan beschikbaar voor Plusleningen aan onze deel nemers. Verder boekt SVn een aanmerkelijk beter rente resultaat. Dit komt grotendeels voort uit de bijzondere omstandigheden op de gelden kapitaalmarkt in 2008. Door de kredietcrisis kenden de rentestanden een grillig verloop. Ook was er veel verschil in rente bij de verschillende financiële instellingen. Deze bijzondere omstandigheden waren gunstig voor het renteresultaat. De beheervergoedingen en de provisieopbrengsten stegen met ruim 1 0,5 mln. Dit komt voort uit een hogere omzet over 2008.

Kosten SVn heeft in 2008 voor 1 3,5 mln. aan kosten gemaakt (2007: 1 2,8 mln.). Als gevolg van groei van onze activiteiten en een hogere productie is de organisatie ’geactualiseerd’ en het personeelsbestand uitgebreid. Ook stegen de kosten van automatisering. Tot slot vond in 2008 de tweejaarlijkse deelnemersbijeenkomst SVn plaats, waardoor de kosten hoger uitpakten dan in 2007.

Jan van Burgsteden, wethouder Veghel “De Pluslening is uitermate belangrijk voor het welslagen van het project Klooster Zijtaart. Het financiële plaatje rondbreien is een fikse klus; ondersteuning is dan ook meer dan welkom. Financiering van een project van deze aard en strekking kan voor een gemeente een struikelblok zijn. Het is prettig te ervaren dat meerdere partijen, zoals SVn en provincie, hun maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen en bijdragen aan een gezamenlijke financiering.”

Financieel resultaat SVn behaalt over 2008 een positief financieel resultaat van 1 4,2 mln. (2007: 1 1,9 mln.). Dit bedrag omvat 1 2,7 mln. resultaat reguliere bedrijfsvoering en 1 1,5 mln. bijzondere baten. Door toevoeging van dit resultaat groeit het eigen vermogen van SVn naar 1 27,5 mln.

Organisatie Organisatiestructuur In 2008 is de organisatie op sterkte om de groei te kunnen opvangen en is de organisatiestructuur verder vormgegeven. Eind 2008 heeft SVn 21,5 formatieplaatsen. Naast het stichtingsbestuur bestaat de organisatie nu uit directie, secretariaat en staf, en de afdelingen Kredietverlening en Beheer en Verkoop en Communicatie. In 2009 vindt op de afdeling Kredietverlening en Beheer nog een aantal organisatorische aanpassingen plaats om tot een optimale bedrijfsvoering te komen.

Stichtingsbestuur

Directeur

Secretariaat

Staf

Kredietverlening

Verkoop en

en Beheer

Communicatie

22


De werkorganisatie omvat de volgende personen en functies:

Directie mw. E. van Sluis-Barto

Directeur

Staf R. Veldman

Senior beleidsmedewerker marktontwikkeling en strategie

mw. S.B. Vos

Controller

Secretariaat mw. M. Peek-Kiestra

Secretaresse

mw. I. Vellekoop

Secretaresse

Afdeling Kredietverlening en Beheer A.A. van Rossem

Hoofd Kredietverlening en Beheer

M.G. Drost

Coördinator informatievoorziening en organisatie

R. Duursema

Kredietbeheerder

mw. M.J.C. Egas

Kredietadviseur

M.S. de Haas

kredietadviseur

mw. A.M. Ossendrijver

Kredietadviseur

R. Peek

Kredietadviseur

G.J. Holsappel

Kredietadviseur

A. van Bussum

Medewerker financieringen en beheer

mw. P. Staal

Medewerker financieringen

mw. E. Meijer

Medewerker financieringen tot 1 september 2008

mw. Z. Türker-Kabadayi Administratief medewerker

Afdeling Verkoop en Communicatie R.F.A. Luigjes

Hoofd Verkoop en Communicatie

P. Beertema

Senior accountmanager

N. van Est

Accountmanager

P.P.A. van Lisdonk

Accountmanager

mw. C.A.D. Bolt

Stafmedewerker communicatie

mw. A. Badal

Senior medewerker voorlichting en advies tot 1 augustus 2008

mw. E. Meijer

Senior medewerker voorlichting en advies per 1 september 2008


Fondsenbeheer Nederland De dienstverlening van Fondsenbeheer Nederland aan SVn is in 2007 contractueel vastgelegd in een managementovereenkomst. In samenhang met deze managementovereenkomst werken SVn en Fondsenbeheer samen via de methodiek van kostendeling. Fondsenbeheer gaat via deze methodiek verplichtingen aan (bijvoorbeeld voor personeel, huisvesting, kantoorautomatisering e.d.) voor rekening en risico van SVn en de andere fondsen waarmee Fondsenbeheer soortgelijke overeenkomsten heeft gesloten. Fondsenbeheer is onderdeel van de Rabo Vastgoedgroep, een volle dochter van Rabobank. Rabobank en de Rabo Vastgoedgroep tonen een warme belangstelling voor de activiteiten van SVn. De activiteiten van Fondsenbeheer Nederland passen goed binnen het Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen zoals Rabobank en Rabo Vastgoedgroep dat voor ogen staat.

Opleidingen Met continu opleiden – zowel intern als extern – houden wij de kennis en vaardigheden van onze medewerkers op het vereiste niveau. In verband met het optimaliseren van de financierings- en kredietbeoordelingskennis hebben diverse medewerkers de opleiding Erkend Hypotheekadviseur gevolgd. Daarnaast volgen twee medewerkers een universitaire opleiding (Bestuurskunde en Rechten). Ook hebben diverse medewerkers verschillende vakopleidingen gevolgd. Tot slot heeft Fondsenbeheer Nederland communicatietrainingen/klantgerichtheidstrainingen voor onze medewerkers georganiseerd.

Automatisering In 2008 lag de focus bij automatisering op een tweetal zaken: aanpassing van de Fundingmodule en verbetering van de output uit het automatiseringssysteem SF2000. De Fundingmodule is nu zodanig aangepast dat deze goed aansluit op de

fundingbehoeften en de financieringsproducten van SVn. Wij kunnen nu nóg nauwkeuriger inschatten waar en wanneer er behoefte aan (extra) funding is. Bij het project Output SF2000 heeft onder meer de offerte van SVn een ander, verbeterd gezicht gekregen. De offerte voldoet nu volledig aan het Europees Gestandaardiseerd Informatieblad (EGI), waardoor de offerte aanzienlijk aan overzichtelijkheid, duidelijkheid en leesbaarheid heeft gewonnen.

Treasury Alle treasuryactiviteiten van SVn vonden in 2008 plaats binnen de kaders van het lopende Treasury Statuut. In maart 2008 heeft het SVn-bestuur het vernieuwde Treasury Statuut vastgesteld. SVn voert een risicomijdend treasurybeleid. Alle door SVn beheerde gelden kunnen alleen worden ondergebracht bij Nederlandse financiële instellingen met een minimale rating AA. Bij de uitvoering van treasuryactiviteiten werkt SVn nauw samen met Fondsenbeheer Nederland. Dit waarborgt zowel de aanwezigheid van de vereiste specialistische kennis als de toegang tot de gelden kapitaalmarkt. SVn houdt sinds 2006 een rekening aan bij het Ministerie van Financiën. Op deze rekening staan de middelen die het Ministerie van VROM heeft gestort in het VROM Startersfonds. Het zogeheten Geïntegreerd Middelen Beheer (‘Schatkistbankieren’) stelt verplicht dat deze storting bij het Ministerie van Financiën wordt aangehouden. De liquiditeitspositie van SVn (inclusief de gelden aangehouden bij het Ministerie van Financiën) is gedaald van 1 214 mln. per eind 2007 tot 1 200 mln. ultimo 2008. Hiervan wordt 1 60 mln. langer dan 1 jaar aangehouden. De liquide middelen zijn in 2008 aangehouden bij Rabobank, ING Bank en Ministerie van Financiën.

23

24


Risicomanagement SVn hecht aan een laag risicoprofiel. Het beleid is gericht op voortdurende zorgvuldige bewaking en beheersing van risico’s die de activiteiten van SVn met zich meebrengen. De voornaamste te beheersen risico’s bij SVn zijn het kredietbeheer, het balansbeheer en het operationele risico. Kredietbeheer De door SVn verstrekte kredieten uit de daarvoor beschikbare fondsen zijn altijd gedekt door garanties van overheden, het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) of het Waarborgfonds Eigen Woningen (WEW). Kredieten uit het hiervoor beschikbare eigen vermogen (SVn Plusfonds) verstrekken wij uitsluitend aan gemeenten. SVn verstrekt geen financieringen voor eigen risico. Balansbeheer Het balansbeheer betreft bij SVn vooral het beheer van door de deelnemers gestorte middelen en vindt plaats binnen de kaders van het Treasury Statuut. Het beleid is erop gericht renterisico’s te minimaliseren. Daartoe werken wij nauw samen met Fondsenbeheer Nederland. Operationele risico’s SVn beheerst haar operationele risico’s door een continue Kwaliteitsbewaking op het juist naleven van procedures. Bevindingen vanuit de Kwaliteitsbewaking worden periodiek gerapporteerd aan het management en de externe accountant. Tweejaarlijks – voor het laatst in december 2007 – wordt een audit uitgevoerd op de geautomatiseerde informatievoorziening (EDP audit). Rapportage van Kwaliteitsbewaking en EDP audit geven aan dat de uitvoering van processen en het gebruik van geautomatiseerde hulpmiddelen ‘in control’ zijn.

Wet op het Financieel toezicht (het onderdeel voormalige Wet toezicht kredietwezen) De activiteiten van SVn vallen onder de werking

van dit onderdeel van de Wet op het financieel toezicht (Wft), waarbij het grootste deel van de activiteiten valt onder de vrijstellingsregeling. Voor een dergelijke vrijstelling is een melding afdoende. Deze melding is in 2005 gedaan. Voor een beperkt deel van de activiteiten is in 2005 ontheffing aangevraagd. Deze activiteiten betreffen door zogenaamde niet-professionele partijen bij SVn aangehouden gelden. Deze ontheffing is door De Nederlandsche Bank in 2006 verleend.

Wet op het Financieel toezicht (het onderdeel voormalige Wet financiële dienstverlening) Per 1 januari 2006 is dit onderdeel van de Wft van kracht. SVn heeft eind 2007 een vergunning voor dit onderdeel van de Wft ontvangen. Bij de Autoriteit Financiële Markten (AFM) is begin 2006 al een verzoek tot ontheffing voor de toenmalige wet Financiële dienstverlening aangevraagd. Dit vanwege het bijzondere karakter van de activiteiten van SVn. Over dit ontheffingsverzoek heeft de AFM nog geen uitsluitsel gegeven. Overigens voldoet SVn in de praktijk aan nagenoeg alle eisen van de Wfd. Onder andere aansluiting bij een geschillencommissie heeft in afwachting van de beantwoording van het ontheffingsverzoek nog niet plaatsgevonden.

Algemeen SVn hecht aan haar reputatie als solide en integere financiële partner van deelnemende gemeenten/ overheden/marktpartijen. De externe accountant heeft geconstateerd dat SVn haar ‘governance’ grotendeels goed op orde heeft. De inzet en kwaliteit van onze medewerkers vormt hiervoor de basis. SVn heeft een goed toegeruste werkorganisatie die op vele facetten valt onder richtlijnen en regelingen die voor Rabo Vastgoedgroep als geheel van toepassing zijn. Deze laatste is veelal onderworpen aan wettelijk toezicht, onder andere vanuit De Nederlandsche Bank. Voor de interne procesgang is de keten van goed beschreven procedures en kwaliteitsbewaking van belang. De eindcontrole op dit alles verricht de externe accountant.

> DUURZAAMHEIDSLENING / Eindhoven Najaar 2008 introduceerde SVn haar Duurzaamheidslening voor particuliere huiseigenaren. Inzet van de ‘zachte’ lening is het bereiken van een substantiële energiebesparing en verduurzaming in bestaande particuliere woningen. Een opgave waaruit veel ‘winst’ te behalen valt, ook in CO2-uitstootreductie. De gemeenten Delft, Apeldoorn en Eindhoven vormen de avant garde. Hun goede voorbeeld doet ongetwijfeld volgen.

Verwachtingen voor 2009 De verwachtingen voor 2009 kunnen wij niet anders plaatsen dan in de context van de huidige economische recessie. Deze moeilijke omstandigheden brengen veel onzekerheid met zich mee. Een voorspelde economische krimp van 3,5% in 2009 trekt diepe sporen in de woningmarkt en in het consumptie- en bestedingsgedrag van mensen. Welke gevolgen dit precies voor SVn krijgt, laat zich niet voorspellen. Gelukkig zien wij naast bedreigingen ook volop kansen. Zo kunnen overheden, door financieringsinstrumenten van SVn in te zetten, de economie een betekenisvolle impuls geven. Stimuleringsmaatregelen van enige omvang en substantie zijn daar bij uitstek geschikt voor. Tegen deze achtergrond zal SVn in 2009 haar inspanningen vooral richten op de hierna te noemen activiteiten.

gebouwen energiezuiniger worden gemaakt. Eén van de nationale doelstellingen is om eind 2011 ten minste 500.000 gebouwen energiezuinig te hebben gemaakt. Het programma loopt tot 2020, wat betekent dat in de komende twaalf jaren elk jaar ongeveer 200.000 woningen en gebouwen moeten worden aangepakt. Dit lijkt alleen haalbaar met robuuste stimuleringsmaatregelen. Reden voor SVn om gemeenten, provincies en Rijk op te roepen energiebesparingsfondsen in te stellen voor het verstrekken van zachte leningen aan particuliere huiseigenaren die energiebesparende maatregelen willen treffen. Om ervaring op te doen gaat in 2009 een aantal proefprojecten van start. Wij richten ons bij deze projecten op de samenwerking met en tussen gemeenten, provincies en Rijk.

SVn gaat zich intensief bezighouden met de maatschappelijke opgave het energieverbruik in de gebouwde omgeving terug te dringen. De gebouwde omgeving is verantwoordelijk voor meer dan 35% van de nationale energieconsumptie. Dit gegeven bestempelt de bestaande bouw tot één van de belangrijkste sectoren om intensief in energiebesparingsmaatregelen te investeren. Naar verluidt moeten 2,4 miljoen

Daarnaast zal SVn ruim aandacht geven aan de verdere uitrol van de VROM Starterslening. Het instrument Starterslening blijkt tot dusver succesvol in het bereikbaar maken van koopwoningen voor starters en het stimuleren van de doorstroming. Vooral nu de woningmarkt door de recessie stevig op slot zit, valt er zeer veel voor te zeggen als overheden en marktpartijen de Starterslening (extra) gaan inzetten om de woningmarkt weer op

gang te helpen, wat bovendien een eenvoudig te realiseren stimulans voor de economie is. Ook inspanningen tot meer samenwerking met woningcorporaties staan hoog op onze agenda. Woningcorporaties zijn sterk vertegenwoordigd in nagenoeg alle kwetsbare wijken; zij spelen een belangrijke rol bij de integrale wijkaanpak. De wijkaanpak wordt in Nederland breed gedragen. In onze kwaliteit van maatschappelijk financier en financiële partner van gemeenten/ overheden is SVn in staat en graag bereid om samen met woningcorporaties en gemeenten de wijkaanpak tot een succes te maken. SVn is inmiddels actief in 275 gemeenten. Daaronder veel deelnemers met kwetsbare wijken. De afgelopen tijd dienen zich steeds meer mogelijkheden aan om samen met woningcorporaties een welkome bijdrage te leveren aan het oplossen van de fysieke wijkproblemen. Te denken valt aan (particuliere) woningverbetering, (groot) onderhoud bij verenigingen van eigenaren, wonen boven winkels, verkoop van corporatiewoningen (met SVn Startersleningen) en energiebesparende maatregelen in woningen. Ook in 2009 voeren wij actief beleid om meer provincies tot samenwerking met SVn te bewegen en – in navolging van Limburg, Gelderland, Overijssel en inmiddels ook Utrecht – een provinciaal Startersfonds in te stellen. Tegelijkertijd proberen wij

alle provincies warm te krijgen voor het idee van een eigen provinciaal Energiebesparingsfonds voor zachte leningen aan particuliere huiseigenaren. Op dit punt heeft de provincie Overijssel inmiddels concrete stappen gezet. Goed voorbeeld doet ongetwijfeld goed volgen. In tijden van economische recessie achten wij het eens te meer van belang dat SVn aandachtig luistert naar en intensief meedenkt met haar deelnemers en overheden die overwegen een band met SVn aan te gaan. Dat wij ook de woon- en wijkenmarkt nauwgezet blijven volgen, spreekt voor zich. Onze deelnemers kunnen in 2009 en volgende jaren in elk geval vertrouwen op ons hoge niveau van dienstverlening, onze vindingrijkheid in financieringsoplossingen en op onze onbetwiste transparantie, integriteit, degelijkheid en betrouwbaarheid in financiële zaken.

Erik van Merrienboer, wethouder Eindhoven “Onze Energiebesparingslening voor particuliere huishoudens is heel kansrijk. Al aardig wat mensen weten de weg naar de lening te vinden. Dit initiatief wordt ook buiten Eindhoven opgemerkt. Wel is een bredere verspreiding van dit soort leningen nodig. Rijk en provincies moeten vlot aanhaken, liefst met een stukje risicodeling en garantstelling. Dan krijg je lokaal ruimte om meer leningen aan te bieden.”

Begroting baten en lasten 2009 (bedragen x 1 1.000,-) Productie financieringen SVn Plusleningen

bedragen

aantallen

4.500

6

Stimuleringsleningen

14.500

625

VROM Startersleningen

60.000

2.000

500

5

79.500

2.636

Overige leningen

Baten en Lasten Rentebaten

16.410

Rentelasten

13.830

Rentemarge

2.580

Ontvangen afsluitprovisie

1.130

Ontvangen beheervergoeding

1.730

Overige baten

50

Som der bedrijfsopbrengsten

5.440

Beheerkosten

3.616

Overige lasten

387

Som der bedrijfslasten

4.003

Resultaat

1.437

28

Het bestuur Informatie over het bestuur Samenstelling en mutaties Het Stichtingsbestuur is het hoogste besluitorgaan bij SVn en geeft strategische richting aan het fonds. Het bestuur telt minimaal drie en maximaal zeven leden. Besloten is met ingang van 2009 het bestuur uit te breiden met één bestuurslid tot vijf bestuurders. In principe heeft het bestuur vier geplande vergaderingen per jaar. Extra vergaderingen kunnen op ieder gewenst moment worden belegd. Algemeen Bestuursreglement De statuten van SVn voorzien in de mogelijkheid om door het bestuur één of meerdere reglementen te laten vaststellen. Het Algemeen Bestuursreglement legt nadere regels vast over het functioneren van het bestuur. In de bestuursvergadering van maart 2008 is het bestuursreglement vastgesteld. Bestuursreglement bevoegdhedenstructuur Het bestuursreglement bevoegdhedenstructuur geeft de bevoegdhedenstructuur van SVn weer en is in de bestuursvergadering van maart 2008 vastgesteld. Deels is hiermee de bestaande werkwijze en situatie herbevestigd en deels sluit deze aan op de managementovereenkomst met Fondsenbeheer Nederland. Uit de bevoegdhedenstructuur is in 2008 de interne procuratieregeling aangepast en ingevoerd. Benoeming van bestuursleden Conform de statuten worden bestuursleden voorgedragen en benoemd door de deelnemers. Deelnemers zijn Nederlandse publiekrechtelijke rechtspersonen, zoals (deel)gemeenten, (stads)provincies en samenwerkingsverbanden van (deel) gemeenten. De bestuursleden worden benoemd voor een periode van maximaal vier jaar. Na vier jaar zijn de zittende bestuursleden terstond herbenoembaar, met dien verstande dat een zodanig lid slechts tot ten hoogste één termijn van vier jaar

kan worden herbenoemd. De bestuurleden treden af volgens een door het bestuur opgesteld rooster van aftreden. In het rooster van aftreden is geregeld dat het aftreden van bestuurders goed gespreid plaatsvindt, mede rekeninghoudend met specifieke deskundigheden van de bestuurders. In het verslagjaar heeft mr. G.J. de Graaf, burgemeester van Apeldoorn en Lid van de Eerste Kamer, na een zittingsperiode van negen jaar zijn functie als bestuurlid van SVn neergelegd. De heer drs. F.A.M. Kerckhaert is in 2008 benoemd als nieuw bestuurslid. Mr. Th. C. de Graaf, Voorzitter - - -

Eerste benoeming: 2006. Einde huidige termijn: 2010 Nog herbenoembaar: ja Functie: Burgemeester van Nijmegen Nevenfuncties: Voorzitter Raad van Toezicht van de Consumentenbond

Drs. H.J.J. Lenferink, Secretaris en Penningmeester - - -

Eerste benoeming: 2005. Einde huidige termijn: 2009 Nog herbenoembaar: ja Functie: Burgemeester van Leiden Nevenfuncties: Bestuursvoorzitter NIROV

Drs. F.A.M. Kerckhaert, Bestuurslid - - -

Eerste benoeming 2008. Einde huidige termijn: 2012 Nog herbenoembaar: ja Functie: Burgemeester van Hengelo Nevenfuncties: Geen

Ir. C. Hakstege, Bestuurslid - Eerste benoeming: 2001. Einde huidige termijn: 2009 Nog herbenoembaar: nee - Ir. C. Hakstege is een door Rabo Bouwfonds voorgedragen bestuurslid (met ingang van december 2007 heeft de heer Hakstege zijn bestuursfunctie de facto neergelegd. In 2009 is de zittingstermijn ook formeel beëindigd.) Verantwoordelijk voor de uitvoering van de activiteiten B.V. Fondsenbeheer Nederland te Hoevelaken Accountant Deloitte Accountants BV te Zwolle


Drs. F.A.M. Kerckhaert, Bestuurslid

E. van Sluis-Barto, Directeur

Mr. Th. C. de Graaf, Voorzitter

Drs. H.J.J. Lenferink, Secretaris en Penningmeester

29

30


Jaarrekening

2008

31

32

Jaarrekening Balans 31 december 2008 (bedragen x € 1.000)

ACTIVA

31/12/2008

31/12/2007

Financiële vaste activa SVn Plusleningen

11.831

8.672

Gemeentelijke Stimuleringsleningen

90.156

94.024

Startersleningen

60.054

59.552

VROM Startersleningen

73.798

19.798

Bouwfonds Stimuleringsleningen

272

1.726

Bouwfonds Stimuleringsleningen 2000

39.237

53.921

Bouwfonds Combinatieleningen

47.073

48.055

Beter Wonenleningen VROM VvE leningen Renovatie lening SVn-Financieringsplan Onderhandse leningen Overige financiële vaste activa

0

3.500

246

288

2.013

764

711

616

0

3.403

62.248

356 387.639

294.675

Vlottende activa Vorderingen en overlopende activa Liquide middelen

864

1.294

140.159

214.002 141.023

215.296

528.662

509.971


PASSIVA

31/12/2008

31/12/2007

27.535

23.326

335

2.102

Revolving Fund SVn Plusfonds

Voorzieningen Rentevoorziening aanwijzingsrechten

Langlopende schulden VROM Startersrekening VROM Rentedekkingsfonds Overige rentedekkingsfondsen Gemeentelijke revolverende fondsen Gemeenterekeningen VROM Starterslening Provinciale revolverende fondsen Onderhandse leningen Bouwfonds

32.664

38.730

8.499

2.543

344

140

284.507

298.676

91.357

55.519

9.508

5.903

3.857

9.186

51.391

61.669

Beter Wonenfonds

3.894

3.819

Overige langlopende schulden

3.110

3.785

Onderhandse lening ABN AMRO

Kortlopende schulden

489.131

479.970

11.661

4.573

528.662

509.971

33

34

Jaarrekening

Resultatenrekening 2008 (bedragen x € 1.000)

Realisatie

Begroting

Realisatie

2008

2008

2007

Rentebaten

13.907

13.683

12.684

Rentelasten

10.312

11.493

10.086

Renteresultaat

3.595

2.190

2.598

Overige baten Provisies

1.192

1.110

907

Beheervergoeding

1.356

1.490

1.125

43

-

35

Overige baten Bijzondere bate

1.500

Totaal baten Beheervergoeding Fondsenbeheer Overige kosten

-

-

4.091

2.600

2.067

7.686

4.790

4.665

3.053

3.198

2.418

424

492

351

Totaal lasten

3.477

3.690

2.769

Resultaat

4.209

1.100

1.896

Toevoeging aan het SVn Plusfonds

4.209

1.896


Waarderingsgrondslagen Algemeen Tenzij anders weergegeven, worden bedragen in de jaarrekening vermeld in duizendtallen. Doelstelling en activiteiten De stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten (SVn), statutair gevestigd te Westerdorpsstraat 58 in Hoevelaken, is een organisatie met een maatschappelijke doelstelling. Volgens de statuten luidt de doelstelling: “Het verbeteren van de kwaliteit van de volks huisvesting en de gebouwde omgeving in meest brede zin”. Deze doelstelling leidt tot de volgende vier kerntaken: • het beheren van revolverende fondsen; • het verstrekken en beheren van ‘zachte’ financieringen; • de ontwikkeling van producten en diensten voor de deelnemers; • het geven van voorlichting, advisering en concrete ondersteuning. Algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening De jaarrekening is opgesteld volgens in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen en de bepalingen volgens Richtlijn voor de jaarverslaggeving 640 “Organisaties zonder winststreven”. De waardering van activa en passiva en de bepa-

ling van het resultaat vinden plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij de desbetreffende grondslag voor de specifieke balanspost anders wordt vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde. Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Winsten worden slechts opgenomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verplichtingen en mogelijke verliezen die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Financiële instrumenten Financiële instrumenten worden slechts gebruikt ter afdekking van onderliggende transacties. Het beleid is er op gericht gevolgen van rente- en koersschommelingen te beperken. De financiële instrumenten worden toegelicht bij de jaarrekeningposten waarop deze betrekking hebben. Renterisico Het renterisico is het risico dat de waarde van een financieel instrument fluctueert als gevolg van veranderingen in de marktrente. Het renterisicobeleid is gericht op het beheersen van dit risico waaraan de activiteiten worden blootgesteld als gevolg van renteschommelingen. De stichting gebruikt renteswaps teneinde de renterisico’s te beperken.

35

36

Jaarrekening

Grondslagen voor de waardering van activa en passiva Financiële vaste activa De hieronder opgenomen portefeuille financieringen en de verstrekte leningen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde onder aftrek van een noodzakelijk geachte waardeverandering voor mogelijke oninbaarheid voor vorderingen op klanten. Overige vorderingen en overlopende activa De vorderingen worden opgenomen tegen nominale waarde, onder aftrek van de nood zakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen. Revolving fund: SVn Plusfonds Het SVn Plusfonds wordt aangehouden in overeenstemming met de vereisten volgens Richtlijn 640 Organisaties-zonder-winststreven. Rentevoorziening aanwijzingsrechten Deze rentevoorziening heeft betrekking op de rechten van gemeenten die voortvloeien uit de transactie tussen ABN AMRO, gemeenten en SVn. Gedurende de periode dat de renteloze lening van ABN AMRO nog niet volledig is uitgezet worden hierover rentebaten gegenereerd, welke worden gereserveerd. Naast de rechten uit de lening van ABN AMRO heeft SVn zelf aanwijzingsrechten aan gemeenten toegekend. Zodra de lening van ABN AMRO volledig is uitgezet in laagrentende stimuleringsleningen, zal SVn gelden moeten aantrekken teneinde deze extra aanwijzigingsrechten te kunnen effectueren. De hieruit

v oortvloeiende rentelasten komen te zijner tijd ten laste van deze rentevoorziening. VROM Rentedekkingsfonds Het VROM Rentedekkingsfonds betreft een vooruit ontvangen exploitatiesubsidie met als doel het dekken van maximaal 50% van de rentekortingen op de verstrekte VROM Starters leningen. De subsidie valt vrij ten gunste van het resultaat in de periode waarin de daadwerkelijk gegeven rentekorting (de gesubsidieerde lasten) worden verwerkt. De overboeking na toekenning is gebaseerd op een schatting waarbij het verwachte verloop van de totale portefeuille uit gegeven VROM Startersleningen is betrokken. Hiertoe zijn afspraken gemaakt met het ministerie van VROM. Indien hier aanleiding voor is bestaat de mogelijkheid de hoogte van de onttrekking aan te passen. Eventuele overschotten blijven in het rentedekkingsfonds. Voor tekorten wordt geen voorziening getroffen. Het fonds heeft een lang lopend karakter.

Grondslagen voor resultaatbepaling Rentemarge Rentebaten en rentelasten worden op basis van het toerekeningsbeginsel verantwoord in de staat van baten en lasten voor alle rentedragende instrumenten. Provisie opbrengsten De aan geldnemers in rekening gebrachte kosten voor de verstrekking van financieringen worden als opbrengst verantwoord op het moment van het verlijden van de (hypotheek)akte.


Toelichting op de balans (bedragen x € 1.000)

Activa Financiële vaste activa SVn Plusleningen Dit betreft leningen verstrekt uit het eigen vermogen, het SVn Plusfonds. Onderstaande leningen zijn verstrekt tegen 1,50% rente. Het verloop van de portefeuille is als volgt: 2008

2007

Aantal

Bedrag

Aantal

Bedrag

13

8.672

6

3.900

Bij: opgenomen bedragen

5

3.230

7

4.772

-

165

-

104

-

236

-

104

18

11.831

13

8.672

Schuldrest per 1 januari rente

Af: termijnen en overige aflossingen Schuldrest per ultimo

Gemeentelijke Stimuleringsleningen Het verloop van de portefeuille naar schuldrest is als volgt: Dit betreft de verstrekte leningen uit de gemeentelijke revolverende fondsen. 2008

2007

Schuldrest per 1 januari

94.024

90.911


13.952

13.664

1.667

1.744

Af: termijnen en overige aflossingen

19.487

12.295

Schuldrest per ultimo

90.156

94.024

rente

37

38

Jaarrekening

Het verloop van de portefeuille naar aantallen en rentepercentages is als volgt: 2008 Aantal

Rente

2007 Aantal

% Lopende leningen per 1 januari Bij: verstrekkingen Af: afgeloste leningen Lopende leningen per ultimo

Rente %

1.359

1,83

1.103

1,81

325

1,41

322

2,04

87

4,30

66

1,79

1.597

1,53

1.359

1,83

Deze leningen worden verstrekt voor risico van de deelnemende gemeenten, daarnaast zijn er op verzoek van de gemeenten aanvullende zekerheden ontvangen. Startersleningen Dit betreft de verstrekte Startersleningen uit de gemeentelijke revolverende fondsen en uit de corporatierekeningen (totaal 2 leningen). De eerste 3 jaar wordt er geen rente en aflossing betaald. Het verloop van de portefeuille naar schuldrest is als volgt: 2008

Schuldrest per 1 januari Bij: opgenomen bedragen

rente


2007

Aantal

Bedrag

Aantal

Bedrag

1.692

59.552

1.313

45.783

129

4.801

475

17.146

-

540

-

181

117

4.839

96

3.558

1.704

60.054

1.692

59.552

Onder de Startersleningen zijn 2 Corporatie Startersleningen verantwoord voor een bedrag van 1 72.000. Deze leningen worden verstrekt voor risico van de gemeenten en er is zekerheid ontvangen in de vorm van Nationale Hypotheek Garantie.


VROM Startersleningen Dit betreft de verstrekte VROM Startersleningen. De leningen zijn voor 45% verstrekt uit de Gemeenterekeningen VROM Starterslening, voor 5% uit provinciale fondsen en voor 50% uit de VROM gelden. De eerste drie jaar wordt er geen rente en aflossing betaald. Per ultimo 2008 zijn er geen leningen waarop rente betaald wordt. Het verloop van de portefeuille naar schuldrest is als volgt: 2008


rente


2007

Aantal

Bedrag

Aantal

Bedrag

639

19.798

-

-

1.638

54.438

640

19.830

-

-

-

-

14

438

1

32

2.263

73.798

639

19.798

Deze leningen worden voor 50% verstrekt voor risico van de gemeenten en provincies en voor 50% voor risico van SVn. Voor alle leningen is zekerheid ontvangen in de vorm van Nationale Hypotheek Garantie. Bouwfonds Stimuleringsleningen Dit betreft verstrekte leningen uit de door Rabo Vastgoedgroep beschikbaar gestelde bedragen. Het verloop van de portefeuille is als volgt: 2008


2007

Aantal

Bedrag

Aantal

Bedrag

152

1.726

152

3.086

-

-

1

89


92

1.454

1

1.449


60

272

152

1.726

Deze leningen worden renteloos ter beschikking gesteld. In alle gevallen is zekerheid ontvangen in de vorm van gemeentegarantie, NHG-garantie of WSW-garantie, zonodig aangevuld met het recht van hypotheek.

39

40

Jaarrekening

Bouwfonds Stimuleringsleningen 2000 Dit betreft verstrekte leningen uit de door ABN AMRO beschikbaar gestelde bedragen. Het verloop van de portefeuille is als volgt: 2008


2007

Aantal

Bedrag

Aantal

Bedrag

167

53.921

163

64.160


2

928

5

916

-

254

-

305

4

15.866

1

11.460

165

39.237

167

53.921

rente


Deze leningen worden ter beschikking gesteld tegen een rente van 0,5%. Deze rente komt geheel toe aan SVn als beheervergoeding voor deze portefeuille. In alle gevallen is zekerheid ontvangen in de vorm van gemeentegarantie, NHGgarantie of WSW-garantie, zonodig aangevuld met het recht van hypotheek. Bouwfonds Combinatieleningen Dit betreft de verstrekte leningen uit de gemeentelijke revolverende fondsen, in combinatie met de door Rabo Vastgoedgroep of ABN AMRO beschikbaar gestelde bedragen. Het verloop van de portefeuille naar schuldrest is als volgt:


rente


2008

2007

48.055

48.186

4.101

5.171

761

788

5.844

6.090

47.073

48.055



Rente

2007 Aantal

% Lopende leningen per 1 januari

685

Bij: verstrekkingen Af: afgeloste leningen Lopende leningen per ultimo

1,54

Rente %

705

1,45

5

0,63

19

2,32

47

1,57

39

1,60

643

1,48

685

1,54

In alle gevallen is zekerheid ontvangen in de vorm van gemeentegarantie, NHG-garantie of WSW-garantie, zonodig aangevuld met het recht van hypotheek. Beter Wonenleningen Dit betreft twee leningen verstrekt uit het revolving fund van Bouwfonds MAB Ontwikkeling. Het verloop van de portefeuille is als volgt:


2008

2007

3.500

3.826


-

-

-

4

3.500

330

-

3.500

rente


Deze leningen worden verstrekt voor risico van Bouwfonds MAB Ontwikkeling. Zonodig worden extra zekerheden gevraagd.

41

42

Jaarrekening

VROM VvE leningen Dit betreft de “Individueel Gebundelde Leningen” aan individuele leden van Verenigingen van Eigenaren. Onderstaande leningen zijn verstrekt tegen gemiddeld 1,50% rente. Het verloop van de portefeuille is als volgt: 2008

2007

Aantal

Bedrag

Aantal

Bedrag

63

288

70

338


1

15

-

-

-

4

-

5

7

61

7

55

57

246

63

288

Schuldrest per 1 januari rente


Renovatieleningen Dit betreft 21 leningen verstrekt tegen gemiddeld 2,94% rente Het verloop van de portefeuille is als volgt: 2008 Aantal Schuldrest per 1 januari Bij: opgenomen bedragen

rente


2007

Bedrag

Aantal

Bedrag

9

764

4

293

12

1.292

5

491

-

42

-

15

-

85

-

35

21

2.013

9

764

SVn-Financieringsplan Dit betreft de tegen marktconforme voorwaarden aan eigenaren verstrekte financieringen. Het verloop van de portefeuille is als volgt: 2008

2007


616

3.083


182

113

31

61


rente

118

2.641


711

616

> PARTICULIERE WONINGVERBETERING / Hilversum

In de periode 2008-2012 ondersteunt de gemeente Hilversum 400 particuliere woning eigenaren in de vooroorlogse wijk Over ’t Spoor met een zachte lening om hun huis grondig op te knappen. De mediastad heeft hiervoor een leningenfonds van € 10 miljoen apart gezet bij SVn, toereikend voor een gemiddelde investering van € 25.000 per woning. Ook particuliere verhuurders kunnen aan de regeling deelnemen.


Rente

2007 Aantal

% Lopende leningen per 1 januari

23

4,96

Bij: verstrekkingen

2

Af: afgeloste leningen

4 21

Lopende leningen per ultimo

Rente %

21

4,95

5,90

3

5,17

-

1

-

5,22

23

4,96

In alle gevallen is zekerheid ontvangen in de vorm van gemeentegarantie, NHGgarantie of WSW-garantie, zonodig aangevuld met het recht van hypotheek. Onderhandse leningen Dit is een aan Rabo Vastgoedgroep verstrekte lening met een restant looptijd korter dan 1 jaar. Aflossing heeft plaatsgevonden per 31 december 2008. De lening had een rentepercentage van 6,8%. Overige financiële vaste activa

Deposito’s langer dan 1 jaar Overige langlopende financiële vaste activa

2008

2007

60.000

-

2.248

356

62.248

356

Vlottende activa Vorderingen en overlopende activa Hieronder is opgenomen: 2008

2007

Te ontvangen rente

554

1.121

Overige vorderingen

310

173

864

1.294

2008

2007

140.159

214.002

Vorderingen en overlopende activa Hieronder is opgenomen:

Liquide middelen

Saldo bij bankinstellingen

De saldi zijn direct opeisbaar.

Helma Ketelaar, wethouder Hilversum “Hilversum heeft een kansrijke keuze gemaakt, lijkt mij. Met inmiddels ruim 160 verbeterplannen en enkele tientallen leningaanvragen beleven we een vliegende start. Dit biedt goed vertrouwen in het eindresultaat over vier jaar: de hele wijk Over ’t Spoor een blijvend fijne plek om te wonen. Als dat metterdaad lukt, kunnen we overwegen deze aanpak ook in andere delen van de stad toe te passen.”

Passiva Eigen Vermogen SVn Plusfonds Het verloop van de portefeuille is als volgt:

Stand per 1 januari Resultaat lopend boekjaar Stand per ultimo

Voorzieningen

2008

2007

23.326

21.430

4.209

1.896

27.535

23.326

2008

2007

2.102

2.473

-

-

2.102

2.473

267

371

1.500

-

335

2.102

Rentevoorziening aanwijzingsrechten Het verloop van de portefeuille is als volgt:

Stand per 1 januari Rentebijschrijving Af: rentelast effectueren aanwijzingsrechten Af: vrijval rentevoorziening Stand per ultimo

46

Jaarrekening

De rentevoorziening aanwijzingsrechten dient ter dekking van rentelasten vanwege verstrekte Bouwfonds Stimuleringsleningen 2000, voor zover deze niet worden gedekt uit door ABN AMRO hiervoor beschikbaar gestelde middelen. Naar huidige inzichten is deze voorziening hoger dan nodig is voor de dekking van deze toekomstige rentelast. Om deze reden heeft een vrijval plaatsgevonden ten gunste van het resultaat. Deze vrijval komt via het resultaat via het SVn Plusfonds beschikbaar voor plusleningen aan deelnemers van SVn.

Langlopende schulden Op 1 januari 2007 is de VROM Starterslening ingevoerd. Deze lening voor koopstarters op de woningmarkt wordt voor de ene helft gefinancierd uit de (gemeentelijke) revolverende fondsen; de andere helft financiert SVn. De kosten die hiermee gemoeid zijn worden uit het VROM Startersfonds betaald. VROM heeft daartoe in december 2006 een subsidie van 1 40 mln. gestort op de VROM Startersrekening bij SVn. De afspraken tussen VROM en SVn zijn vastgelegd in het convenant VROM Starters lening. De belangrijkste afspraken zijn: • SVn gebruikt de VROM Startersrekening primair voor dekking van maximaal 50% van de rentekorting op VROM Startersleningen op basis van de netto contante waarde. • De VROM Startersrekening wordt gecrediteerd met een rentevergoeding over het betreffende creditsaldo. Deze rentevergoeding is gebaseerd op het tarief van de NV Bank Nederlandse Gemeenten voor 1-maands depositogeld. • De VROM-subsidie wordt in de periode 2007 tot en met 2011 verbruikt voor het VROM Rentedekkingsfonds. • SVn spant zich in om - door middel van het VROM Rentedekkingsfonds en met het door de gemeenten te betalen deel - circa 10.000 VROM Startersleningen in de markt te zetten. • SVn rekent een beheervergoeding van 0,5% over de helft van de schuldrest per 31 december van elk jaar van alle uitstaande VROM Startersleningen. De beheervergoeding brengt SVn per 31 december van elk jaar ten laste van de VROM Startersrekening. • De eenmalige initiële kosten die SVn moet maken om haar werkzaamheden op grond van het convenant te kunnen uitvoeren, bedragen maximaal 1 160.000. Deze kosten worden ingehouden op het bedrag van de rentevergoeding over het creditsaldo van de VROM Startersrekening.


VROM Startersrekening

Stand per 1 januari Bij: rentebijschrijving

-/- initiële kosten

- beheervergoeding

38.730

39.996

184

7.372

1.515 54

1.306

7.188

Stand per ultimo

2007

1.306 -

Af: - netto contante waarde verstrekte VROM Startersleningen

2008

1.461

2.677 50

2.727

32.664

38.730

2008

2007

VROM Rentedekkingsfonds

Het verloop is als volgt: Stand per 1 januari

2.543

-

Bij: Netto Contante Waarde verstrekte VROM Startersleningen

7.188

2.677

9.731

2.677

Af: rente VROM Startersleningen

1.232

134

Stand per ultimo

8.499

2.543

Het VROM Rentedekkingsfonds omvat de geraamde netto contante waarde van maximaal 50% van de rentekortingen op de verstrekte VROM Startersleningen. Onttrokken wordt de daadwerkelijk gegeven rentekorting van maximaal 50% van de verstrekte VROM Startersleningen van het betreffende boekjaar. Tot en met 31 december 2008 zijn er 2.263 VROM Startersleningen verstrekt. Hiervoor is een bedrag van 1 7,2 mln. uit de VROM Startersrekening onttrokken netto contante waarde aan het VROM Rentedekkingsfonds onttrokken. De netto contante waarde bedroeg van alle ingegane leningen ingegaan vóór 17 september 2008 27% en van alle leningen ingegaan na 17 september 2008 25% van 50% van de hoofdsom (totaal 1 37,1 mln.).

47

48

Jaarrekening

Overige Rentedekkingsfondsen 2008

2007

Het verloop is als volgt: Stand per 1 januari

140

10

Bij: Netto Contante Waarde verstrekte VROM Startersleningen

237

143

377

153

33

13

344

140

2008

2007

298.676

309.519

Af: rente VROM Startersleningen Stand per ultimo

Gemeentelijke revolverende fondsen Het verloop van de alle gemeenten opgebouwde gemeentelijke revolverende fondsen is als volgt:

Schuldrest per 1 januari Bij: gestort door gemeenten

bijgeboekte rente

15.340 6.765

22.105

13.819 7.258

Af: opgenomen bedragen

22.080

1.542

mutatie Gemeenterekening VROM SL

13.197

29.356

beheervergoeding

997


21.077

1.022 36.274

31.920

284.507

298.676

2008

2007

150.210

153.576

33.219

31.836

101.078

113.264

284.507

298.676

De gemeentelijke revolverende fondsen worden als volgt aangehouden:

Uitgezet in Gemeentelijke Stimuleringsleningen Uitgezet via Bouwfonds Combinatieleningen Saldi op Gemeenterekeningen

Saldi op Gemeenterekeningen zijn bedoeld om uit te zetten in Gemeentelijke Stimuleringsleningen (of via Bouwfonds Combinatieleningen). In principe zijn deze gelden dagelijks opvraagbaar.

> Verenigingen Van Eigenaren / Alkmaar Aanpak en financiering grootonderhoud/woningverbetering van twee naoorlogse particuliere woongebouwen aan de Huibert Pootlaan in Alkmaar vormen een huzarenstukje. 96 appartementen zijn/komen aan snee. Zomer 2009 is het grootste woongebouw (64 appartementen) klaar. Kosten per woning: € 27.000. VROM/IPSV subsidie, bancaire leningen en/of eigen geld en/of zachte Gemeentelijke Stimuleringsleningen houden alle ‘kikkers’ in de kruiwagen. SVn bundelde de veelsoortige geldstromen in één veilig centraal bouwkrediet.

Gemeenterekeningen VROM Starterslening Het verloop van de totaal door alle gemeenten opgebouwde Gemeente rekeningen VROM Starterslening is als volgt: 2008 Schuldrest per 1 januari

2007

55.519

-

Bij: gestort door gemeenten

21.093

25.231

mutatie Gemeenterekening

13.197

29.356

bijgeboekte rente

1.813

980 36.103


beheervergoeding

96

55.567 -

169

48 265

48

91.357

55.519

2008

2007

Uitgezet in VROM Startersleningen

33.253

9.702

Saldi op Gemeenterekeningen VROM Starterslening

58.104

45.817

91.357

55.519


De Gemeenterekeningen VROM Starterslening worden als volgt aangehouden:

Saldi op Gemeenterekeningen VROM Starterslening zijn bedoeld om uit te zetten in VROM Startersleningen. In principe zijn deze gelden dagelijks opvraagbaar.

Provinciale revolverende fondsen Het verloop van de provinciale revolverende fondsen is als volgt: 2008 Schuldrest per 1 januari Bij: gestort door provincies

bijgeboekte rente

2007

5.903 3.500

4.038 1.732

159

135 3.659

1.867


37

-

17

2

beheervergoeding

54

2

9.508

5.903

2008

2007

Uitgezet in VROM Startersleningen

3.288

197

Aanwijsrechten provinciaal Startersfonds

3.535

1.546

Saldi op provinciale revolverende fondsen

2.685

4.160

9.508

5.903


De provinciale revolverende fondsen worden als volgt aangehouden:

Saldi op de provinciale revolverende fondsen zijn bedoeld om uit te zetten in VROM Startersleningen. In principe zijn deze gelden dagelijks opvraagbaar.

Nico Alsemgeest, wethouder Alkmaar “Beide particuliere woongebouwen moéten mee met de herstructurering van wijk Overdie. Eenvoudig is anders, maar niets is onmogelijk. Feitelijk zijn twee ‘vitale coalities’ gesmeed en aan elkaar gekoppeld: financiering en de samenwerking van een veelheid aan belang hebbenden, inclusief eigenaar/ bewoners. Lof verdient woningcorporatie Woonwaard voor het intensieve procesmanagement buiten de eigen ‘core business’ om. Lof ook voor SVn wegens knappe ‘structured finance’.”

Onderhandse leningen Rabo Vastgoedgroep Dit betreft de renteloos door Rabo Vastgoedgroep beschikbaar gestelde leningen waarmee de stortingen door gemeenten uit hun Bouwfonds dividend: • t/m 1998 zijn verdubbeld; • over 1999 met 50% zijn verhoogd. De leningen worden als volgt afgelost: 1 3,4 mln. per 31-12-2008. 1 19,3 mln. in 10 jaarlijkse termijnen van elk 1 1,9 mln., voor het eerst per 31-12-2001. De laatste aflossing vindt plaats per 31 december 2010. Als zekerheid voor deze leningen worden op eerste verzoek van Rabo Vastgoedgroep de volgende zekerheden verstrekt: • verpanding van door SVn bij Rabo Vastgoedgroep en bankinstellingen uitgezette gelden; • verpanding van de portefeuille Bouwfonds Stimuleringsleningen. Het totaal van deze zekerheden beslaat maximaal 1 23 mln. De gelden voor de leningen worden als volgt aangehouden: 2008

2007

Uitgezet in Bouwfonds Stimuleringsleningen

272

1.726

Uitgezet via Bouwfonds Combinatieleningen

153

528

Saldi op Bouwfondsrekeningen

739

2.034

2.693

4.898

3.857

9.186

Gereserveerd voor komende aflossingen op onderhandse Leningen Rabo Vastgoedgroep

52

Jaarrekening

De gelden op de Bouwfondsrekeningen zijn de nog uit te oefenen rechten van gemeenten op te verstrekken Bouwfonds Stimuleringsleningen, doch zijn direct door Rabo Vastgoedgroep opvraagbaar indien en zodra deze rechten door de deelnemers niet (tijdig) worden geëffectueerd. Onderhandse lening ABN AMRO Dit betreft de renteloos door ABN AMRO beschikbaar gestelde lening van 1 102,8 mln. Uit de hoofdsom van deze lening, alsmede uit de rentebaten die hieruit voortvloeien, zijn trekkingsrechten op Bouwfonds Stimulerings leningen 2000 toegekend aan de hiervoor in aanmerking komende gemeenten. De lening wordt afgelost in 10 jaarlijkse termijnen van elk 1 10,3 mln., voor het eerst per 1 juli 2004. De laatste aflossing vindt plaats per 1 juli 2013. Als zekerheid voor deze lening is de portefeuille Bouwfonds Stimulerings leningen 2000 verpand en/of worden tegoeden bij ABN AMRO en/of Rabo Vastgoedgroep aangehouden, dit tot maximaal de schuldrest van de lening. Het verloop van de lening is als volgt: 2008

2007

Stand per 1 januari

61.669

71.947

Af: aflossing in boekjaar

10.278

10.278

Stand per ultimo

51.391

61.669

2008

2007

Deze middelen worden als volgt aangehouden:

Uitgezet in Bouwfonds Stimuleringsleningen 2000

39.237

53.922

Uitgezet in Bouwfonds Combinatieleningen

13.700

15.691 52.937

Door SVn te creëren aanwijzingsrechten

69.613

-38.361

-56.488

-

21.458

Toegekende SVn aanwijzingsrechten

-38.361

-35.030

Gereserveerd voor aflossing ABN AMRO

36.815

27.086

Saldi op ABN AMRO Fondsrekeningen

Gefinancierd uit rentevoorziening aanwijzingsrechten

-1.546

-7.944

51.391

61.669


Beter Wonen Fonds Het verloop van de totaal door Bouwfonds MAB Ontwikkeling opgebouwd revolving fund is als volgt: 2008 Stand per 1 januari Bij: gestort door Bouwfonds Wonen

bijgeboekte rente

2007

3.819 -

3.759 67

75

11 75

Af: betaalde afsluitkosten

-

-

beheervergoeding

Stand per 30 juni

78 18

-

18

3.894

3.819

2008

2007

Uitgezet in Beter Wonenleningen

-

3.500

Uitgezet via Bouwfonds Combinatieleningen

-

-

3.894

319

3.894

3.819

2008

2007

10.578

4.088

77

74

-

-

1.006

411

11.661

4.573

Het Beter Wonenfonds wordt als volgt aangehouden:

Saldi op Beter Wonenrekening

Naarmate er leningen worden verstrekt, doet Bouwfonds MAB Ontwikkeling stortingen in dit fonds, tot een maximum van 1 23.000.000. Overige langlopende schulden Dit betreft gelden die worden aangehouden ter zekerheid van uitgezette leningen.

Kortlopende schulden Overige schulden en overlopende passiva

Bouwkredieten VROM fonds Nog te betalen aflossing onderhandse lening Rabo Vastgoedgroep Overige kortlopende schulden en overlopende passiva

53

54

Jaarrekening

Swap Uit hoofde van afdichting van onderliggende risico’s lopen per ultimo van het jaar verschillende swap contracten. Om renterisico’s af te dekken, zijn de volgende renteswaps gecontracteerd: Voor 1 42,8 mln. contracten waarbij een vaste rente wordt betaald van gemiddeld 4,42% en een variabele rente wordt ontvangen op basis van het 6-maands euribor. Deze contracten kennen looptijden variërend tussen tot 9 oktober 2009 en 9 oktober 2024. Wet toezicht kredietwezen (Wtk) De activiteiten van SVn vallen onder de werking van de Wet toezicht kredietwezen (Wtk); het grootste deel van de activiteiten valt echter onder de in de Wtk opgenomen vrijstellingsregeling. Voor zo’n vrijstelling is een melding afdoende. Deze melding is in 2005 gedaan. Voor een beperkt deel van de activiteiten is in 2005 ontheffing voor de Wtk aangevraagd. Deze activiteiten betreffen door zogenaamde nietprofessionele partijen bij SVn aangehouden gelden. De Nederlandsche Bank heeft deze ontheffing verleend Deze voorwaarden behelzen onder andere: • de som van de bij SVn, door niet-professionele partijen, aangehouden gelden mag maximaal 3% van de totale toevertrouwde middelen bedragen. Eind 2008 was dit percentage 0,33%. • het bedrag van de door niet-professionele partijen bij SVn aangehouden middelen bedroeg per eind 2008 1 1,6 mln. Dit bedrag moet worden gedekt door een bancaire garantstelling. Deze garantstelling is afgegeven door Rabo Vastgoedgroep Real Estate N.V. voor een (maximum) bedrag van 1 5 mln. Kredietovereenkomst Er is een kredietovereenkomst gesloten met de Rabobank ter financiering van Startersleningen voor 1 100 mln. Per ultimo 2008 maakt SVn geen gebruik van de kredietfaciliteit.

Donderdag 6 oktober 2008 beleefden SVn en haar 300 gasten een geslaagde deelnemersbijeenkomst in Amersfoort. WRR-lid Pieter Winsemius gaf zijn visie op het dagthema ‘Duurzame wijkaanpak’. (Toen nog) wijkenminister Ella Vogelaar typeerde het verbinden van wijkaanpak met duurzaamheid als ‘ideale combinatie’. Vier Tweede Kamerleden debatteerden over duurzame wijken. SVn nam afscheid van bestuurslid Fred de Graaf en verwelkomde zijn opvolger Frank Kerckhaert. Wethouder Berend Buddingh van Giessenlanden bleek de beste debater van het zaaldebat. Stands van samenwerkingspartners omlijstten deze dag.

> Deelnemersbijeenkomst 2008 / Amersfoort Toelichting op de staat van baten en lasten (bedragen x € 1.000)

Rentemarge Realisatie 2008

Realisatie 2007

Liquide middelen

8.587

8.712

Financiële vaste activa

4.973

3.601

Rentebaten

Derivaten Onttrekkingen aan voorzieningen Overige

80 267

371

-

-

13.907

12.684

10.294

10.070

-

7

18

9

10.312

10.086

3.595

2.598

Rentelasten Langlopende schulden Derivaten Overige

Rentemarge

De rentebaten uit financiële vaste activa kunnen als volgt worden uitgesplitst: 2008

2007

Stimuleringsleningen 1

4.478

3.172

Onderhandse leningen

231

231

SVn Financieringsplan

31

61

233

137

4.973

3.601

2008

2007

Gemeenterekeningen

5.754

5.648

VROM Startersrekening

2.968

1.515

(financiering) stimuleringsleningen 1

1.306

2.718

266

189

10.294

10.070

Overige

leningen2

De rentelasten uit schulden aan klanten kunnen als volgt worden uitgesplitst:

Overige

1

2

nder stimuleringsleningen zijn opgenomen: Gemeentelijke Stimuleringsleningen, Bouwfonds Stimuleringsleningen, Bouwfonds O Stimuleringsleningen 2000, Bouwfonds Combinatieleningen en Beter Wonen leningen. Onder de overige leningen zijn opgenomen: SVn-Plusleningen, VROM VvE leningen en Renovatieleningen.

Overige baten Realisatie 2008

Realisatie 2007

Afsluitprovisie

1.192

907

Beheervergoedingen

1.356

1.125

43

35

1.500

-

4.091

2.067

Overige Bijzondere bate

De afsluitprovisie heeft betrekking op de in het boekjaar verstrekte leningen. De afsluitprovisies zijn lager dan begroot vanwege een (ten opzichte van de begroting) lagere productie. De beheervergoeding wordt berekend over de portefeuilles Gemeentelijke Stimuleringsleningen, Bouwfonds Combinatieleningen en Beter Wonen leningen. De bijzondere bate betreft een vrijval uit de rentevoorziening aanwijsrechten ABN AMRO. Deze dient ter dekking van rentelasten vanwege verstrekte Bouwfonds Stimuleringsleningen 2000, voor zover deze niet worden gedekt uit door ABN AMRO hiervoor beschikbaar gestelde middelen. Naar huidige inzichten is deze voorziening hoger dan nodig is voor de dekking van deze toekomstige rentelast. Om deze reden heeft een vrijval plaatsgevonden ten gunste van het resultaat. Deze vrijval komt via het resultaat via het SVn Plusfonds beschikbaar voor plusleningen aan deelnemers van SVn.

Beheervergoeding Fondsenbeheer Dit betreft de door Fondsenbeheer Nederland B.V. te Hoevelaken in rekening gebrachte kosten voor het gevoerde beheer. Deze vergoeding bestaat uit een: Realisatie 2008

Realisatie 2007

411

405

2.215

1.648

427

365

3.053

2.418

Realisatie 2008

Realisatie 2007

Bestuur

21

25

Accountant

48

33

Advieskosten

17

18

Ontwikkeling Starterslening

31

60

Extern jaarverslag

67

50

Managementvergoeding Kostendeling met Rabo Vastgoedgroep Gezamenlijke externe kosten

De beheervergoeding Fondsenbeheer Nederland is gebaseerd op doorbelasting van werkelijke kosten. Deze zijn in 2008 lager uitgekomen dan begroot was. Overige kosten Betreft:

Deelnemersbijeenkomsten Brochures / PR Betaalde vergoeding Bemiddelend Orgaan Algemene kosten

80

-

117

106

0

33

43

26

424

351

Overige gegevens Accountantsverklaring Hiervoor wordt verwezen naar de hierna opgenomen verklaring.

Statutaire regeling betreffende de bestemming van het resultaat In de statuten zijn geen bepalingen opgenomen omtrent de resultaatbestemming. De bestemming van het resultaat is derhalve voorbehouden aan het bestuur van de stichting.

Bestemming van het resultaat over het boekjaar 2007 De jaarrekening 2007 is vastgesteld in de bestuursvergadering gehouden op 20 maart 2008. Het bestuur heeft de bestemming van het resultaat vastgesteld. Het resultaat is toegevoegd aan het SVn Plusfonds.

Bestemming van het resultaat over het boekjaar 2008 Het resultaat over het boekjaar 2008 ten bedrage van 1 4,2 mln. wordt geheel ten gunste van het SVn Plusfonds gebracht. Dit is aldus in de jaarrekening verwerkt.

Gebeurtenissen na balansdatum met belangrijke financiële gevolgen Er hebben geen gebeurtenissen na balansdatum plaats gevonden die vermeld zouden moeten worden in de jaarstukken. Hoevelaken, 25 maart 2009

Bestuur Mr. Th. C. de Graaf Drs. H.J.J. Lenferink Drs. F.A.M. Kerckhaert

Voorzitter Secretaris en Penningmeester Bestuurslid

60

Accountantsverklaring Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten, Westerdorpsstraat 68, 3871 AZ Hoevelaken Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de jaarrekening 2008 van Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse Gemeenten te Hoevelaken bestaande uit de balans per 31 december 2008 en de staat van baten en lasten over 2008 met de toelichting gecontroleerd.

Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de stichting is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag beide in overeenstemming met de Richtlijn voor de jaarverslaggeving 640 “Organisaties zonder winststreven”. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn.

Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat.

Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico’s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.

In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de stichting. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van schattingen die het bestuur van de stichting heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.

Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.

Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse Gemeenten per 31 december 2008 en van het resultaat over 2008 in overeenstemming met de Richtlijn voor de jaarverslaggeving 640 “Organisaties zonder winststreven”.

Zwolle, 25 maart 2009 Deloitte Accountants B.V. was getekend: drs. E. Dijkgraaf RA


61

Financieel partner van overheden 279 deelnemers in 2008 Aalsmeer Aalten Abcoude Albrandswaard Alkemade Alkmaar Almelo Almere Alphen aan den Rijn Amersfoort Amstelveen Amsterdam Anna Paulowna Apeldoorn Arnhem Assen Baarle-Nassau Baarn Barendrecht Barneveld Beek (Lb) Beemster Bergen Bergen (Lb) Bergen op Zoom Berkelland Bernheze Bernisse Best Beverwijk Binnenmaas Blaricum Bloemendaal Bodegraven Bolsward Borger-Odoorn Borne Boxmeer Boxtel Bronckhorst Brummen Brunssum Bunschoten Buren Bussum Castricum Coevorden Dalfsen Dantumadeel Delft Deventer De Marne De Wolden Diemen Dinkelland Dirksland Doetinchem Dordrecht Drechterland Duiven Echt-Susteren Ede Eemnes Eemsmond Eindhoven Elburg Emmen Enkhuizen Enschede Ferwerderadiel

Gaasterlân-Sleat Geertruidenberg Geldermalsen Geldrop-Mierlo Gemert-Bakel Gennep Giessenlanden Gilze en Rijen Goes Goirle Gorinchem Gouda Grave Graafstroom Groningen Haaksbergen Haarlem Haarlemmerliede en Spaarnwoude Haarlemmermeer Halderberge Hardenberg Haren Harenkarspel Harlingen Hattem Heemskerk Heemstede Heerlen Epe Helden Hellendoorn Hellevoetsluis Helmond Hengelo (Ov) Heumen Hillegom Hilvarenbeek Hilversum Hof van Twente Hoogeveen Hoogezand-Sappemeer Hoorn Horst aan de Maas Houten Huizen Jacobswoude Kampen Kapelle Katwijk Kerkrade Koggenland Kollumerland Krimpen aan den IJssel Laarbeek Landerd Landgraaf Landsmeer Leeuwarderadeel Leiden Leidschendam-Voorburg Lelystad Lemsterland Leusden Lingewaard Lisse Littenseradiel Lochem Lopik Loppersum Losser

Maasbree Maasdonk Maassluis Maastricht Margraten Medemblik Meerlo-Wanssum Menterwolde Middelburg Midden-Drenthe Mill en Sint Hubert Ministerie VROM Moerdijk Montferland Naarden Nederlek Nieuwkoop Nijkerk (Gld) Nijmegen Noord-Beveland Nunspeet Oegstgeest Oirschot Oisterwijk Oldenzaal Olst-Wijhe Ommen Loenen Oostflakkee Oost Gelre Oosterhout Ooststellingwerf Oostzaan Opmeer Opsterland Oss Oudewater Overbetuwe Papendrecht Pekela Provincie Gelderland Provincie Limburg Provincie Overijssel Purmerend Putten Raalte Reiderland Reimerswaal Renkum Renswoude Rheden Rhenen Ridderkerk Rijnwoude Rijssen-Holten Rijswijk Roermond Ronde Venen Roosendaal Rotterdam Rozenburg ‘s Gravenhage ‘s Hertogenbosch Scherpenzeel Schiedam Schinnen Schouwen-Duiveland Sint Anthonis Sint-Michielsgestel Sint-Oedenrode

Sliedrecht Slochteren Sluis Smallingerland Sneek Stadsdeel A’dam Oud-West Stadskanaal Staphorst Stede Broec Steenbergen Steenwijkerland Stein Strijen Terneuzen Terschelling Teylingen Tholen Tiel Tilburg Simpelveld Tubbergen Tynaarlo Uden Uitgeest Urk Schoonhoven Utrecht Utrechtse Heuvelrug Vaals Valkenburg (Lb) Veenendaal Veere Veghel Veldhoven Venlo Venray Vianen Vlaardingen Vlissingen Vlist Voerendaal Voorst Waalwijk Wageningen Wassenaar Weert Weesp Westland Westvoorne Wijchen Winschoten Winsum Woensdrecht Wormerland Woudenberg Woudrichem Wymbritseradiel Zaanstad Zandvoort Zeist Zevenaar Zevenhuizen-Moerkapelle Zoetermeer Zoeterwoude Zundert Zutphen Zwijndrecht Zwolle Zijpe

Colofon teksten

Peter Roosekrans, Amersfoort

ontwerp

Volta_ontwerpers, Utrecht

fotografie

Marsel Loermans, Den Haag

druk

Lecturis, Eindhoven



Jaarverslag


(terugblikken)



SVn Jaarverslag 2008

Recommend Documents