Supported employment. De ontwikkeling van de Support dimensie

Supported employment

De ontwikkeling van de Support dimensie

Supported Employment         

Historische terugblik Kenmerken van Supported Employment Supported Employment in Nederland Ontwikkelingen: supported employment is meer dan jobcoaching Skill en Support dimensie Paradigma verschuiving Kwaliteit van bestaan Structuur van de dienstverlening Toekomstige ontwikkelingen

Supported Employment 



Supported Employment is ontstaan in de tachtiger jaren van de vorige eeuw in de VS vanuit systematische instructie. Omslag lag in de benadering van kijken naar de mogelijkheden in plaats van naar de beperkingen.

Supported Employment   

In aanvang in Europa bekend in het Verenigd Koninkrijk en Italie (Milaan). Doorbraak via het Open Road project van St Michael’s House in Dublin. Groeiende belangstelling in Europa


Kenmerken van Supported Employment Definitie: “ het geheel aan ondersteunende maatregelen aan werkgever en medewerker met een handicap, waardoor het mogelijk wordt dat een persoon met een handicap een betaalde baan kan verwerven en behouden op de reguliere arbeidsmarkt”




  

Onderdelen van Supported Employment, o.a. Job finding: zoeken naar mogelijkheden van geschikt betaald werk bij de werkgever Job analyse: het in onderdelen splitsen van een baan en vervolgens onderzoeken welke taakonderdelen een werknemer met een handicap zou kunnen vervullen; Assessment: de geschiktheid van de persoon met een handicap voor bepaalde werkzaamheden wordt beoordeeld op basis van formele en informele waarnemingen, waarbij: - de interesse van de persoon met een handicap voor bepaalde taakonderdelen een belangrijke rol speelt; - de vraag centraal staat wat de persoon met een handicap kan in plaats van wat hij niet kan. Benadering is dynamisch van aard, omdat de individuele ontwikkelingsmogelijkheden centraal staan.

Supported Employment  

Job (re)desing: het afstemmen van de baan op de werknemer met een handicap; Job matching: het bijeenbrengen van informatie uit job-analyse en assessment, teneinde een optimale plaatsing te realiseren. Nadrukkelijk rekening houdend met, naast praktische eisen, omgevingsfactoren: collega’s, cultuur van het bedrijf, werkklimaat, sociale interacties e.d. en met de interesse en mogelijkheden van de kandidaat werknemer zelf.




Job coaching: het aanleren van benodigde praktische en sociale vaardigheden op de werkplek om de zelfstandigheid van de werknemer met een handicap te bewerkstelligen. Tevens is de coaching gericht op begeleiding en activering van de personen in de directe omgeving van de werknemer, zodat de arbeidsintegratie en de sociale integratie optimaal gestalte krijgen. De functie van een jobcoach kan zowel worden vervuld door een medewerker van het bedrijf (leermeester) als door een (extern) aangestelde functionaris. On going support: kan zowel betrekking hebben op de werkplek als daarbuiten

Supported Employment       

Als gevolg van de groei van de Sociale Werkvoorziening weinig aandacht aan arbeidsintegratie mogelijkheden bij het bedrijfsleven. Vanaf 1985 kentering. Oorzaken: a. economische omstandigheden noopten ertoe de instroom in de Sociale Werkvoorziening te beperken; b. de opvatting dat integratie van mensen met een handicap in de samenleving ook betekent arbeidsmogelijkheden op de reguliere arbeidsmarkt; c. toenemende aandacht voor arbeidsrehabilitatie/ arbeidsmatige activiteiten van zorgverlenende instellingen; d. actualisering van de taakopvatting dat de Sociale Werkvoorziening een bijdrage dient te leveren aan doorstroming naar de reguliere arbeidsmarkt; e. de grote toename van het aantal mensen in de WAO noopt tot maatregelen om dit aantal te verminderen.




Start Supported Employment vanaf 1990 op basis van projecten die gefinancierd werden vanuit het Europees Sociaal Fonds. Plaatsing van mensen met voornamelijk een verstandelijke handicap in bedrijven. Personen die werden geplaatst voldeden niet aan de instroom criteria van de Sociale Werkvoorziening. Na een landelijke pilot, vanaf 1996 financiering van de “Maatregel Persoonlijke Ondersteuning”. Ondergebracht in de wet REA (vanaf 2006 WIA).


Ook faciliteiten gecreëerd voor wsw-geïndiceerden om in aanmerking te komen voor Begeleid Werken. Aanvankelijk voornemen Rijksoverheid om Begeleid Werken (Supported Employment) volledig onder de w.s.w te brengen. Via interventie in de Tweede Kamer naast de faciliteit in de w.s.w ook in de wet REA.


Supported Employment is meer dan jobcoaching



Uit de uitvoeringspraktijk bleek vrij snel dat: - Supported Employment mogelijkheden bood voor verschillende groepen gehandicapten (bijv. psychiatrie) - Rekening diende te worden gehouden met specifieke individuele aspecten van de persoon; deskundige begeleiding diende hierop afgestemd te zijn.

 



Jobcoaching alleen niet voldoende voor een succesvolle plaatsing met werkbehoud.


“Skill” en “Support dimensie”



De “skill dimensie” heeft betrekking op de baan. Elke baan omvat een aantal taken waarvan de werkgever eist dat deze door een medewerker adequaat worden uitgevoerd. Wanneer er een verschil is tussen de eisen voor een baan en de vaardigheden van de toekomstige werknemer kan dit veelal worden opgelost door middel van training. Met name jobcoachingsactiviteiten hebben hieraan een grote bijdrage geleverd.




Wanneer dit verschil niet kan worden opgelost dan kan mogelijk en wijziging worden aangebracht in het takenpakket. Activiteiten op het gebied van job analyse en het opnieuw indelen van de baan hebben er eveneens toe bijgedragen dat meer mensen met een handicap en baan hebben kunnen verwerven.




Aandacht voor de persoon met een handicap is van evenzo groot belang. De “Support dimensie” omvat het geheel van ondersteunend instrumentarium ten behoeve van de persoon met een handicap. Ook specialistische ondersteuning en advisering van specifieke aanpassingen c.q. begeleiding valt hier onder (bijv. psychiatrie, autisme). Bij de “Support dimensie” wordt ingespeeld op individuele aspecten van de persoon met een handicap.


Onderscheidt tussen de “Skill dimensie” en de “Support dimensie” houdt verband met het feit dat vereiste vaardigheden concreet zijn aan te geven (skills), terwijl dat bij de op de persoon met een handicap gerichte ondersteuning (support) minder duidelijk ligt.

Supported Employment    



De aandacht bij “Support” richt zich onder andere op: a. rekening houden met mogelijkheden en wensen van de persoon met een handicap; b. nagaan welke op de persoon gerichte ondersteuning en begeleiding nodig is; c. het sociale netwerk waarin een persoon met een handicap functioneert en de rol die vanuit dat netwerk kan worden vervuld; d. nagaan of de persoon met een handicap de regierol krijgt op de “eigen” situatie en of hij/zij daadwerkelijk betrokken is bij het besluitvormingsproces en dit ook als zodanig ervaart.




Gelet op het individuele karakter van “Support” zijn er per persoon verschillen. Er zijn ook verschillen in verantwoordelijkheden. De “Skill dimensie” kan worden gerekend tot het verantwoordelijkheidsgebied van de werkgever, omdat deze op de baan zelf betrekking hebben. De “Skill dimensie” behoort tot het domein van arbeidsvoorziening en de daartoe behorende financiering..


    

Uit de praktijk blijkt dat “Support” niet altijd betrekking heeft op complexe zaken, maar ook op aspecten die eenvoudige des levens en het functioneren kunnen beïnvloeden, zoals bijv. - hulp bij het doen van keuzes; - hulp bij het kunnen dragen van verantwoordelijkheden; - hulp bij het structureren van dagelijkse activiteiten; - hulp bij het onderhouden van kontakten; - hulp bij eenvoudige problemen c.q. vragen enz. enz.

Supported Employment



Ook op specialistisch gebied is Support van groot belang. Het gaat hier onder andere om deskundigheid over de aard van de handicap en de persoon met een handicap, die noodzakelijk is om mensen met een handicap in staat te stellen te functioneren. Dit geldt in het bijzonder bij zwaardere en/of complexere handicaps.

Supported Employment        

Deze ondersteuning en begeleiding kan onder andere betrekking hebben op: - gedragsproblematiek - emotionele ontwikkeling; - ontwikkelstoornissen; - lichamelijke aspecten (zelfverzorging, gezondheid, beperkingen) - crisisinterventie - verwerkings- en leeraspecten - communicatie enz enz.




Bij Support is er sprake van een verantwoordelijkheidsgebied dat onder Volksgezondheid valt met de daarbij behorende financiering. Bij de introductie van Supported Employment zijn een groot aantal zorgorganisaties betrokken geweest, die met AWBZ middelen ondersteuning en begeleiding hebben kunnen bieden


Paradigma verschuiving



De op de persoon met een handicap gerichte benadering, uitgaande van zijn/ haar mogelijkheden luidde een paradigmaverschuiving in naar het burgerschapsparadigma.

Supported Employment Fase 1

Fase 2

Fase 3

Centrale vraag

Periode van institutionalisering

Periode van deïnstitutionalisering

Periode van burgerschap

Om wie gaat het?

De patiënt

De cliënt

De burger

Wat zijn typische service voorzieningen?

Een instituut

Een gezinsvervangend tehuis, een sociohuis, een sociale werkplaats, een school voor speciaal onderwijs

De woning van de persoon, het bedrijf, waar deze werkt, de school in de buurt die hij bezoekt

Hoe zijn diensten georganiseerd?

Een voorziening

Gdifferentieerde mogelijkheden

Zorgbehoeften van elk individu

Welk model van dienstverlening wordt gebruikt?

Beschermd/medisch

Ontwikkelend/gedragsgericht

Individuele ondersteuning (support)

Hoe worden de diensten genoemd?

Zorg

Programma’s

Support

Welk planningsmodel wordt gebruikt?

Individueel zorgplan

Geïndividualiseerd woonplan

Persoonlijk toekomstplan

Wie controleert het planningsproces?

Een professional (meestal een arts)

Het interdisciplinaire team

De individuele persoon

Welk beslissingskader is er?

Gestandaardiseerde professionele praktijk

Overeenstemming binnen het team

Persoonlijke kringen van support

Wat heeft de hoogste prioriteit?

Schoon, gezond, veilig

Ontwikkeling van vaardigheden en gedragsaspecten/controle

Zelfbeschikking en relaties

Wat zijn de belangrijkste interventie elementen?

Controle of behandeling van de conditie

Gedragsverandering

Wijziging van de omgeving en van de attitude

Waar zijn de kwaliteitsmaatstaven op gericht?

Professionele praktijk en minimale maatstaven van zorg

Gedocumenteerde programmering en doelbenadering

De kwaliteit van het leven zoals dat door de persoon in kwestie wordt ervaren

Hoe spreken dienstverleners over hun werk?

De samenleving/gemeenschap overstijgend

Gericht naar samenleving/gemeenschap

Binnen de gemeenschap/samenleving




Deze verschuiving zou grote gevolgen moeten hebben in de wijze waarop dienstverlening vorm krijgt en moet worden georganiseerd.


Focus

Kwaliteit van Zorg

Kwaliteit van Bestaan

Perspectief

De zorgaanbieder, de organisatie, de professionals

De persoon zelf in zijn natuurlijk netwerk

Belang

Organisatorische processen dienen soepel te verlopen; grote overhead als gevolg

Gewenste resultaten voor de individuele persoon, weinig overhead

Inhoud

Management van zorgstelsels; leidt tot grootschaligheid en groepsdenken

Individuele ondersteuning en de effecten daarvan op iemands persoonlijk leven

Typische criteria voor beoordeling

Efficiëntie, doeltreffendheid van de kosten, planning, gebruikerstevredenheid

Op waarden gebaseerde lange termijn resultaten van inclusie, persoonlijke ontplooiing en zelfbepaling

Structuren

De huidige zorgstelsels moeten slechts verbeterd worden, strakke hiërarchie

Ondersteuning moet iemand persoonlijk helpen, zelfs als dit betekent dat er alternatieve structuren moeten worden gevonden. Weinig hiërarchie in de organisatie; zelfsturing en coacing




Een passende organisatievorm gebaseerd op vraagsturing door de betrokken persoon

Supported Employment Aanbod gerichte organisatie

Vraaggerichte organisatie

Vraaggestuurde organisatie

Structur

- bureaucratisch - centralistisch - monodisciplinair - gescheiden diensten

- team based - multidisciplinair - locaties - integraal management

- individueel gericht - zelfstandige eenheden - decentrale organisatie - faciliterende management

Cultuur

- rolen/ functies - intern gericht - top down - probleemvermijdend

- taken - teamgeest - top-down/ bottom up - probleemoplossend

- persoonsgericht - innovatief - bottom up - probleemvoorkomend

Managementstijl

- directief - laissez-faire

- participerend/ coachend

- coachend/participerend

Beheer

- standaardisatie - top- down - budgetbeheer

- locatiegebonden budgetbeheer - budget per team

- persoonsgebonden of persoonsvolgend budget

Typologie

- professioneel bureaucratisch

- divisiestructuur

- adhocratie/ dienstverlening


Toekomstige ontwikkelingen



- terugtredende overheid - toenemende rol van het bedrijfsleven - vergrijzing van de beroepsbevolking - nieuwe functies

  

Supported Employment    

Positief - accent op individuele mogelijkheden - belang van jobcoaching onderkend - meer aandacht voor resultaat gerichte ondersteuning/ begeleiding

Supported Employment     

Negatief - denken nog steeds veel vanuit verouderde structuren - te weinig oog voor “Support dimensie” - risico van uitval of buitengesloten houden van mensen met complexe handicaps - onduidelijk wat gemeenten concreet gaan doen

Supported Employment Overige  Nieuwe functies:  Adviesfunctie voor werkgevers wordt belangrijker, bijv. hoe om te gaan met gehandicapten; meedenken over mogelijkheden;  Employment Support werker  I.v.m. vergrijzing van de beroepsbevolking: ontwikkeling van nieuwe instrumenten enz. ( bijv disability management) 




European Union of Supported Employment (EUSE) spreekt over Employment Support werker. Deze professional is verantwoordelijk voor het onderhouden van goede werkrelaties met andere professionals.

Supported Employment         

Kwaliteiten Employment Support werker: Onderhandelings en bemiddelingsvaardigheden Verkoop en marketingvaardigheden Kennis over wetten en regelingen Informatie, advies en begeleidingskennis Vaardigheden m.b.t. data verzameling en bijhouden van data Assessment en planningsvaardigheden Netwerk en relatievaardigheden Training en ontwikkelingsvaardigheden






Netwerk van de Employment Support werker Dienstverleningsnetwerk: Gezondheidszorg, zorg en dienstverlening, huisvesting, educatie, sociale zaken enz. Werkgeversnetwerk: directeur/managers, personeelsafdelingen, werkgevers en werknemers organisaties Klantennetwerk: baanzoekers, familieleden, zorgverleners en vrienden


Dank voor uw aandacht



Chiel Kamp [email protected]



Supported employment. De ontwikkeling van de Support dimensie

Recommend Documents