Stuurgroep Visie Netbeheer
Onderzoek naar visie op regionaal netbeheer onder aandeelhouders Eindrapport Stuurgroep Visie Netbeheer Amsterdam, 1 november 2010
Eindrapport.pptx
1
Stuurgroep Visie Netbeheer
Dit document bevat de resultaten van het onderzoek onder aandeelhouders naar hun visie op regionaal netbeheer en knelpunten
>
Op 16 juni 2010 is de Stuurgroep Visie Netbeheer ingesteld, met als doel het vormen van een gedeelde visie op het aandeelhouderschap in regionale netbeheerders in Nederland
>
Om een breed gedeelde visie te ontwikkelen op het aandeelhouderschap en mogelijke knelpunten, is Roland Berger gevraagd een onderzoek onder aandeelhouders uit te voeren
>
Tijdens de kick-off in de ambtelijke stuurgroep op 24 augustus is gezamenlijk de aanpak van het onderzoek besproken
>
Tijdens de ambtelijke stuurgroep op 23 september zijn de tussentijdse resultaten van het onderzoek besproken
>
Dit document bevat de resultaten van ons onderzoek onder aandeelhouders naar hun visie op regionaal netbeheer en knelpunten Eindrapport.pptx
2
Stuurgroep Visie Netbeheer
Het onderzoek geeft met 26 interviews en 54 enquêtes een diepgaand en zo representatief mogelijk beeld van de bevindingen Deelname aandeelhouders aan onderzoek Interviews > 32 aandeelhouders zijn benaderd voor deelname aan een interview > Uiteindelijk hebben interviews met 26 aandeelhouders plaatsgevonden Enquête > Circa 250 aandeelhouders zijn uitgenodigd voor deelname aan de online enquête > Deze groep overlapt niet met de aandeelhouders die zijn benaderd voor de interviews > Uiteindelijk hebben 54 aandeelhouders de enquête volledig ingevuld
Deelname per
netbeheerder1)
Enexis Alliander2) 33 Stedin DNWB Intergas Cogas Rendo Westland Infra
8 7 4 5 5 3 4 2 2 3 0 2 0
9 11
(% aandeelhouders) 26 (27%) (23%) (25%) (45%) (32%) (44%) (33%) (100%)
Deelname naar omvang belang1) 0-1%2) 1-2% 2-5% 5-10% >10%
36
13
39
1 5 4 6 4 2 12 5
Interviews
Enquête
N.B. Het belang van aandeelhouders van Eneco en DELTA hebben een belang in de holding, die aandeelhouder is van de netbeheerder – resultaten met betrekking op Stedin en DNWB dienen vanuit dit perspectief te worden bezien 1) Telling van individuele belangen – aandeelhouders met meerdere belangen zijn meerdere malen meegeteld 2) Houdstermaatschappijen vertegenwoordigen een groot aantal gemeenten Bron:
Roland Berger analyse interviews en enquêtes
Eindrapport.pptx
3
Stuurgroep Visie Netbeheer
Inhoudsopgave
Pagina A. Samenvatting
5
Conclusies per onderzoeksgebied 1
Rol aandeelhouder
2
Belang aandeelhouder
3
Interne organisatie
4
Governance
5
Netbeheerder & structuur
Conclusies onderzoek
B. Gedetailleerde resultaten
© 2010 Roland Berger Strategy Consultants
13
Eindrapport.pptx
4
Stuurgroep Visie Netbeheer
A.
Samenvatting
Eindrapport.pptx
5
1
Stuurgroep Visie Netbeheer
ROL AANDEELHOUDER
Aandeelhouders zijn actief betrokken; wel is er verschil in invloed op beleid en ziet de helft de provincie of het rijk als aandeelhouder OBSERVATIE: INVLOED OP BELEID VERSCHILT VISIE: AANDEELHOUDERS ZIEN ZICH ALS ACTIEF AANDEELHOUDER • Aandeelhouders geven aan zich de laatste jaren actiever te betrekken bij de deelneming • Kleine aandeelhouders van grote netbeheerders groeperen zich naar tevredenheid om hun stem hoorbaar te maken Tekst klopt niet in het algemeen • Aandeelhouders geven niets met (vaak informeel) aan meerheeft en intensiever actief met hun deelneming contact te hebben aandeelhoudersch dan in het verleden ap te maken
• Met name aandeelhouders van kleinere netbeheerders zetten hun deelneming actief in voor lokale duurzaamheidsinitiatieven
Mate van invloed op beleid
Aandeelhouder direct in RvC1)
Zeer sterk
Zeer beperkt Rendo, Westland1) DNWB, Cogas, Intergas Stedin, Enexis, Alliander
"Aandeelhouder is geen bestuurder" "Toetsend, bedrijf is professioneel"
OBSERVATIE: ~50% ZIET VOORAL HET RIJK ALS LOGISCHE AANDEELHOUDER "Kunnen wij deze belangen wel borgen?"
Geschikt niveau aandeelhouderschap Ideaal niveau Tevreden met 51% Provincies huidig niveau
36%
Het rijk Ander niveau meer geschikt
49%
60% 2)
Combinatie
4%
"Niet de taak van lokale overheid" "Te weinig invloed"
1) Verzwakte structuurvennootschap 2) Combinatie van het rijk, provincies en gemeenten Bron:
Roland Berger analyse interviews en enquêtes
Eindrapport.pptx
6
2
Stuurgroep Visie Netbeheer
BELANG AANDEELHOUDER
Aandeelhouders dienen primair financieel en publiek energiebelang, maar zijn afhankelijk van dividend en beperkt bereid te investeren OBSERVATIE: FINANCIËLE AFHANKELIJKHEID VISIE: AANDEELHOUDERS DIENEN EIGEN FINANCIEEL BELANG EN BELANGEN NATIONAAL • >50% van de aandeelhouders heeft dividend ENERGIEBELEID structureel op de begroting staan Percentage aandeelhouders dat belang noemt Eigen financieel Dividend 84% belang Betrouwbaarheid 74% Belangen nationaal Duurzaamheid 56% energiebeleid Tekst klopt niet Betaalbaarheid 53% heeft niets met actief Lokale 25% aandeelhoudersch werkgelegenheid ap te maken Lokale economie 15% Maatschappelijke stimulering
4%
• Een deel van de aandeelhouders geeft aan dat het dividend een belangrijke sluitpost van de begroting is
OBSERVATIE: SLECHTS 14% IS BEREID TE INVESTEREN Bereidheid tot investeren1) Nee Ja Geen mening/ antwoord
49% 14% 36%
"Zwabberende [continu wisselende] regulering"
Geldt sterker voor aandeelhouders met klein belang
1) Bv. cash call of korting op dividend Bron:
Roland Berger analyse interviews en enquêtes
Eindrapport.pptx
7
Stuurgroep Visie Netbeheer
BELANG AANDEELHOUDER
2
27% aandeelhouders wil verkopen, niemand wenst te kopen – zonder duidelijk kader voor investeringen zal de verkoopwens toenemen OBSERVATIE: ZONDER DUIDELIJK INVESTERINGSKADER ZAL VERKOOPWENS TOENEMEN Momenteel wil 27% verkopen en overweegt 5% dit – geen aandeelhouder wenst te kopen
Zonder duidelijk kader voor toekomstige investeringen zal deze verkoopwens groeien
Wens tot veranderen aandeel in deelneming Ja, vergroten
0%
Nee Ja, tenzij kaders worden vastgesteld Ja
Bron:
69%
Bij investeringsbehoefte neemt wens tot verkoop toe "Geen invloed/ sturing"
5%
27%
Roland Berger analyse interviews en enquêtes
"Waarde neemt af"
"Tweede kleine aandeel niet relevant"
Eindrapport.pptx
8
3/4
Stuurgroep Visie Netbeheer
INTERNE ORGANISATIE & GOVERNANCE
Aandeelhouders zijn vrij tevreden met kennis, contact en invloed; wel is financiële kennis beperkt en verschilt politieke betrokkenheid OBSERVATIE: BEPERKTE FINANCIËLE KENNIS VISIE: TEVREDENHEID OVER KENNIS, CONTACT EN INVLOED Kennis van actuele thema's Zeer beperkt
"Huren zelf expertise in bij M&A"
"Landelijke makelaarsfunctie nodig voor second opinion op voorstellen"
Zeer uitgebreid
"Renteswaps, cross border lease – dat begrijpen we niet"
"Dit is te complex voor gemeenten"
Tevredenheid overleg met deelneming Zeer ontevreden
Zeer tevreden
"Raad/PS voornamelijk geïnformeerd"
Tevredenheid invloed op beleid Zeer ontevreden
OBSERVATIE: VERSCHIL IN POLITIEKE BETROKKENHEID
Zeer tevreden
"Benoemingen politiek sonderen"
Toenemende betrokkenheid raad/PS "Alle financiële zaken besproken met raad/PS"
Bron:
Roland Berger analyse interviews en enquêtes
"Elke vergadering raad/PS op de agenda"
Eindrapport.pptx
9
Stuurgroep Visie Netbeheer
NETBEHEERDER & STRUCTUUR
5
Men ervaart nauwelijks problemen met huidig dekkingsgebied van deelneming(en); >50% ziet herverkaveling niet als noodzakelijk OBSERVATIE: >50% ZIET HERVERKAVELING NIET ALS NOODZAKELIJK VOOR VISIE: MEN ERVAART NAUWELIJKS PROBLEMEN VERBETERING MET HUIDIG DEKKINGSGEBIED, MAAR ZIET OPTIMALISATIE Herverkaveling t.b.v. reductie Ervaring met tegengestelde belangen als gevolg van dekkingsgebied Nee
90%
"Geen problemen met balans electoraal en overig dekkingsgebied"
versnippering 3 grootste netbeheerders Ja
50%
Nee
Ja
10%
Er bestaat geen duidelijke behoefte aan afstemmen dekkingsgebieden E&G
Bron:
Geen mening
"Focus op efficiëntieverbetering, niet schaalvergroting"
Roland Berger analyse interviews en enquêtes
"Toekomst met 3-5 netbeheerders"
13%
Overige netbeheerders Ja
"Samenwerking nodig op inkoop, standaardisatie"
38%
"Bedrijfseconomisch nodig"
Nee Geen mening
"Bij ons niet van toepassing"
27% 67% 7%
"Schaalvergroting leidt niet tot efficiëntie" "Pas op voor Ziggo-effect"
Eindrapport.pptx
10
Stuurgroep Visie Netbeheer
CONCLUSIES
Aandeelhouders zijn overwegend tevreden met de situatie; financiële afhankelijkheid en vraag over eigen rol zijn aandachtspunten Samenvatting visie aandeelhouders en observaties VISIE Aandeelhouders zien zich als actief 1 ROL AANDEELHOUDER aandeelhouder
OBSERVATIES • Invloed op beleid verschilt • ~50% ziet vooral de provincie of het rijk als logische aandeelhouder
Aandeelhouders dienen eigen financieel • Er bestaat financiële afhankelijkheid van 2 BELANG AANDEELHOUDER belang en belangen nationaal stabiele dividendstroom energiebeleid • Slechts 14% is bereid te investeren • 27% aandeelhouders wil verkopen, niemand wenst te kopen – zonder duidelijk kader voor investeringen zal de verkoopwens toenemen Aandeelhouders hebben voldoende 3 INTERNE ORGANISATIE kennis van actuele thema's binnen hun AANDEELHOUDER deelneming
Aandeelhouders hebben beperkte financiële kennis
4 GOVERNANCE
Aandeelhouders zijn tevreden met contact met en invloed op de deelneming
Politieke betrokkenheid verschilt
5 NETBEHEERDER & STRUCTUUR
Men ervaart nauwelijks problemen met huidig dekkingsgebied, maar ziet mogelijkheden voor optimalisatie
>50% ziet herverkaveling niet als noodzakelijk voor verbetering
Bron:
Roland Berger analyse interviews en enquêtes
Eindrapport.pptx
11
Stuurgroep Visie Netbeheer
CONCLUSIES
De stuurgroep moet in een visie de rol van de lokale netbeheerders en aandeelhouders, de financiële kaders en de borging beschrijven WAT IS DE VISIE VAN DE STUURGROEP OP HET LOKAAL NETBEHEER? I
Wat is de rol van de netbeheerders en aandeelhouders?
• Welke taken heeft een lokale netbeheerder? • Wat is de rol van de lokale publieke aandeelhouder van deze netbeheerder? • Welke structuurmodellen ondersteunen deze rol optimaal? II
Wat zijn de financiële kaders?
• Wat is de toekomstige investeringsnoodzaak voor de lokale netbeheerders (volgend uit hun taken)? • Wat is een passend reguleringskader om rendement zeker te stellen en risico's af te bakenen? • Wat zijn alternatieven voor aanvullende financiering naast eigen vermogen? Bron:
Roland Berger analyse interviews en enquêtes
HOE VINDT DE STUURGROEP DAT DEZE VISIE GEBORGD KAN WORDEN? III
Hoe kan de invloed van de aandeelhouder versterkt worden?
• Welke mate van kennis van financiële aangelegenheden is vereist? • Hoe kan de rol en de mate van inspraak van de politiek (volksvertegenwoordiging) juist worden ingevuld? IV
Welke veranderingen in de netbeheerdersstructuur zijn wenselijk?
• Ziet de stuurgroep samenwerking als adequaat middel om efficiëntie te verbeteren en hoe wil zij hier invulling aan geven? • Hoeveel ruimte is er voor verschillen tussen netbeheerders? • Wat is de wenselijkheid van uitruil/ verhandeling van aandelen?
Eindrapport.pptx
12
Stuurgroep Visie Netbeheer
B.
Gedetailleerde resultaten
Eindrapport.pptx
13
Stuurgroep Visie Netbeheer
Aandeelhouders die de enquête niet (volledig) hebben ingevuld, noemen voornamelijk beperkte tijd of kennis als reden Gronden niet (volledig) invullen enquête1) [%] 40%
N = 42
2%
2%
2%
2%
Deelname duurt lang
Fusie
Vragen niet vooraf inzichtelijk
5%
Contactpersoon vertrokken
5%
Te laat
7%
Overmacht
7%
Niet op de hoogte
10%
Geen deelname aan enquêtes
12%
Technische problemen
Geen belang bij deelname
Beperkte kennis
Beperkte tijd2)
12%
Zuiver financiële benadering
26%
1) Meerdere gronden mogelijk, dus som van percentages > 100% 2) Vaak vanwege opstellen begroting Bron:
Roland Berger analyse opvolging enquêtes
Eindrapport.pptx
14
Stuurgroep Visie Netbeheer
De onderdelen van de samenvatting worden toegelicht in de gedetailleerde resultaten in de bijlagen Referentietabel samenvatting en gedetailleerde resultaten
Onderdeel samenvatting
Gedetailleerde resultaten
1
Rol aandeelhouder
1.1
1.4
2.3
2
Belang aandeelhouder
1.1
1.2
1.3
Interne organisatie / governance
2.1
2.2
2.3
Netbeheerder & structuur
3.1
3.2
3.3
3/4
5
2.4
2.6
2.6
Eindrapport.pptx
15
Stuurgroep Visie Netbeheer
B.
Gedetailleerde resultaten 1. Belangen
Eindrapport.pptx
16
1.1
Stuurgroep Visie Netbeheer
BELANGEN
Aandeelhouders dienen financieel belang en belangen uit het nationale energiebeleid, maar zijn vaak afhankelijk van dividend Aandeelhoudersbelangen [% deelnemers]
Eigen 84% financieel belang
Dividend Betrouwbaarheid
74%
Duurzaamheid
56%
Betaalbaarheid
53%
Lokale werkgelegenheid Lokale economie Maatschappelijke stimulering
• >50% van de aandeelhouders heeft dividend structureel op de begroting staan • Een deel van de aandeelhouders noemt dividend als belangrijke sluitpost van de begroting • "Wij hebben het dividend nodig in deze tijd van bezuiniging"
25% 15% 4% N = 91
Belangen nationaal energiebeleid
Met name aandeelhouders van kleinere netbeheerders zetten hun deelneming actief in voor lokale duurzaamheidsinitiatieven "Door de korte lijntjes kunnen we snel schakelen"
~20% heeft ervaring met tegenstelling tussen eigen belangen en die uit het nationaal energiebeleid, met name door het financiële risico van de noodzakelijke investeringen1) "Investeringen in duurzaamheid zijn nadelig voor ons dividend"
1) Splitsing wordt ook regelmatig genoemd Bron:
Roland Berger analyse interviews en enquêtes
Eindrapport.pptx
17
Stuurgroep Visie Netbeheer
BELANGEN – BACKUP
1.1
Deze volgorde van belangen verschilt nauwelijks naar grootte van de netbeheerder of omvang van het belang Aandeelhoudersbelangen [% deelnemers] Grootte netbeheerder
Omvang belang
3 grootste netbeheerders
Belang <1%
Dividend
83%
Betrouwbaarheid
54%
Betaalbaarheid
57%
Bron:
85%
71%
Duurzaamheid
Lokale werkgelegenheid Lokale economie Maatschappelijke stimulering
Overige netbeheerders
2%
19% N = 65
Roland Berger analyse interviews en enquêtes
12%
2%
83%
50%
57%
36%
13% N = 26
91%
45%
52% 11%
96%
77%
48%
42%
Belang >5% 86%
63%
62%
46%
14%
76%
81%
17%
Belang 1-5%
18% N = 46
14%
43% 17%
N = 22
0%
N = 23
Eindrapport.pptx
18
Stuurgroep Visie Netbeheer
BELANGEN
1.2
Over het algemeen zijn aandeelhouders slechts beperkt bereid extra te investeren – dit geldt sterker voor kleinere aandeelhouders Bereidheid te investeren in deelneming (bv. cash call) Belang <1%
Nee Ja
N = 74 Belang 1-5%
Belang >5%
9% 46%
Nee
59% 14%
Geen mening/ geen antwoord
Bron:
Geen mening/ geen antwoord
Roland Berger analyse interviews en enquêtes
48% 30% 22%
"Dat is op onze deelneming niet van toepassing"
Met name kleine aandeelhouders hebben niet de middelen om te investeren "Daar hebben we echt geen geld voor"
27%
Nee Ja
N = 27
"Het bedrijf moet zelf de broek kunnen ophouden"
Geen mening/ geen antwoord
Ja N = 37
45%
Er is onzekerheid over de ontwikkeling van de regulering "Zwabberende [continu wisselende] regulering"
Eindrapport.pptx
19
1.3
Stuurgroep Visie Netbeheer
BELANGEN
Geen aandeelhouder overweegt te kopen, 27-32% overweegt verkoop wegens het financieel risico of gebrek aan invloed Wens wijzigen belang
Ja, vergroten
• Het grootste deel van de aandeelhouders vindt aandeelhouderschap van belang om betrouwbaarheid en betaalbaarheid te waarborgen • "Zoveel rendement krijg je uit geen enkele investering" • Bij investeringsbehoefte neemt de wens tot verkoop toe
0%
Nee
Ja, tenzij kaders worden vastgesteld
69%
5% 27-32%
Ja
27%
N = 64
Bron:
Roland Berger analyse interviews en enquêtes
• "Wij hebben nauwelijks invloed, omdat het rijk (NMa, EZ) de regels bepaalt" • Enkele grotere aandeelhouders overweegt verkoop bij uitblijven van kaders voor toekomstige investeringen "Als het rijk geen kaders stelt voor toekomstige investeringen, willen we ons aandeel verkopen" • Risico op geïnvesteerd vermogen "De waarde van het aandeel neemt in de toekomst alleen maar af" • "Wij hebben geen invloed op het beleid" • "Dit is geen taak van de lokale overheid" • "Ons tweede kleine aandeel is niet relevant" Eindrapport.pptx
20
1.3
Stuurgroep Visie Netbeheer
BELANGEN – BACKUP
Aandeelhouders van de drie grootste netbeheerders of met een klein belang hebben de sterkste verkoopwens Wens wijzigen belang
Ja, vergroten
Omvang netbeheerder
Omvang belang
3 grootste netbeheerders
Overige netbeheerders
Belang <1%
Belang 1-5%
Belang >5%
0%
0%
0%
0%
0%
Nee
58%
Ja, tenzij kaders worden vastgesteld Ja
7%
90%
0%
35% N = 43
Bron:
Roland Berger analyse interviews en enquêtes
67%
0%
10%
0%
33% N = 21
73%
N = 30
68%
16%
27% N = 15
16% N = 19
Eindrapport.pptx
21
1.4
Stuurgroep Visie Netbeheer
BELANGEN
Circa 50% van de aandeelhouders ziet de provincie of het rijk als logische aandeelhouder Niveau aandeelhouderschap binnen overheid Huidig niveau aandeelhouderschap Gemeenten Tevreden met huidig niveau1) Ander niveau meer geschikt
N = 60 54% 46%
N = 23 Provincie
35%
Het rijk Combinatie2)
Provincies
"Kunnen wij deze belangen wel borgen?"
Ideaal niveau
N=5
61%
• "Wij hebben als kleine aandeelhouder geen invloed op het beleid" • "Dit is niet de taak van een lokale overheid" "Lokaal aandeelhouderschap spreidt het publieke belang"
4% N=2
Tevreden met huidig niveau1)
50%
Provincies
50%
Ander niveau meer geschikt
50%
Het rijk
50%
Kleine gemeenten voelen zich vaak vertegenwoordigd door de provincie "De provincie houdt goed rekening met onze belangen" Een aantal provincies is tevreden, maar noemt het rijk als optie "Het rijk bepaalt de regels (NMa, EZ)"
1) Combinatie van gemeenten en provincies 2) Combinatie van het rijk, provincies en gemeenten Bron:
Roland Berger analyse interviews en enquêtes
Eindrapport.pptx
22
Stuurgroep Visie Netbeheer
B.
Gedetailleerde resultaten 2. Organisatie & governance
Eindrapport.pptx
23
Stuurgroep Visie Netbeheer
ORGANISATIE & GOVERNANCE
2.1
Men is tevreden met intensiteit van interne interactie, die toeneemt met aandeel; wel erkent men beperkte financiële kennis Interne organisatie van de aandeelhouder Bestuurlijke aandacht
N = 54
Men is in het algemeen tevreden met de huidige interne organisatie van het aandeelhouderschap Belang <1% Belang 1-5%
9,0
Belang >5%
9,2
Tijdsbesteding ambtelijke Belang <1% ondersteuning Belang 1-5% N = 47 Overleg bestuurlijk – ambtelijk N = 47
Bron:
[#/jaar]
4,1
[uur/maand]
4,1
6,8
Belang >5%
Belang <1% Belang 1-5% Belang >5%
Roland Berger analyse interviews en enquêtes
10,6
4,3
[#/jaar]
5,6 7,4
Vooral kleinere aandeelhouders erkennen beperkte kennis inzake financieringsconstructies en financiële transacties • "Dit is te complex voor gemeenten" • "Wij huren zelf expertise in bij M&A" • "We hebben behoefte aan een landelijke makelaarsfunctie voor second opinion op voorstellen" • "Renteswaps, cross border lease – dat begrijpen we niet" De aanwezige kennis is historisch opgebouwd en afhankelijk van individuele personen Grotere aandeelhouders benaderen hun aandeelhouderschap meer professioneel binnen een portfolio deelnemingen Eindrapport.pptx
24
2.1
Stuurgroep Visie Netbeheer
ORGANISATIE & GOVERNANCE – BACKUP
Aandeelhouders van kleinere netbeheerders besteden over het algemeen relatief vaak bestuurlijke aandacht aan hun deelneming Interne organisatie van de aandeelhouder Tijdsbesteding ambtelijke ondersteuning
Bestuurlijke aandacht [#/jaar]
3 grootste netbeheerders Overige netbeheerders
Overige 10,5 netbeheerders N = 54
Bron:
[uur/maand]
3 grootste netbeheerders
5,1
Roland Berger analyse interviews en enquêtes
Overleg bestuurlijk – ambtelijk [#/jaar]
3 grootste netbeheerders
5,7
Overige netbeheerders
4,6 N = 47
4,7
6,5 N = 47
Eindrapport.pptx
25
2.2
Stuurgroep Visie Netbeheer
ORGANISATIE & GOVERNANCE
Over het algemeen is de volksvertegenwoordiging weinig betrokken (wel geïnformeerd), tenzij er financiële perikelen zijn Overleg met volksvertegenwoordiging Gemeenten Voornamelijk grote thema’s
"Onze volksvertegenwoordiging wordt voornamelijk geïnformeerd"
0% N = 19
Provincies Voornamelijk grote thema’s Regelmatig
60%
40% N=5
Bron:
Roland Berger analyse interviews en enquêtes
Toenemende betrokkenheid
Regelmatig
100%
De volksvertegenwoordiging wordt in het algemeen voornamelijk geïnformeerd (bv. jaarrekening), maar er bestaan sterke verschillen tussen aandeelhouders
"Wij bespreken alle financiële zaken (bv. bijstorting, dividendafwijking) met de volksvertegenwoordiging" "Zaken die in de publiciteit komen (bv. bezoldiging), worden ook besproken "Wij peilen de volksvertegenwoordiging bij benoemingen" "Onze deelneming staat bij elke vergadering van de volksvertegenwoordiging op de agenda" Eindrapport.pptx
26
Stuurgroep Visie Netbeheer
ORGANISATIE & GOVERNANCE
2.3
Aandeelhouders zijn tevreden over interactie met de deelneming, die de laatste jaren aanzienlijk is verbeterd Interactie met deelneming Overleg met deelneming
Belang <1%
3,0
Belang 1-5% N = 54
5,4
Belang >5%
6,2 Formeel
Tevredenheid Belang <1% overleg met deelneming Belang 1-5% N = 47
Zeer ontevreden
Informeel
Zeer tevreden
Belang >5% Zeer beperkt
Kennis van actuele thema's
Belang <1%
N = 50
Belang >5%
Bron:
[#/jaar]
Belang 1-5%
Roland Berger analyse interviews en enquêtes
Zeer uitgebreid
Men is over het algemeen tevreden met de interactie met de deelneming "Sinds de splitsingsdiscussie zijn wij actiever betrokken bij onze deelneming" • Aandeelhouders geven aan meer en intensiever (vaak informeel) contact te hebben met hun deelneming • Grote aandeelhouders hebben elke maand tot elke twee weken informeel contact met de CEO van hun deelneming Vooral kleinere aandeelhouders erkennen beperkt kennisniveau "Wij volgen alleen het beleid op hoofdlijnen" Aandeelhouders die ervaring hebben met een financieel probleem (bv. bijstorting) zijn minder tevreden "Als dat gebeurt, ben je niet goed geadviseerd" Eindrapport.pptx
27
2.3
Stuurgroep Visie Netbeheer
ORGANISATIE & GOVERNANCE – BACKUP
Aandeelhouders van kleinere netbeheerders hebben over het algemeen vaker overleg met en meer kennis van hun deelneming Interactie met deelneming
Overleg met deelneming Formeel
3 grootste netbeheerders Overige netbeheerders
[#/jaar]
Informeel
Kennis van actuele thema's
Zeer ontevreden
Zeer beperkt
Zeer tevreden
Zeer uitgebreid
3,5
6,5 N = 54
Bron:
Tevredenheid overleg met deelneming
Roland Berger analyse interviews en enquêtes
N = 47
N = 50
Eindrapport.pptx
28
ORGANISATIE & GOVERNANCE
2.4
Stuurgroep Visie Netbeheer
Kleinere aandeelhouders groeperen zich naar tevredenheid – bij enkele netbeheerders lijken grote aandeelhouders te beslissen Clustering kleine aandeelhouders (niet uitputtend) Alliander
• Houdstermaatschappijen GKNH en EZW Vertegenwoordigen een aantal NoordHollandse gemeenten, die hun zeggenschap volledig hebben overgedragen • Platform NOGA Vertegenwoordigt gemeenten in Gelderland en Flevoland
Enexis
• VEGANN Vertegenwoordigt gemeenten in NoordNederland • VEGAL Vertegenwoordigt gemeenten in Limburg
Stedin
Bron:
Gemeente Heemstede Vertegenwoordigt kleine gemeenten NoordHolland
Roland Berger analyse interviews en enquêtes
Kleinere aandeelhouders van grote netbeheerders groeperen zich om werklast te beperken en hun stem hoorbaar te maken • "Met de houdstermaatschappij kost het aandeelhouderschap ons nauwelijks tijd" • "Door samen te werken hebben we toch een stem"
Overleg vindt voornamelijk plaats ter voorbereiding van aandeelhoudersvergaderingen, met aanvullend informeel overleg indien noodzakelijk
Gemeenten in clusters voelen zich over het algemeen naar tevredenheid vertegenwoordigd
Eindrapport.pptx
29
2.5
Stuurgroep Visie Netbeheer
ORGANISATIE & GOVERNANCE
Bij enkele grotere netbeheerders lijken de grootste aandeelhouders te beslissen Interactie met medeaandeelhouders 3 grootste netbeheerders Over het algemeen vindt consensusvorming in samenspraak met alle aandeelhouders plaats • "We worden het altijd makkelijk eens, heftige discussies zijn zeldzaam" • "De grootste aandeelhouder initieert bijeenkomsten" • "Standpunten worden in samenspraak ingenomen"
[# netbeheerders] Unaniem over samenspraak
33%
Macht ligt bij groten, volgens sommigen
67% N = 19
Overige netbeheerders [# netbeheerders] Unaniem over samenspraak Macht ligt bij groten, 0% volgen sommigen
Bron:
Roland Berger analyse interviews en enquêtes
100%
Bij twee van de grotere netbeheerders geven enkele aandeelhouders aan dat besluiten de facto door de grote aandeelhouders worden genomen • "De grootste aandeelhouders bepalen"
N = 16 Eindrapport.pptx
30
2.6
Stuurgroep Visie Netbeheer
ORGANISATIE & GOVERNANCE
Er bestaan grote verschillen in de mate van invloed van aandeelhouders op het beleid van hun deelneming Invloed aandeelhouders op beleid deelneming Mate van invloed op beleid Zeer beperkt
Neutraal
Zeer sterk
Verzwakte structuur Overige netbeheerders 3 grootste netbeheerders N = 59 Tevredenheid invloed op beleid Zeer Neutraal ontevreden Verzwakte structuur
Zeer tevreden
Overige netbeheerders 3 grootste netbeheerders N = 81 Bron:
Roland Berger analyse interviews en enquêtes
Bij twee netbeheerders hebben de aandeelhouders zeer directe invloed via eigen commissarissen Andere netbeheerders bewegen naar een onafhankelijke RvC en actieve aandeelhouders, naar tevredenheid van de aandeelhouders • "De aandeelhouder is geen bestuurder" • "Dit zien wij als een professionalisering van onze rol" Aandeelhouders van grote netbeheerders geven over het algemeen aan meer op afstand te staan en op de professionaliteit van de netbeheerder te bouwen "Onze rol is meer toetsend, wij vertrouwen op de professionaliteit van onze deelneming" Aandeelhouders van kleinere netbeheerders geven over het algemeen aan makkelijker samen te kunnen schakelen in lokale duurzaamheidstrajecten Eindrapport.pptx
31
2.6
Stuurgroep Visie Netbeheer
ORGANISATIE & GOVERNANCE
Mate van invloed wordt beperkt bepaald door verschillen in governance en sterk bepaald door betrokkenheid van aandeelhouders Mate van invloed op deelneming Perceptie aandeelhouders Zeer beperkt
Neutraal
Statutair Zeer sterk
Verzwakte structuur
Overige netbeheerders
• Benoeming RvC • Goedkeuring jaarrekening • Inspraak in substantiële investeringen
3 grootste netbeheerders N = 59 Bron:
Roland Berger analyse interviews en enquêtes
• Deelname RvC • Benoeming RvC • Goedkeuring jaarrekening • Inspraak in substantiële investeringen
Betrokkenheid • Sterke betrokkenheid vanuit governance • Directere invloed in het beleid vanwege eigen commissarissen
In het algemeen sterkere betrokkenheid vanwege kleinere schaal • Nauwere band met netbeheerder • Relatief weinig aandeelhouders en veel onderling contact In het algemeen minder sterke betrokkenheid vanwege grote schaal • Afstand tot deelneming is groter • Aandeelhouders bouwen meer op professionaliteit van de deelneming en treden meer toetsend op Eindrapport.pptx
32
Stuurgroep Visie Netbeheer
B.
Gedetailleerde resultaten 3. Structuur
Eindrapport.pptx
33
3.1
Stuurgroep Visie Netbeheer
STRUCTUUR
Dekkingsgebied moet minimaal electoraal gebied omvatten; men ervaart zelden afweging tussen belang binnen en buiten eigen grenzen Electoraal gebied en dekkingsgebied Ervaring met afweging tussen belangen netbeheerder en electoraal gebied
Aandeelhouders vinden in het algemeen dat het dekkingsgebied ten minste het electorale gebied moet omvatten • "Dekking electoraal gebied biedt politieke relevantie"
Drie grootste netbeheerders Nee Ja
93% 7% N = 46
Overige netbeheerders Nee Ja
78% 22% N = 11
Bron:
Aandeelhouders ervaren zelden afwegingen tussen belang binnen en buiten eigen grenzen • "Geen problemen met balans electoraal en overig dekkingsgebied"
Roland Berger analyse interviews en enquêtes
Aandeelhouders met een groot aandeel in kleine netbeheerder en een klein aandeel in een grote netbeheerder voelen zich alleen betrokken bij de kleine netbeheerder Eindrapport.pptx
34
Stuurgroep Visie Netbeheer
STRUCTUUR
3.2
Het nut van samenwerking wordt gezien maar nut herverkaveling wordt niet gedeeld – schaalvergroting is geen doel op zich Visie t.o.v. herverkaveling t.b.v. reductie versnippering 3 grootste netbeheerders Ja
Men ziet het nut van samenwerking • "Samenwerking is nodig in inkoop en standaardisatie" • "Focus op efficiëntieverbetering, niet op schaalvergroting"
50%
Nee
38%
Geen mening
13%
N = 16
Overige netbeheerders Ja
27%
Nee
67%
Geen mening
Bron:
7%
N = 15
Roland Berger analyse interviews en enquêtes
Aandeelhouders van grote netbeheerders zien het belang van herverkaveling • "Herverkaveling is bedrijfseconomisch nodig" • "3-5 netbeheerders van vergelijkbare omvang voorkomt monopoliepositie" • "Alleen ruilverkaveling, wij willen niet investeren" Aandeelhouders van kleinere netbeheerders zien nauwelijks nut van herverkaveling • "Herverkaveling is bij ons niet van toepassing" • "Schaalvergroting leidt niet tot efficiëntie" • "Pas op voor Ziggo-effect" Uitbreiding buiten Nederland wordt door geen van de aandeelhouders als relevant gezien Eindrapport.pptx
35
Stuurgroep Visie Netbeheer
STRUCTUUR
3.3
Men heeft geen uitgesproken voorkeur voor afstemming van dekkingsgebieden elektriciteit en gas, maar ook geen bezwaar Visie t.o.v. herverkaveling t.b.v. afstemming elektriciteit en gas 3 grootste netbeheerders Ja
23%
Nee
34%
Geen mening
43% N = 44
Overige netbeheerders Ja
50%
Nee
• "Het zou nuttig zijn om bij calamiteiten slechts één netbeheerder als aanspreekpunt hebben"
30%
Geen mening
Aandeelhouders hebben over het algemeen geen bezwaar tegen afstemming van dekkingsgebieden van elektriciteit en gas • "Dit is binnen ons dekkingsgebied niet van toepassing" • "Herverkaveling met name voor monogebieden" • "Elektriciteit en gas in handen van één netbeheerder levert ons als aandeelhouder geen tijdsbesparing op"
20% N=8
Bron:
Roland Berger analyse interviews en enquêtes
Eindrapport.pptx
36