STUDIEMIDDAG ‘INFORMELE ZORG’ Dialoogtafel Informele Zorg 29 SEPTEMBER 2011
(Buiten de gebaande paden)
Reader naar aanleiding van de studiemiddag “Informele Zorg” op 29 september 2011 aangeboden door de Seniorenraad Helmond
Dialoogtafels
Studiemiddag
Informele zorg in Helmond werkt !
Organisatie van de studiemiddag:
Namens de Seniorenraad: Maartje van der Neut Piet van de Waterbeemd Piet van Hest
Namens de Coachtrain: Marijke Scheenloop Andrew van der Veen
Administratieve ondersteuning: Carla Hanssen
Ondersteuning en redactie van de reader: De Coachtrain, Andrew van der Veen & Marijke Scheenloop
Informatie en adressen: www.seniorenraadhelmond.nl
[email protected] www.coachtrain.nl
[email protected]
Pagina 2
Dialoogtafels
Studiemiddag
Informele zorg in Helmond werkt !
Voorwoord De Seniorenraad Helmond wil u graag deze reader aanbieden als resultaat van de ‘Studiemiddag over Informele Zorg, buiten de gebaande paden’ in Helmond op 29 september 2011. Met deze reader hoopt en verwacht de Seniorenraad dat de dialoog, begonnen op die dag door zal werken binnen en tussen de aanwezige organisaties met betrekking tot dit onderwerp.
WAAROM ORGANISEERDE DE SENIORENRAAD DEZE BIJEENKOMST? Van alle kanten bereikten ons allerlei signalen zoals: • Er zal steeds meer behoefte zijn aan mantelzorgers en die zijn nu vaak al overbelast • Over een tijd zullen er steeds minder handen aan het bed zijn door personeelsgebrek • Door veranderingen in de AWBZ komt er straks nog meer op de gemeente en zorginstellingen af • Veel babyboomers gaan met pensioen. Die kunnen prachtig werk in de informele zorg verrichten, de zogenaamde Zilveren Kracht, maar hoe verzilver je die, hoe krijg en houd je ze actief? KORTOM: • Meer zorgvraag door vergrijzing • Minder geld en bemoeienis van de overheid • Zorgverleners onder efficiëncy-druk en personeelstekort • Te weinig zorgvrijwilligers. Zeker is dat er op allerlei niveau al hard gewerkt wordt, om de informele zorg voor gehandicapten en ouderen te versterken binnen Helmond. Allerlei prachtige initiatieven ontstaan. Maar is het genoeg? Weet iedereen van elkaar welke initiatieven er zijn en mogen we die van elkaar gebruiken of overnemen? Veel vragen dus waarop wij, de Seniorenraad, geen antwoord hebben. Onze taak is het de gemeente gevraagd en ongevraagd te adviseren op het gebied van ouderen en de Wmo. Uit gesprekken die de Seniorenraad in aanloop naar de studiemiddag heeft gevoerd, hebben wij begrepen dat het thema bij veel organisaties in Helmond leeft. Op een informatieve, creatieve en interactieve manier wilden wij hieraan een stevige impuls geven. Daarom waren wij zeer verheugd dat we op deze studiemiddag 55 deelnemers mochten verwelkomen. De deelnemers vertegenwoordigden organisaties die zich dagelijks bezighouden met formele of informele zorg binnen Helmond. Op de volgende bladzijden doorlopen we samen de herkenning- en verkenningsroute van deze middag. Wij hopen dat het u inspireert tot mooie vervolgstappen om de Informele Zorg in Helmond een stevige impuls te geven. Wij danken de aanwezigen van harte voor hun aanwezigheid en positieve bijdrage. Maartje van der Neut (Voorzitter Seniorenraad Helmond) Pagina 3
Dialoogtafels
Studiemiddag
Informele zorg in Helmond werkt !
TOELICHTING OP THEMA INFORMELE ZORG WAT VERSTAAN WE ONDER 'INFORMELE ZORG': Alle niet-betaalde hulp die geboden wordt aan mensen met een (chronische) ziekte, een handicap of met een hogere leeftijd, die zonder deze hulp niet zelfstandig kunnen functioneren (vertaald aan de hand van stukken vanuit de Brabantse Raad voor de Informele Zorg) EEN AANTAL KERNMERKEN VAN 'INFORMELE ZORG': • De verantwoordelijkheid voor de informele zorg wordt door meerdere mensen gevoeld. • Informele Zorg wordt als 'mantelzorg' aangeboden door mensen uit de directe omgeving/netwerk (naaste familie, vrienden, buren). Dit gebeurt meestal op basis van bestaande relaties, vanuit persoonlijke betrokkenheid en in ongeorganiseerd verband. • Mantelzorg overkomt mensen meestal, waarbij familiezorg soms jaren - of zelfs levenslang kan duren. Vrienden en/of buren laten zich inzetten voor bepaalde taken/klusjes, dit kan incidenteel of voor een langere periode zijn, maar zelden op basis van oneindigheid. • Informele Zorg als 'Vrijwilligerswerk' wordt vaak door mensen gedaan vanuit maatschappelijke betrokkenheid of als zinvolle invulling/aanvulling in hun leven. Omdat het op vrijwillige basis is betekent dit dat er altijd een einde aan de dienstverlening kan komen. • Mensen kunnen naast bovengenoemde informele zorgbronnen er voor kiezen om op individuele basis lid te worden van specifieke zelfhulp- of lotgenotengroepen, en van daaruit ook hulp/advies aangeboden krijgen. SAMENWERKING INFORMELE EN FORMELE ZORG: De Seniorenraad Helmond vindt het, op basis van alle informatie en ontwikkelingen in de maatschappij, een gegeven dat de organisatie en uitvoering van 'Zorg op Maat' steeds meer op basis van een goede en creatieve samenwerking tussen de Formele en Informele Zorgstructuren zal gaan verlopen. Vanuit dit perspectief hebben we het initiatief genomen om de studiedag 'Informele Zorg' te organiseren op 29 september 2011 voor de meest belangrijke organisaties die hiermee te maken hebben in de Regio Helmond.
Pagina 4
Dialoogtafels
Studiemiddag
Informele zorg in Helmond werkt !
PROGRAMMA STUDIEMIDDAG INFORMELE ZORG (BUITEN DE GEBAANDE PADEN): • Welkomstwoord door Maartje van der Neut, voorzitter van de Seniorenraad Helmond • Inleiding ‘Informele zorg in de toekomst’ door Riet Hammen, Projectleider 'wie dan leeft, wie dan zorgt' • Vervolgens vier korte presentaties over informele zorg vanuit verschillende invalshoeken in onze stad: •
Eus van Beijsterveldt, ondersteuner Platform Belangenbehartiging Mantelzorg zuidoost Brabant
•
Lindi Jansen, senior zorg Vrijwilligerscentrale LEV-groep
•
Nora Akhry, directeur Thuiszorg 'Samen Verder'
•
Freke van der Esch, gezondheidsmakelaar Helmond Gezond, GGD Brabant zuid-oost
• De kernpunten uit de presentaties worden aan acht verschillende thematafels uitgewerkt volgens de zogenaamde 'dialoogmethode'. Dit proces wordt toegelicht en ondersteund door de coaches van de Coachtrain. • Terugkoppeling van de uitkomsten van de dialoogtafels. • Korte impressie van wethouder Margreet de Leeuw over het thema van de middag • Afsluiting door Maartje van der Neut
Pagina 5
Dialoogtafels
Studiemiddag
Informele zorg in Helmond werkt ! SAMENVATTING INLEIDING DOOR DRS. RIET HAMMEN-POLDERMANS EEN WAKE-UP CALL IS HARD NODIG! Twee trends vanaf 2011 tot 2035, dus minimaal 25 jaar! : • ontgroening met als gevolg daling werkende bevolking en tegelijkertijd • een proces van Vergrijzing EEN TEKORT AAN PROFESSIONALS ONTSTAAT, ÓÓK IN DE ZORG • terwijl juist daar extra inzet nodig is. • 22% beroepsbevolking is nodig om zorgvraag op te vangen (RVZ, 2006). • In feite: alle schoolverlaters van een jaar moeten rechtstreeks de zorg in. • Dat redden we niet! NIEUWE ONTWIKKELINGEN IN DE SAMENLEVING SPELEN EEN BEMOEILIJKENDE ROL: • Extramuralisering • Fysieke afstand ouderen/kinderen • Vrouwen op arbeidsmarkt • Meer alléénstaanden • Loyaliteiten na echtscheiding? • Sociale cohesie daalt • Buren kennen elkaar niet altijd • Toename dementie • Veranderende bevolkingssamenstelling EFFICIENCY- OPLOSSINGEN ZIJN NODIG: DE OVERHEID STIMULEERT DAT STERK! • Technologie • E -health: ‘Zuster Philips’ • Prosumerisme: zelf metingen doen die tijdsbesparend werken voor de professionals. MAAR MET ALLEEN TECHNOLOGIE KOMEN WE ER OOK NIET! Inzet van de burger is dringend nodig! 2005 Staatssecretaris Ross van Dorp had een voorzienige blik! ‘Ouderen zullen voor ouderen moeten gaan zorgen’
Pagina 6
Dialoogtafels
Studiemiddag
Informele zorg in Helmond werkt ! HOE IS DE DEMOGRAFIE IN HELMOND?
900
900
Vrouwen
HELMOND HEEFT: • méér jeugd • minder jongeren • méér 35 - 45jarigen • méér 36 – 50jarigen • (nu nog) minder 51 – 60 jarigen • aantal 61 - 65jarigen is gelijk
Aantal
800
800
700
700
600
600
500
500
400
400
300
300
200
200
100
100
0
0
-100
-100
-200
-200
-300
-300
-400
-400
-500
-500
-600
Helmond vrouwen
-700 -800
-600
Helmond mannen Verschil mannen/vrouwen Helmond
Mannen
Nederland mannen
-700 -800
Nederland vrouwen
-900 0 jaar
-900 10 jaar
20 jaar
30 jaar
40 jaar
50 jaar
60 jaar
70 jaar
80 jaar
90 jaar
Leeftijd
N.B.: In Helmond zijn nu al méér 75+ vrouwen dan 75+mannen.
VOORTS HEEFT HELMOND: 1. Een hoge demografische druk: aantal 65+ t.o.v. aantal in werkende leeftijd: • Steenweg-Oranjebuurt-Zwanenbeemd • Warande en Binderen. 2. Aantal 65 plussers 1:3!) vooral in: • Centrum/west – Warande - Helmond O. • Buurten Centrum (33%) • Stationsgebied (37%) 3. Jonge buurten: veel 0 – 19 jaar • Schutsboom (37%) • Stepekolk (36%) • Dierdonk (35%)
Pagina 7
Dialoogtafels
Studiemiddag
Informele zorg in Helmond werkt ! HOE IS HET OVERHEIDSBELEID OP DIT MOMENT 1. Europees beleid: • 2012 Europa stimuleert: ‘ Active Ageing Senioren en Intergenerationele Solidariteit’ 2. Landelijk beleid • AWBZ veilig stellen • Verantwoordelijkheden t.a.v. zorgvraag van Provincie naar Gemeenten • Stimuleren Civil Society en Burgerparticipatie, alsmede preventie. 3. Provinciaal beleid: • 2010: De Provincie Noord-Brabant ondersteunt diverse projecten via het VBOB BrabantConnect, Meer woningen voor Ouderen, Deskundigheidsbevordering Belangenbehartiging, VOA-project en ons project ‘Wie dan leeft… wie dan zorgt? ZorgRuilbrabant.’ 4. Gemeentelijk beleid: • Zorgloketten en Indicatiecriteria • Mantelzorg als ‘voorliggende voorziening’…… • Welzijn Nieuwe Stijl: 2010 – eind 2012 • (VNG, VWS, MO-groep Welzijn & Maatsch. Dienstverlening) • Het ‘Gesprek aan de keukentafel: Kanteling in het denken! • Aanbod niet langer centraal! • wat kan de burger zelf? • eerst het sociale netwerk inschakelen: buren, vrienden, kennissen! BELEID NU VERDER RICHTEN OP: • Formele zorg en Informele zorg in optimale verhouding en • Een actieve benadering, óók van mensen die niet om hulp durven/kunnen/willen vragen! Gemeenten zouden de Civil Society - burgerinitiatieven op het terrein van (ook nietfamiliale ) informele zorg (o.a. ZorgRuil Brabant) - moeten kunnen faciliteren? Naast Steunpunten Informele Zorg ook burgerinitiatieven. Het past in het WMO-beleid! • En wat is het Beleid van de burger zelf? • Een Wake-up Call is nodig!
Pagina 8
Dialoogtafels
Studiemiddag
Informele zorg in Helmond werkt !
U bent zorgverantwoordelijk voor uzelf en anderen in uw omgeving! NAAST DE BOODSCHAP VAN URGENTIE IS ER OOK EEN GOEDE BOODSCHAP!
TWEE REDENEN OM U IN TE ZETTEN: Twee redenen voor inzet voor een ander in de wijk in een Zorgruilnetwerk en een hand uitsteken voor een ander, óók voor iemand die u niet kent!
1. Het is goed voor uw welzijn en geluk (echt!) en: 2. U heeft er nog een ander belang bij: het vergroot uw Sociaal netwerk en dus ook uw Sociaal Kapitaal! En daarmee wordt bedoeld dat anderen bereid zijn ook voor u een hand uit te steken!
WIE ONTVANGT EN WIE GEEFT?
Drs. Riet Hammen-Poldermans (projectleider Zorgruilbrabant) www.zorgruilbrabant.nl
[email protected] 076-5640727
Pagina 9
Dialoogtafels
Studiemiddag
Informele zorg in Helmond werkt ! SAMENVATTING PRESENTATIE EUS VAN BEIJSTERVELDT (PLATFORM BELANGENBEHARTIGING MANTELZORG ZUIDOOST BRABANT)
INTRODUCTIE: Er woont een groot aantal ouderen (65 plus) in Brabant die zorgt voor een ander, ouder iemand. In mijn presentatie vertel ik waarom oudere mantelzorgers een kwetsbare groep is, welke behoeften men heeft en verder vertel ik u over 2 speerpunten die op dit moment aan de orde zijn: Respijtzorg en over Zorg dichter bij huis.
OUDERE MANTELZORGERS ZIJN KWETSBAAR. WAAROM? Mantelzorgers zijn vaak de enige mantelzorger en ervaren bovendien meer plicht- of schuldgevoelens. Zij behoren nog tot de generatie ‘het is gewoon dat je zorgt voor een ander’. En, als goed katholiek in Brabant, blijf je getrouwd tot de dood je scheidt: in goede en kwade dagen, in armoede en rijkdom, in ziekte en gezondheid. Oudere mantelzorgers willen zich dan ook vaak niet als mantelzorger zien, of herkennen zichzelf niet. Zij schakelen niet zo gemakkelijk hulp in. Door het ondersteuningsaanbod worden zij dan ook niet herkend. Omdat zij ouder zijn komen vaker gezondheidsproblemen voor zowel bij de mantelzorger als bij diegene waarvoor gezorgd wordt. Zoals dementie, een ziekte die het meest voorkomt bij ouderen. Van deze groep woont 65% thuis en heeft mantelzorg. Zorg die zich vaak 24 uur per dag afspeelt, waardoor 82% van de mantelzorgers behoort tot risicogroep op overbelastingsproblematiek . Dit alles maakt oudere mantelzorgers meer kwetsbaar; een groep waar het risico op overbelasting groot is. Het aantal mantelzorgers zal in de komende jaren niet afnemen. Tegelijkertijd leven we in een maatschappij waarin een groot aantal van de kinderen werkt. Kinderen, familieleden die ook vaker verder weg wonen. Een spanningsveld: men wil wel graag voor de ander zorgen, maar het wordt tegelijkertijd lastiger. We zullen dan ook moeten nadenken over creatieve oplossingen.
Pagina 10
Dialoogtafels
Studiemiddag
Informele zorg in Helmond werkt ! BEHOEFTEN VAN MANTELZORGERS Mantelzorgers hebben behoefte aan de volgende vormen van ondersteuning: • Informatie, advies en begeleiding • Praktische en financiële steun • Educatie • Respijtzorg • Huisvesting KANSEN VOOR VANDAAG Ik wil mijn inleiding afsluiten met 2 speerpunten die die u kunnen inspireren in de discussie van vandaag. Items, waarin kansen liggen. Het gaat dan om huisvesting en respijtzorg. Respijtzorg is bedoeld ter voorkoming van overbelasting van mantelzorgers. Diegene waarvoor gezorgd wordt logeert dan een tijdje in bijvoorbeeld een zorghuis. Hierdoor kan de mantelzorger er even tussen uit. Uit een gehouden inventarisatie in zorg- en verpleeghuizen in Brabant (2010) blijkt dat bijna de helft deze vorm, van respijtzorg niet meer kan aanbieden. Het zuidoost Brabant is dit zelfs bijna 60%. In overleg met het CZ-zorgkantoor wordt op dit moment gezocht naar oplossingen hiervoor: naar meer betaalbare mogelijkheden. Wij zien in de praktijk dat men hier niet altijd gebruik van wil maken. Hoe kunnen we zowel de mantelzorger als diegene waarvoor gezorgd wordt over deze drempel helpen? Bij de belangenbehartigers Mantelzorg komen steeds meer vragen van mantelzorgers om geografisch gezien dichter bij diegene waarvoor gezorgd wordt te willen wonen. Maar de mogelijkheden zijn nog beperkt of sluiten niet altijd aan bij de behoeften. Voorbeelden: - kangoeroewoningen, wijzigingen bestemmingsplannen, urgentie bij woningtoewijzing Wat ziet u als kansen in Helmond? Hoe kunnen we de handen in elkaar slaan?
Eus van Beijsterveldt www.briz.nl
[email protected]
Pagina 11
Dialoogtafels
Studiemiddag
Informele zorg in Helmond werkt ! SAMENVATTING PRESENTATIE LINDI JANSEN (SENIOR ZORG, VRIJWILLIGERSCENTRALE HELMOND, ONDERDEEL VAN DE LEV GROEPHOLDING)
SPEERPUNTEN • Van “waar heb ik recht op?” naar “wat kan ik bijdragen?” • Van (over)belasting naar trots • Van doelgroepen naar samenleven Informele zorg, mantelzorg, familiezorg, vrijwilligers…. U en ik weten waar we het over hebben. Maar weten burgers dat ook? Als je niet weet dat jouw zorg voor je moeder mantelzorg heet, maak je dan wel gebruik van het ondersteunings-aanbod? En als je kinderen het druk hebben met hun werk en hun gezin, mag je dan wel een beroep doen op een vrijwilliger om samen boodschappen te doen?
VAN “WAAR HEB IK RECHT OP?” NAAR “WAT KAN IK BIJDRAGEN?” Ouderen en mensen met een beperking hebben een zorgbehoefte. Behoeften die niet meer, zoals vroeger, automatisch vervuld worden vanuit een rijk aanbod. Daar kunnen we een probleem van maken. Maar het biedt ook kansen voor het maken van nieuwe verbindingen.
Laten we zorgvragers vooral ook blijven zien als burgers, met beperkingen maar ook met talenten en mogelijkheden.
Pagina 12
Dialoogtafels
Studiemiddag
Informele zorg in Helmond werkt ! Misschien is er niets mis mee om aan zorgontvangers te vragen wat zij zouden kunnen aanbieden, in ruil voor de gevraagde informele zorg. Niet zozeer als een verplichte tegenprestatie maar wel om mensen in hun kracht te zetten en hun participatie te bevorderen. Misschien kan een mevrouw van 86 haar tuintje niet meer zelf bijhouden. Maar mogelijk kan zij wel aan haar buurmeisje leren hoe je een coole sjaal moet breien. Dit kun je organiseren met de “caremiles” waar Riet Hammen het al over had, of met het ruilwinkelprincipe waarbij diensten en goederen een betaalmiddel zijn voor diensten en goederen. Dit vraagt om matching in de wijk, waar werkers (zowel professioneel als vrijwillig) de vraag en het aanbod kennen. ICT kan hierin ondersteuning bieden. Vraagverlegenheid en aanbodverlegenheid kunnen hiermee worden ondervangen. VAN (OVER)BELASTING NAAR TROTS Mensen die zorgen zijn vaak prima in staat om aan te geven wat ze nodig hebben om hun taken aan te kunnen. Maar het moet ze wel gevraagd worden! Hier ligt een taak voor professionals die weten waar ze het over hebben. En die weten waar de pijn kan zitten. Natuurlijk moeten we oog hebben voor het voorkomen van overbelasting maar het is zeker zo waardevol om de positieve kanten van zorg te benoemen! Mantelzorgers benoemen hun zorgtaken als zingevend in hun leven. Zorgvrijwilligers ervaren voldoening omdat ze iets doen voor een ander. Jongeren zijn trots als ze erachter komen dat hun extra taken thuis gelabeld worden als mantelzorg, zeker als ze dan ook nog eens beloond worden met een bioscoopbon! Zorgzaamheid is mooi en levert ook iets op. VAN ZORGDOELGROEPEN NAAR SAMENLEVEN Zorg is een verbindend element in de samenleving. Er zijn grote raakvlakken met gezondheid, welzijn, wonen, generatievraagstukken, integratieproblematiek. Ik pleit ervoor om zorg in een breder kader te gaan zien. Laat basisschoolkinderen hun musical opvoeren in het verzorgingshuis. Biedt maatschappelijke stages aan in zorginstellingen. Koppel senioren aan jonge gezinnen die wel een gezellige oppasoma of klusopa kunnen gebruiken. Organiseer vrijwilligerswerkplekken voor mensen met een beperking. Er is zoveel verbinding mogelijk! Er zal bezuinigd moeten worden. Aan ons de opdracht om sociaal hoogbegaafd te worden!
Lindi Jansen www.vrijwilligerscentralehelmond.nl
[email protected]
Pagina 13
Dialoogtafels
Studiemiddag
Informele zorg in Helmond werkt ! SAMENVATTING PRESENTATIE NORA AKHRY (DIRECTEUR THUISZORG 'SAMEN VERDER') THUISZORG SAMEN VERDER Thuiszorg 'Samen Verder' is een jonge enthousiaste thuiszorgorganisatie uit Helmond. We bieden vanaf 2009 ABWZ geïndiceerde zorg aan (PGB en zorg in natura) en Wmo thuiszorg. Onze cliëntenbestand bestaat uit 20% allochtone cliënten en 80% autochtone cliënten. Na alle vorige lezingen wil ik specifiek ingaan op de volgende vragen: • Hoe kunnen we formele en informele zorg samenbrengen/verbinden/organiseren rondom een zorg/hulpvrager? • Hoe gaan we op inventieve wijze om met specifieke doelgroepen vwbt de verbinding zorgvraag-aanbod. Ik wil graag deze thema’s met elkaar verbinden. Het gaat dan om de vraag hoe we bij specifieke doelgroepen de verbinding zorgvraag en aanbod kunnen verbeteren met behulp van informele zorg en tegelijkertijd de informele zorg kunnen stimuleren. Twee problemen kunnen hiermee aangepakt worden. Namelijk onderbenutting van zorg bij specifieke doelgroepen zoals mensen van Turkse of Marokkaanse afkomst, en het veelal ontbreken van vrijwilligers voor informele zorg bij deze doelgroepen. Ik denk dat het probleem ook de oplossing kan zijn. De oorzaken zijn al vaak benoemd daarom zal ik ze kort aantippen. Dat sommige doelgroepen de weg naar de zorg vaak niet weten te vinden komt dikwijls door: • • • • •
(wederzijdse) cultuurverschillen, wantrouwen naar de bestaande hulpverlening, verschillende onderlinge verwachtingen, onbekendheid met informele hulp, en taalverschillen.
Hierdoor kan er heel veel druk op de oudere kinderen als mantelzorger komen te liggen. Vaak hebben deze laatsten zelf een gezin en worstelen zij met de opvoeding van hun kinderen. Een dubbele last dus. De reden waarom in sommige doelgroepen het lastig is om vrijwilligers te vinden is gelegen in de structuur van het Nederlandse Welzijnswerk, welke niet altijd aansluit bij de beleving en de wensen van deze doelgroepen. Pagina 14
Dialoogtafels
Studiemiddag
Informele zorg in Helmond werkt ! Ik wil graag ingaan op de vraag: “Hoe zouden we op een inventieve wijze bij specifieke doelgroepen de zorgvraag en het aanbod kunnen verbinden. Ik merk namelijk dat er tegenstrijdigheden zijn die het lastig maken om een goede lijn uit te zetten om die zorgvraag met het aanbod te verbinden. Het gaat ook om de vraag: hoe vraaggericht wil je zijn? VOORBEELD 1 DAGBESTEDING Momenteel is dagbesteding nog een AWBZ voorziening, maar binnenkort gaat begeleiding naar de Wmo. Daarmee wordt het lastig om voor je organisatie beleid te voeren wat op de toekomst gericht is. Ik zou namelijk een dagbesteding voor ouderen van Marokkaanse of Turkse afkomst kunnen opzetten, maar ik loop er tegenaan dat de gemeente geen doelgroepen beleid wil. Dus zodra de financiering via de Wmo loopt zou het zo maar kunnen dat deze dagbesteding of ook toegankelijk moet zijn voor autochtonen of ik zou de kans lopen weer te moeten stoppen. Op zich ben ik het wel eens met het feit dat integratie heel belangrijk is en dat dit betekent dat dit alleen maar kan als mensen elkaar ontmoeten en niet langs elkaar leven. Maar voor bijvoorbeeld oudere vrouwen die in Marokko geboren en getogen zijn en die hier nauwelijks te taal geleerd hebben is dit echt een brug te ver. En dagbesteding voor allochtone ouderen speelt in op de specifieke behoeften van deze mensen. Maar als zij zich moeten aansluiten bij autochtone dagbesteding dan sluit het aanbod niet meer aan bij de vraag en zullen zij geen gebruik maken van deze voorzieningen. Ze zijn te oud om nog om te schakelen. Het is namelijk een bekend gegeven dat men op oude leeftijd vaak terugvalt op de cultuur van je jeugd. Maar geen dagbesteding betekent mogelijk wel eenzaamheid, geen signalering van gezondheidsproblemen en noem maar op. VOORBEELD 2 CULTUURVERSCHILLEN Er zijn ouderen mannen van bijvoorbeeld Marokkaanse en Turkse afkomst die persoonlijke zorg nodig hebben maar zich niet willen laten wassen door een vrouw. Nu is het met het personeelsbeleid van Thuiszorg Samen Verder zo dat wij alleen verzorgenden en verpleegkundigen aannemen die breed inzetbaar zijn en die dus zowel mannen als vrouwen willen verzorgen. Daar maken wij geen verschil in. Dat hoort bij het beroep en dus daar kies je voor. Maar kun je ook van ouderen verwachten dat zij tegen hun zin door iemand van het andere geslacht verzorgd worden? De maatschappelijke tendens van de laatste jaren is helder: ja. Kijk naar de discussie waar het gaat om zwangere vrouwen die door een mannelijke gynaecoloog worden geholpen daar zie je dat ook. Hoe ver ga je met belevingsgerichte zorg, om te voorkomen dat mensen afzien van zorg. Hoe verbindt je de zorgaanbieders met deze zorgvragers, welke concessies mag je verwachten van beide groepen? Deze aandachtspunten wil ik vanuit de praktijk graag bij u onder de aandacht brengen.....
Nora Akhry, www.thuiszorgsamenverder.nl
[email protected]
Pagina 15
Dialoogtafels
Studiemiddag
Informele zorg in Helmond werkt !
SAMENVATTING PRESENTATIE FREKE VAN ESCH (GEZONDHEIDSMAKELAAR)
WAAR GAAT HET OVER Het gaat hier over zorg, mantelzorg, informele zorg en dus ziekte. U vraagt zich vast af: Wat doet zij hier dan als Gezondheidsmakelaar, iemand die zich richt op het gezond houden van mensen? Zou een zorgmakelaar dan niet meer op zijn plaats zijn? Wellicht, maar toch leg ik graag het verband uit tussen zorg en gezondheid. Als gezondheidsmakelaar houd ik me ermee bezig hoe we gezond kunnen blijven en hoe we zo snel mogelijk weer fit kunnen worden, als we zorg nodig hebben gehad. Bij ziekte sta je stil, niet bij je gezondheid. Pas wanneer er iets is, je ziek bent, merk je hoe vervelend dat is en hoe belangrijk je gezondheid. En eigenlijk kun je je lichaam wel vergelijken met een auto, fiets, huis: je moet onderhoud plegen. Als je de dakgoten niet op tijd leeghaalt, stromen ze op een gegeven moment ook over. En dan is de schade groter. VANUIT DEZE OPTIEK, GAAT HET OM DE VOLGENDE VRAAGSTUKKEN: • Hoe kunnen we bereiken dat mensen niet ziek worden, zo min mogelijk en zo laat mogelijk. • maar ook, hoe kunnen we bereiken dat mensen die ziek zijn, en dan bedoel ik chronisch zieken, zich toch zo fit mogelijk voelen en optimaal deel kunnen blijven nemen aan het maatschappelijke leven, dus niet vereenzamen • Daarnaast is het heel belangrijk, zeker gezien de verwachtingen van de overheid, dat mantelzorgers , maar ook informele verzorgers gezond blijven. Zij moeten niet aan de andere kant van de lijn komen te staan en zelf ziek worden. En uit ervaring weet ik: de zorg voor een naaste slurpt je op, niet alleen fysiek, maar ook psychisch. GEZONDHEID EN REGIE Je gezondheid wordt bepaald door een aantal zaken: • je erfelijke aanleg, • je omgeving (zowel fysiek als sociaal), • je leefstijl (gedragselement) • de voorzieningen waar je een beroep op kunt doen
Pagina 16
Dialoogtafels
Studiemiddag
Informele zorg in Helmond werkt !
REGIE EN EIGEN KRACHT VRAGEN: Balans in draagkracht en draaglast
Hoe gezond je je voelt wordt mede bepaald door de mate waarin je het gevoel hebt regie te hebben over je eigen leven. Voor regie zijn zaken als: kennis(opleiding, begrip/taalvaardigheid) geld, netwerk, mogelijkheden, maar ook achtergrond, bezigheden, en de omgeving waar je woont, van grote invloed. In de wijken waar ik actief ben (Binnenstad Oost en Helmond West) woont een relatief grote kwetsbare groep, die op veel van deze zaken slecht scoren: kennis (opleiding en taal), netwerk, bezigheden, maar ook in een omgeving wonen die een negatieve invloed heeft op de gezondheid (woningen en versteende omgeving). Daar wordt overigens hard aan gewerkt. Deze groepen hebben hierdoor een grote draaglast, terwijl hun draagkracht klein is. Dit betekent dat het lastig is de regie te nemen. Lastig in een tijd waarin juist een groot beroep wordt gedaan op de eigen kracht. Resultaat: Mensen gaan 7 jaar eerder dood en zijn 13 jaar langer chronisch ziek. Ze voelen zich zelfs wel 17 jaar langer ziek. KWETSBARE GROEPEN/OUDEREN Vooral ouderen doen een beroep op de informele zorg en mantelzorg. Uit onderzoek blijkt dat in Helmond ruim 27% van de ouderen een hoge draaglast en een lage draagkracht heeft. De kwetsbare ouderen: Ouderen die beperkt worden in hun zelfredzaamheid door lichamelijke of psychische problemen, maar een klein netwerk hebben, het moeilijk vinden hulp te organiseren, door de bomen het bos niet meer zien, weinig te besteden hebben, etc. En dat in deze maatschappij waar een steeds groter beroep wordt gedaan op kennis (22% heeft geen opleiding of alleen l.o, 49% lbo of Mavo), vaardigheden en het hebben van een netwerk. Bovendien moeten we ons realiseren dat het een glijdend proces is van steeds minder contacten hebben en steeds meer hulp nodig hebben: de regie over je leven verliezen. Deze groep moeten we vooral niet aan hun lot over laten: daadwerkelijke, fysieke hulp, maar juist ook hulp om die regie (weer) te kunnen nemen en zo de eigen krachten aan te spreken. Pagina 17
Dialoogtafels
Studiemiddag
Informele zorg in Helmond werkt ! GEZONDHEID MANTELZORGERS EN INFORMELE ZORGERS Het is ook van belang dat mantelzorgers/ informele zorgers niet overbelast worden, nu zij steeds meer naar voren worden geschoven als belangrijke factor in de zorg. De veranderde gedachte over de zorg, van afnemers naar zorg op eigen kracht, naast de vaardigheid om je eigen regie te kunnen voeren, een mentaliteitsverandering. Naar mijn idee is het dan ook belangrijk naast de Zilveren kracht ook de jeugd in te zetten om een deel van de informele zorg te doen. Voor opa, oma of de buurvrouw boodschappen doen of het gras maaien. Het kan ook voor die meneer van drie straten verder. Een soort heitje voor een karweitje. Het moet weer gewoon worden om wat voor elkaar te doen. Zo heb je meerdere vliegen in een klap: • De mantelzorger/ informele zorger wordt ontzien en blijft zo gezonder • De jeugd werkt aan mentaliteitsverandering en beginnen zich al in te kopen voor later • De ouderen die zorg nodig hebben leren weer van de jeugd en vergroten zo hun netwerk. Lijkt simpel, maar liggen nog heel wat vragen: Welke jongeren? Welke zorgvragers? Wat is dan dat heitje? Moet er wel een heitje zijn?
Er is dus nog heel wat werk te verzetten!
Freke van der Esch Gezondheidsmakelaar Helmond Binnenstad Oost en Helmond West www.ggdzob.nl
[email protected]
Pagina 18
Dialoogtafels
Studiemiddag
Informele zorg in Helmond werkt !
TWEEDE DEEL VAN HET PROGRAMMA: DE DIALOOGTAFELS (DOOR MARIJKE SCHEENLOOP & ANDREW VAN DER VEEN VAN DE COACHTRAIN) De Seniorenraad heeft heel bewust gekozen om tijdens het tweede deel van deze studiemiddag het programma een interactief karakter te geven. Vanuit de presentaties zijn een aantal kernpunten naar voren gekomen die aan acht Dialoogtafels zijn uitgewerkt door de deelnemers. In de bijlage vindt u een toelichting over de dialoogmethodiek. VOORBEELD DIALOOGTAFEL VAN DE ZORGMOTIVATIE: Toelichting bij deze tafel: we hebben in de inleidende presentaties gehoord dat juist bij het verlenen van zorg, zaken als cultuur, opvoeding, persoonlijkheid en religie een grote rol kunnen spelen in de motivatie en de manier van zorgverlening. Aan deze tafel willen we graag dat jullie met elkaar in gesprek gaan om tot inzichten en ideeën te komen om hier in deze regio gepaste aandacht en positieve impulsen aan te geven. Stap 1: Stel jezelf één voor één voor en vertel in één of twee zinnen 1 voorval waarbij je verrast of verbaasd was over de totaal ander benaderwijze of aanpak van een ander in een zorgsituatie vanuit de genoemde diversiteitaspecten. Stap 2: Als we mogen dromen (los van wat wel of niet mogelijk is), welke maatregelen en mogelijkheden zouden dan over vijf jaar ingevoerd zijn om zoveel mogelijk rekening te kunnen houden met de verschillende aspecten die van invloed kunnen zijn op de motivatie om gepaste zorg te verlenen aan anderen. Neem drie hiervan mee naar stap 3 Stap 3: Welke creatieve ideeën/mogelijkheden kunnen jullie bedenken om door middel van deze succesverhalen nieuwe succesverhalen te creëren binnen Helmond? (brainstormen + interactie) Stap 4: Vul het formulier in dat op de tafel ligt met de kernpunten
Stap 5 (alleen wanneer tijd over is): Zijn er concrete samenwerkingsacties te bedenken binnen deze tafel of samenwerkingsvragen voor mensen aan de andere tafels om dit mogelijk te maken?
Pagina 19
Dialoogtafels
Studiemiddag
Informele zorg in Helmond werkt ! UITKOMSTEN VAN DE 8 DIALOOGTAFELS IN BEELD EN WOORD: DIALOOGTAFEL VAN URGENTIE VOORZITTER: Henk Vermeulen Wijkraad Stiphout-Warande DEELNEMERS: Rudy van de Maat, Gemeente Helmond, De Zorgpoort Marlène Blijlevens, lid Seniorenraad Helmond Jan Kuipers: Oud-directeur BOZ Riet Hammen: Projectleider ' Wie dan leeft, wie dan zorgt' Aan deze tafel werd met elkaar van gedachten gewisseld over hoe je zoveel mogelijk mensen bewust kunt maken van deze urgentie. GEEF IN HET KORT WEER HOE JULLIE HET DIALOOGPROCES HEBBEN ERVAREN AAN JULLIE TAFEL: • Goede uitwisseling! WELKE 3 DROOMBEELDEN HEBBEN JULLIE SAMEN UITGEWERKT? • Dat iedereen elkaar in de directe omgeving kent! • Iedereen heeft een eigen sociaal netwerk! • Vanzelfsprekende Vraag èn Aanbod! • Gebruikmaken van elkaars kracht in de wijk! • (van prachtwijk naar krachtwijk!) WELKE INTERESSANTE INZICHTEN/IDEEËN/MOGELIJKHEDEN WILLEN JULLIE DELEN MET DE ANDEREN? OPLOSSINGEN: • Introductie van nieuwe bewoners in wijk, buurt, straat. • Persoonlijke benadering! (inzet van social-media in de wijk om vraag en aanbod te matchen) • Huisartsen betrekken bij WMO beleid! • Vraag: Leiden onderlinge activiteiten in goede tijden automatisch tot zorg/hulprelaties in slechte tijden?
Pagina 20
Dialoogtafels
Studiemiddag
Informele zorg in Helmond werkt !
DIALOOGTAFEL VAN DE VERLEGENHEID VOORZITTER: René van Lierop: Wijkraad Dierdonk DEELNEMERS: Willeke Sanders: Buurtzorg Helmond Piet Maas: KBO-St. Lucia Mierlo-Hout/Brandevoort Henri Wooldrik: PCOB Lindi Jansen: LEV-groep, Vrijwillige Thuiszorg Freke van der Esch: Helmond Gezond/GGD
Het is voor veel mensen lastig om puur vanuit zichzelf hulp te vragen of aan te bieden. Aan deze tafel hebben de deelnemers hebben de deelnemers met elkaar gesproken over hoe je deze 'verlegenheid' zou kunnen terugdringen.
GEEF IN HET KORT WEER HOE JULLIE HET DIALOOGPROCES HEBBEN ERVAREN AAN JULLIE TAFEL: • Leerzaam, verschillende invalshoeken, samen zoeken naar verbinding in woorden!
WELK IDEAALBEELD HEBBEN JULLIE SAMEN UITGEWERKT? • Een zorgzame samenleving waarin sociaal contact vanzelfsprekend is! WELKE INTERESSANTE INZICHTEN/IDEEËN/MOGELIJKHEDEN WILLEN JULLIE DELEN MET DE ANDEREN? • "ambassadeur van de zorg" introduceren in Helmond (met een knipoog: een symbolisch figuur, die mensen prikkelt/triggert tot een mentaliteitsverandering ! • zichtbaar en toegankelijke aanspreekpunten in de wijk!
Pagina 21
Dialoogtafels
Studiemiddag
Informele zorg in Helmond werkt !
DIALOOGTAFEL VAN VRAAG & AANBOD VOORZITTER Thieu Lemmen: Verenigd Bonden Overleg Helmond DEELNEMERS Janneke Schepping: Teammanager thuiszorg Savant Zorg Joop Vis: lid Seniorenraad Helmond Mech Hendrix: wijkraad Brouwhuis
Er wordt al van alles bedacht om vraag en aanbod te verbinden, maar er worden ook nog veel knelpunten ervaren. Aan deze tafel spraken de deelnemers zo open en onbelemmerd mogelijk over mogelijkheden om vraag en aanbod optimaal aan elkaar te koppelen.
GEEF IN HET KORT WEER HOE JULLIE HET DIALOOGPROCES HEBBEN ERVAREN AAN JULLIE TAFEL: • Iedereen heeft ruimte gekregen om ideeën en ervaringen op tafel te leggen.
WELK IDEAALPLAATJE HEBBEN JULLIE SAMEN UITGEWERKT? • Ons ideaal is dat mensen zich kunnen en durven open te stellen voor elkaar en toegankelijk en bereid zijn elkaar waar nodig te helpen ergo hulp te ontvangen. In ons ideaalplaatje hebben de professionele formele zorgorganisaties hierbij een belangrijke taak als coördinerende instanties.
WELKE INTERESSANTE INZICHTEN/IDEEËN/MOGELIJKHEDEN WILLEN JULLIE DELEN MET DE ANDEREN? • Essentieel is dat mensen een netwerk opbouwen dat nodig is als voedingsbodem voor de informele zorg. Hierbij ligt een grote taak voor: zorginstelling, scholen, wijkcentra en het verenigingsleven. • Voorop blijft staan de eigen verantwoordelijkheid van het individu, dat bij de oplossing van de problematiek desgewenst wel gefaciliteerd wordt!
Pagina 22
Dialoogtafels
Studiemiddag
Informele zorg in Helmond werkt ! DIALOOGTAFEL VAN SUCCES VOORZITTER: Annemarie van Rooij: ANBO, afdeling Helmond DEELNEMERS: Ans v. Loon de Kort: KBO Brouwhuis Helmond Nora Akhrij: Thuiszorg Samen Verder Erhart Baert: lid Seniorenraad Helmond Eveline van der Linden: LEV-groep, SWOH, beleidsmedewerker Eus van Beijsterveld: BRIZ Er zijn op dit moment ook al veel mensen in Helmond die zich met hart en ziel inzetten voor de zorg in Helmond of in zijn algemeenheid. Aan deze tafel hebben de deelnemers het dialooggesprek gevoerd over 'Informele Zorg in Helmond wat al werkt'. GEEF IN HET KORT WEER HOE JULLIE HET DIALOOGPROCES HEBBEN ERVAREN AAN JULLIE TAFEL: • positief/creatief • meer inzicht in de activiteiten van de informele zorg gekregen!! WELKE SUCCESVERHALEN VINDEN JULLIE HET MEEST VEELBELOVEND VOOR HELMOND? • De start van Thuiszorg Samen Verder • Laagdrempeligheid van de mantelzorgers (met name bij SWOH) • De zorg voor de dementerende ouderen is toegenomen • Respijtzorg • Meer aandacht voor de allochtone ouderen • meer bekendheid en toename voor voorziening b.v. alzheimercafé WELKE INTERESSANTE INZICHTEN/IDEEËN/MOGELIJKHEDEN WILLEN JULLIE DELEN MET DE ANDEREN? • Een dagopvang creëren voor allochtone ouderen • In huis aan huisbladen informatie /activiteiten overzicht van instanties die zich bezighouden met informele zorg • contacten tussen jeugd en ouderen stimuleren (b.v. uitleg over internet, mobiele telefoon, installeren digitale apparatuur) • Meer bekendheid geven aan slimme zorg
Pagina 23
Dialoogtafels
Studiemiddag
Informele zorg in Helmond werkt !
DIALOOGTAFEL VAN DE TECHNOLOGIE VOORZITTER: Simon Koppes: lid Seniorenraad Helmond DEELNEMERS: Diana Rijntjes: de Zorgboog, directeur extramurale zorg Hennie de Gooijer: Stichting Buurtbeheer Helmond West Jack van de Goor: KBO Stiphout Peter van der Laak: LEV-groep, directeur Jolande Martens: Wijkraad Brouwhuis Één van de grootste problemen is het gebrek aan voldoende zorgverleners. Aan deze tafel gingen de deelnemers de dialoog aan over de mogelijkheden op het gebied van technologische innovatie ter ondersteuning van de 'Informele Zorg in Helmond'. GEEF IN HET KORT WEER HOE JULLIE HET DIALOOGPROCES HEBBEN ERVAREN AAN JULLIE TAFEL: • Positief • Iedereen heeft haar of zijn inbreng gehad • Stimulatie van ideeën • We hebben veel gelachen! WELK IDEAALPLAATJE HEBBEN JULLIE SAMEN UITGEWERKT? • Technologie moet maximaal ondersteunen, zonder dat het menselijk contact nadelig wordt beïnvloed. WELKE INTERESSANTE INZICHTEN/IDEEËN/MOGELIJKHEDEN WILLEN JULLIE DELEN MET DE ANDEREN? • Zelfreinigend huis waardoor tijd voor persoonlijk contact wordt vermeerderd • Datingsite voor zorgvraag en aanbod • Continue monitoring van gezondheid, positie, beweging en wat je verder kunt verzinnen • Centrale regie waardoor minder kostenverspilling
Pagina 24
Dialoogtafels
Studiemiddag
Informele zorg in Helmond werkt !
DIALOOGTAFEL VAN HET DRAAGVERMOGEN VOORZITTER: John Mirkes, Wijkraad Centrum DEELNEMERS: Piet van de Waterbeemd: Seniorenraad Helmond Trudy van der Wielen Gemeente Helmond beleidsadviseur Zorg en Welzijn Herman Vos KBO O.L.Vrouw Piet van Hest Seniorenraad Helmond
Voor veel mantelzorgers en vrijwilligers levert het vinden van een goede balans tussen hun eigen werk/privéleven en de zorg een spanningsveld op. Aan deze tafel gingen de deelnemers met elkaar in gesprek om tot inzichten en ideeën te komen om hier in Helmond gepaste aandacht en ondersteuning aan te geven
GEEF IN HET KORT WEER HOE JULLIE HET DIALOOGPROCES HEBBEN ERVAREN AAN JULLIE TAFEL: • positieve ervaring: ieder heeft met het hart kunnen spreken WELKE 3 DROOMBEELDEN HEBBEN JULLIE SAMEN UITGEWERKT? • Iedereen moet blijven kunnen wonen in haar omgeving. Daar omheen zijn alle voorzieningen gecreëerd en bestaande voorzieningen worden optimaal gebruikt • De persoonlijke benadering van de WMO is verder ontwikkeld, zodat 'recht op' veranderd is in terechte ondersteuning! • Er is een cultuurverandering ontstaan van minder recht op naar meer ervaren als plicht om.... WELKE INTERESSANTE INZICHTEN/IDEEËN/MOGELIJKHEDEN WILLEN JULLIE DELEN MET DE ANDEREN? • Voorwaarden scheppen voor beter wonen en welbevinden: levert meer draagvermogen op • Uitzoeken wat een betere cohesie binnen straten en wijken bevordert, zodat gezamenlijke samenwerking leidt tot beter draagvermogen
Pagina 25
Dialoogtafels
Studiemiddag
Informele zorg in Helmond werkt !
DIALOOGTAFEL VAN DE ZORGMOTIVATIE VOORZITTER: Marianne Hegeman, Projectgroep Helmond Noord DEELNEMERS:
Johan Aarts: Teamhoofd Hospice Valkenhaeghe TZ-St.Annaklooster Helmond Jan van Rest: KBO Kring Helmond Gerrie van Liempt: Wijkraad Helmond-Oost Sabine Oranje-Schoone: Consulent regioteam Informele Zorg MEE zoBrabant Juist bij het verlenen van zorg kunnen zaken als cultuur, opvoeding, persoonlijkheid en religie een grote rol spelen in de motivatie en de manier van zorgverlening. Aan deze tafel voerden deelnemers de dialoog om tot inzichten en ideeën te komen om hier in deze regio gepaste aandacht en positieve impulsen aan te geven. GEEF IN HET KORT WEER HOE JULLIE HET DIALOOGPROCES HEBBEN ERVAREN AAN JULLIE TAFEL: • Open gedachtewisseling, veel facetten voorbij gekomen. • Vanuit eigen ervaringen zijn ideeën,dromen en wensen met elkaar gedeeld WELKE 3 MOGELIJKHEDEN OM ZORGMOTIVATIE TE STIMULEREN IN HELMOND HEBBEN JULLIE SAMEN UITGEWERKT? • Inzet van nieuwe sociale media om met name jongeren aan te spreken en uit te nodigen om dingen te gaan doen en bewustwording te vergroten • Stimuleren van het bij elkaar brengen van zorgvraag en aanbod door bv buurtkinderen en wijkmatchers WELKE INTERESSANTE INZICHTEN/IDEEËN/MOGELIJKHEDEN WILLEN JULLIE DELEN MET DE ANDEREN? • Ruilprincipe promoten door professionals en vrijwilligers • Duo-vrijwilligers (helpen elkaar om klus te klaren) • maatwerk, scholing en waardering bieden aan vrijwilligers en duidelijk aangeven wat er van de vrijwilliger verwacht wordt en voor hoe lang (doel: drempels verlagen)
Pagina 26
Dialoogtafels
Studiemiddag
Informele zorg in Helmond werkt ! DIALOOGTAFEL VAN DE VRIJE GEDACHTEN VOORZITTER: Louis Vrolings: Wijkraad Brandevoort DEELNEMERS: Fien Loose-Steeghs: KBO Bernadette Helmond Gerrit Ugen: Maatwerk/De Zorgboog Carla Hanssen: Seniorenraad Helmond, ambt secretaris Ineke van den Heuvel: Wijkraad Dierdonk Nuray Aygan: Thuiszorg Samen Verder We hebben in de inleidende presentaties van alles gehoord over informele zorg. Aan de andere tafels gingen mensen in gesprek over specifieke thema´s met betrekking tot dit onderwerp. Aan deze tafel mochten de deelnemers juist hun gedachten de vrije loop te laten, zonder enige sturing dan de dialoogspelregels. GEEF IN HET KORT WEER HOE JULLIE HET DIALOOGPROCES HEBBEN ERVAREN AAN JULLIE TAFEL: Veel te kort vaker op deze manier brainstormen openhartig Communicatie tussen professionele zorg en mantelzorgers nuttig WAT HEEFT DE DIALOOG VANUIT 'VRIJE GEDACHTEN' BIJ JULLIE NAAR BOVEN GEBRACHT? Mensen uit het isolement halen en betrekken in het welzijnsgebeuren Geldt ook voor mantelzorgers Sociale overwaarde: wat kan IK toevoegen aan de maatschappij? WELKE INTERESSANTE INZICHTEN/IDEEËN/MOGELIJKHEDEN WILLEN JULLIE DELEN MET DE ANDEREN? Mensen actief benaderen, bv. van deur-tot-deur folderen zorgen dat mensen elkaar kennen in de buurt Verenigingen en organisaties moeten het welzijn hoog in het vaandel hebben en bekend zijn met het aanbod en dit regelmatig uitdragen!
Pagina 27
Dialoogtafels
Studiemiddag
Informele zorg in Helmond werkt ! SAMENVATTING TOESPRAAK WETHOUDER ZORG (MAGREET DE LEEUW-JONGEJANS) De Seniorenraad is erg blij dat Magreet de Leeuw-Jongejans een deel van deze studiemiddag heeft kunnen volgen. Na afloop van de dialoogtafels heeft Magreet alle deelnemers toegesproken. Hieronder vindt u een korte weergave:
De Seniorenraad heeft met het organiseren van deze bijeenkomt weer laten zien hoeveel eigen kracht zij hebben! Allemaal actieve mensen die bewust meedenken en enorm veel ideeën hebben! Ik ben als wethouder enorm trots op hun meedenk-kracht! Een aantal adviezen zijn me bijgebleven; zou een soort Ambassadeur van de Zorg, een bekende Helmonder bv, een bijdrage kunnen leveren om goede initiatieven te promoten? Het enthousiasme over de Zorgsite en het gevoel dat ICT toepassingen zeer gewenst zijn. Maak meer zichtbaar wat senioren ermee kunnen. Hoe kunnen we slim de nieuwe technieken benutten? De vraag of alle activiteiten van informele zorg in een huis-aan huis blad kunnen worden opgenomen. De morele vraag of recht op zorg ook altijd terecht is; de vraag over solidariteit. Het grote belang van "elkaar kennen", mensen met elkaar in contact brengen. Ook dit was weer een bijzonder geslaagde 'ontmoeting'! Met vriendelijke groet, M.M. (Margreet) de Leeuw-Jongejans
Wethouder Zorg, Welzijn, Jeugd en Onderwijs College van Burgemeester & Wethouders Postbus 950, 5700 AZ Helmond Zuid-Koninginnewal 4, 5701 NT Helmond Tel. 0492-587106
Pagina 28
Dialoogtafels
Studiemiddag
Informele zorg in Helmond werkt !
Nuttige Links Gemeente Helmond www.helmond.nl Gemeentelijke Geneeskundige Dienst Helmond www.ggdzob.nl Guido, uw gids voor wonen, welzijn en zorg in de gemeente Helmond www.guidohelmond.nl Informele zorg: deel het via je eigen website www.zorgsite.nl De Zorgpoort, één plaats voor alle informatie en vragen over de Wmo http://www.helmond.nl Adviesraad voor senioren- en Wmobeleid gemeente Helmond www.seniorenraadhelmond.nl Zorgaanbieders Buurtzorg Nederland, een natuurlijk alternatief voor thuiszorg in Nederland www.buurtzorgnederland.nl Coördinatiepunt Vrijwillige Thuiszorg: vrijwilligershulp voor gehandicapten, chronisch zieken, en dementerenden, steunpunt voor mantelzorgers. www.vrijwilligethuiszorghelmond.nl GGD Brabant-Zuidoost, een gezonde keuze www.ggdbzo.nl LEV-groep, begeleiding en ondersteuning voor mensen die dat nodig hebben www.levgroep.nl MEE Zuidoost Brabant, Steunpunt mensen met een handicap of chronische ziekte www.meezuidoostbrabant.nl Savant Zorg, passende zorg, uw keuze onze zorg www.savant-zorg.nl Stichting Welzijn Helmond, samenwerken aan een leefbaar Helmond www.swhhelmond.nl Stichting Welzijn Ouderen Helmond, kenniscentrum ouderen www.swohelmond.nl Pagina 29
Dialoogtafels
Studiemiddag
Informele zorg in Helmond werkt ! Thuiszorg Samen Verder www.thuiszorgsamenverder.nl De Zorgboog, Zorg voor wonen, zorgen als welzijn www.zorgboog.nl Ondersteuning van vrijwilligers www.vrijwilligerscentrale.nl Ouderenorganisaties Algemene Nederlandse Bond voor Ouderen, de grootste onafhankelijke belangen- en emancipatieorganisatie voor senioren in Nederland. www.anbo.nl Katholieke Bond voor Ouderen Brabant, een actieve vereniging voor senioren vanaf 50 jaar op katholieke grondslag www.kbo-brabant.nl Protestant Christelijke Ouderen Bond, een bundeling van 50-plussers uit alle protestantse kerken. www.pcob.nl PVGE, Vereniging voor Senioren is een organisatie met als doel de belangenbehartiging van iedereen van 50 jaar en ouder. www.pvge.nl Informatiecentra Movisie verzamelt en verspreidt kennis over welzijn, zorg en sociale veiligheid. www.movisie.nl Vilans, kenniscentrum op het gebied van langdurige zorg www.vilans.nl Zilveren Kracht: Senioren stimuleren hun talenten te blijven inzetten in de samenleving www.zilverenkracht.nl Zorgbelang Brabant, Ondersteuning en Belangenbehartiging voor mensen met een zorgvraag. www.zorgbelang-brabant.nl Brabants Platform voor Informele zorg www.briz.nl
Pagina 30
Dialoogtafels
Studiemiddag
Informele zorg in Helmond werkt !
Toelichting Dialoogmethodiek In Nederland is de laatste jaren de trend ontstaan om vooral met elkaar in gesprek te gaan vanuit overleg, debatteer, of discussie- vormen. Bij deze benaderingen spreken mensen met elkaar over een onderwerp met als doel tot overeenstemming, afstemming en/of besluiten te komen. Niet zelden verzanden dit soort bijeenkomsten in het over en weer elkaar proberen te overtuigen van elkaars standpunten of het oeverloos praten over de 'voors en tegens' van een mogelijke oplossing. Er lijkt een soort wedstrijdelement ingesleten te zijn waarbij in het meest gunstige geval gestreefd wordt naar een win-win-oplossing. Wij gebruiken in onze begeleidingstrajecten vooral de Dialoogmethodiek. Deze gespreksmethode geeft de mogelijkheid om los van mening of wedstrijdelement met elkaar ervaringen uit te wisselen rondom een thema. Zo ontstaan vaak nieuwe inzichten, die verder gaan dan de eigen normale gedachtepatronen. Het gaat bij deze methodiek niet over je gelijk te behalen, maar om met elkaar zoveel mogelijk aspecten van een bepaald onderwerp boven tafel te krijgen en hier vervolgens vanuit een 'ideaalplaatje' op creatieve wijze toe te werken naar bruikbare mogelijkheden voor de toekomst. Uit ervaring blijkt dat dit hele inspirerende gesprekken kunnen zijn, die veel energie, wederzijds begrip en vaak mooie nieuwe initiatieven oplevert. Om in een korte tijd de dialoog optimaal te kunnen voeren zijn er een aantal spelregels en een aantal stappen die de tafelgenoten doorlopen. Een tafelvoorzitter is handig wanneer mensen niet bekend zijn met de dialoogmethodiek omdat anders het risico bestaat dat het gesprek toch weer verzand in discussie.
Gespreksregels voor de dialoog
De tafelvoorzitter doorloopt de stappen en geeft deelnemers het woord Neem geen standpunt in, deel je persoonlijke ervaring Spreek met hoofd en hart Luister en hoor om meer inzicht te krijgen Stel verdiepende vragen Sta uzelf toe buiten uw gedachtepatronen te denken Behandel elkaar met respect en vriendelijkheid. Probeer iedereen voldoende aan bod te laten komen en draagt bij aan het geheel Leg verbanden om het gemeenschappelijke te ontdekken Alles wat vanuit een goede intentie ingebracht wordt is welkom en waardevol!
Neem gerust met ons contact op voor meer informatie over deze of andere methodieken die passen binnen onze visie op 'Waardegericht ondernemen, organiseren en communiceren'. Met vriendelijke groet, Marijke Scheenloop & Andrew van der Veen (de Coachtrain) Pagina 31