Studiegids Wetenschap & Technologie

2012-2013

Studiegids Wetenschap & Technologie Bacheloropleidingen: • Biologie • Chemie • Biologie of chemie, optie biochemie en biotechnologie • Fysica • Informatica • Wiskunde

Doorstroomopties: • Chemie doorstroomoptie farmaceutische wetenschappen • Chemie doorstroomoptie bio-ingenieurswetenschappen • Fysica/wiskunde doorstroomoptie ingenieurswetenschappen Rubik’s Cube® used by permission of Seven Towns Ltd. www.rubiks.com

OPEN-EK LESWE

www.k ule infodag uven-kulak.b e/

BAC H BEUELOR RS -

INFOD AG

29 feb en 2 mruari aart 20 12

st- en f r e h s Tijden akantie v krokus

Info

.be/ uleuven k . w w w sweek openle

dag

en

gem Ext ist? ra in fom 5m om ei e ent n8 en o sep p tem ber 201 2

www.kuleuven-kulak.be/start

K.U.Leuven … Ontdek jezelf. Begin bij de wereld. Studeren aan de universiteit, het voelt aan als een avontuur: spannend en ook een beetje onzeker. Maar ongerust hoef je niet te zijn. Op Kulak, de Kortrijkse campus van de K.U.Leuven laten we je niet aan je lot over. Wij geven je de ruimte en de middelen om zelf op ontdekking te gaan, maar bieden je tegelijkertijd een vertrouwde omgeving waar je altijd bij iemand terecht kunt. Enerzijds maak je deel uit van een grote universiteit in een brede Europese context. Anderzijds studeer en werk je in een hechte studentengroep, op een campus die overzichtelijk en gezellig wil blijven.

Waarom begint de wereld aan Kulak? Heel simpel: Kulak heeft je heel wat te bieden! Op en rond de campus bruist het studentenleven. Er wordt gedebatteerd, gesport, georganiseerd, gefuifd, ... En vooral: je kunt zelf snel initiatief nemen en inspraak hebben in de studentenactiviteiten. Daarvoor hoef je niet te wachten tot je laatstejaars bent. Op onze campus hangt een ongedwongen, persoonlijke sfeer. Professoren en assistenten zijn gemakkelijk aanspreekbaar. Je kunt na de les gerust met hen bij een koffie blijven napraten. Bovendien trek je automatisch op met medestudenten uit alle studierichtingen. Op die manier leer je het leven vanuit vele invalshoeken bekijken. En er is meer. Onze campus staat voor persoonlijk onderwijs. ‘Persoonlijk’, omdat de groepen klein zijn en omdat professoren en medewerkers er een punt van maken tussen de studenten te werken en te leven. ‘Persoonlijk’ ook, omdat studie-inhoud en studietempo, indien nodig, aan de student aangepast worden. Je kunt altijd rekenen op advies en begeleiding, op remediëring van problemen of op heroriëntering. Dit alles resulteert in hoge slaagcijfers aan onze campus. Trek er dus op uit en sla je basiskamp op aan Kulak! Wij wensen je alvast een schitterend avontuur!

Studeren aan Kulak

4

Wetenschap & Technologie studeren

8

Opleidingen Wetenschap & Technologie

17

n

Biologie

19

n

Biologie of chemie optie biochemie & biotechnologie

25

n

Chemie, doorstroomoptie bio-ingenieurswetenschappen

31

n

Chemie

37

n

Chemie, doorstroomoptie farmaceutische wetenschappen

43

n

Fysica

49

n

Informatica

55

n

Wiskunde of fysica doorstroomoptie ingenieurswetenschappen

61

n

Wiskunde

67

Vakken W&T Kulak

73

n

Voorbeeld van een uurrooster

74

n

Overzicht van alle vakken W&T in de eerste fase

78

Begeleiding op de campus

88

Studeren is meer dan studeren

91

Nuttige adressen en links

93

3

Studeren aan Kulak Je studies starten aan de universiteit betekent alvast een kennismaking met een heel nieuwe en eigen onderwijsstructuur en de daarbij horende terminologie. We maken je alvast wat wegwijs.

Bachelor-master Aan de universiteit start je jouw studie met een academische bacheloropleiding. Deze studie omvat 180 studiepunten (dat is in principe drie jaar voltijdse studie). In tegenstelling tot een professionele bachelor aan de hogeschool, waar je echt voorbereid wordt op de arbeidsmarkt, volg je na je academische bachelor normaalgezien een masteropleiding. Heb je al een professioneel bachelordiploma, dan kun je ook naar sommige masteropleidingen overstappen. Je volgt een schakelprogramma als voorbereiding, waarna je kunt instappen in de master. In de bacheloropleiding zul je kennis maken met de wetenschappelijke inzichten en denkkaders die in jouw studierichting centraal staan. In sommige richtingen zul je op een bepaald moment ook al een aantal keuzemogelijkheden krijgen: een bepaalde specialisatie, een bijkomende keuzerichting of een major-minor combinatie …; dit zorgt voor een meer individueel leertraject en een grotere flexibiliteit in doorstroming naar de masteropleidingen. 4

Je diploma van academische bachelor verleent je rechtstreekse toegang tot minstens één masteropleiding (vrijwel altijd bestaande uit 120 studiepunten). Daarnaast kun je meestal ook nog aan andere masters beginnen, rechtstreeks of na een bepaald voorbereidingsprogramma. Centraal in de masteropleiding staat de masterproef (eindwerk). Je zult dus op meerdere momenten keuzes kunnen maken en een meer individuele leerweg afleggen.

Kortrijk Van de opleidingen onderwijskunde, geneeskunde, biomedische wetenschappen, wiskunde, fysica, informatica, biologie (inclusief de optie biochemie en biotechnologie) en chemie (inclusief de optie biochemie en biotechnologie) kan je de volledige bachelor (180 studiepunten of 3 studiefasen) in Kortrijk afwerken. Andere opleidingen bieden 120 studiepunten (2 studiefasen) of 60 studiepunten (1 studiefase) aan op de campus waarna je je studie in Leuven verder zet voor de resterende studiepunten van de bachelor (en de aansluitende master).

Studiecontract Bij je inschrijving aan de K.U.Leuven (en Kulak) sluit je een contract. Je hebt de keuze uit een diplomacontract (je wil een bachelordiploma behalen en volgt het onderwijs), een creditcontract (je wil slechts een creditbewijs halen voor 1 of meerdere afzonderlijke opleidingsonderdelen) en een examencontract (je wil een diploma of creditbewijzen halen en legt enkel examens af, maar volgt het onderwijs niet). Wil je hierover graag meer informatie, surf dan naar

www.kuleuven.be/inschrijven

Ken je deze onderwijstermen al? Elke opleiding in het hoger onderwijs is een geheel van opleidingsonderdelen (vakken). Het studieprogramma wordt in studiepunten uitgedrukt (en dus niet meer in jaren). Eén studiepunt of credit staat voor 25 à 30 uren studieactiviteit (colleges volgen, opdrachten uitvoeren, examens voorbereiden,…). Een pakket van 60 studiepunten komt in principe overeen met één jaar voltijdse studie. Een bacheloropleiding heeft een omvang van 180 studiepunten. Een masteropleiding heeft een omvang van 60 studiepunten of een veelvoud ervan.

5

Het leerkrediet Als student krijg je bij de start aan het hoger onderwijs een leerkrediet van 140 studiepunten toegewezen. Bij je inschrijving gaat het aantal studiepunten waarvoor je je inschrijft van je leerkrediet af. De studiepunten waarvoor je slaagt, krijg je terug. De studiepunten waarvoor je niet slaagt, verlies je. Omdat de overgang van secundair naar hoger onderwijs niet altijd even vlot verloopt, krijgt elke student bij het begin van de rit wat extra krediet. De eerste 60 studiepunten die je verwerft, worden dubbel teruggeteld bij je leerkrediet. Alle informatie omtrent de werking van het leerkrediet vind je op

www.studentenportaal.be www.kuleuven.be/leerkrediet

Diplomacontracten, creditbewijzen en toleranties

6

Als je slaagt voor een opleidingsonderdeel (dit wil zeggen ten minste 10 op 20 behaalt), krijg je een creditbewijs. Dat is in principe onbeperkt geldig. Je hebt per academiejaar twee examenkansen per opleidingsonderdeel. Je behaalt je diploma als je voor alle opleidingsonderdelen waaruit je studieprogramma bestaat een creditbewijs hebt behaald (of een vrijstelling hebt verkregen). Eventuele tekorten kunnen beperkt worden getolereerd (voor een programma van 180 studiepunten heb je bijvoorbeeld een tolerantiekrediet van 18 studiepunten). Je kunt een tolerantie inzetten indien jouw resultaat voor een opleidingsonderdeel niet lager is dan 8/20 en jouw studieefficiëntie ten minste 50 % bedraagt. Dit laatste wil zeggen dat je voor minstens de helft van je opgenomen studiepunten een creditbewijs verwerft. Voor meer informatie rond studieresultaten en tolerantiecriteria:

www.kuleuven.be/onderwijs/toekomstigestudenten/diplomaruimte/

Een academiejaar in vogelvlucht

1 WEEK BERAADSLAGINGEN 11 WEKEN VAKANTIE OF NA 6 WEKEN: 3e EXAMENPERIODE

3 WEKEN EXAMENPERIODE

2 WEKEN BLOKPERIODE

1 WEEK VERLOF 13 WEKEN COLLEGE (ONDERBROKEN DOOR 2 WEKEN PAASVAKANTIE)

1 WEEK BLOKPERIODE 3 WEKEN EXAMENPERIODE

2 WEKEN KERSTVAKANTIE

13 WEKEN COLLEGE

Een academiejaar wordt aan onze campus opgesplitst in twee semesters, die beide afgesloten worden met een definitieve examenreeks. Het academiejaar start op maandag 24 september. Na de eerste 13 weken college- en studietijd volgt de kerstvakantie. Aansluitend op de kerstvakantie krijg je 1 week blok, gevolgd door 3 weken examens. Sommige examens zijn volledig mondeling, andere schriftelijk of onder de vorm van meerkeuzevragen. Voor sommige vakken is er permanente evaluatie doorheen het jaar op basis van opdrachten, taken of papers. Na een lesvrije week begin je aan het tweede semester, dat eveneens 13 weken telt. Tijdens dit semester kun je wel eventjes uitblazen tijdens de 2 weken paasvakantie. Na de 13 weken college volgen nu 2 weken blok, 3 weken examens en 1 week beraadslagingen. Dan wordt je studieresultaat vastgelegd en bekendgemaakt. Voor studenten die hun opleiding voleindigen valt dan ook de beslissing over het al dan niet geslaagd zijn. Indien je alle opleidingsonderdelen succesvol aflegt, kun je genieten van 11 weken zomervakantie. Anders start je na 6 weken je derde examenperiode.

In het eerste jaar kun je je op de examens voorbereiden door in het eerste semester deel te nemen aan de proefexamens (of tussentijdse toetsen met een paar representatieve vragen). Dit is een vrij aanbod dat niet meetelt in de eindbeoordeling maar waardoor je snel in staat bent om te oordelen of je op een juist spoor zit.

7

Wetenschap & Technologie studeren Brede bachelors wetenschappen Haal je bachelordiploma te Kortrijk Biologie, chemie, optie biochemie en biotechnologie Fysica, informatica, wiskunde Sinds september 2011 worden aan Kulak volledige bacheloropleidingen wetenschappen (180 studiepunten) aangeboden. Studenten die een van deze bacheloropleidingen aanvangen zullen deze opleiding dus volledig kunnen doorlopen te Kortrijk om daarna rechtstreeks door te stromen naar een aansluitende masteropleiding aan een universiteit naar keuze.

Structuur van de brede bachelors Deze “brede bachelors” combineren een aantal bijzondere sterktes waardoor ze een profiel krijgen dat uniek is in Vlaanderen, zelfs ten opzichte van de programma’s te Leuven.

FASE 1

60 studiepunten geen keuze

FASE 2

Verplichte vakken (details vanaf pagina 17, +/-140 sp.)

50 studiepunten + keuze profiel (deel 1)

OPTIONEEL: Ingroeimodule (zie pagina 12, max. 8 sp.) 1. Inleiding tot wiskunde en redeneren 2. Wiskunde en fysica: intens oefenen

∂

Aanvullende keuze (zie pagina 9 en 10, 25 sp.)

Keuze profiel (zie pagina 9, 15 sp.) Communicatie en vorming of

+

Studieverblijf buitenland of Projectstage

Economie en management FASE 3

8

De persoonlijke aandacht en brede ondersteuning voor een efficiënte overgang van het secundair naar het universitair onderwijs is sinds decennia een gewaardeerd kenmerk van Kulak. Binnen onze bacheloropleidingen W&T wordt deze ondersteuning, voor wie er effectief nood aan heeft, nu nog verstevigd met een ingroeimodule. Dit kan een ietwat vroegere start betekenen, of het opnemen van een opleidingsonderdeel met focus op intensief begeleid oefenen gedurende het gehele academiejaar. Voor meer details zie pagina 12.

30 studiepunten + keuze profiel (vervolg) + aanvullende keuze

+

+

Technologie

FASE 1 zonder ingroei: met ingroeimodule:

of

of Coherente bundel

FASE 2

FASE 3

Uiteraard bevat elke bacheloropleiding een ruime en stevige academische vorming met in hoofdzaak vakken die aansluiten bij de gekozen bacheloropleiding. Je maakt er als student ook reeds kennis met eenvoudige onderzoeksopdrachten en je volgt daarnaast een aantal algemeen vormende vakken (dit alles is samen goed voor 142 tot 145 studiepunten). Een overzicht van de individuele programma’s is te vinden vanaf pagina 17, uitleg bij de specifieke vakken vanaf pagina 73.

Profiel communicatie en vorming

Tijdens de 2e en 3e fase verruim je jouw programma met een profielkeuze (15-tal studiepunten). Hierbij kies je voor een van de profielen ‘Communicatie en vorming’, ‘Economie en management’ of ‘Technologie’. Meer details over deze profielen vind je hieronder.

• Micro-economie • Managerial Economics • Productie en logistiek management

Tijdens de laatste studiefase is er ten slotte een aanbod waarbij je kiest voor een internationale ervaring of een projectstage in een onderzoeksomgeving of een bedrijf. Wie dat wenst kan ook opteren voor een coherente bundel (‘minor’) vakken uit een tweede wetenschapsdiscipline. Details hierover vind je op pagina 10.

SP

• Instructiepsychologie en –technologie • Onderwijs in relatie tot samenleving en cultuur • 1 vak naar keuze

5 5 5

De vakken in dit profiel leggen een link met de lerarenopleiding, die bij talrijke studenten wetenschappen belangstelling wegdraagt. Profiel economie en management

SP 3 6 6

De vakken in dit profiel leggen een link met een meer bedrijfsgerichte interesse of professionalisering, eveneens bij talrijke studenten wetenschappen in de belangstelling. Profiel technologie

SP

• Bachelor informatica, wiskunde - Informatieoverdracht en -verwerking - Systeemtheorie en regeltechniek - Lineaire programmering

5 6 6

De samenstelling van het programma is schematisch voorgesteld in de figuur op de vorige pagina.

• Bachelor fysica - Materiaalkunde - Informatieoverdracht en -verwerking - Digitale elektronica en processoren

3 5 6

Is er voor jou een studietraject te Leuven dat je bijzonder aanspreekt, dan is overstappen naar Leuven voor de derde studiefase mogelijk, waar mogelijks specifieke minoren worden aangeboden in plaats van de profielkeuze.

• Bachelor biologie, chemie - Levensmiddelenchemie - Fysische transportverschijnselen - Milieu-epidemiologie: actueel en zinvol

5 5 3

Profielkeuze De profielkeuze bestaat uit een vakkenpakket ‘Communicatie en vorming’ (niet voor studenten informatica), ‘Economie en management’ of ‘Technologie’ dat gemeenschappelijk is voor veel studenten binnen de bachelorprogramma’s W&T.

De vakken in dit profiel leggen een link met meer technologische studies zoals ingenieurswetenschappen (in het geval van studenten fysica, informatica of wiskunde) of zoals bioingenieurswetenschappen (in het geval van studenten biologie en chemie).

9

Aanvullende keuze Naast het algemene gedeelte (ongeveer 142 studiepunten) en de profielkeuze (15 studiepunten) is er tijdens de laatste fase van de opleiding nog ruimte voor een aanvullend gedeelte van 23 studiepunten. Naargelang de capaciteit, ambitie en interesse van de student kan dit gedeelte bestaan uit een projectstage (aansluitend bij het bacheloreindproject), een studiesemester aan een buitenlandse instelling of een coherente bundel vakken uit een andere discipline. Dit laatste is de Kulak-variant van wat in de Leuvense programma’s een ‘minor’ noemt. Dergelijke ervaringen zijn ware ‘blik’-openers voor de wetenschappers van de toekomst, en plaatsen de eigen wetenschapsdiscipline in een ruimer perspectief. Internationale ervaring W&T is bij uitstek een wetenschapsgebied waarin internationale samenwerking belangrijk en normaal is. Onze professoren en onderzoekers zijn allen betrokken in internationale samenwerkingen. Met de regelmaat van een klok ontvangen wij op Kulak buitenlandse onderzoekers voor korte of langere verblijven. Wij vinden het niet meer dan normaal dat onze studenten ook van dit internationale aspect tijdens hun opleiding kunnen proeven. Het is dan ook ons streefdoel om elke student reeds tijdens zijn bacheloropleiding op Kulak een internationale ervaring te laten opdoen.

10

Zo zal er een aanbod zijn om tijdens een studieverblijf een pakket vakken aan een buitenlandse instelling te volgen, goed voor een netto-inbreng van ongeveer 23 studiepunten in het eigen programma. Ook op de Kulak-campus zelf streven we naar een internationale ervaring voor elke student. Buitenlandse onderzoekers en/of gastdocenten kunnen bijvoorbeeld optreden als docent voor een meer specifiek vak in de eindfase van de bachelor. Projectstage In uitbreiding van het bacheloreindproject volgt de student een stage in een bedrijf met een onderzoekslabo of in een onderzoeksteam (te Leuven, te Kortrijk, ...); deze stage wordt aangevuld met een aantal keuzevakken tot een geheel van 23 studiepunten. Coherente bundel uit een andere discipline (ook wel ‘minor’ genoemd) Je kan er ook voor kiezen om je bachelorprogramma in de eindfase aan te vullen met een coherente bundel aan keuzevakken uit een tweede discipline, zodat je programma uiteindelijk optelt tot 180 studiepunten. Dit kan een bundel vakken uit een andere W&T-opleiding zijn, maar evenzeer een bundel vakken uit een opleiding die jouw persoonlijke voorkeur geniet zoals geschiedenis, rechten, letteren, economie enzovoort.

Onze doorstroomopties Start te Kortrijk, haal je diploma te Leuven Bio-ingenieurswetenschappen Farmaceutische wetenschappen Ingenieurswetenschappen (burgerlijk ingenieur) De toegenomen flexibiliteit van het bachelor-master-systeem en de hoge graad van gemeenschappelijkheid tussen de betrokken opleidingen, zeker in de beginfase, laten ons toe om naast de volledige bacheloropleidingen ook de eerste fase(n) aan te bieden van de opleidingen ingenieurswetenschappen (maximaal 120 studiepunten), bio-ingenieurswetenschappen (120 studiepunten) en farmaceutische wetenschappen (60 studiepunten). Wie kiest voor één van deze opleidingen schrijft zich te Kortrijk in voor de opleiding wiskunde, of fysica met doorstroomoptie ingenieurswetenschappen, voor de opleiding chemie met doorstroomoptie bio-ingenieurswetenschappen of doorstroomoptie farmaceutische wetenschappen, en stroomt aansluitend door naar de desbetreffende opleidingen te Leuven. De overgang van Kortrijkse opleidingen met doorstroomopties naar de Leuvense vervolgopleiding is schematisch voorgesteld hieronder. Studenten in een doorstroomoptie behalen uiteindelijk een bachelordiploma te Leuven; zij kunnen de specifieke componenten van de studieprogramma’s wetenschappen (ingroeitraject, internationale ervaring, projectstage, coherente bundel) niet opnemen binnen hun studieprogramma. Fase 1

Bachelor in de wiskunde of fysica doorstroomoptie ingenieurswetenschappen (geen architectuur)

Fase 2

Fase 3

+

Keuzerichtingen Werktuigkunde Elektrotechniek Computerwet. Bedrijfsbeheer Tech. levende syst. (120 sp.)

Bachelor in de ingenieurswetenschappen (60 sp.)

+

Andere keuzerichtingen (90 sp.)

∂

Bachelor in de ingenieurswetenschappen (90 sp.)

Bachelor in de chemie doorstroomoptie bio-ingenieurswetenschappen (120 sp.)

Bachelor in de chemie doorstroomoptie farmaceutische wetenschappen (60 sp.)

Campus Kortrijk

∂

∂

∂

Bachelor in de bio-ingenieurswetenschappen (60 sp.)

Bachelor in de farmaceutische wetenschappen (120 sp.)

Master

∂ ∂

Master in de ingenieurswetenschappen (120 sp.)

∂

Master in de bio-ingenieurswetenschappen (120 sp.)

∂

Master in de farmaceutische wetenschappen (120 sp.)

Katholieke Universiteit Leuven

schematische voorstelling overgang Kortrijkse opleidingen met doorstroomopties naar Leuvense vervolgopleidingen.

11

Jouw voorkennis minder aangepast? Dan is ingroeien misschien iets voor jou. We stellen vast dat studenten met verschillende vooropleidingen en studie-ervaringen belangstelling hebben voor universitaire studies wetenschappen, soms na een eerder minder aangepaste voorbereiding in het secundair onderwijs. Ook blijkt meermaals dat eerstejaarsstudenten problemen hebben met het aannemen van een goede studiehouding gebaseerd op een regelmatige inzet. We kunnen het niveau van de kernvakken in onze studietrajecten niet aanpassen. Daarom stellen we een service voor tijdens de eerste studiefase. De bacheloropleidingen W&T Kulak bevatten een groot gedeelte keuzevakken. Deze keuze vangt typisch aan vanaf de tweede studiefase en is het grootst in de derde studiefase. Een gedeelte van die keuzeruimte kun je inzetten voor meer ondersteuning bij de start van je studies: de ingroei-ondersteuning. Inderdaad, als je bereid bent onze intake-procedure mee te maken en een instaptoets af te leggen, kort na je inschrijving, heb je de mogelijkheid om tot maximum 8 studiepunten ondersteuning van de basisvakken wetenschappen (i.h.b. wiskunde en fysica, en eventueel chemie) op te nemen, als onderdeel van je keuzeruimte. Deze ingroei-ondersteuning bestaat uit twee vakken, die je los van elkaar kan opnemen in je programma. Je kan kiezen voor het opnemen van beide of een van de volgende vakken: 12

Vakken ingroeimodule • Inleiding tot wiskunde en redeneren* • Wiskunde en Fysica: intensief oefenen** • Wiskunde, Fysica en Chemie: intensief oefenen**

SEM

SP

1

3

1&2

5

1

5

* adviesprocedure te doorlopen ten laatste voor het begin van de start van dit vak ** adviesprocedure te doorlopen ten laatste voor de start van het academiejaar

Deze module wordt facultatief en als service aangeboden met de bedoeling studenten die het nodig hebben extra te ondersteunen tijdens het begin van hun wetenschappelijke studies. Indien je deze module volgt heb je een aangepast vakkenpakket vanaf de eerste studiefase. Concreet nemen studenten wiskunde bijvoorbeeld het vak “Algebraïsche structuren” nog niet op tijdens het eerste studiejaar. Voor meer informatie over deze vakken en wie er voor in aanmerking komt, zie pagina 74 en 75. Je hebt toelating van de programmadirecteur nodig voor het opnemen van elk van deze vakken in je studieprogramma. De enige voorwaarde voor deze toelating is het doorlopen van de adviesprocedure.

Adviesprocedure De adviesprocedure vindt plaats in de maand september plaats op Kulak en start met een schriftelijke toets van 9 u. tot 10.30 u. Als je van plan bent studies W&T te starten, twijfel je misschien of je daarvoor de meest ideale vooropleiding hebt gehad, of je over een geschikte studieattitude beschikt. Om je hierover te kunnen informeren en adviseren, richt de groep W&T Kulak een adviesprocedure in tijdens de maand september voorafgaand aan het academiejaar. Deze adviesprocedure houdt een schriftelijke oriënterende toets in en een gesprek met een ervaren studiebegeleider, en resulteert in een vrijblijvend advies. De toets peilt naar redeneervaardigheid, parate kennis en technische vaardigheden wiskunde. Op basis van de toets en het gesprek met de studiebegeleider zal een van de volgende adviezen geformuleerd worden: 1. Je profiel is uitstekend, en we achten het niet nodig dat je (de) vakken uit de ingroeimodule opneemt. 2. We zien geen echte nood om (de) vakken uit één ingroeimodule op te nemen, maar toch kan het nuttig zijn dat je door het verwerken van een of meerdere zelfstudiemodules uit de zomercursus je kennis opfrist. Bekijk hiervoor de sectie over de zomercursus. 3. We raden je aan om één of beide vakken uit de ingroeimodule op te nemen. (zie pagina 12) Dit advies zal dus zeker geen uitspraak doen over je slaagkansen. We hopen enkel te kunnen zeggen of je via de ingroeimodule of zelfstudie je slaagkansen kan vergroten. Bovendien betreft het louter een advies. Los hiervan kun je kiezen om de vakken uit de ingroeimodule al dan niet op te nemen.

Praktische informatie rond de adviesprocedure Verloop De adviesprocedure gaat door op Kulak en start met een schriftelijke toets van 9 u. tot 10.30 u. Aansluitend, in de loop van de voor- of namiddag, volgt dan een gesprek met een studiebegeleider. Het studie-advies komt tot stand tijdens dit gesprek. Meer informatie:

www.kuleuven-kulak.be/ingroeimodule Of Stijn Rebry [email protected] Of Melina Ghesquiere [email protected]

13

Veel gestelde vragen over de ingroeimodule en adviesprocedure 1. Ik volg (een deel van) de ingroeimodule. Word ik in mijn keuzemogelijkheden beperkt in mijn opleiding? Antwoord: Je kunt nog steeds je bachelordiploma behalen met een programma van 180 studiepunten. Wil je echter een projectstage of een internationaal verblijf volgen in de laatste fase, dan zul je in totaal iets meer studiepunten moeten opnemen. 2. Ik volg een doorstroomoptie ingenieur, bio-ingenieur of farmacie. Kan ik de ingroeimodule opnemen? Antwoord: In deze opleidingen kunnen de vakken van de ingroeimodule niet gevolgd worden in de plaats van andere vakken. Wil je dus de ingroeimodule opnemen, dan moet je de studiepunten ervan toevoegen aan je studieprogramma en wordt er daarenboven geen vak doorgeschoven naar het tweede studiejaar. 3. Ik volgde geen intakeprocedure, of ik schreef pas laattijdig in. Kan ik de ingroeimodule opnemen? Antwoord: Je hebt steeds toelating van de programmadirecteur nodig. In dit geval zul je die niet krijgen.

Zomercursussen wiskunde en chemie K.U.Leuven en Kulak bieden meerdere zelftesten en zelfstudiemodules aan voor studenten die studies aanvangen waarin wiskunde een sterke of dragende component vormt. De zelftesten kunnen je vertellen of het wenselijk is om de zelfstudiemodules te bestuderen. 14

Eind september worden zomercursussen wiskunde en chemie georganiseerd op Kulak. Elke student die inschrijft voor een opleiding aan de K.U.Leuven en/of Kulak wordt hierbij toegelaten. In tegenstelling tot het vak “Inleiding tot wiskunde en redeneren” uit de ingroeimodule, zijn deze zomercursussen geen officiële opleidingsonderdelen. Ze kennen geen evaluatie en zijn in die zin zeer vrijblijvend. De zomercursussen zijn dus bedoeld als opfrissing, om met een vliegende start aan het academiejaar te beginnen, eerder dan om hiaten in de voorkennis op te lossen. Wie twijfelt of hij/zij baat heeft bij het volgen van de ingroeimodule, dan wel of het volstaat om de zomercursussen te volgen, willen we graag de adviesprocedure aanraden, pagina 13.

www.kuleuven-kulak.be/zomercursuswiskunde www.kuleuven-kulak.be/zomercursuschemie

Twin bachelor fysica-wiskunde of wiskunde-fysica Studenten die uitblinken in het eerste jaar wiskunde of fysica, kunnen beslissen om een dubbel bachelordiploma wiskunde en fysica te behalen. Hiervoor worden de verplichte vakken van de bachelor wiskunde en de bachelor fysica gecombineerd en dient er slechts één eindproject gemaakt te worden. Dit studiepakket bedraagt in totaal 210 studiepunten, wat overeenstemt met een maximale studieverlenging van één semester. Door het gespreid opnemen van een hoger pakket studiepunten kan je dit dubbel bachelordiploma eventueel sneller (bijvoorbeeld in 3 jaar) behalen.

Opleidingen Wetenschap & Technologie n n

n

n n

n n n

n

Biologie Biologie of chemie optie biochemie en biotechnologie Chemie doorstroomoptie bio-ingenieurswetenschappen Chemie Chemie doorstroomoptie farmaceutische wetenschappen Fysica Informatica Wiskunde of fysica doorstroomoptie ingenieurswetenschappen Wiskunde

19 25 31 37 43 49 55 61 67

17

Biologie n n n n

Wat is biologie? Wie ben jij? Het programma Aansluitende masteropleidingen Beroepsuitwegen

20 20 21 23 23

19 BIOLOGIE

n

Wat is biologie? De biologie bestudeert levende wezens, zowel dieren – met inbegrip van de mens – als planten en micro-organismen. Zij onderzoekt aspecten als vorm en bouw (morfologie), voortplanting, evolutie en levensverrichtingen (genetica), gedrag (ethologie), classificatie van levende organismen (systematiek), ... Daarbij gebruikt de biologie vele chemische en fysische methoden. Daarom is een goede basiskennis van chemie en fysica vereist. De kennis die de biologie verzamelt, leidt tot toepassingen bv. in de geneeskunde, in de biotechnologie of de farmaceutische wetenschappen. De opleiding omvat ook experimenteel onderzoek naar het functioneren van de organismen en naar relaties met het omgevende levensmilieu.

www.kuleuven-kulak.be/ecolab

Ecolab en studiemateriaal

20

In de richting biologie maak je reeds vanaf het eerste jaar kennis met planten, dieren en microorganismen, en dit zowel in het laboratorium als in de natuur zelf. Op de Kulak-campus zelf hebben biologen toegang tot een uniek terrein van 6 hectare dat als natuurgebied ingericht is en waar kennis gemaakt wordt met de diversiteit en ecologie van planten en ongewervelde dieren. Je vindt er bos, grasland, hagen, akkertjes en poelen. Alles hierover kun je vinden op de website “natuur” van Kulak

www.kuleuven-kulak.be/nl/Algemeen/Natuur Daar vind je ook duizenden foto’s van flora en fauna van het campusterrein. Verder van huis worden excursies georganiseerd naar diverse natuurgebieden in Vlaanderen, Frankrijk en Nederland.

Wie ben jij? Je interesses Ongetwijfeld ben je via onderwijs, media, natuurverenigingen e.a. reeds geïnteresseerd geraakt in sommige of meerdere facetten van biologie. Je wil graag meer te weten komen over planten of dieren of ook over de zoveel andere en vreemde organismen die ons omringen. Misschien wil je

graag hun gedrag bestuderen, hun inwendige structuren en functies, of hun afstamming en onderlinge samenhang. Je wil misschien een expert worden in ecologie of in de milieuproblematiek. Misschien hou je van laboratoriumwerk en zou je graag wetenschappelijk onderzoek verrichten. Misschien ben je in aanleg een paleontoloog …

Biologie zal dan aan je verwachting voldoen. Deze studierichting is zo ruim dat praktisch alle aspecten van het leven er aan bod komen. Je zal hieruit kunnen kiezen wat je het boeiendst vindt.

Je vaardigheden en capaciteiten Als je biologie wilt studeren, verwacht men van jou ook een brede interesse voor andere exacte wetenschappen. Zowel in de opleiding als in het latere beroepsleven zijn er immers

veel raakvlakken met vooral chemie, maar ook met fysica en wiskunde. Aandachtig kunnen observeren en je waarnemingen helder en nauwkeurig kunnen noteren en interpreteren, is belangrijk. Deze vaardigheden worden tijdens je opleiding aangeleerd of verder ontwikkeld. Men gaat je ook inleiden in wetenschappelijk onderzoek. Dit houdt inventiviteit in, nauwkeurig werk en een zekere handigheid. Zoals voor elke wetenschappelijke opleiding is er ook wat talent nodig: een goed geheugen, een analytische geest, kritische zin, creativiteit, maar ook motivatie, werkzin en doorzettingsvermogen.

Het programma SEM: het opleidingsonderdeel wordt gedoceerd in het eerste (1), in het tweede (2) semester

Het studieprogramma toont voor elke fase (elk jaar) een aanbevolen modeltraject van ongeveer 60 studiepunten. De eerste fase is nagenoeg gemeenschappelijk. Vanaf de tweede fase kun je je vakkenpakket meer vrij en naar eigen smaak invullen.

Vakken van de eerste studiefase OPLEIDINGSONDERDEEL n n n n n n n n n n

Wiskunde Grondslagen van de chemie Bio-organische chemie* Biofysica Celbiologie Dierkundige biologie Plantkundige biologie Biochemie Geologie Wijsbegeerte

* Wie doorheen het jaar het vak “Intensief oefenen” van de ingroeimodule opneemt, neemt dit opleidingsonderdeel in de tweede studiefase, zie pagina 12.

SEM

SP

1 1 1 1 1 2 2 2 2 2

5 8 6 8 3 6 6 6 6 3

21 BIOLOGIE

SP: 1 studiepunt staat voor een studietijd gelegen tussen 25 en 30 uren. Elk voltijds studiejaar heeft een studieomvang van ongeveer 60 studiepunten. De studiepunten per vak geven het relatieve gewicht van het vak binnen de opleidingsfase weer.

Vakken van de tweede studiefase OPLEIDINGSONDERDEEL n n n n n

22

n n n n n

Statistiek en data-analyse Genetica Microbiologie Analytische biochemie Diversiteit van dieren Diversiteit van wieren, planten en schimmels Ecologie Geïntegreerd veldwerk biodiversiteit en ecologie Evolutiebiologie Wetenschapscommunicatie

SEM

SP

1 1 1 1 1 2 2 2 2 2

5 5 5 5 8 6 8 3 4 3

SEM

SP

1 1 1 2 2 2 2 1&2

4 4 5 4 5 3 3 6

+ Keuze profiel deel 1 (zie pagina 9)

Vakken van de derde studiefase OPLEIDINGSONDERDEEL n n n n n n n n

Fysiologie van dieren Celfysiologie Moleculaire Biologie Natuurbehoud en -beheer Ontwikkelingsbiologie Ecologische stage en excursie Religie, zingeving en levensbeschouwing Bacheloreindproject

+ Keuze profiel deel 2 (zie pagina 9) + Aanvullende keuze (zie pagina 9 en 10)

Aansluitende masteropleidingen n

Master in de biologie

(120 sp.)

Je krijgt een gevorderde fundamenteel wetenschappelijke vorming waarbij je naast een theoretische training ook leert om zelfstandig multidisciplinair onderzoek uit te voeren. Je bestudeert levende organismen op verschillende organisatieniveaus, van cel tot ecosysteem. De masteropleiding laat de student toe naar eigen smaak te kiezen uit 4 kennisdomeinen nl. ecologie en natuurbehoud, evolutiebiologie en diversiteit, integratieve fysiologie en moleculaire celbiologie. Telkens kun je kiezen voor een optie onderzoek, een optie onderwijs (waarbinnen het theoretisch gedeelte van de lerarenopleiding valt) en een optie professionalisering. Regelmatig volgen sommige studenten via een internationale uitwisselingsprogramma een gedeelte van hun masteropleiding aan een andere Europese universiteit.

Andere masteropleidingen n n n n

Master in de biochemie & biotechnologie, mits optie biochemie & biotechnologie Master in molecular and cellular biophysics, mits optie biochemie & biotechnologie Master in de statistiek Master in de milieutechnologie en de milieuwetenschappen Master in de bio-informatica, mits passende coherente bundel (of minor)

Beroepsuitwegen Heel wat biologen komen terecht in een researchfunctie: aan de universiteit, in de onderzoeksafdeling van bedrijven, in studiebureaus, in openbare instellingen (Nationale Plantentuin, Instituut voor Natuurbehoud, ministerie van Landbouw, …). Ook in de productie, de kwaliteitscontrole en de ontwikkeling van technologieën vinden biologen een functie. De sector van het leefmilieu en de groeiende aandacht hiervoor bieden nieuwe mogelijkheden. Als leerkracht of docent biologie heb je een belangrijke taak in de opleiding van jongeren, reeds in het secundair maar ook in het hoger onderwijs.

23 BIOLOGIE

n

Biologie of chemie, optie biochemie & biotechnologie n n n n

Wat is biochemie & biotechnologie? Wie ben jij? Het programma Aansluitende masteropleidingen Beroepsuitwegen

26 26 27 29 29

25 BIOLOGIE OF CHEMIE DOORSTROOMOPTIE BIOCHEMIE & BIOTECHNOLOGIE

n

Wat is biochemie & biotechnologie? In deze opleiding biochemie & biotechnologie bestudeer je de structuur, de reacties en de functie van biomoleculen, de structuur van de cel, de processen die er plaatsgrijpen, de celcyclus, de integratie tot organen en organismen. Je leert er de technieken beheersen die nodig zijn om biomoleculen te produceren, te analyseren en te manipuleren. De opleiding sluit onmiddellijk aan bij de meest recente ontwikkelingen in de bio-informatica, de computermodellering, en de genoom- en proteoomanalyse. Naast een grondige theoretische vorming krijg je ook een degelijke praktische opleiding zowel in het laboratorium als op de computer. Deze optie heeft in beide bachelors dezelfde finaliteit: je hebt rechtstreeks toegang tot de master biochemie & biotechnologie. In vergelijking met de bachelor biologie, legt het traject via bachelor chemie een grotere klemtoon op wiskundige vaardigheden en fysica, waar via de bachelor biologie een bredere basis aan biologievakken aan bod komt.

Wie ben jij? Je interesses 26

Ben je geïnteresseerd in biologische fenomenen op moleculair niveau? Heb je belangstelling voor de creatie van nieuwe moleculen met biologische relevantie? Biochemie is een wetenschap die zich situeert op het grensgebied van de biologie, de chemie en de fysica. Je bent bijgevolg ook in al deze gebieden geïnteresseerd en je wilt deze wetenschappen met elkaar combineren.

Je vaardigheden en capaciteiten Kies je voor een doorstroomoptie biochemie en biotechnologie, dan heb je een degelijke basis op vlak van natuurwetenschappen met inbegrip van wiskunde. Door de talrijke mogelijkheden om je in te werken in andere disciplines, is het van belang dat je een ruime wetenschappelijke interesse hebt. Vermits je graag in een labo werkt, zijn nauwkeurigheid, doorzettingsvermogen, handigheid en observatievermogen belangrijke eigenschappen van jou.

Het programma SEM: het opleidingsonderdeel wordt gedoceerd in het eerste (1), in het tweede (2) semester SP: 1 studiepunt staat voor een studietijd gelegen tussen 25 en 30 uren. Elk voltijds studiejaar heeft een studieomvang van ongeveer 60 studiepunten. De studiepunten per vak geven het relatieve gewicht van het vak binnen de opleidingsfase weer. Het studieprogramma toont voor elke fase (elk jaar) een aanbevolen modeltraject van ongeveer 60 studiepunten. De eerste fase is nagenoeg gemeenschappelijk. Vanaf de tweede fase kun je je vakkenpakket meer vrij en naar eigen smaak invullen.

Vakken van de eerste studiefase SEM

SP

VIA BACHELOR BIOLOGIE n Wiskunde n Biofysica n Dierkundige biologie** n Plantkundige biologie**

1 1 2 2

5 8 6 6

VIA BACHELOR CHEMIE n Inleiding tot de hogere wiskunde n Algemene natuurkunde: mechanica n Algemene natuurkunde: elektromagnetisme n Lineaire algebra

1 1 2 2

7 6 6 5

GEMEENSCHAPPELIJKE VAKKEN n Celbiologie n Bio-organische chemie* n Grondslagen van de chemie n Biochemie n Geologie* n Wijsbegeerte n Veiligheid en laboratoriumpraktijk

1 1 1 2 2 2 2

3 6 8 6 6 3 3

27

* Wie doorheen het jaar het vak “Intensief oefenen” van de ingroeimodule opneemt, neemt 1 van deze opleidingsonderdelen in de tweede studiefase, zie pagina 12. ** Deze vakken zijn ook gemeenschappelijk, maar komen binnen de bacheloropleiding chemie pas aan bod in de tweede fase.

BIOLOGIE OF CHEMIE OPTIE BIOCHEMIE & BIOTECHNOLOGIE

OPLEIDINGSONDERDEEL

Vakken van de tweede studiefase OPLEIDINGSONDERDEEL

28

SEM

SP

VIA BACHELOR BIOLOGIE n Genetica n Microbiologie n Analytische biochemie n Diversiteit van wieren, schimmels en planten n Straling en biofysica

1 1 1 2 2

5 5 5 6 10

VIA BACHELOR CHEMIE n Organische chemie n Analytische basistechnieken n Plantkundige biologie** n Dierkundige biologie** n Algemene natuurkunde: golven en optica n Moleculaire architectuur

1 1 2 2 2 2

6 6 6 6 4 5

1 1 1 1&2 2

5 5 5 5 3

SEM

SP

VIA BACHELOR BIOLOGIE n Bio-Informatica en modellering

2

5

VIA BACHELOR CHEMIE n Metalen en katalyse

2

5

1 2 2 2 1&2

5 5 5 3 6

GEMEENSCHAPPELIJKE VAKKEN n Statistiek en data-analyse n Moleculaire biologie n Dynamische biochemie n Geïntegreerd practicum n Wetenschapscommunicatie + Keuze profiel deel 1 (zie pagina 9)

Vakken van de derde studiefase OPLEIDINGSONDERDEEL

GEMEENSCHAPPELIJKE VAKKEN n Chemische thermodynamica n Spectroscopische technieken n Immunologische biotechnologie n Religie, zingeving en levensbeschouwing n Bacheloreindproject + Keuze profiel deel 2 (zie pagina 9) + Aanvullende keuze (zie pagina 9 en 10)


Master in de biochemie & biotechnologie

(120 sp.)

In deze masteropleiding, georganiseerd door de departementen biologie en chemie m.m.v. researchers in de Interdisciplinary Research Facility Life Sciences van Kulak (Labo Trombose-onderzoek), verdiep je je in de structuur, de functie en de interacties van biomoleculen, op moleculair, cellulair en fysiologisch niveau. Kies je voor een moleculaire oriëntatie, dan bestudeer je vooral methoden voor de studie van moleculaire interacties, structuurbepalende technieken en principes van moleculaire modellering. De cellulaire oriëntatie maakt je vertrouwd met moleculaire celbiologie en genetica, fluorescentiemicroscopietechnieken en gentechnologische technieken. Je kunt ook voor een fysiologische oriëntatie opteren, waar onder meer plantenfysiologie, endocriene fysiologie en neuronale biologie aan bod komen. Tegelijkertijd wordt de nadruk gelegd op het verwerven van algemene academische vaardigheden zoals wetenschappelijk analyseren, rapporteren en samenwerken in een onderzoeksteam. Binnen het masterprogramma kun je, desgewenst, een groot gedeelte van de lerarenopleiding volgen; andere keuzemogelijkheden zijn een optie onderzoek of een optie professionalisering.

Andere masteropleidingen n n n n n

Master in de biologie mits bachelor biologie Master in de chemie mits bachelor chemie Master of Molecular & Cellular Biophysics Master in de milieutechnologie en de milieuwetenschappen Master in de bio-informatica (mits passende coherente bundel) Master in de biomedische wetenschappen, mits schakelprogramma

Beroepsuitwegen Als master in de biochemie & biotechnologie kun je terecht in biotechnologische en farmaceutische bedrijven, onderzoeksinstellingen, openbare diensten of het onderwijs. Biochemici & biotechnologen gaan aan de slag in sectoren als de gezondheidssector (bv. ontwikkeling van antibiotica, groeihormonen, enzymen, ...), de agrarische sector (bv. veredeling van gewassen, groeiregulatoren, ...), de voedings- of levensmiddelensector (bv. fermentatie, suikers, bier, ...), de energiesector (bv. bioconversie van afvalstoffen, ...) en de milieusector (bv. recuperatie en recyclage van afval, ...).

29 BIOLOGIE OF CHEMIE OPTIE BIOCHEMIE & BIOTECHNOLOGIE

n

Chemie, doorstroomoptie bio-ingenieurswetenschappen

n n n n

Wat is bio-ingenieurswetenschappen? Wie ben jij? Het programma Aansluitende masteropleidingen Beroepsuitwegen

34 35 35 37 37

31 CHEMIE, DOORSTROOMOPTIE BIO-INGENIEURSWETENSCHAPPEN

n

Wat is bio-ingenieurswetenschappen? Binnen het programma van de bachelor chemie kun je door het gepast kiezen van het vakkenpakket, bij het begin van de opleiding, een programma samenstellen dat je toelaat na 2 jaar door te stromen naar studies bio-ingenieurswetenschappen te Leuven. Wij noemen dit de doorstroomoptie bio-ingenieurswetenschappen. Het studieprogramma van die 4 semesters is volledig gemeenschappelijk; het bevat m.a.w. geen keuzevakken. Het laat toe daarna succesvol door te stromen in alle specialisatierichtingen van de bachelor bio-ingenieurswetenschappen aan de K.U.Leuven, die pas in de derde studiefase aanvangen. Er zijn in totaal 7 specialisatierichtingen in de bachelor bio-ingenieurswetenschappen, nl. biosysteemtechniek, landbouwkunde, land- en bosbeheer, katalytische technologie, cel- en gentechnologie, levensmiddelentechnologie en milieutechnologie.

32

Als bio-ingenieur ben je een ingenieur van de levende materie, ook word je wel eens een warme ingenieur genoemd. Vanuit je grondige kennis van de biologie, chemie, natuurkunde en wiskunde ontwikkel je toepassingen met de levende materie; bv. verbeteren van methodes om voedsel te produceren, te verwerken en op te slaan, oplossingen bedenken voor milieuproblemen, land- en bosbeheer, ... Zo kan een bio-ingenieur de levenscyclus van planten, dieren en micro-organismen sturen of de levenskwaliteit van dieren verbeteren door beheersing van hun leefomgeving. Op het microscopisch niveau kan een bio-ingenieur zijn kennis van de werking van cellen en genen ook toepassen met het oog op de verbetering van planten, dieren en micro-organismen. Tot de vaardigheden van de bio-ingenieur behoren ook het optimaliseren van chemische processen, zowel van anorganische als organische aard. Dit kan gaan van grote bulkprocessen in fabrieken tot en met bewerkingen op de bouwstenen van het leven. Of voel je de behoefte om je kennis in te zetten voor het verbeteren van het lot van de derde wereld? Geen probleem, ook reeds aan de K.U.Leuven wordt er actief gewerkt om de problemen van landbouw in de tropen op te lossen. Bio-ingenieurs kunnen dan ook op diverse plaatsen aan de slag: in de voedingsindustrie, landbouw- en milieusector, overheidsdiensten, ontwikkelingssamenwerking, e.d.

Wie ben jij? Je interesses Ben je ingenieurtechnisch georiënteerd maar wil je tegelijkertijd ook biologische aspecten integreren in je studiedomein? Streef je naar het ontwikkelen van nieuwe technologieën? Je wilt later een duurzame, gezonde, welvarende samenleving uitbouwen waarin men respect heeft voor al wat leeft. Je krijgt een brede wetenschappelijke vorming, maar je bent ook geïnteresseerd in de ingenieursvakken.

Je vaardigheden en capaciteiten In het zesde jaar volgde je best 6 uur wiskunde per week, in combinatie met fysica en chemie. Je kunt analytisch, synthetisch en probleemoplossend denken of je wil je dat eigen maken. Inventiviteit, creativiteit, zelfwerkzaamheid en teamgeest zijn eigenschappen die men mag verwachten van een bekwame ingenieur.

Het programma

SP: 1 studiepunt staat voor een studietijd gelegen tussen 25 en 30 uren. Elk voltijds studiejaar heeft een studieomvang van ongeveer 60 studiepunten. De studiepunten per vak geven het relatieve gewicht van het vak binnen de opleidingsfase weer. Het studieprogramma toont voor elke fase (elk jaar) een aanbevolen modeltraject van ongeveer 60 studiepunten.

Vakken van de eerste studiefase OPLEIDINGSONDERDEEL n n n n n n n n n n n

Inleiding tot de hogere wiskunde Algemene natuurkunde: mechanica Grondslagen van de chemie Bio-organische chemie Celbiologie Lineaire algebra Biochemie Statistiek Dierkundige biologie Plantkundige biologie Practicum ICT: technisch wetenschappelijk rekenen

SEM

SP

1 1 1 1 1 2 2 2 2 2 2

7 6 6 6 3 5 6 5 5 6 3


SEM: het opleidingsonderdeel wordt gedoceerd in het eerste (1), in het tweede (2) semester

Vakken van de tweede studiefase OPLEIDINGSONDERDEEL n n n n n n n n n n n n n

Differentiaalvergelijkingen Chemische thermodynamica Organische chemie Analytische basistechnieken Microbiologie Inleiding tot de economie Fysische transportverschijnselen Algemene natuurkunde: elektromagnetisme Statistische modellen en data-analyse Geologie Ecologie Projectwerk bio-ingenieurswetenschappen Wijsbegeerte

SEM

SP

1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 2 2 2

4 5 6 6 5 4 5 6 5 6 4 3 3

Derde studiefase te Leuven 34

De faculteit bio-ingenieurswetenschappen van de K.U.Leuven richt 7 specialisatierichtingen in voor haar bachelorstudenten. De keuze vangt aan vanaf het vijfde semester van de opleiding. De richtingen zijn: n Landbouwkunde n Land- en bosbeheer n Biosysteemtechniek n Milieutechnologie n Katalytische technologie n Levensmiddelentechnologie n Cel- en gentechnologie

Aansluitende masteropleidingen Master in de bio-ingenieurswetenschappen

(120 sp.)

Binnen de master bio-ingenieurswetenschappen kies je uit 7 verschillende diplomarichtingen, die elk mogelijk zijn na elke specialisatierichting in de bacheloropleiding. In elk van deze masters kies je naast je hoofdspecialisatie (of major) ook nog een nevenspecialisatie (of minor). Deze combinatie vul je aan met een aantal vrij te kiezen keuzevakken en de masterproef. - Master in bio-ingenieurswetenschappen: landbouwkunde (120 sp.) Majors: gewasproductie, dierproductie - Master in bio-ingenieurswetenschappen: land- en bosbeheer (120 sp.) Majors: bodem en water, bos en natuur - Master in bio-ingenieurswetenschappen: biosysteemtechniek (120 sp.) Major biosysteemtechniek - Master in bio-ingenieurswetenschappen: katalytische technologie (120 sp.) Major katalytische technologie - Master in bio-ingenieurswetenschappen: levensmiddelentechnologie (120 sp.) Major levensmiddelentechnologie - Master in bio-ingenieurswetenschappen: cel- en gentechnologie (120 sp.) Major cel- en gentechnologie - Master in de bio-ingenieurswetenschappen: milieutechnologie (120 sp.) Major milieutechnologie

Andere masteropleidingen n n

n n

Master in de statistiek Master in de nanowetenschappen en de nanotechnologie Master in de bio-informatica Master in de aardobservatie

n n n n

Master of Food Technology Master of Molecular Biology Master of Water Resources Engineering Master of Tropical Natural Resources Management

Beroepsuitwegen Als bio-ingenieur kom je in de meest uiteenlopende sectoren en in een waaier van functies terecht. Je vindt bio-ingenieurs o.a. in de chemische, de voedings- en de farmaceutische industrie. Daarnaast blijven ook landbouw en aanverwante industrieën een belangrijke afzetmarkt, zonder daarbij binnen de sector raadgevende ingenieurs in het landbeheer en andere domeinen te vergeten. Wat de overheidsdiensten betreft is er vraag naar ingenieurs die beleids- en controlefuncties kunnen uitoefenen binnen bovenvermelde sectoren en die beheersmatig en ontwerpgericht kunnen optreden in de ‘groene’ materie. Heel wat bio-ingenieurs leggen zich verder toe op wetenschappelijk onderzoek (bv. via een doctoraat). Een aantal onder hen wordt leerkracht of docent natuurwetenschappen.


n

Chemie n n n n

Wat is chemie? Wie ben jij? Het programma Aansluitende masteropleidingen Beroepsuitwegen

40 40 41 43 43

37 CHEMIE

n

Wat is chemie? Chemie is overal! Van de atomen en moleculen die ons lichaam opbouwen tot de chemiereuzen die mee bouwen aan onze dagelijkse levenskwaliteit. Er is ook een grote rol voor de chemie in tal van andere wetenschapsdisciplines en -toepassingen, denken we maar aan de fysica, de biologie, de farmacie, de milieutechnologie. Chemie, als wetenschap, bestudeert de bouw en de wisselwerkingen van alle materie, levende en niet-levende. Chemie biedt een enorme verscheidenheid aan studie- en onderzoeksmogelijkheden aan al wie wil doordringen in de fascinerende wereld van atomen en moleculen. Tijdens de opleiding als chemicus komen vele van deze brede raakvlakken tot uiting en kun je chemie met een andere wetenschap combineren door de keuze van minoren.

Wie ben jij? Je interesses

38

Ben je gefascineerd door de microwereld van de atomen, moleculen en eiwitten? Vraag je je af hoe de materie is opgebouwd, wil je dit graag onderzoeken, nabootsen, verbeteren? Is het labo voor jou een bron van kennis en een uitdaging? De chemie is overal: in je lichaam, in de natuur, in onze voeding, in alle gebruiksvoorwerpen. Alles wat ons omringt is chemisch samengesteld en werkt volgens chemische reacties. Chemie is ook onmisbaar voor andere wetenschappen. Chemie op zich moet voor jou fascinerend en uitdagend zijn. Je wil begrijpen hoe alles in elkaar zit, je wil ontdekken wat je met moleculen kan doen of nagaan welke eigenschappen ze hebben en waarom.

Je vaardigheden en capaciteiten Als je kiest voor chemie moet je willen doordringen tot de basis van de materie, in theorie en praktijk. Je bent iemand die graag inzichtelijk werkt en veel oog heeft voor processen. Een basiskennis van chemie is reeds mooi meegenomen, maar je vorming omvat best ook fysica en een degelijk pakket wiskunde. Je hebt oog voor detail en bent in staat om zeer methodisch en nauwkeurig te werk te gaan. Daarnaast heb je een zekere handigheid en ben je inderdaad ook bereid om met je handen te werken.

Het programma SEM: het opleidingsonderdeel wordt gedoceerd in het eerste (1), in het tweede (2) semester



SEM

SP

1 1 1 1 1 2 2 2 2 2 2

7 8 6 6 3 3 6 5 6 6 6

Inleiding tot de hogere wiskunde Grondslagen van de chemie Bio-organische chemie Algemene natuurkunde: mechanica Celbiologie Veiligheid en laboratoriumpraktijk Algemene natuurkunde: elektromagnetisme Lineaire algebra Biochemie Geologie* Industriële en technische chemie

* Wie doorheen het jaar het vak “Intensief oefenen” de ingroeiondersteuning opneemt, neemt dit opleidingsonderdeel in de tweede studiefase, zie pagina 12.

39 CHEMIE

SP: 1 studiepunt staat voor een studietijd gelegen tussen 25 en 30 uren. Elk voltijds studiejaar heeft een studieomvang van ongeveer 60 studiepunten. De studiepunten per vak geven het relatieve gewicht van het vak binnen de opleidingsfase weer.

Vakken van de tweede studiefase OPLEIDINGSONDERDEEL n n n n n

40

n n n n n n

Statistiek en data-analyse Analytische basistechnieken Organische chemie Chemische thermodynamica Moleculaire architectuur Differentiaalvergelijkingen Practicum synthese en karakterisatie Metalen en katalyse Algemene natuurkunde: golven en optica Wijsbegeerte Wetenschapscommunicatie

SEM

SP

1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 2

5 6 6 5 5 4 5 5 4 3 3

SEM

SP

1 1 1&2 2 2 1&2

5 6 5 5 3 6


Vakken van de derde studiefase OPLEIDINGSONDERDEEL n n n n n n

Polymeermaterialen Kwantummechanica Practicum chemische materialen Spectroscopische technieken Religie, zingeving en levensbeschouwing Bachelor-eindproject



Master in de chemie

(120 sp.)

De masteropleiding chemie staat voor een gevorderde fundamenteel wetenschappelijke vorming met naast een theoretische training ook de mogelijkheid om zelfstandig wetenschappelijk onderzoek uit te voeren. Naast een gemeenschappelijk basispakket kies je opleidingsonderdelen uit drie specialisatierichtingen namelijk de specialisatie kwantumchemie en fysicochemie, de specialisatie moleculair design en synthese of de specialisatie moleculaire en nanomaterialen. Je kiest verder voor de optie onderwijs (en bouwt zo een groot gedeelte van de lerarenopleiding in zijn programma in), de optie onderzoek (met een interne stage en verdere specialisatievakken) of de professionele optie (met een externe stage van 30 studiepunten in een bedrijf).


n n n n

Master in de biochemie en biotechnologie, mits optie biochemie en biotechnologie Master in de fysica, mits coherente bundel fysica en voorbereidingsprogramma Master of Molecular & Cellular Biophysics, mits coherente bundel fysica of coherente bundel biochemie & biotechnologie Master in de statistiek Master in de sterrenkunde, mits coherente bundel fysica Master in de nanowetenschappen en de nanotechnologie Master in de milieutechnologie en de milieuwetenschappen

Beroepsuitwegen Aangezien chemie een basiswetenschap is en er een grote diversiteit aan specialisaties bestaat, heb je een zeer ruime waaier van beroepsuitwegen. Onderzoek, kwaliteitsbewaking, ontwikkeling van nieuwe producten, technische functies, managementfuncties zijn even zoveel mogelijkheden. Je kunt terecht in de industrie (chemie, petrochemie, voeding, farmaceutische bedrijven, textiel, …), bij de overheid (milieudiensten, gezondheidsdiensten, …) en bij wetenschappelijke instellingen. Als leerkracht of docent chemie heb je reeds van in het secundair onderwijs, maar ook in het hoger onderwijs, een belangrijke vormende taak. Niet alleen nationaal maar ook Europees is er een tekort aan basiswetenschappers, waaronder chemici.

41 CHEMIE

n

Chemie, doorstroomoptie farmaceutische wetenschappen

n n n n

Wat is farmaceutische wetenschappen? Wie ben jij? Het programma Aansluitende masteropleidingen Beroepsuitwegen

46 47 48 49 49 43 CHEMIE, DOORSTROOMOPTIE FARMACEUTISCHE WETENSCHAPPEN

n

44

Wat is farmaceutische wetenschappen? De bacheloropleiding farmaceutische wetenschappen is een gemeenschappelijke, multidisciplinaire basisvorming, die aanvat met een pakket algemeen wetenschappelijke vorming. Op Kulak wordt de eerste fase van deze bachelor aangeboden als een doorstroomoptie binnen de bachelor chemie. Wie hierbij slaagt kan naadloos doorstromen in de tweede fase van de bachelor farmacie te Leuven. De academische opleiding tot apotheker bereidt je voor op een waaier aan professionele uitdagingen, van onderzoekslaboratorium tot apotheek. Als apotheker ken je de herkomst, de samenstelling en het gebruik van geneesmiddelen en kun je de kwaliteit er van beoordelen. Binnen het wetenschappelijk onderzoek en de industrie levert de apotheker een belangrijke bijdrage in de verschillende stappen van de ontdekking van een actief bestanddeel tot de registratie en aflevering als geneesmiddel. In een openbare of ziekenhuisapotheek heeft de apotheker een bijzondere taak in de eerstelijnsgezondheidszorg: van het verstrekken van medicatie tot het bevorderen van een juist en effectief geneesmiddelengebruik. Zij/hij is dé persoon om patiënten en artsen te adviseren over het gebruik van een geneesmiddel en over de eventuele nevenwerkingen. Zij/hij volgt ook het verloop van de behandeling op en adviseert indien nodig een aanpassing van de medicatie.

Wie ben jij? Je interesses Je bent geïnteresseerd in de wereld van het geneesmiddel, immers precies het geneesmiddel – van wetenschappelijk onderzoek tot design en realisatie - staat centraal in de opleiding. Je voelt je uitgedaagd door thema’s zoals ziekte en gezondheid, en geboeid door het onderzoek dat aan de grondslag ligt van de nieuwste ontwikkelingen in de biomedische sector. Je bent goed in exacte wetenschappen (chemie, biologie en in mindere mate ook wiskunde en fysica) en je bent wetenschappelijk ingesteld.

Je vaardigheden en capaciteiten Maatschappelijke betrokkenheid, zij het via sociaal contact of via research, is van cruciaal belang. Ook intellectuele nieuwsgierigheid en een kritische houding zijn zowel voor de opleiding als voor het latere beroepsleven noodzakelijk. Beschik je bovendien over praktisch gerichte vaardigheden zoals observatievermogen, nauwkeurigheid, orde, geduld en doorzettingsvermogen, dan ben je de geknipte kandidaat.

Het programma SEM: het opleidingsonderdeel wordt gedoceerd in het eerste (1), in het tweede (2) semester SP: 1 studiepunt staat voor een studietijd gelegen tussen 25 en 30 uren. Elk voltijds studiejaar heeft een studieomvang van ongeveer 60 studiepunten. De studiepunten per vak geven het relatieve gewicht van het vak binnen de opleidingsfase weer. Het studieprogramma toont voor elke fase (elk jaar) een aanbevolen modeltraject van ongeveer 60 studiepunten.

Vakken van de eerste studiefase OPLEIDINGSONDERDEEL n n n n n n

46

n n n n n

Wiskunde Biofysica Grondslagen van de chemie Bio-organische chemie Celbiologie Het geneesmiddel: van ontwikkeling tot aflevering Veiligheid en laboratoriumpraktijk Methoden in het biofarmaceutisch onderzoek: algemene analyse Plantkundige biologie II Biochemie Bio-organische chemie II

SEM

SP

1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 2

5 8 8 6 3 3 3 7 6 6 6

Tweede en derde studiefase te Leuven Het programma van Kulak is perfect afgestemd op dat van de K.U.Leuven en laat dan ook een naadloze overstap toe naar de tweede studiefase van de bachelor en de aansluitende masteropleidingen.


Master in de farmaceutische zorg

(120 sp.)

n

Master in de geneesmiddelenontwikkeling

(120 sp.)

Master na masteropleidingen n n n

Master in de industriële farmacie Master in de klinische biologie Master in de ziekenhuisfarmacie

Beroepsuitwegen In een apotheek (als apothekereigenaar, apotheker-titularis of adjunctapotheker) en in een ziekenhuis (na specialisatie als ziekenhuisapotheker) ben je de eindverantwoordelijke voor de afgeleverde geneesmiddelen. Je zorgt ook voor de correcte uitvoering van de voorschriften. De farmaceutische industrie biedt je een uitgebreid gamma van betrekkingen. Je wordt er onder meer belast met het onderzoek, de fabricage en de kwaliteitscontrole van de producten, met de administratie en eventueel met de bedrijfsleiding. Je werkt er samen met collega’s uit andere richtingen. Voor apothekers met ondernemersgeest zijn er ook mogelijkheden in tal van andere industrieën: de chemische industrie, de voedingsnijverheid, de veevoedersector, de cosmeticabedrijven, de sectoren van parafarmaceutische producten … Ook kun je een loopbaan uitbouwen in het wetenschappelijk onderzoek. Met je kennis als master in de geneesmiddelenontwikkeling kun je daar een belangrijke bijdrage leveren.

CHEMIE, DOORSTROOMOPTIE FARMACEUTISCHE WETENSCHAPPEN

47

Fysica n n n n

Wat is fysica? Wie ben jij? Het programma Aansluitende masteropleidingen Beroepsuitwegen

52 52 53 54 55

49 FYSICA

n

Wat is fysica? De fysica is de wetenschap die zich bezighoudt met de studie van de fundamentele wetten van de natuur en met de eigenschappen van de materie. Het werkterrein van de fysicus strekt zich uit van de “extreem lage temperatuur” fysica (bv. supergeleiding) tot de “hoge energie” fysica (bv. plasmafysica), van het onooglijke kleine (bv. subatomaire of elementaire deeltjes-fysica) tot het onmetelijk grote (bv. kosmologie). De fysicus bestudeert steeds een duidelijk omschreven systeem uit de fysische wereld en tracht door nauwkeurige waarnemingen algemeen geldende wetmatigheden vast te leggen. Hij zoekt vervolgens naar een theoretisch model dat steunend op de fundamenten, deze wetmatigheden kan verklaren. Door een steeds verdere verfijning van de waarnemingen en van de theoretische verklaring is de fysicus steeds op zoek naar een beter inzicht en begrijpen. Zo legden en leggen fysici nog steeds mee de basis voor heel wat nieuwe, inventieve technologieën of innovatieve toepassingen. Denk maar aan de laser, de transistor, de telefoon, de televisie, de kopieermachine, de kernreactor, de MR-scanner, allerhande nieuwe materialen, enz. ... Door de sterke wisselwerking met andere wetenschappen (o.a. wiskunde, chemie, biologie, geologie, geneeskunde) zijn heel wat natuurkundigen werkzaam in disciplines als de theoretische fysica, de fysische chemie, de biofysica, de geofysica, de medische stralingsfysica, de nucleaire sector, de nanotechnologie, ...

50

Wie ben jij? Je interesses Ben je gefascineerd door wat er zoal achter de fysische werkelijkheid steekt? Ben je geboeid door het onooglijk kleine en het onmetelijk grote? Vraag je je af hoe de nieuwe technologieën tot stand komen en wil je vooral weten welke fysische wetmatigheden daaraan aan de grondslag liggen? Ben je geboeid door licht, ruimte, sterren, geluid, de opbouw van de materie? Ben je nieuwsgierig naar het hoe en het waarom van gassen, vloeistoffen, vaste stoffen en plasma’s; hoe ze zijn opgebouwd, hoe ze zich gedragen? De fysica bestudeert de fundamentele natuurwetten op zich, maar is tegelijk ook een basis wetenschap voor vele andere wetenschappen, van meer theoretisch tot meer toegepast. Je interesse is dus breed wetenschappelijk. Je bent zeker ook geboeid door experiment en theorie. Het geniale van een fysisch experiment of een schitterend opgebouwd theoretisch model fascineren je. Je hebt dus vast en zeker een uitgesproken interesse voor de wetten van de natuur en voor de eigenschappen van de materie.

Je vaardigheden en capaciteiten Als je fysica gaat studeren, heb je een goede basiskennis wiskunde en fysica nodig (6 uur wiskunde in combinatie met fysica wordt aanbevolen). Je beschikt over een analytische geest. En je houdt van nauwkeurig werken, exact formuleren en degelijk verklaren. Je bent bereid om een onderzoekende houding aan te leren en bent leergierig over onderzoeksstrategieën en -technieken. ICT inzet (computerondersteund, programmatuur, simulatie of berekening) hoort er vaak bij.

Het programma SEM: het opleidingsonderdeel wordt gedoceerd in het eerste (1), in het tweede (2) semester SP: 1 studiepunt staat voor een studietijd gelegen tussen 25 en 30 uren. Elk voltijds studiejaar heeft een studieomvang van ongeveer 60 studiepunten. De studiepunten per vak geven het relatieve gewicht van het vak binnen de opleidingsfase weer.

Vakken van de eerste studiefase OPLEIDINGSONDERDEEL n n n n n n n n n n n n

Inleiding tot de hogere wiskunde Wiskundig redeneren Beginselen van programmeren Algemene natuurkunde: mechanica Grondslagen van de chemie* Probleemoplossen en ontwerpen I Algemene natuurkunde: elektromagnetisme Lineaire algebra Technieken van wiskundige analyse Statistische thermodynamica Statistiek Wijsbegeerte

* Wie doorheen het jaar het vak “Intensief oefenen” opneemt, neemt dit opleidingsonderdeel in de tweede studiefase, zie pagina 12.

51 FYSICA


SEM

SP

1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 2 2

7 3 5 6 6 3 6 5 3 6 5 3

Vakken van de tweede studiefase OPLEIDINGSONDERDEEL n n n n n n n n n

Numerieke wiskunde Differentiaalvergelijkingen Klassieke mechanica Algemene natuurkunde: fysica vanaf de 20ste eeuw Elektrodynamica Experimentele basistechnieken in de natuurkunde Statistische mechanica bij evenwicht Algemene natuurkunde: golven en optica Wetenschapscommunicatie

SEM

SP

1 1 1 1 2 2 2 2 2

5 8 6 6 6 6 5 4 3

SEM

SP

1 1 2 2 2 1&2

5 6 5 8 3 8


Vakken van de derde studiefase OPLEIDINGSONDERDEEL n n n

52

n n n

Vaste-stof fysica Kwantummechanica Sterrenkunde Kaleidoscoop: fluida, kernfysica, deeltjesfysica Religie, zingeving en levensbeschouwing Bacheloreindproject



Master in de fysica

(120 sp.)

Ongeacht het opgenomen keuzepakket, heeft elke bachelor fysica rechtstreeks toegang tot deze masteropleiding. Tijdens je masteropleiding fysica diep je je kennis van de fysica verder uit en verwerf je de nodige specialistische vaardigheden om een functie te kunnen uitoefenen als fysicus in de bedrijfswereld, in onderzoekslaboratoria of in het onderwijs. De opleiding biedt een keuze uit 4 specialisaties, namelijk fysica op de femtometerschaal (kernfysica), vaste-stoffysica op nanometerschaal, theoretische fysica en de fysica van de zachte materie. Telkens is er keuze tussen een optie onderwijs (met het theoretisch gedeelte van de lerarenopleiding), een optie onderzoek en een optie professionalisering. De masterproef vervolledigt je opleiding.

n

Master in de sterrenkunde

(120 sp.)

Sterrenkundig onderzoek is een uitgesproken internationale en multidisciplinaire activiteit. Het masterprogramma sterrenkunde stelt die visie centraal. De nadruk ligt op het ontwikkelen en toepassen van onderzoeksmethodologieën voor het vergaren, analyseren en interpreteren van sterrenkundige waarnemingen in het kader van de astrofysica. Hierbij komen technologische aspecten, zowel als theoretische aspecten aan bod. Het programma omvat een beperkt pakket aan verplichte opleidingsonderdelen, wat ervoor zorgt dat je een goede theoretische en praktische basis krijgt om je verder te kunnen ontplooien als sterrenkundige. Bij het uitwerken van je eigen curriculum heb je een brede keuze om je verder te specialiseren in verschillende deelgebieden van de sterrenkunde. Je kiest voor een optie onderwijs (met het theoretisch deel van de lerarenopleiding fysica of wiskunde), een optie onderzoek of een optie professionalisering. n

Master in de nanowetenschappen en de nanotechnologie

(120 sp.)

De manier waarop moleculen en atomen samenhangen op de nanometerschaal bepaalt belangrijke materiaaleigenschappen zoals de elektrische, optische, thermodynamische en mechanische eigenschappen. Nanowetenschappen en nanotechnologie zijn de wetenschappen die de menselijke controle over die samenhang en processen op nanoschaal tot doel hebben. Deze jonge masteropleiding leert de basis van fysica, biologie en chemie op de nanoschaal, en brengt dit verder op punt met cursussen over nano-elektronische en nano-elektromechanische systemen om de kennis te verzekeren inzake praktische implementaties.

n n n n n

Master in de statistiek Master in de chemie, mits coherente bundel chemie Master of Molecular and Cellular Biophysics, mits coherente bundel biowetenschappen Master in de wiskunde, mits coherente bundel wiskunde Master in de toegepaste informatica, mits coherente bundel informatica en voorbereidingsprogramma

Beroepsuitwegen Je grondige wetenschappelijke vorming, je zin voor analyse en observatie, je kennis van onderzoeksmethodes zijn zeer nuttig voor een brede waaier van functies. Zowel op nationale als Europese schaal is er een groeiend tekort aan basiswetenschappers, waaronder fysici. Reeds in het secundair, maar ook in het hoger onderwijs, levert de leerkracht of docent fysica een belangrijke vormende bijdrage. In een bedrijfswereld waar nieuwe technologieën en wetenschappelijke technieken steeds belangrijker worden, vind je als natuurkundige gemakkelijk een plaats. Een groot aandeel van de afgestudeerden komt terecht in het onderzoek, anderen oefenen commerciële en beleidsfuncties uit in de dienstensector, bij de overheid, in internationale organisaties, … Door de grote vraag naar meer innovatie en spitstechnologie zijn natuurkundigen over de hele wereld ook betrokken in toegepast onderzoek. Ze werken ondermeer in de ruimtevaart, de telecommunicatie en de computerindustrie.

53 FYSICA

Andere masteropleidingen

Informatica n n n n n

Wat is informatica? Wie ben jij? Het programma Aansluitende masteropleidingen Beroepsuitwegen Verkorte en schakelprogramma’s

56 56 59 60 61 61

55 INFORMATICA

n

Wat is informatica? De informatica (ook wel computerwetenschappen genoemd) verwerkt gegevens door gebruik te maken van computers. De belangrijkste taak van een universitair gevormde informaticus hierbij is het beheersen van complexiteit. Deze complexiteit situeert zich op verscheidene gebieden: het op te lossen probleem, de hulpmiddelen en werktuigen, de interface naar de gebruiker, de economische, juridische en technologische mogelijkheden en vereisten. De opleiding informatica kenmerkt zich door een fundamentele en wetenschappelijke aanpak en een algemene visie; zo zullen de afgestudeerden mee kunnen evolueren in dit steeds snel veranderend domein. Een universitaire bachelor informatica is wetenschappelijk gevormd en moet, bekwaam zijn zelfstandig nieuwe informatica problemen op te lossen, informatiesystemen zoals databanken en computernetwerken te ontwerpen en te beheren, geavanceerde software te ontwerpen, nieuwe informatie technologie in onderwijs en vorming te integreren en artificiële intelligentie te ontwikkelen. Tal van andere wetenschappen vallen terug op de informatica. Een informaticus kan het zich dus niet veroorloven om enkel met zijn eigen vakgebied bezig te zijn.

56

Wie ben jij? Je interesses Het cliché stelt dat informatici computerverslaafden zijn die dag en nacht achter een flikkerend scherm virussen ontwerpen en inbreken bij de CIA, maar niets is minder waar. De informatica is een jonge en respectabele wetenschap en de bachelor-informatica-opleiding is een wetenschappelijke opleiding. Als je eraan denkt om informatica te studeren, dan heb je vast en zeker interesse en aanleg voor het analyseren en het structureren van problemen en het creatief bedenken van oplossingen ervoor. Moet je een computer uit elkaar kunnen halen en daarna weer in elkaar knutselen? Neen. De hardware is natuurlijk wel een element waarmee de informaticus rekening moet houden. Het is tenslotte zijn werktuig. Enige kennis over de werking en de mogelijkheden van de apparatuur is dus nuttig en tot op zekere hoogte nodig.

Je vaardigheden en capaciteiten Je kunt je nauwkeurig uitdrukken en je kunt methodisch en ordelijk denken en werken. Een wiskundige aanleg en belangstelling zijn noodzakelijk voor zowel het zoeken naar als het formuleren van oplossingen. Het oplossen van problemen is voor jou een echte uitdaging. Je bent goed in het maken van logische analyses en syntheses, je kunt abstract denken en methodisch werken.

Analytisch denken en nauwkeurig redeneren zijn essentieel. Wiskunde vormt dan ook een belangrijke basisdiscipline voor de informatica, een goede basiskennis en een wiskundige aanleg en belangstelling zijn noodzakelijk. Je hebt in de laatste twee jaren van het secundair onderwijs bij voorkeur een richting gevolgd met 6 uur wiskunde, liefst in combinatie met fysica. Daarnaast wordt in de informatica ook communicatievaardigheid sterk gewaardeerd. Een informaticus moet immers vaak met veel mensen kunnen overleggen zonder in een technisch jargon te vervallen. Voorkennis informatica kan nuttig zijn, maar is zeker niet nodig. Een goede kennis van het Engels is ook mooi meegenomen.

Het programma SEM: het opleidingsonderdeel wordt gedoceerd in het eerste (1), in het tweede (2) semester SP: 1 studiepunt staat voor een studietijd gelegen tussen 25 en 30 uren. Elk voltijds studiejaar heeft een studieomvang van ongeveer 60 studiepunten. De studiepunten per vak geven het relatieve gewicht van het vak binnen de opleidingsfase weer.


Inleiding tot de hogere wiskunde Wiskundig redeneren Beginselen van programmeren Natuurkunde: mechanica met technische toepassingen Informatica werktuigen Structuur en organisatie van computersystemen Algemene natuurkunde: elektromagnetisme Lineaire algebra Objectgericht programmeren Beleidsinformatiesystemen* Statistiek

SEM

SP

1 1 1 1 1&2 1 2 2 2 2 2

7 3 6 3 6 8 6 5 6 6 5


57 INFORMATICA



Numerieke wiskunde Besturingssystemen Gegevensstructuren en algoritmen Fundamenten voor de informatica Gegevensbanken Artificiële intelligentie Computernetwerken Wijsbegeerte Wetenschapscommunicatie

SEM

SP

1 1 1 2 2 2 2 2 2

5 6 6 6 6 6 6 3 3

SEM

SP

1 1 2 1&2 2 1&2

5 6 6 6 3 8


Vakken van de derde studiefase OPLEIDINGSONDERDEEL n n n

58

n n n

Algebraïsche structuren Automaten en berekenbaarheid Declaratieve talen Software-ontwerp Religie, zingeving en levensbeschouwing Bachelor-eindproject



Master in de ingenieurswetenschappen: computerwetenschappen

(120 sp.)

Vanaf oktober 2010 startte de K.U.Leuven met een eengemaakt masterprogramma “Computerwetenschappen”, waarin zowel de studenten in het bezit van een bachelordiploma informatica als de studenten in het bezit van een bachelordiploma ingenieurswetenschappen (hoofd of nevenrichting computerwetenschappen) toegelaten worden. Dit masterprogramma laat toe je verder te specialiseren en mee te werken aan lopend onderzoek. De opleiding wordt ondersteund door het departement computerwetenschappen (het grootste informaticadepartement in Vlaanderen), en biedt de student een mogelijkheid te kiezen tussen meerdere hoofdspecialisatierichtingen nl. gedistribueerde systemen, veilige software, artificiële intelligentie, software engineering, mens-machine communicatie, databases, en computationele informatica.

n

Master in de toegepaste informatica

(60 sp.)

Deze masteropleiding heeft tot doel studenten op te leiden tot het uitoefenen van een functie in de informatica in de bedrijfswereld. Dit gebeurt door het aanleren van het specificeren, het realiseren, het uittesten en het beheren van gegevens - verwerkende systemen aan de hand van computers. Naast een verplicht deel en een masterproef (18 studiepunten), kiest de student een specialisatie software-ontwikkeling en gedistribueerde systemen of een specialisatie multimedia.


Master in de statistiek Master in de bio-informatica, mits coherente bundel biowetenschappen

Beroepsuitwegen

Verkorte en schakelprogramma’s Studenten die een professionele bachelor behaalden in de toegepaste informatica of in de elektronica-ICT, kunnen mits het volgen van een verkort programma (120 sp.) bachelor in de informatica worden. Kulak biedt de mogelijkheid om 60 studiepunten (1 jaar) van dat verkort programma te volgen. Eveneens voor deze professionele bachelors is er een schakelprogramma naar de master in de informatica (120 sp.) en naar de master in de toegepaste informatica (60 sp.). Meer informatie via de website

www.kuleuven-kulak.be/onderwijs

59 INFORMATICA

Als informaticus met een universitair diploma heb je uitzicht op een brede waaier van beroepsmogelijkheden, waaronder wetenschapscommunicatie, wetenschappelijk onderzoek, overheid, industrie en ontwikkelingssamenwerking. Ook softwarebureaus, telecommunicatiebedrijven het banken verzekeringswezen, en diverse overheidsinstanties bieden je heel wat mogelijkheden. Je werkt er mee aan ontwikkeling van programmatuur, ontwerp van informatiesystemen, management van informatiserings- en automatiseringsprojecten, onderzoek naar nieuwe toepassingen, methoden, concepten, algoritmen …

Wiskunde of fysica, doorstroomoptie ingenieurswetenschappen n n n n

Wat is ingenieurswetenschappen? Wie ben jij? Het programma Aansluitende masteropleidingen Beroepsuitwegen

64 64 65 67 67

61 WISKUNDE OF FYSICA DOORSTROOMOPTIE INGENIEURSWETENSCHAPPEN

n

Wat is ingenieurswetenschappen? Binnen het programma van zowel de bachelor fysica als de bachelor wiskunde kun je door het gepast kiezen van het vakkenpakket, bij het begin van de opleiding, een programma samenstellen dat je toelaat na 3 semesters of na 2 jaar door te stromen naar studies ingenieurswetenschappen te Leuven. Wij noemen dit de doorstroomoptie ingenieurswetenschappen. Een overstap na 2 semesters is onmogelijk omdat de programma’s slechts vanaf 3 semesters synchroon zijn. Na drie semesters kun je naadloos overstappen in alle richtingen (met uitzondering van architectuur) van de bachelor ingenieurswetenschappen te Leuven. Een vierde semester op Kulak is mogelijk voor wie door wil stromen naar combinaties van de richtingen computerwetenschappen, elektrotechniek, werktuigkunde, bedrijfsbeheer en technologie van de levende systemen. De doorstroomoptie ingenieurswetenschappen biedt een vorming, gericht op innoverend, probleemvoorkomend, probleemoplossend en systeemgericht denken. Je bent technologisch bezig, ondersteund door een degelijke wetenschappelijke basis. Creatief en innovatief werk je in een breed multidisciplinair kader. Je beschikt over sociale vaardigheden en bent gericht op de industriële realiteit.

62

Wie ben jij? Je interesses Ben je geïnteresseerd in nieuwe producten of in robotica, en wil je de stabiliteit van bouwwerken bestuderen? Wil je creatief bezig zijn met het ontwerpen van wat nog niet bestaat? Je bent begaan met de economische, ecologische en maatschappelijke impact van technologie en zijn implicaties op de maatschappij. Je bent geen specialist in één enkele discipline maar je hebt een brede technische en wetenschappelijke bagage. Je kunt snelle en correcte diagnoses stellen en je werkt graag in groepsverband.

Je vaardigheden en capaciteiten Wil je aan een opleiding ingenieurswetenschappen beginnen, dan ben je sterk geïnteresseerd in wiskunde en positieve wetenschappen. Je hebt bij voorkeur een richting gevolgd met minimum 6 uur wiskunde. Een goed wiskundig en wetenschappelijk inzicht, een goed geheugen en interesse voor technologie zijn nodig voor de vele hoorcolleges, numerieke oefeningen, laboratoriumzittingen en ontwerpoefeningen. Dankzij je leergierigheid, bereidheid om zelfstandig te leren werken, je werklust en doorzettingsvermogen zullen je studies al een stuk vlotter verlopen.

Het programma SEM: het opleidingsonderdeel wordt gedoceerd in het eerste (1), in het tweede (2) semester SP: 1 studiepunt staat voor een studietijd gelegen tussen 25 en 30 uren. Elk voltijds studiejaar heeft een studieomvang van ongeveer 60 studiepunten. De studiepunten per vak geven het relatieve gewicht van het vak binnen de opleidingsfase weer. Het studieprogramma toont voor elke fase (elk jaar) een aanbevolen modeltraject van ongeveer 60 studiepunten. De eerste fase is gemeenschappelijk.

Vakken van de eerste studiefase OPLEIDINGSONDERDEEL n n n n n n n n n n n n n

Inleiding tot de hogere wiskunde Wiskundig redeneren Beginselen van programmeren Algemene natuurkunde: mechanica Grondslagen van de chemie Probleemoplossen en ontwerpen I Algemene natuurkunde: elektromagnetisme Lineaire algebra Technieken voor wiskundige analyse Thermodynamica Statistiek Probleemoplossen en ontwerpen II Wijsbegeerte

SEM

SP

1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 2 2 2

7 3 5 6 6 3 6 5 3 3 5 3 3

63

Vakken van de tweede studiefase, eerste semester OPLEIDINGSONDERDEEL n n n n n n n n

Numerieke wiskunde Differentiaalvergelijkingen – deel II Klassieke en toegepaste mechanica Probleemoplossen en ontwerpen III Materiaalkunde Informatieoverdracht en –verwerking, m.i.v. elektrische netwerken Organische chemie Inleiding tot de economie

SEM

SP

1 1 1 1 1 1 1 1

4 3 5 3 3 7 3 4

Hoofd- & nevenrichting vanaf de tweede studiefase, tweede semester te Kortrijk Vanaf het tweede semester van de tweede studiefase kiest de student ingenieurswetenschappen voor een hoofd- en nevenrichting. Te Leuven zijn meer combinaties mogelijk, maar de meest populaire richtingen kunnen te Kortrijk worden gevolgd door twee bundels uit onderstaande te combineren. OPLEIDINGSONDERDEEL

64

SEM

SP

COMPUTERWETENSCHAPPEN n Gegevensbanken n Objectgericht programmeren n Algebraïsche structuren

2 2 1

6 6 4

ELEKTROTECHNIEK n Digitale elektronica en processoren n Systeemtheorie en regeltechniek n Algemene natuurkunde: golven en optica

2 2 2

6 6 4

WERKTUIGKUNDE n Toegepaste mechanica, deel 3 n Energieconversiemachines en –systemen n Selectie en dimensionering van machine-elementen

2 2 2

3 6 6

Voor de nevenrichtingen bedrijfsbeheer en technologie van de levende systemen, kies je 1 van de bovenstaande bundels, en 15 studiepunten uit de overige twee, naar eigen keuze.

Tweede studiefase, tweede semester of derde studiefase te Leuven Na het eerste semester van de tweede studiefase kan de overgang naar Leuven gemaakt worden voor alle combinaties die niet te Kortrijk worden aangeboden. Studenten die twee volledige jaren in Kortrijk studeren, stromen nadien naadloos door naar de derde studiefase te Leuven.


Master in de ingenieurswetenschappen

(120 sp.)

Het programma van Kulak is goed afgestemd op dat van de K.U.Leuven en laat dan ook een naadloze overstap toe. Je behaalt het bachelordiploma ingenieurswetenschappen te Leuven.

Beroepsuitwegen Met je diploma master in de ingenieurswetenschappen ben je voorbereid op een loopbaan in een technisch-industriële omgeving. Je kunt er niet enkel mee aan de slag in de bedrijfswereld, maar ook in het wetenschappelijk en technologisch onderzoek, in de wetenschappelijke en technologische dienstverlening en consulting, en bij de overheid.

65 WISKUNDE OF FYSICA DOORSTROOMOPTIE INGENIEURSWETENSCHAPPEN

Dit zijn de daaropvolgende masteropleidingen: - Master in de ingenieurswetenschappen: bouwkunde - Master in de ingenieurswetenschappen: elektrotechniek - Master in de ingenieurswetenschappen: materiaalkunde - Master in de ingenieurswetenschappen: chemische technologie - Master in de ingenieurswetenschappen: werktuigkunde - Master in de ingenieurswetenschappen: werktuigkunde-elektrotechniek - Master in de ingenieurswetenschappen: computerwetenschappen - Master in de ingenieurswetenschappen: energie - Master in de ingenieurswetenschappen: biomedische technologie - Master in de ingenieurswetenschappen: nano-science en nano-technology - Master in de ingenieurswetenschappen: wiskundige ingenieurstechnieken - Master in de ingenieurswetenschappen: milieutechnologie - Master in de ingenieurswetenschappen: verkeerskunde

Wiskunde n n n n

Wat is wiskunde? Wie ben jij? Het programma Aansluitende masteropleidingen Beroepsuitwegen

70 70 71 72 73

67 WISKUNDE

n

Wat is wiskunde? Wiskunde is een onafhankelijke wetenschappelijke discipline geassocieerd met eigen diepgaande problemen in de wiskunde zelf en met meermaals zeer onverwachte maar belangrijke doorbraken. Wiskundigen worden zowel door de interne schoonheid van de discipline aangesproken, als door de toepassingskracht van deze “taal van alle wetenschappen”. Alhoewel de historische band met veel aspecten van de fysica groot is en blijft, vindt de wiskunde de jongste decennia steeds nieuwe toepassingen en toepassingsgebieden, bv. in de computerindustrie, in de cryptosystemen, voor het beheersen van de complexiteit van tal van problemen, in de linguïstiek, voor het berekenen van prijzen van financiële en verzekeringsproducten, in de biologie, in de wiskundige ingenieurstechnieken, enz … Door o.m. de uitbouw van de statistiek en de lineaire algebra konden ook de sociale wetenschappen (steekproeftrekking, opinieonderzoek), de economische wetenschappen (marktanalyse, econometrie), de taalwetenschappen (grammatica), de biowetenschappen (klinische studies, biomodellering) en de informatica (cryptografie) van de wiskunde profiteren. De bacheloropleiding wiskunde richt zich tot studenten met een duidelijke belangstelling en motivatie voor een of meerdere van deze aspecten. De belangrijke wiskundige disciplines, nl. analyse, algebra en meetkunde, komen ruim aan bod en vormen een fundament voor zowel meer toepassingsgerichte disciplines als voor de gevorderde zuivere wiskunde. 68

Statistiek, informatica, en basisfysica staan in voldoende mate ingeschreven, en de toekomstige student heeft ruimschoots de keuze uit andere verbredingsvakken, waaronder meerdere economische of meer technologische opleidingsonderdelen. Via projectpractica wordt het persoonlijk analyseren en oplossen van problemen gestimuleerd, en maken de studenten kennis met schriftelijk en mondeling rapporteren en presenteren. Het tekstzetsysteem LaTeX en wiskundige software zoals Maple en MatLab behoren tot de ervaring van elke student wiskunde.

Wie ben jij? Je interesses Ben je geïnteresseerd in modellen voor complexe vraagstukken? Geboeid door wiskundige puzzels en vraagstukken? Aangetrokken door de schoonheid en de efficiëntie van logisch en analytisch denken? Vormt de mathematische taal voor jou een uitdaging? Ga je graag op zoek naar nieuwe, creatieve oplossingen? Hou je van cijfers? Wiskunde is een abstract-formele wetenschap. Ze levert, als zelfstandige denkdiscipline, denkmodellen en oplossingsmethoden in heel uiteenlopende vakgebieden en toepassingsgebieden (o.m. kansrekenen en statistiek, sterrenkunde, informatietheorie, econometrie, enz.). Je bent dan ook graag cijfermatig bezig en je zoekt graag naar logisch formele oplossingen.

Je vaardigheden en capaciteiten Om wiskunde te studeren heb je een goede basiskennis nodig. Liefst zat je in het secundair onderwijs in een richting met 6 of meer uren wiskunde in combinatie met fysica. Je beschikt over een logisch en analytisch denkvermogen en abstracte redeneringen en ruimtelijke voorstellingen liggen je goed. Je kunt op een ordelijke wijze redeneringen opbouwen en blijft zoeken naar correcte oplossingen.

Het programma SEM: het opleidingsonderdeel wordt gedoceerd in het eerste (1), in het tweede (2) semester SP: 1 studiepunt staat voor een studietijd gelegen tussen 25 en 30 uren. Elk voltijds studiejaar heeft een studieomvang van ongeveer 60 studiepunten. De studiepunten per vak geven het relatieve gewicht van het vak binnen de opleidingsfase weer. Het studieprogramma toont voor elke fase (elk jaar) een aanbevolen modeltraject van ongeveer 60 studiepunten. De eerste fase is nagenoeg gemeenschappelijk. Vanaf de tweede fase kun je je vakkenpakket meer vrij en naar eigen smaak invullen.

Vakken van de eerste studiefase OPLEIDINGSONDERDEEL n n n n n n n n n n n n

SEM

SP

1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 2 2

7 3 5 6 3 4 6 5 3 8 5 3

Inleiding tot de hogere wiskunde Wiskundig redeneren Beginselen van programmeren Algemene natuurkunde: mechanica Probleemoplossen en ontwerpen I Algebraïsche structuren* Algemene natuurkunde: elektromagnetisme Lineaire algebra Technieken voor wiskundige analyse Wiskundige analyse I Statistiek Wijsbegeerte


WISKUNDE

69


Numerieke wiskunde Differentiaalvergelijkingen Analyse II Meetkunde I Algebra I Statistische modellen en data-analyse Numerieke modellering en benadering Algemene natuurkunde: golven en optica Wetenschapscommunicatie

SEM

SP

1 1 1 1 2 2 2 2 2

5 8 8 5 8 5 5 4 3

SEM

SP

1 2 1 2 2 1&2

5 7 5 5 3 8


Vakken van de derde studiefase OPLEIDINGSONDERDEEL n n n n n

70

n

Algebra II Meetkunde II Kansrekenen Complexe analyse Religie, zingeving en levensbeschouwing Bacheloreindproject



Master in de wiskunde

(120 sp.)

Ongeacht het opgenomen keuzepakket, heeft elke bachelor wiskunde rechtstreeks toegang tot deze masteropleiding. In de master wiskunde heb je veel keuzevrijheid om een boeiend programma op eigen maat samen te stellen. Naast een algemeen vormend pakket van 18 studiepunten, kies je een pakket van 42 studiepunten van specialisatie in minstens 3 van de 8 kennisdomeinen die ondersteund worden. Deze kennisdomeinen zijn: algebra, analyse, meetkunde (in de zuivere wiskunde), statistiek, fysisch toegepaste wiskunde, wiskundige natuurkunde (in de toegepaste wiskunde), theoretische informatica en technische wiskunde (in de wiskunde en technologie). Telkens kun je opteren voor een optie onderzoek, de optie onderwijs (met name het volledige theoretisch gedeelte van de lerarenopleiding), of een professionele optie. De masterproef completeert de opleiding.

n

Master ingenieurswetenschappen: wiskundige ingenieurstechnieken

(120 sp.)

Studenten die in de bachelor opteerden voor het profiel technologie (en een paar extra keuzevakken, waarvoor voldoende ruimte is) kunnen zonder meer deze master volgen. In deze opleiding wordt de student gevormd tot een deskundige in het gebruik van wiskundige technieken voor de studie van problemen met een directe industriële of ingenieursrelevantie. Een stevige kernopleiding van 45 studiepunten wordt aangevuld met minstens 24 studiepunten uit minstens 2 profielen (industriële procescontrole, data-mining, beeldverwerking, scientific computing en simulatie, cryptografie). De masterproef en een verbredende keuze completeren de opleiding. n

Master in de statistiek

(120 sp.)

Het programma biedt een brede opleiding aan in de statistiek, waarbinnen de student kan kiezen voor verschillende specialisaties. Telkens is er een onderzoeksoptie of een optie professionalisering. De specialisatierichtingen zijn: biometrie, statistiek in de sociale, gedrags- en pedagogische wetenschappen, business statistiek, industriële statistiek, en algemene statistische methodologie. Ook is het mogelijk te kiezen voor statistiek en onderwijs, en daarbinnen het theoretisch gedeelte van de lerarenopleiding wiskunde te volgen.

Andere masteropleidingen n n n n n

Master in de fysica, mits coherente bundel fysica Master in de toegepaste Informatica, mits coherente bundel informatica Master in de sterrenkunde, mits coherente bundel fysica Master in de verzekeringen, Master Financial & Actuarial Engineering, mits coherente bundel economie Master of Bio-informatics, mits coherente bundel biowetenschappen

Beroepsuitwegen Door het fundamenteel karakter van de opleiding in combinatie met de interdisciplinariteit ontbreekt het je niet aan beroepsuitwegen. Zowel op nationale als Europese schaal is er een groeiend tekort aan basiswetenschappers, waaronder wiskundigen. Vanuit het onderwijs is er een groeiende vraag naar wiskundigen. Reeds in het secundair, maar ook in het hoger onderwijs, levert de leerkracht of docent wiskunde een belangrijke vormende bijdrage. Er zijn momenteel onvoldoende wiskundigen om de noden van het onderwijs adequaat op te vangen. Veel wiskundigen trekken naar het bedrijfsleven, de informaticasector of het banken verzekeringswezen. Heel wat afgestudeerden opteren om verder wetenschappelijk onderzoek te doen en een doctoraat voor te bereiden. Als statisticus word je bijvoorbeeld tewerkgesteld in een onderzoeksomgeving, in de industrie, banken of overheidsdiensten. Afhankelijk van je specialisatie ben je bijvoorbeeld betrokken bij de design van klinische onderzoeken, de ondersteuning van biomedisch onderzoek, de begeleiding van het onderzoek naar nieuwe geneesmiddelen, het opzetten van psychologische tests en onderzoeken, risico-analyse in de financiële wereld, statistische analyse voor kwaliteitscontrole, ontwikkeling van statistische software, enz. ...

71 WISKUNDE

n

Vakken W&T Kulak Overzicht van alle vakken W&T in de eerste fase De kleinschaligheid van de campus te Kortrijk laat toe dat heel wat vakken voor verschillende opleidingen samen worden georganiseerd. De uurroosters op de volgende pagina’s illustreert hoe dit voor de verschillende opleidingen het geval is, zeker in de beginfase. In de praktijk zijn de hoorcolleges gemeenschappelijk, voor de verschillende opleidingen tegelijk. De oefeningen en practica worden typisch voor elke groep afzonderlijk gegeven, waarbij, waar wenselijk, wordt gediversifieerd in aanpak.

73

Voorbeeld van een uurrooster 1ste semester 8 u.

9 u.

10 u.

11 u.

12 u.

13 u.

14 u.

15 u.

16 u.

17 u.

Maandag Farmacie Biologie

Biofysica (H)

Wiskunde (H)

Biochemie (B) Bio-organische chemie (H)

Biochemie (C) Bio-organische chemie (O)

Chemie Bio-ingenieur Ingenieur

Mechanica (H)

Fysica Wiskunde Informatica

Probleemoplossen en ontwerpen, deel 1 (Maple, LaTeX, grafisch modelleren)

Wiskundig redeneren (H) Informaticawerktuigen (P)

S.O.C.S (H)

Programmeren (P)

Dinsdag Farmacie

Chemie (O)

Biologie Biochemie (B)

Wiskunde (H) Wiskunde (O) Celbiologie (H)

Biochemie (C)

Chemie (O) Bio-organische chemie (P, 7x)

Chemie Bio-ingenieur Ingenieur

Hogere Wiskunde (H)

Fysica

Hogere Wiskunde (O) Programmeren (O)

Wiskunde

Algebraïsche Structuren (H)

Informatica

Mechanica (O)

Chemie (O)

S.O.C.S (O&P)

Hogere Wiskunde (O)

Mechanica (H)

Woensdag Farmacie

Het geneesmiddel (H) Bio-organische chemie (P, 7x)

Biologie

Bio-organische chemie (P)

Biochemie (B) Biochemie (C) Chemie

Chemie (P) Chemie (H)

Hogere Wiskunde (O)

Bio-ingenieur

Chemie (O) Hogere Wiskunde (H)

Ingenieur Fysica Wiskunde Informatica

Programmeren (H) Algebraïsche Structuren (O) S.O.C.S. (O)

Wiskundig Redeneren (O)

18 u.

19 u.

8 u.

9 u.

10 u.

11 u.

12 u.

13 u.

14 u.

15 u.

16 u.

17 u.

18 u.

Donderdag Farmacie

Chemie (O)

Biofysica (O)

Biologie Biochemie (B)

Biofysica (H)

Bio-organische chemie (O)

Bio-organische chemie (O)

Wiskunde (O)

Biochemie (C) Chemie

Intensief oefenen*

Mechanica (O)

Bio-ingenieur Ingenieur

Programmeren (O)

Chemie (P)

Mechanica (H)

Fysica Wiskunde

Hogere Wiskunde (O)

Informatica

Intensief oefenen*

Programmeren (O)

Vrijdag Farmacie

Chemie (P)

Biologie Biofysica (O)

Biochemie (B) Biochemie (C) Chemie

Chemie (H)

Hogere Wiskunde (O)

Bio-ingenieur Ingenieur

Wisk. Redeneren (O) Hogere Wiskunde (O)

Fysica Mechanica (O)

Wiskunde Informatica

n n n n n n

Mechanica (H)

fysicavakken, zie pagina 80 wiskundevakken, zie pagina 83 chemievakken, zie pagina 79 biologievakken, zie pagina 78 informaticavakken, zie pagina 82 andere vakken, zie pagina 85

Informaticawerktuigen (H)

Probleemoplossen en ontwerpen, deel 1 (P, teamopdrachten, 6x)

19 u.

Voorbeeld van een uurrooster 2de semester 8 u.

9 u.

10 u.

11 u.

12 u.

13 u.

14 u.

15 u.

16 u.

17 u.

Maandag Farmacie

Bio-organische II (H)

Biologie Biochemie (B) Geologie (H)


Geologie (O)

Lineaire Algebra (O)

Bio-ingenieur Ingenieur Fysica Wiskunde

Lineaire Algebra (H)

P&O deel 2 Statistiek (H) Lineaire Algebra (O)

Plantkunde (P) Statistiek (O)

Wiskundige analyse (O)

Informatica Dinsdag Farmacie Biologie Biochemie (B)

Bio-org.II (O) Dierkundige biologie (H)

Plantkundige Biologie (O&P)

Biochemie (H)


Ind. en techn. chemie (H)

Bio-ingenieur

Dierkundige biologie (H)

Ingenieur

Thermodynamica (O)

Lineaire algebra (O) Thermodynamica (H)

Fysica Wiskunde

Practicum ICT Thermodynamica (H) Thermodynamica (O)

Statistiek (O)

Informatica

Informatica Werktuigen (H)

Objectgericht programmeren (P)

Woensdag Farmacie Biologie Biochemie (B)

Plantkundige biologie (H)

Bio-farma. Onderzoek (H)

Bio-farmaceutisch onderzoek (O)

Wijsbegeerte (H)

Dierkundige biologie (P)

Biochemie (C) Chemie Bio-ingenieur

Electromagnetisme (H)

Electromagnetisme (P&O) Biochemie (P)


Ingenieur Fysica

Electromagnetisme (H) Wijsbegeerte (H)


Fundamentele Informatica (H)

Electromagnetisme (P&O)

18 u.

19 u.

8 u.

9 u.

10 u.

11 u.

12 u.

13 u.

14 u.

15 u.

16 u.

17 u.

Donderdag Farmacie Biologie

Plantkundige biologie (P) Biochemie (P)

Biochemie (B)


Biochemie (P)


Statistiek (O)

Biochemie (C) Chemie Lineaire Algebra (O)

Bio-ingenieur Ingenieur Fysica

Lineaire Algebra (H)

Techn. Wiskundige analyse (H)

Techn. Wisk. Analyse (O)

Wiskunde

Wisk. Analyse (O)

Informatica

Beleidsinf. Systemen (H)

Beleidsinf. Systemen (H)

Fund. Informatica (O)

Vrijdag Farmacie Biologie Biochemie (B)




Bio-ingenieur


Ingenieur Fysica

n n n n n n

Dierkundige biologie (H) Electromagnetisme (O&P)

Probleemoplossen en ontwerpen



Veiligheid en laboratoriumpraktijk (P) Biochemie (H)

Wisk. Analyse (O) Fund. Inf. (H)

fysicavakken, zie pagina 80 wiskundevakken, zie pagina 83 chemievakken, zie pagina 79 biologievakken, zie pagina 78 informaticavakken, zie pagina 82 andere vakken, zie pagina 85

Objectgericht program. (H)

Wisk. Analyse (O)

18 u.

19 u.

Biologievakken Binnen de Biochem-cluster volgen de studenten in het eerste jaar allemaal het vak celbiologie, aangevuld met extra vakken biologie naargelang de opleiding. De vakken plantkundige biologie en dierkundige biologie zijn de eerste vakken specifiek voor biologiestudenten.

Celbiologie

78

De eerste doelstelling van deze cursus is om aan de studenten inzicht bij te brengen in de structuur en de functie van de molecules die in de levende wezens aanwezig zijn en die aan de basis liggen van hun structuur en van de levensprocessen, vooral dan op cellulair niveau. Een tweede doelstelling is om inzicht bij te brengen over de interne structuur van levende cellen en hoe deze gerelateerd is aan de verschillende functies die in de cel moeten vervuld worden. Een derde doelstelling is inzicht bij te brengen in de stofwisselingsprocessen die zich in de cel afspelen. Een vierde doelstelling is om inzicht bij te brengen in de mechanismen die cellen gebruiken voor hun vermenigvuldiging en voor de controle van die vermenigvuldiging in functie van de omgevingscondities. Een vijfde doelstelling is om de studenten bij te brengen welke experimentele methoden kunnen gebruikt worden om deze kennis en inzichten te bekomen.

Plantkundige biologie Het onderdeel “inleiding tot de plantkunde” wil een inleiding geven tot de bouw, werking en diversiteit van planten. Het onderdeel “gevorderde morfologie en anatomie van hogere planten” wil inzicht geven in hoe planten hun bouw aanpassen aan verschillende overlevings- en voortplantingsstrategieën.

Dierkundige biologie Vertrekkend van de cel als eenheid en opbouwend tot weefsels en organismen worden de morfologische structuren en functies van de cellen en organen van dieren bestudeerd. Het is de bedoeling de student een basis van kennis en informatie te geven doorheen het dierenrijk, met integratie van de ontwikkelingsbiologie, fysiologie en evolutie. Specifiek voor het practicum: aanleren van basisvaardigheden en –technieken voor biologisch onderzoek. Illustreren en toepassen van de kennis en concepten uit het hoorcollege met betrekking tot structuur en functie van cellen, weefsels en organismen.

Chemievakken Bijna alle studenten W&T krijgen het basisvak grondslagen van de chemie (wiskunde en informatica uitgezonderd) en naargelang de studierichting volgt een student meer of minder van de volgende vakken. De vakken veiligheid en laboratoriumpraktijk en industriële en technische chemie zijn de eerste vakken die specifiek zijn voor chemiestudenten.

Grondslagen van de chemie Deze cursus leert je de basisbegrippen van de anorganische scheikunde en de scheikundige terminologie hanteren. Je verwerft een gefundeerd sluitend begrippenpakket rond atomen, moleculen, energievormen en hun interacties en transformaties. Je leert de verschillende reactiemechanismen met hun toepassingen en wiskundige verklaringen begrijpen en onderscheiden en je verwerft een basispositief-wetenschappelijke houding. De oefeningen sluiten daarbij aan en dienen ter verduidelijking en ondersteuning van de colleges. De onderwerpen die behandeld worden zijn deze van de hoorcolleges: concentratieberekeningen, chemische evenwichten, pH-berekeningen, oxido-reductie potentialen, neerslag vorming, colligatieve eigenschappen van oplossingen, eigenschappen van chemische bindingen. De practica zijn zo samengesteld dat een groot aantal basistechnieken aangeleerd worden en dat theoretische begrippen uit de verschillende onderdelen van de cursus ofwel toegepast worden ofwel uit waarnemingen afgeleid worden. In deze practica worden de volgende thema’s behandeld: oplossingen maken, colorimetrische metingen, evenwichtsconstanten, zuren en basen, oxidatiereductie waarnemingen, neerslag reacties, bouwen van molecuulmodellen.

Bio-organische chemie Je leert inzicht verwerven in de basisconcepten van de organische chemie en leert een exact chemisch begrippenpakket te hanteren en reactiemechanismen te begrijpen. Deze begrippen kun je ook extrapoleren naar farmaceutische toepassingen. De cursus is toegespitst op basisconcepten van de organische chemie en de toepassing ervan bij de studie van functionele groepen. Hierbij wordt een belangrijke klemtoon gelegd op de reactiviteit van (bio-)organische moleculen. Waar zinvol wordt aandacht besteed aan mogelijke gevaren en veiligheidsvoorschriften.

Biochemie Het is de bedoeling van dit opleidingsonderdeel dat de studenten: • de samenstelling en structuur van de vier belangrijke groepen van biomacromoleculen: nucleïnezuren, eiwitten, lipiden en polysacchariden kunnen beschrijven en beredeneren; • de biosynthese en de voornaamste cellulaire functies van deze biomacromoleculen kunnen uitleggen. • de reacties die tussen komen in glycolyse, de citroenzuurcyclus en de oxidatieve fosforylatie, en in de fotosynthese en gluconeogenese en de regeling ervan, kunnen duiden. In het practicum wordt van de studenten verwacht dat ze enerzijds basisvaardigheden voor experimenteel biochemisch werk aanleren, en anderzijds verder inzicht in de structuur en functie van macromoleculen verwerven.

79

Veiligheid & laboratoriumpraktijk Je leert reeds gekende concepten toe te passen om problemen op te lossen. Je leert informatie en gegevens evalueren, interpreteren en synthetiseren. Je leert goede laboratoriumpraktijken te herkennen en te implementeren. Daarnaast leer je op een verantwoorde manier omgaan met reglementering aangaande veiligheid en milieu. Je zal experimenten opstarten, meten en interpreteren. Je zal ook een aantal risico-analyses uitvoeren. Je werkt samen in teamverband en leert opzoekstrategieën toe te passen en resultaten voor te stellen, zowel schriftelijk als mondeling.

Industriële en technische chemie Dit vak beoogt de chemie van een aantal industrieel relevante processen grondig uit te diepen. Deze verdieping begint bij de beschrijving van de natuurlijke grondstoffen (voorkomen, belang, ontginning, recyclage), beschrijft grondig de thermodynamica (energetische aspecten) en kinetica (katalysatoren, promotoren, vergiften, stabilisatoren) en eindigt bij het spectrum van de toepassingen van het (veelal tussen-) product. Het toont de band tussen moleculen en hun praktische toepassingen in materialen, producten en processen zowel in industriële context als in de leefwereld. Concreet bestudeer je de industriële aspecten, de producten, landbouw, voeding, farmaca en de milieuchemie en bereid je een bezoek aan een bedrijf of een technische installatie voor.

Bio-organische chemie II

80

De hoofddoelstelling behelst het leren relaties afleiden tussen de structuur van (bio)moleculen en hun reactiviteit/functionaliteit. Hierbij wordt het kunnen toepassen van eerder opgedane kennis in verband met fysico-chemische parameters en reactiemechanismen op meer ingewikkelde (bio)moleculen sterk benadrukt zodat het verloop van zowel biochemische reacties als farmacologische en metabole processen beter begrepen wordt.

Fysicavakken Elke student W&T krijgt minstens een basispakket fysica. Dit bestaat ofwel uit het vak biofysica of uit de bundel mechanica en elektromagnetisme. Naargelang de studie wordt dit pakket in het eerste jaar nog aangevuld met (statistische) thermodynamica.

Biofysica Je wordt vertrouwd gemaakt met de methoden eigen aan de fysische discipline. Je leert zelfstandig concrete problemen aan te pakken en op te lossen. Veel aandacht gaat uit naar het probleemoplossend denken. Bepaalde onderwerpen worden gekozen of uitgediept in functie van het nut dat ze later voor jou, als wetenschapper, zullen hebben. Concreet gaat het over het volgende: mechanica van de puntmassa, van starre lichamen en van vervormbare lichamen, elementen van gravitatie, mechanische trillingen en golven, hydrodynamica en de beginselen van elektriciteit. In de oefeningen leer je de basisbegrippen uit het hoorcollege gebruiken in zowel theoretische als toepassingsgerichte problemen. Je moet zowel individueel als in groepsverband leren werken. In het practicum wordt je zelfwerkzaamheid gestimuleerd en praktische vaardigheden aangeleerd. Je leert moderne meetapparatuur gebruiken. Je ontdekt relaties tussen fysische grootheden. Je leert meetresultaten statistisch verwerken.

Algemene natuurkunde: mechanica Je maakt kennis met de fysische fenomenen en wetmatigheden in de natuur en met eenvoudige methodes en redeneerwijzen die bij het verwerven en onderling verbinden van deze kennis worden gebruikt. Je leert zelfstandig de natuurkundige ondergrond van dikwijls zeer uiteenlopende fenomenen herkennen, wat enerzijds leidt tot een beter begrip en anderzijds kun je je analyserende vaardigheden oefenen. Je verwerft aldus een toepasbare en parate kennis, nodig voor het omgaan met natuurkundige vragen die zich stellen in de meest diverse deelgebieden van de wetenschappen. Terzelfder tijd leg je hiermee een basis voor een eventuele verdere verdieping van je natuurkundige kennis. De nadruk ligt op het verwerven van inzicht in de modellen voor de verklaring van de werkelijkheid, in het bijzonder de rol van de natuurkundige begrippen daarin en de relaties die tussen die begrippen bestaan. In de oefeningen en practica wordt getracht het inzicht in de behandelde materie te verdiepen en het toepassen van de theorie in reële situaties aan te leren.

Algemene natuurkunde: elektromagnetisme De materie sluit aan op je intuïtieve ervaringen met de elektrische, magnetische, en optische fenomenen. De cursus start met een uiteenzetting over mechanische golven. Na een uitgebreide studie van elektriciteit en magnetisme, bestudeer je dan de elektromagnetische golven. De leerstof sluit af met een hoofdstuk over relativiteit. In de oefeningen en practica leer je de begrippen uit het hoorcollege in nieuwe theoretische en experimentele situaties gebruiken.

(Statistische) thermodynamica Je leert de fenomenologische basis van thermodynamica en haar wetten kennen, herkennen en toepassen. Daarna slaat zij een brug naar de meer systematische uitwerking en verklaring hiervan door de statistische mechanica, waarbij de structuur en interacties van de materie op microscopische schaal belangrijk worden. Meer gevorderde toepassingen van thermodynamica zijn daarbij enerzijds de theorie van fase-evenwichten, fase-overgangen en mengsels en anderzijds de theorie van processen en cycli (motoren). Meer algemeen leer je in dit onderdeel kanstheoretische en statistische redeneringen toepassen in de studie van systemen met een groot aantal vrijheidsgraden. Het statistische luik aan dit vak is de eerste component binnen de opleiding die specifiek bedoeld is voor studenten fysica.

81

Informaticavakken Alle studenten uit de Wina-cluster maken in het eerste jaar kennis met beginselen van het programmeren, bio-ingenieursstudenten krijgen het vak technisch wetenschappelijk rekenen. De andere informaticavakken zijn vooral bedoeld voor informaticastudenten.

Beginselen van programmeren Deze cursus tracht in eerste instantie studenten methodes aan te reiken om kleine tot middelgrote problemen op te lossen en te implementeren met behulp van een hogere programmeertaal. De nadruk wordt daarbij gelegd op de concepten die gebruikt worden bij het oplossen van problemen en het programmeren, niet zozeer op de programmeertaal zelf. Het correct ontwerpen en implementeren van algoritmen is een belangrijk aspect, maar daarnaast gaat er ook veel aandacht naar algemene ontwerpprincipes voor het beheersen van de complexiteit van softwareontwerp. Als programmeertaal wordt Java gebruikt, omdat deze taal de gebruikte object georiënteerde technieken goed ondersteunt.

Practicum ICT: technisch-wetenschappelijk rekenen Je maakt kennis met een software pakket (Maple) voor wiskundige toepassingen, waarbij er zowel aandacht is voor het rekenaspect, het grafisch aspect, het formeel aspect, als het leren programmeren. Je maakt ook kennis met het gebruik van rekenbladsoftware (Excel).

Structuur en organisatie van computersystemen 82

In deze cursus staat het werktuig van de informaticus centraal: het computer systeem, bestaande uit de computerapparatuur en de basisprogrammatuur die de computer zo efficiënt mogelijk beheert en zo gemakkelijk mogelijk toegankelijk maakt voor de gebruiker. Deze cursus wil je inzicht bijbrengen in het computer systeem. Dit inzicht wil niet zozeer technologisch zijn, maar eerder functioneel. Er wordt dus vooral aandacht besteed aan die facetten van de computer die invloed hebben op zijn gebruik en die ook in de opvolgende cursussen aan bod zullen komen. Concreet bestudeer je: machinetaal en lagere programmeertaal, de hardware, het binair talstelsel, de basis programmatuur, besturingsprogramma’s en computernetwerken. Het hoofddoel van de oefenzittingen en de practica is de student een grondige kennis bij te brengen van een lagere programmeertaal.

Informaticawerktuigen Bij het begin van je opleiding wil deze cursus ervoor zorgen dat je een professionele computergebruiker wordt en dat je een goed inzicht verwerft in de functionaliteit van softwarewerktuigen en toepassingssoftware. Daartoe krijg je een gestructureerd overzicht van veelgebruikte softwarepakketten. Een training in het gebruik van het wiskundesoftware pakket Maple behoort hierbij. De structuur en de informatica-aspecten van de verschillende pakketten worden beschreven. Je leert de softwarepakketten en de concepten waarop ze steunen op een geavanceerde en gecombineerde manier gebruiken. Je leert de pakketten ook installeren. Oefeningen en practica nemen een belangrijke plaats in.

Beleidsinformatiesystemen De student verkrijgt een grondige inleiding in informatiebeleid, in organisatie van de administratie en in het exploiteren van applicaties. De student verwerft inzicht in de invloed van evoluties in ICT op het inrichten en uitbaten van informatiesystemen.

Objectgericht programmeren Deze cursus richt zich op het beredeneerd en weldoordacht ontwikkelen van middelgrote, sequentiële softwaresystemen. Je leert een adequaat ontwerp uit te tekenen voor de structuur van een middelgroot softwaresysteem. Concreet zal je aangeleerd worden hoe een modern softwaresysteem geconcipieerd kan worden als een geheel van onderling gerelateerd, hiërarchisch gestructureerde klassen. Je krijgt de nodige informatie van diverse componenten uit een middelgroot software systeem. Concreet zal je leren hoe zowel informele, natuurlijke talen, als meer formele notaties gebruikt kunnen worden in de documentatie van klassen en methodes. Je zal een implementatie leren uitwerken voor een middelgroot softwaresysteem en je zal de correctheid van een middelgroot softwaresysteem verifiëren. Op de eerste plaats zal je leren hoe op een systematische manier kan geredeneerd worden over de correctheid van diverse stukken code. Verder zullen ook enkele strategieën behandeld worden om de correcte werking van een softwaresysteem op een systematische manier te testen.

Wiskundevakken 83

Elke student W&T krijgt minstens een basispakket wiskunde. Dit bestaat ofwel uit het vak wiskunde, in de minder wiskundig georiënteerde richtingen, of uit het vak inleiding tot de hogere wiskunde, in veel studierichtingen aangevuld met wiskundig redeneren en lineaire algebra. De vakken algebraïsche structuren en wiskundige analyse I zijn de eerste meer gespecialiseerde vakken wiskunde, die enkel door wiskundestudenten worden gevolgd.

Wiskunde Deze cursus wiskunde moet beschouwd worden als een inleiding en hulpmiddel voor concrete rekenproblemen die zich in de loopbaan van een biowetenschapper kunnen voordoen. Het doel van deze cursus wiskunde is geenszins een volledig overzicht te geven van alle mogelijke wiskundige concepten en technieken. Concrete doelstellingen van deze cursus: • de studenten een aantal basisconcepten en technieken bijbrengen en leren gebruiken in een aantal concrete toepassingen; • de studenten overtuigen van de noodzaak de taal van de wiskunde met zorg te hanteren om problemen nauwkeurig te formuleren en hen deze taal leren gebruiken; • de kracht van de abstracte wiskundige aanpak van problemen aantonen voor zeer uiteenlopende problemen die vaak met dezelfde wiskundige technieken kunnen worden opgelost; • de studenten leren redeneren, analyseren en technieken bijbrengen om een uitspraak te bewijzen.

Inleiding tot de hogere wiskunde Je krijgt inzicht in basisconcepten en technieken uit de differentiaal- en integraal rekening. Dit betreft enerzijds een verdieping van bekende begrippen uit het secundair onderwijs en anderzijds een uitbreiding naar nieuwe begrippen zoals reeksen, differentiaalvergelijkingen en functies van meerdere veranderlijken. Je herkent situaties waarin deze onderwerpen gebruikt worden en leert ze op analytische, meetkundige en computergesteunde wijze toe te passen en te interpreteren. Je maakt ook beperkt kennis met logische bewijsvoering. In de oefenzittingen besteedt men veel aandacht aan enerzijds het inoefenen en ook het aanleren van enkele veelgebruikte rekentechnieken. Anderzijds krijg je voorbeelden bij de onderwerpen uit de hoorcolleges.

Lineaire algebra Je leert in deze cursus technieken en structuren uit de lineaire algebra in een ruimer kader herkennen en toepassen. Tevens leer je rigoureus redeneren over algebraïsche begrippen. De centrale begrippen en eigenschappen omtrent vectorruimten en matrices worden op een structurele manier aangebracht en bewezen. Grafische interpretaties worden beklemtoond. De cursus wordt doorweven met toepassingen uit bijvoorbeeld de economie, lineaire programmering, mechanica en de informatica.

84

Wiskundig redeneren Je leert de fenomenologische basis van thermodynamica en haar wetten kennen, herkennen en toepassen. Daarna slaat zij een brug naar de meer systematische uitwerking en verklaring hiervan door de statistische mechanica, waarbij de structuur en interacties van de materie op microscopische schaal belangrijk worden. Meer gevorderde toepassingen van thermodynamica zijn daarbij enerzijds de theorie van fase-evenwichten, faseovergangen en mengsels en anderzijds de theorie van processen en cycli (motoren). Meer algemeen leer je in dit onderdeel kanstheoretische en statistische redeneringen toepassen in de studie van systemen met een groot aantal vrijheidsgraden.

Statistiek De cursus heeft tot doel je basisbegrippen en -methodes van statistiek bij te brengen zodat je inzicht verwerft in de methodiek van data-analyse, de keuze van modellen, het schatten van zulke modellen, het statistisch testen van uitspraken voor één en twee groepen, en het gebruik in de praktijk. De nadruk ligt op inzicht, praktische kennis van rekenregels, -methoden en toepassingen in wetenschappelijke disciplines. Je maakt analyses met een statistisch computerpakket. In de oefenzittingen krijg je voorbeelden en oefeningen bij de geziene theorie.

Technieken voor de wiskundige analyse Je verwerft inzicht in verschillende wiskundige technieken die vaak aan bod komen in de ingenieurswereld, zoals de Laplacetransformatie, stelsel van differentiaalvergelijkingen en integralen over krommen en oppervlakken. Daarenboven zal je deze begrippen toepassen op realistische problemen, eventueel met behulp van het softwarepakket Maple.

Wiskundige analyse I In deze cursus worden grondig de basisbegrippen en bewijstechnieken van de analyse van reële en complexe functies van één veranderlijke aangebracht, met een eerste kennismaking tot de Euclidische ruimte en metrische ruimten. Deze cursus is een voorbereiding tot de ontwikkeling van de analyse in de verdere jaren en is verder van belang ter ondersteuning van andere cursussen die gebruik maken van de analyse.

Algebraïsche structuren Een inleiding tot de algebraïsche structuren groep, ring, veld en hun toepassingen in de getallenleer. Aanvullingen betreffende de structuur vectorruimte over een veld. De student leert vlot werken met modulorekenen, restklassengroepen en restklassenringen, en maakt kennis met voorbeelden uit de cryptografie.

Andere vakken Inleiding tot wiskunde en redeneren Deze cursus wordt georganiseerd in september, voor de start van het academiejaar. Er is dagelijks les, deze wordt aangevuld met oefeningen en een taak. De eindbeoordeling, “geslaagd” of “niet geslaagd” wordt bepaald op basis van de taken en twee summatieve toetsen.

Wiskunde, fysica (en chemie): intensief oefenen Deze cursus loopt wekelijks, en focust op vaardigheden ten dienste van de verplichte opleidingsonderdelen wiskunde en fysica in elke opleiding, en ook van chemie in de opleiding biologie. Tegelijk wordt een regelmatige studiehouding ondersteund. Er worden taken opgegeven die moeten gemaakt worden. Ook hier wordt de eindbeoordeling “geslaagd” of “niet geslaagd” bepaald op basis van deze gequoteerde taken.

85

Geologie Je raakt vertrouwd met de materialen waaruit de aarde bestaat, met de processen die intern en extern op aarde een rol spelen en vooral met de interactie tussen de sferen van de aarde. Deze kennis wordt gebruikt om de rol van de aardwetenschappen in de milieuzorg toe te lichten. Ook de economische betekenis van de grondstoffen en energiedelfstoffen in het bijzonder wordt behandeld.

Wijsbegeerte De cursustekst is tegelijk thematisch en historisch opgebouwd en bestrijkt als dusdanig zo goed als het hele domein van de filosofie. Thematisch valt de tekst uiteen in een antropologisch (‘wie is de mens?’), epistemologisch (‘wat moet ik kennen?’), metafysisch (‘wat kan ik hopen?’) en ethisch (‘wat moet ik doen?’) luik. Elk thema wordt historisch uitgewerkt: in Oudheid/Middeleeuwen, in Moderniteit en in Hedendaagse Tijd. De docent stippelt daarbinnen een eigen, min of meer beperkt parcours uit. Daarnaast worden onder elektronische vorm een aantal – met dit parcours sporende – filosofische teksten aangeboden, die onder begeleiding van de docent in het college gelezen worden.

Probleemoplossen en ontwerpen, deel 1

86

De doelstelling van dit practicum is het leren oplossen van vakoverschrijdende en vakintegrerende gesloten (technische) problemen en gevalstudies. Het bestaat uit seminaries die telkens worden gevolgd door oefeningen. Er zijn seminaries over grafische modellering (schetstechnieken, schematische voorstelling), over software ter ondersteuning van wiskunde (Maple), rapportering en informatievergaring (tekstverwerking met LaTeX, rekenblad, www) en over groepsdynamica. Er zijn opdrachten in teamverband.

Probleemoplossen en ontwerpen, deel 2 Dit vak is het eerste vak dat echt specifiek voor ingenieursstudenten bedoeld is en bestaat uit seminaries gevolgd door oefeningen, over het technisch ontwerpproces en de situering van het ontwerpproces in de levenscyclus van producten. Hier wordt gestreefd naar een integratie van alle wetenschappelijke en technische vakken. Er is een projectwerk in teamverband uit te voeren.

Farmaceutische vakken Onderstaande vakken zijn specifiek voor studenten die Chemie doorstroomoptie farmaceutische wetenschappen volgen.

Het geneesmiddel Dit opleidingsonderdeel heeft tot doel de studenten: • een eerste inzicht te geven in de verschillende aspecten van de ontwikkeling van een geneesmiddel (van aangrijpingspunt tot aflevering); • vertrouwd te maken met de verschillende sectoren in het domein van de farmaceutische wetenschappen, de onderwerpen die in deze sectoren worden bestudeerd en de onderzoeksmethoden die hierbij worden gebruikt; • te laten kennis maken met verschillende vormen van wetenschappelijke publicaties, hen vertrouwd te maken met de biomedische bibliotheek en met de wijze waarop wetenschappelijke literatuur gezocht, geraadpleegd en beoordeeld kan worden; • te leren samenwerken in groep; • verantwoordelijkheid te laten opnemen voor het eigen leerproces; • te motiveren voor de opleiding in de farmaceutische wetenschappen en voor het belang van de verschillende opleidingsonderdelen hierin; • te laten kennis maken met de verschillende beroepsuitwegen voor bachelors en masters in de farmaceutische wetenschappen.

Biofarmaceutisch onderzoek Analytische chemie studeren is leren zoeken naar de identiteit van een stof (kwalitatieve analyse) en naar de hoeveelheid van een stof (kwantitatieve analyse). In dit opleidingsonderdeel bekijken we kritisch het analyseproces vanaf de probleemstelling tot de communicatie van het eindresultaat. In de kwalitatieve analyse leer je de achtergrond van de vele identificatiereacties en van de scheidingstechnieken die de analyse selectiever maken. In de kwantitatieve analyse leer je hoe men omgaat met meetfouten en hoe ze de interpretatie van het analyseresultaat beïnvloeden. Je komt er in contact met standaarden en calibraties via computermethoden.Er wordt aandacht besteed aan de monstername, isolatie en concentratie van analyten. Bekende begrippen over zuur-base, complexatie en redox worden uitgediept en toegepast in klassieke en instrumentele titratietechnieken.

87

Begeleiding op de campus Eenmaal gestart in het eerste jaar zul je ervaren dat de pakken leerstof groot zijn, het tempo hoog ligt, de aanpak soms helemaal anders is en vooral dat je de studie ervan in principe zelf moet plannen en de leerstof zelf moet verwerken. Om deze overstap van het secundair onderwijs naar de universiteit echter zo vlot mogelijk te laten verlopen zijn er in het eerste jaar heel wat mensen en diensten die je kunnen begeleiden. Elk op hun manier kunnen ze je, wanneer nodig, een duwtje in de rug geven. Je kunt rekenen op een intense didactische begeleiding via de docenten en assistenten, werkzittingen, uitlegsessies en oefeningen. Voor de afzonderlijke vakken is de docent het eerste aanspreekpunt. Je kunt bij hem of haar terecht met vragen over de vakinhoud, voorbereiding op het examen en nabespreking, … Je zelfstandigheid wordt echter gerespecteerd, de hulp wordt niet opgedrongen, je wordt niet betutteld, maar je wordt ook niet aan je lot overgelaten. 88

De kantoren van de docenten die in Kortrijk resideren bevinden zich in dezelfde gangen als de leslokalen. Deze architectuur drukt uit dat de stafleden voor de studenten maximaal bereikbaar en beschikbaar willen zijn. De werkzittingen en practica worden verzorgd door assistenten. Bij hen kan je ook individueel terecht als je moeilijkheden hebt met een bepaald vak of om de resultaten van eventuele tussentijdse toetsen te bespreken. Dat laat je toe fouten op te sporen en koerswijzigingen door te voeren. In de examenperiode is er de ombudsman/vrouw die bemiddelend optreedt bij problemen. Hij/zij is ook aanwezig op de deliberaties om de belangen van de studenten te behartigen. Als je vragen of problemen hebt die niet meteen aan één vak gebonden zijn, maar meer overkoepelend zijn, (je weet niet goed hoe je al de leerstof moet verwerken, je vindt de studierichting te zwaar, je vindt geen goed evenwicht tussen studeren en ontspanning, je slaagt er niet in om goed te plannen, de stress wordt te zwaar, …) dan kun je terecht op de dienst studieadvies voor informatie en begeleiding. Ook als je overweegt te veranderen van studierichting kun je langskomen met je vragen. Met vragen of problemen van meer individuele aard (waarover ook) ben je elk moment welkom. De professor die benoemd is als verantwoordelijke voor het studentenbeleid staat de campusrector bij voor alle zaken die het studentenleven

aanbelangen. Onder zijn verantwoordelijkheid vallen: de huisvesting, het studentenrestaurant en de bar, de werking van de faculteitskring en de parochie, en de sport. Wie voorstellen, klachten of problemen heeft in verband met één van deze zaken kan bij hem of haar terecht. Ten slotte, maar zeker belangrijk, zijn er de studenten zelf. Onderlinge steun, uitwisselen van materiaal, een beetje bijkomende uitleg kunnen wonderen doen. Bovendien wordt er in elk jaar een jaarverantwoordelijke aangeduid die gemeenschappelijke vragen en problemen kan voorleggen aan de geschikte personen.

Elektronisch leerplatform: Toledo Studenten en docenten werken met Toledo. Toledo is de digitale leeromgeving van de K.U.Leuven. Het is een website waar docenten per vak berichten, studie- en achtergrondmateriaal, multimedia, discussiefora, opdrachten, testen en toetsen kunnen aanbieden. Dit elektronische leerplatform is via internet consulteer- en bruikbaar, gelijk wanneer, gelijk waar je bent. Binnen Toledo hebben zowel de student als de docent een duidelijk zicht op welke oefeningen al gemaakt zijn, wat de score was, hoe dringend een bepaalde taak is,… Deze feedback is zowel voor de student als voor de docent interessant. De docent kan indien nodig de taak aanpassen, of weet in ieder geval waar de studenten nog moeite mee hebben. Bovendien zijn er uitgebreide communicatiemogelijkheden tussen studenten onderling, tussen docenten onderling en tussen studenten en docenten. De studenten kunnen zo gemakkelijk vragen en problemen voorleggen aan elkaar en/of aan de docent en samen aan oefeningen werken.

Oefen- en toetsomgeving USolv-IT Dit oefenen toetsplatform richt zich tot studenten uit het eerste jaar en is in het bijzonder sterk voor wiskunde-opleidingsonderdelen. USolv-IT wordt in sommige vakken aangeboden via het elektronisch leerplatform. Er kunnen vakspecifieke toetsen mee samengesteld en aangeboden worden, zowel op initiatief van de student als op initiatief van de docent. De omgeving laat de student toe om zowel online als offline toetsen af te leggen, waarbij er ruime aandacht is voor feedback: www.usolvit.be

Studiereis Op initiatief van de studenten Wetenschap & Technologie, en met de steun van de Faculteit, wordt een driedaagse excursie georganiseerd. De faculteitsmedewerkers zorgen voor een wetenschappelijktechnologisch programma. De driedaagse sleept je mee in een stroom van diverse activiteiten gaande van een city tour, enkele historische bezienswaardigheden, een bezoek aan een buitenlandse partneruniversiteit, aan een centrum voor ruimtevaart, aan een hoogtechnologisch bedrijf tot een ochtendloop, een avondje uit in den vreemde en een sprong in een verre zwemvijver. Zowel studenten, assistenten als professoren tonen zich van hun beste kant. Dit is dan ook een ideale gelegenheid om elkaar eens buiten de vier muren van de universiteit te leren kennen. In het recente verleden trokken de W&T studenten op excursie naar Heidelberg en Frankfurt (2010) en Normandië (2011).

89

Ook tijdens of zelfs na je masteropleiding aan Kulak? Kulak vormt een integraal deel van de K.U.Leuven. Dat je er diverse bacheloropleidingen kunt aanvangen is goed bekend. Dat de professoren en stafleden van Kulak ook een rol spelen in de diverse masteropleidingen vaak veel minder. Reeds tijdens je bacheloropleiding maak je de eerste stappen mee op weg naar het ontwikkelen van een wetenschappelijke onderzoekshouding. Tijdens de masteropleidingen in de Groep Wetenschap & Technologie (alle te Leuven), komt dit aspect nog veel intenser aan bod. Je raakt er als masterstudent actief betrokken bij onderzoekswerkzaamheden. Specifiek voor je eindwerk, de “masterproef”, ben je in een onderzoeks- of specifiek kennisdomein ingeschakeld om er onder begeleiding van een promotor en bv. in samenwerking met doctorandi of andere onderzoekers, verdiepend wetenschappelijk werk aan te vangen. Ook op Kulak zijn er diverse dynamische onderzoeksgroepen die quasi jaarlijks masterthesis-studenten ontvangen

90

• in de wiskunde (algebra en topologie); • in de technische fysica en de elektrotechniek (golfvoortplanting, niet destructief testen en signaalanalyse); • in de computerwetenschappen (gedistribueerde systemen); • in de biochemie en biotechnologie (trombose-onderzoek); • in de voedingsmiddelenchemie (vetten in voedingsmiddelen); • in de biologie (aquatische biologie). Vermits een masterproef typisch een studie-inspanning van 30 studiepunten inhoudt, kan het aansluiten bij een onderzoeksgroep van Kulak betekenen, dat je tijdens je masteropleiding aan verschillende onderzoeksactiviteiten te Kortrijk meewerkt en er geruime tijd verblijft. Wil je al wat meer weten over de onderzoeksactiviteiten van de W&T-stafleden dan kun je alvast van start gaan op onze website

www.kuleuven-kulak.be/w-en-t/research Heb je concrete belangstelling, al in een vroeger stadium? Of belangstelling om er als doctoraatsstudent een eigen bijdrage te leveren? Spreek je professoren en assistenten aan. Je bent welkom!

Studeren is meer dan studeren Het studentenleven aan Kulak wordt georganiseerd door de studenten zelf. De preses staat met het volledige presidium in voor de coördinatie van de vele studentikoze activiteiten. Het presidium bestaat uit een aantal studenten die elk een specifieke verantwoordelijkheid hebben: ontspanning, cultuur, sport, politiek,… Daarnaast fungeert er een vice-preses en een secretaris. Elk van deze personen heeft rond zich een groep medestudenten die hem of haar helpen bij de organisatie van allerlei activiteiten. Binnen ieder bachelorjaar verkiest men een jaarverantwoordelijke. Die is de spreekbuis tussen studenten en professoren. Hij/zij heeft inspraak in de besluitvorming op facultair vlak, in de regeling van het lessenrooster, de oefeningen en de examens. De jaarpreses organiseert ook een jaarweekend, studiereizen,… Enkele leden van het presidium zijn ook de officiële vertegenwoordigers van de studenten in het Sociaal Comité (huisvesting, de maaltijdvoorziening, de subsidiëring van talrijke studentikoze organisaties, de cultuurevenementen,…), de Kulakraad en het bestuurscomité. Medezeggenschap van de studenten is geen leeg begrip.

91

Door dit alles bloeit het sociale leven aan Kulak. Je maakt er gemakkelijk nieuwe vrienden. Ex-studenten spreken er dan ook met veel heimwee over. Tijdens fuiven, debatten, filmvoorstellingen, sportactiviteiten, in het studentencafé of in het studentenrestaurant ontmoet je altijd wel een bekende. Door de kleinschaligheid leer je ook mensen kennen die een andere studierichting volgen. Door dergelijke vrienden leer je de wereld ook door een andere bril zien. Veel studenten vinden op de campus een vriendengroep waarin ze zich thuis voelen, van gedachten wisselen, plezier maken,… Dit alles zorgt voor een bijzondere sfeer onder onze studenten. Kulak staat garant voor een positieve leefsfeer, waar vriendschap en menselijke contacten belangrijk zijn, waar iedereen zijn gading vindt in een hele rij van ontspanningsmogelijkheden, culturele en sportieve activiteiten. Daarnaast heeft de stad Kortrijk een goed uitgebouwd cultuuraanbod en beschikt ze over een uitgebreide sportaccommodatie in de onmiddellijke buurt van Kulak. Als student kun je daar, aan gereduceerde prijzen, gebruik van maken. In de omgeving van de campus en in het stadscentrum bloeit, mede door de aanwezigheid van enkele duizenden studenten van de Kortrijkse hogescholen, het studentikoze uitgaansleven. Rond de universiteit zijn tal van studentencafés gelegen met klinkende namen als Brosser, Bisser, Chips,… om er maar enkele te noemen. Ook de Kortrijkse binnenstad heeft tal van drinkgelegenheden waar studenten hun gading vinden. Zowel rond de universiteit als in de stad zijn er gezellige restaurantjes waar je aan democratische prijzen kunt eten. 92

Meer informatie over het studentenleven vind je ook via

www.kortrijkstudentenstad.be www.kuleuven-kortrijk.be/start

Lezingen Doorheen het academiejaar nodigen de verschillende faculteiten interessante en befaamde sprekers uit. De voorbije jaren mochten we zo o.a. voormalig premier Guy Verhofstadt, voormalig NAVO-secretaris-generaal Jaap de Hoop Scheffer, ambassadeur van de Verenigde Staten in België Howard Gutman ontvangen. Ook de jaarlijkse Wetenschapsavond, typisch in de maand februari, brengt telkens een of andere discipline in het voetlicht. Daar hadden we het reeds over sterrenkunde, symmetrie en wiskunde, het sociaal gedrag van bijen, biotechnologie, … Deze ontmoetingen betrekken je als student actief bij wat er leeft in de maatschappij.

Nuttige adressen en links Surf eens naar

www.kuleuven-kulak.be/start Je vindt er alle informatie over het studeren en leven in Kortrijk, een overzicht van onze infomomenten, informatie over voorbereidende cursussen en tal van andere interessante weetjes.

Studentenvoorzieningen Bij de dienst studentenvoorzieningen kun je terecht als je een vraag of een probleem (klein of groot) hebt in verband met n

n

n

n

Huisvesting: Je kunt er terecht als je op zoek bent naar een kamer op één van onze studentenresidenties. Verder helpen we je ook als je een vraag hebt over je contract, een probleem met je huisbaas of medebewoner, … Studiefinanciering: Voor alle informatie over studietoelagen van de Vlaamse gemeenschap, voorschotten op deze studietoelage, studieleningen, toelagen van de universiteit kun je een beroep doen op de dienst studentenvoorzieningen. Financiële problemen kunnen je studies serieus bemoeilijken, er kunnen zich thuis onverwachte problemen voordoen waardoor je financiële toestand verandert, aarzel niet om ons hierover te spreken. Sociale dienst: Problemen thuis, op kot, met vrienden, op financieel vlak je kunt er behoorlijk ondersteboven van zijn. We bieden je een discreet luisterend oor en zoeken mee naar eventuele oplossingen. Studentenjob: Wie tijdens het jaar of tijdens de vakantie een job wil doen, kan hier terecht voor alle informatie, de contracten, je statuut, …

Studentenvoorzieningen Frederik Deschamps tel. + 32 56 24 61 15 lokaal A104 [email protected] www.kuleuven-kulak.be/nl/ToekomstigeStudenten/studentenvoorzieningen/

93

Nuttige adressen en links Dienst studieadvies Als toekomstige student kun je op de dienst terecht voor begeleiding bij jouw studiekeuze (met mogelijkheid tot testafname). Je kunt er informatie krijgen over studierichtingen, toelatingsvoorwaarden, schakelmogelijkheden, specialisaties, bijscholingen, ... Studieadvies Lorenzo Parmentier tel. + 32 56 24 61 38 lokaal A111 [email protected]

Groep Wetenschap & Technologie, Kulak Binnen de faculteit kun je volgende personen contacteren: 94

Voorzitter Wetenschap & Technologie, Kulak Prof. Paul Igodt tel. + 32 56 24 61 37 [email protected] Secretariaat Wetenschap & Technologie, Kulak Rose-Mie Veys tel. + 32 56 24 60 55 lokaal A103 [email protected]

Nuttige adressen en links Andere nuttige contactgegevens Algemeen www.kuleuven-kulak.be [email protected] tel. + 32 56 24 61 11 (bereikbaar elke werkdag van 8 tot 18 uur)

Studentenparochie Guido Cooman [email protected] tel. + 32 56 24 61 43 lokaal A 390

Verantwoordelijke studentenbeleid Prof. Paul Trio [email protected] tel. + 32 56 24 61 44 lokaal A341

K.U.Leuven www.kuleuven.be Studieadvies: tel. + 32 16 32 43 11

Presidium preses: Maxim Van Eeckhout [email protected] fakkring: tel. + 32 56 24 62 52 95

En verder Wetenschap & Technologie Kulak

www.kuleuven-kulak.be/w-en-t

www.kuleuven-kulak.be/zomercursuswiskunde www.kuleuven-kulak.be/zomercursuschemie www.kuleuven-kulak.be/w-en-t/research www.kuleuven-kulak.be/onderwijs

Stad Kortrijk

www.kortrijk.be www.kortrijkstudentenstad.be

96

Samenstelling en redactie: Groep Wetenschap & Technologie Kulak i.s.m. Dienst studieadvies Kulak i.s.m. Dienst studieadvies Grafisch ontwerp: Altera, druk: Drukkerij Sintjoris Bijgewerkt tot eind oktober 2011

Deze brochure biedt een zo volledig mogelijk overzicht van de opleidingen die de K.U.Leuven tijdens het academiejaar 2012-2013 organiseert. Tijdens het academiejaar kunnen echter nog kleine wijzigingen op het vlak van de programmaopbouw worden goedgekeurd. De informatie in deze brochure kan de universiteit dan ook juridisch niet binden. De meest recente informatie over het onderwijsaanbod vind je op www.kuleuven.be/onderwijs/aanbod.

Kulak Universitaire Campus van de K.U.Leuven E. Sabbelaan 53, BE-8500 KORTRIJK, België tel. + 32 56 24 61 11 [email protected] www.kuleuven-kulak.be

Studiegids Wetenschap & Technologie

Recommend Documents