STUDIEGIDS. Academiejaar

HOGER ONDERWIJS

­STUDIEGIDS Fiscale Wetenschappen Academiejaar 2013-2014 www.fhs.be

[2]

INHOUDSTAFEL Waarom Fiscale Wetenschappen studeren?

p 04

Waarom studeren aan FHS?

p 05

Overzicht van het leerplan

p 06

Omschrijving van de vakken

p 07

Praktische inlichtingen

p 12

Jaarplanning

p 14

Laureaten

p 15

Postgraduaat Fiscaal Recht en Fiscale Praktijk

p 16

Academisch personeel

p 18

Ligging

p 19

Inleiding Hogere Leergangen = FHS Toen de Hogere Leergangen voor Fiscale Wetenschappen bijna 45 jaar geleden werden opgericht, bestond er in het Nederlandstalig uni­versitair en niet-universitair hoger onderwijs geen opleiding die gericht was op een globale studie van de verschillende takken van het fiscaal recht. Van bij de start hebben de Hogere Leergangen deze leemte niet alleen opgevuld maar ook op een originele wijze ingevuld. Volgens de initiatiefnemers van de Hogere Leergangen moest de opleiding tegelijkertijd voldoen aan de volgende kenmerken: • het fiscaal recht wordt onderwezen op hoog niveau • de opleiding is praktijkgericht • de opleiding wordt verzorgd door academici, hoge ambtenaren en kaderleden van belangrijke fiscale kantoren. Snel mochten de studenten en hun werkgevers het hoog niveau ervaren van het onderwijs dat de Hogere Leergangen verstrekte. Deze vaststelling zorgde ervoor dat de officiële, lange naam “Hogere Leergangen voor Fiscale Wetenschappen” in de praktijk werd afgekort tot “Fiscale Hogeschool”, of nog korter, “FHS”.

Ondertussen ondervonden reeds meer dan 3.500 studenten op welke wijze FHS de principes en de praktijk van de fiscaliteit met elkaar verbindt. Het spreekt vanzelf dat FHS voortdurend de inhoud van het lesprogramma aanpast aan de wijzigingen van het fiscaal landschap. Nieuwe fiscale wetgeving, nieuwe heffingen krijgen natuurlijk hun plaats in de opleiding. Maar hetzelfde geldt voor de verschuiving van fiscale bevoegdheden binnen België en de invloed van internationale factoren op het uitzicht van de Belgische belastingen. Wat zelfs na zo’n 45 jaar niet wijzigt, is de fundamentele, oorspronkelijke doelstelling van FHS: het verstrekken van een zowel theoretisch als praktisch gerichte opleiding over alle onderdelen van het fiscaal recht met het oog op de vorming van bekwame, direct inzetbare fiscale raadgevers. Wij danken u alvast voor de belangstelling die u toont voor onze hogeronderwijsinstelling en hopen u binnenkort te mogen verwelkomen als één van onze FHS-studenten. Luc Maes Herman De Cnijf Voorzitter Directeur

[3]

Waarom Fiscale Wetenschappen studeren? [4]

• De fiscaliteit speelt een belangrijke rol bij de commerciële en strategische beslissingen die onderne­ mingen nemen; ook particulieren worden bij de opbouw van hun vermogen gestuurd door de fiscale aspecten van hun initiatieven. • De fiscale wetgeving is voor de overheid een belangrijk instrument om haar beleidsopties te verwezenlijken; om ten volle te genieten van de fiscale voordelen die in de wetteksten zijn opgenomen, is een goede, gespecialiseerde fiscale opleiding nodig. • Er is voortdurend nood aan nieuwe belasting­ consulenten, accountants en advocaten die over een gedegen fiscale kennis beschikken. Noteer in dit verband dat de titel van “belastingconsulent” door de wet beschermd wordt: o Artikel 18 van de Wet van 22 april 1999 (B.S. 11 mei 1999) betreffende de boekhoudkundige en fiscale beroepen stelt letterlijk: “Buiten de perso­

nen met de hoedanigheid van (accountant en/of) belastingconsulent, mag niemand een term gebruiken die verwarring kan scheppen met de titel van (accountant of) belastingconsulent.” o Arikel 58 van dezelfde Wet voorziet zelfs in straf­ sancties voor wie zich wederrechtelijk de titel van belastingconsulent toe-eigent: “Hij die zich publiekelijk en onrechtmatig de hoedanigheid toe-eigent van (accountant of) belastingconsulent (...) wordt gestraft met een gevangenisstraf van acht dagen tot drie maanden en/of met een geld­ boete van € 200 tot € 2.000.” o Artikel 19 van voornoemde Wet stelt: “Het Instituut (van de accountants en de belasting­ consulenten) verleent aan een natuurlijke persoon die hierom verzoekt, de hoedanigheid van (accountant en/of) belastingconsulent, indien hij aan de volgende voorwaarden voldoet: (...) In het bezit zijn van een Belgisch universitair diploma of een

Belgisch diploma van hoger onderwijs van univer­ sitair niveau, afgegeven na ten minste vier jaar stu­die in een van de door de Koning te bepalen disciplines, of van een diploma van hoger economisch onderwijs, afgegeven door een door de Koning daartoe erkende instelling (…) of voldoen aan de door de Koning vastgestelde voorwaarden inzake diploma en/of ervaring.” De tweejarige opleiding die FHS verstrekt, is door de Koning erkend en geeft toegang tot het beroep van belastingconsulent (K.B. van 4 mei 1999, B.S. 29 juni 1999 en laatst verlengd door K.B. van 14 mei 2009, B.S. 2 juni 2009).

Waarom studeren aan FHS? • Als afgestudeerde van FHS beschikt u niet alleen over een grote theoretische kennis maar ook over een ruime praktische fiscale deskundigheid, een garantie voor promotie. • Het programma van FHS stelt u in staat om u te vestigen als zelfstandig belastingconsulent of aan de slag te gaan bij grote ondernemingen, advocatenbureaus, notarissen... Kortom: de carrièremogelijkheden zijn ruim. • Heel wat bedrijven en fiscale kantoren eisen van kandidaat-werknemers een diploma van gegradueerde in de fiscale wetenschappen, afgeleverd door FHS. Bovendien maken vele werkgevers hun vacatures voor fiscalisten eerst bekend aan de stu­ denten en oud-studenten van FHS. • De cursussen worden gedoceerd door topambtena­ ren van de Federale Overheidsdienst Financiën, vooraanstaande belastingconsulenten, fiscale advocaten en academici gespecialiseerd in de fiscaliteit.

• De docenten waarborgen een kwalitatief hoogstaande opleiding die een combinatie is van de principes van de fiscaliteit en de praktische toepassing ervan. • De opleiding aan FHS heeft betrekking op alle takken van de Belgische fiscale wetgeving maar ook de Europese en internationale fiscaliteit krijgen meer dan gewone aandacht. • De spreiding over twee jaar en drie avonden per week geeft u voldoende ruimte om de leerstof te verwerken. • Het schriftelijk studiemateriaal dat aan FHS wordt gebruikt is het Fiscaal Compendium, een referentie­ werk op de Belgische fiscale markt. Buiten de twee examenzittijden van juni en (einde) augustus worden facultatieve examens ingericht na Nieuwjaar en begin mei. Deze spreiding van examens komt uw opleiding en studies ten goede.

De Vlaamse Gemeenschap heeft de ‘Hogere Leergangen voor Fiscale en Sociale Wetenschappen’ officieel erkend als instelling die hoger onderwijs verstrekt. De student ontvangt het Diploma van Gegradueerde in de Fiscale Wetenschappen.

[5]

Overzicht van het leerplan Toelatingsvoorwaarden

[6] aantal uren Cursus

1ste jaar

2de jaar

Algemene principes van fiscaal recht

20u

-

BTW en BTW-practicum Douane- en Accijnsrechten

80u

80u

Deontologie (juridische en beroepsnormen)

-

20u

Europees en internationaal fiscaal recht

-

80u

-

60u

Personenbelasting en voorheffingen (inclusief practicum)

Fiscale procedure

140u

100u

Regionale en Lokale belastingen

40u

40u

Registratierechten

-

Successierechten

40u

-

Vennootschapsbelasting (inclusief practicum)

100u

100u

Vennootschapsrecht (inclusief boekhoudrecht) TOTAAL

60u

-

480u

480u

Als regelmatig student tot het eerste jaar worden toegelaten: • academisch gevormden; • alle personen die minstens houder zijn van een gehomologeerd getuigschrift van volledige humaniora.

Diploma De laureaten behalen het door de Vlaamse Gemeenschap erkende diploma van Gegradueerde in de Fiscale Wetenschappen.

Vrije cursisten Vrije cursisten worden aanvaard voor alle vakken of een deel van de vakken na bespreking met de directie. Ze krijgen geen diploma, maar wel een attest. Het verstrekken van dit attest wordt niet afhankelijk gesteld van de deelneming aan een examen maar heeft wel betrekking op het bijwonen van de colleges. De vrije cursist heeft het recht om deel te nemen aan het examen van de cursus die hij heeft gevolgd. Van het afgelegde examen wordt het resultaat vermeld op het attest. Het collegegeld voor vrije cursisten bedraagt € 552.

Vakomschrijving Algemene principes van fiscaal recht Leo De Broeck

Het fiscaal recht wordt beheerst door een aantal fundamentele beginselen. Enkele ervan staan opgesomd in de Grondwet, met name het wettelijkheidsbeginsel, het gelijkheidsbeginsel en het éénjarigheidsbeginsel. In deze cursus worden de grondwettelijke beginselen toegelicht en wordt aandacht besteed aan de praktische gevolgen ervan voor de totstandkoming en de toepassing van de fiscale wetgeving. Komen ook aan bod: het onderscheid tussen be­lasting­ontduiking en belastingvermijding; de invloed van internationale verdragen en mensenrechten op het fiscaal recht; de relatie tussen het fiscaal recht en andere takken van het recht (zoals bijvoorbeeld het bestuursrecht, het burgerlijk recht, enz.).

Belasting over de toegevoegde waarde (BTW) Thierry Charon, Eddy Debruyne, Kristian Vanderwaeren, Patrick Wille

De cursus omvat een grondige studie van de belasting over de toegevoegde waarde. De studie van deze belasting wordt gespreid over twee academie­jaren. De aandacht gaat naar het begrip BTW-belasting­ plichtige, de belastbare handelingen, het belastbaar feit en de aanduiding van het land waar de BTW verschuldigd wordt, de maatstaf van heffing, de tarieven, de vrijstellingen, het recht op aftrek van de BTW en het recht op teruggaaf. Ook de formele verplichtingen die het BTW-wetboek oplegt hebben hun plaats in deze cursus. De cursus wordt ieder jaar afgerond met een reeks oefeningen over de geziene leerstof.

lijk voor de betaling ervan? Wat controleren douaneambtenaren en op welke wijze? Op deze vragen wordt in de cursus een antwoord gegeven. Aandacht gaat ook uit naar uitvoer, doorvoer, tijdelijke invoer en andere bijzondere douaneregimes. Het niet respecteren van douaneverplichtingen kan zware sancties veroorzaken; ook daarvan wordt een overzicht gegeven. In de cursus accijnzen wordt onderzocht op welke pro­ ducten een accijns verschuldigd is, wie die belasting moet betalen en welke de betalingsmodaliteiten ervan zijn. Ook deze regelgeving wordt gekenmerkt door een sterke Europese inbedding.

Douanerechten en Accijnzen

Deontologie

Luc Gheysens

Jos De Blay

De cursus douanerechten behandelt de rechten die geheven worden bij de invoer van goederen in de Europese Unie. Het gaat om een belasting die vooral beheerst wordt door Europese regelgeving. Wanneer zijn deze rechten verschuldigd? Wie is verantwoorde-

Het beroep van belastingconsulent is een gereglementeerd beroep. In het belang van al wie het beroep uitoefent en van al wie op een belastingconsulent beroep doet, zijn deontologische regels vastgelegd die betrekking hebben op verplichtingen en rechten

[7]

[8]

van de belastingconsulent. Ze worden in deze cursus allemaal geanalyseerd. De cursus biedt tevens de gelegenheid om in te gaan op de tuchtrechtelijke, burgerrechtelijke en strafrechtelijke aansprakelijkheid van een belastingconsulent en op de bepalingen die de toegang tot het beroep bepalen.

Europees en internationaal fiscaal recht Luc Batselier, Koen Morbée, Stijn Vanoppen

In het deel ‘internationaal fiscaal recht’ wordt onderwezen hoe landen met elkaar tot afspraken komen om te vermijden dat twee landen belasting heffen op hetzelfde inkomen. Afspraken worden gemaakt tussen het land waar de verkrijger van een inkomen woont en het land waar het inkomen vandaan komt. Dat gebeurt op grond van een internationaal vastgelegde

standaard, met name het OESO-modelverdrag tot vermijding van dubbele belasting. De studie van de regels van het modelverdrag is één van de belangrijk­ ste items van de fiscale opleiding. Daarnaast wordt aandacht besteed aan de invloed van het Europees recht op de belastingwetgeving. Er wordt vooral gewezen op de invloed van de fundamentele vrijhe­ den (vrije vestiging van ondernemingen, vrij kapitaal­ verkeer, enz.) op de nationale wet­geving en het verbod van protectionistische en discriminerende maat­­­regelen. In het kader van dit onderdeel van de opleiding wor­ den de oplossingen die in de Belgische wetgeving zijn gegeven aan bepaalde fiscale vraagstukken vergele­ ken met de regelgeving die in het buitenland voor soortgelijke probleemstellingen tot stand werd gebracht.

Fiscale procedure Luc Cappelle, Leo De Broeck, Johan Speecke

In deze cursus wordt de procedure inzake inkomstenbelastingen bestudeerd. Belangrijke onderdelen van deze cursus zijn: • de taxatieprocedure, die start met de indiening van een aangifte, de controle en de mogelijke wijziging ervan; daarna volgt de fase van de vestiging van de belasting; een overzicht wordt gegeven van de termijnen waaraan de fiscale administratie zich moet houden en van de bewijsmiddelen waarover de fiscale administratie beschikt; • de geschillenprocedure die gevoerd wordt wanneer een belastingplichtige niet akkoord kan gaan met een gevestigde belasting; eerst moet de pro­ cedure gevoerd worden voor de fiscale administra­ tie; daarna kan de belastingplichtige naar de rech­­ter stappen;

• de invorderingsprocedure; dit onderdeel van de cur­ sus behandelt de wettelijke regels die aanduiden wie uiteindelijk verantwoordelijk is voor de betaling van de belastingen en wiens vermogen de fiscale administratie daarvoor eventueel kan aanspreken. Het niet naleven van de fiscale verplichtingen wordt gesanctioneerd met administratieve en strafrechtelijke sancties. In het deel ‘Fiscaal Strafrecht’ van de cursus worden de toekomstige beoefenaars van het fiscaal recht op de hoogte gesteld van de soms zeer zware gevolgen (voor de belastingplichtige en zijn adviseur) van de overtredingen en misdrijven.

Personenbelasting en voorheffingen (inclusief Belasting van niet-inwoners) Maurice De Mey, Luc De Greef, Tom Jansen, Luc Maes, Luc Saliën

Deze uitgebreide cursus wordt gespreid over de twee

academiejaren en behandelt het fiscaal regime van de verschillende inkomsten van een natuurlijk persoon. De verschillende inkomsten zijn: de inkomsten van onroerende goederen, van kapitalen en roerende goederen, van een beroepswerkzaamheid (als zelfstandige, als werknemer of als bedrijfsleider) en van bepaalde zogenaamde ‘diverse’ inkomsten. Telkens wordt veel aandacht besteed aan de belastbare en de vrijgestelde inkomsten en aan de aftrekbare kosten. Bij de vaststelling van de verschuldigde belasting wordt rekening gehouden met de persoonlijke status van de belastingplichtige: is hij alleenstaande, gehuwd of samenwonend? De cursus personen­belasting belicht de fiscale gevolgen van deze verschillende samenlevingsvormen. Op de verschuldigde personenbelasting maar ook op de andere inkomstenbelastingen moet de belastingplichtige tijdens het jaar waarin hij de belastbare inkomsten verkrijgt een voorschot betalen aan de Schatkist. De

bespreking van de wettelijke bepalingen die betrekking hebben op deze voorschotten of voorheffingen maakt deel uit van de cursus Personenbelasting. Bij deze cursus hoort in beide jaren een practicum waarin oefeningen worden gemaakt op de geziene leerstof. In een aparte module van deze cursus wordt onderzocht in welke mate natuurlijke personen die hun fiscale woonplaats niet in België hebben belasting verschuldigd zijn op inkomsten die zij in België behalen.

Regionale en lokale belastingen Liesbet Verlinden, Méhdi Zagheden

Het onderdeel ‘Regionale belastingen’ bestaat uit de studie van de belastingbevoegdheid van de verschillende deelgebieden en uit een overzicht van de fiscale maatregelen die ieder deelgebied op grond van die bevoegdheid heeft getroffen.

[9]

[10]

Het onderdeel ‘Lokale belastingen’ handelt over de fiscale bevoegdheid van gemeenten en provincies en de vele beperkingen daarvan. De procedure om een lokale belasting te vestigen en om ze te betwisten wordt ook in deze cursus behandeld.

Registratierechten Eric Spruyt

Verschillende akten of geschriften moeten verplicht aan de fiscale administratie voorgelegd worden. De administratie neemt op één of andere (voorgeschreven) wijze officieel nota van het bestaan van die akten of geschriften; er vindt een registratie plaats in een officieel register of op een toegelaten informatie­ drager. Naar aanleiding van deze formaliteit wordt het registratierecht geheven. De meest bekende han­ delingen die aanleiding geven tot de heffing van een registratierecht zijn de verkopen van onroerende goe­ deren, de schenking van onroerende en roerende goe­

deren en de inbreng van geld of goederen in een ven­ nootschap. Van al deze (en ook andere) akten en geschriften wordt telkens onderzocht onder welke voorwaarden de registratieformaliteit en de betaling van de rechten verplicht is, op welke waarde de rechten geheven worden en tegen welk tarief. Ook de procedureregels inzake registratierechten krijgen de nodige aandacht en vooral de procedure om in bepaalde gevallen teruggave te krijgen van de geheven rechten.

Successierechten

De overledene kan ook bij testament regelingen getroffen hebben omtrent zijn nalatenschap. Gezien het belang van het Burgerlijk Recht voor deze cursus worden eerst een aantal basisbeginselen van het gemeen recht in de kijker geplaatst. Daarna volgt een grondige bespreking van de activa en de passiva van de nalatenschap om de grondslag te kennen waarop de erfenisrechten geheven worden. De opstelling en de indiening van de aangifte in de nalatenschap, de vaststelling van de verschuldigde belasting in de ver­­ schillende Gewesten en de onderzoeks- en controlerechten van de fiscale administratie krijgen de nodige aandacht.

Jos Ruysseveldt

In de regel zijn successierechten verschuldigd als een Belgisch inwoner overlijdt en een vermogen nalaat aan zijn erfgenamen. Wie deze erfgenamen zijn en in welke mate ze recht hebben op een erfenis wordt in eerste instantie bepaald door het Burgerlijk Wetboek.

Vennootschapsbelasting (incl. Belasting van niet-inwoners) Herman De Cnijf, Luc Heynderickx, Sophie Hugelier, Luc Maes, Tina Tack, Nick Van Gils, Gaby Van Lil, Yves Verdingh, Henk Verstraete

De winst waarop een vennootschap belasting moet betalen stemt slechts zelden overeen met de winst die af te lezen is uit de jaarrekening. Een boekhoudkundig verlies verschilt doorgaans ook van een fiscaal verlies. In deze cursus wordt uitgelegd hoe dat komt. Daartoe wordt eerst een grondige analyse gemaakt van de belastbare en de vrijgestelde winst en van de fiscaal aftrekbare kosten. Veel aandacht wordt geschonken aan de verschillende fiscale tegemoet­ komingen aan ondernemingen, in het belang van een gezond economisch klimaat: hoe de overheid langs fiscale weg de aanwerving van personeel stimuleert, hoe ze ondernemingen aanspoort om bepaalde investeringen te doen en hen aanmoedigt om daarvoor vooral eigen vermogen (in plaats van geleend geld) te gebruiken. Uiteraard worden de fiscale gevolgen van de winstuitkeringspolitiek (aan aandeelhouders en/of bedrijfsleiders) besproken. Tijdens de uiteenzettingen wordt

eveneens voortdurend de brug gemaakt tussen het boekhoudrecht en het fiscaal recht. Een afzonderlijk topic in deze cursus betreft het fis­­caal regime van de herstructurering van een vennoot­ schap, in het bijzonder de verschillende vormen van fusies en splitsingen. Tevens wordt stilgestaan bij de bijzondere bepalingen van de rechtspersonenbe­ lasting. Net zoals in de cursus Personenbelasting maakt een practicum deel uit van de cursus Vennoot­ schapsbelasting: daarin wordt de geziene leerstof met cijfervoorbeelden en praktische probleemstellingen verduidelijkt.

Vennootschapsrecht Wim Goossens, Jo Van den Bossche

Een goed fiscalist moet over een degelijke kennis beschikken van het vennootschapsrecht. In het kader van een fiscale planning en strategie wordt door-

gaans gebruik gemaakt van één of andere vennootschapsvorm. Om in dat verband de juiste beslissingen te kunnen nemen moet een fiscaal raadgever inzicht hebben in de verschillende soorten vennootschappen, de oprichtingsvoorwaarden, de organen van de vennootschap en de werking ervan. In deze cursus worden al deze items besproken. Het Wetboek van Vennootschappen en de uitvoerings­ besluiten daarop bevatten ook de regels inzake boekhoudrecht. De boekhouding en de jaarrekening zijn onlosmakelijk verbonden met de aangifte vennootschapsbelasting. Een kort overzicht van de boekhoudkundige verplichtingen voor vennootschappen en een studie van de diverse rubrieken van de jaarrekening, naar inhoud en naar waardering, vormen dan ook een noodzakelijke basiskennis voor iedere fiscalist.

[11]

Praktische inlichtingen [12]

Verloop van het academiejaar

Examenregeling en tentamina

Hulp bij studie

De colleges starten op 10 september 2013. Ze worden gegeven op dinsdag-, woensdag- en donderdagavond van 17u30 tot 21u00. De cursussen lopen tot 30 april 2014.

Ieder academiejaar worden er twee examenzittijden ingericht (in juni en in augustus). Buiten deze zit­ tijden kunnen de studenten in januari en in mei facultatief deelnemen aan examens (tentamina) over vakken die gedoceerd zijn tijdens het afgelopen semester.

De directie stelt alles in het werk om de studenten die zich een zware inspanning getroosten - zoveel mogelijk bij te staan zodat er geen onverenigbaarheid zou bestaan tussen hun beroepsleven, hun studie aan een universiteit of hogeschool en hun studies aan FHS. Als student kunt u gebruik maken van het elektronisch leerplatform.

Inschrijving voor de colleges Het inschrijvingsgeld voor de colleges bedraagt € 552. Deze som kan vereffend worden bij de inschrijving of gestort worden op rekening BE67 0012 0600 0087 van FHS, Stormstraat 2, 1000 Brussel. FHS is door de Vlaamse overheid erkend als opleidingsverstrekker onder de pijler “opleiding” (erkenningsnummer: DV.O104881). De aangeboden opleiding komt in aanmerking voor subsidiëring via de KMO-portefeuille. Werknemers kunnen eveneens gebruik maken van Accor-opleidingscheques.

Cursusmateriaal De kostprijs van het schriftelijk studiemateriaal wordt geraamd op € 400.

Het inschrijvingsgeld voor de tentamina bedraagt € 50 en geldt tevens als inschrijvingsgeld voor de examens van juni of augustus. Deze som dient gestort op rekening BE67 0012 0600 0087 van FHS: • vóór 1 december indien de student deelneemt aan de tentamina van januari en/of mei, en de eerste zittijd; • vóór 10 juli indien de student deelneemt aan de tweede zittijd. De colleges eindigen op 30 april, zodat er voldoende studieverlof overblijft om de studenten in staat te stellen grondig en met kans op welslagen, de examens voor te bereiden.

Betaald educatief verlof De werknemers die aan FHS studeren hebben recht op een studieverlof van 100 uren per jaar, met behoud van hun normale loon. Deze wet is van toepassing op werknemers verbonden door een arbeidsovereenkomst. Betaald educatief verlof wordt niet toegestaan aan de werknemers: 1. die tewerkgesteld zijn door de Staat, de gemeenschappen, de gewesten, de provincies, de gemeenten, de OCMW’s, de agglomeraties en federaties van gemeenten, de openbare instellingen die eronder ressorteren en de instellingen van openbaar nut; 2. die behoren tot het onderwijzend personeel.

Om aanspraak te kunnen maken op de toekenning van betaald educatief verlof moet de werknemer ingeschreven zijn als regelmatig student en moet hij ook regelmatig de lessen volgen. Dit betekent dat de student per trimester maximum 1/10 van de duur ervan ongewettigd afwezig mag zijn, zoniet verliest hij het voordeel van betaald educatief ver­ lof voor een periode van zes maanden. Studenten die een beroep wensen te doen op het betaald educatief verlof, worden verzocht dit bij inschrijving mee te delen. Ze ontvangen dan een getuigschrift van regelmatige inschrijving bij het begin van het academiejaar en na het einde van elk trimester een getuigschrift van nauwgezetheid. Als de student deelneemt aan de tweede zittijd wordt een getuigschrift van tweede zittijd uitgereikt. De student moet deze getuigschriften afgeven aan zijn werkgever. Voor meer inlichtingen kunt u terecht op het secretariaat van FHS of bij de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg:

F.O.D Werkgelegenheid Dienst Betaald Educatief Verlof Ernest Blerotstraat 1, 1070 Brussel Tel. 02-233 47 30 http://www.werk.belgie.be email: [email protected]

Break Tijdens de onderbreking van de colleges, van 19u10 tot 19u20, kunt u belegde broodjes en frisdranken bekomen. De studentencafetaria biedt een uitgebreide keuze.

Plaatsingsdienst Secretariaat van FHS Openingsuren - maandag van 9u tot 12u en van 13u tot 18u - dinsdag, woensdag, donderdag van 9u tot 12u en van 13u tot 20u - vrijdag van 9u tot 13u U kunt ons bereiken via [email protected]. U kunt ons ook bezoeken op www.fhs.be.

Cursusmateriaal Vanaf half september is het studiemateriaal verkrijgbaar op de cursusdienst. De cursusdienst is geopend iedere dinsdag en donderdag van 17u tot 17u30 en van 19u tot 19u30. De cursusdienst bevindt zich in lokaal 7115 op de 7de verdieping (Hermes 2).

Regelmatig worden op aanvraag vacatures meegedeeld. U kunt zich daarop inschrijven op het secretariaat.

Bibliotheek De bibliotheek is van maandag tot en met donderdag ononderbroken open van 9u tot 18u. Lokaal: Centrale bibliotheek (T’Serclaes-gebouw). U heeft eveneens toegang tot elektronische fiscale databanken.

[13]

Jaarplanning [14]

Belangrijk: informatievergadering en eerste college Op dinsdag 10 september 2013 om 18u wordt uitgebreid informatie verstrekt over het programma en de werking van FHS. Na deze informatievergadering volgt het eerste college van het nieuwe academiejaar. Alle nieuw ingeschreven studenten worden dan verwacht. Ook wie nog niet is ingeschreven of wie nog twijfelt, is van harte welkom op de informatievergadering en heeft de gelegenheid om gratis het eerste college bij te wonen.

Kalender

Examens

Eerste lesdag: dinsdag 10 september 2013 Kerstverlof: van vrijdag 20 december 2013 tot en met vrijdag 3 januari 2014 Laatste lesdag: woensdag 30 april 2014

Tentamina (facultatief) • van maandag 6 januari 2014 tot en met maandag 13 januari 2014 • van maandag 5 mei 2014 tot en met dinsdag 13 mei 2014 Eerste zittijd: van dinsdag 27 mei 2014 tot en met donderdag 19 juni 2014 Deliberatie: donderdag 26 juni 2014 Tweede zittijd: van maandag 18 augustus 2014 tot en met woensdag 3 september 2014 Deliberatie: maandag 8 september 2014

Cursusdienst Open iedere dinsdag- en donderdagavond van 17u tot 17u30 en van 19u tot 19u30 (enkel tijdens het academiejaar)

Lestijden Inschrijvingen Inschrijven kan op: - maandag van 9u tot 12u en van 13u tot 18u - dinsdag, woensdag, donderdag van 9u tot 12u en van 13u tot 20u - vrijdag van 9u tot 13u

1ste en 2de uur: 17u30 tot 19u10 Break: 19u10 tot 19u20 3de en 4de uur: 19u20 tot 21u00

Inschrijving examens Enkel door storting vóór 1 december van examen­ inschrijvingsgeld van € 50 op rekening BE67 0012 0600 0087 van FHS, Stormstraat 2, 1000 Brussel.

Laureaten Elk jaar reiken een aantal instellingen een prijs uit aan laureaten die de beste resultaten behalen in bepaalde vakken. U vindt hiernaast een overzicht:

PRIJS KLUWER EN FELIX VANDENHOUTEN*

€ 500 aan de laureaat die in het eerste en tweede jaar de beste einduitslag behaalde

PRIJS BOFIDI GROUP

€ 500 aan de laureaat die de beste uitslag behaalde voor het vak Personenbelasting en Voorheffingen

PRIJS LOYENS & LOEFF

€ 500 aan de laureaat die de beste uitslag behaalde tijdens de 2 jaren studie voor het onderdeel Personenbelasting Practicum

PRIJS WILLY MAECKELBERGH* EN KPMG BELASTINGCONSULENTEN

€ 500 aan de laureaat die de beste uitslag behaalde voor het vak Vennootschapsbelasting

PRIJS ERNST & YOUNG TAX CONSULTANTS

€ 500

PRIJS THE VAT HOUSE

€ 500 aan de laureaat die de beste uitslag behaalde tijdens de 2 jaren studie voor het vak BTW

PRIJS ALBERT TIBERGHIEN*

€ 500 aan de laureaat die de beste uitslag behaalde voor het vak Europees en internationaal fiscaal recht

PRIJS BERQUIN NOTARISSEN

€ 500

aan de laureaat die de beste uitslag behaalde voor het vak Registratierechten

PRIJS PRICEWATERHOUSECOOPERS

€ 500

aan de laureaat die de beste uitslag behaalde voor het vak Fiscale Procedure

PRIJS DAUGINET ADVOCATEN

€ 500

aan de laureaat die de beste uitslag behaalde voor het onderdeel Fiscaal Strafrecht

PRIJS DELOITTE

€ 500

aan de laureaat die de beste uitslag behaalde voor het vak Deontologie (Juridische en beroepsnormen)

PRIJS EUBELIUS

€ 500

aan de laureaat die de beste uitslag behaalde voor het vak Vennootschapsrecht

PRIJS CAZIMIR

€ 500

aan de laureaat die de beste uitslag behaalde voor het vak Successierechten

PRIJS HUBER & CROMMEN ADVOCATEN

€ 500

aan de laureaat die de beste uitslag behaalde voor het vak Regionale en lokale belastingen

PRIJS J.J. HILLEN EN BDO BELASTINGSCONSULENTEN

€ 500 aan de laureaat die in het tweede jaar de grootste vordering maakte bij de overgang van het eerste naar het tweede jaar

* Stichters van FHS.

aan de laureaat die de beste uitslag behaalde voor het onderdeel Vennootschapsbelasting Practicum

[15]

NIEUW

Postgraduaat Fiscaal Recht & Fiscale Praktijk [16]

De Fiscale Hogeschool biedt eveneens een éénjarige dagopleiding aan in de vorm van een postgraduaat. Het postgraduaat Fiscaal Recht & Fiscale Praktijk telt 45 studiepunten.

geschillen- en invorderingsprocedure van alle belastingen toegelicht en, eveneens aan de hand van concrete voorbeelden, met elkaar vergeleken.

Inhoud

De colleges van het postgraduaat vinden plaats in de namiddag. Zo krijgen de studenten zeker voldoende ruimte en tijd om de leerstof vlot te verwerken en eventuele practica voor te bereiden.

Het eerste semester bestaat uit een grondige studie van drie fiscale basisvakken: personenbelasting, vennootschapsbelasting en BTW. Om voldoende aandacht te besteden aan de praktijk, worden per belasting supplementair 20 uur oefeningen en practica ingericht. In het tweede semester volgt de studie van het Europees en Internationaal Fiscaal Recht. Omdat de doelstelling van het postgraduaat erin bestaat een opleiding aan te bieden die nauw aansluit bij de dagelijkse fiscale praktijk, staat in het tweede semester de thematische aanpak van de fiscaliteit centraal. De geselecteerde thema’s zijn: - Fiscaliteit en onroerend goed - Successie- en vermogensplanning - Fiscaal ondernemingsbeleid Alle thema’s worden uitgebreid, vakoverschrijdend, multidisciplinair en praktijkgericht bestudeerd aan de hand van concrete casussen. Het programma bevat eveneens een cursus Fiscale procedure zodat ook het formeel belastingrecht voldoende aandacht krijgt. In dit opleidingsonderdeel worden de taxatie, het onderzoek, de

Docenten Zoals het de traditie is in de Fiscale Hogeschool, werkt ook het postgraduaat met docenten met een ruime praktijkervaring in de fiscaliteit. Het is de bedoeling dat de postgraduaatstudenten geconfronteerd worden met de onderscheiden fiscale ervaring van de docenten. Daarom wordt een beroep gedaan op uitmuntende docenten met ervaring als academicus, fiscaal ambtenaar, fiscaal advocaat, intern of extern belastingconsulent.

Toelatingsvoorwaarden De postgraduaatsopleiding staat open voor iedereen die houder is van master- of bachelordiploma uitgereikt na een opleiding waarin het belastingrecht reeds een onderdeel vormde van de opleiding. Houders van een ander diploma krijgen toegang tot het postgraduaat na een gunstig assessment.

Programmaoverzicht Cursus

[17] Studiepunten

Semester 1 Grondige studie van de Personenbelasting (incl. practicum)

7

Grondige studie van de Vennootschapsbelasting (incl. practicum)

7

Grondige studie van de BTW (incl. practicum)

7

Semester 2 Grondige studie van de Fiscale Procedure (alle belastingen)

5

Europees en Internationaal Fiscaal Recht

4

Fiscaliteit en onroerend goed

5

Successieplanning

5

Fiscaal ondernemingsbeleid

5

Totaal aantal studiepunten

45

[18]

Academisch personeel U vindt hieronder een overzicht van de professoren van de verschillende colleges: • Luc Batselier - Europees en internationaal fiscaal recht - Collegelid Dienst Voorafgaande beslissingen in fiscale zaken - [email protected] • Luc Cappelle - Fiscale Procedure - [email protected] • Thierry Charon - BTW Practicum - Vennoot Loyens en Loeff - [email protected] • Jos De Blay - Deontologie - Accountant-belastingconsulent, Raadslid IAB - [email protected] • Leo De Broeck - Algemene Principes van Fiscaal Recht en Fiscale Procedure - Advocaat Vennoot De Broeck, Van Laere & Partners - [email protected] • Eddy Debruyne - BTW-wetgeving - Docent HUB-EHSAL - [email protected] • Herman De Cnijf - Vennootschapsbelasting - Directeur FHS - Directeur EHSAL-FHSSeminaries - [email protected] • Luc De Greef - Personenbelasting en voorheffingen - Adviseur Fiscale Zaken KBC Global Services - Lector KHLeuven - [email protected] • Maurice De Mey - Personenbelasting en Voorheffingen - Tax Director HR BNP Paribas Fortis [email protected] • Luc Gheysens - Douane- en Accijnsrechten - Advocaat Gheysens & Partners [email protected] • Wim Goossens - Vennootschapsrecht - Advocaat - Vennoot Eubelius Kortrijk [email protected] • Luk Heynderickx - Vennootschapsbelasting - Tax Partner KPMG - [email protected] • Sophie Hugelier - Vennootschapsbelasting - Eerstaanwezend Inspecteur FOD Financiën [email protected] • Tom Jansen - Personenbelasting en Voorheffingen - Kabinetschef van de Staatssecretaris voor Fraudebestrijding - [email protected] • Luc Maes - Personenbelasting en Voorheffingen - Vennootschapsbelasting - Voorzitter FHS, Voorzitter EHSAL-FHS-Seminaries, Docent HUB-EHSAL, Docent UA - [email protected] • Koen Morbée - Europees en internationaal fiscaal recht - Advocaat - Tiberghien Advocaten [email protected]

• Jos Ruysseveldt - Successierechten - Advocaat Vermogensplanning - [email protected] • Luc Saliën - Personenbelasting en Voorheffingen - Collegelid Dienst Voorafgaande beslissingen in fiscale zaken - luc.salië[email protected] • Johan Speecke - Fiscale Procedure - Advocaat-vennoot Laga - [email protected] • Eric Spruyt - Registratierechten - Notaris - Vennoot Berquin Notarissen cvba - Docent KU Leuven - Prof. HUBrussel - [email protected] • Tina Tack - Vennootschapsbelasting - Docent HUB-EHSAL - [email protected] •Jo Van den Bossche - Vennootschapsrecht - Directeur EHSAL Management School [email protected] • Kristian Vanderwaeren - BTW-wetgeving - M&S director BU Tax & Accounting - [email protected] • Nick Van Gils - Vennootschapsbelasting - Partner Transaction Tax Ernst & Young [email protected] • Gaby Van Lil - Vennootschapsbelasting - Director TMAS Advisory PwC [email protected] • Stijn Vanoppen - Europees en internationaal fiscaal recht - Partner Ernst & Young Tax Consultants - [email protected] • Yves Verdingh - Vennootschapsbelasting - Head of Tax BNP Paribas Fortis [email protected] • Liesbet Verlinden - Regionale en Lokale Belastingen - Advocaat - Dubois, Verlinden, Wauman - [email protected] • Henk Verstraete - Vennootschapsbelasting - Advocaat-partner Liedekerke, Wolters, Waelbroeck, Kirkpatrick - Praktijklector KU Leuven - [email protected] • Patrick Wille - BTW - Managing director THE VAT HOUSE cvba, VAT applications nv, VAT house Services nv, VAT forum cv - [email protected] • Méhdi Zagheden - Regionale en lokale belastingen - Wetenschappelijk medewerker EHSAL-FHS-Seminaries en VUB - Advocaat Everest Advocaten [email protected]

Beheer & organisatie

Ligging

De Hogere Leergangen voor Fiscale en Sociale Wetenschappen cvo maken deel uit van de VZW HUB-EHSAL. Zij maakt samen met de Katholieke Universiteit Brussel (KUB) deel uit van het samenwerkingsverband HUBrussel. De Algemene Vergadering van de VZW HUBEHSAL treedt op als inrichtende macht en is samengesteld uit vooraanstaande vertegenwoordigers van de culturele, sociale, economische en academische kringen. Uit haar midden treden een aantal leden op als inrichtende macht die samen de Raad van Bestuur vormen.

De cursussen vinden plaats in de gebouwen van de HUB-EHSAL,Stormstraat 2, 1000 Brussel. Er zijn verschillende betaalparkings in de buurt. FHS is vlot bereikbaar met het openbaar vervoer: Brussel-Centraal ligt op enkele minuten wandelen, verschillende metrohaltes bevinden zich vlakbij en de MIVB-bussen met nummers 29, 38, 63, 66 en 71 houden halt vlak voor de HUB. Hogere Leergangen voor Fiscale en Sociale Wetenschappen cvo Stormstraat 2 ­-1000 Brussel Tel.: 02-210 13 41 Fax: 02-217 64 12 E-mail: [email protected] Web: www.fhs.be

[19]

FHS

De Taxman Award 2012 is op 13 juni 2012 toegekend aan de Fiscale Hogeschool omdat zij reeds meer dan 40 jaar een opmerkelijke bijdrage levert aan de fiscaliteit.

Contact Stormstraat 2 1000 Brussel Tel: 02-210 13 41 Fax: 02-217 64 12 E-mail: [email protected] Web: www.fhs.be

De Hogere Leergangen voor Fiscale en Sociale Wetenschappen cvo zijn een onderdeel van de Hogeschool-Universiteit Brussel (HUB)