VNU: Grootste overname ooit Contracten kunnen dunner Vakblad voor fusie en overname
VPB: volgt u het nog?
nummer 8/9 | september 2005
Stratego bij spellenfabrikant Secundary buy out Jumbo
16
de praktijk
fusie & overname september 2005
17
de praktijk
Secundary buy out Jumbo
Stratego bij spellenfabrikant Spellenfabrikant Hausemann & Hötte (bekend onder de naam Jumbo) verwisselde na een uiterst moeizame periode via een secundary buy out van eigenaar. In plaats van ABN AMRO Capital kwam Berk Partners III. Met crossmediale concepten moet nu de wereld worden veroverd.
Door Ronald Bruins
W
ie kent hem niet, het rode olifantje dat op menig spel is
waren er pakweg drie en een half jaar geleden ongeveer 150 aan-
terug te vinden? En wie is er niet mee groot geworden,
deelhouders. De familieleden besloten het bedrijf te verkopen en ver-
spellen zoals Stratego, Electro, de Toren van Pisa, Mens
zochten het toenmalige management een koper te vinden. Die maakte
erger je niet! en Pim, Pam Pet? Hausemann & Hötte, het bedrijf dat
in samenwerking met KPMG een informatiememorandum. Uiteindelijk
deze spellen bedacht of op de markt bracht, staat beter bekend
kocht ABN AMRO Capital samen met het management het bedrijf.
onder de naam Jumbo. De geschiedenis van de onderneming gaat terug tot 1853 toen de Duitser Engelbert Hausemann een winkel
Fraaie kans
begon in Amsterdam. Iets later versterkte Wilhelm Hötte de gelederen
De overnamefinanciering werd ondergebracht bij de bancaire tak
en in 1863 begonnen zij Hausemann & Hötte bv. De naam Jumbo
van ABN AMRO. De investeringsmaatschappij zag een fraaie kans
kwam later in beeld toen het bedrijf houten speelgoed liet maken.
om in te stappen in een aansprekend en gedegen bedrijf met een
Dit moest zo sterk zijn dat er bij wijze van spreken een olifant op zou
gestage cashflow en een goede ambitie. ABN AMRO leek op zijn
kunnen staan. De rode olifant werd dan ook vanaf 1936 hét beeld-
beurt te passen bij de groeiplannen. Regio’s naast de verkoopkan-
merk van de onderneming. In de daarop volgende decennia verwater-
toren in Nederland, Engeland, België en Duitsland. In Nederland
den de aandelen onder de nazaten van Hausemann & Hötte. In totaal
heeft de onderneming naast een verkoopkantoor ook een fabriek, in
fusie & overname september 2005
18
de praktijk
Van Mierlo: ‘Berk ziet ons ook echt als partners’ Wognum om precies te zijn. Het succes leek niet op te kunnen toen
Mierlo, financieel directeur van Hausemann & Hötte. Het bedrijf kwam
Hausemann & Hötte de tv-show 'Who wants to be a millionare?’ in
in een spagaat terecht omdat de bank zijn aflossingen opeiste. De
bordvorm uitgaf. Het bleek een succesnummer, een regelrechte hit. In
financiële buffer die er na de hit van ‘who wants to be a millionaire?’
anderhalf jaar tijd werd 35 miljoen gulden extra omzet gegenereerd.
was gevormd, verdween als sneeuw voor de zon. Tot schrik kwam
Vooral in de Duitse markt was het spel erg gewild en the sky leek
het bedrijf bij de bancaire tak van ABN AMRO zelfs onder bijzonder
mede daardoor the limit. Maar het succes had een keerzijde. Er werd
beheer te vallen. Dat was een teken voor ABN AMRO Capital om
geïnvesteerd in niet-kernactiviteiten zoals een babylijn en deze bracht
in te grijpen. Ronald Pieters zat sinds oktober 2003 in de Raad van
niet wat ervan gehoopt werd. Aan de voorkant was de afname van al
Commissarissen en werd door de investeringsmaatschappij aangesteld
die nieuwe producten nauwelijks een succes te noemen.
als interim-directeur. In maart 2004 nam hij het stokje over.
De omzet liep achter bij het kostenpatroon en er was te weinig
Puur toeval
aandacht voor spellen die het al jaren erg goed hadden gedaan, bij-
Mariëlle van Jaarsveld werkte al bij Jumbo. Nadat Ronald Pieters als
voorbeeld Stratego. ‘Verder liep het werkkapitaal op omdat het bedrijf
interim-directeur werd benoemd, werd zij als lid van de directie ver-
toen spellen maakte die niet te verkopen waren’, aldus Reinoud van
antwoordelijk voor productontwikkeling en marketing. Daarnaast zocht
fusie & overname september 2005
19
de praktijk
Pieters nog een financiële man. Dat werd Reinoud van Mierlo. Van
gaan zitten.Op termijn zien we ons bedrijf aansluiten bij een groter
Mierlo had vier jaar bij de corporate finance-afdeling van ABN AMRO
bedrijf. De spellen zijn de vaste basis, de groei moet uit nieuwe
gezeten en daarna vier en een half jaar bij ABN AMRO Capital. ‘Ik wilde
media komen. Intussen veranderde ook de wereld van ABN AMRO
zelf ook met de poten in de blubber staan, verantwoordelijk zijn voor
Capital. De investeringsmaatschappij veranderde haar strategie. ‘We
de P&L en de budgetten. Dan kun je als investeerder pas echt goed
richten ons nu op bedrijven die in een groter segment opereren. En
begrijpen wat een ondernemer beweegt.’ Aan het drietal werd Joost
op de speelgoedmarkt is Jumbo toch een nichespeler’, aldus een
‘Op termijn zien we ons bedrijf aansluiten bij een groter bedrijf. De spellen zijn de vaste basis, de groei moet uit nieuwe media komen.’
Weitering als controller toegevoegd. De vier maakten een overlevings-
woordvoerder van ABN AMRO. Op dat moment meldde het derde
plan. Dat betekende terug naar de kern waar het allemaal mee begon-
fonds van investeringsmaatschappij Berk Partners zich voor een
nen was: een te behappen productportfolio. Deze ging van 1600 naar
secundary buy out. ‘Nu de problemen zijn opgelost, is Jumbo een
550 producten. ‘We keken kritisch: wat brengt stabiele omzet en wat
interessante investering voor ons’, aldus Willem Kamps, directeur van
niet?’ De ingrijpende reorganisatie behelsde een teruggang in personeel.
Berk Partners. ‘Wij investeren in langer bestaande, middelgrote, goed
Verder werden de logistiek en de magazijnen uitbesteed en werd het
geleide ondernemingen met een sterke positie in hun bedrijfstak. Dat
onroerend goed verkocht. 'De goederen waar we niet verder mee gin-
kunnen heel goed familiebedrijven zijn.’
gen, werden verkocht aan een opkoper. Het enige dat we nu nog willen, is onze fabrieksexploitatie van de hand doen’, aldus Van Mierlo.
Berk Partners komt voort uit het in de jaren zeventig opgerichte Berk
Weer doen waar je goed in bent: het bedenken van creatieve concepten
Holding, het investeringsvehikel van zakenman Ben Pon. Na enkele
die vervolgens moeten scoren. Daarnaast kwam het kostenpatroon weer
succesvolle investeringen in bijvoorbeeld jeneverproducent Koninklijke
in lijn met de omzet en de marge. Het gat werd gedicht. Na het saneren,
Joh. De Kuyper & Zn., verpakkingsbedrijf W. van Oordt & Co en AC
kwam het bouwen. De directie stopte geld in de ontwikkeling van nieuwe
Restaurants traden ook derden (met name ondernemers) toe. Het
verpakkingslijnen, marketing en nieuwe producten. Van Jaarsveld: ‘Bij de
derde fonds, Berk Partners III, werd in 2003 opgericht met 50 aan-
retailer die de spellen uiteindelijk moet verkopen, kwam het vertrouwen
deelhouders aan boord en een vermogen van EUR 27 miljoen. Op
terug. Hij kreeg weer een herkenbaar assortiment voor zich. Ze kregen
26 juli werd de deal beklonken met een champagne. Berk Partners
weer het idee dat er bij Jumbo wordt nagedacht over hoe ze spellen in
acquireerde 55 procent van het aandelenkapitaal, het driekoppige
de markt zetten.’ De financiële resultaten klommen uit een diep dal. Van
management nam een belang van 45 procent. Kamps: ‘Wat voor ons
Mierlo: ´De omzet ligt nu op een goed niveau en we sluiten het boek-
doorslaggevend is geweest bij de beoordeling van deze investering
jaar 2004 – 2005 weer af met een positief resultaat.’ Dat terwijl een jaar
is de gedrevenheid van het managementteam in combinatie met de
eerder Hausemann & Hötte nog een verlies van EUR 17,7 miljoen in de
sterke merknaam Jumbo. Zo’n investering past uitstekend in onze
boeken noteerde. Het bedrijf richt zich op een nieuwe strategie. ‘We wil-
portefeuille.’ In de transactie is een opmerkelijk groot deel voor het
len onze jarenlange ervaring inzetten voor crossmediale spelconcepten.
management ingeruimd. ‘Ze zien ons ook echt als partners’, aldus
Zo brengen we binnenkort Stratego uit voor mobiele telefoons. En we
Van Mierlo. ‘We hebben een groot aandeel gehad in het weer gezond
hebben nog een aantal soortgelijke projecten.’
maken van dit bedrijf. We hebben het uit het slop gehaald. Het percentage van de aandelen vertaalt dat.’
Nieuwe focus In het streven naar die nieuwe focus kwam een strategische partij
In de wetenschap
langs waarmee Jumbo sprak over een overname van Hausemann &
Over de verdeling ging het volgens Van Mierlo tijdens de onderhan-
Hötte. Maar de deal ketste (voorlopig) af. Van Mierlo: ‘Ik sluit niet
delingen nauwelijks. ‘Het belangrijkste was de strategie. Hoe willen
uit dat we in de toekomst weer met een dergelijke partij om tafel
we de toekomst aanpakken? Daarin staan de neuzen dezelfde kant
fusie & overname september 2005
20
de praktijk
Ad Parmentier
Hans Snel
Van Jaarsveld: ‘We hebben nu een visie die recht doet aan de toekomst.’ op.’ Van een exitstrategie willen management en Berk Partners nog lang niet weten, alhoewel beide partijen met de wetenschap leven dat er ooit een strategische partner voorbij zal komen. Eén die recht doet
F&O Facts
aan de crossmediale strategie. Tot die tijd heeft Hausemann & Hötte volgens Van Mierlo een handige partner aan Berk. ‘In het netwerk van
Koper:
Berk Partners en management
ondernemers, oud-ondernemers en informal investors zitten aandeel-
Verkoper:
ABN AMRO Capital
houders die ons kunnen introduceren bij nieuwe klanten. Dat is een
Transactiewaarde:
niet bekendgemaakt
binnenkomer op niveau.’ Van Mierlo en Van Jaarsveld tonen zich trots
Closing:
26 juli
op de management buy out. Die laatste: ‘Ik merk ook aan onze mede-
Betrokken partijen:
Berk Partners III, management,
werkers dat er weer leven in de brouwerij is. Na een hoop narigheid,
ABN AMRO Capital, Loyens & Loeff,
kunnen ze nu weer vooruit kijken naar de toekomst. Met een visie die
PricewaterhouseCoopers Transaction
recht doet aan de toekomst. Met concepten die niet alleen het bord
Services
beslaan, maar ook bijvoorbeeld DVD, CD-ROM, mobiele telefonie of internet. We hebben er vertrouwen in.’
fusie & overname september 2005
