GESCHIEDENIS | Actief Historisch Denken!
BODYSTORMING
Het verhaal van 1588 Bodystorming Inleiding Het jaar 1588 is een belangrijk jaar in de geschiedenis van de Republiek. De gebeurtenissen die eraan vooraf gaan worden als feiten voorgelezen en tussen de feiten door geven de verschillende betrokken personen en partijen hun mening. Stofomschrijving Deze opdracht hoort bij §2.1 - §3.1 en §3.2 van De Republiek in tijd van Vorsten (Geschiedenis Werkplaats). Ronde 1 Verdeel de klas in groepen: - geef elke groep een enveloppen met personen en partijen. - elke groep verzamelt informatie over de personen en partijen in de enveloppe. - deze informatie is nodig om tijdens het verhaal een historisch juiste mening te kunnen geven. Tip: ! Teken per persoon of partij de informatie op een A4. ! Denk hierbij aan: ! - wie - wat - hoeveel - waar - wanneer Ronde 2 De docent leest de feiten voor en geeft tussen door verschillende personen of partijen het woord om een mening te geven. Daarbij houden de leerlingen zich aan de volgende formule: - mijn naam is ... (of ik ben ...) - ik denk ... - ik voel ... - en ik doe ... Ronde 3 Na afloop van het verhaal overleg je in je groep over hoe het ging. Wat ging er goed? Wat kan er beter? Welke informatie mis je? Vul aan!! Ronde 4 De docent leest opnieuw het verhaal voor. - of je laat de leerlingen opnieuw een (verbeterde) mening geven - of je laat de leerlingen van rol (envellop) wisselen.
GESCHIEDENIS | Actief Historisch Denken!
BODYSTORMING
Het verhaal van 1588 !
[§2.1]
1553 De koning van Engeland wordt opgevolgd door zijn veel oudere halfzus Maria. Maria is een diepgelovige katholiek. Ze voert het rooms-katholicisme weer in, inclusief de inquisitie, en begint een bloedige vervolging van de protestanten. In totaal laat Maria 300 protestanten verbranden. < Bloody Mary > < Engelse katholieken > < Engelse protestanten > 1558 In 1558 overlijdt Maria. Ze wordt opgevolgd door haar halfzus Elisabeth. Met steun van het parlement voert Elisabeth het protestantisme opnieuw in, alleen zonder de scherpe kantjes. Ze verbied de katholieke kerk, maar vervolgt de katholieken niet. Ook de protestante dissidenten worden niet vervolgd. Die moeten alleen een kleine geld boete betalen als ze op zondag uit de Anglicaanse Kerk wegblijven. < Elisabeth I > < Engelse katholieken > < Engelse protestanten > De paus roept de Engelsen op om Elisabeth te verjagen. Ook Filips II probeert Elisabeth van de troon te stoten. De Spaanse koning wil met een vloot vanuit Vlaanderen 10.000 militairen naar Engeland laten overbrengen. < Elisabeth I > < paus > < Filips II > < Engelse katholieken > < Engelse protestanten > 1585 Om te voorkomen dat Filips II troepen naar Engeland kan overbrengen, stuurt Elisabeth in 1585 hulptroepen naar de Nederlandse opstandelingen. < Elisabeth I > < Filips II > < Nederlandse Opstandelingen >
GESCHIEDENIS | Actief Historisch Denken!
BODYSTORMING
1588 Toch trekken in 1588 Spaanse oorlogsschepen het Kanaal in om Engeland binnen te vallen. Deze oorlogsvloot is echter niet tegen de Engelse kanonnen bestand. Bovendien blokkeren Nederlandse opstandelingen de Vlaamse havens, waardoor het Spaanse leger, dat daar zou worden opgepikt, niet aan boord kan gaan. De verzwakte Armada wordt vervolgens door een storm naar het noorden gedreven waar een groot deel van de schepen stukslaat op de rotsen. De rust in Engeland keert terug. < Elisabeth I > < Filips II > < Nederlandse Opstandelingen > < Spaanse leger > < Engelse katholieken > < Engelse protestanten > !
GESCHIEDENIS | Actief Historisch Denken!
!
BODYSTORMING
[§3.1]
1596 In 1596 begint Filips II Engeland opnieuw te bedreigen. Hij stuurt een tweede Armada en laat vanuit Vlaanderen de plaats Calais veroveren. Dit is een Franse havenstad die dicht bij de Engelse kust ligt. Elisabeth sluit daarop een bondgenootschap met Frankrijk en de Republiek, het Drievoudig Verbond. De dreiging is daarna snel voorbij. De tweede Armada vergaat in een storm en Calais komt snel weer in Franse handen. < Elisabeth I > < Filips II > < Frankrijk > < Republiek > De Franse koning Hendrik IV sluit vrede met Spanje, vanwege de onrusten in Frankrijk. 1604 In 1604 sluit Jacobus I, de opvolger van Elisabeth I, ook vrede met Spanje. De Republiek staat er weer alleen voor. < Hendrik IV > < Jacobus I > < Spanje > < Republiek >
GESCHIEDENIS | Actief Historisch Denken!
BODYSTORMING
Ondertussen in de Republiek ... !
[§3.2]
1588 Door de ondergang van de Armada is de Republiek gered. Filips II had de Noordelijke Nederlanden vanuit Engeland willen veroveren, alleen dat gaat dus niet door. Filips II geeft de hertog van Parma opdracht om in Frankrijk de hugenoten te verjagen. Hierdoor kan Parma alleen niet op volle kracht in de Nederlanden oorlog voeren. Daar komt bij dat het Spaanse leger verzwakt doordat Spanje voortdurend in geldnood zit. De Republiek niet, die is financieel juist ijzersterk. De jonge staat kan hierdoor een sterk leger opbouwen onder leiding van prins Maurits, de zoon van Willem van Oranje. < Filips II > < Hertog van Parma > < Republiek > < Frankrijk > < hugenoten > < Maurits > Vanaf 1591 Prins Maurits verovert in 1591 Deventer en Nijmegen, in 1592 Coevorden, in 1594 Groningen en in 1597 Enschede. De Republiek krijgt hierdoor een vrijwel aaneengesloten gebied vanaf de grote rivieren in het zuiden tot Duitsland in het oosten en de Waddenzee in het noorden. De Republiek heet voortaan: De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden met Holland, Zeeland, Utrecht, Overijssel, Gelderland, Friesland en Groningen. < Republiek > < Maurits > < Spanje > 1596 Internationaal gaat het voorspoedig met de Republiek. De Republiek ondertekent het Drievoudig Verbond met Engeland en Frankrijk en daarmee krijgt het twee bondgenoten tegen Spanje. Ook betekent het dat de soevereiniteit van de Republiek voor het eerst door grote landen wordt erkend. < Republiek > < Engeland > < Frankrijk > < Spanje >
GESCHIEDENIS | Actief Historisch Denken!
BODYSTORMING
1604 Spanje geeft de strijd niet op. Na de vrede met Frankrijk en Engeland wint Spanje terrein terug in Gelderland en Overijssel. Maar dan komt Spanje opnieuw in financiële nood en wil Spanje praten over vrede. < Spanje > < Engeland > < Frankrijk > < Republiek > 1609 Spanje en de Republiek kunnen het bij de vredesbesprekingen niet eens worden over de godsdienst. Spanje eist godsdienstvrijheid voor de katholieken in de Republiek, de Republiek voor de protestanten in de Zuidelijke Nederlanden. Geen van beide wil toegeven. Wel spreken beide landen af de oorlog voor twaalf jaar te onderbreken. Zo begint in 1609 het Twaalfjarig Bestand. < Spanje > < Republiek > < katholieken > < protestanten >
GESCHIEDENIS | Actief Historisch Denken!
BODYSTORMING
Het verhaal van 1588 Rolverdeling
Bloody Mary
katholieken
protestanten
Elisabeth I
paus
Filips II
Nederlandse Opstandelingen
Spaanse leger
Frankrijk
Republiek
Hendrik IV
Jacobus I
Spanje
Hertog van Parma
hugenoten
Maurits
Engaland
