Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF
Investeren in het talent van vluchtelingen Jaarverslag 2008-2009
Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF
Investeren in het talent van vluchtelingen Jaarverslag 2008-2009
De Cijferlijst van het UAF 2.529 vluchtelingen die door het UAF ondersteund werden (per 31-12-2009) 77 landen van herkomst (per 31-12-2009) € 8.884.609 euro beschikbaar voor doelstelling (waarvan € 5.081.112 euro in het studiejaar 2008-2009)
276 in Nederland afgestudeerde vluchtelingen (waarvan 220 in het studiejaar 2008-2009)
414 succesvolle bemiddelingen naar werk (waarvan 323 in het studiejaar 2008-2009)
210 succesvolle bemiddelingen naar stage (waarvan 149 in het studiejaar 2008-2009)
53 succesvolle bemiddelingen naar vrijwilligerswerk (waarvan 32 in het studiejaar 2008-2009)
Dit werd mogelijk gemaakt door: 24.779 donateurs 49,23 fte medewerkers
4 UAF jaarverslag 2008-2009
Voorwoord Vooral in deze sectoren heeft vorig jaar weer een groot aantal vluchtelingen met hulp van het UAF een diploma gehaald. Laten we de huidige economische tegenwind aangrijpen om meer mensen toe te rusten voor het werk dat ligt te wachten als de economie weer aantrekt. Want slechte tijden zijn goede tijden om te investeren – ook in mensen en natuurlijk niet alleen in de zorg.
In het voorbije jaar werd de economische recessie over de volle breedte voelbaar. Waar dit voor veel Nederlanders leidde tot een onzeker economisch perspectief, kwam de klap voor veel mensen met een achtergrond als vluchteling nog harder aan. Niet alleen een baan bemachtigen bleek voor vluchtelingen moeilijker, maar ook het behouden ervan. Doordat relatief veel vluchtelingen een tijdelijk arbeidscontract hebben, behoorden zij ook tot de eersten die moesten afvloeien bij ontslagrondes. Dat is niet alleen voor hen, maar ook voor Nederland een groot verlies. Het is een geluk bij een ongeluk dat vluchtelingen door hun achtergrond vaak een enorm doorzettingsvermogen hebben. Dat doorzettingsvermogen heeft niet alleen de Nederlandse economie, maar bijvoorbeeld ook de Nederlandse gezondheidszorg in de nabije toekomst hard nodig. Na de crisis zullen zich opnieuw arbeidstekorten aandienen van technisch (hoog) geschoolde mensen of mensen die zich richten op de zorg.
5 UAF jaarverslag 2008-2009
Het afgelopen verslagjaar studeerden 276 vluchtelingen af met hulp van het UAF en werden 414 afgestudeerde vluchtelingen naar werk begeleid. Graag wil ik een ieder die dat mogelijk heeft gemaakt heel hartelijk bedanken.
Ruud Lubbers, Voorzitter Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF
6 UAF jaarverslag 2008-2009
Inhoudsopgave Voorwoord 1. 60 jaar UAF: De kracht van talent (1948-2008) 2. Het UAF in 2008-2009 op hoofdlijnen: Nieuwe ontwikkelingen 3. Wie helpt het UAF? 3.1 Aantal vluchtelingstudenten 3.2 Toelating 3.3 Samenstelling UAF-studentenbestand 3.4 Studiefase en –niveau 3.5 Studieduur 3.6 Afgestudeerden 3.7 Banen en stages 3.8 Studie-uitval 4. Hoe helpt het UAF? 4.1 Individuele begeleiding 4.2 Groepsgewijze begeleiding 4.3 Projecten 4.4 Financiële steun 4.5 Stichting UAF Steunpunt (SUS) 4.6 Belangenbehartiging en expertise 4.7 Gemeentelijk beleid 5. Hoe werkt het UAF? 5.1 Voorlichting 5.2 Begeleiding 6. Met wie werkt het UAF samen? 6.1 Vluchtelingenorganisaties 6.2 Onderwijsinstellingen 6.3 Werkgevers
7 UAF jaarverslag 2008-2009
7. 8.
Wie helpen het UAF? 7.1 Fondsenwerving 7.2 Privacy 7.3 Communicatie Beleid en organisatie 8.1 Besluitvorming 8.2 Bestuur 8.3 Afdelingen 8.4 Medewerkers 8.5 Evaluatie 2008-2009 8.6 Toekomst
9. Financiën 9.1 Kosten en baten 9.2 Financieel jaarverslag 10. Samenvatting verantwoordingsverklaring 11. Accountantsverklaring
8 UAF jaarverslag 2008-2009
1. 60 jaar UAF: De kracht van talent (1948-2008) Aan het zestigjarig bestaan van het UAF werd in ruime mate aandacht besteed. Het hoogtepunt van de jubileumviering was de première op 3 november 2008 van de voor het UAF ontwikkelde muziektheaterproductie Excellence in Exile in de Utrechtse Stadsschouwburg.
Oud-secretaris-generaal van de Verenigde Naties Kofi Annan maakte van de voorstelling gebruik om het UAF hartelijk te feliciteren met dit jubileum. Aan het stuk werd ook meegewerkt door Adelheid Roosen, acteur en oud-UAF-student Bright O. Richards en UAF-studentenbegeleider Emine Igdi. De première werd bijgewoond door Hare Majesteit de Koningin, beschermvrouwe van het UAF, en door veel vluchtelingen die de afgelopen decennia steun ontvingen van de organisatie. De door regisseur Paul Koek en de Veenfabriek ontwikkelde voorstelling werd ook gespeeld in Leiden, Nijmegen, Zwolle, Groningen en Amsterdam. In de jubileumpublicatie De kracht van talent maakt UAF-voorzitter Lubbers duidelijk waarom gekozen werd voor het thema Excellence in Exile: ‘Studie blijkt de sleutel te zijn tot succesvolle inburgering. Generaties van UAF-studenten hebben laten zien dat zij krachtige mensen zijn, van talent barsten. Zij zijn sterk gemotiveerd en begiftigd met een bewonderenswaardig doorzettingsvermogen.
Balans van 60 jaar
Sinds 1948 studeerden 3.500 vluchtelingen met steun van het UAF af aan een instelling voor hoger onderwijs. Vanaf 1993 werden 2.500 vluchtelingen bemiddeld naar werk.
9 UAF jaarverslag 2008-2009
Hun ontwikkeling is niet alleen in het belang van de vluchtelingen zelf, maar tevens een wenselijke investering in de samenleving. Vluchtelingen die in staat worden gesteld te excelleren, leveren een belangrijke bijdrage aan de culturele en economische ontwikkeling van de maatschappij.’
Veranderend perspectief ‘Wagenwijd open die deur’ was de tekst die het UAF-logo in de beginjaren sierde. Volgens directeur Kees Bleichrodt kan de zestigjarige geschiedenis van het UAF in twee tijdsblokken opgedeeld worden. De eerste dertig jaar werd gekenmerkt door een ruimhartige opvang van vluchtelingen. De Tsjechen, Hongaren en later ook de Chilenen werden over het algemeen zeer hartelijk ontvangen. Maar de laatste dertig jaar is het toelatingsbeleid veel restrictiever geworden. Daardoor moest het UAF zich profileren als mensenrechtenorganisatie pur sang. Over de toekomst spreekt Bleichrodt in optimistische bewoordingen. ‘Ik denk dat we een nieuwe, positieve fase ingaan. Er is een kentering gaande in het denken over migratie in de westerse wereld. Door demografische ontwikkelingen hebben we grote aantallen migranten nodig als we het welvaartsniveau van dit moment willen behouden. Dit pleit voor een ruimhartig asielbeleid en kansen voor vluchtelingen om zich te ontplooien. In deze ontwikkeling loopt het UAF voorop. Ik verwacht dat het UAF over tien jaar meer dan nu een mensenrechtenorganisatie zal zijn, die een bijdrage levert aan de economische ontwikkeling van onze samenleving.‘
Speel het spel. Breng je werk in gevaar. Wees niet de hoofdpersoon. Zoek de confrontatie. Maar doe het onopzettelijk. Vermijd bijbedoelingen. Verzwijg niet. Wees week en sterk. Wees slim, steek je nek uit en veracht de overwinning. Kijk niet toe, bewijs niets, maar blijf met alle tegenwoordigheid van geest open voor tekens. Laat je ogen zien, laat de anderen erin kijken, zorg voor ruimte en beschouw ieder in zijn eigen perspectief. Beslis alleen met hartstocht. Misluk rustig. Neem vooral de tijd en bewandel zijpaden. Laat je afleiden. Neem om het zo te zeggen vakantie. Houd je niet doof voor geen boom, voor geen water. Trek je terug in je zelf als je daar zin in hebt en gun je de zon. Vergeet de mens in je naaste omgeving, verstevig je banden met onbekenden, buig je over bijzaken, wijk uit naar de verlatenheid, vermoord het noodlotsdrama, veracht het ongeluk, analyseer het conflict. Neem je eigen kleur aan, tot je in je gelijk staat en het ruisen van de bladeren zoet wordt. Loop stilzwijgend langs de dorpen. Ik volg je. Fragment van Peter Handke uit de UAF-jubileumvoorstelling Excellence in Exile
10 UAF jaarverslag 2008-2009
11 UAF jaarverslag 2008-2009
Atusa Lalizadeh uit Iran volgde via het UAF een traject voor loopbaanbegeleiding. Zo ontdekte ze haar talent voor het bedrijfsleven. ‘De steun van het UAF heeft mij enorm veel kracht gegeven om mijn droom te kunnen verwezenlijken.’ Sinds eind 2008 begeleidt het UAF vluchtelingen bij hun loopbaan. Dat heeft Atusa en al dertig andere vluchtelingen verder geholpen met hun ambities.
12 UAF jaarverslag 2008-2009
2. Het UAF in 2008-2009 op hoofdlijnen: Nieuwe ontwikkelingen Het UAF blijft een organisatie in beweging. In de periode 2008-2009 zijn de meest opvallende veranderingen samen te vatten in drie trends. De doelgroep van het UAF is verbreed. Vluchtelingen worden waar mogelijk eerder, en waar nodig intensiever en langer gesteund. Aan de diversiteit van vluchtelingen wordt meer recht gedaan door grotere aandacht voor specifieke groepen.
Verbreding: o Het UAF heeft ervoor gekozen om ook asielzoekers en vluchtelingen te steunen die het Nederlands nog minder goed beheersen. Zij krijgen hulp om zich voor te bereiden op hun studie in Nederland. o Het UAF steunt ook vluchtelingen die op mbo 3-niveau willen studeren, waar in het verleden alleen steun werd geboden voor het volgen van mbo 4-opleidingen en studies op hogescholen en universiteiten. o Voor het eerst heeft het UAF een project opgezet waarbij vervolgde wetenschappers tijdelijk op Nederlandse universiteiten aan de slag kunnen.
Verlenging: o Het UAF wil asielzoekers en vluchtelingen zo snel mogelijk na aankomst in Nederland steun bieden. Daartoe is de voorlichting in asielzoekerscentra geïntensiveerd. o Er wordt meer dan in het verleden aandacht besteed aan vluchtelingen die vastlopen in hun studie en dreigen uit te vallen. Daartoe wordt gekeken naar extra begeleiding, studiealternatieven of arbeidsmarktopties. o Door een aantal veranderingen in de organisatie wil het UAF nieuw aangemelde vluchtelingen sneller helpen en is de samenwerking tussen de afdelingen Studentenbegeleiding en Job Support veel intensiever dan voorheen. o Met het opzetten van een alumnibeleid wordt geprobeerd om de band met afgestudeerde vluchtelingen in stand te houden. Alumni kunnen als mentor optreden voor andere vluchtelingen, gebruik maken van het UAF-netwerk en de
13 UAF jaarverslag 2008-2009
organisatie verrijken met hun ervaringen en kennis.
Verdieping: o De grote diversiteit aan wensen van vluchtelingen heeft het UAF ertoe gebracht om veel aandacht te besteden aan bijzondere groepen. o Daar de fase van voorbereiding op de studie en de start van een opleiding de meeste problemen opleverde voor nieuwkomers is het project DADA (anders denken, anders doen) opgezet. Gekeken wordt of intensievere begeleiding tot betere resultaten leidt. o Asielzoekers die een vergunning kregen onder het Generaal Pardon hebben een lange en vaak traumatiserende periode van gedwongen wachten achter zich. Omdat zij ander soort begeleiding nodig hebben dan andere vluchtelingstudenten, is voor deze groep een apart project gerealiseerd. o Voor artsen, tandartsen en verpleegkundigen is het project Latente Talenten opgezet waarbij gevluchte medici geholpen worden bij de assessmentprocedure voor buitenlandse artsen of bij het zoeken naar alternatieve trajecten in de zorg. o Vluchtelingen die een eigen bedrijf willen oprichten kunnen ervaringen delen en hulp krijgen in het project Startende ondernemers. o Voor een groep vluchtelingen die actief wil worden in besturen van vrijwilligersorganisaties is een training opgezet. o Voor vrouwelijke vluchtelingen is een samenwerkingsverband opgezet met de Unie van Soroptimistclubs onder de titel Verborgen Schatten. Deze samenwerking biedt vele vormen van mentoraat en netwerken aan vrouwelijke vluchtelingen.
Herkomstlanden
Herkomstlanden Azerbeidjan 126 Afghanistan 226
Azerbeidjan 126
Soedan 103
Soedan 103
Burundi 96 Armenië Burundi 89 96
IranAfghanistan 398 226
Iran 398
Armenië Rusland 89 81
Rusland Syrië 81 65
Irak 483
Syrië 65 Somalië 64
Irak 483
Tien landen waaruit in 2009 de meeste studenten kwamen
Tien landen waaruit in 2009 de meeste studenten kwamen
14 UAF jaarverslag 2008-2009
Somalië 64
3. Wie helpt het UAF? Het UAF helpt vluchtelingen hun talenten in Nederland te ontwikkelen. In 2008-2009 deden meer vluchtelingen een beroep op het UAF dan in voorafgaande jaren. De toename is het gevolg van het overheidsbeleid (met name het Generaal Pardon), actieve voorlichting in de asielzoekerscentra en verruiming van de toelatingscriteria van het UAF.
3.1 Aantal vluchtelingstudenten In de periode 2008-2009 steunde het UAF 2.529 asielzoekers en vluchtelingen. De studentenbegeleiders van het UAF steunden 2.062 vluchtelingstudenten bij hun studie of voorbereiding daarop. Het aantal aanmeldingen is de afgelopen jaren zeer sterk gestegen. In 2005-2006 werden 337 vluchtelingen door het UAF geaccepteerd. In 2008-2009 liep dit aantal op tot 780 en voor het jaar 2009-2010 wordt opnieuw een stijging verwacht. Een groot deel van de vluchtelingen die het UAF steunt komt uit een beperkt aantal landen: Irak (483), Iran (398), Afghanistan (226), Azerbeidjan (126), Soedan (103).
3.2 Toelating Het UAF wil zoveel mogelijk vluchtelingen helpen die hoog opgeleid zijn of de capaciteiten hebben om hoogopgeleid te worden. Er zijn enkele voorwaarden waaraan zij moeten voldoen om in aanmerking te komen voor steun. Het UAF beoordeelt via een eigen toetsing of een asielzoeker terecht een beroep op het vluchtelingschap doet. Er moet een asielaanvraag ingediend zijn of een status toegekend zijn (maximaal acht jaar geleden). Het Vluchtelingenverdrag van Genève is het uitgangspunt voor deze toetsing. Verder moeten asielzoekers of vluchtelingen beschikken over voldoende vooropleiding en een opleiding (willen) gaan volgen op universitair niveau, hbo-niveau of op mbo 3- of 4-niveau. Ook moet communicatie in het Nederlands, Engels of Frans mogelijk zijn. Zonder elementaire kennis van een van deze talen is begeleiding door het UAF niet mogelijk.
15 UAF jaarverslag 2008-2009
Aanmelding voor begeleiding door de afdeling Job Support staat open voor UAF-studenten. Daarnaast begeleidt Job Support in beperkte mate vluchtelingen die niet met steun van het UAF hebben gestudeerd. Het betreft dan veelal projecten die worden uitgevoerd in opdracht van en met subsidie van derden.
3.3 Samenstelling UAF-studentenbestand Van de UAF-studenten is 59 procent man en 41 procent vrouw. De gemiddelde leeftijd is 32 jaar. Het aandeel vrouwen ligt onder het gemiddelde van de totale studentenpopulatie in Nederland maar ver boven het gemiddelde van vluchtelingen in Nederland. Het grootste deel van de UAF-studenten (86 procent) is erkend als vluchteling en heeft een verblijfsvergunning. 13 procent is nog in procedure en 1 procent is uitgeprocedeerd. Het UAF blijft onder voorwaarden uitgeprocedeerde vluchtelingen steunen, zolang zij nog hun studie kunnen vervolgen. Het aandeel UAF-studenten zonder verblijfsvergunning is vooral door het Generaal Pardon de afgelopen jaren fors gedaald.
3.4 Studiefase en niveau Van de UAF-studenten waren er in 2008-2009 1.060 bezig met hun studie. De anderen bereidden zich daarop voor. De gemiddelde voorbereidingsduur lag tot 2001 op ruim een jaar. Sinds 2001 is de voorbereidingsduur toegenomen tot meer dan anderhalf jaar, vooral door de afschaffing van taalonderwijs voor vluchtelingen in de asielzoekerscentra. De langere voorbereiding vergt langduriger en meer steun van het UAF. De meeste UAF-studenten volgen een hbo-
opleiding. In de verslagperiode was dat 54 procent; 28 procent studeert aan een universiteit en 18 procent volgt een mbo-opleiding.
3.5 Studieduur Hoewel UAF-studenten in een voor hun vreemde taal en onder veelal verre van ideale omstandigheden studeren, ronden zij hun studie sneller af dan gemiddeld. Vluchtelingstudenten compenseren onzekerheid over de verblijfsstatus, het verblijf in een asielzoekerscentrum en het verwerken van de vluchtachtergrond met een buitengewoon sterke motivatie om een nieuw leven op te bouwen. Door het UAF gesteunde studenten deden gemiddeld 3,8 jaar over hun studie. De korte studieduur is deels te verklaren door de vooropleiding waarover veel vluchtelingen beschikken. Een groot aantal is in het land van herkomst al afgestudeerd. Vaak hadden ze daar al een werkcarrière opgebouwd. Dankzij vrijstellingen kunnen zij hoger geplaatst worden in plaats van in het eerste jaar te beginnen. Soms heeft een vluchtelingstudent voldoende aan een kort traject van maximaal twee jaar voor het behalen van een diploma of andere startkwalificatie voor de arbeidsmarkt.
3.6 Afgestudeerden In de periode van september 2008 - december 2009 studeerden 276 door het UAF gesteunde vluchtelingen af. Opvallend is het hoge aantal afgestudeerden in de sector economie: 28 procent. Ook de gezondheidszorg en techniek scoren hoog met respectievelijk 22 en 15 procent.
Afstudeerfeest in de Haagse Hogeschool Ieder jaar organiseert het UAF een afstudeerfeest waarbij afgestudeerde vluchtelingen in het zonnetje worden gezet. Ook cliënten die met hun studie starten worden ter inspiratie uitgenodigd. Sinds 2008 is de kring verder vergroot en zijn ook oud-studenten en donateurs welkom. Nadat UAF-voorzitter Lubbers de afgestudeerden in de Haagse Hogeschool had gefeliciteerd, werden de aanwezige UAF-bestuursleden en medewerkers verrast door een dankwoord van de net afgestudeerde Afghaanse arts Ken Masdjedi: ‘Bijna tot het einde van mijn studie geneeskunde had ik geen verblijfsvergunning. Ik heb jaren moeten leven en wachten in onzekerheid. Bij elk tentamen dat ik maakte, dacht ik: ‘Dit is mijn laatste tentamen’. De hele tijd ben ik gesteund door het UAF. Uiteindelijk kreeg ik een verblijfsvergunning en heb ik mijn artsenbul in ontvangst genomen. Het is een droom die na al die jaren is uitgekomen. Daar ben ik het UAF en de donateurs ontzettend dankbaar voor. Ik denk dat vele andere UAF-studenten hetzelfde vinden.’
3.7 Banen en stages Met hulp van Job Support vonden in de verslagperiode 414 vluchtelingen een baan die aansluit op hun competenties en studierichting. Verder begeleidde Job Support 210 vluchtelingen naar een stageplaats en 53 vluchtelingen naar een vrijwilligersfunctie.
3.8 Studie-uitval Het UAF probeert door gedegen en persoonlijke begeleiding studie-uitval tot een minimum te beperken. Toch stopt 19 procent van de UAF-studenten in de eerste twee jaar van hun
16 UAF jaarverslag 2008-2009
studie. In de verslagperiode betreft dat 70 studenten. Het percentage wijkt niet sterk af van de totale Nederlandse studentenpopulatie, waar de uitval in de eerste twee jaar 18 procent bedraagt. Voor niet-westerse allochtonen ligt de uitval op 23 procent. Voor veel uitvallers is een andere route denkbaar naar werk. Het UAF heeft in de verslagperiode extra aandacht besteed aan deze groep.
Aantal studenten
Aantal studenten
Afgestudeerd
220
Afgestudeerd
220
17 UAF jaarverslag 2008-2009
Baan
323
Baan
323
Stage
149
Stage
149
Vrijwilligerswerk
32
Vrijwilligerswerk
32
Studiekeuze
Onderwijssoort
mbo 18%
mbo 18% wo 29%
hbo 53% hbo 53%
wo 29%
Studierichting
Studierichting
Onderwijssoort
Studiekeuze
Kunsten 3% Taal en cultuur 3%
Economie en recht 35%
Kunsten 3% Onderwijs 2% Gezondheidszorg 20% Taal en cultuur 3% Economie en recht 35% Gedrag en maatschappij 11% Natuur en techniek 26% Onderwijs 2% Gezondheidszorg 20% Gedrag en maatschappij 11%
18 UAF jaarverslag 2008-2009
Natuur en techniek 26%
4. Hoe helpt het UAF? Vluchtelingen hebben de kracht, motivatie en het talent om te studeren. Het UAF wil deze kwaliteiten graag stimuleren door te helpen hobbels te effenen bij het studeren in een vreemd land. Zelfredzaamheid blijft echter het uitgangspunt. Uiteindelijk doel is dat de vluchteling werk vindt dat recht doet aan zijn of haar capaciteiten. Het UAF helpt niet alleen met advies en financiële steun. Zowel individuele als collectieve belangen van de doelgroep worden behartigd. Daarnaast fungeert het UAF als expertisecentrum op het gebied van hoger opgeleide vluchtelingen.
4.1 Individuele begeleiding De individuele begeleiding is de taak van de afdelingen Studentenbegeleiding en Job Support. Studentenbegeleiders en Job Support-consulenten werken daartoe intensief samen. Het UAF koos voor een ketenbenadering, waarbij aanmelding, acceptatie, studie, afstuderen en begeleiding naar werk goed op elkaar aansluiten. De studentenbegeleiders adviseren over en begeleiden bij studeren in Nederland, het wegwerken van eventuele deficiënties, de keuze van studierichting, -niveau en -traject en de papierwinkel rondom de studie. De studentenbegeleiders helpen ook bij het regelen van vrijstellingen of een verkort studietraject. Ook zijn zij betrokken bij het afstemmen met de gemeente bij een eventuele uitkering om in levensonderhoud te voorzien. De consulenten bieden steun bij het opstellen van het curriculum vitae en de sollicitatiebrief, bij het verwerven van inzicht in arbeidsmarktmogelijkheden en bij het vergroten van de sollicitatievaardigheden. De consulenten brengen werkzoekenden in contact met medevluchtelingen of andere werkenden in hun branche, die als mentor willen fungeren. De afdeling Job Support benadert bedrijven en instellingen om vluchtelingen te plaatsen voor een stage, werkervaringsplaats of baan. Zo kregen 32 vluchtelingen de kans om bij diverse ministeries werkervaring op te doen. Het merendeel heeft daar inmiddels een vast dienstverband. De afdeling Job Support richt zich de laatste tijd ook op loopbaanbegeleiding.
19 UAF jaarverslag 2008-2009
Vluchtelingen worden geholpen bij het ontwikkelen van hun carrière; werkgevers hebben aangegeven behoefte te hebben aan deze vorm van dienstverlening.
4.2 Groepsgewijze begeleiding Het UAF maakt steeds vaker gebruik van groepsgewijze begeleiding. Zo zijn er trainingen voor vluchtelingen die zich voorbereiden op hun studie (regionale ontmoetingsdagen), studiestarters en eerstejaars studenten. Op die manier kunnen studenten van elkaar leren. Ze lopen veelal tegen dezelfde problemen aan, zoals het leren van een vreemde taal, het omgaan met andere lesmethoden, het verwerken van trauma’s en het studeren in een niet ideale omgeving, zoals een asielzoekerscentrum. De afdeling Job Support biedt studenten in de afstudeerfase trainingen in arbeidsmarktoriëntatie aan. Tijdens en na de studie biedt de afdeling sollicitatietrainingen en bedrijvendagen aan waar vluchtelingen en bedrijven kennis met elkaar kunnen maken.
4.3 Projecten DADA: Anders denken, anders doen Het project DADA richt zich op 90 asielzoekers in de regio’s Utrecht en Noord-Brabant die zich met steun van het UAF voorbereiden op hun studie. Zij krijgen bij wijze van experiment zeer intensieve
Speciale training voor eerstejaarsstudenten Voor de meeste vluchtelingen is de start van een studie de moeilijkste fase. Het is veelal worstelen en bovenkomen. In vier bijeenkomsten delen de eerstejaarsstudenten hun ervaringen onderling. Ze leren hoe zij zich op een efficiënte manier kunnen thuis voelen in de nieuwe onderwijsinstelling. Het is een krachttraining met als doel uitval zo veel mogelijk te voorkomen. In het najaar 2008 hebben 16 studenten deze training gevolgd, in 2009 waren het er 19. Uit de evaluatie van de training blijkt dat veel studenten zich tijdens de bijeenkomsten realiseren dat hun individuele problemen door veel lotgenoten gedeeld worden.
begeleiding zodat ze sneller de benodigde kennis van de Nederlandse taal ophalen en dus eerder met hun studie kunnen starten. Het beoogde doel van dit project is vooral het terugdringen van ongewenste uitval en het stimuleren van eigen talenten van asielzoekers. Daarnaast wordt een begeleidingsmethodiek ontwikkeld. De lange termijndoelstelling is te bevorderen dat door het UAF gesteunde vluchtelingen hun studie binnen de gestelde studietermijn succesvol afronden en een duurzame maatschappelijke functie vinden.
bevorderen van vrijheid, democratie en respect voor de mensenrechten in hun vaderland en hun Nederlandse collega’s en studenten bewust maken van de situatie in hun land. Zodra de situatie veilig genoeg is, keren de (meeste) wetenschappers terug en leveren waar mogelijk een bijdrage aan de wederopbouw van hun land. De eerste twee vervolgde wetenschappers hebben in 2009 een tijdelijke aanstelling bij een Nederlandse universiteit gekregen. Eén van hen is een uit het Midden-Oosten afkomstige onderzoeker. Hij was actief op politiek vlak, ondersteunde de oppositie van zijn land en maakte dit duidelijk in publicaties. Door deze activiteiten kon hij na een studieverblijf in Europa niet meer terugkeren naar zijn eigen land. Dankzij het project kan hij in Nederland zijn onderzoek naar filosofische en ethische aspecten van mensenrechten voortzetten.
Vervolgde Wetenschappers (Scholars at Risk) Met het project Vervolgde Wetenschappers wil het UAF wetenschappers die in eigen land vervolgd worden vanwege hun werk, het uiten van hun mening of vanwege hun maatschappelijke positie, een tijdelijke werkplek aanbieden in Nederland. De Amerikaanse organisatie Scholars at Risk is een partner in dit project. In juni 2009 werd het project gelanceerd met een bijeenkomst in Amsterdam. Tien Nederlandse universiteiten doen mee met het project dat financieel ondersteund wordt door de Adessium Foundation.
Hervestiging van vluchtelingstudenten In 2009 zijn door de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties (UNHCR) ongeveer 75.000 vluchtelingen hervestigd in de westerse wereld. Het gaat om mensen die na hun vlucht binnen de eigen regio in levensgevaar verkeren en om vergeten vluchtelingen die jaren uitzichtloos in grote opvangkampen doorbrengen. Nederland nodigt momenteel jaarlijks gemiddeld 500 vluchtelingen uit voor hervestiging in Nederland. Onder deze groep bevinden zich ook tientallen potentiële UAF-studenten. Het UAF werkt samen met UNHCR, IND, COA, VluchtelingenWerk en gemeenten om ervoor te zorgen dat talentvolle uitgenodigde vluchtelingen snel na aankomst in Nederland een intensieve taaltraining en voorbereidende cursussen doorlopen en zo sneller kunnen beginnen met hun voorbereiding op een studie. In 2009 namen 25 vluchtelingen deel aan het project. Alle deelnemers krijgen begeleiding van het UAF aan de hand van individuele opleidingsplannen.
Tot en met 2011 wil het UAF jaarlijks vijf tot tien in nood verkerende academici een tijdelijke werkplek aan een Nederlandse universiteit bieden, zodat zij hun academische werk kunnen voortzetten. Vanuit Nederland kunnen zij bijdragen aan het
In december 2009 organiseerde het UAF in het kader van dit project een internationaal seminar over nieuwe initiatieven met betrekking tot hervestiging van vluchtelingen in Europa en Noord-Amerika. Het project loopt van januari
20 UAF jaarverslag 2008-2009
2009 tot eind 2011 met een pilotgroep van 60 uitgenodigde vluchtelingen en wordt gefinancierd door het Europees Vluchtelingen Fonds (nationaal programma 2008). Latente Talenten Het project Latente Talenten is bedoeld voor in het land van herkomst afgestudeerde artsen, tandartsen, verpleegkundigen en paramedici die hun oorspronkelijke beroep in Nederland willen uitoefenen óf op zoek zijn naar een alternatief traject in de gezondheidszorg. Het project loopt van december 2007 tot eind 2010. Het UAF heeft een voorbereidingstraject ontwikkeld voor gevluchte artsen die zich voorbereiden op het assessment dat sinds 2005 verplicht is voor buitenlandse artsen die hun beroep in Nederland opnieuw willen uitoefenen. Samen met het Utrechtse taalcentrum Lest Best is een examentraining opgezet. Ook zijn meeloopstages georganiseerd bij huisartsen en ziekenhuizen. Dankzij steun van UAF-alumni, de KNMG en de Vereniging Nederlandse Vrouwelijke Artsen konden deze stages gerealiseerd worden. In 2008-2009 begeleidde het UAF 35 artsen en 13 tandartsen bij de voorbereiding op het assessment. Drie gevluchte artsen hebben inmiddels de volledige procedure afgerond en zijn begonnen aan hun studietraject aan een van de medische faculteiten. Sinds december 2005 heeft nog geen enkele gevluchte arts de studie afgerond. Dat is een schrijnend gegeven gelet op de zeer succesvolle trajecten onder de oude procedure. Uit het loopbaanonderzoek onder 417 ‘UAF-artsen’ blijkt hoe uitzonderlijk succesvol deze groep in het verleden was. Veel van de gevluchte artsen en tandartsen die de nieuwe procedure als onneembare horde ervaren kiezen voor een alternatief traject in de gezondheidszorg. Sinds december 2007 zijn 27 artsen, tandartsen of paramedici gestart met een alternatief traject; tien andere vluchtelingen bereiden zich daarop voor. Tot de ‘alternatieve’ studierichtingen behoren: een eenjarige master Biomolecular Science, een opleidingstraject Praktijk Ondersteuner Huisarts
21 UAF jaarverslag 2008-2009
(POH), een opleiding tot operatiekamerassistent, doktersassistent of verpleegkunde. Het project Latente Talenten wordt mogelijk gemaakt door het Europees Vluchtelingen Fonds (EVF) dat het project voor de helft financiert. Verborgen Schatten De Unie van Soroptimistclubs en het UAF werken intensief samen in het project Verborgen Schatten (2008-2011) met als doel vrouwelijke vluchtelingen toekomstperspectief te geven, zodat zij hun talenten volop kunnen benutten. Soroptimist International is een netwerkorganisatie van vrouwen. Veel hoger opgeleide vrouwelijke vluchtelingen kunnen vanwege het gebrek aan een netwerk moeilijk een goede plaats verwerven op de arbeidsmarkt. Zij beschikken wel over veel kennis en ervaring die voor de Soroptimisten van belang zijn. Er zijn 142 ‘matches’ gerealiseerd tussen Soroptimisten en door het UAF gesteunde vrouwelijke vluchtelingen. 36 Gevluchte vrouwen wachten nog op een koppeling. Veel Soroptimisten bieden ondersteuning bij het leren en verbeteren van de Nederlandse taal. Daarnaast is er veel vraag naar het inzetten van het netwerk van Soroptimisten bij het vinden van stageplaatsen zeker in de gezondheidszorg – en beroepsoriëntatie. In het kader van het project heeft het UAF een reader samengesteld met informatie over achtergronden van vluchtelingen. Voor de viering van het tachtigjarig bestaan van de Soroptimisten in 2009 heeft UAF-alumnus Ali Authman een stuk gecomponeerd en hebben de alumni Mirjana Tomic en Ahmed Al Zubaidu een schilderij gemaakt. De kunstwerken werden door UAF-voorzitter Ruud Lubbers aangeboden aan de presidenten van de Nederlandse en Europese unie van Soroptimisten. Voor hetzelfde lustrum maakte het UAF ook een diaserie met foto’s en uitspraken van een zestal ‘matches’. Op regionaal niveau werden ten bate van het project twee concerten van UAF-studenten georganiseerd in samenwerking met het Orion Ensemble. De Unie van Soroptimistclubs heeft al € 233.950 opgebracht voor het project Verborgen
Angela Chuprina-Saradjzada (rechts op de bovenste foto) was huisarts in Oekraïne. Nu studeert ze verpleegkunde. Tonny Filedt (links op de bovenste foto) van de Soroptimisten komt uit de publieke gezondheidszorg. Tonny leert Angela hoe de Nederlandse gezondheidszorg in elkaar zit. Angela: ‘Tonny staat altijd klaar voor me. Ze heeft veel kennis die ze met me deelt. Het klikt goed tussen ons. Ik vertrouw haar.’ Tonny: ‘Angela is een moedige vrouw met veel doorzettingsvermogen. Het belangrijkste bij dit contact is dat je iemand hebt die je kunt bellen, ook als het minder goed gaat.’
22 UAF jaarverslag 2008-2009
Schatten. Delta Lloyd Foundation is een van de sponsors van Verborgen Schatten. Daarnaast organiseerden de Delta Lloyd Ladies in Amsterdam een netwerkevenement voor vluchtelingen met een economische achtergrond. Uit een tussentijdse evaluatie blijkt dat alle betrokkenen de samenwerking als waardevol en zinvol, maar ook als tijdrovend ervaren. Volunteer Academy Sinds maart 2008 worden door het UAF gesteunde vluchtelingen door middel van voorlichtingsavonden, cursussen, stages en individuele begeleiding bemiddeld naar een bestuursfunctie bij een vrijwilligersorganisatie in Utrecht. Hiermee wordt de diversiteit binnen besturen van non-profitorganisaties vergroot. Van de negen deelnemers aan de eerste ronde zijn er zeven bemiddeld naar een bestuursfunctie. In 2009 is er een vervolg gegeven aan het project en zijn er negen nieuwe (oud-) UAF-studenten gestart. Alle deelnemers volgen de basis- of vervolgcursus Kleurrijk Besturen, aangeboden door de vrijwilligerscentrale Utrecht. Tijdens en na de cursus worden de deelnemers bemiddeld naar een bestuursfunctie. Volunteer Academy is een samenwerking tussen de Vrijwilligerscentrale Utrecht en het UAF met de gemeente Utrecht als opdrachtgever en sponsor. Loopbaanbegeleiding: Duurzaam & Divers Om doorgroei en duurzame instroom van vluchtelingen te bevorderen heeft Job Support eind 2008 het project Duurzaam & Divers opgezet. Dit project biedt loopbaan- en diversiteitadvies aan werkende vluchtelingen en hun werkgevers. Zo wordt nagegaan op welke belemmeringen vluchtelingen en hun werkgevers stuiten tijdens een eenjarig dienstverband. Op basis hiervan wil Job Support in nauw overleg met alle betrokkenen vervolgens maatwerkproducten en diensten ontwikkelen waarmee alle betrokkenen geholpen worden. In 2009 zijn 30 vluchtelingen gestart. Zij zijn individueel gecoacht en actief gevolgd in hun baan. Met werkgevers met wie het UAF intensief contact heeft zijn geregeld gesprekken gevoerd en werden trajecten geëvalueerd. Naast deze individuele gesprekken werden voor de betreffende
23 UAF jaarverslag 2008-2009
vluchtelingen drie groepsbijeenkomsten georganiseerd waarin werd stilgestaan bij het hanteren van verwachtingen, het omgaan met cultuurverschillen en de vraag hoe grip te krijgen op de loopbaan. In het kader van deskundigheidsbevordering hebben de consultenten een training coachingsvaardigheden en een training cultuur & diversiteit gevolgd en is gestart met het verwerven van theoretische kennis. In 2010 zullen deze activiteiten worden voortgezet en uitgebreid met (nog meer) contacten met experts en werkgevers. Op basis daarvan kan gestart worden met het ontwikkelen van een methodiek en daarbij behorende maatwerkproducten en diensten. Banenoffensief Vluchtelingen In maart 2009 werd in het Haagse SER-gebouw het Banenoffensief Vluchtelingen feestelijk afgesloten met een bijeenkomst waarin staatssecretaris Klijnsma van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en UAF-voorzitter Lubbers het Banenoffensief als een succesformule typeerden. Samen met VluchtelingenWerk Nederland, de Stichting Emplooi en het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI) werden in het Banenoffensief (2005-2009) 2.327 vluchtelingen aan werk geholpen. De doelstelling om 2.600 vluchtelingen extra aan de slag te helpen werd daarmee voor 90 procent gehaald. Door dit project is de samenwerking tussen de participerende organisaties sterk geïntensiveerd. De resultaten en ervaringen van dit samenwerkingsproject zijn vastgelegd in het verslag Waardevolle mensen in bijzondere omstandigheden. Highlights van een project dat wérkt.
Uit de toespraak van VNO-NCW-voorzitter Wientjes bleek veel waardering voor het Banenoffensief: ‘Het Banenoffensief heeft heel efficiënt gewerkt en kan als project voor en door werkgevers ook goedkoop zijn. Dat vraagt om voortzetting. Diversiteit loont echt. We moeten vasthouden aan de Nederlandse traditie van openheid en tolerantie. Een korte asielprocedure is in dat opzicht zeer wenselijk. Daarnaast is het belangrijk om meer korte trajecten voor vluchtelingen te ontwikkelen en dat gemeenten
het mogelijk maken met behoud van uitkering hbo- en wo-opleidingen te volgen. Ook zou het taalonderwijs meer vanuit de bijstand gefinancierd moeten worden. De periode van Work First ligt nu echt achter ons; het gaat om Scholing First voor vluchtelingen! Het is doodzonde wanneer hoogopgeleide vluchtelingen op een te laag niveau blijven hangen.’
Pardonners aan het werk Samen met VluchtelingenWerk, CWI, Emplooi en het COA leverde het UAF extra inspanningen om vluchtelingen die onder het Generaal Pardon vallen, te steunen bij het vinden van een passende baan of opleiding. Onder de 27.500 mensen die als gevolg van het Generaal Pardon een verblijfsvergunning ontvingen, bevinden zich een paar duizend hoger opgeleide vluchtelingen. De gezamenlijk overeengekomen taakstelling om binnen twee jaar 3.000 pardonners naar werk te bemiddelen werd nagenoeg gehaald. Op 31 december 2009 stond de teller – ondanks de economische crisis - op 2.951 plaatsingen. Dankzij dit project is de samenwerking met o.a. het UWVWerkbedrijf geïntensiveerd. Begin 2010 brachten de organisaties het rapport Een samenspel met resultaat uit over dit succesvolle project. Startende Ondernemers Het project Startende Ondernemers, dat gestart was in juni 2007 en tot december 2009 liep, had tot doel hoogopgeleide vluchtelingen te begeleiden bij het opzetten van hun eigen bedrijf. Een tweede doel was het ontwikkelen en testen van methodieken en werkwijzen gericht op startende ondernemers met een vluchtelingenachtergrond. In de verslagperiode zijn de laatste twee van in totaal vijf groepen ingestroomd in het traject. Dit betreft 22 van in totaal 47 deelnemers. De methodiek van het project bestaat uit drie fases: een oriëntatiefase, waarin deelnemers worden herkend, geworven en geselecteerd, een voorbereidende fase, waarin zij zich met behulp van training, begeleiding en het opstellen van een ondernemingsplan voorbereiden op de start, en
24 UAF jaarverslag 2008-2009
de daadwerkelijke startfase. Ook in deze laatste fase kunnen deelnemers nog een beroep doen op begeleiding door UAF-medewerkers en gespecialiseerde mentoren. Tijdens het project heeft UAF intensief samengewerkt met STEW Advies & Training Kleinbedrijf, Stichting Ondernemersklankbord, Entrepreneur Consultancy BV en Van Ede & Partners. Aan het eind van het project zijn 19 deelnemers gestart met hun bedrijf en staan nog vijf deelnemers op het punt om te beginnen. Het betreft ondermeer een pijnbestrijdingkliniek, een fotostudio, een bureau voor webdesign, een schildersbedrijf en een reisbureau. Sommige deelnemers hebben het opzetten van een eigen bedrijf vooralsnog op de iets langere termijn moeten schuiven. Enkele deelnemers zijn tot de conclusie gekomen dat zij zichzelf niet geschikt achten voor ondernemerschap; zij willen geen bedrijf meer starten.
Nusret Vlashi was arts in eigen land en leidt nu een succesvolle pijnbestrijdingkliniek. Nusret heeft in dit project geleerd zichzelf te verkopen en vol te houden als instanties niet reageren op een mooie mail of brief. Zijn advies is: ‘blijven nabellen, want nee heb je, ja kun je krijgen!’ Mina Domic runt met haar man het koeriersbedrijf Bezorging Zonder Zorgen. Zij deed mee met het project om meer te leren over financieel beheer. Zij raadt potentiële starters aan zich goed voor te bereiden door zich in de branche te verdiepen. ‘Ga niet gelijk een lening aanvragen bij de bank, maar begin klein, bijvoorbeeld door parttime in loondienst te blijven werken. Wees niet bescheiden: je moet je kansen zien en grijpen.’ Arif Zauli, grafische vormgever en webdesigner, had ervaring in het zakenleven in Afghanistan: hij had daar een exportbedrijf. ‘Daar kun je makkelijk vanuit huis beginnen, maar in Nederland is het zeer moeilijk om klanten te krijgen als je geen bedrijfspand hebt. Via het project kwam hij in contact met een UAF’er die een zeefdrukkerij opstartte, waarna een mooie samenwerking ontstond.
Alumniproject Het alumniproject, gestart in april 2008, brengt oud-studenten in contact met elkaar en met het UAF. Het doel van het project is enerzijds het eigen netwerk van alumni te vergroten, anderzijds alumni te betrekken bij het werk van het UAF. In het eerste projectjaar hebben 200 alumni actief deelgenomen aan bijeenkomsten en andere activiteiten zoals trainingen. Er hebben drie netwerkbijeenkomsten en vier themabijeenkomsten plaatsgevonden op thema’s als interculturaliteit, loopbaan en taal. Van groot belang voor het UAF is de feedback van alumni. Zo heeft een selecte groep alumni de eigen publicaties van het UAF onder de loep genomen en haar mening gegeven over de werkwijze van Job Support. Speerpunten voor 2010 zijn het verder opbouwen van een netwerk, het organiseren van informatieve bijeenkomsten voor alumni en feedback op de werkwijze van het UAF. Ook wordt een start gemaakt met een groep ambassadeurs die een bijdrage levert aan de fondsenwervende activiteiten van het UAF.
UAF en de Stichting UAF Steunpunt (SUS) in bepaalde gevallen financiële steun met behulp van subsidie van het ministerie van OCW. Het UAF geeft ook voorschotten voor grote uitgaven zoals het collegegeld, de aanschaf van boeken of een computer als de student tijdelijk niet uitkomt met de studiebeurs. Daarnaast vergoedt het UAF een aantal bijzondere kosten, zoals voor verplichte stages of extra kostbare studiematerialen. Als geen andere financiering van de studie mogelijk is, biedt het UAF vervangende financiële steun. Het gaat dan vooral om vluchtelingen die nog geen verblijfsvergunning hebben, die geen beroep kunnen doen op een overheidsregeling voor studiekosten en evenmin in aanmerking komen voor financiële steun van het ministerie van OCW. Reiskosten spelen hier een grote rol. Door de veelvuldige overplaatsingen van asielzoekers drukken deze kosten zwaar op het UAF. De financiële steun die het UAF verstrekt bestaat in de regel voor 60 procent uit een gift en voor 40 procent uit een lening die de vluchteling na afloop van de studie naar draagkracht terugbetaalt.
4.5 SUS Na bijna 20 jaar is er per 1 september 2009 een eind gekomen aan de werkzaamheden van de Stichting UAF Steunpunt (SUS). Deze aan het UAF gelieerde stichting verstrekte met subsidie van het ministerie van OCW studiebeurzen en tegemoetkomingen in de studie- en voorbereidingskosten. Ook voerde de SUS een regeling uit voor schakeljaren.
Henry Greenfield, econoom: ‘Ik wil graag iets teruggeven aan het UAF. Het alumniproject levert voor mij veel op als ik merk dat ik als oud-student met mijn kennis en ervaring beginnende studenten heb kunnen helpen met het vinden van een weg in deze maatschappij.’
4.4 Financiële steun Het UAF functioneert als doorgeefluik van studiefinanciering door de overheid; daarbij gaat het voornamelijk om studiebeurzen op grond van de Wet Studiefinanciering (WSF). Verder bieden het
25 UAF jaarverslag 2008-2009
Toen de leeftijdsgrens voor het aanvragen van studiefinanciering bij de IB-Groep in de jaren ‘90 werd verlaagd en tegelijkertijd de tegemoetkoming in de studiekosten van de IB-Groep voor (deeltijd) studenten werd afgeschaft, werd de SUS in staat gesteld dit gat op te vullen. Om te voorkomen dat vluchtelingen die voltijds wilden studeren door de leeftijdverlaging van de studiefinanciering in de problemen zouden komen, kwamen zij in aanmerking voor een studiebeurs van de SUS. Ook deeltijdstudenten en studenten die ouder dan 30 waren konden een vergoeding voor hun studiekosten ontvangen.
De regelingen van de SUS stonden open voor asielzoekers en vluchtelingen ook als zij niet door het UAF gesteund werden. Zeer velen hebben de afgelopen jaren kunnen studeren dankzij de SUS-regelingen. Vanwege een verandering van de subsidieregels van het ministerie van OCW zijn de aparte studiefinancieringsregelingen voor vluchtelingen die de SUS uitvoerde met ingang van september 2009 afgeschaft; de gelden zijn overgeheveld naar het UAF ter aanwending van studiearrangementen van UAF-studenten. Voor vluchtelingen die op die datum met behulp van de SUS studeren is er een overgangsregeling, waardoor zij in staat worden gesteld hun studie af te ronden.
4.6 Belangenbehartiging en expertise Het UAF streeft naar het vergroten van het draagvlak voor de opvang en participatie van vluchtelingen in Nederland. Daarbij geldt het UAF als expertisecentrum bij uitstek. Het UAF adviseert overheidsinstanties en maatschappelijke organisaties over mogelijkheden van hoger opgeleide vluchtelingen en over het slechten van belemmeringen die zij ondervinden bij hun participatie in de maatschappij. Het UAF pleitte in het verslagjaar nadrukkelijk voor modernisering van het migratiebeleid, waarbij meer ruimte ontstaat voor kennismigranten. Een restrictief toelatingsbeleid draagt het risico in zich dat kennismigranten Nederland mijden.
26 UAF jaarverslag 2008-2009
4.7.Gemeentelijk Beleid Voor vluchtelingen zijn gemeenten belangrijk, vooral in verband met inburgering en uitkeringen. Steeds meer gemeenten realiseren zich dat veel hoger opgeleide vluchtelingen met een (relatief) geringe gemeentelijke inspanning blijvend uit de bijstand verdwijnen. Door hun capaciteiten en vooropleiding voorzien deze vluchtelingen veelal in een maatschappelijke behoefte. Het project Gemeentelijk Beleid is er op gericht gemeenten aan te zetten tot een ruimhartig en doelmatig beleid ten aanzien van hoger opgeleide vluchtelingen die zich voorbereiden op hun studie, studeren of passend werk zoeken. Daarnaast wordt geprobeerd de gemeentelijke betrokkenheid bij de integratie van vluchtelingen te bevorderen. Dankzij financiering door het ministerie van OCW heeft het UAF sinds 2004 een medewerker gemeentelijk beleid. Het ministerie heeft besloten de subsidie voor dit werk in 2010 te beëindigen. De werkzaamheden worden elders in de organisatie opgevangen.
27 UAF jaarverslag 2008-2009
De Congolees Guy Mpongo kwam in 2000 naar Nederland. Zes jaar later studeerde hij af in de technische aardwetenschappen. Guy had toen nog geen verblijfsvergunning en mocht geen betaald werk verrichten. Tot het verlossende Generaal Pardon in 2007. Het UAF startte toen een project voor mensen als Guy om deze groep aan het werk te helpen. ‘Het UAF helpt je, maar je moet ook zelf actief blijven. Dankzij de verblijfsvergunning heb ik toegang gekregen tot de Nederlandse arbeidsmarkt.’
28 UAF jaarverslag 2008-2009
5. Hoe werkt het UAF? Door het UAF gesteunde vluchtelingen zijn doorgaans uiterst gemotiveerd om te studeren. Dat komt mede omdat het UAF een zorgvuldige procedure heeft ontwikkeld voor het accepteren van een asielzoeker of vluchteling. Asielzoekers die vinden dat zij ten onrechte afgewezen zijn door het UAF, kunnen een beroepsprocedure starten. De daarbij gehanteerde normen zijn enerzijds een waarborg voor een zo rechtvaardig mogelijk acceptatiebeleid, anderzijds zijn ze erop gericht de middelen die donateurs het UAF ter beschikking stellen zo effectief mogelijk in te zetten.
5.1 Voorlichting
5.2 Begeleiding
Voorlichting aan asielzoekers heeft in deze verslagperiode veel aandacht gekregen. In 2009 heeft de publieksvoorlichter van het UAF 27 asielzoekerscentra bezocht, waarbij tijdens voorlichtingsbijeenkomsten aan 389 bewoners informatie over studeren met steun van het UAF werd verstrekt. Door het jaar heen werden 1.210 vragen per mail of telefoon beantwoord over de aanmeldingsvoorwaarden van het UAF.
In zorgvuldig overleg met het UAF bepaalt de vluchtelingstudent de optimale route van studie naar werk. Voor dit proces zijn interne richtlijnen opgesteld. In de afweging tellen diverse factoren mee, zoals de vooropleiding, de studiewens, de maatschappelijke situatie van de student, het arbeidsmarktperspectief en de financieringsmogelijkheden. Elke route is dan ook maatwerk. Gedurende de studie stelt het UAF eisen aan de vorderingen van de studenten. Mocht een student daaraan niet (kunnen) voldoen, dan zoekt het UAF in overleg met hem of haar een passend alternatief. Dat kan een andere studierichting of een ander studieniveau zijn, of uitstroom naar de arbeidsmarkt.
29 UAF jaarverslag 2008-2009
De Syrische Fadi Jallo kwam naar Nederland met twee diploma’s op zak. Omdat zijn diploma’s hier niet erkend werden, moest hij voor de derde keer farmacie studeren. In 2009 behaalde hij zijn diploma. ‘Het UAF had vertrouwen in mij en bood me de kans om te studeren. Zonder steun van het UAF zou ik nu geen apotheker zijn, maar een patiënt.’ Met hulp van het UAF studeerden in 2009 nog 219 andere doorzetters af.
30 UAF jaarverslag 2008-2009
6. Met wie werkt het UAF samen? In de hiervoor beschreven projecten worden veel organisaties genoemd met wie het UAF samenwerkt. De meeste samenwerkingsvormen hebben betrekking op specifieke organisaties die door hun deskundigheid of netwerk UAF-cliënten verder kunnen helpen. Bijvoorbeeld de Unie van Soroptimistclubs die zich inzet voor door het UAF gesteunde vrouwelijke vluchtelingen. Naast de samenwerking in projectvorm zijn er andere veelal structurele samenwerkingsrelaties. Het UAF onderhoudt veel contacten met vluchtelingenorganisaties, onderwijsinstellingen en werkgevers. Incidenteel wordt ook met andere maatschappelijke organisaties samengewerkt. Zo nodigde het Huis Marseille in Amsterdam (oud-) UAF-studenten uit om in de Museumnacht als gids op te treden bij de fototentoonstelling over vluchtelingen van de beroemde fotograaf Fazal Sheikh.
Hieronder volgt een overzicht van inhoudelijke samenwerkingspartners. In hoofdstuk 7 komen de organisaties aan bod die door hun financiële steun het UAF-werk mogelijk maken.
6.1. Vluchtelingenorganisaties Het UAF werkt nauw samen met organisaties van en voor vluchtelingen: VluchtelingenWerk Nederland, Emplooi, Stichting Vluchteling, Amnesty International. Met Emplooi en VluchtelingenWerk werd o.a. intensief samengewerkt in het Banenoffensief voor Vluchtelingen en het project Pardonners aan het werk. Het UAF is ook vertegenwoordigd in het bestuur van On File, de organisatie van gevluchte journalisten. Internationale samenwerking is een centraal onderdeel van het project Vervolgde Wetenschappers. Daarnaast komt het internationale werk vooral in ECRE-verband aan de orde. ECRE is een Europees netwerk van 69 vluchtelingenorganisaties in Europa dat zich inzet voor een rechtvaardig en humaan Europees asielbeleid. Aangezien het Europese beleid in toenemende mate van invloed is op Nederland, is de samenwerking in het
31 UAF jaarverslag 2008-2009
ECRE-netwerk van groot belang. In 2009 nam het UAF deel aan de jaarlijkse ECRE-bijeenkomst in Madrid. Centraal stond dit jaar het ‘Stockholm programma’ met daarin de opzet voor de volgende fase van een gemeenschappelijk Europees asielbeleid. Een positieve ontwikkeling betreft het plan van de Europese Commissie voor een Europees hervestigingsprogramma voor vluchtelingen.
6.2. Onderwijsinstellingen Met veel onderwijsinstellingen worden intensieve contacten onderhouden. Voor de dagelijkse begeleiding van de vluchtelingenstudenten vindt veel overleg plaats met de opleidingen. Het UAF faciliteert het Platform Schakeljaren waarin de diverse schakeljaren geregeld met elkaar overleggen en blijft streven naar accreditatie van de schakeljaren. Voor veel vluchtelingen met een studiewens vormen de schakeljaren een belangrijke voorziening. Het schakelonderwijs verzorgt de aansluiting tussen het onderwijs dat in het herkomstland is gevolgd en een studie aan een Nederlandse hoger onderwijsinstelling. Er wordt veel aandacht besteed aan de Nederlandse taal, maar ook studievaardigheden komen uitvoerig
aan de orde. Verder participeert het UAF in de Kommissie Buitenlandse Studerenden van het Landelijk Beraad Studentendecanen. Met vrijwel alle Nederlandse universiteiten wordt samengewerkt in het project Vervolgde Wetenschappers.
6.3. Werkgevers Zowel met overheidsinstellingen als met bedrijven wordt door de afdeling Job Support veelvuldig samengewerkt. Daarbij gaat het vooral om duurzame relaties die leiden tot stages, mentoraat, werkervaringsplaatsen en banen. Samenwerking met ministeries Het UAF werkte intensief samen met diverse ministeries met als doel hoger opgeleide vluchtelingen een werkervaringsplaats te bieden die aansluit op hun studierichting en competenties. De afdeling Job Support realiseerde in de verslagperiode 32 plaatsen: – zes bij het ministerie van Justitie, van wie vijf inmiddels doorgestroomd zijn binnen het ministerie. Het ministerie zal vanwege dit succes komend jaar opnieuw zes werk ervaringsplaatsen bieden; – twaalf bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, van wie er zeven doorstroomden naar een baan; – 14 plaatsen zijn via het ministerie van Binnenlandse Zaken gerealiseerd, behalve bij het ministerie zelf, bij de ministeries VROM en Buitenlandse Zaken en Rijkswaterstaat. Zij krijgen niet alleen een werkervaringsplaats, maar ook opleidingen en trainingen.
‘Met Kansrijke Start kregen 13 hoogopgeleide vluchtelingen de kans een jaar lang zich te oriënteren en werkervaring op te doen bij een van de deelnemende ministeries en diensten: BZK, BZ, VROM, SZW en VenW/RWS. (..) Het zijn niet alleen maar initiatieven die voortkomen uit maatschappelijk verantwoord werkgeverschap. Met het oog op de vergrijzing in Nederland de komende jaren, hebben we ieder talent nodig. Het potentieel
32 UAF jaarverslag 2008-2009
onder hoogopgeleide vluchtelingen is lange tijd onbenut gebleven; vaak verrichten zij werkzaamheden onder hun opleidingsniveau. Het ruimte geven aan hun talent komt onze kenniseconomie ten goede. Bovendien zorgen we er op deze manier ook voor dat de overheid een diversere samenstelling krijgt.’ Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Dr. G. ter Horst (Uit: KansRijke Start! Hoogopgeleide vluchtelingen werken bij het Rijk. Bundeling van inzichten en ervaringen van betrokkenen 2008-2009. Den Haag, 2009)
Bedrijven Het UAF investeert in een actieve benadering van werkgevers. In de sectoren waarin de meeste werkzoekende of stagezoekende vluchtelingen worden begeleid (gezondheidszorg, techniek, sociale sector, informatica en juridisch werk) wordt gestreefd naar duurzame relaties met bedrijven. Daarbij gaat het om ondernemingen die een diversiteitsbeleid hebben ontwikkeld en die open staan voor maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Het UAF zoekt naar passende kandidaten voor vacatures of werkervaringsplekken. Het UAF probeert met werkgevers een duurzaam contact op te bouwen zodat niet alleen banen maar ook stages, vrijwilligerswerk of taalstages gerealiseerd kunnen worden. Naast arbeidsbemiddeling kunnen werkgevers desgewenst ook diversiteitsadvies krijgen met betrekking tot het aannemen (instroom) en behouden (doorstroom) van hoger opgeleide vluchtelingen. NS werktoer Afgelopen jaar werkte het UAF samen met de Nederlandse Spoorwegen in het kader van NS werktoer. Een van de doelen van dit project was aan hoog opgeleide vluchtelingen de kans te bieden werkervaring op te doen. Dit heeft geresulteerd in vijf werkervaringsplekken waarbij het doel was de afstand tot de arbeidsmarkt van de vluchtelingen te verkleinen door het opdoen van relevante werkervaring in het vakgebied. De ‘werktoerders’ hebben op verschillende afdelingen
gewerkt en stage gelopen. De afdeling Job Support heeft het proces ondersteund door voortgangsgesprekken met de kandidaten en de desbetreffende afdelingshoofden te voeren. Naast het verwerven van werkervaring bestond er ook de mogelijkheid om de Nederlandse taal te verbeteren; hierin werkte het UAF samen met Lest Best.
Philips Het UAF en Philips startten in het verslagjaar een samenwerking in het kader van het Philips Werkgelegenheidsplan, waarin mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt de kans krijgen werkervaring op te doen en eventuele extra scholing te krijgen. De vacatures die Philips in dit kader aanbiedt zijn zeer afwisselend in studieachtergrond en regio. Achmea Met meer dan 20.000 medewerkers is Achmea een belangrijke werkgever die invulling geeft aan werkgeverschap vanuit maatschappelijke betrokkenheid en verantwoordelijkheid. De organisatie streeft naar een bedrijfscultuur die aansluit op de talenten van individuele medewerkers. Sinds 2007 richt Achmea zich op afgestudeerden met een vluchtelingenachtergrond. In het kader van het Banenoffensief Vluchtelingen zijn in samenwerking met het UAF voor een periode van twee jaar vijftien werkervaringsplaatsen gecreëerd. Achmea is erg enthousiast over de relatie met het UAF: ‘We hebben ervaren dat de hoger opgeleide vluchtelingen zeer gemotiveerde mensen zijn die over veel doorzettingsvermogen beschikken. En de samenwerking past heel goed binnen ons diversiteitbeleid.’
33 UAF jaarverslag 2008-2009
De Nederlandsche Bank ‘De samenwerking tussen De Nederlandsche Bank en Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF is in 2006 ontstaan. Doelstelling van de samenwerking is hoogopgeleide vluchtelingen een kans te bieden werkervaring op te doen, en zo de afstand tot de arbeidsmarkt te verkleinen. De Nederlandsche Bank onderschrijft de doelstellingen van het UAF. Daarom levert De Nederlandsche Bank, naast de reguliere samenwerking, een financiële bijdrage voor de studiekosten van UAF studenten. Sponsoring van het UAF betekent voor De Nederlandsche Bank een unieke mogelijkheid om te investeren in talentvolle studenten die hard werken voor een nieuw bestaan.’ Monique Berkhout, Beleidsmedewerker Personeel en Organisatie, De Nederlandsche Bank
Econome Anita Ntakarutimana uit Burundi had tijdens haar studie veel aan de morele steun van het UAF: ‘Mijn begeleider belde me soms gewoon om te horen hoe het met me ging. De medewerkers van het UAF geloven in je.’ Om het contact met het UAF en andere afgestudeerde vluchtelingen niet te verliezen, neemt Anita actief deel aan de activiteiten voor oud-studenten die het UAF sinds 2008 organiseert. Zo leren deze alumni en het UAF van elkaar.
34 UAF jaarverslag 2008-2009
7. Wie helpen het UAF? Vluchtelingstudenten kunnen studeren dankzij giften van particulieren, organisaties, onderwijsinstellingen en bedrijven. Het UAF koestert haar donateurs, maar zoekt tegelijk nieuwe doelgroepen. In het verslagjaar probeerde het UAF de bijdrage van de huidige donateurs te optimaliseren en met behulp van moderne technieken nieuwe donateurs aan zich te binden.
7.1 Fondsenwerving Het UAF is in belangrijke mate afhankelijk van vrijwillige bijdragen. Giften van particulieren, organisaties, onderwijsinstellingen en bedrijven maken het werk van de organisatie mogelijk. Daarnaast geeft de Nationale Postcode Loterij jaarlijks een substantiële bijdrage. Ook ontvangt het UAF subsidie van de overheid deels op projectbasis. Het UAF stelt als norm dat meer dan 50 procent van de gelden afkomstig moet zijn uit andere bronnen dan subsidie. In de verslagperiode heeft de fondsenwerving ruim € 3,7 miljoen opgeleverd. Dat is € 550.000 meer dan begroot. Dit extra bedrag dankt het UAF vooral aan hogere bijdragen uit nalatenschappen. Meer dan twee miljoen is door particuliere donateurs bijeengebracht. De bijdragen van onderwijsinstellingen en bedrijven zijn minder dan begroot, maar de steun van (familie-)fondsen is met bijna drie ton meer dan verwacht. Donateurwerving Het aantal donateurs blijft stabiel rond de 25.000. Het is voor het UAF niet gemakkelijk om nieuwe donateurs te werven. Het UAF werkt met een mix van wervingsmethodes. Met behulp van telemarketing, straatwerving, deur tot deurwerving, mailings, radiospots, internet en sms wordt geprobeerd mensen enthousiast te maken voor de steun aan vluchtelingstudenten. Steeds meer donateurs (50 procent) doneren door middel van een automatische incasso. Dit verlaagt de administratiekosten en geeft het UAF meer zekerheid. De andere helft van de donateurs betaalt per acceptgiro. In de toekomst zal het
35 UAF jaarverslag 2008-2009
UAF nog meer donateurs vragen te doneren via een automatische incasso. De economische crisis is financieel nog niet direct voelbaar bij het UAF. Alleen de bijdrage van de familiefondsen werden per saldo minder doordat deze fondsen hun gelden veelal beleggen. Het UAF heeft dit kunnen opvangen door meer familiefondsen te betrekken bij de organisatie. Door onderbezetting kon de afdeling minder fondsen werven bij bedrijven dan begroot. Om dezelfde reden leverden doelgroepenacties minder op dan begroot. De kosten van fondsenwerving bleven ruim binnen de CBF-norm van 25 procent. Het percentage was in 2007-2008 17 procent, maar kwam in 2008-2009 uit op 11 procent. Fondsenwervende acties door derden Een bijzondere vorm van fondsenwerving zijn de inzamelingen die door donateurs voor het UAF worden gehouden. Donateurs organiseren deze inzamelingen zelf onder hun vrienden, familie en collega’s bij een verjaardag, afscheid, oratie of jubileum. Deze bijzonder sympathieke manier van werving heeft het UAF in de verslagperiode een bedrag van € 105.300 opgeleverd. Ook de twee studentenorkesten NSO en NESKO musiceerden weer voor het UAF. Een gedeelte van de opbrengst van hun tournees schenken zij al jaren trouw aan het UAF. Het afgelopen jaar bedroeg de bijdrage € 6000.
Nalatenschappen en schenkingen Het UAF heeft dit verslagjaar een aanzienlijk bedrag ontvangen uit nalatenschappen. Ook in 2009 participeerde het UAF in de Week van het Testament. Dit is een landelijke campagne waarin goede doelen samenwerken om mensen te stimuleren een goed doel op te nemen in hun testament. In deze week kunnen donateurs met € 150 korting een testament laten opmaken als daarin één van de deelnemende goede doelen is opgenomen. Andere belangrijke bronnen van inkomsten zijn notariële schenkingen en Fondsen op Naam. Het aantal notariële schenkingen steeg naar 1.066. Het schenken via een notariële akte heeft grote voordelen voor het UAF en de donateur. De donateurs kunnen het totale bedrag aftrekken van de belasting. Daarmee kunnen zij hun bijdrage aan het UAF verdubbelen zonder extra kosten. Het UAF is voor een periode van vijf jaar verzekerd van een vaste bijdrage, waardoor de organisatie meer duidelijkheid heeft over haar financiële positie en dus voor steun aan haar studenten.
Bijzondere inzameling: studente loopt marathon voor UAF Haar oma zamelde vroeger geld in voor het UAF. Zelf kwam de Utrechtse studente Corinne Cath via een oud-student in contact met het UAF. ‘Ik vind het zo ontzettend knap dat iemand na zijn vlucht naar een koud land een studie doet’, zegt ze. Daarom besloot Corinne dit goede doel te steunen door zich te laten sponsoren tijdens haar marathon in New York. De antropologiestudente liep de marathon uiteindelijk in 4,5 uur en haalde daarmee € 525 op voor het UAF.
36 UAF jaarverslag 2008-2009
Testament voor mensen die huis en haard achterlaten Het echtpaar Ter Kuile uit Rotterdam is al jaren donateur van het UAF. Zij vinden het werk van het UAF belangrijk en zijn van mening dat vluchtelingstudenten ook in de toekomst alle mogelijkheid moeten krijgen hun talenten te ontwikkelen. Daarom hebben zij het UAF opgenomen in hun testament. ‘Mensen die in vreselijke omstandigheden huis en haard achterlaten en vervolgens in een vreemd land keihard werken aan hun toekomst verdienen het te worden gesteund,’ zegt mevrouw Ter Kuile (78).
Fondsen op Naam Het UAF biedt de mogelijkheid om vluchtelingstudenten in Nederland op een bijzondere manier te ondersteunen door een Fonds op Naam op te richten. Een Fonds op Naam komt tot stand via een schenking of wordt vastgelegd in een testament. Het UAF zorgt ervoor dat het vermogen van het Fonds op Naam op een verantwoorde wijze wordt beheerd. Het UAF heeft zijn vermogensbeheer aan externe vermogensbeheerders uitbesteed, die binnen nauw omschreven richtlijnen en op maatschappelijk verantwoorde wijze het vermogen beheren. Op dit moment heeft het UAF twee Fondsen op Naam, het Goede Buren Fonds en het Jacoba Felicie Fonds.
De Nationale Postcode Loterij De Nationale Postcode Loterij steunt het UAF sinds 2001. Het UAF kan de substantiële financiële steun die zij van de Loterij ontvangt naar eigen inzicht besteden voor het realiseren van haar doelstellingen. In het verslagjaar is de bijdrage vooral gebruikt om de sterke stijging van het aantal aanmeldingen op te vangen. Dankzij de samenwerking met de Postcode Loterij bereikt het UAF een breder publiek en wordt het draagvlak voor vluchtelingen vergroot. De structurele bijdrage van de Loterij bedraagt een half miljoen euro per jaar. In de verslagperiode werd een extra bijdrage ontvangen van ruim € 196.000. De Postcode Loterij heeft besloten met ingang van 2010 de structurele bijdrage aan het UAF te verdubbelen. De Loterij honoreert met een extra bijdrage in het bijzonder organisaties, die ‘gezichtbepalend’ zijn in hun sector.
Bijvoorbeeld:
Foto: Jochem Jurgens
De Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF en de Postcode Loterij.
Elsa May Averill (r) en Bright O. Richards in de muziektheatervoorstelling ‘Excellence in Exile’.
je kennis inzetten in Nederland. Bright O. Richards: “Acteren is mijn passie. Het vertellen van verhalen is wat mij van kinds af al bezighoudt. Door de burgeroorlog in Liberia, hield het spelen voor mij op. Mijn publiek ging, net als het land, in rook op.” Een nieuw leven Bright vluchtte 16 jaar geleden naar Nederland. Hij had zich er al bij neergelegd dat hij hier nooit meer als acteur of verteller zou kunnen werken. De nieuwe taal, het andere publiek en de westerse culturele expressie leken onoverkomelijke barrières. Toen kwam hij in contact met de Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF. Hij volgde op de toneelschool in Arnhem
een acteursopleiding en kon weer werken aan een nieuwe toekomst. Met veel succes Bright speelt inmiddels diverse rollen bij verschillende theatergezelschappen en maakt ook eigen voorstellingen. Momenteel speelt hij in ‘Excellence in Exile’ een vluchteling die zijn mentale kracht laat zien. Deze voorstelling is op verzoek van het UAF gemaakt door De Veenfabriek. Tussen maart en juni dit jaar speelt hij in de producties ‘Onschuld’ en ‘Romeo en Julia’ van het RO Theater. Goed voor iedereen Het UAF helpt hoger opgeleide vluchtelingen en
asielzoekers een nieuw bestaan opbouwen door ze te steunen bij hun studie en bij het vinden van een baan. Dit jaar zijn er 2.660 studenten uit 77 landen geholpen door het UAF. Zij stromen door naar het bedrijfsleven en de overheid in zeer uiteenlopende functies. Zij participeren volwaardig in de Nederlandse samenleving en die heeft daar dagelijks voordeel van. Het UAF zoekt steeds naar de kracht, de motivatie én de talenten van de studenten. Dat is de basis van het succes.
Naast het ministerie van OCW subsidiëren het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en het Europees Vluchtelingen Fonds enkele projecten.
Onderwijsinstellingen Het UAF ontvangt ieder jaar een aanzienlijk bedrag van de onderwijsinstellingen. In de verslagperiode steunden 13 universiteiten en 27 hogescholen het UAF voor een totaalbedrag van € 211.848. Bij de universiteiten was de Rijksuniversiteit Groningen de grootste gever met een bedrag van € 22.700, op de voet gevolgd door de Universiteit Delft en de Universiteit Utrecht met ieder € 20.000. Bij de hbo-instellingen was Hogeschool In Holland de grootste gever met € 15.000. Gemeenten Diverse gemeenten droegen ook financieel bij aan de viering van 60 jaar UAF. Zo gaf de gemeente Utrecht een financiële bijdrage om de première van de muziektheatervoorstelling mogelijk te maken en verstrekte de gemeente Nijmegen eveneens een bijdrage en een beurs voor een UAF-student.
4,6 miljoen euro. Door mee te doen met de Postcode Loterij steunt u met de helft van uw inleg de Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF en nog 56 andere goede doelen. Kijk op www.postcodeloterij.nl hoe wij samen het verschil maken. Met z´n allen werken we aan een betere wereld.
De Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF ontving afgelopen jaar 0,7 miljoen euro van de Postcode Loterij. Sinds 2001 ontving de Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF in totaal
Samen maken we het verschil. De Postcode Loterij steunt 57 goede doelen. Elke week laten wij hier een voorbeeld van één van hun projecten zien. Dit is nummer 5. Ga naar www.postcodeloterij.nl
Ministerie van OCW Het ministerie van OCW is sinds jaar en dag een uitermate belangrijke subsidiegever met jaarlijks een aanzienlijke bijdrage. Dankzij deze subsidie kunnen veel van de studiekosten zoals collegegeld en boekengelden van studenten met
37 UAF jaarverslag 2008-2009
een verblijfstitel aan het Hoger Onderwijs worden gefinancierd. Zoals de subsidievoorwaarden het verwoorden: De subsidie is een instrument om een leven lang leren te bevorderen. Het volgen en voltooien van hoger onderwijs voor politiek vluchtelingen is de sleutel voor emanci- patie en integratie. In het verslagjaar bedroeg de subsidie aan het UAF totaal € 2,287.000.
Begunstigers Behalve particulieren, (onderwijs)instellingen, bedrijven en ministeries hebben de volgende fondsen, stichtingen en organisaties het UAF dit verslagjaar een financiële bijdrage geleverd: • • • • •
De Nationale Postcode Loterij Stichting Weeshuis der Doopsgezinden Stichting Elise Mathilde Fonds Stichting K.F. Hein Fonds Betsy Perk Opleidingsfonds
• Addessium Foundation • Stichting Turing Foundation • Stichting Elise J.H. Spijkman • Stichting Bossche Beurzen • Stichting Van den Elft Fonds • Stichting Rotterdams Hulpfonds voor het Meisjesonderwijs • Stichting IJsselvliedt • Unie van Soroptimistclubs in Nederland, Suriname en de Nederlandse Antillen • Ribbink - Van den Hoek Familie Stichting • Charity Office Insinger de Beaufort • Nederlands Studenten Orkest (NSO) • Nederlands Studenten Kamerorkest (NESKO) • Fonds op naam: Goede Buren Fonds • Fonds op naam: Jacoba Felicie Fonds • Stichting Cultuurfonds van de Bank Nederlandse Gemeenten • SNS REAAL Fonds • Fonds 1818 • Commissie projecten in Nederland
zomer van 2009 heeft het UAF haar zichtbaarheid in de media kunnen versterken. Deze inzet heeft onder meer geleid tot een onderwerp in het NOS-journaal en veel artikelen in de landelijke dagbladen. Zo verscheen een opinieartikel van UAF-voorzitter Lubbers in het Nederlands Dagblad. Daarnaast besteedden veel media aandacht aan de opvattingen over vluchtelingen van de voormalige Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen. Het UAF haalde meer dan negentig keer een perspublicatie op internet, meestal naar aanleiding van de persberichten die het UAF vorig jaar verspreidde. Het UAF heeft in 2009 ook kansen in de gespecialiseerde media gegrepen. Een gerichte benadering van de bladen van de hogescholen en universiteiten leverde in totaal 16 artikelen op. Verder stond het UAF in diverse artikelen in andere gespecialiseerde bladen, waaronder de Automatiseringsgids. Als kroon op het werk verscheen in het kerstnummer van het veelgelezen vrouwenblad Libelle een interview van zes pagina’s met UAF-voorzitter Ruud Lubbers door Jörgen Raymann.
7.2 Privacy Het UAF kan bouwen op een trouwe achterban, maar zal ook gezien de zware concurrentie op de goede doelenmarkt een aanzienlijke extra inspanning moeten leveren om nieuwe donateurs te werven. Het UAF maakt ondermeer gebruik van direct mail, telemarketing en straatwerving. Het UAF hanteert daarbij strikte privacynormen. Het UAF is lid van de stichting Infofilter en hanteert de normen van de VFI, de branchevereniging van landelijk wervende goede doelen. Ook op andere manieren houdt het UAF de zorgvuldigheid in het oog. Communicatie vindt plaats op basis van de voorkeuren van de donateur.
7.3 Communicatie De voorlichting van het UAF valt uiteen in communicatie gericht op de pers en communicatie gericht op (potentiële) donateurs enerzijds en asielzoekers en vluchtelingen anderzijds. Persvoorlichting is één van de middelen die het UAF inzet voor het vergroten van draagvlak voor de opvang van vluchtelingen in Nederland en om de naamsbekendheid van het UAF te vergroten. Met het aantrekken van een persvoorlichter in de
38 UAF jaarverslag 2008-2009
Vernieuwing huisstijl In 2009 heeft de afdeling Communicatie en Fondsenwerving zich ingespannen voor het vernieuwen van de huisstijl. De opgefriste huisstijl werd ontworpen door Tangerine Design, ontwerpbureau van oud-UAF-studente. In de eerste helft van 2010 zullen alle centrale communicatiemiddelen in de vernieuwde huisstijl verschijnen. Website Het UAF heeft een nieuwe website ontwikkeld. De website neemt in toenemende mate een centrale positie in de communicatie van het UAF met diverse doelgroepen in: relaties, partnerorganisaties, donateurs en vluchtelingen. Met de nieuwe website is het UAF beter bereikbaar en zichtbaarder naar buiten toe. De website geeft een duidelijk beeld van wat het UAF te bieden heeft aan vluchtelingen, onderwijsinstellingen, bedrijven en de overheid. De nieuwe website bevat meer mogelijkheden voor online doneren. Voor vluchtelingstudenten is er een eigen onderdeel, Mijn UAF, met actuele informatie over studeren, werken en
de door het UAF voor hen georganiseerde activiteiten. In de toekomst wordt nagegaan of Mijn UAF een beschermde omgeving kan worden, waarin vluchtelingstudenten zelf hun studieresultaten en andere gegevens kunnen beheren. In de verslagperiode werd de website gemiddeld 8.390 keer per maand bezocht. Er waren gemiddeld 4.525 unieke bezoekers per maand. Intranet Met ingang van 2009 heeft het UAF ook een vernieuwde intranetsite voor interne communicatie. Het intranet informeert medewerkers over actuele zaken binnen de organisatie en dient daarmee als een centraal communicatiekanaal. Naast nieuws en andere actualiteiten maakt het intranet het werk van diverse afdelingen in kort bestek zichtbaar aan alle medewerkers. Ook kunnen medewerkers op het intranet onderling van gedachten wisselen en elkaar tips geven over actualiteiten rondom mensenrechten en vluchtelingen. Moment Opname en Beursbericht De voornaamste manier om donateurs op de hoogte te houden van de besteding van hun bijdragen is het kwartaalblad Moment Opname. In een oplage van ca. 25.000 wordt het blad gratis verspreid onder donateurs. Voor studenten brengt het UAF vier maal per jaar het gratis blad Beursbericht uit in een oplage van 3.000 exemplaren. In 2009 zijn electronische nieuwsbrieven geïntroduceerd voor het informeren van donateurs, alumni, UAF-studenten en zakelijke relaties van het UAF over actuele ontwikkelingen. Advertentiecampagnes In de zomer 2009 vond opnieuw een ‘stoppercampagne’ plaats. Het UAF benaderde landelijke en regionale media met het verzoek stopperadvertenties te plaatsen. Verder sloot het UAF een stoppercontract af bij de Volkskrant en Trouw. De stopperadvertenties werden ook aan lokale bladen aangeboden. De campagne bleek zeer succesvol: de PCM-bladen plaatsten dagelijks UAF-advertenties. Aan donateurs werd uitgelegd dat de veelheid aan plaatsingen met een zeer bescheiden budget gerealiseerd wordt.
39 UAF jaarverslag 2008-2009
Ook zijn advertenties geplaatst – veelal gratis of tegen gereduceerd tarief – in periodieken en themabijlagen als Vluchtelingenwerk Magazine, Historisch Nieuwsblad of Natuurwetenschap en Techniek. Daarmee werd zichtbaarheid gecreëerd bij doelgroepen die tot potentiële donateurs behoren. In de komende periode wordt deze lijn doorgezet, met nog meer nadruk op free publicity en adverteren in combinatie met een redactioneel artikel. Overige publiciteitsmiddelen In het kader van het 60-jarig jubileum schreef en produceerde de afdeling Communicatie en Fondsenwerving de publicatie De kracht van talent met onder meer interviews van oud-studenten en (oud-)directieleden en een serie fotoportretten van (oud-)studenten. Deze door fotografe Venus Veldhoen in opdracht van het UAF gemaakte foto’s worden voorts gebruikt voor een reeks communicatiemiddelen in de opgefriste huisstijl. Van de jubileumviering en de jubileumvoorstelling Excellence in Exile maakte filmmaker en oud-UAFstudent Dawoud Zarringam in samenwerking met afdeling Communicatie en Fondsenwerving twee filmcompilaties, die te bekijken waren via YouTube en de eigen website van het UAF. Voor het lustrum van de Unie van Soroptimistclubs produceerde het UAF een diaserie met interviewfragmenten en foto’s van een zestal ‘matches’ door Venus Veldhoen.
De Syrische Fadi Jallo kwam naar Nederland met twee diploma’s op zak. Omdat zijn diploma’s hier niet erkend werden, moest hij voor de derde keer farmacie studeren. In 2009 behaalde hij zijn diploma. ‘Het UAF had vertrouwen in mij en bood me de kans om te studeren. Zonder steun van het UAF zou ik nu geen apotheker zijn, maar een patiënt.’ Met hulp van het UAF studeerden in 2009 nog 219 andere doorzetters af.
Sporttrainer Nader Shirazeh uit Iran ontvluchtte tien jaar geleden Iran. “Ik ben een sporter. In Iran zat ik niet in een politieke partij. Maar je mening vertellen, kan daar je dood al betekenen.” In Nederland zet Shirazeh zich in om gewone mensen te laten sporten én om topsporters beter te laten presteren. Bij zijn afstuderen in 2009 aan de Haagse Hogeschool ontving hij de Academiemedaille voor bijzondere verdiensten.
40 UAF jaarverslag 2008-2009
8. Organisatie en beleid Het UAF blijft zichzelf en verandert. Ook in deze verslagperiode werd de organisatie van het UAF aangepast. De belangrijkste verandering is dat de afdelingen Studentenbegeleiding en Job Support nauwer samenwerken, zodat de ketenaanpak nadrukkelijker zichtbaar wordt. Verder werd de organisatiestructuur aangepast aan de Code voor goed bestuur (Code Wijfels), waarbij de financiële commissie werd omgevormd in een auditcommissie. Het UAF telde in het verslagjaar 49,3 fulltime-equivalent (fte), verdeeld over 61 medewerkers. Een organogram van de organisatiestructuur van het UAF is te vinden op www.uaf.nl/organisatie.
8.1 Besluitvorming Het bestuur is het hoogste orgaan in het UAF. Het voltallige bestuur vergadert gemiddeld zes keer per jaar. Het bestuur stelt jaarlijks de jaarcijfers, de begroting en het jaarplan van het UAF vast. Per vier jaar wordt het beleid vastgelegd in een meerjarenplan. Het bestuur stelde in november 2008 het Beleidsplan 2009-2012 vast. Het bestuur evalueert jaarlijks het eigen functioneren. Bij de samenstelling van het bestuur wordt er op gelet dat vertegenwoordigers vanuit de diverse werkvelden en interessegebieden van het UAF vertegenwoordigd zijn. Het UAF wordt geleid door een managementteam (MT) dat bestaat uit de directeur en de hoofden van de afdelingen. Besluitvorming in het MT vindt plaats op basis van consensus. De zeggenschap van de directeur is vastgelegd in een directiestatuut. De directeur vertegenwoordigt de organisatie bij het bestuur. De afdelingen rapporteren per kwartaal aan het managementteam. De kwartaalrapportage gaat naar de auditcommissie. De bevindingen van de auditcommissie worden vervolgens aan het voltallige bestuur gerapporteerd. Hierbij wordt verslag gedaan van de financiële ontwikkelingen en de voortgang in het licht van het jaarplan en de daarin geformuleerde indicatoren en eventueel geformuleerde bijstellingen.
41 UAF jaarverslag 2008-2009
Auditcommissie De auditcomissie, bestaande uit een voorzitter, de penningmeester, twee andere leden van het bestuur en de directeur, waakt over de bedrijfsvoering, de uitvoering van het jaarplan en de financiën. Zij spreken met de directeur en leden van het managementteam over alle onderwerpen die de financiën, planning- en controlcyclus en de bedrijfsvoering betreffen en mogelijke risico’s van de organisatie. De voormalige financiële commissie is in de verslagperiode omgevormd tot een bredere auditcommissie die alle in het jaarplan genoemde taken structureel monitort. Hiertoe is de internal auditfunctie binnen het UAF uitgewerkt. Bezwaar en beroep Indien een asielzoeker of vluchteling niet geaccepteerd wordt als cliënt kan hij of zij bezwaar maken tegen deze afwijzing. Een interne UAF-commissie heroverweegt de beslissing vervolgens op basis van een ingediend bezwaarschrift. Over de kwaliteit van de besluiten van het UAF betreffende aanmelding voor cliëntschap waakt een beroepscommissie. Bij deze commissie kan beroep worden aangetekend door wie ook in bezwaar is afgewezen. De beroepscommissie bestaat uit externe leden die een vluchtelingrechtelijke achtergrond hebben. Als specialisten van het vreemdelingen- en asielrecht waarborgen zij de kwaliteit van de besluitvorming van het UAF.
Centraal Bureau Fondsenwerving Het UAF heeft het CBF-keurmerk en weet zich gebonden aan de Code voor goed bestuur. Het instellen van de auditcommissie en de internal auditfunctie past binnen dit kader. Verder werkt het UAF met de SMART-methode bij het interne beleid. Dit houdt in dat periodiek bekeken wordt of de resultaten Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden zijn.
8.2 Bestuur Het bestuur van de stichting vertegenwoordigt de werkvelden van het UAF: vluchtelingen, studie en werk en internationale betrekkingen. Ook zijn er leden met een achtergrond op het gebied van communicatie en fondswerving en bedrijfsvoering. De maximale zittingstermijn voor bestuursleden is negen jaar (drie termijnen van drie jaar). De bestuursleden doen hun werk onbezoldigd. De belangrijkste onderwerpen waarover het bestuur zich in 2008-2009 boog waren: – nieuwe ontwikkelingen op asielrechtelijk gebied, waarbij vooral het hervestingsbeleid, het afschaffen van het categoriaal beleid, het oplopen van de wachttijd in de asielzoekerscentra en de nieuwe asielprocedure aandacht kregen. – mogelijkheden om vanuit het UAF ook vervolgde wetenschappers te steunen. – de interne organisatie (de benoeming van nieuwe bestuursleden, de interne bedrijfsvoering, fondswerving en de OR) – projecten zoals Latente Talenten (voor gevluchte medici), de verankering van het Banenoffensief voor vluchtelingen en onderzoek naar diversiteit in de goede doelensector. – de toename van aanmeldingen van asielzoekers en vluchtelingen bij het UAF en de consequenties voor de organisatie. Vertrekkende bestuursleden Op 24 juni 2009 nam het bestuur afscheid van drie bestuursleden die hun maximale termijn van negen jaar bereikt hadden. Het UAF is mevr. Nanny Peereboom, de heer Paul Herfs en mevr. Susana Menéndez veel dank verschuldigd voor hun langdurige en grote inzet.
42 UAF jaarverslag 2008-2009
Ruud Lubbers, voorzitter • Minister van Staat • Lid Earth Charter Commission • Voorzitter Raad van Toezicht ECN (Energieonderzoek Centrum Nederland) • Voorzitter Curatorium VNO-NCW • Voorzitter Stichtingsbestuur Universiteit van Tilburg • Lid directie Breesaap B.V. • Voorzitter Council Rotterdam Climate Initiative Willem van Bennekom • Rechter-plaatsvervanger Rechtbank Amsterdam • Voorzitter bestuur Historisch Genootschap Amstelodamum • Voorzitter Amsterdam Overleg • Voorzitter bestuur Jan Derksen • Lid commissie van advies van De Taalstudio • Voorzitter commissie van advies van de Raad voor Rechtsbijstand in asiel- en bewaringszaken (LARAV) • Voorzitter Stichting ondersteuning Red Amsterdam Iric van Doorn • Directeur/grootaandeelhouder van Delta Business International b.v. en dochters • Voorzitter stichting IIC (Internatonale Informatie en Communicatie); met name gericht op financiering van internationale multiculturele studie en informatieprojecten • Voorzitter Rosa Spier Huis, woon/zorgcomplex voor bejaarde kunstenaars en wetenschappers • Ad-hoc advieswerk betreffende beleidsontwikkeling, en structuur- en organisatie ontwikkeling Thijs Drupsteen • Lid Raad van State • Lid van het College van geschillen aan de Vrije Universiteit • Lid van de ledenraad van de woningbouwvereniging de Samenwerking in Amsterdam • Voorzitter van de Commissie Integriteit Overheid Roel Fernhout • Bijzonder hoogleraar Migratierecht en
• • •
•
• • • • •
Rechtsbescherming Radboud Universiteit Nijmegen Voorzitter landelijke commissie Gedragscode internationale student in het hoger onderwijs Lid Commissie Mensenrechten van de Adviesraad Internationale Vraagstukken Lid van de Commissie Meijers (Permanente Commissie van deskundigen in internationaal vreemdelingen, vluchtelingen- en strafrecht) en voorzitter van haar subcommissie asiel Lid van de redactie van de Asia-Europe Democratisation and Justice series van de Asia- Europe Foundation (ASEF) Voorzitter Stichting Movies that Matter Adviseur Van Abbemuseum, Eindhoven Lid beroepenveldcommissie FdR Erasmus Universiteit Lid adviesraad E.M. Meijers-instituut van de Universiteit Leiden Voorzitter Doopsgezinde Remonstrantse gemeente Nijmegen
Ad Hoevenaars, penningmeester en secretaris • Lid managementteam Belastingdienst Centrale Administratie • Voorzitter werkgroep 4 en 5 mei van Stichting Boxtel Vooruit
• Lid van bestuur Onderwijs Technocentrum Haaglanden Ben Warner (bestuurslid vanaf 1 oktober 2009) • Docent Strategische Communicatie/Bijzondere leerstoel, Universiteit van Amsterdam • Lid van Bestuur Stichting Kunstraad Groningen • Secretaris Bestuur Stichting Oerol Festival • Voorzitter Stichting Eurovoetbal • Penningmeester Stichting Labberté-Hoedemaker Fonds • Adviseur strategische communicatie Stichting Energy Valley Kees Bleichrodt, directeur UAF • Voorzitter Algemene Ledenvergadering Amnesty International • Lid Raad van Advies Stichting Vluchteling • Voorzitter Commissie Asiel Vluchtelingenwerk Nederland • Voorzitter Landelijke Werkgroep Rechtsbijstand Vluchtelingen • Lid bestuur Rinny Huizinga Stichting • Voorzitter Stichting Oost-West • Mede-initiatiefnemer Community VERanderS
Behnam Taebi (bestuurslid vanaf 1 oktober 2009) • Docent / onderzoeker techniekfilosofie aan de Technische Universiteit Delft • Mede-initiatiefnemer en woordvoerder van de actiegroep ‘Iraanse Studenten’ die zich verzet tegen nationaliteitgebonden beperkingen in het hoger onderwijs • Beëdigd tolk, werkzaam voor de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND)
8.3 Afdelingen
Ashley Terlouw • Hoogleraar Rechtssociologie Radboud Universiteit Nijmegen • Lid van de Advies Commissie Vreemdelingen Zaken (ACVZ)
De afdelingen zijn zich ervan bewust dat ze werken binnen sectoren, waarin maatschappelijk verantwoord ondernemen en diversiteit een belangrijke meerwaarde hebben. Mede als gevolg hiervan wordt ook aan het milieu gedacht, wat onder andere tot uiting komt in het gebruik van spaarlampen en milieuvriendelijke schoonmaakmiddelen. Het UAF werkt niet met vrijwilligers.
Els Verhoef • Lid College van Bestuur Haagse Hogeschool • Voorzitter bestuur Technotalent groep • Lid Platformbestuur Onderwijs en ICT van SURF
43 UAF jaarverslag 2008-2009
Het Meerjarig Beleidsplan 2009-2012 is voor het verslagjaar uitgewerkt in een jaarplan. Daarin komt elke afdeling aan bod met kwalitatieve en kwantitatieve doelstellingen. Het UAF heeft definities en normen opgesteld van de te monitoren factoren en werkt aan het aanpassen van de managementinformatie om de kwantitatieve resultaten te volgen.
Medewerkers UAF per 31-12-2009 Directeur: Kees Bleichrodt Internal auditor: Herman Vriesendorp Afdeling Communicatie en Fondsenwerving: Boukje de Haan (hoofd afdeling), Erik van den Bergh, Remko de Kok, Claudia Mijnders, Marijn van der Pas, Hélène Ruys, Elisa Veini, Matthijs Weststeijn. Afdeling Interne Bedrijfsvoering: André Wilbers (hoofd afdeling), Keme Cisse, Mirjam CoronelTimmermans, Chantal Floris, Grace Floris-Rompas, Dick Muis, Najla Painda, Suresh Sardjoe, Gratian Schiopu, Alexandr Seleznev. Afdeling Job Support: Kaveh Pour (hoofd afdeling), Afsaneh Azari, Karen Dijkink, Hilde Fortuin-de Groot, Suzanne van der Groep, Grietje Jansen, Ella de Lange, Stannie Maessen, Jacintha Nimbita, Annebeth Schudel, Mariette Zeeberg. Afdeling Managementondersteuning: Nienke ter Voorde (hoofd afdeling), Erica Bowles, Eus Joanknecht, Karin Kienhuis, Eilish Straub-Leonard, Hendrine Rotthier.
8.4 UAF-medewerkers: continuïteit en verandering Van september 2008 tot en met december 2009 werden 31 nieuwe medewerkers benoemd. Een deel van hen werd voor tijdelijke ondersteuning in piekperiodes aangetrokken. In dezelfde periode hebben 24 medewerkers de organisatie verlaten. Zestig procent van alle medewerkers is door een vast contract aan het UAF verbonden. De gemiddelde diensttijd van alle medewerkers die per 31 december 2009 in dienst waren bedraagt 5,36 jaar. Tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst 2009 werd op gepaste wijze aandacht besteed aan een bijzonder jubileum: Kees Bleichrodt zet zich als directeur al 20 jaar zeer intensief in voor de organisatie en ontving daarvoor veel waardering. De mutaties in het personeelsbestand hebben veel aandacht gevraagd van zowel het managementteam als van naaste collega’s. Met het vertrek van enkele zeer ervaren collega’s raakte de organisatie veel expertise kwijt. Zo was het vertrek in 2009 van Ingrid van den Elsen die 18 jaar voor het UAF gewerkt heeft o.a. als waarnemend hoofd Studentenbegeleiding een gevoelige aderlating voor de organisatie.
8.5. Evaluatie 2008-2009 Afdeling Studentenbegeleiding: Albert de Voogd (hoofd afdeling), Bahman Bahmani, Anneke van de Beld, Erik van den Bergh, Montserrat Beijl, Martine Buijs, Sepper Firoozizadeh, Maechteld Bergkotte, Gaya Blom, Jonna Both, Staf Carette, Paul Dallinga, Paul Evers, Sona Feiz, Annet Fleer, Anja van den Hoogen, Charlotte van Hout, Emine Igdi, Berend Jonker, Jelle Kruidenier, Sarah Lindeboom, Martin van der Randen, Regula Rexwinkel, Tineke van Rijn, Hella Snoeren, Brenda Teunissen, Petra Veltman, Rozemarijn van West, Olav Wissink, Nudolmo Wolfs, Marjoleine van der Zeijden.
In het jaarplan zijn voor de verschillende gebieden meetbare doelstellingen geformuleerd met behulp van de SMART-methode. Deze doelstellingen werden in de meeste gevallen gehaald of overtroffen: – het aantal aanmeldingen en intakes van aspirant-studenten nam toe – de afdeling Studentenbegeleiding accepteerde meer cliënten dan in het voorgaande verslagjaar – 276 vluchtelingen behaalden hun diploma – het UAF wist in de verslagperiode 414 vluchtelingen aan een baan en 210 cliënten aan een stageplaats te helpen – de afdeling Communicatie & Fondsenwerving ontwikkelde een nieuwe website Daartegenover staat dat het UAF op enkele punten de doelstelling niet haalde: – de uitval tijdens de studie bleef gelijk aan het voorgaande verslagjaar en daarmee werd niet
44 UAF jaarverslag 2008-2009
de doelstelling gehaald om deze naar beneden te brengen – de begeleiding van uitvallers kwam onvoldoende op gang – de afdeling Communicatie & Fondsenwerving wist minder inkomsten te verwerven bij bedrijven dan begroot – de doelgroepenacties van de afdeling Communicatie & Fondsenwerving leverden eveneens minder op dan begroot Medezeggenschap In 2009 kreeg het UAF voor het eerst in zijn geschiedenis een Ondernemingsraad. De nieuwe OR kwam in de plaats van de personeelsvertegenwoordiging (PVT) en bestaat uit vijf personen. Om het OR-werk onder de knie te krijgen is de OR samen met de directie op training geweest. De OR overlegde in 2009 drie maal met de directie, onder meer over functiebeschrijvingen, begroting, nieuwe bestuursleden, beleid ten aanzien van tijdelijke contracten, aannamebeleid en de evaluatie van het reorganisatieproces. Diversiteitbeleid, arbo- en ziekteverzuimbeleid Het verhogen van de diversiteit van de organisatie is een prioriteit van de organisatie. De staf van het UAF dient volgens het Beleidsplan 2009-2012 voor ten minste een kwart te bestaan uit medewerkers van niet-Nederlandse afkomst. In 2009 was dit het geval. Het UAF beschikt over een preventiemedewerker en vier BHV’ers. Het relatief lage ziekteverzuim van de laatste jaren bij het UAF veranderde niet in de verslagperiode. In het kalenderjaar 2009 was het verzuimpercentage 3 procent. Hiervan was 0,3 procent langdurend en 2,7 procent kortdurend. Daarnaast was er nog 1,5 procent afwezigheid vanwege zwangerschap.
8.6 De toekomst Een goede toekomstvisie voor het UAF kenmerkt zich boven alles door flexibiliteit. Het UAF heeft in het Beleidsplan 2009-2012 vijf ambities geformuleerd: – Verruimen van de doelgroep. Het UAF wil zich niet meer alleen richten op vluchtelingen die
45 UAF jaarverslag 2008-2009
–
–
–
–
individueel worden vervolgd, maar ook op vluchtelingen die om andere redenen bescherming nodig hebben. Mensen worden steeds vaker vervolgd op grond van bijvoorbeeld hun afkomst of geloof. Verhogen van de participatiegraad. Het UAF wil de participatiegraad van vluchtelingstudenten vergroten door de studie-uitval te verlagen en het studierendement te verhogen. Verbreden van de arbeidsmarkttoeleiding. Het UAF wil haar expertise ook inzetten voor vluchtelingen die niet via het UAF hebben gestudeerd. Die ontwikkeling is al in gang gezet door de participatie van het UAF in het Banenoffensief Vluchtelingen. Verder wil het UAF zich meer toeleggen op loopbaanbegeleiding van vluchtelingen die al aan het werk zijn. Vergroten van het draagvlak. Het huidige donateurbestand is zeer trouw maar vergrijst. De naamsbekendheid van het UAF is nog niet groot genoeg. Daarom zal meer aandacht besteed worden aan verspreiding van informatie naar pers en publiek. Bij werving en communicatie zal het UAF zich ook richten op nieuwe doelgroepen. Verstevigen van de organisatie. Het UAF zal zoeken naar wegen om de organisatie te versterken. De uitwerking van het HRM-beleid en de inzet van de Ondernemingsraad zijn daarbij van groot belang.
Plannen voor 2010 – De grootste uitdaging voor de organisatie in 2010 betreft het zorgvuldig verwerken van de grote hoeveelheid nieuwe aanmeldingen. Enkele honderden asielzoekers en vluchtelingen staan op de wachtlijst en willen graag snel beginnen met een studietraject. – Bijzondere aandacht zal verder in 2010 uitgaan naar UAF-studenten uit Irak van wie de tijdelijke status herbeoordeeld wordt vanwege de afschaffing van het categoraal beleid. – Per 1 januari 2010 zal het project Verankering Banenoffensief starten. Samen met Vluchte lingenWerk/Emplooi en UWV-Werkbedrijf zal dit tweede Banenoffensief zich vooral richten op een beperkt aantal gemeenten.
- Begin 2010 zullen twee voor het UAF belangrijke onderzoeken worden gepubliceerd. De resultaten van onderzoek naar de loopbaanervaringen van 400 door het UAF gesteunde artsen zullen worden gebruikt om aandacht te vragen voor de problemen waarmee veel gevluchte artsen te maken hebben sinds de invoering van de nieuwe assessmentprocedure in 2005. Daarnaast zal een in opdracht van het UAF door de Vrije Universiteit uitgevoerd onderzoek naar diversiteit in de goede doelensector worden gebruikt om na te gaan hoe de diversiteit in deze sector vergroot kan worden. – Het UAF zal aandacht vragen voor de positie van hoger opgeleide vluchtelingen in de verkiezingsprogramma’s voor de verkiezingen in juni 2010 en de daarop volgende kabinetsformatie. – Samen met andere vluchtelingenorganisaties zal aandacht besteed worden aan Wereldvluchtelingendag in juni 2010. – Samen met Stichting de Vrolijkheid en VluchtelingenWerk zet het UAF een project op voor vluchtelingkunstenaars en culturele activiteiten in asielzoekerscentra. Hiervoor heeft de Postcode Loterij € 1,4 miljoen beschikbaar gesteld.
46 UAF jaarverslag 2008-2009
9. Financiën De jaarrekening is opgesteld volgens de regels van het CBF-keurmerk en de richtlijn 650 van de Raad voor de Jaarverslaggeving. De volledige jaarrekening is te downloaden op www.uaf.nl/verantwoording.
9.1. Kosten en baten Per 1 januari 2010 is het UAF overgegaan van het academisch naar een kalenderjaar als boekjaar. In verband hiermee is de verslag-periode met vier maanden verlengd. De verslagperiode loopt van 1 september 2008 tot en met 31 december 2009. Een andere grote verandering is te vinden bij de subsidie van het ministerie van OCW. Waar voorheen een aparte Stichting SUS bestond die met behulp van OCW-financiering voor alle vluchtelingen in Nederland studiefinancieringsarrangementen uitvoerde – ook wanneer zij geen cliënt van het UAF waren – is aan deze situatie per 1 september 2009 op verzoek van het ministerie een einde gekomen. Sinds deze datum staan deze regelingen alleen open voor UAF-cliënten en is de subsidie van de Stichting SUS overgeheveld naar het UAF. Het OCW-subsidiebedrag binnen de UAF-jaarrekening is dienovereenkomstig toegenomen. Aantal cliënten Het cliëntenaantal groeide iets harder dan de doelstelling en planning. Het aantal cliënten in het voorbereiders/studietraject groeide met 13 procent ten opzichte van het vorige jaar en was drie procent hoger dan begroot. Job Support kende 12 procent meer cliënten dan vorig jaar. Baten De (herrekende) inkomsten uit de eigen fondsenwerving waren - de erfenissen buiten beschouwing gelaten - hoger dan het vorige jaar (+7 procent) en 2 procent lager dan begroot. De post nalatenschappen was veel hoger dan vorig jaar en dan begroot. De bijdragen van particulieren inclusief aktehouders waren goed voor 75 procent van de
47 UAF jaarverslag 2008-2009
opbrengst Eigen fondswerving (exclusief erfenissen). Deze bijdragen stegen weer en vormen zo een belangrijke basis van de fondsenwerving. De wervingsacties van nieuwe donateurs bleven achter bij de begroting, de wervingsacties op de campussen waren succesvol maar verder bleef het zoeken naar aansprekende wervingsacties. Het UAF is beneficiënt van de Nationale Postcode Loterij. Zeer tot onze vreugde verhoogde de Loterij de bijdrage tot een miljoen euro per jaar. In verband met de gewijzigde boekhoudregels wordt dit bedrag in 2010 verantwoord. Deze middelen worden hoofdzakelijk aangewend voor ondersteuning van cliënten zonder verblijfstitel. Het ministerie van OCW geeft een belangrijke subsidie om de deelname van vluchtelingstudenten met een verblijfstitel aan het hoger onderwijs te bevorderen. Deze subsidie wordt aangewend voor betaling van studiekosten en een deel van de begeleiding van cliënten met een verblijfsstatus die studeren aan een hbo- of wo-instelling. Naast bovengenoemde inkomsten waren er nog projectsubsidies van o.a. het EVF, het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en particuliere fondsen ter financiering van de innovatieve projecten. Kosten Er is redelijk goed binnen het kader van de begroting gewerkt. Op enkele punten was er onderbesteding of overbesteding. Het hoofddeel van de kosten wordt gevormd door de studiekosten zoals collegegelden en cursusgelden, boekengelden en reisgelden naar de onderwijsinstellingen en overige studiekosten. De personeelskosten vormen een ander belangrijk kostenonderdeel. Het UAF kende bijna 50 fte in
het verslagjaar, die voornamelijk actief is in de begeleiding van cliënten. Vanwege de inzet van een interim-manager voor de afdeling Studentenbegeleiding en extra inzet van arbeidskrachten vanwege de toegenomen cliëntaantallen zijn de personeelskosten boven het begrote bedrag uitgekomen. Over 2009 bedroeg het brutosalaris van de directeur (inclusief vakantiegeld en eindejaarsuitkering) € 98.346. De werkgeverslasten inclusief werkgeversaandeel pensioen waren € 113.317. Het betreft hier een voltijdsaanstelling. Salariëring vindt plaats conform de BBRA-schalen. Het salaris is door het bestuur van de stichting vastgesteld met inachtneming van de Salarisregeling voor directeuren goede doelen van de VFI. De kosten voor fondsenwerving bedroegen in de verslagperiode 11 procent van de opbrengst eigen fondswerving. Dit is ruim binnen de CBF-norm van 25 procent. De kosten van Administratie & Beheer zijn uitgekomen op 6 procent van het totaal aan lasten. Balans In overeenstemming met de bepalingen van het reglement van de VFI heeft het bestuur van het UAF in het verleden een richtlijn voor de omvang van de continuïteitsreserve vastgesteld. Deze is bepaald op 75 procent van de kosten van de werkorganisatie en is bedoeld als een buffer bij een periode van tegenvallende inkomsten of sterke kostenstijgingen. Door de sterke groei van de werkorganisatie was het nodig om ruim € 500.000 toe te voegen aan de continuïteitsreserve. De reserve Meerjarig Beleidsplan bedraagt nu ruim 1,1 miljoen euro. Het UAF kent momenteel een sterke groei van het aantal aanmeldingen. De verwachting is dat de sterke aanwas van nieuwe cliënten zal leiden tot een hoger beroep op de middelen. De reserve meerjarig beleidsplan zal in vier jaar worden aangewend om een deel van deze kosten op te kunnen vangen en zo een gecontroleerde groei van de organisatie mogelijk te maken.
48 UAF jaarverslag 2008-2009
Het UAF belegt in principe niet in aandelen. Liquide middelen worden als (zakelijke) spaargelden aangehouden. Hiervan uitgezonderd zijn beleggingen in het kader van de twee Fondsen op Naam. Belegd is 75 procent in een obligatiefonds en 25 procent in een wereldwijd opererend aandelenfonds. Risico’s voor de toekomst Op het moment van schrijven is de algemene economische situatie nog steeds slecht. Hoewel er sprake is van enig herstel is het de vraag of de weg naar boven weer is ingezet. Hoewel het UAF nog geen substantiële teruggang van inkomsten heeft gezien, moet niet worden uitgesloten dat - als herstel op zich laat wachten – de organisatie moeite zal hebben om de begrote baten te realiseren. Dit geldt temeer daar het UAF uitgaat van een sterke groei van de fondsenwerving in de komende jaren om het toegenomen beroep op het UAF te kunnen bekostigen. Ook een risico is de nog steeds verre van perfecte asielprocedure. Er zijn berichten dat de wachttijden in de asielzoekerscentra weer oplopen waardoor nieuwe stuwmeren ontstaan. Het is daarom niet uitgesloten dat het aantal cliënten zonder verblijfstitel weer zal oplopen met als mogelijk gevolg vergelijkbare problemen als het UAF enkele jaren geleden heeft ondervonden. Op dit moment zien we dat deze ontwikkeling zich geleidelijk voltrekt en is het UAF binnen de begrotingsramingen gebleven. Een plotselinge scherpe toename van deze categorie zou echter een aanmerkelijke lastenverzwaring voor het UAF betekenen.
9.1 Balans per 31 december 2009 Activa
31-dec-09
31-aug-08
Vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa
€ 1.568.013 3.235.124 4.803.137
€ 1.509.962 3.426.418 4.936.380
Voorraden Vorderingen Effecten Liquide middelen
28.262 1.864.767 576.604 3.662.191
37.570 1.798.085 575.225 3.861.918
Totaal Generaal
10.934.961
11.209.178
Passiva
31-dec-09
31-aug-08
Reserves en Fondsen Continuïteitsreserve Reserve Speciale Projecten Reserves activa Bedrijfsvoering & Doelstelling Reserve Meerjarig Beleidsplan Bestemmingsfondsen
€ 2.599.500 343.200 4.690.170 1.178.377 580.788 9.392.035
€ 2.038.500 360.000 4.846.425 917.638 533.314 8.695.877
Voorzieningen Schulden op korte termijn
113.012 1.429.914
90.000 2.423.301
Totaal Generaal
10.934.961
11.209.178
49 UAF jaarverslag 2008-2009
9.2 Rekening van baten en lasten 2008/2009 dec Baten uit eigen fondsenwerving A Regulier Programma Bijdragen van particulieren Bijdragen van fondsen en instellingen Bijdragen van bedrijven Bijdragen uit nalatenschappen Fondsen op Naam B Projectprogramma Bijdragen voor Projecten Bijdrage tbv Jubileum C Resultaat verkopen artikelen Totaal baten uit Eigen Fondsenwerving II Aandeel in acties van derden Nationale Postcode Loterij III Subsidies overheden Subsidies overige overheidsinstellingen Subsidies ministerie OC&W IV Baten uit beleggingen V Overige baten SOM DER BATEN
50 UAF jaarverslag 2008-2009
Rek.B/L 2008/2009 dec Rek. v. B/L 2007/2008
Begr. 2008/2009 dec
Begroting 2010
€ 3.085.030 595.283 28.530 1.577.994 100.000 5.386.837
€ 2.086.904 467.269 14.560 249.273 100.000 2.918.006
€ 3.172.000 501.500 80.000 500.000 100.000 4.353.500
€ 2.590.000 541.000 100.000 425.000 50.000 3.706.000
297.580 273.477 571.057
146.749 12.500 159.249
528.800 320.000 848.800
387.600 0 387.600
3.769
2.503
4.500
2.000
5.961.663
3.079.758
5.206.800
4.095.600
196.353
677.484
667.000
500.000
287.826 2.287.422 2.575.248
315.554 903.662 1.219.216
269.350 2.409.230 2.678.580
186.800 2.969.275 3.156.075
95.492
55.351
109.500
118.000
55.853
49.303
39.100
3.000
8.884.609
5.081.112
8.700.980
7.872.675
Lasten
Rek.B/L 2008/2009 dec Rek. v. B/L 2007/2008
VI Besteed Aan Doelstellingen A Financiële Ondersteuning Studerenden Dagstudenten Deeltijdstudenten Korte traject Studenten Recuperanten Voorbereiders Overige kosten studerenden Dotatie voorziening tegen oninbaarheid verstrekte leningen Uitvoeringskosten B Begeleiding C Participatie en bemiddeling vluchtelingenWerk D Voorlichtingskosten E UAF - Job Support F Projecten G Kosten Jubileum VII Werving Baten Kosten Eigen Fondswerving Kosten Verkoop Kosten Acties Derden Kosten Verkrijging Subsidies Overheden Kosten Van Beleggingen VIII Kosten van beheer en administratie SOM DER LASTEN
€
€
€
666.439 656.109 199.950 6.031 584.364 215.113
291.082 60.607 124.124 0 79.016 179.031
727.500 798.150 246.900 4.950 410.750 404.050
646.651 919.700 105.000 11.550 1.257.600 195.500
140.441 784.480 3.252.927
-63.716 453.691 1.123.835
66.090 766.400 3.424.790
115.720 669.000 3.920.720
1.225.198 63.397 533.601 500.046 1.062.735 280.900
702.172 49.616 248.008 279.097 823.345 168.771
1.123.250 82.300 477.750 546.250 1.269.500 447.000
913.800 74.450 501.900 487.300 793.800 0
650.390 2.935 29.349 58.698 29.349 770.721
536.651 2.998 14.990 44.971 14.990 614.600
1.003.650 2.650 16.450 75.950 12.650 1.111.350
904.150 2.500 25.250 73.200 15.150 1.020.250
498.926
269.819
400.950
391.300
8.188.451
4.279.263
8.883.140
8.103.520
801.849
-182.160
-230.845
-287.138 0 1.078.625 10.362
0 0 -182.160 0
0 0 -287.845 57.000
801.849
-182.160
-230.845
696.158
51 UAF jaarverslag 2008-2009
Begroting 2010
€
RESULTAAT 696.158 Resultaatbestemming Continuïteitsreserve 561.000 Bestemmingsreserves 87.684 Overige reserves 0 Bestemmingsfondsen 47.474
Begr. 2008/2009 dec
Specificatie en verdeling kosten naar bestemming Doelstelling Fin.ondersteuning Begl&Intake Vlucht.werk Directe Kosten Financiële ondersteuning studerenden 2.468.447 Begeleiding & Intake 0 Participatie Vluchtelingenwerk 0 Voorlichting (Publiciteit en Communicatie) 0 Job Support 0 Projecten 0 Jubileum 0 Eigen Fondswerving 0
0 52.948 0 0 0 0 0 0
Voorlichting Job Support
0 0 0 0 4.700 0 0 237.812 0 0 0 0 0 0 0 0
Projecten
Jubileum
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 7.106 0 0 0 123.052 0 0 0 254.010 0 0 0
Toegerekende kosten Personeelkosten 633.103 950.195 Huisvestingskosten 54.859 80.473 Kantoorkosten en algemene kosten 69.073 101.324 Afschrijvingen 27.445 40.258 Totaal 3.252.927 1.225.198
47.422 237.488 388.333 797.120 22.980 4.086 21.128 37.910 51.665 1.417 5.144 26.603 47.732 65.051 1.784 2.045 10.570 18.965 25.847 709 63.397 533.601 500.046 1.062.735 280.900
Werving baten
Eigen FW
Verkoop
Act. derden
Financiële ondersteuning studerenden 0 Begeleiding & Intake 0 0 Participatie VluchtelingenWerk Voorlichting (Publiciteit en Communicatie) 0 Job Support 0 Projecten 0 0 Jubileum Eigen Fondswerving 415.601 Toegerekende kosten Personeelkosten 189.688 Huisvestingskosten 16.345 Kantoorkosten en algemene kosten 20.580 Afschrijvingen 8.176 Totaal 650.390
0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0 0 0
2.371 204 258 102 2.935
23.711 2.043 2.573 1.022 29.349
47.422 4.086 5.145 2.045 58.698
23.711 2.043 2.573 1.022 29.349
52 UAF jaarverslag 2008-2009
Subsidies Beleggingen
Specificatie en verdeling kosten naar bestemming vervolg
Beheer en Administratie Res 08-09 dec
Res 07-08 Bgr08-09dec
Begr 2010
Financiële ondersteuning studerenden 0 2.468.447 1.128.433 844.030 1.020.035 Begeleiding & Intake 0 52.948 11.382 27.000 39.500 Participatie Vluchtelingenwerk 0 4.700 6.968 7.000 6.000 Voorlichting (Publiciteit en Communicatie) 0 237.812 77.325 110.000 123.500 Job Support 0 7.106 769 3.000 4.000 Projecten 0 123.052 98.585 233.500 211.000 Jubileum 0 254.010 14.195 120.000 420.000 Eigen Fondswerving 0 415.601 312.916 470.500 539.000 Toegerekende kosten Personeelkosten 403.086 3.766.630 2.003.775 2.401.550 2.780.650 Huisvestingskosten 34.757 311.016 105.601 145.400 215.300 Kantoorkosten en algemene kosten 43.719 391.559 217.487 249.900 271.600 Afschrijvingen 17.364 155.570 68.706 97.700 93.100 Totaal 498.926 8.188.451 4.046.142 4.709.580 5.723.685 2008/2009 dec
2007/2008 Begr. 08/09 dec
Begr. 2010
Gemiddeld aantal personeelsleden (in fte’s) Totaal bezoldiging bestuurders Leningen, voorschotten en garanties verstrekt aan bestuurders
49,6 0 0
41,0 0 0
49,3 0 0
51,6 0 0
Bijlage Percentage Baten besteed aan de Doelstelling Kosten Eigen Fondswerving in % van bijdragen Kosten beheer & administratie in %
78% 11% 6%
59% 17% 6%
77% 19% 5%
80% 22% 5%
53 UAF jaarverslag 2008-2009
9.3 Grondslagen van de financiële verslaggeving A. Verkort Jaarverslag Voorgaande jaarcijfers zijn een beknopte samenvatting van de jaarekening dat aan geïnteresseerden op verzoek wordt toegezonden. Ook kan de jaarrekening worden gedownload op de website: www.uaf.nl
B. Grondslagen van de financiële verslaggeving Algemeen Het jaarverslag is opgesteld conform de ‘Richtlijn Verslaggeving Fondsenwervende Instellingen’ van het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF) en Richtlijn 650 voor Fondswervende instellingen.
Waardering Materiële Vaste Activa De materiële vaste activa zijn gewaardeerd op historische kostprijs onder aftrek van daarop gebaseerde afschrijvingen, rekening houdend met een levensduur van 30 jaar voor de panden, 10 jaar voor verbouwingen en 3-5 jaar voor inventarissen en computersoftware.
Effecten De effecten worden gewaardeerd tegen beurswaarde per balansdatum. Voorzieningen De voorzieningen worden bepaald op basis van in de toekomst verwachte kosten. Overige balansposten De overige posten zijn gewaardeerd tegen nominale waarde.
Resultaatbepaling Het resultaat wordt bepaald met inachtneming van de hiervoor vermelde waarderingsgrondslagen, waarbij opbrengsten en kosten voor zover redelijkerwijs mogelijk worden toegerekend aan het boekjaar waarop zij betrekking hebben.
Legaten en erfenissen De opbrengst van legaten en erfenissen wordt verantwoord in het boekjaar waarin de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld.
Studiefinanciering / verstrekkingen Financiële vaste activa De uitgegeven leningen aan (ex)-cliënten worden gewaardeerd op de nominale waarde onder aftrek van een voorziening tegen mogelijke oninbaarheid. Voorraden De voorraden worden gewaardeerd tegen historische kostprijs. Vorderingen op Informatie Beheer Groep De vorderingen op de Informatie Beheer Groep zijn gebaseerd op de voorschotten die aan cliënten op grond van hun studiefinancieringsrecht is verstrekt.
54 UAF jaarverslag 2008-2009
De kosten van de diverse regelingen zijn gebaseerd op de daadwerkelijk in het boekjaar aan cliënten betaalde vergoedingen of in het geval van collegegelden op de bedragen die door het UAF middels machtigingen aan de onderwijsinstellingen zijn afgegeven en door de onderwijsinstellingen zijn geïncasseerd.
10. Korte samenvatting verantwoordingsverklaring In het kader van de richtlijnen van het CBF heeft het bestuur een verantwoordingsverklaring opgesteld. Daarin wordt verslag gedaan over de volgende drie onderwerpen: – Hoe worden de functies toezicht houden, besturen en uitvoeren binnen de organisatie onderscheiden? – Hoe is de effectiviteit en de efficiency van de bestedingen geoptimaliseerd? – Hoe is de omgang met belanghebbenden geoptimaliseerd? De integrale verantwoordingsverklaring is terug te vinden op: www.uaf.nl/verantwoording. Een papieren versie van de verklaring is op te vragen bij het secretariaat van het UAF. Hieronder volgt een korte samenvatting van de behandelde onderwerpen. Het merendeel van de onderwerpen is overigens op verschillende plekken in dit jaarverslag terug te vinden.
Toezicht houden door de auditcommissie Het bestuur is van mening dat de huidige bestuurlijke structuur van het UAF voldoet aan de eisen van functiescheiding. Om de toezichtfunctie van het bestuur te versterken is een auditcommissie (bestaande uit de bestuursleden Fernhout, Hoevenaars, Warner en Van Doorn) ingesteld. Deze bestuurscommissie heeft als taak na te gaan of de activiteiten van het UAF conform het jaarplan en de begroting worden uitgevoerd. De (financiële) bedrijfsvoering wordt gemonitord en er wordt op breder terrein gekeken naar de prestaties in vergelijking met de jaarplannen van alle afdelingen. Andere aandachtspunten zijn de mogelijke risico’s die de organisatie loopt op langere termijn en hoe de organisatie voldoet aan de voor het UAF geldende regelgeving. De auditcommissie wordt sinds het voorjaar 2009 ondersteund door een (parttime) internal auditor. Haar bevindingen rapporteert de commissie aan het bestuur dat verantwoordelijk is voor het toezicht op de organisatie.
55 UAF jaarverslag 2008-2009
Optimaliseren van de effectiviteit en efficiency van de bestedingen Het UAF hanteert een planning- en controlecyclus. Het jaarplan wordt opgesteld met behulp van SMART-geformuleerde doelen. Dit jaarplan is een vertaling van de strategische doelstellingen uit het meerjarig beleidsplan. Budgetbewaking is binnen de cyclus een continu proces, waarover het bestuur op kwartaalbasis wordt gerapporteerd. Voor de acceptatie van cliënten is een beoordelingsprocedure (inclusief beoordelingscriteria en bezwaar- en beroepsprocedures) vastgelegd. Een ander instrument voor een zo effectief mogelijke besteding van de middelen is de begeleiding van de cliënt. Voor projectactiviteiten stelde het UAF sjablonen vast om de doelmatigheid van de processen te bevorderen en te zorgen dat de projecten op een adequate manier worden opgezet.
Optimaliseren van de omgang met belanghebbenden Het adequaat omgaan met de belanghebbenden ziet het UAF als een wezenlijk onderdeel van goed bestuur. Het UAF heeft de volgende hoofdgroepen onderscheiden: de (aspirant-) cliënten, de medewerkers, de particuliere donateurs en andere financiers (fondsen, Nationale Postcode Loterij, bedrijfsleven), de onderwijsinstellingen (wo, hbo en mbo) en de overheid. Bij elke deelgroep wordt veel aandacht besteed aan een goede dienstverlening of samenwerking door middel van het formuleren van heldere doelstellingen. Met eventuele klachten wordt zorgvuldig omgaan en er zijn waar nodig klachtenregelingen geformuleerd. Voor elke geaccepteerde cliënt wordt een maatwerktraject ontwikkeld dat tot een diploma en/of een baan moet leiden.
Er zijn interne richtlijnen opgesteld die aangeven wat als optimaal beschouwd wordt. Het UAF stelt eisen aan de vorderingen van de cliënt. Bij de acceptatie van cliënten bestaat er bij afwijzing een bezwaar – en beroepsprocedure. Een goed personeelsbeleid is de basis van al het UAF-werk. Aan donateurs wordt keuzes geboden over de wijze waarop en de frequentie waarin zij geïnformeerd willen worden over het UAF-werk. Het UAF streeft naar transparantie ten opzichte van alle betrokkenen, ook waar de doelstellingen niet zijn gehaald. Een goede en betrouwbare informatievoorziening is dan ook een van de taken van bestuur en directie.
56 UAF jaarverslag 2008-2009
Tel: +31 (0)71 579 44 44 Fax: +31 (0)71 579 44 00
[email protected] www.bdo.nl
Aan:
BDO Audit & Assurance B.V. Postbus 16128, 2301 GC Leiden Rooseveltstraat 55, 2321 BL Leiden Nederland
Het bestuur van Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF
ACCOUNTANTSVERKLARING Opdracht Wij hebben gecontroleerd of de in hoofdstuk 9 (pagina 47 tot en met 54) opgenomen informatie op juiste wijze is ontleend aan het door ons gecontroleerde financieel verslag 2008/2009 over de periode 1 september 2008 tot en met 31 december 2009 van Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF. Bij dat financieel verslag hebben wij op 20 mei 2010 een goedkeurende accountantsverklaring verstrekt. Het bestuur van de stichting is verantwoordelijk voor het opstellen van de in hoofdstuk 9 opgenomen informatie in overeenstemming met de grondslagen zoals gehanteerd in het volledige financieel verslag 2008/2009. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake de in hoofdstuk 9 opgenomen informatie te verstrekken. Werkzaamheden Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereenkomstig dienen wij onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de in hoofdstuk 9 opgenomen informatie op de juiste wijze is ontleend aan het financieel verslag 2008/2009. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Oordeel Naar ons oordeel is de in hoofdstuk 9 opgenomen informatie in alle van materieel belang zijnde aspecten op de juiste wijze ontleend aan het financieel verslag 2008/2009. Toelichting Wij vestigen er de aandacht op dat voor het inzicht dat vereist is voor een verantwoorde oordeelsvorming omtrent de financiële positie en de resultaten van de stichting en voor een toereikend inzicht in de reikwijdte van onze controle de in hoofdstuk 9 opgenomen informatie dient te worden gelezen in samenhang met het volledige financieel verslag 2008/2009, waaraan deze informatie is ontleend, alsmede met de door ons daarbij op 20 mei 2010 verstrekte goedkeurende accountantsverklaring. Deze toelichting doet geen afbreuk aan ons oordeel. Leiden, 27 mei 2010 BDO Audit & Assurance B.V. namens deze, w.g. drs. M.H.T. Rekelhof RA
Statutair gevestigd te Eindhoven en ingeschreven in het handelsregister onder nummer 17171186. BDO Audit & Assurance B.V. is lid van BDO International Ltd, een rechtspersoon naar Engels recht met beperkte aansprakelijkheid, en maakt deel uit van het wereldwijde netwerk van juridisch zelfstandige organisaties die onder de naam “BDO” optreden.
57 UAF jaarverslag 2008-2009
Voorkant: Anita Ntakarutimana, Guy Mpongo, Atusa Lalizadeh en Fadi Jallo zijn oud-studenten van het UAF. Over hun jaar 2008-2009 leest u meer op pagina’s 12, 28, 30 en 34. Door overgang van studiejaar naar kalenderjaar beslaat dit jaarverslag de periode van september 2008 tot en met december 2009. Tenzij anders aangegeven hebben alle cijfers betrekking op deze periode. Deze publicatie bevat een verkort financieel verslag dat is ontleend aan de jaarrekening van de Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF. De officiële jaarrekening is te vinden op www.uaf.nl/verantwoording Tekst: Erik van den Bergh Eindredactie: Elisa Veini Concept, ontwerp en infographic: Tangerine Design, Rotterdam Fotografie: Venus Veldhoen, Soraya Ebrahimi
59 UAF jaarverslag 2008-2009
Het UAF stelt zich ten doel hoger opgeleide vluchtelingen te ondersteunen bij het verwerven van een passende maatschappelijke positie door hen te steunen bij het realiseren van hun studieplannen en bij het verwerven van een plaats op de arbeidsmarkt die aansluit bij hun opleiding en capaciteiten. Het UAF treedt daarbij tevens op als belangenbehartiger voor genoemde groep vluchtelingen.
Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF Wilhelminapark 38, 3581 NJ Utrecht
Postbus 14300, 3508 SK Utrecht Telefoon (030) 252 08 35 Fax (030) 252 18 99
[email protected] | www.uaf.nl
Rekening 76300