Stichting Urgente Noden Groningen Jaaroverzicht juli tot en met december 2012 Samenvatting SUN Groningen verleent financiële hulp aan inwoners van de stad Groningen die in een urgente financiële noodsituatie verkeren. Deze hulp wordt mogelijk gemaakt door subsidies voor de bureau- en overheadkosten van de Gemeente- en Provincie Groningen en door de giften aan de in nood verkerende inwoner van lokale en landelijke fondsen. Alleen dienst- en hulpverlenende instanties waarmee SUN Groningen een convenant heeft afgesloten, kunnen ten behoeve van hun klanten een aanvraag voor een gift indienen. SUN Groningen heeft tot 1 januari 2013 rond een bedrag van € 15.000,00 aan giften verstrekt.
SUN Groningen is op 7 juni 2012 opgericht en per 1 juli 2012 officieel van start gegaan. Het bureau is na de zomervakantie, in september 2012, echt operationeel. SUN Groningen verleent financiële hulp aan inwoners van Groningen, die in een urgente financiële noodsituatie verkeren en niet (meer)in aanmerking komen voor een zogenaamd voorliggende voorziening. Het werk van SUN Groningen wordt mogelijk gemaakt door bijdragen van landelijke en lokale fondsen, de overheid en andere donateurs. (zie bijlage 1, achtergrondinformatie SUN Groningen). In dit jaaroverzicht lichten we kort toe wat er het afgelopen najaar 2012 is gebeurd. Dit doen we aan de hand van de organisaties waarmee SUN Groningen te maken heeft, namelijk de fondsen/ donateurs, de provincie en gemeenten, de dienst- en hulpverleners en de maatschappelijke organisaties.
1. Provincie en Gemeenten De opzet van het noodhulpbureau is, dat de overheid de bureau-/overhead kosten voor haar rekening neemt. Het geld van de fondsen gaat op deze manier voor 100% naar de in nood verkerende burger. De exploitatiekosten (huisvesting, salaris- en bureaukosten) worden gefinancierd door de deelnemende overheden. SUN Groningen is een onafhankelijke stichting. De verstrekte subsidie zal volgens de gemeentelijke en provinciale subsidievoorwaarden worden verantwoord. SUN Groningen is gestart in de gemeente Groningen en heeft bij de start in juni 2012 al het plan om de werkzaamheden ook naar de hele provincie uit te laten breiden. In 2012 is deze stap voorbereid. Eind 2012 is begonnen met het benaderen van de gemeenten in de Ommelanden, met het voorstel om deel te nemen. De Provincie Groningen ondersteunt dit plan van SUN Groningen en heeft vanuit het stimuleringsbudget armoedebestrijding voor twee jaren (2012 en 2013) een subsidie van € 50.000,00 verstrekt.
1
2. Fondsen/Donateurs SUN Groningen wordt gefinancierd door giften en bijdragen uit fondsen, legaten en donaties. Elke ontvangen euro gaat naar de in nood verkerende inwoner. In het najaar van 2012 zijn contacten gelegd met de fondsen voor het giftenbudget. SUN Groningen heeft zich aangemeld bij de Vereniging van Fondsen in Nederland. SUN Groningen is deelnemer aan het Landelijk beraad van de Stichting urgente bijzondere noden en aangesloten bij SUN Nederland. De landelijke fondsen zijn bekend met de werkwijze van de bij SUN Nederland aangesloten noodhulpbureau’s. Meerdere fondsen hebben al te kennen gegeven SUN Groningen financieel te ondersteunen door voor 2012 en 2013 een bedrag als voorschot over te maken. Achteraf wordt door ons verantwoord waar het geld aan is besteed. Op deze manier kan SUN Groningen snel reageren wanneer er een aanvraag komt voor een bijdrage in een urgente noodsituatie. Fondsen die SUN al ondersteunen zijn bijvoorbeeld: Fonds Toos Linstra van de Dijk, Nalatenschap De Drevon en Fundatie van de Santheuvel Sobbe. Hiernaast lopen er nog aanvragen voor bijdragen op voorschotbasis bij andere fondsen (Fonds DBL, CORDAID, M.O.A.C. Gravin van Bylandtstichting). Er zijn ook grote fondsen in Nederland die niet op voorschotbasis werken, maar aangevraagde bedragen geven per individuele aanvraag, zoals het Papefonds en het Hazewinkelfonds. Wij hebben met deze fondsen contact gelegd en werkafspraken gemaakt. We zijn in 2012 begonnen om ook regionale fondsen te benaderen via de notarissen en lokale banken (vermogensbeheerders). Dit moet in 2013 worden voortgezet en uitgebreid. De fondsen gaan het grootste aandeel in de giften leveren. Hiernaast worden ook lokale ‘kleinere’ initiatieven door SUN Groningen erg gewaardeerd. Zo heeft Elly Pastoor bij haar afscheid als wethouder aangegeven geen cadeaus te wensen, maar het op prijs te stellen wanneer er een donatie voor SUN Groningen werd gedaan.
3. Dienst- en Hulpverlenende instellingen Om de bekendheid van SUN Groningen overal te vergroten is de eerste periode vooral gebruikt om gesprekken te voeren met grote dienst- en hulpverlenende instellingen in de stad Groningen. Naast bekendheid is het doel van deze gesprekken om na te gaan of een convenant kan worden afgesloten. Alleen convenantpartners van SUN Groningen kunnen een aanvraag indienen voor hun cliënten in nood met het verzoek om een gift. Inmiddels heeft al een groot aantal dienst- en hulpverlenende instellingen een convenant met SUN Groningen afgesloten (zie bijlage 2). Aanvragen Dienst/hulpverleners weten ons al snel te bereiken met zowel vragen als aanvragen. In 2012 zijn totaal 27 aanvragen ontvangen en 26 afgehandeld. Aan giften is ongeveer een bedrag van € 15.000,00 verstrekt. Van de 26 afgehandelde aanvragen zijn er 20 gehonoreerd. Voor de niet gehonoreerde aanvragen kon geen gift door SUN Groningen worden verstrekt omdat een beroep gedaan kon worden op een voorliggende voorziening of dat er al in de kosten was voorzien door een lening van een familielid. Ook werd er een bijdrage voor schulden gevraagd. SUN Groningen geeft in principe voor dit laatste geen gift. De giften van SUN Groningen variëren van € 75,00 tot € 1730,00. De gemiddelde bijdrage bedraagt € 670,00.
2
Onderwerpen van toegekende aanvragen: Leefgeld, Woninginrichting/stoffering Huishoudelijke apparatuur Kleding Overig
6 4 4 2 4
Totaal
20
Aanvragen door dienst/hulpverlenende instellingen Aantal Totaal toegekend toegekende bedrag aanvragen
MEE MJD GKB VNN Toevluchtsoord Promens-care Elker Humanitas Kerken UMCG NOVO William Schrikkerst.
4 4 5 1 1 1 1 1 1 1
€ € € € € € € € € €
3027,00 5560,00 3643,32 300,00 385,00 500,00 500,00 375,00 375,00 400,00
3
2 1 € 15065,32
.
Aantal aanvragen
Echtpaar Alleenstaande moeder Alleenstaande man Alleenstaande vrouw Minderjarige
Afgewezen/ingetrokken aanvragen
7 4 5 3 1
Aantal personen
Waarvan kinderen
27 18 5 3 1 54
13 14
1 28
Totaal zijn met de giften van SUN Groningen 54 personen, inclusief de kinderen, geholpen.
3
Voorbeelden van aanvragen zijn. e Een meisje van 15 jaar is opgenomen op de jongerenafdeling van VNN. Zij woont vanaf haar 5 niet meer thuis maar heeft in verschillende gezinnen en internaten gewoond. Haar ouders krijgen geen kinderbijslag voor hun dochter, hebben een bijstandsuitkering en hebben nog nooit financieel bijgesprongen. Het meisje heeft haast geen kleding meer en haar schoenen zijn kapot. VNN vraagt een bedrag van € 300,00 voor kleding en schoenen. SUN Groningen heeft hiervoor een gift verstrekt. Een hulpverleenster van ELKER vraagt een bedrag van € 500,00 voor leefgeld voor een alleenstaande moeder met meerdere kinderen. De oudste zoon van 18 jaar heeft een ongeneeslijke vorm van kanker en is nu thuis. De zoon ligt op een bank in de woonkamer. Binnen de familie is er een opeenstapeling van problemen, dit brengt een ernstige overbelasting van de moeder met zich mee. Er zijn naast emotionele problemen ook financiële zorgen. Door de hulpverlening zijn er meerdere trajecten opgestart. De moeder is aangemeld voor thuisadministratie bij Humanitas en de familie krijgt thuiszorg. Verder zijn zij aangemeld bij de voedselbank. Met Lefier is een oplossing gezocht voor de zieke zoon door een cabine in de tuin te plaatsen. Wanneer de vaste lasten en de achterstallige betalingen worden betaald is er geen leefgeld meer over. Gelet op de crisissituatie wordt verzocht, ter overbrugging, een bedrag van € 500,00 leefgeld te verstrekken. De familie kan haar financiële huishouding weer op orde krijgen met behulp van Humanitas. SUN Groningen heeft hiervoor een gift verstrekt. Voorlichting SUN Groningen komt pas in actie wanneer er geen of niet tijdig gebruik kan worden gemaakt van wettelijke regelingen of andere voorzieningen. Voordat er een aanvraag wordt ingediend worden wij vaak telefonisch of per mail geraadpleegd met de vraag of een aanvraag mogelijk is. Wanneer er een andere mogelijkheid is, geeft SUN advies welke stappen de hulpverlening kan zetten. Voorbeelden van deze adviezen zijn. SUN krijgt een vraag of het mogelijk is een gift te verstrekken in de periode dat er een aanvraag loopt voor een WAJONG-uitkering. Deze aanvraagprocedure kan wel 16 weken in beslag nemen. Wij wijzen op de mogelijkheid om in de tussenliggende periode een WWB-uitkering aan te vragen en leggen uit hoe deze aanvraag moet worden ingediend. Een persoon gaat verhuizen naar een andere plaats. De hulpverlener vraagt om verhuis-en inrichtingskosten. Wij wijzen op de mogelijkheid om bijzondere bijstand aan te vragen voor de verhuiskosten bij de vertrekkende gemeente en voor inrichtingskosten bij de nieuwe gemeente. Een hulpverlener vraagt een gift in verband met een huurachterstand van een klant. Er is nog een mogelijkheid om een regeling te treffen met de verhuurder. De hulpverlener wordt verwezen naar het inloopspreekuur van de GKB en hoort ook welke gegevens moeten worden meegenomen. De bureaumedewerker geeft ook voorlichting bij werkoverleggen van de convenantpartners. Inwoners van Groningen bellen of mailen SUN Groningen ook zelf met de vraag of zij een gift kunnen krijgen. Een gift is niet mogelijk omdat aanvragen alleen via hulpverleners kunnen worden ingediend. Deze inwoners krijgen van ons adviezen welke stappen zij kunnen zetten. Regelmatig komen er al vragen van hulpverleners uit de provincie of zij al aanvragen bij SUN Groningen kunnen indienen.
4
4. Maatschappelijke organisaties SUN Groningen wil ook fungeren als platform voor uitwisseling van ervaringen van noodhulpverlening en voor signalering van zaken, waarin wellicht door de partners van SUN Groningen actie op moet worden ondernomen. Hiervoor is in 2012 begonnen met het organiseren van een platformbijeenkomst op 28 maart 2013. Bij deze bijeenkomst willen wij alle partners van SUN Groningen uitnodigen, dus ook de kerken en voedselbanken.
5. Bestuur en bureau Het onbezoldigde bestuur bestaat uit personen uit de kring van de (lokale) overheden, dienst- en hulpverlenings- organisaties, maatschappelijke organisaties en fondsen. Bestuur: Dhr. P. de Bruijne, voorzitter
Mevr. A. Aaldering,
Dhr. J.de Jong, penningmeester
Mevr. T. Dolstra
Dhr. E. Ottens, secretaris
Mevr. G. Haak Dhr. B. van Putten
Bureau SUN Groningen Kundien van Loo Eendrachtskade ZZ 2 9726 CW Groningen
Tel. 050-3675006
[email protected] www.sungroningen.nl
5
Bijlage 1 Achtergrondinformatie In Nederland hebben ongeveer 16 % van de huishoudens een inkomen van rond de 110% van het minimum. Als tussen de 6 en 8 % van de huishoudens jaarlijks in een financiële noodsituatie komen gaat het in de provincie Groningen jaarlijks om 2500 huishoudens. In situaties van urgente nood is het gewenst een brede, gelijkwaardige samenwerking te hebben van de provinciale en lokale overheden, het brede veld van hulpverlening, maatschappelijke organisaties en financiers/(nood)fondsen in de vorm van een stichting. In deze samenwerking zorgen gemeenten voor de continuïteit en het armoedebeleid. De dienst /hulpverleningsinstellingen zijn de aanvragende partij en fondsen/donateurs zijn er voor de bijdragen/giften. Maatschappelijke organisaties dienen als oog en oor voor de situatie van mensen in nood. Tegen deze achtergrond wordt het streven onderschreven om een klein, centraal adres in te richten, waarop dienst- en hulpverleningsinstellingen een beroep kunnen doen voor hun cliënten. Het noodhulpbureau vervult daarbij verschillende samenhangende functies: het bieden van eenvoudige, onbureaucratische snelle hulp: als het moet binnen 24 uur en het maakt daartoe afspraken met instellingen; het inrichten van goede bemiddeling om voorliggende voorzieningen te activeren; het geven van goede, gerichte service en voorlichting aan partners in het bijzonder de hulpverlening; het hebben van aandacht voor inbedding in de hulpverlening bij de financiële ondersteuning; als een vicieuze cirkel met hulp wordt doorbroken is het van belang voortgang te boeken; het afstemmen met lokale instanties op het terrein van bestaanszekerheid uitwisseling en gedachtewisseling over de provinciale en lokale situatie en daarmee tevens fungeren als platform voor signalering op basis van de ervaringen met noodhulpverlening
Het gaat daarom om een klein centraal adres dat lokaal door de gemeentelijke overheden gedragen wordt. Het zal daarmee niet alleen voor de stad, maar ook voor de overige gemeenten in de provincie kunnen functioneren als ‘noodhulpbureau’ of ‘noodfonds’. In Nederland zijn op dit moment 17 noodhulpbureaus actief waarvan één in Leeuwarden voor de provincie Friesland. Van meet af aan is beoogd om SUN Groningen zo spoedig mogelijk provincie breed te laten functioneren. Het bestuur van SUN Groningen heeft het initiatief genomen om de verbreding tot stand te brengen. De Stichting beoogt daarbij een brede basis te ontwikkelen met bestuurders op persoonlijke titel uit de kring van de (lokale) overheden, dienst- en hulpverlenings- organisaties, maatschappelijke organisaties en fondsen. Een ondersteunende Adviesgroep Urgente Noden wordt overwogen. De Stichting kan worden gezien: -
als een aanvulling op de sociale infrastructuur
-
als een organisatie, die erop gericht is ernstige armoede, ook bij stille armen terug te dringen, dan wel te voorkomen
-
als een handvat voor dienst- en hulpverleningsinstellingen om cliënten beter te kunnen begeleiden naar zelfredzaamheid en zelfstandigheid
6
-
een adviesinstantie voor de dienst- en hulpverlening omtrent de mogelijkheden die er in het (gemeentelijk) beleid en in het beleid van maatschappelijke organisaties zijn, om urgente problemen te voorkomen. Ook wil SUN ondersteuning bieden in noodsituaties bij specifieke groepen, zoals kinderen, die opgroeien in gezinnen met meervoudige problematiek.
Aanpak Om te bereiken dat SUN provincie breed kan werken moeten gemeentes erbij worden betrokken. Het doel is dat door het afsluiten van convenanten de gemeentes gaan bijdragen in de kosten van het bureau. Dit najaar al worden de eerste contacten gelegd met verschillende gemeentes. Tegelijk wordt SUN onder de aandacht gebracht van de hulpverleners in de provincie. De verwachting is dat SUN 2013 nog nodig heeft om de gemeenten hierbij te betrekken en convenanten af te sluiten.
7
Bijlage 2:
Convenantpartners: ELKER, Stichting EXODUS, GKB, HUMANITAS, INLIA, Leger des Heils, LIMOR, MEE Groningen, Stichting MJD, NOVO, Terwille, Veni-etinam, Vluchtelingenwerk Noord Nederland, VNN en de William Schrikkerstichting.
Deze lijst is nog niet compleet, er zijn bijvoorbeeld ook in de Stad Groningen contacten met: Bureau Jeugdzorg, Nait soez’n UMCG, Promens-Care, Reclassering, Lentis Toevluchtsoord en Stichting Huis. Sociale teams
8
