Stichting Stedenband Hoogeveen – Martin Jaarverslag 2009
Inhoudsopgave Inhoudsopgave ............................................................................................................................ 2 Voorwoord ................................................................................................................................... 3 Inleiding ....................................................................................................................................... 4 Het bestuur .................................................................................................................................. 4 De contactpersoon voor de Stedenband in Martin....................................................................... 5 De Nieuwjaarsbijeenkomst .......................................................................................................... 5 Afscheidsreceptie van burgemeester Urlings .............................................................................. 7 Uitwisselingen tussen de Gemeente Hoogeveen en de Gemeente Martin en andere organisaties ................................................................................................................................. 7 De dagen van Martin ................................................................................................................... 7 Het 25 jarig bestaan van de VNTS .............................................................................................. 8 De brainstormavond .................................................................................................................... 8 De Werkgroep Natuur en Milieu .................................................................................................. 8 De Werkgroep Welzijn en Gezondheid........................................................................................ 8 De Werkgroep Cultuur en Toerisme ............................................................................................ 8 De Werkgroep Levensbeschouwingen ........................................................................................ 8 Plannen voor 2010....................................................................................................................... 9 Jaarverslag 2009 van werkgroep Natuur en Milieu.................................................................... 10 Jaarverslag Werkgroep Welzijn en Gezondheid ........................................................................ 12 Jaarverslag Werkgroep Cultuur en Toerisme ............................................................................ 15 Jaarverslag Werkgroep Levensbeschouwingen ........................................................................ 20 Dagen van Martin ...................................................................................................................... 22 Gemeente Hoogeveen organiseerde tweede handelsmissie naar Martin.................................. 23 L'udmila Consten ontvangt onderscheiding van de stad Martin................................................. 24 Brainstormavond op 3 december 2009...................................................................................... 25 Bijlage 1..................................................................................................................................... 27 Bestuurssamenstelling............................................................................................................... 28
2
Voorwoord Voor velen heeft het jaar 2009 in het teken gestaan van de bezinning. De wereld werd in 2008 getroffen door de ernstigste economische crisis sinds de jaren ’30 en de gevolgen hiervan werden vooral in 2009 gevoeld. Stijgende werkloosheid, oplopende tekorten van overheden en zuinig aan voor menig ‘gewone’ burger, waren de meest zichtbare gevolgen. De vraag, hoe het zover heeft kunnen komen en welke lessen we uit de crisis kunnen leren heeft velen beziggehouden. Mijn indruk is, anno mei 2010, dat we al bijna weer zijn vergeten dat we het toch echt anders zouden gaan doen. Ook aan Slowakije is de crisis niet voorbijgegaan. In de automobielindustrie vonden de grootste klappen plaats en als kampioen van Europa in het produceren van auto’s, kreeg Slowakije het zwaar te verduren. In het bijzonder de omgeving van Martin. Voor de gemeente Martin betekende dit een herbezinning, lees bezuinigingen, op vele terreinen. Ook de relaties met de partnersteden waren onderwerp van discussie. De uitkomst is voor Hoogeveen, dat men ook voor de toekomst een voor beide steden waardevolle band ziet weggelegd. Ook het afgelopen jaar hebben er diverse contacten plaats gevonden. U leest hierover uitgebreid in dit jaarverslag. Verheugend is, dat in deze tijd van economische neergang, de contacten tussen het bedrijfsleven in beide partnersteden zijn geïntensiveerd. In het najaar van 2009 heeft een bijeenkomst plaats gevonden met diverse betrokkenen over de toekomst van de Stedenband. Iedereen was het er over eens dat door de inspanningen van de Stichting Stedenband vele waardevolle contacten zijn gelegd, dat er over en weer veel kennis is uitgewisseld en dat er meer begrip voor elkaars cultuur is ontstaan. Waar men het ook over eens was is dat voor de (nabije) toekomst nieuwe keuzes moeten worden gemaakt over de positionering van de Stichting Stedenband in de Hoogeveense samenleving. De uitdaging is om in 2010, bij het vieren van het 20 jarige bestaan, een nieuwe werkwijze te kunnen presenteren. Afke de Vries en ondergetekende zullen niet meer deel uitmaken van een nieuwe organisatiestructuur. Wij nemen dit jaar afscheid na ons vele jaren met hart en ziel te hebben ingezet voor een goede band tussen beide partnersteden. Het is dan aan anderen om deze waardevolle relatie voort te zetten. Hans Hornstra Gees, mei 2010
3
Jaarverslag Stichting Stedenband Hoogeveen-Martin 2009
Inleiding
H
et is een spannend jaar geweest voor de landen in Europa vanwege de financiële crisis, dus ook voor Slowakije en Nederland. Per 1 januari 2009 is in Slowakije de euro ingevoerd. De overgang van Slowaakse kronen naar euro's is goed verlopen. In 2009 hebben weer verschillende uitwisselingen van de beide gemeentes en organisaties plaatsgevonden. Hieraan zal in dit jaarverslag aandacht worden geschonken. Bij de afscheidsreceptie van burgemeester Urlings is een delegatie uit Martin aanwezig geweest. Zie verderop in het verslag. Contacten per e-mail en telefoon tussen leden van het bestuur en afgevaardigden uit Martin gaat snel en plezierig. Elke werkgroep is doorgegaan met het werk dat zich voor gedaan heeft. De leden van de Stichting Stedenband Hoogeveen Martin hebben het jaar wederom geopend met een nieuwjaarsbijeenkomst. In december is er een brainstormavond geweest over het verleden, het heden en de toekomst van de Stichting Stedenband Hoogeveen-Martin. Hierbij hebben afgevaardigden van de politieke partijen van het gemeentebestuur van Hoogeveen en ambtenaren mee gedacht en mee gediscussieerd.
Het bestuur
H
et bestuur heeft in 2009 uit 12 leden en 1 actieve vrijwilliger bestaan. De partners van de bestuursleden zijn altijd bereid in te springen daar waar nodig is. Halverwege het jaar heeft Jan Poppema zich als bestuurslid teruggetrokken, maar blijft wel bij de Stedenband betrokken. Hij verzorgt de website en is bereid te helpen bij een aantal werkzaamheden. Het algemeen bestuur is in 2009 vijf keer bij elkaar gekomen en wel op 20-1, 12-3, 11-5, 14-9 en 23-11. Vanwege de voorbereiding van de brainstormavond over de toekomst van de stedenband hebben in kleinere groepen verschillende overleggen plaatsgevonden. Het dagelijks bestuur is een aantal keer bijeen gekomen en heeft contact gehad per e-mail of telefoon. Het bestuur krijgt ambtelijke ondersteuning van Mariska Groot-Obbink, daar waar nodig is. De bestuurssamenstelling is te vinden op de laatste bladzijde van dit jaarverslag. Onderwerpen die in het jaar 2009 op de vergaderingen aan de orde zijn geweest en activiteiten, waaraan bestuursleden deelgenomen hebben, zijn: 9De vakantiebeurs in Utrecht, waar Klaas Kleine Martin en Slowakije heeft gepromoot. 9Afke de Vries heeft contacten met SWW gehad in verband met een uitwisseling. 9Het afscheid van burgemeester Urlings en het afscheidscadeau. 9De website van de stedenband Hoogeveen-Martin. 9De financiën, de begroting en de subsidie. 9De statuten. 9De plannen, werkzaamheden en activiteiten van de werkgroepen. 9Het 25 jarig jubileum van de VNTS de Vrienden Nederland Tsjechië en Slowakije. 4
9De opslagplaats voor materialen bij notaris van Linge en Tillema 9De dagen van Martin. Zie bladzijde 7 9Contact met de heer van der Kooi in verband met een eventuele bestuursfunctie. 9Het vertrek van de voorzitter en de secretaris in 2010. 9Het speelgoed van de speel-o-theek van Hoogeveen die ermee stopt. 9De voorbereidingen voor een brainstormavond over de werkwijze en de toekomst van de stedenband Hoogeveen Martin. De voorbereidingscommissie bestond uit Hans Hornstra, Klaas Kleine en Afke de Vries. 9Financiële steun voor een bezoek aan Martin van de jongerengroep van de Katholieke Kerk. 9Bezoek van een afvaardiging van de Evangelisch-Lutherse Kerk van Martin aan Hoogeveen. 9Bezoek van jongeren van de Katholieke Kerk uit Hoogeveen aan Martin. 9Het sorteren van de gekregen goederen. Hierbij hebben leerlingen van het Roelof van Echten College locatie Nicolaas Beetsstraat (maatschappelijke stage) geholpen. 9Het 20 jarig bestaan van de Stedenband Hoogeveen Martin. 9In een kleinere commissie wordt het 20 jarig bestaan voorbereid. 9Eventuele deelname van Slowaakse lopers aan de Cascaderun. 9Contacten met Ingrid Stupavská van het Slowaaks verkeersbureau. 9Bezoek van middenstanders in november aan Martin zie bladzijde 23. 9De brainstormavond over de toekomst van de Stedenband gehouden op 3 december in de Spaarbankhoeve. Als voorzitter en gespreksleider voor die avond is Ruud Fokkes gevraagd. Zie bladzijde 25
De contactpersoon voor de Stedenband in Martin
D
e contactpersoon van de Stedenband in Martin vanuit de gemeente is nog steeds Andrea Jančošková. We hebben een goed contact met haar. Zij spreekt Engels. De stedenbanden is een klein onderdeel van haar takenpakket. Er is veel is via e-mail geregeld. L’udmila Consten heeft per telefoon directe zaken geregeld in het Slowaaks.
De Nieuwjaarsbijeenkomst
I
n januari 2009 hebben de leden van de Stichting Stedenband Hoogeveen Martin met hun partners een nieuwjaarsbijeenkomst gehad in de Spaarbankhoeve, die Lilian Poierrié ons evenals de vorige jaren aangeboden heeft. De heer G. Poppema, honorair consul van Slowakije, is daarbij aanwezig geweest. Hij heeft een cd over het ontstaan van het museum 'The Danubiana Meulensteen Art Museum' op een schiereiland bij Bratislava laten zien en heeft er enthousiast over verteld. Verschillende leden van het bestuur hebben een voordracht gehouden. Het is een plezierige avond met goede contacten geweest. Onze dank gaat uit naar Lilian Poierrié voor de gastvrijheid en het mogelijk maken voor deze avond.
5
6
Afscheidsreceptie van burgemeester Urlings Op 2 februari heeft burgemeester Urlings afscheid genomen. Op zijn receptie zijn ook drie afgevaardigden uit Martin geweest, namelijk de oud burgemeester van Martin de heer Stanislav Bernát, Alexander Zacharides en Andrea Jančošková. De heer Bernát hield een toespraak in het Nederlands. Van de stedenband Hoogeveen-Martin kreeg de heer Urlings een mooi aandenken aangeboden.
De heer Bernát hield een toespraak in het Nederlands.
Van de stedenband Hoogeveen-Martin kreeg de heer Urlings een mooi aandenken aangeboden
Uitwisselingen tussen de Gemeente Hoogeveen en de Gemeente Martin en andere organisaties
I
n verband met de financiële crisis zijn diverse uitwisselingen uitgesteld, waaronder de geplande uitwisseling met SWW. Andere uitwisselingen hebben in een kleinere uitvoering plaats gevonden. Zoals genoemd is er een delegatie uit Martin bij de afscheidsreceptie van burgemeester Urlings geweest. De dagen van Martin hebben in een kleiner verband plaats gevonden. Er is een groep van de kerk uit Martin in Hoogeveen geweest. Een gezamenlijke dienst is door Hans Hornstra namens de Stedenband bezocht en een concert uitgevoerd door jongeren uit Martin door Afke de Vries. Jongeren van de Katholieke Kerk hebben een bezoek aan Martin gebracht. Zie bladzijde 20. In een paginagroot artikel in de Hoogeveensche Courant is aandacht geschonken aan de handelsmissie die plaats gevonden heeft in november. Zie bladzijde 23. L'udmila Consten heeft toen in Martin een onderscheiding van de stad Martin gekregen voor haar inzet en de contacten die ze onderhouden heeft. Zie bladzijde 24.
De dagen van Martin
D
e culturele dagen in Martin, waarbij vertegenwoordigers van stedenbanden die Martin heeft worden uitgenodigd hebben van 18 tot en met 20 juni 2009 plaatsgevonden. Namens de Stedenband Hoogeveen-Martin is Klaas Kleine met zijn vrouw aanwezig geweest. Een verslag van die dagen staat op bladzijde 22. 7
Het 25 jarig bestaan van de VNTS
O
p 21 maart 2009 heeft de Vereniging Vrienden van Tsjechië en Slowakije, de VNTS, haar 25-jarig bestaan gevierd. L'udmila Consten, Klaas Kleine en Afke de Vries hebben deze bijeenkomst vanuit de Stichting Stedenband Hoogeveen Martin bezocht. Paulien Plaisier is in het zonnetje gezet vanwege het vele werk dat ze al die jaren voor de VNTS en voor het blad AHOJ heeft gedaan. Ter gelegenheid van het 25 jarig bestaan zijn er 3 specials van AHOJ uitgekomen, één met recepten, één met 12 portretten en één met sprookjes in de muziek. In de pauze hebben L'udmila Consten, Klaas Kleine en Afke de Vries met de ambassadeur van Slowakije, mevrouw Oksana Tomová, gesproken over het werk van de Stedenband Hoogeveen Martin. Mevrouw Tomová heeft veel interesse getoond. Zij heeft het aanwezige drietal van de Stedenband een uitnodiging gestuurd voor het bijwonen van de opening van een Hongaarse en Slowaakse schilderijenexpositie in het stadhuis van Den Haag. Lúdmila Consten en Klaas Kleine zijn daar geweest.
De brainstormavond
O
p 3 december 2009 is er een brainstormavond geweest met als onderwerp het verleden, het heden, maar vooral de toekomst van de Stichting Stedenband Hoogeveen-Martin. Deze avond heeft plaats gevonden in de Spaarbankhoeve en is geleid door Ruud Fokkes. Alle bestuursleden van de stichting en Anne Wietze Hiemstra (CDA), Gert Vos (CU), Arend Steenbergen (VVD), Jan Alting (Gemeentebelangen) en Johan Bisschop (ambtenaar) hebben aan de discussie meegedaan. Arnaud Bottenheft is gevraagd om een impressieverslag te maken. Het is een zeer waardevolle bijeenkomst geweest met als conclusie dat er een commissie gevormd zal worden die met wat er aan de orde geweest is op die avond aanbevelingen gaan doen voor de toekomst van de Stichting Stedenband Hoogeveen-Martin. Een verslag van Hans Hornstra staat op bladzijde 25
De Werkgroep Natuur en Milieu
D
e activiteiten van de Werkgroep Natuur en Milieu staan vermeld in het jaarverslag van de werkgroep. Dit is geplaatst op bladzijde 10.
De Werkgroep Welzijn en Gezondheid
D
e Werkgroep welzijn en gezondheid bestaat het eerste half jaar uit 6 personen. Jan Poppema heeft zich teruggetrokken uit de groep. Het tweede half jaar bestaat de groep dus uit 5 personen. De activiteiten van de werkgroep, die in 2009 plaats gevonden hebben, zijn te lezen in het jaarverslag van de werkgroep op bladzijde 12.
De Werkgroep Cultuur en Toerisme
D
e werkgroep cultuur en toerisme is wederom zeer actief geweest. Klaas Kleine is het enige lid van de werkgroep. Hij wordt bij activiteiten bijgestaan door sommige bestuursleden. Hij heeft goede contacten met Martin en het Slowaaks Toeristenbureau. Op de vakantiebeurs, de vijftig plus beurs en andere gelegenheden is hij actief geweest.. Het jaarverslag van de Werkgroep Cultuur en Toerisme staat op bladzijde 15.
De Werkgroep Levensbeschouwingen
H
et bezoek van een kerkelijke delegatie uit Martin aan Hoogeveen en van jongeren uit Hoogeveen aan Martin staan vermeld in het jaarverslag van de werkgroep op bladzijde 20. 8
Plannen voor 2010
D
e plannen voor 2010 hangen voor een deel af van waar de commissie die zich toelegt op de toekomst van de Stedenband Hoogeveen-Martin mee komt. Nieuwe ideeën en uitwisselingen en het uitbreiden en in stand houden van wat er al gebeurt blijven aan de orde.. Deze zijn: 9 9 9 9 9
9 9 9 9 9 9 9 9 9
Verder gaan met brainstormen over de toekomst van de stedenband. Nieuwe bestuursleden werven. Uitbreiding zoeken van de werkgroep Cultuur en Toerisme blijft staan Op politiek en vooral economisch gebied willen we op onze ingeslagen weg doorgaan. De wens van de werkgroep Natuur en Milieu is doorgaan met haar werk wat betreft ondersteunen van het milieuwerk in Martin en omgeving en met het bevorderen van de milieu-educatie. Er zijn ontwikkelingen gaande waardoor de werkgroep zich gaat beraden op de toekomst. De werkgroep Welzijn en Gezondheid wil met wat er in de visie van de Stedenband staat verder aan de slag. De leden van de werkgroep blijven materialen verzamelen. De werkzaamheden voor een speel-o-theek in Martin staat nog steeds in de ijskast. Of er in 2010 in Martin weer een vakantieweek voor kinderen georganiseerd wordt door Hoogeveense jonge mensen is nog niet duidelijk. Ook in 2010 zullen er weer de dagen van Martin zijn. Contacten op het gebied van sport- en muziekactiviteiten staan nog steeds op ons verlanglijstje. We zouden graag willen, dat burgemeester Hrnčiar van Martin Hoogeveen een bezoek brengt. Overleg met de gemeente Martin over de opgestuurde visie van de Stichting Stedenband Hoogeveen-Martin. De viering van het 20 jarig bestaan. Er zullen natuurlijk daar waar mogelijk nieuwe contacten aangegaan worden.
Afke de Vries-Miedema.
9
Jaarverslag 2009 van werkgroep Natuur en Milieu
I
n 2009 is via mailcontact, informeel in het veld en formeel op het kantoor van Beheer Grote Fatra in Vrútky veel gesproken over de toekomst. Sinds 1 mei 2004 is Slowakije lid van de Europese Unie. Per 1 januari 2008 is de euro betaalmiddel. EU-gelden stromen binnen. Tijdens ons bezoek hoorden we vaak het woord project. Beheer GF kreeg een half miljoen euro voor de bouw van een nieuw kantoor in Martin. Dorpen kregen ruime subsidies voor vernieuwing van het rioolstelsel en de aanleg van wegen. We bezochten een school in Martin met nieuwe inventaris, verkregen via EU-gelden. NGO Ecopolis zorgde via sponsoren (grote bedrijven in Martin) dat Beheer GF 4200 euro kreeg voor de verbetering van twee toeristische bergroutes in de Grote Fatra bij het Necpalská- en Gaderská dolina en voor enkele infopanelen op deze routes. Plotseling neemt men initiatieven voor allerlei projecten. Het initiatief voor het nieuwe kantoor kwam drie jaar geleden van Ján Kadlečík. Peter Vantara nam de stok over en slaagde uiteindelijk in 2009. Ivan Milan nam het initiatief voor de financiering van de bergroutes. Jaar in jaar uit hebben wij als werkgroep om dergelijke initiatieven gevraagd. Om Europees geld binnen te halen, neemt men nu gretig maatregelen. De bedragen ziende, valt ons kruimelwerk daarbij in het niet. We besloten het laatste donatiegeld, 1200 euro, voor de bewaking van steenarendnesten over te maken.
Turiecvallei met koeienherder.
Een WRN-lid had aan ons 100 euro van zijn verjaardag overgemaakt. We hebben besloten dat aan het project Steenarendstation van boswachter Metod Macek in Zázrivá te geven. Voormalig Spravá-directeur Ján Kadlečík was bereid voor de vertaling mee te gaan. Metod had een goed verhaal over de toestand van de steenarend in 2009. Wie het Steenarendstation en revalidatiecentrum voor uilen en roofvogels van Metod Macek wil bezoeken, kan terecht op het adres Dolina 61 in Zázrivá. In de heuvels achter het huis is een natuurpad voor kinderen uitgezet.
10
Metod Macek bij een infopaneel van zijn Steenarendstation in Zázrivá.
Macek vertelde ons over de problemen die roofvogels in Slowakije onverkort ondervinden. De noodzaak van hulp van buitenlandse natuurbeschermers blijft aanwezig. Maar ook in dit geval zullen EU-gelden sponsoring voor een deel vervangen. De Slowaakse Nationale Bank heeft voor alle nationale parken in Slowakije een munt van 20 euro laten slaan in Kremnica. NP Vel’ká Fatra kon via opgave van het aantal medewerkers aan een partij munten komen en dacht daarbij ook aan ons. We kregen de munt van nieuwe directeur Vantara voor bewezen diensten. Een zilveren munt met de afbeelding van de rots Čierny Kameň en een steenarend en op de keerzijde drie planten: bergcyclaam,
Turkse lelie en een gentiaan. In 2010 beraadt de werkgroep zich over de zin van voortzetting van financiële en materiële hulp aan Beheer Grote Fatra, nu blijkt dat redelijk gemakkelijk EU-gelden kunnen worden verkregen. Wellicht ligt het laatste feit ten grondslag aan de onwil sinds 2006 van Beheer Grote Fatra om zelf met initiatieven te komen voor de besteding van het door ons bijeenverzamelde geld. Eind 2009 werden de contacten zeldzamer, de werkgroep werd niet meer ingelicht over vorderingen van de projecten en een verslag van nestbewaking bleef achterwege. Het spreekt voor zich dat de werkgroep de positieve veranderingen in Slowakije toejuicht, hoewel een stijgende economie vaak ten koste gaat van een gezonde ecologie. De eerste aantastingen van de Jan de Vries met een keizerarend bij kasteel Bojnice. rijke Slowaakse natuur zijn zichtbaar. De werkgroep hoopt dat het Slowaakse Ministerie van Milieu in gaat zien dat duurzaam (eco)toerisme meer toekomst heeft dan de aanleg van ontsluitingswegen in natuurgebieden, golfterreinen en luxe hotels. Hero Moorlag.
11
Jaarverslag Werkgroep Welzijn en Gezondheid
D
e leden van de werkgroep gezondheid zijn dit jaar 2 keer bij elkaar geweest en hebben verder telefonisch, per e-mail en/of tijdens de vergaderingen van het algemeen bestuur contact met elkaar gehad. Transport r is het afgelopen jaar geen groot transport geweest. Wel hebben Afke en Ipe de Vries twee keer goederen naar Martin gebracht met hun camper.
E
Opslagplaats. e loods bij notaris van Linge en Tillema mogen we nog steeds gebruiken als opslagplaats. We zijn ze daar erkentelijk voor.
D
Kindertehuis. ezoek aan Detský domov in Istebné door Afke en Ipe de Vries op 15-6-2009 We werden verwelkomd door de directrice. Zij sprak geen Engels of Duits. De maatschappelijk werkster (haar voornaam is Anna) van het kindertehuis was de tolk. Het gesprek verliep erg plezierig. Ze vertelde dat het kindertehuis erg blij was met de tweedehands kleding en speelgoed. Ook de handdoeken en het beddengoed konden ze goed gebruiken. Er was gewoon weinig geld beschikbaar voor alles. Verder sprak ze over de nood van de kinderen wat betreft het contact met de ouders. Zij willen terug naar de familie, maar die laten het nog al eens afweten en zijn soms zelfs onvindbaar. We kregen een rondleiding. Alles was schoon en zelfs steriel, zoals Anna zei. Met het uitladen van de meegebrachte spullen hielpen de grotere kinderen. We kwamen er met prettige gevoelens vandaan en het motiveerde ons om door te gaan met verzamelen en brengen van materialen.
B
B
ezoek aan Detský domov in Istebné op 27-8-2009 Via iemand via de Ladies Circle (ze wenste onbekend te blijven) hadden we 40 paar nieuwe kinderschoenen gekregen. Verder waren er tassen met speelgoed, een enorm grote teddybeer en wat kinderkleding verzameld. Het vervoer van de enorme beer gaf wel wat overlast. De ontvangst was weer allerhartelijkst, ook nu we deze keer onaangekondigd langs kwamen. De tieners gingen direct schoenen passen en een twaalfjarige jongen nam de levensgrote beer op zijn nek. Ook nu hadden we weer een zeer plezierig en open gesprek met Anna. De kinderen waren De beer is haast groter dan het kind gek op haar en hunkerden naar aandacht en aanhalingen. Ze waren ook open naar ons toe, wilden hun kamer tonen en lieten fotoalbums van hun familie zien. 12
Voor iedereen was er wel een passende schoen bij
B
ezoek aan het kindertehuis Detský domov in Martin op 28-8-2009 Met de heer Peter Belica, de directeur van Detský domov in Martin, was altijd een goed en open contact. Via anderen hadden we vorig jaar te horen gekregen dat Detský domov geen materialen meer nodig had. Ik besloot een hierover een gesprek aan te vragen. De directeur moest onverwacht naar het gemeentehuis en we hadden eerst contact met een medewerkster van Detský domov. Er was een prachtige nieuwe speelplaats geïnstalleerd, betaald door sponsoren. Ze zijn nu bezig een geschikte zandbak te verkrijgen. Het gesprek met de directeur: Hij had nooit gezegd dat er geen Een gesponsorde speelplaats materialen meer nodig waren voor het kindertehuis en als dat zo geweest zou zijn, zou hij dat inderdaad zelf tegen ons gezegd hebben. Er mankeerde niets aan de materialen van het laatste transport, verzekerde hij ons. Ondanks het feit dat hij er niets aan kon doen dat deze berichten ons bereikt hadden, bood hij zijn excuses aan. De conclusie: We blijven ons inzetten voor het kindertehuis in Martin. 13
Hospice n juni en augustus zijn er gesprekken geweest tussen Afke de Vries en leden van de Hospice (Alžbeta Hanzlíková, Katka Adamicová en Želka Fetisovová) in Martin. In augustus waren alleen Alžbeta Hanzlíková en Vlado Hanzlík aanwezig. Punten die aan de orde kwamen, zijn: 9 De ziekenhuisbedden worden volop gebruikt. 9 De opslag in Necpaly is groot en droog. De voorraad is overzichtelijk ingedeeld 9 De rolstoelen zijn nagenoeg altijd uitgeleend. 9 Ook naar rollators is nu genoeg vraag. 9 Reparaties worden door Vladomir Hanzlík verricht. 9 De verhoging van het tarief voor het lenen van materiaal levert geen problemen op. 9 Ipe heeft aanwijzingen gegeven hoe een paar reparaties van bedden uitgevoerd kunnen worden. 9 Er is nog steeds geen plan. Er zijn 3 opties, maar er is nog steeds niets besloten en/of uitgewerkt. 9 Alžbeta Hanzlíková zal nogmaals de leden van de Hospice van Martin bijeen roepen. 9 Komt er niets uit de bespreking, dan zullen we een ander doel voor de beschikbare donatie aanwijzen.
I
De Speel-o-theek r zijn geen activiteiten wat betreft de speel-o-theek voor Martin in Hoogeveen en Martin geweest. Wel is een aanvraag gedaan om in aanmerking te komen voor speelgoed van de speel-o-theek van Hoogeveen als die wordt opgeheven.
E
Het ziekenhuis r zijn dit jaar geen contacten met het ziekenhuis geweest.
E
Afke de Vries-Miedema
14
Jaarverslag Werkgroep Cultuur en Toerisme
D
e werkgroep heeft een veelzijdig jaar 2009 achter de rug. Zo was men betrokken bij het geven van vele presentaties, ontmoetingen met andere organisaties en een overvol maar nuttig programma tijdens de Dagen van Martin en de Handelsmissie. Helaas zijn er nog steeds geen nieuwe leden te vinden voor de werkgroep. Hierdoor kan aan het deel cultuur nog geen invulling worden gegeven. De werkgroep bestaat nog steeds uit slechts één persoon, waardoor bij ziekte of aftreden onvoldoende kennis en ervaring kan worden overgedragen. Tijdens de nieuwjaarsreceptie werd het jaar geopend met de presentatie van een viertal nieuwe promotie artikelen: 9 Balpennen met opschrift, deze zijn beschikbaar gesteld door de gemeente Hoogeveen. 9 Nieuwe, meer kleuren, informatiefolder over de Stichting Stedenband Hoogeveen Martin. Deze is samengesteld in samenwerking met Hero Moorlag. Deze informatiefolder wordt ook beschikbaar gesteld aan de bezoekers van de nieuwe bibliotheek. 9 Memo blocs met als logo de banner van de stichting. 9 Visitekaartjes voor die bestuursleden die dat wensen. Op 21 maart was er een bijeenkomst met een receptie ter gelegenheid van het 25 jarig bestaan van de VNTS (Vrienden Nederland Tsjechië en Slowakije). Tijdens deze bijeenkomst zijn verschillende contacten gelegd. De VNTS reis heeft hierdoor een bezoek gebracht aan onze partnerstad. De gemeente Martin was bereid, Andrea Jančošková, de Nederlandse gasten op een prettige manier te ontvangen en te begeleiden. Verder is er een eerste contact gelegd met de Ambassadeur van Slowakije, Mevrouw Oksana Tomová. Naar aanleiding van deze ontmoeting is een uitnodiging ontvangen tot het bijwonen van de opening van een Hongaarse en Slowaakse schilderijen expositie in het stadhuis van Den Haag. Van de verschillende activiteiten op beurzen en/of informatiemarkten zijn uitgebreide verslagen gemaakt, welke in dit hoofdstuk zijn opgenomen. Tijdens de 50+ beurs is een onderhoud geweest met Svetlana Gavorová, algemeen directeur van het Slowaaks Verkeersbureau te Bratislava. Zij bedankte voor de inzet bij de promotie van Slowakije en Martin. Van verschillende bronnen had zij al vele positieve reacties ontvangen. Ook werd de beurs bezocht door de ambassadeur en de handelsattaché van Slowakije de Heer Ján Cipov. Op de 50+ beurs is een uitnodiging ontvangen voor een receptie op de ambassade ter gelegenheid van de Slowaakse grondwet. Tijdens deze receptie zijn de nodige contacten gelegd. In juni zijn de Dagen van Martin bezocht. De ontmoetingen stonden voornamelijk in het teken van toerisme. Voor een uitgebreid verslag zie bladzijde 22. Tijdens de handelsmissie in november was ruim tijd gereserveerd voor het onderwerp toerisme. Bij deze ontmoetingen is een presentatie gegeven over "promotie in Nederland". Aandacht werd vooral besteed aan de beschikbare promotie middelen, maar vooral hoe deze gebruikt dienen te worden. Deze presentatie is ook bezocht door de deelnemers uit Jičín (Cz). Beide deelnemende groepen stelden de aangereikte informatie zeer op prijs. De directeur van het Verkeersbureau Martin wist te melden, dat in 2008 maar vooral in 2009 meer toeristen uit Nederland de zomermaanden hebben doorgebracht in Martin.
15
In september zijn de voorbereidingen begonnen voor het 20 jarige jubileum van de Stichting Stedenband Hoogeveen – Martin. De stad Martin is voor het feest de hoofdorganisator, omdat het in Martin wordt gevierd. De werkgroep aangevuld met een nog nader aan te wijzen persoon zal de coördinatie op zich nemen namens de Stedenband. In Hoogeveen zal in het voorjaar van 2010 een symposium over Slowakije en Martin worden gehouden. De beide hoofdthema's zijn economie en toerisme. De organisatie is in handen van Mariska Groot-Obbink (gemeente Hoogeveen) en de werkgroep. Hiervoor zijn verschillende contacten en/of bezoeken aan andere organisaties geweest bv.; Slowaakse Ambassade, Slowaaks Verkeersbureau en VNG. In december is een bijeenkomst bezocht, welke was georganiseerd door de VNTS in Amersfoort. Hiervoor was een beperkt aantal personen uitgenodigd. De bijeenkomst was bedoeld voor een inventarisatie en opzetten van een nieuw platform voor stedenbanden uit Tsjechië en Slowakije. Deze zal mogelijk in april 2010 plaatsvinden.
Martin ook in 2009 op de vakantiebeurs te Utrecht
E
venals vorig jaar was Martin aanwezig op de vakantiebeurs te Utrecht van 13 januari 2009 t/m 18 januari 2009. Het Slowaaks Verkeersbureau is hier elk jaar aanwezig met een stand, steden en/of organisaties die het Slowaakse Toerisme willen stimuleren zijn welkom. De algehele coördinatie was in handen van Ingrid Stupavská, manager van het Slowaaks Verkeersbureau in Nederland. Op 13 januari, de vakdag, is deelgenomen aan de workshops met een presentatie van Martin en de Turiec regio. Het was opvallend, dat de tourorganisaties meer interesse toonden voor Slowakije als reisdoel. De overige dagen waren opengesteld voor het publiek. Dit jaar hebben meer mensen de stand van het Slowaaks Verkeersbureau bezocht als het voorgaande jaar en Martin heeft dan ook de nodige extra belangstelling mogen ontvangen. Tijdens de publieksdagen passeerden 150.000 bezoekers de ingang van het jaarbeurscomplex. Op 12 januari 2009 was de vakdag. De gemeente Hoogeveen had extra promotie materiaal beschikbaar gesteld en dit bleef niet zonder gevolgen. De link met de stedenband Hoogeveen-Martin was vaak een reden om meer naar informatie over Martin te vragen. De interesse was tijdens de vakantiebeurs niet alleen gericht op campings. Men toonde meer interesse voor hotels, pensions en B&B. Tevens was er een grote vraag naar culturele bezienswaardigheden en de mogelijkheid om te kunnen wandelen.
Martin en Slowakije aanwezig op 2e Oost Europa festival in Tilburg
H
et OEC (Oost Europa Centrum) organiseerde 14 juni 2009 het tweede Oost Europa Festival in Tilburg. In een prachtige parkachtige omgeving van het cultuurbos "Bosvreugd" konden meer dan duizend bezoekers kennismaken met (voormalige) Oost Europese landen. Vele presenteerden zich met dans, muziek, films en poëzie. Negentien landen waren aanwezig voor een individuele promotie van het toerisme in hun land. Ook de Stichting Stedenband Hoogeveen-Martin, mede namens het Slowaaks Verkeersbureau, behoorde tot de presenterende deelnemers. De bezoekers aan het festival waren grotendeels afkomstig uit Zuid Nederland maar ook uit Noord Nederland en België was men speciaal naar Tilburg gekomen. 16
De presentatie van Martin en Slowakije was op een goed moment, vlak voor de vakantieperiode, om de bezoekers te voorzien van de laatste informatie en een groot aantal bezoekers een positief advies te kunnen geven dit jaar hun vakantie in Slowakije door te brengen. Een aantal bezoekers stelde de aanwezigheid van het Slowakije dan ook zeer op prijs. Het was opmerkelijk dat, evenals bij voorgaande beurzen in Utrecht, er een snel sterk groeiende belangstelling bestaat voor Slowakije als vakantieland. De ongekende mogelijkheden doen velen verbazen. Niet alleen de individuele toerist maar steeds meer reisorganisaties zijn geïnteresseerd in de vele ongekende mogelijkheden van Slowakije, cultuur en natuur. Ook bestaat er meer vraag naar verschillende vormen van verblijfsaccommodaties en Ecotoerisme. Velen zien Slowakije als een toekomstige vakantiebestemming.
Contacten in de periode van 17 juni 2009 t/m 27 juni 2009
T
ijdens deze periode zijn een aantal formele maar ook informele contacten geweest met vertegenwoordigers van de Gemeente Martin en op het Hoofdkantoor van het Slowaaks Verkeersbureau. Een deel van deze periode werd opgevuld door de "Dagen van Martin". Van een aantal gesprekken volgt hieronder een kort verslag. 17 juni 2009 's Middags was er een gesprek met de vertegenwoordigers van de Gemeente Martin. We hebben een voorbereidend gesprek gehad over het 20 jarig bestaan van de stedenband. De verschillende gedachten en ideeën zijn uitgewisseld. De gesprekspunten zijn in een notitie door Afke de Vries gemaakt en zullen verder worden uitgewerkt. Tijdens de "Dagen van Martin" zijn verschillende korte gesprekken geweest ter informatie en voorbereiding voor een uitvoeriger gesprek met Alexander Zacharides. Deze heeft nu de taak om een sectie toerisme op te zetten binnen de Gemeente Martin. Tevens is hij vertegenwoordiger van de Gemeente Martin van het samenwerkingsverband "Turiec". Om alles in de toekomst goed te begeleiden hebben we afgesproken, dat alle activiteiten betreffende alle aspecten van toerisme deze door de werkgroep Cultuur en Toerisme zullen worden behandeld. Tijdens het gesprek zijn o.a. aan de orde gekomen: 9 Het voorbereiden van een informatiecentrum voor toerisme op een plaats waar veel mensen bij elkaar komen. Dit centrum moet de stad Martin en de omgeving beter te presenteren. 9 Het plaatsen van informatiepaneel op bv. de parkeerplaats van Tesco. 9 Een eenvoudige uitgave van een kaart met toeristische maar ook belangrijke punten (zoals postkantoor, politie, ziekenhuis, enz.). Uit te reiken door hotels, campings, enz. 9 Een lijst samen te stellen van de verschillende accommodaties, hotels, restaurants, campings, B&B, enz. 9 Terugkerende folkloristische dagen in het centrum van Martin. 23 juni 2009 Een bezoek gebracht aan het Hoofdkantoor van het Slowaaks Verkeersbureau. Hier is gesproken met het Hoofd voor Buitenlandse Aangelegenheden. Er is uitvoerig gesproken over hun wijze van voorbereiden en presenteren bij grote beurzen, welke ik in het verleden al heb aangegeven. Het gevolg is, dat de voorbereidingen met de standbouwers voor volgend jaar al zijn opgestart. Voorheen ging dit twee weken vooraf aan een beurs. Ook de opmerkingen over 17
de uitvoering/tekortkoming van/in het foldermateriaal zal bij de volgende druk worden aangepast. Men zag zelf in, dat een meer westerse koers gevaren moet worden. De ervaring in deze ontbreekt dan ook. Uitleg gegeven over het nieuwe samenwerkingsverband "Turiec". Men is zeer geïnteresseerd in de verdere ontwikkelingen. Zij stellen een desk tijdens de 50+ beurs gratis voor hun beschikbaar. Alleen de volgende kosten zijn van toepassing: men moet het benodigde foldermateriaal naar Bratislava versturen, de verdere reis- en verblijfkosten. Het samenwerkingsverband moet hierover beslissen. 26 juni 2009 Op uitnodiging van Alexander Zacharides ben ik aanwezig geweest bij de ondertekening van het convenant van het samenwerkingsverband "Turiec". Tijdens mijn aanwezigheid heb ik gesproken met de directeur van het samenwerkingsverband. We hebben afgesproken, samen met Alexander Zacharides, dat de contacten en activiteiten in de toekomst door de werkgroep Cultuur en Toerisme zal worden verzorgd. Hierbij waren o.a.; vertegenwoordiger van het Gouvernement Žilina, burgemeesters van de deelnemende gemeentes, directeuren van de deelnemende wintersportcentra. De deelnemers zijn: 9 Gemeente Martin 9 Gemeente Vrútky 9 Gemeente Turčianske Teplice Teplice + Spa. Deze zal in de nabije toekomst aansluiten bij dit samenwerkingsverband. 9 Wintersport Jasenská dolina Jased 9 Wintersport Valčianska dolina Snowland, 9 Fatra Ski en 9 Winter Ski Centrum Martinské hole De overige gemeentes en toeristisch instellingen, van het Turiec gebied, wensen zich niet aan te sluiten bij dit samenwerkingsverband. In een later stadium zal hun mogelijk nogmaals worden benaderd voor deelname. Dit samenwerkingsverband zal de toeristische positie van bovengenoemde leden zeer versterken. Tijdens mijn onderhoud met de voorzitter van het samenwerkingsverband en de burgemeester van Martin kon ik opmaken, dat Alexander Zacharides al uitgebreid het een en ander had besproken: 9 Men is niet voornemens één paneel te plaatsen maar 4 stuks op markante plaatsen. 9 De mogelijke deelname aan de 50+ beurs was al uitvoerig besproken. 9 In afwachting van de komst van een goed informatiecentrum overweegt men nu tijdelijk een chalet aan te schaffen of te huren. Deze zal dan komen te staan in de buurt van bijvoorbeeld de Tesco.
18
Stedenband Hoogeveen-Martin op 50+ beurs 2009 in Utrecht
D
e Stichting Stedenband Hoogeveen was van 16 september t/m 20 september aanwezig op de 50+ beurs. Door de goede samenwerking met het Slowaaks Verkeersbureau werden we weer in de gelegenheid gesteld onze partnerstad in ruime mate te promoten voor onze bezoekers. We kunnen terugkijken op een geslaagde beurs waarbij de bezoekers veel interesse toonden voor de vele toeristische mogelijkheden in Martin en het Turiecdal. Er was nu niet alleen interesse voor campingbezoek maar ook voor B&B, vakantiewoningen en hotels. Vooral het actief bezig zijn, zoals wandelen, fietsen, golfen en skiën, hadden grote belangstelling. Tijdens de beurs kwamen de ambassadrice Mevr. Tomová, de handelsattaché Dhr. Cipov en de Directeur van het Slowaaks Verkeersbureau uit Bratislava Mevr. Gavorová onze stand bezoeken. Het was hun bekend, dat we een goede samenwerking samen hebben. Ook de succesvolle handelsmissie van vorig jaar en de komende handelsmissie is over gesproken. Klaas Kleine
19
Jaarverslag Werkgroep Levensbeschouwingen
D
e kerkelijke contacten met Martin worden namens de Gemeenschap van Kerken Hoogeveen, een platform van kerken in Hoogeveen, onderhouden door de protestantse Goede Herder Kerk met de Evangelisch Lutherse Kerk in Martin en door de RK Kerk in Hoogeveen met de RK Kerk in Martin. De Martin Werkgroep van de Goede Herder Kerk heeft in 2009 na een intensief voorbereidingstraject in het weekend van 12 en 13 september een concert georganiseerd van Identity Cure een jongerenmuziekband uit Martin van de Evangelisch Lutherse Kerk o.l.v. dominee Jan Hroboň. Daaromheen worden verschillende activiteiten georganiseerd voor en met de jongeren uit Martin en uit Hoogeveen. Op zaterdagavond heeft de muziekgroep Indentity Cure een benefietconcert gegeven, waarvan de opbrengst bestemd is voor het verpleeg- en bejaardenhuis Dom Debrého Pastiera in Sučany nabij Martin. Zie bijlage 1 pagina 27. Dit druk bezochte concert wordt bijgewoond door jongeren uit heel Hoogeveen, nadat hier via het kerkelijk circuit en lokale krant uitgebreid aandacht wordt gegeven. Zondagochtend is een gezamenlijke kerkdienst van dominee Hroboň en dominee Cluistra met na afloop een samenzijn waarbij met een uitwisseling van ervaringen van de kerken in Hoogeveen en Martin. Aansluitend is het middagprogramma met een nadere kennismaking van Hoogeveen en omgeving. Door de persoonlijke contacten is de vriendschapsrelatie met de zusterkerk in Martin aangehaald. Het weekend is bijzonder geslaagd. De opbrengst van het benefietconcert, ruim € 900, is bestemd voor een ventilatievoorziening in het tehuis in Sučany.
Jongerenreis naar Martin 16 – 20 oktober 2009
I
n eerste helft van 2009 zijn voorbereidingen getroffen voor een kerkelijke jongerenreis naar Martin. De R.K. Kerk van Hoogeveen heeft het initiatief genomen van een wervingscampagne, waarbij negentien jongeren van 13-17 jaar zich aanmelden. Voor de protestantse kerken bleek de voorbereidingstermijn te krap om aan dit traject mee te doen. Tijdens twee voorbereidingsbijeenkomsten is met de jongeren gesproken over het doel van de reis, en de manier waarop wederzijdse ontmoeting en gedachtewisseling met jongeren uit Martin vorm kan krijgen. Samen met vier reisbegeleiders zijn de jongeren hiermee aan de slag gegaan. Het onderlinge vertrouwen is snel gegroeid en iedereen is enthousiast over het plan samen op reis te gaan naar Slowakije. Na een busreis van maar liefst 18 uur, zijn we ontvangen in de pastorie van de oude r.-k. parochiekerk. Aan de gezichten van onze gastheren en gastdames is duidelijk af te zien dat ze erg blij zijn ons te mogen ontvangen. De ontvangst is dan ook heel goed voorbereid. Ieder krijgt een programmaboekje in handen van wat we de komende dagen gaan doen. Enkele Slowaakse jongeren vertellen ons in het Engels iets over hun land en over de plaats Martin. De eerste contacten worden gelegd en ieder wordt uiteindelijk begeleid naar zijn of haar gastgezin. Die avond is in de oude parochiekerk een gezamenlijke kerkdienst waarbij de Hoogeveense jongeren de bijbellezing voorlazen en de voorbeden bidden, jongeren uit Martin lezen deze in het Slowaaks. Pastoor Tolboom preekt in het Engels, zijn preek wordt in het Slowaaks vertaald. Daarna is een tweede bijeenkomst in de pastorie en wordt verteld over wat en momenteel speelt in de kerk, over de geschiedenis van de parochie, over de problemen die men daar tegenkomt. 20
Op zondag 18 oktober is een ontmoeting en ontbijt met Slowaakse jongeren. Ze vertellen over de katholieke kerk daar, die volop bloeit. Er zijn allerlei activiteiten voor jong en oud. Om half elf begint de kerkdienst in de grote nieuwe kerk, waarbij ongeveer achthonderd mensen aanwezig zijn. Tijdens de kerkdienst bespeelt een van onze jongeren een cello. Aan het eind heeft pastoor Tolboom nog de aanwezigen in het Slowaaks toegesproken. Hij bedankte voor de vriendschap en voor de gastvrije ontvangst. Dat hij de aanwezigen toesprak in hun eigen taal, werd erg gewaardeerd. De tekst is zeer goed fonetisch opgesteld door L'udmilla Consten, bestuurslid uit Hoogeveen. ’s Middags is met de Slowaakse jongeren een busreis gemaakt langs verschillende bezienswaardigheden. Tenslotte wordt kennis gemaakt met een project waar mensen opgevangen worden die aan de rand van de samenleving zijn terechtgekomen. Drugs- en alcoholverslaafden, ex-gedetineerden wonen gezamenlijk in een oud gebouwencomplex en verdienen de kost door o.a. het drijven van een boerderij. Ook wordt er in een kaarsenmakerij gewerkt. De gemaakte kaarsen worden verkocht om zo inkomsten te genereren voor het project. Door dit bezoek zijn de jongeren in aanraking gebracht met de diaconale kant van de r.-k. kerk van Slowakije. Kerk blijkt niet alleen maar te bestaan uit ’s zondags naar de kerk gaan. Blijkbaar zijn er mensen die zich door de christelijke boodschap voelen uitgedaagd om zich in te zetten voor mensen die in de marge van de maatschappij terecht zijn gekomen. Dinsdag 20 oktober is onze laatste dag in Martin. Alle jongeren hebben een band gekregen met zijn of haar gastgezin. Er wordt honderduit gepraat of wat er gedaan en gezegd is in de gastgezinnen. Gastgezinnen en gasten leven niet langs elkaar heen, maar met elkaar. Met wederzijdse interesse bejegend men elkaar. Van de vele activiteiten die samen ondernomen worden, is een bezoek aan het Charitashuis van de parochies te Martin een heel bijzondere ervaring. In dit huis worden we binnengelaten in de zaal waar een vijftiental zwervers soep eten met een korst brood. De pastoor vertelt dat het huis bezit is van de stad Martin en dat het aan de r.-k. geloofsgemeenschap wordt overgelaten om er een permanent project in te vestigen voor dak- en thuislozen. Met een aantal vrijwilligers is men erin geslaagd dit project op te zetten. Een vast aantal keren in de week kunnen dak- en thuislozen een warme maaltijd gebruiken, kleding wordt uitgedeeld en als het ’s winters hard vriest, is er beperkte overnachtingsmogelijkheid. Wat opviel: de karigheid van het onderkomen, het eenvoudige eten de stank van de zwervers. Dit bezoek is een confrontatie met de gemarginaliseerden,waarvoor er mensen zijn die vanuit hun geloof zich voor hen inzetten. ’s Avonds is het afscheid van de gastouders en jongeren uit Martin, de reis wordt beiderzijds een heel bijzondere ervaring gevonden. We mogen terugzien op een heel geslaagde jongerenuitwisseling.
Conclusie In de voorbereiding op de reis werd gezegd dat de deelnemers over grenzen heen gaan zien. Een Midden-Europees land, als Slowakije, wordt niet gauw bezocht, vooral niet als toeristische motieven geen rol spelen. In die zin hebben onze jongeren door deze reis echt over grenzen heen kunnen kijken. Ze hebben kennis gemaakt met Slowaakse mensen die, vaak in karige omstandigheden, het hoofd boven water proberen te houden. Door de kennismaking met het bloeiende katholieke leven in Slowakije hebben zij gemerkt dat velen voor hun dagelijkse leven kracht putten uit hun geloof. Bovendien zijn de jongeren tijdens deze reis stevig geconfronteerd met de diaconale kant van het samen-kerk zijn. De jongerenreis is een heel geslaagde onderneming geworden. Kostbare ervaringen van geloof, ontmoeting, samen-zijn over lands- en taalgrenzen heen zijn opgedaan. We mogen er zeker van zijn dat de jongeren zich deze reis altijd zullen blijven herinneren. Deze ervaringen dragen zij met zich mee. Onze dank gaat uit naar allen die deze reis mogelijk hebben gemaakt, de verschillende subsidianten, en anderen voor hun medewerking en voor hun morele en financiële steun. Bert Luttmer
21
Dagen van Martin
V
an 18 juni 2009 t/m 20 juni 2009 werden de jaarlijks "Dagen van Martin" georganiseerd. Voor deze dagen worden alle steden welke een stedenband hebben met Martin uitgenodigd voor een ontspannen samen zijn. Zo bestaat er dan ook de mogelijkheid om ook de andere stedenbanden te leren kennen en mogelijke contacten aan te knopen voor een gezamenlijke aanpak van projecten. Door de financiële crisis waren slechts een beperkt aantal afgevaardigden: 9 Báčsky Petrovec (Servië) - 4 personen 9 Békéscaba (Hongarije) - 3 personen 9 Kalisz (Polen) - 4 personen 9 Hoogeveen - 2 personen Geen stedenband maar een gezamenlijk belang betreffende stadsrenovatie: 9 Pardubice (Tsjechië) - 2 personen 9 PRC Bouwcentrum Internationaal - 1 persoon Op donderdagavond was het gebruikelijke welkomstdiner en werden alle gasten aan elkaar voorgesteld. Na het diner was er volop gelegenheid om met elkaar verder kennis te maken. Op vrijdagmorgen begon de dag met het gebruikelijke ontvangst door de burgemeester. Na zijn welkomstwoord was iedere afvaardiging in de gelegenheid het woord te voeren. Namens de Gemeente Hoogeveen en de Stichting Stedenband Hoogeveen heeft Klaas Kleine het woord gevoerd en een drietal onderwerpen aangehaald: 9Volgend jaar het 20 jarig bestaan van de Stedenband. 9De komende activiteiten de handelsmissie en het symposium. 9De campagne "Hoogeveen schrijf je met de hoofdletter H" Namens de gemeente Hoogeveen werd een glasobject overhandigd aan de burgemeester van Martin de Heer Hrnčiar. Na afloop heeft de burgemeester het initiatief genomen om met mij verder te praten. Hij was zeer geïnteresseerd en had vooral veel belangstelling voor de benoeming van onze nieuwe burgemeester de Heer Koetje. Hij sprak ook de wens uit om eens spoedig naar Hoogeveen te komen voor verdere kennismaking. Aansluitend heeft TVT (televisie Turiec) een interview met mij opgenomen. Ze waren vooral geïnteresseerd naar de plannen voor de toekomst; de kansen van het toerisme in hun regio en de komende handelsmissie. De dagen hierop volgend waren zeer afwisselend en zeer goed verzorgd. We werden volop in de gelegenheid gesteld om met alle deelnemers van gedachten te wisselen. Met Alexander Zacharides is uitvoerig gesproken over het toerisme en hun toekomst visie en met de vertegenwoordiger van PRC Bouwcentrum Internationaal. 22
Op zondagmorgen werden we uitgezwaaid door de locoburgemeester Milaan Malík en Katarína Katinová. We kunnen dan ook terugkijken op een zeer geslaagde missie met vele ontmoetingen. Klaas Kleine
Gemeente Hoogeveen organiseerde tweede handelsmissie naar Martin Na het grote succes van vorig jaar organiseerde de Gemeente Hoogeveen een tweede handelsmissie naar de Partnerstad Martin in Slowakije van 4 november t/m 7 november 2009. Na een gedegen voorbereiding van Johann Bisschop en Edwin Claassen (accountmanagers Economische zaken Gemeente Hoogeveen) en Mariska Groot-Obbink van de afdeling Marketing samen met de ambtenaren van de Gemeente Martin werd een interessant programma samengesteld. Woensdagmorgen 4 november 's morgens om 05.00 uur vertrok een delegatie van 21 personen vanaf het gemeentehuis naar Schiphol. De delegatie stond dit jaar onder leiding van de burgemeester van Hoogeveen de heer Helmer Koetje. Aangekomen op het vliegveld van Žilina, stond het benodigde vervoer klaar naar Martin. 's Avonds was de officiële ontvangst door de Gemeente Martin. Bij het ontvangst waren ook vertegenwoordigers aanwezig uit Jičín (Tsjechië) en Báčsky Petrovec (Servië). Laatst genoemden onderhouden ook betrekkingen met de stad Martin. Na de gebruikelijke toespraken was er gelegenheid om onder het genot van een hapje en een drankje elkaar beter te leren kennen. Zakelijke vertegenwoordigers vanuit Hoogeveen en Martin werden op verschillende manieren bij elkaar gebracht. Dit gebeurde door presentaties, discussies, een speeddate-programma en veel praktische werkbezoeken aan de verschillende bedrijven. Het was een zeer goed programma wat aan de wensen van de deelnemers voldeed. Vele Hoogeveense ondernemers waren onder de indruk over de vergevorderde ontwikkeling in Slowakije algemeen en vertelden hier kunnen wij ook nog wat leren. Donderdagavond organiseerde de gemeenten Martin en Hoogeveen gezamenlijk een "business evening". Hier aan werd deelgenomen door alle instanties die op enigerlei betrokken waren en hebben deelgenomen aan deze handelsmissie. Voor een aantal mensen was er een compleet programma over de ontwikkelingen van het toerisme in Martin en het Turiecdal. Ook hier veel discussies en voorlichting over deze regio. Verder werd er een uitgebreid bezoek gebracht aan Snowland, in Valčianska dolina in het Turiec dal. Hier ontstaat een zeer modern toeristen-resort voor zomer en winter met voortreffelijke voorzieningen. 23
Zaterdag vertrok het gezelschap richting Bratislava voor de terugreis. Gelukkig was er nog gelegenheid om de hoofdstad van Slowakije te bezoeken. Er werd een rondleiding door Bratislava verzorgd door Abram Muller. De delegatie was om 21.30 uur weer terug in Hoogeveen. De eerste ervaringen van de deelnemers; Buitengewoon geslaagde handelsmissie. We hadden nooit gedacht, dat dit land zover is met zijn technische- en handelsontwikkelingen. De wederzijdse interesse was daarom ook groot. Misschien wel door de bekende Slowaakse gastvrijheid en het open staan en interesse tonen voor nieuwe handelsbetrekkingen van beide kanten. Klaas Kleine
L'udmila Consten ontvangt onderscheiding van de stad Martin
D
e stad Martin draagt in haar stadswapen een afbeelding van de beschermheilige Sint Martinus. Omstreeks 11 november, de dag van Sint Maarten, worden onderscheidingen uitgereikt aan personen met de Slowaakse nationaliteit die zich op de één of andere wijze zich verdienstelijk hebben gemaakt voor de stad Martin. L'udmila Consten, woonachtig in Hoogeveen, heeft op vrijdag 6 november 2009 uit handen van de burgemeester van Martin de Heer Hrnčiar een onderscheiding van de Stad Martin mogen ontvangen. De commissie van aanbeveling kende de onderscheiding toe omdat zij zich heeft ingezet voor de vele goede contacten van Martin met Hoogeveen en Nederland. Dit heeft een grote bijdrage geleverd voor de Stedenband Hoogeveen-Martin. Na afloop bood burgemeester Helmer Koetje een groot boeket bloemen aan namens de aanwezige deelnemers ven de handelsmissie uit Hoogeveen. Hierna was er een gezellige receptie, met een hapje en drankje, in de foyer van het hotel Turiec. Waar ook alle overige personen met een onderscheiding geluk konden worden gewenst. Klaas Kleine
24
Brainstormavond op 3 december 2009 De toekomst van de stedenband Hoogeveen - Martin Inleiding In 1990 is de gemeente Hoogeveen officieel een stedenband aangegaan met de gemeente Martin in Slowakije. Daarvoor was al een werkgroep actief die de eerste contacten heeft verzorgd. Het initiatief om te komen tot een stedenband kwam van een vertegenwoordiger van het IKV, de heer Huub Kerver. Op zijn initiatief werd in de Hoogeveense samenleving gepolst, of voor het idee van een partnerrelatie met een gemeente in het (toen nog) Oostblok draagvlak bestond. Dit bleek het geval. De doelstelling van de stedenband was om door middel van contacten tussen personen, groepen en maatschappelijke organisaties kennis te verkrijgen van en meer begrip te kweken voor elkaars cultuur. Al heel spoedig vonden verschillende uitwisselingen plaats tussen diverse organisaties. Steeds weer tevreden mensen bij de afsluiting van weer een uitwisseling. Werkwijze Het bestuur bestond in eerste instantie uit vrijwilligers die allemaal een aantal organisaties vertegenwoordigden. In de loop der jaren werd de band van bestuursleden met de achterban steeds diffuser en is het steeds meer een bestuursfunctie op persoonlijke titel geworden. Oorspronkelijk werden alle activiteiten georganiseerd door het hele bestuur. Een aantal jaren geleden is besloten om werkgroepen te vormen. Elke werkgroep is verantwoordelijk voor bepaalde activiteiten, bijvoorbeeld op het gebied van toerisme, gezondheid, welzijn, kerken of natuur. Voor de stedenband is de relatie met het gemeentebestuur altijd van wezenlijk belang geweest. Vooral met het college van B&W zijn steeds goede contacten onderhouden over de activiteiten die de stedenband, vaak in samenwerking met het gemeentebestuur, ontplooide. Met de gemeenteraad is de laatste jaren te weinig contact geweest, resulterend in een relatieve onbekendheid bij deze volksvertegenwoordigers met het doel en werk van de stedenband. Een probleem waarmee de Stichting Stedenband vanaf het begin heeft geworsteld is de precieze status die zij in de relatie tussen beide steden nu innam. Immers in Martin bestond niet een soort ’counterpart ’voor de Stichting stedenband die in Hoogeveen louter uit vrijwilligers bestaat. De gemeente Martin werd echter steeds door ambtenaren vertegenwoordigd. Via de plaatselijke pers is getracht de bevolking van de gemeente Hoogeveen zo goed mogelijk op de hoogte te houden van alle activiteiten van de stedenband. Velen in Hoogeveen zullen het werk en de betekenis van de stedenband kennen, helaas ook velen zullen onvoldoende op de hoogte zijn. Bezinning Al een tijdje bestond bij vele bestuursleden het gevoel dat het zinvol zou zijn om zich eens te bezinnen op het heden en de toekomst van de stedenband. Immers de tijden en de verhoudingen in Europa zijn sinds de oprichting van de stedenband ingrijpend veranderd. Niet alleen het land veranderde van identiteit - van Tsjechië werd afscheid genomen - maar ook de positie van de stad Martin werd anders. Nu Slowakije behoort tot de Europese Unie is daar nog een factor van betekenis bijgekomen. Duidelijk is, dat door deze ontwikkelingen de relatie tussen beide partnersteden ook is veranderd. Had het contact in het begin toch vooral het karakter van ‘brengen’, nu is er duidelijk sprake van een gelijkwaardige relatie. Uit het voorgaande mag blijken dat het tijd werd om serieus na te denken over de nabije toekomst van de stedenband. De urgentie voor dit nadenken wordt nog versterkt doordat een aantal bestuursleden hebben aangegeven in 2010 te willen stoppen. In de ’Spaarbankhoeve’ hebben op 3 december 2009 bestuursleden, gemeenteraadsleden en een ambtenaar zich gebogen over de vraag of de stedenband nog een toekomst heeft. Nauwkeuriger geformuleerd waren de centrale vragen: wat is de betekenis van de stedenband tot nu toe voor
25
Hoogeveen en Martin, welke rol zou een stedenband in de toekomst kunnen vervullen en welke organisatievorm past daar het beste bij. Toekomst? Uit de intensieve gedachtewisseling kwam naar voren dat een ieder er het erover eens was dat de stedenband ’goed werk’ heeft verricht. Dat er waardevolle contacten zijn gelegd, dat kennis is overgedragen en dat er meer begrip voor elkaars cultuur, in de breedste zin van het woord, is ontstaan. In de stelling dat daarmee het bestaansrecht van een stedenband is bewezen, kon een ieder zich vinden. Unaniem was men echter ook van mening, dat een draagvlakverbreding wenselijk zou zijn; meer organisaties zouden zich vertegenwoordigd moeten voelen. Bestuursleden zouden ook meer herkenbaar moeten zijn als vertegenwoordigers van een bepaalde achterban / groepering. Aanvullend hierop werden In de discussie vervolgens een heel aantal zinnige suggesties gedaan. De partnersteden zouden minder moeten zoeken naar wat hen scheidt maar meer naar wat hen verbindt, bijvoorbeeld jeugdproblematiek (werkloosheid, criminaliteit verslaving), minderheden, sport, economische en culturele ontwikkeling. Ook de gezamenlijke aanpak van de klimaatproblematiek biedt kansen voor samenwerking. Omdat ook in Europees verband ontwikkelingen plaats vinden waarbij samenwerking tussen steden als voorwaarde voor subsidiëring van projecten wordt gezien, lijkt ook in de toekomst voor stedenbanden een belangrijke plaats weggelegd. Het gemeentebestuur lijkt daarbij een speciale rol te kunnen spelen. Concluderend zouden de volgende vragen kunnen worden gesteld; 9 Is het gemeentebestuur van mening dat op enigerlei wijze een partnerrelatie met de gemeente Martin moet worden gecontinueerd? 9 Is de Stichting Stedenband van mening dat continuering wenselijk is? 9 Is het raadzaam om een andere organisatievorm te kiezen waarbij bestuursleden meer als vertegenwoordigers van een achterban optreden? 9 Bestaat er een draagvlak bij verschillende maatschappelijke organisaties in Hoogeveen om aan een Stedenband nieuwe stijl een bijdrage te leveren? 9 Zou een organisatievorm vergelijkbaar met de zogenaamde ‘smederijen’ een optie zijn? Eigenlijk zijn in de discussie een aantal vragen al positief beantwoord maar om een compleet beeld te vormen is het nodig deze vragen aan alle betrokkenen formeel nog een keer voor te leggen. Naar de mening van alle aanwezigen bij bovengenoemde Spaarbankhoeve discussie, zou het wenselijk zijn om een onafhankelijke commissie in te stellen die op al deze vragen een antwoord probeert te vinden. Genoemd werden o.a. de namen van iemand uit de recreatiesfeer, iemand namens het gemeentebestuur en een onafhankelijk lid. Tijdplan In de eerstvolgende vergadering van de Stichting Stedenband wordt dit voorstel voorgelegd ter besluitvorming. Na een positief besluit worden vervolgens mensen aangezocht om in de commissie zitting te nemen en vindt er een onderzoek plaats naar de mogelijke toekomst van de stedenband. Vanzelfsprekend zal in de hele vraagstelling en mogelijke besluitvorming ook de mening van de gemeente Martin een belangrijke rol spelen. Hans Hornstra,
Gees , 30 december 2009
26
Bijlage 1
27
Bestuurssamenstelling Voorzitter Hans Hornstra
[email protected] Secretaris Afke de Vries De Rietgans 43 7905 GN Hoogeveen NL Tel.: 00 31 528 270426 E-mail:
[email protected] Penningmeester Daniël Lamsma Werkgroep Natuur en Milieu: Hero Moorlag E-mail:
[email protected] Jan de Vries E-mail:
[email protected] Werkgroep Gezondheid: Afke de Vries Ľudmila Consten Grietje Bottenheft Jan Poppema Regina Westerink Lilian Poierrié Werkgroep Levensbeschouwingen: Bert Luttmer E-mail:
[email protected] Werkgroep Economie en Politiek: Hans Hornstra Afke de Vries (als belangstellende) Werkgroep Cultuur en Toerisme: Klaas Kleine E-mail:
[email protected] Tolk en vertalingen: Ľudmila Consten E-mail:
[email protected] Actieve lid buiten het bestuur is: Ipe de Vries, tevens lid van de werkgroep Gezondheid Ambtelijke ondersteuning: Mariska Groot-Obbink
28
